آموزش جامع سيستم عامل لينوكس

بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

بر اساس سرفصل درس كارگاه لينوكس دانشگاه جامع

كاربردي-علمي

بهروز عبادي: تهيه و گردآوري

:با همكاري

حجت اله مداحي

ئيعلي قرا

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

ب

برگه فهرست

آموزش سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

: ناشر

ئيحجت اله مداحي، علي قرابا همكاري بهروز عبادي، : تهيه و گردآوري

شهرزاد کالنتري: ويراستار فني

ئيقرامحمد : ويراستار ادبي

رقيه عبادي: ترجمه

سادات عشق آزاديالمنير: چيني حروف

رکارزمحمد مهدي ب: آراييصفحه

: ناظر چاپ

مهدي كمالي دهكردي: طرح روي جلد

: چاپ و صحافي

نسخه ۳۰۰۰: تيراژ

ريال ٥٠٠٠٠: قيمت

تكثير، توزيع و يا ةاجاز. باشد مي كاربردي تعاوني پيام شهركرد-مركز علميكليه حقوق، متعلق به

افزارهاي آزاد تهيه كه توسط بنياد نرم(تغيير اين اثر تحت شرايط اجازه نامة مستندات آزاد گنو

.داده مي شود) گرديده

�����

ت

مقدمه

كاربردي تعاوني پيام شهركرد –مركز علمي

كاربردي- بر اساس سرفصل درس كارگاه لينوكس دانشگاه جامع علمي

با هدايت علمي مرکز تحقيقاتي فناوري اطالعات و ارتباطات پيشرفته

دانشگاه صنعتي شريف

بازمتن/افزارهاي آزادانجمن صنفي کاربران نرم

مركز جامع علمي كاربردي تعاوني پيام شهركردكليه حقوق، متعلق به

.باشد مي

اجازة تكثير، توزيع و يا تغيير اين اثر تحت شرايط اجازه نامة مستندات

.داده مي شود) افزارهاي آزاد تهيه گرديده كه توسط بنياد نرم(آزاد گنو

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

ث

:تقديم به

تمامي شهدايي كه جان خود را خالصانه در راه

.استقالل و آزادي ايران اسالمي فدا كردند

�����

ج

امروزه فنّاوري اطّالعات به عنوان يکي از مهمترين زيرساختهاي توسعه در کشورهاي دنيا شناخته رشد روزافزون اين فناوري در کشورهاي توسعه يافته، شکاف ديجيتال بين اين کشورها . شده است

. دهد و کشورهاي در حال توسعه را افزايش ميافزارهاي ات در دنيا تاثير بسزايي داشته، مقوله نرمهايي كه در رشد فنّاوري اطّالع يكي از حوزه

افزار در باز پس از سالها تالش براي آزادي نرم متن/افزارهاي آزاد جنبش نرم. باز است متن/آزادسراسر دنيا امروزه به رشد و بالندگي رسيده و باعث پيشرفت و تحولي عميق در حوزه فناوري

. اطالعات شده استاروپايي، چين، ژاپن، برزيل، آرژانتين، پرو، آفريقاي جنوبي و حتي افغانستان کشورهاي اتحاديه

کرده اند،نيل به اهداف خود اعالم جهتافزارها هاي مدوني براي بکارگيري و توسعه اين نرم برنامهگذاري نگريستند، پي به اهميت آن در سياست افزارها به ديدة ترديد مي کساني که به اين نرم

گذاري نيازمند همکاري و هماهنگي گونه سياست اين .برده اندفناوري اطالعات در کشورها توسعه .ارکان مختلف دولت در راستاي تحقق آنهاست

باز و در افزارهاي متنامروزه افراد مختلفي در سراسر جهان به استفاده از نرمبراساس آمار، اري به صورت يز عالقمندان بسير کشور ما ند. اندراس همه آنها سيستم عامل لينوکس روي آورده

نوکس جزو يباشند و گنجاندن درس کارگاه لستم عامل ميين سيخودجوش در حال استفاده از استم عامل و توجه ين سيت به ايز نشان ازاهميکاربردي ن-سرفصلهاي درسي دانشگاه جامع علمي

.باشدن ميآجانبه مسئوالن به همهسازي و توليد محتويات آموزشي اين حركت در كشور لزوم فرهنگبا توجه به جوان بودن

ت علمي مرکز يام شهرکرد با هدايکاربردي پ-دانشگاه جامع علمي. رسد ضروري به نظر ميف و انجمن صنفي کاربران يشرفته دانشگاه صنعتي شريقاتي فناوري اطالعات و ارتباطات پيتحقداند كه تا حد امكان بستر الزم براي گسترش اين يباز بر خود واجب ممتن/افزارهاي آزادنرم

آموزش جامع «در همين راستا اين دانشگاه اقدام به تهيه كتابي با عنوان . فعاليت را آماده نمايداز مخاطبين اين وسيعيطيف پوشش -» ع لينوکس اوبونتوينوکس بر اساس توزيستم عامل ليساميد است . نموده است -نويسان دهندگان و برنامه وسعهستم عامل مانند كاربران، دانشجويان، تيس

باز و متن/افزارهاي آزاد اين كتاب كمكي در جهت باالبردن آگاهي عمومي جامعه در حوزه نرم .باشدنوکس يستم عامل ليس

ام شهرکرديکاربردي پ-دانشگاه جامع علمي بازمتن/افزارهاي آزادانجمن صنفي کاربران نرم ۸۷ دي

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

ح

مطالبفهرست

ت ................................................................................................ مقدمه

خ ......................................................................................... گفتــار پيش

١ .......................................................................... فيمعر و مقدمه: اول فصل

٩ ........................................................................ اندازي راه و نصب: دوم فصل

٣٥ ......................................................... ميزکار و سيستم با آشنايي: سوم فصل

١٣٥ ...................................... کاربردي افزارهاي نرم و ابزارها با آشنايي: چهارم فصل

١٥٥ .......................................................... فرمان پوسته با آشنايي: پنجم فصل

١٨٩ ................................................ افزارها سخت اندازي راه و نصب: ششم فصل

٢٠٧ ................................................................... اينترنت و شبكه: هفتم فصل

٢١٧ ........................................ كاربردي هاي برنامه از استفاده و نصب: هشتم فصل

٢٦٣ ................................... ها برنامه كامپايل و) اسكريپت( نويسي برنامه: نهم فصل

٢٧٩ ...................................................... سيستم نگهداري و مديريت: دهم فصل

٣٢١ ......................................... تصويري هاي جلوه و پيشرفته ميزکار: يازدهم فصل

٣٣٣ ........................................................ اوبونتو در فارسي زبان: دوازدهم فصل

٣٤٣ ................................................................ ترفندها و نکات: سيزدهم فصل

٣٦٤ ..................................................................... پاسخ و پرسش -۱ ضميمه

٣٦٩ ........................................................ اوبونتو تکميلي هاي رنامهب -۲ ضميمه

٣٧٧ ................................................................. لينوکس دستورات -۳ ضميمه

٣٨٤ .................................................................................... مراجع و منابع

�ــر ����

خ

پيش گفتــار

، در دنياي گشت پديدار ميرفت و صلح در حالي که جنگ سرد رو به پايان مي ١٩٩١در سال

هاي ، محدوديتنوظهورافزارهاي با وجود قدرت سخت. شد کامپيوتر، آينده بسيار روشني ديده مي

.اما هنوز فقدان سيستم عامل احساس مي شد. کامپيوترها رو به پايان مي رفت

DOS ،که با قيمت يسيستم عامل. كامپيوترهاي شخصي بود تنها سيستم عامل موجود براي

خريداري شد و با يک استراتژي تجاري ١دالر از يک هکر سياتلي توسط بيل گيتز پنجاه هزار

. انتخاب ديگري نداشتند كامپيوترهاي شخصيکاربران پخش شد وجهان نقاطهوشمند، به تمام

ولي قيمت هاي نجومي، آنها را از دسترس ،دبهتر بودناز اين لحاظ کامپيوترهاي اپل مکينتاش

. ساخت اکثر افراد خارج مي

تا حدي. ولي يونيکس بسيار گرانقيمت بود. بود ٢ديگر دنياي کامپيوترها، يونيکس نقطه اتكاي

کد منبع يونيکس که توسط .كردند از آن استفاده نميکه کاربران کامپيوترهاي شخصي

شد تا براي عموم فاش ها توزيع شده بود، محتاطانه محافظت ميهاي بل بين دانشگاهآزمايشگاه

. افزار راه حلي ارائه ندادندبراي حل شدن اين مسئله، هيچ يک از توليد کنندگان نرم. نشود

اين . ه استارائه شد MINIXرسيد اين راه حل به صورت سيستم عامل مي بعد از مدتي به نظر

به منظور ،پروفسور هلندي نوشته شده بود ٣رو اس تاننباومعامل که از ابتدا توسط اند سيستم

هاي اين سيستم عامل براي اجرا روي پردازنده. عامل واقعي بود تدريس عمليات داخلي يک سيستم

. بازار را اشباع کرد خيلي سريعاينتل طراحي شده بود و ٨٠٨٦

ولي مزيت اصلي آن، در دسترس بودن ،خيلي خوب نبود MINIXعامل، يک سيستم به عنوان

خط کد ١٢٠٠٠کرد، به هرکس که کتاب سيستم عامل تاننباوم را تهيه مي. کد منبع آن بود

براي نخستين بار، يک برنامه نويس يا . کردو اسمبلي نيز دسترسي پيدا مي Cنوشته شده به زبان

افزارها آن را يزي که سازندگان نرمچ، عامل را مطالعه کند توانست کد منبع سيستمهکر مشتاق مي

يک نويسنده بسيار خوب، يعني تاننباوم، باعث فعاليت مغزهاي متفکر علوم . محدود کرده بودند

دانشجويان کامپيوتر در سرتاسر . کامپيوتري در زمينه بحث و گفتگو براي ايجاد سيستم عامل شد

امپيوترشان در حال اجرا بود، درک دنيا با خواندن کتاب و کدهاي منبع، سيستمي را که در ک

. نام داشت ٤کردند و يکي از آنها لينوس توروالدز

: تولد سيستم عامل جديد

، لينوس بنديکت توروالدز دانشجوي سال دوم علوم کامپيوتر دانشگاه هلسينکي ١٩٩١در سال

ردن ساله، عاشق وصله پينه ک٢١اين فنالندي . يک هکر خود آموخته بود البتهفنالند و

ولي مهمترين چيزي که وجود نداشت . دادندهايي بود که سيستم را تحت فشار قرار مي محدوديت

1 Bill Gates 2 Unix 3 Andrew S. Tanenbaum 4 Linus Bendict Trovalds

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

د

خوب بود ولي فقط MINIX. ها را برآورده نمايد اي يک سيستم عامل بود که بتواند نيازهاي حرفه

استفادهبه عنوان يک ابزار آموزشي از آنيک سيستم عامل مخصوص دانش آموزان بود و بيشتر

. باشدابزاري قدرتمند براي بکار گيري در امور جدي اينكهتا مي شد

آغاز شد، ٢که توسط ريچارد استالمن ١نويسان سرتاسر دنيا توسط پروژه گنو در اين زمان برنامه

براي فراهم نمودن نرم افزارهاي رايگان و در عين حال اقداميهدف اين پروژه . تحريک شده بودند

با MITاستالمن خط مشي خود را از آزمايشگاه معروف هوش مصنوعي دانشگاه . با کيفيت بود

، بيشتر ٨٠تا اوايل دهه . آغاز نمود ٧٠در اواسط و اواخر دهه emacsايجاد برنامه ويرايشگر

افزاري تجاري شده جذب شرکتهاي نرم MITصنوعي هاي هوش منويسان نخبه آزمايشگاه برنامه

بر ولي استالمن ديدگاه متفاوتي داشت و . بودند و با آن ها قراردادهاي حفظ اسرار امضا شده بود

هاي کپي و ايجاد تغييرات در افزار بايد از محدوديت برخالف ساير توليدات، نرم بود كهعقيده اين

. افزارهاي بهتر و کارآمدتري توليد نمود نرمآن آزاد باشد تا بتوان روز به روز

حرکت با اين وي . را آغاز کرد GNUپروژه ١٩٨٣با اعالميه معروف خود در سال استالمن

GNU is Notمخفف GNUنام . افزار بپردازد تا با فلسفه خود به توليد و ارائه نرم سعي داشت

Unix يک سيستم عامل رايگان، وي ابتدا نياز ولي براي رسيدن به روياي خود براي ايجاد. است

شروع به نوشتن و ١٩٨٤ بنابراين در سال. داشت تا ابزارهاي الزم براي اين کار را ايجاد نمايد

. نويسان مستقل ابزاري مبهوت کننده براي برنامه. كرد GCCگنو موسوم به Cايجاد کامپايلر زبان

نويسان تجاري هاي برنامهاز تمام ابزارهايي که گروهکه برتر كردوي به تنهايي ابزاري را ايجاد

يکي از کارآمدترين و قويترين کامپايلرهايي است GCC گفتني است. ايجاد کرده بودند قرار گرفت

. است که تاکنون ايجاد شده

تعداد زيادي ابزار ايجاد کرده بود ولي هنوز سيستم عامل رايگاني GNUپروژه ١٩٩١تا سال

کار بر روي هسته سيستم عامل گنو موسوم به . شده بود تجاريهم MINIXحتي . وجود نداشت

HURD قابل استفاده باشد بعدادامه داشت ولي به نظر نمي رسيد که تا چند سال.

: پس از يک دهه، لينوکس امروز �

نسخه هاي توسعه يافته س بيش از يک دهه توسعه را پشت سر گذاشته است و امروزه لينوک

و ١٩٩١از چند کاربر انگشت شمار در سال هاي . آن خيلي سريع در اختيار همه قرار گرفت

که زماني IBM. کنندها کاربر از لينوکس استفاده مي امروزه ميليون گرفته تا اينكه ١٩٩٢

رفت، اکنون سرمايه گذاري عظيمي در زمينه به شمار مي Open Source رقيب ايدهبزرگترين

در حال حاضر تعداد توسعه . تحت لينوکس نموده است Open Sourceهاي حل توسعه راه

. کنند، روز به روز افزايش مي يابدهاي لينوکس تالش مي دهندگاني که براي افزايش قابليت

1 GNU 2 Richard Stallman

�ــر ����

ذ

رفه اي تجاري، پشتيباني از محصوالت مبتني بر امروزه تعداد زيادي از شرکت ها و موسسات ح

يك اکنون ديگر استفاده از لينوکس در محيط هاي اداري، پذيرفتن . لينوکس را بر عهده گرفته اند

از نظر قابليت اطمينان و پايداري و همچنين حفاظت در برابر انواع ويروس ها . نيست بزرگريسک

استفاده از لينوکس ،Redhatهاي بزرگي مانند ش شرکتبا تال. چيزي بهتر از لينوکس وجود ندارد

توسعه فراوان يافته و اکنون تعداد زيادي از شرکت هاي کوچک و بزرگ در ،در محيط هاي تجاري

. هاي کاري مبتني بر لينوکس هستندحال استفاده از سرويس دهنده ها و ايستگاه

: و همچنان پيشرفت �

پروژه . جهاني شدن يک انقالب شگفت انگيز است حرکت لينوکس از يک پروژه هکري تا

GNU افزارهاي متن باز را توسط ريچارد استالمن شروع شد، توسعه نرم١٩٨٠که در اوايل دهه

ها را از حالت مطالعه سيستم عامل ،MINIXسيستم عامل باپروفسور اندرو تاننباوم . رهبري نمود

امروزه . تالش توروالدز منجر به تولد لينوکس شدتئوري به عملي تبديل نمود و در نهايت همت و

ها رود بلکه يک حرکت جهاني است که توسط ميليون لينوکس ديگر يک پروژه هکري به شما نمي

لينوکس در بنابراين . حمايت مي شود IBMهاي بزرگي مانند نفر برنامه نويس متن باز و شرکت

. محصوالت تالش بشري باقي خواهد ماند انگيزترين تاريخ کامپيوتر به عنوان يکي از شگفت

را در ستم عاملين سيباز تحت اافزارهاي متننوکس و نرمياين راهنما ديد کلي نسبت به ل

ان تنظيم ياگر چه اين راهنما براي دانشجو. دهد ان قرار ميياختيار کاربران، عالقمندان و دانشجو

به عالوه . اي از کاربران نيز مفيد باشد گستردهتواند براي طيف اما مطالب مورد بحث مي, شده است

معايب و , امكانات, بوده و مزايا تازه كاربراي كاربران خوبيکند تا راهنماي اين راهنما سعي مي

.نمايدمي نوکس را بازگو يستم عامل ليخطرات استفاده از س

ه شده توسط يته" بازمتن/افزارهاي آزاداي بر نرممقدمه"در بخش هايي از اين كتاب از کتاب

عي و دکتر محمد خوانساري استفاده يدرضا ربيف دکتر حميک کشور و به تاليشوراي عالي انفورمات

ران يتهيه شده توسط انجمن کاربران اوبونتوي ا, نوکس اوبونتويبه عالوه راهنماي ل. ١شده است

)www.ubuntu.ir( ,گاه طرح ملي جديدترين مطالب نيز از وب. حل ارجاع بوده استدر مواردي م

گاه مرکز تحقيقاتي فناوري اطالعات و و وب) www.foss.ir(ران يباز امتن/افزارهاي آزادنرم

. استخراج شده است) www.aictc.ir(ارتباطات پيشرفته دانشگاه صنعتي شريف

قاتي فناوري ير محترم مرکز تحقيعي مديدرضا ربيدانم از آقايان دكتر حمدر اينجا الزم مي

ر طرح ملي يف و دکتر محمد خوانساري، مدياطالعات و ارتباطات پيشرفته دانشگاه صنعتي شر

افزارهاي شد طرح ملي نرمباز، مهندس جالل حاجي غالمعلي، مشاور ارمتن/افزارهاي آزادنرم

ubuntu.irگاه پور، سرپرست وبآقاي مهندس حسن, باز به خاطر راهنمايي هاي ارزندهمتن/آزاد

در تهيه محتويات کتاب، آقاي سيد جالل حسينيان، مدير عامل محترم شرکت تعاوني پيام

نتري در ويرايش فني شهرکرد در فراهم آوردن امکانات تاليف و چاپ اين کتاب، خانم شهرزاد کال

1 http://www.iosn.net/foss/foss-general-primer/foss_primer_current.pdf

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

ر

ق براتچي به يات کتاب، خانم شقايه محتويدر ته ئيكل متن، آقاي حجت اله مداحي و علي قرا

محمد بندي کتاب و آقاي رکار به خاطر صفحهزمهدي بمحمد آقاي ،جهت بازنويسي فصل چهارم

نفي کاربران ز ساير همكاران درانجمن صيش ادبي کل کتاب را برعهده داشتند و نيرايکه و ئيقرا

كه اين است اميد . شودقدرداني كاربردي پيام شهركرد-و مركز علميباز متن/افزارهاي آزادنرم

سيستمسازي افزاري كشور و فرهنگ حركت هاي كوچك گامي در جهت استقالل و خودكفايي نرم

. نوکس در جامعه باشديعامل ل

در" افزار نرم"که برخالف برجسته بودن نام اين است , اي که به آن بايد اشاره کرد در آخر نکته

استانداردهاي , کد منبع باز: اين جنبش بر سه اصل استوار است" باز متن/افزارهاي آزاد نرم" جنبش

توان آن را توزيع است و آزادانه مي GFDLاين راهنما يک مستند باز با مجوز . باز و مستندات باز

توزيع کنند و در , شوند اين مطالب را بکارگيرند ن تشويق ميبدين ترتيب خوانندگا. يا استفاده کرد

. صورت امکان به آن بيافزايد

بهروز عبادي

بازمتن/افزارهاي آزادانجمن صنفي کاربران نرم

دانشگاه صنعتي شريف

����� و �����: اول ���

١

مقدمه و معرفي: فصل اول

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢

ست؟يچ ١اوبونتو

در سطح يبانيهمراه با پشت ،٢نوکسيل/بر اساس گنوگان يآزاد و را ستم عامل کامالًيک سياوبونتو

از کاربران و توسعه ياوبونتو توسط اجتماع بزرگ .است يا و حرفه يجامعه کاربران و خدمات تجار

!ديوندياوبونتو بپ ي د به خانوادهيتوان يز ميشود و شما ن يا توسعه داده ميدهندگان در سراسر دن

ار يگان در اختيد آزاد و رايافزار با م نر: ديگو يفلسفه اوبونتو که م يها دهياجتماع اوبونتو بر اساس ا

يو به زبان محل يست به صورت سفارشيبا يمختلف م يافزار نرم ين ابزارهايهمچن د،عموم باش

يخود سفارش يازهايافزار را بر اساس ن ارشان باشند و کاربران مجاز باشند نرميکاربران در اخت

.شکل گرفته است ،ندينموده و استفاده نما

نه تنها .متفاوت باشد يخصوص يسنت يهاافزار نرماوبونتو اساساً با د،ان ها موجب شده ين آزاديا

افزارها را مطابق د بود نرميبلکه شما مجاز خواه ،گان هستنديازتان رايمورد ن يافزارها نرم ابزارها و

.ديينموده و استفاده نما يسفارشد يليکه ما يا ازتان و بگونهين

يها ياوبونتو از معمار ينسخه فعل .مناسب است ٣و کارگزار يزيفاده به عنوان روماست ياوبونتو برا

يها نين ماشيو همچن 64bitو Intel x86 يهاPCمختلف شامل انواع يافزار سخت

UltraSPARC T1 شرکتSUN وPowerPC شرکتApple کند يم يبانيپشت.

يعرضه م CDک ي يآن بر رو ياست و هسته اصل يافزار بسته نرم ۱۶۰۰۰ش از يب ياوبونتو دارا

و تايپ يافزارها نرم جمله آنها مي توان ازاست كه يافزار نرم يانواع ابزارها ياوبونتو دارا .شود

.نام برد يسينو مناسب برنامه يابزارها و ينترنتيا يتا کارگزارها يصفحه گسترده ادار

1 Ubuntu 2 Gnu Linux 3 Server

����� و �����: اول ���

٣

لينوکس/عامل گنو مفاهيم اوليه در سيستم

لينوکس در ابتداي کار با /کار گنو اي را که هر کاربر تازه دانيم مفاهيم اوليه يدر ايـن قسمت الزم م

در فصول آينده با اين مفاهيم به .آنها برخورد و تعامل خواهد داشت را به طور اجمالي شرح دهيم

.تر آشنا خواهيد شد صورت کامل

لينوکس هسته

عامل متشکيل دهنده سيست ينوکس بخش مرکزهمانطور که پيش از اين نيز اشاره شد، هسته لي

.م شما در ارتباط استافزار سيست به طور مستقيم با سختکه يبخش .لينوکس است/گنو

١پروژه گنو يابزارها

عامل کامل مسيستهسته لينوکس تشکيل يک ايجاد شده توسط پروژه گنو با يابزارهاتركيب

، مجموعه Cاز اين ابزارها عبارتند از کتابخانه زبان يبرخ .دهند يلينوکس را م/موسوم به گنو

...، ويرايشگر متن، پوسته فرمان يا مفسر خط فرمان وGCC يها کامپايلر

فرمان پوسته

سازگار با يونيکس يها عامل مشترک بين سيستم يپوسته فرمان يا خط فرمان مهمترين ويژگ

لينوکس /در گنو .شوند يپوسته فرمان توسط ابزارهايي موسوم به مفسر خط فرمان کنترل م .است

توسعه يافته توسط پروژه گنو ياست که از ابزارها Bashگزيده خط فرمان مفسر مفسر پيش

از نظر هاي خانواده يونيکس عامل سيستم يها که در پوسته فرماني امکانات مقابلدر .باشد يم

يا هايي مانند داس و ويندوز بازيچه عامل وجود دارد، خط فرمان سيستم ها و سهولت کارکرد يويژگ

.بيش نيستند

X محيط

يبا رابط کاربر يها رنامهب يالزم برا يها ايجاد کننده زيرساختار X Windowيا Xمحيط

صفحه نمايش و يا يها بر رو مثال نحوه کشيدن پنجره .استلف مخت يها و ميزکار يگرافيک

.مي شوددر سطوح پايين کنترل توسط اين محيط ها پنجره يکليد بر رو عمليات ماوس و صفحه

X .توانند کار کنند يم KDEو GNOMEمختلف مانند يبا استفاده از اين امکانات ميزکارها

لينوکس از /نوديد گج يها توزيع .ايجاد شد MITدر دانشگاه ۱۹۸۴نخستين بار در سال يبرا

.کنند ياوليه است استفاده م Xکه نواده سيستم X.Orgسيستم

يگرافيک ٢ميزکار

تعامل با يهستند که از آن برا يرابط کاربر يهمانطور که در باال اشاره شد، ميزکار گرافيک

يها عامل لينوکس و سيستم/گنو يبرا يتعداد زيادي ميزکار گرافيک .شود ياستفاده م عامل سيستم

و GNOME ،KDE ،xFCEوجود دارد که مهمترين آنها عبارتند از ٣سازگار با يونيکس

1 Gnu Linux 2 Desktop 3 Unix

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٤

IceWM. در اين کتاب به ميزکارGNOME پرداخته خواهد شد.

ساختار فايل سيستم

.سازد يها و اطالعات را روي آن فراهم م سيستم فايل هر کامپيوتر، امکان ذخيره سازي فايل

کنيد، اين سيستم فايل است که يپرداز خود سندي را ذخيره م هنگامي که از داخل برنامه واژه

.کند سند چگونه و کجا ذخيره شود يتعيين م

، درايوهاي CD-ROMهاي سخت، درايوهاي ها، ديسک ابزارهاي ذخيره سازي مانند فالپي ديسک

Zip ايل را روي آنها تشکيل دهد، قابل استفاده نيستندعامل سيستم ف تا قبل از اينکه سيستم ...و.

اند لينوکس ارائه شده/هاي مبتني بر يونيکس و گنو عامل هاي گوناگوني براي سيستم سيستم فايل

ها در جزئيات لن سيستم فاياي .و غيره ext2 ،ext3 ،xfs ،reiserfsکه برخي از آنها عبارتند از

کنند مشابه بوده و تفاوت يولي از نظر ساختاري که ايجـاد م هايي با هم هستند فني داراي تفاوت

.چنداني باهم ندارند

سيستم فايل يا درخت؟

لينوکس بصورت يک درخت وارونه پياده /هاي مبتني بر يونيکس وگنو عامل سيستم فايل سيستم

.اريددن ...و A ،Cه نام درايـوهاي ديگر شما چيزي ب لينوکس/در يونيکس و گنو .سازي شده است

مرکز اين درخت ريشه يا .هايي از اين درخت وارونه هستند ها شاخه تمام ابزارها و سيستم فايل

root اسلش(" / "دهد و آنرا با کاراکتر ينام دارد که باالترين سطح سيستم فايل را تشکيل م (

هاي سيستم فايل را تشکيل هايي قرار دارند که ساير قسمت زير ريشه، پوشه .دهند ينمايش م

ها تقريبا در تمامي است که اين پوشه سيستم فايل از تعداد زيادي پوشه تشکيل شده .دهند يم

اکنون به تشريح تک تک اين .لينوکس مشترک هستند/هاي مبتني بر يونيکس و گنو عامل سيستم

.پردازيم ها مي شاخه

����� و �����: اول ���

٥

۱-۱تصوير

ها پارتيشن

توانند يهاي سخت م هاي مبتني بر لينوکس و يونيکس، ديسک عامل در سيستم فايل سيستم

mountدر اين صورت هر پارتيشن داراي يک نقطه اتصال يا .هاي متعددي داشته باشند پارتيشن

point توانيد اطالعات يمثال م .شود يباشد که در آن نقطه به درخت سيستم فايل متصل م يم

تعيين کنيد homeکاربران سيستم را در يک پارتيشن جداگانه ذخيره نموده و نقطه اتصال آنرا

.که محل قرارگيري اطالعات کاربران است و به همين ترتيب

هاي درخت سيستم فايل بخش

که دسترسي به توجه داشته باشيد .پردازيم يهاي سيستم فايل م اکنون به بررسي تک تک شاخه

.ها فقط توسط کاربر ريشه امکان پذير است اکثر اين شاخه

ل دستيابي کاربران قاب يعامل که براي تمام در اين شاخه، دستورات سيستم: binشاخه �

.گيرند يهستند و برخي دستورات مديريتي سيستم قرار م

bootو به پوشه قرار گيردتواند در يک پارتيشن جداگانه ياين شاخه که م: bootشاخه �

.Liloو Grubمانند .باشد ينداز بوت سيستم عامل م متصل شده باشد، حاوي برنامه راه

ها، مثال تمام پورت .افزاري است هاي سخت يمحل قرارگيري نقطه دسترس: devشاخه �

فالپي دهنده نشان dev/fd0براي مثال فايل .داراي يک فايل هستند شاخه در اين ...ها و پارتيشن

هاي کاربردي از اين فايلهاي دسترسي براي خواندن و نوشتن بسياري از برنامه .درايو سيستم است

را باز dev/fd0مثال يک برنامه کاربردي فايل .کنند يها بر روي ابزار مورد نظرشان استفاده م داده

آن قرار دارد، در حقيقت اطالعات روي درايو فالپي و ديسکي که در .نويسد يکرده و در آن م

.نوشته خواهد شد

رخي رويس دهنده و بهاي س هاي پيکربندي برنامه ين شاخه فايلدر ا: etcشاخه �

مثال فايل پيکربندي سرويس دهنده وب آپاچي در .گيرند يفايلهاي سيستمي ديگر قرار م

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٦

.قرار دارد etc/apache/http.confدر Debianهاي سيستم

هاي خانگي کاربران سيستم و اطالعات آنها قرار يدايرکتوردر اين شاخه : homeشاخه �

اين کار حفاظت .بهتر است اين شاخه در يک پارتيشن جداگانه قرار گرفته و متصل شود .گيرد يم

ضمنا در صورت نياز به فرمت و نصب مجدد سيستم، .هاي کاربران را باالتر خواهد برد از داده

مانده و پس از نصب مجدد، کليه تنظيمات شخصي و اطالعات اطالعات کاربران دست نخورده باقي

.آنها بدون تغيير باقي خواهند ماند

هاي کتابخانه ام آن پيداست، محل قرار گيري فايلاين شاخه همانطور که از ن: libشاخه �

هاي کاربردي و ابزارهاي برنامه نويسي بکار گرفته ها توسط برنامه اين کتابخانه .ها است برنامه

.شوند يم

بوده و cdromو floppyهايي مانند رشاخهشاخه معموال داراي زياين : mediaشاخه �

سختهاي ديسک همچنين پارتيشن .باشد يم ...و CD-ROMمحل اتصال درايوهاي فالپي و

مثال در .البته اجباري به اين کار وجود ندارد .توانيد در اين شاخه متصل نماييد يرا نيز م ديگر

cdromو floppyهاي در شاخه CD-ROM، درايوهاي فالپي و Debianهاي مبتني بر سيستم

ها و درايوها با اتصال و برداشتن اتصال پارتيشن .شوند يکه در زير ريشه قرار دارند، متصل م

توانيد در اين شاخه يشبکه را نيز م هاي اشتراک .گيرد يصورت م mountاستفاده از دستور

.مي باشد mnt ياين شاخه جايگزين شاخه قديم .متصل نماييد

اين شاخه يک سيستم فايل مجازي است که برخي اطالعات مربوط به : procشاخه �

در اين شاخه حاوي اطالعات versionمثال فايل .باشد يسيستم و هسته از آن قابل دستيابي م

.باشد يم ...هسته سيستم عامل مانند نسخه آن و

گيرند که يهاي مديريتي سيستم در اين شاخه قرار م دستورات و برنامه: sbinشاخه �

.است rootمخصوص کاربر

.هاي کاربردي است محل قرارگيري برخي فايلهاي موقتي برنامه: tmpشاخه �

مثال .شوند يهاي کاربردي در اين شاخه نصب م بسياري از برنامه: usrشاخه �

Xwindow همچنين برخي دستورات و دستورات مديريتي نيز در .دارد در اين شاخه قرار

.گيرند يقرار م usr/sbinو usr/binمسيرهاي

رويس دهنده در يک پارتيشن جداگانه اين شاخه معموال در کامپيوترهاي س: varشاخه �

.و بانکهاي اطالعاتي است FTPاي مانند وب و رويس دهندههاي س مخصوص برنامه و گيرد يرار مق

به دليل اينکه در .قرار گيرند/ var/wwwتوانند در يهاي مربوط به يک وب سايت م مثال فايل

شود، اين شاخه را در يک يپر م بي خودهاي ديسک سخت سيستم با فايل DOSبرخي از حمالت

و پرشدن احتمالي ديسک سخت، نفوذ به سيستمدهند که در صورت يپارتيشن جداگانه قرار م

.عامل دچار وقفه نگردد و آسيب به همان قسمت محدود شودکل سيستم

توانند در يهايي که در باال توضيح داده شد، م تمامي شاخهاگرچه ضرورتي تدارد وليكن

����� و �����: اول ���

٧

.هاي جداگانه قرار داده شوند پارتيشن

swap پارتيشن

کاربرد اين پارتيشن چيست؟ اين پارتيشن .سازيد يم swapهنگام نصب لينوکس، پارتيشني به نام

ري حافظه مجازي روي ديسک سخت شود، محل قرارگي يکه تحت ساختار سيستم فايل متصل نم

که لينوکس يهنگام .بهتر است حجم آنرا برابر يا دو برابر حافظه سيستم خود تعيين نماييد .است

وجود داشته يکاربرد يها برنامه يبرابا کمبود حافظه مواجه شود و نياز به تخصيص حافظه بيشتر

.استفاده کند يعنوان حافظه مجازه تواند ب يم swap يباشد، از فضا

و سيستم چند کاربره يدسترس يمفاهيم مجوزها

ها ها و پوشه فايل ياست که بر رو يدسترس يلينوکس مجوزها/گنو يامنيت ياز پارامترها ييک

هستند که اين يمالک يها هرکدام دارا ها و پوشه بر اساس اين مجوزها، فايل .شوند ياعمال م

مجوزها نيز به سه دسته .کند يپيدا م معناو ساير کاربران يمالکيت در قالب کاربر، گروه کاربر

هر فايل يا پوشه امکان تخصيص هرکدام از اين يشوند که برا يخواندن، نوشتن و اجرا تقسيم م

.و ساير کاربران وجود دارد يسه گانه کاربر، گروه کاربر يها گروهسه حالت به

انند يونيکس، از ابتدا به صورت يک سيستم چند کاربره طراحي و لينوکس م/ برخالف ويندوز، گنو

استفاده از سيستم يمجزايي برا يحساب کاربر يپياده سازي شده است و هر کاربر سيستم دارا

.باشد يم

چه هستند؟ يپيکربند يها فايل

خانواده يونيکس در اين است که يها عامل و سيستم لينوکس /عامل گنو سيستم يها از مزيت ييک

ساده ذخيره يمتن يها مختلف در فايل يها دهنده و سرويس يکاربرد يها تنظيمات برنامه

يبنابراين در هر شرايط .گفته مي شود ١يپيکربند يها ساده فايل يمتن يها به اين فايل .شوند يم

توان اشکاالت ايجاد شده در تنظيمات را برطرف کرد و يا يساده نيز م يبا يک ويرايشگر متن

از تنظيمات بر يکاربران ماهر انجام برخ يبرا .اضافه نمود يتنظيمات جديد را به سرعت و سادگ

.است يگرافيک يمديريت يتر و سريعتر از استفاده از ابزارها ساده يپيکربند يها فايل يرو

٢مفهوم کتابخانه

وجود دارند که يکاربرد يها از برنامه يبسيار .سرو کار خواهيد داشت در لينوكس زياد با اين واژه

استفاده ي، از توابعيمانند رابط کاربر يخود يا ايجاد اقالم ياز عملکردها يبخش يساز پياده يبرا

که xFarDicچند زبانه پرداز مثال، واژه يبرا .اند گنجانده شده يديگر يها کنند که در برنامه يم

در WXGTKکه برنامه يخود از توابع يايجاد رابط کاربر يبعدا با آن آشنا خواهيد شد، برا

ديگر از آنها يکاربرد يها هايي که برنامه به اين گونه برنامه .کند يدهد استفاده م ياختيار قرار م

گفته ) Library(انه ابخکنند، کت يود استفاده ممکانات خاز ا يبخش يساز ايجاد و پياده يبرا

1 Configuration Files 2 Library

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٨

که ينويس مثال برنامه .کند يرا بسيار تسهيل م ينويس ها فرايند برنامه ود اين کتابخانهوج .شود يم

متمرکز پرداز خاص واژه ينامه است، سعي خود را بر ايجاد عملکردها مايل به نوشتن يک ابزار واژه

ها را بر کنند، يا دگمه يرسم م يکه مثال پنجره را در محيط گرافيک ينه بر ساخت توابع ،کند يم

. ...کشند و يپنجره م يرو

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

٩

اندازي و راه نصب: فصل دوم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٠

چيست؟ ١ديسک زنده

يعامل کامل را بدون نياز به نصب شدن بر رو کنند تا کاربر بتواند يک سيستم يزنده را فراهم م يها ديسک

يا CD-ROM يها زنده معموال از ديسک يها ديسک .کند يانداز افزار خود راه سخت يديسک سخت، بر رو

DVD-ROM يساز ذخيره يو يا ابزارها USB کنند يو انجام عمليات خود استفاده م ٢يانداز راه يبرا.

ديسک يبر رو يزياد يافزار هستند که با فشردگ نرم يتعداد زياد يزنده به طور معمول حاو يها ديسک

از يبرخ .باشد يمختلف م يکاربرد يافزارها حدود دو گيگابايت نرم يمثال، اوبونتو حاو يبرا .ه اندذخيره شد

امکان نصب و استفاده از آنها به صورت يک باشند که ينيز م ٣کننده برنامه نصب يزنده دارا يها انواع ديسک

.سازد يرا فراهم م يعامل معمول سيستم

زنده چيست؟ يها استفاده از ديسک يمزايا

٤به عنوان ديسک نجات توان يم ها اين ديسکاز زنده امروزه بسيار رايج شده است، يها استفاده از ديسک

يزنده معموال دارا يها ديسک .استفاده کرد عامل همراه ها و سيستم سيستم، نمايش و آزمايش قابليت

افزارهاي نصب شده بر ، سختستميس يراه اندازهستند که در حين يسيستم شناسايي خودکار قدرتمند

که با يتقريبا تمام کارهاي .کند يم ٥ياندازهاي مورد نياز آنها را بارگذار سيستم را شناسايي کرده و راه يرو

.زنده هم انجام دهيد يها توانيد با ديسک يدهيد را م يعامل نصب شده خود انجام م استفاده از سيستم

ديسک سخت يمختلف را اجرا کنيد، در اينترنت مرور کنيد، اطالعات خود را بر رو يکاربرد يها برنامه

...و ديگر ذخيره نماييد يذخيره ساز يسيستم يا ابزارها ينصب شده بر رو

استفاده از اوبونتو در حالت زنده

سيستم قرار داده و CD-ROMاست که آنرا در درايو يدر حالت ديسک زنده کاف اوبونتو استفاده از يبرا

نشد، يانداز راه اوبونتوکه سيستم با استفاده از ديسک يدر صورت .کنيد يانداز راهسيستم را با استفاده از آن

قرار نداشته CD-ROMدرايو يبر رو يراه انداز يبرا اين احتمال وجود دارد که اولويت نخست سيستم

به اوبونتو .در اين صورت بايد اين اولويت را از طريق برنامه تنظيمات بايوس سيستم تنظيم کنيد .باشد

آن کامل يسه دقيقه بارگذارافزارهاي سيستم شما را شناسايي کرده و پس از دو تا صورت خودکار سخت

.شده و آماده استفاده خواهد بود

لينوکس/مفاهيم اوليه نصب انواع گنو

با .کنند يمسيستم استفاده يانجام نصب بر رو يبرا يمختلف يلينوکس از ابزارها/مختلف گنو يها توزيع

نصب سيستم يبرا ياز اصول مشابه يباهم متفاوت هستند، ول ياينکه اين ابزارها از نظر ظاهر

کار در هنگام نصب با آن مواجه هستند، که کاربران تازه يا مهمترين مسئله .کنند يم يپيرو

نصب يـک سيستم يکاربر حداقل به دو پارتيشن برا يبه طور عاد .است يبند پارتيشن

که پيش از اين نيز در swapو دوم پارتيشن " /" يا ٦نخست پارتيشن ريشه .لينوکس نياز دارد/گنو

کنيد، کافي يعامل ويندوز مايکروسافت استفاده م که از سيستم يدر صورت .مورد آن صحبت شد

1 Live Disk 2 Boot 3 Installer 4 Rescue Disk 5 Load 6 Root

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

١١

Diskخود را با استفاده از يها يا درايوها از پارتيشن ينصب يک توزيع يک ياست تا برا

Manager ها از توزيع يبرخ .نشده رها کنيد يبند پارتيشن يويندوز پاک کرده و به صورت فضا

.استفاده کنند يبند جهت پارتيشن يخال يقادرند به طور خودکار از اين فضا

اوبونتونصب سيستم ينيازها پيش

١سطح ميزکار يبه منظور استفاده بر رو اوبونتو همانطور که پيش از اين نيز اشاره شد، �

:باشدزير مشخصات يد دارايستم شما بايس اوبونتونصب يبرا .شده است يطراح

۲- ۱جدول

نياز خواهيد يافزار در حالت زنده نيز به همين حداقل مشخصات سخت اوبونتو استفاده از يبرا

.داشت

:در ادامه بحث نحوه نصب ابونتو را به سه شيوه بطور كامل توضيح مي دهيم

سک زندهيبا استفاده از د ۸/۰۴نصب اوبونتو يراهنما - ١

سک زندهيندوز با استفاده از ديق وياز طر ۸/۰۴نصب اوبونتو يراهنما -٢

۸/۰۴ارتقاء به اوبونتو يراهنما -٣

سک زندهيبا استفاده از د ۸/۰۴نصب اوبونتو يراهنما

ر يز يستم منويکردن سپس از روشن د، يگذاشته باش CD/DVD ROMسک ابونتو را در ياگر د

:ش داده خواهد شدينما

: ديانتخاب کن گيردد مراحل نصب با آن انجام يدوست داركه را يد زبانين منو باياز ا

1 Desktop 2 RAM 3 H.D.D

كامپيوترهاي خانگي و قابل حمل

سرورها پيشنهاد شده حداقل

MHz(x86) 700 MHz(x86) 300 MHz (x86) 300 پردازنده

MB 384 MB* 64 MB 64 ٢حافظه اصلي

GB 8 GB 500 MB 4 ٣ديسك سخت

VGA @ 640x480 VGA @ 1024x768 VGA @ 640x480 كارت گرافيك

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٢

۲-۱تصوير

:دينيب يرا م ياصل ين، منويپس از ا

:ديتوان ين منو ميبا استفاده از ا

.ديد و نصب کنياوبونتو را امتحان کن •

هنصب کنندد فقط از يتوان يشما کم است، م يحافظه اصلا يد يندار يستم خوبياگر س •

.دياستفاده کن

• CD دينان از سالم بودن چک کنياطم يرا برا.

