KPSS önce bİz sorduk 2017 soru ÖABT FİZİK - pegem.net 1 - TANITIM.pdf · ÖN SÖZ Sevgili Öğretmen Adayları, Elinizdeki bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Fizik

KPSS2017

30.Eğitimde

yıl

önce bİz sorduk

soru32

50 Soruda

ALAN BİLGİSİ - ALAN EĞİTİMİ

ÖABT

FİZİK

KOMİSYONÖABT Fizik Öğretmenliği

ISBN 978-605-318-750-9

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© Pegem AkademiBu kitabın basım, yayın ve satış hakları

Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

6. BASKI: Kasım 2016, Ankara

Proje-Yayın: Seher ReyhaniDizgi-Grafik Tasarım: Onur İnceöz

Kapak Tasarımı: Gürsel AVCI

Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş.İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105

Yenimahalle/ANKARATel : 0312 394 55 91

Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 12385

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www.pegem.netE-ileti: [email protected]

ÖN SÖZ

Sevgili Öğretmen Adayları,

Elinizdeki bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Fizik Öğretmenliği Alan Bilgisi Testi (ÖABT - Fizik) kapsamındaki soruları çözmek için gerekli bilgi, beceri ve teknikleri edinme ve geliştirme sürecinde siz değerli öğretmen adaylarımıza kılavuz olarak hazırlanmıştır.

Kitabın hazırlanış sürecinde, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanya-zın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT’de gerekse gelecekteki meslek haya-tınızda ihtiyacınızı maksimum derecede karşılayacak bir başucu kitabı niteliğinde olması hedeflenmiştir.

Detaylı, güncel ve anlaşılır bir dilde yazılan konu anlatımları, çıkmış sorular ve de-taylı açıklamalarıyla desteklenmiş, her ünite içeriği ÖSYM formatına uygun, çö-zümlü test sorularıyla pekiştirilmiştir. Ayrıca konu anlatımlarında verilen bilgi ve çözüm tekniklerine ek olarak uyarı kutucuklarıyla önemli konulara dikkat çekilmiş-tir.

Yoğun bir araştırma ve çalışma sürecinde hazırlanmış olan bu kitapla ilgili görüş ve önerilerinizi [email protected] adresini kullanarak bizimle paylaşabilirsiniz.

Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerine katkıda bulunabilmek ümidiyle...

Başarılar...

FİZİK ÖABT İLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER

FİZİK ÖABT, 50 sorudan oluşmakta ve Fizik Öğretmeni Adaylarının Alan Bilgisi (Mekanik, Elektrik ve Manyetizma, Madde ve Özellikleri, Dalgalar ve Optik, Modern Fizik) ile Alan Eğitimi alanlarındaki bilgi ve becerilerini ölçmeyi hedeflemektedir.

Öğretmenlik Alan Bilgisi Testinde çıkan sorular, Fizik Öğretmenlik Lisans Programlarında verilen akademik disiplinlere paralel olarak hazırlanmaktadır. Sınavdaki Alan-Soru dağılımı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Genel Yüzde Yaklaşık Yüzde Soru Sayısı

Alan Bilgisi Testi % 80 1 - 40

a. Mekanik

b. Elektrik ve Manyetizma

c. Madde ve Özellikleri

d. Dalgalar ve Optik

e. Modern Fizik

% 20

% 20

% 10

% 10

% 20

Alan Eğitimi Testi % 20 41 - 50

Genel Kültür, Genel Yetenek ve Eğitim Bilimleri Sınavlarınıza ek olarak gireceğiniz Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi ile ilgili verilen bu bilgiler 2013-2014-2015-2016 FİZİK ÖABT sınavı çerçevesinde hazırlanmıştır. Sınav içeriğinde yapılabilecek olası değişiklikleri ÖSYM'nin web sitesinden takip edebilirsiniz.

İÇİNDEKİLER

ALAN BİLGİSİ1. BÖLÜM: FİZİĞİN UĞRAŞ ALANI

Fiziğin Uğraş Alanı .........................................................................................................................................................4Mekanik .................................................................................................................................................................4Termodinamik ........................................................................................................................................................4Manyetizma ...........................................................................................................................................................4Optik ......................................................................................................................................................................4Elektrik ...................................................................................................................................................................4Katı Hâl Fiziği.........................................................................................................................................................4Atom Fiziği .............................................................................................................................................................4Nükleer Fizik ..........................................................................................................................................................4

Fiziğin Doğası .................................................................................................................................................................5Temel ve Türetilmiş Büyüklükler ............................................................................................................................5Ölçmede Hata ........................................................................................................................................................6Skaler ve Vektörel Büyüklükler ..............................................................................................................................6Hipotez...................................................................................................................................................................6Bilimsel Teori ve Yasa ............................................................................................................................................7

