Lab Test Rehberi

7/27/2019 Lab Test Rehberi

1/69DOKMAN NO:KEAH-RH-01 YAYIN TARH: EYLL 2011 REV.NO : 01 REV TARH: MAYIS-2012

SAYFA:1/69

LABORATUVAR TEST

REHBER

2011



SAYFA:2/69

2

NSZ

Kayseri Eitim ve Aratrma Hastanesi laboratuvarlar giderek artan test eidi ile modern birortamda hastalarmza ve doktorlarmza hizmet vermeye devam etmektedir.

Elinizdeki test rehberi Kayseri Eitim ve Aratrma Hastanesi laboratuvarlarnda allantestler hakknda bilgi vermek amacyla hazrlanmtr. Hazrlanan bu kitap ile testlerinistenmesinden, sonularn ulamasna kadar geen aamalarda salk personelimize yardmc

olmay amaladk.

Test isimleri alld laboratuvar blmlerine gre alfabetik srayla dzenlenmitir. Burehberde her testin ad ile birlikte, allan rnek tr, rnein alnd tp, allan metod,referans deerler, alma gnleri ve rapor tarihleri not edilmitir.

Test bilgileri srekli olarak gncellendiinden kitapta yer alan bilgilerde yl iinde deiiklikolabilecei dikkate alnmaldr. Bu test rehberinin tamam www.kdh.gov.trweb sitemizde de

bulunduundan yl iinde yaplan deiiklikleri buradan takip edebilirsiniz.

Biyokimya, Mikrobiyoloji ve Genetik laboratuarlar btn personeli ile birlikte kaliteyiartrmay hedef edinmitir. Sizlere daha gvenilir sonular ve daha kaliteli hizmetverebilmemiz iin test istemlerini yaparken hastayla ilgili bilgileri, istem yapan doktor ismini,gnderen birimi ve n tan ksmlarn eksiksiz doldurmanz rica ederiz.

Testler hakknda daha geni bilgi almak istediinizde her trl haberleme yolu aracl ilelaboratuvarmz uzmanlarna ulaabilirsiniz.

Bu rehberin tm hastalara ve hastanemiz personeline faydal olmas dileimizle



SAYFA:3/69

3

HAZIRLAYANLAR

Biyokimya Mikrobiyoloji Genetik

Dr. Derya KOERDr. idem KARAKKC

Dr. Fatma ARSLANDr. Nee EVRENSEL

Dr. Ilay ZYAZGAN

Dr. Selma BULDU Dr. Selma KARAGZDr. Mehmet ERSAYDIDr. Canan HALICIDr. Nahide GNAYDr. Nihat ULUER

Dr. Tuba KAYMANDr. Aye ZDEMRDr. Fatma SARIGZELDr. Elife BERK



SAYFA:4/69

4

NDEKLER

1. Giri 5

2. Genel Laboratuvar Bilgileri 6

2.1. KEAH Merkez Laboratuvar leyii 62.1.1. Test Girii 62.1.2. Numunelerin Alnmas ve Laboratuvara Transferi 62.1.3. Numunelerin Laboratuvara Kabul, Ayrtrlmas 72.1.4. Analiz 72.1.5. Sonu Gnderme ( Raporlama) 82.1.6. Laboratuvar Testleri Sonu Teslim Sreleri 8

2.2. Analiz Sonucunu Etkileyen Faktrler 92.3. Referans Aral 102.4. Kalite Gvenlii 102.5. Numunelerin Alnmas ve Hazrlanmas 10

2.5.1. Kan Numunelerinin Alnmas 102.5.2. Bakteriyoloji Laboratuvarna Gnderilecek

Numunelerin Alnmas ve Transferi 132.5.3. 24 Saatlik drar rneklerinin Toplanmas 14

2.6. Panik Deerler 152.7. Laboratuvar Numune Red Kriterleri 17

3. Testlerin Alfabetik Listesi3.1. Biyokimya Testleri

3.1.1. Biyokimya Testleri 213.1.2. Hematoloji Testleri 273.1.3. Hormon Testleri 303.1.4. drar Analizi 363.1.5. Tmr Belirteleri 383.1.6. la Dzeyleri ve Uyuturucu Paneli 403.1.7. HPLC Testleri 433.1.8. Elektroforez Testleri 453.1.9. AAS Testleri 473.1.10. Kardiak Panel 49

3.2. Genetik Testler 51

3.2.1. Sitogenetik Testler 523.3. Mikrobiyoloji Testleri

3.3.1. Seroloji Laboratuvar 533.3.2. ELISA Laboratuvar 553.3.3. Molekler TanLaboratuvar 593.3.4. Bakteriyoloji Laboratuvar 613.3.5. D Seroloji Laboratuvar 64

4. Ksaltmalar 69



SAYFA:5/69

5

1. GR

Hastanelerde laboratuvar organizasyonlar tm biyolojik rneklerin laboratuvar testlerinin

yaplmasn ve raporlandrlmasn salayan birimlerdir. Gnmzde laboratuvar

almalarnda hedef, test isteklerinin yaplmasndan sonularn ilgili yerlere ulamasna kadar

geen sreyi ksaltmaktr. Bu srenin nemli bir blm (%55-60) preanalitik evredir.

Laboratuvar informasyon sistemi (LS) ve Hastane Otomasyon Sistemlerinin (HOS)

gelitirilmesiyle bu sreler ideal zamanlara yaklamtr.

Laboratuvar akreditasyonu, laboratuvarn yetkili bir kurum tarafndan uluslararas kabul

grm teknik kriterlere gre deerlendirilerek yapt tetkiklerin doru ve gvenilir

olduunun resmen tannmasdr.

ISO 15189 ve 17025 standartlar bir laboratuvarn akreditasyonu iin genel artlar aklayan

standartlardr. Hastanemizde ISO 9001:2000 toplam kalite ynetimi sistemini kurulmasyla

birlikte laboratuvar ynetim ve organizasyonu da standartn mantna gre revize edilmitir.

Laboratuvarmz ISO 15189a gre akreditasyon iin olabilirlik ve kapsam belirleme

almalarn srdrmektedir.

Hastanelerde laboratuvar hizmetlerinde yaanan sorunlarn nemli bir ksm laboratuvar

ileyiinin hasta ve personel tarafndan yeterince bilinmemesi ve iletiim eksikliinden

kaynaklanmaktadr. Test sonularnn eksik kmas, kaybolmas, test ncesi uyulmas

gereken kurallara uyulmamas, yanl rnek kab seimi, yetersiz rnek alnmas, yanl test

gnnde hastaneye gelinmesi, eksik test girii yaplmas vb en ok karlalan sorunlardr.

Hem bu tr sorunlar azaltabilmek hem de laboratuvar ileyiini basta klinisyenler olmak

zere dier hastane alanlaryla paylaabilmek amacyla laboratuvar rehberi hazrlanmtr.

Bu rehberde Kayseri Eitim ve Aratrma Hastanesi Laboratuvarlarnn ileyii, test profili,

tetkik giriinden sonularn gnderilmesine kadar olan sre (LS / HOS), laboratuvarn

analitik kalite almalar, testlerin allma yntemleri, allma zamanlar, teste gre

numune tr / numune kab seimi, numunelerin kabul / red kriterleri, sonularn raporlanmazamanlar, normal deerleri, varsa panik deerleri hakknda bilgilere yer verildi.



SAYFA:6/69

6

2. GENEL LABORATUVAR BLGLER

2.1. KEAH MERKEZ LABORATUVARI LEY

2.1.1. Test Girileri

Test girileri iin hastane otomasyon sisteminde (HOS) hasta sayfasnda yer alan tetkik

mens seilerek tetkik giri sayfas alr. Burada hangi test/testler istenmise ad, ksaltmas

veya kodu girilerek istek yaplabilir. Tm testler alarak tek tek iaretleme de yaplabilir.

Test seimi tamamlandktan sonra hastalar poliklinikten laboratuvar kayt ve kan alma

birimine ynlendirilir. Test onaylar laboratuvar kayt biriminde yaplr. Acil biriminde ve

Servislerde test girileri iin ayn ilemler yaplr ve hastalardan alnan test materyalleri

laboratuvara gnderilir. Tetkik girileri onaylandktan sonra test eklenmemelidir. nk onay

sonras iaretlenen testler Laboratuvar nformasyon Sistemi (LS) tarafndan grlmeyecektir.