.ديستم خود را چک کنيس ياصلحافظه •

.ديکن يانداز سک سخت راهيد باو CDستم را بدون استفاده از يس •

: ميکن ينه اول را انتخاب ميما گز

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

١٣

۲-۲تصوير

.آماده کار خواهد بود يو پس از مدت است آماده شدن درحالت زندهاوبونتو درحال

۲- ۳تصوير

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٤

۲- ۴تصوير

انتخاب زبان: مرحله اول

ن مرحله يدر اول .م تا اجرا شوديکن يک ميکل صفحه رادر Install کنيآ ينصب اوبونتو رو يبرا

.شود ياز کاربر سوال م ستمينصب زبان س

را پس ل آنيد در صورت تمايتوان يست و شما مين بخش قابل انتخاب نيفعال در ا يزبان فارس *

.دياز نصب اوبونتو نصب کن

۲-۵تصوير

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

١٥

يانتخاب منطقه زمان: مرحله دوم

کشورمان يک بر روين کار هم با کليا .دين کنييخود را تع يد منطقه زمانيدر مرحله دوم نصب با

تخت يانتخاب پا يبرا ييکشو ستيلاز توان يز ميو نراست يامکان پذران ينقشه ا يو نقطه رو

.کشورها استفاده کرد

۲- ۶تصوير

ديصفحه کل ين نوع ورودييتع: مرحله سوم

د انتخاب يتوان يمستم عامل يس ياصل ينوشتارزبان يد را برايصفحه کل ين مرحله نوع وروديدر ا

.ميانجام داد يسيد انگليبا صفحه کل ن کار راينجا ايسهولت کار ا يبرا .ديکن

۲- ۷تصوير

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٦

يشن بنديپارت: مرحله چهارم

م محل نصب اوبونتو يو تنظ يشن بنديپارت يعنين قسمت نصب ين مرحله وارد مهمتريدر ا

د با کم کردن حجم يتوان يندوز نصب باشد ميستم شما ويس يکه قبال رويدر صورت .م شديخواه

.دياوبونتو بساز يد برايشن جديک پارتيآزاد آن، ياز فضاندوز و استفاده يو ويدرا

معادل يندوز ما حجميشن وير که به عنوان نمونه قرار داده شده، پارتيد که در شکل زيتوجه کن

ما .است در نظر گرفته شده نوکسيل يه برايندوز و بقيو يدرصد آن برا ۲۳ت دارد که يگابايگ ٩.٩

.ميده ريين درصد را تغيم ايتوان يم

۲-۸تصوير

گزينهرا براي ويندوز و اوبونتو برابر هم قرار داديم و درايوبينيد که ما حجم در اين شکل مي

Forward از کاربر خواسته مي شودتاييد انجام اين عمليات .کنيم کليک ميرا:

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

١٧

۲-۹تصوير

:م بوديرات خواهيين تغين اعمال، شاهد انجام ايد اييو با تا

۲-۱۰تصوير

ستميمشخصات کاربر و س: مرحله پنجم

د که رمز داده يدقت کن .ديستم خود را انتخاب کنيو نام س رد نام کابر، رمز عبوين مرحله بايدر ا

.خواهد بود يابير قابل بازيشده غ

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٨

۲-۱۱تصوير

نوکسيندوز به ليانتقال اطالعات کاربر از و: مرحله ششم

يا کاربراني کاربر يمات و اطالعات خود را برايابزار، تنظ نيا با استفاده ازد يتوان ين مرحله ميدر ا

.ديد به اوبونتو منتقل کنيندوز داريکه در و

۲-۱۲تصوير

شروع نصب يبرا ييد نهاييتا: مرحله هفتم

.نصب اوبونتو است ماتيتنظ ن مرحلهين مرحله آخريا

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

١٩

ح يد و در صورت صحينيشده را بب يزير شده و برنامهرات اعمال ييد همه تغيتوان ين مرحله ميدر ا

.ديبودن آنها، نصب را شروع کن

ستم يس يد به روز رسانيده يح ميا ترجيد يکن ينترنت با سرعت باال استفاده نمياگر از ا •

نترنت يستم شما به شبکه ايکه س يصورت انجام شود، بهتر است در يگريدر زمان د

.ديکن ١ارتباط را قطعمتصل است،

۲-۱۳تصوير

.کند يم نوکسيل ستم شروع به نصبيس Install نهيگز يک رويکلبا

.بکشدطول يگر ممکن است کميستم شما و عوامل دين مرحله بسته به سرعت سيا

1 Disconnect

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٠

۲-۱۴تصوير

:ديکنمجددا راه اندازي ستم خود را يکه س شود يخواسته من مرحله از شما يان ايدر پا

۲-۱۵تصوير

يايشما را به دن دورو .کامل نصب شده و آماده کار است نوکس بطوري، لستميس راه اندازيبعد از

مييگو يک ميآزاد تبر يافزارها نوکس و نرميل

پس از نصب

موسوم به نوکسيل ستم عامليانتخاب س ستيلستم، يان نصب و با هر بار شروع سيپس از پا

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

٢١

»Grub «ديکار را انتخاب کن يستم موردنظر برايشد تا سش داده خواهد ينما.

۲-۱۶تصوير

Wubi ندوز با استفاده ازينصب اوبونتو در داخل و

Wubi ست؟يچ

Wubi مراحل دشوار از بهيبدون ند يتوان يمندوز است که يکاربران و ياوبونتو برا نصب کنندهک ي

ا پاک کردن اوبونتو ين به شما اجازه نصب يهمچن Wubi.ديشونوکس يل يايوارد دن يبند شنيپارت

:عبارتند از Wubi محسنات يبرخ .دهد يها م ه برنامهيرا مانند بق

.ديمتفاوت ندار ١راه اندازک ياز به يا نيستم خود يس يها شنير پارتييبه تغ يازيشما ن •

يليد، خينداشتا اوبونتو را دوست ي Wubi رند و اگريگ يک پوشه قرار ميلها در ياز فا يليخ •

.ديد آنها را پاک کنيتوان يراحت م

ندوز انتخاب يو راه اندازد آنرا از يفقط باو کند يک برنامه نصب ميه يقا شبياوبونتو را دق •

.شود ياجرا مها ستم عامليس هيبقمثل نيبنابرا د ويکن

نصب اوبونتو

نترنت يکه از ا Wubiل يفا يا اجرايندوز يط ويکوبونتو در محا ي اوبونتو CD/DVDبا گذاشتن

:شود يمر ظاهر يز يد، بالفاصله منويدانلود کرد

1 Boot Loader

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٢

۲-۱۷شكل

د ويرا انتخاب کن شودنصب آن يبر رواوبونتو ديم داريتصم که يشنيد پارتين بخش بايدر ا

.ديمشخص کن ابونتو را ياز برايمورد ن يفضا

افت کرده ينترنت دريرا از ا Wubiاگر .ديين نماييرا تع و زبان نصب ن نام کاربر و رمز عبوريهمچن

.نصب شود KDE اي Gnome يکيگراف يک از پوسته هايدامد کيد انتخاب کنيتوان يد ميباش

۲- ۱۸تصوير

.ل مراحل نصب آماده خواهد شديتکم يستم شما برايسپس س

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

٢٣

۲-۱۹تصوير

: ديکن ١يمجددا راه اندازستم خود را يشود تا س يسپس از شما خواسته م

۲-۲۰تصوير

ندوز يو .ديد انتخاب کنيخواه يکه م را يعامل ستميد سيتوان يستم، شما ميپس از شروع مجدد س

ل مراحل يتکم يبرا .ده خواهد شديوتر ديپس از روشن شدن کامپ رهر با ستيلن يا! ا اوبونتوي

.ديمراحل را دنبال کنو دياوبونتو را انتخاب کن ،نصب

1 Restart

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٤

۲-۲۱تصوير

.ديرا فشار ده Enter .شود يش داده مينما Grub يپس از انتخاب اوبونتو منو

۲- ۲۲تصوير

.است يل بارگذارل مراحل نصب در حايتکم يبرا اوبونتو

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

٢٥

۲-۲۳تصوير

اگر به .مي كشدطول ين مرحله کميا .خواهد شد ييستم شما وارد مرحله نصب نهايپس از آن س

د بهتر ينموجود را نصب ک ١يها يد به روز رسانيخواه يا نميد يندار ينترنت پرسرعت دسترسيا

.دينترنت خود را قطع کنياست اتصال ا

1 Update

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٦

۲-۲۴تصوير

.شود يم راه اندازيخود به ن مرحله خوديستم شما پس از ايس

۲-۲۵تصوير

.را مي زنيم Enterو کنيم را انتخاب مي ابونتو

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

٢٧

۲-۲۶تصوير

.بارگذاري مي باشددر حال عامل لينوکس سيستم

۲-۲۷تصوير

د وارد يتوان يد، ميه نصب انتخاب کرديکه در مراحل اول يو کلمه عبور يبا استفاده از نام کاربر

: ديستم شويس

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٨

۲-۲۸شكل

.دينوکس خوش آمديل يايبه دن

۲-۲۹شكل

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

٢٩

اوبونتو حذف

يد آن را از منويتوان يم يد، به راحتيستم خود گرفتيم به حذف اوبونتو از سياگر تصم

Add/Remove Programs درControl Panel دييد و حذف نمايندوز انتخاب کنيو:

۲-۳۰شكل

۸/۰۴ارتقاء به اوبونتو يراهنما

ن ير اينترنت پر سرعت دارد، در غياز به ايم نيالزم به ذکر است که مراحل ارتقا به صورت مستق

.ديم استفاده کنيکن يکه بعدا درباره آن بحث م Alternate CD د ازيتوان يصورت شما م

ش از شروعيپ

م به يبه طور مستق ۶.۰۶ يا اوبونتوي ۷٫۱۰ يستم خود را از اوبونتويد سيتوان يشما م •

.دير را دنبال کنياطالع از نحوه کار، مراحل ز يبرا .ديارتقا ده ۸.۰۴ ياوبونتو

آن نصب يها رو يشده و تمام به روز رسان يستم شما به روز رسانيد که سيمطمئن شو •

.اند شده

۸�۰۴به ۷�۱۰ارتقا از اوبونتو

.ديدهنترنت ابونتو را ارتقا يد با اتصال به ايتوان يم يشما به آسان

.برويد System - <Administration - <Update Managerبه .۱

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

-۲

.ديد بزنيجد يهايوجود به روز رسان

را فشار checkوجود دارد، آنها را نصب نموده و مجددا دکمه

.شود يداده مد به شما

-۲

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٠

-۳۱شكل

وجود به روز رسان يرا جهت بررس checkدکمه .۲

وجود دارد، آنها را نصب نموده و مجددا دکمه يکه بروز رسانيدرصورت .۳

.ديده

د به شما يغام درباره وجود نسخه جديک پي .۴

-۳۲شكل

.ديرا بزن Upgradeدکمه .۵

.ديصفحه را دنبال کن يحات رويتوض .۶

.بتا آمده است ۸�۰۴

-۲

" gksuد را همزمان فشرده و عبارت update-

.د

.ديد بزنيجد يهايوجود به روز رسان

.شود يد به شما داده م

۳۴ -۲

�: دوم ���/�� ا��ازي را� و

٣١

۸/۰۴به ۶/۰۶ارتقا از اوبونتو

۰۴به ۶�۰۶از يبه روز رسان ين قسمت، چگونگيدر ا

يزينسخه روم

.ديرا فعال کن" dapper-updates"مخزن .۱

۳۳شكل

د را همزمان فشرده و عبارت يصفحه کل F2و Alt يدهايکل .۲

manager -d"

ديرا فشار ده Enterد يد و سپس کليپ کنيرا تا

وجود به روز رسان يرا جهت بررس checkدکمه .۳

د به شما داده ميغام درباره وجود نسخه جديک پي .۴

۳۴تصوير

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٢

.ديرا بزن Upgradeدکمه .۵

.ديصفحه را دنبال کن يحات رويتوض .۶

نسخه سرور

.ديرا فعال کن" dapper-updates"مخزن .۱

.ديرا نصب نمائ update-manager-coreبسته .۲

.اجرا نمائيد ١ناليرا در ترم do-release-upgrade-dدستور .۳

.دينال دنبال کنيمراحل را در پنجره ترم .۴

زکار ينسخه م -کوبونتو يارتقا

دستور .ديباز کن Alt+F2را با زدن Run Commandالوگ يد .۱ kdesu "adept_manager --dist-upgrade-devel"

.ديرا بزن OKد و دکمه ييرا وارد نما

.ديرا بزن Version Upgrade دکمه Adept Manager پس از شروع .۱

.ديامها را دنبال کنيپ .۲

و جامع ارتقا يريتصو يد از راهنمايتوان يم ۸�۰۴ به ۷�۱۰ ارتقا نسخه ين برايهمچن

: ديکوبونتو استفاده کنhttp://wiki.ubuntu.ir/HardyUpgrades/Kubuntu

اوبونتو يسرورها يشبکه برا يارتقا

.دياستفاده کن Serverد يجد يستم ارتقايد از سيد، بايکن يرا اجرا م Server ياگر اوبونتو

: ديرا اگر تا کنون نصب نشده، نصب کن update-manager-coreبسته .۱sudo aptitude install update-manager-core

: ديابزار ارتقا را اجرا کن .٢sudo do-release-upgrade --devel-release

.ديصفحه را دنبال کن يرو يدستورالعملها .٣

: ديدستور باال استفاده کن ين دستور به جايد از ايبا، شما ۸،۰۴ش از انتشار يپ

sudo do-release-upgrade --devel-release (Alternate CD/DVD) جايگزين يد يارتقا با کمک س

.دير را دنبال کنيد مراحل زيستينترنت پر سرعت متصل نياگر به ا

.ديکن Burnنصب جايگزين را دانلود کرده و يد يس .۱

.ديرا درون درايو قرار ده يد يس .۲

.دهد يم يد ين سيالوگ به شما امکان ارتقا را با کمک ايک دي .۳

.ديصفحه را دنبال کن يرو يدستورالعملها .۴

يدهاين دستور را با کمک زدن کليد ايتوان يشود، شما م ينشان داده نم يليالوگ به هر دلياگر د

1 Terminal

٣٣

Alt+F2 دياجرا کن : gksu "sh cdrom/cdromupgrade"

: دياجرا کن Alt+F2 يدهاين دستور را با کمک زدن کلياد در کوبونتو ايkdesu "sh /cdrom/cdromupgrade"

يسيستم نصب شده قبل يروز رسان بهروش ديگري براي

تر اين امکان جديد يها در نسخه .کند يدو نسخه جديد در هر سال منتشر م يبه طور عموم اوبونتو

روز خود را به يفراهم شده است تا بتوانيد با استفاده از ديسک نسخه جديد، سيستم نصب شده قبل

سيستم اوبونتو است با استفاده از ديسک جديد يکاف .انجام اين کار بسيار ساده است .کنيد يرسان

:نموده، يک پنجره ترمينال باز کنيد و دستور زير را وارد نماييد يراه اندازرا $ sudo ubuntu-update hdaX

ايد را را در آن نصب کرده يکه نسخه قبل يبايد نام پارتيشن hdaX يتوجه داشته باشيد که بجا

را شناسايي کند، از شما يکه برنامه نصب بتواند سيستم نصب شده قبل يدر صورت .وارد نماييد

پس از آن برنامه .را تاييد کنيد يروز رسان ادامه فرايند به Yesدرخواست خواهد کرد تا با تايپ واژه

حدود ياين فرايند نيز چيز .سيستم خواهد کرد يروز رسان روز رسان شروع به انجام فرايند به به

صفحه نمايش يبر رو يغاميپمه نصب پس از اتمام، برنا .دقيقه طول خواهد کشيد ۱۵ يال ۱۰

.خواهد داد

يديگر يبرنامه کاربرد اوبونتواستاندارد نصب شده به همراه يافزار نرم يها که غير از بسته يدر صورت

روز رسان برنامه به .ها حذف خواهند شد اين برنامه يروز رسان نصب کرده باشيد، در حين فرايند به

با .کند يذخيره م rootرا در مسير يروز رسان نصب شده قبل از فرايند به يها از بسته يليست کامل

.توانيد آنها را مجددا نصب کنيد يم يروز رسان ها پس از به مقايسه اين ليست و ليست بسته

که بر يکند، بنابراين نبايد نگران تنظيمات يرا حفظ م يروز رسان کليه تنظيمات کاربر برنامه به

از يايد باشيد، همانطور که اشاره شد تنها ممکن است الزم باشد تا تعداد نجام دادهسيستم ا يرو

.را که جداگانه نصب کرديد، از ابتدا نصب کنيد يکاربرد يها برنامه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٤

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٣٥

تم و ميزکارآشنايي با سيس: فصل سوم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

Grubكامپيوتر صفحه راه انداز به اتمام رسيد، با روشن کردن

هنگامي .خواهد شداوبونتو اجرا -نيز هستفرض

اين صفحه را نمايش ۳-۱شکل .شود يصفحه ورود نمايش داده م

اوبونتو براي ورود به سيستم کافي است نام کاربري و کلمه عبوري را که در هنگام نصب

صفحه ورود به سيستم

.امکان ورود به سيستم با استفاده از کاربر ريشه وجود ندارد

در صورتي که مايل به ورود به سيستم با استفاده از حساب کاربري ريشه هستيد،

Configure the loginکليک کرده گزينه

سپس کلمه عبور ريشه را تايپ کرده و در پنجره

Allow local systemگزينه Securityشود، در لبه

.شود يالبته اين کار توصيه نم .انتخاب كنيد

بوده است، ٢لينوکس بر اساس يونيکس/همانطور که اشاره شد، از آنجايي که مبناي طراحي گنو

1 Load 2 Unix

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٦

لينوكسورود به

به اتمام رسيد، با روشن کردن عامل پس از اينکه نصب سيستم

فرض که پيش - با انتخاب گزينه اوبونتو .شود يظاهر م

صفحه ورود نمايش داده ملينوكس تمام شد ١بارگذاريکه

براي ورود به سيستم کافي است نام کاربري و کلمه عبوري را که در هنگام نصب .دهد يم

.تعيين کرديد، وارد نماييد

صفحه ورود به سيستم ۱-۳شکل

امکان ورود به سيستم با استفاده از کاربر ريشه وجود ندارد فرض به صورت پيش

در صورتي که مايل به ورود به سيستم با استفاده از حساب کاربري ريشه هستيد،

کليک کرده گزينه Actionsبر روي منوي

manager سپس کلمه عبور ريشه را تايپ کرده و در پنجره .را انتخاب کنيد

شود، در لبه يجديدي که باز م

administrator login انتخاب كنيدرا

مفهوم حساب کاربري

همانطور که اشاره شد، از آنجايي که مبناي طراحي گنو

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٣٧

هاي چند کاربره، هر در سيستم .عامل از ابتدا به صورت چند کاربره طراحي شده است اين سيستم

هاي شخصي و مجوزهاي دسترسي متفاوتي عبور، پوشه ذخيره فايل کلمه، کاربر داراي نام کاربري

داليل خوبي وجود دارد که چرا بايد يک .شود گفته ميمجموعه، حساب کاربري اين به .است

:حساب کاربري جداگانه داشته باشيد

لينوکس باشيد، در کنار کاربر ريشه به يک / گنوحتي اگر تنها کاربر يک سيستم �

آسيب احتمالي به بروز حساب کاربري معمولي نياز داريد تا به کارهاي عادي روزمره پرداخته و از

.در اثر اشتباه جلوگيري به عمل آوريد عامل سيستم

هاي کنند، حساب لينوکس استفاده مي/ در صورتي که چندين نفر از يک سيستم گنو �

.کند ها و جلوگيري از تغيير آن توسط ديگران را فراهم مي ري جداگانه امکان حفاظت از فايلکارب

.خاص خود را داراست ١شاخه هر کاربر تنها اجازه دسترسي به

در صورتي که .لينوکس است/ ل اسـتفاده از سيستم گنوندي يـکي از داليشبکه ب �

اب حس .ري فوايد زيادي خواهد داشت، داشتن يک حساب کارباستشـبکه عضو يك کامپيوتر

هاي ها، صندوق ها، فايل مانند برنامه .باشدمتصل تواند به منابعي روي ساير کامپيوترها اربري ميک

..پستي و

براي مثال .دهيد بـه مـرور زمان تــغـييراتي در پيکربندي شخصي خود انجام مي �

تمام .هاي کاربردي را مطابـق نياز خود تنظيم کنيد هاي بـرنامه ممکن است تـنظيمات و گـزينه

شـونـد و در صورتي کـه روزي نياز داشته شما ذخـيـره مـي Homeشاخه اين اطالعات در

اين عامل خود را مجددا نصب کنيد، تمام و يا سيستمكامپيوتر خود را تغيير دهيد بـاشـيد

.ماند ميظ وحفمتنظيمات

GNOME ٢آشنايي با محيط گرافيکي و ميزکار

هاي خانواده يونيکس، رابط گرافيکي کاربر عامل همانطور که پيش از اين نيز اشاره شد، در سيستم

زير Xمحيط .شود يهايي مجزا اجرا م بر روي هسته پياده سازي نشده و به صورت برنامه

تعداد زيادي ميزکار .سازد يهاي گرافيکي کاربر را فراهم م ساختارهاي الزم براي اجراي رابط

از بين اين ميزکارها، .هاي خانواده يونيکس طراحي شده است عامل گرافيکي براي سيستم

.باشند يبدليل کامل و جامع بودن داراي بيشترين تعداد کاربران م GNOMEو KDEميزکارهاي

گزيده خود استفاده به عنوان ميزکار پيش GNOMEاز ميزکار فرض ونتو به صورت پيشاوب

:داليل استفاده عبارتند از .کند يم

آسانميزکار سعي شده تا نهايت سادگي و اين در طراحي .سادگي و سهولت استفاده �

.بودن مد نظر قرار گيرد

بوده و با سرعت تر كم حجم KDEميـزکار گنــوم نسـبت بـه .سبکي و ســرعت �

1 Directory 2 Desktop

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٨

را براي کند و اين ويژگي آن يشود و منابع سيستمي کمتري را مصرف م يبيشتري اجرا م

.سازد يتر مناسب م يهاي قديم بکارگيري بر روي سيستم

.پشتيباني بهتر از زبان فارسي �

ها و امکانات ميزکار گنوم تخصيص داده شده است تا يقسمت عمده اين فصل به تشريح ويژگ

.بعنوان يک کاربر بتوانيد به صورت کارآمد، از تمامي امکانات آن استفاده کنيد

يکل يها مفاهيم و مهارت

نياز داريد، به شما GNOMEاي را که براي کار کردن با محيط ميزکار هاي اوليه اين بخش مهارت

ظر گرفته شده که در ها بسيار اوليه بوده و براي کاربراني در ن برخي از اين مهارت .دهد مي آموزش

اطالعات اين بخش را کنيد يبنابراين در صورتي که فکر م .مرحله آشنايي با کامپيوتر هستند

.توانيد از آن عبور کنيد ي، مدانيد مي

١هاي مرتبط با ماوس مهارت

هاي حتي اگر شما با ماوس و عملکردهاي مختلف آن آشنا باشيد، در ابتدا الزم است تا ترکيب

اين بخش شما با در همچنين .و اصطالحات عملياتي بکار رفته در اين فصل آشنا شويد ها دگمه

.شويد بينيد، آشنا مي هاي مختلف مي در قسمتهايي که گر اشاره

کليدهاي ماوس

:موارد ذکر شده در اين بخش مخصوص ابزارهاي زير هستند

.اند هايي که براي کاربران راست دست تنظيم شده ماوس �

در صورتي که ماوس شما داراي دو کليد است، بايد سيستم خود .هاي با سه کليد ماوس �

تنظيم کنيد که با فشرده شدن کليدهاي چپ و راست با هم، عملکرد کليد سوم اي بگونهرا

.شبيه سازي شود) وسط(

:اصطالحات کليدهاي بکار رفته در اين راهنما عبارتند از

ه شده در سمت چپ دستگاه ماوس که براي کاربرد کليد قرار داد: کليد سمت چپ �

.عادي کاربر راست دست تنظيم شده است

کليد مياني دستگاه ماوس که براي کاربرد عادي کاربر راست دست تنظيم : کليد وسط �

کليد آن، عملکرد دنهاي ماوس يک چرخ قرار داده شده که با فشر بسياري از دستگاه .شده است

.ودش يشبيه سازي م مياني

کليد قرار داده شده در سمت راست دستگاه ماوس که براي کاربرد : کليد سمت راست �

.عادي کاربر راست دست تنظيم شده است

توانيد از بخش يبراي برعکس کردن عملکرد دستگاه ماوس خود از راست دست به چپ دست م

-Leftگزينه .شويد Preferences>Mouse بخشوارد Desktopتنظيمات ماوس در منوي

handed را انتخاب کنيد.

1 Mouse

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٣٩

عمليات ماوس

:در زير عمليات ماوس شرح داده شده است

کليد سمت چپ

:رود يکليد سمت چپ براي انجام عمليات زير بکار م

انتخاب متن �

٢ها آيتم ١انتخاب �

ها آيتم جابجايي �

گزينه هافعال کردن �

توانيد با نگه داشتن کليد يکنيد، م يانتخاب مهاي قرار داده شده در يک ليست را هنگامي که آيتم

Ctrlبا نگه داشتن کليد انتخاب و يا چند آيتم را ، همزمانShift و كليك بر روي ابتدا و انتهاي

.فهرست فايل ها و يا پوشه هاي وسط را نيز انتخاب كنيد

کليد وسط

:رود يکليد وسط براي انجام عمليات زير بکار م

چسباندن متن �

...، فايل ها و پوشه ها و ها انتقال آيتم �

فعال و غير فعال كردن پنجره ها �

کليد سمت راست

.از کليد سمت راست استفاده کنيد ٣توانيد براي باز کردن يک منوي زمينه يدر صورت امکان، م

منوي زمينه مربوط به Shift+F10فشردن آن و توانيد پس از انتخاب يها، م براي بسياري از آيتم

.را باز کنيد آن

كه توانيد فايلي يکنيد، م يفايل مشاهده م مديريتها را در برنامه براي مثال، هنگامي که فايل

با کليک سمت راست بر روي آن، منوي يا با دوبار کليک سمت چپ باز کرده و را ايد انتخاب کرده

.زمينه مربوط به آن را باز کنيد

سمت چپ كتوانيد متن را با کلي يافزارهاي کاربردي، م از نرم در بسياري

اين کار .را در برنامه ديگر بچسبانيد انتخاب کرده و با استفاده از کليد وسط آن

.انجام مي شودبدون دخالت حافظه کليپ بورد

1 Click 2 Item

.ماوس انتخاب كنيدمي باشد كه مي توانيد توسط ... منظور مواردي مانند فايل ها و پوشه ها، متن و

3 Drag

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٤٠

.آمده است ۱-۳در جدول شماره براي كار با ماوس اصطالحات بکار رفته در اين فصل

ماوس هاي گر اشاره

دهنده نوع اين تغيير شکل نشان .کند يماوس شکل آن در موارد مختلف تغيير مهنگام استفاده از

:نمايش داده شده است اشكاالت مختلف ماوسدر زير .باشد يمآن عمليات يا وضعيت

گر معمولي نشان

.بينيمهمان شكل معمولي ماوس است كه اغلب اوقات آن را مي گر اين اشاره

گر انتقال نشان

هنگام انتقال معني است که و به اين .شود ينمايش داده مجابجايي آيتم هنگام عمليات شكل اين

.آيتم نمايش داده مي شود

گر کپي نشان

را نگه داريد، يك كپي از آن در محل جديد ايجاد مي شود و اين Ctrlهنگام انتقال آيتم اگر كليد

.شكل نمايش داده مي شود

هاي ماوسعمليات ۱-۳جدول

تعريف عمليات

Click معموالً ( .ماوس بدون حرکت دادن ماوسيكي از دگمه هاي فشردن و رها کردن

)دگمه چپ

Left Click بدون حركت دادن ماوسفشردن و رها كردن دگمه سمت چپ ماوس.

Middle Click سمت وسط ماوس بدون حرکت دادن ماوس دگمهفشردن و رها کردن.

Right Click سمت راست ماوس بدون حرکت دادن ماوس دگمهفشردن و رها کردن.

Double Click

اين .فشار دادن و رها كردن دگمه ماوس دو مرتبه متوالي، بدون حركت دادن ماوس

سريع براي انتخاب و فعال كردن يك برنامه يا يكي از ويژگي هاي يك كار روشي

.وجود داردنيز امکان تنظيم زمان دوبار کليک از بخش تنظيمات ماوس .برنامه است

Drag . فشردن و نگه داشتن کليد مـاوس بر روي يک آيتـم و سپـس حـرکت دادن ماوس

.گرفته و حرکت دهيدتوانيد يها را م ها يا پنجره مثال آيکون

Click and Drag

. فشردن و نگه داشتن کليد ماوس بر روي يک آيتم و سپس حــرکـت دادن ماوس

.Recycle Binو رها كردن آيتم در محلي خاص مثالً

١گر لينک انشن

لينك، به عنصري در ديسك كه .شود يگر در هنگام انجام عمليات کشيدن نمايش داده م نشاناين

1 Symbolic link

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٤١

اما در حقيقت ارجاع به فايلي ديگر .جايگزين عنصر مربوط به يك فايل مي شود، گفته مي شود

.نيز ناميده مي شود Shortcutهمچنين .است

گر پرسش نشان

به اين .شود ينمايش داده م ALTو نگه داشتن كليد گر در هنگام انجام عمليات کشيدن نشاناين

دهد مياين منو به شما اجازه .دوش ميشما آيتم را رها کنيد، يک منو باز ، هنگامي كه معني است

براي مثال، شما خواهيد توانست بين کپي، انتقال و ايجاد .تا نوع عمليات کشيدن را انتخاب کنيد

.يک مورد را انتخاب کنيدميانبر

گر تغيير اندازه نشان

معموالً با .را تغيير دهيداز رابط کاربري يهاي بخشابعاد توانيد ياست که ماين گر نشاناين

توانيد اين ها و نوارهاي تغيير اندازه بين دو بخش، مي هاي پنجره نزديك كردن ماوس به لبه

.گر را ببينيد نشان

گر دست نشان

توانيد بر روي يم .مي بريدشود که شما ماوس را بر روي يک لينک يگر هنگامي ظاهر م نشاناين

.باز شودلينک کليک کنيد تا يک سند جديد

هاي مرتبط با صفحه کليد مهارت

پذير است، با صفحه کليد هم تقريبا تمامي کارهايي را که انجام آنها با استفاده از ماوس امکان

اختيار کاربر براي انجام کارها در سريعتري کليدهاي ميانبر صفحه کليد راه .توانيد انجام دهيد يم

.دهند يقرار م

و کار GNOMEي در سطح ميزکار ادتوانيد از کليدهاي ميانبر براي اجراي کارهاي ع يشما م

هاي همچنين امکان استفاده از کليدهاي ميانبر در برنامه .ها استفاده کنيد ها و پنجره کردن با پنل

کليدهاي ميانبر را توانيد ميليد با استفاده از بخش تنظيمات صفحه ک .کاربردي نيز وجود دارد

.نياز خود تنظيم کنيدطبق

بسياري از صفحه کليدهاي کامپيوترها با دو کليد لوگوي مايکروسافت ويندوز و

از کليد لوگوي ويندوز به عنوان يک .شوند يکليد باز کردن منوي زمينه ارائه م

کليد منوي زمينه .شود ياستفاده م Superکليد تغيير دهنده با عنوان کليد

دقيقا مشابه همان کاري که .شود ينيز براي دسترسي به منوي زمينه استفاده م

.دهد يانجام م Shift+F10ترکيب کليدهاي

صفحه کليد وجود آسان هاي دسترسي امکان تغيير تنظيمات ميزکار گنوم براي استفاده از قابليت

.دارد

.پردازيم يهاي کاربردي م قابل استفاده در ميزکار و برنامهدر ادامه به بررسي کليدهاي ميانبر

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٤٢

کليدهاي ميانبر سراسري

تا امور مرتبط با ميزکار را در پنجره فعال دهد اين امكان را ميشما به کليدهاي ميانبر سراسري،

.اين کليدها را تشريح کرده است ۲-۳جدول .فعلي يا برنامه کاربردي انجام دهيد

کليدهاي ميانبر سراسري ۲-۳جدول

کاربرد کليد ميانبر

Alt-F1 باز کردن منويApplications

Alt-F2 ها نمايش پنجره اجراي برنامه)Run Applications(

Ctrl-Alt-Arrow keys ميزكارها حرکت بين)Desktop(

Ctrl-Alt-D دهد يها را کوچک کرده و سطح ميزکار را نمايش م تمامي پنجره

Alt-Tab

از قبل هاي با فشردن اين کليدها ليستي از پنجره .ها حرکت بين پنجره

با رها کردن کليدها، پنجره مورد نظر .شود ينمايش داده مباز شده

.شود يانتخاب م

Ctrl-Alt-Tab قابليت انتخاب بين ميز كار و پنل ها

ها کليدهاي ميانبر پنجره

دهد تا از صفحه کليد براي انجام عملياتي بر روي يامکان مها به شما کليدهاي ميانبر پنجره

.اين کليدها را تشريح کرده است ۳-۳جدول .پنجره انتخاب شده فعلي استفاده کنيد

ها کليدهاي ميانبر پنجره ۳-۳جدول

کاربرد کليد ميانبر

Alt-Tab هاي قابل انتخاب با فشردن اين کليدها ليستي از پنجره .ها حرکت بين پنجره

.شود يبا رها کردن کليدها، پنجره مورد نظر انتخاب م .شود ينمايش داده م

Alt-F4 بستن پنجره فعال فعلي.

Alt-F5 خارج کردن پنجره از حالت حداکثر اندازه.

Alt-F7

با فشردن اين کليدها، امکان جابجا کردن پنجره با .حرکت دادن پنجره فعال فعلي

براي اتمام انتقال يکبار کليک .استفاده از ماوس يا کليدهاي جهت نما وجود دارد

.کنيد يا يک کليد بر روي صفحه کليد را فشار دهيد

Alt-F8

با فشردن اين کليدها، امکان تغيير اندازه پنجره با .تغيير اندازه پنجره فعال فعلي

براي اتمام تغيير اندازه يکبار .استفاده از ماوس يا کليدهاي جهت نما وجود دارد

.کليک کنيد يا يک کليد بر روي صفحه کليد را فشار دهيد

Alt-F9 کوچک کردن پنجره فعال فعلي.

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٤٣

کاربرد کليد ميانبر

Alt-F10 تغيير اندازه پنجره به حداکثر ممکن.

Alt-spacebar باز کردن منوي مخصوص پنجره در پنجره فعال فعلي.

هاي کاربردي کليدهاي مرتبط با برنامه

.کنند يهاي کاربردي را فراهم م اين کليدها امکان انجام سريعتر عمليات مورد نياز در درون برنامه

.اين کليدها را تشريح کرده است ۴-۳جدول

هاي کاربردي کليدهاي ميانبر مرتبط با برنامه ۴-۳جدول

دستور کليد ميانبر

Ctrl-N ايجاد سند يا پنجره جديد.

Ctrl-X بريدن متن يا قطعه انتخاب شده و انتقال آن به حافظهClipboard.

Ctrl-C کپي کردن متن يا قطعه انتخاب شده و انتقال آن به حافظهClipboard.

Ctrl-V چسباندن محتوياتClipboard.

Ctrl-Z عمل قبلي دنبرگردان.

Ctrl-S ذخيره کردن سند جاري بر روي ديسک.

F1 برنامهاجراي راهنماي.

هاي کاربردي از تعدادي کليد ميانبر براي کار کردن با عالوه بر کليدهاي ميانبر باال، تمامي برنامه

هايي را که معموال با کمک ماوس انجام اين کليدها امکان انجام فرايند .دارند شان يرابط کاربر

.درباره اين كليدها توضيح مي دهد ۵-۳جدول .کنند يدهيد، فراهم م يم

هاي کاربردي کليدهاي ميانبر مرتبط با رابط کاربري برنامه ۵-۳جدول

دستور کليدها

Arrow keys or Tab هاي موجود در يک ليست رابط کاربري يا آيتمهاي روي حرکت بين کنترل.

Enter or spacebar فعال کردن يا انتخاب آيتم انتخاب شده.

F10 برنامه کاربرديسمت چپ فعال شدن منوي.

Shift-F10 آيتم انتخاب شده ابط بتفعال شدن منوي زمينه مر.

Esc بستن منو بدون انتخاب هيچ آيتمي يا انصراف ازDrag كردن.

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٤٤

کليدهاي دسترسي

هاي کاربردي است که منوهاي مربوط آن برنامه در آن هاي برنامه نواري در باالي پنجره ،نوار منو

.تواند به هر منو دسترسي پيدا کرد يکليد دسترسي کليدي است که از طريق آن م .درنقرار دا

.کليد دسترسي هر منو معموال به صورت زير خط دار مشخص شده است

پس .را نگه داشته و سپس کليد دسترسي مربوط به آنرا فشار دهيد Altبراي باز کردن منو، کليد

.هاي موجود در آن منو نيز انجام دهيد توانيد با آيتم ياز باز شدن منو، اين کار را م

را Nسپس کليد .انتخاب شود Fileرا فشار دهيد تا منوي Alt+Fبراي مثال، در يک پنجره کليد

.فعال شود Newفشار دهيد تا گزينه

کافي است از ترکيب کليد .ها نيز وجود دارد پيغامامکان استفاده از کليدهاي دسترسي بر روي

Alt و کليد دسترسي استفاده کنيد.

