44
KUZEY KENTSEL GELİŞME ALT YÖRESİ

KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

  • Upload
    others

  • View
    15

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

KUZEY KENTSEL GELİŞME ALT YÖRESİ

Page 2: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

252

5.2. KUZEY KENTSEL GELİŞME ALT YÖRESİ (KKGAY)

5.2.1. PLANLAMA ALANI

Kuzey Kentsel Gelişme Alt Yöresi , kuzeyde Yenişakran belediyesi, doğuda Manisa il sınırı,

güneyde Menemen belediyesi ve Yahşelli mahallesi ile batıda Ege Denizi ile sınırlanmaktadır.

Toplam 107273.6 ha. olan Kuzey Kentsel Gelişme Alt Yöresi İzmir Kentsel Bölgenin

yaklaşık %20’lik alanını kapsamaktadır.

Tablo1:KKGAY İlçe ve Belediye Alanları

İLÇE İLÇE ALAN TOPLAMI % BELEDİYE ALANI BLD TOP. %

Aliağa 28727 26,8 Aliağa 28603.6 40,52

(İ.B.B. içerisinde kalan) Helvacı 3191.6 4,52

Foça 5593.9 7,92

Gerenköy 3095.2 4,39

Foça 23997.2 22,3 Bağarası 1544,3 2,2

Yenifoça 6966.8 9,85

Emiralem 1631.3 2,31

Menemen

(KKGAY içerisinde kalan)

54549,4 50,9 Maltepe 5529.1 7,84

Seyrek 12715,8 18

Türkelli 1723.2 2,45

70594,8 100

TOPLAM 107273,6 HA 100

KKGAY İçerisinde 35 adet orman köyü bulunmaktadır.

Aliağa ilçesinde 14 adet ; Bozköy, Çaltılıdere, Çakmaklı, Çıtak, Çoraklar, Güzelhisar,

Hacıömerli, Horozgediği, Kalabak, Karaköy, Karakuyu, Samurlu, Şehitkemal, Uzunhasanlar

köyleri ,

Menemen ilçesinde 19 adet ; Alaniçi, Bozalan, Çukur, Göztepe, Görece, Hasanlar, Hatundere,

İğnedere, Karaorman, Süleymanlı, Turgutlar, Belen, Doğa, Haykıran, Yanık, Ayvacık,

Bağcılar, Çaltı, Telekler köyleri ,

Page 3: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

253

Foça ilçesinde 4 adet ; Yenibağarası, Yeniköy, Kozbeyli, Ilıpınar köyleri yer almaktadır.

5216 sayılı kanun öncesinde köy satatüsünde bulunan Yukarı Şehit Kemal köyü Aliağa

Belediyesi’ne, Buruncuk, Çavuş, Musabey köyleri Menemen Belediyes’ine, Günerli, Kesik,

Süzbeyli, Tuzçullu köyleri Seyrek ilk kademe belediyesine mahalleye dönüşerek

bağlanmışlardır.

5.2.2. MEKANSAL OLUŞUM

5.2.2.1.Doğal Yapı

Çalışma alanı olarak belirlenen İzmir ilinin kuzey aksında Akdeniz iklim özellikleri

görülmektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçer. Dağların denize dik

uzanması ve ovaların İç Batı Anadolu eşiğine kadar sokulması denizsel etkilerin iç kesimlere

kadar yayılmasına olanak vermektedir. Ancak il bütününde yükseklik , bakı ve kıyıdan

uzaklık gibi fiziksel coğrafya farklılıkları, yağış, sıcaklık ve güneşlenme açısından önemli

sayılabilecek farklılıklara da yol açmaktadır.

İzmir ili arazileri jeomorfolojik birimler, yeryüzü şekilleri ve yükselti kuşaklarına göre

sınıflandırıldığında yaklaşık % 60’ını dağlar , % 22’sini ovalar ,% 18’ini ise platolar

oluşturmaktadır. Ovaların büyük bir kısmı kuzey aksında bulunmaktadır.

Planlama alanına giren başlıca ovalar Menemen ve Foça’da Gediz; Aliağa’da Güzelhisar;

Çandarlı’da Bakırçay Vadilerinin oluşturduğu ovalardır.

Denize dik inen dağlar ve bunlar arasındaki ovalar ve kıyılardaki düzlükler başlıca bölgesel

altyapının ve yerleşmenin geliştiği alanlardır. Topoğrafik yapı nedeniyle mekansal

gelişmelerin kompakt ya da yağ lekesi biçimindeki gelişme yerine lineer gelişme ya da alt

bölgesel kümelenme makroformlarına imkan vermektedir.

Alüvyon zeminler kuzeyde Gediz Vadisinin ve deltasının oluşturduğu geniş bir alanda

yayılım göstermektedir. Bu alanlar Bağarası-Helvacı-Menemen-Çiğli ve Karşıyaka ile

sınırlanan alanın batısını kapsamaktadır.

Page 4: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

254

276 km olan Gediz Nehri , B. Menderesten sonra Ege bölgesinin ikinci büyük nehri olup

Foça’nın güneyinde denize dökülmektedir. Vadinin tabanı yer yer alüvyal dolgu üzerinde

geniş tabanlı ve sığ bir yatakta akmaktadır. Bölgenin en verimli ovalarından biri olan Gediz

Ovasında Menemen, kıyı kesimlerde Foça, Çiğli ve Karşıyaka yerleşmeleri yer almaktadır.

Gediz sulaması Menemen ve çevresinde yayılım göstermektedir.

Akdeniz bölgesinde yetişen geniş ve sert iğne yapraklı, sürekli yeşil kalan, kuraklığa

dayanıklı ağaç ve çalılar, yaygın-doğal bitki örtüsünü oluşturmaktadır. 800-1000m yükseklik

kuşağına kadar kızılçam, fıstık çamı ve selvi 1000m ve orman üst sınırına kadar karaçam

yetişmektedir. Kızılçam ormanlarının yok olduğu yerlerde makiler ve makilerin yerinde bodur

çalılar çıkmıştır. Genelde 500-800m ye kadar olan yerlerde makiler vardır. Bakırçay

Vadisinin ve güneydeki yükseltilerde parçalı olarak ormanlar dağılım göstermektedir.

Çalışma alanında; Güzelhisar çayı üzerinde Güzelhisar içme suyu barajı bulunmaktadır.

Ayrıca proje süreci tamamlanmış Aliağa’daki Kunduz çayı üzerindeki Kunduz suyu içme

barajı yapım aşamasındadır. Güzelhisar Barajı 0.35 kilometrekare, Kunduz barajı 2.90

kilometrekarelik bir alan kaplamaktadır. İçme suyu olarak kullanılan barajların su kaynakları

koruma alanları planlamaya önemli bir girdi oluşturmaktadır.

Gediz Deltası

Ekolojik yönden bol gıdalı bir sulak alan özelliği taşıyan Gediz Deltası; zengin ve

değişik habitatları ile bir açık hava müzesi işlevi görmektedir.

Deltada, bazı kuş türleri için büyük öneme sahip olan geniş tuz tabakaları mevcuttur.

Bu tuz tabakaları Kırdeniz Dalyanı’nın kuzeydoğusu ve Bostanlı ve Çilazmak Dalyanı

arasında uzanmaktadır. Gediz Nehri’nin üç eski yatağı ve şuandaki yatağının denize açıldığı

bölgeler su kuşları ve deniz kuşları için üreme, beslenme, kışlama ve barınma imkanı

sağlamaktadır. Gediz deltası dünya üzerinde bulunan kuş türü sayısının yaklaşık yarısının

üreme alanıdır.

Türkiye’de bulunan 426 kuş türünden bugüne kadar 200’ü aşkın tür bu bölgede

gözlenmiştir. Gediz Deltasının uygun iklim koşulları yanısıra, tatlı ve tuzlu su ekosistemlerini

bir arada bulundurması , zengin ve değişik habitatlara sahip olması nedeniyle çeşitli türden

çok sayıda su kuşuna üreme, beslenme, konaklama ve kışlama olanağını sağlamaktadır.

Page 5: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

255

Deltada yer alan tuzlalar, sazlıklar, çayırlar, tepelik ve bahçelik alanlar deltadaki tür

zenginli arttıran diğer habitatlardır. Bu habitatlarda yaşayan önemli türlere örnek olarak kara

leylek, flamingo, mahmuzlu, kızkuşu , bataklık kırlangıcı, karagöz, kızıl şahin, kaya sıvacı

kuşu ve gök ardıç verilebilir.

İzmir Çamaltı Tuzlasının içinde bulunduğu 8.000 hektarlık alan, 1982 yılında Su Kuşları

Koruma ve Üretme Sahası olarak tescil edilmiştir. Çiğli ilçesinden 10, Karşıyaka'dan ise 26

km. lik asfalt yolla ulaşılır. Yaklaşık 200 tür kuşun bulunduğu bölgeye her yıl ortalama

50.000 kuş uğramaktadır. Doğal ve arkeolojik sit alanı olan Kuş cennetinde ziyaretçi merkezi

binası, kuş seyir kuleleri, sabit dürbün ve gezi bisikletleri vardır.

5.2.2.2.Uluslararası Sözleşmeler

KKGAY’nde Akdeniz foku , kuş cenneti, sulak alanlar, koruma alanları gibi doğal ve tarihsel

zenginlikler barındıran alanlar bulunmaktadır.Bu alanlar aşağıda belirtilen çeşitli ulusal ve

uluslar arası sözleşmelere tabidir.

• 20.02.1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Avrupa’nın Yaban

Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (Bern Sözleşmesi) uyarınca

koruma altına alınmış alanlardan önemli deniz Kaplumbağası Üreme Alanlarında

belirtilen I.ve II.Koruma Bölgeleri, Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları,

• 12.06.1981 tarihli ve 17368 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Akdeniz’in

Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi (Barcelano Sözleşmesi) uyarınca koruma

altına alınan alanlar,

• 23.10.1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Akdeniz’de Özel

Koruma Alanlarına ilişkin Protokol gereği ülkemizde Özel Koruma Alanı olarak

belirlenmiş alanlar,

• 13.09.1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş ve Birleşmiş Milletler Çevre

Programı tarafından yayımlanmış olan Akdeniz’de ortak öneme sahip 100 kıyısal

Tarihi Sit listesinde yer alan alanlar,

Page 6: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

256

• Cenova Bildirgesi’nin 17.maddesinde yer alan Akdeniz’e has Nesli Tehlikede Olan

Deniz Türlerinin yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar,

• 14.02.1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Dünya Kültür ve

Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesinin 1. ve 2.maddeleri gereğince Kültür

Bakanlığı tarafından Kültürel Miras ve Doğal Miras statüsü ile koruma altına alınan

kültürel, tarihi ve doğal alanlardır.

Ramsar Alanı:

Çevre Bakanlığı tarafından İzmir Kuşcennetinin bulunduğu Gediz Deltası 15.04.1998 gün,

23314 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak Ramsar (özellikle su kuşları yaşama ortamı olarak

uluslararası öneme sahip sulak alanların korunması) sözleşmesi listesine dahil edilmiştir.

Ramsar alanında; koruma kullanma dengesi içerisinde bu alanların korunması, geliştirilmesi

ve bu alanlarda görevli kurum ve kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyon sağlanarak

17.5.2005 tarihli Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği Hükümleri geçerlidir. Çevre ve

Orman Bakanlığınca Ramsar alanındaki koruma bölgeleri belirlendiğinde alt ölçekli planlarda

Koruma Bölge sınırlarına göre planlar ve/veya revizyonu yapılacaktır.

Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi:

Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı

Resmi Gazete’de yayınlanan 22.10.1990 tarih ve 90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile

tespit ve ilan edilmiştir. Bakanlar Kurulu karar ekinde yer alan hususlara uyulacaktır.

20.05.1998 tarihinde 1/1000 ölçekli Foça I.Etap Koruma Amaçlı İmar Planları Özel Çevre

Koruma Kurulu Başkanlığı’nca onanmıştır.

5.2.2.3 Yürürlükte Bulunan Üst Ölçekteki İmar Planları

• 21.04.1981 tarihinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca onanlı 1/25.000 Ölçekli Foça

Yenifoça Kıyı Kesimi Nazım İmar Planı

• 14.09.1984 tarihinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca onanlı 1/25.000 Ölçekli Foça

Yenifoça Kıyı Kesimi Nazım İmar Planı

Page 7: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

257

Foça Yenifoça Kıyı Kesiminde toplam 3633 hektar alana ait nazım imar planı

bulunmaktadır. Sözkonusu planlar Kültür ve Tabiat Varlıkları Bölge Kurulu kararları

gereği güncelliğini yitirmiş olup revize edilme gereği ortaya çıkmıştır.