Onay sonras her yeni test istei iin yeni bir HOS girii ve LS kayd yaplmas gerekir.

2.1.2. Numunelerin alnmas ve laboratuvara transferi

Polikliniklerden yaplan test isteklerinin LSe kayd yapldktan sonra, kayt/kan alma

biriminde kan rnekleri alnr. drar ve gaita testleri iin hastalara barkod yaptrlm idrar ve

gaita kab verilip tuvalete ynlendirilir, daha sonra hastalar rneklerini ilgili laboratuvar

birimine getirirler. Kan rnei iin testlere gre uygun rnek tp seimi yaplr, seilen

tplere barkod yaptrlr ve kan alma ilemi gerekletirilir. Kan alma ilemi tamamlanan

hastalara sonu teslim sreleri ile ilgili bilgi verilir. ocuk rnekleri ocuk poliklinii kan

alma biriminde alnmaktadr. ocuklardan idrar ve gaita rnei iin rnek kaplar aileye

verilip rnek toplanmas hakknda bilgi verilir ve topladklar rnekleri ilgili laboratuvar

birimine getirmeleri sylenir.

Servisler ve Acilde hastalarn rnekleri kendi birimlerinde alnr. Test istekleri HOSa

girildikten sonra testlere gre rnek tp seimi yaplr, rnek tplerine barkod yaptrlr.

Damar yolu ak hastalarda kan alma iin hastann dier kolu kullanlr. Kan alma ilemihemireler tarafndan gerekletirilir Alnan rnekler bekletilmeden personelle ilgili

laboratuvar birimine gnderilir.

Kan Alma biriminde toplanan rnekler srekli olarak pnmotik sistemle ilgili laboratuvara

transfer edilir. Hem kan alma biriminde hem de acil ve servislerde biyolojik numune alma ve

numunelerin transferi ilemleri; numune alma ve transferi talimat, numune kabul ve red

kriterleri talimat dorultusunda gerekletirilmelidir.



SAYFA:7/69

7

2.1.3. Numunelerin laboratuvara kabul, ayrtrlmas

rnekler laboratuvara gelince, LSden yaplan test isteklerine baklarak rnek kabnn

uygunluu, rnek miktar, phtlama, kontaminasyon, vb. kontrol yaplr. Kabul edilen

rneklerden serum veya plazmada allacak testler iin olanlar santrifj edilir. Santrifj

sresi ve hz testlere gre deiiklik gsterebilir. Genel olarak biyokimyasal analizler,

hormon analizleri iin serum, koaglasyon testleri iin plazma eldesinde santrifj 3000 rpm

5 dakika evirmek yeterlidir. Santrifj sonras hemoliz grlen serumlar allmaz. Hastadan

tekrar kan alnmas iin kan alma birimi, acil veya servisler bilgilendirilir. Ayrca LS

ortamnda hasta sonu sayfasna numune red sebebi belirtilir.

2.1.4. Analiz

Cihazlar kullanarak yaplan analizlerden nce cihazlarn kontrol ve internal kalite kontrol

almalar gerekletirilir. Sonular kabul edilebilir deerlerde ise hasta rnekleri allmaya

balanr. Sonular geersiz olarak deerlendirilirse alma balatlmaz ve cihaz ile ilgili

prosedrler gerekletirilir. Cihazlar tamamlad analizlerin sonularn otomatik olarak

LSe gnderir. LSde hastalarn tm sonular toplanr, bu sonular deerlendirilir, uygun

Mavi kapakl tp (Sitratl)PT, aPTT

Sar kapaklBiyokimya, ASO, CRP, RF

Mor kapakl tp (EDTAl)Hemogram, HbA1c



SAYFA:8/69

8

bulunan sonular onaylanr. Uygun olmayan testler, sebebi aratrlarak (numunenin gz ile

deerlendirilmesi, vb) yeniden allr. Acil rnekler rutinden ayr olarak hemen allr ve

analiz sonular bekletilmeden onaylanr.

Panik Deer Listesine ait bir test sonucu bulunursa, analiz sreci gzden geirilerek test

tekrarlanr. Tekrar sonular da panik deer listesinde ise, testi isteyen klinisyene bilgi verilir.

Test sonucu hastann klinii ile rtmyorsa hastadan yeni rnek alnarak analiz tekrarlanr.

yesi olduumuz eksternal kalite kontrol programnn belirledii takvim gnlerinde program

dahilinde olan testler iin eksternal kalite kontrol serumlar hasta testleriyle birlikte allr.

Laboratuvarmzda allan testlerin byk ounluu 1 yl askn sredir eksternal kalite

kontrol programna dahildir.

2.1.5. Sonu Gnderme ( Raporlama)

Test sonular LS de onayland zaman poliklinik, acil ve servislerdeki bilgisayarlarda

hasta sayfasnda grlebilir. Test sonularnn yazc ktlar da hastann muayene olduu

birim sekreterleri tarafndan hastaya verilir.

Hastalar www.kdh.gov.tr sitesinde laboratuvar sonu mensne girip barkod numarasn ve

protokoln yazarak internet zerinden sonularn alabilir.

steyen hastalar laboratuvar kayt biriminden aldklar sifreyi ve protokol numaralarn

Turkcell 3443 ksa mesaj servisine gnderdikleri takdirde test sonular mobil telefonlarna

SMS olarak gnderilir.

2.1.6. Laboratuvar Testleri Sonu Teslim Sreleri

Biyokimya Otoanalizr, Hormon ve Hematoloji Laboratuvar: Her gn saat 11:00e kadar

gelen numunelerin sonular saat 14:00de, 11:00den sonra gelen numunelerin sonular

vardiya saatleri iinde verilmektedir.

HPLC Laboratuvar:Numunelerin verili tarihinden itibaren sonu alma sresi, Vit D3 iin

2 hafta, Homosistein iin 3 hafta, dier testler iin 1 aydr.

Elektroforez Laboratuvar: Numunelerin verili tarihinden itibaren sonu alma sresi

protein ve hemoglobin elektroforezi iin 2 haftadr. Lipid elektroforezi iin laboratuarla

iletiime geilmelidir

Seroloji Laboratuvar: Saat 11:00 e kadar gelen numunelerin sonular Wright agltinasyon

testi dndakiler ayn gn saat 13:00den itibaren verilir. Saat 11:00den sonra gelennumunelerin sonular kan alndktan 3 saat sonra verilir. Wright agltinasyon test sonular



SAYFA:9/69

9

ertesi gn verilir. mmnglobulin sonular Cuma, C3 ve C4 sonular Perembe gnleri 14:00

den itibaren verilir.

Bakteriyoloji Laboratuvar: Yaplan kltr sonular normal artlarda ortalama iki gnde

verilir. Kan kltr reme olduunda ileme alnr, reme olmad durumda 7. gn negatifsonu verilmektedir. Mantar, boyal preparat ve parazit incelemeleri numune alnd ayn

gn verilmektedir. Trnakta mantar aranmas, ARB boyama testleri ertesi gn verilmektedir.

ELISA Laboratuvar: Saat 11:00e kadar alnan numunelerin sonular ayn gn saat

13:30dan itibaren verilir. 11:00-17:00 arasnda alnan numunelerin sonular kan alndktan 3

saat sonra verilir. 17:00den sonra alnan numunelerin sonular ise ertesi gn verilir.

Otoimmn antikor sonularndan ANA, dsDNA, ENA testlerinin sonular 15 gnde bir Sal

gnleri 14:00den itibaren verilir. Dier mikroelisa testlerinin sonular ise yaklak 20 gnsonra verilir. HCV dorulama testinin sonucu ise hasta biriktirilerek alld iin en erken

10 gn sonra verilmektedir.

Molekler testler: Saat 15:00e kadar kan alnmaktadr. Bu testler hasta biriktirilerek

alld iin sonular en erken 10 gn sonra verilmektedir.

NOT: Yukarda belirtilen sonu verme sreleri olaand durumlarda bazen deiebilir

( yetersiz ve yanl numuneler, otomasyon problemleri vb. ).

2.2.ANALZ SONUCUNU ETKLEYEN FAKTRLER

Gvenilir ve tbbi adan deerlendirilebilir sonu elde edebilmek iin sadece doru transport

ve doru analiz yeterli deildir. Analiz sonularn etkileyen faktrler Tablo 1de verilmitir.