ها برنامه ياجرا

.کنيدتوانيد آنها را اجرا يمختلف، م يکاربرد يها برنامه يها منوها و آيکون يبا کليک چپ بر رو

.کند يهاي کاربردي، دسترسي به دستورات موجود بر روي سيستم را فراهم م پنجره اجراي برنامه

کنيد، خروجي آن يهاي کاربردي استفاده م هنگامي که دستوري را از طريق پنجره اجراي برنامه

:جهت اجراي يک برنامه کاربردي يا دستور، مراحل زير را انجام دهيد .شود ينمايش داده نم

:توانيد انجام دهيد يهاي زير م اين کار را از راه .هاي کاربردي را باز کنيد پنجره اجراي برنامه) ۱

هاي ميزکار هاي کاربردي موجود روي پنل هاي اجراي برنامه با استفاده از دگمه �

.Alt+F2يانبر هاي م با استفاده از کليد �

با کليک بر روي فلش موجود در سمت .دستوري را که مايل به اجراي آن هستيد، وارد کنيد) ۲

با کليک بر روي .شود يايد، نمايش داده م راست اين فيلد، ليستي از دستوراتي که قبال وارد کرده

Show list of known Applicationsروي سيستم هاي کاربردي موجود بر ، ليستي از برنامه

توانيد يک فايل را به همراه ي، مRun with fileبا کليک بر روي دگمه .شود ينمايش داده م

و معرفي يک فايل، آن فايل با استفاده از geditبراي مثال با وارد کردن دستور .دستور باز کنيد

پنجره ترمينال دستور در يک Run in Terminalبا انتخاب گزينه .باز خواهد شد geditويرايشگر

١هاي كاربردي كه بصورت متني توانيد با استفاده از اين گزينه برنامه شما مي .اجرا خواهد شد

.ندارند را از اين طريق اجرا كنيدوجود Xدر محيط كه هستند و با پنجره هاي گرافيكي

هاي پنجره اجراي برنامه ۲-۳شکل .کليک کنيد تا دستور اجرا شود Runبر روي دگمه ) ۳

.دهد يکاربردي را نمايش م

1 Text Based Application

ر*+��/

يکاربرد يها برنامه

پيش از .هاي مهم ميزکار گنوم آشنا خواهد ساخت

را مطالعه نماييد تا با کنيم تا اين بخش ياينکه شروع به کار با ميزکار گنوم کنيد، توصيه م

ميزکار گنوم به آساني قابل تنظيم و پيکربندي است،

.داردگزيده آن

ها و ها، آيکون شويد، صفحه آغازين، پنل يهنگامي که براي نخستين بار وارد ميزکار گنوم م

.زير هستند ترتيبهاي ميزکار گنوم به مهمترين بخش

تواند به تمامي منوها و يهستند که از طريق آنها کاربر م

ها تا حد بسيار زيادي امکان تغيير و تنظيم پنل

با .باشد ياين پنل حاوي نوار منو م .ها، پنل باالي ميزکار است

توانيد ليستي يپنل باال قرار دارد، م سمت راست

.دهد ياين پنل را نمايش م

پنل باالي ميزکار گنوم

منوي .هاي ميزکار گنوم دسترسي پيدا کنيد با استفاده از منوها خواهيد توانست به تمامي بخش

هاي کاربــردي استاندارد نصب شده در تمامي برنامه

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��

٤٥

برنامه يپنجره اجرا ۲-۳شکل

مرور کلي بر ميزکار

هاي مهم ميزکار گنوم آشنا خواهد ساخت هاي اصلي بخش ياين بخش شما را با ويژگ

اينکه شروع به کار با ميزکار گنوم کنيد، توصيه م

ميزکار گنوم به آساني قابل تنظيم و پيکربندي است، .ويژگيها و امکانات اصلي آن آشنا شويد

گزيده آن بنابراين اين بخش مروري بر تنظيمات پيش

آشنايي

هنگامي که براي نخستين بار وارد ميزکار گنوم م

مهمترين بخش .را خواهيد ديد هاي استاندارد آن هپنجر

ها پنل

هستند که از طريق آنها کاربر مهايي قسمتها در ميزکار گنوم پنل

امکان تغيير و تنظيم پنل .هاي کاربردي سيستم دسترسي پيدا کند برنامه

ها، پنل باالي ميزکار است يکي از مهمترين پنل .وجود دارد

سمت راستها که در کليک روي آيکون انتخاب کننده پنجره

اين پنل را نمايش م ۳-۳شکل .هاي باز را ببينيد از پنجره

پنل باالي ميزکار گنوم ۳-۳شکل

منوها

با استفاده از منوها خواهيد توانست به تمامي بخش

Applications تمامي برنامهبه دسترسي شما را تقريبا

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٤٦

Menu Barو Main Menu ١امکان اضافه کردن منوها با استفاده از اپلت .کند يسيستم فراهم م

.دهد يرا نمايش م Applicationsمنوي ۴-۳شکل .هاي مختلف وجود دارد به پنل

Applicationمنوي ۴-۳شكل

ساختار منوها

:باشد که عبارتند از ينــوار مــنو داراي ســه منوي مخصوص م

Applicationsمنوي

افزارهاي کاربردي هاي مختلف نرم يبند دادي زيـر منو حاوي دستهاوي تعح Applicationsمنوي

از طريق Applicationsمنوي .ابزارهاي سيستمي نيز در اين منو قرار دارند .استاندارد گنوم است

.هاي منوي اصلي و نوار منو قابل دسترسي است اپلت

Places منوي

مانند دسترسي به .هاي مختلف ميزکار گنوم است به بخشهايي حاوي دسترسي Placesمنوي

Recent همچنين اين منو حاوي ابزار جستجو و پوشه ...پوشه خانگي، ميزکار، کامپيوتر و

Documents باشد ينيز م.

System منوي

حاوي ابزارهاي پيکربندي ميزکار گنوم، دسترسي به راهنماي ميزکار و منوهاي Syetemمنوي

.باشد يقفل کردن صفحه نمايش و خروج از سيستم م

1 Applet

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٤٧

ها پنجره

توانيد در هر پنجره يک برنامه کاربردي يم .توانيد تعداد زيادي پنجره را همزمان باز کنيد يشما م

ها را انجام ي مانند حرکت دادن، بستن و تغيير اندازه پنجرهعمليات تواند مي .جداگانه را اجرا کنيد

.دهد

فضاهاي کاري

متعددي تقسيم ) Workspace(اين امکان وجود دارد تا بتوانيد ميزکار خود را به فضاهاي کاري

امکان سوئيچ کردن بين فضاهاي کاري .امکان تنظيم تعداد فضاهاي کاري فراهم شده است .کنيد

.شود داده ميپذير است، ولي در هر زمان تنها يک فضاي کاري نمايش متعدد به راحتي امکان

مدير فايل

هاي کاربردي را فراهم ها و برنامه امکان دسترسي يکپارچه به فايل ١برنامه مدير فايل ناتيلوس

هاي ها را با برنامه ها را مديريت کرده و فايل محتويات پوشهتوانيد يبا استفاده از آن م .کند يم

۵-۳شکل شماره .پردازيم مي به طور مفصل به آندر آينده .کاربردي مرتبط به آنها باز کنيد

.دهد ينمايي از ناتيلوس را نشان م

مدير فايل ناتيلوس ۵-۳شکل

٢ميزکار

هاي مختلفي را براي دسترسي سريعتر توانيد آيتم يم .باشد يميزکار جزيي فعال از رابط کاربري م

.با کليک راست بر روي ميزکار، يک منو باز خواهد شد .و آسانتر بر روي ميزکار قرار دهيد

1 Nautilus 2 Desktop

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٤٨

Perferencesمنوي

تواند بخشي يهر يک از اين ابزارها م .کاربر است ميزکار گنوم داراي ابزارهاي پيکربندي مخصوص

قابل دسترسي Preferencesبخش Systemابزارها از منوي اين .تنظيم کنداز ميزکار گنوم را

هاي متعددي توانيد يک کار خاص را با استفاده از راه يدر ميزکار گنوم به طور معمول م .هستند

ها يا از روي ميزکار اجرا توانيد يک برنامه کاربردي را از منوها، پنل يبراي مثال م .انجام دهيد

.کنيد

ها پنل

در حالت استاندارد، ميزکار .ها در هر زمان به راحتي وجود دارد امکان حذف و اضافه کردن پنل

GNOME ها وجود دارد با پنل مرتبط امکان انجام عمليات زير .باشد يحداقل داراي يک پنل م:

. ايجاد پنل �

. پاک کردن پنل �

.مخفي کردن پنل �

.به پنل اضافه کردن آيتم �

. پنلهاي تنظيم آيتم �

ها ايجاد پنل

کليک کرده و گزينه راست فضاي خالي در يک پنل قسمت ر دجديد، براي اضافه کردن پنل

New Panel پنل در ابتدا حاوي هيچ .پنل جديدي به ميزکار اضافه خواهد شد .را انتخاب کنيد

توانيد يم .کنيدتوانيد اين پنل را با توجه به نياز خود پيکربندي و تنظيم يشما م .الماني نيست

امکان ايجاد هر تعداد پنل .را تغيير دهيد هايي را به آن اضافه کرده و يا تصوير پس زمينه آن آيتم

.وجود دارد

ها حذف پنل

را Delete This Panelها، کافي است که بر روي آن راست کليک کرده و گزينه براي حذف پنل

.انتخاب کنيد

ها مخفي کردن پنل

در Show Hide Buttonsبا انتخاب گزينه .تواند دگمه مخفي کردن داشته باشد يهر پنل م

با کليک بر روي آنها پنل مخفي .ها نمايش داده خواهند شد هر پنل اين دگمه Propertiesپنجره

.شود يشده يا نمايش داده م

ها اضافه کردن آيتم به پنل

، ها، منوها برنامه ١هاي اجرا کننده :عبارتند از كه هاي مختلفي باشند توانند حاوي آيتم يها م پنل

.دهد ييک پنل را نمايش م ۶-۳شکل .ها و کشوهاي مختلف اپلت

1 Launcher

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٤٩

يک پنل نمونه ۶-۳شکل

:ها اضافه نمايد هاي زير را به پنل تواند آيتم يکاربر م

ها اپلت

هر اپلت داراي يک .گيرند يها قرار م هاي کاربردي کوچکي هستند که بر روي پنل ها برنامه اپلت

به صورت .توانيد با آن کار کنيد يرابط کاربري ساده است که با استفاده از ماوس يا صفحه کليد م

:ها وجود دارند هاي زير بر روي پنل گزيده، اپلت پيش

را Systemو Applications ،Placesامکان دسترسي به منوهاي : Menu Bar اپلت �

هاي کاربردي و ابزارهاي مديريت و توانيد به برنامه يبا استفاده از اين منوها م .کند يفراهم م

.تنظيمات سيستم دسترسي پيدا کنيد

.دهد يتاريخ و ساعت سيستم را نمايش م: اپلت ساعت �

هاي باز را نمايش داده و اين اپلت ليستي از تمامي پنجره: ها اپلت انتخاب کننده پنجره �

راستسمت اين اپلت در .رد نظر براي فعال شدن را از ميان آنها انتخاب کنيدتوانيد پنجره مو يم

.گوشه پنل باال قرار دارد

هاي قابل کليک هاي باز را به صورت دگمه اين اپلت تمامي پنجره: ها اپلت ليست پنجره �

ر اين اپلت بر روي پنل پايين صفحه قرا .دهد يبراي فعال شدن يا کوچک شدن پنجره نمايش م

.دارد

اين اپلت براي حرکت بين فضاهاي کاري ميزکار بکار : سوئيچ کننده فضاي کاري �

.گيرد يگزيده، اين اپلت در گوشه راست پنل پايين صفحه قرار م به صورت پيش .رود يم

کليک کرده و ، راست براي اضافه کردن يک اپلت به پنل، کافي است روي يک فضاي خالي پنل

.ا انتخاب کنيدر Add to Panelگزينه

ها اجرا کننده

اجرا کننده .ها ميانبري براي اجراي يک برنامه، دستور يا بازکردن يک فايل هستند اجرا کننده

براي انجام عمل مرتبط با اجرا کننده، کافي .تواند بر روي يک پنل و يا درون يک منو قرار گيرد يم

خالي قسمت کافي است بر روي .ها بسيار آسان است ايجاد اجرا کننده .است روي آن کليک کنيد

Custom Application Launcherو سپس Add to Panelکليک کرده، گزينه راست روي پنل

براي اضافه کردن يک اجرا کننده از منوهاي موجود، پس از کليک راست بر روي .را انتخاب کنيد

سپس به شما .را انتخاب کنيد Application Launcherو سپس Add to Panelپنل، گزينه

.شود يامکان انتخاب برنامه مورد نظر داده م

کليدهاي عملياتي

.داشته باشيدها قسمتتوانيد دسترسي سريع به برخي از يهاي عملياتي م با اضافه کردن دگمه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٥٠

:ها عبارتند از اين دگمه

اي که قـفل شده و به برنــامهبســتن ): Force Quit(دگمه بستن اجباري �

.دهد يهاي شما پاسخ نم درخواست

با كامپيوتر كار قفل کردن صفحه نمايش هنگامي که: قفل کردن صفحه نمايش �

.دهد ياين دگمه را نمايش م ۶- ۳آيکون قفل و کليد در شکل .كنيد نمي

.Sessionخاتمه دادن به خروج از گنوم و ): Log out(خروج �

.ها و اجراي دستور مورد نظر بازکردن پنجره اجراي برنامه: ها برنامهدگمه اجراي �

از صفحه نمايش شما عکس گرفته مي توانيد با کليک بر روي اين دگمه، : گرفتن عکس �

.شود يم

.باز کردن پنجره جستجو: جستجو �

.ها و نمايش ميزکار کوچک کردن تمامي پنجره: نمايش ميزکار �

منوها

براي بازکردن .هاي ميزکار گنوم دسترسي پيدا کنيد توانيد به تمامي بخش يم با استفاده از منوها

نمايش نيز ها را منواسم Menu Barاپلت .يک منو از روي پنل، روي آيکون آن کليک کنيد

.دهد يم

امکان اضافه کردن منوها به تمامي .منوها وجود داردعالوه بر آيکون يک فلش کوچک نيز بر روي

خالي روي پنل کليک راست کرده و گزينه قسمت کافي است در .ها به راحتي وجود دارد پنل

Add to Panel و سپسMain Menu ياMenu Bar را انتخاب کنيد.

١کشوها

هاي هنگامي که با تعداد زيادي از برنامه .ها هستند هايي باز شـونده روي پـنل کشوها آيتم

توانيد از کشوها براي منـظم کردن و دسترسي آسانتر به آنها استفاده يکاربردي سر و کار داريد، م

.کنيد

کليک راست خالي بر روي پنل قسمت براي اضافه کردن يک کشو به يک پنل کافي است که روي

بــا يـکبار .را انتخاب کنيد Drawerسپس گزينه .را انتخاب کنيد Add to Panelکرده و گزينه

.کليک کشو باز شده و با کليک مجدد، بسته خواهد شد

ها هاي پنل تنظيم آيتم

:را دستکاري و تنظيم کنيد هاي روي پنل توانيد آيتم يهاي زير م با استفاده از راه

توانيد با ياين کار را م .مختلف هاي ها درون يک پنل يا بين پنل جابجا کردن آيتم �

.انجام دهيد Click and Dragاستفاده از دگمه وسط ماوس

و اين کار را با استفاده از ماوس .هاي موجود در يک منو به يک پنل کپي کردن آيتم �

.ها انجام دهيد و کشيدن و انداختن و يا اضافه کردن اجرا کنندهانتقال آنها

1 Drawers

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٥١

منوها

با استفاده از .هاي ميزکار گنوم دسترسي پيدا کنيد توانيد به تمامي بخش يمنوها مبا استفاده از

:توانيد به منوها دسترسي پيدا کنيد ياجزاي زير م

منوي اصلي

براي Applicationsمنوي .باشد يم Applicationsحاوي منوي) Main Menu(منوي اصلي

.رود يستم بکار مهاي کاربردي نصب شده بر روي سي دسترسي به برنامه

براي اضافه کردن منوي اصلي به يک پنل، بر روي يک فضاي خالي از پنل کليک راست کرده،

.را انتخاب کنيد Main Menuو سپس Add to Panelگزينه

ها پنجره

قاب پنجره محتوي .هر پنجره يک قاب دارد .توانيد تعداد زيادي پنجره را همزمان باز کنيد يشما م

.ها استفاده کند تواند از آنها براي کار پنجره يهاي فعالي است که کاربر م کنترل

ها انواع پنجره

:هاي زير است ميزکار گنوم داراي انواع پنجره

هاي کاربردي برنامه پنجره

سمت .دهد محدوده آن را نشان ميکنيد، يک قاب يهنگامي که يک برنامه کاربردي را اجرا م

توانيد براي يهايي است که م نوار عنوان داراي دگمه .باشد يباالي پنجره داراي يک نوار عنوان م

توانيد براي انجام عملياتي مانند يها م از اين دگمه .کار کردن با پنجره از آنها استفاده کنيد

ي است که منوي پنجره داراي دستورات .بازکردن منوي پنجره يا بستن پنجره استفاده کنيد

.توانيد بر روي پنجره اجرا کنيد يم

١اي محاوره پنجره

اي داراي يک قاب و بخشي حاوي اطالعات و تعدادي کنترل قابل استفاده براي کاربر محاوره پنجره

توانيد براي کار کردن با پنجره از يهايي است که م اي داراي دگمه قاب پنجره محاوره .باشند يم

.آنها استفاده کنيد

ها تنظيم پنجره

بسياري از .توانيد کارهاي مختلفي انجام دهيد ياي م هاي محاوره با استفاده از قاب پنجره يا پنجره

بخش بااليي پنجره ۷-۳شکل .اند ها در بخش بااليي پنجره قرار داده شده هاي کنترلي پنجره المان

.دهد يافزار کاربردي عادي را نمايش م يک نرم

بخش بااليي پنجره يک برنامه کاربردي عادي ۷-۳شکل

1 Dialog

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٥٢

براي تغيير اندازه پنجره، .خواهد شدتوضيح داده ۶-۳جدول در ها هاي کنترلي فعال پنجره المان

.را گرفته و حرکت دهيد تا به اندازه دلخواه در آيد) بجز نوار عنوان(هاي پنجره توانيد ديواره يم

ها هاي کنترلي فعال پنجره المان ۶-۳جدول

شرح المان کنترلي

دگمه منوي پنجرهدر سمت چپ آيکوناين .با کليک بر روي آن منوي پنجره باز خواهد شد

.شود مديريت فايل ناتليوس ديده مي

نوار عنواندهد و از آن ياين نوار معموال نام برنامه کاربردي و سند فعال را نمايش م

.براي جابجا کردن پنجره استفاده کنيد توانيد يم

.آيد ميبا کليک بر روي اين دگمه، پنجره کوچک شده و به حالت حداقل در دگمه کوچک کردن

اندازه دگمه حداکثربا کليک بر روي اين دگمه پنجره به حالت حداکثر اندازه و با کليک مجدد

.آيد در ميبر روي آن به اندازه تنظيم شده قبلي

.با کليک بر روي اين دگمه، پنجره بسته خواهد شد دگمه بستن

.با کليک راست بر روي ديواره پنجره، منوي پنجره نمايش داده خواهد شد ديواره

فعال کردن يک پنجره

در هر زمان تنها يک .تواند ورودي ماوس و صفحه کليد را دريافت کند ياي که فعال است، م پنجره

هاي با استفاده از المان .ها تفاوت دارد ظاهر پنجره فعال با ساير پنجره .فعال باشدتواند يپنجره م

.خواهيد توانست يک پنجره را فعال کنيد ۷-۳جدول

ها هاي فعال کردن پنجره المان ۷-۳جدول

عمليات المان

.در صورتي که پنجره نمايان است، بر روي آن کليک کنيد ماوس

کليدهاي ميانبر

براي فعال شدن .هاي باز استفاده کنيد کليدهاي ميانبر براي سوئيچ بين پنجره از

گزيده براي کليد ميانبر پيش .کليد را رها نماييد ،يک پنجره، بر روي آن پنجره

.باشد يم Alt+Tabها سوئيچ بين پنجره

ها ليست پنجرهپايين صفحه ها در بر روي دگمه مربوط به پنجره مورد نظر در ليست پنجره

.نمايش کليک کنيد

.در نمايشگر فضاي کاري، بر روي پنجره مورد نظر کليک کنيد نمايشگر فضاي کاري

فضاهاي کاري

.توانيد تعداد زيادي پنجره را به طور همزمان بر روي ميزکار گنوم خود داشته باشيد يشما م

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٥٣

ها را فضاهاي شوند که اين زير بخش يهايي از ميزکار گنوم نمايش داده م ها در زير بخش پنجره

ي هافضا .توانيد استفاده کنيد يفضاي کاري يک منطقه مجزا است که از آن م .ناميم يکاري م

توانيد در هر فضاي يبا اين حال شما م .باشند ي مشترك ميها و منوها کاري داراي ميزکار، پنل

تنها امکان نمايش يک فضاي البته .باشيدهاي کاربردي متفاوتي داشته ها و برنامه کاري پنجره

.وجود دارددر يك زمان کاري

کنند تا هنگامي که تعداد زيادي پنجره باز داريد، از فضاي کاري يفضاهاي کاري به شما کمک م

شود، يوقتي ميزکار شما با تعداد زيادي پنجره شلوغ م .استفاده کنيدبهترين نحو خود به

توانيد به فضاي يهمچنين م .ها را به فضاي کاري ديگري منتقل کنيد توانيد برخي از پنجره يم

.آنجا اجرا کنيددر هاي جديد را و برنامهرفته کاري جديد

۸-۳شکل .شوند يفضاهاي کاري در اپلت سوئيچ کننده يا نمايشگر فضاهاي کاري نمايش داده م

.گزيده، اين اپلت داراي چهار فضاي کاري است به صورت پيش .دهد ياين اپلت را نمايش م

اپلت سوئيچ کننده بين فضاهاي کاري ۸-۳شکل

انتقال بين فضاهاي کاري

:توانيد بين فضاهاي کاري منتقل شويد يهاي زير م با استفاده از روش

.کنيدسوئيچ کننده فضاي کاري بر روي فضاي کاري مورد نظر کليک در اپلت �

فضاي کاري جاري يا چپ به فضاي کاري سمت راست Right/Left Arrowبا فشردن کليدهاي

.منتقل خواهيد شد

اضافه کردن فضاهاي کاري

سوئيچ کننده راست کليک کرده و براي اضافه کردن فضاهاي کاري به ميزکار گنوم، بر روي اپلت

با تغيير .شود ينمايش داده م ين اپلتپنجره تنظيمات ا .را انتخاب کنيد Preferencesسپس

.را تغيير دهيد توانيد تعداد آن يم Number of Workspacesمقدار گزينه

مدير فايل ناتيلوس

هاي هاي کاربردي، سايت ها، برنامه فايل ناتيلوس يک نقطه دسترسي يکپارچه به فايليت مدير

FTP وURLسازد تا کارهاي زير را انجام يفايل شما را قادر م يتمدير .نمايد يفراهم م را ها

:دهيد

ها ها و پوشه نمايش فايل �

توانيد ميفايل يتبا استفاده از مدير .مشاهده كنيدهاي خود را ها و پوشه توانيد فايل يبه آساني م

.ها اجرا کنيد هاي کاربردي را براي نمايش يا ويرايش فايل برنامه

ها پوشهها و فايلتغييرات در �

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٥٤

هايي را ايجاد، منتقل، کپي يا حذف کنيد و يا ها يا پوشه توانيد فايل يفايل م يتبا استفاده از مدير

.تغيير نام دهيد

ها اجراي اسکريپت �

.را اجرا کنيد ١ها توانيد اسکريپت يفايل م يتبا استفاده از مدير

ها ها و پوشه سفارشي کردن فايل �

هاي خاص يا هايي را براي مشخص کردن وضعيت هاي خود نشانه پوشهها و توانيد به فايل يم

کنيد يبراي مثال با اضافه کردن نشانه مهم به يک فايل مشخص م .تشخيص آسانتر، اضافه کنيد

ها با استفاده از همچنين امکان سفارشي کردن پوشه .که اين فايل داراي اهميت بااليي است

:هاي زير وجود دارد راه

.ردن يادداشت به پوشهاضافه ک �

.زمينه خاص براي پوشه مشخص کردن يک الگو يا پس �

.براي پوشه ٢مشخص کردن ميزان بزرگنمايي �

DVDو CDايجاد �

هايي را ها و پوشه در آن فايل توانيد يخصوصي است که مبه فايل داراي محل يت مدير

گزينه Goکافي است از منوي .کپي کنيد DVDيا CDکپي کرده و بر روي

CD/DVD Creator را انتخاب يا نشاني:///burn را در نوار موقعيت وارد کنيد.

فايل يتها از مدير باز کردن فايل

در صورتي که .بر روي ميزکار کليک کنيد Homeبراي بازکردن يک فايل بر روي آيکون پوشه

فايل مورد .فايل مورد نظر درون پوشه خاصي قرار دارد، بر روي پوشه دوبار کليک کنيد تا باز شود

.نظر را يافته و بر روي آن دوبار کليک کنيد تا با برنامه کاربردي مرتبط با آن باز شود

ها ها بين پوشه انتقال فايل

.ها را جابجا کنيد ه و فايلباز کردرا توانيد چند پنجره يبراي اين کار م

ميزکار و اجزاي آن

توانيد کارهاي زير را يبا استفاده از ميزکار م .باشد يفعال از رابط کاربري م قسمتميزکار يک

:انجام دهيد

توانيد يک اجرا يبراي مثال م .ها ها و فايل هاي کاربردي، باز کردن پوشه اجراي برنامه �

.استفاده است را بر روي ميزکار ايجاد کنيدکننده برنامه کاربردي که پر

با .با کليک راست بر روي ميزکار، منوي ميزکار باز خواهد شد .باز کردن منوي ميزکار �

.را بر روي ميزکار انجام دهيدكارهايي توانيد ياستفاده از آن م

.مدير فايل ناتيلوس، کنترل کننده ميزکار است

1 Script 2 Zoom

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٥٥

باز کردن اجزاي ميزکار

البته با استفاده از تنظيمات ميزکار .دن آيتمي از روي ميزکار، بر روي آن کليک کنيدبراي بازکر

.نماييدتبديل توانيد فرايند دوبار کليک را به يکبار کليک يم

اضافه کردن اجزا روي ميزکار

هاي پوشهها و هاي کاربردي، فايل توانيد دسترسي به برنامه يبا اضافه کردن اجزايي روي ميزکار، م

توانيد اجزايي را به ميزکار خود اضافه يهاي زير م با استفاده از روش .پر استفاده را تسهيل نماييد

:کنيد

.استفاده از منوي ميزکار براي اضافه کردن يک اجرا کننده بر روي ميزکار �

توانيد يبراي مثال م .کشيدن و انداختن يک آيتم از پنجره مدير فايل بر روي ميزکار �

امکان قرار دادن مستقيم .کنيد ايجاد نماييد يبه فايلي که زياد استفاده م Shortcutيا يک لينک

.ها بر روي ميزکار نيز وجود دارد ها و پوشه فايل

.يک اجرا کننده برنامه را از يک منو بر روي ميزکار بکشيد �

ميزکار گنومنظيمات ت

زکار گنوم، تقريبا قادريد تا تمامي امکانات آن را بنا با استفاده از ابزارهاي تنظيمات و پيکربندي مي

حاوي بخش خاصي از تنظيمات رفتار ميزکار ،هرکدام از ابزارها .به سليقه و نياز خود تنظيم کنيد

، قلم و ديگر اجزاي ميزکار شكل ظاهراي براي تنظيم براي مثال ابزارهاي جداگانه .گنوم هستند

.وجود دارد

به ابزارهاي تنظيم و پيکربندي ميزکار گنوم Preferencesبخش Systemتوانيد از منوي يم

.دسترسي پيدا کنيد

هاي کاربردي برنامه

براي مثال .هاي کاربردي ارائه شده به همراه ميزکار گنوم داراي مشخصات خاصي هستند برنامه

نويسي هاي برنامه فاده از کتابخانهيکي از داليل آن، است .باشند يهمگي داراي ظاهري هماهنگ م

نويسي گنوم استفاده هاي استاندارد برنامه هر برنامه کاربردي که از کتابخانه .يکسان براي آنهاست

geditبراي مثال، ناتيلوس و ويرايشگر متني .باشد ميسازگار با گنوم ،کند، آن برنامه کاربردي

.هاي کاربردي سازگار با گنوم هستند برنامه

اين .کند يعامل شما ارائه م هاي ارائه شده به همراه سيستم هايي عالوه بر کتابخانه گنوم کتابخانه

براي مثال از .هاي کاربردي موجود را اجرا نمايد سازند تا بتواند برنامه يها گنوم را قادر م کتابخانه

.را به راحتي اجرا کنيد Motifو X11هاي کاربردي نوشته شده براي توانيد برنامه يميزکار گنوم م

:زير هستند شكل هاي کاربردي سازگار با گنوم به هاي برنامه يبرخي از ويژگ

که کاربر در تنظيمات ميزکار همان است ها ظاهري اين برنامهشكل .ظاهر هماهنگ �

توانيد براي ياز ابزارهاي زير م .تعيين کرده است فرض ظاهري پيشقالب را به عنوان گنوم آن

:هاي کاربردي سازگار با گنوم استفاده کنيد تغيير شکل ظاهري برنامه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٥٦

)Menu & Toolbar(ابزار تنظيم منوها و نوار ابزار -

)Themes(ها قالبابزار تنظيم -

افزارهاي کاربردي سازگار با گنوم بسياري از نرم .هاي ابزار و نوارهاي وضعيت ها، نوار منو �

نوار منو هميشه حاوي منوهاي .باشند ير ابزار و يک نوار وضعيت مداراي يک نوار منو، يک نوا

File وHelp منوي .باشد يمFile هميشه حاوي آيتمي به نامQuit و منويHelp هميشه حاوي

شود و حاوي ينوار ابزار نواري است که زير نوار منو نمايش داده م .باشد يم Aboutآيتمي به نام

پنجره قرار داشته و نوار وضعيت نيز در پايين .باشد يترين دستورات م استفادههايي براي پر دگمه

هاي ممکن است برنامه .باشد يحاوي اطالعاتي درباره آنچه که در حال انجام يا نمايش است، م

براي مثال، ناتيلوس داراي يک نوار .سازگار با گنوم، نوارهاي اضافه ديگري نيز داشته باشند

توان از پنجره را ميهاي کاربردي سازگار با گنوم برخي از نوارهاي برنامه .باشد يمموقعيت نيز

گرفته و جدا کنيد و به سمت ديگري از را آن نوار توانيد با استفاده از دسته يم .اصلي جدا كرد

.پنجره برنامه متصل نماييد

راي کليدهاي ميانبر هاي کاربردي سازگار با گنوم دا برنامه .گزيده کليدهاي ميانبر پيش �

براي مثال، براي خروج از يک برنامه کاربردي سازگار با گنوم .يکسان براي عمليات يکسان هستند

.باشد يم Ctrl+Zکليد ميانبر برگردان عمل قبلي نيز .را فشار دهيد Ctrl+Qکافي است کليدهاي

هاي کاربردي سازگار با گنوم داراي قرارداد يکساني براي انجام برنامه .کشيدن و انداختن �

به اين معني است که در هنگام انجام عمليات کشيدن و ، باشند يعمليات کشيدن و انداختن م

براي مثال هنگامي .توانند به خوبي با هم کار کنند يانداختن به طور يکسان عمل خواهند کرد و م

HTMLکشيد، به صــورت يرا به درون يک مرورگر وب م HTML که يک فايل با فرمت

نمــايش داده شــده و هنگام کشيدن آن به درون ويرايشگر متني، متن آن نمايش داده خواهد

.شد

هاي ميزکار گنوم نشست

هاي ميزکار گنوم بررسي خواهد در اين بخش چگونگي شروع، مديريت و پايان دادن به نشست

.شد

١نشستشروع يک

.دهد يشود، رخ م ياز سيستم خارج متا وقتيكه شود و ينشست زماني که کاربر وارد سيستم م

اين صفحه حاوي فيلدهايي براي وارد .ورود به ميزکار گنوم استاوبونتو محل صفحه ورود به

انتخاب هاي ديگري مانند امکان انتخاباوبونتو صفحه ورود به .کردن نام کاربري و کلمه عبور است

.دهد يزبان را به کاربر م

مدير .شود يشد، اجرا متأييد نشست پس از اينکه نام کاربري و کلمه شما يتسيستم مدير

Session توانيد وضعيت يبراي مثال شما م .کند يامکان مديريت نشست را فراهم مكه است

1 Session

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٥٧

مدير .ذخيره نماييد هاي کاربردي در حال اجراي خود را براي نشست بعدي ها و برنامه پنجره

:کند ينشست موارد زير را ذخيره و بازيابي م

.ها و تنظيمات ماوس ها، قلم براي مثال رنگ .شکل ظاهري و نحوه تنظيمات �

امکان ذخيره .هاي کاربردي در حال اجرا، براي مثال مدير فايل و ويرايشگر متني برنامه �

.کند، وجود نخواهد داشت يآنها پشتيباني نمهايي که مدير نشست از و بازيابي تنظيمات برنامه

ايد، براي نشست اي را که در يک پنجره ترمينال باز کرده viتوانيد ويرايشگر يبراي مثال، شما نم

.بعدي ذخيره کنيد

ورود به يک نشست

:براي ورود به يک نشست، بايد مراحل زير را انجام دهيد

را GNOMEميزکار .کليک کنيد Session، روي منوي اوبونتودر پنجره ورود به �

.انتخاب کنيد

.را فشار دهيد Enterنام کاربري خود را وارد کرده و کليد �

.را فشار دهيد Enterکلمه عبور خود را وارد کرده و کليد �

در صورتي که .کند يهنگامي که با موفقيت وارد سيستم شديد، مدير نشست يک نشست را آغاز م

در .شود مي ، يک نشست جديد براي شما آغازشويد مي اوبونتوکه وارد ست ااين نخستين بار

صورتي که نشست قبلي خود را ذخيره کرده باشيد، بجاي شروع يک نشست جديد، نشست قبلي

در صورتي .دهد يرا نمايش م اوبونتوورود به ) در ابتداي فصل(صفحه ۱-۳شکل .شود ميبازيابي

هستيد، بر روي اوبونتواندازي مجدد يا خاموش کردن سيستم پيش از ورود به که مايل به راه

.مورد نظرتان را انتخاب کنيد کليک کرده و گزينه Optionsمنوي

با استفاده از زبان ديگر اوبونتوورود به

:را انجام دهيد براي ورود به سيستم با استفاده از يک زبان ديگر، بايد مراحل زير

کليــک کنــيد و زبـان مــورد Languageدر صفحه ورود به سيستم، بر روي منوي �

.هاي ارائه شده انتخاب کنيد نظـر خود را از ليست زبان

.را فشار دهيد Enterنام کاربري خود را وارد کرده و کليد �

.را فشار دهيد Enterکلمه عبور خود را وارد کرده و کليد �

کنيد، در حقيقت يهنگامي که ورود به سيستم با يک زبان خاص را انتخاب م

کليد ايد و تنظيمي براي زبان صفحه زبان رابط کاربري سيستم را انتخاب کرده

براي تعيين کردن زبان صفحه کليد، از اپلت سوئيچ کننده زبان .شود يانجام نم

.صفحه کليد استفاده کنيد

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٥٨

قفل کردن صفحه نمايش

:براي قفل کردن صفحه نمايش، مراحل زير را انجام دهيد

.کليک کنيد Lock Screenو سپس Quit بر روي Systemاز منوي �

در صورتي که دگمه قفل کردن صفحه نمايش بر روي پنل موجود است، روي آن کليک �

و گزينه توانيد بر روي يک پنل کليک راست کرده يبراي اضافه کردن اين دگمه به پنل م .کنيد

Add to Panel را انتخاب کنيد.

براي خروج از .شود يکنيد، محافظ صفحه نمايش اجرا م يهنگامي که صفحه نمايش را قفل م

را Enterحالت قفل، ماوس را حرکت داده و نام کاربري و کلمه عبور خود را وارد کنيد و دگمه

.فشار دهيد

نمايش، بايد يک محافظ صفحه براي عملکرد صحيح سيستم قفل کردن صفحه

.نمايش فعال داشته باشيد

مديريت نشست

ها که از منوي براي پيکربندي مديريت نشست ميزکار گنوم، بايد از ابزار تنظيمات نشست

System بخشPreferences قسمتSessions اين ۹- ۳شکل .قابل اجراست، استفاده کنيد

:کند يافزارهاي کاربردي زير را شناسايي م ها انواع نرم ابزار مديريت نشست .دهد يابزار را نمايش م

هنگامي که .هاي کاربردي که قابليت مديريت توسط نشست را دارا هستند برنامه �

هاي کاربردي داراي کنيد، مدير نشست تنظيمات و وضعيت تمامي برنامه ينشست خود را ذخيره م

.کند يکند و در هنگام ورود مجددا، آنها را اجرا م يذخيره مها را قابليت استفاده از نشست

هنگامي که نشست خود را .هايي که قابليت مديريت توسط نشست را دارا نيستند برنامه �

شود و در هنگام ورود يچنيني ذخيره نم افزارهاي اين کنيد، تنظيمات هيچکدام از نرم يذخيره م

هاي کاربردي را که توانيد برنامه يها م ز ابزار تنظيمات نشستبا استفاده ا .مجدد، اجرا نخواهند شد

.مايل هستيد در هنگام ورود به سيستم به طور خودکار اجرا شوند را تعيين کنيد

در هنگام ورود به و خروج از سيستم تعريف رفتار نشست

ها تنظيم نشست در هنگام ورود و خروج، بايد از ابزارعامل به منظور تعريف نحوه رفتار سيستم

براي مثال .اعمال کنيد Optionsقسمت توانيد در يتغييرات مورد نظرتان را م .استفاده کنيد

.نمايش داده شود يا خير Splashتوانيد تعيين کنيد که در هنگام ورود به سيستم صفحه يم

هاي کاربردي در هنگام ورود اجراي خودکار برنامه

افزارهاي کاربردي مورد م کنيد که در هنگام شروع نشست، نرمتوانيد سيستم را طوري تنظي يم

افزارهاي کاربردي که قابليت اين امکان مخصوصا براي نرم .نيازتان را بطور خودکار اجرا کند

براي انجام اين کار بايد از ابزار تنظيمات .مديريت توسط نشست را دارا نيستند، بسيار مفيد است

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٥٩

هاي مورد مراجعه کرده و برنامه Startup Programsفي است به لبه کا .ها استفاده کنيد نشست

افزارها به طور خودکار اجرا در ورود بعدي به سيستم، خواهيد ديد که اين نرم .نياز را وارد کنيد

.خواهند شد

ها ابزار تنظيمات نشست ۹-۳شکل

افزارهاي درحال اجرا در نشست فعلي مرور نرم

افزارهاي کاربردي که در نشست جاري در حال اجرا هستند، از ابزار تنظيمات نرمشاهده براي م

:دهد ياين ابزار موارد زير را نمايش م Startup Programsلبه .نشست استفاده کنيد

تواند يافزارهاي کاربردي گنوم که در حال اجرا هستند و مدير نشست م تمامي نرم �

.دتنظيمات و وضعيت آنها را ذخيره کن

تواند يتمامي ابزارهاي پيکربندي و تنظيم که در حال اجرا هستند و مدير نشست م �

.تنظيمات و وضعيت آنها را ذخيره کند

براي مثال .هاي در حال اجرا انجام دهيد توانيد عمليات محدودي را بر روي برنامه يدر اين لبه م

.تغيير دهيداندازي مجدد آنها را توانيد اولويت اجرايي و نوع راه يم

ذخيره تنظيمات نشست

:، مراحل زير را انجام دهيد براي ذخيره تنظيمات نشست

مدير نشست خود را تنظيم کنيد تا به طور خودکار تنظيمات نشست را هنگام خروج از �

Sessionدر لبه .براي اين کار بايد از ابزار تنظيمات نشست استفاده کنيد .سيستم ذخيره نمايد

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٦٠

Options نه گزيAutomatically save changes to session را فعال کنيد.

