PATOLOJ LABORATUARI GÜVENLK REHBERÇNDEKLER
4.2. LABORATUARDA PERSONEL KORUMA/KORUNMA; KSEL KORUYUCU EKPMAN
KULLANIMI
4.3. GÜVENLK ÖNLEMLER
4.4.1. Personel Kontaminasyonu
4.4.2. Bölge Kontaminasyonu
4.6.1. Laboratuar Temizliinde Temel lkeler
4.6.2. Laboratuarda Çalma Alanlarnn Dezenfeksiyonu
4.6.3. Laboratuarda Alet Ve Malzemelerinin Temizlik, Dezenfeksiyon Ve Sterilizasyonu
4.7. YANGINA KARI ALINMASI GEREKEN TEDBRLER
4.7.1. Yangn Annda Yaplacak ler
4.7.2. Söndürme Annda Dikkat Edilecek Hususlar
4.8. ELEKTRK GÜVENLN SALAMAYA YÖNELK TEDBRLER
4.9. ATIKLARLA LGL DÜZENLEMELER
1.AMAÇ: Bu prosedürün amac patoloji laboratuar çalanlarnn; çalma ortam, kullanlan cihaz ve
kimyasal maddeler nedeniyle zarar görmelerini ve çevreye zarar vermelerini engellemek ve hasta
örneklerinden bulaabilecek enfeksiyonlardan kendilerini ve çevrelerini korumak amacyla alnmas
gereken önlemler ve uyulmas gereken kurallar için standart bir yöntem belirlemektir.
2.KAPSAM: Bu prosedür laboratuar güvenliine yönelik faaliyetleri kapsar.
3.SORUMLULAR: Bu prosedürün uygulanmasndan tüm laboratuar çalanlar, kontrolünden laboratuar
sorumlu hekimi sorumludur.
Laboratuarda çallrken önlük ve kapal ayakkab giyilmesi zorunludur. Çalmann niteliine göre
gerektiinde koruyucu gözlük, eldiven ve maske taklmaldr.
Laboratuar dna laboratuarda kullanlan önlük, eldiven vs. malzemelerle çklmas yasaktr.
Laboratuarda sigara içilmesi yasaktr.
amaçla kullanmak yasaktr.
Çalma esnasnda saçlar uzunsa mutlaka toplanmaldr.
Klinik örneklere (kan, idrar, balgam vb), kontamine ekipmana veya kontamine yüzeylere asla
eldivensiz dokunulmamaldr.
Eldivenlerinizi çkardktan sonra ve laboratuar terk etmeden önce mutlaka eller ykanmaldr.
Cam malzeme kullanmnda çatlak ya da hasarl malzemenin kullanlmamas olabilecek kesici
yaralanmalarn önlenmesi açsndan önemlidir. Cam krklar asla elle temizlenmemelidir. Krk
parçalar kesici-delici kutusuna atlmaldr.
Laboratuar kaplar güvenlik açsndan her zaman kapal tutulmaldr.
Deri yoluyla hastalklarn bulama riskinden dolay laboratuar ortamnda çalrken açk yaralar
mutlaka yara band ile kapatlmaldr.
Hiçbir kimyasal madde koklanmamal ve tadlmamaldr.
Laboratuarda çalrken kesinlikle az yoluyla pipetaj yaplmamal, puar kullanlmaldr.
Asla laboratuar atklar evsel atklar ile kartrlmamaldr.
Tüm kesici-delici aletler kesici-delici kutusuna atlmaldr.
Çalma alanlarnn temizlenmesi Temizliin yaplmasnn salanmas ilgili bölümdeki görevli
teknisyenin sorumluluundadr.
Laboratuar çalmalarndan çkan atklar tbbi atk kutusuna atnz.
Laboratuar malzemelerinin temizlii srasnda eldiven ve gerekli olmas durumunda gözlük
kullannz.
komponentleri ile yaplan çalmalarn, insan, hayvan ve çevre için güvenli biçimde yaplmasn
salamaya yönelik laboratuar alt yap, tasarm, donanm, uygulama ve tekniklerin en uygun
kombinasyonu olarak tanmlanabilir.
Biyo güvenliin amac çalanlar, dier insanlar ve çevreyi potansiyel tehlikeli mikrobiyolojik
ajanlardan korumaktr. Korunma, kavramsal ifadeyle tecrit amaca uygun kullanmlarda temel olarak
iki teknik savunma hattn kapsamaktadr. yi laboratuar uygulamalar, biyogüvenlik ekipmanlarnn
kullanm ve gerektiinde risk altndaki çalann alanmas birincil korunma, laboratuar dnda
kalan çevrenin de korunmas kaygsyla alnmas gerekli dier önlemlerin tamam ise ikincil
korunma olarak ifade edilir.