5.2.2.4 Kültür ve Tabiat Varlıkları

KKGAY ‘nde özellikle Foça belediyesi sınırları içerisinde yaklaşık 26 ha. Kentsel ve Kentsel

Arkeolojik Sit alanları, Yenifoça İlk kademe belediyesi içerisinde yaklaşık 14 ha. Kentsel Sit

alanları mevcuttur. Bu kentsel sit alanları mimari ,mahalli , tarihsel, estetik ve sanat özelliği

bulunan ve birarada bulunmaları sebebiyle teker teker taşıdıkları kıymetten daha fazla kıymeti

olan Kültürel ve tabii çevre elemanlarından oluşmaktadır.

Yenifoça belediye sınırları içinde 1. derece doğal sit alanları 1590,6 ha, 2. derece doğal sit

alanı 212,2 ha alanı bulunmaktadır.

Eski Foça belediye sınırları içinde 1. derece doğal-arkeolojik sit alanı 1017,4 ha, 2-3. derece

doğal-arkeolojik sit alanı 591,9 ha alan bulunmaktadır.

Aliağa belediye sınırları içinde, 1. derece arkeolojik sit alanı, 682,2 ha , 2.derece arkeolojik

sit alanı 1,6 ha, 3. derece arkeolojik sit 1127,8 ha, 3. derece doğal sit alanı 66,9 ha

bulunmaktadır.

KKGAY’de 2756,4 ha özel çevre koruma alanı, 15376,4 ha RAMSAR sulak alan koruma

alanı, 9226,3 ha yaban hayatı koruma alanı, 10588,7 ha Gediz nehri taşkın alanı ve 34174,9

ha DSİ sulama alanı bulunmaktadır.

Ayrıca, İzmir 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 29/04/1994 tarih

ve 5018 sayılı kararı ile Gediz nehri mecrasının doğal sit olarak belirlenmesine, çevre il

müdürlüğünün görüşlerinin alınmasından sonra sit derecesinin tespit edilmesine karar

verilmiştir. Ancak söz konusu karar ekinde sit sınır ve derecesini gösteren herhangi bir pafta

bulunmadığından İzmir 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun

29/04/1994 tarih ve 5018 sayılı kararıyla doğal sit olarak belirlenen alan İzmir Kentsel Bölge

Nazım İmar Planına işlenememiştir.

Page 8: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

258

Tuzla Alanı:

Ülkemizin en büyük Tuzlası olan ve İtalyanlar tarafından 1863 de kurulan Çamaltı Tuzlası

İzmir 1 No’lu K.T.V.K.K.’nun 18.02.1999 gün ve 7770/1 , 7770/2 Sayılı kararları ile 1.

Derece Doğal Sit Alanı olarak ilan edilen alanda 15.04.1998 Gün ve 23314 Sayılı Resmi

Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Ramsar Sözleşmesi listesine dahil edilen alanda

kalmaktadır.İzmir 1 No’lu K.T.V.K.K. sözkonusu kararda tuzla alanındaki faaliyetlerin

sürdürülmesinde sakınca görmemiştir.Bu kapsamda ; Tuzla Alanındaki faaliyetlere yönelik

yapı yapılması gerektiği hallerde Kıyı Kanunu ve ilgili Yönetmelikleri, Sulak Alanlar

yönetmeliği, Kültür Tabiat Varlıkları Kanunu ve KTVKYK. İlke kararları ve İmar Kanunu ve

Yönetmeliği geçerlidir.

5.2.3. MEKANSAL ANALİZ

5.2.3.1.KKGAY Kentsel Alan Kullanım Analizi

2005 Yılı Hava Fotoğraflarından Hesaplanan KKGAY Arazi Kullanış Tablosu

Tablo 2: Kuzey Kentsel Gelişme Alt Yöresi Arazi Kullanış Tablosu

Arazi Kullanışı Ha %

Tarım 39098,1 36,4

Orman 28844,7 26,9

Mevcut Sanayi Depolama 1066.9 1

Mevcut İskan Alanları 686.1 0.6

Turizm Alanları 122.2 0.1

Askeri Alanlar 1934,4 1.7

Baraj ve Göller 530 0.5

Mezarlıklar 21.4 0

Diğer (makilik, fundalık,

taşlık, kayalık, v.b.)

35010,8 32,80

Toplam 107273.6 100

Page 9: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

259

KKGAY ‘nde mevcut bugünkü arazi kullanım miktarı en fazla tarım alanlarında görülmekte

olup bu oran % 36 dır. Ardından % 27 oran ile orman alanları ile birlikte KKGAY alanı % 63

oranında korunması gerekli yeşil kuşak alanlarından oluşmaktadır.

KKGAY Foça ve Aliağa ve Menemen İlçelerinin kıyı uzunlukları toplamı yaklaşık 161,4

km’dir.

• KKGAY’nde toplam 107.273,6 hektar alanın 2495 hektar alanı yapılaşmış olup, tüm

alanın doluluk oranı % 2.3 dür.

• 5216 Sayılı yasa öncesi planlı alanların %18’i yapılaşmış durumdadır.

• Mevcut sosyal donatı alanları incelendiğinde; 5216 sayılı kanun öncesi yürürlükte

bulunan planlı alanlarda % 10,10 sağlık alanı, % 6,06 eğitim, % 6,62 sosyo-kültürel

donatı alanlarının yapılaşmış olduğu görülmekte olup , bu oranlar sosyal donatı

alanlarının mevcuda ilişkin yetersizliklerini göstermektedir.

5.2.3.2.Nüfus Yapısı

2000 Genel Nüfus Sayımı Sonuçlarına Göre

Foça İlçesi Dahilinde; Toplam Nüfus: 36107

Tablo 5: KKGAY içerisinde kalan Foça ilçesi 2000 DİE Nüfus Sayım Sonuçları

İlçe

Belediyesi

İlk Kademe

Belediyesi

Köy Mahalle/ bağlı

olduğu

belediye

NÜFUS NÜFUS

Foça X 14604

Yeni Foça X 11652

Bağarası X 3031 17946

Gerenköy X 3263

1 Yeni bağarası X 1759

2 Yeniköy X 264

3 Kozbeyli X 610 3557

4 Ilıpınar X 924

Page 10: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

260

Aliağa İlçesi Dahilinde; Toplam Nüfus: 52271

Tablo 4:KKGAY içerisinde kalan Aliağa ilçesi 2000 DİE Nüfus Sayım Sonuçları

İlçe

Belediyesi

İlk Kademe

Belediyesi

Köy Mahalle/ bağlı

olduğu

belediye

Nüfus

2000

Nüfus

2000

Aliağa X 37537

Helvacı X 4097

1 Bozköy X 1687

2 Çaltılıdere X 942

3 Çakmaklı X 915

4 Çıtak X 892

5 Çoraklar X 113

6 Güzelhisar X 695

7 Hacıömerli X 855 9991

8 Horozgediği X 745

9 Kalabak X 504

10 Karaköy X 208

11 Karakuzu X 829

12 Samurlu X 527

13 Uzunhasanlar X 391

14 Şehitkemal X 688

Yukarı Şehit Kemal X Aliağa 646

Aliağa ilçesinde 209 kişi/ km2 yoğunluk , Foça ilçesinde 176 kişi/ km2 yoğunluk, Menemen

ilçesinde 165 kişi/ km2 yoğunluk değerleri mevcut alan ve 2000 İzmir Valiliği verilerine göre

belirlenmiştir. Buna göre KKGAY İlçe yoğunluklarının İzmir Kentinden ( 281 kişi/ km2

yoğunluk ) düşük olduğu görülmektedir.

Page 11: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

261

Menemen İlçesi Dahilinde; Toplam Nüfus: 28339

Tablo 6: KKGAY içerisinde kalan Menemen ilçesi 2000 DİE Nüfus Sayım Sonuçları

İlçe

Belediyesi

İlk Kademe

Belediyesi

Köy Mahalle/ bağlı

olduğu

belediye

NÜFUS NÜFUS

Emiralem X 3557

Maltepe X 2649 12724

Seyrek X 3865

Türkelli X 2653

1 Alaniçi X 341

2 Bozalan X 378

3 Çukur X 768

4 Göktepe X 761

5 Görece X 373

6 Hasanlar X 256

7 Hatundere X 848

8 İğnedere X 97

9 Karaorman X 85

10 Süleymanlı X 649 9020

11 Turgutlar X 20

12 Ayvacık X 359

13 Bağcılar X 189

14 Belen X 272

15 Çaltı X 199

16 Doğa X 711

17 Haykıran X 1023

18 Telekler X 266

19 Yanık X 1425

Buruncuk X Menemen 497

Çavuş X Menemen 856

Günerli X Seyrek 564

Kesik X Seyrek 2350

Musabey X Menemen 1127

Süzbeyli X Seyrek 150 6595

Tuzçullu X Seyrek 1051

2000 yılı KKGAY Genel Nüfus Toplamı: 116717 kişidir.

Page 12: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

262

Tablo 7: 2000 Nüfus Sayımı Sonuçlarına Göre Büyüme Hızları Baz Alınarak Hesaplanan

KKGAY 2005 Yılı Nüfus Kestirim Tablosu

KKGAY Kentsel Nüfus

2005

Kırsal Nüfus

2005

Toplam

Aliağa 45414 11532 61388

Helvacı 4442

Foça 16055 4519 43374

Gerenköy 4145

Bağarası 3851

Yenifoça 14804

Seyrek 4643

Türkeli 3188 34051

Maltepe 3182

Emiralem 4274

18764(Menemen)

Toplam 103998 34815 138813

2005 yılı Genel Nüfus Toplam: 138.813 kişidir.

2005 yılı nüfusu 3.182.708 olan İ.K.B.N.İ.P. içerisinde KKGAY’si % 4.4’lük bir paya

sahiptir.

KKGAY.nde toplam 138.813 kişinin %75.i olan 103998 kişi Kentsel nüfusu, %25.i olan

34815 kişi kırsal nüfusu oluşturmaktadır.

5.2.3.3. EKONOMİK YAPI ANALİZİ

KKGAY 3 temel sektörel kimliği içinde barındırmaktadır. Gediz havzasını kapsayan birinci

bölge tarım sektörüne bağımlı alt yöre, Eski Foça ve Yeni Foça kıyı bandının turizm ve

ikincil konut sektörüne bağımlı alt yöre ve Aliağa merkezli sanayi ağırlıklı alt gelişme yöresi.

Page 13: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

263

Tablo 8 - İzmir İlçeleri İstihdam Projeksiyonu: 2030

2000 2030 Projeksiyon

Yıllık Bileşik Büyüme

Hızı (%)

İZMİR İLİ 1.281.008 2.221.885 0,0185

Büyük Şehir 1.030.081 1.978.800 0,0220

ALIAGA 26.186 50.742 0,0223

FOÇA 24.129 75.722 0,0389

MENEMEN 56.137 134.730 0,0296

Kaynak: İ.B.B. 2005’den 2030’a İzmir Sosyo-Ekonomik Profil Ve Temel Gelişme Eğilimleri

Toplam İKBNİP 2030 yılı istihdam edilen nüfus projeksiyonunun % 4.4 ‘ü KKGAY‘nden

sağlanacaktır.

2000 yılında İKBNİP İçerisinde Yer Alan KKGAY’ne ait tarım istihdamı 48936 kişi iken

2030 yılnda artarak 56834 kişi olması beklenmektedir.

2000 yılında İKBNİP İçerisinde Yer Alan KKGAY’ne ait sanayi istihdamı 16942 iken 2030

yılında artarak 83319 kişi olması beklenmektedir.

İKBNİP‘nda 14453.8 ha sanayi alanı planlanmıştır. Bunun 5270.3 ha ‘lık alanı KKGAY’nde

yer almaktadır. Bu alanlarda istihdam kapasitesi hesabı sonucu İKBNİP içerisinde KKGAY

Sanayi istihdam oranı % 36 olacağı öngörülmektedir.

