Kolbrún Einarsdóttir Næringarráðgjafi - Yehi.isyehi.is/skrar//1215027620.pdf · Ný sýnataka frá görn eftir 3-6 mánuði

LANDSPÍTALI – HÁSKÓLASJÚKRAHÚS Næringarstofa

FFææðuofnðuofnææmi og fmi og fææðuðuóóþolþol

KolbrKolbrúún Einarsdn Einarsdóóttir ttir NNææringarrringarrááðgjafiðgjafi


FFææðuofnðuofnææmi mi --FFææðuðuóóþolþol

FæðuofnæmiÓnæmiskerfi líkamans fer í gangForðast alveg ofnæmisvaka (matvöru)

FæðuóþolHefur ekki áhrif á ónæmiskerfi líkamansTakmarka eða forðast það sem ekki þolist


Einkenni fEinkenni fææðuofnðuofnææmis.mis.OfnOfnææmislost (lmislost (líífshfshæættuleg einkenni)ttuleg einkenni)ÖÖnnur einkenninnur einkenni

BjBjúúgur gur íí andliti og munni (varir, tunga, handliti og munni (varir, tunga, hááls, ls, augu)augu)HHóósti, asmi, nefrennsli, tsti, asmi, nefrennsli, tááramyndunramyndunÓÓgleði, uppkgleði, uppkööst, magaverkir, niðurgangur, st, magaverkir, niðurgangur, hhæægðatregða.gðatregða.BBóólgur lgur íí meltingarvegi og blmeltingarvegi og blóóð ð íí hhæægðumgðumHHúúðeinkenni (ðeinkenni (úútbrot, kltbrot, klááði og exem)ði og exem)


FFææðuofnðuofnææmi mi

BBöörn 5rn 5--8%8%Fullorðnir 1Fullorðnir 1--2%2%


GreiningGreining

HHúúðprðpróóf f MMóótefnamtefnamæælingar lingar íí blblóóðiðiSýnataka frSýnataka fráá ggöörn og hrn og húúððSjSjúúkdkdóómssaga og fmssaga og fææðissagaðissagaSkrSkrááning einkenna og fning einkenna og fææðuðuOfnOfnææmisfmisfææðiðiFFææðuðuááreitisprreitispróóff


Strangt ofnStrangt ofnææmisfmisfææðiðiHrHríísksköökur.kur.LambakjLambakjööt, nautakjt, nautakjööt.t.KartKartööflur, hrflur, hríísgrjsgrjóón.n.Soðið blSoðið blóómkmkáál, soðið brokkl, soðið brokkáál, mal, maíís.s.MaMaííssterkja (maizenamjssterkja (maizenamjööl), mal), maíísmjsmjööl.l.Salt, sykur.Salt, sykur.Poppkorn poppað Poppkorn poppað íí mamaíísolsolííu.u.Vatn, sVatn, sóódavatn, kolsýrt vatn davatn, kolsýrt vatn áán bragðefna.n bragðefna.Kaffi? Te?Kaffi? Te?


Algengir ofnAlgengir ofnææmisvakarmisvakarPrPróótein tein íí ffææðuðu

MjMjóólk lk EggEggFiskurFiskurSkelfiskurSkelfiskurHveitiHveiti

TrjTrjááhnetur og hnetur og mmööndlurndlurJarðhnetur Jarðhnetur ErturErturSojaSoja


OfnOfnææmisvakar misvakar íí ffææðuðu

KKíívvííSesamfrSesamfrææValmValmúúafrafrææ (birki)(birki)PaprikaPaprikaKKóórrííanderanderSinnepsfrSinnepsfrææHHöörfrrfrææSellerSelleríí o.flo.fl


Skyldleiki matvaraSkyldleiki matvaraLLííffrffrææðilega og grasafrðilega og grasafrææðilega skyldar matvðilega skyldar matvöörur valda rur valda oft soft söömu einkennum t.d.mu einkennum t.d.

BolfiskstegundirBolfiskstegundirMjMjóólk (klk (kúúa, geita, o.s.frv.)a, geita, o.s.frv.)TrjTrjááhneturhneturJarðhnetur og erturJarðhnetur og erturHveiti, rHveiti, rúúgur, bygggur, bygg

Gufur frGufur fráá matvmatvæælum geta valdið einkennumlum geta valdið einkennum


KrossvaranirKrossvaranir

Efni sem lEfni sem lííkjast ofnkjast ofnææmisvaka valda misvaka valda ofnofnææmiseinkennum.miseinkennum.