Laboratuar alt yaplar risk gruplarna paralel uygulama ve korunma kriterleri açsndan dört farkl
seviyede tasarmlanmtr. Biyogüvenlik seviye 1 (BSL-1) ve seviye 2 (BSL-2) “Temel
Laboratuarlar”dr. Biyogüvenlik seviye 3 (BSL-3) “Tecrit Laboratuvar”, Biyogüvenlik seviye 4
(BSL-4) laboratuar ise “Maksimum Tecrit Laboratuvar” olarak adlandrlr. Bir
mikroorganizmann hangi risk grubunda yer alaca ve çalmann hangi seviyede yürütülecei dört
önemli faktöre baldr. Bunlar aada ksaca özetlenmitir;
Organizmann patojenitesi,
Bula yolu ve konakç durumu (konakç varl, says, türü vb.nin bölgesel
yaylm),
4.2. LABORATUARDA PERSONEL KORUMA/KORUNMA; KSEL KORUYUCU EKPMAN
KULLANIMI
Laboratuar çalmalarnda koruyucu giysi-önlük giyilmelidir.
üpheli kan, vücut svs veya potansiyel infeksiyoz materyal ile dorudan ya da kazara temastan
kaçnmak amacyla önlem olarak uygun eldiven giyilmelidir. Kullanm sonucu eldiven aseptik
olarak uzaklatrlmal ve eller uygun antiseptik madde ile temizlenmelidir.
4.2.1. Eldiven Kullanm
salk personeline yada salk personelinin eliyle hastadan hastaya ) önlemek için giyilir.
Bununla birlikte eldiven bulama riskini tamamen kaldrmaz. Bu nedenle eldiven el ykama
yerine kullanlmamaldr. Eldiven giymeden önce ve eldiveni çkardktan sonra eller mutlaka
ykanmaldr. Bulama riskinin fazla olduu durumlarda çift eldiven giyilebilir.
Hastadan bir baka hastaya geçerken ayrca ayn hastann kontamine bir bölgesiyle temastan
sonra baka bir bölgeye temastan önce eldiven deitirilmelidir.
S.B.
Salk personelinin elinde kesik, çizik ve çatlaklar olduunda rutin ilemler srasnda da kendini
korumak için eldiven giyilmelidir.
Ayn eldivenle asla iki farkl giriimde bulunulmamaldr.
4.2.1.1. Hangi durumlarda eldiven kullanlr?
Salk personelinin tedavi hazrl ve uygulamas srasnda (kan alma vs)
Ayn hastann kontamine bir bölgesiyle temastan sonra, baka bir bölgeye temas
etmeden önce ve hastadan baka bir hastaya geçerken
Salk personelinin elinde kesik, çatlak, çizikler olduunda tüm ilemler srasnda
Ellerin kan, dk, idrar ve dier vücut svlaryla kontaminasyon olasl öncesinde
Elektif aseptik uygulamalardan önce ve sonra (küçük giriimler, pansuman, kan, kültür,
invaziv giriimler vs)
Personel infeksiyoz materyal ile temastan sonra ve laboratuardan ayrlmadan önce
ellerini ykamaldr.
4.2.2. El Ykama: El ykamalarnda YÖN-PR-11 (El Hijyeni Prosedürü)ne göre hareket edilir.
Uygulamas:
Normal (sosyal) el ykama: Ellerin sabun ve su ile ykanmasdr. Bu tip ykama ile kirler ve
geçici mikrop floras uzaklatrlr, kalc flora etkilenmez.
El antisepsisi: Hijyenik (antiseptik kullanarak) el ykama veya el ovalamay kapsar.
Hijyenik (antiseptik kullanarak) el ykama: Riskli durumlar için (enfekte hastalarla temastan
sonra ve youn bakm ünitelerinde hasta ile temastan önce ve sonra) antiseptikler kullanlarak
yaplan el temizliidir. Kalc floray etkilemekle birlikte esas amaç geçici florann daha etkin ve
ksa sürede ortadan kaldrlmasdr.
Hijyenik el ovalama: Antiseptik solüsyonla veya çabuk etkili alkolik çözeltiler ile ellerin
kuvvetlice ovuturulmas ile yaplan el temizliidir.
Normal (sosyal) el ykama 1. Sosyal hayattaki el temasn gerektiren kirli veya kontamine tüm rutin ilemlerden sonra eller
görünür kir kalmayacak ekilde su ve sabunla ykanmaldr.
2. Eller su ile slatlr, sv sabun avuca alnr
3. En az 30 sn. süre ile avuç içleri ve parmak aralar bata olmak üzere eller tüm yüzey ve parmaklar kapsayacak ekilde kuvvetlice ovuturulur
4. Eller su ile iyice durulanr, durulama parmak uçlarndan dirseklere doru yaplr, parmaklar yukar gelecek ekilde tutularak, kontamine suyun dirsekten ele doru ak önlenir
5. Kât havlu ile kurulanr, musluk kât havlu kullanlarak kapatlr.
6. Hasta temaslar arasndaki tekrar ykamalarda 15 sn süre yeterlidir.
S.B.
