14
Künt göz travmalarına bağlı yaralanmaları; - Göz kapağı yaralanmaları - Ön ve arka segment yaralanmaları - Glob rüptürü - Orbita fraktürleri şeklinde 4 grup halinde inceleyebiliriz. Acil servise künt göz travması nedeniyle başvuran has- tada yukarıdaki 4 maddenin de bir arada düşünülmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Örneğin göz kapağı ya- ralanmalarında globun da yaralanma ihtimali olduğu unu- tulmamalı ve her iki gözün görme dereceleri kaydedilip tam bir oſtalmolojik muayene gerekliliği göz ardı edilme- melidir. Hifema, açı resesyonu, travmatik katarakt ve re- tina dekolmanı gibi birçok oküler probleme yol açabilece- ğinden dilate fundus muayenesini de kapsayan tam bir Erhan Özyol Künt Göz Yaralanmaları DOI: 10.4328/DERMAN.4662 Received: 28.05.2016 Accepted: 30.05.2016 Published Online: 06.06.2016 Corresponding Author: Erhan Özyol, Göz Hastalıkları, Muğla Üniversitesi, Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Muğla, Türkiye.

Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

  • Upload
    dophuc

  • View
    232

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

Künt göz travmalarına bağlı yaralanmaları;- Göz kapağı yaralanmaları- Ön ve arka segment yaralanmaları- Glob rüptürü- Orbita fraktürleri şeklinde 4 grup halinde inceleyebiliriz.

Acil servise künt göz travması nedeniyle başvuran has-tada yukarıdaki 4 maddenin de bir arada düşünülmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Örneğin göz kapağı ya-ralanmalarında globun da yaralanma ihtimali olduğu unu-tulmamalı ve her iki gözün görme dereceleri kaydedilip tam bir oftalmolojik muayene gerekliliği göz ardı edilme-melidir. Hifema, açı resesyonu, travmatik katarakt ve re-tina dekolmanı gibi birçok oküler probleme yol açabilece-ğinden dilate fundus muayenesini de kapsayan tam bir

Erhan Özyol

Künt Göz Yaralanmaları

DOI: 10.4328/DERMAN.4662Received: 28.05.2016 Accepted: 30.05.2016 Published Online: 06.06.2016Corresponding Author: Erhan Özyol, Göz Hastalıkları, Muğla Üniversitesi, Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Muğla, Türkiye.

Page 2: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

DERMAN MEDICAL PUBLISHING 23Acil Göz Hastalıkları2

biyomikroskopik muayene gereklidir. Direk grafi ve bilgi-sayarlı tomografi, eşlik edebilen yüz ve orbita fraktürünün atlanmaması açısından önemlidir. Ancak öncesinde genel olarak travmalı bir hastaya yak-laşım ilkeleri dahilinde kişinin yaşam fonksiyonları stabil-leştikten sonra dikkatli bir anamnez alınmalıdır;

Anamnez sırasında yanıtı aranan sorular mutlaka hasta-dan ya da yakınından öğrenilmelidir;- Travmanın zamanı?- Travmaya neyin neden olduğu?- Nasıl olduğu?- Kişinin sistemik durumu?- Alerji öyküsü?- İlaç kullanım öyküsü?

A. Künt göz kapağı yaralanmalarıKünt göz travması sonrasında göz kapağında;- Ödem- Ekimoz- Hematom gelişebilir. Yaklaşım;Bu olgularda göz küresi hasarı ve orbita duvar fraktü-rünün mevcut olabileceği unutulmamalı ve olabildiğince dikkatli bir muayene yapılmalıdır. Künt göz kapağı sonrası oluşan ödem ve ekimoz hafif ise soğuk kompres uygulanarak takip edilir. Eğer proptozis varsa orbital hemoraji olasılığı akla gelmeli, ilk 24 saat görme keskinliği, ışık reaksiyonları, ve göz içi basıncı or-bita hemorajisine bağlı kompresif optik nöropati gelişimi açısından dikkatlice takip edilmelidir.Not: Acil şartlarda görme azlığı sorgulanmalı ve ışık reak-siyonları mutlaka kontrol edilmelidir.