““Oral allergy syndromeOral allergy syndrome””–– Tengist ofnTengist ofnææmi fyrir frjmi fyrir frjóókornumkornum–– Þola illa hrÞola illa hráátt grtt græænmeti, ferska nmeti, ferska áávexti og vissar vexti og vissar

kryddtegundirkryddtegundirOfnOfnææmi fyrir latex (efni sem er m.a. mi fyrir latex (efni sem er m.a. ííggúúmmmmííhhöönskum)nskum)

–– Þola oft illa banana, kÞola oft illa banana, kíívvíí, av, avóókadkadóó og vissar og vissar hneturhnetur


FFææðuofnðuofnææmi/fmi/fææðuðuóóþol þol -- greininggreining

MikilvMikilvæægt að greining sgt að greining séé rréétt og ntt og náákvkvææm m þannig að ekki sþannig að ekki séé verið að forðast matvverið að forðast matvööru að ru að óóþþöörfu. rfu. Oft erfitt að finna Oft erfitt að finna ááststææðu fyrir einkennum.ðu fyrir einkennum.

Einkenni geta sveiflast af Einkenni geta sveiflast af ööðrum orsðrum orsöökum t.d. kum t.d. umhverfi.umhverfi.Einkenni koma misfljEinkenni koma misfljóótt eftir neyslu tt eftir neyslu ofnofnææmisvaka. misvaka.


MeðferðMeðferð

OfnOfnææmimiForðast fForðast fææðutegund/fðutegund/fææðutegundirðutegundir

ÓÓþol þol Forðast eða takmarkaForðast eða takmarka

Lyfjameðferð ef þarfLyfjameðferð ef þarfVVíítamtamíínn-- og/eða steinefnaviðbog/eða steinefnaviðbóót ef þarft ef þarf


MeðferðMeðferð

ForðastForðast ffææðutegund/fðutegund/fææðutegundirðutegundirFjFjöölbreytt flbreytt fææðuval ðuval úúr r ööðrum fðrum fææðuflokkumðuflokkumLLææra að lesa innihaldslýsingarra að lesa innihaldslýsingarGrGræænmeti og nmeti og áávextirvextirSSéérvrvöörurrur

TakmTakmöörkun rkun áá orkuefnumorkuefnumÞyngd Þyngd ––VVööxtur xtur

TakmTakmöörkunrkun áá nnææringarefnumringarefnumVVíítamtamíín n –– Steinefni Steinefni –– PrPróóteintein

––


Forðast matvForðast matvööru/matvru/matvöörurrurTakmTakmöörkun rkun áá hollustuhollustuTakmTakmöörkun rkun áá matreiðslumatreiðsluMengun Mengun –– SmitSmit

LLææra að umgangast matinn rra að umgangast matinn rééttttFFéélagslegir þlagslegir þæættir ttir –– ÞÞæægindi gindi –– fjfjöölbreytnilbreytni

Matur Matur áá vinnustað, skvinnustað, skóóla, veitingastla, veitingastööðum, hjðum, hjááæættingjum og vinum og ttingjum og vinum og íí ferðalferðalöögum.gum.


EldhEldhúús s –– MMöötuneyti tuneyti ––VeitingahVeitingahúúss

Fleiri borða Fleiri borða íí mmöötuneytum en tuneytum en ááðurðurFleiri Fleiri óóskir um ofnskir um ofnææmisfmisfææði en ði en ááðurðurMikilvMikilvæægt fyrir gt fyrir mmöötuneyti/veitingahtuneyti/veitingahúús/eldhs/eldhúús að s að þjþjóónusta fnusta fóólk með flk með fææðuofnðuofnææmi/mi/óóþolþolMikilvMikilvæægt fyrir þgt fyrir þáá sem hafa ofnsem hafa ofnææmi eða mi eða óóþol að geta treyst þeim sem þol að geta treyst þeim sem sjsjáá um matreiðsluna.um matreiðsluna.ÞÞöörfin mun bara aukast. rfin mun bara aukast.


