106
iekwTy rihxf jF alwg rihxf kO mn-lfa sM bM D, ivafh, sY pfry sLn, aqy qlfk Living Together or Living Apart Common-law relationships, marriage, separation, and divorce bI sI ivc PYimlI lfa Family Law in BC March 2013 Punjabi

kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

iekwTy rihxf jF alwg rihxfkOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk

Living Together or Living Apart Common-law relationships, marriage, separation, and divorce

bI sI ivc PYimlI lfaFamily Law in BC

March 2013Punjabi

Page 2: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

August 2017Punjabi

kMzIsLnl pRmfnYNt rYjLIzYNt stYtwssLrqF nfl pwky vsnIkF leI afpxy spONsr nfl do sflF leI rihxf jLrUrI sI[ kYnyzf dI srkfr ny 28 aprYl, 2017 qoN sLrqF nfl pwky vsnIk df drjf Kqm kr idwqf hY[ ieh qbdIlI sLrqF nfl drjy vfly iksy vI ivakqI `qy aqy ies dy nfl nfl ies qfrIk qoN bfad spONsr kIqy gey iksy vI ivakqI `qy POrn lfgU huMdI hY[

nvIN jfxkfrI: 28 aprYl, 2017 qoN sLrqF nfl pwky vsnIk (kMzIsLnl pRmfnYNt rYjLIzYNt) df drjf hux bMd kr idwqf igaf hY[ iemIgrysLn dy ies drjy bfry ies ikqfbcy ivclI jfxkfrI hux shI nhIN hY aqy ies nUM axizwT kIqf jf skdf hY[ sPf 71 dyKo[

nvIN jfxkfrI

Page 3: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

kfpIrfeIt: 2013 lIgl srivisjL susfietI, bI sI

pihlf azIsLn: 2007 pMjvF azIsLn: 2013

ISSN 2292-4671 (Print) ISSN 2292-468X (Online)

mfnqf ayzItrjL: Winnifred Assmann, Carol Herter izjLfeInr: Andrea Rodgers anuvfdk: Gurmail Rai iqafrI ivc koafrzInytr: Alex Peel icwqrkfr: Ben Frey lyKk/kfnUMnI irvIAUkfr: Erin Shaw kfnUMnI irvIAUkfr: John-Paul Boyd

lIgl srivisjL susfietI (aYWl aYWs aYWs) aqy minstrI aOP jsits dy Aus stfP aqy aYWl aYWs aYWs dy AunHF kOntrYktrF df DMnvfd ijnHF ny ies ikqfbcy dy gruwp irvIAU ivc ihwsf ilaf aqy suJfa idwqy[ AunHF sfiraF df vI DMnvfd ijnHF ny ies dI vrqoN dI tYsitMg krn ivc ihwsf ilaf[

ies ikqfbcy dI vpfrk iKafl qoN kfpI krn dI mnfhI hY, pr hor mMqvF leI mfnqf dy ky kfpI krn nUM AuqsLfh idwqf jFdf hY[

iekwTy rihxf jF alwg rihxf (Living Together or Living Apart) lIgl srivisjL susfietI dI iek pRkfsLnf hY jo ik iek afjLfd sMsQf hY, ijhVI ibRitsL kolMbIaf dy lokF nUM lIgl eyz pRdfn krdI hY[ aYWl aYWs aYWs nUM PMz muwK qOr `qy sUbfeI srkfr qoN imldy hn aqy ies nUM lfa PfAUNzysLn aqy notrI PfAUNzysLn qoN vI grFtF imldIaF hn[

ieh ikqfbcf kfnUMn bfry afm jfxkfrI idMdf hY[ ieh quhfzI iksy Kfs smwisaf bfry kfnUMnI slfh dyx leI nhIN hY[ hr ivakqI df kys ikAuNik vwKrf huMdf hY, ies krky quhfnUM kfnUMnI shfieqf lYx dI loV ho skdI hY[ ies ilKq ivclI jfxkfrI 18 mfrc 2013 qwk dI nvIN jfxkfrI hY[

ieh pqf lfAux leI ik ies ikqfbcy dIaF muPq kfpIaF ikvyN lYxIaF hn, ies df ipClf kvr dyKo[

Page 4: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

// i

quhfnUM kI jfxn dI loV hYWhat you need to know

iekwTy rihxf jF alwg rihxf

spfAus kOx hY mYnUM ikhVI adflq jfx dI loV hY?

ikhVf kfnUMn lfgU huMdf hY?

sLurU krn qoN pihlF

sPf 2

cYptr 4

cYptr 1 aqy 2 cYptr 6

cYptr 4 aqy 5 cYptr 5

sPf 57sPf 23

ivcfrn vfly mfmly

aYgrImYNtdonF spfAuisjL vloN kIqy jFdy

hn jdoN qusIN sihmq ho

kort afrzrskoadflq vloN kIqy jFdy hn jdoN sihmq nf ho sko

bwcy jfiedfd aqy krjLfsuport

Page 5: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

ii \\

srIrk surwiKafPhysical safety

jy qusIN zrdy ho ik quhfzf spfAus (pqI jF pqnI) jF kOmn-lfa pfrtnr quhfnUM jF quhfzy bwicaF nUM srIrk qOr `qy nuksfn phuMcfeygf, jF jy bIqy smyN ivc Aus ny aijhf kIqf hY qF qusIN ieh kuJ cIjLF kr skdy ho:

pulIs nUM 911 `qy Pon kro jy quhfnUM nuksfn phuMcfey jfx df POrI Kqrf hovy, jF jy quhfnUM nuksfn phuMcfieaf igaf hovy[ kuJ ielfikaF ivc 911 dI srivs nhIN hY[ afpxy ielfky leI aYmrjMsI nMbr lwBx leI afpxI Pon buwk df pihlf sPf cYWk kro[

iksy tRFjLIsLn hfAUs nUM Pon kro[ tRFjLIsLn hfAUs (kdy kdy ienHF nUM syP hfAUs jF sLYltr vI afiKaf jFdf hY) Auh QFvF hn ijwQy aOrqF aqy bwcy Kqry ivc hox vyly jf skdy hn[ koeI tRFjLIsLn hfAUs lwBx leI, ivkitmilMk bI sI nUM 1-800-563-0808 `qy (muPq) (idn dy 24 GMty, hPqy dy 7 idn) Pon kro[ ivkitmilMk bI sI, bI sI ivc bolIaF jFdIaF sfrIaF mwuK jLbfnF ivc doBfsLIey dIaF syvfvF pRdfn krdf hY[ mYtro vYnkUvr, PryjLr vYlI aqy sukfimsL-illUiet ivc, afpxy ielfky ivc mOjUd syvfvF dI ilst leI 211 nUM Pon kro[

jdoN qusIN surwiKaq ho jfvoOnce you are safe

jy quhfnUM afpxy spfAus jF pfrtnr nUM afpxy afp qoN aqy afpxy bwicaF qoN dUr rwKx dI loV hovy qF poRtYksLn afrzr lYx bfry iksy vkIl nfl gwl kro[ jy qusIN vkIl nf kr skdy hovo aqy quhfzI afmdn mfiek hwdF qoN hyTF hovy qF qusIN afpxy kys leI lIgl eyz vloN idwqy jfx vfly vkIl leI aplfeI kr skdy ho[ lIgl eyz leI aplfeI ikvyN krnf hY bfry jfxn leI sPf 79 dyKo[

jy qusIN aplfeI krdy ho pr afpxy lIgl eyz dy vkIl leI hwkdfr nf hovo qF qusIN ajy vI PYimlI izAUtI kONsl qoN kuJ mdd lYx dy Xog ho skdy ho[ izAUtI kONsl Auh vkIl hn ijnHF nUM Gwt afmdn vfly AunHF lokF dI sImq mdd krn leI lIgl eyz vloN pYsy idwqy jFdy hn ijnHF nUM PYimlI lfa dIaF smwisafvF huMdIaF hn[ izAUtI kONsl quhfzf sfrf kys nhIN lVdy, pr Auh PYimlI lfa nfl sMbMiDq kfnUMnI isstm nfl vrqx ivc quhfzI mdd kr skdy hn[

Page 6: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

// iii

kfnUMnI jfxkfrI lvo[ lIgl srivisjL susfietI PYimlI lfa dy msilaF bfry keI muPq ikqfbcy aqy qwQ sLItF CfpdI hY, ijnHF ivc sLfml hn:

∙ surwiKaq rho — bury vrqfAu df aMq kro qwQ sLItF, ijnHF ivc kort afrzrF bfry PfiedymMd jfxkfrI hY

∙ Surviving Relationship Violence and Abuse (isrP aMgryjSI ivwc)

∙ quhfzI ihPfjLq leI: pIs bONz aqy PYimlI lfa poRtYksLn afrzr

jy quhfnUM aYmrjMsI ivc mfiek mdd dI loV hovy qF Your Welfare Rights: A Guide to BC Employment and Assistance dyKo (isrP aMgryjLI ivc imldI hY)[ ieh pqf lfAux leI ik ienHF ikqfbicaF aqy qwQ sLItF ivwcoN koeI vI ikvyN lYxf hY, ies ikqfbcy df ipClf kvr dyKo[

www.familylaw.lss.bc.ca `qy PYimlI lfa ien bI sI dy vYWbsfeIt `qy jfAu[ ies sfeIt `qy afpxy PYimlI lfa dy msly hwl krn ivc mdd leI svY-mdd vflIaF gfeIzF, qwQ sLItF, vIzIE, aqy hor vsIly imldy hn, ijs ivc ienHF bfry jfxkfrI hY:

∙ qlfk,

∙ gfrzIanisLp,

∙ pflx posx dy pRbMD aYNz kOntYkt (ijs nUM kstwzI aqy aYksYWs vI afiKaf jFdf hY), jF

∙ cfielz/supfAujLl suport[

iksy lIgl ienPrmysLn afAUtrIc vrkr nfl gwl kro (vYnkUvr aqy tYrs ivc)[ ieh lIgl eyz df stfP hY jo ik afpxy PYimlI kys ivc quhfzI mdd leI kfnUMnI jfxkfrI, vsIly aqy hor pysLfvr lok lwBx ivc quhfzI mdd kr skdf hY[ sMprk krn bfry jfxkfrI leI sPf 79 `qy “lIgl eyz” dyKo[

Page 7: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

iv \\ ivsLf-vsq

jfx-pCfx 1

1

sMbMDF dIaF iksmF 2

spfAus kOx hY? 2

sMbMDF ivcly lokF bfry kfnUMn 4

2 iekwTy rihxf:

aYgrImYNt krnf 5

mYN aYgrImYNt kdoN kr skdI/ skdf hF? 5

aYgrImYNt kI kvr kr skdf hY? 7

jy myry kol aYgrImYNt nf hovy qF kI huMdf hY? 8

aYgrImYNt ikvyN bxfAuxf hY? 9

3 alwg rihxf:

sYpfrysLn 10

asIN alwg ikvyN huMdy hF? 10

jy qusIN Cwz ky jFdy ho qF afpxy nfl kI lY ky jfxf hY 11

asIN afpxy PYimlI lfa dy msly ikvyN hwl kr skdy hF? 12

jy sfzy kol aYgrImYNt nf hovy qF kI hovygf? 13

asIN iksy aYgrImYNt `qy ikvyN phuMc skdy hF? 13

ivsLf-vsqU

aYgrImYNtF dy Gyry dIaF hwdF kI hn? 15

mYN afpxy aYgrImYNt nUM aMqm rUp ikvy dyxf hY? 16

mYN afpxy aYgrImYNt nUM lfgU ikvyN krfvF? 16

kI mYN aYgrImYNt kYNsl jF bdl skdI/skdf hF? 18

4

jy quhfzy bwcy hn 19

mfpy 19

god lYx vfly mfpy 20

mqryey-mfpy 20

pflx posx dy pRbMD 21

quhfzy mfmly `qy ikhVy kfnUMn lfgU huMdy hn? 23

“bwcy dy ibhqr ihwq” df kI mqlb hY? 24

PYimlI lfa aYkt pflx posx `qy ikvyN asr pfAuNdf hY? 25

zfievors aYkt bwicaF nUM pflx posx `qy ikvyN asr pfAuNdf hY? 29

kI mYN sMprk, pyrYNitMg tfeIm jF aYksYWs nUM sImq kr skdI/ skdf hF? 31

Njy iksy mfpy/gfrzIan nUM pyrYNitMg tfeIm/kOntYkt qoN nFh ho jfvy jFAuh ies dI vrqoN krn ivc Pyl ho jfvy qF kI huMdf hY? 32

cfielz suport 33

Page 8: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

ivsLf-vsq // v

5 pYisaF dy hor

mfmly nijwTxf 40

supfAujLl suport 41

jfiedfd aqy krjLy 45

bYnyiPts 50

jy mYnUM mfiek mdd dI loV hovy qF kI hovygf? 51

hor vyrivaF df iKafl rwKxf 54

6 jy qusIN sihmq nf ho skdy hovo: adflq nUM jfxf 55

adflq vloN aMiqm afrzr krn qoN pihlF kI huMdf hY? 55

mYN ikhVI adflq ivc jfxf hY? 57

aMiqm afrzr 61

PYimlI lfa poRtYksLn afrzr 62

7 ivafh nUM Kqm

krnf: qlfk 64

zfievors dI kfrvfeI 66

8

jy qusIN iemIgrFt ho 68

jy qusIN pwky vsnIk ho 68

jy qusIN pwky vsnIk nhIN ho jF quhfzy spfAus ny spONsr kIqf sI 69

9 kfnUMnI mdd aqy

jfxkfrI ikwQoN lYxI hY 73

kfnUMnI jfxkfrI lvo 73

aYgrImYNt krn ivc mdd lvo 77

vkIl qoN mdd lvo 79

hor muPq kfnUMnI syvfvF 80

sLbdF dy arQ 85

aMiqkf 94

Page 9: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

// 1

jfx-pCfx Introduction

ieh ikqfbcf ibRitsL kolMbIaf ivcly PYimlI lfa dIaF buinafdI gwlF bfry dwsdf hY[ ies ivc ienHF bfry jfxkfrI sLfml hY:

∙ ivafhy jF ivafh vrgy sbMDF ivc hoxf (ijs nU kOmn-lfa rIlysLnisLp vI afiKaf jFdf hY);

∙ sYpfrysLn aqy qlfk df kI mqlb hY;

∙ jy quhfzy bwcy hn qF AunHF dy pflx posx leI pRbMD ikvyN krny hn; aqy

∙ pYisaF nfl sMbMiDq mfmilaF df hwl ikvyN krnf hY[

PYimlI lfa guMJldfr ho skdf hY[ pr, shI jfxkfrI aqy mdd nfl, qusIN bhuq sfry msly adflq jfey ibnF afpxy afp hwl kr skdy ho[ ieh ikqfbcf dwsdf h ik quhfzIaF coxF kI hn aqy qusIN ikwQoN mdd lY skdy ho[

afpxIaF coxF df pqf lfAuxf iek pihlf vDIaf kdm hY[ ieh PYslf krn ivc quhfzI mdd krn leI ik qusIN kI krnf hY, ies ikqfbcy dy ipCly pfsy bhuqy sfry muPq aqy Gwt Krcy vfly vsIilaF bfry dwisaf igaf hY[

ies ikqfbcy ivc vrqy gey moty awKrF dI ivafiKaf leI sPf 85 `qy sLbdF dy arQ dyKo[

ivafhkOmn-lfasYpfrysLn qlfkbuinafdI gwlF

Page 10: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

axivafhyspfAusivafhysMbMDF dIaF iksmF

2 \\

1

spfAus kOx hY? Who is a spouse?

ivafhy Axivafhy ijhVy lok ivafhy hoey huMdy hn

ijhVy lok do sfl jF ijLafdf smyN leI ivafh vrgy sMbMDF ivc rhy huMdy hn

ijhVy lok do sfl qoN Gwt smyN leI ivafh vrgy sMbMDF ivc rhy huMdy hn aqy AunHF df bwcf huMdf hY

kfnUMnI qOr `qy ivafhy hoey hox leI, quhfzy vloN kfnUMnI ivafh dI rsm kIqy hoxf jLrUrI hY (Dfrimk jF isvl)[

bhuq sfry lok ies nUM “kOmn-lfa rIlysLnisLp” afKdy hn[ ies ikqfbcy ivc asIN ieh sLbd vriqaf hY[ pr quhfnUM ieh sLbd zfievors aYkt jF PYimlI lfa aYkt ivc nhIN imlygf[ ieh kfnUMn ies nUM “spfAus” kihMdy hn[

ienHF joiVaF nUM PYimlI lfa aYkt dy supfAujLl suport ihwsy hyT spfAus smiJaf jFdf hY[ AunHF nUM pRfprtI jF pYnsLnF vMzx nfl iswJx vfly kfnUMn hyT spfAus nhIN smiJaf jFdf[ pflx posx dy pRbMD aqy cfielz suport bfry kfnUMn mfipaF `qy lfgU huMdy hn, BfvyN rihx dy AunHF dy pRbMD koeI vI hox[

sMbMDF dIaF iksmF Types of relationships

Page 11: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

sMbMDF dIaF iksmF // 3

ieh ikqfbcf spfAuisjL dy hwkF aqy ijLMmyvfrIaF bfry hY[ “spfAuisjL” sym-sYks (smilMgI) jF ivroDI sYks dy sMbMDF vfly lok ho skdy hn[ Auh iek dUjy nfl ivafhy hoey ho skdy hn jF nhIN ivafhy hoey ho skdy hn[ bI sI PYimlI lfa aYkt aDIn, spfAuisjL dIaF iqMn iksmF hn (sPf 2 dyKo)[ jy qusIN ies kfnUMn hyT spfAus ho qF quhfzy ies ikqfbcy ivc dwsy gey hwk aqy ijLMmyvfrIaF hn[

ieh swc nhIN hY ik jy axivafhy spfAuisjL kuJ Kfs sflF leI iekwTy rihMdy hn qF Auh kfnUMnI qOr `qy ivafhy hoey bx jFdy hn[ jy qusIN kfnUMnI qOr `qy ivafhy hoey ho qF qusIN AudoN qwk ivafhy hoey ho jd qwk iek spfAus dI mOq nhIN ho jFdI jF quhfzf ivafh qlfk jF anwlmYNt (kYNsl hox nfl) nfl kfnUMnI qOr `qy Kqm nhIN ho jFdf[

kuJ PYzrl kfnUMnF hyT, ijvyN ik ijhVy Elz eyj sikAurtI aqy spfAus dy alfAUNs nfl vrqdy hn, jy qusIN iek sfl jF ijLafdf smF iekwTy rihMdy ho qF qusIN spfAuisjL smJy jFdy ho[

kuJ ivafhy lok alwg ho gey huMdy hn pr AunHF ny qlfk nhIN ilaf huMdf jdoN Auh ivafh krvfey ibnF iksy hor nfl rihx df PYslf krdy hn[ jy Auh Aus nvyN ivakqI nfl Gwto Gwt do sfl rihx qF AunHF nUM spfAus smiJaf jfvygf[ jy Auh do sfl qoN Gwt smyN qoN iekwTy rhy hn aqy AunHF df iekwiTaF df bwcf hY qF AunHF nUM bI sI PYimlI lfa hyT supfAujLl suport dy mMqvF leI spfAus smiJaf jfvygf[ iksy hor nfl ajy vI ivafhy hox dOrfn kOmn-lfa sMbMDF ivc rihx bfry koeI vI cIjL gYrkfnUMnI nhIN hY[

nvF PYimlI lfa aYkt ikAuNik 2013 ivc hoNd ivc afieaf hY, bhuqIaF hflqF ivc, sYpfrysLn qoN bfad quhfzy hwkF aqy ijLMmyvfrIaF bfry kfnUMn ivafhy aqy kOmn-lfa joiVaF leI iewko ijhy hn[

Page 12: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

4 \\ sMbMDF dIaF iksmF

sMbMDF ivcly lokF bfry kfnUMnThe laws about people in relationships

bI sI ivcly ijhVy do kfnUMnF bfry quhfnUM jfxn dI loV hY Auh sUbfeI PYimlI lfa aYkt aqy PYzrl zfievors aYkt hn[ PYimlI lfa aYkt sfry ivafhuqf aqy axivafhy spfAuisjL `qy lfgU huMdf hY[ zfievors aYkt isrP ivafhy spfAuisjL `qy lfgU huMdf hY[

bI sI ivc do adflqF ijhVIaF PYimlI afrzr kr skdIaF hn (PYimlI lfa dy mfmilaF bfry kort afrzr) Auh sUbfeI kort aqy bI sI suprIm kort hn[ sPf 57 `qy idwqf igaf cfrt ieh vrxn krdf hY ik jy qusIN PYimlI lfa dy iksy mfmly bfry iksy jwj qoN afrzr lYxf cfhuMdy hovo qF qusIN iks adflq ivc jfxf hY[

Page 13: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

aYgrImYNtpRbMD krnf

pirvfr dI jfiedfd

iekwTy rihxf

22iekwTy rihxf: aYgrImYNtkrnf Living together: Making agreements

mYN aYgrImYNt kdoN kr skdI/skdf hF?When can I make an agreement?

qusIN aYgrImYNt kr skdy ho:

∙ jdoN qusIN iekwTy rihxf sLurU krdy ho jF jdoN qusIN kOmn-lfa rih rhy huMdy ho,

∙ afpxy ivafh qoN pihlF,

∙ afpxy ivafh dOrfn, jF

∙ alwg hox qoN bfad (ienHF iksmF dy aYgrImYNts bfry jfxkfrI leI sPf 10 dyKo)[

jy quhfzf irsLqf kdy vI tuwt jfvy qF afpxI jfiedfd (pRfprtI), bwcqF aqy krijLaF bfry mqByd qoN rokQfm krn df iek qrIkf AudoN dUjy ivakqI nfl ilKqI aYgrImYNt krnf hY jdoN qusIN ajy vI iekwTy rih rhy huMdy ho[ kdy kdy lok ienHF nUM kohYbItysLn jF mYnyj aYgrImYNts kihMdy hn[ sUby df PYimlI lfa ienHF nUM isrP aYgrImYNts kihMdf hY[

// 5

Page 14: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

6 \\ iekwTy rihxf: aYgrImYNt krnf

koeI aYgrImYNt krn qoN pihlF, quhfzy aqy quhfzy spfAus leI Auh sfrI jLrUrI jfxkfrI sFJI krnf jLrUrI hY ijs dI quhfnUM vfjb aYgrImYNt krn leI loV hY, ijvyN ik afmdn dI jfxkfrI, ienkm tYks rItrnF, aq mfiek icwTy[ kfnUMn kihMdf hY ik quhfzy leI afpxy spfAus nUM “PYimlI lfa dy mqByd nUM hwl krn dy mMqv leI pUrI aqy aslI jfxkfrI” dyxf jLrUrI hY[ ieh iksy Aus aYgrImYNt `qy vI lfgU huMdf hY ijhVf qusIN ajy vI iekwTy rihx dOrfn krdy ho[ jy qusIN koeI jfxkfrI CupfAuNdy ho qF quhfzf aYgrImYNt adflq vloN rwd kIqf jf skdf hY[

pr pirvfr df Gr sfzy donF df brfbr df hY, ikAuNik ieh asIN sFJf KrIidaf hY[

aqy sfzy bYNk akfAUNt vwKry hoxgy, pr iek sFJf krYizt kfrz hovygf[

E ky, aqy afAu ieh ilKIey ik qusIN mOrgyj idAugy, aqy mYN bfkI sfry ibwl idaFgf[

clo afpxy aYgrImYNt ivc ieh ilKIey ik ijhVI kOtyj quhfzI mF ny quhfzy leI CwzI hY, Auh quhfzI hY aqy quhfzI rhygI, BfvyN kuJ vI hovy[

iekwTy hOx dOrfn aYgrImYNt

Page 15: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

iekwTy rihxf: aYgrImYNt krnf // 7

aYgrImYNt kI kvr kr skdf hY?What can the agreement cover?

quhfzf aYgrImYNt iekwTy rihx dy quhfzy smyN bfry ho skdf hY[ qusIN iekwTy PYslf kr skdy ho aqy ilK skdy ho:

∙ kOx iks cIjL df mflk hY,

∙ afpxy sMbMDF dOrfn qusIN ijhVIaF cIjLF KrIddy ho AunHF df mflk kOx hovygf,

∙ Gr clfAux leI hr iek ikMny pYsy pfvygf,

∙ kI quhfzy GrylU krYizt kfrz jF bYNk akfAUNt sFJy jF alwg hoxgy,

∙ ijhVIaF cIjLF qusIN iekwTIaF KrIdIaF hn Auh qusIN ikvyN vrqog aqy sFBogy, aqy

∙ krjLy kOx dyvygf[

qusIN aqy quhfzf spfAus aYgrImYNt ivc ilK skdy ho ik quhfzy ivwcoN isrP iek jfxf Kfs krjLy dyvygf[ jy qusIN alwg ho jfvo qF quhfzy aYgrImYNt df Auh ihwsf adflq lfgU kr skdI hY[ pr quhfzy krYiztr (lYxdfr) isrP Aus ivakqI qoN hI krjLf Augrfhux dI koisLsL kr skdy hn ijs df nF krjLy `qy hY[

quhfzf aYgrImYNt ies cIjL bfry ho skdf hY ik qusIN pirvfr dI jfiedfd (ijvyN ik rIal iestyt, cIjLF aqy pYnsLnF) aqy krjLy ikvyN vMzogy[ ieh supfAujLl suport bfry ho skdf hY[ ieh kih skdf hY ik jy qusIN alwg ho jFdy ho qF qusIN iksy vI asihmqI df hwl ikvyN krogy (Audfhrx leI, mIzIeysLn leI jf ky)[ pr, bwicaF bfry aYgrImYNt qusIN isrP alwg hox qoN bfad hI kr skdy ho[ qusIN ieh PYslf kr skdy ho ik afpxy aYgrImYNt ivc kI pfAuxf hY, pr ies df kfnUMn dy ivruwD nf hoxf jLrUrI hY[

ieh jfxn leI ik aYgrImYNt ikvyN krnf hY, sPf 9 dyKo[

Page 16: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

8 \\ iekwTy rihxf: aYgrImYNt krnf

jy myry kol aYgrImYNt nf hovy qF kI huMdf hY?What happens if I don’t have an agreement?

jy qusIN iekwTy rihx dOrfn aYgrImYNt nhIN bxfAuNdy qF qusIN alwg hox qoN bfad bxf skdy ho[ kdy kdy lok ies nUM sYpfrysLn aYgrImYNt kihMdy hn[ sUby df PYimlI lfa ies nUM isrP aYgrImYNt kihMdf hY[ alwg hox qoN bfad aYgrImYNt krn bfry ijLafdf jfxkfrI leI cYptr 3 dyKo[ jy qusIN aYgrImYNt nf kr skdy hovo qF qusIN adflq nUM PYimlI lfa dy AunHF mfmilaF bfry afrzr krn leI kih skdy ho ijhVy qusIN hwl nhIN kr skdy[

Page 17: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

// 9

afpxy hwkF aqy ijLMmyvfrIaF df pqf lfAu www.familylaw.bc.ca dyKo[

afpxy msilaF dI ilst bxfA ¹

ieh ivcfr kro ik ikhVI cIjL vfjb aqy quhfzy bwicaF dy ibhqr ihwqF ivc hovygI[ ²

kI qusIN sihmq ho skdy ho? afpxy spfAus nfl vyrivaF bfry gwl kro[

aYgrImYNt ilK lvo qusIN, koeI vkIl, jF mIzIeytr ieh kr skdf hY[

kI aYgrImYNt jfiedfd bfry hY jF supfAujLl suport bfry hY?

hF iksy bflg qIjy ivakqI vloN quhfnUM donF nUM aYgrImYNt `qy dsKq krdy dyKxf aqy iPr afp dsKq krnf jLrUrI hY[

nhIN qusIN iksy gvfh qoN ibnF dsKq kr skdy ho pr gvfh hoxf ibhqr hY[

dsKq krn qoN pihlF ieh pwkf krn leI ik quhfzf aYgrImYNt vfjb aqy kfnUMnI hY, quhfnUM donF nUM afpxy vkIl nUM idKfAuxf cfhIdf hY[ jy qusIN dbfa mihsUs kro qF dsKq nf kro[ 

1. iksy mIzIeytr jF vkIl qoN mdd dI loV hY? sPy 13, 73 – 82 dyKo[ 2. bwicaF bfry aYgrImYNt isrP quhfzy alwg hox qoN bfad hI lfgU huMdy hn[

aYgrImYNt

aYgrImYNt ikvyN bxfAuxf hY?How do I make an agreement?