Tablo 9- İzmir İlinde İstihdam Edilen Nüfusun Yerleşim Yerleri ve Ana Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı: 2000

TARIM SANAYİ İNŞAAT HİZMET TOPLAM

İZMİR İLİ 365.627 263.656 67.829 583.896 1.281.008

BÜYÜK ŞEHİR 191.853 246.943 59.855 531.430 1.030.081

ALIAGA 8.768 8.366 1.497 7.555 26.186

FOÇA 7.688 870 491 15.080 24.129

MENEMEN 32.480 7.706 2.876 13.075 56.137

Kaynak: İ.B.B. 2005’den 2030’a İzmir Sosyo-Ekonomik Profil Ve Temel Gelişme Eğilimleri

Page 14: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

264

Tablo 10-İzmir İlinde İstihdam Edilen Nüfusun Yerleşim Yerleri ve Ana Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı: 2030

(Projeksiyon)

TARIM SANAYİ İNŞAAT HİZMET TOPLAM

İZMİR İLİ 341.261 512.598 71.198 1.296.828 2.221.885

BÜYÜK ŞEHİR 192.094 494.972 65.622 1.226.112 1.978.800

ALIAGA 10.183 17.041 3.072 20.446 50.742

FOÇA 8.929 1.021 144 65.629 75.722

MENEMEN 37.722 65.257 4.401 27.350 134.730

Kaynak: İ.B.B. 2005’den 2030’a İzmir Sosyo-Ekonomik Profil Ve Temel Gelişme Eğilimleri

2000 yılında İKBNİP İçerisinde Yer Alan KKGAY’ne ait hizmet istihdamı 35710 kişi iken

2030 yılında artarak.113425 kişi olması beklenmektedir.

5.2.3.3.1 Sosyoekonomik Göstergeler

Aliağa İzmir’in kuzeyinde Çandarlı Körfezi’nin güneydoğusunda, 3930 km2 yüzölçümüne

sahip olan bir ilçedir. Sosyoekonomik göstergelere göre nüfusu 57.192 kişi olan Aliağa’da

nüfus artış hızı binde 30,51’dir. Türkiye’de bulunan 872 ilçe arasında nüfus artış hızında

90’ncı sırada bulunmaktadır. İlçede ortalama hane büyüklüğü 3,63’tür. Fert başına genel

bütçe geliri 1.009.454.000 TL’dir. Bu oranla Türkiye’deki ilçeler arasında 8’inci sırada yer

almaktadır. Bebek ölüm oranlarında binde 31,92 ile 634’üncü, vergi gelirlerinin ülke içindeki

payında 14’üncü, okur yazar oranında 19’uncu sırada yer almaktadır. İlçede işsizlik oranı

%6,10’dur. Bu oranla Türkiye’deki ilçeler arasında 349’uncu sıradadır.

Foça yüzölçümü 228 km2, nüfusu 36107’dir. Nüfus artış hızı binde 35,87’dir. Nüfus artış

hızında Türkiye’de 63’ncü sıradadır. Ortalama hane büyüklüğü 3,45’tir. %2.21 işsizlik oranı

vardır. %94,55 okur yazar oranı ile 12’nci, binde 23,35 bebek ölüm oranı ile 801’nci sırada

yer almaktadır. Fert başına bütçe geliri 97.895.000 TL’dir. Vergi gelirlerinin ülke içindeki

payı % 0,022’dir. Bu kategoride 160’ncı sıradadır.

Menemen, 665km2 yüzölçümü ve 114.457 kişi nüfusu ve binde 40,88 nüfus artış hızı vardır.

Nüfus artış hızında Türkiye’de 47’nci sıradadır. Ortalama hane büyüklüğü 4,09’dur.

%4,76’lık işsizlik oranıyla Türkiye’deki diğer ilçeler arasında 478’nci sıradadır. %87,34’ü

okur yazar olan ilçede, binde 47,80 bebek ölüm oranı vardır. Fert başına bütçe geliri

Page 15: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

265

71.292.000TL’dir. Vergi gelirlerinin ülke içindeki payı % 0,05169’ dur. Bu kategoride ise

119’ncu sıradadır.

İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa Adana Büyükşehir merkez ilçeleri gelişmiş yerleşmeler olarak

kabul edildiğinden , bu ilçeler dışında kalan 858 ilçe içinde gelişmişlik sırasında Aliağa İlçesi

18. , Foça İlçesi 100. , Menemen İlçesi 93. sırada yer almaktadır.

5.2.3.3.2 Tarım

KKGAY’ de Aliağa ilçesinde tarla bitkileri üretimi ve meyve üretimi eşit ağırlıklı yapılmakta

olup Foça ve Menemen ilçelerinde ağırlıklı olarak tarla bitkileri üretilmektedir. Bölgede

toplam tarım alanını %13’ü sulanan arazi kapsamında kalmaktadır.

Aliağa’daki toplam arazinin %43,4’ü tarım alanıdır. Bölgedeki 11.881 hektar toplam tarım

alanının 5.953 hektarı tarla alanı, 4.571 alanı zeytin alanıdır. Zeytin, tütün, pamuk, sebze,

çekirdeksiz üzüm ilçede üretilen en önemli bitkisel ürünlerdir. Zeytincilik, Aliağa ilçesinde

çok önemlidir. Erik, armut, şeftali, incir, ve nar üretilen en önemli meyvelerdir. Hayvancılık,

aynen bitkisel üretimde olduğu gibi sanayileşmenin ilçe merkezi’ne göçü hızlandırmasına yol

açarak olumsuz yönde etkilenmiştir. Köy ve kasabalardan ilçe merkezine yapılan göç bitkisel

üretimi olumsuz yönde etkilemiştir.Tarım sektöründe çalışanların oranı %33.48’dir. İlçede

istavrit, kopez, sarpa hamsi, çipura, mercan, levrek ve barbun başta olmak üzere çeşitli balık

türleri avlanmaktadır. Avlanan balıklar İzmir ve İstanbul balık hallerine gönderilmektedir.

Foça’da toplam alanın % 23,1’i tarım alanını oluşturmaktadır. Bölgedeki 4.737 hektar

toplam tarım alanının, 2.862 hektarı tarla alanını, 935 hektarı zeytin alanını ve 366 hektarı

sebze alanını oluşturmaktadır. Sulanan alan %69’unu oluşturmakta, sulanmayan alanda ise

kuru tarım yapılmaktadır. İlçede üretilen pamuk, buğday, mısır, arpa, domates, şeftali

çekirdeksiz üzüm ve zeytin önemli bitkisel ürünleridir. Holstein, sığır (melez+yerli), koyun,

kıl keçisi, hindi ve tavuk yetiştirilmektedir. İlçede balıkçılık önemli bir gelir sahasıdır.

Sardalya, kültür levreği, barbunya, dil balığı ve hamsi balıkçılıktan sağlanan gelirin büyük

kısmını sağlamaktadır. Tarım sektöründe çalışanların oranı %31,86’dır.

Menemen’de toplam tarım alanının %33,1’i tarım alanı, %23,2’si orman ve fundalık alan,

%33,2’si diğer arazidir. 22.969 hektar toplam tarım alanının 12.440 hektarı tarla alanı,

Page 16: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

266

4.033’ü sebze alanıdır. Akdeniz ikliminin görüldüğü ilçede çok çeşitli ürünler

yetiştirilebilmektedir. Pamuk, mısır, yonca ve buğday en çok üretilen tarla ürünleridir. Şeftali,

mandalina, kayısı, erik en çok üretilen meyvelerdir. İzmir ilinde üretilen çileğin hemen hemen

tamamı ilçede üretilmektedir. Zeytin, İzmir’in birçok ilinde olduğu gibi ilçede de önemli bir

yere sahiptir. Hayvan sayısı ilçede azalmaktadır. Saf kültür sığırı, keçi, koyun, tavuk

yetiştirilmekte ve arıcılık yapılmaktadır. Tarım sektöründe çalışanların oranı %57,86’dır.

5.2.3.3.3 Sanayi

Aliağa ilçedesinde ticareti gerçekleştirebilecek beşeri sermaye eksikliğinden dolayı ticaret

gelişmemiştir. Başta PETKİM ve TÜPRAŞ olmak üzere gemi söküm tesisleri kağıt

fabrikası, gübre sanayi demir çelik fabrikaları, haddehaneler gibi bir çok önemli sanayi

tesisleri bulunmaktadır. Halihazırda hizmet vermekte olan İzmir Aliağa Organize Sanayi

Bölgesi sanayiciye rekabet gücü kazandırmak, yatırımları artırmak suretiyle iş sahaları açmak,

ülke ekonomisine katkı sağlamak üzere kurulmuştur. Petkim Organize Sanayi Bölgesi ise

Petkim ürünlerini işleyen fabrikaların bulunacağı bir bölge olacaktır. Yer seçimi yapılan bölge

1998 Yatırım Programına alınmıştır. Sanayi sektöründe çalışanların oranı %31.95’tir. Aliağa

Küçük sanayi sitesi 254 İşyerinden oluşmaktadır.

Foça ilçe sanayisi tarıma dayalıdır. Sanayi sektöründe çalışanların oranı %3.61’dir. Sunta

fabrikası, tül fabrikaları, çırçır fabrikaları, zeytinyağı fabrikaları, mandıraları tavuk çiftlikleri

ve mantar çiftliği bulunmaktadır.

Menemen’de ilçede çırçır fabrikaları, üzüm ve incire dayalı işletmeler, tavukçuluk,

çömlekçilik ve deri sektörü bulunmaktadır. Sanayi sektöründe çalışanların oranı %13,73’tür.

Sanayi sektöründe istihdam edilenlerin yarıya yakını deri serbest bölgesinde istihdam

edilmektedir. İzmir Menemen Deri Serbest Bölgesi 1997 yılında kurulmuştur. 1.760.000 m2

alana sahiptir. 189 adet yatırıma uygun parseli bulunan serbest bölgede; ayakkabı, deri imalat

ve satım, deri kimyasalları üretim, alım-satım, deri makineleri, konfeksiyon malzemeleri, deri

yan ürünleri, deri tekstil, ham deri, halı ürünleri ağırlıklı olmak üzere inşaat ve otomotiv

sektörleri bulunmaktadır.

Page 17: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

267

5.2.3.3.4 Hizmetler

Bir çok uygarlığın mirasını topraklarında barındıran Aliağa İzmir’in bir çok ilçesinde olduğu

gibi tarihi yönden zengin bir ilçemizdir. Tarihi zenginliği ve deniz kıyısında olması ilçeyi

turizme elverişli hale getirmektedir. Hizmetler sektöründe çalışanların oranı %34.57’dir.

Ancak sanayi üretiminin oluşturduğu çevresel etkiler Aliağa’da turizmin gelişmesini

engellemektedir.

Foça ilçesinde hizmetler sektöründe çalışanların oranı %64,53’tür. Turizm bölge

ekonomisinde önemli yer tutmaktadır. Yaz aylarında yerli ve yabancı turistleri ağırlayan

Foça’nın yatak kapasitesi 2000’e yakındır. İlçede 1 adet 100 kişilik kültürel tesise bağlı

toplantı salonu yer almaktadır.

Menemen ilçesinde yaz ve kış turizmi gelişmemiştir. Barındırdığı tarihi yerlerin tanıtımı

yeterince yapılmadığı için kültür turizmi de gelişme göstermemiştir. Hizmetler sektöründe

çalışanların oranı %28,41’dir.

5.2.3.3.5 Ulaşım ve Teknik Altyapı

İzmir’den Kuzey Kentsel Gelişme Alt Yöresine ulaşım mevcut durumda İzmir

Çanakkale devlet yolundan sağlanmaktadır.Ancak mevcut durumda bu yolun yetersiz olduğu,

özellikle Çiğli ve Karşıyaka İlçelerinde büyük trafik yoğunluğuna sebep olduğu

gözlenmektedir. Ayrıca KKGAY’nde Aliağa ve İzmir arasında ulaşımı sağlayan bir

demiryolu ağı mevcuttur. Demiryolu ağı mevcut durumda yeterli derecede verimli olarak

kullanılamamaktadır. Aliağa’da demiryolu ulaşımı, sanayi kuruluşlarına dayalı olarak

yapılmaktadır. Aliağa ile Menderes arasında, elektrifikasyon ve sinyalizasyon bölümü

tamamlanmış olan metro hattı, test aşamasına gelmiştir.

Büyük bir kısmı denize kıyısı olan yerleşmelerden oluşmasına rağmen KKGAY’nde

deniz taşımacılığı gözlenememektedir. İzmir limanına alternatif olan Aliağa limanının önemi

her geçen gün daha da artmaktadır. Foça’da ise liman bulunmamaktadır. Ancak Foça Yat

Bağlama yeri teknelerin yanaşabileceği şekilde düzenlenmiştir. Aliağa ilçesinde 10 adet iskele

bulunmaktadır. Bunlardan Nemrut limanında faaliyet gösteren şirketler bulunmaktadır. Ancak

Page 18: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

268

limanın altyapı ve diğer ihtiyaçlarını giderecek üniteler oluşmamıştır. Foça Yat limanı Projesi

DLH 6.Bölge Müdürlüğünce geliştirilmiştir. Uygun yer arama çalışmaları devam etmektedir.

