Upload
tamazit
View
242
Download
7
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Timucuha s isefra
Citation preview
ËASID SAΣDI
AKK D
FEÖËUË XALED
LLAÜEL ITTABEΣ LLAÜEL
AKK D
TAFUNAST IGUJILEN
(TIMUCUHA S ISEFRA)
TAZWERT
S$ur : ËASID SAΣDI
Amedyaz d gma-s yufa
Sizedgen tira
Sbedden tagmatt s usefru
Yal wa d tikti yesεa
I$il s i$il innerna
Tebda loedra tgemmu
Aéar mi yetbeε tara
D llaûel i yella
F tgalit yenz’uqerru
Ameyyaz bab n tikta
Lεahed yefka
I baba-s ad as-icfu
Tafunast d agerruj tella
Ur tettnuz ara
£as teqreê ur têellu
Ur tett$er ur tettfaka
Ayefki-s d ddwa
D igujilen i tettεuzu
Macah’ur êebset ara
Afud i nesεa
£er tjadit ass’ad nerzu
Tameddurt n tmucuha
Nugm-ed ttôebga
D tala-s ur nettfukku
TAZWERT
S$ur : FEÖËUË XALED
Tadukli si zik telha
Tettmuddu lqewwa
Nufa-tt ul’ar imedyazen
Yal wa d ac’i d-iêya
G lemεayem n tmucuha
Seg yisefra i tent-id-leqm²en
Llaûel d llaûel i yettabeε
S tidett yevbeε
£as bab-is yes-s aa’ t-$edren
Ttaô-is yes-s i t-id-yerra
Meεlum di taggara
Mi d-ivêa deg-yimeyyazen
Tayev d azamul n lbaôaka
D loehd n leênana
D tafunast igujilen
£as tenza temzel tekfa
Lεula-s teqwa
Ime$ban yes-s i d-kkren
Akken ula d Tamaz$a
D leqrun acêal-a
La ge�ren deg-s yeεdawen
Si lêif i d-tedder ar ass-a
Tegma tennerna
Ad s-n-feôêet a atmaten
LLAÜEL ITTABEΣ LLAÜEL
S$ur
ËASID SAΣDI
Aêric wis 1
LMUT D LEWÜAYA N WEM£AR
Macahu ad nebdu tira
£ef llaûel ad d-nessefru
D tamacahutt si zik tella
£ef tgalit yenz’uqerru
Agerruj n tjadit yura
Ur ilaq ara ad t-nettu
Slet-ed amek i s-tevra
I umeyyaz yugin kennu
Lmut $ef medden irkkelli
Yal w’ad t-id-yas wass-is
Zdat-es tarewl’ur telli
Ur tettsemmiê di lêeq-is
Ur tett$unfu ur tettagi
Tetta$ awal n bab-is
Amdan yemmuten ur yefni
D win-a i d-iooan isem-is
Am$ar iga-d tab$est
I mmi-s ad yeêku lbavna
D lweqt akken ad ifaôes
Iêulfa dayen iεedda
D iseggasen g-wul-is teîîes
D awez$i ur tt-yett’ara
A mmi qqim-ed s idis-iw
Ddu-d d leb$i-w
Sεi$ lewûay’ ad k-tt-fke$
Siwa keççin’ i d tundi-w
Aa’ ikemmlen isem-iw
Ëess-iyi-d akken i êesse$
Lewûaya n lejdud-iw
Uqbel ad medlent wallen-iw
Ilaq-iyi ad k-tt-mle$
Bab n leεqel d lmeεqul
Yeêûa baba-s dayenni
Zdat n Öebbi yeggul
Abrid-is ard ad t-yawi
£as lefreq iûεeb $ef wul
Iga-yas-d tab$est Öebbi
A baba aql-i ccaôwe$
Ëulfe$ kkawe$
Yesduqes-iyi-d wawal-ik
£as lmut tegguni-ya$
Lameεn’ugade$
Ur ûebbre$ $ef lmùut-ik
Nekkini aql’ ad k-εahde$
D abrid-ik ara vefre$
Ad ssali$ di ccan-ik
Yenîeq wem$ar s lmeεna
Yebda yettûebbir mmi-s
Yeêûa ddunit tefna
Dayen tekfa te$ribt-is
Akk’ i tetteddu s nnuba
Yak yal wa yeôoa-t wass-is
D wagi i d udem n ddunit
Akk’ag’i tt-ibna bab-is
Muqel di yal tallit
Ad tafev tewwi lêeq-is
Yal ûûbeê s tmeddit
Anw’ ajeooig ur neîîis
Ddunit tecba targit
W’immuten yeooa-d mmi-s
Ddqayeq tineggura
Am$ar yekcem deg ûûeê
Yeb$a ad yekkes ttεebga
Iêulfa s wul-is iôteê
Iêûa d argaz i d-yeooa
Yumen d akken ad t-issefôeê
Lewûaya n lejdud-iw
Seg m’i s-sli$ ur d-teffi$
Teîîef tasga di lmux-iw
Fell-as ar ass-a cfi$
Ass-a ad s-id-ivleq yiles-iw
Weêd-ek i ilaq ad k-tt-ini$
Suffe$ l$aci g-wexxam-iw
Ad k-�fke$ ayen i d-wwi$
Aqcic ufhim n wawal
Iga-d ifadden n wuzal
S teb$est iheddeô i l$aci
£as leêzen g-wul-is ittfal
Yeggul s leêlal
I wakken ad s-idu g leb$i
A atmaten a iêbiben
Semêet-a$ dayen
Yella wayen ara yi-d-yini
Dayen-et fiêel imeîîawen
Baba $layen
Yak teéram yif-it Öebbi
D lejdud-iw i t-id-iceyεen
Ayen yeêrez d iseggasen
Ass’ad as-d-ibru s yimi
L$aci ooan axxam
S usteqsi d ttexmam
D acu akk’ara s-yini
Ger-asen yella îîlam
Teldi tmeééu$t-is s axxam
Nnêas yeqva-yas-d leb$i
Awal-ik a baba iεedda
Ff$en akw meôôa
Wejde$ êku-d i yellan
£as lefreq ijreê tasa
Akka i tt-yebna
Ucbiê Llah Öôeêman
Lewûay’ad yi-d-tefkev ass-a
Ad teqqim i lebda
Σuhde$-k ur s-isel wemdan
Uqbel ad yessuffe$ ôôuê
Aεwin yu$ lêal yefka-t
Awal-is $as d amecîuê
Lmeεna-s tevw’am tafat
Nnefs yeggul ur iôuê
Alma ma lεahed isla-t
A mùmi εahed-iyi s Öebbi
Lewûaya-w ad tt-txedmev
£as fell-ak zzman yetti
D lmuêal ad teggalev
£as yers ujenw’af yiri
Eoo-it i Öebb’ad t-isfev
Ur sgalay keç d afeêli
Ttmekti-d ayen i tεuhdev
Aqcic ikcem i ttexmam
Taggara yefra-tt d ôôay-is
Yeggul yerna s lewqam
Ad ikemmel abrid-is
Baba-s yesteεfa g lemêan
Yezmumeg-as-d yeffe$ ôôuê-is
Σuhde$-k a baba s Öebbi
Lewûaya-k ad tt-xedme$
Dderya-w ard ad tt-tawi
D rriêa-k ur tetteffe$
A akken teb$u tetti
Ur ttgala$ ur sgale$
Σfu-yi a baba εfu-yi
Deg-yiéri-w ad d-ûûiêe$
Aqcic iεuhden baba-s
I$il ulac win i d-islan
Win akken izde$ nnêas
Yeb$’ad yeêûu i yellan
Tameééu$t-is d aêlalas
Teqva-yas-d leb$i n yilfan
Ur yesε’abziz n tissas
Laûel-ines d amessas
D wagi i d yir amdan
Σeddan wussan d lechuô
Seg-wass mi yemmut wem$ar
Aqcic iéri-s ipceôcuô
Yevleb Öebbi ad t-iûûer
Yeooa-d agerruj yeççur
Yuger leknuz d lenwaô
Laûel-ines si zik mechuô
Si zzman jeddi-s d aêôuô
Ass-a d llaûel-is i yevfer
Aêric 2
TIMIZAR TEààA TGALIT
Yezzi-d useggas dayen
Kkawen imeîîawen
Isteqsa-d ccaô s axxam
Lewûaya winna tt-yukren
Win d-iéuôen ccwaîen
Yewwi-d akk yid-es îîlam
Llaûel yebγ’ad t- yegzem
Ad as-yeré ifadden
Yebγ’ad yawi leêôam
A leflan n at leflani
Baba-k yezzenz-iyi
Tafarka-inna n wadda
M’ur tuminev ggal-iyi
Neγ ad ak ggaleγ nekkini
Yak εeddan leεwam tura
Yeîîef-it lêewj uûurdi
Armi qrib yeγli
Iôhen-iyi taferka
Aqcic imeyyez yufa-d
Wagi d lekdeb id-yewwi
Lbavna n baba-s teffel-ed
M’akken i iεuhed Öebbi
Ziγ ddunit teççur d tiqad
Ta d yiwet ad tt-iwali
D lmuêal bab’ ad tt-yexdem
Ad yeôêen i d-iooa baba-s
Ad d-nesteqsi imdanen
èran amek i tga lêala-s
Ma d tagalit i k-ilaqen
Wellah ur s-tesliv yibbas
Keç d amcum n yemcumen
Teffeγ-ik nneya d tissas
Lekdeb dayen yettwalqem
Yefka-d ccetla n ddγel
Deg-wul is yefti ssem
£ur-es leêlal yemmundel
Zzman $ef-weqcic yeêkem
Ad iεic ger lbaîel
Nekkin’ur lliγ d amcum
D lêeq-iw i ttqellibeγ
Ass mi i yeêwao aγrum
D cci-inu i s-d-muddeγ
D tagalit kan ad tt-ifrun
Gal-iyi ad k-galaγ
Axiô kan fhem lemεun
Taferka-w wellah ad tt-kecmeγ
Iban usigna-s tekkat
Ïîlam iεjel-ed s axxam
Argaz bu lêaôma d tafat
Yurez-it îîlam yennaεdam
Lkenz n baba-s yenγa-t
èémik iseqqa-d ussan
Fehmeγ lmeεn’ i d-tewwiv
D cceô i la-d-ineîîqen
Tafarka n bab’ aa’ tawiv
Ëûiγ laεmeô tettwaôhen
Tagalit wellah ur s-tesliv
Ad γelqeγ imeééuγen
Attan tferka tewwiv
Ad k-d-tawi iγilifen
Taferka yeçça-tt leêram
S ddγel iga tilisa
Aqcic ivaq inneεdam
M’i d-yemmekta lewûaya
Σeddan kan kra n wussan
Yemlal leêôam win yecba
Yemla-yas ayen yellan
Yewwi-yas-d îîlam
Selt-ed amek id-as-yeêka
Leflan di tjadit yeîîef
D acu t-yeooan yeεkef
Ar mi yezzenz taferka
Neγ d îîmaε i d-issuref