.از سيستم خارج شويد �

در صورتي که گزينه ذخيره خودکار نشست را فعال نکرده باشيد، هنگام خروج از شما در مورد

.تمايل به ذخيره نشست، سوال خواهد شد

خروج از سيستم

هاي در حال اجرا را بسته و مراحل زير برنامهبراي پايان دادن به نشست و خروج از سيستم، کليه

:را انجام دهيد

.بر روي دگمه خروج از سيستم کليک کنيد �

.کليک کنيد Log outو سپس بر روي Quitبر روي گزينه Systemدر منوي �

توانيد مدير يم .توانيد نشست خود را براي ورود بعدي ذخيره کنيد يپيش از پايان نشست، م

تنظيم کنيد تا به طور خودکار تنظيمات نشست را هنگام خروج از سيستم ذخيره نشست خود را

.نمايد

ها کار کردن با پنل

هاي ميزکار گنوم در اختيار شما قرار در اين بخش، اطالعاتي در مورد چگونگي کارکردن با پنل

.دوش ميداده

ها آشنايي با پنل

به ها هاي کاربردي و اپلت برنامهبراي اجراي توانيد يپنل فضايي در ميزکار گنوم است که از آن م

.گزيده، ميزکار گنوم داراي حداقل يک پنل است به صورت پيش .عنوان سكويي كمك بگيريد

هايي را بر توان آيتم يهمچنين م .ها را بنا به نياز خود تغيير دهد تواند شکل و رفتار پنل يکاربر م

ها و شکل ظاهري ها، آيتم يهاي متعدد با ويژگ کان ايجاد پنلام .درها حذف يا اضافه ک روي پنل

.مخفي کنيددر ميز كار ها را توان پنل يحتي م .متفاوت وجود دارد

.باشد يبه طور معمول، ميزکار گنوم داراي يک پنل در باالي صفحه و يک پنل در پايين صفحه م

.پردازيم يها م در ادامه به بررسي اين پنل

پنل باال

پنل باالي ميزکار حاوي .دهد يمثالي از يک پنل سمت باالي ميزکار گنوم را نمايش م ۲-۳تصوير

.باشد مي ۸-۳هاي شرح داده شده در جدول آيتم

پنل پايين

.دهد يرا نمايش مميز كار پنل پيش گزيده پايين ۱۰- ۳شکل

پنل پايين ميزکار گنوم ۱۰-۳شکل

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٦١

:باشد يزير م هاي پنل پايين حاوي آيتم

شده و ميزکار نمايش ١ها کوچک با کليک بر روي آن تمامي پنجره .کليد نمايش ميزکار �

.شود يداده م

با .دهد ياين اپلت هر پنجره باز را به صورت يک دگمه نمايش م .ها اپلت ليست پنجره �

.شود يکليک بر روي دگمه هر پنجره، پنجره کوچک شده و يا فعال م

هاي آن به فضاي کاري با کليک بر روي هر يک از خانه .کننده فضاي کارياپلت سوئيچ �

.ديگري منتقل خواهيد شد

ها مديريت پنل

.دوش ميهاي سيستم توضيح داده در اين بخش چگونکي مديريت پنل

حرکت دادن پنل

روي يک با کليک وسط بر .هاي مختلفي منتقل کند ها را به سادگي به موقعيت تواند پنل يکاربر م

.توانيد پنل را به محل جديد آن بکشيد يپنل و نگه داشتن کليد ماوس، م

مخفي کردن پنل

هاي براي مخفي کردن پنل بايد از دگمه .ها را مخفي کرده يا نمايش دهد تواند پنل يکاربر م

شود، از يهاي مخفي کردن نمايش داده نم در صورتي که دگمه .مخفي کردن آن استفاده کنيد

هايي در انتهاي پنل ها به صورت فلش اين دگمه .تنظيمات پنل بايد آنها را فعال کنيد بخش

.دهد يها را نمايش م هاي مخفي کردن پنل دگمه ۱۱-۳شکل .شود ينمايش داده م

هاي پنل باالي ميزکار گنوم آيتم ۸-۳جدول

شرح آيتم

اپلت نوار منو

منوي .باشد يم Systemو Applications ،Placesاين اپلت حاوي منوهاي

Applications هاي کاربردي استاندارد گنوم بوده و منوي حاوي برنامه

System هاي خروج و قفل حاوي ابزارهاي مديريتي و تنظيماتي ميزکار و دگمه

نيز امکاني جهت تسهيل دسترسي Placesمنوي .باشد يکردن صفحه نمايش م

.كند فراهم ميسيستم عامل را به نقاط مختلف

اجرا کننده مدير

فايل

با کليک بر روي اين اجرا کننده، پوشه خانگي شما در برنامه مدير فايل ناتيلوس

.باز خواهد شد

اجرا کننده ترمينالاز طريق .با کليک بر روي اين اجرا کننده، برنامه ترمينال گنوم اجرا خواهد شد

.به خط فرمان دست پيدا کنيد يدتوان مياين برنامه

اجرا کننده

فايرفاکس

با کليک بر روي اين اجرا کننده، برنامه مرورگر اينترنت فايرفاکس اجرا خواهد

.شد

1 Minimize

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

با کليک بر روي آن يک .دهد يساعت و تاريخ فعلي سيستم را نمايش م

.هدد ياپلت به کاربر اجازه کنترل صداي بلندگوي سيستم را فراهم م

.دهد يهاي باز سيستم را نمايش م ها، ليست پنجره

.براي فعال کردن يک پنجره، در اين ليست بر روي آن کليک کنيد

ها هاي مخفي کردن پنل

ها، جهت مخفي جهت فلش .ها کليک کنيد براي مخفي کردن يک پنل، کافي است بر روي فلش

هاي مخفي کردن يکي از دگمههمچنان هنگامي که پنل مخفي شد،

اين امکان .شود يبا کليک مجدد بر روي آن، پنل از حالت مخفي خارج م

.وجود دارد که گزينه مخفي شدن خودکار پنل را با استفاده از پنجره تنظيمات پنل فعال کنيد

باز گرداندن ماوس بر روي آن، با ، پنل مخفي شده و

.دهد يپنجره تنظيمات پنل را نمايش م

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٦٢

شرح آيتم

اپلت ساعتساعت و تاريخ فعلي سيستم را نمايش م ،اين اپلت

.تقويم نمايش داده خواهد شد

اپلت به کاربر اجازه کنترل صداي بلندگوي سيستم را فراهم م اين اپلت کنترل صدا

آيکون انتخاب کننده

ها پنجره

ها، ليست پنجره آيکون انتخاب کننده پنجره

براي فعال کردن يک پنجره، در اين ليست بر روي آن کليک کنيد

هاي مخفي کردن پنل دگمه ۱۱-۳شکل

براي مخفي کردن يک پنل، کافي است بر روي فلش

هنگامي که پنل مخفي شد، .دهد يشدن آنرا نمايش م

با کليک مجدد بر روي آن، پنل از حالت مخفي خارج م .شود ينمايش داده م

وجود دارد که گزينه مخفي شدن خودکار پنل را با استفاده از پنجره تنظيمات پنل فعال کنيد

، پنل مخفي شده و رود كنار ميهنگامي که ماوس از روي پنل

پنجره تنظيمات پنل را نمايش م ۱۲- ۳شکل .شود يپنل مجددا نمايش داده م

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٦٣

پنجره تنظيمات پنل ۱۲-۳شکل

ويرايش تنظيمات پنل

اين تنظيمات شامل .تواند تنظيمات مربوط به هر پنل را بصورت جداگانه تغيير دهد يکاربر م

جهت ويرايش تنظيمات يک پنل، مراحل زير .باشد يموقعيت، مخفي شدن و نمايش ظاهري آن م

:را انجام دهيد

را براي Propertiesبر روي فــضاي خــالي موجــود در يک پنل راست کليک کرده و گزينه ) ۱

:باشد ياين پنجره داراي دو لبه زير م .نمايش پنجره تنظيمات پنل انتخاب کنيد

)General(لبه عمومي �

)Background(لبه پس زمينه �

جدول .از لبه عمومي استفاده کنيدبراي ويرايش اندازه، موقعيت و تنظيمات مخفي کردن پنل ) ۲

.هاي موجود در اين لبه را تشريح کرده است ، بخش۳-۹

هاي لبه عمومي پنجره تنظيمات پنل گزينه ۹-۳جدول

شرح المان ديالوگ

)Orientation(جهت تواند چپ، ياين موقعيت م .کند يموقعيت پنل را بر روي صفحه تعيين م

.راست، باال و پايين باشد

.توانيد اندازه پنل را تنظيم کنيد يبا استفاده از کليد اندازه، م ) Size(اندازه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٦٤

شرح المان ديالوگ

.شود يبا فعال کردن اين گزينه، پنل با حداکثر اندازه نمايش داده م ) Expand(باز شدن

مخفي کردن خودکار

)Autohide (

با فعال کردن اين گزينه، پنل به صورت خودکار مخفي شده و يا از حالت

.شود يمخفي خارج م

هاي مخفي نمايش دگمه

Show hide(کردن

buttons(

ها نمايش داده هاي مخفي کردن پنل با فعال کردن اين گزينه، دگمه

.شود يم

نمايش جهت نما روي

هاي مخفي کردن دگمه

)Arrows on hide

button(

هاي مخفي هاي جهت نما بر روي دگمه با فعال کردن اين گزينه، فلش

.شود يها نمايش داده م کردن پنل

توانيد يم .کليک کنيد) Background(براي ويرايش پس زمينه پنل، بر روي لبه پس زمينه ) ۳

.اند شرح داده شده ۱۰-۳هاي قابل انتخاب در جدول گزينه .نوع پس زمينه را انتخاب کنيد

با اين کار، اين تصوير يا .داردامکان کشيدن و انداختن يک رنگ يا تصوير بر روي پنل وجود ) ۴

.رنگ به عنوان پس زمينه تعيين خواهد شد

.دوش ميپنجره تنظيمات بسته Closeبا کليک کردن بر روي دگمه ) ۵

زمينه پنجره تنظيمات پنل هاي لبه پس گزينه ۱۰-۳جدول

شرح المان ديالوگ

هيچکدامقالب با انتخاب اين گزينه، پنل از پس زمينه پيش گزينه سيستم که توسط

.فعال تنظيم شده است، استفاده خواهد کرد

Solid(رنگ ثابت

color (

توانيد يک رنگ ثابت را براي پس زمينه پنل انتخاب يبا استفاده از اين گزينه م

.شود يامکان انتخاب رنگ فراهم م Colorبا کليک بر روي دگمه .کنيد

توانيد حالت پنل را از شفاف تا غير شفاف تنظيم يم Styleبا تغيير گزينه

.کنيد

تصوير پس زمينه

)Background

image(

با انتخاب اين گزينه، امکان مشخص کردن يک تصوير به عنوان پس زمينه پنل

توانيد نام و مسير تصوير را تايپ کرده و يا با کليک بر روي يم .شود يفراهم م

پس از اتمام بر روي .تصوير مورد نظر خود را انتخاب کنيد Browseدگمه

.کليک کنيد ،دگمه تاييد

کشيدن يک رنگ يا تصوير به پس زمينه يک پنل

به عنوان تصوير يا رنگ اين امکان وجود دارد تا يک رنگ يا تصوير را بر روي يک پنل بکشيد تا

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٦٥

.توانيد انجام دهيد يهاي کاربردي زيادي م عمليات کشيدن را از برنامه .پس زمينه آن تعيين شود

براي مثال با کشيدن يک رنگ از مدير فايل ناتيلوس به يک پنل، آن رنگ به عنوان رنگ پس

۱۳-۳شکل .امکان کشيدن رنگ از هر پنجره انتخاب رنگ وجود دارد .شود ميزمينه پنل تعيين

همچنين امکان کشيدن يک تصوير يا الگو براي .دهد ييک پنجره نمونه انتخاب رنگ را نمايش م

توانيد تصاوير يا الگوها را از يبه راحتي م .وجود داردنيز تعيين آن به عنوان تصوير پس زمينه

.وس بر روي پنل مورد نظرتان بکشيدبرنامه مدير فايل ناتيل

حذف يک پنل

را Deleteبراي حذف يک پنل از ميزکار گنوم، کافي است بر روي آن کليک راست کرده و گزينه

.انتخاب کنيد

در صورتي که .هميشه بايد حداقل يک پنل بر روي ميزکار گنوم داشته باشيد

تنها يک پنل بر روي ميزکار وجود داشته باشد، به شما اجازه حذف آن داده

.نخواهد شد

GIMPپنجره انتخاب رنگ ۱۳-۳شکل

ها اجزاي پنل

هاي ميزکار گنوم وجود در اين بخش توضيحاتي در مورد اجزايي که امکان اضافه کردن آنها به پنل

.شود داده ميدارد،

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

:ها مي توانيد از ماوس استفاده کنيد

.شود مياجرا موردنظر،

.توان اجزا را روي پنل جابجا كرد

.شود ميمنوي مربوط به آيتم روي پنل باز

:هاي متعددي استفاده کنيد

.كه قبالً توضيح داده شد

د وش ميهر منو با کليک راست بر روي اجرا کننده موجود بر روي منوها، منويي باز

.اضافه کنيد

با کشيدن .باشد يم .desktopکننده در حقيقت يک فايل

.ها، اجرا کننده بر روي پنل اضافه خواهد شد

ها منوي مربوط به پنل

خصوص ها و کشوها، داراي تعدادي مشخصه م

شامل اين مشخصات .باشد ياين مشخصات با توجه به نوع آيتم متفاوت م

:تنظيمات يک آيتم، مراحل زير را انجام دهيد

۱۵-۳شکل .بر روي آيتم مورد نظر کليک راست کنيد تا منوي مربوط به آن باز شود

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٦٦

ها کار کردن با اجزاي پنل

ها مي توانيد از ماوس استفاده کنيد براي کار کردن با اجزاي پنل

موردنظر، آيتمبا كليك بر روي : کليک چپ �

توان اجزا را روي پنل جابجا كرد مي: کليک وسط �

منوي مربوط به آيتم روي پنل باز : کليک راست �

نلاضافه کردن يک آيتم به پ

هاي متعددي استفاده کنيد توانيد از راه يبراي اضافه کردن يک آيتم به پنل م

كه قبالً توضيح داده شد Add to Panelاز گزينه استفاده با �

هر منو با کليک راست بر روي اجرا کننده موجود بر روي منوها، منويي باز در �

اضافه کنيد توانيد اجرا کننده را به پنل يکه از طريق آن م

کننده در حقيقت يک فايل هر اجرا: از مدير فايل �

ها، اجرا کننده بر روي پنل اضافه خواهد شد بر روي پنل .desktopهاي فايل

منوي مربوط به پنل ۱۴-۳شکل

ويرايش تنظيمات يک آيتم پنل

ها و کشوها، داراي تعدادي مشخصه م مانند اجرا کنندهها، هاي مربوط به پنل برخي از آيتم

اين مشخصات با توجه به نوع آيتم متفاوت م .به خودشان هستند

:شوند يموارد زير م

.کند ياي را اجرا م دستوري که برنامه �

.هاي منبع براي يک منو محل فايل �

.آيکون نمايش دهنده آيتم �

تنظيمات يک آيتم، مراحل زير را انجام دهيدبراي ويرايش

بر روي آيتم مورد نظر کليک راست کنيد تا منوي مربوط به آن باز شود .۱

.دهد ييک نمونه از اين منو را نمايش م

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٦٧

ها هاي موجود روي پنل منوي مربوط آيتم ۱۵-۳شکل

توانيد تنظيمات دلخواهتان را با استفاده از پنجره يم .را انتخاب کنيد Propertiesگزينه .۲

.انجام دهيدشود، ميتنظيماتي که باز

.براي اتمام بر روي دگمه تاييد کليک کنيد .۳

حرکت دادن يک آيتم پنل

.ها درون يک پنل و از يک پنل به پنل ديگر به سادگي وجود دارد امکان حرکت دادن آيتم

.ها و کشوها جابجا کند ها را بين پنل آيتمتواند يهمچنين کاربر م

سپس آيتم را به بدون رها كردن آن،براي حرکت دادن يک آيتم، بر روي آن کليک وسط کرده و

.محل جديد آن بکشيد و در آنجا دگمه ماوس را رها کنيد

کافي است .اين امکان نيز وجود دارد تا از منوي مربوط به آيتم براي جابجا کردن آن استفاده کنيد

:تا مراحل زير را انجام دهيد

.را انتخاب کنيد Moveبر روي آيتم مورد نظر راست کليک کرده و گزينه �

موقعيت جديد .گر ماوس را به محل جديد آيتم برده و در آنجا کليک کنيد اشاره �

.تواند هر پنلي بر روي ميزکار گنوم باشد يم

براي کنترل کردن .ها تاثيرگذار است ير آيتمحرکت دادن يک آيتم پنل، بر روي موقعيت سا

را ) Movement Mode(توانيد حالت انتقال يها بر روي يک پنل، م چگونگي حرکت کردن آيتم

.اند شرح داده شده ۱۱-۳هاي انتقال در جدول حالت .مشخص کنيد

هاي انتقال حالت ۱۱-۳جدول

شرح حالت انتقال کليد

No key انتقال سوئيج شده اين حالت، حالت انتقال .شود يها م آيتم جايگزين ساير آيتم

.باشد يگزيده م پيش

Alt key انتقال آزاد ترين فضاي خالي روي پنل هاي موجود به نزديک آيتم از روي آيتم

.پرد يم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٦٨

شرح حالت انتقال کليد

Shift key کند يها را نيز با فشار دادن جابجا م آيتم ساير آيتم انتقال فشاري.

پنلقفل کردن آيتم

اين .را قفل کند تا موقعيت آنها بطور ثابت بر روي پنل حفظ شود هاي پنل تواند آيتم يکاربر م

ها تغيير قابليت هنگامي مفيد است که دوست نداريد با انتقال يک آيتم پنل، موقعيت ساير آيتم

.کند

براي قفل کردن آيتم پنل کافي است که بر روي آن راست کليک کرده و از منوي مربوط به پنل

براي خارج کردن آيتم از حالت قفل همين کار را .کليک کنيد Lock To Panelبر روي گزينه

.کنيدرا غيرفعال تکرار کرده و گزينه

حذف کردن يک آيتم پنل

آن راست کليک کرده و از منوي مربوطه، گزينه براي حذف کردن يک آيتم پنل، بر روي

Remove From Panel را انتخاب کنيد.

ها اپلت

ها قرار ها کاربردي کوچکي هستند که بر روي پنل ها برنامه همانطور که قبال نيز گفته شد، اپلت

هاي زير از چپ به راست مشاهده اپلت ۱۰- ۳براي مثال در شکل .شوند يگرفته و در آنجا اجرا م

:شوند يم

هاي باز موجود بر روي سيستم را اين اپلت تمامي پنجره: ها اپلت نمايش ليست پنجره �

.دهد يهايي بر روي خود نمايش م به شکل دگمه

جابجا شدن بين فضاهاي کاري مختلف، از ه منظور ب: اپلت سوئيچ کننده فضاي کاري �

.شود ياين اپلت استفاده م

ها به پنل اضافه کردن اپلت

کافي است بر .هاي جديدي به آنها اضافه کنيد توانيد اپلت يها، م با استفاده از منوي مربوط به پنل

در اين منو .روي يک فضاي خالي بر روي پنل کليک راست کنيد تا منوي مربوط به پنل باز شود

.را انتخاب و سپس از پنـجره جــديد، اپــلت مورد نظرتان را انتخاب کنيد Add to Panelگزينه

.دهد ياين پنجره را نمايش م ۱۶- ۳شکل

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٦٩

ها به پنل پنجره اضافه کردن اپلت ۱۶-۳شکل

.کشيدن و انداختن اضافه کنيدبا هاي جديد را از اين پنجره اين امکان وجود دارد تا اپلت

اپلتانتخاب کردن يک

ها براي انتقال دادن اپلت .ها، ابتدا بايد بر روي آنها راست کليک کنيد براي ويرايش تنظيمات اپلت

توانيد يها در مورد محلي از اپلت که م برخي محدوديت .توانيد از کليک وسط نيز استفاده کنيد يم

:بر روي آن کليک راست کنيد، وجود دارد

خود را وصخصمها داراي منوهاي مخصوص خود هستند و منوهاي برخي از اپلت �

ها هاي خاصي از اپلت در چنين مواردي شما بايد بر روي بخش .کنند يهنگام راست کليک باز م

ها، به جاي کليک راست بر روي هر دگمه، بايد براي مثال، در مورد اپلت ليست پنجره .کليک کنيد

.بر روي گيره آن که در سمت چپ آن قرار دارد، راست کليک کنيد

توانيد براي انتخاب کردن اپلت يهايي هستند که از آنها نم ها داراي بخش برخي از اپلت �

فرمان داراي محلي براي تايپ دستور است که از آن براي مثال اپلت دستورات خط .استفاده کنيد

هاي اپلت بايد از ساير بخشو توانيد براي کليک وسط يا راست بر روي اپلت استفاده کنيد ينم

.استفاده کنيد

١ويرايش تنظيمات اپلت

:ها، بايد مراحل زير را انجام دهيد براي ويرايش تنظيمات اپلت

پنجره تنظيمات .را انتخاب کنيد Preferencesگزينه بر روي اپلت راست کليک کرده و .۱

1 Applet

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٧٠

.متفاوت استبا يكديگر ها اپلت

.کليک کنيد Closeپس از اتمام بر روي .۲

ها اجرا کننده

:شود يزير انجام م هاي کنيد، يکي از عمليات يهنگامي که بر روي يک اجرا کننده کليک م

.شود ييک برنامه کاربردي اجرا م �

.شود ياجرا ميک دستور خاص �

.شود يفايل باز م يتيک پوشه در پنجره مدير �

URLهاي وب يبه نشان .شود يمشخص باز م URLيک مرورگر وب در يک نشاني �

.گردد يم گفته

مختلفي براي URLهاي يميزکار گنوم داراي نشان .شود يخاص باز م URLيک نشاني �

.هاي مختلف ميزکار است تسهيل دسترسي به بخش

:شوند يهاي زير از ميزکار گنوم يافت م ها در بخش کنندهاجرا

.شوند يهايي نمايش داده م ها به صورت آيکون ها، اجرا کننده بر روي پنل: ها پنل �

هر منو .شوند يهاي منو نمايش داده م ها به شکل آيتم بر روي منوها، اجرا کننده: منوها �

.معموال داراي يک آيکون هم هست

.شوند يهايي نمايش داده م ها به صورت آيکون بر روي ميزکار، اجرا کننده :ميزکار �

تنظيمات هر اجرا کننده شامل نام، .امکان تغيير تنظيمات هر اجرا کننده به سادگي وجود دارد

.باشد يآيکون و شيوه اجراي اجرا کننده م

:زير امکان پذير است هاي راهها از اضافه کردن اجرا کننده به پنل

براي ايجاد يک اجرا کننده کافي است تا بر روي يک فضاي :ها از منوي مربوط به پنل �

Customو سپس Add To Panelخالي موجود بر روي يک پنل راست کليک کرده و گزينه

Application Launcher براي اضافه .پنجره ايجاد اجرا کننده باز خواهد شد .را انتخاب کنيد

سپس .را انتخاب کنيد Application Launcher، گزينه موجود به پنلکردن يک اجرا کننده

.اجرا کننده را از منوها انتخاب کنيد

براي اضافه کردن يک اجرا کننده از هر منو، يکي از مراحل زير را انجام :از هر منو �

:دهيد

و بر ها را باز کرده و اجرا کننده مورد نظرتان را کشيده يک منوي حاوي اجرا کننده •

.روي يک پنل يا ميزکار رها کنيد

ها را باز کرده و بر روي اجرا کننده مورد نظرتان کليک يک منوي حاوي اجرا کننده •

-۳شکل .را انتخاب کنيد Add this launcher to panelسپس گزينه .راست کنيد

.دهد ياين منو را نمايش م ۱۷

براي اضافه کردن يک اجرا کننده به يک پنل از طريق مدير :فايل يتاز برنامه مدير �

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٧١

.را پيدا کرده و آنرا به يک پنل يا ميزکار کشيده و رها کنيد .desktopفايل، يک فايل از

منوي اضافه کردن اجرا کننده به پنل ۱۷-۳شکل

استفاده از پنجره ايجاد اجرا کننده

شکل .استفاده از پنجره ايجاد اجرا کننده، مراحل زير را انجام دهيدبراي ايجاد يک اجرا کننده با

.دهد ياين پنجره را نمايش م ۳-۱۸

Add toخالي از پنل راست کليک کرده و از منوي مربوط به پنل گزينه قسمت بر روي �

Panel و سپسCustom Application Launcher را انتخاب کنيد.

.وارد کنيدپنجره و توضيح را در اين دستور اجراييتوانيد فيلدهاي نام، نام يم �

پنجره ايجاد اجرا کننده ۱۸-۳شکل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٧٢

دستوارت اجرا کننده

در .باشد وابسته مي Typeبه منوي وارد کنيد، Commandتوانيد در فيـلد ينوع دستوراتي که م

توانيد يک دستور عادي وارد يرا انتخاب کنيد، م Applicationصورتي که از اين منو گـزينه

.تعدادي دستور نمونه آورده شده است ۱۲-۳در جدول .کنيد

تعدادي دستور اجرا کننده مثال ۱۲-۳جدول

عمليات دستور نمونه

gedit برنامه ويرايشگر متنيgedit کند يرا اجرا م.

ويرايش مشخصات يک اجرا کننده

:مراحل زير را انجام دهيدبراي ويرايش مشخصات يک اجرا کننده،

.بر روي اجرا کننده مورد نظرتان راست کليک کنيد تا منوي مربوط به آن باز شود �

را انتخاب کنيد و در پنجره ايجاد اجرا کننده، مقادير مورد نظرتان Propertiesگزينه �

.را ويرايش کنيد

.کليک کنيد تا پنجره بسته شود Closeپس از اتمام بر روي �

ها دگمه

.کنيد تر آسانتوانيد دسترسي به برخي از امور پرکاربرد را يها، م هاي پنل با استفاده از دگمه

دگمه خروج اجباري

.توانيد پنجره يک برنامه کاربردي خاص را انتخاب کرده و آنرا ببنديد يبا استفاده از اين دگمه، م

اين براي مواقعي مفيد است که يک برنامه کاربردي خاص قفل شده و به دستورات کاربر پاسخ

براي بستن پنجره، کافي است بر روي اين دگمه کليک کرده و سپس بر روي پنجره .دهد ينم

براي اضافه کردن اين .دهيد را فشار Escدر صورت انصراف، کليد .برنامه مورد نظر کليک کنيد

را Add to Panelخالي روي پنــل راست کليک کرده و سپس قسمت روي پنل، در دگمه بر

.کليک کنيد Force Quitانتخاب و بر روي

هاي کاربردي دگمه اجراي برنامه

براي اضافه .هاي کاربردي اسـتفاده کنيد توانيد براي باز کردن پنجره اجراي برنامه ياز اين دگمه م

را انتخاب و Add to Panelروي پنل راسـت کليـک کـرده و سپس کردن اين دگمه بر روي پنل،

نيز Alt+F2هاي هاي کاربردي را با فشردن کليد پنجره اجراي برنامه .کليک کنيد Runبر روي

.توانيد باز کنيد يم

دگمه گرفتن عکس از صفحه نمايش

براي اضافه کردن اين دگمه .توانيد از صفحه نمايش خود عکس بگيريد يبا استفاده از اين دگمه م

را Add to Panelبر روي پنل، در يک فضاي خالي روي پنل راسـت کليک کـرده و سپـس

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٧٣

.کليک کنيد Screenshotانتـخاب و بر روي

دگمه جستجو

براي اضافه کردن اين .با کليک بر روي اين دگمه، ابزار جستجوي ميزکار گنوم باز خواهد شد

Search Forرا انتخاب و بر روي Add to Panelت کليک کرده و سپس دگمه بر روي پنل، راس

Files کليک کنيد.

دگمه نمايش ميزکار

براي .ها کوچک شده و ميزکار نمايش داده خواهد شد با کليک بر روي اين دگمه، تمامي پنجره

ر روي را انتخاب و ب Add to Panelاضافه کردن اين دگمه روي پنل راست کليک کرده و سپس

Show Desktop کليک کنيد.

Notification Area اپلت

را دنکاربرد خاصي دار ي كههاي برنامه هاي تواند آيکون ياين اپلت به طور پيش گزيده فعال بوده و م

هاي فشرده صوتي، آيکون آن در براي مثال هنگام اجرا برنامه پخش کننده ديسک .دننمايش ده

براي اضافه کردن اين اپلت بر روي پنل، راست کليک کرده و .شود ياين بخش نمايش داده م

.کليک کنيد Notification Areaرا انتخاب و بر روي Add to Panelسپس

منوها

:هاي ميزکار گنوم خود اضافه کنيد توانيد انواع منوهاي زير را به پنل يشما م

افزارهاي تمامي نرمتوانيد به ياز طريق اين منو، م): Main Menu(منوي اصلي �

براي اضافه کردن اين .هاي پيکربندي دسترسي پيدا کنيد کاربردي استاندارد، دستورات و گزينه

و بر روي كرده را انتخاب Add to Panel، و سپس بر روي پنل راست كليك كنيد منو به پنل

Main Menu افه کنيدبه هر پنل که مايل باشيد اضرا توانيد منوي اصلي يم .کليک کنيد.

توانيد به تمامي ياز طريق منوهاي موجود در اين منو، م): Menu Bar(نوار منو �

براي اضافه .هاي پيکربندي دسترسي پيدا کنيد افزارهاي کاربردي استاندارد، دستورات و گزينه نرم

Add to Panelکردن اين منو به پنل، در يک فضاي خالي روي پنل راست کليک کرده و سپس

.کليک کنيد Menu Barرا انتخاب و بر روي

هاي کاربردي منوهاي سيستمي حاوي برنامه): System Menus(منوهاي سيستمي �

منوهاي .توانيد از آنها در ميزکار گنوم خود استفاده کنيد ياستاندارد و ابزارهايي هستند که م

براي اضافه کردن اين .منوهاي سيستمي هستند Systemو Applicationsموجود در منوهاي

Entireهاي موجود در منو راست کليک کرده، گزينه منوها به پنل، بر روي يکي از اجرا کننده

Menu را انتخاب و سپسAdd this as menu to panel را انتخاب کنيد.

به همراه يك عالمت فلش كوچك کنيد، يهاي خود اضافه م منوهايي را که به اين صورت به پنل

۱۹- ۳شکل .دهد اين آيتم يک منو يا يک کشو است يکه نشان م شوند خود ظاهر مي كنار

.دهد ياي از يک پنل حاوي دو منوي سيستمي را نمايش م نمونه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

پنل با دو منوي سيستمي

امکان بازکردن و بستن کشوها دقيقا همانند آنچه

تواند حاوي تمامي ييک کشو م .دهد، وجود دارد

.ها و غيره باشد ها، منوها، اپلت هايي که بر روي يک پنل وجود دارند، مانند اجرا کننده

هاي هاي موجود در آن همانند آيتم فاده از آيتم

يک کشوي حاوي يک منو و چند اجرا کننده را

يک کشوي نمونه

.ها، امکان پذير است ها به منو به همان شيوه پنل

.براي بازکردن يک کشو، بر روي آيکون کشو کليک کنيد

: وجود دارد

روي قسمت خالي براي اضافه کردن يک کشو به پنل، در

.کليک کنيد Drawerرا انتخاب و بر روي

هاي براي اضافه کردن يک کشو به پنل، بر روي يکي از اجرا کننده

Entire Menu را انتخاب و سپسAdd this as

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٧٤

پنل با دو منوي سيستمي ۱۹-۳شکل

کشوها

امکان بازکردن و بستن کشوها دقيقا همانند آنچه .ها هستند کشوها يکي از امکانات اضافي پنل

دهد، وجود دارد يها رخ م هنگام نمايش و مخفي کردن پنل

هايي که بر روي يک پنل وجود دارند، مانند اجرا کننده آيتم

فاده از آيتمکنيد، امکان است يهنگامي که يک کشو را باز م

يک کشوي حاوي يک منو و چند اجرا کننده را ۲۰-۳شکل .موجود در يک پنل وجود دارد

.دهد ينمايش م

يک کشوي نمونه ۲۰-۳شکل

ها به منو به همان شيوه پنل امکان حذف و اضافه کردن آيتم

بستن يک کشوباز کردن و

براي بازکردن يک کشو، بر روي آيکون کشو کليک کنيد

اضافه کردن کشو به پنل

وجود داردهاي زير براي اضافه کردن يک کشو به يک پنل، راه

براي اضافه کردن يک کشو به پنل، در :از طريق منوي مربوط به پنل �

را انتخاب و بر روي Add to Panelپنل راست کليک کرده و سپس

براي اضافه کردن يک کشو به پنل، بر روي يکي از اجرا کننده :از طريق تمام منوها �

Entire Menuموجود در منو راست کليک کرده، گزينه

drawer to panel را انتخاب کنيد.

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٧٥

اضافه کردن آيتم به کشو

.ها است هاي جديد به پنل هاي جديد به کشوها دقيقا مانند اضافه کردن آيتم دن آيتماضافه کر

ويرايش مشخصات کشو

Propertiesبراي ويرايش مشخصات يک کشو، بر روي کشوي مربوطه راست کليک کرده و گزينه

.اند شرح داده شده ۱۷-۳مشخصات موجود در پنجره تنظيمات کشو، در جدول .را انتخاب کنيد

مشخصات پنجره تنظيمات کشو ۱۷-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Size اندازه کشو را تنظيم کنيد.

Icon آيکوني را که نمايش دهنده کشو خواهد بود تنظيم کنيد.

Show hide buttons

.هاي مخفي کردن روي کشو، فعال کنيد اين گزينه را براي نمايش دگمه

Arrows on hide button

توانيد يهاي مخفي کردن روي کشو فعال بودند، م در صورتي که نمايش دگمه

.هاي روي آنها نمايش داده شوند يا خير تعيين کنيد که فلش

.همانند تغيير پس زمينه پنل وجود دارد Backgroundامکان تغيير پس زمينه کشو از طريق لبه

پس از اتمام .ها را مطالعه کنيد پنل توانيد بخش تنظيم پس زمينه يبراي اطالعات بيشتر م

.کليک کنيد Closeتنظيمات، بر روي دگمه

کار کردن با منوها

.زيمپردا ميدر اين بخش به نحوه کار کردن با منوهاي ميزکار گنوم

آشنايي با منوها

ها حاوي منوها پنل .هاي ميزکار گنوم دسترسي پيدا کنيد توانيد به تمامي بخش ياز طريق منوها م

تر کارهايتان بهره ها جهت انجام هرچه راحت توانيد از ترکيب منوها و پنل يبنابراين م .هستند

امکان دسترسي به .هاي ميزکار کپي کنيد هاي منو را بر روي پنل توانيد آيتم يبه راحتي م .بگيريد

:منوهاي زير از طريق ميزکار گنوم وجود دارد

Applicationsتوانيد به منوي ياز طريق منوي اصلي م ): MenuMain(منوي اصلي �

.هاي خود داشته باشيد منوي اصلي بر روي پنل چندينتوانيد يم .دسترسي پيدا کنند

Applications ،Placesتوانيد به منوهاي ياز طريق نوار منو م ):Menu Bar(نوار منو �

هاي خود داشته منوي اصلي بر روي پنل چندينتوانيد يم .دسترسي داشته باشيد Systemو

.باشيد

هاي کاربردي، توانيد به برنامه يم Applicationsاز طريق منوي :Applicationsمنوي �

.هاي پيکربندي دسترسي پيدا کنيد دستورات و گزينه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٧٦

هاي مختلف ميزکار مانند توانيد به بخش يم Placesاز طريق منوي :Placesمنوي �

.دسترسي داشته باشيد ...کامپيوتر وصفحه خانگي،

توانيد به ابزارهاي پيکربندي ميزکار، يم Systemاز طريق منوي :Systemمنوي �

.دسترسي داشته باشيد ...ابزارهاي مديريت سيستم، راهنما، منوي خروج از سيستم و

توانيد از يم با استفاده از اين منو .با راست کليک بر روي ميزکار، منوي ميزکار باز خواهد شد

.هاي مختلفي کارهاي خود را انجام دهيد راه

امکانات منو

:زير باشند هاي قسمتتوانند حاوي يمنوها م

زير منوها �

هاي منو ها و آيتم اجرا کننده �

با .در صورتي که در سمت راست منو يک عالمت فلش وجود داشته باشد، منو داري زير منو است

هاي موجود در زيرمنو را باز توانيد آيتم يم .شود يگر ماوس بر روي آن، زير منو باز م بردن اشاره

.کنيد

يا دستوري را اجرا کنيد، اجرا کننده برنامه يهنگامي که در منو بر روي يک اجرا کننده کليک م

ن منو شما را قادر يا .با راست کليک بر روي يک اجرا کننده، منويي باز خواهد شد .کند يم

بعداًدر مورد اين منو .سازد تا آن آيتم را به پنلي اضافه کرده و يا کارهاي ديگري انجام دهيد يم

با .، شکل ظاهري منوها نيز تغيير پيدا مي کندفرض پيشقالب با تغيير .توضيح داده خواهد شد

.را تغيير دهيد اوبونتو فرض پيشقالب يا تم توانيد ي، مقالباستفاده از ابزار تنظيمات

هاي منو مربوط به آيتم Popupمنوي

هاي موجود در منوها داراي يک منوي مربوط هستند که با کليک راست بر روي آيتم منو باز آيتم

:توانيد عمليات زير را انجام دهيد يشده و داراي زير منويي است که از طريق آن م

.ها هايي بر روي پنل اجرا کنندههاي منو به صورت اضافه کردن آيتم �

.ها به صورت منو يا کشو اضافه کردن منوها به پنل �

گرفتن عکس از صفحه نمايش

:توانيد از روي صفحه نمايش عکس بگيريد يهاي زير م با استفاده از راه

.ها با استفاده از دگمه گرفتن عکس موجود روي پنل :ها از روي پنل �

.Applications>Asseccories منويدر موجود Take Screenshot از طريق �

هاي پنجره اجراي برنامهدر screenshot-panel-gnomeاز طريق اجراي دستور �

.دهد يم توضيحهاي اين دستور را ، آرگومان۱۲-۳جدول .کاربردي

Name قسمت توانيد از ينام فايل تصوير را م .کليک کنيد Saveبراي ذخيره عکس، بر روي دگمه

۲۱-۳شکل .قابل تنظيم است Save in folder قسمتمسير ذخيره فايل نيز از .تعيين کنيد

.دهد يپنجره ابزار گرفتن عکس را نمايش م

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٧٧

Gnome-panel-screenshot يآرگومان ها ۱۲-۳جدول

کاربرد گزينه

--window

gnome-panel-screenshotبا ارسال اين آرگومان به همراه دستور

در صورتي که دستور را بدون اين .عکس از پنجره فعال گرفته خواهد شد

.آرگومان اجرا کنيد، عکس از روي تمام صفحه گرفته خواهد شد

--delay=seconds گرفته خواهد شد ، عكسثانيه تاخيرچند با ارسال اين آرگومان، پس از.

--help -gnome-panelهاي دستور با ارسال اين آرگومان در خط فرمان، گزينه

screenshot نمايش داده خواهد شد.