KKGAY’de düzenli katı atık depolama alanı ve arıtma tesislerinin yerleşmelere göre dağılımı

aşağıdaki gibidir. Aliağa’da bulunan katı atık depolama alanının düzensiz oluşu teknik

altyapı sorunlarına neden olmaktadır.

Foça ilçesinde ÖÇK tarafından kurulmuş ve 1987 yılından beri işletilen düzenli atık depolama

tesisinin faaliyeti devam edecek olup, burada Foça ilçesi ile yeni Foça ve Bağarası ilk

kademe belediyelerinin ve bağlı köylerinin atıklarının depolanması yapılacaktır.

5.2.4. SORUNLAR VE POTANSİYELLER

5.2.4.1.SORUNLAR

Çevre ve Sağlık

• Sanayi kuruluşlarının ;

- Enerji, plansızlık (makro ölçekte planlama yapılmamıştır), katı atıkları atma,

ihracat, liman yollarının asfalt ve organize olmaması, tren yolunun limana

kadar gelmemesi gibi başlıca sorunları bulunmaktadır.

- Alanlarının giderek artması, özellikle Foça-Aliağa arasında kurulu bulunan

demir çelik fabrikası ile Petkim ve Tüpraş bacalarından çıkan zehirli atıklar

çevreyi olumsuz yönde etkilemektedir.

- Atıklar ve bazı petrol kaçakları nedeniyle çevre ve hava kirliliği oluşmaktadır.

• Aliağa –Nemrut limanındaki yol bağlantıları yetersiz ve altyapı sorunları vardır.

Çevre kirliliğinin tarım ve hayvancılık üzerindeki olumsuz etkileri giderek artmaktadır

Harita 1: Sanayi kökenli yıllık ortalama SOX Konsantrasyonları

Page 19: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

269

Kaynak: DEÜ. Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü (2001) İzmir İli Temiz

Hava Planı Proje Raporu , İzmir

KKGAY’ndeki Aliağa merkezli sanayi yoğunlaşmasının yarattığı çevresel etkiler yukarıdaki

haritada net bir biçimde görülmektedir.Bu bölgedeki sanayi türlerinin

Harita 2: Sanayi kökenli yıllık ortalama NOX Konsantrasyonları

Kaynak: DEÜ. Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü (2001) İzmir İli ----Temiz

Hava Planı Proje Raporu , İzmir

Page 20: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

270

yarattığı çevresel kirlilik kent merkezi ve Kemalpaşa sanayi odaklarından oldukça fazladır.

• Aliağa ilçesinde sanayinin yoğun olması tarıma olan eğilimi azaltmakta olup bölgede

tarım ve hayvancılık giderek önemini yitirmektedir.

• DSİ sulama alanlarındaki 1.sınıf tarım arazilerinin yapılaşmaya açılmış olması ilçe

tarımını olumsuz yönde etkilemektedir.

• Mevcut meraların zayıf ve yetersiz olması hayvancılığı olumsuz yönde etkilemektedir.

• Mevcut içme suyu kapasitesi ilçenin ihtiyacını karşılayamamaktadır.

• Bağarası beldesi ile Yenibağarası köyünde arıtma tesisi yoktur.

• İlçede önemli bir yere sahip olan tarıma gerekli özen gösterilmeli, ürün kalitesindeki

bozulma ve verim düşüklükleri sorunlarına çözüm bulunmalıdır.

• Manisa Organize Sanayi Bölgesi atıklarının Gediz’de meydana getirdiği kirlenmenin

tarımsal arazilere olan olumsuz etkileri nedeni ile Gediz nehrinin doğduğu yerden denize

döküldüğü yere kadar olan alanda sanayi atıkların arıtılması ve bilinçli gübre kullanımı

sağlanmalıdır.

Yapılaşma Süreci

• KKGAY’nde özellikle kırsal yerleşim alanlarında imar planlarına ilişkin sorunlar

bulunmaktadır. Daha çok alt ölçekli planlama çalışmalarında yol, meydan , altyapı ,

sosyal donatı alanları yetersizliklerinin çözümüne yönelik revizyon plan ihtiyacı

oluşmuştur.

• Foça’daki askeri eğitim alanlarının geniş arazi kullanımı , turizmi fiziksel alan

kullanımını azaltıcı nitelikte olması sebebiyle olumsuz yönde etkilemektedir.

• Foça İlçe girişindeki mevcut günübirlik tesislerin çevre düzenlemeleri yetersizdir.

• Foça ilçesinde İzmir’e yakın ikincil konut üretimi hızlanmıştır. Bu durum turistik

gelişmeyi tehdit eden boyutlara ulaşmıştır.

Korumaya İlişkin

• Foça ve Yenifoça yöresindeki arkeolojik ve doğal sit alanlarının çok olması kamusal

hizmetlerin ve turizmin gelişmesini , yatırımların hızlı bir şekilde yapılmasını

yavaşlatmaktadır. Bu tip çalışmalarda ilgili idarelerce uygun çözümler üretilmelidir.

• Foça’da yapılan kazılarda ortaya çıkarılan tarihi eserlerin sergilenebileceği bir müze

gerekmektedir.

Page 21: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

271

• Kuş Cenneti’ndeki ekosistemin devamlılığı için su kaynaklarının sürdürülebilir

kullanımını sağlayacak tedbirler alınmalıdır.

Ulaşım

• İzmir Foça ulaşım maliyetlerinin yüksek olması çalışan kesimin ve halkın

şikayetlerine neden olmaktadır. İlçeye olan ulaşım imkanlarının çeşitlendirilmesi

gerekmektedir.

• Foça’nın havaalanına uzak kalması turizm potansiyelini yeterli düzeyde

değerlendirememektedir

• Menemen-Aliağa çift hatlı demiryolu inşaatının bitirilmesi için yeterli kaynak

aktarılmalıdır.

Kıyı

• Aliağa ‘da su ürünleri bakımından oldukça uygun bir konuma sahip olmasına rağmen

bu alanda hiçbir yatırım yapılmamıştır.

• Foça İlçesindeki mevcut soğuk hava deposunun kapasitesi yetersizdir.

• Foça da mevcut balıkçı teknelerinin ihtiyacını karşılayacak bir balıkçı barınağına

ihtiyaç vardır. Ayrıca balıkçı ve diğer teknelerin tamir edilebileceği bir tersane

gerekmektedir.

• Foça’nın kültür turizmine yönlendirilmesi gereklidir. Ayrıca otellerin kongre

salonlarından yararlanılarak İzmir’deki bazı kongrelerin buralarda yapılması

yönlendirilmelidir. İlçede yatak kapasitesi yetersizdir.

• Gelişen yat turizmine ek olarak yabancı teknelerin de giriş çıkışlarını yapabilmesi için

gümrük kapısı yapılmalıdır.

5.2.4.2. Potansiyeller

Çevre ve Sağlık

• Foça İlçesinin yol güzergahında olması nedeni ile her türlü konservecilik, şarap ve

salça fabrikalarının, kuru üzüm depolama alanları için potansiyel taşımaktadır.

• Aliağa’nın önümüzdeki yıllarda sanayi kenti olabilmesi için planlamanın her sahada

yapılması gerekmektedir. Doğal güzelliklerin korunması ve turizm potansiyeli

değerlendirilmelidir. Tarihi ve kültürel değerlerini tanıtmak suretiyle Aliağa turizmi

canlandırılmalıdır. Ilıca Burnu’nda sıcak su kaynağı mevcuttur. Bu kaynak turizmin

Page 22: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

272

yararına kullanılmalıdır. Aliağa Organize sanayi bölgesindeki yatırımlar için yapılacak

yeni bir liman sanayisini daha da geliştirebilecektir. Son olarak, ilçe sınırları içerisinde

bulunan meralar hayvancılığın gelişmesi için ideal bir ortam yaratmaktadır. İlçede

sanayiinin ihtiyacını karşılamak için enerjiye yapılacak yatırımlar ve köyden kente

göçü engellemek için halıcılık kilimcilik ve arıcılığa yatırım yapılabilir.

• KKGAY’sinde tarımsal ürün deseni zengindir.

Yapılaşma Süreci

• Foça ve Yenifoça kıyı bandı turizm yatırımları için önemli olanaklar potansiyeller

sunmaktadır.

• Mevcut tüm iskeleleri bir araya toplayacak şekilde Nemrut körfezi, liman olarak

değerlendirilebilir.

Korumaya İlişkin

• İlçe fokları ve sahip olduğu tarihi değerleri ile hızla gelişmekte olan bir turizm

merkezidir.

• Foça İlçe turizminin geliştirilmesi amacıyla, tarihi yapılar ve tescilli konutların aslına

uygun olarak restore edilmesi; Karagöl ve Kuş cennetinin ulaşımının kolaylaştırılması;

turistlere yönelik dinlenme tesislerinin yapılması ve ilçe halkının turizm açısından

bilgilendirilmesi sağlanmalıdır.

Ulaşım

• Nemrut limanın demiryolu ile desteklenerekgeliştirilmesiyle İzmir limanı yükünün

azaltılması hedeflenmektedir.

Kıyı

• Aliağa İlçesi Bakırçay havzasının güney sınırında yer almakta olup sert rüzgarlara

kapalı, adeta bir kıyı gölünü andıran Nemrut limanı sayesinde doğal bir balıkçı

barınağıdır.

• Balıkçılığın gelişmiş olması turistlere sağlıklı ve özgün ürünler sunuş imkanı

yaratması nedeniyle Foça İlçesi’nin turistik niteliğini destekleyici bir unsurdur.

• Yat limanı balıkçı barınağı gibi İlçe için çok önemli projeler gerçekleştirilebilir.

• Foça, İlçesinde turizm yatırımcılarının tesis kurmaları karlıdır. Alınan araziler

önceden yapılan yatırımlar emsal alınarak şaraplık üzüm ve mantar üretmek için

kullanılabilir.

Page 23: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

273

İstihdam

• Aliağa OSB’nin yeni yatırım ve istihdam olanakları yaratması sözkonusudur.

• Gerenköy, Bağarası, Yeniköy, Ilıpınar köyleri son dönemde şaraplık üzüm bağları için

potansiyel taşımaktadır.

• Süt ve besi hayvancılığı için Gediz tarım havzası büyük potansiyele sahiptir.

• Menemen’de tarıma dayalı sanayi geliştirilebilir. Pamuk ve meyvenin işleneceği

fabrikalar kurulabilir. İlçede üretilen meyveler, meyve suyu üreten tesislerde

değerlendirilebilir. Deri ve konfeksiyon alanında yatırım yapılabilir. Deri ve

konfeksiyon alanında okulu olan ilçe, bu alanda yapılacak yatırımlar için nitelikli

işgücü sağlayabilecektir.

• KKGAY’si önemli bir tarımsal üretim alanıdır. Özellikle sebze ve meyve alanında

yetiştirilemeyecek ürün bulunmamaktadır. İzmir’e demiryolu ile bağlı olması ve yakınlığı

ürünlerin pazarlanması açısından avantaj teşkil etmektedir.

• Ayrıca meyve suyu fabrikalarının kurulması, bölgede yetiştirilen ürünlerin

değerlendirilmesi açısından uygun işkollarıdır.

Genel Değerlendirme;

Alsancak limanını desteklemek ve halihazırda Alsancak Limanına girmeyen transit yük

taşımacılığı yapan gemilere hizmet vermek amacıyla düşünülen, 2500 ha stoklama alanı ie

Akdeniz bölgesinin en büyük limanı Çandarlı limanı kuzey kentsel bölgesinin gelişmesinde

önemli bir potansiyel taşımaktadır.

Aliağa sanayi alanlarının su ihtiyacı kunduz barajının yapılmasıyla büyük ölçüde çözülme

potansiyeli vardır.

Nemrut limanındaki 8 iskeleye yıllık 3000 gemi gelmesi büyük bir potansiyele sahip

olduğunu kanıtlamaktadır.

Turizm tesisleri ve kıyı kullanımı Eski Foça –Yeni Foça aksının yüksek bir turizm

potansiyelini ortaya çıkarmaktadır.

Page 24: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

274

Karacabey- İzmir Doğal gaz boru hattı ile Aliağa’ya ulaşan dağal gaz, OSB enerji taleplerini

ve verimliliklerini artıracaktır.

Samurlu ve Ilıca burnu çevresinde yer alan jeotermal enerji potansiyelini barındırmaktadır.