ÇÖZÜMLÜ TEST ........................................................................................................................................................8ÇÖZÜMLER ............................................................................................................................................................. 11

2. BÖLÜM: VEKTÖRLERVektörler ........................................................................................................................................................................14

Kuvvet Birimleri ....................................................................................................................................................14Kuvvetlerin Toplanması........................................................................................................................................15Eşit Büyüklükte Kesişen İki Kuvvet Arasındaki Açı .............................................................................................16Çokgen Yöntemi ..................................................................................................................................................16Bileşenlerine Ayırma Yöntemi ..............................................................................................................................17Birim Vektör .........................................................................................................................................................18İki Vektörün Skaler Çarpımı .................................................................................................................................19Vektörel Çarpım ...................................................................................................................................................19

ÇÖZÜMLÜ TEST ......................................................................................................................................................21ÇÖZÜMLER .............................................................................................................................................................26

3. BÖLÜM: KESİŞEN KUVVETLERİN DENGESİKesişen Kuvvetlerin Dengesi ......................................................................................................................................32

Lami Teoremi ......................................................................................................................................................32Çözümlü Test ............................................................................................................................................................34Çözümler ..................................................................................................................................................................38

4. BÖLÜM: MADDE VE ÖZELLİKLERİMadde ve Özellikleri .....................................................................................................................................................42

Maddelerin Ortak Özellikleri ................................................................................................................................42Görülebilen ve Hissedilebilen Maddeler ..............................................................................................................42Maddenin Hâlleri ..................................................................................................................................................42Maddelerin Değişimi ...........................................................................................................................................42Maddenin Ayırt Edici Özellikleri ...........................................................................................................................43Karışımların Özkütlesi..........................................................................................................................................43Özel Durumlar......................................................................................................................................................44

Çözümlü Test ............................................................................................................................................................45Çözümler ..................................................................................................................................................................49

vi

Dayanıklılık ...................................................................................................................................................................52Doğada ve Çevremizde Yüzey Alanı - Hacim İlişkileri ..............................................................................................53

Sıvılar ..................................................................................................................................................................53Adezyon (Yapışma Kuvveti) ................................................................................................................................53Kohezyon Kuvveti ...............................................................................................................................................54Yüzey Gerilimi .....................................................................................................................................................54Kılcallık Olayı ......................................................................................................................................................55Atmosfer .............................................................................................................................................................55Atmosferin Önemi ...............................................................................................................................................55Atmosferin Özellikleri ..........................................................................................................................................55Atmosferde Denge ..............................................................................................................................................55Gazlar ve Kullanım Alanları ................................................................................................................................56Plazma ................................................................................................................................................................57Plazmanın Özellikleri ..........................................................................................................................................57Plazma Teknolojisi ...............................................................................................................................................57Kutup Işıkları .......................................................................................................................................................57


5. BÖLÜM: BASINÇBasınç ............................................................................................................................................................................64

Katıların Basıncı .................................................................................................................................................64Eğik Düzlemde Cismin Basıncı ...........................................................................................................................65Durgun Sıvıların Basıncı .....................................................................................................................................66Sıvı Basınç Kuvveti .............................................................................................................................................67Yan Yüzeylere Uygulanan Sıvı Basınç Kuvveti ..................................................................................................68Pascal Prensibi ...................................................................................................................................................69U Borusu ............................................................................................................................................................69Akışkanların Basıncı ............................................................................................................................................70Açık Hava Basıncı ..............................................................................................................................................70Kapalı Kaplardaki Gazların Basıncı ...................................................................................................................71


6. BÖLÜM: SIVILARIN KALDIRMA KUVVETİSıvıların Kaldırma Kuvveti ...........................................................................................................................................82

Yüzen Cisimler ....................................................................................................................................................82Askıda Kalan Cisimler .........................................................................................................................................82Batan Cisimler ....................................................................................................................................................83Birbirine Karışmayan Sıvılarda Kaldırma Kuvveti ...............................................................................................85


7. BÖLÜM: ISI VE SICAKLIKIsı ve Sıcaklık ................................................................................................................................................................96

Termometre..........................................................................................................................................................96Sıvılı Termometreler.............................................................................................................................................97Metal Termometreler ............................................................................................................................................97Gazlı Termometreler ............................................................................................................................................97Sıcaklık Değişimi .................................................................................................................................................97Isı Alış-Verişi ........................................................................................................................................................99Hâl Değişimi.........................................................................................................................................................99Erime ve Donma Sıcaklığına Etki Eden Faktörler..............................................................................................101Kaynama ve Yoğunlaşma ..................................................................................................................................102

vii

Kaynama ve Yoğunlaşma Sıcaklığına Etki Eden Faktörler ................................................................................102Buharlaşma........................................................................................................................................................102