Page 18: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

10 \\

3 sImfvFsYpfrysLn

aMqm rUp dyxflfgU krnf

aYgrImYNt kYNsl krnf

alwg rihxf: sYpfrysLn Living apart: Separation

ieh cYptr ies cIjL bfry hY ik quhfzy alwg hox qoN bfad kI huMdf hY[

asIN alwg ikvyN huMdy hF?How do we separate?

“kfnUMnI sYpfrysLn” vrgI koeI vI cIjL nhIN hY[ jy qusIN ivafhy hoey ho jF kOmn-lfa rIlysLnisLp ivc ho qF qusIN Aus vyly hI alwg ho jFdy ho jdoN qusIN aqy quhfzf spfAus alwg hox dy mMqv nfl iek dUjy qoN vwKry rihxf sLurU kr idMdy ho[ alwg hox leI quhfnUM afpxy spfAus dI afigaf dI loV nhIN hY[ qusIN dUjy lokF nUM ieh dws skdy ho ik qusIN alwg hox df ierfdf rwKdy ho, pr quhfnUM alwg hox leI iksy vkIl, adflq kol jfx dI loV nhIN hY jF iksy pypr `qy dsKq krn dI loV nhIN hY[

qusIN pYsy bcfAux leI ajy vI iewko Gr ivc rih skdy ho, pr quhfnUM afm qOr `qy alwg smiJaf jFdf hY jy qusIN KfixaF, bYWzrUm aqy smfijk srgrmIaF vrgIaF cIjLF sFJIaF nhIN krdy[ alwg rihxf sLurU krn leI quhfnUM afpxy spfAus dI afigaf dI loV nhIN hY[

jy qusIN ivafhy hoey ho qF qusIN AudoN qwk kfnUMnI qOr `qy ivafhy hoey rhogy jd qwk quhfnUM qlfk leI kort afrzr nhIN iml jFdf[ qlfk leI aplfeI krn leI quhfnUM afpxy spfAus dI afigaf dI loV nhIN hY[ jy qusIN axivafhy spfAuisjL ho qF quhfnUM qlfk lYx dI loV nhIN hY[ qlfk bfry ijLafdf jfxkfrI leI sPf 64 dyKo[

jy qusIN Cwz ky jFdy ho qF afpxy nfl kI lY ky jfxf hYWhat to take with you if you leave

jy qusIN afpxy ivafh jF kOmn-lfa sMbMD nUM Cwz ky jfx dI plYn bxf rhy hovo qF ieh kuJ mhwqvpUrn pypr aqy cIjLF quhfnUM afpxy nfl lY ky jfxy cfhIdy hn:

∙ mfiek jfxkfrI ijvyN ik:

» Gwto Gwt iqMn sflF dIaF afpxIaF tYks rItrnF

» bYNk akfAuNt, krYizt kfrz, ienvYstmYNt aqy krjLy dIaF stytmYNtF

» qnKfh dIaF qfjLf rsIdF

∙ bIsI srivisjS kfrz/myzIkyar kfrz (BC Services Card/CareCard)

∙ quhfzf ivafh df srtIiPkyt

∙ quhfzf pfsport aqy iemIgrysLn dy pypr ijhVy quhfzy kol ho skdy hn

∙ quhfzf zrfeIvr df lfiesMs aqy afpxy nfl iljfeI jfx vflI iksy kfr dy afeI sI bI sI dy pypr

∙ jy qusIN bwicaF nUM afpxy nfl lY ky jf rhy ho qF quhfzy bwicaF dy:

» pfsport

» bIsI srivisjS kfrzj/myzIkyar kfrzj

» kwpVy aqy inwjI cIjLF

∙ quhfzy kwpVy aqy inwjI cIjLF

∙ quhfzIaF aqy quhfzy bwicaF dIaF dvfeIaF aqy dvfeIaF dIaF prcIaF

∙ quhfzy spfAus iekwly dy nF `qy afmdn aqy jfiedfd bfry jfxkfrI dIaF PotokfpIaF ijvyN ik:

» qnKfh dIaF rsIdF

» tYks rItrnF

» kMpnI dy irkfrz aqy vhI Kfqy

» bYNk akfAUNt

» ienvYstmYNtF

» afr afr aYWs pIjL

ies dy nfl hI afpxy spfAus df sosLl iensLorYNs nMbr, bIsI srivisjS kfrz/myzIkyar kfrz nMbr, aqy jnm qfrIk vI ilK lvo (ies df bfad ivc Pfiedf ho skdf hY jy qusIN pYsy aqy jfiedfd bfry asihmq hovo, jF jy quhfnUM afpxy spfAus nUM lwBx dI loV pvy)[

Page 19: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

// 11

alwg rihxf: sYpfrysLn Living apart: Separation

ieh cYptr ies cIjL bfry hY ik quhfzy alwg hox qoN bfad kI huMdf hY[

asIN alwg ikvyN huMdy hF?How do we separate?

“kfnUMnI sYpfrysLn” vrgI koeI vI cIjL nhIN hY[ jy qusIN ivafhy hoey ho jF kOmn-lfa rIlysLnisLp ivc ho qF qusIN Aus vyly hI alwg ho jFdy ho jdoN qusIN aqy quhfzf spfAus alwg hox dy mMqv nfl iek dUjy qoN vwKry rihxf sLurU kr idMdy ho[ alwg hox leI quhfnUM afpxy spfAus dI afigaf dI loV nhIN hY[ qusIN dUjy lokF nUM ieh dws skdy ho ik qusIN alwg hox df ierfdf rwKdy ho, pr quhfnUM alwg hox leI iksy vkIl, adflq kol jfx dI loV nhIN hY jF iksy pypr `qy dsKq krn dI loV nhIN hY[

qusIN pYsy bcfAux leI ajy vI iewko Gr ivc rih skdy ho, pr quhfnUM afm qOr `qy alwg smiJaf jFdf hY jy qusIN KfixaF, bYWzrUm aqy smfijk srgrmIaF vrgIaF cIjLF sFJIaF nhIN krdy[ alwg rihxf sLurU krn leI quhfnUM afpxy spfAus dI afigaf dI loV nhIN hY[

jy qusIN ivafhy hoey ho qF qusIN AudoN qwk kfnUMnI qOr `qy ivafhy hoey rhogy jd qwk quhfnUM qlfk leI kort afrzr nhIN iml jFdf[ qlfk leI aplfeI krn leI quhfnUM afpxy spfAus dI afigaf dI loV nhIN hY[ jy qusIN axivafhy spfAuisjL ho qF quhfnUM qlfk lYx dI loV nhIN hY[ qlfk bfry ijLafdf jfxkfrI leI sPf 64 dyKo[

jy qusIN Cwz ky jFdy ho qF afpxy nfl kI lY ky jfxf hYWhat to take with you if you leave

jy qusIN afpxy ivafh jF kOmn-lfa sMbMD nUM Cwz ky jfx dI plYn bxf rhy hovo qF ieh kuJ mhwqvpUrn pypr aqy cIjLF quhfnUM afpxy nfl lY ky jfxy cfhIdy hn:

∙ mfiek jfxkfrI ijvyN ik:

» Gwto Gwt iqMn sflF dIaF afpxIaF tYks rItrnF

» bYNk akfAuNt, krYizt kfrz, ienvYstmYNt aqy krjLy dIaF stytmYNtF

» qnKfh dIaF qfjLf rsIdF

∙ bIsI srivisjS kfrz/myzIkyar kfrz (BC Services Card/CareCard)

∙ quhfzf ivafh df srtIiPkyt

∙ quhfzf pfsport aqy iemIgrysLn dy pypr ijhVy quhfzy kol ho skdy hn

∙ quhfzf zrfeIvr df lfiesMs aqy afpxy nfl iljfeI jfx vflI iksy kfr dy afeI sI bI sI dy pypr

∙ jy qusIN bwicaF nUM afpxy nfl lY ky jf rhy ho qF quhfzy bwicaF dy:

» pfsport

» bIsI srivisjS kfrzj/myzIkyar kfrzj

» kwpVy aqy inwjI cIjLF

∙ quhfzy kwpVy aqy inwjI cIjLF

∙ quhfzIaF aqy quhfzy bwicaF dIaF dvfeIaF aqy dvfeIaF dIaF prcIaF

∙ quhfzy spfAus iekwly dy nF `qy afmdn aqy jfiedfd bfry jfxkfrI dIaF PotokfpIaF ijvyN ik:

» qnKfh dIaF rsIdF

» tYks rItrnF

» kMpnI dy irkfrz aqy vhI Kfqy

» bYNk akfAUNt

» ienvYstmYNtF

» afr afr aYWs pIjL

ies dy nfl hI afpxy spfAus df sosLl iensLorYNs nMbr, bIsI srivisjS kfrz/myzIkyar kfrz nMbr, aqy jnm qfrIk vI ilK lvo (ies df bfad ivc Pfiedf ho skdf hY jy qusIN pYsy aqy jfiedfd bfry asihmq hovo, jF jy quhfnUM afpxy spfAus nUM lwBx dI loV pvy)[

Page 20: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

12 \\ alwg rihxf: sYpfrysLn

asIN afpxy PYimlI lfa dy msly ikvyN hwl kr skdy hF?How can we settle our family law issues?

ieh sdf ibhqr hY jy qusIN afpxy PYimlI lfa dy msly adflq jfey ibnF hwl kr sko[ adflq qoN bcx df sB qoN vDIaf qrIkf rl ky aYgrImYNt krnf hY[ sPf 9 `qy cfrt vI dyKo[

aYgrImYNt aqy pflx posx dIaF plYnF bxfAuxf(Making agreements and parenting plans)

alwg hox vfly bhuq sfry joVy ies cIjL bfry sihmq ho skdy hn ik Auh ienHF cIjLF nfl ikvyN iswJxgy:

∙ jfiedfd (cYptr 5),

∙ pflx posx dy pRbMD (cYptr 4), aqy

∙ cfielz aqy spfAujLl suport (cYptr 4 aqy 5),

aijhf adflq jfx qoN ibnF hI kIqf jf skdf hY[ jy qusIN aqy quhfzf spfAus aYgrImYNt kr skdy hovo qF qusIN afpxf smF, Dn, aqy jjLbfqI hlcl bcfAugy[ qusIN afpxy pirvfr `qy asr pfAux vfly mhwqvpUrn PYsilaF df kMtrol vI afpxy kol rwKogy[

alwg hox vyly bwicaF dy pflx posx bfry aYgrImYNt nUM kdy kdy pyrYNitMg plYn afiKaf jFdf hY[ aYgrImYNt aqy pflx posx dIaF plYnF tYNpryrI jF pwkIaF ho skdIaF hn, jo ik ies gwl `qy inrBr krdf hY ik qusIN aqy dUjf ivakqI kI PYslf krdy ho[ qusIN bwicaF, suport, aqy/jF jfiedfd bfry aYgrImYNt `qy POrn kMm krnf sLurU kr skdy ho[ pr qusIN AuzIk vI kr skdy ho jy qusIN ajy iqafr nf mihsUs krdy hovo[

jy qusIN iekwTy rihx dOrfn aYgrImYNt bxfieaf sI qF qusIN ies dI vrqoN afpxy nvyN aYgrImYNt dy ihwsy iqafr krn leI kr skdy ho[ pr quhfnUM alwg hox qoN bfad nvyN aYgrImYNt dI loV hY[ quhfnUM ies nvyN aYgrImYNt ivc afpxI pflx posx dI plYn aqy cfielz suport bfry jfxkfrI sLfml krn dI loV pvygI[

Page 21: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

Valwg rihxf: sYpfrysLn // 13

jy sfzy kol aYgrImYNt nf hovy qF kI hovygf?What if we don’t have an agreement?

jy quhfzy kol bwicaF nUM pflx posx dy afpxy pRbMDF bfry pihlF hI koeI spsLt (POrml) aYgrImYNt nf hovy pr quhfzy alwg hox dOrfn bwicaF leI bykfiedf (ienPOrml) nym bx gey hox qF ienHF bykfiedf pRbMDF nUM bdlx qoN pihlF quhfnUM dUjy mfpy nfl slfh krn dI loV hY[

asIN iksy aYgrImYNt `qy ikvyN phuMc skdy hF?How can we reach an agreement?

qusIN afpxy spfAus nfl iswDI gwlbfq krky iksy aYgrImYNt `qy phuMcx dy Xog ho skdy ho[ pr quhfnUM AunHF aOKy msilaF dy sMbMD ivc kMm krn leI mdd dI loV ho skdI hY ijhVy quhfzy alwg hox qoN bfad pYdf hoey hn[ aYgrImYNt `qy phuMcx ivc mdd lYx leI kuJ coxF ieh hn[

mIzIeysLn(Mediation)

koeI mIzIeytr AunHF smwisafvF dI pCfx krn aqy ienHF df hwl krn leI rl ky kMm krn ivc quhfzI aqy quhfzy spfAus dI mdd kr skdf hY ijhVIaF quhfzI sYpfrysLn jF qlfk kfrn pYdf hoeIaF huMdIaF hn[ mIzIeytr pwK nhIN lYNdf, PYsly nhIN krdf jF quhfzy `qy hwl nhIN Tosdf[ Auh quhfnUM aqy quhfzy spfAus nUM iek dUjy nUM suxn leI AuqsLfh idMdf hY aqy afpxy msly hwl krn leI qrIky lwBx ivc mdd krdf hY[ mIzIeysLn aijhy hwl lwBx ivc quhfzI mdd kr skdI hY ijhVy qusIN donoN pRvfn kr skdy hovo[ jy quhfzy bwcy hn qF mIzIeytr aijhy aYgrImYNt `qy phuMcx ivc quhfzI mdd krygf ijhVy AunHF dy ibhqr ihwqF ivc hoxgy[

Page 22: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

14 \\ alwg rihxf: sYpfrysLn

PYimlI jsits kONslrFamily justice counsellors

PYimlI jsits kONslr srkfrI mulfjLm hn jo sUby Br dy PYimlI jsits sYNtrF ivc kMm krdy hn (kdy kdy lokl korthfAUs ivc)[ Auh vYnkUvr, ivktorIaf, aqy nnfiemo jsits aYksYWs sYNtrF ivc vI kMm krdy hn[ Auh bwicaF nUM pflx posx aqy mdd dy msilaF df hwl krn leI qrIky lwBx ivc quhfzI mdd kr skdy hn, aqy ies cIjL bfry quhfnUM kfnUMnI jfxkfrI idMdy hn ik pirvfrk aYgrImYNt jF afrzr ikvyN lYxy aqy bdlxy hn[ Auh Gwt afmdnF vfly pirvfrF aqy joiVaF leI muPq syvfvF pRdfn krdy hn[

kolYboryitv PYimlI lfaCollaborative family law

kolYboryitv PYimlI lfa df mqlb hY ik qusIN aqy quhfzf spfAus AunHF vkIlF nfl rl ky kMm krn leI sihmq huMdy ho ijhVy aijhy hwl lwBx leI kolYboryitv PYimlI lfa dI pRYkits krdy hn ijhVy quhfzy donF leI kMm krn[ quhfzy aqy quhfzy spfAus kol ajy vI afpo afpxf vkIl hovygf[ kolYboryitv PYimlI lfa df kfrj kuJ mhwqvpUrn qrIikaF nfl rvfieqI qlfk jF sYpfrysLn nfloN vwKrf hY:

∙ adflq nhIN: qusIN, quhfzf spfAus aqy quhfzy vkIl iek ilKqI aYgrImYNt `qy dsKq krdy ho ijhVf ieh kihMdf hY ik qusIN adflq jfey ibnF afpxy msly hwl krn leI rl ky kMm krogy[ jy qusIN afKr adflq cly jFdy ho qF adflq ivc numfieMdgI leI quhfnUM vwKry vkIl lwBxy pYxgy[

∙ eImfndfr gwlbfq: qusIN aqy quhfzf spfAus ilKqI rUp ivc KulHI aqy eImfndfr gwlbfq leI sihmq huMdy ho[ ies ivc iek dUjy nfl KulH ky jfxkfrI sFJI krnf (Audfhrx leI, afpxy pYsy Dyly bfry) sLfml hY[

Page 23: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

Valwg rihxf: sYpfrysLn // 15

∙ tIm phuMc: quhfzI mdd leI loV muqfbk, Kfs qOr `qy tryNz vkIl, qlfk koc, bwicaF dy spYsLilst, aqy ivwqI slfhkfr ilafey jFdy hn[ qusIN, quhfzy vkIl, aqy quhfzy koc, afpxy mqByd hwl krn leI tIm dy qOr `qy kMm krogy, BfvyN ieh msly suport bfry hox, jfiedfd vMzx bfry hox jF afpxy bwicaF dy pflx posx bfry hox[

∙ cfr iDrI mIitMgF: sfrI gwl afpxy vkIlF nUM krn dyx dI QF, qusIN, quhfzf spfAus, aqy quhfzy vkIl mIitMgF dI iek lVI ivc ihwsf lYNdy ho[ kdy kdy quhfzy vkIl ieh PYslf krn leI iekwly iml skdy hn ik mIitMgF ivc kfhdy bfry gwlbfq kIqI jfvygI[ jF Auh quhfzy jF quhfzy spfAus bfry jfxkfrI sFJI kr skdy hn ijhVI msly hwl krn ivc mdd krygI[ mIitMgF dI igxqI ies cIjL `qy inrBr krygI ik quhfnUM aqy quhfzy spfAus nUM ikMny msilaF df sfhmxf krnf pY irhf hY aqy Auh ikMny guMJldfr hn[

quhfzy aqy quhfzy spfAus leI afpxy alwg hox dy msly eImfndfrI aqy afdr nfl ivcfrn aqy hwl krn dy KfhsLmMd hoxf jLrUrI hY aqy iek dUjy nfl dusLmx vflf vrqfAu nf kIqf jfxf jLrUrI hY[ kolYboryitv PYimlI lfa ivc ikAuNik vkIlF aqy hor mfhrF dIaF syvfvF lYxf sLfml huMdf hY, ieh mihMgf ho skdf hY[ ieh pqf lfAux leI sPf 78 dyKo ik kolYboryitv PYimlI vkIl ikvyN lwBxf hY[

aYgrImYNtF dy Gyry dIaF hwdF kI hn?What are the limits to what agreements can do?

quhfzf aYgrImYNt kfnUMn dy iKlfP nhIN ho skdf[ Audfhrx leI, kfnUMn kihMdf hY ik donoN mfpy bwicaF dI mdd krn leI ijLMmyvfr hn[ ies krky koeI adflq afm qOr `qy aijhf aYgrImYNt lfgU nhIN krygI ijhVf ieh kihMdf hovy ik iek mfpf afpxy bwcy dI mdd krn leI ijLMmyvfr nhIN hY[ kfnUMn ieh vI kihMdf hY ik jdoN qusIN pflx posx dy pRbMDf bfry aYgrImYNt krdy ho qF quhfzy aqy bwcy dy dUjy mfpy leI isrP bwcy dy ibhqr ihwqF nUM iDafn ivc rwKxf pYxf hY[

Page 24: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

16 \\ alwg rihxf: sYpfrysLn

mYN afpxy aYgrImYNt nUM aMqm rUp ikvyN dyxf hY?How do I finalize my agreement?

afpxf aYgrImYNt BfvyN qusIN iksy vI qrHF bxfAu, iksy vI cIjL `qy dsKq krn qoN pihlF ies bfry socx leI kuJ smF lfAu[ dsKq krn qoN pihlF ieh iksy vkIl nUM idKfAu[ quhfnUM hr iek nUM aYgrImYNt afpxy vkIl nUM idKfAux dI loV hY ikAuNik sYpfrysLn jF qlfk ivc vkIlF nUM donF iDrF leI kMm krn dI afigaf nhIN hY[ ieh ihwqF df tkrfa hovygf[

afpxf aYgrImYNt ilKqI rUp ivc ilKo[ quhfnUM donF nUM ies `qy dsKq krny pYxy hn[ jy aYgrImYNt jfiedfd jf supfAujLl suport bfry hY qF quhfzy dsKqF `qy Gwto Gwt iek hor ivakqI vloN gvfhI pfeI jfxI jLrUrI hY[ Eho ivakqI donF dsKqF `qy gvfhI pf skdf hY[ iksy aYgrImYNt `qy dsKq nf kro jy qusIN aijhf krn leI prYsLr mihsUs krdy ho[

iksy aYgrImYNt `qy phuMcx ivc mdd leI koeI vkIl, mIzIeytr, jF PYimlI jsits kONslr lwBx leI sPy 77 – 82 dyKo[

mYN afpxy aYgrImYNt nUM lfgU ikvyN krfvF?How do I enforce my agreement?

jy qusIN afpxf aYgrImYNt adflq ivc drj krfAuNdy ho qF adflq ies d Auh ihwsy lfgU krygI ijhVy ienHF bfry hoxgy:

∙ gfrzIanisLp,

∙ pflx posx dy pRbMD

∙ bwcy nfl sMprk, aqy

∙ cfielz aqy supfAujLl suport,

ijvyN ieh kort afrzr huMdy hn[ qusIN afpxf aYgrImYNt PYimlI myntynYNs ienPorsmYNt pRogrfm (FMEP) poRgrfm kol vI rijstr krvf skdy ho[ ieh poRgrfm cfielz aqy supfAujLl suport dy ihwisaF nUM lfgU krygf[

Page 25: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

Valwg rihxf: sYpfrysLn // 17

qusIN afpxf aYgrImYNt sihmqI afrzr ivc pfAux dI cox vI kr skdy ho[ sihmqI afrzr iek kort afrzr hY ijhVf qusIN adflq nUM krn leI kihMdy ho jo ik AunHF sLrqF `qy afDfirq huMdf hY ijnHF leI qusIN aq quhfzf spfAus sihmq hoey huMdy ho[ qusIN afm qOr `qy adflq jfey ibnF iksy jwj nUM sihmqI afrzr krn leI kih skdy ho jy:

∙ quhfzy pypr (zfkUmYNts) shI qrHF Bry jFdy hn, aqy

∙ jwj ies gwl nfl sihmq huMdf hY ik qusIN afpxy bwicaF leI ZukvyN pRbMD kIqy hn[

ikAuN nf afpF Auh aYgrImYNt dyKIey ijhVf asIN ivafh vyly bxfieaf sI? sLfied sLurU krn ivc ieh sfzI mdd kry[

ieh TIk hY[ aqy iPr sfnUM bwicaF dy pflx posx dy afpxy pRbMDF df aqy ieh pqf lfAux dI loV hY ik cfielz aqy supfAujLl suport bfry kI krnf hY[

ho? sYpfrysLn aYgrImYNt bxfAuxf[ asIN ikwQoN sLurU krIey?