Ekolojik Köy Projesi 1992 yılında Rio’da yapılan Dünya Çevre Zirvesinde dünya liderleri 21.

yüzyılda uygarlığın devamlılığını sürdürecek programların oluşturulmasına karar

vermişlerdir. Bu görüşten hareketle 1994 yılında kurulan Eko-köy ağı (GEN) Gündem 21’i

hayata geçirmenin bir aracı olarak ortaya çıkmıştır. Bu ağ içinde yer alan projelerin ortak

noktası eğitim üzerinde durmaları ve ekolojinin toplum ve iş yaşamının gelişiminin

birlikteliğini sağlama isteğidir. Bu konumdaki çalışmalar Bağarası köyünde 55 dönümlük bir

alanda sürdürülmektedir.

5.2.4.3 GELİŞME EŞİKLERİ

Eski Foça –Yeni Foça kıyı bandında, mevcut çevre düzeni planı kararları, doğal ve arkeolojik

sit kararları ile orman ve eğimden kaynaklanan doğal eşikler gelişmenin sınırlarını

çizmektedir. Ayrıca yerleşim alanlarını kuşatan askeri alanlar önemli sınırlayıcılar arasında

bulunmaktadır. Bu eşikler özellikle Eski Foça’da yeni gelişme alanlarının açılmasını

engellemektedir.

Gediz havzası toprak yapısı, arazi kullanım durumu, taşkın alanı, RAMSAR sulak alanı,

doğal ve arkeolojik sit kararları ile DSİ sulama projesi yatırımları nedeniyle önemli yasal,

doğal ve fiziki eşikleri içinde barındırmaktadır. Bu yapısı nedeniyle tarım dışı gelişme

eğilimlerinin kesinlikle engellenmesi gereken bir alandır. Seyrek, Maltepe, Gerenköy,

Helvacı, Türkelli, Emiralem, Bağarası bu havza sınırları içerisinde yer almakta ve benzer

eşiklerle karşı karşıya bulunmaktadır.

Aliağa sanayi odaklı gelişim bölgesinde başta kyme, myrina, gryneion, arkeolojik alanları,

ekili zeytin alanları, çaltıdere taş ocakları, sulanabilir tarım alanları (Güzelhisar çayı

boyunca) ve orman alanları kentin gelişimini sınırlandıran başlıca eşiklerdir.

Page 25: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

275

5.2.5. AMAÇ VE HEDEFLER

• KKGAY’de İKBNİP’nin vizyonu olan, çeşitli istihdam fırsatlarının yaratılmış olması

Eğitim ve Sağlık Hizmetleri de dahil olmak üzere kaliteli altyapı ve servislerin

hazırlanması,

• Uzun vadede kentsel gelişimin sağlanması, kentsel ve kırsal yerleşimlerde yüksek yaşam

standardının sağlanması için gerekli plan kararlarının alınması.

• KKGAY’nde yer alan Gediz Havzasının yüksek tarım potansiyelinin korunması.

• KKGAY’de gelecekteki vizyonu gözönüne alındığında mevcuttaki arazi kullanım

durumuda dikkate alınarak sanayileşmenin gelişeceği düşünüldüğünden sahip olunan

tarihi ve doğal değerlerinde korunduğu planlı sanayi gelişiminin sağlanması.

• KKGAY’nde kentsel yerleşmelerin ihtiyacını karşılayacak rekreatif tesislerin yer

alabileceği alanlar yaratmak.

• KKGAY’de varolan ekolojik ve tarihi değerlerin korunması ve gelecek nesillere

aktarımının sağlanması.

• Kuzey Kentsel Yerleşme Alanlarını merkez kent ile erişilebilirliğinin arttırılarak ulaşım

bağlantılarının kuvvetlendirilmesi KKGAY’de varolan potansiyeller doğrultusunda

turizmin gelişmesinin sağlanması.

5.2.6. KENTSEL GELİŞME STRATEJİLERİ

• Türkiye’nin önemli sulak alanlarından uluslar arası öneme sahip sulak alan niteliğinde

Ramsar Sözleşmesi listesine dahil edilen Kuşcenneti ve yakın çevresinin bu niteliklerinin

korunması, sürdürülmesi

• KKGAY’de turizm sektörünün geliştirilmesi için turizm’de çeşitlenme öngörüsüyle

Kuşcenneti ve yakın çevresinde Eko-Turizm, Foça’da turizm, Aliağa’da günübirlik

turizmin geliştirilmesi.

Page 26: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

276

• KKGAY’de yer alan sanayi alanı yerleşim alanları, turizm alanlarına hizmet vermek ve

İzmir kenti kuzey girişinin yol projesinin güçlendirilmesi amacıyla otoyol bağlantısının

sağlanması ve Aliağa’ya kadar olan mevcut demiryolu güzergahının Çandarlı limanına

uzatılması.

• Aynı kapsamda Nemrut Limanı’na demiryolu bağlantısının geliştirilmesi.

• Kıyı kenti olan İzmir’in eğitimine ihtiyaç duyulan tekne yapım, söküm yatçılık

konularında eğitim veren kurumların yer seçimine olanak tanımak.

• Ege Bölgesinin ihtiyacını karşılayacak ve kıyılarda düzensiz olarak parsel ölçeğinde

hizmet veren tekne, yat imalat bakım sektörünün teşhir alanlarını da içinde bulundurarak

dünya standartlarına uygun bir şekilde organize faaliyet gösterecekleri bir alan ayrılması.

5.2.7. ALT YÖRE PLAN ŞEMASI

KKGAY, taşıdıkları potansiyel ve kimlikleri nedeniyle 4 ana program alanına bölünmüştür.

Gediz havzasını kapsayan bölge tarım sektörüne bağımlı program alanı, Eski Foça ve Yeni

Foça kıyı bandının turizm ve ikincil konut sektörüne bağımlı program alanı , Aliağa merkezli

sanayi ağırlıklı program alanı ve tarım, orman ve doğal karakteri korunacak alandan oluşan

yeşil kuşak program alanı.

Page 27: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

277

Şekil: KKGAY Program Alanları

5.2.7.1. Kuzey Sanayi Program Alanı (KSPA)

Bu program alanı güneyde Yeni Foça, Horozgediği, demir çelik tesisleri, Bozköy orman

alanları ,Yukarı Şehit Kemal köyü ile sınırlanırken, batıda kıyı ile sınırlanmakta, doğuda ise

öneri demir yolu ve Samurlu köyü ile Bahçeboğaz mevkinde tarım alanları, Aliağa Organize

Sanayi alanını kapsayarak yine demiryolu boyunca Maviköşe köyüne kadar uzanmakta olup,

alan kuzeyde ise Çaltıdere yat imalat bakım onarım alanları ve Maviköşe köyü ile

sınırlanmaktadır.

KSPA, Aliağa merkezli mevcut sanayi kimliğini sürdürmesi, İzmir kentsel bölgenin önemli

sanayi üretim merkezlerinden biri olması, barındırdığı iskeleler ve hinterlandıyla olan ulaşım

olanakları nedeniyle bir aktarım noktası rölünü üstlenmesi öngörülmüştür. Bu program

alanında özellikle endüstriyel üretim, enerji ve yük limanı sektörlerinde gelişmesine yönelik

kararlar alınmıştır.

KYKPA

KTHPA

KSPA

KTPA

Page 28: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

278

5.2.7.2. Kuzey Tarım Havzası Program Alanı (KTHPA)

Bu program alanı, güneyde Tuzla, Sasalı İlk kademe belediye sınırları, Kaklıç askeri

havaalanı ile Kaklıç köyü ile sınırlanırken, doğuda Günerli köyü ve Menemen arıtma

tesislerinden Çavuşköy’den demiryoluna dayanmakta, Yahşelli Emiralem-Göktepe-

Değirmendere-Haykıran-Belen-Doğa-Türkelli-Helvacı boyunca öneri otoyola dayanmaktadır.

Kuzeyde ise, Bağarası-Gerenköy ile Gediz taşkın alanından Yukarı Şehitkemal köyüne

dayanmaktadır. Batıda ise İzmir Körfezi ile Foça askeri alanları ile sınırlanmaktadır. DSİ

Menemen Sulama Havzası ve alanın büyük bir bölümünü kaplayan 1. Derece Doğal Sit

Alanındaki tarım alanlarının korunması ilke olarak benimsenmiştir.

5.2.7.3. Kuzey Turizm Program Alanı (KTPA)

Bu program alanı, güneyde askeri alanlar ile başlayıp, batısında Ege Denizi ile sınırlanmakta

olup , doğusunda orman alanları , kuzeyde ise Sıraköy, Yenifoça ile Horozgediği boyunca

Ege Denizi alanın sınırlarını çizmektedir.

KTPA, Foça-Yenifoça kıyı bandında mevcut turizm tesisi ve turizm konut kimliğini

sürdürmesi, barındırdığı tarihsel arkeolojik miras ve kıyı kullanım olanakları ile izmir

kentsel bölgenin önemli turizm merkezlerinden biri olması öngörülmüştür. Bu program

alanında özellikle turizm-ikincil konut ve günübirlik rekreasyon sektörlerinde gelişmesine

yönelik kararlar alınmıştır. Program alanında, turizm yatak kapasitesinin artırılması,

arkeolojik ören yeri düzenlemeleri, deniz ulaşımı başlıca yatırım sektörleri olacaktır.

Foça ve Yenifoça belediyeleri sınırları dahilinde bulunan ve daha önce yürürlükte olan çevre

düzeni planlarında güncelliğini yitiren sit alanları kararları, Kültür ve tabiat varlıkları koruma

kurulunca yenilenen sit karaları doğrultusunda planlar revize edilmiştir. Bu doğrultuda,

Yenifoça’da 1. derece doğal sit alanlarında kalan imar planları yeniden düzenlenmiştir. 2.

derece doğal sit içinde kalan alanlarda turizm tesisi, tatil köyü ve günübirlik tesis kararlarının

sürdürülmesi öngörülmüştür.

Page 29: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

279

5.2.7.4.Kuzey Yeşil Kuşak Program Alanı (KYKPA)

Yeşil kuşak program alanı sınırı, güneyde Yamanlar ve askeri alan ile Kurudere Köyüne

dayanmakta, doğuda İzmir Büyükşehir belediyesi ile İzmir il sınırı boyunca Karaorman,

Çaltı, Köyleri, Emiralem-Manisa demir yolunu dik keserek Telekler Köyü boyunca

Güzelhisar barajına kadar uzanmaktadır. Kuzeyde ise program alanı sınırı Kalabak ve

Hacıömerli Köyünün kuzeyinde İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırına dayanmaktadır. Batı

sınırları ise Foça sit sınırları ve Yenifoça plan sınırlarına dayanmaktadır.

KYKPA, orman, doğal karakteri korunacak alan ve tarım alanlarından oluşan kentsel

gelişimin sınırlandırıldığı ve merkez kentin kuzey saçaklanmasını engelleyen bir rolü

bulunmaktadır. Bu program alanında gelişmiş sektörler tarım ve orman sektörleridir. Bu

program alanında özellikle ağaçlandırma, günübirlik rekreasyon, sulama ve tarımsal

iyileştirme projeleri başlıca yatırım sektörleridir.

Kırsal gelişmenin baskın nitelik kazandığı bu bölgede, Telekler, Değirmendere, İğnedere,

Hasanlar, Haykıran, Belen, Doğa, Yanık, Çukur, Turgutlar, Bozalan, Hatundere, Samurlu,

Güzelhisar, Çıtak, Uzunhasan, Karakuzu, Çoraklar, Karaköy, Kalabak, Hacıömerli, Karakuyu,

Kocaahmetler, Yeniköy, Kozbeyli, Bozköy, Ilıpınar, Şehitkemal, Göktepe, Bağcılar,

Karaorman, Çaltı, Ayvacık köy yerleşmeleri orman köyleri, orman ürünlerine ve tarımsal

üretime bağımlı gelişmelerini sürdürümesi öngörülmüştür.

Bu program alanında Aliağa Organize Sanayi Bölgesinin kullanma suyu ihtiyacını

karşılamaya yönelik Kunduz barajı ile İzmir kent merkezinin içme suyu ihtiyacını

karşılamaya yönelik Değirmendere barajları, DSİ projeleri kapsamında planlanmıştır.

Güzelhisar deresi boyunca yer alan tarım toprakları ve özel mahsül alanlarının korunması

öngörülmüştür.

Menemen belediyesine bağlı Çukurköy şelalesi alanında 12 ha lık günübirlik tesis alanı

planlanmıştır.