پنجره گرفتن عکس از صفحه نمايش ۲۱-۳شکل

ويرايش محتويات منوها

تا محتويات موجود در منوها را ويرايش توانيد مي) Menu Editor(از طريق ابزار ويرايشگر منوها

قرار Edit Menus اين ابزار در منوي .هاي مورد نظر خود را فعال يا غير فعال کنيد کرده و آيتم

.براي اين منظور بايد بر روي منوي اصلي راست كليك كرده و اين گزينه را انتخاب كنيد .دارد

مدير فايل ناتيلوس

بدون وجود يک برنامه .افزارهاي ميزکار است مهمترين و پرکاربردترين نرمبرنامه مدير فايل يکي از

.نيستمدير فايل، ابزارهاي ميزکار کامل

آشنايي با مدير فايل ناتيلوس

فراهم را هاي کاربردي ها و برنامه مدير فايل ناتيلوس امکان دسترسي آسان و يکپارچه به فايل

:کان انجام کارهاي زير وجود داردبا استفاده از مدير فايل ام .سازد يم

.ها ها و فايل ايجاد پوشه �

.ها ها و پوشه نمايش فايل �

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٧٨

.ها ها و پوشه مديريت فايل �

.ها اجراي اسکريپت �

.ها ها و پوشه سفارشي کردن فايل �

.خاص URLباز کردن آدرسهاي �

.CDها بر روي نوشتن داده �

ها ها و پوشه جستجوي فايل �

:هاي زير وجود دارد ها از طريق راه و پوشه ها امکان دسترسي به فايل

ها ها و فايل توانيد بين پوشه ياز طريق پنجره مرورگر ناتيلوس، م :ها ها و پوشه مرور فايل �

.حرکت کنيد

اين امکان وجود دارد تا ناتيلوس :يئ جداگانهها به صورت ش ها و پوشه حرکت بين فايل �

را طوري تنظيم کنيد تا با هر فايل يا پوشه به صورت يک شي جداگانه رفتار شده و اين اشياء در

.هاي جداگانه باز شوند پنجره

هاي فعال رابط کاربري گنوم ميزکار يکي از بخش .کند يناتيلوس همچنين ميزکار را مديريت م

.است

ها مرور فايل

پنجره مدير فايل ۲۲-۳شکل .استفاده کنيد ١نيد از پنجره ناتيلوس براي مرور فايل سيستمتوا يم

.دهد يناتيلوس را نمايش م

1 File system

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٧٩

پنجره مدير فايل ناتيلوس ۲۲-۳شکل

هاي پنجره مدير فايل بخش

امکان .شده استداده يح وضت ۱۳- ۳هاي مختلف پنجره مدير فايل ناتيلوس در جدول بخش

:پذير است هاي زير امکان ها در پنجره مدير فايل از راه ها و پوشه دسترسي به فايل

در نوار موردنظر پوشه آدرسهاي موقعيت و يا ورود مستقيم کليک بر روي دگمه �

.ودش ميفعال Ctrl+Lهاي موقعيت که با دگمه

فعال و F9كه با زدن كليد کليک بر روي آيتم موجود در نماي درختي قاب کناري �

.شود غيرفعال مي

.ناتليوس کليک بر روي يک پوشه يا فايل در �

.، يک منو نمايش داده خواهد شدناتليوسهمچنين با راست کليک بر روي پنچره �

براي مثال راست کليک بر روي يک پوشه يا .بسته به محل كليك متفاوت استمحتويات اين منو

.راست کليک بر روي پس زمينه پنجره يا فايل

قاب نمايش

:تواند اقالم زير را نمايش دهد يمناتليوس همانطور که در جدول قبل نيز اشاره شد، قاب نمايش

ها انواع فايل �

ها پوشه �

FTPهاي محتويات سايت �

هاي خاص URLهاي مربوط به موقعيت �

دروني اقدام به پيش نمايش يا پخش برخي از تواند بصورت يمدير فايل داراي قابليتي است که م

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٨٠

براي .تواند باعث صرفه جويي در زمان و منابع سيستم شود ياين قابليت م .کند ها انواع فايل

هاي مربوط به اين نوع هاي پيش نمايش داده شده، بايد از برنامه ويرايش و باز کردن کامل فايل

براي مثال، امکان .جره مدير فايل قابل تنظيم استنحوه نمايش نيز در پن .ها استفاده کنيد فايل

:هاي زير وجود دارد ها به صورت نمايش آيتم

.نمايش به صورت آيکون �

.نمايش به صورت ليست �

فايل ناتيلوس مختلف پنجره مدير يها بخش ۱۳-۳جدول

شرح بخش

نوار منورا بر روي مدير فايل توانيد کارهاي خود يحاوي منوهايي است که با استفاده از آنها م

.انجام دهيد

.اند طراحي شده ها، هايي است که براي تسهيل دسترسي به برخي از عمليات حاوي دگمه نوار ابزار

نوار موقعيت

:باشد يهاي زير م حاوي المان) Location Bar(نوار موقعيت

هاي اخير و يا فيلد ورود موقعيت به صورت دستي که با هاي مرور موقعيت دگمه �

.شود يفعال م Ctrl+Lهاي فشردن کليد

هاي نمايش داده تواند اندازه آيکون يهاي بزرگنمايي و کوچکنمايي که م دگمه �

.شده در درون پنجره را تغيير دهد

اي درون پنجره مدير ه که نحوه نمايش آيتم View asمنوي پايين افتادني �

.دهد يفايل را نمايش م

قاب کناري

:دهد يکارهاي زير را انجام م) Side pane(قاب کناري

.دهد ياطالعاتي در رابطه با فايل يا پوشه جاري نمايش م �

.کند يها را فراهم م ها و فايل تر بين پوشه امکان مرور آسان �

چه چيزي بايد بر روي قاب کناري کند يقاب کناري داراي يک منو است که تعيين م

:هاي زير قابل انتخاب هستند گزينه .نمايش داده شود

)Places(ها مكان �

)information(اطالعات �

)Tree(نماش درختي �

)History(سابقه �

)Notes(ها يادداشت �

)Emblems(نمادها �

توانيد آنرا از يشود، م يدر صورتي که قاب کناري در پنجره ناتيلوس نمايش داده نم

.فعال کنيد Side Paneبخش Viewمنوي

قاب نمايش ها انواع فايل �

ها پوشه �

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٨١

شرح بخش

FTPهاي محتويات سايت �

هاي خاص URLهاي مربوط به موقعيت �

.دهد ينمايش مرا اطالعاتي در مورد وضعيت کنوني نوار وضعيت

قاب کناري

قاب کناري .کليک کنيد Side Pane بر روي Viewاب کناري، از منوي قبراي فعال کردن نمايش

:هاي زير نمايش داده شود تواند به حالت يم

.دويسن يمها آنها و همچنين سايز پوشهاطالعاتي راجع به فايل و :اطالعات �

توانيد به هر فايل يا پوشه اضافه يدهد که م يليستي حاوي نمادها نمايش م :نمادها �

.كنيم ميدر مورد اين قابليت بعدا صحبت .کنيد

که موارديو ساير FTPهاي ها، سايت ها، پوشه ليستي حاوي جديدترين فايل: سوابق �

.دهد يايد را نمايش م مشاهده کرده

.کند يها فرا هم م ها و پوشه به فايل را هايي امکان اضافه کردن يادداشت: يادداشت �

صورت درختي که به آساني قابل مرور است، نمايش ساختار فايل سيستم را به : درخت �

.دهد يم

.براي بستن قاب کناري، کافي است که بر روي دگمه ضربدر روي آن کليک کنيد

نمايش و مخفي کردن اجزاي پنجره مدير فايل

:هاي زير اجزاي پنجره مدير فايل را مخفي کرده و يا نمايش دهيد توان با استفاده از روش يم

با .را کليک کنيد Side Paneگزينه Viewي کردن قاب کناري، از منوي براي مخف �

.کليک مجدد بر روي اين گزينه، قاب کناري مجددا نمايش داده خواهد شد

با .را کليک کنيد Main Toolbarگزينه Viewبراي مخفي کردن نوار ابزار، از منوي �

.کليک مجدد بر روي اين گزينه، نوار ابزار مجددا نمايش داده خواهد شد

.را کليک کنيد Location Bar گزينه Viewبراي مخفي کردن نوار موقعيت از منوي �

.با کليک مجدد بر روي اين گزينه، نوار موقعيت مجددا نمايش داده خواهد شد

با .را کليک کنيد Statusbarنه گزي Viewبراي مخفي کردن نوار وضعيت، از منوي �

.کليک مجدد بر روي اين گزينه، نوار وضعيت مجددا نمايش داده خواهد شد

)Home( نمايش پوشه خانگي

:براي نمايش پوشه خانگي از پنجره مدير فايل، يکي از مراحل زير را انجام دهيد

را فشار داده و سپس مسير پوشه خانگي را در Ctrl+Lهاي در پنجره مدير فايل کليد �

.شويد مينيز به صفحه خانگي منتقل ~ با تايپ کاراکتر .نوار موقعيت تايپ کنيد

کليک کرده و يا Home Folderبر روي گزينه Goدر پنجره مدير فايل، در منوي �

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٨٢

.را فشار دهيد Alt+Homeکليدهاي

.نيدکليک ک Homeدر نوار ابزار بر روي آيکون �

.در نوار ابزار کليک کنيد Reloadمحتويات پوشه، بر روي آيکون مشاهده اعمال تغييراتبراي

نمايش يک پوشه

:توانيد محتويات يک پوشه را نمايش دهيد يهاي زير م با استفاده از راه

.کليک کنيدموردنظر در قاب نمايش بر روي پوشه �

نوار موقعيت را فعال و مسير پوشه مورد نظرتان را در آن Ctrl+Lبا فشردن کليدهاي �

با .اين فيلد داراي قابليت کامل کردن خودکار مسير است .را فشار دهيد Enterکليد و تايپ کنيد

.كند ميمسير را براي شما کامل ناتليوس تايپ کاراکترها،

.ها استفاده کنيد از درختچه قاب کناري براي باز کردن پوشه �

.رويدر تدتر و بع هاي قبل به آيتمتوانيد يم Forwardو Backاستفاده از کليدهاي با �

و يا دگمه باال Upگزينه Goتوانيد از منوي يباالتر م سطح براي حرکت به يک پوشه �

.بر روي نوار ابزار استفاده کنيد

جستجوي ميزکار استفاده کنيدتوانيد پوشه مورد نظر خود را پيدا کنيد، از ابزار يدر صورتي که نم

.واقع است Placesدر منوي كه

قاب کناريساختار درختي استفاده از

اين .درختچه قاب کناري پنجره مدير فايل، نمايشي سلسله مراتبي از سيستم فايل کامپيوتر است

براي فعال کردن نمايش درختچه، گزينه .درختچه راهي براي مرور محتويات فايل سيستم است

Tree در قاب کناري انتخاب کنيدموجود را از منوي.

هاي اند، نشانگر پوشه هايي که با فلش به سمت راست مشخص شده اي، پوشه در ساختار درختچه

.هاي باز هستند اند، نمايانگر پوشه هايي که با فلش به سمت پايين مشخص شده بسته و پوشه

History استفاده از

هاي مرور شده را URLو نشاني FTPهاي ها، سايت ها، پوشه ي از فايلپنجره مرورگر فايل، ليست

و FTPهاي ها، سايت ها، پوشه توانيد مجددا به فايل يبا استفاده از اين ليست م .کند ينگهداري م

، از Historyبراي پاک کردن ليست .مرور شده دسترسي پيدا کنيد جديداًكه ي يهاURL ينشان

.را انتخاب کنيد Clear History، گزينه Goمنوي

Goبا استفاده از منوي Historyمرور ليست

ها در اين آيتم .کليک کنيد Goهاي مرور شده قبلي، بر روي منوي براي نمايش ليستي از آيتم

هاي مورد نظرتان، بر روي آن کليک براي باز شدن هر يک از آيتم .شوند يپايين منو نمايش داده م

.کنيد

ليست تاريخچه با استفاده از نوار ابزارمرور

:هاي زير استفاده کنيد توانيد از راه يبراي مرور ليست تاريخچه با استفاده از نوار ابزار، م

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٨٣

.نوار ابزار کليک کنيد Back، بر روي دگمه تر براي بازگشت به آيتم قبل �

.کنيدنوار ابزار کليک Forward، بر روي دگمه جلوتربراي بازگشت به آيتم �

، بر روي فلش به Historyهاي نمايش داده شده قبلي در براي نمايش ليستي از آيتم �

براي باز کردن آيتم .نوار ابزار قرار دارد، کليک کنيد Backسمت پايين که در سمت راست دگمه

.مورد نظر، بر روي آن کليک کنيد

، بر روي فلش به Historyدر جلوترهاي نمايش داده شده براي نمايش ليستي از آيتم �

براي باز کردن .نوار ابزار قرار دارد، کليک کنيد Forwardسمت پايين که در سمت راست دگمه

.را ببينيد ۲۳-۳شکل .آيتم مورد نظر، بر روي آن کليک کنيد

يکنار يها به همراه فلش Forwardو Back يها دگمه ۲۳-۳شکل

مدير فايلها در يک پنجره نمايش فايل

هاي يک پوشه در منوي براي بازنمايش فايل .ها را نمايش دهد تواند انواع مختلف فايل يم ناتليوس

View بر رويReload براي توقف بازنمايش، در اين منو بر روي .کليک کنيدStop کليک کنيد.

.موجود بر روي نوار ابزار نيز قابل استفاده هستند Stopو Reloadهاي براي اين دو عمل، دگمه

توانيد يم Viewهاي بزرگنمايي منوي هاي بزرگنمايي روي نوار ابزار و يا آيتم با استفاده از دگمه

مدير فايل داراي قابليت پيش .تغيير دهيد ناتليوسها را در ها و پوشه ميزان بزرگنمايي فايل

هاي هاي متني، برخي از انواع فايل هاي تصويري، فايل مانند فايلها نمايش برخي از انواع فايل

هاي تصويري در مدير فايل را نمايش فايل اي از پيش نمونه ۲۴-۳شکل .باشند مي صوتي و غيره

.دهد ينمايش م

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٨٤

هاي تصويري در ناتليوس پيش نمايش فايل ۲۴-۳شكل

هاي مورد عالقه براي ذخيره محل Bookmarkاستفاده از

هاي مورد عالقه، به اين محل .باشد يهاي مورد عالقه کاربر م مدير فايل داراي قابليت ذخيره محل

Bookmark ها از طريق منوي اين محل .شود گفته ميBookmarks قابل دسترسي هستند.

اضافه کردن نشانک

کليک Add Bookmarkبر روي Bookmarksو در منوي رفته آنجا هبراي ذخيره يک مسير، ب

.توانيد براي اين منظور استفاده کنيد ينيز م Ctrl+Dاز کليدهاي .کنيد

ها ويرايش نشانک

ها را نمايش پنجره ويرايش نشانک ۲۵-۳شکل .ها، به روش زير عمل کنيد براي ويرايش نشانک

.دهد يم

پنجره ويرايش .کليک کنيد Edit Bookmarksبر روي Bookmarksدر منوي �

.ها نمايش داده خواهد شد نشانک

سپس كنيد و انتخاب، را از بخش سمت چپ پنجره ، آنBookmarkبراي ويرايش يک �

اين بخش هاي قسمت .هاي سمت راست پنجره ويرايش کنيد را با استفاده از فيلد مشخصات آن

.باشد يوارد کردن نشاني نشانک مبراي که Locationبراي نام نشانک و Nameعبارتند از

Removeرا در اين پنجره انتخاب و بر روي دگمه براي پاک کردن يک نشانک، آن �

.کليک کنيد

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٨٥

ها ها و پوشه اضافه کردن يادداشت به فايل

هاي زير اين کار از طريق روش .ها يادداشت اضافه کنيد ها و پوشه اين امکان وجود دارد تا به فايل

:امکان پذير است

Propertiesاز پنجره �

در قاب کناري Notesاز طريق بخش �

ها پنجره ويرايش نشانک ۲۵-۳شکل

Propertiesاضافه کردن يادداشت از طريق پنجره

:، به روش زير عمل کنيدPropertiesبراي اضافه کردن يادداشت از طريق پنجره

.پوشه مورد نظر را را از پنجره مدير فايل انتخاب کنيدفايل يا �

نمايش داده Propertiesپنجره .را انتخاب کنيد Propertiesگزينه Fileاز منوي �

.خواهد شد

.در بخش مربوط به يادداشت، متن خود را تايپ کنيد .کليک کنيد Notesبر روي لبه �

نمادي که مشخص کننده داشتن .کليک کنيد Closeبراي بستن پنجره بر روي دگمه �

.شده استيادداشت است، به فايل يا پوشه اضافه

اي از نمونه ۲۶-۳شکل .پاک کنيد Notesبراي پاک کردن يادداشت، متن تايپ شده را از پنجره

.دهد ييک فايل داراي يادداشت را نمايش م

ها از فايل ييک ينماد يادداشت بر ر و ۲۶-۳شکل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٨٦

قاب کناري Notesاضافه کردن يادداشت از طريق بخش

:قاب کناري، به روش زير عمل کنيد Notesبراي اضافه کردن يادداشت از طريق بخش

.پوشه مورد نظر براي اضافه کردن يادداشت را باز کنيد �

در صورتي که قاب کناري نمايش داده .را انتخاب کنيد Notesدر قاب کناري، گزينه �

.کليک کنيد Side Paneبر روي گزينه Viewشود، در منوي ينم

نمادي براي نشان دادن يادداشت به .متن يادداشت خود را در بخش مربوطه تايپ کنيد �

.پوشه اضافه خواهد شد

.پاک کنيد Notesبراي پاک کردن يادداشت، متن تايپ شده را از بخش

ها ها و پوشه ويرايش ظاهر فايل

در .کند يمختلف فراهم م هاي راهها را از ها و پوشه لوس امکان ويرايش ظاهر فايلمدير فايل ناتي

.پردازيم يبه اين موضوع م ادامه

ها و نمادها آيکون

ها هنگامي که نمايش آيکون در مدير فايل فعال است، امکان اضافه کردن نمادهاي مختلف به فايل

کار ه آيکون کوچکي است که براي مشخص کردن يک فايل يا پوشه ب ،نماد .ها وجود دارد و پوشه

را importantتوانيد نمــاد يبراي مثال، براي مشخص کردن يک فايل به صورت مهم، م .رود يم

importantاي از يک فايل متني مشخص شده توسط نماد نمونه ۲۷-۳شکل .روي آن فعال کنيد

.دهد يرا نمايش م

:دارد زيرموارد اي براي گزيده مدير فايل نمادهاي پيش

هاي فقط خواندني فايل �

هاي بدون مجوز نوشتن و خواندن فايل �

ييک فايل متن يبر ر و importantنماد ۲۷-۳شکل

اضافه کردن نماد به يک فايل يا پوشه

:براي اضافه کردن يک نماد به يک فايل يا پوشه، به روش زير عمل کنيد

.فايل يا پوشه مورد نظر خود را انتخاب کنيد �

.کليک کنيد Propertiesآن کليک راست کرده و بر روي يبر رو �

.کليک کنيد Emblemدر پنجره باز شده، بر روي لبه �

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٨٧

.نماد مورد نظر خود را با کليک بر روي آن انتخاب کنيد �

.کليک کنيد Closeبراي بستن پنجره بر روي �

جديداضافه کردن نماد

:براي اضافه کردن نماد جديد، به روش زير عمل کنيد

Backgrounds andبر روي گزينه Editدر پنجره مدير فايل ناتيلوس، در منوي �

Emblems کليک کنيد.

.کليک کنيد Add a New emblemو سپس بر روي دگمه Emblemsبر روي دگمه �

.پنجره اضافه کردن نماد نمايش داده خواهد شد

.وارد کنيد Keywordسمت نام نماد را در �

کليک کنيد و تصوير مورد نظرتان را Imageبراي تنظيم تصوير نماد، بر روي دگمه �

.کليک کنيد OKانتخاب و بر روي

.کليک کنيد تا پنجره اضافه کردن نماد بسته شده و نماد ايجاد شود OKبر روي �

.پنجره تنظيم نمادها بسته خواهد شد Closeبا کليک بر روي دگمه �

.دهد يپنجره اصلي تنظيم نمادها را نمايش م ۲۸- ۳شکل

تغيير آيکون يک پوشه يا فايل

:براي تغيير آيکوني که نمايش دهنده يک فايل يا پوشه خاص است، به روش زير عمل کنيد

.فايل يا پوشه مورد نظر خود را انتخاب کنيد �

پنجره مشخصات نمايش داده خواهد .کليک کنيد Propertiesبر روي Fileدر منوي �

.شد

اي براي پنجره .کليک کنيد Select Custom Iconبر روي دگمه Basicدر لبه �

.انتخاب آيکون نمايش داده خواهد شد

.آيکون مورد نظر خود را انتخاب کنيد �

ديد فعال يکون جآکليک کنيد تا پنجره مشخصات بسته شده و Closeبر روي دگمه �

.شود

مراحل قبل را تكرار كرده و در پنجره مذكور بر روي ، فرض براي باز گرداندن آيکون به حالت پيش

Revert كليك كنيد.

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٨٨

تنظيم نمادها يپنجره اصل ۲۸-۳شکل

ها تغيير اندازه نمايش آيتم

براي تغيير اندازه نمايش به .دداررا ها در قاب نمايش ناتيلوس امکان تنظيم اندازه نمايش آيکون

:روش زير عمل کنيد

.کليک کنيد Zoom Inبر روي Viewبراي بزرگتر کردن اندازه نمايش، در منوي �

.کليک کنيد Zoom Outبر روي Viewبراي کاستن از اندازه نمايش، در منوي �

Normal Sizeبر روي Viewبراي بازگرداندن اندازه نمايش به حالت عادي در منوي �

.کليک کنيد

.هاي بزرگنمايي موجود بر روي نوار ابزار نيز استفاده کنيد توانيد از آيکون يبراي انجام اين کار م

براي بازگرداندن .کند يهاي هر پوشه را به طور جداگانه ذخيره م مدير فايل اندازه نمايش آيکون

.را برگزينيد Reset View to Defaultsگزينه Viewگزيده از منوي حالت نمايش به حالت پيش

ها ها و پوشه تنظيمات نمايشي فايل

تواند انواع مختلف يمدير فايل م .ها داراست هاي مختلفي براي نمايش محتويات فايل راه ناتليوس

گاهي براي باز کردن انواع .هاي کاربردي مربوط شده به آنها باز کند ها را با استفاده از برنامه فايل

.هاي کاربردي متعددي قابل انتخاب هستند ها، برنامه خاصي از فايل

تواند محتويات موجود در قاب نمايش ناتيلوس را به دو يهمانطور که قبال نيز اشاره شد، کاربر م

زار قرار که در زير نوار اب Viewبراي اين منظور بايد از منوي .حالت آيکون و ليست نمايش دهد

.دارد، استفاده کنيد

ها آيکون حالت نمايشها در مرتب کردن فايل

براي تنظيم نحوه .ها در قاب نمايش پنجره مدير فايل قابل تنظيم است نحوه مرتب سازي آيکون

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٨٩

Arrange Itemsگزينه .کليک کنيد Arrange Itemsبر روي Viewها، در منوي نمايش آيتم

:هاي زير مي باشد داراي يک زير منو با بخش

.ها است اي براي مرتب کردن دستي فايل گزينهحالت اول �

براساس نام، اندازه فايل، ها هايي براي مرتب کردن خودکار فايل مياني گزينههاي حالت �

.است ...نوع و

.هايي براي تنظيم نحوه چيدن فايل ها است بخش زير حاوي گزينه �

ها در هر مدير فايل نحوه مرتب کردن آيتم .دهد توضيح ميهاي اين زير منو را گزينه ۱۴- ۳جدول

ها به همان قبل، آيتماز در مراجعات بعدي به يک پوشه مرتب شده .كند ذخيره مي پوشه را

براي بازگرداندن نحوه مرتب کردن به .شوند که براي آنها تنظيم شده است يصورتي نمايش داده م

.کليک کنيد Reset View to Defaultsبر روي گزينه Viewگزيده، در منوي حالت پيش

Arrange Items يزير منو يها گزينه ۱۴-۳جدول

شرح گزينه

Manually .شود يها فراهم م با انتخاب اين گزينه، امکان مرتب کردن و چيدن دستي آيکون

.محل مورد نظر رها کنيدها را درون قاب نمايش کشيده و در توانيد آيکون يم

By Name

نحوه .ها با توجه به حروف الفبا مرتب خواهند شد با انتخاب اين گزينه، آيتم

در صورتي که مدير فايل .چيدمان به کوچک و بزرگ بودن حروف بستگي ندارد

ها در آخر نمايش داده هاي مخفي تنظيم شده باشد، اين فايل براي نمايش فايل

.خواهند شد

By Size

بزرگترين .ها با توجه به اندازه خود مرتب خواهند شد با انتخاب اين گزينه، آيتم

هاي با تعداد المان هنگام چيدمان با اندازه، پوشه .آيتم در ابتدا قرار خواهد گرفت

ها با توجه به مجموع بنابراين مرتب کردن پوشه .گيرند ميداخلي باالتر، جلوتر قرار

.گيرد يدرون آنها صورت نمهاي حجم آيتم

By Type ها با توجه به نوع خود به صورت الفبايي مرتب خواهند با انتخاب اين گزينه، آيتم

.شد

By Modification

Date

شان مرتب خواهند ها با توجه به آخرين تاريخ ويرايش با انتخاب اين گزينه، آيتم

.تدا قرار خواهند گرفتهاي با جديدترين تاريخ ويرايش در اب آيتم .شد

By Emblems

نمادهايي که بر روي آنها اضافه شده است، به ها با توجه با انتخاب اين گزينه، آيتم

.نحوه مرتب شدن به صورت الفبايي با توجه به نام نماد است .مرتب خواهد شد

.گيرند يهاي بدون نماد در آخر قرار م آيتم

Compact Layout

.گيرند يتر در کنار هم قرار م ها به صورت فشرده گزينه، آيتمبا انتخاب اين

Reversed با انتخاب اين گزينه، نحوه مرتب شدن انتخاب شده به صورت برعکس نمايش داده

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٩٠

شرح گزينه

Order مثال در صورتي که مرتب شدن الفبايي انتخاب شده باشد، حروف .خواهد شد

.پاياني در ابتدا قرار خواهند گرفت

اندازه يک آيکون در مدير فايلتغيير

ها را تواند اندازه آيکون يهنگامي که نمايش به صورت آيکون در مدير فايل فعال است، کاربر م

:براي اين منظور به روش زير عمل کنيد .تغيير دهد

را Stretch Iconگزينه Editاز منوي بر روي آيتم مورد نظر راست کليک کرده و �

.اي است شود که در هر گوشه آن داراي دستگيره يمربعي دور آيتم نمايش داده م .انتخاب کنيد

.ها را با کليک گرفته و آيکون را به اندازه مورد نظر خود تغيير دهيد دستگيره �

Restore Icon'sن کليک راست کرده و گزينه آ براي باز گرداندن آيکون به اندازه قبلي، بر روي

Original Size هاي موجود بر روي ميزکار خود توانيد آيکون يبه همين روش م .ب کنيدرا انتخا

.را نيز ويرايش کنيد

سفارشي کردن مدير فايل

در .هاي کاربر وجود دارد يامکان سفارشي سازي مدير فايل براي سازگاري با تقاضاها و نيازمند

.زيمپردا يماين بخش به بررسي چگونگي سفارشي کردن تنظيمات مدير فايل ناتيلوس

انجام تنظيمات

براي باز .شود يبراي انجام تنظيمات مدير فايل، از پنجره تنظيمات مدير فايل ناتيلوس استفاده م

پنجره تنظيمات به .کليک کنيد Preferencesبر روي گزينه Editکردن اين پنجره، در منوي

:هاي زير تقسيم شده است بخش

.نمايش فرض تنظيمات پيش �

.هاي متني قابل اجرا و سطل زباله ها، فايل ها و پوشه رفتار فايلنحوه �

.ها اطالعات قابل نمايش در کنار عنوان آيکون �

.نمايش براي بهبود سرعت اجرايي مدير فايل هاي پيش گزينه �

انجام تنظيمات نمايش

هاي موجود در اين لبه را گزينه ۱۵- ۳جدول .كليك كنيد Viewsدر صفحه باز شده بر روي لبه

.استوضيح داده ت

Preferencesلبه يها گزينه ۱۵-۳جدول

شرح المان

View new folders using هنگامي .کند يها را تنظيم م گزيده براي پوشه حالت نمايش پيش

.کنيد، با اين حالت نمايش داده خواهد شد ياي را باز م که پوشه

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٩١

شرح المان

.امکان انتخاب براي نمايش به صورت آيکون يا ليست وجود دارد

Arrange items مانند .کند يها تنظيم م را در پوشه فرض حالت مرتب سازي پيش

.مرتب سازي با نام، اندازه، نوع و غيره

Sort folders before files شود ميها نمايش داده ها پيش از فايل با انتخاب اين گزينه، پوشه.

Show hidden and backup files

هاي مخفي و پشتيبان در قاب نمايش با انتخاب اين گزينه، فايل

هايي هستند که نام هاي مخفي فايل فايل .نشان داده خواهند شد

هاي پشتيبان در پايان نام خود شود و فايل يآنها با يک نقطه آغاز م

ناتليوس آنها را به در اين صورت .هستند~ داراي يک کاراکتر

.دهد مييک فايل مخفي نمايش صورت

Default zoom level با استفاده از اين گزينه که براي حالت آيکون و ليست موجود است،

.را تنظيم کنيد فرض توانيد مقدار بزرگنمايي پيش يم

Use compact layout تري در کنار ها در حالت فشرده ها و پوشه با انتخاب اين گزينه، فايل

.شوند ميهم نمايش داده

Text beside icons جاي نمايش داده شدن ه ها ب هاي آيکون با انتخاب اين گزينه، متن

.شوند يدر زير آيکون، در کنار آن نمايش داده م

Show only folders ر حالت نمايش درختچه در قاب کناري، تنها با انتخاب اين گزينه، د

.شوند يها نمايش داده م پوشه

ها فايل انجام تنظيمات رفتار

هاي موجود در گزينه ۱۶-۳جدول .کليک کنيد Behaviorبر روي لبه Preferencesدر صفحه

.استوضيح داده اين لبه را ت

Behavoirلبه يها گزينه ۱۶-۳جدول

شرح گزينه

Single click to activate items

توان آنها را اجرا كرد ميها، با انتخاب اين گزينه، با يک کليک بر روي آيتم

گر ماوس بر روي آيتم، نام آن آيتم به اشارهبردن با .ها را باز كرد يا پوشه

.شود يصورت زير خط دار نمايش داده م

Double click to activate items

توان آنها را اجرا كرد ميها، با انتخاب اين گزينه، با دوبار کليک بر روي آيتم

.ها را باز كرد يا پوشه

Run executable files when they are clicked

هاي متني قابل اجرا بدون سوال اجرا خواهند با انتخاب اين گزينه، فايل

هاي اسکريپت پوسته يلتوان به فا يهاي متني قابل اجرا م از فايل .شد

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٩٢

شرح گزينه

.فرمان اشاره کرد

View executable files when they are clicked

يرايشگر ومتني قابل اجرا در يک يها با انتخاب اين گزينه، محتويات فايل

.شوند يمتني نمايش داده م

Ask each time ي قابل هاي متن با انتخاب اين گزينه، در مورد اجرا يا نمايش محتويات فايل

.اجرا از کاربر سوال خواهد شد

Ask before emptying the Trash or deleting files

، از کاربر سطل آشغالبا انتخاب اين گزينه، پيش از پاک شدن محتويات

.گرفته خواهد شد يهتاييد

Include a Delete command that bypasses Trash

ها براي پاک کردن مستقيم فايل Deleteگزينه با انتخاب اين گزينه،

:شود يهاي زير اضافه م ، به بخشسطل آشغالآنها به انتقال بدون

.Editمنوي �

ها يا ها، پوشه منوي زمينه مربوط به کليک راست بر روي فايل �

.هاي ميزکار آيتم

از روي فايل براي هميشهبا انتخاب اين گزينه، فايل يا پوشه انتخاب شده

.سيستم حذف خواهد شد

ها انجام تنظيمات عنوان آيکون

هنگامي که درجه بزرگنمايي كه عنوان آيکون به جز نام داراي سه مورد اطالعات ديگر نيز هست

امکان تنظيم چگونگي نمايش اين اطالعات اضافه عنوان .شوند يشود، نشان داده م يافزايش داده م

.آيکون وجود دارد

کليک Editها، در پنجره مدير فايل ناتيلوس، بر روي منوي براي انجام تنظيمات عنوان آيکون

تنظيمات اطالعات .کليک کنيد Displayبر روي لبه .را انتخاب کنيد Preferencesکرده و

هاي اين سه منو گزينهدرباره ۱۷- ۳جدول .استدسترسي قابل Icon Captionاز بخش ياضاف

.دهد توضيح مي

يپايين افتادن يسه منو يها گزينه ۱۷-۳جدول

شرح اطالعات

Size شود يها نمايش داده م با انتخاب اين گزينه، اندازه آيتم.

Type شود يبا انتخاب اين گزينه، نوع فايل نمايش داده م.

Date modified شود يها نمايش داده م با انتخاب اين گزينه، آخرين تاريخ ويرايش آيتم.

Date accessed شود يها نمايش داده م با انتخاب اين گزينه، آخرين تاريخ دسترسي به آيتم.

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٩٣

شرح اطالعات

Owner ،شود ينمايش داده منام كاربري كه به آيتم دسترسي دارد با انتخاب اين گزينه.

Group ،شود يگروهي که آيتم به آن تعلق دارد، نمايش داده منام با انتخاب اين گزينه.

Permissions هاي سه حرفي نمايش داده با انتخاب اين گزينه، مجوزهاي آيتم به صورت دسته

.-- rwxrw-r-براي مثال .شود يم

Octal permissions

براي .شود يبا انتخاب اين گزينه، مجوزهاي آيتم به صورت عدد نمايش داده م

.764مثال

MIME type براي .شود ينمايش داده م نام رسمي نوع فايلبا انتخاب اين گزينه، اطالعات

.text/htmlمثال

None با انتخاب اين گزينه، هيچ اطالعاتي نمايش داده نخواهد شد.

اطالعات مربوط نمايش ليستهاي انجام تنظيمات ستون

نمايش ليست و ترتيب آنها را تنظيم حالت هاي نمايش داده شده در اين امکان وجود دارد تا ستون

Editهاي ليست، در پنجره مدير فايل ناتيلوس، بر روي منوي براي انجام تنظيمات ستون .کنيد

.کليک کنيد List Columnsبر روي لبه .را انتخاب کنيد Preferencesکلــيک کرده و

.و غير فعال شدن هستندقابل فعال Hideو Showهاي هاي مختلف با کليک بر روي دگمه ستون

ها را تنظيم توانيد ترتيب نمايش ستون يم Move Downو Move Upهاي با استفاده از دگمه

.دهد وضيح ميهاي قابل استفاده در نمايش ليست را ت ستون ۱۸-۳جدول .کنيد

هاي قابل استفاده در نمايش ليست ستون ۱۸-۳جدول

شرح اطالعات

Name شود گزينه، ستون نام آيتم نمايش داده ميبا انتخاب اين.

Size شود با انتخاب اين گزينه، ستون اندازه آيتم نمايش داده مي.

Type شود با انتخاب اين گزينه، ستون نوع آيتم نمايش داده مي.

Date Modified شود با انتخاب اين گزينه، ستون تاريخ ويرايش آيتم نمايش داده مي.

Date Accessed شود با انتخاب اين گزينه، ستون تاريخ دسترسي به آيتم نمايش داده مي.

Group با انتخاب اين گزينه، ستون نمايش دهنده گروهي که آيتم به آن تعلق دارد،

.شود نمايش داده مي

MIME type شود نمايش داده مينام رسمي فايل، با انتخاب اين گزينه، ستون نمايش دهنده.

Octal Permissions

با انتخاب اين گزينه، ستون نمايش مجوزهاي دسترسي به صورت عددي نمايش

. شود داده مي

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٩٤

شرح اطالعات

Owner شود با انتخاب اين گزينه، ستون مالک آيتم نمايش داده مي.

Permissions هاي با انتخاب اين گزينه، ستون نمايش مجوزهاي دسترسي به صورت دسته

.شود تايي نمايش داده ميحرفي سه

١نمايش انجام تنظيمات پيش

نمايش در قابليت پيش .ها است نمايش برخي از انواع فايل مدير فايل ناتيلوس داراي قابليت پيش

با استفاده از تنظيمات .تواند باعث کندتر شدن سرعت عملکرد آن شود يبرخي موارد م

نمايش داراي پنجره تنظيمات پيش .بهينه کنيدتوانيد سرعت مدير فايل را ينمايش، م پيش

باشد که براي يها و غيره م هاي متني، صوتي، پوشه هايي براي چگونگي پيش نمايش فايل گزينه

براي انجام تنظيمات .قابل انتخاب هستند ۱۹-۳ها شرح داده شده در جدول گزينهاز هرکدام

را Preferencesکليک کرده و Editنمايش، در پنجره مدير فايــل ناتيلوس، بر روي منوي پيش

هاي قابل تنظيم در اين پنجره به قرار بخش .کليک کنيد Previewبر روي لبه .انتخــاب کنـــيد

.آمده است ۲۰-۳جدول

نمايش پنجره تنظيمات پيش يها گزينه ۱۹-۳جدول

شرح گزينه

Always

هاي بر روي شبکه هاي محلي و هم فايل نمايش هم بر روي فايل عمليات پيش

هاي بر روي شبکه از سرعت مناسبي در صورتي که ارتباط با فايل .شود ميانجام

اب اين گزينه تاثير منفي زيادي بر روي سرعت ناتيلوس خبرخوردار نباشد، انت

.خواهد داشت

Local Files Only

.دشو ميهاي موجود بر روي سيستم انجام نمايش تنها بر روي فايل عمليات پيش

Never کند ينمايش را غير فعال م عمليات پيش.

قابل استفاده در نمايش ليست يها ستون ۲۰-۳جدول

شرح المان

Show text in icons

قطعه .کند يهاي متني را مشخص م فايلنمايش اين گزينه وضعيت پيش

.شود يکوچکي از متن درون فايل روي آيکون آن نمايش داده م

Show thumbnails مدير .کند يهاي تصويري را مشخص م نمايش فايل اين گزينه وضعيت پيش

نمايش را درون يک پوشه مخفي با هاي کوچک شده پيش فايل ناتيلوس فايل

1 Preview

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٩٥

شرح المان

.کند يداخل پوشه محل قرارگيري تصاوير، نگهداري م .thumbnailsنام

Only for files smaller than

شود يايجاد م thumbnailاين گزينه حداکثر اندازه تصاويري که براي آنها

.کند يرا مشخص م

Preview sound files

.کند يهاي صوتي را مشخص م نمايش فايل اين گزينه وضعيت پيش

Count number of items

.کند ياين گزينه وضعيت قابليت شمارش اقالم درون يک پوشه را مشخص م

.شود ينمايش داده م ها آيكنبزرگنمايي حالتتعداد اقالم درون يک پوشه در

.دهد يرا نمايش م Previewلبه ۲۹- ۳شکل

ناتليوس فايل يتمديردر قسمت تنظيمات Previewلبه ۲۹-۳شکل

تغيير پس زمينه

:هاي زير را تغيير دهيد توانيد تصوير پس زمينه بخش يبراي ايجاد تنوع م

ميزکار �

قاب نمايش پنجره مدير فايل �

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٩٦

ها پنل �

:براي تغيير پس زمينه به روش زير عمل کنيد

را Backgrounds and Emblemsکليک کرده و گزينه Edit، بر روي منوي ناتليوسدر پنجره

.نمايش داده خواهد شد Backgrounds and Emblemsپنجره .انتخاب کنيد

براي نمايش ليستي از .کليک کنيد Patternsبراي نمايش ليست الگوهاي موجود بر روي دگمه

.کليک کنيد Colorsهاي قابل استفاده بر روي دگمه رنگ

ا به داخل قاب نمايش براي تغيير پس زمينه به يک رنگ يا الگو، آن رنگ يا الگو ر �

.کشيده و رها کنيد

.کليک کنيد Closeبراي بستن پنجره بر روي �

بخش Backgrounds and Emblemsبراي باز گرداندن پس زمينه به حالت نخست، از پنجره

Patterns ياColors آيتم ،Reset را کشيده و در فضاي قاب نمايش رها کنيد.

اضافه کردن الگو

بر روي دگمه Backgrounds and Emblemsپنجره در الگوهاي جديد براي اضافه کردن

Patterns سپس بر روي دگمه وAdd New Pattern با استفاده از پنجره باز شده، .کليک کنيد

.کليک کنيد تا پنجره بسته شود OKبر روي .يک الگوي جديد اضافه کنيد

اضافه کردن رنگ

Colorsبر روي دگمه Backgrounds and Emblemsپنجره در براي اضافه کردن رنگ جديد

يک پنجره براي انتخاب رنگ .کليک کنيد Add a New Colorسپس بر روي دگمه .کليک کنيد

کليک کنيد تا رنگ OKرنگ مورد نظر خود را انتخاب کرده و سپس بر روي .باز خواهد شد

.جديد اضافه شود

ها فايلاجراي

ناتيلوس براي تشخيص نوع فايل ابتدا محتويات آنرا براي اينكه يك فايل در ناتليوس اجرا شود،

.کند يبررسي کرده و سپس پسوند فايل را بررسي م

گزيده اجراي پيش

.شود ياجرا م، متصل شده فرض با کليک بر روي فايل، فايل مورد نظر با استفاده از برنامه پيش

هاي پيش فرض را در امهن، برMediaتوانيد در پنجره مربوط به قسمت مديريت فايل، لبه مي

.صورت وجود برنامه هاي مشابه تغيير دهيد

اجرا با استفاده از زيرمنوها

.گزيده، بر روي آن راست کليک کنيد براي باز کردن فايل بدون استفاده از برنامه کاربردي پيش

هاي براي باز کردن فايل با برنامه Open with Other Applicationsموجود در پنجره هاي برنامه

هاي هاي کاربردي در دسترس بستگي به بسته تعداد برنامه .باشند ميکاربردي ديگر در دسترس

.داردنصب شده روي اوبونتو افزاري نرم

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٩٧

مرور محتويات کامپيوتر

و FTP١هاي هاي کاربردي، سايت ها، برنامه مدير فايل ناتيلوس يک دسترسي يکپارچه به فايل

هاي مختلف از طريق در اين بخش چگونگي دسترسي به بخش .کند يفراهم م URL٢هاي ينشان

.شود يناتيلوس بررسي م

FTPهاي دسترسي به سايت

براي دسترسي .دسترسي پيدا کنيد FTPهاي توانيد به سايت يبا استفاده از مدير فايل ناتيلوس م

در پنجره باز شده، .کليک کنيد Connect to Serverبر روي File، در منوي FTPهاي به سايت

محتويات پوشه در پنجره .کليک کنيد Connectاطالعات الزم را در پنجره وارد کرده و بر روي

توضيح داده بعداً الزم براي وارد کردن در اين پنجره جزئيات .شود يناتيلوس نمايش داده م

.دشو مي

کافي است نشاني .دسترسي پيدا کنيد FTPهاي توانيد به سايت يبا استفاده از نوار موقعيت نيز م

:را مانند زير وارد کنيد آنftp:// username:password@hostname.domain

براي توقف بارگذاري .کليک کنيد Reloadبر روي View، در منوي FTPبراي باز نمايش پوشه

.کليک کنيد Stopبر روي Viewپوشه، در منوي

دسترسي به منابع روي شبکه

تواند ارتباط ي، ناتيلوس مشته باشددر صورتي که سيستم شما به يک شبکه محلي دسترسي دا

براي دسترسي به منابع روي .شما را با منابع به اشتراک گذاشته شده روي شبکه برقرار کند

براي دسترسي .کليک کنيد Networkبر روي Goشبکه، در پنجره مدير فايل ناتيلوس، در منوي

هاي ويندوزي بر روي و براي دسترسي به شبکه Unix Networkهاي يونيکس بر روي به شبکه

Windows Network کليک کنيد.

اضافه کردن يک منبع روي شبکه

:ردن منابع روي شبکه، به روش زير عمل کنيدبراي اضافه ک

کليک Connect to Serverبر روي Fileمدير فايل ناتيلوس را باز کرده، در منوي �

.کنيد

اين پنجره را بايد مطابق با محتويات .باز خواهد شد Connect to Serverپنجره �

.تنظيم کنيد ۲۱-۳جدول

1 File Transfer Protocol 2 Uniform Relource Locator

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٩٨

Connect to Serverمحتويات پنجره ۲۱-۳جدول

توضيحات المان

Port پورت براي اتصال به سرور به كار مي رود كه اگر نياز به تغيير حالت

.فرض باشد، بايد تغيير داده شود پيش

Folder شود اي است كه به محض اتصال به سرور، باز مي پوشه.