VVöörumerkingarrumerkingarMjMjöög mikilvg mikilvæægt að lgt að lææra að lesa ra að lesa innihaldslýsingarinnihaldslýsingarInnihaldslýsingar verða að vera rInnihaldslýsingar verða að vera rééttar og ttar og skýrarskýrar

ÍÍ Reglugerð um merkingu matvReglugerð um merkingu matvææla nr. 503/2005 la nr. 503/2005 kemur fram hvaða ofnkemur fram hvaða ofnææmismis-- og og óóþolsvalda ber að þolsvalda ber að merkja með skýrum og skiljanlegum hmerkja með skýrum og skiljanlegum hæætti. tti.

Upplýsingar um innihald matvUpplýsingar um innihald matvææla sem la sem dreifð eru dreifð eru áán umbn umbúúða ða íí mmöötuneytin þurfa tuneytin þurfa að finnast.að finnast.


VVöörumerkingarrumerkingarEf eitthvað er ekki skiljanlegt Ef eitthvað er ekki skiljanlegt ááinnihaldslýsingu þarf að leita upplýsinga innihaldslýsingu þarf að leita upplýsinga um innihald hjum innihald hjáá innflytjanda eða innflytjanda eða framleiðandaframleiðandaMun auðveldara Mun auðveldara íí dag en dag en ááður fyrr að ður fyrr að

skilja innihaldslýsingar?skilja innihaldslýsingar?Kasein Kasein –– mjmjóólkurprlkurpróóteinteinWhey Whey –– mysamysaLesitLesitíín n –– soja eða eggja?soja eða eggja?Krydd Krydd –– sinnep, sellersinnep, selleríí, k, kóórrííander, paprika?ander, paprika?


VVöörumerkingarrumerkingarGrGræænmetisolnmetisolííaaAnimalsk fedtstof (svin)Animalsk fedtstof (svin)Aroma (bl. a. selleri)Aroma (bl. a. selleri)KryddKrydd


VVöörumerkingarrumerkingarVegetabilsk olieVegetabilsk olieAnimalsk fedtstof (svin)Animalsk fedtstof (svin)Aroma (bl. a. selleri)Aroma (bl. a. selleri)KrydderierKrydderier


SmitSmit

Passa þarf vel upp Passa þarf vel upp áá að að ofnofnææmisvakar smitist ekki yfir misvakar smitist ekki yfir íísséérrúútbtbúúinn mat.inn mat.Passa þarf að Passa þarf að ááhhööld, pottar, ld, pottar, skurðbretti, skskurðbretti, skáálar og vinnubekkir lar og vinnubekkir ssééu hreinir u hreinir ááður en ður en sséérfrfææði er ði er úútbtbúúiðiðHandþvottur mikilvHandþvottur mikilvæægurgur


MjMjóólklk> 20 > 20 mismunandimismunandi prpróóteinsameindirteinsameindirAlgengustu ofnAlgengustu ofnææmisvakar misvakar íí mjmjóólk:lk:

ββ--lactoglobulinlactoglobulinαα--lactalbuminlactalbuminKaseinKasein


MeðferðMeðferð -- MjMjóólkurofnlkurofnææmimiÚÚtilokatiloka allaalla mjmjóólklk ogog allanallan mjmjóólkurmatlkurmatNotaNota kalkbkalkbæættarttar sséérvrvöörurrur eðaeða taka inn taka inn kalkviðbkalkviðbóóttLLæærara aðað lesalesa innihaldslýsingarinnihaldslýsingarSkyldleikiSkyldleiki matvaramatvara

MjMjóólk lk -- GeitamjGeitamjóólklkLyfjameðferðLyfjameðferð efef þarfþarf


MjMjóólkurofnlkurofnææmimiMjMjóólklk ogog mjmjóólkurvlkurvöörurrur erueru orkuorku-- ogog prpróóteingjafarteingjafar. .

HvaðHvað kemurkemur íí staðinnstaðinn fyrirfyrir jjóóggúúrtrt, , skyrskyr, , smjsmjöörr ogog ostost??MjMjóólklk erer ststæærstirsti kalkgjafinnkalkgjafinn. . MjMjóólklk erer rrííkk afaf BB22--vvíítamtamíín (n (rrííbbóóflavflavíínn))

KjKjöött, , fiskurfiskur, , grgrææntnt grgræænmetinmeti


MjMjóólkurofnlkurofnææmimiNotaNota kalkbkalkbæættatta sojamjsojamjóólklk eðaeða sséérblrblööndundu íí staðstaðmjmjóólkurlkur..