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................103Çözümler ................................................................................................................................................................106

Genleşme ....................................................................................................................................................................108Boyca Genleşme ...............................................................................................................................................108Yüzeyce Genleşme............................................................................................................................................109Hacimce Genleşme ...........................................................................................................................................109Sıvıların Genleşmesi.......................................................................................................................................... 110Isının Yayılması ..................................................................................................................................................111Isı İletim Yolu ......................................................................................................................................................111Isı Yalıtımı .......................................................................................................................................................... 112

Çözümlü Test .......................................................................................................................................................... 113Çözümler ................................................................................................................................................................ 117

8. BÖLÜM: TORK (MOMENT)Tork (Moment) .............................................................................................................................................................122

Sağ El Kuralı .....................................................................................................................................................122Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................124Çözümler ................................................................................................................................................................129

9. BÖLÜM: AĞIRLIK VE KÜTLE MERKEZİAğırlık ve Kütle Merkezi .............................................................................................................................................136

Kararlı ve Kararsız Denge ................................................................................................................................138Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................139Çözümler ................................................................................................................................................................143

10. BÖLÜM: BASİT MAKİNELERBasit Makineler ...........................................................................................................................................................148

Kaldıraçlar..........................................................................................................................................................148Makaralar ...........................................................................................................................................................1491. Sabit makara..................................................................................................................................................1492. Hareketli Makara............................................................................................................................................149Eğik düzlem .......................................................................................................................................................150Çıkrık .................................................................................................................................................................151Kasnaklar ...........................................................................................................................................................151Dişliler ................................................................................................................................................................151Vida ....................................................................................................................................................................152Eşit Kollu Teraziler .............................................................................................................................................152


11. BÖLÜM: HAREKETHareket .......................................................................................................................................................................164

Düzgün Doğrusal Hareket .................................................................................................................................166Düzgün Hızlanan Doğrusal Hareket ..................................................................................................................168Düzgün Yavaşlayan Doğrusal Hareket ..............................................................................................................170Ani Hız (Anlık Hız) .............................................................................................................................................171


Bağıl Hareket ..............................................................................................................................................................183Nehir Problemleri ..............................................................................................................................................183Nehirde Karşı Kıyıya Geçme ............................................................................................................................184


viii

12. BÖLÜM: YERYÜZÜNDE HAREKETYeryüzünde Hareket ...................................................................................................................................................196

Atışlar ................................................................................................................................................................196Hava Direnci ve Limit Hız .................................................................................................................................197Limit Hız Bağıntısı .............................................................................................................................................198Düşey Atış ........................................................................................................................................................198


Yatay Atış ...................................................................................................................................................................208Eğik Atış ............................................................................................................................................................210


13. BÖLÜM: DİNAMİKDinamik........................................................................................................................................................................224

Güçlü Nükleer (Yeğin Çekirdek) Kuvvet ............................................................................................................224Zayıf Nükleer (Zayıf Çekirdek) Kuvvet ...............................................................................................................224Elektromanyetik Kuvvet .....................................................................................................................................224Kütle Çekim Kuvveti...........................................................................................................................................224Newton'un Hareket Kanunları ............................................................................................................................225(Etki - Tepki Kuvveti) ..........................................................................................................................................228


14. BÖLÜM: ÇEMBERSEL HAREKETÇembersel Hareket .....................................................................................................................................................244Periyot ..........................................................................................................................................................................244

Frekans ..............................................................................................................................................................244Çizgisel Sürat.....................................................................................................................................................244Açısal Sürat .......................................................................................................................................................244Merkezcil İvme (av ) .............................................................................................................................................247Merkezcil Kuvvet................................................................................................................................................248Düşey Düzlemde Düzgün Çembersel Hareket ..................................................................................................252Yuvarlanma Hareketi .........................................................................................................................................254


Kepler ve Newton'un Genel Çekim Kanunu ......................................................................................................264Kepler Kanunları ................................................................................................................................................264Genel Çekim Kanunu.........................................................................................................................................265Çekim Alanı .......................................................................................................................................................266Yapma Uyduların Hareketleri .............................................................................................................................268Çekim Potansiyel Enerjisi ..................................................................................................................................269Bağlanma ve Kurtulma Enerjisi..........................................................................................................................270


15. BÖLÜM: BASİT HARMONİK HAREKETBasit Harmonik Hareket .............................................................................................................................................278