Tablo 1: Analiz sonularn etkileyen faktrler

Deimeyenfaktrler Deien faktrler Endojen faktrler Eksojen faktrler

Cinsiyet Irk Kaltm

Beslenme Alkol Vcut arl Kas dokusu Aktivite Pozisyon Gnlk ritm lalar Gebelik

Hemoglobinemi Bilirubinemi Hiperlipemi

Farmakoterapi Antikoaglanlar Bakteriyel

kontaminasyon



SAYFA:10/69

10

2.3. REFERANS ARALII

Testler iin belirtilen referans aral salkl bireylerden elde edilen deerlerin %95 ini

ieren grubu temsil eder ve test sonucunu deerlendirmek iin genel bir baz oluturur. eitli

faktrlere bal olarak bu deerler hastadan hastaya varyasyonlar gsterebilir. Analiz

ynteminin deitii durumlarda metoda bal olarak referans aral da deiebilir.

2.4. KALTE GVENL

Laboratuvarmz kalite gvenlii iin, RIQAS, Digital-PT AccuTest, CAP, UKNEQAS gibi

uluslar aras dzeyde ok sayda laboratuvarn katld d kalite kontrol programlarna

katlmaktadr.

kalite kontrol program uygulamas ile her gn iki seviyeli kontrol rnekleri allarak

gnlk ve gnler aras performans denetlenmektedir.

D kalite kontrol program uygulamasnda ise, analizi yaplan d kalite kontrol rnekleri

dnyann her yerinden bu programa katlm ok sayda laboratuvarn sonular ile

karlatrlr ve gerek deere uygunluk denetlenir.

Sonularn Klinik Uyumluluu

Test istem formuna veya LIS in ilgili blmne hasta ile ilgili bilgilerin yazlmas bulgularn

deerlendirilmesi asndan ok deerlidir.

Klinik tablo ile uyumsuz olduu dnlen sonularda laboratuvar ile mutlaka temasa

geilmelidir. Hasta rnekleri laboratuvarmzda 48 saat sakland iin gerektiinde testler

ayn rnekte tekrarlanarak sonu ile yeniden deerlendirme yapmak mmkndr.

2.5. NUMUNELERN ALINMASI VE HAZIRLANMASI

2.5.1. Kan Numunelerinin Alnmas

Venz Kan Alm

Alk gerektiren testler iin 8-12 saat alk gerekir. la tedavisinin srd durumlarda rnein alnmas sabah ila almndan nce

yaplmaldr.

Kan alm esnasnda hasta yatar veya oturur pozisyonda olmaldr. Prognoz izlenmesi iin istenen testlerle ilgili kan rnekleri hastadan her zaman ayn

pozisyonda alnmaldr.

ne ucu mmkn olduu kadar geni seilmelidir. Turnike kolda 30 saniyeden fazla skl kalmamaldr. Turnike inenin baarl bir ekilde damara yerletirilmesinden sonra zlmelidir.



SAYFA:11/69

11

Enjektr ile kan alm esnasnda kann tpe kuvvetli aspirasyonundan kanlmaldr. Kan alm u sra ile yaplmaldr: -Kan kltr

- Antikoaglansz dz kan

- Koaglasyon testleri iin antikoaglanl tam kan

- Hematoloji testleri iin antikoaglanl tam kan

Antikoaglan ieren vakumlu tplere kan alm srasnda kann iaretli izgiye kadardolmasna zellikle dikkat edilmelidir.

Antikoaglan ieren tplere kan alndktan sonra tp yavaa alt st edilerek zenlekartrlmaldr. Kesinlikle alkalama yaplmamaldr.

Serum

Tp: Sar kapakl plastik jelli tp

Tpler iinde bulunan jel, santrifj sonrasnda serum ve kan hcreleri arasnda fizikselbir engel oluturmakta, tp eperinde bulunan silika partiklleri sayesinde serum

phtlamasn hzlandrmaktadr.

Ayn rnekten birden fazla test istenmesi halinde 4-5 mL serum yeterlidir. (Bu miktaryaklak 10 mL kan rneinden salanabilir). Jelli tpler 5 ml kan rnei ile

tamamen doldurulmaldr. Daha az kan rnei ile yeterli serum elde edilemez.

Kann tpn eperindeki silika partiklleri ile iyice temas etmesi iin 5-6 kez yavaaaltst edilmelidir; tp kesinlikle alkalanmamaldr!

Hemolizli veya bulank serumlar bir ok tetkik iin uygun deildir. Yeniden rnekalnmaldr!!

EDTA'l tam kan

Tp: Mor kapakl cam K3EDTA tp

2 mL tam kan mor kapakl EDTA'l tplere alnr. Tplerin ierisinde phtolumamas iin kan alnr alnmaz tp 5-6 kez yavaca alt st edilerek kartrlr.

alkalama ileminden kesinlikle kanlmaldr.

Kan alm esnasnda kann iaretli izgiye kadar doldurulmasna zellikle dikkatedilmelidir.

Kan tam olarak tp zerindeki iaretli izgiye kadar alnmam veya tpn ierisindepht olumu ise yeniden rnek alnmaldr!

Hacmi 10 mL olan EDTAl tpler mikrobiyoloji molekler tan laboratuvarnagnderilecek numuneler iin kullanlmaktadr.



SAYFA:12/69

12

Sitratl tam kan

Tp: Mavi kapakl sitratl tp

Kan rnei 9:1 orannda sodyum sitrat ieren mavi kapakl tplere alnr. Venz kan alm esnasnda damara ilk seferde zorlamadan girilmeli, turnike ok sk

olmamaldr. Eer kan yava ve zorlama ile geliyor ise dier koldan tekrar doru kan

rnei alnmaldr.

Kan rneinin sodyum sitrat ile karabilmesi iin tpler iaretli izgiye kadar tamolarak doldurulmal ve 5-6 kez ok yavaa altst edilerek kann antikoaglan ile tam

temas salanmaldr.

Alnan kan rnei 1500 x g'de 15 dakika oda ssnda santrifj edilerek trombosittenfakir plazma elde edilmelidir. Daha dk santrifj hz ve zamannda trombositler

plazmada kalarak F IV' plazmaya verirler ve phtlama analizinin yanl kmasna

yol aabilirler.

Numune tp test allana kadar buzlu kap ierisinde saklanmaldr. Hemolizli rnek kesinlikle kabul edilmez. Koaglasyon testleri iin alnan sitrat plazma rnei en ge 2 saat ierisinde test

edilmelidir. Bu nedenle etiket zerine rnek aln saati not edilmelidir.

Kan Kltr

En uygun kan alm antimikrobial tedavi ncesinde veya bittikten sonra yaplmaldr. Kan alnacak blge 3 defa betadinli steril pamukla daha sonra % 70 lik alkolle iyice

temizlenmelidir

Kan almnn venz kateterden yaplmasndan kanlmaldr. Kan kltr iesine kann eklenmesinden hemen sonra ie hafife kartrlmaldr.

Kesinlikle alkalama yaplmamaldr.

rnek mmkn olduunca abuk laboratuvara ulatrlmaldr.

Kan rneklerinin korunmas

Kan alm sonrasnda numune direk olarak gne almayacak ekilde phtlama sreci

bitene dek oda ssnda bekletilir. Bu sre genellikle 20-25 dakika kadardr. Bu sre sonras

serumun santrifj ile phtdan ayrlmas gerekir. rnein tam kan, sitratl tam kan, EDTAl

tam kan olarak uzun sre bekletilmesi, rnekteki elektrolit konsantrasyonlarnda, enzimlerinaktivitesinde, hematoloji ve phtlama parametrelerinde eitli deiikliklere yol aar.



SAYFA:13/69

13

2.5.2. Bakteriyoloji Laboratuvarna Gnderilecek Numunelerin Alnmas ve Transferi

Mikrobiyolojik inceleme iin gnderilen numunenin yeterli, kaliteli ve uygun olmas, gerek

enfeksiyon kontrol gerekse tansal amalar iin son derece nemlidir. Klinik rnek ancak

uygun ekilde seilmi, toplanm ve nakledilmi ise ierdii patojen mikroorganizma gerek

pozitif sonucu gsterir. Negatif bir rnek ancak klinik rnein alnd yer, toplanma biimi,

miktar ve transportu doru ise patojen mikroorganizmann bulunmadna iaret eder. Bu

nedenle yksek rnek kalitesi tanda en kritik aamadr.