Niγ baba-s muêal yencef
Ixedeε-it mi yetweffa
Neγ tγedrev-t keç d lεaref
Tekksev-as ssqef
Mmel-iyi-d amek i tεedda
Leêôam yettissin leêôam
D w’ur nessin lewqam
Dima i iseεεu d arfiq-is
Lbavna win i tt-yeslan
Yeêka-tt i cciîîan
Akken ad t-yessiwev $er lebγi-s
Maççi s weεkaf i tt-yezzenz
D awal yerra d lkenz
I s-d-iooa baba-s d ayla
Ad ak-d-iniγ weyya-k qfez
Am nek γas meyyez
Ma yella tebγiv taferka
D lewûaya n baba-s iêrez
I si yerreé
Ur yesgal ur ittgala
D lεaô yettissin lεaô
Ttawin-d cceô deg wudem
Amdan yennumen leγdar
G-wul-is sebken idammen
Ul’i k-d-yeg uêebbaô
Ma têeûlev-d ger yemcumen
Ameyyaz nneγ yenîar
Qesden-t-id akken ad t-izen
Ar melmi keç aa teêûuv
Tamazirt-inna inu
Deg-s tezzerεev tetteééuv
Nekkini εyiγ deg uôaou
Ur ilaq ara ad tettuv
Weyyak tewεaô daεwessu
Ma tebγiv ad tnekôev
S tgalit ard ad tt-nefru
Ufhim yefhem yessefham
Ifhem-itt ans’i d-tekka
£as deg wul-is zaden wurfan
Mac’ ur yexdiε lemεahda
Ifaq s webrid t-id-yefkan
Hatah wamek i d as-yenna
Zwaren wwten-iyi
Kemmel rnu-d afus-ik
Tiyita ériγ-tt ansi
D winna yellan d lemtel-ik
D lewûaya n-baba lγali
I d ak i d-iqvan lebγi-k
Tagalit ur tettili
Amenzu tinna yewwi
Önu $ur-es d loaô-ik
Yefqaε umeyyaz yeêûel
Amek ara s-d-yaf ixf-is
Ur yeér’amek ara ikemmel
Di lεibad yekcem Leblis
Lewûaya n baba-s teééel
Teîîef tasga deg-wul-is
Lêasun meskin yehbel
Yal m’ara yemmuqel
D imeîîi yettûiê yeéri-s
Annaγ a Öebbi annaγ
Amek ara xedmeγ
I wuguren-ag’ i d-yerzan
Lbavna n baba teffeγ
£as m’ur uksaneγ
Slan-as at izerman
Tura leêsab ad t-geγ
Mebla ma gguleγ
Ayla-w ad d-yuγal s axxam
I umeyyaz tusa-d tikti
Yemmekta-d irkkelli
Lesrar i s-d-yeêka baba-s
Deg tmeîîut-is la yettweûûi
£er ssuq ad t-tawi
Mi moadalen yessefhem-as
Tasebêit εalem lefjer
Ad nûub d akkesser
Ad iyi-tawiv γer ssuq
In’ asen d mmi-s n wedrar
Deg umeyyez yeéwar
£ef laûel-is yeqbel ssaêuq
Agellid m’ar aγ-d-iéer
Yid-em m’ara d-ihdeô
Ëûu d neppa i d ssuq
Yelli-s n wedrar n nnif
Tebda imeîîi d leêzen
Deg wul-is yewwet ssif
Mi tesla s wayen qerêen
Tenna-yas yif-it lêif
Wal’ ad aγ teooev dayen
Σni a argaz temxellev
D aqerru-k wal’ akal
Yif-it lemmer ad tûebrev
Ad d-yevwi lêeq d amellal
I nekkni wissen ma txemmev
Awal n medden d uzal
Ma d leêsab i tesêesbev
Seεlem-iyi γef zik lêal
Ccγel-is dayen yefra-t
Yesval-itt γef yal timsal
Yenna-yas : Ad d-tbin tifrat
èriγ d mmi-s n leêlal
Lêeq-iw ad s-d-vwiγ tafat
Ajdid ad issefsi uzal
Yewwev yekcem ôôeêbat
Agellid iéra-t-id di lbal
Uroin i twala tiî-iw
Tameîîut tezenz argaz
Imsewqen n tgelda-iw
Zzin-as εni ifaz ?
Udem-is iban ur yenciw
Iban d aêessab n tiddas
Wissen m’ad yili d lebγi-w
Ad d-nciwer lewzir-in
Ad t-id nernu d aεekkaz
¨Öôzana, leêzen d nnif
Tameîîut terfed aqerru-s
Deg’ umeyyaz la tettweûûif
Deg wul-is yekcem lmus
£ef wudem-is iban lêif
G-meslayen-is tban têus
Zik yella d mmi-s n lbaz
Uqbel ad s-kksen adrar
Lxedma-ines d ameyyaz
Yetteg-as i wawal sser
D lqari neγ d amekraz
£er $ur-es sεan leqdar
Ëûan allaγ-is ifaz
Yessen i tiddas
Jbeô-it Öebbi ad k-yeûûer
Agellid yebda awal
I une$laf yessawal
Ad d-yini ôôay-is f umeyyaz
Aqcic illa-yas deg lbal
Issen i temsal
Ad t-id-yernu d aεekkaz
Keç te$riv tfhemev
Tessnev ad tsewqev
D acu n wawal aa’ d-tiniv
D �ôôay-ik ara d-tefkev
D wamek téerrev
Ameyyaz-agi teériv
Ma ilaq yid-es ad txedmev
Ad t-id-tettcawarev
Ini-d d ac’ i tettwaliv
Aneγlaf yerfed aqerru-s
G leêsab ur ixuû
Iεoeb-as-d maççi d kra
Yebγ’ad t-yawi d afus
I s’ara yerêu lmus
£as deg yimi-s ur d-iban w’ara
A agellid keç d Sidi
Niγ tγelbev-iyi
D awal-ik i yettεeddin
G ûûraya d ac’ ur nesεi
Leknuz d lγaci
Ixxamen d tferkiwin
Ma d ôôay-iw nekkini
Ilaq-aγ ad t-nawi
Ad d-yernu γur-i d wis sin
Agellid yezzi udem-is
Akk d umeyyaz yebda awal
S isteqsiyen yeohed yiles-is
£af llaûel-is la s-yessawal
Iban yeqbaê wallaγ-is
Mi yuγ zzin wer nuklal
A aqcic anwi’i d isem-ik
D ac’i k-id-yewwin γer da
Ini-yi-d anw‘ i d llaûel-ik
Taddart-ik anda tella
D ac‘ i yeooan isem-ik
Ad d-yekcem $er ôôeêba
Deg wass-agi nek d Sidi-ik
Ad tqablev yal tilufa
Tabγest nnif tirugza
Ameyyaz yefka-d tiririt
Tamusni g-wallaγ-is tella
F llaûel-is yeqbel tawaγit
Ad yeddu yid-es ass-a
I wakken ad s-yecεel taftilt
£as ma keççi d sselîîan
¨¨Sselîîan siwa Öebbi
Isem-iw d ameyyaz yeγran
Isγer-i leêlu d yilili
Taddart-iw d adrar yeεlan
Kkiγ-d akkin i tizi
Llasel-iw zeddig am waman
Qebleγ ad qqleγ d akli
Aêric wis 3
AQCIC YU£AL D AMEYYAZ
Aqcic dayenni yenza
Tameîîtut-ines tqqbev
Yewwi abrid n ûûraya
£er yiswi-s qrib yewwev
Akken i tt-yeêseb i tevra
Yeqbel $as yella rrkev
I t-yewwin d llemεahda
Ilaq ad d-yerr taferka
Mebla ma yexdaε tayev
Σeddan wussan d lechuô
£ef yal tamsalt yesε’ awal
£er ugellid yuγal d aêôur
Iga-yas aîîas azal
Yettcaweô-it di lumuô
Aneγlaf fell-as yettkal
Iêiqel d sser yeççuô
Yewwi-t-id umzenzu s ééur
Ad t-yezenz ad yawi lmal
Keç d aneγlaf n ttjara
Teériv amek i tga
Sawem-iyi f mmi-s n tsekkurt
Ilaq-awen g-ûûraya
Agellid n tmurt-a
Ad s-d-iεoeb isεa ûûut
Yesmurouê am ssnitra
Ur ireggel ara
Serreê-as ula di tefsut
Aneγlaf yeéra iêiqel
Im’ i t-imuqel
I ugellid ad t-yawi
I umezenzu ifeûûel
Agellid lamer ad t-yeqbel
Imir-en ad s-yefk aûurdi
Agellid nneγ yuεeô
Ilaq ad t-iéer
Imir-en kul cci yeshel
Ad s-t-nawi γer leqsar
D ameyyaz ad t-iciweô
D netta i d lεaqel
Iêiqel d tidett inewwaô
Yak d mmi-s n lêaô
Yecbaê ula i umuqel
S usqizeb d ucuffu
I yebda lhedôa
Deg-es ittcebbiê irennu
I yezyen g-ûûifa
G lqefs ismurouê yettru
Iεoeb-asen meôôa
A Sidi Sselîan n tmurt
Wwiγ-ak-id lehdiya
Wwiγ-ak-d mmi-s n teskkurt
D iêiqel di teég’i d-yekka
Yecbeê isεa ûûut
Yerna ula d ttôebga
Serreê-as ula di tefsut
Ad d-yuγal ala ma d da
Agellid imi t-yeéra
I wmeyyaz yessawel
Öôay-is dayen iεedda
D netta kan i d lεaqel
Aneγlaf ur yebγ’ara
Yebra i leênak-is n îîbel
Siwel-as i umeyyaz ad d-yas
Ad d-yesban akK laεyub-is
Ma yelh’ad d-yawi ayla-s
Ma dir-it ad yeçç lêeq-is
£as d tasekkurt i d yemma-s
£as akken izyen ûûut-is
Ameyyaz tur’ad d-yas
Ad d-isban akk laεyub-is
Agellid s leênana d laεqel
Yeîîef iêiqel
I umeyyaz i wum’i t-yefka
Iêmel-it g-wul-is yeééel
Dima fell-as yettkel
Ttqadaren-t akk di ûûraya
èéer-it tefkev-d ôôay-ik
Tiniv-d awal-ik
F ufeôôuo mmi-s n tsekkurt
Keç ameyyaz i d isem-ik
Σlay leqder-ik
Slan yis-ek di yal tamurt
Ma ilaq-aγ γas ma d ubrik
Eg-as lqefs s ufus-ik
Ma dir-it efk-ed ttbut
Ameyyaz yeéra îîir
Win-a yeîîfen itbir
G laεyub-is la d-yessekfal
Llaûel-is iban d ufir
Yekkes-it-id g lbir
Ur yeli d mmi-s n leêlal
£as ûûut-is d aêninen
£as rric-is yezyen
Mac’ur yelli d llaûel
£as d tasekkurt i t-yurwen
D tayaziî i t-issefôuôxen
Yewwi-d aéar-is daxel