Genlik ................................................................................................................................................................278Uzanım .............................................................................................................................................................278Periyot ...............................................................................................................................................................278Frekans ..............................................................................................................................................................278Basit Harmonik Hareket Denklemleri .................................................................................................................279

ix

Uzanım ..............................................................................................................................................................279Hız .....................................................................................................................................................................279İvme ...................................................................................................................................................................282Kuvvet ................................................................................................................................................................282Yay Sarkacı ........................................................................................................................................................283Yayların Bağlanması ..........................................................................................................................................284Basit Sarkaç.......................................................................................................................................................284Konik Sarkaç......................................................................................................................................................286


16. BÖLÜM: İŞ, GÜÇ VE ENERJİİş, Güç ve Enerji .........................................................................................................................................................296

Enerji..................................................................................................................................................................299Yapılan İş ve Kinetik Enerji Değişimi .................................................................................................................299Potansiyel Enerji ................................................................................................................................................301Yayın Potansiyel Enerjisi ...................................................................................................................................305Dönen Bir Cismin Kinetik Enerjisi ......................................................................................................................306Yenilenebilir ve Yenilenemez Enerji Kaynakları .................................................................................................309Yenilenebilir Enerji Kaynakları ..........................................................................................................................309

Çözümlü Test .......................................................................................................................................................... 311Çözümler ................................................................................................................................................................315

17. BÖLÜM: İTME VE MOMENTUMİtme ve Momentum .....................................................................................................................................................320

İtme ....................................................................................................................................................................320Momentum .........................................................................................................................................................322İtme ile Momentum Arasındaki İlişki ..................................................................................................................324Çarpışmalar .......................................................................................................................................................327Momentum Korunumu .......................................................................................................................................327Enerjinin Korunumu ...........................................................................................................................................327Hızların Korunumu .............................................................................................................................................328Momentum ve Kinetik Enerji Arasındaki İlişki ....................................................................................................332Patlamalar..........................................................................................................................................................334Roketler .............................................................................................................................................................335Açısal Momentumun Korunumu ........................................................................................................................335


18. BÖLÜM: OPTİKOptik ............................................................................................................................................................................350

Işık Nedir? Nasıl Yayılır? ..................................................................................................................................350Tam Gölge - Yarı Gölge ....................................................................................................................................350Yansıma .............................................................................................................................................................351Yansıma Kanunları ............................................................................................................................................351Düzlem Ayna .....................................................................................................................................................351Düzlem Aynada Görüntü ...................................................................................................................................352Düzlem Aynanın Döndürülmesi .........................................................................................................................353Düzlem Aynada Hız ...........................................................................................................................................353Kesişen İki Düzlem Ayna Arasındaki Cismin Görüntü Sayısı ............................................................................354Paralel İki Düzlem Ayna Arasındaki Görüntü .....................................................................................................355Görüş Alanı ........................................................................................................................................................355


x

Küresel Aynalar .........................................................................................................................................................365Çukur Aynada Işınların Yansıması ....................................................................................................................365Tümsek Aynada Işınların Yansıması .................................................................................................................366Çukur Aynada Görüntü ......................................................................................................................................367Tümsek Aynada Görüntü ...................................................................................................................................367Çukur Aynada Bağıntılar ...................................................................................................................................368Tümsek Aynada Bağıntılar ................................................................................................................................368Özel Durumlar....................................................................................................................................................368Çukur Aynada Görüntünün Yeri .........................................................................................................................368Tümsek Aynada Görüntünün Yeri ......................................................................................................................368


Işığın Kırılması ...........................................................................................................................................................377Kırılma ...............................................................................................................................................................377Işığın Az Yoğun Ortamdan Çok Yoğun Ortama Geçişi ......................................................................................378Işığın Çok Yoğun Ortamdan Az Yoğun Ortama Geçişi ......................................................................................378Paralel Yüzlü Saydam Ortamdan Işınların Geçişi..............................................................................................379Küresel Yüzeylerde Kırılma ...............................................................................................................................379Prizmalarda Kırılma ...........................................................................................................................................380Tam Yansımalı Prizmalar ...................................................................................................................................381Görünür Derinlik.................................................................................................................................................382Serap Olayı ........................................................................................................................................................383Beyaz Işığın Renklere Ayrılması ........................................................................................................................383


Mercekler ....................................................................................................................................................................397Bir Merceğin Odak Uzaklığı ...............................................................................................................................397İnce Kenarlı Mercekte Işınların Kırılması ...........................................................................................................398Kalın Kenarlı Mercekte Işınların Kırılması .........................................................................................................399İnce Kenarlı Mercekte Görüntü ..........................................................................................................................400Kalın Kenarlı Mercek .........................................................................................................................................401Merceklerde Bağıntılar.......................................................................................................................................401Göz Kusurları .....................................................................................................................................................402Aydınlanma ........................................................................................................................................................403Fotometreler ......................................................................................................................................................404

Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................406Çözümler ................................................................................................................................................................ 411