Uygun numune toplanmas ile ilgili genel prensipler:

1. Numuneyi temin etmek iin doru anatomik blge seilmelidir. Endojen mikrobiyalflora ile kontaminasyonu nlenmelidir.

2. Numune uygun teknik ve steril ekipmanla toplanmaldr. Aseptik teknikleruygulanmaldr.

3. nfeksiyonun akut safhasnda antibiyotik tedavisi balanmadan alnmaldr. Balanmise numune yeni antibiyotik dozu verilmeden verilmeden hemen nce alnmal ve

laboratuvar bilgilendirilmelidir.

4. Numune etkenin canlln koruyacak ve evrenin biyolojik gvenlini salayacak birtama kabna aktarlmaldr. zerine hasta ad, soyad, numunenin alnd tarih ve

saat kaydedilmelidir.

5. Numunenin kayna ve/veya zel blge hem istem formu hem de numune kabzerinde ak ve doru olarak tanmlanmaldr.

6. Numunenin laboratuvara hzla ulamas, saklanacaksa saklama koullarnn uygunolmas salanmaldr.

7. Numune miktar yeterli olmaldr. Aksi halde hatal negatif sonulara neden olur.

Numunelerin nakli:

Mikroorganizmalar, numunelerin toplanmas, nakli veya saklanmas srasnda oalr

veya lrlerse hastal tanmlamadaki nemlerini kaybederler. Uyulmas gereken

prensipler unlar ierir:

1. Tm numunelerin nakli hemen hi beklenilmeden yaplmaldr. Numune alnrkenlokal anestezik madde kullanlm ise bu maddeler antibakteriyel etki

gsterebileceinden lokal anestezikle temas sresi ksa olmaldr.



SAYFA:14/69

14

2. Herhangi bir nedenle hemen nakledilemiyorsa 2-8 Cde buzdolabndasaklanmaldr. Baz numuneler bu durumun dndadr:

a) Kan kltr iin alnan numuneler laboratuvara hemen nakledilmeli,laboratuvara ulaana kadar oda snda muhafaza edilmelidir.

b) Gonokok dnlen hastalardan laboratuvarla iletiime geilerek numunealnmaldr.

c) Beyin omurilik svs (BOS) rnekleri 37 Cde veya oda ssndabekletilmelidir.

3. drar ve solunum sistemine ait numuneler bir saat iinde laboratuvara ulamolmal, ulatrlamyorsa 2-8 Cde buzdolabnda 24 saat bekletilebilir.

4. Gaita rnekleri kltr iin transport besiyerine alnmal, mikroskobik ve paraziterinceleme iin gaita kabna alnmal ve 30 dakika iinde laboratuvara

ulatrlmaldr. Aksi halde flora bakterileri oalarak patojen bakterilerin

remesini engeller.

5. Yara ve vcut svlar 1 saat iinde laboratuvara ulatrlmaldr.6. Mikobakteriyel inceleme iin hastadan sabah alnan ilk idrar ve balgam

gnderilmelidir.

2.5.3. 24 Saatlik drar rneklerinin Toplanmas

Analizi yaplacak parametrelerin stabilizasyonu iin gerekli koruyucu maddeler (6N

Hidroklorik asit) idrar toplamaya balamadan nce toplama kabna konulmaldr. Koruyucu

maddeler laboratuardan alnmaldr. 24 saatlik idrar toplarken,

Sabah ilk idrar atlarak mesane boaltlr. 24 saat sresince idrarn tamam idrar toplama kab iine boaltlr. Bu sre iinde

toplama kab serin bir yerde saklanr.

Ertesi sabah ilk idrarda toplama kabna alnarak en ksa zamanda laboratuvaraulatrlr.

24 saatlik idrarda VMA, HVA, 5-HIAA, katekolaminler ve metanefrinler allacaksa,

3 gn boyunca vanilyasz diyet uygulanr. Ar egzersizden kanlmaldr drar laboratuvarndan alnan koruyucu madde asit (6N HCl) 5 litrelik pet ieye

boaltlr.



SAYFA:15/69

15

4. gn sabah (ilk idrar dar atlr) idrar biriktirilmeye balanr. Ertesi gnk 5. gnk ilk idrar da dahil olmak zere idrarn tamam biriktirilir.

VMA, HIAA ve katekolaminler iin vanilyasz diyet (4 gnlk yasaklar)

ay, kahve, kakao, muz, greyfurt, domates, portakal, ananas, mandalina, dondurma,dondurma klah

Vanilyal soslar, vanilyann girdii her trl yiyecek ve iecekler, pastalar, biskviler,salep, merubatlar vb)

Hazr gdalar hazr orbalar, kuruyemiler, kurutulmu meyveler, alkoll iecek

NOT: Test sonularnn gvenilir olmas iin yukardaki hususlara dikkat etmek

gerekmektedir. Biriktirilen idrar serin ve karanlk bir ortamda saklanlmaldr. Srekli

kullanlan ilalar laboratuvara bildirilmelidir.

2.6. PANK DEERLER

Panik deerler listesi, laboratuvarda allan testlerden belirlenen referans aral dnda ve

kii iin riskli olabilecek deerlerinin belirlenmesi sonucu oluturulan listedir. Bu listenin

amac hasta gvenliini tehlikeye atabilecek sonular elde edildiinde ilgili hekime

bildirilmesi srecinin iletilmesinin salanmasdr. Biyokimya, hematoloji ve mikrobiyoloji

laboratuarlarna ait panik deerler aadaki tablolarda grlmektedir:



SAYFA:16/69

16

Tablo 2: Biyokimya Laboratuvar Panik Deerler Listesi

TEST DK YKSEK

Glukoz < 40 mg/dL > 400 mg/dL

BUN - > 100 mg/ dL

Kreatinin - > 10 mg/ dL

T.Bilirubin - > 15 mg/ dL

D.Bilirubin - > 10 mg/ dL

Kalsiyum < 6 mg/ dL > 12 mg/ dL

Sodyum < 125 mmol/L > 160 mmol/L

Potasyum < 3.0 mmol/L > 6.0 mmol/L

Klor < 75 mmol/L > 130 mmol/L

Amilaz - > 800 U/L

Fosfor < 1 mg/ dL > 10 mg/ dL

CK-MB - > 150 U/L

Serbest T4 - > 4,5 ng/dL

TSH - > 150 U/mL

Tablo 3: Hematoloji Laboratuvar Panik Deerler Listesi

TEST DK YKSEK

Hematokrit < % 20 > % 66

Hemoglobin < 6,5 g/ dL > 22 g/ dL

WBC < 1500/mm >35.000/mm

Trombosit saym 1.000.000/mm

INR - > 5,5PT - >35 sn

PTT - >150 sn

Fibrinojen < 75 mg/ dL -



SAYFA:17/69

17

Tablo 4: Mikrobiyoloji Laboratuvar Panik Deerler Listesi

2.7. LABORATUVAR NUMUNE RED KRTERLER

1. Hasta ad ve soyadnn bulunmad, rnek tanmnn yaplmad, hatal yapld

veya istem formu ile rnek kabndaki bilgilerin uyumsuz olduu durumlarda numune

kabul yaplmaz. Ayrca barkodu olmayan numuneler laboratuvara kabul edilmez. Sistem

arzas olduunda, servis sorumlusunun laboratuvar bilgilendirmesi dahilinde acil testler

allr.

2.Uygun tplere alnmayan numuneler laboratuvara kabul edilmez; servis vepolikliniklerden yeni numune istenir.

3. Hemolizli numuneler laboratuara kabul edilmez (Tablo 6).

4. Lipemik numuneler geldiinde LS in aklama ksmnda belirtilir (Tablo 6).

5. Barkod tp zerine uygun ekilde yaptrlmamsa, altnda isim olup olmad

kontrol edilir ve yeni barkod basarak kabul yaplr.