4.2.3. Maske /Gözlük Kullanm:
Gerekli olduu durumlarda (özellikle kan, vücut svs ve potansiyel infektif materyalin
sçrama/dökülme ya da UV maruziyeti gibi) göz ve mukozalarn korunmas amacyla güvenlik
gözlüü/yüz koruyucu veya dier korunma ekipmanlar giyilmelidir.
nsizyon yerlerine mikroorganizmalarn bulamasn önlemek, göz, burun ve aza kan ve dier
infeksiyöz materyallerden damla sçray ve bulama tehlikesi olan durumlarda koruyucu
gözlükler veya çeneye kadar uzanan yüz koruyucu maskeler kullanlmas gereklidir.
Hava yolu ile bulaan (açk akcier tüberkülozu, larenks tüberkülozu, kzamk, suçiçei gibi)
infeksiyonlardan korunmada partiküllerin %95'ini filtre edebilme özelliine sahip (N95, FFP 3)
maske kullanlmaldr.
Damlack izolasyonu dnda dier etkenler için cerrahi tip ancak iyi oturan maske
kullanlacaktr.
Maske slandnda deitirilecek, asla bakasnn maskesi kullanlmayacaktr.
N-95 maskesi kiiye özel olmak, açkta asl tutmak kayd ile sekiz saatlik bir ift boyunca
kullanlabilir.
Ku gribi için FFP 3 tipi maskeler 8 saat süre ile kullanlabilir.
Laboratuar çalmalarn da giyilen önlük/gözlük gibi giysiler kantin, ofis ve kütüphane gibi
sosyal alanlarda giyilmemelidir.
4.2.4. Elbise Ve Önlük Giyme
Koruyucu önlük olarak svya kar geçirgen olmayan, tek kullanmlk olanlar kan ve sv
dökülmesi durumunda kullanlmaldr.
zole edilen hasta odasndan çkarken önce eldiven çkartlp, yine oda içindeki tbbi atk kovasna
ve iç (nispeten temiz iç yüzey ) da gelecek ekilde katlanarak tbbi atk kovasna atlmaldr.
Tek kullanmlk önlük sknts olduunda salgn durumunda önem arzeden mikroorganizmalarla
kolonize ve infekte hasta odasnda, her gün deitirilmek üzere ve bu odadan çkartmamak kayd
ile boks önlüü bulundurulabilir.
Laboratuarda alanlarnda yemek yemek, sigara ve içecek içmek kesinlikle yasaklanmaldr.
Çalma alanlarndaki dolap veya buzdolaplarnda yiyecek ve içecek bulundurulmamaldr
Çalma önlüü ile d/ev kyafetleri ayn dolaba konulmamaldr.
4.3. GÜVENLK ÖNLEMLER
içindeki hiçbir malzeme (örnein; kalem, silgi) veya materyal (örnein; etiket gibi) aza
alnmamaldr.
minimize edecek ekilde düzenlenmelidir.
Laboratuarda ineli enjektör kullanm snrlanmaldr.
Her türlü kaza ya da potansiyel infektif materyal maruziyeti veya benzeri
dökülme/sçrama sorumlu kiiye rapor edilmelidir.
Dökülme ve sçrama srasnda/sonrasnda alnacak önlemler, uyulacak kurallar ile
dezenfeksiyon ve temizleme prosedürleri yazl olarak bulundurmal, uygulanmas
salanmaldr.
S.B.
Kontamine sv atklar, atk (lavabo) sistemine boaltlmadan önce kimyasal veya fiziksel
olarak dekontamine edilmelidir. Risk deerlendirmesi sonucu atk ileme sistemine gerek
var ise bu kurulmaldr.
kullanlabilecei icin laboratuar içerisinde kontaminasyonlardan korunmaldr.
4.3.1. PERSONEL YARALANMALARINI ÖNLEME
Kan ve vücut svlar ile temas durumunda uygun bariyer önlemleri (eldiven, maske,
önlük vs) kullannz.
Eksüdatif deri lezyonu olan salk personeli, iyileene kadar dorudan hasta bakm veya
araç gereç bakmyla ilgilenmeyiniz.
Kan ve vücut svlar ile kontamine eller veya deriyi hemen ykaynz.
Eldiven giymeden önce ve çkartldktan sonra ellerinizi ykaynz.
Kan veya kanl svlar ile kirlenen çamarlar ve dier materyalleri krmz tbbi atk
torbalar içinde uzaklatrnz.
sonra delinmeye içinde biriktirilerek uzaklatrnz.
Kan ve vücut svlarna maruziyet durumunda EKK sine ND-FR-31 (Kan Ve Vücut
Svlarnn Sçramasna Maruz Kalan Çalan Bildirim Formu) doldurularak
Enfeksiyon Kontrol Komitesine bavurulur.
4.3.2. BULAICI VE ENFEKTE MATERYALLERLE ÇALIMA PRENSPLER
Tüm hastalarn kan ve dier vücut svlar potansiyel olarak infekte kabul edilmeli
Eller veya dier cilt yüzeyleri hastann kan ya da dier vücut svlaryla kontamine
olursa derhal su ve sabunla ykanmaldr.
ne batmasn önlemek için “disposible” ineler kullanldktan sonra plastik klflar
tekrar taklmamal, ineler enjektörden çkartlmamal, eilip bükülmemelidir. Kesici
delici alet yaralanmalarnda ND-FR-15 (Kesici Alet Yaralanmalar Bildirim Formu)
doldurularak enfeksiyon kontrol komitesine bavurulur.