B. Ön ve arka segment yaralanmalarıÖn segment yaralanmaları;- Kornea yaralanmaları,

Page 3: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

Acil Göz Hastalıkları24 Acil Göz Hastalıkları3

- Konjonktiva yaralanmaları,- İris yaralanmaları,- Lens yaralanmaları şeklinde görülebilirken,

Arka segment yaralanmaları;- Vitreus hemorajisi,- Koroid rüptürü,- Kommosyo retina - Retina diyalizi, yırtığı ve dekolmanı,- Makula deliği,- Optik nöropati olarak farklı klinik tablolarda görülebilir;

Ön ve arka segment yaralanmalarında sıkça karşılaşılan durumlar ve genel yaklaşımlar şu şekildedir;

Korneal-Konjonktival Yabancı CisimlerAsemptomatik olabileceği gibi erken dönemde ağrı, bat-ma, sulanma, fotofobi, görmenin bulanması söz konusu-dur. Ağrı cismin lokalizasyonuna ve hastanın ağrı eşiğine göre değişim gösterebilir. Biyomikroskopik muayene yabancı cisim tespiti ve çıka-rılması için gereklidir (Resim 2). Hastalar gizli yabancı ci-simler yönünden göz kapakları çevrilerek forniksler mut-laka muayene edilmelidir. Ancak göz kapağı çevrilmesi bi-

Resim 1. Düşmeye bağlı iki taraflı perioküler ödem ve ekimoz olan bir olgu.

Page 4: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

DERMAN MEDICAL PUBLISHING 25Acil Göz Hastalıkları4

yomikroskopi altında ve kontrollü yapılmalıdır. Bazen künt travma nedeniyle orbital kemikten kopan küçük parçalar yabancı cisim gibi davranabilir(Resim 3).Not: Oküler yüzeyde yabancı cisim eksternal olarak ışık kaynağı (pen-light) ile görülebilir. Ancak yabancı cisim çı-karılması için biyomikroskopik muayene gerekliliği unu-tulmamalıdır.

Resim 2. Korneada yabancı cisim olan olgu

Resim 3. Orbital BT sagital kesit; sol globda rüptür nedeniyle sönme ve orbi-tal kemikten kopan parçalara bağlı olduğu düşünülen 3 adet kemik dansitesin-de ön orbital lezyon.

Page 5: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

Acil Göz Hastalıkları26 Acil Göz Hastalıkları5

Subkonjonktival HemorajiGenellikle tedavi gerektirmez. Hemorajinin alttaki trav-mayı gizleyebileceği akıldan cıkartılmamalıdır. İzole ola-rak görülebileceği gibi eşlik eden oküler bulgular da ola-bilir (Resim 4). Sklera ve korpus siliarede yaralanma olup olmadığı araştırılmalıdır. Basit hemorajilerin 1 -2 hafta icinde iyileşeceği hastaya anlatılmalıdır. Semptomatik hastalara yapay gözyaşı damlaları önerilebilir. Aspirin ve ya non-steroid anti-enflamatuar ajanlar kesilmelidir. Ge-rekirse kan pıhtılaşma kaskadını etkilemeyen asetamino-fen grubu ilaçlar kullanılabilir.Not: Genellikle tedavi gerektirmez. Hemorajinin alttaki travmayı gizleyebileceği akıldan çıkartılmamalıdır.

Korneal AbrazyonKorneal ovalama veya sürtünme hikayesi olabilir. Sıklıkla kağıt, tırnak, ağaç dalı gibi cisimlerin korneaya carpması sonucunda yüzeyel epitel erezyonları oluşur. Ağrı, sulan-ma, fotofobi olabilir. Hafif ön kamara reaksiyonu buluna-bilir. Tanı için biyomikroskopik muayene gereklidir. Not: Hikaye ön-tanı konmasını sağlar, ancak kesin tanı için biyomikroskopik muayene gereklidir.

Resim 4. Künt göz travmasına bağlı konjonktival hemoraji ve travmatik mid-riasis olan bir olgu.