E ky[ ieh pihlF hI ieh dwsdf hY ik sfzy ivwcoN kOx Gr, kOtyj, aqy PrnIcr df mflk hY[

alwg hOx qoN bfad aYgrImYNt

Page 26: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

18 \\ alwg rihxf: sYpfrysLn

kI mYN aYgrImYNt kYNsl jF bdl skdI/skdf hF?Can I cancel or change an agreement?

jy qusIN aqy quhfzf spfAus sihmq hovo qF qusIN afpxf aYgrImYNt kYNsl jF bdl skdy ho[

jy qusIN sihmq nf ho skdy hovo qF qusIN aYgrImYNt kYNsl krn jF ies dy sfry ihwsy jF kuJ ihwsf bdlx leI aqy ies dI QF `qy nvyN kort afrzrF leI adflq kol aplfeI kr skdy ho[ ieh PYslf krn vyly ik kI aYgrImYNt kYNsl krnf hY jF ies dy sfry ihwsy jF kuJ ihwsf bdlxf hY, adflqF dI vrqoN leI PYimlI lfa aYkt gfeIzlfeInF qih krdf hY[

kI adflq aYgrImYNt kYNsl krygI jF bdlygI aqy aijhf ikhVy kfrnF krky krygI, ies cIjL `qy inrBr krdf hY ik ikhVI smwisaf hY[ Audfhrx leI, bwcy nfl sMprk bfry aYgrImYNt adflq isrP qF hI kYNsl krygI jy aYgrImYNt bwcy dy ibhqr ihwqF ivc nf hovy[ pr tYWst vwKrf hovygf jy adflq nUM cfielz suport, supfAujLl suport jF pflx posx dy pRbMDF bfry aYgrImYNt nUM kYNsl krn df ies dy ihwsy bdlx leI ikhf igaf sI[

ies ikqfbcy dy sPf 94 `qy aMiqkf ivc idwqf igaf cfrt ieh dwsdf hY ik vwK vwK hflqF ivc adflq kI kr skdI hY[

Page 27: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

// 19

4jy quhfzy bwcy hn If you have children

mfpyParents

bwcy dy kfnUMnI mfpy afm qOr `qy Aus nUM jnm dyx vfly mfpy hn[ (AunHF nUM brQ mdr aqy bfielOjIkl Pfdr afiKaf jFdf hY[)

pr sdf ieh kys nhIN huMdf[ jdoN koeI bwcf god ilaf jFdf hY qF god lYx vfly mfpy sfry mMqvF leI bwcy dy kfnUMnI mfpy bx jFdy hn (aglf sPf dyKo)[ jy bwcf aissitz rIpoRzwksLn jF srogysI rfhIN pYdf hoieaf hY qF PYimlI lfa aYkt ieh qih krdf hY ik kfnUMnI mfpy kOx hn[

bwicaF dy Gwto Gwt 19 sfl dy ho jfx qwk mfpy afpxy bwicaF dI mdd krn leI kfnUMnI qOr `qy ijLMmyvfr hn[ BfvyN qusIN kdy vI afpxy bwcy dy dUjy mfpy nfl nhIN rhy, afpxy bwcy dI mdd ivc Xogdfn pfAux dI quhfzI ajy vI kfnUMnI ijLMmyvfrI hY[ jy ies gwl bfry koeI mqByd jF gYrXkInI hovy ik kI koeI ivakqI mfpf hY jF nhIN qF adflq tYWst df afrzr dy skdI hY (ijs nUM pyrYNtyj tYWst afiKaf jFdf hY)[

kfnUMn sYpfrysLn qoN bfad hr mfpy nfl bwicaF dy lgfqfr irsLqy dy hwkF nUM vI mfnqf idMdf hY[

bwcymfpy

mqryey mfpypflx posx dy pRbMD

zfievors aYkt

Page 28: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

20 \\ jy quhfzy bwcy hn

god lYx vfly mfpyAdoptive parents

ivafhy aqy kOmn-lfa joVy aqy isMgl lok bwcy nUM god lYx leI aplfeI kr skdy hn[ qusIN afpxy pfrtnr dy iksy hor sMbMD ivcly bwcy nUM god lY skdy ho jy bwcy df dUjf mfpf sihmq hovy[

god lYx vfly mfpy vjoN, cfielz suport leI quhfzIaF ijLMmyvfrIaF iksy vI hor mfpy vFg hI hn[ jy qusIN alwg ho jfvo qF qusIN pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF aqy pyrYNitMg tfeIm vMzx leI vI aplfeI kr skdy ho[

bwcy nUM god lYx qoN bfad, bwcf god dyx vfly mfipaF dIaF bwcy leI koeI kfnUMnI hwk jF ijLMmyvfrIaF nhIN rihMdy[

mqryey-mfpyStep-parents

jy qusIN mqryaf-mfpf ho aqy qusIN cfielz suport dyx leI ijLMmyvfr ho skdy ho jy:

∙ qusIN aqy bwcy df mfpf ivafhy hoey ho jF ivafhy hoey sI jF Gwto Gwt do sflF leI kOmn-lfa rhy ho, aqy

∙ qusIN bwcy dy nfl vI rhy hoo[

mqryaf-mfpf afpxy afp hI gfrzIan nhIN bx jFdf[ qusIN alwg hox qoN bfad afpxy mqryey-bwicaF dI gfrzIanisLp leI aplfeI kr skdy ho[

quhfnUM mqryey-bwicaF leI cfielz suport dyxI pY skdI hY jy:

∙ qusIN bwcy dy mfpy nfl afpxy sMbMDF dOrfn Gwto Gwt iek sfl leI bwcy dI mdd ivc Xogdfn pfieaf hY, aqy

∙ cfielz suport leI arjLI, quhfzy vloN afKrI vfr pfey gey Xogdfn qoN bfad iek sfl dy ivc ivc kIqI geI hY[

Page 29: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy quhfzy bwcy hn // 21

mqryey-mfpy dI cfielz suport dyx dI ijLMmyvfrI, bwcy dy mfipaF jF hor gfrzIanF dI ijLMmyvfrI qoN bfad afAuNdI hY[ ieh PYslf krn vyly ik kI mqryey-mfpy nUM cfielz suport dyxI cfhIdI hY, adflq ieh ivcfr krygI:

∙ bwcy df Aus vyly df rihx-sihx df imafr jdoN Auh mqryey-mfpy nfl rihMdf sI, aqy

∙ Auh ikMnf smF iekwTy rhy hn[

pflx posx dy pRbMDParenting arrangements

jy quhfzy aqy quhfzy spfAus (ivafhy jF axivafhy) dy inrBr bwcy hn (afm qOr `qy 19 sfl qoN Gwt Aumr dy) qF alwg hox vyly quhfnUM bwicaF dI sMBfl leI pRbMD krn dI loV hY[ pflx posx dy pRbMDF ivc sLfml hn:

∙ bwicaF bfry PYsly kOx krygf,

∙ bwcy ikwQy rihxgy, aqy

∙ bwcy hr mfpy nfl, jo ik gfrzIan hY, ikMnf smF bqIq krngy[

qusIN ieh pRbMD pflx posx dI ilKqI plYn ivc pfAuxy cfhuMdy ho skd ho[

pflx posx bfry kfnUMnI BfsLfLegal language about parenting

mfrc 2013 ivc, bI sI ivc iek nvyN PYimlI lfa aYkt ny PYimlI rIlysLnjL aYkt dI QF leI[ purfxy aYkt ivc, sYpfrysLn aqy qlfk qoN bfad bwicaF dI sMBfl aqy AunHF nfl ibqfAux vfly smyN bfry dwsx leI gfrzIanisLp, kstwzI, aqy aYksYWs sLbd vrqy gey sn[

Page 30: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

22 \\ jy quhfzy bwcy hn

qlfk nUM kvr krn vflf zfievors aYkt, ajy vI kstwzI aqy aYksYWs sLbd vrqdf hY[ bI sI df PYimlI lfa aYkt gfrzIanisLp aqy ies dy nfl ieh hor sLbd aqy iKafl vrqdf hY:

∙ pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF dI vMz

∙ pyrYNitMg tfeIm

∙ pflx posx dy pRbMD (pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF aqy pyrYNitMg tfeIm bfry dwsx leI vriqaf jFdf sLbd)

∙ bwcy nfl sMprk

sPf 27 `qy Auh cfrt dyKo ijhVf ienHF sLbdF dI pRIBfsLf idMdf hY aqy sPf 85 `qy sLbdF dy arQ dyKo[

ienHF qbdIlIaF df mMqv PYimlI lfa dy kysF ivc mqByd GtfAuxf aqy mfipaF nUM rl ky kMm krn leI AuqsLfh dyxf hY[ afpxy hwkF bfry bihs krn dI bjfey, mfipaF leI hux alwg hox qoN bfad afpxy bwicaF dI sMBfl dI afpxI ijLMmyvfrI `qy iDafn dyxf jLrUrI hY[ nvyN sLbd, jy sMBv hovy qF donF mfipaF nfl sMbMD jfrI rwKx dy bwicaF dy hwkF `qy jLor idMdy hn[

PYimlI lfa dy mfmilaF `qy ikhVy kfnUMn lfgU huMdy hn?Which laws apply to family law issues?

PYimlI lfa aYkt aqy zfievors aYkt kuJ KyqrF ivc rlgz huMdy hn, pr hornF ivc nhIN[ zfievors aYkt isrP qF hI lfgU huMdf hY jy qusIN ivafhy hoey ho, pr PYimlI lfa aYkt ivafhy aqy axivafhy joiVaF donF `qy lfgU ho skdf hY[ hyTF idwqf Kfkf idKfAuNdf hY ik ikhVf aYkt PYimlI lfa dy hr mfmly `qy lfgU huMdf hY[

Page 31: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy quhfzy bwcy hn // 23

quhfzy mfmly `qy ikhVy kfnUMn lfgU huMdy hn?Which laws apply to your issue?

PYimlI lfa aYkt zfievors aYkt

lfgU huMdf hY jy qusIN ivafhy/axivafhy ho

lfgU huMdf hY jy qusIN ivafhy ho

pflx posx

suport

qlfk

gfrzIanisLp

pRfprtI

PYimlI lfa poRtYksLn afrzr

Page 32: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

24 \\ jy quhfzy bwcy hn

“bwcy dy ibhqr ihwq” df kI mqlb hY? What does “best interests of the child” mean?

“bwcy dy ibhqr ihwq” iek kfnUMnI tYWst hY ijs dI vrqoN adflqF PYimlI lfa dy kysF ivc krdIaF hn[ Auh ieh PYslf krn leI vrqdIaF hn ik ikhVI cIjL quhfzy bwcy dI srIrk, mnoivigafnk, aqy jjLbfqI surwiKaf, sikAurtI, aqy BlfeI ivc vfDf krygI[ sYpfrysLn qoN bfad pflx posx dy pRbMD krn vyly kfnUMn kihMdf hY ik quhfzy leI isrP bwcy dy ibhqr ihwqF nUM ivcfrnf jLrUrI hY[ aqy jy qusIN adflq nUM jFdy ho qF jwj pflx posx nfl sMbMiDq afrzr krn vyly isrP quhfzy bwcy dy ibhqr ihwqF `qy hI ivcfr kr skdf hY[

ibhqr ihwqF ivc sLfml hn: ∙ quhfzy bwcy dI ishq aqy jjLbfqI BlfeI;

∙ quhfzy bwcy dy ivcfr, jy ienHF `qy ivcfr krnf ZukvF hovy;

∙ quhfzy bwcy aqy hor lokF ivckfr ipafr aqy moh;

∙ afpxI Aumr aqy ivkfs dI styj `qy quhfzy bwcy dI siQrqf leI loV;

∙ mfipaF jF hornF dI smrwQf ijhVy quhfzy bwcy dI sMBfl leI gfrzIanisLp, pyrYNitMg tfeIm jF sMprk cfhuMdy hn;

∙ quhfzy bwcy dI surwiKaf, sikAurtI aqy BlfeI `qy iksy pirvfrk ihMsf df asr; aqy

∙ koeI vI pRbMD ijhVy quhfzy bwcy dy gfrzIanF qoN sihXog dI mMg krdy hn, kI ZukvyN hn[

Page 33: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy quhfzy bwcy hn // 25

PYimlI lfa aYkt pflx posx `qy ikvyN asr pfAuNdf hY?How does the Family Law Act affect parenting?

bI sI ivc PYimlI lfa 2013 ivc bdl igaf[ sYpfrysLn aqy qlfk qoN bfad bwicaF dI sMBfl dy pRbMDF nUM dwsx leI asIN hux nvyN kfnUMnI sLbd aqy iKafl vrqdy hF[ sPf 27 `qy idwqf igaf cfrt ienHF sLbdF aqy iKaflF dI ivafiKaf idMdf hY[ ies qoN pihlF aqy bfad dy Bfg hor vyrvy idMdy hn[

gfrzIanisLp aqy pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaFGuardianship and parental responsibilities

afm qOr `qy donoN mfpy bwcy dy gfrzIan hn[ ies cIjL nfl koeI Prk nhIN pYNdf ik kI mfpy iekwTy hn jF nhIN[ iek Cot ieh hY ik jdoN iek mfpf kdy vI dUjy mfpy nfl nhIN irhf huMdf aqy Aus ny bwcy dI nym nfl sMBfl nhIN kIqI[

gfrzIan hox df mqlb hY ik quhfzIaF donF dIaF kfnUMn dy sLbdF ivc bwcy nUM “pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF” hn[ ienHF ijLMmyvfrIaF ivc sLfml hn:

∙ afpxy bwcy bfry rojLmrf dy PYsly krnf;

∙ afpxy bwcy dI rojLfnf sMBfl aqy ingrfnI krnf;

∙ ieh PYslf krnf ik bwcf ikwQy rhygf; aqy

∙ afpxy bwcy dI pVHfeI, Dfrimk iswiKaf, pfTkRm qoN bfhr dIaF srgrmIaF, ishq sMBfl, aqy hor mhwqvpUrn PYsly krnf[

jy qusIN aqy quhfzy bwcy df dUjf mfpf jF gfrzIan iekwTy rihxf bMd kr idMdy ho, qusIN donoN bwcy dy gfrzIan rihxf jfrI rwKdy ho[ qusIN donoN ajy vI ieh PYsly krn leI ijLMmyvfr ho[ afpxy bwcy bfry PYsly krn leI ijLMmyvfrIaF vMzx jF sFJIaF krn df ihsfb lfAux nUM “pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF dI vMz” afiKaf jFdf hY[ qusIN sihmq ho skdy ho, jF adflq afrzr kr skdI hY ik qusIN pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF Aus qrIky nfl sFJIaF krnIaF jF vMzxIaF hn ijhVf quhfzf bwcy leI sB qoN vDIaf hY[

Page 34: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

26 \\ jy quhfzy bwcy hn

BfvyN ik donoN mfpy ivafhy hox dOrfn ieh ijLMmyvfrIaF sFJIaF inBfAuNdy hn, kfnUMn ieh nhIN imwQ lYNdf ik quhfzy alwg hox qoN bfad koeI Kfs pRbMD bwicaF dy ibhqr ihwqF ivc hY[ kfnUMn Kfs qOr `qy ieh kihMdf hY ik adflqF ieh PrjL nhIN kr skdIaF ik pyrYNitMg tfeIm (pflx posx dy smyN) jF pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF dI brfbr vMz bwcy dy ibhqr ihwqF ivc hY[

jy qusIN afpxy pRbMD bdlxf cfhuMdy hovo — BfvyN ieh hovy ik gfrzIan kOx hY jF qusIN pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF ikvyN sFJIaF krdy ho — quhfzy leI dUjy mfpy nfl aYgrImYNt krnf jF afrzr lYx leI adflq kol aplfeI krnf jLrUrI hY[ ies bfry ijLafdf jfxkfrI lYx leI ik pflx posx dy pRbMD ikvyN bdlxy hn, sPf 18 dyKo[

pyrYNitMg tfeImParenting time

Auh smF ijhVf hr gfrzIan bwcy nfl ibqfAuNdf hY, Aus nUM PYimlI lfa aYkt aDIn “pyrYNitMg tfeIm” afiKaf jFdf hY[ pyrYNitMg tfeIm dOrfn, gfrzIan bwcy bfry rojLmrf dy PYsly krdf hY aqy Auh bwcy dI ingrfnI aqy sMBfl leI ijLMmyvfr hY[

bwcy nfl sMprkContact with a child

BfvyN iek mfpf gfrzIan nhIN vI hY, kfnUMn donoN mfipaF dy alwg ho jfx qoN bfad vI, jy sMBv hovy qF bwcy dy donF mfipaF nfl sMbMD jfrI rwKx dy hwk nUM mfnqf idMdf hY[ ijhVf smF iek mfpf jF koeI hor ijhVf ik gfrzIan nhIN hY, bwcy nfl ibqfAuNdf hY Aus nUM “bwcy nfl sMprk” afiKaf jFdf hY[

grYNzpyrYNt, mqryey-mfpy aqy Auh hor lok vI ijhVy quhfzy bwcy leI mhwqvpUrn ho skdy hn, bwcy nfl sMprk rwKx leI adflq kol aplfeI kr skdy hn[

sMprk krn df afrzr “vfjb aqy PrfK idl” ho skdf hY jF “insLicq” ho skdf hY (ijs df mqlb hY ik PyrIaF df smF iliKaf hovygf)[ jy qusIN aqy dUsrf mfpf iek dUjy nfl gwl nf kr skdy hovo qF adflq nUM afKo ik Auh kort afrzr ivc PyrIaF dy smyN pfvy[

Page 35: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

// 27

pRIBfsLfvFDefinitions

gfrzIanisLp aqy pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaFGuardianship and parental responsibilities

∙ gfrzIan afpxy bwicaF bfry sfry PYsly krdy hn (Audfhrx leI, rojLfnf sMBfl, Gr, skUl)[

∙ ieh PYsly krn nUM “pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF” afiKaf jFdf hY[

∙ jy Auh iekwTy bwcy nfl rhy hn qF donoN mfpy (ivafhy jF axivafhy) gfrzIan hn[

∙ jy iek mfpf kdy vI bwcy nfl nhIN irhf aqy Aus ny bwcy dI nym nfl sMBfl nhIN kIqI jF aYgrImYNt ivc Aus df nF gfrzIan vjoN nhIN hY qF Auh gfrzIan nhIN hY[

∙ jy qusIN alwg ho jFdy ho aqy iek mfpy nUM gfrzIan hox qoN rokxf cfhuMdy ho qF quhfnUM sihmq hoxf pvygf jF kort afrzr lYxf pvygf[

∙ qusIN iksy vI Aus qrIky nfl pflx posx dIaF ijLMmvfrIaF sFJIaF kr skdy ho ijhVf quhfzy bwcy leI sB qoN ibhqr kMm krdf hY[ jy qusIN sihmq nhIN ho skdy qF adflq afrzr krygI[

pyrYNitMg tfeImParenting time

∙ Auh smF ijhVf hr gfrzIan bwcy nfl ibqfAuNdf hY[

∙ pyrYNitMg tfeIm dOrfn, bwcf ijs gfrzIan nfl huMdf hY, Auh gfrzIan bwcy dy rojLfnf PYsly aqy ingrfnI krdf hY[

∙ qusIN pyrYNitMg tfeIm brfbr vMz skdy ho, jF bwcf bhuqf smF iek gfrzIan kol ho skdf hY, jF qusIN iksy vI Aus qrIky nfl pRbMD kr skdy ho ijhVf bwcy dy ibhqr ihwqF ivc hY[

pflx posx dy pRbMDParenting arrangements

∙ pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF aqy pyrYNitMg tfeIm[

bwcy nfl sMprkContact with a child

∙ Auh smF ijhVf bwcy nfl Auh mfpf ibqfAuNdf hY ijhVf gfrzIan nhIN hY (jF koeI hor gYr-gfrzIan hY)[

Page 36: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

28 \\ jy quhfzy bwcy hn

bwcy nfl mUv hoxfMoving with a child

jy qusIN bwcy dy gfrzIan ho aqy qusIN mUv hox dI plYn bxf rhy ho qF quhfzy leI hor gfrzIanF jF AunHF lokF nUM mUv hox bfry dwsxf jLrUrI hY ijnHF df bwcy nfl sMprk hY jy:

∙ quhfzy kol ilKqI aYgrImYNt jF kort afrzr hY ijhVf pflx posx dy pRbMDF aqy sMprk bfry iswJdf hY;

∙ qusIN bwcy nfl jF bwcy ibnF mUv hox dI plYn bxf rhy ho jF qusIN isrP bwcy nUM mUv krn dI plYn bxf rhy ho; aqy

∙ mUv hox df quhfzy bwcy dy dUjy gfrzIan, sMprk vfly ivakqI, jF quhfzy bwcy dI ijLMdgI ivcly hor mhwqvpUrn lokF nfl sMbMDF `qy vwzf asr pvygf[

quhfnUM dUjy gfrzIanF jF sMprk vfly lokF nUM ieh jLrUr dwsxf pvygf ik qusIN ikwQy aqy kdoN mUv hox dI plYn bxf rhy ho[ quhfzy leI mUv hox dI afpxI plYn qoN 60 idn pihlF ilKqI rUp ivc AunHF nUM ieh jfxkfrI dyxf jLrUrI hY[ ies nUM “noits dyxf” afiKaf jFdf hY[

qusIN adflq nUM kih skdy ho ik quhfnUM noits dyx qoN Cot idwqI jfvy jy aijhf krn nfl qusIN ihMsf hox dy Kqry ivc pvogy[ qusIN qF vI ies qoN Cot leI kih skdy ho jy dUjy gfrzIan jF sMprk vfly ivakqI df bwcy nfl lgfqfr sMbMD nhIN hY[

jy noits imlx qoN bfad koeI vI ivakqI quhfzy mUv hox `qy ieqrfjL krdf hY qF kfnUMn kihMdf hY afpxIaF asihmqIaF df hwl kwZx leI quhfnUM sKq imhnq krnI pvygI[ jy qusIN hwl nf kwZ skdy hovo qF mUv nf hox vflf ivakqI afrzr leI adflq kol aplfeI kr skdf hY[ jy Aus ivakqI df quhfzy bwcy nfl sMprk hovy qF adflq sMprk krn dy pRbMDF ivc qbdIlIaF df afrzr kr skdI hY[ jy Auh ivakqI gfrzIan hovy qF Auh ivakqI aijhf afrzr lYx leI kih skdf hY ijhVf ieh kihMdf hovy ik qusIN mUv nhIN ho skdy[ ieh PYslf krn leI ik kI qusIN mUv ho skdy ho jF nhIN, adflq ieh ivcfr krygI:

∙ mUv hox dy kfrn,

∙ kI mUv hox nfl quhfzy bwcy dy jF quhfzy ijLMdgI dy pwDr ivc suDfr hox dI sMBfvnf hY,

Page 37: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy quhfzy bwcy hn // 29

∙ kI qusIN mUv hox dI plYn df ZukvF noits idwqf hY,

∙ kI qusIN Aus ivakqI nfl bwcy dy sMbMDF dI ihPfjLq leI ZukvyN pRbMDF df suJfa idwqf hY ijhVf mUv nhIN ho irhf, aqy

∙ kI mUv hoxf bwcy dy ibhqr ihwqF ivc hY[

adflq dI jLrUrI aqy aOKI suxvfeI qoN bcx leI, afpxIaF pwkIaF plYnF bxfAux qoN pihlF dUjy ivakqI nfl afpxI mUv hox dI plYn bfry gwlbfq kro[ ies dy nfl hI, ieh slfh lYx leI vkIl kol jfAu ik ies gwl dI ikMnI ku sMBfvnf hY ik adflq mUv hox dI afigaf dy dyvygI[ pflx posx dy nvyN pRbMD krn jF sMprk dy nvyN smyN imwQx ivc afpxI mdd leI iksy mIzIeytr dI vrqoN kro[

zfievors aYkt bwicaF nUM pflx posx `qy ikvyN asr pfAuNdf hY?How does the Divorce Act affect parenting?

zfievors aYkt ajy vI kstwzI aqy aYksYWs sLbd vrqdf hY[

kstwzICustody

kstwzI sLbd ies cIjL nfl sMbMiDq hY ik ijwQy aqy ijs nfl bwcf rihMdf hY, jF ijwQy bwcf rihMdf hY aqy sMBfl hyTly bwcy leI mfpy dIaF ijLMmyvfrIaF kI hn[ kstwzI gfrzIanisLp, pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF dI vMz aqy pyrYNitMg tfeIm dy iKaflF nUM PYimlI lfa aYkt ivc iekwTf krdf hY[

aYksYWsAccess

BfvyN hux quhfzI aqy dUjy mfpy dI nf vI bxdI hovy, kfnUMn kihMdf hY ik jdoN vI sMBv hovy, quhfzy alwg hox qoN bfad, quhfzy bwcy nUM donF mfipaF nfl irsLqf jfrI rwKx df aiDkfr hY[ jy bwcf iek mfpy nfl rihMdf hY qF dUjy mfpy nfl ibqfey jfx vfly smyN nUM zfievors aYkt hyT aYksYWs afiKaf jFdf hY[

Page 38: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

30 \\ jy quhfzy bwcy hn

kstwzI dy sMBv pRbMDPossible custody arrangements

sol kstwzI: iek mfpy kol bwcy dI sMBfl krn aqy bwcy bfry sfry PYsly krn dI kfnUMnI ijLMmyvfrI hY[ afm qOr `qy bwcf muwK qOr `qy Aus mfpy nfl rihMdf hY[

joafieMt kstwzI: donoN mfipaF dy afpxy bwicaF leI brfbr dy hwk aqy ijLMmyvfrIaF hn[ bwcy donF mfipaF nfl rih skdy hn jF ijLafdf iek mfpy nfl rih skdy hn[

sLyarz kstwzI: hr mfpy kol bwcy Gwto Gwt 40 PI sdI smF huMdy hn[

spilt kstwzI: hr mfpy kol iek jF ijLafdf bwicaF dI kstwzI huMdI hY[

Page 39: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy quhfzy bwcy hn // 31

kI mYN sMprk, pyrYNitMg tfeIm jF aYksYWs nUM sImq kr skdI/skdf hF?Can I limit contact, parenting time, or access?

jy quhfzy mn ivc mfpy jF sMprk jF aYksYWs vfly ivakqI bfry iPkr hox qF qusIN jwj nUM kih skdy ho ik bwcy dI ihPfjLq ivc mdd krn leI quhfzy kort afrzr ivc sLrqF sLfml kIqIaF jfx[ Audfhrx leI, koeI pyrYNitMg tfeIm, sMprk, jF aYksYWs afrzr kih skdf hY ik dUjf mfpf:

∙ bwcy nUM sUby qoN bfhr nhIN iljf skdf,

∙ PyrIaF qoN iblkul pihlF aqy PyrIaF dy dOrfn sLrfb jF nsLy nhIN lY skdf, aqy/jF

∙ bwcy nUM isrP AudoN hI iml skdf hY jdoN suprvfeIjLr (koeI inrpwK ivakqI) hfjLr hovy[

bwcy vloN mfpy jF sMprk vfly ivakqI nfl smF ibqfAux vyly, jy quhfnUM afpxI syPtI jF afpxy bwcy dI syPtI bfry zr lwgdf hovy qF POrn vkIl nUM imlo[ jy qusIN vkIl nf kr skdy hovo qF qusIN lIgl eyz lYx dy Xog ho skdy ho[ jy quhfnUM aYksYWs jF afpxy bwcy nfl sMprk qoN nFh ho geI hovy qF vI qusIN lIgl eyz lYx dy Xog ho skdy ho[ lIgl eyz bfry ijLafdf jfxn leI sPf 79 dyKo[

BfvyN dUjf mfpf cfilez suport nhIN idMdf jF pYsy dyx ivc ipwCy hovy qF vI qusIN afpxy bwcy nUM Aus nfl imlx qoN nFh nhIN kr skdy[ ijwQoN qwk kfnUMn df sMbMD hY, pyrYNitMg tfeIm, sMprk, aqy aYksYWs cfielz suport dIaF pymYNtF nfl juVy hoey nhIN hn[ bwcy nUM dUjy mfpy nfl smF ibqfAux aqy irsLqf rwKx df hwk hY, BfvyN mfpf suport dIaF pymYNtF dyx ivc ipwCy vI hovy[

Page 40: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

32 \\ jy quhfzy bwcy hn

jy iksy mfpy/gfrzIan nUM pyrYNitMg tfeIm/kOntYkt qoN nFh ho jfvy jF Auh ies dI vrqoN krn ivc PylH ho jfvy qF kI huMdf hY?owWhat happens if a parent/guardian is denied or fails to use parenting time/contact with a child?

jy quhfzy kol kort afrzr hY ijhVf quhfnUM pyrYNitMg tfeIm jF bwcy nfl sMprk dI afigaf idMdf hY aqy dUjf mfpf/gfrzIan quhfnUM bwcy nUM dyKx nhIN idMdf qF qusIN Aus nUM adflq ivc iljf skdy ho[ jy adflq ieh pqf lfAuNdI hY ik dUjy mfpy ny quhfnUM “nfjfiejL qrIky nfl” afpxy bwicaF nfl smF ibqfAux qoN roikaf hY qF adflq afrzr kr skdI hY ijhVf ienHF ivwcoN iek jF ijLafdf gwlF kih skdf hY:

∙ quhfnUM aqy dUjI iDr (mfpy/gfrzIan) nUM jLrUr hI mIzIeysLn leI jF pirvfrk mqBydF dy hwl dy iksy hor rUp ivc jfxf pvygf[

∙ quhfnUM, dUjy mfpy nUM aqy/jF bwcy nUM kONsilMg leI jfxf pvygf[

∙ qusIN afpxy bwcy nfl afrzr ivc qih kIqy gey smyN ivc hoeI kmI agFh pUrI kr skdy ho[

∙ dUjy mfpy nUM Auh Krcy quhfnUM vfps dyxy pYxgy ijhVy bwcy nfl smyN qoN nFh dy nqIjy vjoN hoey hn[

∙ iek mfpy qoN dUjy mfpy qwk qbdIlI dI ingrfnI kIqI jfxI jLrUrI hY[

∙ afpxy bwcy nfl quhfzy smyN qoN nFh krn `qy dUjy mfpy leI quhfnUM jF quhfzy bwcy leI 5000 zflr qwk dyxf jLrUrI hY[

jy pyrYNitMg tfeIm jF sMprk vflf ivakqI bwcy nfl afpxy pyrYNitMg tfeIm jF sMprk dI vrqoN krn ivc vfr vfr PylH huMdf hY qF vI adflq Aupr ilKy keI afrzr kr skdI hY[

bI sI suprIm kort afpxy afrzr vI lfgU kr skdI hY ijs nUM kdy kdy “adflq dIaF sLkqIaF df anfdr” ikhf jFdf hY[ ieh guMJldfr hY, ies krky jy qusIN kOntYNpt afrzr leI aplfeI krnf cfhuMdy hovo qF qusIN iksy vkIl nfl gwl krnI cfhIdI hY[