Ul’ayγer ad t-id-tjemεem
Serêet-as dayen
D yemma-s ad d-iqabel
Akken i d-yenna i tella
Amzenzu yefqaε yewhem
Yenna-yasen akk’i tevra
Di lγerba i t-i-d-neddem
G wumduê t-tsekkurt nufa
D netta kan i d-yeqqimen
Tayaéiî ur teér’ ara
Tebrek s leênana
Zun d nettat i t-id-yurwen
Yusa-d wumezenzu wis sin
Iqesd-ed ad yawi aûurdi
Aεudiw bu tecrurin
I wgellid-inu i t-id-yewwi
I wneγlaf la yettmaεin
Ad s-yezzenz ad yawev iswi
Usiγ-d kkiγ-d ssêari
Qesdaγ-d Agellid n wen
Seg m’i d-bdiγ nek d asteqsi
Ad d-awveγ γer tgelda n wen
D aεudiw weloin neéri
Llaûel-ines n waεôaben
D lehdiya i t-id-newwi
Ad aγ-d-fkem ciî uûurdi
D llaz i yaγ-d-iqudmen
Aneγlaf yefraê yezha
Yufa-t d ttawil yelhan
Ad t-issexdem d ccitta
Leêmala ugellid d ccan
I wumzenzu yekker yenna
Ad k-γnuγ ma yensa g-wexxam
D aεudiw yerna d ûûeê
Agellid wagi ad s-d-yeεoeb
D aεlayan yerna yecbeê
Waqila wagi yekteb
£ef wudem-is iban rrbaê
Iban laεmeô yeεteb
Ad k-rreéqeγ m’ara yefôeê
Agellid m’ara t-yerkeb
Aneγlaf yebda iheddeô
Deg-uεudiw la yettcekkiô
I wgellid yeqqer d lêaô
Ur yelli nnig-es axiô
Lêasun ...Yebd’asberber
Agellid la yettêekkiô
Rrbeê a Sidi Sselîan
Wwiγ-ak-d lehdiya meqqret
Yekka-d akkin i icerfan
D ameéyan laεmeô yemret
Üûifa-ines d acebêan
Tebrek $ur-es ur tunef
D aεudiw yekka-d si Ccam
Iban $ef llaûel-is yeîîef
Agellid yesεa ameyyaz
Yessen i tidaz
D netta kan i d-ittcawaô
Yeγra-yas i mmi-s n lbaz
Win yellan ifaz
G laεyub-is ad d-issevhar
Ma d llaûel tur-ad d-ibin
D ameyyaz ad t-id-yini
Teériv d nett i yessnen
Siwel-as ad d-yas f lhin
Ad d-yeglu s timéin
Iban seg wid yelluéen
Amzenzu yid-neγ yeqqim
Tidett ar d-tbin
D ameyyaz ad tt-id-iskeflen
Agellid yebda awal
I wumeyyaz yefka lhedôa
Σlay yerna d amellal
Am win-a n tmucuha
Wissen ma d mmi-s l-leêlal
Neγ laεyub-is fren meôôa
Neddôeγ-d tick’i tmeyzev
Aεudiw téerrev
Fkan-aγ-t-id d lehdiya
D llaûel-is ad d-teskeflev
Fell-as ad-teqlbev
Teériv d llaûel i nebγa
£ur-ek kan ad tγelvev
Ma yella tesxesrev
Daεwessu f yir-ik meôôa
Ameyyaz yedhec mi yeéra
Aεudiw nni aεlayan
Yettqerrib-it s leênana
Yettqellib ayen ur d-nban
Yufa-d deg-s lεib yella
Llaûel-is macci d win yeûfan
Uloin i d-cfiyibbas
èriγ aεudiw am-a
Yerna lqed neγ ûûifa-s
Am win-a n tirga
Llaûûel-is maççi am loetta-s
£er tfunast ikemmel ttôebga
Ijbed izir $ur-es
Yewwi-d llaûel-ines
£as qqen-iten d tayuga
Ikemmel umeyyaz yufa-d
S lemεani iheddeô
Amzenzu isl’ixleε-ed
yenna-d akka’agi i tûer
Cfiγ-ass nni d lêed
Mi d-ilul yemma-s teqqber
£ur-i tawemmatt teohed
Ass nni turrw-ed
Tessuîev-it $ur-es yefver
Aêric wis 4
Aéar yettabeε tara-s
Ussan bdan zrin
Ameyyaz muêal yefcel
Yeqqim weêd-es yettxemmim
Amek ara ikemmel ccγ$el
Agellid yeqqim kan din
£as $ur-es yezga yeεjel
Iqsed-it-id γef lesnin
Ad s-d-immeslay γef llaûel
Tεeobev-iyi tkecmev ul-iw
Allaγ-ik yecba leonan
G-wass m’i d-tkecmev axxam-iw
Ferrunt temsal s lmizan
Qesdeγ-k-id assa f llaûel-iw
Yak zeddig yecba aman
Tagelda n lejdud-iw
Niγ si zik tesεa ccan
Ameyyaz yufa-d abrid
I s’ara yekfu ccγ$el-is
Awal i d-ibd’ugellid
S yes-s aa’yawev leb$i-s
Iles-is yekkes-as lqid
Yeêûa annaγ ur yefris
Uqbel ad d-hedreγ fell-ak
Ad d-hedreγ γef baba-k
Ëûu ur yelli d sselîan
Tageld’ur telli d ayla-k
D leflan’ i d baba-k
D baba i yi-d-yeêkan
Ëuf-ed f llaûel-ik d anwa-k
Ad tafev yeôoa-k
Cfu kan ûegmen-ak wussan
Allaγ ugellid yebba
S zzεaf iger-d nnehta
Tura yebda yettduxun
Yenna-yas ta d rregma
A buh a lewxda
Ëûu ka i k-yettôaoun
Llaûel-inu ad t-id-êewseγ
Weqbel ad ôuêeγ
Ëûu ayen ik-yeroan
K’a d-tenniv ma d γur-es bbveγ
Ëûu ad s-anfeγ
Tageld’ad tuγal s imawlan
Ma d lekdeb ara d-teffeγ
Ass-en ak ad k gezmeγ
Aksum-ik ad t-ççen yivan
Ameyyaz yeqbel kul cci
Yeêûa leb$i-ines yeôoa-t
Yeêûa d tidett i d-yewwi
Iqqel-ed yevwa-d tafat
Abrid m’akken i t’id’yewwi
Yaεlem s wannect-a yufa-t
Almi i t-meyzeγ i t-nniγ
£as qerraê qbel-it
Ma tufiv akken i d-nniγ
Ad iyi-tqeblev targit
Ma skadbeγ aql’ad k-d-iniγ
Qeblaγ si yal tawaγit
Amkan ansa i d-kkiγ
Tasebba si d-usiγ
S yenni’d-wwiγ taftilt
Agellid yeqsed tamγart
Tin akken i t-id-iôebban
Iqsed-ip ad s-d tefk tifrat
Ad s-d-tini ayen yellan
Deg wul-is leêzen yenγ-at
Yebda axjav deg wussan
Aql-i di lmeêna xaqaγ
D kem kan ad yi-selken
Teêûiv lekdeb ur t-qeblaγ
Σahed-iyi s Öebbi εzizen
D llaûel innu i tt-qellibaγ
Ssismev-iyi ttxil-em
Ttôebga-inu $ur-em i d-teffeγ
Ass mi meééiyeγ
Tagelda w’i tt-iêekmen
£as meqqret di laεmar
Maca tecfa i kul cci
£as tidett ur tessenîer
Maca ilaq ad tt-id-tini
S tebγest tebda theddaô
Tevwa-d tafat di lxali
Yella ugellid di tmurt-a
Llaûel-ines n at leflani
D amengur ur yettarrew ara
Baba-k iqeddec-as kul cci
Tlulev-d nefôeê meôôa
Yettawi-k Sselîan deg irebbi
Akk’agi a mmi i tevra
Lwaldin-ik d at leflani
Tidett teffeγ-ed g lbir
Agellid iûûeê yeéri-s
Deg wul-is yeffe$ lêir
Yettmekti-d lwaldin-is
Yeqsed ameyyaz s zzhir
Ad yefru yid-es ccγ$el-is
Leêzen iban $ef wudem-is
Ameyyaz yeêûa i yellan
Agellid yebda awal-is
I wakken ad s-yeoo amkan
Tura mi d-iban llaûel-is
Netta macci d sselîan
Tagelda ad n-tuγal γur-ek
Nekki maççi d sselîan
Suref-iyi a gma ttxil-ek
Aql-i ad k-ooeγ amkan
Llaûel-inu iεacen tebrek
Ad t-id-ner d acebêan
Velbaγ Öebb’ad k-isellek
ay aêeddad nllsan
Win-a yellan d llaûel
Muêal ad yeqbel
Ayen maççi d ayla-s
Ccerî-is netta yeshel
Yebda ifeûûel
D ac’i s-d-tewwi lemεahda-s
Ala Nekkini d llaûel
Ur iyi tt-id-iooi baba
Tagelda-k ad k-in-tuγal
Yefka-yak-tt ugelid d ayla
Ccerî-iw nekki yeshel
Ëess-ed amek i yi-tevra
Yeγli-d fell-i lbaîel
àçan-iyi lêeq n baba
S ôôzana, lefhama d laεqel
I yettkemmil lhedôa
I wgellid yebda ifeûûel
F wigad yeççan taferka
Iéri ugellid yemundel
Iγav-it f ayen yesla
Lewûaya i d-iooa baba
Slan-as laεrur ferêen
Ur sgal ur ttgala
D tasarutt i s’ iγelqen
Kksen-iyi taferka
Nnan-iyi-d tettwaôhen
D tagi nni i d ssebba
Si d-nziγ γer da
Si d-skeflaγ ayen iredmen
Agellid yumeô aqeddac
Ad d-iêewwes fell-asen
Ilaq ad s-slen laεôac
Wigad nni d imakaren
£ef tedyant yekkes ccac
Ad d-yuγal wayen iôuêen
Lbaîel ad d-yettwakkes
Lêeq n weqcic ad d-yuγal
Fell-asen $iwel êewwes
Awi-ten-id yernu s cckal
£er wexxam-is ad nêewwes
Tameγra deg yiv deg wuzal
D dderya nneγ ad ten sefriwes
£ur-neγ llaûel d ôas l-lmal
Aqcic yuγal s axxam-is
Taferka yerra-tt-id llaûel
Agellid yezha wul-is
Yezga $er $ur-es yaεjel
Iga-yas isem-is i mmi-s
yuγal yeîîef deg llaûel
Akka yak laûel yetbaε laûel-is
I t-id-yenna lεaqel
Tamacahutt dayen tekfa
D lmeεna-s i d-yeqqimen
Uêric ifhem lmeεna
W’ur nefhim ttixeô ad yewhem
Llaûel d llaûel-is i yennuda
Lemεahda win tt-iquddren
Ma rriγ-tt-id ar isefra
I wakken ad s-slen medden.