Pipetler (otomatik olanlar tercih edilmeli)
Tbbi atklarn toplanmasnda krmz renkli plastik torbalar kullanlmal
Ünite içi tama araçlar mutlaka olmal
Örnek kaplar tercihen plastik olmal, etiketlenmeli
Dökülmeleri önlemek üzere örnek kaplar ikinci bir kabn içine koyulmal
Kontamine tekrar kullanlabilir malzemeler dezenfektan içinde 1 gün bekletilmeli
Her çalma sonras çalma alan uygun bir dezenfektanla dekontamine edilmelidir.
4.4. KMYASAL MADDELERE KARI ALINMASI GEREKEN TEDBRLER 1. Kimyasallar asla koklamayn.
2. Her türlü kimyasalla temas etmekten kaçnn. Kimyasaln çplak deriye temas etmesine izin vermeyin.
3. Laboratuarn düzenli olmasn salayn.
4. Kimyasallarn tehlikesi ksa dönem ihtiyaca yetecek miktarda bulundurmak ve yeterince güvenli
koullarda saklamak suretiyle en aza indirilecektir. Kimyasallar yerde veya çeker ocaklarda
saklamayn.
5. Acil durum ekipman (yangn söndürücü, dular vb) kolayca ulalabilecek durumda ve engelsiz
olmaldr.
6. Kimyasallarn ve solüsyonlarn ielerini dikkatli kullann. ieleri bir yerden dier bir yere tarken
krlmasn önlemek için plastik tayclar içinde tayn. ieleri hiçbir zaman boynundan tutmayn,
ienin boyutuna bal olarak bir veya iki elle gövdelerinden skca tutun.
S.B.
DIKAPI YILDIRIM BEYAZIT ETM VE ARATIRMA HASTANES
PATOLOJ LABORATUARI GÜVENLK REHBER Doküman No:PAT-RH-01 Yayn Tarihi:01.04.2013 Revizyon No:01 Revizyon Tarihi:02.12.2013 Sayfa 8 / 16
7. Asitleri suyun içine ar ar ilave edilerek ve yavaça kartrarak seyreltin. Konsantre asit üzerine su
ilavesi kesinlikle yaplmamaldr.
8. Asitler, alkaliler ve güçlü oksitleyici ajanlar ar ar kartrlmaldr. ienin krlmas durumunda
çevresinin çabuk soutulmas için suyu hazr bulundurun.
9. Reaktif tayan bütün ieleri uygun bir ekilde etiketleyin. Etiket reaktifin hazrlanma tarihi,
hazrlayan kii, reaktifin konsantrasyonu ve adn içermelidir. Son kullanm tarihi üzerine ayrca
yazlmaldr. Özel depolama bilgileri içeren ek bir etiket eklenmelidir.
10. Güçlü asitler, kostik maddeler ve güçlü okside edici ajanlarn datmn piyasada bulunan otomatik
cihazlarla yapn. Hiçbir durumda azla pipetleme yapmayn. Güçlü asitler veya dier zararl
maddeler bir alet yardmyla drenaj bölümüne pompalanmaldr. Drenaj yaplrken musluk açk
tutularak bol su gönderilmelidir.
11. Kimyasal maddeleri bir s kaynandan uzakta, uygun ekilde havalandrlm bir alanda düzenli
olarak stoklayn. Stoklama ve tama srasnda organik, inorganik, oksitleyici, indirgeyici, asit, baz ve
parlayclar olarak gruplandrn. Alfabetik olarak stoklama doru deildir; çünkü kimyasal
maddelerin reaktif gruplar birbirine zt olabilir.
12. Cam ie ve balon joje gibi malzemelerin etrafnda krlmaktan korumak amacyla mukavva vb bir
destek kullann.
13. Kimyasallarn kutulanmas, tanmas, depolanmas gibi ileri asla bu konuda eitim almam kiilere
yaptrmayn.
15. Kimyasal kaldrmadan önce çevresini temizleyin.
16. Çalmaya balamadan önce kimyasaln “ürün güvenlik bilgi formu”nu gözden geçirmi olun.
17. Bir yldan uzun süredir kullanlmayan, ihtiyaç fazlas ve son kullanma tarihi dolmu kimyasallar
bölüm sorumlunuza haber verin.
2. Kontamine giysileri hemen çkarn.
3. Suyu (du veya lavabo) bolca aktarak etkilenmi vücut bölgelerini 15-20 dakika ykayn.
4. Eer gerekli ise ilk yardm uygulayn.
5. Ayn zamanda yüzey kontaminasyonu da olmusa uygun ekilde temizleyin.
6. Olay bölüm sorumlunuza bildirin.
4.4.2. Bölge Kontaminasyonu
2. Çalma arkadalarnz uyarn.