Page 41: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy quhfzy bwcy hn // 33

cfielz suportChild support

mfipaF, gfrzIanF, aqy kdy kdy mqryey-mfipaF dI afpxy bwicaF dI mdd krn dI kfnUMnI izAUtI huMdI hY, BfvyN Auh AunHF nUM nf imldy hox jF nf sMBfldy hox[ bwicaF dIaF rojLfnf loVF leI Krcf dyx ivc mdd krn leI idwqy jfx vfly pYisaF nUM cfielz suport afiKaf jFdf hY[

cfielz suport dy kfnUMn ies iKafl `qy afDfirq hn ik bwicaF nUM afpxy donF mfipaF dI mdd krn dI smrwQf qoN Pfiedf imlxf jfrI rihxf cfhIdf hY, ijvyN ik AunHF nUM mfipaF dy ajy vI iekwTy rihx qoN hoxf sI[ cfielz suport, BfvyN ik ieh mfpy jF gfrzIan nUM idwqI jFdI hY, bwcy df kfnUMnI hwk hY[

ijs mfpy nfl bwcf bhuqf smF rihMdf hY, Auh dUjy mfpy (pyar) qoN cfielz suport lYx df hwkdfr hY[ ieh bwcy nUM pflx dy KricaF ivc mdd leI hY[ jy bwcf hr mfpy nfl iewko ijMnf jF qkrIbn iewko ijMnf smF ibqfAuNdf hY qF ijLafdf afmdn vfly mfpy nUM dUjy mfpy nUM cfielz suport dyxI pY skdI hY[

iek mfpf ies krky dUjy mfpy nUM pyrYNitMg tfeIm, sMprk, jF aYksYWs qoN nFh nhIN kr skdf ikAuNik cfielz suport dyx vfly mfpy ny ieh pYsy nhIN idwqy jF Auh pymYNtF dyx ivc ipwCy rih igaf hY[

ies dy nfl hI, iek mfpf cfielz suport bfry “sOdybfjLI” nhIN skdf[ adflq afm qOr `qy koeI aijhf aYgrImYNt pRvfn nhIN krygI ijhVf ieh kihMdf hovy ik iek mfpy nUM cfielz suport dyx dI loV nhIN hY[

Page 42: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

34 \\ jy quhfzy bwcy hn

mYnUM pYsy dyxf jfrI rwKxf pvygf ikAuNik Auh kflj ivc hY aqy ajy vI sfzy `qy inrBr hY[ asIN Aus df izplomf pUrf krvfAuxf cfhuMdy hF, TIk?

kfnUMn kihMdf hY ik mYnUM vI pYsy dyxf jfrI rwKxf pvygf[ asIN donoN Aus dy mfpy hF[

hux jd aYsLlI 19 sflF dI ho geI hY, asIN cfielz suport bfry kI krIey?

hF, iblkul[ ieh cMgI gwl hY[ mYN soicaf Aus dI itAUsLn idMdy rihx leI Kbry mYnUM iek hor jOb krnI pvygI[

Page 43: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy quhfzy bwcy hn // 35

mYN cfielz suport dI shI rkm df ihsfb ikvyN lf skdf/skdI hF?How can I calculate the correct amount of child support?

cfielz suport dI rkm ijhVI bI sI ivc idwqI jfxI jLrUrI hY, PYzrl cfielz suport gfeIzlfeInF (gfeIzlfeInF) `qy afDfirq hY[ ienHF gfeIzlfeInF ivc Kfny aqy inXm hn ijnHF dI vrqoN adflqF cfielz suport imwQx leI krdIaF hn[ qusIN suport dI rkm dyK skdy ho ijhVI qusIN idAugy jF pRfpq krogy, jo ik ies cIjL dy afDfr `qy huMdI hY ik dyx vfly dI ikMnI afmdn hY aqy quhfzy ikMny bwcy hn[

gfeIzlfeInF www.justice.gc.ca/eng/fl-df/child-enfant/ ft-tf.html `qy aOnlfeIn hn[ Aus pyj `qy cfielz suport dyKx leI iek tybl vI hY ijhVf quhfzI rkm df ihsfb kr skdf hY[

suport dIaF rkmF hr sUby leI vwKrIaF hn[ adflq Aus sUby leI gfeIzlfeIn Kfny vrqygI ijwQy rkm dyx vflf rihMdf aqy kMm krdf hY BfvyN ik bwcy dUjy sUby ivc vI rihMdy hox[

cfielz suport KfinaF dI vrqoN krn leI, quhfzy leI dyx vfly dI mfiek jfxkfrI lYxf jLrUrI hY[ jy qusIN afpxy spfAus nfl suport bfry aYgrImYNt krn dI koisLsL kr rhy hovo qF Auh sfrI jfxkfrI sFJI krnf jLrUrI hY ijs dI quhfnUM adflq nUM jfx vyly loV pvygI[ jy qusIN jfxkfrI sFJI nhIN krdy, aqy quhfzf spfAus pqf lf lYNdf hY qF Auh rkm ivc qbdIlI krn leI adflq nUM vfps jf skdf hY[ adflq quhfnUM jurmfnf dyx leI vI kih skdI hY[

jy qusIN adflq ivc cfielz suport leI aplfeI krdy ho qF cfielz suport dyx leI khy jfx vfly ivakqI nUM quhfnUM iqMn sflF dIaF tYks rItrnF aqy ipCly iqMn mhIinaF leI qnKfh dIaF rsIdF (jF ienkm aisstYNs/iemplOeymYNt iensLorYNs stytmYNtF) dyxIaF pYxgIaF[ kuJ kysF ivc, quhfnUM vI mfiek jfxkfrI dyxI pY skdI hY[ jy qusIN (jF dUjI iDr) mMgI geI jfxkfrI nhIN idMdy qF adflq ieh aMdfjLf lf skdI hY ik quhfzI afmdn ikMnI hY[

Page 44: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

36 \\ jy quhfzy bwcy hn

“Kfs jF vfDU Krcy” kI hn?What are “special or extraordinary expenses”?

cfielz suport gfeIzlfeInF dy KfinaF ivc cfielz suport leI muZlIaF rkmF hn[ jy qusIN cfielz suport lYNdy ho pr quhfnUM afpxy bwcy leI “Kfs jF vfDU Krcy” vI dyxy pYxy hn qF qusIN dUjy mfpy nUM muZlI cfielz suport dy nfl nfl vfDU pYsy dyx leI kih skdy ho[ qusIN ieh kort afrzr ivc pfey jfx leI kih skdy ho[

Kfs jF vfDU Krcy rihxI-sihxI dy afm KricaF qoN AuWpr bwcy leI vfDU Krcy hn, ijvyN:

∙ bwcy dI sMBfl dy Krcy jdoN qusIN kMm `qy jF skUl jFdy ho

∙ mYzIkl aqy dMdF dI iensLorYNs dy pRImIam Kfs krky bwcy leI

∙ post-sYkMzrI pVHfeI dy Krcy (Audfhrx leI, XUnIvristI dIaF itAUsLn PIsF)

ieh Krcy quhfzy bwcy dIaF loVF jF srgrmIaF leI ho skdy hn ijnHF ivc bwcf Kfs qOr `qy vDIaf hY[ jy qusIN “Kfs jF vfDU KricaF” dI mMg krdy ho qF quhfnUM dUjy mfpy aqy adflq nUM afpxI mfiek jfxkfrI vI dyxI pvygI[ koeI Krcf ikMnf jLrUrI hY, ieh ikMnf hY, aqy kI ieh Krcf dyxf dUjy mfpy nUM vfrf KFdf hY, ies dy afDfr `qy qusIN ies qrHF dIaF cIjLF leI Krc vc mdd leI kih skdy ho:

∙ bwcy dI sMBfl

∙ itASUtirMg

∙ mYzIkl Krcy (ijvyN zfktr dI prcI nfl imlx vflIaF dvfeIaF jf kONsilMg)

∙ dMdF dy ielfj dy Krcy (ijvyN bryisjL)

Page 45: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy quhfzy bwcy hn // 37

jy cfielz suport dI rkm myry kol gujLfry jogy pYs nf Cwzy qF kI hovygf?What if the child support amount won’t leave me with enough money?

qusIN ieh klym kr skdy ho ik quhfnUM “nfvfjb qMgI” hovygI jy:

∙ dUjf mfpf cfielz suport mMgdf hY, aqy

∙ qusIN ieh XkIn krdy ho ik Gwto Gwt rkm dyx nfl, quhfzy kol afpxy gujLfry leI pYsy QuV jfxgy aqy quhfzy rihx df imafr suport lYx vfly dy imafr nfloN Gt jfvygf[

jy qusIN cfielz suport dIaF pymYNtF lY rhy ho aqy qusIN socdy hovo ik cfielz suport gfeIzlfeInF dy Kfny ivclI rkm kfPI nhIN hovygI qF qusIN vI nfvfjb qMgI klym kr skdy ho[

iksy vI kys ivc, qusIN adflq nUM cfielz suport dI rkm bdlx leI kih skdy ho[ ieh pqf lfAux leI vkIl nfl gwl kro ik kI adflq quhfzI nfvfjb qMgI dI hflq `qy ivcfr krygI jF nhIN[

cfielz suport ikMnf smF rihMdI hY?How long does child support last?

cfielz suport dy afrzr afm qOr `qy ieh kihMdy hn ik cfielz suport dyx vfilaF nUM bwicaF leI pYsy dyxy pYxy hn:

∙ 19 sfl qoN Gwt Aumr qwk, aqy

∙ 19 sfl jF ijLafdf Aumr qwk isrP qF hI jy Auh skUl jFdy hn jF iksy bImfrI, izseyibltI, jF iksy hor kfrn krky Auh afpxf gujLfrf nhIN kr skdy[

Page 46: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

38 \\ jy quhfzy bwcy hn

mYN cfielz suport aYgrImYNt jF afrzr ikvyN bdlxf hY?How do I change a child support agreement or order?

jy quhfzy kol cfielz suport aYgrImYNt hY qF qusIN ies nUM iksy vyly vI bdl skdy ho jy qusIN donoN sihmq hovo[

jy dUjI iDr Aus qbdIlI nfl sihmq nf hovy ijhVI qusIN krnf cfhuMdy ho qF qusIN sfrf aYgrImYNt jF ies df kuJ ihwsf rwd krn leI adflq kol aplfeI kr skdy ho[ iPr adflq ies nUM iek kort afrzr nfl bdl dyvygI[ adflq quhfzf aYgrImYNt rwd kr skdI hY jy ieh adflq vloN kfnUMn hyT afrzr kIqy jfx nfloN vwKrf hovy[

jy quhfzy kol kort afrzr hY qF donF ivwcoN koeI vI iDr cfielz suport dIaF pymYNtF Gwt krn jF vDfAux leI aplfeI kr skdI hY jy hflqF ivc qbdIlI af jfvy, ijvyN ik:

∙ pymYNt dyx vfly dI afmdn lMby smyN leI bdl jfvy,

∙ bwcy dy Kfs jF vfDU KricaF ivc qbdIlI, jF

∙ pflx posx dy pRbMDF jF sMprk ivc qbdIlI[

adflq qF vI afrzr bdl skdI hY jy:

∙ hflfq ieMny ijLafdf bdl gey hn ik adflq vwKrf afrzr kr skdI hY,

∙ afrzr hox vyly iek iDr ny sfrI loVINdI mfiek jfxkfrI nhIN idwqI, jF

∙ koeI nvIN mhwqvpUrn jfxkfrI hY ijhVI pihlf afrzr hox vyly AuplbD nhIN sI[

jy qusIN dUjy mfpy jF gfrzIan qoN bwcy dI rojLfnf sMBfl dI ijLMmyvfrI sFBI hY qF qusIN cfielz suport afrzr jF aYgrImYNt bdlx leI aplfeI kr skdy ho qF jo dUjf mfpf gfrzIan quhfnUM cfielz suport dyvy[

Page 47: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy quhfzy bwcy hn // 39

cfielz suport dIaF pymYNtF myry tYksF `qy ikvyN asr pfAuNdIaF hn?How do child support payments affect my taxes?

1 meI, 1997 qoN cfielz suport afrzrF aDIn idwqy gey pYisaF nUM lYx vfly leI tYks dyx Xog afmdn jF pYsy dyx vfly leI tYks ivc ktOqI nhIN smiJaf jFdf[ 1 meI, 1997 qoN pihlF kIqy gey afrzrF dy tYks iswty inkldy hn[

vyrivaF leI, kYnyzf rYvyinAU eyjMsI nfl sMprk kro, ijs dy nMbr quhfzI tYlIPon buwk ivc gvrmYNt aOP kYnyzf — tYkisjL — kYnyzf rYvyinAU eyjMsI Qwly nIly pMinaF `qy drj hn[

cfielz suport dy afrzrF nUM PYimlI myntynYNs ienPorsmYNt pRogrfm nfl rijstr krnfRegistering child support orders with the Family Maintenance Enforcement Program

kort rijstrI ivKy aYgrImYNt jF cfielz suport leI afrzr drj krvfAux qoN bfad, qusIN afpxf aYgrImYNt jF kort afrzr PYimlI myntynYNs ienPorsmYNt pRogrfm (FMEP) (aYWP aYWm eI pI) nfl rijstr krvf skdy ho[ aYWP aYWm eI pI, bI sI srkfr df iek muPq poRgrfm hY ijhVf quhfzI rihMdI suport Augrfhux ivc quhfzI mdd krygf[ rijstr hox leI quhfnUM pymYNtF dy lyt hox qwk AuzIk krn dI loV nhIN hY[ ieh jfxn leI sPf 82 dyKo ik aYWP aYWm eI pI nfl ikvyN sMprk krnf hY[

Page 48: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

bYnyiPtsjfiedfd aqy krjLf

mfiek mddsupfAujLl suport

pYsy

40 \\

5pYisaF dy hor mfmly nijwTxf Settling other money matters

ieh cYptr AunHF kuJ hor mfmilaF nUM kvr krdf hY ijnHF nUM quhfnUM afpxy ivafh jF kOmn-lfa sMbMDF dy Kqm ho jfx `qy nijwTx dI loV ho skdI hY, ijvyN ik:

∙ supfAujLl suport

∙ jfiedfd aqy krjLy

∙ bYnyiPts

jy asIN iksy hor qrHF nhIN kihMdy qF ies cYptr ivc dwsy gey kfnUMnI hwk AunHF lokF `qy lfgU huMdy hn ijhVy:

∙ ivafhy hoey sn jF Gwto Gwt do sflF leI lgfqfr kOmn-lfa sMbMDF ivc rhy hn, aqy

∙ 18 mfrc, 2013 nUM jF ies qoN bfad aYgrImYNt kIqf hY jF kort afrzr leI aplfeI kIqf hY[

Page 49: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

pYisaF dy hor mfmly nijwTxf // 41

supfAujLl suportSpousal support

quhfzIaF hflqF muqfbk, afpxy alwg hox jF qlfk qoN bfad afpxy rihx-sihx dy KricaF ivc mfiek mdd leI qusIN afpxy spfAus nUM kihx dy Xog ho skdy ho[ ieh sfry spfAuisjL `qy lfgU huMdf hY[

ies iksm dI mdd nUM supfAujLl suport afiKaf jFdf hY[ supfAujLl suport df iek mksd ieh huMdf hY:

∙ AunHF mfiek PfieidaF jF nuksfnF leI muafvjLf dyxf (Gftf pUrf krnf) ijhVf iek jF donF spfAuisjL nUM irsLqy jF sYpfrysLn krky ho skdf hY, aqy

∙ vfjb smyN dy ivc hr spfAus dI mfiek qOr `qy afjLfd bxn ivc mdd krnf[

Xfd rwKo, supfAujLl suport leI, spfAus Auh lok hn ijhVy:

∙ ivafhy hoey hn,

∙ axivafhy hn aqy Gwto Gwt do sflF leI kOmn-lfa rhy hn (ivafh vrgy sMbMDF ivc), jF

∙ axivafhy hn aqy do sflF qoN Gwt smyN leI kOmn-lfa rhy hn, pr AunHF df bwcf hY[

jy qusIN aqy quhfzf spfAus ies cIjL bfry sihmq nf ho sko ik kI quhfzy ivwcoN iek leI supfAujLl suport dyxf jLrUrI hY jF quhfnUM ikMny pYsy dyxy pYxgy qF qusIN afrzr lYx leI adflq jf skdy ho (kort afrzrF bfry ijLafdf jfxn leI sPf 55 dyKo)[

jy qusIN supfAujLl suport leI aplfeI krdy ho qF adflq ienHF cIjLF `qy ivcfr krygI:

∙ ivafh jF sMbMDF dOrfn kI qusIN Gr qoN bfhr kMm kIqf hY,

∙ qusIN aqy quhfzf spfAus ikMnf smF iekwTy rhy ho,

∙ kI qusIN afpxf gujLfrf kr skdy ho,

∙ kI qusIN bwicaF nfl Gr rhy ho jF rhy sI,

∙ kI qusIN afpxy spfAus nfloN ikqy Gwt kmfAuNdy ho, aqy

∙ kI quhfzf spfAus Krcf dyx dy Xog hY[

Page 50: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

42 \\ pYisaF dy hor mfmly nijwTxf

quhfzy leI qlfk lYx jF anwlmYNt (ivafh kYNsl krn df) afrzr lYx qoN bfad supfAujLl suport leI do sflF dy ivc ivc aplfeI krnf jLrUrI hY[ jy qusIN iekwTy rihMdy sI pr ivafhy hoey nhIN sI qF quhfzy leI alwg hox dI qfrIk qoN bfad do sflF dy ivc ivc aplfeI krnf jLrUrI hY[

supfAujLl suport ikMnI huMdI hY?How much is spousal support?

jy quhfnUM supfAujLl suport dyxI pYxI hY qF supfAujLl suport aYzvfeIjLrI gfeIzlfeInF suport dI Auh rkm pqf lfAux ivc quhfzI mdd kr skdIaF hn ijhVI quhfnUM dyxI cfhIdI hY[ jy quhfzf kys adflq ivc clf jFdf hY qF afpxf PYslf krn ivc mdd leI jwj ienHF gfeIzlfeInF nUM dyKygf[ gfeIzlfeInF ienHF cIjLF nUM iDafn ivc rwKdIaF hn:

∙ suport dyx vflf ikMny pYsy kmfAuNdf hY,

∙ qusIN ikMnf smF iekwTy rhy sI, aqy

∙ kI quhfzy bwcy hn[

vYWbsfeIt MySupportCalculator.ca `qy suport kYlkUlytr hY jo ik quhfzI supfAujLl suport df aMdfjLf lgfeygf[ quhfnUM donF spfAuisjL dI awgy ilKI jfxkfrI ieMtr krnI pvygI:

∙ Auh sUbf (sUby) ijwQy qusIN rihMdy ho,

∙ quhfzI jnm qfrIk,

∙ quhfzI slfnf afmdn,

∙ quhfzy ivafh dI qfrIk jF Auh qfrIk jdoN qusIN iekwTf rihxf sLurU kIqf (ijhVI vI pihlF afAuNdI hovy), aqy

∙ quhfzy alwg hox dI qfrIk[

ieh ihsfb-ikqfb ikAuNik guMJldfr hn, Kfs krky jy quhfzy bwcy hn, ies krky qusIN iksy vkIl kol jfxf cfhuMdy ho skdy ho, ijs kol ijLafdf ZukvF ihsfb lfAux leI shI sOPtvyar huMdf hY[

Page 51: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

pYisaF dy hor mfmly nijwTxf // 43

supfAujLl suport ikMnf smF rihMdI hY?How long does spousal support last?

supfAujLl suport dy aYgrImYNt jF afrzr aksr sImq smyN leI kIqy jFdy hn[ ieh isrP kuJ ku sflF leI ho skdy hn[ jy quhfzf sMbMD lMbf smF irhf hY qF suport aYgrImYNt jF afrzr lMby smyN leI ho skdy hn[ pr kfnUMn ajy vI lokF qoN ieh AumId krdf hY ik qlfk jF sYpfrysLn qoN bfad ijMnf vI CyqI ho sky Auh afpxI mdd afp krn[

supfAujLl suport df aYgrImYNt jF afrzr ieh kih skdf hY ik quhfzy leI iek imwQy smyN qoN bfad supfAujLl suport `qy ivcfr krnf jLrUrI hY[ ies nfl qusIN afpxI hflq `qy nym nfl Jfq mfr skdy ho aqy afpxy hlfqF ivc afeIaF koeI vI qbdIlIaF nfl iswJ skdy ho ijhVIaF quhfzy aYgrImYNt jF afrzr dy lfgU rihx vyly vfprIaF ho skdIaF hn[

jy quhfnUM supfAujLl suport df smF vDfAux dI loV hovy aqy quhfzf afrzr jF aYgrImYNt ieh nf kihMdf hovy ik ies `qy iek imwQy smyN qoN bfad ivcfr kIqI jfxI jLrUrI hY qF kort afrzr jF aYgrImYNt dy Kqm ho jfx qoN pihlF smyN ivc vfDy leI aplfeI kro[ iksy vkIl dI mdd lYxf cMgf hY[ ieh jfxn leI sPf 80 dyKo ik vkIl ikvyN lwBxf hY[

supfAujLl suport dy afrzrF nUM PYimlI myntynYNs ienPorsmYNt pRogrfm nfl rijstr krnfRegistering spousal support orders with the Family Maintenance Enforcement Program

kort rijstrI ivKy aYgrImYNt jF supfAujLl suport leI afrzr drj krvfAux qoN bfad, qusIN afpxf aYgrImYNt jF kort afrzr PYimlI myntynYNs ienPorsmYNt pRogrfm (FMEP) (aYWP aYWm eI pI) nfl rijstr krvf skdy ho[ aYWP aYWm eI pI, bI sI srkfr df iek muPq poRgrfm hY ijhVf quhfzI rihMdI suport Augrfhux ivc quhfzI mdd krygf[ rijstr hox leI quhfnUM pymYNtF dy lyt hox qwk AuzIk krn dI loV nhIN hY[ ieh jfxn leI sPf 83 dyKo ik aYWP aYWm eI pI nfl ikvyN sMprk krnf hY[

Page 52: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

44 \\ pYisaF dy hor mfmly nijwTxf

mYN supfAujLl suport dI rkm kdoN bdl skdf/skdI hF?When can I change the spousal support amount?

qusIN supfAujLl suport df aYgrImYNt bdlx leI aplfeI kr skdy ho jy aYgrImYNt nfvfjb hY jF nfvfjb qOr `qy kIqf igaf sI[ Audfhrx leI, jy iek spfAus ny:

∙ glq mfiek jfxkfrI idwqI sI jF jLrUrI jfxkfrI nhIN idwqI sI,

∙ iksy qrIky nfl dUjy df Pfiedf ilaf sI, jF

∙ aYgrImYNt nUM nhIN smiJaf[

adflq qF vI iksy aYgrImYNt nUM rwd kr skdI hY aqy ies dI QF `qy kort afrzr kr skdI hY jy aYgrImYNt afpxy afp ivc “bhuq ijLafdf nfvfjb” hY[ ieh pqf lfAux leI ik kI aYgrImYNt nfvfjb hY, adflq ieh dyKygI:

∙ smyN dI lMbfeI jdoN aYgrImYNt kIqf igaf sI,

∙ iksy vI spfAus dy hflqF ivc afeI koeI qbdIlI,

∙ kI (aqy iks hwd qwk) qusIN donF ny ies aYgrImYNt nUM aMiqm mMinaf,

∙ qusIN donoN mOjUdf aYgrImYNt `qy ikMnf inrBr krdy ho, aqy

∙ kI aYgrImYNt PYimlI lfa aYkt dy supfAujLl suport dy tIcy pUrf krdf hY[

qusIN supfAujLl suport dy afrzr ivc qbdIlI leI aplfeI kr skdy ho jdoN “iksy vI spfAus dI hflq, sfDnF, loVF jF hor hflqF ivc qbdIlI afAuNdI hY[” ienHF qbdIlIaF ivc awgy ilKIaF hflqF sLfml ho skdIaF hn:

∙ iek spfAus dI qnKfh vDI jF GtI hY[ (jy quhfnUM vDI afmdn bfry nhIN dwisaf igaf qF adflq qnKfh vDx dI qfrIk qoN vfDy df afrzr kr skdI hY[)

∙ suport dyx vflf byrujLgfr jF apfhj ho igaf hY aqy pYsy nhIN d skdf[

Page 53: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

pYisaF dy hor mfmly nijwTxf // 45

∙ iek spfAus ny dubfrf ivafh krvf ilaf hY, ies krky Aus dy Krcy Gt gey hn[

∙ iek spfAus nUM Cwq pfV ky mfieaf imlI hY (lftrI ijwqx vFg)[

qusIN supfAujLl suport df aYgrImYNt jF afrzr bdlx leI qF vI aplfeI kr skdy ho jy:

∙ quhfzy kol hux mhwqvpUrn jfxkfrI hY ijhVI afrzr krn vyly mOjUd nhIN sI, jF

∙ quhfzy ivwcoN iek ny mhwqvpUrn mfiek jfxkfrI pRdfn nhIN kIqI[

jfiedfd aqy krjLyProperty and debts

jfiedfd (pRfprtI) dI vMz `qy lfgU hox vfly kfnUMn ivafhy hoey lokF jF kOmn-lfa rihMdy lokF (ivafh vrgf lgfqfr sMbMD ijhVf Gwto Gwt do sfl irhf hY) leI iewko ijhy hn[ ies sYksLn ivc jdoN asIN “spfAus” lPjL dI vrqoN kIqI hY qF ies qoN sfzf Bfv ivafhy aqy kOmn-lfa spfAuisjL donoN hY[

pirvfr dI jfiedfd aqy krjLy nUM ikvyN vMizaf jFdf hY?How is family property and debt divided?

jy quhfzy kol ilKqI aqy dsKq kIqf aYgrImYNt nf hovy ijhVf iksy hor qrHF krn nUM nf kihMdf hovy qF kfnUMn ieh kihMdf hY ik sfrI pirvfr dI jfiedfd aqy krjLy brfbr vMzy jfxgy[ ieh lfgU huMdf hY jy aijhf nf krn df koeI cMgf kfrn nf hovy[ adflq vwKrI vMz df isrP qF hI afrzr krygI jy ies nUM brfbr vMzxf “bhuq ijLafdf nfvfjb” hovygf[

Page 54: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

46 \\ pYisaF dy hor mfmly nijwTxf

ieh PYslf krn leI ik kI ieh bhuq ijLafdf nfvfjb vMz hovygI, adflq bhuq sfry pwKF nUM ivcfrygI, ijnHF ivc sLfml hn:

∙ quhfzy sMbMD ikMnf smF rhy hn;

∙ kI qusIN donF ny ilKqI aqy dsKqF vfly aYgrImYNtF qoN ielfvf koeI hor aYgrImYNt kIqy hn;

∙ qusIN hr iek ny dUjy spfAus dy kYrIar jF kYrIar dI sMBfvnf leI ikMnf Xogdfn pfieaf hY;

∙ pirvfr krjLy Qwly ikvyN afieaf hY;

∙ jy quhfzf krjLf pirvfr dI jfiedfd dI kImq nfloN ijLafdf hovy qF pirvfrk krjLy df ihwsf dyx leI hr spfAus dI smrwQf; aqy