- 1 -
TAFUNAST IGIJILEN
S$ur
FE£ÖËUË Xaled
(Tamacahutt s isefra)
- 2 -
Tafunast igujilen (Taêkayt s tzwzel)
Tenna-yas i baba-tsen
Yemma-tsen qbel ad tefnu
Ad d-teqqim d ayla-nsen
I lebda d rriêa-inu
Ur tettnuzu’ur tôehhen
Tfunast i-geb$un ivru
Tcqa-k d afôid yid-sen
Aseggwas ar sin rnu
Awal akk’i t-sbedden
Mi tt-iεuhed ur tt-ittvudu
Tafunast igujilen
Ur tettnuz’ur tôehhen
Igujilen g-yemma-tsen
Σica d gma-s Σli
Mi temzel tfunast-nsen
Ar t$unam nnûib izzi
Ti$unam i deg-teîîven
G-yet tamemt g-tayev udi
Mi tfeq yembaba-tsen
- 3 -
Tesser$-itent kr’ur t-teooi
Igwra-d ôôuê i ten-iεusen
Iweûûa-ten-id f-wunejli
Tafunast igujilen
Deg-s ur yell’i d-iqqimen
Ine$len deg imeîîawen
Ar mi têus lqaεa
Refden ôôêil ôuêen
Ar tmurt ur ssinen ara
S ifassen d ilmawen
A’semdin i ssadaqa
D lewûayat g-yemma-tsen
I sen-d-yulin g-wuéekka
F-widak ur ttqerriben
D waman g ur tessen ara
Tafunast igujilen
Imawlan-is hujôen rewlen
Adrid iççuô d i$eblan
Iss’akw s tqellaεin
I-gεeddan d way ten-iroan
- 4 -
D ssnesla n temsirin
Σli mi yeslek g-wemkan
Tasraft tεus-it akkin
Mi yesw’i tala l-lêiwan
Yu$al d a$wzal meskin
Sεeddan iv d a$ezfan
G-lweswas ittnernin
Tafunast igujilen
Imawlan-is s lhem mezlen
Iwwi-ten $er wexxam-is
Ugellid mi ten-id-yufa
Σica ijewweo-itt d mmi-s
Tezdi-ten tayri d lehna
Σli-Mzerzer di l$erv-is
Yid-sen ur t-ixus w’ara
Ar mi d-telêeq Bettellis
Yerran tudert di ccedda
S têila-s am Iblis
Al-lbir tesse$vel Σica
Tafunast igujilen
Imawlan-is al-lhem qqlen
- 5 -
Tu$al g-wemkan n Σica
Mi terqem akw tbeddel
I wgeldun lameô tefka
Σli-Mzerzer ad imzel
Mi iwal’ur izmir i kra
Idim-ines ad yazel
Ger ddqiqa d ddqiqa
Issuter al-lbir issawel
Anna$ a Σic’a weltma
Ëin-ed fell-i $iwel
Tafunast igujilen
Imawlan-is mezzaf mellen
S am$ar azemni yerza
Mmi-s ugellid mi yewhem
Iêka-yas ayen iéra
Issefhem-as-d amek a’yexdem
Immud tamezgult izla
D lenûaf d asfel i lhem
Ifôeê mi d-tuli Σica
D warraw-is d-isellem
- 6 -
Inna-yas amek i m-yehwa
£ef-qerruy t-temcumt êkem
Tafunast igujilen
Imawlan-is d ilelliyen
Meyya t-tikal i tefna
S uεudiw mi tt-éu$uren
Tuzen-as-tt mi tebba
I yemma-s tt-id-iceyεen
Teεqel tiî-is tsedda
Weltma-s mi tt-tetten
Ikker herwel di lêaôa
S nndama d leêzen meqqren
Mi tevleb ay sen-tefka
Amcic d uydi deg-s εuyôen
Tafunast igujilen
Imawlan-is d rrbeê mlalen
Ccix mi iεezzem fell-as
Σli ûûifa-s teqqwel-it
Feôêen-as akw ar tama-s
Amzun d ass-is t-tlalit
- 7 -
Tamacahutt d taggara-s
Neêka-tt-id s teqwbaylit
Tarwa l-leowad slan-as
S talwit ar timlilit
Uccen d-iwwten i twafra-s
Neçç’aεwin-is ne$vel-it
Tafunast igujilen
Imawlan-is i rrbeê flen
- 8 -
Ixf wis 1
D lweôt i $-d-iooa wedrar
D agerruj m’ad t-ndeqqer
Tefsa tmusni g-yiger
G-yedles l-ljedud l-leêôaô
Têuc terwet tmer
Yal akufi yes-s iεmeô
G-tesga-s i tmazirt lesrar
Teεlef teksa-ten s leqrar
Tsekla nni si d-nekker
ègen-tt leqrun tug’ad teqqer
Am iverfan i tmizar
Am lwidan i tebêirin
Ne$ imguden inurar
Icirqan d twenziwin
Akken amedyaz s ifyar
I s-ifkka udem wis sin
Settfen mi ten-iderrer
Am tamemt deg-têedrin
- 9 -
Ger usawen akw d ukwesser
Inumak ttûubbun ttalin
Yal aêric d ac’id-iger
Σegnen oouogen bban
lmeεn’am tara tzegger
G-wuéeîîa-s ixfiwen ddan
M ujerriv bêal azrar
D tal$a m lqis ilhan
G-wumettan tg’amyurar
Deg-s ôôuê deg-s lmizan
Tnaéurt mi ten-tjegger
Améur icex d ayen kan
Akud irewwel ittakwer
Ëader ay ul kr’a $-isgen
Ilzem qbel ad ifferfer
Ad nfaôes seg-s a’ifiten
Ad s-d-nekkes seg-yifer
Kra n rricat ifazen
Tidi t-tikti ad d-tmer
Ad nseggi seg-s idwiyen
- 10 -
Γer lka$ev ad tt-id-nerr
I wid ad d-yasen ad tt-afen
Tamacahutt deg-s sser
Win i s-islan ad t-tes$er
Anamek deg-s ifser
S tiktiwin ilhan teεmeô
Γas lekdeb fell-as yufrar
Meεna f-ûûeê i iheddeô
W’ixedmen k’ad t-immager
Ama d lxir ama d cceô
W’izerεen kr’ad t-yemger
Anzi akk’id-iqqer
Akken illa usebter
Ara t-id-$rent wallen
Σica d Σli-Mzerzer
Ne$ Tafunast igujilen
Taqûiî mazal-tt tedder
Γas ileεaben-is ur d-lulen
Amesker deg-s iger
Aεwin seg-nnawlen
- 11 -
Ungif fell-as iffer
Uêdiq iddem ad t-yalen
Ssehôa tttelli s umzizwer
Beddun-tt-id s teqnuéin
Γef warrac aqnuz ikker
Timseεreqt m’ur tt-id-frin
Tam$art i tmes tesberber
S lêir deg-s ggunin
Amacahu ! ahu ! isker
Γef wid isellen ad t-innin
Akken ad yelhu ur inegger
Am akken akk i t-tmennin
Tettemgarad ger tuddar
Yal w’amek i d as-tt-mlan
Argaz d temeîîut-is idder
Wis ayen ur sen-d-semman
Σacen di rrbeê d liser
Γur-sen sin igwerdan
Σica d Σli si tezher
Tallit-nsen ilhan
- 12 -
Γur-sen lfeôê yuger
Zgan vûan zhan
Di rrbeê d lehna εacen
Am akken tt-ib$a lxaîer
A$ilif ur t-ssinen
Kul cci bnin s lekteô
Akud izga-d i wul-nsen
Ula d �imal i newweô
« Ddunit win ad tt-yamnen
Ad s-teîîef afus s axeûûer
Ur ineww’ussan ad bedlen
Alamm’iduq lemôaô
D zzman nni i ten-ibuden
Ass m’i ddren di leqrar
D netta i ten-i$ulen
S lehlak i ten-id-iεuceô
Yir tunîict i d-issawven
D tameîîut nn’i texteô
Lmus l-leêzen izla-ten
Tawacult meôôa tenîer
- 13 -
Aîîan ickenîev fell-as
Igguma ad as-ibru
èran-tt îîebbat aîas
Ur s-ufin ddwa êellu
Tameîîut teqveε layas
Teéra san’i tetteddu
I wergaz-is tenna-yas
Mi tt-issedhuy m’ad tettu
Lmut tebbwev-ed uêtame$-as
Γer ôôuê-iw yes-s ad teglu
Uqbel ad terfed ayla-s
Ad nfaôes ad nemyaεfu
Terna di$ tevleb-as
Ad tt-iεahed ur tt-ittvudu
Tafunast ad teqqim yal ass
Ur tôehhen ur tettnuzu
D rriêa-ines i tarwa-s
Ay akken teb$u tevru
« Ur d-renu tameîîut s iri-k
Cqan-k leεtabat k-yeôoan
Alama tezmer yelli-k
- 14 -
Ad d-tedem a$rum g-wudekkwan »
Ula ma ddunit tettibrik
Mi tesla iuhed-itt w’icqan
- 15 -
Ixf wis 2
Lefreq issew-as lêentit
Ilili akk d qevran
Lemtel nnan-t mazal-it
Agama d tnumi msawan
Lqerê akud ittawi-t
Iseffev-it ciî ciî zzman
Argaz ikemmel ddunit
Cc$$el-is izad meôtayen
Meskin ur yufi talwit
Axxam lexl’isdukel-iten
Lxedma ûûbeê tameddit
Ttôebg’aed isebbiten
Γur-es yiwet n toaôett
Teooel ula d nettat
Iεoeb-itt xila s tidett
Teççuô-as tiî tmenna-t
Teb$’ad t-tesεu d jwao-is
Tennud’abrid $er-s tufa-t
- 16 -
Teqsed Σica yelli-s
S yes-s izen tesεedda-t