19. BÖLÜM: ELEKTRİKElektrik.........................................................................................................................................................................416

Elektriklenme Çeşitleri .......................................................................................................................................416Topraklanma ......................................................................................................................................................417İletken Kürelerde Yük Paylaşımı........................................................................................................................417Elektroskop ........................................................................................................................................................419Özel Durumlar....................................................................................................................................................420Coulomb Kuvveti................................................................................................................................................421


Elektrik Alanı ..............................................................................................................................................................433Eletrik Alan Çizgileri ...........................................................................................................................................434Yüklü İletken Bir Kürenin Elektrik Alanı .............................................................................................................435Faraday Kafesi...................................................................................................................................................437

xi

Elektrik Potansiyel Enerji ...................................................................................................................................437Elektrik Potansiyeli ve Potansiyel Farkı .............................................................................................................438Yüklü Bir Kürenin Potansiyeli.............................................................................................................................439Ortak Potansiyel ................................................................................................................................................440Eş Potansiyel .....................................................................................................................................................441


Paralel Levhalar .........................................................................................................................................................451Sığaçlar..............................................................................................................................................................454Sığaçların Bağlanması.......................................................................................................................................454Sığaçların Seri Bağlanması ...............................................................................................................................454Sığaçların Paralel Bağlanması ..........................................................................................................................455Yüklü Bir Kondansatörün Enerjisi ......................................................................................................................457


Elektrik Akımı .............................................................................................................................................................471Direnç ................................................................................................................................................................471Dirençlerin Bağlanması......................................................................................................................................473Elektromotor Kuvveti..........................................................................................................................................477Pillerin Bağlanılması ..........................................................................................................................................478Pilin Ömrü ..........................................................................................................................................................482İki Nokta Arasındaki Potansiyel Farkının Bulunması .........................................................................................483Zıt Elektromotor Kuvveti (ZEMK)'li Devreler ......................................................................................................485


20. BÖLÜM: DALGALARDalgalar .......................................................................................................................................................................496

Titreşim Doğrultusuna Göre Dalgalar ................................................................................................................496Taşıdığı Enerjiye Göre Dalgalar .........................................................................................................................497P - Dalgası .........................................................................................................................................................497S - Dalgası .........................................................................................................................................................497Love Dalgası ......................................................................................................................................................498Rayleigh (Rayley) Dalgası .................................................................................................................................498Depremin Büyüklüğü .........................................................................................................................................498Ses Dalgası .......................................................................................................................................................499Sesin Şiddeti ......................................................................................................................................................499Sesin Frekansı (Yüksekliği) ...............................................................................................................................499Sesin Tınısı ........................................................................................................................................................499Sesin Yansıması ve Yankı .................................................................................................................................499Sesin Kırılması...................................................................................................................................................500Doppler Olayı .....................................................................................................................................................500Yay Dalgaları .....................................................................................................................................................502Yansıma ve İletme .............................................................................................................................................504İnce Yaydan Kalın Yaya Gönderilen Atma .........................................................................................................505Kalın Yaydan İnce Yaya Gönderilen Atma .........................................................................................................506Frekans Karıştırıcılar .........................................................................................................................................506Kararlı Dalgalar ..................................................................................................................................................506Su Dalgaları .......................................................................................................................................................508Doğrusal Su Dalgaları........................................................................................................................................508Dairesel Su Dalgaları .........................................................................................................................................509Su Dalgalarında Yansıma ..................................................................................................................................509

xii

Doğrusal Dalgaların Çukur Engelde Yansıması ................................................................................................510Doğrusal Dalgaların Tümsek Engelde Yansıması .............................................................................................510Doğrusal Dalgaların Düz Engelde Yansıması ....................................................................................................510Yayılma Hızı ve Periyodik Dalgalar .................................................................................................................... 511Su Dalgalarında Kırılma.....................................................................................................................................512Su Dalgalarının Mercek Şeklindeki Su Ortasından Geçişi.................................................................................513Su Dalgalarında Ayrılma ....................................................................................................................................514Su Dalgalarında Kırınım ....................................................................................................................................514Su Dalgalarında Girişim .....................................................................................................................................515Yol Farkının Geometrik Yoldan Hesaplanması ..................................................................................................516Faz Kavramı ......................................................................................................................................................516


21. BÖLÜM: MANYETİZMAManyetizma .................................................................................................................................................................530