∙ kI sYpfrysLn qoN bfad iksy spfAus ny pirvfr dy krjLy jF jfiedfd ivc vfDf krn jF GtfAux leI kuJ kIqf hY[

jy qusIN ivafhy hoey sI qF quhfzy leI qlfk lYx jF anwlmYNt afrzr lYx qoN bfad pirvfrk jfiedfd jF krjLf vMzx leI do sflF dy ivc ivc aplfeI krnf jLrUrI hY[ jy qusIN axivafhy spfAuisjL sI qF quhfzy leI alwg hox dI qfrIk qoN bfad do sflF dy ivc ivc aplfeI krnf jLrUrI hY[

pirvfrk jfiedfd kI hY?(What is family property?)

pirvfrk jfiedfd (PYimlI pRfprtI) qkrIbn hr Auh cIjL hY ijs dy qusIN jF quhfzf spfAus quhfzy alwg hox dI qfrIk nUM iekwTy jF vwK vwK qOr `qy mflk sI[ ies ivc sLfml hn:

∙ pirvfr df Gr

∙ afr afr aYWs pIjL

∙ ienvYWstmYNtF

∙ bYNk akfAUNt

∙ iensLorYNs pflsIaF

∙ pYnsLnF

Page 55: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

pYisaF dy hor mfmly nijwTxf // 47

∙ iksy ibjLns ivc ihwsf

∙ jy irsLqf sLurU hox qoN pihlF iek spfAus iksy pRfprtI df mflk sI qF irsLqf sLurU hox qoN lY ky ies pRfprtI dI rkm ivc hoieaf vfDf (ieh aYksklUizz pRfprtI `qy vI lfgU huMdf hY)

ies cIjL nfl koeI Prk nhIN pYNdf ik jfiedfd iks dy nF `qy hY[

kI qYnUM Auh imilaf jo qUM cfhuMdf sI?

mYnUM huxy hI sYlI dy vkIl qoN soiDaf aYgrImYNt vfps imilaf hY[

hF, imilaf[ hux ieh kihMdf hY ik sfzy ivafh qoN pihlF ijhVI kOtyj myrI mfqf ny mYnUM CwzI sI Auh myrI hY, pr ies dI kImq sfzy ivafh qo bfad ikAuNik 20,000 zflr vD geI hY, mYnUM sYlI nUM 10,000 zflr dyxy pYxy hn[

Page 56: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

48 \\ pYisaF dy hor mfmly nijwTxf

ikhVI cIjL pirvfr dI jfiedfd nhIN hY?What is not family property?

pirvfrk jfiedfd ivc sLfied Auh hr cIjL sLfml nf hovy ijs dy qusIN donoN alwg hox dy smyN mflk sI[ CotF (ies nUM aYksklUizz pRfprtI” afiKaf jFdf hY) ivc sLfml hn:

∙ Auh jfiedfd ijs df mflk irsLqf sLurU hox qF pihlF iek spfAus sI

∙ irsLqy dOrfn iek spfAus nUM imly qohPy aqy ivrfsqF

jy aYksklUizz pRfprtI (Cot vflI jfiedfd) irsLqy dOrfn kImq ivc vD geI hovy qF vfDy nUM pirvfrk jfiedfd smiJaf jFdf hY[ ies krky, Audfhrx leI, afAu ieh mMn leIey ik quhfzy iekwTf rihxf sLurU krn vyly quhfzf spfAus iek Gr df mflk sI[ qusIN Gr dI kuwl kImq dy awDy ihwsy leI hwkdfr nhIN hovogy[ pr qusIN iekwTf rihx sLurU krn qoN bfad Gr dI kImq ivc hoey vfDy dy awD leI hwkdfr hovogy[

pirvfrk krjLf kI hY?What is family debt?

pirvfrk krjLy ivc Auh sfry krjLy sLfml hn ijhVy quhfzy ivwcoN iksy ny vI irsLqy dOrfn ley sn[ ies ivc sLfml ho skdy hn:

∙ mOrgyjLF

∙ pirvfrk mYNbrF qoN ley lon

∙ bYNk dIaF lfeInjL aOP krYizt jF EvrzrfPts

∙ krYizt kfrz

∙ ienkm tYks

∙ irpyarF dy Krcy

pirvfrk krjLy ivc Auh krjLy vI sLfml hn ijhVy sYpfrysLn qoN bfad ley gey hn jy ieh pYsy pirvfrk jfiedfd dy sMbMD ivc Krcy gey hn[

Page 57: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

pYisaF dy hor mfmly nijwTxf // 49

ies cIjL nfl koeI Prk nhIN pYNdf ik krjLf iks dy nF `qy hY[ pirvfrk jfiedfd vFg, pirvfrk krjLy leI sLurUafqI poafieMt ieh hY ik donoN spfAus (ivafhy jF kOmn-lfa) brfbr dy ijLMmyvfr hn[ adflq krjLy dI nfbrfbr vMz df afrzr isrP qF hI krygI jy ies nUM brfbr vMzxf “bhuq ijLafdf nfvfjb” hovygf[

pr, lYxdfr (krYiztr) isrP Aus spfAus qoN hI pymYNt dI mMg kr skdy hn ijs ny krjLf ilaf sI[ jy joVy dy sFJy krjLy hox qF lYxdfr isrP iek hI spfAus qoN pymYNt dI mMg krn dI cox kr skdy hn[

jy qusIN alwg ho jFdy ho qF afpxy sfry lYxdfrF nUM ilKqI rUp ivc ieh dwso ik qusIN hux afpxy spfAus nfl nhIN rihMdy, aqy ieh vI dwso:

∙ koeI vI dUjy krYizt kfrz kYNsl kIqy jfx[

∙ jy quhfzy sFJy akfAUNt hox qF ies bfry afpxI bYNk nfl gwl kro[

∙ AunHF EvrzrfPtF aqy krYizt lfeInF dIaF ilmtF GtfAu ijnHF dy qusIN ies vyly dyxdfr ho, jF ieh pqf lfAu ik kI akfAUNt ies qrHF bdilaf jf skdf hY ik pYsy kZfAux leI do dsKqF dI loV hovy[

∙ jy quhfnUM krYizt dI loV hovy qF bYNk nUM kho ik Auh iek lfeIn aOP krYizt isrP quhfzy nF dI KolHy[

∙ afpxIaF ienvYWstmYNtF, afr afr aYWs pIjL, iensLorYNs aqy vsIaq dy lfB pfqr bdlo jy lfB pfqr quhfzf spfAus hY[

ieh guMJldfr ho skdf hY[ quhfnUM kuJ kfnUMnI slfh lYx dI loV ho skdI hY[ ieh jfxn leI sPf 80 dyKo ik vkIl ikvyN lwBxf hY[

Page 58: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

50 \\ pYisaF dy hor mfmly nijwTxf

bYnyiPtsBenefits

jy qusIN alwg ho jFdy ho qF quhfnUM AunHF bYnyiPts (BwiqaF) bfry vI socx dI loV ho skdI hY ijhVy qusIN afpxy kMm rfhIN pRfpq krdy ho[

mYzIkl/dMdF dy ielfj dIaF plYnFMedical/dental plans

jy qusIN ivafhy hoey ho qF qusIN aqy quhfzy 19 sfl qoN Gwt Aumr dy bwcy quhfzy alwg ho jfx qoN bfad, ajy vI quhfzy kMm krdy spfAus dI sUbfeI mYzIkl kvryj (mYzIkyar) hyT kvr ho skdy hn[ jy qusIN hux spfAus nhIN ho aqy ies krky hux kvr nhIN ho qF quhfnUM vwKrI kvryj leI aplfeI krnf pvygf[

jy quhfzy spfAus kol kMm dI bYnyiPts plYn hY ijhVI hor mYzIkl aqy dMdF dy ielfj dy Krcy kvr krdI hY qF qusIN aqy quhfzy bwcy quhfzy alwg hox qoN bfad ajy vI kvr ho skdy ho[ ieh pwkf krn leI ik qusIN aqy quhfzy bwcy ajy vI kvr ho, plYn clfAux vfly lokF nfl sMprk kro[

jy qusIN qlfk lY lYNdy ho qF kMm dIaF bhuq sfrIaF plYnF quhfzI kvryj Kqm kr dyxgIaF, pr quhfzy bwicaF dIaF nhIN[ ieh pqf lfAux leI plYn clfAux vfly lokF nfl sMprk kro ik Auh kI pRdfn krdy hn[ afpxI supfAujLl suport bfry ivcfr krn vyly qusIN ies nUM iDafn ivc rwKxf cfhuMdy ho skdy ho[

jy quhfzf spfAus quhfzy jF quhfzy bwicaF leI mYzIkl aqy dMdF dI kvryj kYNsl kr idMdf hY BfvyN ik Aus dy kMm dI bYnyiPts plYn bwicaF aqy alwg hoey spfAuisjL nUM kvr krdI hovy qF plYn clfAux vfly lokF jF vkIl nfl gwl kro[ kuJ kysF ivc, quhfzy spfAus nUM quhfzI kvryj jfrI rwKxI pY skdI hY[

Page 59: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

pYisaF dy hor mfmly nijwTxf // 51

jy mYnUM mfiek mdd dI loV hovy qF kI hovygf?What if I need financial help?

jy quhfzy kol rihx leI gujLfry jogy pYsy nf hox qF mfiek mdd lYx leI quhfzIaF kuJ coxF ieh hn[

ienkm aisstYNs (vYlPyar)Income assistance (welfare)

vYlPyar Auh pYsy aqy/jF hor bYnyiPts hn ijhVy sUbfeI srkfr AunHF lokF nUM idMdI hY ijnHF dI koeI hor afmdn (afm qOr `qy qnKfh jF AuWkI puwkI qnKfh) nhIN huMdI[ ies cIjL bfry inXm hn ik kOx ieh bYnyiPts lY skdf hY[ vYlPyar bfry ijLafdf jfxn leI, afpxI mdd leI iksy aYzvokyt (ihmfieqI) lwBx bfry sPy 73 – 79 dyKo[ qusIN Your Welfare Rights: A Guide to BC Employment and Assistance vI pVHnf cfhuMdy ho skdy ho[ ieh ikqfbcf www.legalaid.bc.ca `qy aOnlfeIn (“afvr pblIkysLnjL” hyT dyKo) AuplbD hY (isrP aMgryjLI ivc)[ jF ieh jfxn leI ies ikqfbcy df ipClf kvr dyKo ik ies dI muPq kfpI ikvyN lYxI hY[

jy qusIN pihlF hI vYlPyar `qy hovo qF iemplOeymYNt aYNz aisstYNs dPqr nUM dwso ik qusIN alwg ho gey ho ikAuNik ies df ieh asr pvygf ik quhfnUM hr mhIny ikMny pYsy idwqy jFdy hn[

jy quhfzy bwcy quhfzy nfl rihMdy hox qF minstrI aOP soSsSl zIvYlpmYt aYz soSsSl ienOvysSn (Ministry of Social Development and Social Innovation) dUjy mfpy qoN cfielz suport lYx bfry gwl krn leI quhfnUM iksy PYimlI myntynYNs vrkr nfl imlfAux df pRbMD krygI (jy iksy aYgrImYNt jF afrzr krky qusIN pihlF hI ieh nhIN lY rhy)[ dUjy mfpy qoN cfielz suport lYx leI vrkr, cfielz suport aYgrImYNt lYx dI koisLsL krygf jF adflq kol aplfeI krygf[ jy qusIN bury vrqfAu vfly sMbMDF ivc hovo aqy afpxy spfAus qoN cfielz suport nf lYxf cfhuMdy hovo qF vrkr nUM dwso[ minstrI quhfzy leI cfielz suport lYx dI koisLsL nf krn df PYslf kr skdI hY[

Page 60: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

52 \\ pYisaF dy hor mfmly nijwTxf

sInIarF dy bYnyiPtsSeniors’ benefits

ijhVy spfAuisjL ivafhy hoey sn jF Gwto Gwt iek sfl leI kOmn-lfa rhy sn, Auh Elz eyj sikAurtI (E ey aYWs) pYnsLn, spfAuisjL alfAUNs, aqy gurFitz ienkm splImYNt (jI afeI aYWs) vrgy PYzrl bYnyiPts leI hwkdfr hn[

spfAuisjL alfAUNs Gwt afmdn vfly joiVaF leI hY[ ieh 60 qoN 64 sfl dI Aumr dy spfAuisjL leI hY jy AunHF df spfAus 65 sfl df hY aqy E ey aYWs pYnsLn lY irhf hY[ jy qusIN spfAuisjL alfAUNs lY rhy hovo aqy afpxy spfAus qoN alwg hox vyly quhfzI Aumr 60 aqy 64 sfl dy ivckfr hovy qF quhfzf alfAUNs quhfzy alwg hox qoN iqMn mhIny bfad bMd ho jfvygf[

jI afeI aYWs quhfzI sFJI afmdn (quhfzI aqy quhfzy spfAus dI) `qy afDfirq huMdf hY[ jy qusIN alwg ho jfvo aqy Gwt afmdn `qy rih rhy hovo qF qusIN isMgl ivakqI vjoN jI afeI aYWs leI Xog ho skdy ho[ jI afeI aYWs dPqr nUM POrn dwso ik qusIN alwg ho gey ho[

kYnyzf pYnsLn plYn krYizt nUM vMzxfCanada Pension Plan credit splitting

kYnyzf pYnsLn plYn (sI pI pI) ivc pYnsLn leI ijhVy Xogdfn joVy ny iekwTy rihx dOrfn pfey huMdy hn Auh irsLqf Kqm ho jfx `qy AunHF ivc brfbr ivc vMzy jf skdy hn[ ies vMz nUM “krYizt spilitMg” afiKaf jFdf hY[ sI pI pI krYizt nUM vMzx leI quhfnUM kihxf pvygf[ Xog hox leI axivafhy spfAuisjL df Gwto Gwt iek sfl leI iekwTy rhy hoxf jLrUrI hY[

jy qusIN qlfksLudf ho jF quhfzf ivafh kYNsl ho igaf sI qF qusIN krYizt dI vMz leI iksy vyly vI aplfeI kr skdy ho (ies dI koeI aMiqm qfrIk nhIN hY)[

Page 61: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

pYisaF dy hor mfmly nijwTxf // 53

jy qusIN ivafhy hoey ho aqy alwg ho gey ho, pr qlfk nhIN hoieaf qF qusIN alwg hox qoN bfad 12 mhIinaF qoN lY ky afpxy spfAus dI mOq qwk iksy smyN vI aplfeI kr skdy ho[ jy quhfzy alwg hoey spfAus dI quhfzy vloN krYizt vMz leI aplfeI krn qoN pihlF mOq ho jFdI hY aqy qusIN ienHF bYnyiPts df afpxf ihwsf klym krnf cfhuMdy hovo qF quhfnUM Aus dI mOq qoN bfad iqMn sflF dy ivc ivc aplfeI jLrUr krnf pvygf[

jy qusIN kOmn-lfa rihMdy sI qF qusIN 12 lgfqfr mhIinaF leI alwg rihx qoN bfad krYizt dI vMz leI aplfeI kr skdy ho[ quhfzy leI alwg hox dI qfrIk qoN bfad cfr sflF dy ivc ivc aplfeI krnf jLrUrI hY[

jy qusIN afpxy spfAus jF pfrtnr nfl iksy aYgrImYNt `qy dsKq kIqy hn ijhVf ieh kihMdf hY ik qusIN sI pI pI pYnsLn krYizts nhIN vMzogy qF quhfnUM afm qOr `qy Aus aYgrImYNt `qy kfiem rihxf pvygf[

sInIarF dy bYnyiPts aqy sI pI pI bfry ijLafdf jfxkfrI leI, When I’m 64 pVHo (www.publiclegaled.bc.ca/when-im-64-benefits `qy AuplbD hY) jF sMprk kro:

Department of Employment and Social Development Canada www.hrsdc.gc.ca

aMgryjLI 1-800 -277-9914 (muPq Pon kr)

PrFsIsI 1-800-277-9915 (muPq Pon kr)

Page 62: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

54 \\ pYisaF dy hor mfmly nijwTxf

hor vyrivaF df iKafl rwKxfTaking care of other details

sYpfrysLn jF qlfk afpxy afp hI quhfzI bYNkF dI jF lfB-pfqrF dI (bYnyiPsLrI) jfxkfrI nhIN bdl idMdy[ jy qusIN afpxy spfAus qoN alwg huMd ho qF qusIN awgy ilKy kdm cuwkxf cfhuMdy hovogy:

∙ sFJy akfAUNtF bfry afpxI bYNk nfl gwl kro[ AunHF EvrzrfPtF aqy krYizt lfeInF dIaF ilmtF GtfAu ijnHF dy qusIN ies vyly dyxdfr ho, aqy ieh pqf lfAu ik kI akfAUNt ies qrHF bdilaf jf skdf hY ik pYsy kZfAux leI do dsKqF dI loV hovy[

∙ jy quhfnUM krYizt dI loV hovy qF bYNk nUM kho ik Auh iek lfeIn aOP krYizt isrP quhfzy nF dI KolHy[

∙ afpxy sfry lYxdfrF nUM dwso ik qusIN alwg ho gey ho[ AunHF nUM Pon kro jF icwTIaF ilKo aqy kfpIaF kol rwKo[

∙ ieh ivcfr kro ik kI quhfnUM koeI dUjy krYizt kfrz kYNsl krn dI loV hY (jy iek spfAus pRfiemrI kfrz holzr hY aqy dUjf spfAus Ausy akfAUNt `qy dUjy kfrz vflf hY)[

∙ jy quhfzf spfAus lfB-pfqr hY qF afpxI vsIaq, ienvYWstmYNtF, afr afr aYWs pIjL aqy iensLorYNs df lfB-pfqr iksy hor nUM bxfAu ijvyN ik quhfzy bwcy[

∙ afpxy pYsy-Dyly aqy krYizt dI rwiKaf krn leI, aqy afpxIaF coxF bfry jfxn leI kfnUMnI slfh lvo[ quhfnUM Kfs qOr `qy kfnUMnI slfh dI loV pvygI jy quhfzf Gr, kfr jF koeI hor jfiedfd (ijvyN sFJy bYNk akfAUNt) afpxy spfAus nfl sFJy hn[ quhfnUM qF vI kfnUMnI slfh dI loV pvygI jy qusIN sFJy krYizt kfrz kYNsl krnf cfhuMdy hovo jF AunHF qoN afpxf nF htfAuxf cfhuMdy hovo[ ieh pqf lfAux leI ik kfnUMnI slfh ikvyN lYxI hY, sPf 79 dyKo[

∙ Gwto Gwt 90 idnF leI alwg rihx qoN bfad kYnyzf rYvyinAU eyjMsI nUM ieh pqf lfAu ik qusIN alwg ho gey ho[ kuJ kysF ivc, qusIN vfDU cfielz tYks bYnyiPts pymYNtF leI jF jI aYWs tI krYizt dIaF pymYNtF leI hwkdfr ho skdy ho[ afpxf ivafhuqf drjf bdlx leI 1-800-387-1193 qy Pon kro (cfielz tYks bYnyiPts leI 1 dbfAu, iPr iksy pRqIinD nfl gwl krn leI * dbfAu aqy dwso ik quhfnUM kI krn dI loV hY) jF mYrItl stytws cyNj Pfrm (ivafhuqf drjy ivc qbdIlI df Pfrm) Bro aqy afpxy eyrIey ivcly tYks sYNtr nUM Byjo[ Pfrm aqy ijLafdf jfxkfrI leI www.cra-arc.gc.ca/ E/pbg/tf/rc65/README.html `qy jfAu[

Page 63: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

PYimlI lfaaMiqm afrzr

poRtYksLn afrzr

adflq

// 55

6jy qusIN sihmq nf ho skdy hovo: adflq nUM jfxf If you can’t agree: Going to court

jy qusIN aqy quhfzf sihmq nf ho skdy hovo qF quhfzy donF ivwcoN koeI vI ieh PYslf krn leI adflq nUM kih skdy ho ik kuJ jF Auh sfry msly ikvyN hwl kIqy jfxgy ijnHF df quhfnUM sfhmxf krnf pY irhf hY[

adflq vloN aMiqm afrzr krn qoN pihlF kI huMdf hY?What happens before the court makes a final order?

jwj vloN aMiqm afrzr krn qoN pihlF ieh kuJ cIjLF vfpr skdIaF hn[ ienHF sfrIaF coxF df mMqv, adflq dI rsm suxvfeI qoN ibnF quhfzy kys nUM ijMnf vI ho sky inptfAuxf hY[

Page 64: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

56 \\ jy qusIN sihmq nf ho skdy hovo: adflq nUM jfxf

jfxkfrI qbdIl krnfExchange information

kfnUMn kihMdf hY ik quhfzy aqy quhfzy spfAus leI iek dUjy nUM “pUrI aqy swcI jfxkfrI” dyxf jLrUrI hY qF jo qusIN PYimlI lfa dy afpxy JgVy hwl kr sko[ ieh inXm lfgU huMdf hY BfvyN qusIN adflq nUM jFdy ho jF nhIN jFdy[

adflq dy inXm spsLt qOr `qy ieh vI qih krdy hn ik adflq jfx qoN pihlF quhfzy leI ikhVI jfxkfrI pRdfn krnf jLrUrI hY[ jy qusIN ieh jfxkfrI dyx qoN nFh krdy ho qF adflq quhfnUM jurmfnf lf skdI hY jF quhfzf afrzr jF aYgrImYNt bdl skdI hY[

cfielz suport aPsr nUM imloMeet with a child support officer

cfielz suport aPsr, cfielz suport gfeIzlfeInF nUM smJx ivc quhfzI mdd kr skdy hn aqy ieh ihsfb lf skdy hn ik quhfnUM ikMnI cfielz suport dyxI jF imlxI cfhIdI hY[ cfielz suport aPsr iewQy AuplbD hn:

∙ klonf

∙ nnfiemo

∙ vYnkUvr

∙ srI

jy dUjf mfpf sihmq huMdf hY qF cfielz suport dI rkm bfry gwlbfq krn leI cfielz suport aPsr quhfzy donF nfl rl ky kMm kr skdf hY[ cfielz suport aPsr quhfnUM mdd krn vflIaF hor syvfvF kol vI Byj skdy hn[ cfielz suport aPsr kol jfx dI qusIN cox kr skdy ho — jF adflq quhfnUM Byj skdI hY[

Page 65: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy qusIN sihmq nf ho skdy hovo: adflq nUM jfxf // 57

suuprIm kortsUbfeI kort

mYN ikhVI adflq ivc jfxf hY? Which court do I go to?

suprIm kort nUM ienHF leI:

suprIm jF sUbfeI kort nUM ienHF leI:

∙ qlfk leI aplfeI krn leI

∙ zfievors aYkt aDIn kstwzI leI afrzr lYx leI

∙ zfievors aYkt aDIn aYksYWs leI afrzr lYx leI

∙ jfiedfd jF krjLy vMzx leI

∙ afpxI jfiedfd dI rwiKaf krn leI jF pirvfr dy Gr ivc rihx dI afigaf df afrzr lYx leI

∙ jfiedfd jF krjLy nfl sMbMiDq aYgrImYNt rwd jF lfgU krvfAux leI

∙ cfielz jF supfAujLl suport df afrzr lYx leI

∙ PYimlI lfa aYkt aDIn gfrzIanisLp df afrzr lYx leI

∙ PYimlI lfa aYkt aDIn pflx posx dy pRbMDF (pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF dI vMz aqy pyrYNitMg tfeIm) df afrzr lYx leI

∙ PYimlI lfa aYkt aDIn bwcy nfl sMprk df afrzr lYx leI

∙ PYimlI lfa poRtYksLn afrzr lYx leI (ies afrzr smyq ik dUjf spfAus Gr ivc nf afvy)

∙ gfrzIanisLp, pflx posx dy pRbMDF, bwcy nfl sMprk, jF supfAujLl jF cfielz suport nfl sMbMiDq aYgrImYNt nUM rwd krn jF lfgU krvfAux leI

Page 66: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

58 \\ jy qusIN sihmq nf ho skdy hovo: adflq nUM jfxf

PYimlI jsits kONslr nUM imloMeet with a family justice counsellor

kuJ sUbfeI adflqF ivc, adflq jfx qoN pihlF quhfzy leI PYimlI jsits kONslr nUM imlxf jLrUrI ho skdf hY[ hor sUbfeI adflqF ivc, PYimlI jsits kONslr pirvfrF dI mdd leI vI mOjUd huMdy hn[ PYimlI jsits kONslr ieh kr skdy hn:

∙ pflx posx aqy suport dy afpxy msly hwl krn dy qrIky lwBx ivc mdd kr skdy hn, aqy

∙ ies cIjL bfry quhfnUM kfnUMnI jfxkfrI dy skdy hn pirvfrk aYgrImYNt jF afrzr ikvyN lYxy jF bdlxy hn[

sYpfrysLn qoN bfad bwicaF dy pflx posx sMbMDI kors ivc jfAuGo to a Parenting After Separation course

sUbfeI kort dy bhuqy sQfnF ivc, quhfnUM sYpfrysLn qoN bfad bwicaF dy pflx posx sMbMDI iek kors ivc jfxf pvygf[ ieh iqMn GMty dI iek vrksLfp hY jo ik mfipaF dI sYpfrysLn nfl iswJx ivc mdd krn aqy ieh pwkf krn leI hY ik Auh PYsly krn vyly afpxy bwicaF dy ibhqr ihwqF `qy ivcfr krn[

ies vrksLfp leI mYnUal aMgryjLI, PrFsIsI, cfienIjL aqy pMjfbI ivc AuplbD hn[ ieh kors aOnlfeIn vI AuplbD hY[ BfvyN quhfzy leI jfxf jLrUrI nf vI hovy (Audfhrx leI, jy quhfzf kys suprIm kort ivc hY) iPr vI kors lYx bfry ivcfr kro[ ieh dyKx leI afpxy lokl PYimlI jsits sYNtr jF korthfAUs nUM Pon kro ik kI ies vrksLfp dI loV hY jF kI ieh quhfzy ielfky ivc idwqI jFdI hY[ ieh pqf lfAux leI sPf 74 dyKo ik PYimlI jsits sYNtr ikvyN lwBxy hn[

Page 67: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy qusIN sihmq nf ho skdy hovo: adflq nUM jfxf // 59

jwj jF mfstr nUM imloMeet with a judge or master

ies qoN pihlF ik qusIN adflq nUM ies krky afrzr krn leI kih sko ikAuNik qusIN aqy quhfzf spfAus sihmq nhIN ho skdy, quhfzy leI suprIm kort ivc jwj jF mfstr (adflq df iek aiDkfrI jo kuJ PYsly kr skdf hY) nUM jUzIsLIal kys kfnPrMs leI imlxf jLrUrI hY[ jUzIsLIal kys kfnPrMs (jy sI sI) iek gupq mIitMg hY ijwQy qusIN donoN aqy jwj jF mfstr ieh kr skdy ho:

∙ AunHF msilaF dI pCfx kr skdy ho ijnHF bfry PYslf krnf hY,

∙ ienHF msilaF nUM hwl krn dy vwKo vwKry qrIky ivcfr skdy ho,

∙ ieh ivcfr kr skdy ho ik ikhVIaF hor PYimlI jsits syvfvF quhfzI mdd kr skdIaF hn, aqy

∙ ieh plYn kr skdy ho ik quhfzf kys ikvyN cwlygf (Audfhrx leI, adflq dIaF suxvfeIaF kdoN hoxgIaF aqy quhfzy leI jfxkfrI kdoN qbdIl krnf jLrUrI hY)[

quhfzy ivwcoN koeI vI jy sI sI leI iksy vyly vI bynqI kr skdf hY, BfvyN ik jy sI sI pihlF ho vI geI hovy[

sUbfeI kort ivc jwj aksr adflq dI suxvfeI qoN pihlF ies qrHF dI mIitMg df afrzr krdy hn ijs nUM PYimlI kys kfnPrMs afiKaf jFdf hY[

donF ivwcoN iksy vI adflq ivc, quhfzy kys df inptfrf krn leI qusIN aqy jwj coxF lwBogy[ ies mIitMg ivc jwj ieh kr skdf hY:

∙ mIzIeysLn jF mqBydF dy hwl dIaF hor syvfvF kol Byj skdf hY,

∙ koeI vI afrzr (sihmqI afrzr) kr skdf hY ijs leI qusIN donoN sihmq hovo, jF

∙ aijhf afrzr kr skdf hY ijhVf adflq dI suxvfeI leI quhfzy kys nUM iqafr krn ivc mdd krdf hY (Audfhrx leI, jfxkfrI qbdIl krn leI)[

Page 68: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

60 \\ jy qusIN sihmq nf ho skdy hovo: adflq nUM jfxf

afrjLI afrzr leI aplfeI kroApply for an interim order

jy qusIN ajy aMiqm afrzr leI iqafr nf hovo qF sLurU krn leI sLfied qusIN afrjLI (ientrm) afrzr leI aplfeI kr skdy hovo[ afrjLI afrzr iek aijhf afrzr hY ijhVf pflx posx dy pRbMDF, bwcy nfl sMprk, cfielz aqy supfAujLl suport, aqy jfiedfd dy kuJ mfmilaF, ijvy ik pirvfr dy Gr ivc kOx rhygf, leI tYNpryrI hwl pRdfn krdf h[ (jy qusIN suprIm kort nUM jFdy ho qF bhuqy afrjLI afrzrF leI aplfeI krn qoN pihlF quhfnUM jUzIsLIal kys kfnPrMs ivc sLfml hoxf pvygf[)

ieh sMBv hY ik qusIN aqy quhfzf spfAus ieh PYslf kr skdy hovo ik afrjLI afrzr kMm krdf hY aqy ieh kfiem rihxf cfhIdf hY[ jy ieh afrzr sImq smyN leI nf hovy qF ies nUM pwkf krn leI quhfnUM adflq ivc vfps jfx dI loV nhIN hY[ qusIN ieh afrjLI afrzr vrqxf jfrI rwK skdy ho, jF qusIN adflq nUM sihmqI vflf aMiqm afrzr krn leI kih skdy ho[ sihmqI afrzr lYx leI quhfnUM afm qOr `qy adflq ivc jfx dI loV nhIN hY[ quhfnUM isrP kort rijstrI ivKy afpxy pypr drj krvfAux dI loV hY[

jy qusIN afrjLI afrzr bfry sihmq nf ho skdy hovo qF qusIN afrjLI afrzr nUM bdlx jF aMiqm afrzr krn leI adflq kol aplfeI kr skdy ho[

Page 69: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy qusIN sihmq nf ho skdy hovo: adflq nUM jfxf // 61

aMiqm afrzrFinal orders

adflq aMiqm afrzr isrP iqMn hflqF ivc hI kr skdI hY:

∙ jy donoN iDrF sihmq hox (sihmqI afrzr),

∙ jy qusIN ibnF cuxOqI vfly qlfk (jdoN dUjI iDr jvfb nhIN idMdI) jF sFJy qlfk (ienHF donF nUM suprIm kort dy PYimlI inXmF ivc “anizPYnizz zfievorisjL” afiKaf jFdf hY) leI aplfeI kIqf hY, jF

∙ mukwdmy qoN bfad[

qusIN adflq jfey ibnF sihmqI afrzr (kOnsYNt afrzr) jF anizPYnizz zfievors lY skdy ho jy:

∙ qusIN sfry shI pypr shI qrHF Bry hn aqy shI pypr kort rijstrI kol drj krvfey hn, aqy

∙ jwj sMqusLt hY ik qusIN afpxy bwicaF dI sMBfl aqy mdd leI ZukvyN pRbMD kIqy hn[

quhfnUM qlfk isrP qF lYx dI loV hY jy qusIN ivafhy hoey sI[

Page 70: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

62 \\ jy qusIN sihmq nf ho skdy hovo: adflq nUM jfxf

PYimlI lfa poRtYksLn afrzrFamily law protection orders

afpxI rwiKaf, afpxy bwicaF dI rwiKaf jF pirvfr dy iksy Aus mYNbr dI rwiKaf leI, ijs dI syPtI aqy suriwKaf pirvfr dy iksy mYNbr dI ihMsf krky Kqry ivc hY, qusIN adflq qoN PYimlI lfa pRotYksLn afrzr (pRotYksLn afrzr) mMg skdy ho[ pirvfr dy mYNbrF ivc sLfml hn:

∙ quhfzf spfAus,

∙ ijs nfl qusIN rihMdy ho jF iksy smyN leI vI ivafh vrgy sMbMDF ivc rhy ho,

∙ quhfzy bwcy df mfpf jF kfnUMnI gfrzIan,

∙ Aupr ilKy lokF ivwcoN iksy df vI irsLqydfr jo AunHF nfl rihMdf hY,

∙ quhfzf koeI irsLqydfr jo quhfzy nfl rihMdf hY, jF

∙ quhfzf afpxf bwcf[

pirvfrk ihMsf (PYimlI vfielYNs) ivc nf isrP srIrk aqy kfmuk burf vrqfAu sLfml hn, pr mnoivigafnk aqy jjLbfqI burf vrqfAu vI sLfml hn, smyq ienHF dy:

∙ zrfAuxf

∙ prysLfn krnf

∙ quhfzI afjLfdI `qy nfvfjb pfbMdIaF lfAuxf

jdoN jwj PYimlI lfa poRtYksLn afrzr krdf hY qF ieh afpxy afp hI pRotYksLn afrzr rijstrI kol drj ho jFdf hY[ bI sI ivclIaF sfrIaF pulIs PorsF dI rijstr hoey poRtYksLn afrzrF qwk qyjLI nfl phuMc hY[ ies afrzr dI koeI vI AulMGxf (vfielysLn) iek mujrmfnf jurm hY[

Page 71: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy qusIN sihmq nf ho skdy hovo: adflq nUM jfxf // 63

jy quhfzy pirvfr ivc ihMsf df ipCokV hovy jF qusIN jF quhfzy bwcy Kqry ivc hox qF qusIN afpxI numfieMdgI leI (quhfzf kys lYx leI) lIgl eyz df vkIl lYx dy Xog ho skdy ho[ lIgl eyz bfry ijLafdf jfxkfrI leI sPf 79 dyKo[

jy qusIN kort afrzr lYx leI afpxy afp adflq ivc jfx dI plYn bxf rhy hovo qF qusIN kuJ mdd PYimlI izAUtI kONsl (iek vkIl jo muPq slfh idMdf hY) qoN lY skdy ho[ ieh jfxn leI ik PYimlI izAUtI kONsl ikvyN lwBxf hY, sPf 80 dyKo[

pRotYksLn afrzrF dIaF hor iksmF bfry jfxkfrI lYx leI, ijs ivc pIs bONz aqy no kOntYkt afrzr sLfml hn, quhfzI ihPfjLq leI: pIs bONz aqy PYimlI lfa pRotYksLn afrzr dyKo[ ieh pqf lfAux leI ik ieh muPq ikqfbcf ikvyN lYxf hY, ipClf kvr dyKo[

Page 72: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

ivafhsFJf qlfk

qlfk

iekpfsV qlfk

64 \\

ivafh nUM Kqm krnf: qlfk Ending the marriage: Divorce

jy qusIN kfnUMnI qOr `qy ivafhy hoey ho qF kfnUMnI qOr `qy ivafh nUM Kqm krn df iewko iek qrIkf qlfk hY[ isrP bI sI suprIm kort hI qlfk idvf skdI hY[ qusIN qlfk leI aplfeI kr skdy ho jy:

∙ qusIN aqy quhfzf spfAus iek sfl leI alwg rhy ho,

∙ qusIN jF quhfzy spfAus ny ivBcfr kIqf hY (byvPfeI) kIqI hY ijs nUM mfP nhIN kIqf igaf, jF

∙ quhfzy spfAus ny quhfzy `qy srIrk jF mfnisk aiqafcfr kIqf hY, ijs nUM qusIN mfP nhIN kIqf, ijhVf quhfzy leI iekwTy rihxf jfrI rwKxf aOKf bxfAuNdf hY[

aplfeI krn qoN pihlF iek spfAus df bI sI ivc rihMdy hoxf jLrUrI hY aqy 12 mhIinaF qoN rihMdy hoxf jLrUrI hY[ jy qusIN aqy quhfzf spfAus qlfk lYx bfry sihmq ho jFdy ho aqy jfxdy ho ik ienHF bfry kI krnf hY:

∙ bwicaF nUM pflx posx dy pRbMD aqy bwcy nfl sMprk,

∙ cfielz aqy supfAujLl suport, aqy

∙ jfiedfd aqy krijLaF dI vMz,

qF qusIN sFJy qlfk leI aplfeI kr skdy ho[

7

Page 73: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

// 65

zfievors dI kfrvfeI

Divorce process

qlfk

spfAus kOx hY mYnUM ikhVI adflq jfx dI loV hY?

ikhVf kfnUMn lfgU huMdf hY?

sLurU krn qoN pihlF

sPf 2

cYptr 4

cYptr 1 aqy 2 cYptr 6

cYptr 4 aqy 5 cYptr 5

sPf 57sPf 23

ivcfrn vfly mfmly

aYgrImYNtdonF spfAuisjL vloN kIqy jFdy

hn jdoN qusIN sihmq ho

kort afrzrskoadflq vloN kIqy jFdy hn jdoN sihmq nf ho sko

bwcy jfiedfd aqy krjLfsuport

ieh jfxn leI ik qlfk ikvyN lYxf hY, www.familylaw.lss.bc.ca `qy jfAu[

Page 74: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

66 \\ ivafh nUM Kqm krnf: qlfk

iek hor cox quhfzy donF df ies gwl nfl sihmq hoxf hY ik quhfzy ivwcoN iek qlfk leI aplfeI krygf aqy dUjI iDr ies df jvfb nhIN dyvygI[ ies nUM ankOntYsitz jF sol zfievors afiKaf jFdf hY[

jy qusIN sFJy jF ibnF cuxOqI vfly qlfk (ienHF donF nUM kort dy inXmF ivc “anizPYnizz” qlfk afiKaf jFdf hY) leI aplfeI krdy ho qF jwj adflq jfey ibnF quhfzf qlfk pRvfn kr lvygf jy:

∙ qusIN pypr shI qrHF Bry hn aqy sfry shI pypr kort rijstrI kol drj krvfey hn, aqy

∙ jwj sMqusLt hY ik qusIN qlfk mMgx df kfrn sfbq kr idwqf hY, aqy

∙ jwj sMqusLt hY ik qusIN afpxy bwicaF dI mdd leI ZukvyN pRbMD kIqy hn[

qusIN qlfk dI adflqI kfrvfeI afpxy alwg hox qoN POrn bfad sLurU kr skdy ho (adflqI Pfiel KolHx leI kort rijstrI kol pypr drj krvf ky)[ pr adflq qlfk dy afrzr leI quhfzI arjLI Enf icr pRvfn nhIN krygI aqy jwj qlfk df afrzr nhIN dyvygf jd qwk quhfnUM alwg hoieaF nUM iek sfl nhIN ho jFdf[

jy quhfzf ivafh byvPfeI jF srIrk jF mfnisk aiqafcfr krky twutdf hY qF qlfk lYx qoN pihlF quhfnUM iek sfl dI AuzIk krn dI loV nhIN hY[ pr, quhfnUM adflq kol afpxf kys sfbq krnf pvygf[ quhfnUM afpxIaF coxF bfry iksy vkIl nfl gwl krn dI loV hY[ qusIN ieh PYslf vI kr skdy ho ik iek sfl AuzIk krnf sOKf hY[

quhfzy leI alwg hox qoN POrn bfad qlfk leI aplfeI krnf jLrUrI nhIN hY[ ho skdf qusIN qlfk leI iqafr nf hovo[ quhfzy vfps iekwTy hox df ajy vI mOkf ho skdf hY[ jF bwicaF nUM pflx posx dy pRbMD krn, sMprk, suport aqy jfiedfd/krjLy dI vMz bfry aMiqm aYgrImYNt krn dI koisLsL krnf sLurU krn qoN pihlF qusIN kuJ smF lMGfAuxf cfhuMdy ho skdy ho[

qusIN aqy quhfzf spfAus qlfk leI iek sfl dI sYpfrysLn dy loVINdy smyN `qy asr pfey ibnF 90 idnF qwk vfps iekwTy ho skdy ho[ jy qusIN 90 idnF nfloN ijLafdf smF iekwTy rihMdy ho pr iPr vI alwg ho jFdy ho qF iek sfl df smF iPr AuWQoN sLurU huMdf hY jdoN qusIN dubfrf alwg huMdy ho[

Page 75: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

ivafh nUM Kqm krnf: qlfk // 67

jy qusIN alwg ho jFdy ho qF quhfzf spfAus qlfk leI aplfeI kr skdf hY BfvyN qusIN nf vI cfhuMdy hovo[ qusIN qlfk dI kfrvfeI hox nUM rok nhIN skdy[ jy qusIN afpxy spfAus vloN qlfk dy ihwsy vjoN dwsy gey suport jF pflx posx dy pRbMDF nfl asihmq hovo qF vkIl nUM imlo[

BfvyN qusIN iksy hor dysL ivc hI ivafh krvfieaf hovy qusIN bI sI ivc qlfk leI aplfeI kr skdy ho jy:

∙ quhfzy kol aMgryjLI ivc ieh sbUq hovy ik qusIN kfnUMnI qOr `qy ivafh krvfieaf sI, aqy

∙ qlfk leI aplfeI krn qoN iblkul pihlF qusIN jF quhfzf spfAus bI sI ivc 12 mhIinaF leI rhy ho[

kYnyzf dUjy dysLF qoN ivafh dy sbUq vjoN awgy ilKy pypr pRvfn krdf hY:

∙ ivafh dy srtIiPkyt,

∙ ivafh dIaF rijstrysLnF, jF

∙ ivafh dy pyprF dIaF qsdIksLudf kfpIaF[

kuJ siBafcfrF dIaF qlfk dIaF afpxIaF rsmF hn, pr qusIN kYnyzf ivc Enf icr kfnUMnI qOr `qy qlfksLudf nhIN ho ijMnf icr quhfzy kol kYnyzf jF iksy hor dysL qoN qlfk df kort afrzr nhIN hY[

qlfk leI quhfnUM bI sI suprIm kort kol aplfeI krnf pvygf[ jy qusIN pihlF hI afpxy sfry hor msly hwl kr ley hn (ilKqI aYgrImYNt rfhIN jF sUbfeI kort dy afrzrF rfhIN) qF iPr qusIN suprIm kort dy Pfrm Brn aqy ienHF nUM afp kort rijstrI kol drj krvfAux dy Xog ho skdy ho[ www.familylaw.lss.bc.ca/guides/divorce `qy PYimlI lfa ien bI sI dy vYWbwsfeIt `qy qlfk bfry svY-mdd leI iek aOnlfeIn gfeIz hY (isrP aMgryjLI ivc)[

vYnkUvr, ivktorIaf aqy nnfiemo ivc jsits aYksYWs sYNtr ibnF dwsy af ky jfxkfrI lYx dI srivs pRdfn krdy hn (ieh pqf lfAux leI sPf 75 dyKo ik AunHF nUM ikvyN lwBxf hY)[ qusIN kuJ kMm krn dy Xog ho skdy ho aqy jo qusIN kIqf hY Auh iksy vkIl nUM idKf skdy ho[ vkIl quhfnUM quhfzIaF coxF bfry vI kfnUMnI slfh dy skdf hY[ ieh pqf lfAux leI ik vkIl ikvyN lwBxf hY, sPf 80 dyKo[

Page 76: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

spONsrspfAusgYr-prmfnYNtiemIgrFt

pwkf vsnIk

68 \\

8jy qusIN iemIgrFt ho If you’re an immigrant

jy qusIN iemIgrFt ho qF alwg hox bfry jF kYnyzf ivc qlfk lYx bfry quhfzy kuJ Kfs iPkr ho skdy hn[

jy qusIN pwky vsnIk hoIf you’re a permanent resident

jy quhfzy spfAus (ivafhy jF axivafhy) ny kYnyzf afAux leI quhfnUM spONsr kIqf hY aqy hux qusIN pwky vsnIk (lYNizz iemIgrFt) ho qF qusIN kYnyzf ivc rih skdy ho BfvyN qusIN ivafh jF kOmn-lfa sMbMDF nUM Cwz vI idMdy ho[ quhfzf spfAus jF pfrtnr:

∙ quhfnUM kYnyzf qoN Byj nhIN skdf,

∙ Aus nUM quhfzy bwcy jF quhfzI jfiedfd rwKx df hwk nhIN hY, aqy

∙ Aus dI ajy vI quhfzI aqy quhfzy bwicaF mdd krn dI kfnUMnI jLMmyvfrI hY aqy ies dy nfl nfl Auh sfrIaF ijLMmyvfrIaF hn ijhVIaF Aus ny spONsr vjoN leIaF hn (cfielz suport bfry jfxkfrI leI sPf 33 dyKo, aqy supfAujLl suport bfry jfxkfrI leI sPf 40 dyKo)[

Page 77: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy qusIN iemIgrFt ho // 69

jy quhfnUM ienkm aisstYNs (vYlPyar) lYxf pYxf hY qF ies nfl kYnyzf ivcly quhfzy drjy `qy koeI asr nhIN pvygf[ pr, minstrI aOP sosLl izvYlpmYNt aYz soSsSl ienOvysSn (Ministry of Social Development and Social Innovation) quhfzy qoN ieh AumId rwKygI ik qusIN afpxy spONsr qoN suport lvo[ quhfnUM afm qOr `qy suport pymYNtF Augrfhux df hwk minstrI nUM dyxf pvygf[ jy quhfzf spONsr quhfzI mdd nhIN krdf qF qusIN ajy vI vYlPyar lY skdy ho[ jy qusIN spONsr vloN bury vrqfAu krky irsLqy nUM Cwizaf hY qF minstrI nUM dwso[ aijhy kysF ivc, vYlPyar leI Xog hox qoN pihlF quhfnUM afpxy spONsr qoN suport lYx dI koisLsL krn dI loV nhIN hY[

jy qusIN afpxy spfAus jF pfrtnr nUM kYnyzf afAux leI spONsr kIqf hY F quhfnUM Aus smyN qwk Aus dI mdd krn dI loV hY ijMnf smF qusIN sihmq hoey ho, BfvyN qusIN alwg jF qlfksLudf ho gey hovo[ jy quhfzy vloN spONsr kIqy gey ivakqI ny quhfzy nfl burf vrqfAu kIqf hY qF vkIl nUM imlo[ ieh pqf lfAux leI ik vkIl ikvyN lwBxf hY, sPf 80 dyKo[

jy qusIN pwky vsnIk nhIN ho jF quhfzy spfAus ny spONsr kIqf sIIf you aren’t a permanent resident or were sponsored by your spouse

jy qusIN kYnyzf ivc pwky vsnIk nhIN ho (Audfhrx leI, jy qusIN riPAUjI df klym krn vfly ho) aqy qusIN aqy quhfzf spfAus alwg ho gey ho qF POrn iemIgrysLn dy afpxy drjy bfry slfh lvo[ jy sMBv hovy qF iemIgrysLn dy vkIl nfl sMprk kro[ koeI mltIklcrl eyjMsI vI quhfzI mdd krn dy Xog ho skdI hY[

ieh dyKx leI sPf 84 dyKo ik mltIklcrl eyjMsIaF nfl sMprk ikvyN krnf hY, lOeIar rYPrl srivs leI sPf 82 dyKo (jo quhfnUM iemIgrysLn dy mfmilaF ivc muhfrq rwKdy iksy vkIl kol Byj skdI hY)[

Page 78: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

70 \\ jy qusIN iemIgrFt ho

ies cIjL bfry ijLafdf jfxn leI ik jy spONsrisLp kMm nf kry qF kI ho skdf hY, spONsrisLp df tuwtxf pVHo[ ieh ikqfbcf ieh dwsdf hY ik ijs ivakqI ny quhfnUM spONsr kIqf hY, jy Auh quhfzI mdd krn df KfhsLmMd nf hovy jF mdd krn dy Xog nf hovy aqy qusIN afpxI mdd afp nf kr skdy hovo qF kI krnf hY[ spONsrisLp df tuwtxf “PYimlI klfs” dy iemIgrFtF leI ilKI geI hY (ijnHF lokF nUM bwcy, grYNzcfielz, spfAus, jF mfpy ny spONsr kIqf hY) jF “spfAus aOr kOmn-lfa pfrtnr ien kYnyzf klfs” ivcly iemIgrFtF leI hY[ ies nUM www.legalaid.bc.ca `qy aOnlfeIn pV (“Our publications” hyT dyKo) jF ies dI muPq kfpI afrzr krn bfry ies ikqfbcy df ipClf kvr dyKo[

jy qusIN pwky vsnIk dy drjy leI aplfeI kIqf hYIf you’ve applied for permanent resident status

jy quhfzy spfAus ny quhfnUM pwky vsnIk dy drjy leI spONsr kIqf hY pr quhfzI arjLI `qy ajy PYslf nhIN hoieaf qF POrn kfnUMnI mdd lvo[ qusIN pwk vsnIk dy drjy leI kdoN aplfeI kIqf sI, Aus muqfbk sLrqF vwKrIaF ho skdIaF hn[ pr, quhfnUM burf vrqfAu krn vfly spONsr nfl rihx dI loV nhIN hY, BfvyN qusIN kdoN vI aplfeI kIqf hovy[ jy qusIN ies krky Cwz ky cly jFdy ho ik quhfzy spONsr ny quhfzy nfl burf vrqfAu kIqf sI jF iksy hor nUM quhfzy nfl burf vrqfAu krn idwqf sI qF quhfnUM izport nhIN kIqf jfvygf[ (ieh swc hY BfvyN burf vrqfAu aYkitv sI ijvyN ik kwutxf, jF axighlI sI, ijvyN ik quhfnUM Kfx leI pUrf Kfxf nf dyxf[)

jy qusIN 25 akqUbr, 2012 qoN pihlF aplfeI kIqf sI qF quhfnUM pwky vsnIk df drjf srkfr vloN quhfzI arjLI poRsYWs krn qoN CyqI bfad idwqf jf skdf hY[ srkfr ieh cYWk kr skdI hY ik kI qusIN ajy vI afpxy spONsr nfl rih rhy ho jF nhIN[ jy qusIN bury vrqfAu jF axgihlI krky Cwz ky afey ho qF ies bfry srkfr nUM dwsx leI ivkitm srivs vrkr, aYzvokyt, jF sYtlmYNt vrkr dI mdd lvo[ ieh puwCx leI ivkitmilMk bI sI nUM Pon kro ik ieh mdd ikwQoN lYxI hY (AunHF dy Pon nMbr leI sPf 76 dyKo)[

Page 79: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

jy qusIN iemIgrFt ho // 71

iek nvIN sRLyxI: kMzIsLnl pRmfnYNt rYjLIzYNt stYtwsA new category: Conditional permanent resident status

jy qusIN 25 akqUbr, 2012 jF ies qoN bfad aplfeI kIqf hY qF pwky vsnIk df drjf lYx leI quhfnUM do sfl AuzIk krnI pY skdI hY[ ies smyN dOrfn, quhfzy kol kMzIsLnl pRmfnYNt rYjLIzYNt stYtws (sLrqF smyq pwky vsnIk df drjf) hovygf[

srkfr quhfnUM pwky vsnIk df drjf dyx leI do hor sfl AuzIk krvfeygI jy:

∙ qusIN pwky vsnIk dy drjy leI 25 akqUbr, 2012 nUM jF ies qoN bfad aplfeI kIqf sI,

∙ spONsrisLp leI pihlF aplfeI krn vyly quhfzy aqy quhfzy spONsr dy iekwiTaF dy bwcy nhIN sn,

∙ aplfeI krn vyly qusIN aqy quhfzf spONsr do sfl qoN Gwt smyN leI pwky sMbMDF ivc sI (ivafhy, kOmn-lfa jF kONjUgl pfrtnr)[

jy AuprlIaF sfrIaF gwlF quhfzy `qy lfgU huMdIaF hn qF pwky vsnIk df drjf lYx leI do sflF dy AuzIk smyN dy aMq `qy quhfzf ajy vI afpxy pfrtnr nfl rihMdy hoxf jLrUrI hY[

pr jy quhfzy kol kMzIsLnl pRmfnYNt rYjLIzYNt stYtws hY aqy quhfzf spONsr jF spONsr df pirvfr quhfzy jF quhfzy bwicaF nfl burf vrqfAu krdf hY jF axighlI vrqdf hY qF srkfr AuzIk smF Kqm kr skdI hY aqy quhfnUM pwky vsnIk df drjf CyqI dy skdI hY[

ieh kihx leI quhfnUM bury vrqfAu bfry istIjLnisLp aYNz iemIgrysLn kYnyzf (sI afeI sI) nUM dwsxf pvygf, ieh Auh eyjMsI hY ijhVI pwky vsnIkF dIaF arjLIaF `qy kfrvfeI krdI hY[ sI afeI sI nUM 1-888-242-2100 `qy Pon kro (muPq) jF www.cic.gc.ca `qy vYWbsfeIt dyKo[ afpxI hflq bfry sI afeI sI nUM dwsx ivc mdd leI iksy aYzvokyt, ivkitm srivs vrkr, jF sYtlmYNt vrkr nUM kho[

Page 80: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

72 \\ jy qusIN iemIgrFt ho

iPr sI afeI sI ieh pVqfl krygI ik kI quhfnUM jF quhfzy bwicaF nfl burf vrqfAu jF axgihlI hoeI sI[ jy Auh ieh XkIn krn ik aijhf hoieaf sI qF Auh quhfnUM AuzIk smF Kqm hox qoN pihlF pwky vsnIk df drjf dy skdI hY[

jy qusIN bury vrqfAu krky afpxy spONsr nUM Cwzdy ho qF quhfnUM ajy vI pwky vsnIk df drjf iml skdf hY[ pr aijhf krn leI quhfnUM afm qOr `qy mdd dI loV pvygI[

jy qusIN afpxy nfl burf vrqfAu krn vfly nUM spONsr kr rhy hoIf you’re sponsoring your abuser

jy quhfzf spfAus quhfzy `qy hmlf krdf hY qF CyqI qoN CyqI kfnUMnI mdd lvo[ qusIN iksy sYtlmYNt vrkr nfl vI gwl krnf cfhuMdy ho skdy ho[

jy ivafh aqy qlfk bfry jF kYnyzf qoN bfhr bfry quhfzy mn ivc hor svfl hox qF PYimlI lfa ien bI sI dy vYWbsfeIt `qy “Frequently asked questions about marriages, divorces, and annulments inside and outside Canada” dyKo[ ieh dyKx leI www.familylaw.lss.bc.ca `qy jfAu[ skrIn dy Auprly pfsy “Your legal issue” aDIn, “Divorce & separation” `qy kilwk kro, iPr “The basics” cuxo, aqy qwQ sLItF dI ilst ivc tfeItl lwBo[