Page 6: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

DERMAN MEDICAL PUBLISHING 27Acil Göz Hastalıkları6

HifemaÖzellikle künt göz travmalarından sonra sıklıkla karşımı-za çıkar. Künt travmalarda ani göz içi basınç artışı globun ekvatoryal olarak genleşmesine lens iris diyaframının ar-kaya doğru itilmesine neden olur. Bunun sonucunda ön kamara açısındaki dokularda yırtılma ve kanama meyda-na gelir. Olguların %3,5-%38’inde 5-7 gün sonra yeniden kanama meydana gelebilir. Hifemalı hastaların %75’inde açı resesyonu görülür, %5’inde glokom gelişebilir. Tanı; Eksternal olarak ya da biyomikroskopik muayene ile konabilir. Genel yaklaşım; Antikoagulan alıyorsa kesilmelidir. Sik-lopleji, topikal steroid, göziçi basınç kontrolü için topikal antiglokomatöz damlalar, yatak istirahati verilir 2 haf-ta ağır iş yapmasının yasaklanmalıdır. Yatak 30 derece eğimli olmalıdır. Hastada orak hücre hastalığı, kan disk-razileri, kanama diatezi sorgulanmalıdır ve bunların var-lığında daha yakın takip ve erken müdahale gerekebilir. Komplikasyonlar; Gözici basınç artışı, kalıcı korneal bo-yanma (disk hematik) ve sekonder hemorajilerdir.Ne zaman cerrahi; Kontrol edilemeyen göz içi basınç yük-sekliği ve disk hematik oluşma riski olan olgularda hife-manın cerrahi olarak boşaltılması gereklidir. Not: Hifema varlığı eksternal olarak ışık kaynağı ile görü-lebilir. Komplikasyon gelişimi ve tedavi planlanması açı-sından mutlaka göz hekimi tarafından değerlendirme ya-pılmalıdır.

Acı Resesyonu-GlokomAçı resesyonunun oluşum mekanizmasında göze künt travma geldiğinde göz içi basıncı aniden artmakta iris-lens diyaframı geriye doğru yer değiştirmekte bu da açı-da anatomik hasara yol açmaktadır. Künt travma sonra-sı %56- %100 olguda açı resesyonu gelişebilmektedir. Bu hastaların yılda en az 1 kez glokom yönünden kontrol edil-meleri gereklidir. 10 yıl icinde açı resesyonu olan olgu-ların %2-%10’unda glokom görülmektedir. Erken glokom trabeküler ağ hasarı nedeniyle meydana gelmekte birkaç

Page 7: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

Acil Göz Hastalıkları28 Acil Göz Hastalıkları7

hafta ile birkaç yıl içinde ortaya çıkmaktadır. Geç glokom-lar 10 yılın üzerinde ortaya cıkmaktadır. Glokom ihtimali akıldan çıkarılmamalıdır.Not: Künt göz travmasında özellikle hifema da varsa açı resesyonunun olabileceği ve özellikle geç dönemde glo-kom gelişme ihtimali akılda tutulmalıdır.

İris TravmalarıKünt göz travmalarında iritis, siIier enjeksiyon, ağrı ve fo-tofobi sıklıkla saptanır. Göz hekimi tarafından biyomik-roskopik olarak tanı doğrulandıktan sonra tedavi planla-nır. Tedavide sikloplejik ajanlar ve topikal kortikosteroid-ler kullanılır. Pupil düzensizlikleri iridodialize, sfinkter rüp-türüne ve vitreus prolapsusuna bağlı olabilir. İriste izle-nen bir delik aksi ispatlanıncaya kadar yabancı cisim lehi-nedir. Retroilluminasyonla iriste perforasyon yada küçük delikler görülebilir. Siklodiyalizde aköz hümor subkoroidal boşluğa açıldığı icin hipotoni görülebilir. Not: Acil şartlarda pupilde düzensizlik eksternal olarak ışık kaynağı ile tespit edilebilir ve pupildeki düzensizlik di-ğer gözün pupili ile karşılaştırıldığında daha kolay anla-şılır.