Page 30: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

280

5.2.8. ROL /İŞLEV /KİMLİK

5.2.8.1. KUZEY SANAYİ PROGRAM ALANI (KSPA)

KİMLİK: SANAYİ KENTİ

ROL: İKB’NİN ÜRETİM VE AKTARIM NOKTASI

GELİŞMİŞ SEKTÖRLER: ENDÜSTRİYEL ÜRETİM-ENERJİ-YÜK LİMANI

YATIRIM SEKTÖR/KONU/TEMA ALANLARI: LİMAN-TEKNİK ALT YAPI-OSB-

UZMANLAŞMIŞ EĞİTİM-TEKNE YAT GEMİ İMALAT ALANI

5.2.8.2. KUZEY TARIM HAVZASI PROGRAM ALANI (KTHPA)

KİMLİK: TARIM VE REKREASYON ZONU

ROL: İKB’NİN KUZEY TARIMSAL ÜRETİM MERKEZİ

GELİŞMİŞ SEKTÖRLER: TARIM-ENDÜSTRİYEL ÜRETİM

YATIRIM SEKTÖR/KONU/TEMA ALANLARI:TARIMSAL İYİLEŞTİRME-

SULAMA-GÜNÜBİRLİK REKREASYON-YABAN HAYATI KORUMA

5.2.8.3. KUZEY TURİZM PROGRAM ALANI (KTPA)

KİMLİK: TARİH –TURİZM VE YABAN HAYATI KORUMA ZONU

ROL: İKB’NİN KIYI ORYANTASYONLU TURİZM YATIRIMLARINI VE REKREATİF

KULLANIM TÜRLERİNİN ÜSTLENMEK

GELİŞMİŞ SEKTÖRLER: TURİZM-İKİNCİL KONUT-GÜNÜBİRLİK REKREASYON

YATIRIM SEKTÖR/KONU/TEMA ALANLARI:TURİZM TESİS ALANLARI-KARA

VE DENİZ AVCILIĞI-ARKEOLOJİK ÖREN YERİ DÜZENLEMELERİ-TARİH VE

TURİZM TURLARI-DENİZ ULAŞIMI-YABAN HAYATI KORUMA VE GELİŞTİRME

5.2.8.4.KUZEY YEŞİL KUŞAK PROGRAM ALANI (KYKPA)

KİMLİK: TARIM-ORMAN-REKREASYON ZONU

ROL: MERKEZ KENTİN KUZEY ORYANTASYONLU SAÇAKLANMASINI

ENGELLEMEK

GELİŞMİŞ SEKTÖRLER: TARIM -ORMAN

Page 31: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

281

YATIRIM SEKTÖR/KONU/TEMA ALANLARI: TARIMSAL İYİLEŞTİRME-

SULAMA-GÜNÜBİRLİK REKREASYON-AĞAÇLANDIRMA-GEÇİCİ KONAKLAMA

5.2.9. PLANLAMA KARARLARI

5.2.9.1. Kentsel Konut Alanları

Kuzey kentsel gelişme alt yöresi sınırları içinde toplam 945 ha alan meskun konut alanı olarak

planlanmıştır. Toplam konut alanının % 29’u meskun konutlardan oluşmaktadır. Alt yöredeki

toplam gelişme konut alanı ise 1846,4 ha’dır. Konut alanları içindeki oranı ise % 57 dir.

KKGAY içinde toplam kentsel konut oranı % 3 dür.

Tablo 11: KKGAY Kentsel Konut Alan Dağılımı

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM TÜRÜ İÇERİSİNDEKİ %

TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ %

KENTSEL KONUT ALANLARI MESKUN KONUT SIK YOĞ. 6,9 0,2 0,0 MESKUN KONUT ORTA YOĞ. 441,4 13,7 0,4 MESKUN KONUT SEYREK YOĞ. 496,4 15,4 0,5 MESKUN KONUT ÇOK SEYREK YOĞ.

TOPLAM MESKUN KONUT 944,7 29,2 0,9 GELİŞME KONUT SIK YOĞ. GELİŞME KONUT ORTA YOĞ. 852,8 26,4 0,8 GELİŞME KONUT SEYREK YOĞ. 993,6 30,7 0,9 GELİŞME KONUT ÇOK SEYREK YOĞ.

TOPLAM GELİŞME KONUT 1846,4 57,1 1,7 TURİZM KONUT 441,7 13,7 0,4

TOPLAM KENTSEL KONUT 3232,8 100,0 3,0

Türkelli’de mevcut 3188 kişilik nüfusun 7305 kişiye çıkması öngörülmektedir. Daha önce

tarım alanından kaldırılan 41 ha.lık gelişme konut alanı için Helvacı Belediye’sinin kuzey

yamaçlarında herhangi bir eşiğe oturmayan alanda yer seçimi yapılmıştır. Helvacı Belediyesi

yaklaşık 75 ha.lık alanda 11544 kişiyi barındıracak kapasiteye sahiptir. 112 ha.lık gelişme

konut alanı ile plan kapasite nüfusunun 27014 olması öngörülmüştür.

Bağarası beldesi planlı alan içerisinde yaklaşık 26 ha meskun alanı bulunmaktadır. Bu alanın

nüfus kapasitesi 3725 kişi olup, 78,5 ha gelişme konut alanı ile 12105 kişi ve toplam 104,7 ha

planlı konut alanı 16002 kişilik projeksiyon nufusa sahip olacaktır.

Page 32: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

282

Emiralem belediyesi, toplam 56 ha lık meskun konut ve 161 ha gelişme konut alanı

planlanmıştır. Bu alanda toplam nüfus kapasitesinin 19580 kişi olması öngörülmektedir.

Gerenköy belediyesi toplam 39 ha lık meskun konut ve 65 ha gelişme konut alanı

planlanmıştır. Bu alanda toplam nüfus kapasitesinin 12564 kişi olması öngörülmektedir.

Maltepe belediyesi toplam 36 ha lık meskun konut ve 30 ha gelişme konut alanı

planlanmıştır. Bu alanda 66 ha alanda toplam nüfus kapasitesinin 6575 kişi olması

öngörülmektedir.

Seyrek belediyesi toplam 175 ha lık meskun konut ve 421 ha gelişme konut alanı

planlanmıştır. Bu alanda 596,2 ha alanda toplam nüfus kapasitesinin 99891 kişi olması

öngörülmektedir.

Yenifoça belediyesi toplam 16 ha lık meskun konut ve 75 ha gelişme konut alanı ve 347 ha

turizm konut alanı planlanmıştır. Bu alanda 438 ha alanda toplam nüfus kapasitesinin 30367

kişi olması öngörülmektedir.

Foça belediyesi toplam 110 ha lık meskun konut ve 21 ha gelişme konut alanı ve 63 ha

turizm konut alanı planlanmıştır. Bu alanda 194 ha alanda toplam nüfus kapasitesinin 21469

kişi olması öngörülmektedir. Foça belediyesinin doğal, fiziki ve sit eşiklerinden dolayı

gelişme konut ihtiyacını Söğütçük ve Yenibağarası yerleşmelerinden sağlaması

öngörülmüştür.

Foça belediye sınırları dışında olup, ilçe sınırlarında kalan alanda toplam 30 ha meskun konut

ve 202 ha gelişme konut alanı planlanmıştır.

Aliağa belediyesi sınırları içinde yaklaşık 339 ha lık meskun konut alanı ile 627 ha’lık

gelişme konut alanı planlanmıştır. Bu alanlardan toplam 229129 kişilik nüfus kapasitesine

ulaşması öngörülmüştür. Aliağa belediye sınırları içinde hesaplanan mevcut konut alanı

kapasitesi 73697 kişidir. 2005 nüfusu ise 45414 kişidir. Bu verilere göre Aliağa meskun konut

alanı hala kapasitesinin dolmamış olduğunu görmekteyiz. Gelişme konut alanlarında ise

129746 kişinin barınacağı hesaplanmıştır.

Page 33: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

283

Çaltıdere de yaklaşık 44 ha az yoğunluklu gelişme konut alanı ile 33 ha meskun konut

alanda toplam 10726 kişi barındıracak konut alanı kapasitesi yaratılmıştır.

Aliağa belediyesi kent merkezinde yaklaşık 51 ha’lık kentsel yenileme alanı, mevcut konut

stokunun niteliksel ve niceliksel olarak yenilenmesi için belirlenmiştir.

Kırsal Konut Alanları

KKGAY’sinde 664.5 ha köy yerleşik alanı ve 428,4 ha köy gelişme alanı planlanmıştır. Köy

yerleşik alanlarının kırsal alan içindeki oranı % 61 , köy gelişme alanlarının oranı ise % 39

dur. KKGAY içinde toplam kırsal konut oranı % 1 olup, kentsel alanlar ile birlikte tüm konut

alanları % 4 ‘lük paya sahiptir.

Tablo 12: KKGAY Kırsal Konut Alan Dağılımı

KIRSAL KONUT ALANLARI

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM TÜRÜ İÇERİSİNDEKİ %

TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ %

KÖY YERLEŞİK ALANI 664,5 60,8 0,6 KÖY GELİŞME ALANI 428,4 39,2 0,4

TOPLAM KIRSAL KONUT 1092,9 100,0 1,0

Aliağa ilçesinde 305 ha köy yerleşik alanı ve 233,1 ha köy gelişme alanı planlanmıştır. Bu

alanlardan hesaplanan kırsal nüfusun 24260 kişi olması öngörülmüştür.

Foça ilçesinde 64,9 ha köy yerleşik alanı ve 58,8 ha köy gelişme alanı planlanmıştır. Bu

alanlardan hesaplanan kırsal nüfusun 5567 kişi olması öngörülmüştür.

Menemen ilçesinde 270,7 ha köy yerleşik alanı ve 136,5 ha köy gelişme alanı planlanmıştır.

Bu alanlardan hesaplanan kırsal nüfusun 20184 kişi olması öngörülmüştür.

KKGAY 2005 nüfusu 138813 kişiyken, plan kapasitesinin öngördüğü nüfus 530697 kişidir.

Page 34: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

284

KUZEY KENTSEL GELİŞME ALT YÖRESİ

ALİAĞA - BAĞARASI - EMİRALEM - FOÇA - GERENKÖY - HELVACI - MALTEPE - YENİFOÇA - TÜRKELLİ - SEYREK - MENEMEN (BELEDİYE SINIRLARI DIŞI)

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ PLANLI ALANI (ha) 2005 NÜFUSU PLAN NÜFUSU MESKUN KONUTSIK YOĞ. 6,9 3105 MESKUN KONUT ORTA YOĞ. 441,4 96651 MESKUN KONUT SEYREK YOĞ. 496,4 57308 MESKUN KONUT ÇOK SEYREK YOĞ.

TOPLAM MESKUN KONUT 944,7 157064 GELİŞME KONUT SIK YOĞ. GELİŞME KONUT ORTA YOĞ. 852,8 185724 GELİŞME KONUT SEYREK YOĞ. 993,6 112226 GELİŞME KONUT ÇOK SEYREK YOĞ.

TOPLAM GELİŞME KONUT 1846,4 297950 TURİZM KONUT ALANI 441,7 26502

TOPLAM KENTSEL KONUT 3232,8 481516 KÖY YERLEŞİK ALANI 664,5 29903 KÖY GELİŞME ALANI 428,4 19278

TOPLAM KIRSAL KONUT 1092,9

138.813

49181 TOPLAM KONUT ALANI 4325,7 530697

5.2.9.2. TİCARET VE YÖNETİM MERKEZLERİ

KKGAY’sinde 64.4 ha 2. ve 3. derce merkez alanı olarak planlanmış, BHA kamu kuruluşları

gibi büyük alan kullanımı gerektiren arazi kullanım türleri 271.1 ha alan planlanmıştır. Ticaret

yönetim merkezleri içinde 2. ve 3. derece merkezlerin payı % 19 , büyük alan kullanımı

gerektiren kullanışların payı % 81’dir. KKGAY içinde toplam ticaret yönetim merkezleri

oranı % 0.3’dür.

Tablo 13: KKGAY Ticaret ve Yönetim Merkezleri Alan Dağılımı

TİCARET VE YÖNETİM MERKEZLERİ

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM TÜRÜ

İÇERİSİNDEKİ %

TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ

%

MİA 2-3° MERKEZLER 64,4 19,8 0,1

BÜYÜK ALAN KUL.(BHZ+KAMU KURLUŞLARI) 260,7 80,2 0,2

TOPLAM 325,1 100,0 0,3 SANAYİ BÖLGELERİ

Aliağa’da 35,5 ha 2 ve 3. derece merkez alanı ve 201.4 ha büyük alan kullanımı gerektiren

alan planlanmıştır.