6. Tp iindeki numune miktar yeterli deilse numune kabul edilmez.

7. Phtl numuneler kabul edilmez.

8. Test istem formlarna hasta ile ilgili klinik bilgi mutlaka yazlmaldr.

TEST YA PANK DEER

Potansiyel biyoterrizmajan Her ya Bacillus anthracis

Kan KltrHer ya Her pozitif reme

Gaita Kltr Her yaSalmonellaShigella

Campylobacter

Genel kltr ve direktinceleme

Her ya

1. ARB pozitif yayma ve/veya kltrdeTberkloz basili remesi

2. Brucella spp.3.

BOSda Gram boyamada bakterigrlmesi ve/veya kltrde remeolmas

4. Kan yaymasnn Giemsa ileboyamasndaPlasmodium grlmesi

Epidemiyolojik nemi olanetkenler

Her ya Vancomycin-resistant enterococci (VRE)

Anti HIV Her yaGrey zonda bulunan zayf pozitif deerler veher pozitif sonu



SAYFA:18/69

18

9. Laboratuvarauygun transfer koullarnda gelmeyen rnekler kabul edilmez.

10. zellikle ila dzeyi ve diurnal varyasyonu olan hormon analizlerinde, gereken

bekleme sresine uyulmamsa, numune kabul edilmez.

11. nerilen srelerin dnda bekletilmi rnekler laboratuvara kabul edilmez.

12. Kan, BOS ve idrar dnda kalan steril vcut svlarna ait ayn tarihli rnekler

kabul edilmez.

13. Yukardaki istisnalar dnda 24 saat iinde bir hastadan ayn mikrobiyolojik

incelemenin tekrar istenmesi durumunda numune reddedilir.

14. Krk veya steril olmayan kaplar ile gnderilen rnekler kabul edilmez.

15. Bir baka materyalle kontamine rnekler (idrarn dk ile karm olmas gibi)

reddedilir.

16. Formalin iindeki rnekler laboratuvara kabul edilmez.

17. Mantar ve mikobakteri incelemesi dahil 24 saat sre ile toplanan balgam ve idrar

rnekleri laboratuvara kabul edilmez.

18.Balgamn makroskobik olarak deerlendirilmesinde tkrk grnmnde olmas ve

19.Boyama iin gnderilen materyallerin tama besiyerinde gnderilmesi

durumlarnda numune reddedilir.

20. Flora ile kontaminasyon olaslndan dolay hatal veri salama ihtimali bulunan

numuneler reddedilir (Tablo 5).

Tablo 5: Hatal veri salama ihtimali bulunan numuneler

Numune tipi Uygun yaklam

Yzeysel, oral, periodontal srnt Doku rnei veya aspirat

Dekbit lserinde srnt Doku rnei veya aspirat

Varikz lserlerinde srnt Doku rnei veya aspirat

Yank yaralarnda srnt Doku rnei veya aspirat

Yzeysel gangrenz lezyonda srnt Doku rnei veya aspirat

Perirektal apsede srnt Doku rnei veya aspirat

Barsak ierii lem yaplmamal

Kusmuk lem yaplmamal

Foley sonda ucu kltr lem yaplmamal

Kolostomi yerinden gelen aknt lem yaplmamal

Yenidoanda gastrik aspirat lem yaplmamal



SAYFA:19/69

19

Bir numunenin mikrobiyolojik incelemeye uygun olmad iin reddedilmesi, tbbi

kararlar iin daha doru bilgi salamak amacyla yeni numune istenmesine yneliktir. Ancak

ounlukla numune alndktan sonra ampirik tedavi balanabilecei iin ayn etkinlikte yeni

rnek temini g olabilir. Bu nedenle hasta ile ilgili durum ok iyi deerlendirilmeli,

gerekiyorsa reddedilmemeli, fakat klinisyen hatal negatif veya pozitif sonu ynnden

uyarlmaldr.



SAYFA:20/69

20

Tablo 6: Laboratuvarmzda allan testlerin hemoliz, lipemi ve bilirubinemiden etkilenme

dereceleri

Test Ad Hemoliz Lipemi Bilirubinemi

Albumin ++

ALP + ++

ALT ++

AST ++

Bilirubin ++ ++

BUN ++

Demir ++

Ferritin +

Fibrinojen +

Folik asit ++

Fosfor ++

Klor ++

Kolesterol + + +

Kortizol ++

Kreatinin + ++

LDH ++

Potasyum ++ ++

Protein

Protrombin zaman + +

PTH, intakt +

T3 +

T4 +

TSH +

Trigliserid ++

rik asit ++



SAYFA:21/69

21

TESTLERN ALFABETK LSTES

3.1. BYOKMYA TESTLER

3.1.1.BYOKMYA TESTLER


22/69

DOKMAN NO:KEAH-RH-01 YAYIN TARH: EYLL 2011 REV.NO : 01 REV TARH: MAYIS-2012 SAYFA:22/69 22

Test rnek Kap/Kapak Metod almaGn

Rapor Tarihi ReferansDeerler

Alanin Aminotransferaz(ALT) (SGPT) Serum Sar ENZ Hergn Ayn gn

0-45 U/L

Serum Sar PHOT Hergn Ayn gn3.5-5.2 mg/dL

BOS ST PHOT Hergn Ayn gn10-30 mg/dL

Albumin

drarBkz. Mikroprotein

Alkalen fosfataz(ALP)

Serum (rnek a ikenalnmaldr.)

SarENZ Hergn Ayn gn

40-150 U/L

(0-15ya iin40-300 U/L)

Serum Sar ENZ Hergn Ayn gn25-125 U/L

Amilazdrar (24 saatlik) K ENZ Hergn Ayn gn

40-320 U/L

Aspartat Aminotransferaz(AST) (SGOT) Serum Sar ENZ Hergn Ayn gn

0-45 U/L

BilirubinlerBil. totalBil. direkt

Serum (Iktankorunmaldr)

Sar PHOT Hergn Ayn gn 0-1.2 mg/dL0-0.5 mg/dL

BOS analiziBOS (mmknolduunca abuklaboratuvara ulatrlr.)

ST ENZ,PHOT

Hergn Ayn gn


23/69




BUN (Kan re Azotu) Serum Sar PHOT Hergn Ayn gn 7-26 mg/dL

CK (Kreatin Kinaz) Bkz. Kreatin kinaz

CK-MB Bkz. Kreatin kinaz-MB

Demir Serum (rnek a ikenalnmaldr)

Sar PHOT Hergn Ayn gn 25-156 g/dL

Demir Balama Kapasitesi(serbest) Serum Sar PHOT Hergn Ayn gn 110-330 g/dL

Fosfor Serum Sar PHOT Hergn Ayn gn2.3-4.7 mg/dL

Fruktozamin

Gama GlutamilTranspeptidaz (GGT) Serum Sar ENZ Hergn Ayn gn 9-64 U/L

Serum (rnek a ikenalnmal, bekletilmedenallmaldr.)

Sar ENZ Hergn Ayn gn 70-110 mg/dL

Glukoz BOS (Analiz hemenyaplmayacaksa BOSsantrifj edildikten sonra+4 oC de saklanmaldr.)

ST ENZ Hergn Ayn gn 45-80 mg/dL


24/69




HDL kolesterol Serum (rnek aalnmaldr.)

Sar ENZ Hergn Ayn gn 0-90 mg/dL


Kalsiyum drar

(Spot veya 24 saatlik)

K PHOT Hergn Ayn gn

100-300 mg/g

Serum Sar ISE Hergn Ayn gn97-108 mmol/L

Klordrar (24 saatlik) K ISE Hergn Ayn gn

110-250 mmol/L

Kolesterol, totalSerum (rnek 12 saatlikalk sonras alnmaldr) Sar ENZ Hergn Ayn gn


25/69




Laktat Dehidrogenaz(LDH)