User name رود و بايد اگر نام كاربري است كه براي اتصال به سرور به كار مي

.نياز باشد براي اطالعات اتصال موجود باشد

Name to use for connection

.شود اسمي است كه در مدير فايل ظاهر مي

share

ها را به اشتراك اسم ويندوزي است كه مي خواهيد، با آن فايل

بگذاريد كه البته اين قسمت هنگامي كه از ويندوز براي به اشتراك

.رود كنيد، به كار مي ها استفاده مي گذاري فايل

Connect to Serverپنجره ۳۰- ۳شکل .کليک کنيد Connectبراي اتصال، بر روي �

.دهد يرا نمايش م

Connect to Serverپنجره ۳۰-۳شكل

ها ها و پوشه مديريت فايل

.پردازد يها با استفاده از مدير فايل ناتيلوس م ها و پوشه اين بخش به چگونگي مديريت فايل

Drag &Drop در مدير فايل

هنگام .توانيد کارهاي زيادي روي مدير فايل ناتيلوس انجام دهيد يم Drag & Dropز با استفاده ا

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

٩٩

در اين ۲۲-۳جدول .تواند انجام شود يکه ماست گر ماوس نمايانگر کاري انجام عمليات، اشاره

.نشان داده شده استگرهاي ماوس نيز براي درک بهتر، اشاره .دهد مورد توضيح مي

عمليات کشيدن و انداختن ۲۲-۳جدول

چگونگي انجام عمليات

.آيتم را گرفته و به محل جديد بکشيد جابجا کردن يک آيتم

.را نگه داشته و به محل جديد خود بکشيد Ctrlآيتم را گرفته، کليد کپي کردن يک آيتم

يک ميانبر ايجاد

سمبليک به آيتم

را نگه داشته و آن را به محلي که Ctrl+Shiftآيتم را گرفته، کليدهاي

.مايليد ميانبر سمبوليک به آن ايجاد شود، بکشيد

پرسش سيستم در مورد

عمليات مورد نظر

.را نگه داشته و آن را به محل جديد مورد نظر بکشيد Altآيتم را گرفته، کليد

توانيد عمليات مورد يشود که م يبا رها کردن ماوس، يک منو نمايش داده م

:تواند حاوي اقالم زير باشد ياين منو م .نظر خود را از آن انتخاب کنيد

� Move here کند يآيتم را به موقعيت جديد منتقل م

� Copy here کند يآيتم را در محل جديد کپي م

� Link here کند يبه آيتم در محل جديد ايجاد م لينك

� Set as Background توانيد آنرا به عنوان يدر صورتي که آيتم کشيده شده يک تصوير باشد، م

تصوير پس زمينه ميزکار و يا قاب نمايش ناتيلوس تعيين کنيد

� Cancel انصراف از عمليات

ها ها و پوشه انتخاب فايل

.هاي متعــددي وجــود دارد ها به روش ها و پوشه انتخاب فايلدر مدير فايل ناتيلوس، امکان

.کند يها را در مدير فايل و ميزکار تشريح م ها و پوشه چگونگي انتخاب فايل ۲۳- ۳جــدول

ها ها و پوشه انتخاب فايل ۲۳-۳جدول

چگونگي انجام عمليات

.بر روي آيتم کليک کنيد انتخاب يک آيتم

انتخاب گروهي از

هاي کنار هم آيتم

كنار هم را با ماوس انتخاب هاي فايل توانيد ميدر حالت نمايش به صورت آيکون،

.كنيد

در حالت نمايش به صورت ليست، بر روي نخستين آيتم گروه کليک کنيد و سپس

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٠٠

چگونگي انجام عمليات

در نهايت بر روي آخرين آيتم گروه کليک کنيد تا تمام آنها .را نگه داريد Shiftکليد

.انتخاب شوند

انتخاب چند آيتمهمچنين .هاي مورد نظرتان کليک کنيد سپس بر روي آيتم .را نگه داريد Ctrlکليد

.ها انجام دهيد توانيد عمليات کشيدن را حول آيتم يم

تمامي انتخاب

هاي پوشه آيتم

را Ctrl+Aکليک کنيد و يا کليدهاي Select All Filesبر روي Editدر منوي

.فشار دهيد

انتقال يک فايل يا پوشه

.ها را بررسي خواهيم کرد ها و پوشه در اين بخش چگونگي انتقال فايل

کشيدن به محل جديد

:براي کشيدن يک فايل و يا پوشه و انتقال آن به محل جديد، مراحل زير را انجام دهيد

.دو پنجره مدير فايل باز کنيد �

در پنجره دوم، پوشه .مبدا را انتخاب کنيدها، پوشه محل فايل يا پوشه در يکي از پنجره �

.مقصد را انتخاب کنيد

هاي مورد نظر براي انتقال را انتخاب کرده و از پوشه نخست به پوشه دوم ها و پوشه فايل �

.بکشيد

در صورتي که پوشه مقصد در زير پوشه مبدا قرار دارد، بجاي باز کردن دو پنجره مدير فايل،

.د نظر را مستقيما بر روي آيکون پوشه مقصد بکشيدهاي مور ها و پوشه فايل

Cut & Paste در محل جديد

را از محل خود به جاي ديگري تغيير مكان هاي مورد نظر ها و پوشه اين امکان وجود دارد تا فايل

:براي اين منظور، مراحل زير را انجام دهيد .دهيد

Cutبر روي Editب کرده و در منوي انتخا، براي انتقالرا هاي مورد نظر ها و پوشه فايل �

.را فشار دهيد Ctrl+Xکليک کنيد و يا کليدهاي

کليک Pasteبر روي Editمسير مدير فايل را به پوشه مقصد تغيير داده و در منوي �

.را فشار دهيد Ctrl+Vکنيد و يا کليدهاي

کپي فايل يا پوشه

.کنيم يبررسي مها را ها و پوشه در اين بخش چگونگي کپي کردن فايل

محل جديدكپي در

:آنها به محل جديد، مراحل زير را انجام دهيد ١ها از طريق کشيدن ها و پوشه براي کپي فايل

1 Drag

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٠١

.باز کنيد لوس را يناتدو پنجره �

در پنجره دوم، پوشه .ها، پوشه محل فايل يا پوشه مبدا را انتخاب کنيد در يکي از پنجره �

.مقصد را انتخاب کنيد

آنها Ctrlهاي مورد نظر براي کپي را انتخاب کرده و با نگه داشتن کليد ها و پوشه فايل �

.را از پوشه نخست به پوشه دوم بکشيد

ها در صورتي که پوشه مقصد در زيرپوشه مبدا قرار دارد، بجاي باز کردن دو پنجره مدير فايل، فايل

.مقصد بکشيد هاي مورد نظر را مستقيما بر روي آيکون پوشه و پوشه

کپي و چسباندن در محل جديد

براي اين .امکان کپي يک فايل يا پوشه و چسباندن آن در محل جديد به سادگي وجود دارد

:منظور، مراحل زير را انجام دهيد

Copyبر روي Editهاي مورد نظر براي کپي را انتخاب کرده و در منوي ها و پوشه فايل �

.را فشار دهيد Ctrl+Cکليک کنيد و يا کليدهاي

کليک Pasteبر روي Editمسير مدير فايل را به پوشه مقصد تغيير داده و در منوي �

.را فشار دهيد Ctrl+Vکنيد و يا کليدهاي

ها در مسير جاري ها و پوشه کپي فايل

:، مراحل زير را انجام دهيدجاري هاي مورد نظر در مسير ها و پوشه براي ايجاد يک کپي از فايل

.هاي مورد نظر براي کپي را انتخاب کنيد ها و پوشه فايل �

.کليک کنيد Duplicateبر روي گزينه Editدر منوي �

ايجاد پوشه جديد

:براي ايجاد يک پوشه جديد، مراحل زير را انجام دهيد

.در پنجره مدير فايل، محل مورد نظر براي ايجاد پوشه جديد را انتخاب کنيد �

را Shift+Ctrl+Nهاي کليک کنيد يا کليد Create Folderبر روي Fileدر منوي �

را Create Folderي قاب نمايش کليک راست کرده و گزينه لفشار دهيد و يا در يک فضاي خا

.انتخاب کنيد

.را فشار دهيد Enterنام پوشه را تايپ کرده و �

ها و مستندات قالب

و در زيدسابکنيد يها استفاده م از آنهميشه براي مستنداتي که يتوانيد قالب يبه سادگي م

همچنين امکان دسترسي به پوشه .خود ذخيره کنيد Homeدر پوشه Templatesاي به نام پوشه

Templates از طريق منويGo شوند، در يهايي که در اين پوشه قرار داده م قالب .وجود دارد

.شوند ينمايش داده م Create Documentهنگام راست کليک بر روي قاب نمايش، در منوي

و آنبسازيد با تنظيمات مورد نظرتان را OpenOffice.orgتوانيد يک فايل مستند يبراي مثال م

.ذخيره کنيد Templatesرا در پوشه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٠٢

نمايش داده اين زير پوشه به صورت زير منواي ايجاد کنيد، در صورتيکه در اين پوشه، زير پوشه

.شود يم

ايجاد يک سند

ها توانيد با استفاده از آن ي، به سادگي مداشته باشيد Templatesدر صورتي که قالبي در پوشه

:براي اين منظور مراحل زير را انجام دهيد .مستندات جديدي ايجاد کنيد

.براي ايجاد سند در آن انتخاب کرده و وارد شويد ،پوشه مورد نظر خود را �

توانيد در قاب يهمچنين م .کليک کنيد Create Documentبر روي Fileدر منوي �

.را انتخاب نماييد Create Documentنمايش راست کليک کرده و

بر روي نام قالب مورد نظرتان کليک کنيد تا .شود يهاي موجود نمايش داده م نام قالب �

.ند ايجاد شودس

.نام سند ايجاد شده را تايپ کنيد �

ها ها و پوشه تغيير نام فايل

:براي تغيير نام يک فايل يا پوشه مراحل زير را انجام دهيد

.اي را که مايل به تغيير نام آن هستيد، انتخاب کنيد فايل يا پوشه �

را انتخاب کنيد، يا بر روي فايل يا پوشه Renameپنجره مدير فايل Editدر منوي �

را نيز فشار F2توانيد کليد يبراي تغيير نام م .را انتخاب نماييد Renameراست کليک کرده و

.دهيد

.را فشار دهيد Enterنام جديد را تايپ کرده و .شود ينام پوشه انتخاب م �

١سطل آشغالانتقال يک فايل يا پوشه به

.دان مراحل زير را انجام دهيد فايل يا پوشه به زبالهبراي انتقال يک

.فايل يا پوشه مورد نظر را انتخاب کنيد �

کليک کنيد يا بر روي فايل يا پوشه راست Move to Trashبر روي Editدر منوي �

را Deleteتوانيد بر روي آن کليد يهمچنين م .را انتخاب کنيد Move to Trashکليک کرده و

.فشار دهيد

موجود بر روي ميزکار سطل آشغال توانيد فايل يا پوشه مورد نظر را بر روي آيکون يهمچنين م

.بکشيد

اي را از روي يک ابزار ذخيره سازي قابل جابجايي هنگامي که فايل يا پوشه

سطل کنيد، آن فايل يا پوشه به ييا فالپي حذف م USBهاي مانند ديسک

براي حذف دائمي فايل يا .شود يابزار منتقل مموجود بر روي همان آشغال

.را خالي کنيد سطل آشغال پوشه، بايد

1 Trash / Recycle Bin

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٠٣

پاک کردن يک فايل يا پوشه

شود، يمنتقل نم سطل آشغالکنيد، اين فايل يا پوشه به يهنگامي که يک فايل يا پوشه را پاک م

شود که يدر صورتي فعال م Deleteمنوي .بلکه مستقيما از روي فايل سيستم پاک خواهد شد

تر توضيح داده شد در بخش تنظيمات مدير فايل را که پيش شما گزينه مربوط به فعال شدن آن

:براي پاک کردن يک فايل يا پوشه مراحل زير را انجام دهيد .ناتيلوس، فعال کرده باشيد

.فايل يا پوشه مورد نظر را انتخاب کنيد �

کليک کنيد يا بر روي فايل يا پوشه Deleteس بر روي مدير فايل ناتيلو Editدر منوي �

.را انتخاب کنيد Deleteکليک راست کرده و

به يک فايل يا پوشهلينك ايجاد

هنگامي که عملي را بر روي .کند يفايل خاصي است که به يک فايل يا پوشه ديگر اشاره م لينك،

که اين ميانبر به آن مربوط است، انجام اي د، اين عمل بر روي فايل يا پوشهيده يانجام ملينك

فايل شود بلكه، اصلي پاك نميکنيد، فايل يا پوشه يرا پاک م لينكهنگامي که يک البته .شود يم

به يک فايل يا پوشه، ابتدا فايل يا پوشه مورد نظر براي ايجاد لينك براي ايجاد .شود يميانبر پاک م

ميانبري به اين .را انتخاب کنيد Make Linkگزينه Editسپس در منوي ،ميانبر را انتخاب کنيد

توانيد آيتم را انتخاب کرده، کليدهاي يهمچنين م .شود يفايل يا پوشه در پوشه فعلي ايجاد م

Ctrl+Shift را به محل مورد نظرتان براي ايجاد ميانبر بکشيد را نگه داشته و آن.

.کند يهاي ميانبر اضافه م ها و پوشه فايل، مدير فايل يک نماد بر روي فرض به صورت پيش

.کند، بستگي دارد ياي که به آن اشاره م کامال به مجوزهاي فايل يا پوشهلينك مجوزهاي يک

نمايش مشخصات يک فايل يا پوشه

:براي نمايش مشخصات يک فايل يا پوشه، مراحل زير را انجام دهيد

.انتخاب کنيدفايل يا پوشه مورد نظر براي نمايش مشخصات را �

کليک کنيد و يا بر روي آن راست کليک کرده و Propertiesبر روي Fileدر منوي �

Properties امکان استفاده از کليدهاي .را انتخاب کنيدAlt+Enter نيز وجود دارد.

.عمليات مورد نظر خود را در پنجره تنظيمات انجام دهيد �

.کليک کنيد تا پنجره مشخصات بسته شود Closeبر روي �

دسترسي ١تغيير مجوزهاي

کنند کاربران چه يمجوزهاي دسترسي تنظيماتي مربوط به هر پوشه و فايل هستند که تعيين م

توانيد يمجوزهايي را که م ۲۵- ۳و ۲۴- ۳ول اجد .توانند داشته باشند ينوع دسترسي بر روي آنها م

.داده استح وضيتنظيم کنيد را تها ها و پوشه بر روي فايل

1 Permission

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٠٤

ها فايلانواع مجوز ۲۴-۳جدول

None باشد هيچ دسترسي به فايل امكان پذير نمي.

Read-only توانند اين نوع فايل را براي ديدن محتوا، آن را باز كنند ولي كاربران مي

.امكان اعمال تغييرات وجود ندارد

Read and Write نوشتن يا اعمال تغييرات براي فايل وجود داردامكان خواندن و.

ها انواع مجوز پوشه ۲۵-۳جدول

None باشد امكان پذير نمي پوشههيچ دسترسي به.

List files only

.هاي پوشه را ببينند ولي امكان باز كردن هيچ كدام وجود ندارد آيتمتوانند كاربران مي

Access files توانند باز شوند ها مي هاي موجود در پوشه مجوز داشته باشند، آيتم آيتممشروط به اينكه

.و تغيير يابند

Create and delete files

توانند فايل جديد باز كنند هاي موجود دارند، مي كاربران عالوه بر اينكه دسترسي به فايل

.يا آنها را پاك كنند

با ۲۶-۳سه دسته اشخاص مختلف بدهيد كه در جدول توانيد انواع مجوزها را به به طور كلي مي

.شويد آنها آشنا مي

يدسترس يتنظيم مجوزها يکاربران برا يبند انواع دسته ۲۶-۳جدول

شرح انبندي کاربر طبقه

Owner مالک فايل يا پوشه( .کاربري که فايل يا پوشه را ايجاد کرده است(

Group است عضو نآگروهي کاربري که کاربر مالک در.

Others عضو نيستند موردنظر که در گروه کاربري تمام کاربران.

:براي تغيير مجوزهاي دسترسي يک فايل يا پوشه، مراحل زير را انجام دهيد

.فايل يا پوشه مورد نظر را انتخاب کنيد �

همچنين .کليک کنيد تا پنجره مشخصات باز شود Propertiesبر روي Fileدر منوي �

.را انتخاب کنيد Propertiesتوانيد بر روي فايل يا پوشه راست کليک کرده و يم

توانيد يمها با استفاده از منو .کليک کنيد Permissionsدر اين پنجــره، بر روي لبه �

.دهد ينيز اين لبه را نمايش م ۳۱-۳شکل .مجوزهاي مورد نظر خود را تغيير دهيد

.کليک کنيد Closeبسته شدن پنجره بر روي پس از اتمام تنظيم مجوزها، براي �

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٠٥

يدسترس يپنجره مشخصات، لبه مجوزها ۳۱-۳شکل

سطل آشغالاستفاده از

: وجود داردسطل آشغال هاي زير به امکان انتقال آيتم

ها فايل �

ها پوشه �

موجود بر روي ميزکارهاي آيتم �

.مورد نظر را به محل ديگري منتقل کنيد را باز کرده، آيتمسطل آشغال ،گرداندن يک آيتمبربراي

.ها به طور دائمي از روي فايل سيستم پاک مي شوند را خالي کنيد، آنسطل آشغال محتويات اگر

سطل آشغال نمايش

:توانيد نمايش دهيد يهاي زير م دان را از روش محتويات زباله

.کليک کنيد Trashبر روي Goاز يک پنجره مدير فايل، در منوي �

.کليک کنيد Trashاز روي ميزکار، بر روي آيکون �

سطل آشغالخالي کردن

:، به روش زير عمل کنيدسطل آشغالبراي خالي کردن محتويات

.کليک کنيد Empty Trashبر روي Fileاز يک پنجره مدير فايل، در منوي �

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٠٦

.را انتخاب کنيد Empty Trashدان راست کليک کرده و از روي ميزکار، بر روي زباله �

استفاده از ابزارهاي ذخيره سازي قابل جابجايي

:کند يجابجايي که داراي مشخصات زير هستند پشتيباني مقابل ناتيلوس از ابزارهاي ذخيره سازي

اين فايل حاوي .باشند داراي يك ورودي مي /etc/fstabهايي كه در فايل ديسك �

.باشد امپيوتر ميهاي موجود بر روي ك اطالعات فايل سيستم

.باشند يم userکه در اين فايل داراي گزينه هايي ديسك �

بوده ولي به صورت / etc/fstabدر فايل ورودي ابزارهاي قابل جابجايي که فاقد هر گونه �

.USBهاي مانند درايوهاي ديسک گردان و ديسک .شوند يتوسط سيستم شناسايي مپويا

ابل جابجاييهاي ق ديسكاتصال

هنگامي که .باشد يفراهم کردن امکان دسترسي از طريق فايل سيستم م) mount(اتصال معني

هاي فايل سيستم قابل دسترسي خواهد شود، محتويات آن در يکي از زير پوشه ييک ابزار متصل م

.بود

جره آيکون مربوط به آن بر روي ميزکار و يا در پن .را به کامپيوتر متصل کنيد براي اتصال ابزار، آن

در صورتي که ميزکار گنوم براي اتصال خودکار .شود ياضافه م Computerمدير فايل بخش

توانيد يدر غير اينصورت م .را براي شما بصورت خودکار متصل خواهد کرد تنظيم شده باشد، آن

کليک بر روي آيتم نيز آنرا متصل .را انتخاب کنيد mountبر روي آن راست کليک کرده و گزينه

.کرده و باز خواهد کرد

.وجود ندارددر اوبونتو قابل جابجايي هاي ديسكامکان تغيير نام

نمايش محتويات ابزار

:هاي زير وجود دارد قابل جابجايي به روشهاي ديسكامکان نمايش محتويات

.بر روي آيکون ابزار بر روي ميزکار دوبار کليک کنيد �

.را انتخاب کنيد Openبر روي آيکون ابزار بر روي ميزکار کليک راست کرده و �

نمايش مشخصات ابزار

را Propertiesبراي نمايش مشخصات ابزارهاي قابل جابجايي، بر روي آن راست کليک کرده و

Closeبراي بستن پنجره، بر روي .نيز قابل استفاده است Alt+Enterکليدهاي .انتخاب کنيد

.کليک کنيد

فرمت فالپي ديسک

مدير فايل .کند يفرمت کردن ابزارها امکان استفاده از آن با يک فايل سيستم خاص را فراهم م

توجه داشته باشيد که فرمت کردن فالپي .استديسك ناتيلوس داراي قابليت فرمت کردن فالپي

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٠٧

ي فرمت فالپي، مراحل زير را برا .، باعث از ميان رفتن اطالعات موجود روي آن خواهد شد ديسک

:انجام دهيد

فالپي را درون درايو قرار داده و با دوبار کليک بر روي آيکون فالپي، در پنجره مدير �

.فايل، آنرا متصل کنيد

Floppyپنجره .را انتخاب کنيد Formatبر روي آيکون آن راست کليک کرده و �

Formatter باز خواهد شد.

هاي اين پنجره را گزينه ۲۷- ۳جدول .براي فرمت انتخاب کنيدهاي مورد نظر را گزينه �

.دهد توضيح مي

.کليک کنيد تا فالپي فرمت شود Formatبر روي �

Gflopperپنجره اصلي ۳۲-۳شكل

يفرمت فالپ يها گزينه ۲۷-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Floppy device

.دهد ينام فالپي درايو را نمايش م

Floppy density

ظرفيت مقدار اطالعاتي است که بر روي .کند يظرفيت فالپي ديسک را تعيين م

.درايو فالپي جا خواهد گرفت

File system type

هاي يکي از گزينه .توانيد با استفاده از اين منو تعيين کنيد ينوع فايل سيستم را م

:زير قابل انتخاب هستند

� Linux Native ext 2 :گزينه، ديسکت را با فرمت انتخاب اينext2

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٠٨

شرح المان ديالوگ

در صورتي که فالپي را با اين گزينه فرمت کنيد، .لينوکس فرمت خواهد کرد

.را نخواهند داشت هاي درون آن هاي ويندوزي قابليت نمايش داده سيستم

� DOS FAT :عامل انتخاب اين گزينه، ديسکت را براي استفاده تحت سيستم

هاي مبتني بر يونيکس قابليت عامل از سيستم بسياري .ويندوز فرمت خواهد کرد

.را خواهند داشت خواندن آن

Volume name

.ديسکت را وارد کنيدنام در اين فيلد

Quick

اين گزينه .شود يبا انتخاب اين گزينه، فقط فايل سيستم روي فالپي مجددا ايجاد م

.کند يهاي خراب جستجو نم فالپي را براي وجود بالک

.صورتي که فالپي تاکنون فرمت نشده است، اين گزينه را انتخاب کنيددر

Standard

با انتخاب اين گزينه، فايل سيستم روي فالپي مجددا ايجاد شده و ديسکت فرمت

هاي خراب جستجو اين گزينه نيز فالپي را براي وجود بالک .شود يم ١سطح پايين

.کند ينم

.نشده است، اين گزينه را انتخاب کنيددر صورتي که فالپي تاکنون فرمت

Thorough

با انتخاب اين گزينه، فايل سيستم روي فالپي مجددا ايجاد شده، ديسکت فرمت

.شود يهاي خراب بر روي فالپي انجام م شده و اسکني براي پيدا کردن بالک

.کنيددر صورتي که مايل به بررسي سالم بودن فالپي هستيد، اين گزينه را انتخاب

ديسکآوردن بيرون

ها از درون درايوها، بر روي آيکون آن روي ميزکار کليک کرده و گزينه ديسکآوردن براي بيرون

Eject مانند انواع درايوهاي –در صورتي که درايو داراي چنين قابليتي باشد .را انتخاب کنيد

CD ،DVD و درايوهايZip در غير اين صورت از حالت اتصال خارج شده آيد، مي، ديسک بيرون

براي خارج کردن يک فالپي از ديسک، .توانيد ديسک را بصورت دستي از درايو خارج نماييد يو م

:مراحل زير را انجام دهيد

هاي مدير فايل يا ترمينالي که به فالپي دسترسي دارند را بسته يا مسير تمامي پنجره �

.دهيد آنها را از روي فالپي تغيير

آيکون آن از .را انتخاب کنيد Ejectبر روي آيکون فالپي بر روي ميزکار کليک کرده و �

.روي ميزکار حذف خواهد شد

.فالپي ديسک را از درايو خارج کنيد �

را از درايو خارج نماييد، ديسکت آن ،کردن unmountتوجه داشته باشيد در صورتي که بدون

.بين رفته و يا آخرين تغييرات بر روي آن ذخيره نشودممکن است اطالعات روي آن از

1 Low Level

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٠٩

١ DVDو CDنوشتن بر روي

ها را در آن کپي کرده و ها و پوشه توانيد فايل يمدير فايل ناتيلوس داراي محل خاصي است که م

مراحل زير را انجام DVDيا CDبراي نوشتن .کپي کنيد DVDو CDها را بر روي سپس آن

:دهيد

مدير فايل ناتيلوس به مسير .کليک کنيد CD/DVD Creatorبر روي Goدر منوي �

://burn ودر يم.

هستيد، به درون DVDيا CDهايي را که مايل به نوشتن آنها بر روي ها و پوشه فايل �

.اين پنجره کپي کنيد

.درون درايو قرار دهيد DVDيا CDيک �

روي نوار ابزار Write to Discمه يا بر روي دگ Write to Discبر روي Fileدر منوي �

هاي اين پنجره در جدول بخش .ها باز خواهد شد پنجره تنظيمات نوشته شدن فايل .کليک کنيد

.آمده است ۳-۲۸

تنظيماتي مانند نام ديسک، سرعت نوشته شدن و غيره را در اين پنجره انجام داده و بر �

.نوشته شود DVDيا CDها بر روي ديسک کليک کنيد تا فايل Writeروي

اي براي تعيين مسير پنجره Writeرا انتخاب کنيد، با کليک بر روي File imageدر صورتي که

.isoداراي پسوند imageهاي گزيده فايل به صورت پيش .شود مينوشته شدن و نام فايل باز

نويسيد، سيستم يدر صورتي که اطالعات را بـر روي يک ديسک قابل پاک شدن م .باشـند يم

Writeبا کليک بر روي .کند يرا نيز فراهم م کان پاک کردن آنناتيلوس ام DVDو CDايجاد

ها بر فرايند نوشته شدن آغاز شده و يک پنجره نمايش دهنده وضـعيت پيشرفت نوشته شدن داده

مي نمايش ها به پايان برسد، پيا هنگامي که نوشته شدن داده .شود يروي ديسک نمايش داده م

را بر روي توانيد آن يايجاد کرده باشيد، به سادگي م ISOدر صورتي که يک فايل .شود يداده م

را Write to Discراست کليک کرده و گزينه ISOبراي اين کار بر روي فايل .ديسک بنويسيد

.انتخاب کنيد

Write to diskهاي پنجره گزينه ۲۸-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Write Disc to . نويس روي سيستم را انتخاب کنيد DVDيا CDتوانيد درايوهاي از اين مي

.را انتخاب کنيد File imageاز اين منو گزينه ISOبراي ايجاد يک فايل

Disk Name وارد کنيدقسمت ديسک را در اين نام.

Data Size دهد نمايش ميشود را هايي که بر روي ديسک نوشته مي اندازه داده.

1 Writing CDs or DVDs

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١١٠

شرح المان ديالوگ

Write speed ها را روي ديسک تعيين کنيد توانيد سرعت نوشته شدن داده ميمنو از اين.

ها ها و پوشه جستجو در فايل

با کليک .ها فراهم کرده است ها و پوشه مدير فايل ناتيلوس امکاني را جهت جستجو بر روي فايل

رايا فش Goدر منوي Searchدر نوار ابزار پنجره ناتيلوس يا انتخاب گزينه Searchبر روي آيکون

شود که در آن ي، نواري در محل نوار موقعيت پنجره ناتيلوس باز مCtrl+Fکليدهاي دادن

اين قابليت را ۳۳- ۳شکل .توانيد نام کامل يا بخشي از نام فايل مورد جستجو را وارد کنيد يم

شود که از طريق آن يه بر اين، در بخش باالي قاب نمايش نيز بخشي اضافه معالو .دهد ينمايش م

.توانيد شروط بيشتري مانند نوع فايل يا محل جستجو را به جستجوي خود اضافه کنيد يم

را در پوشه jpgهاي ، ناتيلوس فايلjpgبينيد، با ورود رشته يم ۳۳-۳همانطور که در شکل

هاي مثبت و منفي، با کليک بر روي دگمه .آنها را نمايش داده استخانگي کاربر جستجو کرده و

.توانيد شروط بيشتري را بر روي جستجوي خود اعمال کنيد يهمانطور که در باال نيز اشاره شد، م

که در کنار دگمه مثبت قرار Reloadبراي اعمال شروط جديد و جستجوي مجدد، بر روي کليد

.گرفته است، کليک کنيد

جستجوي ناتيلوس، ميزکار گنوم همچنين داراي ابزار جستجوي مستقلي نيز داخليعالوه بر ابزار

اين ابزار .توانيد جستجوهاي مناسبي بر روي ميزکار خود انجام دهيد يهست که از طريق آن نيز م

آيکون بين در نوار پنل باالي ميزکار يا کليک بر روي توانيد با کليک بر روي آيکون ذره يرا م

Search for files در منويPlaces دهد ياين ابزار را نمايش م ۳۴- ۳شکل .اجرا کنيد.

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١١١

ناتيلوس يپنجره جستجو ۳۳-۳شکل

گنوم ياستفاده از ابزار جستجو ۳۴-۳شکل

.دهد يتري را نسبت به ابزار جستجوي ناتيلوس در اختيار کاربر قرار م اين ابزار امکانات کامل

قابل دسترسي Select more optionsتر براي جستجو با کليک بر روي گزينه امکانات اضافه

:امکانات اصلي ابزار جستجوي ميزکار عبارتند از .هستند

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١١٢

Nameبا کليک بر روي منوي پايين افتادني .تاريخچه جستجوهاي انجام شده �

Contains ميزکار را ببينيدبر روي قبلي توانيد جستجوهاي انجام شده يم.

توانيد يم Look in folderبا کليک بر روي منوي پايين افتادني .تعيين مسير جستجو �

از اين منو، امکان تعيين مسيرهايي غير از Otherبا انتخاب .مسير انجام جستجو را تعيين کنيد

.شود يمسيرهاي نمايش داده شده در اين منو فراهم م

، Contains the textبا تايپ واژه مورد نظرتان در فيلد .ها جستجو در محتويات فايل �

.شوند يهاي حاوي اين واژه در نتيجه جستجو نمايش داده م تنها فايل

با کليک بر روي منوي پايين .اعمال شروط متعدد و بسيار کامل بر روي جستجو �

يل، اندازه فايل، ، امکان انتخاب شروط بسيار متنوع مانند مالک فاAvailable optionsافتادني

توانيد براي هرچه موثر شدن نتيجه يشود که م يبه کاربر داده م ...آخرين تاريخ ويرايش و

.جستجوي خود از ان استفاده کنيد

پس از اتمام جستجو، با کليک راست بر روي .ذخيره نتايج جستجو در يک فايل متني �

امکان ذخيره نتايج جستجو در يک فايل Save results asو انتخاب Search resultsبخش

هاي موجود در نتيجه جستجو، نوشته در اين فايل، مسير کامل تمامي فايل .شود يمتني داده م

.شود يم

کردن ميزکار يتنظيمات و سفارش

اين ابزارها به کاربر .پردازيم يدر اين بخش به بررسي ابزارهاي تنظيم و پيکربندي ميزکار گنوم م

.سفارشي کنده اش سليقطبق دهند تا بتواند ميزکار خود را ياجازه م

زمينه تصوير پس

از طريق .شود يبر روي ميزکار نمايش داده مكه زمينه ميزکـار رنگ يا تصويري است پس

:زمينه ميزکار را بنا به سليقه خود سفارشي کنيد توانيد پس يهاي زير م روش

زمينه ميزکار تصوير بر روي رنگ پس .ميزکارزمينه انتخاب يک تصوير به عنوان پس �

زمينه شفاف انتخاب کنيد، يا تصوير شما کوچکتر در صورتي که يک تصوير با پس .شود ياضافه م

.زمينه از زير مشخص خواهد بود از سطح ميزکار باشد، رنگ پس

ن از امکان انتخاب رنگ ثابت يا يک گراديا .زمينه ميزکار انتخاب يک رنگ به عنوان پس �

.دو رنگ وجود دارد

Changeتوانيد با راست کليک بر روي ميزکار و انتخاب يزمينه ميزکار را م ابزار تنظيم پس

Desktop Background يا کليک بر رويSystem بخشPreferences و انتخاب

Appearance تغيير توانيد ظاهر ميزکار خود را از درون ميزکار ناتيلوس يهمچنين م .اجرا کنيد

.ح داده استتوضيهاي مربوط به اين ابزار را گزينه ۲۹- ۳جدول .دهيد

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١١٣

پس زمينه ميزکار يساز يابزار سفارش يها گزينه ۲۹-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Wallpaper Addبا کليک بر روي .توانيد يک تصوير انتخاب کنيد يدر اين قاب م

Wallpaper تصوير انتخاب و اضافه کنيد توانيد از کامپيوتر خود يک يم.

Style

هاي زير گزينه .توانيد حالت نمايش تصوير را تعيين کنيد يبا استفاده از اين منو، م

:قابل انتخاب هستند

� Centered :دهد يتصوير را در مرکز ميزکار نمايش م.

� Fill Screen :کند يتصوير را، براي پوشاندن تمام سطح ميزکار بزرگ م.

� Scaled :کند تا يتصوير را با حفظ نسبت طول و عرض، تا حدي بزرگ م

.هاي ميزکار برسد تصوير به يکي از لبه

� Tiled : تصوير را در صورت لزوم براي پوشاندن تمام سطح ميزکار بر روي

.کند يآن تکرار م

Add …

شود و با ييک پنجره انتخاب فايل نمايش داده م ، Addبا کليک بر روي دگمه

توانيد يک تصوير را براي نمايش بر روي ميزکار از کامپيوتر خود ياستفاده از آن م

.کليک کنيد Openپس از انتخاب تصوير بر روي .انتخاب کنيد

Remove زمينه با کليک بر روي اين دگمه تصوير انتخاب شده از ليست تصاوير موجود پس

.شود يپاک نم تصوير از روي فايل سيستمالبته .پاک خواهد شـد

Desktop Colors

براي مشخص کردن يک حالت نمايش رنگ، از اين منو و دگمه انتخاب رنگ

:روش کار به صورت زير است .استفاده کنيد

، يک رنگ ثابت بر روي ميزکار نمايش داده Solid Colorبا انتخاب �

.براي انتخاب رنگ مورد نظر، بر روي دگمه انتخاب رنگ کليک کنيد .شود يم

، حالت نمايش رنگ ثابت به يک Horizontal Gradientبا انتخاب �

توانيد دو يشود که م يدو دگمه انتخاب رنگ ايجاد م .شود يگراديان افقي تبديل م

.رنگ گراديان را با استفاده از آنها تنظيم کنيد

، حالت نمايش رنگ ثابت به يک گراديان Vertical Gradientبا انتخاب �

توانيد يشود که م يدو دگمه نيز براي انتخاب رنگ ايجاد م .شود يعمودي تبديل م

.دو رنگ گراديان را با استفاده از آنها تنظيم کنيد

سيستم ١يها تنظيم قلم

جديد يها نصب قلم

را به سيستم خود TTFپذير با فرمت تطبيق هاي توانيد قلم يبا استفاده از مدير فايل ناتيلوس م

:براي اضافه کردن قلم به روش زير عمل کنيد .اضافه کنيد

1 Font

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١١٤

.مدير فايل ناتيلوس را باز کرده و قلم مورد نظر خود را براي اضافه کردن، انتخاب کنيد �

وجود پوشه اگر اين / (home/.fonts/پنجره مدير فايل ديگري باز کرده و به مسير �

هايي نمايش داده هاي موجود به صورت آيکون قلم .برويد )ندارد بايد خودتان آن را بسازيد

.شوند يم

.هاي مورد نظر را از پنجره اول به پنجره دوم کپي کنيد قلم �

تنظيم تصوير ورود به سيستم

خودتان را بر روي توانيد تصوير مورد نظر يبا استفاده از ابزار تنظيم تصوير ورود به سيستم، م

Loginتوانيد با کليک بر روي آيکون ياين ابزار را م .صفحه ورود به سيستم نمايش دهيد

Window موجود در منويSystem بخشAdministration براي تنظيم تصوير .اجرا کنيد

.کليک کنيد localلبه کافي است بر روي

پيکربندي سهولت دسترسي صفحه کليد

جهت کمک را هاي الزم توانيد گزينه يابزار تنظيمات سهولت دسترسي صفحه کليد، مبا استفاده از

از توانيد ياين ابزار را م .فعال کنيدندارند، توانايي کارکرد عادي با سيستم ي كه قابليت به افراد

.مسير زير اجرا كنيدSystem>Perferences>Keyboard>Accessibility

نيز AccessXاين ابزار به نام .، اجرا کنيدSystemواقع در زيرمنوي Perferencesدر منوي

:امکان انجام تنظيمات در سه لبه زير وجود دارد .شود يخوانده م� Basic � Filters � Mouse keys

Basicهاي گزينه

.اين ابزار را شرح داده است Basicهاي موجود در لبه گزينه ۳۰-۳جدول

Basic يها گزينه ۳۰-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Enable keyboard accessibility features

صفحه کليد فعال به با انتخاب اين گزينه، قابليت سهولت دسترسي

.شود يهاي اين لبه نيز فعال م با انتخاب اين گزينه، ساير گزينه .شود يم

Disable if unused for

کليد براي مدت معيني با انتخاب اين گزينه، در صورتي که از صفحه

.هاي سهولت دسترسي آن غير فعال خواهد شد استفاده نشود، قابليت

هاي با اتمام اين زمان، قابليت .توانيد تنظيم کنيد يمقدار زمان را هم م

:شوند يزير غير فعال م

Bounce keys Mouse keys

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١١٥

شرح المان ديالوگ

Slow keys Sticky keys Toggle keys

Beep when features turned on or off from

keyboard

هايي مانند با انتخاب اين گزينه، در هنگام فعال يا غير فعال شدن گزينه

Sticky keys ياSlow keys يک هشدار صوتي پخش خواهد شد.

Import Feature Settings

از يک AccessXبا کليک بر روي اين دگمه، امکان ورود تنظيمات

.شود يفايل داده م

Enable Sticky Keys

کند تا ييا کليدهاي چسبناک امکاني را فراهم م Sticky keysگزينه

کاربر بتواند کليدهايي را که نياز به فشرده شدن به صورت همزمان دارند

توان با پنج بار فشردن کليد ياين گزينه را م .را با فاصله زماني فشار دهد

Shift نيز فعال يا غير کرد.

:امکان انجام تنظيمات زير نيز براي کليدهاي چسبناک وجود دارد

� Beep when modifier is pressed : ،با انتخاب اين گزينه

يک ...و Ctrlنگام فشردن هر يک از کليدهاي تغيير دهنده مانند ه

.دشو ميهشدار صوتي پخش

� Disable if two keys pressed together :انتخاب اين با

گزينه، قابليت کليدهاي چسبناک با فشرده شدن همزمان دو کليد، غير

.شود يفعال م

Enable Repeat Keys

.شود يبا انتخاب اين گزينه، قابليت تکرار خودکار صفحه کليد فعال م

:هاي زير را براي اين بخش تنظيم کنيد توانيد گزينه يم

� Delay :فشرده شدن کليد و فعال اين گزينه زمان انتظار بين

.کند يشدن قابليت تکرار خوکار صفحه کليد را تعيين م

� Speed : اين گزينه سرعت تايپ تعداد کاراکتر در ثانيه در

.کند يحالت تايپ خودکار را تعيين م

Type to test settings

اين بخش فضايي را براي آزمايش تنظيمات انجام شده در بخش باال را

توانيد تنظيم مورد نظر خود را در يبا استفاده از آن م .ندک يفراهم م

.ترين حالت ممکن انجام دهيد مناسب

Filterهاي گزينه

.هاي موجود در اين لبه را تشريح کرده است گزينه ۳۱-۳جدول

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١١٦

Filter يها گزينه ۳۱-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Enable keyboard

accessibility features

با .شود يصفحه کليد فعال مبه انتخاب اين گزينه، قابليت سهولت دسترسي با

.شود يهاي اين لبه نيز فعال م انتخاب اين گزينه، ساير گزينه

Enable Slow Keys

تواند مورد پذيرش ياين گزينه زمان الزم جهت فشردن و نگه داشتن کليد را که م

به مدت هشت ثانيه، اين قابليت Shiftبا فشردن کليد .کند يقرار گيرد، تعيين م

:وجود دارد Slow Keysهاي زير براي امکان تنظيم قابليت .شود يفعال م

� Only accept keys held for :توانيد زمان يبا استفاده از اين گزينه م

مورد نياز بين فشرده شدن و نگه داشتن کليد را پيش از پذيرفته شدن تنظيم

.کنيد

� Beep when key is :توانيد هشدار صوتي در يبا استفاده از اين گزينه م

.هنگام پذيرفته شدن، فشرده شدن يا رد شدن کليد را فعال کنيد

Enable Bounce Keys

توانيد فرايند تکرار کليدهاي روي صفحه کليد يبا استفاده از اين قابليت م �

:هاي زير براي اين بخش وجود دارد امکان تنظيم گزينه .را کنترل کنيد

� Ignore duplicate keypresses within : ،با انتخاب اين گزينه

کليدهاي تکراري فشرده شده بين تعداد ثانيه تنظيم شده براي اين منظور، ناديده

.گرفته خواهند شد

� Beep if key is rejected :عدم ي با توجه به تنظيمات باال، در صورت

.، سيستم يک هشدار صوتي براي آگاهي کاربر پخش خواهد کردپذيرش يك كليد

Enable Toggle Keys

با انتخاب اين گزينه، در هنگام روشن شدن هريک از کليدهاي ضامن، يک �

.شود يهشدار صوتي و در هنگام خاموش شدن آن دو هشدار صوتي پخش م

Type to test settings

در بخش باال را فضايي را براي آزمايش تنظيمات انجام شده ،اين بخش �

ترين توانيد تنظيم مورد نظر خود را در مناسب يبا استفاده از آن م .کند يفراهم م

.حالت ممکن انجام دهيد

تنظيمات ماوس

جدول .نمايد يهايي را جهت شبيه سازي ماوس با استفاده از صفحه کليد فراهم م اين لبه گزينه

.هاي قابل تنظيم در اين لبه را تشريح کرده است گزينه ۳-۳۲

ماوس يابزار پيکربند يها گزينه ۳۲-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Enable keyboard accessibility

.شود يصفحه کليد فعال مبه انتخاب اين گزينه، قابليت سهولت دسترسي با

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١١٧

شرح المان ديالوگ

features شود يهاي اين لبه نيز فعال م با انتخاب اين گزينه، ساير گزينه.