Lens TravmalarıKünt yaralanma sonrasında katarakt gelişebilir. Ayrıca zonüller rüptüre bağlı subluksasyon, dislokasyon ve anor-mal hareketlilik görülebilir. Kontüzyon kataraktları genel-likle lokalize sınırlı opaklık, punktat saçılmış subepitelyal opasiteler dantel biçimli, rozet biçimli opasiteler şeklinde olabilirler. Eğer künt travma sonrası lenste hızlı bir opak-laşma meydana gelirse kapsülde bir yırtılma olduğunun gostergesidir. Travmatik kataraktlarda cerrahi endikas-yonları ciddi görme azlığı, lense bağlı glokom, kapsül yır-tılması ve lens şişmesi, posterior patolojilerin gorülmesi-ni engelleyen opasitelerdir. Not: Şayet travma sonrası pupil alanında beyaz refle var-sa travmatik katarakt da akla gelmelidir.

Page 8: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

DERMAN MEDICAL PUBLISHING 29Acil Göz Hastalıkları8

Vitreus HemorajisiTanısı biyomikroskopik muayenede ve göz ultrasonografi-si ile konur. Kanama miktarına göre mevcut hemoraji 1-6 ay icerisinde temizlenir. Bazen daha uzun sürebilir ve tam çekilmeyebilir. B-scan USG ile retina dekolmanı açısından takip edilmelidir. 4 - 6 ayda açılmayan olgularda veya re-tina dekolmanı gelişen olgularda vitrektomi yapılmalıdır.Not: Künt travmalarda görme kaybı olan hastada akla gelmelidir. Işık reaksiyonlarını etkileyebilir.

Kommosyo Retina (Berlin ödemi)Künt travmada intraselüler ödeme bağlı retinanın opak-laşmasıdır. Genelde sekel bırakmadan iyileşir ancak ba-zen fotoreseptör bozulması ve retina pigment epiteli ha-sarına bağlı görme azlığı kalıcı olabilir. Tanısı fundosko-pik muayene ile konabilir. Takip önerilir.Not: Aktif bir tedavi rejimi olmayıp takip önerilir. Tanısı dikkatli bir fundus muayenesi ile konabilir.

Koroid RüptürleriKünt travmalarda optik disk kenarına komşu sarı – beyaz renkli hilal şeklinde izlenirler. Künt travmalarda da korio-retinitis siklopetariada olduğu gibi sağlam skleraya rağ-men retinal ve koroidal rüptür izlenebilir. Tek veya coklu olabilir. Subretinal hemorajinin altında kalması görünme-sini engelleyebilir. Subretinal neovaskuler membran geli-şebilir. Spontan regresyon gösterebilir, 3-6 ayda bir kont-rol önerilir.Not: Aktif bir tedavi rejimi yoktur. Subretinal neovaskuler membran gelişimi açısından takip şarttır.

Preretinal KanamaSinir lifi tabakası - internal limitan membran arasına ka-nama olur. Koroidal rüptür ile birlikte olabilir. Makulayı tutarsa görme keskinliği düşer. Her 1-2 haftada muaye-ne önerilir.Not: Makula üzerine kanama varsa yakın takip ve gerekir-se cerrahi planlanır.

Page 9: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

Acil Göz Hastalıkları30 Acil Göz Hastalıkları9

Retina DekolmanıYırtıklı retina dekolmanlarının %35’i travmaya bağlı ge-lişmektedir ve travmatik retina dekolmanlarının %74-86’sı künt travmalara bağlıdır. Genellikle bağlı at nalı yır-tıklar veya kommosyo retinada gelişen retinal iskemi bol-gelerinde iskemik atrofik delikler şeklinde yırtılmalar gö-rülmektedir. Travmalı olgularda oluşmuş retinal yırtık ve diyalizleri dekolman gelişmeden saptayıp proflaktik teda-vi etmek gerekir.Not: Künt travma sonrası retinada yırtık/dekolman oluşa-bileceği mutlaka akla gelmelidir. Yaygın retina dekolma-nında ışık reaksiyonları zayıflar. Görme kaybı gelişmemiş olsa dahi periferik retina muayenesi için mutlaka bir göz hekimi değerlendirmelidir.