LLáágmarkgmark 500 ml 500 ml áá dagdag..EfEf ekkiekki erer notuðnotuð kalkbkalkbæætttt sséérmjrmjóólklk þarfþarf aðað taka taka inn inn kalkkalk..RDSRDS 800 mg 800 mg áá dagdag. . ÞurfaÞurfa aðað ffáá um 600 mg um 600 mg kalkkalkfrfráá kalkbkalkbæættrittri sséérmjrmjóólklk eðaeða semsem kalkviðbkalkviðbóótt..

NotaNota mjmjóólkurlaustlkurlaust smjsmjöörlrlííkiki áá brauðbrauðNotaNota aðraraðrar sséérvrvöörurrur t.dt.d. . sojajsojajóóggúúrtrt o.þ.ho.þ.h. . eðaeðaborðaborða meirameira afaf ööðrumðrum mat.mat.


MjMjóólkurofnlkurofnææmi mi –– áálegglegg

KjKjööttáálegg legg áán mjn mjóólkurlkurKindakKindakææfa og lifrarkfa og lifrarkææfa fa áán mjn mjóólkurlkurFiskFiskááleggleggBaunaBauna-- eða greða græænmetisknmetiskææfurfurSulta/marmelaðiSulta/marmelaðiGrGræænmeti og nmeti og áávextirvextir


MjMjóólkurofnlkurofnææmi mi –– InnihaldslýsingarInnihaldslýsingar

MjMjóólkurprlkurpróóteinteinMjMjóólkurduftlkurduftÞurrmjÞurrmjóólklkKaseinKaseinUndanrennuduftUndanrennuduftMysuduftMysuduftMysuprMysupróóteintein

MysaMysaUndanrennaUndanrennaMjMjóólklkSSúúrmjrmjóólklkJJóóggúúrtrtSmjSmjöörrOsturOsturRjRjóómimi


MjMjóólkurofnlkurofnææmi mi –– InnihaldslýsingarInnihaldslýsingar

MysaMysaWheyWheyValle Valle –– Vasle Vasle -- MyseMyse

Casein Casein íí enskum innihaldslýsingumenskum innihaldslýsingum


FiskofnFiskofnææmimiTakmTakmöörkun rkun áá hollustuhollustu

Borða baunarBorða baunaréétti tti íí staðinn fyrir kjstaðinn fyrir kjööt suma daga.t suma daga.PastarPastarééttir/pttir/píítsur o.þ.h.tsur o.þ.h.

Joð: kjJoð: kjööt, mjt, mjóólk, egg, korntegundirlk, egg, korntegundirSelen: kjSelen: kjööt, korntegundirt, korntegundirÞarf að forðast fiskolÞarf að forðast fiskolííu (lýsi) u (lýsi) Nokkrir þola ekki gufuna þegar verið er að sjNokkrir þola ekki gufuna þegar verið er að sjóóða fiskða fiskMMáá borða skelfisk ef ekki er staðfest ofnborða skelfisk ef ekki er staðfest ofnææmi fyrir mi fyrir skelfiskskelfiskGetur verið munur Getur verið munur áá laxi og laxi og ööðrum fiskiðrum fiski


EggjaofnEggjaofnææmimi

Forðast egg og eggjarForðast egg og eggjaréétti.tti.Nota ekki majNota ekki majóónesnesForðast kForðast köökur og kex sem bakað er með kur og kex sem bakað er með eggjumeggjumNota ekki egg Nota ekki egg íí kjkjöött-- og fiskbollurog fiskbollurBakstur Bakstur áán eggjan eggja

HHæægt að nota eggjalgt að nota eggjalííki eða sojamjki eða sojamjööllNotaNota ekkiekki pasta/pasta/nnúúðlurðlur meðmeð eggjumeggjum


Í staðinn fyrir egg í bakstur

Eggjalíki skv. leiðbeiningum á pakka.1 msk sojamjöl og 2 msk vatn fyrir hvert egg.25 g ávaxtamauk fyrir hvert egg.1/2 msk Fiber Husk í eina formköku


GlGlúútentenóóþolþol

Celiac diseaseCeliac diseaseGluten sensitive enteropathyGluten sensitive enteropathyGluten intoleranceGluten intolerance


Einkenni glEinkenni glúútentenóóþolsþols

BBóólga lga íí slslíímhmhúúð ð meltingarvegar, meltingarvegar, aðallega aðallega íískeifugskeifugöörn og rn og efri hluta efri hluta smsmáágirnis.girnis.