Enable Mouse Keys

Num Lockكليدهاي اعداد كه با كليد با استفاده از اين گزينه، بخش

امکان انجام .شود يکار گرفته مه براي شبيه سازي ماوس بشود، روشن مي

:تنظيمات زير در اين بخش وجود دارد

� Maximum pointer speed :گر اين گزينه حداکثر سرعت اشاره

.کند يماوس را بر روي صفحه نمايش تنظيم م

� Time to accelerate to maximum speed : اين گزينه

.کند يگر ماوس را تنظيم م حداکثر زمان شتاب دادن به اشاره

� Delay between keypress and pointer movement : با

توانيد زمان تاخير بين فشرده شدن کليد و حرکت ياستفاده از اين گزينه م

.ماوس را تنظيم کنيد

Mouse Preferences شود ميبا کليک بر روي اين دگمه، ابزار پيکربندي تنظيمات ماوس باز.

صفحه کليد

توانيد صفحه کليد را مطابق با نيازهاي خود تنظيم و يبا استفاده از ابزار تنظيمات صفحه کليد، م

:هاي زير وجود دارد امکان انجام تنظيمات براي بخش .پيکربندي کنيد

)Keyboard(صفحه کليد �

)Typing Break(توقف تايپ �

)Layouts(کليد زبان و نوع صفحه �

)Layout Options(هاي طرح صفحه کليد گزينه �

Preferencesموجود در زير منوي Keyboardتوانيد با کليک بر روي آيکون ياين ابزار را م

.دهد ياين ابزار را نمايش م ۳۵-۳شکل .اجرا کنيد Systemمنوي

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١١٨

پنجره تنظيمات صفحه کليد ۳۵-۳شکل

تنظيمات صفحه کليد

با کليک بر روي دگمه .توانيد تنظيمات عمومي مربوط به صفحه کليد را انجام دهيد يدر اين لبه م

Accessibility جدول زير .پنجره تنظيمات سهولت دسترسي صفحه کليد باز خواهد شد

.توضيح داده استرا Keyboardهاي موجود در لبه گزينه

صفحه کليد يابزار پيکربند يها گزينه ۳۲-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Key presses repeat when key

is held down

در صورتي که اين قابليت .کند يفعال ماين گزينه قابليت تکرار صفحه کليد را

فعال باشد، هنگامي که کليدي را فشرده و نگه داريد، رخداد متصل شده به آن

مثال با فشردن و نگه داشتن کليد يکي از حروف، .خواهد شد رکليد مرتبا تکرا

.شود يآن حرف مکررا تايپ م

Delay کليد تا زمان شروع تکرار رخداد اين گزينه مقدار تاخير زماني بين فشرده شدن

.کند يرا تنظيم م

Speed کند ياين گزينه سرعت تکرار رخداد را تنظيم م.

Cursor blinks in text boxes and

هاي متني قرار ها و جعبه گر بر روي فيلد با انتخاب اين گزينه، هنگامي که اشاره

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١١٩

شرح المان ديالوگ

fields شود زن ميگيرد، چشمک.

Speed هاي متني، تعيين گر را در فيلدها و جعبه سرعت چشمک زدن اشاره اين گزينه

.کند يم

Type to test settings

اين بخش فضايي را براي آزمايش تنظيمات انجام شده در بخش باال را فراهم

ترين توانيد تنظيم مورد نظر خود را در مناسب يبا استفاده از آن م .کند يم

.حالت ممکن انجام دهيد

تنظيمات توقف تايپ

اين بخش .کند ياستراحت مشروع اين لبه شامل تنظيماتي است که کاربر را مجبور به توقف کار و

با کليک بر .دهند، مفيد خواهد بود يبراي کساني که به طور دائم با کامپيوتر عمل تايپ را انجام م

-۳جدول .شود ميپنجره تنظيمات سهولت دسترسي صفحه کليد باز Accessibilityروي دگمه

.ه استداديح وضرا ت Typing Breakهاي موجود در لبه گزينه ۳۳

تنظيمات توقف تايپ يها گزينه ۳۳-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Lock screen to enforce typing break

کاربر به اجبار بايد با انتخاب اين گزينه، با قفل شدن صفحه نمايش،

.تايپ کردن را متوقف کند

Work interval lasts توانيد فواصل زماني بين توقف تايپ را يبا استفاده از اين گزينه م

.تعيين کنيد

Break interval lasts توانيد مقدار زمان توقف تايپ را تعيين يبا استفاده از اين گزينه م

.کنيد

Allow postponing of breaks

تواند توقف تايپ را به تعويق يبا فعال کردن اين گزينه، کاربر م

.بياندازد

زبان و نوع صفحه کليد

هاي مختلف را بر روي صفحه کليد فعال و غير فعال توانيد زبان يم Layoutsبا استفاده از لبه

با استفاده .در باالي صفحه انتخاب کنيدموجود توانيد از منوي ينوع صفحه کليد خود را م .کنيد

هاي مختلف را به صفحه کليد اضافه يا از آن توانيد زبان ينيز م Removeو Addهاي از دگمه

.استانگليسي فعال گزيده زبان به صورت پيش .حذف کنيد

دکمه طرح صفحه کليد

ربوط به طرح صفحه کليد را تنظيم هاي م توانيد گزينه يم Layout Optionsبا استفاده از دکمه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٢٠

هاي اين بخش يکي از مهمترين گزينه .شود يها براي شما نمايش داده م ليستي از گزينه .کنيد

به .شود ياست که در آن کليدهاي تغيير زبان صفحه کليد تنظيم م Layout Switchingقسمت

زبان Alt+Shiftبا فشردن .تنظيم شده است Alt+Shiftگزيده اين کليدها بر روي صورت پيش

.گردد مين به زبان قبلي باز آصفحه کليد تغيير کرده و با فشار مجدد

منوها

توانيد ظاهر و نحوه نمايش منوها، نوارهاي منو و يم Menus & Toolbarsبا استفاده از ابزار

ي آن بر روي براي اجرا .را تغيير دهيد GNOMEهاي کاربردي سازگار با نوارهاي ابزار برنامه

شکل .کليک کنيد Systemدر منوي Preferencesدر زير منوي Menus & Toolbarsآيکون

.دهد يابزار تنظيم منوها و نوار ابزار را نمايش م ۳-۳۶

ابزار يپنجره تنظيمات منوها و نوارها ۳۶-۳شکل

.ده استدايح وضهاي موجود در اين ابزار را ت گزينه ۳۴-۳جدول

ابزار يپنجره تنظيمات منوها و نوارها يها گزينه ۳۴-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Show icons in menus

برخي از .شوند يها در منوها نمايش داده م با فعال کردن اين گزينه، آيکون

.هاي منو ممکن است آيکون نداشته باشند آيتم

Detachable toolbars

هاي کاربردي اي در سمت چپ نوار ابزار برنامه دستگيرهبا انتخاب اين گزينه،

توانيد نوار ابزار را از پنجره اصلي برنامه جدا ين مآشود که با کمک ياضافه م

گر ماوس را بر کافي است اشاره .را مجددا در جاي خود قرار دهيد کرده و يا آن

.روي دستگيره قرار داده و آنرا به موقعيت جديد بکشيد

Toolbar button � ها و هاي زير، نحوه نمايش ترکيب آيکون با استفاده از هريک از گزينه

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٢١

شرح المان ديالوگ

labels کنيد يهاي کاربردي تعيين م متون را بر روي نوار ابزار برنامه:

� Text Below Icons :ها با انتخاب اين گزينه، متون در زير آيکون

.گزيده سيستم است اين حالت، گزينه پيش .شوند ينمايش داده م

� Text Beside Icons :ها در با انتخاب اين گزينه، متن مهمترين دگمه

.شود يآن نمايش داده م کنار آيکون

� Icons Only :ها بر روي نوار ابزار با انتخاب اين گزينه، تنها آيکون

.شوند يهاي کاربردي نمايش داده م برنامه

� Text Only :ها بر روي نوار خاب اين گزينه، بجاي آيکون، تنها متنبا انت

.شوند يها نمايش داده م ابزار برنامه

ماوس

يا راست دست، دست توانيد تنظيماتي مانند کاربر چپ يبا استفاده از ابزار تنظيمات ماوس م

توانيد ياين ابزار را م .گر آن را تنظيم کنيد سرعت حرکت و درجه حساسيت ماوس يا شکل اشاره

.اجرا کنيدSystemدر منوي Preferencesموجود در زير منوي Mouseبا کليک بر روي آيکون

ابزار تنظيمات ماوس را نمايش ۳۷-۳شکل .هاي زير تقسيم شده است تنظيمات ماوس به بخش

.دهد يم� General � Accessbility

ها تنظيمات دگمه

هاي ماوس را انجام توانيد تنظيمات دگمه يابزار تنظيمات ماوس م Buttonsبا استفاده از لبه

.ده استدايح وضهاي موجود در اين لبه را ت گزينه ۳۵- ۳جدول .دهيد

ها تنظيمات دگمه يها گزينه ۳۵-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Left-handed mouse

.شود يتنظيم مبا انتخاب اين گزينه، ماوس براي استفاده کاربران چپ دست

با فعال شدن اين گزينه، کليد چپ ماوس بجاي کليد راست و بلعکس قابل

.باشد ياستفاده م

Timeout

هايي را که به عنوان دوبار کليک با استفاده از اين گزينه زمان بين کليک

توانيد طبق سليقه خودتان ياين زمان را م .کنيد يشوند را تنظيم م يم شناخته

.تنظيم کنيد

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٢٢

پنجره تنظيمات ماوس ۳۷-۳شکل

گر تنظيمات اشاره

گر را توانيد تنظيمات مربوط به شکل اشاره يم Cursorهاي موجود در لبه با استفاده از گزينه

.ده استدايح وضتنظيمات مربوط به اين بخش را ت ۳۶- ۳جدول .تنظيم کنيد

گر تنظيمات اشاره يها گزينه ۳۶-۳جدول

شرح ديالوگالمان

Cursor Theme

ماوس نصب شده بر روي سيستم نمايش داده هايگر ليستي از انواع اشاره

گر مورد نظر خود را انتخاب و فعال توانيد اشاره يشود که از بين آنها م يم

.کنيد

Highlight the pointer when you

press Ctrl

موقعيت ماوس روي Ctrlبا انتخاب اين گزينه، با فشردن و رها کردن کليد

.شود يصفحه نمايش به صورت انيميشن نمايش داده م

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٢٣

فرض هاي کاربردي پيش انتخاب برنامه

هاي کاربردي محبوب توانيد برنامه يگزيده، م هاي کاربردي پيش با استفاده از ابزار تنظيم برنامه

را به Xtermبراي مثـال، هنگامي که .گزيده تعيين کنيد برنامه کاربردي پيشخود را به عنوان

کنيد و در ناتيلوس بر روي فايلي کليک راست کرده و يگزيده انتخاب م عنوان برنامه ترمينال پيش

.شـود ياجرا م Xtermکنيد، يرا انتخاب م Open Terminalگزينه

فرض پيش يکاربرد يها ابزار انتخاب برنامه ۳۸-۳شکل

موجود در زير منوي Preferred Applicationsتوانيد با کليــک بر روي آيــکون يايـن ابزار را م

Preferences منويSystem هاي برنامه .دهد ياين ابزار را نمايش م ۳۸- ۳شکل .اجرا نماييد

:کاربردي قابل تنظيم به قرار زير هستند

مرورگر وب �

الکترونيکيبرنامه پست �

ترمينال �

تنظيمات مرورگر وب

هنگامي که .گزيده سيستم را تعيين کنيد توانيد مرورگر پيش يم Web Browserبا استفاده از لبه

گزيده اجرا هاي وب کليک کنيد، مرورگر پيش هاي کاربردي مختلف بر روي لينک در برنامه

.هاي موجود در اين لبه را تشريح کرده است گزينه ۳۵- ۳جدول .شود يم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٢٤

تنظيمات مرورگر يها گزينه ۳۵-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Select a Web Browser

.با استفاده از اين منو خواهيد توانست مرورگر مورد نظر خود را انتخاب کنيد

.گزيده بر روي فايرفاکس تنظيم شده است مرورگر پيش

Custom Web Browser

توانيد مرورگري غير از آنچه در منو وجود يم Customبا انتخاب دگمه

.دارد را تعيين کنيد

Command

.توانيد دستور اجراي مرورگر وب مورد نظرتان را تايپ کنيد يدر اين فيلد م

را % sکليک شده، بايد کاراکترهاي URLبراي فعال کردن قابليت نمايش

.دستور تايپ کنيد به دنبال

Start in Terminal

اين گزينه را .شود يبا انتخاب اين گزينه، دستور در محيط ترمينال اجرا م

.بايد براي مرورگرهاي متني فعال کنيد

تنظيمات برنامه پست الکترونيک

.کنيدگزيده پست الکترونيکي را تعيين توانيد برنامه پيش يم Mail Readerبا استفاده از لبه

.دهد مييح وضهاي موجود در اين لبه را ت گزينه ۳۶-۳جدول

تنظيمات برنامه پست الکترونيک يها گزينه ۳۶-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Select a Mail Reader

الکترونيکي مورد نظر خود را انتخاب برنامه پستتوانيد ميبا استفاده از اين منو

.تنظيم شده است Balsaگزيده بر روي برنامه پست الکترونيکي پيش .کنيد

Custom Mail Reader

توانيد برنامه پست الکترونيکي غير از آنچه در منو يم Customبا انتخاب دگمه

.وجود دارد را تعيين کنيد

Command ان را تايپ توانيد دستور اجراي برنامه پست الکترونيکي مورد نظرت يدر اين فيلد م

.کنيد

Start in Terminal

اين گزينه را بايد .شود يانتخاب اين گزينه، دستور در محيط ترمينال اجرا مبا

.هاي متني فعال کنيد براي برنامه

تنظيمات ترمينال

۳۷-۳جدول .گزيده ترمينال را تعيين کنيد توانيد برنــامه پيش يم Terminalبا استفاده از لبه

.دهد وضيح ميهاي موجود در اين لبه را ت گزينه

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٢٥

ترمينالتنظيمات يها گزينه ۳۷-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Select a Terminal

.برنامه ترمينال مورد نظر خود را انتخاب کنيدتوانيد مي با استفاده از اين منو

.تنظيم شده است GNOME Terminalگزيده بر روي برنامه ترمينال پيش

Custom Terminal

غير از آنچه در اي را برنامهتوانيد برنامه ترمينال يم Customبا انتخاب دگمه

.منوي وجود دارد را تعيين کنيد

Command توانيد دستور اجراي برنامه ترمينال مورد نظرتان را تايپ کنيد يدر اين فيلد م.

Exec Flag هاي اضافي مورد نظرتان را در هنگام آرگومانتوانيد ميبا استفاده از اين فيلد

.اجرا به برنامه ترمينال ارسال کنيد

وضوح صفحه نمايش

توانيد وضوح مناسب براي صفحه نمايش خود را يبا استفاده از ابزار تنظيم وضوح صفحه نمايش، م

در زير منوي Screen resolutionتوانيد با کليک بر روي آيکون ياين ابزار را م .تعيين کنيد

Preferences موجود در منويSystemدهد ياين ابزار را نمايش م ۳۹-۳شکل .اجرا کنيد.

ابزار تنظيمات وضوح صفحه نمايش ۳۹-۳شکل

.دهد وضيح ميهاي موجود در اين ابزار را ت ، گزينه۳۸-۳جدول

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٢٦

تنظيمات وضوح صفحه نمايش يها گزينه ۳۸-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Resolution توانيد وضوح صفحه نمايش را بين مقادير مورد پشتيباني يبا استفاده از اين منو م

.تنظيم کنيد

Refresh rate صفحه نمايش را ١توانيد سرعت بازنمايش يبا استفاده از اين منوي پايين افتادني م

.بين مقادير مورد پشتيباني تنظيم کنيد

ميانبرهاي صفحه کليد

ميانبر صفحه کليد يک يا ترکيبي از چند کليد است که امکان جايگزيني براي انجام برخي از کارها

ا توانيد کليدهاي ميانبر ر يبا استفاده از ابزار تنظيمات ميانبرهاي صفحه کليد م .نمايد يفراهم م را

Keyboardتوانيد با کليک بر روي آيکون ياين ابزار را م .مطابق با نياز خودتان تنظيم کنيد

Shortcuts در زير منويPreferences موجود در منويSystem اين ۰ ۴-۳شکل .اجرا کنيد

.دهد يابزار را نمايش م

براي .نمايش داده شده استتمامي کليدهاي ميانبر به همراه عمليات مربوط به آنها در جدولي

را با کليک بر روي آن انتخاب کرده و سپس بر روي تغيير هرکدام از اين کليدها کافي است تا آن

سپس کليدهاي مورد نظر خود را براي جايگزين شدن با کليدهاي .کليد ميانبر آن کليک کنيد

را انتخاب کرده و سپس تدا آنبراي غير فعال کردن کليد ميانبر هر عمليات، اب .يدده پيشين فشار

.دهيد ررا فشا Backspaceبر روي بخش کليد ميانبر آن کليک کرده و کليد

صفحه کليد يابزار تنظيمات ميانبرها ۴۰-۳شكل

1 Refresh Rates

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٢٧

صدا

صداهاي دهنده صوتي ميزکار گنوم و پخش ابزار تنظيمات صوتي امکان تنظيم اجراي سرويس

با استفاده از اين ابزار .سازد يروي ميزکار را فراهم م مختلف در هنگام رخدادهاي متفاوت

:سليقه خود سفارشي کنيدطبق هاي زير را توانيد بخش يم

)General(عمومي صداهاي �

)Sound Events(رخدادهاي صوتي �

)System Bell(زنگ سيستم �

موجود در منوي Preferencesدر زير منوي Soundتوانيد با کليک بر روي آيکون ياين ابزار را م

System دهد ياين ابزار را نمايش م ۴۱-۳شکل .اجرا کنيد.

يابزار تنظيمات صوت ۴۱-۳شکل

تنظيمات عمومي صوتي

توانيد تنظيماتي مانند اجرا شدن يا اجرا نشدن يم Generalهاي موجود در لبه با استفاده از گزينه

.غير فعال شدن رخدادهاي صوتي را انجام دهيددهنده صوتي ميزکار گنوم يا فعال يا سرويس

.ده استدايح وضهاي اين لبه را ت به اختصار گزينه ۳۹-۳جدول

يصوت يعموم يها گزينه ۳۹-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Enable دهنده صوتي ميزکار گنوم با آغاز نشست اجرا با فعال کردن اين گزينه، سرويس

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٢٨

شرح المان ديالوگ

sound server startup

را صداهاتواند يدهنده فعال باشد، ميزکار گنوم م هنگامي که اين سرويس .شود يم

.پخش کند

Sounds for events

با فعال کردن اين گزينه، با انجام شدن رخدادهاي خاصي، صداي مربوط به آنها

دهنده صوتي اين گزينه تنها زماني قابل فعال شدن است که سرويس .شود يپخش م

.ميزکار گنوم فعال شده باشد

تنظيمات رخدادهاي صوتي

مورد نظر خود را به صداهاي توانيد يم Sound Eventsهاي موجود در لبه با استفاده از گزينه

.دهد ميح وضياين لبه را ت ۴۰-۳جدول .رخدادهاي خاصي مرتبط کنيد

يصوت يرخدادها يها گزينه ۴۰-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Sounds table

توانيد صداهاي مورد نظر خود را به رخدادهاي يبا استفاده از اين جدول م

.مختلف مربوط نماييد

ليستي از رخدادهاي مختلف تعريف شده بر روي سيستم را Eventستون

ها، رخدادهاي موجود در با کليک بر روي هريک از دسته .دهد ينمايش م

.شود يآن دسته نمايش داده م

هاي صوتي مربوط شده به رخدادها را نمايش فايل Sound Fileستون

.دهد يم

Play شود که با کليک يبا انتخاب هر يک از رخدادها از ليست، اين دگمه فعال م

.شود يپخش مبر روي آن فايل صوتي مربوط به رخداد

Sound file drop-down combination

box, Browse

توانيد رخداد مورد نظر خود را از ليست يها م با استفاده از اين کنترل

نام آنرا Sound Fileرخدادها با کليک بر روي آن انتخاب کرده و در فيلد

يستم فايل را از روي فايل س Browseتايپ کرده و يا با استفاده از دگمه

wavهاي با فرمت توجه داشته باشيد که تنها فايل .به آن معرفي کنيد

.قابل استفاده خواهد بود

Remove با کليک بر روي اين دگمه، صداي مرتبط شده با رخداد، حذف خواهد شد.

دهنده صوتي ميزکار اين لبه تنها در صورتي فعال خواهد بود که سرويس

.باشيدگنوم را فعال کرده

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٢٩

تنظيمات زنگ سيستم

برخي از .توانيد تنظيمات زنگ سيستم را انجام دهيد يم System Bellبا استفاده از لبه

هاي کاربردي براي مشخص کردن خطا هنگام ورودي از صفحه کليد، از صداي زنگ استفاده برنامه

.تنظيمات موجود در اين لبه را تشريح کرده است ۴۱- ۳جدول .کنند يم

زنگ سيستم يها گزينه ۴۱-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Sound an audible bell

.شود يبا فعال کردن اين گزينه، زنگ سيستم فعال م

Visual feedback

ري نيز فعال ويصتبا فعال کردن اين گزينه، عالوه بر زنگ سيستم، هشدارهاي

.شود يم

Flash window titlebar

ها، روشن و گزينه، در هنگام خطاي ورودي، نوار عنوان پنجرهبا انتخاب اين

.شود يخاموش م

Flash entire screen

با انتخاب اين گزينه، در هنگام خطاي ورودي، کل صفحه نمايش روشن و

.شود يخاموش م

ها قالب

شامل ترکيبي از تنظيمات مختلف است که شکل ظاهري ميزکار گنوم را تشکيل قالب يک

توانيد شکل ظاهري يتان م هاي مختلف نصب شده بر روي سيستم با استفاده از جلوه .دهد يم

هاي ميزکار قالبسفارشي کردن .ميزکار گنوم را تا حد زيادي مطابق سليقه خودتان تغيير دهيد

وانيد بر براي اجراي اين ابزار مي ت .ها انجام دهيد قالبتوانيد با استفاده از ابزار تنظيم يگنوم را م

روي .را انتخاب كنيد Change Desktop Backgrandروي ميز كار راست كليك كرده و سپس

اين ابزار ۴۳- ۳شکل .برويد Customizeاز پنجره باز شده كليك كنيد و به قسمت Themesلبه

.دهد يرا نمايش م

.دهند يتاثير قرار مهاي مختلفي از ميزکار گنوم را تحت شامل تنظيماتي است که بخشقالب يک

:ها شامل موارد زير هستند اين بخش

ها ها و اپلت ها، پنل اين بخش تعيين کننده شکل ظاهري پنجره): Controls(ها کنترل �

.ها نيز هست ها و دگمه هايي مانند منوها، آيکون ها شامل المان همچنين کنترل .است

تعيين کننده شکل ظاهري تنهااين قسمت ): Window frame(ها نوار دور پنجره �

Customizeدر پنجره Window Borderها است که تنظيم آن از لبه نوارهاي دور پنجره

Theme امکان پذير است.

ها بر روي تعيين کننده شکل ظاهري آيکونقالب تنظيمات آيکون براي ): Icon(آيکون �

.وجود دارد Customize Themeپنجره Iconsامکان تنظيم آيکون از لبه .ها و ميزکار است پنل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٣٠

سفارشيقالب ايجاد يک

هاي مختلفي از شوند، ترکيب يهايي که در پنجره ابزار تنظيمات جلوه نمايش داده م جلوه

خاص قالب توانيد يشما م .ها هستند ها، نوارهاي دور پنجره و آيکون هاي مربوط به کنترل گزينه

براي انجام اين کار، مراحل زير را طي .دارد ايجاد کنيدبا ترکيبي متفاوت از آنچه وجود را خود

:کنيد

ابزار تنظيمات ميزکار ۴۲-۳شکل

.را اجرا کنيدقالب ابزار تنظيمات �

.هاي موجود با کليک بر روي آن انتخاب کنيد قالباوليه مورد نظرتان را از ليست قالب �

نمايش داده قالب پنجره جزئيات .کليک کنيد Customize Themeبر روي دگمه �

.شود يم

هاي موجود با تعداد آيتم .، آيتم مورد نظرتان را انتخاب کنيدControlsابتدا از لبه �

.نصب شده بر روي سيستم ممکن است متفاوت باشدقالب توجه به تعداد

.کليک کنيد و آيتم مورد نظرتان را انتخاب کنيد Window Borderبر روي لبه �

.کليک کنيد و آيتم مورد نظرتان را انتخاب کنيد Iconsوي لبه بر ر �

.بسته شود Customize Themeکليک کنيد تا پنجره Closeپس از اتمام بر روي �

کليک کنيد و نام و توضيحات …Save Asبر روي دگمه قالب در پنجره ابزار تنظيمات �

.مورد نظرتان را وارد کنيدقالب مربوط به

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٣١

.شود يهاي موجود اضافه م قالبنام جلوه جديد در ليست �

جديدقالب نصب

قالب را از طريق ابزار تنظيمات tar.gzبندي شده با فرمت هاي بسته قالباين امکان وجود دارد تا

:مراحل زير را انجام دهيداين كار براي .به سيستم اضافه کنيد

.را اجرا کنيد قالبابزار تنظيمات �

.شود ينمايش داده مقالب پنجره نصب .کليک کنيد Installبر روي دگمه �

را به سيستم آن Browserجديد را تايپ کرده و يا از طريق دگمه قالب مسير فايل �

.کليک کنيد OKپس از اتمام بر روي .معرفي کنيد

.کليک کنيد Installبراي اتمام نصب بر روي دگمه �

قالب حذف

براي اين منظور مراحل زير را .هاي موجود بر روي سيستم به سادگي وجود دارد بلقاامکان حذف

:انجام دهيد

.را اجرا کنيدقالب ابزار تنظيمات �

.کليک کنيد Theme Detailsبر روي دگمه �

يک پنجره .کليک کنيد Go To Theme Folderهاي مختلف بر روي دگمه در لبه �

.شود يمدير فايل ناتيلوس باز م

.کنيدحذف مورد نظرتان را قالب استفاده از مدير فايل، با �

ها پنجره

ها بر روي ميزکار گنوم را تنظيم توانيد نحوه رفتار پنجره يها م با استفاده از ابزار تنظيمات پنجره

موجود Preferencesدر زير منوي Windowsتوانيد با کليک بر روي آيکون ياين ابزار را م .کنيد

تنظيمات اين ۴۲-۳جدول .دهد ياين ابزار را نمايش م ۴۳-۳شکل .اجرا کنيد Systemدر منوي

.ده استدايح وضابزار را ت

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٣٢

ها ابزار تنظيمات پنجره ۴۳-۳شکل

ها تنظيمات رفتار پنجره يها گزينه ۴۲-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Select windows when the mouse

moves over them

اي گر ماوس بر روي پنجره کردن اين گزينه، هنگامي که اشارهبا فعال

قرار گيرد، پنجره فعال خواهد شد و با خروج ماوس از پنجره، پنجره

.شود يمجددا غير فعال م

Raise selected windows after an

interval

گر با انتخاب اين گزينه، پنجره پس از زمان کوتاهي از قرار گيري اشاره

.شود يبر روي آن، فعال مماوس

Interval before raising

توانيد مدت زمان الزم براي فعال شدن پنجره يبا استفاده از اين گزينه م

.را تعيين کنيدقرارگيري اشاره موس پس از

Double-click titlebar to perform

this action

بر روي نوار عنوان توانيد نتيجه دوبار کليک يبا استفاده از اين گزينه م

شدن امکان تعيين حداکثر شدن اندازه و جمع .پنجره را تعيين کنيد

.وجود داردقاب پنجره

To move a window, press-

and-hold this key then grab the

window

با .توانيد کليد انتقال پنجره را تعيين کنيد يبا استفاده از اين گزينه م

.شود يفشردن اين کليد و کشيدن پنجره، پنجره جابجا م

محافظ صفحه نمايش

اوبونتوتوانيد تنظيمات محافظ صفحه نمايش يبا استفاده از ابزار تنظيمات محافظ صفحه نمايش م

در زير منوي Screensaverتوانيد اين ابزار را با کليک بر روي آيکون يم .را انجام دهيد

Preferences موجود در منويSystem دهد ياين ابزار را نمايش م ۴۴-۳شکل .اجرا کنيد.

#�: "!م ���$%& ر و "�(�) '*+��/

١٣٣

.ده استدايح وضهاي موجود در اين ابزار را ت گزينه ۴۳-۳جدول

ابزار تنظيمات محافظ صفحه نمايش ۴۴-۳شکل

تنظيمات محافظ صفحه نمايش يها گزينه ۴۳-۳جدول

شرح المان ديالوگ

Screensaver

هاي صفحه نمايش نصب شده بر روي سيستم و از محافظليستي

نمايشي از گزينه انتخاب شده در کنار آن، در اين قسمت نمايش پيش

.شود يداده م

Set session as idle after

اين گزينه زمان الزم براي بيکاري نشست که پس از طي آن محافظ

بر روي فرض زمان پيش .کند يشود را تعيين م يصفحه نمايش فعال م

.ده دقيقه تنظيم شده است

Activate screensaver when session is idle

.کند ياين گزينه محافظ نمايشگر را فعال م

Lock screen when screensaver is active

با انتخاب اين گزينه پس از فعال شدن محافظ صفحه نمايش، صفحه

ايد کلمه عبور خود را نمايش قفل شده و براي نمايش مجدد ميزکار ب

طوالني مجبور به ترک ميزکار زمان در صورتي که براي .تايپ کنيد

.خود هستيد، فعال کردن اين گزينه از نظر امنيتي مفيد خواهد بود

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٣٤

Login Window ابزار

لبه ششاين ابزار داراي .است GDMاين ابزار مخصوص انجام تنظيمات پنجره ورود به سيستم يا

۴۴- ۳جدول .دهد يهاي مختلف مربوط به اين پنجره را نمايش م مختلف است که تنظيمات بخش

توانيد با کليک بر ياين ابزار را م .ده استدايح وضهاي مختلف اين پنجره را به صورت اجمالي ت لبه

اجرا Systemموجود در منوي Administrationدر زير منوي Login Windowروي آيکون

.کنيد

Login Windowابزار يها لبه ۴۴-۳جدول

شرح لبه

General فرض، تعيين مسير اين لبه حاوي تنظيمات عمومي مثالً انتخاب نشست پيش

.باشد مي ...و GtkRCفايل

Local

اين تنظيمات .اين لبه حاوي تنظيمات مربوط به ورود محلي به سيستم است

زمينه، لوگو، تنظيمات سيستم، تصوير و رنگ پسپنجره ورود به قالب شامل

.آمد به سيستم است منو و پيغام خوش

Remote دور به سيستم را فعال يا غير فعال کنيد توانيد ورورد از راه يدر اين لبه م.

Accessibility توانيد تنظيمات سهولت دسترسي را براي تسهيل ورود به يدر اين لبه م

.داراي مشکالت حرکتي، انجام دهيدسيستم توسط افراد

Security تنظيماتي مانند .توانيد تنظيمات امنيتي سيستم را انجام دهيد يدر اين لبه م

...بندي شده به سيستم، ورود مدير سيستم و ورود خودکار، ورود زمان

Users توانيد کاربران مجاز براي ورود به سيستم را تعيين يبا استفاده از اين لبه م

.کنيد

رم ���,- :�#$%& ' ر'�دي ا�+ارهي ��م و ا'+اره*/

١٣٥

يکاربردافزارهاي ابزارها و نرمآشنايي با : فصل چهارم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

شوند، يکه به صورت استاندارد به همراه اوبونتو ارائه م

و Applications يموجود در اوبونتو از طريق منو

ها و يبنداکنون هر يک از اين دسته .هستند

.ميکن يم يموجود در آنها را به صورت مجزا بررس

.اندگرفته يجا Accessories يهستند که در زير منو

.ر هستند

.شودياز ابزارهايي است که معموال به صورت روزانه استفاده م

چهار حالت پايه، پيشرفته، ينمايش داده شده است، دارا

.مختلف شما را پوشش دهد

حساب ماشين

يهابرنامه در و کرده يکپ حافظه در را ياويژه

Character Map برنامه اين .باشد يم مفيد شما يبرا

و داده نمايش را سيستم يرو بر شده نصب ي

.دهديم نمايش را ابزار اين

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٣٦

که به صورت استاندارد به همراه اوبونتو ارائه م يکاربرد يهادر اين فصل با مهمترين برنامه

موجود در اوبونتو از طريق منو يگرافيک يکاربرد يهابرنامه .ديشو يآشنا م

هستند يمربوط به خود قابل دسترس يهايدر دسته بند

موجود در آنها را به صورت مجزا بررس يکاربرد يهابرنامه

يجانب يابزارها

هستند که در زير منو يعموم يبرنامه کاربرد يجانب يابزارها

ر هستنديبه شرح ز يبنداين دسته يکاربرد يهابرنامه

حسابماشين

از ابزارهايي است که معموال به صورت روزانه استفاده م Calculatorماشين حساب يا

نمايش داده شده است، دارا ۱-۴برنامه ماشين حساب که در شکل

مختلف شما را پوشش دهد يمحاسبات يتواند نيازهاياست که م يو علم يمال

ماشين ۱-۴ شکل

ابزار نقشه کاراکتر

ويژه يهاکاراکتر تا باشيد داشته نياز که يصورت در

Character Map برنامه کنيد، استفاده آن از ديگر يکاربرد

يهاقلم در موجود مختلف يکاراکترها تا است قادر

اين ۲-۴ شکل .کند فراهم را حافظه به آنها يکپ امکان

ر'�دي ا�+ارهي ��م*/

Character Map

.کند يم مطلع يکيزيف ويدرا يرو بر

-۳

اين .روديم کار به نمايش صفحه از گرفتن عکس

ذخيره PNG فرمت با دلخواه مسير در را آن

با بلکه بگيرد، عکس پنجره يک از تنها تواندنمي

تهيه عکس دلخواه يهاپنجره از آن از استفاده

رم ���,- :�#$%& ' ��م و ا'+اره

١٣٧

Character Map ابزار ۲-۴ شکل

Disk Usage Analyzer ابزار

بر شده اشغال حافظه زانيم از را شما که است يابزار

- ۴شکل

Take Screenshotابزار

عکس يبرا ابزار اين پيداست، آن اسم از که همانطور

آن توانديم و گرفته عکس نمايش صفحه کل از ابزار

نمي مستقيم طور به ابزار اين حاضر حال در .نمايد

استفاده با توانيديم Alt+PrintScreen يکليدها ترکيب

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٣٨

.دهديم نمايش را ابزار اين ۴-۴ شکل .نماييد

Take Screenshot ابزار ۴-۴ شکل

Terminalابزار

ياجرا يبرا که است ترمينال ساز شبيه يک حقيقت در GNOME Terminal يا ترمينال ابزار

از يپشتيبان به توانيم آن يهايويژگ از .شود يم استفاده آن از فرمان پوسته يرو بر دستورات

،يمجاز ترمينال چندين داشتن يبرا مختلف يهاTab از استفاده امکان ،Bash يرنگ يخروج

از استفاده متون، نماييکوچک و بزرگنمايي ترمينال، محيط در متن آسان چسباندن و يکپ امکان

تعريف قابليت GNOME Terminal جالب امکانات از ييک .کرد اشاره ...و مختلف يرنگ يهاجلوه

نوع مانند يمستقل يهايويژگ يحاو توانديم پروفايل هر .آنهاست از استفاده و مختلف اتيخصوص

.باشد ...و قالب زمينه، پس رنگ قلم،

Text Editorابزار

اين .باشديم Gedit به موسوم گنوم ميزکار فرضپيش يمتن ويرايشگر Text Editor ابزار

استفاده يبرا که است ياگسترده بسيار يفن يهايويژگ يدارا بودن ساده عين در يمتن ويرايشگر

با يمتن يهافايل خواندن در توانايي به توانيم آن يهايويژگ مهمترين از .باشديم مناسب بسيار

Encoding به متون ذخيره و مختلف يها Encoding متن کردن يرنگ در توانايي مختلف، يها

يهاپالگين مربوطه، يکدها کردن يرنگ يبرا ينويسبرنامه زبان يزياد تعداد از يپشتيبان و

يابغلط و خطوط کردن مرتب خطوط، يدهفاصله مانند يجانب امکانات افزودن يبرا مختلف

.دهديم نشان HTML يکدها نمايش حال در را ويرايشگر اين ۵-۴ شکل .کرد اشاره اماليي

ر'�دي ا�+ارهي ��م*/

Text Editor

که اندشده يشخص يکامپيوترها عمده يهاجذابيت

سيستم يبرا يباز يزياد بسيار تعداد .کنيد استفاده

اوبونتو همراه به .نيستند رايگان و آزاد آنها از

يبيشتر يهايباز داريد نياز که يصورت در .است

Synaptic ابزار از آنها کردن پيدا و جستجو

.دارند قرار Applications ي

-۶

رم ���,- :�#$%& ' ��م و ا'+اره

١٣٩

Text Editor ابزار ۵-۴ شکل

هايباز

جذابيت از ييک به تبديل امروزه يکامپيوتر يهايباز

استفاده يسرگرم و يخستگ رفع يبرا آنها از توانيديم

از يتعداد البته که است شده يطراح لينوکس عامل

است شده ارائه کالسيک و کنندهسرگرم يباز يتعداد

جستجو يبرا توانيديم کنيد، نصب تانسيستم يرو بر

يزيرمنو در Games يمنو در هايباز .نماييد استفاده

:Blackjack يباز

-۴ شکل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٤٠

Five or More يباز

همرنگ مهره بيشتر يا پنج تعداد بايد آن در که است يديگر يفکر يباز نيز Five or More يباز

يهامهره دائما شما يهاحرکت با .شوند پاک نمايش صفحه يرو از تا دهيد قرار هم کنار در را

چيدن اي هامهره حذف و خود صحيح يهاحرکت با بايد که شوديم ظاهر صفحه يرو بر يجديد

.است شده تمام يباز شود، پر صفحه که يصورت در .شويد صفحه شدن پر از مانع هم، کنار در آنها

.دهديم نمايش را يباز اين ۷- ۴ شکل

Five or More يباز ۷-۴ شکل

Four in a Row يباز

يک در را خود يهامهره از عدد چهار تا کنيد تالش بايد پيداست، يباز اين نام از که همانطور

يباز برنده شود، کار اين انجام به موفق که يکس نخستين .بچينيد مورب يا يعمود ،يافق رديف

شکل .داريد فرصت يباز صفحه يفضا شدن پر تا فقط که کنيد توجه بايد ضمنا .شوديم محسوب

.دهديم نمايش را يباز اين ۴-۸

Four in a Row يباز ۸-۴ شکل

ر'�دي ا�+ارهي ��م*/

Tetris مناسب چيدن با بايد آن در که است

تا کنيد کامل را صفحه يرو يهارديف کنند،

انجام صحيح طور به را کار اين که يصورت در

بيشتر هامهره حرکت سرعت نيز مرحله هر

.دهديم نشان را يباز اين ۹-۴ شکل

Gnometris

-۱۰

رم ���,- :�#$%& ' ��م و ا'+اره

١٤١

Gnometris يباز

Tetris معروف و جذاب يباز شده يساز شبيه يباز اين

کنند،يم حرکت پايين به صفحه يباال از که هاييمهره

در .شوند حذف صفحه يرو از شده کامل يهارديف

در .بود خواهيد بازنده صفحه شدن پر با ندهيد،

شکل .باشيد داشته يسريعتر يهاحرکت بايد و شود يم

Gnometris يباز ۹-۴ شکل

:Longno يباز

-۴ شکل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٤٢

Klotski يباز

صفحه حرکت، تعداد کمترين با بايد شما که است پيچيده چندان نه يفکر يباز يک يباز اين

هر در .بکشيد - صفحه راست سمت پايين گوشه -آن ياصل محل به را حفره چهار يدارا بزرگ

اين ۱۱-۴ شکل .کنيد فکر آن درباره بيشتر بايد شما و شوديم ترپيچيده هاحرکت نحوه مرحله

.دهديم نشان را يباز

Klotski يباز ۱۱-۴ شکل

Mahjongg يباز

شکل، کي مهره دو يرو بر کردن کيکل با بايد که است يچين يقديم يفکر يباز يک يباز اين

از ييک .دهيد ادامه هامهره يتمام حذف تا را يباز نهايت در و ديکن حذف صفحه يرو از را ها ان