C. Glob rüptürüGlob rüptürü oküler travmanın en ciddi sonuçlarından bir tanesidir. Bulguları ciddi subkonjonktival kanama, diğer gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze uveal dokudur. Genellikle hipotoni mevcut-tur ama göz içi basıncı normal veya yüksek olması rüptü-rü ekarte etmez. Kapalı perforasyon şeklinde veya rek-tus kasları altına gizlenmiş olabilir. Özellikle kas insersi-yo alanları, limbus ve eski cerrahi alanları künt travmada rüptür gelişimi için predispoze alanlardır. Arka segment patolojilerinin büyük oranda eşlik edebileceği unutulma-malıdır. Işık hissi olmayan ciddi yaralanmalarda sempa-tik oftalmi gelişimini önlemek icin enükleasyon yapılma-sı düşünülebilir.Not: Acil şartlarda pupilin santralize olup olmadığı, santralize değilse pupilin çekik olduğu alanda sklerada kahverengi-kırmızı expoze uveal dokunun görülmesi glob rüptürü için en önemli kanıttır. Pupil şekli ve santralizas-yonu mutlaka diğer göz ile karşılaştırılmalıdır. Göze her-hangi bir tıbbi müdahale yapılmadan kapatılmalı ve he-men bir göz hekimine danışılmalıdır

Page 10: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

DERMAN MEDICAL PUBLISHING 31Acil Göz Hastalıkları10

D. Orbitanın künt yaralanmaları ve fraktürleriOrbita fraktürleri yüz ve kafatası bölgesinin yaralanmala-rı sonrasında meydana gelmektedir. Kafa travması son-rası orbita fraktürü insidansı %20 olmaktadır. Orbita fraktürleri tek başına olabileceği gibi intrakranial yapı-ların ve paranazal sinüslerin yaralanmaları ile birlikte de olabilir. Gerek gözü ve görme fonksiyonlarını tehdit etme-si, gerekse kalıcı estetik deformitelere yol açabilmesi ne-deniyle künt orbita travması ve orbita fraktürlerinin de-ğerlendirilmesi ve tedavisi oldukça önemlidir. Erkekler kadınlara göre 3 kat daha fazla oküler ve orbi-ta travmasına maruz kalmaktadır. Sıkça görülen sebepler arasında trafik kazaları, spor yaralanmaları, iş kazaları, saldırıya maruziyet sayılabilir. Gelişim süreci devam etti-ği için 8 yaş altında orbita fraktürleri nadiren görülür. Or-bitanın travma insidansı hayatın geç adölesan dönemi ve 75 yaş sonrasında artış göstermektedir.

Orbita travması bulunan hastaya yaklaşımOrbita travmalı hastanın değerlendirilmesi beraberinde hayatı tehdit edebilen durumlar olabilmesi nedeniyle çok önemlidir. Kişinin yaşamsal fonksiyonları stabil ise; - Görme kaybı var mı? Hastanın ifadesi dışında şayet mümkünse hastadan tek tek gözlerini kapatarak duvar-daki saat ya da başka bir yazıya bakarak birbiri ile karşı-laştırması istenmeli,- Diplopi var mı? Tek göz açıkken mi yoksa her iki göz açıkken mi olduğu öğrenilmelidir. Görüntülerin yan yana mı yoksa altlı-üstlü mü olduğu tanı için önemlidir.- Yumuşak dokularda ödem ve ekimoz nedeniyle fizik mu-ayene bu hastalarda sınırlı bir şekilde yapılabilmektedir. En önemli görevi gözü korumak olan orbitanın travma-larında da dikkatli bir oftalmolojik muayene yapılmalıdır.- Görme keskinliği, - Işık reaksiyonları, - Rölatif afferent pupiller defekt,- Anizokori varlığı ,- Ekzoftalmi ya da enoftalmi varlığı diğer göz ile karşılaş-