Foça’da 1,6 ha 2 ve 3. derece merkez alanı ve 11,8 ha büyük alan kullanımı gerektiren alan

planlanmıştır.

Page 35: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

285

Helvacı’da 5,5 ha 2 ve 3. derece merkez alanı planlanmıştır.

Gerenköy’de 4,2 ha 2 ve 3. derece merkez alanı ve 4,2 ha büyük alan kullanımı gerektiren

alan planlanmıştır

Bağarası ’nda 4,5 ha 2 ve 3. derece merkez alanı planlanmıştır.

Seyrek’de 0,6 ha 2 ve 3. derece merkez alanı ve 0,6 ha büyük alan kullanımı gerektiren alan

planlanmıştır

Türkelli’de 2,9 ha 2 ve 3. derece merkez alanı ve 2,5 ha büyük alan kullanımı gerektiren alan

planlanmıştır

Emiralem’de 3,6 ha 2 ve 3. derece merkez alanı ve 0,8 ha büyük alan kullanımı gerektiren

alan planlanmıştır.

5.2.9.3.SANAYİ BÖLGELERİ

İKBNİP‘nda 14453.8 ha sanayi alanı planlanmıştır. Bunun 5183.5 ha ‘lık alanı KKGAY’nde

yer almaktadır. Bu alanlarda istihdam kapasitesi hesabı sonucu İKBNİP içerisinde KKGAY

Sanayi istihdam oranı % 36 olacağı öngörülmektedir.

KKGAY’sinde toplam 5185.4 ha lık alan sanayi bölgesi olarak planlanmıştır. Bu başlık

altında 1038.1 ha organize sanayi bölgeleri , 2023.4 ha sanayi alanları , 104.3 ha küçük sanayi

alanları , 1512.8 ha tuzla, maden çıkarım alanları , 229,8 ha depolama alanı , 22,9 ha konut

dışı kentsel çalışma alanı , 90 ha tersane alanı , 164.1 ha yat tekne imalat alanı planlanmıştır.

Bu arazi kullanış türlerinin sanayi bölgeleri içindeki payları sırasıyla OSB’ler % 20, Sanayi

alanları % 39 , Küçük Sanayi % 2 , Maden çıkarım alanları % 29.2 , Depolama % 4 , Konut

Dışı Kentsel Çalışma Alanı % 0.4 , Tersane Alanı % 1.7 , Yat tekne imalat alanı % 3.2 ‘lik

paya sahiptir. KKGAY içinde toplam sanayi bölgelerinin oranı % 4.8’dur.

Page 36: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

286

Tablo 14: KKGAY Sanayi Bölgeleri Alan Dağılımı

SANAYİ BÖLGELERİ

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM TÜRÜ

İÇERİSİNDEKİ %

TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ

%

OSB 1038,1 20,0 1,0 SANAYİ BÖLGESİ 2023,4 39,0 1,9

KÜÇÜK SANAYİ 104,3 2,0 0,1 MADEN ÇIKARIM ALANLARI (TUZLA) 1512,8 29,2 1,4 DEPOLAMA 229,8 4,4 0,2

KDKÇA 22,9 0,4 0,0

SERBEST BÖLGE 0,0 0,0

TERSANE 90,0 1,7 0,1 YAT - TEKNE İMALAT ALANI 168,6 3,2 0,2

TOPLAM 5185,4 95,1 4,9

Türkelli beldesinde, 40,5 sanayi, 0,5 ha küçük sanayi, 29,5 ha depolama, 0,5 ha konut dışı

kentsel çalışma alanı planlanmıştır. Mevcut 11 ha lık depolama alanına ek oalrak demiryolu

kıyısında 18 ha.lık depolama alanı planlanmıştır.

Seyrek belediye sınırları içinde 149.9 deri organize sanayi bölgesi ve 23,4 ha depolama alanı

ayrılmıştır.

Bağarası’nda 1,0 ha sanayi alanı, 3,9 ha konut dışı kentsel çalışma alanı planlanmıştır.

Gerenköy’de 1.9 ha lık konut dışı kentsel çalışma alanı planlanmıştır.

Helvacı beldesinde, 136,5 ha sanayi alanı, 0,7 ha küçük sanayi alanı planlanmıştır.

Emiralem beldesi yaklaşık 22,6 ha lık sanayi alanı planlanmıştır.

Foça belediyesi sınırları dışında olup, ilçe belediye sorumluluk alanı içinde kalan 3,1 ha lık

sanayi alanı ile 1,6 ha konut dışı kentsel çalışma alanı planlanmıştır.

Aliağa, Türk sanayisinin önemli yatırımlarının olduğu bir bölge konumundadır. OSB,

Tüpraş-petkim, demir çelik ve gemi söküm tesisleri ile iskele alanları sanayi kimliğini

güçlendirmektedir. Planlı sanayi alanı toplam 3244 ha . Bu alanın 888,2 ha kısmı mevcut

sanayilerden oluşmaktadır. Projeksiyon nüfusu 229.199 kişidir.

Çaltıdere Tekne Tersane yeri önerisi Ege Bölgesinin ihtiyacını karşılamak ve kıyılarda

düzensiz olarak parsel ölçeğinde hizmet veren tekne imalat yapım söküm sektörünün teşhir

alanlarını da içinde bulundurarak dünya standartlarına uygun bir şekilde birarada organize

olarak faaliyet gösterecekleri bir alan ayrılması önerilmektedir.

Page 37: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

287

1821,7 ha sanayi alanı , 888,2 ha OSB alanı, 176,9 ha depolama alanı ve 164,1 ha yat imalat

ve tekne bakım-onarım alanı arazi kullanım kararları olarak planda yer almaktadır. Bu

program alanında 90 ha gemi söküm tesisleri tersane alanı olarak planlanmıştır. Bu alanda

izmir kentsel bölge sınırları içindeki organize olmayan ve kentsel alanda dağınık biçimde

bulunan gemi sektörü tesislerinin tüpraş-petkim tesislerinin kuzeyindeki tersane de toplanması

öngörülmüştür. Nemrut limanınıda organize olmayan iskelelerin geri hizmet alanları

büyütülerek 170,5 ha İzmir limanının yük yoğunluğunun azaltılması öngörülmüştür.

Ayrıca liman bölgesinin lojistik depolama ihtiyacını karşılamak için bu alanda mevcut

depolama alanına ek olarak 40 ha alan ayrılmıştır.

Aliağa OSB’nin gelecekte faaliyete geçmesiyle birlikte yan sanayinin gelişeceği ve bunun için

mevcut küçük sanayi sitesinin büyüme ihtiyacını karşılamak için yaklaşık 44 ha lık küçük

sanayi sitesi ayrılmıştır. Toplamda küçük sanayi alanı 103,1 ha lık alana ulaşmıştır. Aliağa

Çaltıdere köy tüzel kişiliğine ait olan İzmir-Çanakkale devlet yolu üzerinde Çaltıdere yerleşik

alanını bitişik alanda denizcilik, gemi mühendisliği vb disiplinleri içeren 96,4 ha yüksek okul

eğitim alanı ayrılmıştır.

5.2.9.4. TURİZM ALANLARI

KKGAY’sinde toplam 410,7 ha turizm alanı planlanmıştır. Bu başlık altında 322.1 turizm

tesisleri, 88,6 günübirlik tesisler planlanmıştır. Bu arazi kullanış türlerinin turizm alanları

içindeki payları sırasıyla Turizm Tesisleri % 78.4 , Günibirlik Tesisler % 21.6 ‘lik paya

sahiptir. KKGAY içinde toplam turizm alanlarının oranı % 0.4’dür.

Tablo 15: KKGAY Turizm Alan Dağılımı

TURİZM ALANLARI

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM TÜRÜ İÇERİSİNDEKİ %

TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ

%

TURİZM TESİSLERİ 322,1 78,4 0,3

KAMPİNG GÜNÜBİRLİK TESİSLER 88,6 21,6 0,1

TOPLAM 410,7 100,0 0,4

Aliağa’da 22,6 ha turizm tesisi ve 60,3 ha günübirlik turizm alanı ayrılmıştır.

Page 38: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

288

Bağarası beldesinin günübürlik turizm ihtiyacını karşılamak için beldenin güneyinde 2,2 ha

lık alan ayırmıştır.

Foça’da 96,2 ha turizm tesisi ve 7,1 ha günübirlik turizm alanı ayrılmıştır.

Seyrek’te 1,7 ha turizm tesis alanı ve 4,9 ha günübirlik turizm alanı ayrılmıştır.

Yenifoça’da 201,6 ha turizm tesisi ve yaklaşık 14,1 ha günübirlik tesis alanı planlanmıştır. Bu

kararlarla turizm kimliğinin güçlenmesi ve yatırım olanakları için uygun alanlar sağlamıştır.

5.2.9.5. BÜYÜK VE AÇIK ALAN KULLANIŞLARI

KKGAY’sinde toplam 1159 ha büyük ve açık alan kullanışları planlanmıştır. Bu başlık

altında 435,4 ha rekreasyon alanı , 435.4 ha kentsel yeşil alanlar , 53,6 ha kentsel ve bölgesel

spor alanları , 138,9 ha üniversite kampüs alanı , 14,4 ha sosyo kültürel tesis alanı, 71.8 ha

eğitim tesisi alanı planlanmıştır. Bu arazi kullanış türlerinin büyük ve açık alan kullanışları

içindeki payları sırasıyla Rekreasyon alanları % 37,3 Kentsel Yeşil Alanlar % 38.2 , Kentsel

ve Bölgesel Spor Alanları % 4.6 , Üniversite Kampüs Alanı % 11.9 , Sağlık Tesisleri % 0.7 ,

Sosyokültürel Tesis Alanları % 1 , Eğitim Tesisleri % 6.2’lik paya sahiptir. KKGAY içinde

toplam büyük ve açık alan kullanışları oranı % 1.1’dir.

Tablo 16: KKGAY Büyük ve Açık Alan Dağılımı

BÜYÜK VE AÇIK ALAN KULLANIŞLARI

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM TÜRÜ

İÇERİSİNDEKİ % TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ %

BÖLGE PARKI EKOLOJİ PARKI FUAR

ARBORETUM (BOTANİK BAHÇESİ)

REKREASYON 435,4 37,3 0,4

KENTSEL YEŞİL ALANLAR (PARK) 446,9 38,2 0,4 KENTSEL VE BÖLGESEL SPOR 53,6 4,6 0,0

ÜNİVERSİTE KAMPÜS ALANI 138,9 11,9 0,1

SAĞLIK 7,8 0,7 0,0

SOSYO-KÜLTÜREL 14,4 1,2 0,0 EĞİTİM 71,8 6,1 0,1

TOPLAM 1168,8 100,0 1,1

Çaltıdere’nin güneyinde yer alan eğimli tepelik alanın seyir amaçlı kullanış açısından uygun

olması nedeniyle Aliağa’da dinlenim alanı ihtiyacını karşılamak için 417 ha lık rekreasyon

alanı ayrılmıştır.

Page 39: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

289

Uluslar arası öneme sahip sulak alan niteliğinde olduğundan RAMSAR Sözleşmesi listesine

dahil edilen Kuş Cenneti ve Yakın Çevresi bu niteliğinin sürdürülebilmesi amacıyla doğal

karakterin korunması önemsenmiş olup, bu alanlarda doğa değerine hizmet verecek Eko-

Turizm ve Doğal Yaşam Parkı önerilmiştir.

Gediz deltası, Valiliğin hazırladığı Gediz Deltası Yönetim Planı çerçevesinde alt ölçekli

planlarda değerlendirilecektir. Bu bağlamda, arazi kullanım paftalarında görünmemekle

birlikte Süzbeyli’de 2 ha alanda(119 ada 1 parsel) Gediz Deltası Sulak Alan Araştırma ve

gözlem Merkezi kurulması kararı verilmiştir.

5.2.9.6. TARIM ALANLARI

KKGAY’sinde toplam 38900,1 ha alan tarım alanı olarak planlanmıştır. Bu başlık altında

36869.1 ha tarımsal niteliği korunacak alanlar , 1874.5 ha tarımsal niteliği korunacak özel

mahsül alanları ve 143.6 ha mera alanı planlanmıştır. Bu arazi kullanış türlerinin tarım

alanları içindeki payları sırasıyla Tarımsal Niteliği Korunacak Alanlar % 94,8 , Tarımsal

Niteliği Korunacak Özel Mahsül Alanları % 4.8 , Mera Alanları % 0.4 ‘lik paya sahiptir.