Serum Sar ENZ Hergn Ayn gn140-280 U/L

LDL kolesterolSerum (rnek a ikenalnmaldr.) Sar ENZ Hergn Ayn gn


26/69



drar (24 saatlik) K PHOT Hergn Ayn gn30-300 mg/dL

BOS ST PHOT Hergn Ayn gn15-45 mg/dL

Protein, total

Ponksiyon svs ST PHOT Hergn Ayn gn

Serum Sar ISE Hergn Ayn gn135-148 mmol/L

Sodyum drar (24 saatlik) K ISE Hergn Ayn gn40-220 mmol/L

TrigliseridSerum (rnek a ikenalnmaldr.) Sar ENZ Hergn Ayn gn 35-150 mg/dL

re Azotu Bkz. BUN

Serum Sar ENZ Hergn Ayn gn2.6-7.2 mg/dL

rik asitdrar (24 saatlik) K ENZ Hergn Ayn gn

250-750 mg/g


27/69

DOKMAN NO:KEAH-RH-01 YAYIN TARH: EYLL 2011 REV.NO : 01 REV TARH: MAYIS-2012

SAYFA:27/6927

3.1.2. HEMATOLOJ TESTLER


28/69



Rapor Tarihi Referans Deerler

Hemogram(Tam kan saym) Tam kan (EDTA) Mor Otomatize Hergn Ayn gn

Sedimentasyon hz(ESR) Tam kan (EDTA) Mor Westergren Hergn Ayn gn

K: 0-20 E: 0-15

50 ya stK: 0-30E: 0-20

Protrombin zaman(PT)

Plazma (rnek 4 saatiinde analiz edilmelidir) Mavi COAG Hergn Ayn gn 10-14 sn

INR PT deeri kullanlarakhesaplanr. Mavi COAG Hergn Ayn gn 0.8-1.25

Aktive ParsiyelTromboplastin zaman(aPTT)

Plazma (rnek 4 saatiinde analiz edilmelidir)

Mavi COAG Hergn Ayn gn 19-39 sn

Fibrinojen Plazma Mavi COAG Hergn Ayn gn 160-400 mg/dL

D-Dimer Plazma Mavi COAG Hergn Ayn gn< 500 g/L

Aada belirtilen testler Erciyes niversitesi Tp Fakltesi Hematoloji Laboratuvarnda allmakta olup, her Sal gn numune transferiyaplmaktadr. Sonular laboratuar kayt biriminden takip edilmelidir.

Faktr V Plazma Mavi COAG % 70-120

Faktr VII Plazma Mavi COAG % 70-120


29/69


Faktr VIII Plazma Mavi COAG % 70-150

Faktr IX Plazma Mavi COAG % 70-150

Faktr X Plazma Mavi COAG %

Faktr XI Plazma Mavi COAG %

Faktr XII Plazma Mavi COAG %

Faktr XIII Plazma Mavi COAG % 70-140

Protein C Aktivitesi Plazma Mavi COAG % 70-140

Protein S Aktivitesi Plazma Mavi COAG % 60-130

Lupus Antikoaglan(LAC) Plazma Mavi COAG Negatif

Antitrombin-III(AT-III) Plazma (Sitratl) Mavi COAG % 70-125

APC Rezistans Plazma (Sitratl) Mavi COAG 0,7-1,6 (APC rez.normalized ratio)

Von WillebrandFaktr antijeni Plazma (Sitratl) Mavi COAG % 60-150


30/69


SAYFA:30/6930

3.1.3. HORMON TESTLER


31/69



RaporTarihi

Referans Deerler

Alfa-fetoprotein(AFP) Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0.5-5.5 IU/mL

Anti-Tg Bkz. Tiroglobulin Antikoru

Anti-TPO Bkz. Tiroid Peroksidaz Antikoru

-hCG Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0-5 IU/mL

CA 125 Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0-21 U/mL

CA 15-3 Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 9-51 IU/mL


CEA(Karsinoembriyojenik

Antijen)

Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn

Sigara ien:Erkek: 0.52-6.3ng/mLKadn: 0.42-4.8ng/mLSigara imeyen:

Erkek: 0.37-3.3ng/mLKadn: 0.21-2.5ng/mL

Estradiol (E2) Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn

Follikler faz: 0-160pg/mLOvulasyon: 34-400pg/mLLuteal faz: 27-246pg/mLPostmenapoz: 0-30pg/mLErkek:0-56pg/mL


32/69



RaporTarihi

Referans Deerler

fT3 Bkz. T3, serbest 1.5-5 pg/mL

fT4 Bkz. T4, serbest 0.8-1.8 ng/dL

Ferritin Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 13-150 ng/mL

Folik asit Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 3-17 ng/mL

Follikl StimlanHormon (FSH) Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn

Follikler faz:2.8-11.3mIU/mLOvulasyon: 5.8-21mIU/MlLutealfaz: 1.2-9mIU/mLPostmenapoz:21.7-153mIU/mL

Erkek: 0.7-11.1mIU/mL

nslinSerum (rnek a ikenalnmaldr.) Sar CHEM Hergn Ayn gn 6-27 IU/mL

Kortizol

Serum (Alk rnei

alnmaldr. rnekdiurnal varyasyonnedeniyle 8:00-10:00veya 16:00-18:00saatleri arasndaalnmal ve tp zerinernek alm zamanbelirtilmelidir.)

Sar CHEM Hergn Ayn gnSabah:5-25g/dLleden sonra:2.5-12.5g/dL


33/69



RaporTarihi

Referans Deerler

Luteinizan Hormon(LH)


Follikler faz:1.1-11.6mIU/mLOvulasyon:17-77mIU/mLLuteal faz:0-14.7mIU/mLPostmenapoz:11.3-39.8mIU/mLErkek:0.8-7.6mIU/mL

Paratiroid Hormon(PTH), intakt Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 11-67 pg/mL

Prolaktin (PRL) Serum Sar CHEM Hergn Ayn gnKadn:1.9-25 ng/mLErkek:2.5-17ng/mL

Progesteron Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn

Follikler faz: 0-1.13ng/mLOvulasyon: 0-16ng/mLLuteal faz: 0.95-21ng/mLPostmenapoz: 0-1ng/mLErkek: 0-0.75ng/mL

Prostat SpesifikAntijen(PSA), serbest

Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0-0.4 ng/mL

Prostat SpesifikAntijen(PSA), total

Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0-4 ng/mL


34/69



RaporTarihi

Referans Deerler

T3, serbest Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 1.5-5 pg/mL

T4, serbest Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0.8-1.8 ng/dL

Testosteron, total Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn

Tiroglobulin Antikoru(Anti-Tg) Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0-40 IU/mL

Tiroid PeroksidazAntikoru (Anti-TPO) Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn

0-35 IU/mL

Tiroid StimlanHormon(TSH)

Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn0.4-4 mIU/mL

Vitamin B12 Serum (Iktankorunmaldr)

Sar CHEM Hergn Ayn gn 150-800 pg/mL

Aada belirtilen testler Erciyes niversitesi Tp Fakltesi Merkez ve Nkleer Tp Laboratuvarlarnda allmakta olup, her Sal gn numunetransferi yaplmaktadr. Sonular laboratuar kayt biriminden takip edilmelidir.

11-Deoksikortizol Serum Sar RIA 0-8 ng/mL

17-OH-progesteron Serum Sar RIAE: 0,59-3,44 ng/mLK: 0,11-1,08 ng/mL(fol.faz)

0,95-5 ng/mL(luteal faz)

ACTH Plazma Mor ELISA 0-46 pg/mL


35/69


Aldosteron Serum Sar RIAYatan: 29,4-161,5 pg/mLAyakta: 38,1-313,3 pg/mL

Androstenodion Serum Sar RIAE: 0,6-3,1 ng/mLK: 0,3-3,3 ng/mL

Byme hormonu(GH) Serum Sar IRMA

E: < 1 ng/mLK: < 10 ng/mL

c-peptid Serum Sar CHEM 0,9-7,1 ng/mL

DHEA-SO4 Serum Sar RIA 1330-4410 ng/mL

IGF-I Serum Sar IRMA 17-329 ng/mL

IGF-BP3 Serum Sar IRMA 3,5-7,0 g/mL

Kalsitonin Serum Sar E: 0-18,2 pg/mLK: 0-11,5 pg/mL

Nron Spesifik Enolaz(NSE) Serum Sar ELISA 4,7-14,7 ng/mL

Seks HormonBalayc Globulin

(SHBG)

Serum Sar IRMA Yetikin: 13-71 nmol/L

Gebe: 18-114 nmol/L

Testosteron, serbest Serum Sar RIA 0,29-3,18 pg/mL

Tiroglobulin Serum Sar 0,73-84 ng/mL


36/69


SAYFA:36/6936

3.1.4. DRAR ANALZ


37/69


drar Biyokimyas Referans Deerler

Test rnekAlnmasgerekennumunemiktar

Kap/Kapak Metod alma Gn Rapor Tarihi

Tam drar Tetkiki(TT) drar 5 mL drar kab

KimyasalMikroskobik Hergn Ayn gn

robilinojen 0.1

Glukoz Negatif

Bilirubin Negatif

Keton Negatif

Protein Negatif

Nitrit Negatif

Dansite Negatif

pH 5

Eritrosit NegatifLkosit Negatif


38/69


39/69




Alfa-fetoprotein(AFP) Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0.5-5.5 IU/mL