Page 11: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

Acil Göz Hastalıkları32 Acil Göz Hastalıkları11

tırılarak yapılmalıdır.- Genel durumu uygunsa konfrontasyonla görme alanı muayenesi yapılabilir.Bilindiği gibi şiddetli yüz travmaları sonrası travmatik op-tik nöropati yaklaşık %2 oranında görülmektedir. Travma-tik optik nöropati optik sinire direk olarak kemik parçası hasarına bağlı olarak meydana gelebilse de daha sıklık-la ödem ve sıkışma nedeniyle olmaktadır. Travmatik optik nöropati tanısı konduktan ve diğer sebepler dışlandıktan sonra yüksek doz steroid tedavisi göz ardı edilmemelidir.Diplopi orbita travması sonrası gelişen en önemli bulgu-lardan biridir. Travma sonrası ekstraoküler kasların nöro-jenik ve myojenik fonksiyon kaybı nedeniyle meydana gel-mektedir. Sıklıkla da kas ve kılıfının fraktür bölgesine sı-kışması nedeniyle olmaktadır. Nadiren ekstraoküler kas-larda avülziyon veya laserasyona bağlı da olabilmekte-dir. Kaslardaki hareket kısıtlılığının değerlendirilmesinde traksiyon testi pratik bir yöntemdir. Testin pozitif olması büyük olasılıkla duvardaki fraktür bölgesine kas ve kılıfı-nın sıkışmasına işaret ederken, negatif olması sıkışmanın olmadığına fakat rekonstriksiyonun kanama veya ödeme bağlı olduğuna işarettir. Travma sonrası erken dönemde meydana gelen ödem ne-deniyle enoftalmus maskenebilir. Erken dönemde frak-tür bölgesinden orbitanın hacim kaybı, geç dönemde ise skatrizasyon ve yağ atrofisi nedeniyle enoftalmus gelişe-bilmektedir. Künt travma sonrası göz kapakları ve kantal yapılar da etkilenebilmektedir. Göz kapaklarında ödem ekimoz geli-şebilir ve ödeme sekonder pitozis meydana gelebilir. Or-bita riminin ve göz çevresi yumuşak dokuların palpasyo-nuyla kemik devamlılığında bozulma , krepitasyon varlı-ğı anlaşılabilir. Krepitasyon en sıklıkla orbita iç duvar kı-rıkları sonrası görülmektedir. Bilgisayarlı tomografi orbi-ta ve yüz bölgesi fraktürlerinin değerlendirilmesinde ke-mik detaylarını iyi göstermesi ve orbita içi yumuşak do-kuların değerlendirilmesine de olanak sağlaması nede-niyle tercih edilmektedir. Aksiyel kesitlerle birlikte orbi-

Page 12: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

DERMAN MEDICAL PUBLISHING 33Acil Göz Hastalıkları12

ta taban ve tavan kırıklarının değerlendirilmesinde öne-me sahip koronal kesitlerin alınması oldukça faydalı bilgi-ler sağlamaktadır.Not: Orbita riminin ve göz çevresi yumuşak dokuların pal-pasyonuyla kemik devamlılığında bozulma, krepitasyon varlığı anlaşılabilir.

Orbita taban kırıklarıOrbita taban kırıkları direkt olarak alt orbita kenarına uzanabileceği gibi blow-out kırığı şeklinde alt orbita ke-narına uzanmadan da sadece taban kırığı şeklinde ola-bilir. İzole veya diğer duvar kırıkları ile birlikte görülebi-lir (Resim 5,6). Sık görülmesi nedeniyle Blow-out kırığını açıklayan 2 teorinin bilinmesinde fayda vardır;

Resim 5. Künt travma nedeniyle sol orbita taban kırığı görülen olgu

Resim 6. Orbital BT koronal kesitte künt travma nedeniyle orbita taban ve la-teral duvarda kırık.

Page 13: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

Acil Göz Hastalıkları34 Acil Göz Hastalıkları13

- Orbita açıklığından daha büyük delici olmayan cisimlerin çarpması sonucu artmış orbita içi hidrolik basınç sonucu orbita tabanının arka orta kısmının kırılması- Çarpan cismin orbita kenarında çentik oluşturması ve bu etkiyle orbita tabanında kırık medya gelmesidir. - İşlevsel ve kozmetik bozukluğa yol açmayan orbita du-var kırıkları tedavi gerektirmezken şu durumlarda cerrahi tedavi tercih edilir;- Pozitif traksiyon testi ve/veya radyolojik olarak kanıtlan-mış kas sıkışması ile beraber klinik olarak önemli sempto-matik diplopi varlığı- 3 mm veya daha fazla enoftalmus varlığı- Geç dönemde enoftalmusa yol açabilecek geniş orbita taban kırığı- Yüz görünümünü etkileyecek tarzda kemiklerde yerde-ğiştirme olması.Genel kaide, travmayı takiben 2 hafta içerisinde kemik-lerde tam kaynama meydana gelmeden yapılacak cerra-hi, başarı şansını arttırmaktadır. Not: En önemli ve anlamlı klinik bulgusu düz karşıya ba-kışta çift görmedir. Erken cerrahinin tedavi başarısında-ki etkisi düşünüldüğünde erken ve doğru tanı konması önemlidir.