KKGAY içinde toplam tarım alanları kullanışları oranı % 36.3’dür.

Tablo 17: KKGAY Tarım Alanları Dağılımı

TARIM ALANLARI

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM TÜRÜ İÇERİSİNDEKİ %

TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ

%

TARIMSAL NİTELİĞİ KORUNACAK ALANLAR 36869,1 94,8 34,4

TARIMSAL N. K. ÖZEL MAHSUL ALANLARI 1874,5 4,8 1,7 MERA 143,6 0,4 0,1 ORGANİZE ÇİÇEKÇİLİK BÖLGESİ

HAYVANCILIK İHTİSAS ORGANİZE BÖLGESİ 12,9

TOPLAM 38900,1 100,0 36,3

Tarım havzası içinde kalan belediyelerin tarım sektöründe yoğunlaşması öngörülmüştür.

Ayrıca ana ulaşım aksları üzerinde bulunan Helvacı ve Türkelli belediyelerinin tarımsal

ürünlerinin depolanmasında yoğunlaşması öngörülmüştür. Bu program alanı içinde yer alan

başlıca belediyeler; Emiralem, Bağarası, Seyrek, Maltepe, Gerenköy, Türkelli, Helvacı’dır.

Gediz Havzası DSİ sulama alanı içinde kalan tarım alanları korunmuştur.

Page 40: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

290

Helvacı Belediyesi tarım havzası üzerinde yer alan planlarda, Tarım İl Müdürlüğü’nden tarım

alanlarına ilişkin görüşü doğrultusunda yeniden düzenleme yapılmıştır. Buna göre sanayi

depolama ve gelişme konut alanlarının 96 ha.lık kısmı tarım alanı olarak düzenlenmiştir.

Aliağa mevcut planından gelen Güzelhisar çayı boyunca devam eden tarım alanları

korunmuştur.

5.2.9.7. ORMAN ALANLARI

KKGAY’sinde toplam 28844.7 ha orman alanı olarak planlanmıştır.

KKGAY içinde toplam orman alanları kullanışları oranı % 26.9’dur.

Tablo 18: KKGAY Orman Alanları Dağılımı

ORMAN ALANLARI

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM TÜRÜ

İÇERİSİNDEKİ %

TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ

%

ORMAN 28844,7 100,0 26,9 ORMAN İÇİ DİNLENME VE MESİRE ALANLARI

TOPLAM 28844,7 100,0 26,9

5.2.9.8. AĞAÇLANDIRILACAK VE DOĞAL KARAKTERİ KORUNACAK

ALANLAR

KKGAY’sinde toplam 20867.4 ha ağaçlandırılacak ve doğal karakteri korunacak alan olarak

planlanmıştır. Bu başlık altında 893.6 ha ağaçlandırılacak alani 5.3 ha makilik fundalık,

19968.5 ha doğal karakteri korunacak alan planlanmıştır. Bu arazi kullanış türlerinin

ağaçlandırılacak ve doğal karakteri korunacak alanları içindeki payları sırasıyla

Ağaçlandırılacak alan % 4.3 , Doğal Karakteri Kullanılacak alan % 95.7 ‘lık paya sahiptir.

KKGAY içinde toplam ağaçlandırılacak ve doğal karakteri korunacak alan kullanışları oranı

%19.5’dir.

Tablo 19: KKGAY Ağaçlandırılacak ve Doğal Karakteri Korunacak Alanlar Dağılımı

AĞAÇLANDIRILACAK VE DOĞAL KARATERİ KORUNACAK ALANLAR

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM TÜRÜ

İÇERİSİNDEKİ % TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ %

AĞAÇLANDIRILACAK ALAN 8934,0 4,3 0,8 MAKİLİK - FUNDALIK 5,3 0,0 0,0 DKKA 19915,2 95,7 18,6

TOPLAM 20814,5 100,0 19,4

Page 41: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

291

Aliağa belediye sınırları içinde 277,6 ha ağaçlandırılacak alan ve 8728,8 ha alan doğal

karakteri korunacak alan olarak planlanmıştır.

Foça’da 1639,9 ha alan doğal karakteri korunacak alan olarak planlanmıştır.

Yenifoça’da 2042,7 ha alan doğal karakteri korunacak alan olarak planlanmıştır.

Helvacı’da 10,2 ha ağaçlandırılacak alan ve 427,4 ha alan doğal karakteri korunacak alan

olarak planlanmıştır.

Gerenköy’de 1,5 ha ağaçlandırılacak alan ve 221,6 ha alan doğal karakteri korunacak alan

olarak planlanmıştır.

Bağarası 60,5 ha alan doğal karakteri korunacak alan olarak planlanmıştır.

Maltepe’de 6,7 ha ağaçlandırılacak alan ve 51,4 ha alan doğal karakteri korunacak alan

olarak planlanmıştır.

Seyrek’de 25,3 ha ağaçlandırılacak alan ve 2 ha alan doğal karakteri korunacak alan olarak

planlanmıştır.

Menemen belediyesi sınırları dışında olup, ilçe belediye sorumluluk alanı içinde kalan 569 ha

ağaçlandırılacak alan , 5,3 ha makilik-fundalık ve 6372,9 ha alan doğal karakteri korunacak

alan olarak planlanmıştır.

Türkelli’de 126,9 ha alan doğal karakteri korunacak alan olarak planlanmıştır.

Emiralem’de 3,7 ha ağaçlandırılacak alan ve 294,5 ha alan doğal karakteri korunacak alan

olarak planlanmıştır

Page 42: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

292

5.2.9.9. DİĞER ARAZİ KULLANIMLAR

KKGAY’sinde toplam 3339.3 ha diğer arazi kullanım kararları getirilmiştir. Bu başlık altında

1677.8 ha askeri alanlar, 41.9 ha mezarlıklar, 1619.6 ha arkeolojik sit alanları planlanmıştır.

Bu arazi kullanış türlerinin diğer arazi kullanım kararları içindeki payları sırasıyla Askeri

Alanlar % 50.2 , Mezarlıklar % 1.3, Arkeolojik sitler % 48.5 ‘lık paya sahiptir. KKGAY

içinde toplam diğer arazi kullanım alan kullanışları oranı %3.1’dir.

Tablo 20: KKGAY Diğer Arazi Kullanım Kararları Dağılımı

DİĞER ARAZİ KULLANIM KARARLARI

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM

TÜRÜ İÇERİSİNDEKİ % TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ %

ASKERİ ALANLAR 1741,4 51,2 1,6

MEZARLIKLAR 41,9 1,2 0,0

ARKEOLOJİK SİT ALANLARI 1619,6 47,6 1,5

ÖZEL PROJE ALANLARI (ÖPA)

TOPLAM 3402,9 100,0 3,2

Aliağa’da mevcut 14 ha lık mezarlık alanı büyütülerek 25 ha çıkarılmıştır.

Helvacı beldesinde, kuzey batı yamaçlarında 5,8 ha mezarlık alanı planlanmıştır.

5.2.9.10. YAPI YASAĞI GETİRİLEN ALANLAR

KKGAY’sinde toplam 250.8 ha yapı yasağı getirilen alan olarak planlanmıştır. Bu başlık

altında yalnızca Taşkına Maruz Alanlar yer almaktadır. KKGAY içinde toplam yapı yasağı

getirilen alan kullanışları oranı %0.2’dir.

Tablo 21: KKGAY Yapı Yasağı Getirilen Alanlar Dağılımı

YAPI YASAĞI GETİRİLEN ALANLAR

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM TÜRÜ İÇERİSİNDEKİ %

TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ

%

JEOLOJİK ÖNLEMLİ ALANLAR

TAŞKINA MARUZ ALANLAR 250,8 100,0 0,2

TOPLAM 250,8 100,0 0,2

Page 43: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

293

5.2.9.11. ALTYAPI

KKGAY’sinde toplam 3644.9 ha altyapı alanları planlanmıştır. Bu başlık altında 5.7 ha

arıtma tesisi , 40.7 ha çöp toplama ve tasfiye alanı , 170.5 ha liman ve liman gerisi hizmet

alanı , 30.2 ha iskele ve balıkçı barınağı , 338,9 ha hava limanı , 20 ha tır parkı kamyon garajı,

966.4 ha baraj gölet ve dere alanları, 74 trafo merkezi 1998.5 otoyol ve ekspres yollar olarak

planlanmıştır.

Bu arazi kullanış türlerinin altyapı arazi kullanım kararları içindeki payları sırasıyla Arıtma

tesisi % 0.2 , Çöp Toplama ve Tasfiye Alanı %1.1 , Liman % 4.7, İskele Balıkçı Barınağı %

0.8 , Hava Limanı % 9.2 , Tır Parkı Kamyon Garajı % 0.5 , Barajlar Göletler ve Dereler %

26.5 , Trafo Merkezleri % 2, Otoyollar ekspres yollar % 54.8’lik paya sahiptir. KKGAY

içinde toplam altyapı alan kullanışları oranı % 3.4’dür.

Tablo 22: KKGAY Altyapı Alanlar Dağılımı

ALTYAPI

ARAZİ KULLANIM TÜRÜ ALAN (ha) ARAZİ KULLANIM TÜRÜ

İÇERİSİNDEKİ % TOPLAM ALAN İÇERİSİNDEKİ %

ARITMA TESİSİ 5,7 0,2 0,0 ÇÖP TOPLAMA VE TASVİYE ALANI 40,7 1,1 0,0

LİMAN 170,5 4,7 0,2

İSKELE + BALIKÇI BARINAĞI 30,2 0,8 0,0

HAVA LİMANI 338,9 9,3 0,3 TERMİNAL TIR PARKI, KAMYON GARAJI, GARAJLAR 20,0 0,5 0,0

BARAJLAR + GÖLETLER + DERE 966,4 26,5 0,9

TRAFO MERKEZLERİ 74,0 2,0 0,1

OTOYOLLAR, EXPRES YOLLAR vb. 1998,5 54,8 1,9

TOPLAM 3644,9 100,0 3,4

TOPLAM 107273,6 100,0 100,0

İzmir Kenti Kuzey Bölgesinde yer alan sanayi alanları, yerleşim alanları, liman, tersane,

yüksekokul alanlarına hizmet vermek ve İzmir kenti kuzey girişi yol projesini güçlendirmek

amacıyla karayollarının mevcut otoyol bağlantısı Koyundere’nin doğusundan geçirilerek

öneri Çandarlı limanına kadar gidecek otoyol bağlantısı önerilmiştir. Öneri otoyol ile Aliağa-

Yenifoça , İzmir-Çanakkale yolu Helvacı ile organize sanayi bölgesinin ilişkisini kuran

bağlantılar ile ulaşım bağlantıları güçlendirilmiştir.

Mevcut demiryolu güzegahının Çandarlı limanına uzatılması önerilmektedir.

Page 44: KUZEY KENTSEL GEL İŞ ME ALT YÖRES İFoça Özel Çevre Koruma Bölgesi: Planda sınırları belirlenen Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi 21.11.1990 tarih ve 20702 sayılı Resmi

294

Ayrıca Helvacı - Türkelli Beldesine hizmet etmesi düşünülen ve mülkiyeti Karayolları Bölge

Müdürlüğüne ait olan yaklaşık 18 ha.lık katı atık transfer istasyonu planlanmıştır.

Yenifoça-Arslanburnutepe’de, yenilenebilir enerji kaynaklarından Rüzgar Enerjisi

türbinlerinin kurulmasına olanak verecek yer belirlenmiştir.

Aliağa Yunt Dağı, Horozgediği, Karpuzcular Dağları’nda yenilenebilir enerji kaynaklarından

Rüzgar Enerjisi için alanlar belirlenmiştir.

Aliağa’da mevcut gemi söküm tesislerinin ve tüpraş-petkim tesisleri arasındaki alana enerji

çevrim santrali için 44 ha lık alan ayrılmıştır. Ayrıca 30 ha trafo merkezi alanı ayrılmıştır.

Aliağa Düzensiz Çöp Depolama Alanının uzun vadede 18 ha’lık Düzenli Çöp Depolama

Alanı olarak çevrilmesi öngörülmektedir. Ayrıca 4,3 ha arıtma tesisi alanı olarak ayrılmıştır.

Foça’da 1,4 ha arıtma tesisi ve 4,8 ha lık çöp depolama ve tasfiye alanı ayrılmıştır.

Yine liman ulaşımında önemli trafik yükü getirecek olan tır-kamyon araçları için öneri

demiryolu kenarına 20 ha lık tır-kamyon garajı önerilmiştir.

Tablo 23: KKGAY Planı Arazi Kullanım Dağılımı