Baba-s teré’aqerru-is
Mi d-yus’af taluft teεna-t
S leêlu d tiéeî g-yiles-is
Yal tikelt awal tules-as-t
« lεebd-is �ôebb’ur t-yeooi
Akken ib$u izzer i lmeênat
Γas yemm’ass’ur telli
Ikkes-a$-tt deg-yir taswaεt
S amkan-is awi-d tayev
Yis-s ad nkemmel tudert
Ilem lweêc-is ad t-tesfev
S lfuôuê akk d lbennat »
Ayen akk’i d-yenna yimi-s
Deg uqerru-ines ur yelli
Nettat meééiyen i leεmeô-is
Ur tebbiv i wigi nni
- 17 -
D taooarett-is i s-ten-imlan
Telmed-iten ad ten-tini
Iooaweb-itt yibbas g-wussan
Imla-yas tidett irkwelli
Tεawed-as-tt i terfiqt-is
Agnu ad t-tessemsawi
Deg webrid tettferris
I teεdawt akken ad tεeddi
Tettôebbi lehmum s ixf-is
Tett$av meskint ur teéri
Tnecced i texûimt-is
Ad tt-isnejlin i teméi
Theddeô-as tsell-as
Tettamen kr’ad s-tini
Teêkkem-itt amzun d ayla-s
Am txatemt n leb$i
- 18 -
Azekka ûûbeê mi d-tekkrev
I baba-m tvelbev
Ad m-yeoo a$rum g-wudekkan
Melmi iôuê tsersev
Aqejmur f -wayev
Taliv teddmev i-gellan
Tameddit m’ara d-yawev
Zzux-as tzemrev
Ad kem-ittkal d ayen kan
Taqcict texdem i s-temla
Baba-s ithenna
Yelli-s tezmer i iman-is
Immekta-d ayen i s-tenna
Tameîîut tmenna
Ad tt-id-yawi-d jwao-is
Ixveb-itt tefôeê tedda
S axxam-is terna
Am tteryel s idisan-is
- 19 -
Ixf wis 3
Kkan aseggas ayackit
Ussan akk ééidit
Deg-s igen lejhel illan
G-wass m’id-tesεa taqcict
Tbeddel temεict
Lehmum ukin-d akk bdan
Lkeôh a$ulu ti$rit
Üûbeê tameddit
Kul cci terra-t d aréagan
Ussan lechuô aseggas
Ur tbeddel ssira-s
Tessegmay deg lemêayen
Yelli-s lerbuê tettak-as
Tazzart yal sas
D zzit d we$rum g-yirden…
lεez d tnefcic s waîas
Ur tessin lexûas
Tegla s nnûib g-yerbiben
- 20 -
Ma d ime$ban n nutni
Öwan lemêani
I tyessawt d way nniven
Tettmudu-yasen aεwin agi
A$rum n yilni
S umuôeo ad t-tessisnen
Mεa ôwan êyan d ayen-ni
Xiô n zik nni
S uyefki t-tfunast nsen
Tafunast ul-is ifôeê
Udem-is innecôeê
Mkul m’ara îîven $er-s
Mi kksen llaé d rrbeê-is
Amzun d arraw-is
Tawant-nsen d lehna-s
Mi tesrugmet $er-s leêqen
Yal m’ara $uflen
Akk’i tverru yal ass
Ma d yelli-s teêsen acêal
Teqqim am lexyal
Zun deg-s medden i tetten
- 21 -
Mi ten-teqqaren tenhewwal
G-yiman-is tsal
Amek akk’ar m’i tt-ifen
Tessawel i yelli-s s ccwal
Akken kan d-tval
Tektal tewzen-itt s wallen
Anna$ a taεzizt a yelli
D acu-t way’agi
Tezgiv d tawra$t tkeεcev
Tugiv ad tawiv iri
Yerna mer d uççi
G-lerbayeê ur txusev
Ur d�-tecbiv deg-sen nutni
Ictaqen kul cci
Deg wayen i tessaggrev
Azekk’ad ten-tvefrev
Ans i kkan tekkev
Ay ansa b$un εeddin
Deg-way g ara ççen teççev
Ne$ ard ad tnedmev
- 22 -
Aêeq wagi d wihin
B$i$ am nitni ad tekkrev
Ad teêluv ad tizwi$ev
Ad tifev irkkel tizyiwin
I watma-s taqcict tenna
I t-cedhe$ lexla
Yid-sen ûûbeê teddukel
Mi d-iêder lawan lluéen
S nnub’i teîvem
Yen itt$im ad tt-isse$fel
Nettat tuéam ur tebni
Teêzen tennu$ni
S zzεaf s axxam teqqel
I yemma-s teêka kra din
S lxaîer d uêzin
Tεawed tweûûa-tt di$en
Ay akken xedmen xdem
Ïîev ula d kem
Azekka ûûbeê ddu yid-sen
Taqcict tεus tegguni
- 23 -
Lawan akken-ni
I deg ttεeddin teîîven
Σli iôuê yu$al-ed
I Σica iqqim-ed
Nettat deg-sen tettwali
Tôuê tqerreb ar tfunast
Ilhan i tyessawt
Teggum’ad s-d-tefk leb$i
Teddewwiô teîîeε-itt mezzaf
Tneqqere-itt-id s zzεaf
Γer tiî telfe$ irkkelli
Mi tt-teéra yemma-s tekkfeô
Ur tekkis demmeô
S uεekkaz g-yerbiben-is
Mazal l$uc g-wul-ines
Teggul g-wargaz-ines
Ad yezzenz tafunast-is
Inna-yas ay’ur d-iverru
Σuhde$ ur tettnuzu
Tameôêumt send lmut-is
- 24 -
Tameîîut iqqur wul-is
Ur terr’awal-is
Awal n ûûwab wer t-tesli
Tenna-yas maçç’ad qeble$
Akken ad jemεa$
Lweêc iεegben yelli
Argaz ôôay iεedda-t
I lala-s iooa-t
Akken i s-yehw’ad yili
Azekka nn’ar ssuq irza
S tfunast igla
Ssuma-s akk’i tt-igzem
D tafunast igujilen ta
Ur tettnuzu ur tettmessa
Win i tt-yu$en ad �s-indem
W-iqerben $er-s iwexxeô
Deεwessu tuεeô
Ugaden-tt ad ten-teddem
Tafunast mi tt-id-yerra
- 25 -
Tameîîut terfa
Inna-yas ssuq ur tt-iôεi
Tenna-yas êwaoe$ azekka
Ur d-tettu$al ara
Ad tôuê fell-a$ dayen-ni
Deg-s ittawi ittarra
S îîul n semmana
£as b$an-tt êed wer tt-yewwi
Tels’abernus teûûer
Tettban am-meîjer
Γer ssuq tafunast tebbwi-tt
W’itt-iqerben ad s-irwel
Tevêa-d tettweεzel
Ssebba i s-yerwin taggnitt
D yiwen wefôux akken
Ittrus ger wacciwen
Icennu-yasen tizlitt
« Tafunast igujilen
Ur tettnuz ur tôehhen
Win i tt-yu$en ad s-indem »
Timsewweqt tezεef trennu
- 26 -
Tewwet-it s weéru
Ye$li-d ûûut-is igzem
Tafunast age��er yu$-itt
I tmezla yebbwi-tt
S ime$ban yerna-d lhem
S aéekka n yemma-tsen jban
S imeîîi rzan
Ad cetkin f-way sen-iûaren
A yemma n tεebbuî a yemma
Tafunast tenza
S amkan s tegucrar môaôxen
Baba-tsen iôuê s age��er
Akken ad t-issuter
Ne$ ad s-d-izzenz ikerciwen
Γef uéekka lfert iooa-t
M$int-ed snat
N t$unam deg teîîven
Yet t-tamemt tayev n wudi
Ufan-tent ass nni
Taûebêit m’akken bbven
- 27 -
Teffe$-ed te$ri di lqaεa
Tenna-yasen a tarwa
Deg-sent illa nnûib n wen
- 28 -
Ixf Wis 4
Bdan tamεict tajviî
Tgemmu teqûiî
G-temsal tselmad-iten
Üûbeê teff$en $er lexla
Mi d lawan t-tggella
Ttεeddin ar t$unam teîîven
Xeddmen s nneyya lec$$al
Xvan akk i ccwal
I teεbed teεdawt n sen
Tezga fell-asen tezεef
Teggum’ad tecεef
£as teçça ti$rit meqqret
Ssawalen-as Btellis
I temcumt g-yelli-s
G-wass mi tεab mi tettwet
S yet �t-tiî i tettwali
S yir tamu$li
Ayetma-s am mernuyet
- 29 -
Ger-asen awal yella
£as akken terka
Ttemyehdaôen d yemma-tsen
Tcawaôen-tt melm’ilaq
Tettweûûi-ten s lêeq
G-cceddat tferru-yasen
Leεnaya ufan-tt $ur-es
Ula ma teêôes
Wesεet teswiεt $ur-sen
Öuê a zzman ôwaê a zzman
Tbeddilen wussan
Ula d nutni ttbeddilen
Yembaba-tsen tamaεuôt
Tekkes-asen lqut
Meεna simmal ttizwi$en
Tbed tewhem tenna-yas
I yelli-s yibbas
Mi s-tettmeslay fell-asen
« Yak yaxi dayen tura
Tafunast tenza
- 30 -
Lameεna ur ten-tessawvev
Öuê vfer-iten ass agi
Ans’i kkan εeddi
Deg-way-en ara ççen teççev »
Btellis mi ten-temmuqel
Γer yemma-s teqqel
Bac lexxbaô ad s-t-tessiwev
Tenna-yas ôuê ad teqqlev
Ul�a d kem îîev
S tazla terza $er-sen
Di t$unam tettsum tettzid
Acemm’ur t-tejbid
Bexlaf rrûev d idammen