3. Kaplar kapatp uyar yazs asarak dökülme bölgesini izole edin.
4. Asit ve koroziv maddeler dökülmüse üzerine toz soda veya sodyum bikarbonat dökün.
5. Alkali döküldüünde üzerini kum ile kapatn. Dökülen materyal yanc bir kimyasal ise her
türlü alevi, odadaki gaz vanalarn ve elektrikli aletleri kapatn.
6. Büyük miktarda dökülme söz konusu ise pencereyi açn, odadan çkn ve dökülmü kimyasaln
buharn solumaktan kaçnn.
S.B.
nsan Salna Zararl Kimyasallar:
Ar metaller Hidrojen peroksit
Aldehitler Hidrojen syanid
Amonyak Karbon tetraklorür
Benzen Klorlu hidrokarbonlar
laboratuar seviyesi yazlmaldr.
kiiler dnda kiilerin girmeleri engellenmelidir. Ziyaret kabulü kstl ve sadece personel
odasnda yaplabilir.
Çocuklarn giriine izin verilmemelidir.
4.6. LABORATUAR ALANLARI TEMZL, DEZENFEKSYON VE STERLZASYON
KURALLARI
alabilmek, bunlar yaparken salkl çalma ortam oluturabilmek ve çevremize zarar vermemek için;
tüm aamalarda ortam temizlii, dezenfeksiyon ve sterilizasyon kurallarn bilmek ve bu kurallara göre
uygulama yapmak oldukça önemlidir. Temizlik, sterilizasyon ve dezenfeksiyon ilemleri birbiri ile
balantl olup, tüm uygulamalardan etkin bir sonuç alabilmek için özellikle balangç temizliinin
yaplmas oldukça önemlidir. Çalma ortam, alet ve malzemeler kurallarna uygun olarak
temizlenmedii sürece yaplan tüm ilemlerden salkl sonuç alnmas mümkün deildir. Laboratuarlarn
temizlii YÖN-PR-11 (Hastane Temizlik Prosedürü)’ne göre uygun yaplr.
Sterilizasyon, dezenfeksiyon, asepsi, antisepsi mikrobiyoloji alannda yaplan çalmalarn temelini
oluturmaktadr. Dirençli mutantlar oluturabilen, çevre artlarna uyan sporlu ekillere dönüebilen
S.B.
mikroorganizmalarn, istenmedii durumlarda tamamen veya ksmen yok edilmesinin gereklilii ortaya
çkmaktadr. Bu konuda aadaki sözcüklerin öncelikle bilinmesinde yarar vardr.
Kontaminasyon: Mikroorganizmalarn çevreye ve cansz materyale bulamasna kontaminasyon
denir.
Temizlik: Bir eya üzerindeki istenmeyen bütün yabanc maddelerin (toz, organik materyal
vb.)su, kimyasal ve fiziksel faktörler yardm ile ortamdan uzaklatrlmas ilemidir.
Dezenfeksiyon: Bir cismin veya maddenin genellikle kimyasal bir ajan kullanarak, hastalk
yapc (patojen) mikroorganizmalardan arndrlmas ilemidir. Bu ilem ile daha çok bakterilerin
aktif formlar (vejetatif formlar) öldürülür. Spor gibi dayankl formlar öldürülemez.
Dezenfeksiyon amacyla kullanlan kimyasal maddeye dezenfektan denir.
Antisepsi: Vücudun deri ve mukoza gibi yüzeyel dokular ile yara gibi. lezyonlarnn kimyasal
maddeler kullanlarak hastalandrc mikroorganizmalardan temizlenmesi ilemidir. Dier bir
deyile canl dokulara uygulanan dezenfeksiyon ilemidir. Bu amaçla kullanlan kimyasal
maddelere antiseptik–antibiyotik denir.
ve spor formlaryla birlikte temizlenmesi veya öldürmesi ilemidir.
Fiziksel Temizlik: Ortamdaki toz ve kirlerin kaldrlmas ilemidir.
Kimyasal Temizlik: Su, sabun, deterjan vb. kimyasal maddelerle yaplan temizlik ilemidir.
4.6.1. LABORATUVAR TEMZLNDE TEMEL LKELER
Temizlik, temiz alandan kirli alana doru yaplmaldr.
Kuru süpürme ve silkeleme yaplmamaldr.
Temizlik malzemeleri her bölüm için ayr olmaldr.
Laboratuarlarn çalma alannn zemini su ve deterjanla ykanm paspasla temizlenip, daha
sonra tüm yüzeye temas edecek ekilde düük düzey dezenfektanla dezenfekte edilir.
Tüy brakmayan temizlik bezi tercih edilmelidir. Bez ve kova renkleri kullanm alanna göre
belirlenmelidir.
Kirlenen bezler kullanlmamaldr. Tbbi atk kovasna atlmaldr.
Her tür temizlik ilemi srasnda uygun eldiven giyilmeli (oda temizlii, atk toplama ve tuvalet
temizliinde kullanlan eldivenler plastik olmal, alana göre renkleri ayr olmal) ilem bitiminde
eldiven çkarlp eller hijyenik olarak YÖN-PR-14 (El Ykama Prosedürü)ne göre
ykanmaldr.