1. Maddenin Manyetik Özelliği, Manyetik ve Manyetik Olmayan Maddeler ......................................................5302. Manyetik Kutuplar .........................................................................................................................................5303. Manyetik Alan, Alan Şiddeti, Alan Çizgileri ...................................................................................................5304. Manyetik Akı, Manyetik Geçirgenlik ...............................................................................................................531Manyetik Geçirgenlik .........................................................................................................................................532Yerin Manyetik Alanı ..........................................................................................................................................535Elektromıknatıs ve Yapısı ..................................................................................................................................536Elektrik Akımının Manyetik Etkileri.....................................................................................................................537Akım Geçen Tele Manyetik Alanda Etkiyen Kuvvet ...........................................................................................542İçerisinden Akım Geçen Paralel İki Tele Etkiyen Kuvvetler ...............................................................................542Manyetik Alan İçinde Hareket Eden Yüke Etkiyen Kuvvet.................................................................................545Manyetik Alan İçinde Hareket Ettirilen İletkenler ve Oluşan Emk ......................................................................548Manyetik Akı Değişimi .......................................................................................................................................549Öz İndüksiyon ....................................................................................................................................................553Maxwell Denklemleri ..........................................................................................................................................554Alternatif Akımın Elde Edilmesi..........................................................................................................................555Alternatif Akımın Etkin Değeri ............................................................................................................................556Alternatif Akımın Etkileri.....................................................................................................................................556Alternatif Akım Devreleri ....................................................................................................................................556Sadece Kondansatörlü Devre ............................................................................................................................557Dirençli ve Selfli Devre (RL Devresi) .................................................................................................................557Direnç ve Kondansatörlü Devre (RC Devresi) ...................................................................................................558Direnç, Self ve Kondansatörlü Devre (RLC Devresi) ........................................................................................558Transformatörler ................................................................................................................................................561Elektronik Devre Elemanları ..............................................................................................................................563Fotodiyot ............................................................................................................................................................564Fotodirenç ..........................................................................................................................................................565


22. BÖLÜM: MODERN FİZİKModern Fizik ................................................................................................................................................................574

Işığın Yapısı .......................................................................................................................................................574Elektromanyetik Teori ........................................................................................................................................574Işık Dalgalarının Girişimi ....................................................................................................................................574

xiii

Saçak Aralığı (�x) ..............................................................................................................................................575Çift Yarıkta Girişimin Özellikleri ..........................................................................................................................575Tek Yarıkta Girişim (Kırınım) ..............................................................................................................................576Saçak Aralığı .....................................................................................................................................................576Saçak Parlaklıkları .............................................................................................................................................577İnce Zarlarda Girişim .........................................................................................................................................578Hava Kaması .....................................................................................................................................................578Çözme Gücü ......................................................................................................................................................580Özel Görelilik .....................................................................................................................................................582Michelson - Morley Deneyi ................................................................................................................................582Zaman Ölçümü ve Eş Zamanlık ........................................................................................................................582Zaman Genişlemesi ...........................................................................................................................................583Uzunluk Büzülmesi ............................................................................................................................................584Göreli Enerji .......................................................................................................................................................585Göreli Momentum ..............................................................................................................................................587Kara Cisim Işıması.............................................................................................................................................588Fotoelektrik Olayı ...............................................................................................................................................589Foton Enerjisi .....................................................................................................................................................589Elektronvolt (eV) ................................................................................................................................................589Einstein'in Fotoelektrik Denklemi .......................................................................................................................590Fotoelektron Sayısı ............................................................................................................................................590Fotosel Lamba ve Fotoelektrik Akımı ................................................................................................................591Fotosele Üreteç Bağlanması .............................................................................................................................591Kesme Potansiyel Farkı .....................................................................................................................................591Compton Saçılması Olayı ..................................................................................................................................596Madde Dalgaları ................................................................................................................................................597Tanecik Modelinin Açıklayabildiği Olaylar ..........................................................................................................598


Elektromanyetik Dalgalar ...................................................................................................................................609Elektromanyetik Spektrum .................................................................................................................................609Radyo Dalgaları .................................................................................................................................................609Mikrodalgalar .....................................................................................................................................................609Kızıl Ötesi Dalgalar ............................................................................................................................................610Görünür Işık Dalgaları........................................................................................................................................610Mor Ötesi Dalgalar .............................................................................................................................................610X - Işınları ..........................................................................................................................................................610Gama Işınları .....................................................................................................................................................612Elektromanyetik Dalgalarda Doppler Olayı ........................................................................................................613Atom Teorileri ve Enerji Seviyeleri .....................................................................................................................613J.J Thomson Atom Modeli .................................................................................................................................613Rutherford Atom Modeli .....................................................................................................................................613Bohr Atom Modeline Göre Yörünge Yarıçapları ...............................................................................................615Bohr Atom Modeline Göre Enerji Seviyeleri ......................................................................................................616Bohr Atom Modelinin Açıklayamadığı Olaylar ...................................................................................................617De Broglie Hipotezi ............................................................................................................................................617Heisenberg Belirsizlik İlkesi ...............................................................................................................................618Elektron Bulutu ..................................................................................................................................................619Kuantum Sayıları ...............................................................................................................................................619Atomların Uyarılması .........................................................................................................................................622