Page 81: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

aYgrImYNtmddkfnUMnI jfxkfrI

vkIl

// 73

9kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI hY Where to get legal help and information

iewQy kuJ jfxkfrI idwqI geI hY ijhVI ies cIjL bfry hY ik kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lwBxI hY ijhVI afpxy PYimlI lfa dy msly hwl krn ivc quhfzI mdd kr skdI hY[

kfnUMnI jfxkfrI lvoGet legal information

kfnUMnI jfxkfrI lwBx leI, awgy ilKIaF sMsQfvF, poRgrfmF aqy vYWbsfeItF nfl sMprk kro jF iewQy jfAu[

kilwklfa Clicklawwww.clicklaw.bc.ca

kilwklfa dy vYWbsfeIt `qy kfnUMnI jfxkfrI, iswiKaf aqy ibRitsL kolMbIanF leI mdd leI ilMk hn[ iewQy qusIN afpxy hwkF aqy kfnUMnI smwisafvF df hwl krn leI coxF bfry jfx skdy ho, kfnUMn nfl sMbMiDq mdd leI tol-PRI nMbr lwB skdy ho, aqy PYimlI lfa aqy kfnUMnI isstm bfry jfx skdy ho[

Page 82: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

74 \\ kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI hY

PYimlI lfa ien bI sI vYWbsfeIt Family Law in BC websitewww.familylaw.lss.bc.ca kfnUMnI aqy svY-mdd krn vflI jfxkfrI lwBx leI, PYimlI lfa ien ibRitsL kolMbIaf vYWbsfeIt dyKo[ ies vYWbsfeIt `qy hY:

∙ srl BfsLf ivc qwQ sLItF

∙ afm puwCy jFdy svfl

∙ kdm-dr-kdm svY-mdd leI gfeIzF

∙ kfnUMnI sLbdF dy arQ

∙ adflq dy PfrmF nfl ilMk

∙ CotIaF aOnlfeIn vIzIE

∙ ieh jfxkfrI ik quhfzI mdd kOx kr skdf hY

bwicaF aqy jvfnF leI jfxkfrIInformation for children and youthjsits aYjUkysLn susfietIy Justice Education Society

www.FamiliesChange.ca jF www.changeville.ca

sYpfrysLn aqy qlfk rfhIN lMG rhy bwicaF leI, PYimlI cyNj aYNz cYNjivly, jsits aYjUkysLn susfietI Pfr iclzrn aYNz tInjL dy vYWbsfeIt hn[

PYimlI jsits kONslr aqy PYimlI jsits sYNtrFamily justice counsellors and Family Justice Centreswww.justicebc.ca/en/fam/help/fjc/index.html

PYimlI jsits kONslr quhfnUM kfnUMn aqy adflq dI kfrvfeI bfry jfxkfrI dy skdy hn aqy aYgrImYNt krn ivc quhfzI mdd kr skdy hn[ Auh quhfnUM kONsilMg aqy aYmrjMsI (jF hor) syvfvF kol vI Byj skdy hn[ Auh sUby Br dy PYimlI jsits sYNtrF ivc aqy vYnkUvr, ivktorIaf, aqy nnfiemo jsits aYksYWs sYNtrF ivc kMm krdy hn[ srivs bI sI nUM Pon kro aqy Eprytr nUM kho ik Auh quhfzf Pon nyVy dy sYNtr nfl imlfvy[

ivktorIaf 250-387-6121

grytr vYnkUvr 604-660-2421

bI sI ivc hor ikiqAuN vI 1-800-663-7867 (muPq)

Page 83: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI h // 75

jsits aYksYWs sYNtrJustice Access Centreswww.ag.gov.bc.ca/justice-access-centre

jy qusIN vYnkUvr, ivktorIaf jF nnfiemo ivc rihMdy ho qF qusIN jsits aYksYWs sYNtr (jy ey sI) qoN mdd lY skdy ho[ jy eI sI ivKy qusIN:

∙ adflqI isstm aqy adflq dIaF kfrvfeIaF bfry iswK skdy ho,

∙ kfnUMnI jfxkfrI lY skdy ho,

∙ adflq dy shI Pfrm lwB aqy Br skdy ho,

∙ muPq kfnUMnI slfh bfry pqf lf skdy ho, aqy

∙ adflq jfx dy bdl lwB skdy ho[

nnfiemo 250-741-5447 jF 1-800-578-8511 (muPq)

grytr vYnkUvr 604-660-2084 jF srivs bI sI 1-800-663-7867 (muPq Pon kro aqy 604-660-2084 nfl joVy jfx leI kho[)

ivktorIaf 250-356-7012 jF srivs bI sI 1-800-663-7867 (muPq Pon kro aqy 250-356-7012 nfl joVy jfx leI kho[)

kimAuntI vrkrjLCommunity workerswww.povnet.org jF www.amssa.org (“About us,” hyT dyKo, iPr “Members” dyKo)

kimAuntI vrkr aijhf ivakqI hY ijhVf quhfzy kfnUMnI msilaF dy hwl lwBx ivc quhfzI mdd kr skdf hY[ afpxy ielfky ivc kimAuntI vrkr lwBx leI, Aupr ilKy iksy vYWbsfeIt `qy jfAu, jF quhfzI mdd kr skx vflf koeI kimAuntI grwup lwBx leI afpxI sQfnk lfiebryrI nfl sMprk kro[

Page 84: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

76 \\ kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI hY

pIpljL lfa skUlPeople’s Law Schoolwww.publiclegaled.bc.ca

pIpljL lfa skUl kfnUMnI jfxkfrI dIaF muPq klfsF lfAuNdf hY aqy cfielz suport gfeIzlfeInF, PYimlI lfa qy vsIaq bxfAux bfry ikqfbcy Cfpdf hY[

grytr vYnkUvr 604-331-5400

zfiel-ey-lfaDial-A-Lawwww.dialalaw.org

zfiel-ey-lfa, kYnyzIan bfr aYsosIeysLn, bI sI brFc dI iek srivs hY[ AunHf kol typF dI iek lfiebryrI hY ijhVI bI sI ivc kfnUMn bfry jfxkfrI idMdI hY[ qusIN ieh typF Pon `qy sux skdy ho jF ieh vYWbsfeIt (hyTF dyKo) `qy pVH skdy ho[ ienHF ivwcoN kuJ afzIEtypF aMgryjLI dy nfl nfl pMjfbI aqy cInI ivc vI AuplbD hn[

grytr vYnkUvr 604-687-4680

bI sI ivc hor ikiqAuN vI 1-800-565-5297 (muPq)

ivkitmilMk bI sI VictimLink BCwww.victimlinkbc.ca

ivkitmilMk bI sI iek muPq, gupq, bhuBfsLfeI tYlIPon srivs hY[ ieh bI sI Br ivc idn dy 24 GMty hPqy dy 7 idn mOjUd hY[ ieh jfxkfrI, mdd idMdI hY aqy quhfzI kimAuntI ivclIaF syvfvF jF sMprkF kol ByjdI hY[ doBfsLIey dIaF syvfvF bI sI ivc bolIaF jFdIaF sfrIaF muwK jLbfnF ivc AuplbD hY[

bI sI Br ivc 1-800-563-0808 (muPq)

Page 85: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI h // 77

aYgrImYNt krn ivc mdd lvoGet help making an agreement

iksy aijhy pysLfvr qoN mdd lYx leI jo quhfzI rl ky aYgrImYNt krn ivc mdd kr skdf hovy, awgy iliKaF ivwcoN iksy nfl sMprk kro[

mIzIeytrMediatorswww.mediatebc.com/Find-a-Mediator.aspx www.fmc.ca

mIzIeytr iek inrpwK qIjf ivakqI huMdf hY jo ik bwicaF nUM pflx posx, suport, aqy jfiedfd dI vMz bfry iksy aYgrImYNt `qy phuMcx ivc quhfzI aqy quhfzy supfAus dI mdd kr skdf hY[ koeI mIzIeytr lwBx leI, mIzIeyt bI sI vYWbsfeIt (AuyWpr) dyKo[ PYimlI mIzIeysLn kYnyzf dy vYWbsfeIt `qy vI Xogqf pRfpq PYimlI mIzIeytrF bfry jfxkfrI hY[ ieh pwuCx leI qusIN iksy kimAuntI sMsQf, afpxy lIgl eyz dy sQfnk dPqr, iksy PYimlI jsits kONslr, jF lOeIar rYPrl srivs nfl vI sMprk kr skdy ho ik kI Auh quhfnUM iksy mIzIeytr bfry dws skdy hn[ jF mIzIeysLn dI koeI pRfeIvyt srivs lwBx leI XYlo pyijjL ivc “Mediators” hyT dyKo[

PYimlI jsits kONslrFamily justice counsellorswww.justicebc.ca/en/fam/help/fjc/index.html

PYimlI jsits kONslr, Gwt afmdnF vfly pirvfrF leI vI mIzIeysLn dIaF muPq syvfvF pRdfn krdy hn[ Auh sUby Br dy PYimlI jsits sYNtrF ivc aqy vYnkUvr, ivktorIaf aqy nnfiemo jsits aYksYWs sYNtrF ivc kMm krdy hn[ srivs bI sI nUM Pon kro aqy Eprytr nUM kho ik Auh quhfzf Pon nyVy dy PYimlI jsits sYNtr nfl imlfvy:

ivktorIaf 250-387-6121

grytr vYnkUvr 604-660-2421

bI sI ivc hor ikiqAuN vI 1-800-663-7867 (muPq)

Page 86: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

78 \\ kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI hY

pyrYNitMg koafrzInytrParenting coordinatorswww.bcparentingcoordinators.com

pyrYNitMg koafrzInytr koeI pysLfvr vkIl, kONslr, sosLl vrkr jF sfiekoloijst hY jo ik AudoN mfipaF ivckfr mqBydF dI ivcolgI aqy sflsI krn leI tryNz huMdy hn jdoN aMiqm afrzr jF aYgrImYNt pihlF hI ho igaf huMdf hY[ koeI pyrYNitMg koafrzInytr quhfzI pflx posx dI plYn bxfAux ivc aqy quhfzy pihlF hI mOjUd aYgrImYNt, afrzr jF plYn bfry asihmqIaF inptfAux ivc mdd kr skdf hY[ AuplbD koafrzInytrF dI ilst lYx leI vYWbsfeIt dyKo aqy “Members” `qy kilwk kro[

kolYboryitv PYimlI vkIlCollaborative family lawyerswww.collaborativedivorcebc.org (loar mynlYNz) www.nocourt.net (loar mynlYNz) www.bccollaborativerostersociety.com (loar mynlYNz aq ivktorIaf) www.collaborativefamilylawgroup.com (ivktorIaf) www.northshorecollaborative.ca (vYnkUvr) www.collaborativefamilylaw.ca (Eknafgn vYlI) www.nocourt.ca (eIst aqy vYWst kUtnIjL)

kolYboryitv PYimlI lfa vkIl iksy aYgrImYNt `qy phuMcx ivc quhfzI mdd kr skdy hn[ kolYboryitv PYimlI lfa vkIl lwBx leI, AuWpr ilKy iksy vYWbsfeIt `qy jfAu[ lOeIar rYPrl srivs (sPf 81 dyKo) vI quhfnUM iksy vkIl bfry dwsx dy Xog ho skdI hY ijhVf ieh pRYkits krdf hY[

Page 87: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI h // 79

afrbItrytrArbitratorsafrbItrytr PYimlI lfa dIaF smwisafvF adflq qoN bfhr hwl krn ivc quhfzI mdd kr skdy hn[ afrbItrytr jwjF vFg kMm krdy hn aqy AunHF dy PYsly adflqI afrzrF vFg huMdy hn aqy ienHF dI pflxf kIqI jfxI jLrUrI hY[ PYimlI lfa afrbItrytrjL gruwp susfietI jF lOeIar rYPrl srivs (sPf 82 dyKo) quhfnUM PYimlI lfa dy iksy aijhy vkIl kol Byjx dy Xog ho skdy hn ijhVf afrbItrytr vI hovy[

PYimlI lfa dy vkIlFamily lawyersPYimlI lfa df vkIl iksy aYgrImYNt `qy phuMcx ivc quhfzI mdd kr skdf hY[ ies cIjL bfry ijLafdf jfxkfrI lYx leI aglf Bfg dyKo ik iek vkIl kI kr skdf hY aqy ieh ikvyN lwBxf hY[

Page 88: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

80 \\ kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI hY

vkIl qoN mdd lvoGet help from a lawyer

vkIl quhfnUM kfnUMnI slfh dy skdy hn aqy quhfzI numfieMdgI kr skdy hn[ (numfieMdgI df mqlb hY ik vkIl quhfzf kys lYNdf hY aqy quhfzy bhuqy kys `qy sfry kys `qy kMm krdf hY[) vkIl lwBx leI, awgy iliKaF ivwcoN iksy dI koisLsL kro[

lIgl eyzLegal Aidwww.legalaid.bc.ca

lIgl srivisjL susfietI (aYWl aYWs aYWs) AunHF hwkdfr lokF nUM lIgl eyz pRdfn krdI hY ijnHF nUM gMBIr kfnUMnI smwisafvF huMdIaF hn aqy ijhVy vkIl df Krcf nhIN dy skdy[ afpxy nyVy df lIgl eyz dPqr lwBx leI, afpxI Pon buwk dy icwty pMinaF `qy “Legal aid — Legal Services Society” hyT ibjLns ilsitMgjL sYksLn ivc dyKo[ qusIN aYWl aYWs aYWs dy kfl sYNtr nUM vI Pon kr skdy ho[

grytr vYnkUvr 604-408-2172

bI sI ivc hor ikiqAuN vI 1-866-577-2525 (muPq)

irkfrz kIqy hoey sunyhy kYNtonIjL, aMgryjLI, PrYNc, mYNzfirn, pMjfbI aqy spYinsL ivc AuplbD hn[

jF vYWbsfeIt `qy jfAu aqy “Legal aid” `qy kilwk kro, iPr “Legal aid locations” `qy kilwk kro[

Page 89: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI h // 81

pirvfrF nUM slfh dyx vfly vkIlFamily advice lawyerswww.legalaid.bc.ca

lIgl eyz Gwt afmdn vfly AunHF mfipaF nUM muPq kfnUMnI slfh idMdI hY jo ik sYpfrysLn jF qlfk ivc iksy aYgrImYNt `qy phuMcx dI koisLsL krn leI PYimlI jsits kONslr nfl kMm kr rhy huMdy hn[ pirvr nUM slfh dyx vflf vkIl lwBx leI, vYWbsfeIt `qy jfAu aqy “Legal aid” `qy kilwk kro, iPr “Advice” aqy iPr “Family advice lawyers” `qy kilwk kro[

PYimlI izAUtI kONslFamily duty counselwww.legalaid.bc.ca

lIgl eyz sUbfeI aqy suprIm kort ivc lookF dI afpxy PYimlI kort dy kysF ivc mdd krn leI vkIlF df Krcf idMdI hY (ijnHF nUM “izAUtI kONsl” afiKaf jFdf hY)[ ieh syvfvF iek adflq qoN dUjI adflq ivc vwKrIaF ho skdIaF hn[ ieh vkIl quhfzIaF coxF bfry quhfnUM kfnUMnI slfh dyx dy vI Xog ho skdy hn[ ijLafdf jfxn leI, vYWbsfeIt `qy jfAu aqy “Legal aid” `qy kilwk kro, iPr “Advice” aqy iPr “family law matters” `qy kilwk kro[ ieh pqf lfAux leI ik PYimlI izAUtI kONsl kdoN quhfzI kort ivc hovygf, afpxy nyVy dy lIgl eyz dPqr jF lokl kort rijstrI nUM Pon kro[

Page 90: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

82 \\ kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI hY

PYimlI lfalfeInFamily LawLINEwww.legalaid.bc.ca/legal_aid/FamilyLawLINE.php

qusIN PYimlI lfa dy vkIl qoN Pon `qy muPq kfnUMnI slfh lY skdy ho ijs df Krcf lIgl eyz vloN idwqf jFdf hY[ PYimlI lfalfeIn dy vkIl Pon krn vfly AunHF lokF nUM bwicaF nUM pflx posx dy pRbMDF, kstwzI, aYksYWs, bwcy nfl sMprk, gfrzIanisLp, cfielz/supfAujLl suport, jfiedfd dI vMz, pirvfr dy aYgrImYNtF, god lYx, aqy adflq dIaF kfrvfeIaF bfry “agly-kdm” dI sMKyp slfh idMdy hn ijhVy hor syvfvF lYx dy hwkdfr nhIN huMdy[ iek ientyk vrkr quhfnUM quhfzI mfiek hflq aqy quhfzy kfnUMnI mfmly bfry quhfnUM svfl puwCygf[ jy qusIN Xog hovo qF quhfnUM PYimlI lfalfeIn dy mOjUd vkIl kol qbdIl kIqf jfvygf[

grytr vYnkUvr 604-408-2172

bI sI ivc hor ikiqAuN vI 1-866-577-2525 (muPq)

lOeIar rYPrl srivsLawyer Referral Servicewww.cbabc.org/For-the-public/Lawyer-Referral-Service

ieh srivs quhfnUM PYimlI lfa dy iksy vkIl df nF dy skdI hY jo quhfnUM awDy GMty leI iml skdf hY[ mIitMg ivKy, quhfnUM afpxy mfmly bfry sMKyp ivc gwl krn df mOkf imlygf[ vkIl quhfnUM ieh dwsygf ik kI quhfzf kys bxdf hY[ mIitMg df Krcf 25 zflr jmHF tYks hY[ qusIN Aus vkIl nUM krn df PYslf kr skdy ho jF iksy hor nF leI srivs nUM Pon kr skdy ho[ Aus vkIl nUM pwuCo ik Auh GMty dy ikMny pYsy cfrj krdf/krdI hY[

grytr vYnkUvr 604-687-3221

bI sI ivc hor ikiqAuN vI 1-800-663-1919 (muPq)

Page 91: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI h // 83

hor muPq kfnUMnI syvfvFOther free legal services

awgy ilKo pRo bono (muPq) poRgrfm AunHF lokF dI sMKyp mdd krdy hn ijhVy vkIl nhIN kr skdy[

aYksYWs pRo bono susfietI aOP ibRitsL kolMbIafAccess Pro Bono Society of British Columbiawww.accessprobono.ca

vflMtIar vkIl sUby Br dy lIgl klIinkF ivc sMKyp kfnUMnI slfh idMdy hn[

grytr vYnkUvr 604-878-7400

bI sI ivc hor ikiqAuN vI 1-877-762-6664 (muPq)

PYimlI mYntynYNs ienPorsmYNt pRogrfmFamily Maintenance Enforcement Programwww.fmep.gov.bc.ca

jy quhfzy kol pihlF hI kort afrzr jF sYpfrysLn aYgrImYNt hovy ijhVf adflq ivc drj krvfieaf igaf hY qF ieh poRgrfm afpxIaF suport dIaF pymYNtF lYx ivc quhfzI mdd kr skdf hY[ ienrolmYNt dPqr nUM ienHF nMbrF `qy Pon kro:

ivktorIaf 250-220-4040

jF vYWbsfeIt `qy zfAUnloz kro jF ienrolmYNt pYkyj mMgo (Aupr aYzrYs dyKo aqy “How to enroll” `qy kilwk kro), ies nUM Bro aqy poRgrfm nUM zfk rfhIN Byjo[

Page 92: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

84 \\ kfnUMnI mdd aqy jfxkfrI ikwQoN lYxI hY

bhusiBafcfrk sMsQfvFMulticultural organizationswww.amssa.org (“About us”, iPr “Members” Qwly dyKo) www.multilingolegal.ca

bhusiBafcfrk sMsQfvF doBfsLIaF, vkIlF, jF kONslrF nUM jfxdIaF ho skdIaF hn ijhVy quhfzI jLbfn boldy hn[ afpxy nyVy dI koeI sMsQf lwBx leI, aiPlIeysLn aOP mltIklcrl susfietIjL aqy srivs eyjMsIjL aOP bI sI df vYWbsfeIt dyKo[ aMgryjLI qoN ibnF hor jLbfnF ivc PYimlI lfa bfry ilKqF leI mltIilMgo lIgl vYWbsfeIt vI dyKo[

QMUNITYgya, lYjLbIan, bfieEsYksLUal, aqy tRFsjYNzr lokF leI www.qmunity.ca

QMUNITY bI sI df mohrI smilMgI rIsors sYNtr hY[ ieh sMbMDF leI vsIly, muPq kONsilMg, smfijk aqy shfieqf gruwp aqy bhuq sfrIaF hor syvfvF pRdfn krdf hY[

Page 93: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

aYksYWsmIzIeysLnizsipAUt rYjLolUsLn

joafieMt kstwzI

kOnsYNt afrzrjL

// 85

sLbdF dy arQ Glossary

aYksYWs (access): zfievors aYkt aDIn, aYksYWs df mqlb Auh smF hY ijhVf bwcy Aus mfpy nfl ibqfAuNdy hn ijs nfl Auh afm qOr `qy nhIN rihMdy[ hor lok vI bwcy qwk aYksYWs leI aplfeI kr skdy hn (ijs ivc grYNzpyrYNts, aMtIaF aqy aMkl, aqy hor irsLqydfr sLfml hn)[

aYgrImYNt (agreement): iek ilKqI pypr ijhVf ieh qih krdf hY ik qusIN aqy quhfzf spfAus bwicaF dy pflx posx, suport aqy jfiedfd vrgIaF cIjLF nfl vrqx leI iks qrHF sihmq hoey ho[ qusIN aYgrImYNt bxf skdy ho:

∙ iekwTy mUv hox qoN pihlF jF ivafh krvfAux qoN pihlF,

∙ iekwTy rihx vyly jF ivafh qoN bfad bxf skdy ho, jF

∙ alwg hox qoN bfad bxf skdy ho[

kdy kdy lok ienHF nUM pqI pqnI dI qrHF rihx (kohYbItysLn), ivafh, jF alihdgI dy aYgrImYNt (separation agreements) kihMdy hn[ kuJ aYgrImYNt, ijvyN ik cfielz suport, gfrzIanisLp, pflx posx dy pRbMD aqy sMprk vrgy isrP sYpfrysLn vyly jF bfad ivc hI bxfey jf skdy hn[

aYlokysLn aOP pyrYNtl irspONsIibltIjL (allocation of parental responsibilities): gfrzIan pflx posx dy PYsly ikvyN sFJy krdy hn jF ikvyN vMzdy hn[ (“aYlokysLn” df mqlb hY koeI cIjL plYn muqfbk vMzxf[) qusIN ieh afps ivc kr skdy ho aqy aYgrImYNt ivc ilK skdy ho jF adflq nUM kort afrzr krn leI kih skdy ho[

Page 94: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

86 \\ sLbdF dy arQ

anwlmYNt (annulment): jdoN jwj ieh aYlfn krdf hY ik ivafh kYNsl ho igaf hY (Audfhrx leI, jy iek spfAus pihlF hI ivafihaf hoieaf sI, jF supfAuisjL nUM ieh pqf lwgy ik Auh qF BYx Brf hn)[

bYWst ientrwsts aOP df cfielz/cfielz’jL bYWst ientrwsts (best interests of the child/child’s best interests): “bYWst ientrwsts aOP df cfielz” iek kfnUMnI tYWst hY ijs dI vrqoN mfpy/gfrzIan, adflqF, afrbItrytr, aqy pyrYNitMg koafrzInytr PYimlI lfa dy kysF ivc krdy hn[ Auh ies dI vrqoN ieh PYslf krn leI krdy hn ik ikhVIaF cIjLF quhfzy bwcy dI srIrk, mnoivigafnk, aqy jjLbfqI syPtI, surwiKaf, aqy BlfeI dI sB qoN ijLafdf rwiKaf krngIaF[ Auh ies qrHF dy pwK ivcfrdy hn:

∙ bwcy dI ishq aqy jjLbfqI BlfeI,

∙ bwcy dy ivcfr (jy ienHF `qy ivcfr krnf ZukvF hovy),

∙ bwcy dy mfipaF, gfrzIanF, aqy hor mhwqvpUrn lokF nfl sMbMD, aqy

∙ iksy vI pirvfrk ihMsf df asr[

jdoN qusIN sYpfrysLn qoN bfad bwicaF dy pflx posx dy pRbMD krdy ho qF kfnUMn kihMdf hY ik quhfzy leI isrP bwcy dy ibhqr ihwq ivcfrnf jLrUrI hY[ aqy jy qusIN adflq ivc jFdy ho qF pflx posx dy afrzr krn vyly jwj isrP bwcy dy ibhqr ihwqF `qy ivcfr kr skdf hY[

cfielz suport (child support): bwicaF dI mfiek mdd leI iek iDr vloN dUjI iDr nUM idwqy jfx vfly pYsy[

kOmn-lfa rIlysLnisLp (common-law relationship): koeI kfnUMnI sLbd nhIN, pr aksr AunHF axivafhy joiVaF df hvflf dyx leI vriqaf jFdf hY ijhVy kuJ smyN leI ivafh vrgy sMbMDF ivc rhy huMdy hn[

kONjUgl pfrtnrjL (conjugal partners): AunHF joiVaF leI bxfeI geI iemIgrysLn sLRyxI ijhVy afpxy ipCly dysL ivc iekwTy nhIN rih skdy jF ivafh nhIN krvf skdy, pr AunHF dy irsLqy nUM ajy vI iewQy kYnyzf ivc mfnqf idwqI jf skdI hY[ iek Audfhrx smilMgI joVy dI ho skdI hY jo kYnyzf ivc iksy aijhy dysL qoN iekwTf iemIgrFt hoxf cfhuMdf hY ijwQy qsIihaF krky Auh iekwTy nhIN rih skdy[ ies dy Xog hox leI, pfrtnrF nUM ieh sfbq krnf pvygf ik AunHF df irsLqf swcy idloN hY aq ieh Gwto Gwt iek sfl qoN hY, aqy ieh vrxn krnf pvygf ik Auh iekwTy ikAuN nhIN rih skdy jF ivafh ikAuN nhIN krvf skdy[

Page 95: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

sLbdF dy arQ // 87

kOnsYNt afrzrjL (consent orders): jy qusIN aqy quhfzf spfAus pyrYNitMg jF suport afrzr lYxf jF bdlxf cfhuMdy hovo aqy qusIN sihmq hovo ik afrzr kI kihMdf hoxf cfhIdf hY qF qusIN kOnsYNt afrzr (suprIm kort Pfrm aYWP 33; sUbfeI kort Pfrm 20) nF df iek Pfrm Br skdy ho[ qusIN ieh Pfrm kort rijstrI kol drj krvfAux aqy adflq ivc pysL hoey ibnF jwj jF mfstr dy dsKq krvfAux dy Xog ho skdy ho[

kOntYkt ivd ey cfielz (contact with a child): PYimlI lfa aYkt aDIn, kOntYkt Auh smF hY jdoN Auh ivakqI bwcy nfl smF ibqfAuNdf hY ijhVf gfrzIan nhIN hY[ ieh ivakqI mfpf ho skdf hY ijs kol gfrzIanisLp nhIN hY jF koeI hor irsLqydfr ho skdf hY, ijs kol gfrzIanisLp nhIN hY, ijvyN ik nfnI/nfnf[

kort afrzr (court order): adflq dy PYsly dI iek iksm jo ik jwj vloN jF mfstr vloN kIqf jFdf hY ijhVf ieh qih krdf hY ik quhfzy leI kI krnf jLrUrI hY aqy kI nhIN[

kstwzI (custody): zfievors aYkt aDIn, kstwzI ieh dws skdI hY ik bwcf ikwQy aqy iks nfl rihMdf hY, jF bwcf ikwQy rihMdf hY aqy sMBfl hyTly bwcy leI mfpy d hwk aqy ijLMmyvfrIaF[

izsipAUt rYjLolUsLn (dispute resolution): iek kfrj ijs ivc qusIN donoN afpxy PYimlI lfa dy msilaF dy hwl leI iksy tryNz mfhr nfl kMm krdy hn ijvyN ik mIzIeytr[ izsipAUt rYjLolUsLn ivc sLfml ho skdy hn:

∙ mIzIeysLn,

∙ smJOqy leI gwlbfq,

∙ kolYboryitv lfa,

∙ afrbItrysLn, jF

∙ pyrYNitMg koafrzInysLn[

izsipAUt rYjLolUsLn df mMqv quhfnUM adflq jfx qoN bcfAux ivc mdd krnf hY[

qlfk (divorce): kfnUMnI ivafh df aMq[ qlfk lYx leI quhfzf kfnUMnI kfrvfeI krnf aqy kort afrzr lYxf jLrUrI hY[

Page 96: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

88 \\ sLbdF dy arQ

izAUtI kONsl (duty counsel): Gwt afmdnF vfly lokF dI afpxIaF PYimlI lfa dIaF smwisafvF ivc mdd krn leI lIgl eyz dy Krcy nfl idwqy jfx vfly vkIl[ izAUtI kONsl kuJ adflqF ivc ienHF cIjLF leI AuplbD hn:

∙ slfh dyx leI,

∙ sOKy mfmilaF `qy adflq ivc quhfzy leI bolx leI,

∙ PYimlI aqy jUzIsLIal kys kfnPrMsF leI iqafrI krn leI, aqy

∙ quhfzy nfl kys kfnPrMsF ivc jfx leI[

Auh quhfzf sfrf kys nhIN lY skdy jF mukwdmy ivc quhfzI pYrvI nhIN kr skdy[

aYksklUizz pRfprtI (excluded property): koeI vI Auh jfiedfd ijhVI hr spfAus kol sMbMD sLurU hox qoN pihlF sI[ iek spfAus nUM imly qohPy aqy ivrfsq, Kfs iksmF dy adflq dy PYsly, aqy sMbMDF dOrfn Kfs iksmF dIaF iensLorYNs dIaF pymYNtF vI bfhr hn[ aYksklUizz pRfprtI afm qOr `qy Aus spfAus dI huMdI hY ijs nUM ieh imlI sI, isrP kImq ivc AunHF vfiDaF qoN ielfvf, ijhVy irsLqy dOrfn vD sn[

PYimlI kys kfnPrMs (Family Case Conference): kuJ pirvfrk msilaF n hwl krn dI koisLsL krn leI jwj aqy dUjI iDr nfl iek GMty dI gYrrsmI mIitMg qF jo sUbfeI adflq ivc pUrI suxvfeI qoN quhfzf bcfa ho sky[

PYimlI zYWts (family debts): irsLqy dOrfn jF sYpfrysLn qoN bfad pirvfr dI pRfprtI nUM kfiem rwKx leI ley gey krjLy[ kfnUMn ieh smJdf hY ik qusIN donoN ienHF krijLaF leI brfbr dy ijLMmyvfr ho jy krijLaF leI brfbr dI ijLMmyvfrI bhuq ijLafdf nfvfjb nhIN hY[

PYimlI lfa poRtYksLn afrzr (family law protection order): PYimlI lfa aYkt aDIn kIqf igaf adflqI afrzr jo ik iksy nUM ihMsf qoN bcfAux leI huMdf hY ijhVf afrzr:

∙ iek iDr nUM dUjI iDr nfl sMprk krn qoN rok skdf hY,

∙ iksy ivakqI nUM pirvfr dy Gr jfx qoN rok skdf hY,

∙ ipwCf krn vrgy vqIry nUM kMtrol kr skdf h,Y jF

∙ iksy nUM hiQafr rwKx qoN rok skdf hY[

Page 97: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

sLbdF dy arQ // 89

PYimlI myntynYNs ienPorsmYNt poRgrfm (Family Maintenance Enforcement Program, FMEP): jy qusIN bI sI dy PYimlI myntynYNs ienPorsmYNt poRgrfm (aYWP aYWm eI pI) leI rijstr huMdy ho qF aYWP aYWm eI pI AunHF cfielz suport/aqy jF spfAUjLl suport pymYNtF `qy ingrfnI rwKygf ijhVIaF quhfnUM afpxy afrzr jF aYgrImYNt muqfbk imldIaF hoxIaF cfhIdIaF hn[ jy quhfnUM ieh nf iml rhIaF hox qF poRgrfm df stfP quhfzIaF pymYNtF lYx leI kfrvfeI krygf[

PYimlI pRfprtI (family property): Auh sMpqI ijhVI iksy spfAus ny irsLqy dOrfn hfsl kIqI hY, aqy ies dy nfl nfl bfhrI pRfprtI dI kImq ivc hoieaf koeI vfDf[ kfnUMn ieh smJdf hY ik qusIN donoN pirvfr dI pRfprtI dy brfbr dy ihwsy dy hwkdfr ho, jy brfbr dI vMz bhuq ijLafdf nfvfjb nhIN hY[

gfrzIanisLp (guardianship): jdoN bwcy dy donoN mfpy iekwTy rihMdy hn qF Auh donoN bwcy dy gfrzIan hn (jF AunHF kol gfrzIanisLp hY)[ jdoN Auh alwg huMdy hn qF Auh donoN gfrzIan bxnf jfrI rihMdy hn jy Auh ies nUM bdlx leI sihmq nhIN huMdy jF adflqI afrzr ies nUM bdl nhIN idMdf[ gfrzIan bwcy bfry sfry PYsly krn leI ijLMmyvfr hn, ijs ivc sLfml hn:

∙ rojLfnf sMBfl aqy ingrfnI,

∙ pVHfeI

∙ ielfj, aqy

∙ siBafcfrk jF Dfrimk pflx posx[

joafieMt kstwzI (joint custody): zfievors aYkt aDIn, jdoN mfpy sihmq huMdy hn jF adflq afrzr krdI hY ik donoN mfpy afpxy bwicaF leI hwk aqy ijLMmyvfrIaf brfbr ivc vMzxgy[ bwcy donF mfipaF nfl rih skdy hn jF bhuqf iek mfpy nfl rih skdy hn[

joafieMt zfievros (joint divorce): jy qusIN afpxy spfAus nfl rl ky qlfk leI arjLI dy rhy hovo qF ies nUM joafieMt zfievors afiKaf jFdf hY[ sFJf qlfk lYx dy Xog hox leI quhfzy leI hr cIjL bfry sihmq hoxf jLrUrI hY[

Page 98: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

90 \\ sLbdF dy arQ

jUzIsLIal kys kfnPrMs (Judicial Case Conference): sfrIaF iDrF (afm qOr `qy quhfzI aqy quhfzy spfAus) aqy suprIm kort kys ivcly jwj jF mfstr dI iek gYrrsmI aqy gupq mIitMg[ jy qusIN afrzr `qy sihmq nf hovo qF quhfzy ivwcoN iksy vloN vI adflqI afrzr leI aplfeI krn qoN pihlF bhuqy kysF ivc jUzIsLIal kys kfnPrMs (jy sI sI) krn dI loV hY[ jy sI sI df mMqv ieh krnf hY:

∙ AunHF msilaF dI spsLt qOr `qy pCfx krnf hY ijnHF bfry PYslf krn dI loV hY,

∙ inptfry dIaF coxF df pqf lfAuxf hY,

∙ kort kys ivcly agly kdmF df smF imwQxf hY, jF

∙ adflq dI suxvfeI leI iqafrI krnf hY[

quhfzy ivwcoN koeI vI jy sI sI leI iksy vyly vI bynqI kr skdf hY, BfvyN ik jy sI sI pihlF ho vI geI hovy[

lIgl eyz (legal aid): vwK vwK muPq kfnUMnI syvfvF ijhVIaF Gwt afmdnF vfly lokF nUM AuplbD hn[ ienHF syvfvF ivc kfnUMnI jfxkfrI, kfnUMnI slfh, aqy kfnUMnI numfieMdgI (quhfzf kys lYx leI iek vkIl) sLfml hn[

mYirj (marriage): jdoN do jfxy aijhy sMbMDF ivc rihx leI sihmq huMdy hn ijhVf iksy Dfrimk jF kfnUMnI rsm nfl kfnUMnI qOr `qy bMDnkfrI bixaf huMdf hY[ ivafh isrP qlfk, ivafh kYNsl hox jF iek jfxy dI mOq nfl hI Kqm ho skdf hY[

mIzIeysLn (mediation): smwisafvF df hwl krn leI iek phuMc ijs ivc koeI inrpwK qIjf ivakqI (mIzIeytr) adflq jfey ibnF afpxy PYimlI lfa dy msly hwl krn ivc lokF dI mdd krdf hY[ mIzIeytr, lokF dI aYgrImYNt `qy phuMcx ivc mdd krn leI Kfs qOr `qy tryNz huMdy hn aqy Auh pwK nhIN lYNdy[ kuJ vkIl vI mIzIeytr huMdy hn[

pyrYNtl irspONsIibltIjL (parental responsibilities): bwcy dI ijLMdgI bfry PYsly krn leI gfrzIanF dI ijLMmyvfrI[ ienHF ivc rojLfnf sMBfl bfry PYsly aqy ies dy nfl nfl hYlQ kyar, pVHfeI, Dfrimk iswiKaf, pfTkRm qoN bfhr dIaF srgrmIaF afid bfry PYsly sLfml ho skdy hn[ sYpfrysLn jF qlfk qoN bfad, gfrzIan pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF iksy vI Aus qrIky nfl vMz skdy hn ijhVf qrIkf AunHF dy bwcy leI sB qoN ibhqr kMm krdf hY[ qusIN ieh afps ivwcIN PYslf kr skdy ho aqy ies nUM aYgrImYNt ivc ilK skdy ho jF adflq qoN kort afrzr mMg skdy ho[

Page 99: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

sLbdF dy arQ // 91

pyrYNitMg aryNjmYNts (parenting arrangements): adflq dy afrzr ivc jF gfrzIanF ivckfr aYgrImYNt ivc pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF aqy bwcy nfl smyN leI kIqy gey pRbMD[ pyrYNitMg aryNjmYNts ivc kOntYkt sLfml nhIN hY[

pyrYNitMg koafrzInytr (parenting coordinator): koeI pysLfvr ivakqI jo afrzrF jF aYgrImYNtF ivc qih kIqIaF geIaF pflx posx dIaF plYnF lfgU krn ivc lokF dI mdd krdf hY aqy rojLmrf dy AunHF mqBydF nUM hwl krn ivc mdd krdf hY ijhVy pflx posx dIaF plYnF bfry sfhmxy afAuNdy hn[

pyrYNitMg plYn (parenting plan): ies cIjL bfry iek aYgrImYNt ik alwg rihx smyN mfpy ikvyN rihxf hY[

pyrYNitMg tfeIm (parenting time): Auh smF ijhVf gfrzIan bwcy nfl ibqfAuNdf hY[ pyrYNitMg tfeIm dOrfn, iek gfrzIan bwcy bfry rojLfnf dy PYsly krdf h aqy Auh bwcy dI sMBfl aqy ingrfnI leI ijLMmyvfr huMdf hY[ pyrYNitMg tfeIm:

∙ brfbr vMizaf jf skdf hY, jF

∙ ies df mqlb ieh ho skdf hY ik iek bwcf bhuqf smF iek gfrzIan kol hovygf, jF

∙ iksy vI qrHF vMizaf jf skdf hY ijhVf bwcy dy ibhqr ihwqF ivc huMdf hY[

qusIN ieh PYslf kr skdy ho ik pyrYNitMg tfeIm afps ivc ikvyN vMzxf hY aqy ieh aYgrImYNt ivc ilK skdy ho jF adflq nUM kort afrzr krn leI kih skdy ho[

pyar (payor): Auh ivakqI ijhVf cfielz jF supfAujLl suport idMdf hY[

irispIeyNt (recipient): Auh ivakqI ijhVf cfielz jF supfAujLl suport lYNdf hY[

rIlokyt/rIlokysLn (relocate/relocation): iks hor QF `qy mUv hoxf[ ieh sLbd PYimlI lfa aYkt ivc iksy vI Aus mUv bfry dwsx leI vriqaf jFdf hY ijs df bwcy dy Aus gfrzIan jF kOntYkt vfly ivakqI (jF iksy hor ivakqI ijs df bwcy dI ijLMdgI ivc mhwqvpUrn rol hY) nfl sbMDF `qy mhwqvpUrn asr pvygf ijhVf mUv nhIN ho irhf[ mUv hox vfly iksy vI mfpy leI afpxy bwcy dy dUjy gfrzIan nUM aqy Aus ivakqI nUM 60 idnF df noits dyxf jLrUrI hY ijs df bwcy nfl kOntYkt hY[

syP hfAUs (safe house): QoVHy smyN dI iek aYmrjMsI irhfiesL ijhVI bwicaF vflIaF jF ibnF bwicaF vflIaF AunHF aOrqF nUM rihx leI surwiKaq QF aqy hor mdd idMdI hY ijnHF nfl burf vrqfAu hoieaf huMdf hY[ ies ivc qusIN afm qOr `qy isrP swq idnF leI rih skdy ho[

Page 100: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

92 \\ sLbdF dy arQ

sYpfrysLn (separation): ivafh jF kOmn-lfa irsLqy df aMq, jdoN iek jF donoN iDrF ieh PYslf krdIaF hn ik irsLqf Kqm ho igaf hY aqy ieh jfrI nhIN rih skdf aqy Auh aijhf kih idMdy hn[

sYpfrysLn aYgrImYNt (separation agreement): iek dsqfvyjL ijhVf ieh qih krdf hY ik alwg hox qoN bfad qusIN aqy quhfzf spfAus bwicaF dy pflx posx, suport, aqy pRfprtI vrgIaF cIjLF nfl iswJx leI iks qrHF sihmq hoey ho[ sUbfeI PYimlI lfa ies nUM isrP aYgrImYNt kihMdf hY[ sYpfrysLn aYgrImYNt bxfAux leI koeI aiDkfrq Pfrm nhIN hY[ pr ieh aYgrImYNt ilKqI rUp ivc hoxy cfhIdy hn, ienHF `qy hr spfAus vloN dsKq kIqy gey hoxy cfhIdy hn, aqy hr spfAus dy dsKqF `qy iksy hor ivakqI vloN gvfhI pfeI geI hoxI cfhIdI hY[ dsKq krn qoN pihlF afpxf sYpfrysLn aYgrImYNt iksy vkIl nUM idKfAuxf iek cMgf iKafl hY[

sLyarz kstwzI (shared custody): cfielz suport gfeIzlfeInF aDIn, jdoN hr mfpy kol bwcf Gwto Gwt 40 pRqIsLq smF huMdf hY[

sol kstwzI (sole custody): zfievors aYkt aDIn, jdoN supfAuisjL ieh sihmq huMdy hn jF adflq afrzr krdI hY ik iek mfpy/gfrzIan kol bwcy bfry sfry PYsly krn dI aqy Aus dI sMBfl krn dI kfnUMnI ijLMmyvfrI hY[ afm qOr `qy bwcf muwK qOr `qy ies mfpy/gfrzIan nfl rihMdf hY[

spYsLl jF aYkstrfaOrznrI aYkspYNisjL (special or extraordinary expenses): spYsLl Krcy bwcy leI rihx-sihx dy afm KricaF qoN ielfvf vfDU Krcy hn, ijvyN ik bwcy dI sMBfl dy Krcy jF post-sYkMzrI pVHfeI dy Krcy[ vfDU Krcy, pVHfeI, poRgrfmF, mYzIkl jF dMdF dy ielfj leI Krcy hn[ ies ivc bwcy dIaF loVF pUrIaF krn vflIaF pfTkRm qoN bfhrI srgrmIaF vI sLfml hn, ijvyN ik itAUsLn PIsF jF pRfeIvyt skUl, jF sMBv qOr `qy Auh hor srgrmIaF ijnHF ivc bwcf bhuq vDIaf hY jF Kfs qOr `qy guxF vflf hY[

spilt kstwzI (split custody): cfielz suport gfeIzlfeInF aDIn, jdoN hr mfpy kol iek jF ijLafdf bwicaF dI kstwzI huMdI hY[

supfAujLl suport (spousal support): iek spfAus vloN dUjy spfAus nUM mfiek mdd vjoN idwqy gey pYsy[

Page 101: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

sLbdF dy arQ // 93

spfAus (spouse): smilMgI jF ivroDI sYks vfly joVy, ijhVy ivafhy hoey hn jF ivafh vrgy sMbMDF ivc rihMdy hn[ spfAus vjoN Xog hox leI, iek axivafihaf joVf Gwto Gwt awgy ilKy smyN leI iekwTy irhf hoxf jLrUrI hY:

∙ do sflF leI jy qusIN jfiedfd aqy krjLy vMz rhy ho, jF

∙ do sflF leI jy qusIN supfAujLl suport mMg rhy ho aqy quhfzy bwcy nhIN hn, jF

∙ iksy vI smyN leI jy qusIN supfAujLl suport mMg rhy ho aqy quhfzy bwcy hn, jF

∙ iek sfl leI jy qusIN iksy PYzrl (kYnyzIan) bYnyiPts leI aplfeI kr rhy ho[

stYNz-bfeI gfrzIan (stand-by guardian): bwcy dy iksy gfrzIan vloN Aus smyN kMm krn leI inXukq kIqf igaf koeI gfrzIan jy gfrzIan bwcy dI dyKBfl krn dy aXog ho jfvy[

tYstfmYNtrI gfrzIan (testamentary guardian): bwcy dy iksy gfrzIan vloN afpxI mOq qoN bfad leI pwky qOr `qy inXukq kIqf igaf gfrzIan[

tRFjLIsLn hfAUs (transition house): lMmy smyN dI iek aYmrjMsI irhfiesL ijhVI bwicaF vflIaF jF ibnF bwicaF vflIaF AunHF aOrqF nUM rihx leI surwiKaq QF aqy hor mdd idMdI hY ijnHF nfl burf vrqfAu hoieaf huMdf hY[

anizAU hfrzisLp (undue hardship): aijhy hflfq ijhVy cfielz suport gfeIzlfeInF aDIn idwqI jfx vflI cfielz suport dI pUrI rkm dyx qoN rkm dyx vfly df bcf kr skdI hY[ rkm dyx vfly leI ieh sfbq krnf jLrUrI hY ik pymYNtF “nfvfjb” jF anoKIaF, bhuq ijLafdf jF bymyl hoxgIaF[ ieh qF vI lfgU huMdf hY jy pymYNtF lYx vflf kihMdf hY ik cfielz suport gfeIzlfeInF ivcly tybl ivclI rkm bhuq Gwt hY[

Page 102: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

aMiqkf Appendix

aYgrImYNt AgreementsjdoN adflq iksy aYgrImYNt nUM rwd krdI hY jF ieh bdldI hY

aYgrImYNt dI iksm ieh kdoN hoyvygf?pflx posx dy pRbMD 1(PYimlI lfa aYkt (aYWP aYWl ey),2 sYksLn 44)

jy aYgrImYNt bwcy dy ibhqr ihwqF ivc nhIN hY

bwcy nfl sMprk(aYWP aYWl ey sYksLn 58)

jy aYgrImYNt bwcy dy ibhqr ihwqF ivc nhIN hY

cfielz support(aYWP aYWl ey sYksLn 148)

jy adflq cfielz suport gfeIzlfeInF nUM afDfr bxf ky jF PYimlI lfa aYkt aDIn vwKrf afrzr krdI hY

supfAujLl support(aYWP aYWl ey sYksLn 164)

jy adflq sMqusLt ho jFdI hY ik ijs qrIky nfl muZlf aYgrImYNt kIqf igaf sI, Auh nfvfjb sI[ Audfhrx leI:

∙ iek spfAus ny afpxI kuJ jF sfrI afmdn jLfhr nhIN kIqI, jF

∙ iek spfAus ny dUjy spfAus dI kmjLorI df nfvfjb Pfiedf ilaf hY, jF

∙ iek spfAus ny ieh nhIN smiJaf ik Auh iks cIjL `qy dsKq kr irhf/rhI sI, jF

∙ jdoN adflq ny Kfs ksOtI `qy ivcfr kIqf qF aYgrImYNt afpxy afp ivc bhuq ijLafdf nfvfjb sI (ies ksOtI dI ilst leI aYWP aYWl ey sYksLn 164 (5) dyKo)

Jfiedfd(aYWP aYWl ey sYksLn 93)

jy adflq sMqusLt ho jFdI hY ik ijs qrIky nfl muZlf aYgrImYNt kIqf igaf sI, Auh nfvfjb sI[ Audfhrx leI:

∙ iek spfAus ny afpxI kuJ jF sfrI afmdn jLfhr nhIN kIqI, jF

∙ iek spfAus ny dUjy spfAus dI kmjLorI df nfvfjb Pfiedf ilaf hY, jF

∙ iek spfAus ny ieh nhIN smiJaf ik Auh iks cIjL `qy dsKq kr irhf/rhI sI, jF

∙ jdoN adflq ny Kfs ksOtI `qy ivcfr kIqf qF aYgrImYNt afpxy afp ivc bhuq ijLafdf nfvfjb sI (ies ksOtI dI ilst leI aYWP aYWl ey sYksLn 93 (5) dyKo)

Page 103: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

aYgrImYNt // 95

kort afrzr Court ordersjdoN adflq koeI afrzr bdldI hY, rokdI hY jF Kqm krdI hY

afrzr dI iksm ieh kdoN hoyvygf?pflx posx dy pRbMD 1(PYimlI lfa aYkt (aYWP aYWl ey),2 sYksLn 47)

jy adflq sMqusLt ho jFdI hY ik afrzr krn qoN bfad bwcy dIaF loVF jF hflfq bdl gey hn[ ies ivc sLfml dUjy ivakqI dy hflfq ivc qbdIlI vI sLfml hY[

bwcy nfl sMprk(aYWP aYWl ey sYksLn 60)

jy afrzr krn qoN bfad bwcy dIaF loVF jF hflfq bdl gey hn[ ies ivc sLfml dUjy ivakqI dy hflfq ivc qbdIlI vI sLfml hY[

cfielz support(aYWP aYWl ey sYksLn 152)

∙ jy cfielz suport gfeIzlfeInF muqfbk hflfq bdl jFdy hn, afm qOr `qy ies krky ikAuNik suport dyx vfly dI afmdn AuWpr clI geI hY jF Gt geI hY aqy cfielz suport dI vWKrI rkm idwqI jfxI cfhIdI hY[

∙ jy quhfzy kol koeI mhwqvpUrn sbUq hY ijhVf pihlF AuplbD nhIN sI[

∙ jy mfiek jfxkfrI nhIN iml skI sI aqy afrzr hox qoN bfad lwBI sI[

supfAujLl suport (aYWP aYWl ey sYksLn 167)

∙ jy iksy vI spfAus dIaF hflqF, mfiek hflqF, loVF, jF siQqIaF bdl geIaF hn[

∙ jy quhfzy kol koeI mhwqvpUrn sbUq hY ijhVf pihlF AuplbD nhIN sI[

∙ jy mfiek jfxkfrI nhIN iml skI sI aqy afrzr hox qoN bfad lwBI sI[

1. pflx posx dIaF ijLMmyvfrIaF aqy pyrYNitMg tfeIm dI vMz sLfml hY[

2. bI sI lfajL dy vYWbsfeIt www.bclaws.ca `qy PYimlI lfa aYkt pV (“Laws” `qy kilwk kro, iPr “F” cuxo, aqy iPr “Family Law Act”)[

Page 104: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

96 \\

aYWl aYWs aYWs dIaF ilKqFLSS publicationswww.legalaid.bc.ca/publications

awgy ilKIaF ilKqF jy iksy hor qrHF nhIN dwisaf igaf qF isrP aMgryjLI ivc hn[ ieh pqf lfAux leI ik ienHF dIaF muPq kfpIaF ikvyN lYxIaF hn, ies ikqfbcy df ipClf kvr dyKo[

Child Protection Process in British Columbia (PlO cfrtjL)

bI sI ivc PYimlI lfa: sOKI vrqoN leI jfxkfrI (postkfrz sIrIjL)

quhfzI ihPfjLq leI: pIs bONz aqy PYimlI lfa poRtYksLn afrzrIf Your Child Is Taken: Your Rights As a Parent

surwiKaq rho — bury vrqfAu df aMq kro (qwQ sLItF)

kirmInl kort dI kfrvfeIpulIs jF afr sI aYWm qoN mdd lYxfjy quhfzf spONsr quhfzy nfl burf vrqfAu krdf hYMen Abused by Their Partners

ieh iks leI hpoRtYksLn afrzrsurwiKaf dI ivAuNqburf vrqfAu kI hY?What to Do About Money

Women Abused by Their Partners

Parents’ Rights, Kids’ Rights: A Parent’s Guide to Child Protection Law in BC

sYpfrysLn aYgrImYNts: quhfzf iensfP imlx df hwkspONsrisLp df tuwtxfSurviving Relationship Violence and Abuse

Your Welfare Rights: A User’s Guide to BC Employment and Assistance

Page 105: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

aYWl aYWs aYWs aOnlfeInLSS online

www.familylaw.lss.bc.ca

ies ikqfbcy ivc ivcfry gey mfmilaF bfry ijLafdf ivsQfr ivc jfxkfrI lYx leI PYimlI lfa ien ibRitsL kolMbIaf vYWbsfeIt dyKo[ ies vYWbsfeIt `qy qwQ sLItF, svY-mdd leI gfeIzF, aqy aOnlfeIn ilKqF aqy vIzIEjL hn[ ies AuWpr, kfnUMnI sLbdF dy arQ, kort dy aOnlfeIn PfrmF nfl ilMk, kfnUMn bfry nvIN jfxkfrI, ieh jfxkfrI ik mdd ikwQoN lYxI hY, aqy hor PfiedymMd vYWbsfeItF nfl ilMk vI hn[

www.legalaid.bc.ca

lIgl eyz bI sI df vYWbsfeIt ieh dwsdf hY ik lIgl eyz kI hY aqy syvfvF leI ikvyN aqy ikwQy aplfeI krnf hY (bI sI ivc lIgl eyz dy sfry dPqrF dy Pon nMbr vI sLfml hn)[ ies `qy bI sI dy kfnUMnF bfry smJx ivc sOKIaF ilKqF, abirjnl lokF leI jfxkfrI aqy hor bhuq kuJ vI hY[

Page 106: kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk€¦ · kOmn-lfa sMbMD, ivafh, sYpfrysLn, aqy qlfk ving Together or Living ApartLi ommon-law relationships, marriage, separation, and divorceC

@ legalaidbc

iekwTy rihxf jF alwg rihxf aqy lIgl srivisjL susfietI dIaF hor ilKqF ikvyN lYxIaF hn bfry jfxn leI

www.legalaid.bc.ca/publications pVHo www.crownpub.bc.ca `qy afrzr kro (Quick Links, hyT BC Public Legal Education & Information `qy kilwk kro)

iekwTy rihxf jF alwg rihxf tRfzIsLnl aqy isMplIPfiez cfienIjL, aMgryjLI, PrYNc, pMjfbI aqy spYinsL ivc AuplbD hY[

afrzr krn bfry svfl hn?

Pon 604-601-6000 [email protected]

ies ilKq bfry ivcfr?

[email protected]