Kirli eldivenli ellerle kap kolu, telefon, masa, v.b.gibi yüzeylere temas edilmemelidir.
Yer temizliinde çift koval-presli paspas arabas kullanlmal, iki bölmeli olan silme kovasnn
bir bölümüne duru su dier bölümüne yüzey temizleyicisi kartrlm scak su konur.
Paspas; önce yüzey temizleyicili suda ykanr, iyice sklr ve yerleri silme ilemi yaplr.
S.B.
DIKAPI YILDIRIM BEYAZIT ETM VE ARATIRMA HASTANES
PATOLOJ LABORATUARI GÜVENLK REHBER Doküman No:PAT-RH-01 Yayn Tarihi:01.04.2013 Revizyon No:01 Revizyon Tarihi:02.12.2013 Sayfa 11 / 16
Paspas kirlendikten sonra; önce duru suda ykanr, sklr, daha sonra yüzey temizleyicili suda
iyice ykanp sklarak silme ilemine devam edilir.
Temizlik/dezenfektan çözeltileri kirlendiinde kullanmdan sonra deitirilmelidir.
Paspas yapma ilemi bittikten sonra paspas iyice ykanr. Durulanr ve sklr. Daha sonra
Paspas kovas deterjanl su ve duru su ile ykanr, dezenfekte edildikten sonra ters çevrilerek
kurumaya braklr.
kullanlmamaldr.
dezenfeksiyon ilemi yaplmaldr.
4.6.2. LABORATUVAR ÇALIMA ALANLARININ DEZENFEKSYONU
Laboratuar, her sabah temizlik personeli tarafndan açlr, su ve deterjanla günlük temizlik yaplr.
Laboratuarn her bölümünde temizlik yapldktan sonra özel dezenfeksiyon gerektiren alan ve
gereçler yüzey dezenfektan ile dezenfekte edilir.
Laboratuarda çok dokunulan yüzeyler (Kap kollar, müracaat masas, cihaz kapak açma ve
kapama kolu, k dümeleri) günlük olarak düük düzey yüzey dezenfektan ile dezenfekte
edilmelidir.
El temasnn sürekli (sk) olduu yüzeyler, el temasnn az olduu yüzeylere oranla daha sk
temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Seyrek el temasna maruz kalan yatay yüzeyler (örnein; pencere kenarlklar/derzlikleri ve sert
zemin kaplamalar) düzenli ekilde, haftada bir kez, kirlenme ya da sçrama olduu zaman,
beklemeden temizlenmelidir.
Duvarlarn temizlii kirlilik gözle görülür olduu zaman su ve deterjanlarla yaplmaldr.
Temizlik personeli temizlik srasnda maske, önlük, eldiven kullanmaldr
Laboratuarn zemin ve yüzeylerine dökülen numuneler ( kan, idrar, bos, serum vb.) gömlek ve
koruyucu eldiven giyilerek kat havlu ile silinir, tbbi atk poetine atlr. Cam kr varsa metal
pens ile toplanr, kesici delici alet kutusuna atlr.
Eer tbbi atk yere dökülmü ise, yukardaki ayn ilem yapldktan sonra yerler paspasla da
dezenfekte edilip, eller YÖN-PR-14 (El Ykama Prosedürü)ne göre ykanr. Bu ilemler
srasnda kullanlan tüm materyal tbbi atk kabna atlr.
Kimyasal dezenfektanlar doru oranda, gerektii kadar günlük hazrlanmal ve sulandrlm
solüsyonlar dayankl olmadndan gereksiz sarfiyatlardan kaçnlmaldr.
Çöp kovalar görünür kir varlnda hemen, periyodik olarak haftada bir kez ykanp durulanmal,
1/100 çamar suyu ile dezenfekte edilmelidir.
S.B.
4.6.3. LABORATUVAR ALET VE MALZEMELERN TEMZLK, DEZENFEKSYON VE
STERLZASYONU:
kavram söz konusudur. Laboratuarlar için kimyasal temizlik aadaki basamaklardan
geçilerek salanr.
1. Kaba Temizlik Basama: laboratuarda kullanlan her türlü alet, tüp, cam ve porselen
kaplar, pipet ve büretler öncelikle musluk suyu ile bol miktarda çalkalanmal ve
ykanmaldr.
distile suyun altndan geçirilerek çalkalanr.
3. Kurutma: Temizlikten sonra cam kaplar, pipetler, büretler tam olarak kurutulur. Bunun
için kurutma etüvünde 180 ° Cde 1 saat tutulurlar.
4.7. YANGINA KARI ALINMASI GEREKEN TEDBRLER
Patlayc ve alevlenebilen maddelerin ate almasn önlemek için; tezgahlarda mümkün olan en az
miktarda çözücü bulundurun. Tüm stok kimyasallar özel bir saklama odas ya da iyi hava alan
ate almayan bir kabinde saklayn.
Alevlenebilen maddelerin buharlarnn birikmesine ve patlayc ortam oluturmasna engel olun.