CA 125 Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0-21 U/mL



CEA(KarsinoembriyojenikAntijen)


Sigara ien:Erkek:0.52-6.3ng/mLKadn:0.42-4.8ng/mLSigara imeyen:Erkek: 0.37-3.3ng/mLKadn:0.21-2.5ng/mL

-hCG Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0-5 IU/mL

Prostat Spesifik Antijen(PSA), serbest Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0-0.4 ng/mL

Prostat Spesifik Antijen(PSA), total Serum Sar CHEM Hergn Ayn gn 0-4 ng/mL


40/69


SAYFA:40/6940

3.1.6. LA DZEYLER VE UYUTURUCU PANEL


41/69


Terapotik la Dzeyleri



KarbamazepinSerum/ Plazma(Kan numunesinin bir sonraki dozncesinde alnmas nerilir)

Sar, Mavi, YeilEnzimmmnoassay Hergn Ayn gn 4-12 g/mL

Digoksin

Serum/ Plazma

(Kan numunesinin bir sonraki dozncesinde alnmas nerilir) Sar, Mavi, Yeil PETINIA Hergn Ayn gn 0,8-2,0 ng/ml

FenitoinSerum/ Plazma(Kan numunesinin bir sonraki dozncesinde alnmas nerilir)


FenobarbitalSerum/ Plazma(Kan numunesinin bir sonraki dozncesinde alnmas nerilir)


LityumSerum/ Plazma(Kan numunesinin bir sonraki dozncesinde alnmas nerilir)

Sar, Mavi Kolorimetrik Hergn Ayn gn 0.5-1.2 mmol/L

TeofilinSerum/ Plazma(Kan numunesinin bir sonraki doz

ncesinde alnmas nerilir)


Valproik asitSerum/ Plazma(Kan numunesinin bir sonraki dozncesinde alnmas nerilir)

Sar, Mavi, Yeil METIA Hergn Ayn gn 50-100 g/mL


42/69


Ktye kullanlabilen ila dzeyleri / Toksikoloji


RaporTarihi

ReferansDeerler

Benzodiazepinler Taze drar drar kabEnzim mmnoassay

Sal Ayn gn Cut Off < 200 ng/ml

Ekstazi (Amfetamin) Taze drar drar kab

Enzim mmnoassay

Sal Ayn gn Cut-Off < 500 ng/ml

Kannabis(Mariuana, hintkeneviri,haha,esrar)

Taze drar drar kab Enzim mmnoassay Sal Ayn gn Cut Off < 50 ng/ml

Kokain Taze drar drar kab Enzim mmnoassay Sal Ayn gn Cut Off < 300 ng/ml

Opiatlar(Kodein,Eroin,Morfin)

Taze drar drar kab Enzim mmnoassay Sal Ayn gnCut Off < 200 ng/ml


43/69


SAYFA:43/6943

3.1.7. HPLC (HIGH PERFORMANCE LIQUID

CROMATOGRAPHY) TESTLER


44/69


Test rnek Kap/Kapak

Metod alma Gn RaporTarihi

Referans Deerler

HbA1c Tam kan Mor HPLC Hergn Ayn gn < % 6.5

25-Hidroksi Vitamin D3 Plazma Mor HPLC Her gn 2 haftasonra

Yaz: 20-120 g/LK: 10-60 g/L

Vanilmandelik asit (VMA)

drar (24 saatlik) K HPLC 1 ay sonra 1.8-6.7 mg/24 saat

Homovanilik asit (HVA) drar (24 saatlik) K HPLC 1 ay sonra 0.5-6.2 mg/24 saat

Hidroksiindol asetikasit (5-HAA) drar (24 saatlik) K HPLC 1 ay sonra 0.5-8.2 mg/24 saat

Katekolamin Metabolitleri(Metanefrin, Normetanefrin)

drar (24 saatlik) K HPLC 1 ay sonra Metanefrin: 52-341 g/24 saatNormetanefrin: 88-444 g/24 saat

drar (24 saatlik) K HPLC 1 ay sonraAdrenalin: 2-22 g/24 saat

Noaradrenalin: 20-81 g/24 saatDopamin: 40-400 g/24 saatKatekolaminler

(Adrenalin, Noradrenalin, Dopamin)Plazma Mor HPLC 1 ay sonra

Adrenalin: 20-190 pg/mLNoaradrenalin: 70-480 pg/mLDopamin: < 30 pg/mL

Homosistein Plazma Mor HPLC

Hasta Says

Yeterli

Olduunda

3 haftasonra

6-15 mol/L


45/69


SAYFA:45/6945

3.1.8. ELEKTROFOREZ TESTLER


46/69


Test rnek Kap/Kapak Metod alma Gn Rapor TarihiHemoglobin Elektroforezi Tam kan Mor Agaroz Jel Elektroforezi 2 hafta sonra

Protein Elektroforezi Serum Sar Agaroz Jel Elektroforezi 2 hafta sonra

Lipid Elektroforezi Serum Sar Agaroz Jel Elektroforezi

Hasta Says

Yeterli

OlduundaLab. ilegrlecek

Hemoglobin Elektroforez Referans Deerler

Hb A1: % 94-98.3Hb A2: % 1.5-3.5

Protein Elektroforez Referans Deerler

Albumin: % 58-691 globulin: % 1,8-42 globulin: % 3,7-13 globulin: % 9-13 globulin: % 8,5-18

Lipid Elektroforez Referans DeerlerAlfa: %

Prebeta: %Beta: %


47/69


SAYFA:47/6947

3.1.9. AAS (ATOMIC ABSORPTIONSPECTROPHOTOMETRY) TESTLER


48/69


Aada belirtilen testler Erciyes niversitesi Tp Fakltesi Aratrma Biyokimya Laboratuvarnda allmakta olup, her

Sal gn numune transferi yaplmaktadr.

Test rnek Kap/Kapak Metod alma Gn Rapor Tarihi

inko Serum, sa Lacivert AAS 15 gn sonraBakr Serum, 24 saatlik idrar Lacivert AAS 15 gn sonra

Kurun Tam kan Mor AAS 15 gn sonra

NOT: Hastalarn sa ve idrar rnei vermek iin laboratuarla temasa gemeleri gerekmektedir.


49/69


SAYFA:49/6949

3.1.10. KARDAK PANEL


50/69


Test rnek Kap/Kapak Metod alma Gn Rapor Tarihi Referans Deerler

Troponin I Serum Sar CHEM Her gn Ayn gn 0 - 0.1 ng/mL

Ktle CK-MB Serum Sar CHEM Her gn Ayn gn 0 - 3.5 ng/mL

MyoglobinSerum Sar CHEM Her gn Ayn gn E: 17.4 105.7 ng/mL

K: 14.3 65.8 ng/mL


51/69


SAYFA:51/6951

3.2. GENETK TESTLER


52/69


3.2.1. STOGENETK TESTLER


Periferik kandankromozom analizi

Heparinle alnm kan

0.1cc heparin ekilmi

enjektre 3-5 cc kan alnr.Enjektrn kapakapatlarak gnderilir.Poliklinik hizmetiverildiinden hastalar ncegenetik polikliniineynlendirilmelidir. Kan yatanhasta olmadka kendiblmmzde alnr.

Kemik iliindenkromozom analizi Heparinle alnm kemik ilii

Kord kanndankromozom analizi Heparinle alnm kord kan

EnjektrKsa sreli hcrekltr(GTG-Nor- Cbantlama)

Pazartesi Sal

( Kltr sresi 72saat olduundanve kltr srasndabelli saatlerdemdahalegerektiindensadece pazartesi veSal gn kanalnp ekimyaplmaktadr.

21-30 gn

(Analizsrasnda tesbitedilenanomaliyegre ileritetkiklergerekirse sreuzayabilir)

Not: Genetik testlerin istemi ve numune alma ilemi Genetik Polikliniinde yaplmaktadr.Yatan hastalardan numune alnmadan nce laboratuvarmz mutlaka aranmaldr.