S axxam tezzi s imeîîi
Teêka irkkelli
I yemma-s ayen iûaren
Tamcumt zzaden-as wurfan
Tebbev $er wemkan
S tqabact tegzem-itent
Mi d-xelfent gmant nernant
- 31 -
Tuven ta$ennant
S ujenniw-is teqqel-itent
Ma d tikkelt tis tlata
Te$za-sent s wadda
S iéuran tesseô$-itent
Nnûib igujilen yer$a
Dayen ur d-iggra
Amkan-is d i$ed i t-yeîfen
Inger-asen i yal ass
Acêal run fell-as
Ur érin d’ac’ad xedmen
Maca $ur-sen ééher
Mi $lin ad ten-ijbeô
Ad sen-yeg abrid ifadden
Deg wuéekka ûûut iffe$-ed
S leêzen inîeq-ed
S uêezzeb inna-yasen
Ass agi nni a tarwa
Ur d-yeggri wara
Bexlaf deg-imeslayen
- 32 -
Ad wen-fke$ lewûayat
Ur tettut $ur-wat
Ad ilint d aεwin n wen
Kkret yis-wen tura
Metret di tmura
Deg-webriv n wen cfut
Ifeggagen iwra$en
Igudar ttna$en
Ma tufam-ten êûut
Γur-sen ur ttqerribet
Fell-asen rewlet
Ëeôcet ur ten-ferrut
Γef teblaî ad tafem aman
Tecrurgen ûfan
Ur ten-ttnalet ara
Γur-wat di tala n lmal
Ad kken-iwwet uzaylal
G-waman-is ur tesset ara
Sefven f-wudmawen immeîîi
Kkren bdan tikli
- 33 -
G-webrid ur ssinen ara
- 34 -
Ixf wis 5
Bexlaf tifkiwin-nsen
D lewûayat g-yemma-tsen
D webzim teqqen Σica
Ur rkiben ur ççin
Öuêen b$ir aεwin
Deg-webrid $er tmura
Γas ivul deg-s ddan
Σegg’ur s-êulfan
Lêan amecweô iεedda
Mi rnan ciî mugren
Igudar ttna$en
Yak aqcic yettu yakan
Nett’ur neêmil amennu$
Inna ad ten-fru$
Qbel akk’ur msen$an
Tenna-yas mmekti-d yemma
D ac’i $-d-tenna
Qbel ad d-nwexxeô f-wemkan
- 35 -
Kemlen abrid i ten-iôoan
I ten-yefkan
I i$eblan i sen-d-mazal
Mugren ifeggagen iwôa$en
Di sin ttna$en
Σli i$av-it lêal
Yuzel $er-sen ad ten-ifru
Σica ur nettu
Tesmekta-t-id $ef temsal
Kemlen $er zdat lêan
Al’ar mi ufan
Ayen akken ikkaten iéri
Aman $ef teblaî seqven
La tecrurugen
Iééel $er-sen Σli
Inna-yas b$i$ ad swe$
Tenna-yas ; anna$
Tettuv lewûaya nni ?
Γas immekta-d ur iûbir
- 36 -
Am îîir m’a’idewwiô
Γef taqeffett ittureqmen
Mi te$fel iqerreb iswa
Iêbes swa swa
Mi yej$em tiqit deg-sen
Tekkes-ed abzim-ines
Tesseqcer-ed yes-s
Taqemmuct-is ineîven
Lêan $er zdat kemlen
Ar mi d-mlalen
Tala n lmal ugellid
Seg-mi iffud maççi d izli
Isw’ur s-ini
Mi t-twala tettmeooid
Tεeggev tenna-yas akka:
« Txedεev-iy’a gma »
Iîîef-iten lhem ajdid
Iîîef-iten lhem d ameqwran
Yuger ayen ivran
Ur s-sεin ddw’ad t-ikksen
- 37 -
Fell-asen nndama tmer
Ddurin s limer
Aman ur iqrib $er-sen
Zren $erqen di lxelεat
Sεeddan saεat
Di leêzen i ten-iteqsen
Win isbeεbuε tin tettru
Ïîlam la d-ittrusu
Ur érin ac’ad xedmen
Σica $ef ttejra tuli
Tεus $ef Σli
Tugad lewêuc ad t-ççen
Tεawez i llaé d lweswas
Ar mi yuli wass
Ïîul g-yiv bôaôêent wallen
Ma d netta Σli-Mzerzer
Ixmet iffer deg-wudernu
Iûber kan yugad amer
Kra n lweêc ad ten-id-yeεnu
Acrik Ugellid lefjer
- 38 -
S uεudiw la d-iteddu
A$ersiw s aman iêer
S amkan ibbev d amenzu
M’iqqareb imi-s ad t-yerr
D tili i-gettkukru
Tili n Σica teckenter
Amzun tenîev $ef-seklu
Izzi $er sidi-s ibbev
Wecrik iwwi-yas lexxbaô
Inna-yas and’i tôuêev
Im’akk’ibeddel lameô ?
Γer tala deg-iyi tweklev
Ihi ayen ay$er ?
Agellid ikker iôuê
D uqeddac-is ar tala
Ibbev issaked ciîuê
G lemri n waman iwala
Tugna tenîev am lluê
Zun kan akken i tella
- 39 -
Ifreé yufa d bnadem
I yellan $ef ttejôa
Iccaôôew ibed iwhem
Ifka tiî-is s-afella
Mel-iy’a lxelq acu-kem
Txewfev lmal ur iswa
Ger lfeôê akk d u$ilif
Alla$-is ur tt-id-ifri
Tenîeq-ed $er-s bessif
S lxuf id-tger ti$ri
Nekkini yid-wen kif kif
D lεebd akk’am kunwi
Mel-iy’acu n ssebba
I kem-iooan usawen nni
Ers-ed $er lqaεa
Kkes seg wul-im tuggdi
Ur nettûubbu$ ala ma
Tcubkev-iyi s ôebbi
- 40 -
Sselîan iεuhed s Öebbi
Taqcict ccerî-is ad d-ivru
Gma-s Mzerzer ur t-in$i
U d asennan ur s-inettu
Imir ters-ed $ef teslent
Teêka-yas akk taqûiî-is
Yak igujilen $aven-t
Iwwi-ten $er wexxam-is
Taqcict izewweo-itt d mmi-s
Tettidir i lxiô d lehna
Gma-s iεac deg-wufus-is
Ur ixus deg-wacemma
Σica tûeggem-as liêala
Ul-is di lehna d lfeôê
Ur tesε’a$bel êala
Gma-s i d sseba-s n lqeôê
Lêif aêbib n tmara
Baba-s iwwet-it ur t-izgil
- 41 -
Issufe$-it $ef tmura
Ad d-ijib leqlil s ttxil
G-lateô n warraw-is idda
Di îîmeε ad d-izzi s welqim
Issen lewqat n ccedda
Ulac deg-s ittdeqqim
- 42 -
Ixf wis 6
£ef tebburt ibed iluεa
Tin n Öebbi a lmumnin
Bab n wexxam d bu îîaεa
Ittkaf’igellil meskin
Mi d-telli tebburt tewhem
Teεqel-it ur tt-yeεqil
Tenced-it ar daxel ikcem
Iccex itteεoeb ismeεqil
Issared yu$al zeddig
Tmud-as lbus ijdiden
Ittban-ed am ujeooig
Ne$ afôux n îîawes izaden
Tsebbw-as-d lqut imkel
- 43 -
Içça tagggell’ur tt-issin
Ger wakud nettat teεzel
Thegga-yas-d lxiô nivnin
Tsebb-as-d taêbult b-bber$rum
Daxel s lwiz tεemmeô-itt
Tenna-yas awi-tt t$um
Ard tawdev s axxam teldiv-tt
S axxam s lfeôê ijba
Tameîîut-is deg-s tewhem
Ibd’iêekku-yas-d meôôa
Γef tirza-s ad tt-isseεlem
S axxam Ugellid mi bbve$
F-tebburt-is wwte$
Ttlaεi$ s tin n Öebbi
Teffe$-ed $r-i teslit-is
Tεerv-i s axxam-is
Am baba-s teêseb-iyi
Serde$ bedle$ lebsa
- 44 -
Tefka-yi-d lmakla
Terna-yi-d aεwin agi
Iddem-itt ibva-tt af-sin
Ufan tiwiztin
Deg-sent lesqen s tmu$li
Tagi nn’ik-id-i$aten
D yelli-k ayen
Ur telli d tayevnin
Ay a lxiô tella labas
D$a wissen gma-s
Anida i tegren lesnin
Anna$ a tarwa εzizen
Nevlem-ikken
Aîas i wen-nga n cceô
Nebbwi deg-wen deεwessu
Nettxellis nrennu
Ddnnub n wen $$ezzif meqqer
Yelli-tne$ Σica tumliêt
Tukyist tucbiêt
- 45 -
F-wexxam-is tecfiv meqqer
Tetbeε-it ar m’i s-imla
Anida tella
D ûûifa d lewûayef n ddaô
Leqêent-ed s wadda tid-is
Al-loiha n Σic’i tt-irêan
Iôεed ioouoeg lkeôh-is
Lukan leb$i-s d ayen illan
Ad tebren taxxatemt-is
Ula d isem-is ur d-ittban
I tendem $ef ôôwaê-is
S-ifkan tudert ilhan
Thegga-yas-d tid n Iblis
Mbeεd kra n wussan
Tesserzef $er-s Btellis
Tewkel-as aεwin l-lemêan
Tetteddu tettweûûi yelli-s
Ame0k ara teg’i$eblan
Teppales deg imeslayen-is
- 46 -
Ayagi s îîul b-bwssan
Yal asekkil s wazal-is
Zun yuôoa-tt limtiêan
Akken ad ikemmel lbaîel
Deg iqerra deg t-bdant
Tekker teqcict teôêel
Lmeqsud-is d tamettant
M’ur ten$i ad tesseêûel
I cceô terfed taεellamt
Temmuger-tt-id weltma-s
S wawal d lfeôê meqqren