xiv

Kendiliğinden Emisyon ve Uyarılmış Emisyon...................................................................................................624Lazer ..................................................................................................................................................................625Lazer Işığının Özellikleri ....................................................................................................................................625Maddenin Yapısı ................................................................................................................................................626İyonik Bağ ..........................................................................................................................................................626Kovalent Bağ .....................................................................................................................................................626Apolar Kovalent Bağ ..........................................................................................................................................626Polar Kovalent Bağ ............................................................................................................................................626Metalik Bağ ........................................................................................................................................................626Çekirdeğin Yapısı ...............................................................................................................................................627Radyoaktivite .....................................................................................................................................................629Alfa (α) Bozunması ............................................................................................................................................629Beta (β) Bozunması ...........................................................................................................................................629Gama (γ) Bozunması .........................................................................................................................................629Yarı Ömür ..........................................................................................................................................................630Ortalama Ömür ..................................................................................................................................................630Nükleer Enerji ....................................................................................................................................................631Fisyon (Çekirdek Bölünmesi) .............................................................................................................................631Füzyon (Çekirdek Kaynaşması).........................................................................................................................631Atomlardan Kuarklara ........................................................................................................................................632Karşıt Parçacık ..................................................................................................................................................632Mezonlar ............................................................................................................................................................632Parçacıklar Ailesi ...............................................................................................................................................633Kuarklar .............................................................................................................................................................635Yıldızlardan Yıldızsızlara ...................................................................................................................................636Güneş'in Yaşamı ................................................................................................................................................636Yıldızların Uzaklığı .............................................................................................................................................637Yıldızların Sıcaklıkları ........................................................................................................................................638Yıldızların Parlaklıkları ve Işınım Gücü ..............................................................................................................638Salt Parlaklık ......................................................................................................................................................639Hertzsprung - Russel Diyagramı........................................................................................................................640Gökadalar ..........................................................................................................................................................640Sarmal Gökadalar ..............................................................................................................................................641Eliptik Gökadalar................................................................................................................................................641Düzensiz Gökadalar ..........................................................................................................................................641Kızıla Kayma......................................................................................................................................................641Evrenin Genişlemesi ..........................................................................................................................................642


KAYNAKLAR ...............................................................................................................................................................651ALAN EĞİTİMİ

Fizik Bilgisinin Doğası ...............................................................................................................................................659Fiziğin Alt Dalları ...............................................................................................................................................659Fizik Biliminin Alt Dalları ....................................................................................................................................659Fiziğin Diğer Bilim Dallarıyla İlişkisi ...................................................................................................................660Fizikte Gözlem, Deney ve Ölçme ......................................................................................................................661Temel Büyüklükler..............................................................................................................................................662

Bilimsel Süreç Becerileri ...........................................................................................................................................664Temel Süreçler ...................................................................................................................................................664Nedensel Süreçler .............................................................................................................................................665

xv

Deneysel Süreçler .............................................................................................................................................666Öğrenci Etkinlikleri .............................................................................................................................................667Bilimsel Çalışma Yöntemi .................................................................................................................................668Bilimsel Model....................................................................................................................................................670Modelin Sınıflandırılması ...................................................................................................................................673Yaşam Temelli Fiziksel Yaklaşım ve Teknoloji ...................................................................................................676


Öğrenme ve Öğretme Süreci .....................................................................................................................................681Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisi .............................................................................................................................681Öğretim Yöntemleri.................................................................................................................................................684Öğretim Teknikleri ...................................................................................................................................................686Öğretim İlkeleri .......................................................................................................................................................687Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................688Çözümler ................................................................................................................................................................690

Öğretim Kuramları ......................................................................................................................................................691Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................695Çözümler ................................................................................................................................................................697

Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programının Özellikleri .......................................................................................698Fizik Dersi Öğretim Programının Genel Amaçları ..................................................................................................698Yöntem ve Strateji ..................................................................................................................................................698Fizik Öğrenme Yaşantıları ......................................................................................................................................698Tutumsal süreçler ...................................................................................................................................................699Öğrenme - Öğretme Yaklaşımları ...........................................................................................................................700Bilişsel süreçler.......................................................................................................................................................700Fizik Teknoloji Toplum ve Çevre .............................................................................................................................700Fizik Bilgisi: Bilgi kazanımları .................................................................................................................................701Bilimsel beceriler ....................................................................................................................................................701Fizik Dersi Öğretimin Esasları ................................................................................................................................701Fizik Dersi Öğretim Programı’nın Gelişim Süreci ...................................................................................................702Fizik Dersi Öğretim Programı’nın Nitelik ve Nicelikleri ...........................................................................................702Bağlam Temelli Öğrenme Yaklaşımı .......................................................................................................................703Yaşam Temelli Yaklaşım .........................................................................................................................................707Fizik Dersi Öğretim Programının İlkeleri .................................................................................................................707Yapılandırmacılık ....................................................................................................................................................708Fizik Dersi Öğrenme - Öğretim, Teknik Yaklaşımları ve Ölçme - Değerlendirme ...................................................716Fizik Dersi Örnek Yöntem - Teknik Etkinlikleri ve Uygulamaları .............................................................................717Örnek Öğretim ve Değerlendirme Etkinlikleri .........................................................................................................725Fizik Öğretiminde Beceri Kazanımları ....................................................................................................................736Problem Çözme Becerileri Kazanımları..................................................................................................................737Fizik, Teknoloji, Çevre ve Toplum Becerileri ...........................................................................................................737Bilişim ve İletişim Becerileri ....................................................................................................................................738Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................740Çözümler ................................................................................................................................................................742

Fizik Öğretim Süreci ...................................................................................................................................................744Amaçlar ..................................................................................................................................................................744Beceriler .................................................................................................................................................................744Fizik Dersi Yaklaşımları ..........................................................................................................................................744Fizik Öğretiminde Temel İlkeler ..............................................................................................................................744Fizik Öğrenimi Süreç Becerileri ..............................................................................................................................745

xvi

Fizik Dersinde Ölçme - Değerlendirme İlkeleri .......................................................................................................747Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................749Çözümler ................................................................................................................................................................751

Kavram Öğretimi ve Kavram Yanılgısı ......................................................................................................................752Fizik Öğretiminde Kavramsal Yaklaşım ..................................................................................................................752Kavram Yanılgısı ....................................................................................................................................................754Fizikte Sık Ratlanan Kavram Yanılgıları .................................................................................................................755Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................763Çözümler ................................................................................................................................................................765

Özel Alan Yeterlikleri ve Performansları...................................................................................................................767Alan Bilgisi ..............................................................................................................................................................767Alan Eğitimi Bilgisi ..................................................................................................................................................769Fizik Okuryazarlığı Bilgisi .......................................................................................................................................770

Problem Çözme, Tartışma, Proje ...............................................................................................................................773Problem Çözme Becerileri ......................................................................................................................................773Problem Çözme Becerilerini Geliştirme ve Öğretimde Kullanma ...........................................................................773Problem Çözme Yöntemi........................................................................................................................................774Fizik Öğretiminde Tartışma Yöntemi.......................................................................................................................776Fizik Dersinde Tartışma Yönteminin Uygulanması .................................................................................................777Proje Çalışmaları ....................................................................................................................................................777Öğretim Yöntemi Olarak Proje................................................................................................................................778Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................780Çözümler ................................................................................................................................................................782

Planlama ......................................................................................................................................................................783Sınıf Yönetimi .........................................................................................................................................................784Sınıf Yönetimini Belirleyen Faktörler ......................................................................................................................785Sınıf Yönetim Yaklaşımları .....................................................................................................................................786Sınıf Yönetim Modelleri ..........................................................................................................................................787Sınıf Disiplini ...........................................................................................................................................................788Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................789Çözümler ................................................................................................................................................................791

Ölçme Değerlendirme ................................................................................................................................................792Program'ın Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımı .....................................................................................................793Ölçme - Değerlendirme: Nicel ................................................................................................................................794

Fizik Dersinde Ölçme Değerlendirme Özet ..............................................................................................................797Değerlendirme Türleri .............................................................................................................................................798Öğrenme Alanlarının Ölçülmesi..............................................................................................................................798Bloom Taksonomisi Fizik Dersindeki Kullanımı ......................................................................................................798Tamamlayıcı Ölçme Araçları...................................................................................................................................802Öğretmenlerin Yapması Gereken Hususlar ............................................................................................................809Güncellenen Ders Kitaplarının Niteliği ....................................................................................................................809Fizik Ders Kitabında Yer Alan Simgeler ..................................................................................................................810Yapılan Değişiklikler ............................................................................................................................................... 811Çözümlü Test ..........................................................................................................................................................812Çözümler ................................................................................................................................................................814

Nobel Fizik Ödülleri ....................................................................................................................................................815Fizik Laboratuvar Etkinliklerinde Kullanılan Gösteri Deneyleri .............................................................................817KAYNAKLAR ...............................................................................................................................................................821

Documents

KPSS önce bİz sorduk 2017 soru ÖABT FİZİK - pegem.net 1 - TANITIM.pdf · ÖN SÖZ Sevgili Öğretmen Adayları, Elinizdeki bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Fizik