Orbita iç duvar kırıklarıTaban kırığının uzaması ya da nazo-orbital kırık şeklinde olabilmektedir. Hastalar asemptomatik olabileceği gibi, periorbital hematom, göz kapağında amfizem ve burun kökü çöküklüğü bulunabilir. İç rektus kasının kırık bölgesi-ne sıkışmasına bağlı yatay göz hareketlerinde kısıtlanma olabilir. Erken cerrahi sıkışan dokunun fibrozis ve kont-raksiyonunu azaltarak geç enoftalmus gelişimini azaltır.Orbita tavan ve dış duvar kırıkları daha nadir görülür. Ta-van kırıklarında beyin, frontal sinüs ve ön kraniyal fossa da etkilenebileceğinden hasta daha yakından takip edil-melidir.

Page 14: Künt Göz Yaralanmaları - jcam.com.tr · gözle kıyaslandığında derin veya sığ ön kamara, hifema, genellikle yara yerine çekik düzensiz pupil, kahverengi-kırmızı expoze

DERMAN MEDICAL PUBLISHING 35Acil Göz Hastalıkları14

Sonuç olarak; Künt göz travması ile acile başvuran hastada iyi bir anam-nez alınmalı, travmanın şekline ve hastanın kliniğine göre multidisipliner bir yaklaşım düşünülmelidir.Acil şartlarda yapılan en iyi göz muayenesi diğer göz ile karşılaştırarak yapılan muayenedir. Hastadan gözlerini tek tek kapatarak görmesini karşılaştırması istenmelidir.Pupil reaksiyonları, özellikle travmatik optik nöropatinin tespitinde ve kooperasyonu zayıf olan hastada görme hakkında fikir vermesi açısından son derece önemlidir.Bir başka önemli nokta pupil şekli, büyüklüğü ve santrali-zasyonunun doğru değerlendirilmesidir. Bunun için de di-ğer gözün pupili ile karşılaştırma yapılması gerekir. Şayet pupil bir tarafa çekik ise rüptür ihtimali her zaman düşü-nülmelidir ve herhangi bir topikal ilaç uygulaması yapıl-madan göz kapatılıp, göz hekimine konsültasyon isten-melidir. Son söz: İyi bir hekim aynı zamanda iyi bir pen-light kulla-nıcısıdır. Acile göz travması nedeniyle başvuran her has-tada özellikle pupil muayenesi dikkatli bir şekilde yapıl-malıdır.

Kaynaklar1. Ekşioğlu Ü. Oküler travmada klinik değerlendirme. Turk J Ophthalmol 2012;42:16-22.2. Başer EF, Seymenoglu RG. Künt göz yaralanmaları . Turkiye Klinikleri J Ophthalmol-Special Topics 2011;4(1):81-92.3. Toker Mİ, Dursun A. Travmatik Göz Kapağı Yaralanmaları, Orbitanın Künt Yaralanmaları ve Fraktürleri. Turkiye Klinikleri J Ophthalmol-Special Topics 2011;4(1):74-80.4. Bowling B. Kanski’s Clinical Ophthalmology: A systemic Approach, 8th edn. Phi-ladepphia: Elsevier/Saunders, 2016, page 861-87. 5. Sternberg P Jr, Aeberg TM. The persistent challenge of ocular trauma. Am J Ophthalmol. 1989;107:421-4.6. Ercan Öngör. Travma hastasının klinik değerlendirilmesi. Okuler Travmatoloji Medikolegal Oftalmoloji Yeni Yasal Düzenlenmeler. Türk Oftalmoloji Derneği Eği-tim Yayınları Kitabı: İstanbul; (1-2) 2007.7. Boyette JR, Pemberton JD, Bonilla Velez J. Management of orbital fractures: challenges and solutions. Clin Ophthalmol. 2015; 9:2127-37.