Sigara alevi, açk ateler, elektrik akmlar, uygunsuz atklar, stma sisteminde yanllarn da
yangna yol açabilecei akldan çkarlmamaldr.
Yangn veya yangn duman fark ederseniz kapy kapatp en yakn yangn alarmn çaltrn.
Çalma arkadalarnz uyarn. Eer eitim aldysanz ve yangn küçükse yangn söndürücü
kullann. 110u arayn. Bölüm sorumlunuza haber verin.
Yanc malzemeye göre yangn tüpü seçimi:
Yangnn ilk safhalarnda verimli bir müdahalenin yerine getirilebilmesi için o bölümde çkmas
muhtemel yangn tipine uygun söndürücü seçilmesi gerekmektedir. Bu bakmdan öncelikle
yangn snflarnn belirlenmesi gerekmektedir. Be adet yangn tipi mevcuttur.
Bunlar;
A snf yangnlar: Kât, ahap, kuma, gibi kat madde yangnlar.
B snf yangnlar: Akaryakt, solvent, tiner gibi yanc ve parlayc sv yangnlar
C snf yangnlar: Metan, propan, LPG gibi yanc ve parlayc gaz yangnlar
D snf yangnlar: Magnezyum, sodyum, alüminyum gibi metal yangnlar
Bu tip yangnlarn söndürme maddesi olarak su, köpük, ABC toz, BC toz, D tozlu CO2, Halon
gaz gibi maddeler kullanlmaktadr.
Su:
Su yangndaki sy ortadan kaldrarak soutma eklindeki söndürme yöntemidir. A tipi
yagnlarda kullanlmas gerekmektedir.
Köpük:
Basnçl su deterjan ve hava karm ile elde edilmektedir. Yanan yüzeyi kaplayarak hava akn
önlemektedir. Böylelikle yangnn hem oksijen ile hem de buhar ile balantsn keserek, yangn
söndürme yoluna gidilmektedir. Köpük arlkl olarak B tipi sv yangnlara müdahale de
S.B.
kullanlmaktadr. A tipi yangnlar içinde kullanlabilmektedir. Köpük suyla reaksiyona giren
yanc kimyasallar için uygulanmamaldr.
Karbondioksitli yangn söndürücüler B, C ve E snf yangnlar için kullanlmaktadr. CO2li
tüpler scak ortamda braklmamas gerekmektedir. Aksi takdir de tüplerin içerisinde sv halde
bulunan CO2 genleerek patlama riski söz konusudu
D-Tozu(HafifMetalTozu):
yöntemiyle söndürme ilemi gerçekletirilmektedir.
Yangn veya yangn duman fark ederseniz kapy kapatp en yakn yangn alarmn çaltrn.
Çalma arkadalarnz uyarn. Yangn küçükse yangn söndürücü kullann. 110’u arayn. Bölüm
sorumlunuza haber verin. Portatif yangn söndürücü ile yangnn cinsine göre müdahale edilir.
4.7.1. YANGIN ANINDA YAPILACAK LER:
Panie kaplmadan birim görevlisi (Yangn hbar 110) numaral acil durum telefonunu
arayarak yangn haberini duyurur ve yangn uyar butonuna basar,
Yangn yerinin adresi en ksa ve doru ekilde bildirilir
Yangn cinsi ve boyutu bildirilir (bina, araç, baca vb.)
Yangn bina içerisinde ise yangnn yaylmasn önlemek için etraftaki yanc maddeler
uzaklatrlr ve kap ve pencereler kapatlr.
Yangn söndürme cihazlar ile ve elde bulunan araç ve olanaklarla yangn söndürülmeye çalr.
Görevlilerden baka kimsenin yangn alanna girmesine müsaade edilemez
Deerlendirme esnasnda eer söndürülmeye çalan yangn söndüremeyecei boyutta ise tfaiye
(110) temasa geçerek, itfaiyenin hastaneye ulamasn salar.
Yangn sonras özellikle hrszlara ve soygunculara kar hastane içersinde ve çevresinde geni
emniyet ve güvenlik tedbirleri Güvenlik görevlileri tarafndan alnr.
Bu ilemler yaplrken tehlikeli durum oluursa olay yerinden uzaklalr
4.7.2. SÖNDÜRME ANINDA DKKAT EDLECEK HUSUSLAR:
Yangnn söndürülecei kapal alana girmeden önce yangn söndürme cihazlarnn çalp
çalmad kontrol edilir
Yangn çkan kapal alann cam krlrken içeriden darya doru bir alev akmnn olaca göz
önünde bulundurulur
Duman dolu bir hacimde eilerek veya sürünerek hareket edilmelidir.
Duman içerisinde kalndnda veya dumanl bir hacimden geçmek gerektiinde, az slak bir
mendil veya bezle kapatlr
S.B.