53/69


SAYFA:53/6953

3.3. MKROBYOLOJ TESTLER

3.3.1. SEROLOJ LABORATUVARI


54/69


Test rnek Kap/Kapak Metod alma Gn Rapor TarihiReferansDeerler

ASO Serum Krmz NEPH Her gn Ayn gn 0200 IU/mL

CRP Serum Krmz NEPH Her gn Ayn gn 05 mg/L

RF Serum Krmz NEPH Her gn Ayn gn 015 IU/mL

Brucella Rose Bengal Serum Krmz LateksAgltinasyon Her gn Ayn gn Negatif

Brucella TpAgltinasyonu

Serum Krmz TpAgltinasyonu

Her gn Ertesi gn Negatif

Merkaptoetanol Serum Krmz TpAgltinasyonu

Her gn ki gn sonra Negatif

Brucella Coombs Serum Krmz TpAgltinasyonu

Her gn ki gn sonra Negatif

VDRL-RPR Serum Krmz Floklasyon Her gn Ayn gn Negatif

TPHA Serum Krmz ndirektHemagltinasyon

Her gn Ayn gn Negatif

Ig G Serum Krmz NEPH Her Cuma Ayn gn 6,516 g/L

Ig A Serum Krmz NEPH Her Cuma Ayn gn 0,44,9 g/L

Ig M Serum Krmz NEPH Her Cuma Ayn gn 0,43,5 g/L

C3 Serum Krmz NEPH Her Perembe Ayn gn 0,91,8 g/L

C4 Serum Krmz NEPH Her Perembe Ayn gn 0,10,4 g/L


55/69


SAYFA:55/6955

3.3.2. ELISA LABORATUVARI


56/69



Referans

Deerler

HBsAg Serum Krmz/Sar CHEM Hergn Ayn gn Negatif

AntiHbs Serum Krmz/Sar CHEM Hergn Ayn gn


57/69



Referans

Deerler

c-ANCA Serum Krmz/Sar Mikroelisa 15 gnde birpazartesi

Sal


58/69



Referans

Deerler

HDV IgM Serum Krmz/Sar Mikroelisa Hasta SaysYeterliOlduunda

Yaklak 20gn sonra

Negatif

Anti HCV dorulama Plazma, serum Mor WB Haftada 2 gn 10 gn sonra Negatif


59/69


SAYFA:59/6959

3.3.3. MOLEKLER TANI LABORATUVARI


60/69


Test rnek Kap/Kapak Metod alma Gn Rapor TarihiReferansDeerler

HBV DNA Plazma Mor Real Time PCR Test says yeterli

olduunda

7 gn sonra 12-108 IU/mL

HCV RNA Plazma Mor Real Time PCR Test says yeterliolduunda

7 gn sonra 15-108 IU/mL

HCV GENOTPTAYN

Serum Krmz/Sar Real Time PCR Test says yeterliolduunda

Yaklak 20 gnsonra

-


61/69


SAYFA:61/6961

3.3.4.BAKTERYOLOJ LABORATUVARI


62/69


Test rnek Kap -kapak Metod alma Gn Rapor tarihi

drar kltr Steril idrar SKKalibre ze ile ekimyntemi

Her gn 48 saat sonra

Boaz kltrBoaz srnts Tama besiyeri Tek koloni ekim yntemi Her gn 48 saat sonra

Burun kltrBurun srnts Tama besiyeri Tek koloni ekim yntemi Her gn 48 saat sonra

Balgam kltr Balgam SKTek koloni ekim yntemi


D kulak yolusrnts

Tama besiyeriTek koloni ekim yntemi

Her gn 48 saat sonraKulak kltr

Orta kulak aspirat STTek koloni ekim yntemi


Gaita kltr Gaita Tama besiyeriTek koloni ekim yntemi


Kan kltr Kan Kan kltr isesiieye direkt ekim

Her gn redii gn, yedi gn

Meni kltr Ejeklat SKTek koloni ekim yntemi


Steril vcut svlarkltr

BOSEklem svsPlevra svsPeriton svs

STDkerek ekim yntemi


SpermiogramEjeklat SK Makler kamera Her gn ki saat sonra

Gaita mikroskobisi Gaita Gaita kab Mikroskobi Her gnBir saat sonra


63/69



Deri kazntsLaboratuvardaalnmaktadr

Mikroskobi Her gnBir saat sonra

Mantar aranmasTrnak

Laboratuvardaalnmaktadr

Mikroskobi Her gnErtesi gn

Boyal preparat Her rnekSK, lama yaylmrnek

MikroskobiHer gn ki saat sonra

Rota/ Adeno virus Gaita Gaita kab Kaset test Her gn ki saat sonra


64/69


SAYFA:64/6964

3.3.5. DI SEROLOJ LABORATUVARI

(ERCYES NVERSTES TIP FAKLTES

LABORATUVARINDA ALIILAN TESTLER)


65/69


Testrnek Kap -kapak Metod alma Gn Rapor tarihi

Referansdeerler

Seruloplazmin Serum Krmz/Sar Nefelometrik Haftada bir Her Cuma 22-58 mg/dl

ANT-JO1 Serum Krmz/Sar mmunblotting Haftada bir Her Cuma Negatif

ANT-SCL Serum Krmz/Sar mmunblotting Haftada bir Her Cuma Negatif

ANT-SM/RNP Serum Krmz/Sar mmunblotting Haftada bir Her Cuma Negatif

ANT-SSA Serum Krmz/Sar mmunblotting Haftada bir Her Cuma Negatif

ANT-SSB Serum Krmz/Sar mmunblotting Haftada bir Her Cuma Negatif

ANT-SM Serum Krmz/Sar mmunblotting Haftada bir Her Cuma Negatif

Adack Hcre Antikoru Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Adenovirus Serum Krmz/Sar DFA Haftada bir Her Cuma Negatif

Anti-Fosfatidilserin Ig A Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-12 RU/ml

Anti- Fosfatidilserin Ig G Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-12 RU/ml

Anti- Fosfatidilserin Ig M Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-12 RU/ml

Anti-Dz Kas Antikoru Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Anti-Gliadin Ig A Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-25 RU/ml

Anti-Gliadin Ig G Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-25 RU/ml


66/69



Referansdeerler

Anti-Kardiolipin Ig G Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-12 RU/ml

Anti- Kardiolipin Ig M Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-12 RU/ml

Anti-Mitokondrial Antikor (AMA) Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Anti-Parietal Antikor Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Anti-Rubella IgG Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-1 Ru/ml

Anti-Rubella IgM Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Procalsitonin Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0.5-2 ng/ml

Borrelia Burgorferi Ig G Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-20 RU/ml

Borrelia Burgorferi Ig M Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-20 RU/ml

Herpes Simpleks Tip 2 Ig G Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Herpes Simpleks Tip 2 Ig M Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Kabakulak Ig G Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma


67/69



Referansdeerler

Legionella Pneumophila IgM Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Rubella Ig G avidite Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Clamidya Pneumoniae Ig G Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-20 RU/ml

Clamidya Pneumoniae Ig M Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Clamidya Trachomatis Ig G Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Clamidya Trachomatis Ig M Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Clamidya Trachomatis (DFA) Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

CMV Ig G avidite Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma -

Galaktomannan Antijeni Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Herpes Simpleks Tip 1 Ig G Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-20 RU/ml

Herpes simpleks Tip 1 Ig M Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Varicella Zoster Virus IgG Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma 0-100 RU/ml

Varicella Zoster Virus Ig M Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif

Mikobakteri PCR Serum Krmz/Sar PCR Haftada bir Her Cuma Negatif

Anti Sperm Antikor (ASA) Serum Krmz/Sar ELSA Haftada bir Her Cuma Negatif


68/69



Referansdeerler

Total Ig E Serum Krmz/Sar Nefelometrik Haftada bir Her Cuma


69/69

4. KISALTMALAR

Ab: Antikor Ag: Antijen CHEM: Kemilminesans COAG: Koaglasyon ENZ: Enzimatik ELISA: Enzim-Linked Immunosorbent Assay ISE: yon Selektif Elektrod K: drar Kab MEIA: Mikropartikl Enzim Immunoassay NEPH: NEPH PCR: Polimeraz Zincir Reaksiyonu PHOT: Fotometrik SK: Steril kap ST: Steril Tp WB: Western Blot

Documents

Lab Test Rehberi