EinkenniEinkenni

Vanþrif, þyngdartap.Vanþrif, þyngdartap.Niðurgangur, hNiðurgangur, hæægðatregða, gðatregða, óóregla regla ááhhæægðumgðum

MjMjóólkursykurslkursykursóóþolþolFituskitaFituskita

BlBlóóðleysiðleysiJJáárnskortur rnskortur BB--12 skortur12 skortur


EinkenniEinkenni

VVíítamtamíínn-- eða steinefnaskortureða steinefnaskorturBeinþynning Beinþynning ÓÓfrjfrjóósemisemiEinkenni frEinkenni fráá taugakerfitaugakerfi

HHúúððúútbrot sem kallast Dermatitis tbrot sem kallast Dermatitis HerpetiformisHerpetiformisKrabbamein Krabbamein íí ggöörn (Lymphoma)rn (Lymphoma)

1010--15% þeirra sem borða gl15% þeirra sem borða glúútenten


GreiningGreining

GlGlúútenmtenmóótefni tefni íí blblóóði ði –– IgG og IgAIgG og IgA

HHæækkun kkun áá transgltransglúútamtamíínasa nasa íí blblóóðiðiSýni frSýni fráá skeifugskeifugöörn og efri hluta smrn og efri hluta smáágirnisgirnisSýni frSýni fráá hhúúðð

Einstaklingur verður að hafa verið Einstaklingur verður að hafa verið áá venjulegu fvenjulegu fææði ði sem inniheldur glsem inniheldur glííadadíín s.l. 4n s.l. 4--5 vikur 5 vikur ááður en ður en

prpróófin eru gerð fin eru gerð


Algengi glAlgengi glúútentenóóþolsþols

Ein rannsEin rannsóókn kn áá ÍÍslandi: 1/10.000slandi: 1/10.000Erlendis 1/1000Erlendis 1/1000--20002000LLííklega verið vangreintklega verið vangreint

Nýjar kembileitarrannsNýjar kembileitarrannsóóknir knir íí EvrEvróópu benda til pu benda til þess að hjþess að hjáá hvhvííta kynstofninum geti tta kynstofninum geti tííðnin farið ðnin farið íí1/1001/100

Einstaklingar Einstaklingar íí áákveðnum vefjaflokki fkveðnum vefjaflokki fááþennan sjþennan sjúúkdkdóómm


GlGlúútenten

GlGlúúten er byggt upp af prten er byggt upp af próóteinunum glteinunum glúútenteníín n og glog glííadadíín.n.FFóólk með gllk með glúútentenóóþol þolir ekki glþol þolir ekki glííadadíín.n.Hveiti Hveiti –– RRúúgur gur -- Bygg Bygg

Spelt er ein tegund af hveiti og inniheldur Spelt er ein tegund af hveiti og inniheldur glglííadadíín.n.


HafrarHafrar

Hafrar innihalda ekki glHafrar innihalda ekki glííadadíín. n. Innihalda glInnihalda glúútenteníín og avenn og aveníínnHHæætta tta áá smiti vegna vinnslu smiti vegna vinnslu íí ssöömu myllum og mu myllum og hveiti.hveiti.HHæægt að fgt að fáá sséérframleidda hafrarframleidda hafraFlestir rFlestir rááðleggja max 50 g ðleggja max 50 g áá dagdag


MeðferðMeðferðGlGlúútensnautt ftensnautt fææðiði

Strangt fStrangt fææðiðiMeðhMeðhööndla nndla nææringarskortringarskortNý sýnataka frNý sýnataka fráá ggöörn eftir 3rn eftir 3--6 m6 máánuði nuði ááglglúútensnauðu ftensnauðu fææði.ði.