Amek i tettiliv labas
Acêal’ay’ur kem-érint wallen
Tesqsa-tt f- baba-s yemma-s
M’ulac akk i ten-yu$en
Ayen akk i s-gant l-lmenkeô
Teooa-t i zzman iôuêen
Ur teb$’ad t-id-tfekkeô
Telha-d kan g-wayen iûelêen
- 47 -
Kul awal s-tenna d sskkeô
Ur d-tebdir asekkil qesêen
Σic’ aragz-is ulac-it
Yunag ar tmurt nniven
Yeooa-tt-id s tadist
I lweêc ara d-yasen
Mer yeεlim s yir tenebgit
Ad ibîel ssfeô-is dayen
Bettellis tufa-t ulac-it
Fell-as l$iba-s twulem
I lmeêna tettunefk talwit
Lal-is i liser ad tt-texdem
Ala tesseêsab i twa$it
Am-win a’isse$lin leêkem
Tuεa s lewseε taswiεt
Akken ad teg leb$i-ines
Am wuccen daxel t-tqeviεt
Yeooa umeksa weêd-es
Ul’am’imeslayen ééidit
- 48 -
Acmumeê izg’ar $ur-es
Yibbas d ass n dir
I Σica bettellis tenna
S uwehhi $er lbir
Iyy’ad yi-d-taniv d’a weltma
Tessa tegertilt imir
Σica tqerreb s nneyya
Tessiééiy-itt ar m’i tt-tewεa
Tdegger-itt te$l’ar daxel
Tôuê treqqem meôôa
Tbeddel lbus tkeêêel
Ar mi tettcabi Σica
Deg-wemkan-is teqqel
Mmi-s Ugellid mi d-ibbev
Issewhem-it wayen iwala
Inna-yas ayen i tbedlev
Dac’i d ssebba n waya
Dac’i kem-irran berrikev
Üûifa-m maççi d tagi
- 49 -
Tenna-yas sseba n ûûifa-w
D iîij-nwen amaεzuz
Isser$ay di medden iskaw
Qlil n win ur iêuz
D timest i d-fkant tegnaw
Ma yeooa-ya$ ad nedder cwi
S tuttra iqqwel-itt di$-en
F-wayen akk deg-s iéra
Mel-iyi ssebba ayen
Tiî-im mi tedder$el akka
Ooi$-tt am yiîij iceεlen
Tura am tembult texsi
Ssebba n tiî-inu
D taéult-nwen tamaεzuzt
Tett$az deg-s trennu
Am tmes deg tcemmuεt
Ass-a temmut ur tettêusu
Ur tettru ur tettwali
- 50 -
£ef wayen ib$u isteqsa-tt
leowab-is izga illa
Qbel ad-d-tôuê tweûûa-tt
Yemma-s m têila
Tes$er-itt akk tôebba-tt
Deg-wayen akk meôô’ur nelhi
Ayen akk texdem tefôez-as
Zun ass-en d ass-is n jwao
Tufa leb$i-s aîas
Tufa ayen akk teêwao
Akken ad d-tekmel lxudma-s
Ad imzel Mzerzer-Σli
Tenna-yas ilaq ass-a
Σli-Mzerzer ad t-tezluv
D acu i d-teqqarev akka
D ac’akk’id-têekkuv
D gma-m nn’itêemlev xila
I wumi tbudev ajenwi
Tenna-yas lazem ad imzel
- 51 -
Σyi$ deg-s fecle$
Mezzaf i yi-sehbel
Ifuk wass m’akken i t-êemle$
Ass’a rréag ul’i wmuqel
I yas d-tewwi d akk’agi
Argaz-is i tt-iêemlen
Ciî l-leêzen ur s-t-iqebbel
Issendeh iqeddacen
Γef Mzerzer ad imzel
D netta i yett$aven
Amsellek a’i$iv ur t-isεi
At’aya ibbev-ed uge��er
S lemwas inebbeh al-lbir
Wiyav îîfen-d Mzerzer
Mi iwala dayen ur izmir
Inîeq ar leêkem isuter
I wudem n sidi Öebbi
Anef-iyi qbel ad mmte$
Ad as-beqqi$ lehna
- 52 -
I weltma Σica êemle$
Illan s daxel l-lbir-a
Ageldun tedhen-it tewre$
Iccaôôew u yergagi
A$ersiw al-lbir ikna
Irfed s ucewwiq uêzin
Anna$ a Σic’a weltma
Ur teériv i y’iggunin
Age-er ibbev-ed ata da
S lemwas-is $er $ur-i
Tiferyin îîfent nnuba
S-iri n Mzerzer meskin
Mesdent wejdent i tmezla
Aman rekmen i teccuyin
Anna$ a Σic’a weltma
Xas êin-ed fell-i
Tuli-d i lbir te$ri-ya
Ur teêûiv fell’i d-i$lin
Ur yell’ad k-ge$ a gma
- 53 -
Si twa$it n twa$iyin
Ifassen-iw i sin îîfen
Ësen d Lêusin g-irrebi-w
Talafsa teggun’ixf-iw
Mmi-s Ugellid ittewhem
S am$ar azemn’irza
Issefhem-as-d amek a’yexdem
Ifûel-as-id am-wakka
Xtiô tamezgult berriken
Iôwan aîas tezluv-tt
D asfel ilhem tehduv-tt
Tasmert s umurar sqay-itt
Ad te$fel deg-s tlafsa
Imir tûubev tisnitt
G a’d-tsaliv s t$awla
D leêder d asawen
Arraw-inek di sin
Ësen akk d Lêusin
Rnu ûûub nnûib wis sin
- 54 -
S amkan t-tmezwarut nni
Sevfer-as tisnitt nivnin
I Σica deg-s ad d-tali
Iôuê s lfeôê meqqren
Ig’akken i s-d-inn’umusnaw
Islek si lmeêna n weεdaw
Σica m’akken i d-tuli
Teêka-yas irkkelli
I wergaz-ines s wurfan
Tawa$it-ines ikfan
Inna-yas ôôay g-wawal-im
Ac’i d tuqda n wul-im
Akken ad iqqed wefwad-iw
Ad teqqen ar tûett’uεudiw
Ïîul n wass ad tt-izzu$er
Ala ma tsegex ten$er
I taddart ad tt-id-tdewrev
Taqeîîit i$lin ad tt-terrev
£er tqufett awi-itt-id
Anda te$li rrfed-itt-id
Ëader tiî-is idder$len
- 55 -
Amer deg-s k’a ibeddlen
D tunîict ard ad s-tt-azne$
I tmaεcuqt n lmutt nne$
Ma d afus d uvar-ines
Ad reggi$ yis-sen times
Ayen i s�-tecrev ixdem-it
Ul-is ééayen ittifsus
Fell-as ééidet teggnitt
Di laman zelmev yeffus
Amzun akken t$av-itt
Tin’i d-irsen am-wemmus
Tessared tessazdeg-itt
Am-wakken ur tessin amus
Tcelleê-itt tefreq-itt
Têaz tiî avar afus
Ayen id-iggran tsebb-it
Tεeqqer-it akk ur ixus
Tacuyt trekkem tettεeggiv
Ff$en-d leûwat xelven
Zun d ameooed t-tlawin
- 56 -
Zun d lexwan ittdekkiôen
Zun d latay ittmirin
Zun d îîelb’ittkeôôiren
Zun d leûwat nivnin
Zun d le$ac’ittqeûûiren
Lwaêid ttûubbun ttalin
Reggin u ddewiôen
Tecb’asif ma yettfeggiv
Fell-as leryaê ttûeffiren
Tsell-as bêal tizlitt
Tesraêay-itt am lyasmin
S aragg d-iregglen téer-itt
Seg-es te$ra tibbin
£as tebba baqi teccuêen-itt
Urfan n ttaô ur tt-ooin
Tesseqεad tgerrez-itt
Tebna-tt am teεcucin
Tiî nn’al-lqaεa tezzewr-itt
Bêal lbumba yundin
G-wubeênuq zeddigen tettel-itt
Am-wusefk ilhan tettbin
- 57 -
Ne$ am lekkfen icebbeê-itt
Di tculiî idd’am-waεwin
Iyemma-s ûûbeê tuzen-as-t
Tεezza-tt s Bettellis
Amceyyeε twekkel tweûûa-t
Amek ad s-yin’i texûimt-is
« Yelli-m rrbeê tufa-t
Yal lxiô g-wexxam-is
Di lferê mkul taswaεt
Ur issin leêzen wul-is
Leεtab sseεd-is ikkes-as-t
��ala ayen i tessen g-yezri-s
Ciî n we$bel ma tεuca-t
I m’ur s-telliv ar yidi-s
Teqqer-am azul ar tufat
Teccedha-kem mezzaf tiî-is
Amer ad twaliv taxatemt
N mmi-s ugellid lmechuô
D wamek i tdeqqer ticlemt
Sûura-s iveεfen teqqur
- 58 -
Aksum-is ussan seb$en-t
Am ççina n îîamsu l-lmeckuô
Tinzarin-ines vebεent
Ar mi weûfent am-ceôcuô
Sser-is iûûer-as tider$elt
Tamu$li-s s nnuô teççuô
Allen-is pbinin-t bôaôêen-t
Velqent am waman l-lebêuô »
Lbeεd-im fell-as d taεkkemt
Atta εell-a êal ad kem-téu$er
- 59 -
Ixf wis 7
Amceyyeε mi ibed zzat-es
Am ccix l-loameε i temvelt
Iqerben akken ad iéal
Ad yini lehduô t-tamemt
Yugad ad i$lev g-wawal
Mi d fell-as cc$$el weklen-t
S lxuf t-tittin d uzaylal
Yules-as-d acêal d tikelt
Ur icehhed ar m’ikfa
Ula d at Öebbi εawnen-t
Iôuê and’i-gesteεfa
Amerêum rran-as tamdelt
Öôuê ibbwev bab-ines
lbaq’ibeεεac jemεen-t
S lfeôh meqqwren i t-tejmeε