DIKAPI YILDIRIM BEYAZIT ETM VE ARATIRMA HASTANES
PATOLOJ LABORATUARI GÜVENLK REHBER Doküman No:PAT-RH-01 Yayn Tarihi:01.04.2013 Revizyon No:01 Revizyon Tarihi:02.12.2013 Sayfa 14 / 16
Alevli ve dumanl ortama, yangna yaklama elbisesi ve maske (temiz hava tüpü ve aksam)
olmadan girilmez.
sonucu havadaki oksijen azalarak karbondioksit miktar artar, bu da solunum güçlüüne ve ileri
safhada ölümlere neden olur)
lgili yerde elektrik tesisatnn, elektrik anahtarlarnn ve sigortalarnn periyodik kontroller
yaplr
Hastane çevresinde her türlü emniyet ve güvenlik tedbirleri alnarak bu mekândaki insanlar
Güvenlik görevlileri tarafndan uyarlr.
Kaçak olan bölgede sigara içilmesi ve atele yaklamalar Güvenlik görevlileri tarafndan
engellenir.
Tüm laboratuar cihazlar toprakl hatlara balanmaldr. Cihazlara slak ellerle ve slak
zemine temas srasnda dokunmaktan kaçnn.
Bakma girecek araçlarn elektrik balants kesilmelidir.
Elektrik hatlarnn üzerine sv sçratmayn. Bu, ksa devreye yol açar.
Elektrik devrelerini çok balantl uzatma ve balant kablolar ile ar yüklemeyin.
Sigortalarn ve ana alterin yerini mutlaka örenin.
Elektrik çarpmasnda yaralya dokunmadan önce elektrik devresini kesin, yaraly süpürge
sap gibi bir araçla devreden uzaklatrn, solunum durduysa resüsitasyon ilemi için telefonla
2222 arayarak yardm çarn.
tarafndan yaplr.
Alet tamirleri elektrik kesildikten sonra yaplr.
Laboratuarda kullanlan cihazlarn elle temas edilebilecek olan d ksmlarnn çok iyi
yaltkan olmas gerekir. Bu bakmdan, cihazlarn elle temas edilebilecek ksmlarnn kontrol
kalemiyle yetkili kiilere kontrolünü yaptrnz.
Hangi durumda olursa olsun, hiçbir zaman, elektrik tellerine çplak elle dokunmamal ve teli
iki elle tutmamalsnz.
plastik, tahta ve kat yumaklar kullanlmaldr.
Nemli ortamda çalmanz ve ayakkabsz yere basmanz halinde kesinlikle akm geçen tele
dokunmaynz. Bunlarn yannda slak elle elektrik dümesini çevirmeyiniz.
Elektrikle çalan aygtlarn içini açp, örnein tamir gibi, ilem yapmadan önce aygtn fiini
mutlaka prizden çkartnz.
4.9. ATIKLAR LE LGL DÜZENLEMELER Çevre ve Orman Bakanlndan: Tbbi Atklarn Kontrolü Yönetmelii 2005 Bu Yönetmelie göre;
tbbi atklarn dier atklardan ayr toplanmas ve geçici depolanmas Salk Kurulularn kapsar.
Depolardan alnarak tanmas ve imha edilmesinden Belediyeler sorumludur. Atklarn toplanmas ve
atlmasnda ATK-PR-01 (Atk Yönetim Prosedürü)ne uygun hareket edilir.
4.9.1. Atklarn Snflandrlmas
Evsel Nitelikli Atklar
A) Genel atklar
Bakteri Ve Virüs Tutucu Hava Filtreleri
nsan Kan Ve Salglaryla Bulam Kirli Tek kullanmlk malzemeler, Kesici – Delici
nitelie sahip olan Araç-Gereçler ve Balant tüpleri
Kullanlm Eldiven, Gaita, drar ve Balgam Kaplar,Kan Tüpleri
Kullanlm Damar içi Kateterler, Serum Setleri, Trakeostomi Kanülü
Kullanlm Pansuman Malzemeler
Boaltldktan Sonra atlmaldr.
Kullanlm Aspirasyon Solüsyonlar
Kullanm Zaman Geçmi Serum ve laçlar
S.B.
B- Patolojik Atklar
Sktrlmaya ve delinmeye kar dayankl kaplarda toplanmal ve azlar skca kapatldktan
sonra krmz atk torbasna atlmaldr.
Krmz tbbi atk torbalarna atlmaldr.
Tehlikeli Atklar
Radyoaktif Atklar
Olarak snflandrlmaktadr.
4.10. ENFEKSYON:
Enfektif ajanlarla bula sonras Enfeksiyon Kontrol Komitesine bilgi verilir. ND-FR-31 (Kan
ve Vücut Svlarnn Sçramasna Maruz Kalan Çalan Bildirim Formu) Enfeksiyon Kontrol
Komitesi hemireliince doldurulur ve personelin takibi yaplr.
Laboratuar çalanlarna rutin Hepatit B as uygulanmas salanr.
4.11. ETM:
eitim olarak eitim verilir.
Kan ve Vücut Svlarnn Sçramasna Maruz Kalan Çalan Bildirim Formu ND-FR-31
Hastane Temizlik Prosedürü YÖN-PR-11
Atk Yönetimi Prosedürü ATK-PR-01