MeðferðMeðferðForðast hveiti, rForðast hveiti, rúúg, bygg og hafrag, bygg og hafra

MMáá borða hreina hafra (sborða hreina hafra (séérvara)rvara)LLææra að lesa innihaldslýsingarra að lesa innihaldslýsingarNota sNota séérvrvöörur rur íí staðinn fyrir hveiti og brauðstaðinn fyrir hveiti og brauðBorða vel af grBorða vel af græænmeti og nmeti og áávvööxtumxtum

TrefjarTrefjarBB--vvíítamtamíínn

JJáárnrnKjKjööt, innmatur, baunirt, innmatur, baunir


MeðferðMeðferð

Mun dýrara að kaupa glMun dýrara að kaupa glúútensnauðar stensnauðar séérvrvöörur rur eins og brauð, kex og pasta.eins og brauð, kex og pasta.Tryggingastofnun RTryggingastofnun Rííkisins greiðir niður kisins greiðir niður

kostnað kostnað áá glglúútensnauðum stensnauðum séérvrvöörum. rum.


Meðferð Meðferð –– Heitur maturHeitur matur

MaMaíísssterkja eða kartsssterkja eða kartööflumjflumjööl l íí ssóósur, sur, kjkjöött-- eða fiskbollur o.þ.h.eða fiskbollur o.þ.h.GlGlúútensnautt pasta tensnautt pasta íí pastarpastarééttittiKKúúskskúús og bs og búúlgur innihalda hveitilgur innihalda hveitiKjKjööt, fiskur, kartt, fiskur, kartööflur, hrflur, hríísgrjsgrjóón, n, grgræænmeti og nmeti og áávextir innihalda ekki vextir innihalda ekki glglúúten.ten.


BrauðmBrauðmááltltííðirðir

Baka Baka úúr glr glúútensnauðu mjtensnauðu mjööliliNota ger eða vNota ger eða víínsteinslyftiduft eða lyftiduft nsteinslyftiduft eða lyftiduft áán hveitisn hveitisBBóókhveiti, hirsi, hrkhveiti, hirsi, hríísmjsmjööl, mal, maíísmjsmjööl, l, kartkartööflumjflumjööl, quinoa o.fl.l, quinoa o.fl.HrHríískexskexSSéérbakað brauð frrbakað brauð fráá bakarbakarííumumSSéérvrvöörur: Hrrur: Hröökkbrauð, kex, kkkbrauð, kex, köökur, brauðkur, brauð..


MjMjóólkursykurslkursykursóóþol (laktþol (laktóósasaóóþol)þol)

Skortur Skortur áá hvatanum laktasa (enshvatanum laktasa (ensíím) m) íí slslíímhmhúúð ð smsmáágirnis sem brýtur niður mjgirnis sem brýtur niður mjóólkursykur.lkursykur.MjMjóólkursykur fer lkursykur fer óómeltur niður meltur niður íí ristilinn. ristilinn. BakterBakterííufluflóóran ran íí ristlinum nýtir ristlinum nýtir mjmjóólkursykurinnlkursykurinnMyndast loft og hMyndast loft og hæægðir verða linarigðir verða linari


MjMjóólkursykurslkursykursóóþol (laktþol (laktóósasaóóþol) þol) EinkenniEinkenni

Kviðverkir Kviðverkir –– krampakenndir verkirkrampakenndir verkirVindgangur Vindgangur UppþembaUppþembaNiðurgangur eða hNiðurgangur eða hæægðaklgðaklííningurningur

SjaldgSjaldgææfari einkenni: fari einkenni: ÓÓgleði, brjgleði, brjóóstsviði, hstsviði, hööfuðverkur, svimifuðverkur, svimi


ÁÁststææður laktasaskortsður laktasaskorts

Laktasaskortur sem þrLaktasaskortur sem þróóast oftast ast oftast ááfullorðinsfullorðinsáárum en getur byrjað rum en getur byrjað áá barnsaldri barnsaldri (arfgengt). Algengt hj(arfgengt). Algengt hjáá mmöörgum þjrgum þjóóðflokkum.ðflokkum.Sýkingar eða lyf sem valda Sýkingar eða lyf sem valda

mjmjóólkursykurslkursykursóóþoli. Getur verið tþoli. Getur verið tíímabundið.mabundið.SjSjúúkdkdóómar t.d. glmar t.d. glúútentenóóþolþol