Mi tenwa d lxiô g-yelli-s
S ufus-ines tefreq-it
- 60 -
Yal aεeggal s nnûib-is
Ikker zzhir g-yet t-tsewiεt
Am tme$ra ne$ akteô-is
Ula d uççi s tfenîaéit
Texlev tevûa d ufeééi-s
Lfeôê nnig lqima
Ur d-ittnulfu lemtel-is
D yelli-s nn’i wumi tmenna
Ussan deg-wuvan-is
Tsett deg-es tessebleε
Tettsumu deg-ye$san-is
Bettellis $ur-es weltma-s
I d-ilemden di tikli-s
Tsett s yimi s wallen
Kul cci deg-s irfed lêeq-is
Iwerrumen deg-yifassen
Alqim iççuô imi-s
Zun illa wi tt-iqesden
Ad as-yakker amur-is
Ar tselmadin-is tcuba
Ula d’uççi-ines s ddêis
- 61 -
Aslufeé lehduô tavûa
Ahmaj awehhi s idis
Abeôôem acmumeê zdin-as
Asekkud iôeûû’i tmu$li-s
Yak d akal nn’i-$-d-ifkan
D nett’ad a$-iççen meôôa
Neçça-t fell-as nettεeffis
Meεna yeôoa taggara
£ef tessirt n ttaô-is
Yiwen ur ittsellik ara
Akken i s-tevr’i Bettellis
Ass m’i d-te$li al-lqaεa
Yemma-s nn’i tt-id-yeooan
I tt-itetten s lbenna
Uççi-nsent issewham
Issexleε s tidett
Am yeqjan $ef ye$san
Ne$ imcac $er turett
Remzent am lêiwan
Ipwaεusen ar tceôkett
- 62 -
Öwant ashetref iqwan
D usgerwaê f tqaεett
Ay’agi meôô’ittwafham
Rewlet f-wemkan xvut-ett
Ibed-ed weqjun f-tebburt
Inîeq $er tmeîîut
Ifka-yas awal qesêen
Awi-d efk-iyi-d awerrum
Ad m-ru$ s wehdum
D aksum n yelli-m ay-en
Rôeé sy-en a yir eydi
Ittmennin tigi
Yell’attan g lerbuê ccaven
Ur d-icqi mi t-tewwet
Ne$ mi t-tezzem
Ne$ mi t-tqejjem
Fell-as taggnitt êlawet
Ilha-d g-werrum s i t-teôjem
S amkan amcic mi d-ibbev
- 63 -
Ibed iεeggev
Ifxa-yas awal qerêen
Awi-d efk-iyi-d taqeîîiî
Ad m-ru$ s yet t-tiî
D aksum g-gelli-m ay-en
Sûeb sy-en a yir ccetla
Ittmennin lebla
Yelli tebεed i le$bayen
Ur d-icqi mi t-tewwet
Ne$ mi t-tezzem
Ne$ mi t-tqejjem
Fell-as taggni êlawet
Ilha g-weksum s i t-teôjem
Taqcict yelli-s tamecîuêt
Ur teêbis ûûut
Awal teggum’ad s-tebru
Tagi nni d tiî n Nnana
Σeqle$-tt a yemma
£as tendeê-as tug’ad tekfu
Yemma-s ur tt-numin tewhem
- 64 -
Ccek mi tt-yekcem
Teéra-tt tebd’asu$u
G-yedmaren-is g-wudem-is tewwet
G-yiman-is tezzem
Ar mi tbeddel ûûut udem
Fell-as taggnit sellawet
Tεewweq dac’ara texdem
I tsu$ i tjelleb i tettru
Tdewwiô trennu
Têebbek g-wudem-is txebbec
Teqqer-as anna$ a yelli
Iççi$ a yelli
Deg-yifassen-ines tkerrec
Tesbev ttezzem tesmiîîiw
Tettibrik tettkiw
Tugad tessaggad xila
Tcex teîîef udem-is
Isremtuy yimi-s
Amzun theddeô i wéekka
- 65 -
Amzun dkr’i tt-id-iqsen
Mi tekker $er-sen
Am akken tumen tezmer
Tenna-yasen s wurfan
I wid akk illan
Win mi fki$ k’ad t-id-yerr
Tefkiv-iyi tiqeîîiî
Ur m-ru$ u d ciî
Wemcic i das-yenna
Tefkid-iyi awerrum
Teîîfev-iy’ageîîum
Weqjun i d as-yerna
- 66 -
Ixf wis 8
Di loameε yiwen wass
Ccix inna-yas
I Wgellid am akka
A Sidi Sselîan mel-iyi
A$ersiw agi
Isem-is d wacu yella
D gma-s t-teslit-inu
Ur éri$ d acu
Ad t-id-yaren s agama-s
G-yiwet n tala n lmal
Mi yeswa yu$al
D a$wzal g-lewûifa-s
Ccix lefhem-is d ameqqran
- 67 -
Iomel leqqran
Di$ $er-s tazmert meqqren
Ula di ssêur d lεalem
Izmer ad iûeggem
Taluft meôô’iweεôen
Iddem ciî n waman inna
Awalen n tussna
N tujya-s ifazen
Izerreq Σli-Mzerzer
T-ittôaoun iêer
Ddw’ad s-t-id-yazen
Issew-as deg-sen ciîuê
D ddeεwa l-lfuttuê
Irna inna-yas di$-en
Ma yella tlulev d a$$zal
Qqim d a$$zal
Ma d amdan u$al-ed akk-en
Akken ifuk lhedôa-s
Iqwel-ed s agama-s
Σli yevûan ifeôêen
- 68 -
Feôêen yid-es d tirni
Amzun imir nni
I d-illul si ger-asen
Mi t-teéra Σica tefôeê
Tevûa tennecôeê
Urfan leêzen deg-s ufgen
Tamu$l’i s-ijerêen tiî
Tbeddel tajliî
Tu$al d sseεd icebêen
Ussan d wuvan d-ittlalen
£ur-sen id-ttfalen
Yal wa d ac’i sen-d-ibna
Di lehna d lfeôê ikemlen
D rrbeê ioemlen
D zzhu d leêna
Tudert akka i tt-kemlen
Yal ddqiqa mlalen
Duqen-tt s waîas l-lbenna
- 69 -
Taqûit tfuk dayen
Teooa-ya$-d ayen
Ara nettawi d lmeεna
Tamacahutt-iw tekfa
Teooa-d lmeεna
Ëki$-tt i tarwa l-leowad
Uccen amcum bu lêirfa
Iôuê-ed s tuffra
Ikka-d lwad lwad
Iwwet-a$-d s waεwin neéra
Neçça-t i meôôa
Newwet-it nen$a-t cceh
Tayevnin i-gifen ta
Azekk’a tarwa
Ma nedder ad tt-id-nesmuceh
- 70 -
INZAN
- Tafunast tafermact, ur teksi deg-yiger ur temniε si
tεekkazt.
- Am tfunast i d-yurwen inisi, ma teooa-t amek ? Ma
temceê-it ulamek.
- Am tfunast yurwen inisi, ma teooa-t d mmi-s, ma
temceê-it iççuô d isennanen.
- At tasa ulac tisita, At tsita ulac tasa.
- Win isεan tasa,ur isεi ara tisita. Win isεan tisita, ur isεi
ara tasa.
- I yettakken udi d tasa maççi d tisita.
- Tafunast n pwih ! pwih Yibbas ad terreé aêellab.
- Tafunast ikkaten,yibbas ad teré aêellab.
- Tafunast igujilen,ur tettnuz ur tôehhen.
- Tafunast igujilen,ur tettnuz ur tettmasa.
- D acu i k-ice$ben a aggur i mi akka deg-wudem-ik
l$iv ?
D imeîîi n ugujil meskin,mi yettwet yegguni lêiv.
- Win i wumi yemmut baba-s,ur t-yu$ w’ara.
Win i wumi temmut yemma-s,ur s-d-iggri w’ara.
- -Win i tu$ yemma,nek d arbib-is.
- D arbib i d-iooan lmut.
- 71 -
- D avar n ugujil i yes$ersen taôakna
- Tekker tgujilt ad teddu,qersen îîbul
- Yemma-s temmal i yelli-s,tagujilt têekku i yixf-is.
- Imi d yemma temmut,awer d-tegwri tmeîîut.
- Deεwessu n lwaldin tuεeô,tin n dderya ktaô.
- Win ib$an lxiô, issekker-ed agujil s lêir.
- Ad-d-tesmektiv agujil $ef-yimeîîawen.
- Ur d-smektay ara agujil $ef-yimeîîawen.
- 72 -
TIQQNAè
1- Tleêêu tmessey (tmessel) ticebbavin.
2- Tleêêu txeddem ti$rifin.
3- Tetteddu tetteg ti$rifin.
4- Tleêêu tetteg tacebbaî.
5- Ilul-ed içça iûerûir.
6- Ye$li-d ar lqaεa,yu$ abeqqa.
7- Taêellabt n uyefki tu$al,$ef-wudem ur ten$il.
Tifin (Tifrat) (taôezmi) n tiqqnaé
- 73 -
Amawal : Lexique
Ameggar (Imeggaren): Projecteur
Agdil: Ecran
Aggay: Groupe
Tas$ireî: Production
Tanezwit: Diffusion
Akud: Temps
Idwiyen (Idwi): Encres
Inumak(Anamek): Sens
Ameppan: Mort
Asebter: Page
Ameskar: Auteur
Ad t-yalen: l’aidera
Imal: Futur
Agama: Nature
Izen : Message
Agnu : Problème
Yen : Un
Yembaba-tsen : Leur marâtre
Tifekkiwin (Tafekka): Corps
- 74 -
Adernu : Buisson
Aseklu : Arbre
Tugna: Image
Imkel : Il a déjeuné
Asekkil: Lettre (alphabétique)
Tuppra : Question
Asefk : Cadeau
Ahdum : Enorme
Arrum : Matériel