Greining Greining -- MjMjóólkursykurslkursykursóóþolþol

SjSjúúkdkdóómssaga og fmssaga og fææðissagaðissagaSkrSkrááning einkenna og fning einkenna og fææðuðuMjMjóólkursykursþolprlkursykursþolpróóffFFææðismeðferððismeðferð


MeðferðMeðferð

Takmarka eða forðast mjTakmarka eða forðast mjóólkurvlkurvöörur rur sem innihalda mjsem innihalda mjóólkursykur og lkursykur og matvmatvöörur sem innihalda mikla mjrur sem innihalda mikla mjóólk lk eða mjeða mjóólkurduft. lkurduft. Misjafnt þol einstaklingaMisjafnt þol einstaklingaLLææra að lesa innihaldslýsingarra að lesa innihaldslýsingar


MeðferðMeðferðLesa Lesa áá nnææringargildi ringargildi áá hreinum hreinum mjmjóólkurvlkurvöörumrum

Kolvetni Kolvetni íí mjmjóólk er mjlk er mjóólkursykur ef um lkursykur ef um hreina mjhreina mjóólkurvlkurvööru er að rru er að rææða eins og ða eins og nýmjnýmjóólk, brauðost, hreint jlk, brauðost, hreint jóóggúúrt eða rt eða ssúúrmjrmjóólklk..

Fastir ostar, Fastir ostar, áábbæætisostar og mygluostar tisostar og mygluostar innihalda ekki mjinnihalda ekki mjóólkursykurlkursykurLLíítið af mjtið af mjóólkursykri lkursykri íí smjsmjööri.ri.


Meðferð: MatvMeðferð: Matvöörur með mjrur með mjóólkursykrilkursykri

MjMjóólk, mysa, slk, mysa, súúrmjrmjóólkurlkur-- og jog jóóggúúrtvrtvöörur, rur, íís, s, ferskir ostar, mysuostarferskir ostar, mysuostarMjMjóólkurslkursúúkkulaði, kex, farsvkkulaði, kex, farsvöörur, pylsur, rur, pylsur, ýmiss tilbýmiss tilbúúinn maturinn maturMjMjóólkurduft er oft lkurduft er oft íí ssúúkkulaði, skkulaði, sóósum, ssum, súúpum, pum, pylsum, farsvpylsum, farsvöörum, kexi, krum, kexi, köökum og sumar kum og sumar tegundir af morgunkorni innihalda tegundir af morgunkorni innihalda mjmjóólkurduftlkurduft..Jurtaostur Jurtaostur –– ostalostalííki?ki?


SSéérvrvöörurrur

MjMjóólkursykursskertar mjlkursykursskertar mjóólkurvlkurvöörurrurLLéétt stt súúrmjrmjóólklkLLééttur jttur jóóggúúrtdrykkurrtdrykkurLGG LGG –– JJóóggúúrtrtSykurskert kSykurskert kóókkóómjmjóólklk

MjMjóólkursykurssnauðar mjlkursykurssnauðar mjóólkurvlkurvöörurrur


LyfLyf

LaktasaLaktasa--ttööflurflurNota með mNota með mááltltííðum sem innihalda mjðum sem innihalda mjóólkursykurlkursykur

LaktasaLaktasa--dropardroparSettir Settir úúttíí mjmjóólkina. lkina. Þarf að standa Þarf að standa íí 1/21/2--1 s1 sóólarhring fyrir notkun.larhring fyrir notkun.


Heimasíður

Fæðuofnæmi:http://www.ao.ishttp://www.gsk.is/faedu/http://www.reykjavik.is/desktopdefault.aspx/tabid-1407/http://www.foedevareallergi.dkhttp://www.foodallergy.org/

Glútenóþol:http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/celiac/index.htm

Mjólkursykursóþol:http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/lactoseintolerance/index.htm

http://www.ao.is/

http://www.gsk.is/faedu/

http://www.reykjavik.is/desktopdefault.aspx/tabid-1407/

http://www.foedevareallergi.dk/

http://www.foodallergy.org/

http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/celiac/index.htm

http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/celiac/index.htm

http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/lactoseintolerance/index.htm

http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/lactoseintolerance/index.htm


Takk fyrirTakk fyrir

Documents

Kolbrún Einarsdóttir Næringarráðgjafi - Yehi.isyehi.is/skrar//1215027620.pdf · Ný sýnataka frá görn eftir 3-6 mánuði