نمايش را يباز اين ۱۲-۴ شکل .است يباز نيهم اوبونتو در موجود يفکر يهايباز ترينجذاب

.دهديم

Mahjongg يباز ۱۲-۴ شکل

رم ���,- :�#$%& ' ر'�دي ا�+ارهي ��م و ا'+اره*/

١٤٣

Mines يباز

يرو بر ياعداد ،يخال يفضاها از ييک يرو بر کليک با .هستيد آشنا حتما روب مين يباز با

هابالک از يک هر کنار در موجود يهامين تعداد نمايانگر که شونديم داده نشان نمايش صفحه

منفجر اشتباه حرکت با و کنيد يگذارعالمت را مين صحيح محل بايد اعداد اين تفسير با .است

.دهديم نشان را يباز اين ۱۳-۴ شکل .ديشو يم

Mines يباز ۱۳-۴ شکل

Nibbles يباز

شوديم بلندتر صفحه يرو يغذاها از تغذيه با کرم کي آن در که است معروف يباز يک يباز اين

ديوارها با کرمتان که يالحظه تا توانيديم را بازي اين .گردد يم دشوارتر لحظه هر آن کنترل و

.دهديم نشان را يباز اين ۱۴-۴ شکل .دهيد ادامه نکرده، برخورد

Nibbles يباز ۱۴-۴ شکل

Robots يباز

کنيد حرکت سريع آنچنان بايد .دهيد نجات مهاجم يهاروبات دست از را آدمک بايد يباز اين در

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٤٤

هر در .شويد شدنشان منفجر و تصادف به باعث و کرده گيج را کننده تعقيب يهاربات بتوانيد که

نابود را شما هاربات تا کنيد دقت بايد .شوديم کمتر شما حرکت يفضا و هاربات تعداد مرحله

جديد يخال يفضا يک به شدن جابجا يبرا پورت تله از توانيديم د،يافتاد گير وقت هر و نکنند

.کنيد استفاده

Same GNOME يباز

يهامهره هدف، رنگ عنوان به هامهره از رنگ يک انتخاب با تا کنيد يسع بايد شما يباز اين در

باهم را آنها که يامهره تعداد چه هر باشيد داشته توجه .کنيد حذف دسته دسته صورت به را ديگر

يهامهره تعداد بتوانيد تا ديکن يسع .ديکن يم افتيدر يبيشتر امتياز باشد، بيشتر کنيديم حذف

يتصاعد صورت به شما امتياز ها،مهره تعداد افزايش با کنيد، بيشتر و بيشتر را هدف رنگ کنارهم

مانده يباق يباز صفحه يرو بر نبايد يامهره هيچ نهايت در شويد، برنده اينکه يبرا .روديم باال

.دهديم نشان را يباز اين ۱۵-۴ شکل .باشد

Same GNOME يباز ۱۵-۴ شکل

Sudoku يباز

۳×۳ مربع کي که است نيا يباز نيا قانون اما است نفره کي يفکر يباز کي sudoku يباز

۹×۹ مربع کي مجموع در و است شده ميتقس زين ۳×۳ يها مربع به آنها از کدام هر که دارد وجود

عدد هر ۳×۳ مربع و ستون و سطر هر در که ميکن پر ۹ تا ۱ اعداد با يطور را هامربع ديبا .است

.شود تکرار بار کي فقط

Tali يباز

ر'�دي ا�+ارهي ��م*/

-۱۶

با بايد شما يباز اين در .است اوبونتو همراه به

در صفحه چپ سمت يفضا در را آنها است،شده

عدد با لبه دو مثال .شوند جذب هم کنار در توانند

با را هامهره بتوانيد شما که رسديم پايان به

انجام زمان که باشيد داشته توجه .کنيد کامل

.دهديم نمايش را

Tetravex

نمايش تصاوير، و يگرافيک يهافايل ويرايش و

نيا .رود يم کار به يديجيتال يهادوربين و اسکنرها

يبسيار توانديم که GIMP يگرافيک قدرتمند

ابزار اين ببينند اينکه مخصوصا .شد خواهند خرسند

رم ���,- :�#$%& ' ��م و ا'+اره

١٤٥

-۴ شکل

Tetravex يباز

به شده ارائه يفکر يهايباز از ديگر ييک يباز اين

شده نوشته هامهره يرو بر که ياعداد صحيح تفسير

تواننديم مشابه اعداد با يهالبه تنها .بچينيد هم کنار

به يوقت يباز .گيرند قرار هم کنار در تواننديم ۹

کامل را چپ سمت صفحه و چيده هم کنار در موفقيت

را يباز اين ۱۷-۴ شکل .است مهم اريبس هم کار اين

Tetravex يباز ۱۷-۴ شکل

يگرافيک يابزارها

و ايجاد در که هستند ييافزارهانرم يگرافيک يابزارها

اسکنرها با کار و PostScript و PDF خواندن تصاوير،

.اندگرفته يجا Graphics يزيرمنو در ابزارها

GIMP Image Editorابزار

قدرتمند ابزار ديدن از احتماال Photoshop برنامه کاربران

خرسند دهد، انجام را فتوشاپ با انجام قابل عمليات از

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٤٦

اينکه يبرا .کنديم يپشتيبان نيز را PSD يهافايل و است سازگار هم يفارس زبان با يخوب به

در .باشيد ياحرفه گرافيست يک بايد کنيد، قضاوت GIMP يهاتوانايي و امکانات مورد در بتوانيد

کاربر هر که است ياگونه به يگرافيک ويرايشگر اين يطراح شيوه زياد، امکانات داشتن حال عين

يراحت به آن با بتواند است، نداشته را يديگر يگرافيک ابزار هيچ با کردن کار سابقه که يکارتازه

GIMP در نيز هاپردازش و عمليات انجام سرعت .شود آشنا سرعت به آن با و کرده کار به شروع

.است مناسب

يهااليه با نيز برنامه اين در .است فتوشاپ برنامه شبيه تقريبا GIMP در شده استفاده مفاهيم

توانيديم يحت باشيد، مندعالقه يکم که يصورت در .ديکن يم کار يگرافيک يفيلترها و يتصوير

.کنيد ينويسبرنامه آن يبرا را خود دلخواه يفيلترها

يگرافيک يهافايل خواندن و ذخيره در آن توانايي برنامه، نيا خوب بسيار يهايويژگ از ديگر ييک

صورت به آن ذخيره و PDF يهافايل خواندن در توانايي همچنين و متنوع بسيار يهافرمت به

.دهديم نمايش را گيمپ ياصل پنجره ۱۸-۴ شکل .باشديم تصوير

GIMP ياصل پنجره ۱۸-۴ شکل

ر'�دي ا�+ارهي ��م*/

،يمتنوع يهاگزينه با و کرده کار سيستم يرو

.کند

در .است سيستم يرو بر يگرافيک ياسکنرها

در ابزار اين .ديکن استفاده آن از استفاده ي

sane کتابخانه و libsane يگرافيک برنامه .است

رابط يدارا ياسکنرها از تنها برنامه اين .کندي

غير يهاسيستم از که را اسکنرهايي و کندي

توجه داريد، اسکنر خريد قصد که يصورت در

شده درج Mac OSX عاملسيستم از يپشتيبان

اوبونتو .است آمده در افراد از يبسيار يزندگ

ارائه اينترنت شبکه يرو بر موجود مختلف خدمات

Internet يمنو زير در اينترنت يابزارها .پردازيم

ينظير کم يهاقابليت که است فايرفاکس موزيال

Popop، ،و هادانلود مديريت امنيت، سرعت

.دارند مرورگر يهاقابليت بر افزودن يبرا- يجانب

فايرفاکس موزيال مرورگر

رم ���,- :�#$%& ' ��م و ا'+اره

١٤٧

رو بر شده نصب ياسکنرها با توانديم همچنين گيمپ

کند تهيه منوها و هاپنجره ميزکار، يرو از را يتصاوير

xSANEابزار

اسکنرها از استفاده يبرا يگرافيک يابزار xSANE ابزار

يبرا ابزار اين از توانيديم داريد، اسکنر که يصورت

sane يمتن ابزار يبرا يگرافيک رابط يک حقيقت

GIMP يم استفاده اسکن يبرا کتابخانه همين از نيز

يم يپشتيبان يمواز درگاه و USB استاندارد يها

در .کند ينم شناسايي کنند،يم استفاده استاندارد

پشتيبان آنها جعبه يرو بر که اسکنرهايي باشيد داشته

.شود يم شناسايي xSANE توسط است،

اينترنت يابزارها

در نوين يارتباط ابزار يک عنوان به اينترنت امروزه

خدمات از استفاده يبرا يمتنوع يابزارها همراه به نيز

پردازيميم آنها يمعرف به بخش اين در که است شده

.دارند قرار Applications يمنو در موجود

Mozilla Firefoxمرورگر

موزيال مشهور مرورگر اوبونتو، در فرضپيش وب مرورگر

Popop يهاپنجره نکردن باز ،Tab browsing مانند

جانب کوچک يهابرنامه - ها Extension از يپشتيبان

.دهديم نمايش را مرورگر اين ۱۹- ۴ شکل

مرورگر ياصل پنجره ۱۹-۴ شکل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

BSD با شما است، کسيوني يها ستميس گريد و

AIM, ICQ, Jabber/XMPP, MSN Messenger, Yahoo, Bonjour,

Gadu-Gadu, IRC, Novell GroupWise Messenger, QQ, Lotus Sametime, SILC, .كنيد گفتگو گرانيد با و

-۲۰

پردازها،واژه مانند يادار يابزارها کاربران،

کرده يسع يادار يافزارنرم بسته يتعداد ارائه

در Office يمنو زير در اوبونتو در يادار يکاربرد

يادار مجموعه بازمتن، و آزاد يهاعاملسيستم

و مايکروسافت ويندوز يرو بر لينوکس، و يونيکس

شامل مجموعه اين ديگر، يادار يهامجموعه

OpenOffice از که است قدرتمند يادار مجموعه يک

در يادار مجموعه اين .کند رقابت Office مايکروسافت

توسط شرکت اين حمايت با اکنون و شد گرفته

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٤٨

Pidgin ابزار

PIDGIN نوکس،يل ندوز،يو يبرا مسنجر کي BSD

,AIM, ICQ, Jabber/XMPP, MSN Messenger, Yahoo, BonjourيهاID از يکي

GroupWise Messenger, QQ, Lotus Sametime, SILC, SIMPLE, and Zephyr شده وارد افزار نرم نيا به

۲۰-۴ شكل

يادار يابزارها

استفاده مورد يهابرنامه ترينکاربرد پر از ييک

ارائه با اوبونتو .هاست گسترده صفحه و يمال يافزارها نرم

کاربرد يهابرنامه .دهد پوشش نيز را نياز اين تا است

.دارند قرار Applications يمنو

OpenOffice.org Writerواژه پرداز

سيستم يدنيا در موجود يادار مجموعه قدرتمندترين

OpenOffice.org يونيکس بر عالوه مجموعه اين .است

Mac OSX مجموعه از يبسيار همانند .شوديم اجرا نيز

OpenOffice.org .است جداگانه يکاربرد برنامه چند

مايکروسافت يادار مجموعه با توانديم امکانات نظر

گرفته سان شرکت Star Office يادار مجموعه از ابتدا

رم ���,- :�#$%& ' ر'�دي ا�+ارهي ��م و ا'+اره*/

١٤٩

يپشتيبان يدارا مجموعه اين يکاربرد يهابرنامه يتمام .يابديم توسعه پروژه، اين کاربران جامعه

است قادر مجموعه اين .شوديم نيز بهتر روز به روز يپشتيبان اين و هستند يفارس زبان از يخوب

ذخيره را خود يهايخروج نيز هافرمت همان به و بخواند را MS-Office مجموعه يهايخروج تا

OOo Writer .است 3.0 نسخه کتاب اين نگارش زمان در مجموعه اين نسخه جديدترين .نمايد

.هستند يادار يهامجموعه يابزارها پرکاربردترين پردازها واژه معموال .است مجموعه اين پردازواژه

OOo Writer فرضپيش صورت به نيز اوبونتو در و داراست را يفارس زبان از يمناسب يپشتيبان

جمله از چپ به راست يهازبان کردن فعال يبرا .است شده تنظيم يفارس زبان از استفاده يبرا

Language قسمت ،Options بخش Tools يمنو در بايد OpenOffice.org مجموعه در يفارس

Settings/ Languages گزينه Enabled for complex text layout واژه اين .بزنيد تيک را

يمتنوع بسيار يهافرمت به را خود يهافايل توانديم و است يزياد بسيار يهايويژگ يدارا پرداز

ديگر فرمت چند و PDF، HTML، RTF فرمت ،MS-Word يهافرمت ،sxw، odt جمله از

يهافرمت با را خود يخروج يهافايل هستيد مايل که يصورت در بنابراين .نمايد ذخيره

PDF آسان يخروج مخصوصا .ندارد وجود ينگران يجا کنيد، ارسال ديگر افراد يبرا مايکروسافت

يهافايل با کار هنگام در OOo Writer ضمنا .است توجه جالب بسيار مجموعه اين از استفاده با

1.1.5 نسخه از .دهديم نمايش را پرداز واژه اين ۲۱-۴ شکل .دارد يخوب بسيار عملکرد حجيم،

تغيير Oasis Open Formats يهافرمت به آن فرض پيش يهافرمت ،OOo يادار مجموعه

و هاسازمان در استفاده مورد فرض پيش فرمت اروپا، اتحاديه در فرمت اين يزود به .است کرده

.باشد مي يدولت ادارات

OOo Writer پرداز واژه ۲۱-۴ شکل

OpenOffice.org Calcصفحه گسترده

يهابرنامه را يادار يهامجموعه يکاربرد يهابرنامه پرکاربردترين بتوان شايد ،پرداز واژه از پس

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٥٠

و هستند يطوالن بسيار سابقه يدارا هارايانه يدنيا در هاگسترده صفحه .دانست گسترده صفحه

مجموعه گسترده صفحه برنامه .شونديم استفاده بيشتر يمال و يمحاسبات يکارها يبرا معموال

صفحات از و بوده يفارس زبان از يخوب يپشتيبان يدارا نيز برنامه اين .دارد نام OOo، Calc يادار

فرمت با يهافايل است قادر نيز برنامه اين ،Writer همانند .کنديم يپشتيبان نيز چپ به راست

يهافرمت جمله از يمتنوع بسيار يهافرمت به را خود يخروج و خوانده را يبسيار يها

.دهديم نمايش را ابزار اين ۲۲- ۴ شکل .نمايد ذخيره آفيس مايکروسافت

OOo Calc گسترده صفحه ۲۲-۴ شکل

OpenOffice.org Impressابزار

ابزارهايي ،يادار يهامجموعه يافزارهانرم تريناستفاده پر گسترده، صفحه يهابرنامه از پس

يادار مجموعه .شونديم استفاده Presentation يا ها نامه معرفي ساختن يبرا که هستند

OpenOffice.org نام به كار اين براي يابزار هم Impress مجموعه ديگر يابزارها همانند .دارد

OOo فرمت جمله از يبسيار يهافرمت توانديم نيز ابزار اينMicrosoft Powerpoint خوانده را

يبسيار يابزارها و بوده راحت بسيار افزارنرم اين با کردن کار .نمايد ذخيره نيز فرمت همان به و

يپشتيبان يفارس زبان از يخوب به نيز Impress .است شده تعبيه آن در اشکال انواع رسم يبرا

.دهديم نمايش را ابزار اين ۲۳- ۴ شکل .کند يم

رم ���,- :�#$%& ' ر'�دي ا�+ارهي ��م و ا'+اره*/

١٥١

۲۳-۴شكل

OpenOffice.org Base يبانک اطالعات

نام Base که است فايل بر يمبتن ياطالعات بانک ابزار يک يدارا OpenOffice.org مجموعه

-MS به شبيه بسيار آن با کار و شده يطراح MS-Access جايگزين منظور به ابزار اين .دارد

Access يادار مجموعه .داريد جاوا به نياز کنيد، استفاده ابزار اين از بتوانيد اينکه يبرا .است

OpenOffice.org يصورت در .شود مي ارائه جاوا از يانسخه همراه به اوبونتو، همراه به شده ارائه

Options بخش Tools يمنو از شديد، مواجه جاوا يخطا پيغام با ابزار اين ياجرا هنگام که

-usr/lib/j2re1.4/ مسير Add دگمه يرو بر کليک با ،Java بخش OpenOffice.org قسمت

sun /کنيد تنظيم را.

OpenOffice.org Draw يويرايشگر بردار

ابزار اين .است Draw يبردار ويرايشگر ،OpenOffice.org يادار مجموعه يابزارها از ديگر ييک

.کند يم يپشتيبان نيز يفارس زبان از يخوب به و است يگرافيک يطراح يبرا وسيع يامکانات يدارا

يمختلف يکارها يبرا توانيديم ابزار اين از .است پذير امکان يراحت به نيز PDF يخروج امکان

را ابزار اين ۲۴-۴ شکل .نماييد استفاده مختلف يهافلوچارت يطراح تا پوستر يطراح مانند

.دهديم نمايش

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

OOo Draw يبردار

ينويس فرمول ابزار شود،يم ارائه يادار يهامجموعه

حال عين در و قوي ينويس فرمول ابزار يک

و Math ابزار اين نام .است سازگار يفارس اعداد

OOo Math ينويس

يافزارهانرم كه كنند مي استفاده نيز يسرگرم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٥٢

بردار ويرايشگر ۲۴-۴ شکل

OpenOffice.org Mathفرمول نويس

مجموعه همراه به که يجانب يابزارها از ييک معموال

يک يدارا نيز OpenOffice.org مجموعه .است

اعداد و زبان با نيز يخوب به که است االستفاده سهل

.دهديم نمايش را آن ۲۵- ۴ شکل

نويسفرمول ابزار ۲۵-۴ شکل

ياچند رسانه يابزارها

سرگرم يابزارها از يكي عنوان به کامپيوترها از امروزه

ر'�دي ا�+ارهي ��م*/

کاملي تقريبا مجموعه همراه به اوبونتو .اندداشته

در موجود Sound and Video يزيرمنو در ابزارها

.مي باشد CD , DVDضبط اطالعات بر روي

Brasero

۲۷

يصوت يهافايل صورت به آن ذخيره و صدا ضبط

رم ���,- :�#$%& ' ��م و ا'+اره

١٥٣

داشته يمهم بسيار نقش امر اين تحقق در ياچندرسانه

ابزارها اين .است شده ارائه يارسانه چند يابزارها از

.دارند قرار Applications يمنوBrasero Brasero ضبط اطالعات بر روي يبرا يک نرم افزار کاربردي

Brasero ۲۶-۴ شکل

Movie Player4 ابزار

۷-۴ شكل

Sound Recorderضبط کننده

ضبط يبرا ياساده ابزار Sound Recorder افزارنرم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٥٤

يصورت در .نمايد ذخيره WAV و OGG، FLAC يهافرمت به را صدا است قادر ابزار اين .است

ابزار اين ۲۸-۴ شکل .کنيد استفاده ابزار اين از توانيديم داريد، ميکروفون خود سيستم يرو بر که

.دهديم نمايش را

Sound Recorder يصوت کننده ضبط ۲۸-۴ شکل

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٥٥

آشنايي با پوسته فرمان: فصل پنجم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٥٦

پوسته فرمان چيست؟

کنند، پوسته يسيستم فراهم م يامکان انجام امور روزمره را بر رو ،يگرافيک يها همانطور که رابط

را که به يامور يتمام .است يبه صورت متنشود كه محسوب مي يرابط کاربر يفرمان نيز نوع

توانيد توسط يکاربر قابل انجام هستند را م يگرافيک يها و با استفاده از رابط يصورت گرافيک

از کارها با استفاده از يآيد که انجام برخ ياز اوقات پيش م يبسيار .پوسته فرمان نيز انجام دهيد

ا کار کردن ب يبرا .است يگرافيک يتر از انجام آن با استفاده از ابزارها پوسته فرمان بسيار ساده

هايي عامل سابق خود را با پوسته فرمان سيستم يها ذهنيت يپوسته فرمان در لينوکس بايد تمام

نيست، بلکه بسيار سريع و سخت کار کردن با پوسته فرمان نه تنها .مانند ويندوز کنار بگذاريد

دهند تا از کاربران پيشرفته لينوکس ترجيح مي يخواهيد ديد که بسيار .دلچسب نيز هست

فوق العاده و يپوسته فرمان ابزار .خود را با استفاده از پوسته فرمان انجام دهند ياز کارها يياربس

.رود يآنها به شمار م ينظير برا يب

استفاده از پوسته فرمان چه مزايايي دارد؟

: آمده استاز آنها در زير ياست که برخ يبسيار يمزايا ياستفاده از پوسته فرمان دارا

.يتکرار يکارها مخصوصا در کارها ياجراسرعت در �

.قابليت انعطاف بسيار زياد �

.انجام همزمان چند کار يامکان ترکيب چندين دستور برا �

.يوظايف تکرار يتوانايي در خودکار ساز �

.از کارها يدر انجام برخ يراحت �

GNOME Terminal: شروع

ميزکار گنوم نيز شبيه ساز يبر رو .وجود دارند يشبيه ساز ترمينال فراوان يدر لينوکس ابزارها

ياين ابزار را از منوتوانيد وجود دارد كه مي GNOME Terminalترمينال قدرتمند

Applications بخشAccessories آيکون يو با کليک بر روTerminal اجرا نماييد.

مفاهيم اوليه

يها نخست استفاده از کامپيوتر و زمان اوج استفاده از سيستم يها ايده ترمينال به دهه

MainFrame آن در .کردند يرا اجرا م يامروز يونيکس نسل اوليه سيستم عاملگردد که يم رب

با ابزارهايي به نام ترمينال به سيستم متصل يکاربرد يها استفاده از برنامه يزمان کاربران برا

اين ايده به يونيکس .دادند يخود را انجام م ي، کارهادر آن ها يت متناز طريق دستوراو شدند يم

و يمجاز يها از ترمينال اين يونيکسبنابرنيز منتقل شد و PC يها سيستم يشده برا يطراح

يها در لينوکس ترمينال .كرد استفاده مي، ياستفاده از اين ويژگ يساز ترمينال برا شبيه يها برنامه

در .باشد يقابل استفاده م F7تا F1 يبه همراه کليدها Alt+Ctrl يبا استفاده از کليدها يمجاز

.گرديد رميب يبه محيط گرافيک Alt+Ctrl+F7باشيد، با متنيمحيط يکه در حال اجرا يصورت

امکان GNOME Terminalساز ترمينال مانند شبيه يها ، برنامهياين تعداد ترمينال مجاز غير از

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٥٧

ساز ترمينال و شبيه يها برنامه .سازند يفراهم م را يترمينال مجاز يبه تعداد بيشتر يدسترس

در .کنند يخط فرمان را اجرا م يموسوم به مفسرها يديگر يها خود برنامه ،يمجاز يها ترمينال

به اجرا يتوسط کاربر را تفسير کرده و برا يحقيقت اين مفسرها هستند که دستورات ورود

شود، يدر لينوکس استفاده م فرض که به صورت پيش يمفسر فرمان .کنند يمنتقل م عامل سيستم

Bash نام آن برگرفته از .نام داردBourne Again Shell پوسته .استbash از نخستين پوسته

نام داشت، ايجاد شده است و يکي از پر Bourne Shellيا shهاي يونيکس که سيستم

توان هاي ديگري نيز وجود دارند که مي البته پوسته .رود هاي فرمان به شمار مي کاربردترين پوسته

نام را Unix System Vدر Korn Shellيا kshو ،BSDدر يونيکس C Shellيا cshاز آنها

:ر حال استفاده از چه پوسته فرماني هستيددمشاهده كنيد توانيد با تايپ دستور زير مي .برد$ echo $SHELL /bin/bash

توانيد به آن کاراکترهاي ديگري کنيد، مي هنگامي که يک فرمان را در پوسته فرمان تايپ مي

عالوه بر خود دستور، موارد ديگري .اضافه کنيد تا چگونگي کارکرد دستور مورد نظر را تغيير دهيد

:فرمان تايپ کنيد عبارتند از توانيد در خط که مي

داراي يک يا چند گزينه هستند که با اضافه دستورات اکثر : )Options(ها گزينه �

lsبراي مثال در فرمان .توانيد نحوه رفتار فرمان را تغيير دهيد ها مي کردن و بکار بردن اين گزينه

-la گزينهl ها و گزينه ها و دايرکتوري براي نمايش ليست مشروح فايلa هاي براي نمايش فايل

هايي که مخفف يک کلمه هستند با ضمنا گزينه .رود ميشدند، بکار مخفي که با نقطه شروع مي

.شوند شروع مي -- هايي که يک کلمه کامل هستند با شوند در صورتي که گزينه شروع مي -يک

.ls --helpبراي مثال

هايي ها، آرگومان ، عالوه بر گزينهدستوراتبسياري از : )Arguments(ها آرگومان �

براي مثال .باشد مانند مسير يا نام فايل مي يشامل اطالعات يآرگومان بخش .کنند را نيز قبول مي

.رود به شمار مي lsآرگومان فرمان / homeبخش ls -la /homeدر

در بر يخود پوسته اطالعات: )Environment Variables(هاي محيطي متغير �

راي مثال متغيرب .گويند به اين اطالعات متغيرهاي محيطي مي .دارد که براي کاربران مفيد است

SHELL نوع پوسته مورد استفاده، شان دهنده نSP1 دهنده اعالن فرمان و نشانMAIL نشان

آنها ها به ابتداي توجه داشته باشيد که براي فراخواني متغير .دهنده محل صندوق پستي است

:شود اضافه مي$ عالمت $ echo $SHELL /bin/bash $ echo $MAIL /var/spool/mail/alan/

کاراکترهايي وجود دارند که داراي معناي : )Metacharacters(کاراکترهاي ويژه �

توانند براي هدايت خروجي يک فرمان به يک اين کاراکترها مي .خاصي براي پوسته فرمان هستند

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٥٨

.زمينه استفاده شوند در پس Pipeبوسيله خروجي يک فرمان و يا اجراي فرمان انتقال فايل،

.دوش ميکاراکترهاي ويژه در اين فصل توضيح داده

متغيرهاي محيطي موجود در سيستم از دستور زير يبراي مشاهده تمام

:استفاده نماييد

$ declare

توانيد از وارد سيستم شده باشيد، مي rootبه صورت کاربر اگر كه ، شدههمانطور که اشاره

قرار دارند، / usr/sbinو / sbinهاي دستورات مربوط به مديريت سيستم که معموال در دايرکتوري

.استفاده نماييد

ها از چپ به اين دايرکتوري .هاي موجود در مسيرهاي تعريف شده نيز مهم است ترتيب دايرکتوري

و هم در / usr/binهم در دايرکتوري fooر دستوري به نام بنابراين اگ .شوند راست بررسي مي

بايد مسير fooبراي اجراي دستور دوم .قرار داشته باشد، اولي اجرا خواهد شد/ binدايرکتوري

توضيح داده بعداً چگونگي اين کار .کامل آنرا تايپ کنيد و يا مسيرهاي تعريف شده را تغيير دهيد

.دوش مي

برخي .هاي مسيرهاي تعريف شده قرار ندارند کنيد، در دايرکتوري تايپ ميکه دستوراتي تمام

براي ايجاد توابعي که شامل نيز هايي راه .اند بصورت دروني در پوسته فرمان گنجانده شدهدستورات

هاي مختلفي که پوسته فرمان براي ترتيب بررسي محل .چندين فرمان هستند نيز وجود دارد

:دهد به شرح زير است انجام ميپيداکردن يک دستور

يک دستور دهنده اند و نشان ايجاد شده aliasهايي که با دستور نام :نامهاي مستعار •

.باشند هاي احتمالي مي ها و آرگومان به همراه گزينه

يخصوصبه هاي کلماتي هستند که براي استفاده :کلمات رزرو شده پوسته فرمان •

هاي برنامه نويسي استفاده بيشتر اين کلمات دستوراتي هستند که معموال در زبان .اند شدهتهيه

. ...و do ،while ،caseشوند مانند مي

.شوند اي از دستورات که همراه هم در پوسته فرمان اجرا مي دسته :توابع •

.اند دستوراتي که درون خود پوسته فرمان گنجانده شده :دستورات دروني •

هايي در سيستم فايل دستورات معمولي که بصورت فايل :سيستم فايل دستورات •

.گنجانده شده است PATHمسيرهاي اين دستورات معموال در متغير محيطي .لينوکس قرار دارند

توانيد از هاي آن مي و گزينه bashبراي نمايش ليستي از فرامين دروني

براي نمايش اطالعات بيشتر در مورد دستور مورد .استفاده کنيد helpدستور

:و نام دستور مورد نظر استفاده کنيد infoنظر از دستور

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٥٩

$ info <command>

براي اين typeتوانيد از دستور براي اينکه بفهميد که يک دستور در چه مسيري قرار دارد، مي

:براي مثال .منظور استفاده کنيد

$type bash bash is /bin/bash

در صورتي .استفاده کنيد ...و which ،caseديگري مانند دستورات از دستور باال براي يافتن محل

، typeبه دستور aتوانيد با اضافه کردن گزينه که دستوري در چندين دايرکتوري قرار دارد، مي

.را چاپ کنيد وجود آنمهاي تمام محل

command notگاهي اوقات هنگام اجراي يک فرمان با خطاهايي مانند

found و ياpermission denied براي مورد اول بررسي .شويد مواجه مي

شما PATHو مسير آن در مسير باشيدکنيد که دستور را صحيح تايپ کرده

در بخش کارکردن .ممکن است فرمان مورد نظر اجرايي نباشد .قرار داشته باشد

.دشو داده مييح وضها، چگونگي اجرايي کردن يک فايل ت با فايل

يافتن فرامين

شويد که ايد و پس از اجراي آن متوجه مي تصور کنيد يک فرمان بسيار طوالني را تايپ کرده

دستوراتي را توانيد بوسيله آن هايي است که مي پوسته فرمان داراي قابليت .ايد مرتکب اشتباه شده

ايد، فراخواني کرده و در صورت لزوم پس از اصالح يا تغيير وحتي بدون تغيير که قبال اجرا کرده

.آنها را مجددا اجرا کنيد

ايد، است که فراميني را که قبال وارد کرده) History(پوسته فرمان داراي قسمتي به نام تاريخچه

.از تاريخچه فراخواني کرده و استفاده کنيد رادستورات توانيد اين مي .کند نگهداري مي

ويرايش خط فرمان

را فراخواني توانيد به آساني آن ايد، مي در صورتي که در تايپ يک دستور مرتکب اشتباه شده

تر توانيد از برخي کليدهاي ميانبر براي راحت مي .کرده و مجددا پس از ويرايش، آنرا اجرا کنيد

به Ctrl+Eگر را به ابتداي فرمان و اشاره Ctrl+aکليدهاي مثالً .کنيدکردن اين کار استفاده

ويرايش .دهند نيز انجام مي Endو Homeهمين کار را کليدهاي .دهد انتهاي فرمان حرکت مي

اتمام ويرايش از پس .کردن فرمان مانند کار کردن در ويرايشگرهاي متني است و بسيار ساده است

.را براي اجراي آن فشار دهيد Enterد دستور، کافي است کلي

کامل کردن خودکار فرامين و پارامترها

هايي کامل براي اينکه مقدار تايپ به حداقل برسد، پوسته فرمان، فرمان ناقص شما را به روش

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٦٠

براي بکارگيري اين قابليت کافي است که ابتدا چند حرف اول فرمان مورد نظر را تايپ .کند مي

:بينيد ميرا توانيد ناقص تايپ کنيد در زير برخي مواردي که مي .را فشار دهيد tabکرده و کليد

، tabشروع شود، با فشردن کليد $ در صورتي که متن با عالمت :متغيرهاي محيطي �

.را با يک متغير محيطي کامل خواهد کرد پوسته فرمان آن

ا شود، پوسته فرمان آن را بشروع ~ يک کاراکتر ا در صورتي که متن ب :نام کاربري �

.كند مييک نام کاربري کامل

در صورتي که متن با يک کاراکتر عادي شروع :هاي مستعار يا توابع دستورات، نام �

.كند ميرا بوسيله يک دستور، نام مستعار يا تابع کامل شود، پوسته فرمان آن

را بوسيله ه فرمان آنشروع شود، پوست@ در صورتي که متن با عالمت : نام ميزبان �

.کند مي خواند، کامل مي/ etc/hostsکه از فايل ١نام يک ميزبان

امکان کامل کردن پارامترها و Bashبارز نسخه جديد يها ياز ويژگ ييکپارامترها �

.تواند بسيار کمک کننده باشد يم ياين ويژگ .دستورات تايپ شده است يها گزينه

مثال همانند آنچه در .کامل کردن يک فرمان چندين گزينه وجود داردمواقعي وجود دارد که براي

در اين موارد .شود شروع مي Pبينيد، چندين متغير محيطي وجود دارد که با حرف مثال زير مي

هاي را فشار دهيد، تمام حالت Esc+?را فشار دهيد و يا کليدهاي Tabدر صورتي که دوبار کليد

:شود ممکن نشان داده مي

$ echo $P<tab><tab> or <Esc+?> $PATH $PPID $PS1 $PS4 $PIPESTATUS $PROMPT_COMMAND $PS2 $PWD

تاريخچه فرامين و فراخواني مجدد

در اين دستور بطور کامله شد پس از اينکه يک دستور را تايپ کرديد، همانطور که قبال گفت

توانيد از براي نمايش محتويات تاريخچه پوسته فرمان مي .شود تاريخچه پوسته فرمان ذخيره مي

آن عدد طبق در صورتي که پس از آن يک عدد اضافه کنيد، .استفاده کنيد historyدستور

:دهد ميدستورات تايپ شده قبلي را نشان $ history 5 1023 ls 1024 cd Fonts/ 1025 man more 1026 date 1027 history 5

:هاي زير استفاده کنيد توانيد از روش براي فراخواني دستورات تايپ شده مي

1 Host

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٦١

توانيد براي حرکت کردن مکان نما مي ناز کليدهاي باال و پايي :کليدهاي مکان نما �

نيز Ctrl+pو Ctrl+nجاي کليدهاي مکان نما، از کليدهاي ه ب .در ليست تاريخچه استفاده کنيد

.توانيد استفاده کنيد مي

.شود براي جستجوي آخر به اول يک رشته در تاريخچه استفاده مي: Ctrl+rکليدهاي �

.براي مثال با تايپ يک يا چند حرف، دستوري که داراي آن حروف است نمايش داده خواهد شد

با .است fcتوانيد از آن براي کار کردن با فرامين استفاده کنيد، دستور روش ديگري که مي

اي از توانيد پس از آن شماره دستور مورد نظر در تاريخچه يا بازه استفاده از اين دستور، که مي

توانيد آنها را ويرايش شوند که مي ورات در يک ويرايشگر متني باز ميتها را ذکر کنيد، دس شماره

ام تاريخچه را در ويرايشگر ۱۵۰ام تا ۱۰۰براي مثال دستور زير دستورات .خارج شويدکرده و

:گزيده سيستم باز خواهد کرد پيش

$ fc 100 150

شود و تا قرار دارد، ذخيره مي Homeپوشه که در .bash_historyليست تاريخچه در فايلي به نام

.کند ميثبت دستور را ۱۰۰۰

دستورات پايه

خود ايجاد و ذخيره Homeپوشه خود را در هاي پوشهها و کاربر لينوکس، بيشتر فايليک

:شويد در اينجا با چند دستور که در اين زمينه مفيد هستند آشنا مي .كند مي

� cd :دهد کنيد تغيير مي اين دستور مسير جاري را به مسير ديگري که تعيين مي.

� pwd : کند را چاپ مياين دستور مسير دايرکتوري فعلي.

� mkdir :کند اين دستور يک دايرکتوري ايجاد مي.

� chmod :رود اين دستور براي تغيير مجوزهاي فايل و دايرکتوري بکار مي.

� ls : کند يا مسير را چاپ ميپوشه اين دستور محتويات يک.

ها ها و پوشه کار کردن با فايل

در صورتي که در حالت گرافيکي .پردازيم اي بکارگيري اين دستورات ميررين بماکنون به کمي ت

.هستيد، همانطور که قبال گفته شد، يک پنجره ترمينال باز کنيد

.را تايپ کنيد cdخود از هرجا ، کافي است دستور Homeپوشه براي حرکت به •

را تايپ pwdبراي حصول اطمينان از قرارگيري در دايرکتوري خانگي خود، دستور •

:کنيد

$ pwd /home/alan

:ايجاد کنيد testيک دايرکتوري به نام mkdirبا استفاده از دستور •$ mkdir test

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٦٢

:بررسي کنيد lsايجاد شده را با استفاده از دستور پوشه مجوز �$ ls -ld test drwxrwxr-x 3 alan alan 4096 May 17 20:14 test

است که به alanلک آن کاربري به نام او مپوشه است يک testدهد که خروجي فرمان نشان مي

فرض .دقيقه تغيير کرده است ۲۰:۱۴مي در ساعت ۱۷تعلق داشته و آخرين بار در alanگروه

را طوري تنظيم کنيد که افراد ديگري که از اين کامپيوتر پوشه اين خواهيد مجوز کنيد مي

توضيح بعداً در اين مورد، .کنندو استفاده ببينند را آن يات وکنند نتوانند محت استفاده مي

:کنيداجرا اکنون دستور زير را .دهيم مي$ chmod 700 test

دهد در حالي که به ديگران اجازه را ميپوشه استفاده و تغيير كامل اين دستور به شما تمام مجوز

را بکار ببريد، اين بار lsاگر مجددا دستور .دوش مينيز داده نپوشه حتي مشاهده محتويات اين

.نمايش داده خواهند شد drwx------مجوزها بصورت

:وارد شويد testپوشه به cdدر اين مرحله با استفاده از دستور �$ cd test

توانيد از يکي از دو راه زير شما در چه مسيري قرار دارد مي Homeپوشه بدانيد خواستيد هگار ه

:استفاده کنيد

HOMEمتغير محيطي �

~ عالمت �

:شود نمايش داده مي Homeپوشه با تايپ يکي از موارد باال در اعالن فرمان، مسير $ ~ /home/alan

:يک کاربر ديگر کافي است به صورت زير عمل کنيد Homeپوشه براي نمايش $ ~chris /home/chris

دارند که بسيار مفيد ديگري نيز وجود دستورات و کارکردن در آنها ها پوشهحرکت بين براي

:هستند

:مثال .دهنده مسير جاري است نشان: يک نقطه �

$ cp /usr/local/mygame .

.کند کپي مي) باشد مي Homeپوشه که (را به مسير جاري mygameدستور باال فايل

:مثال .است باالتر دهنده مسير نشان: دو نقطه�

$ mv mygame ..

.کند منتقل مي Homeاز پوشه را به مسير باالتر mygameدستور باال فايل

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٦٣

در خط فرمان يمجوزهاي دسترس

Permission Deniedهايي مانند پس از اينکه مدتي با خط فرمان کار کرديد، مطمئنا به پيام

اند که از دسترسي در لينوکس به اين علت ايجاد شدهها پوشهها و مجوز فايل .برخورد خواهيد کرد

هاي ها و اطالعات خصوصي کاربران ديگر جلوگيري به عمل آورده و از فايل به فايلکاربران

شود که بيت اضافه مي ۹به اين علت به هر فايل .سيستمي در مقابل آسيب ديدگي حفاظت کنند

rwxrwxrwxها بصورت اين بيت .دسترسي شما و ديگران به آن فايل خواهد بودسطح معرف

سه بيت بعدي .نخستين سه بيت تعيين کننده دسترسي مالک فايل است .شوند نمايش داده مي

wنشانگر خواندن، r .و سه بيت بعدي براي تعيين نحوه دسترسي ديگران است يتبراي گروه مالک

١-در صورتي که بجاي يکي از اين حروف عالمت .نشانگر اجازه اجرا هستند xنشانگر نوشتن و

براي نمايش مجوز هر فايل يا .ي است که اين مجوز غير فعال استنمايش داده شود، به اين معن

:به مثال زير توجه کنيد .استفاده کنيد ls -ldتوانيد از دستور ميپوشه

$ ls -ld ch3 test -rw-rw-r-- 3 alan alan 4096 May 22 15:11 ch3 drwxr-xr-x 3 alan alan 4096 May 17 20:14 test

و دهد که داراي مجوز خواندن و نوشتن براي مالک و گروه است خط نخست فايلي را نشان مي

توانند فايل را ببينند ين معني است که آنها مي، بدساير کاربران فقط اجازه خواندن فايل را دارند

يد که مجوز با دقت کن .استپوشه خط دوم يک .توانند در آن اعمال کنند ولي هيچ تغييري نمي

را ي آناجازه خواندن، نوشتن و اجراپوشه مالک .تساست آغاز شده ا ٢پوشهکه به معني dحرف

بقيه .اضافه کرده، تغيير داده و پاک کندپوشه ها را در اين تواند فايل در نتيجه تنها مالک مي .دارد

.را ببينند وارد شده و محتويات آنپوشه توانند به اين يعني مي .کاربران تنها اجازه خواندن دارند

را مطابق نياز خودتان تنظيم توانيد مجوزهاي آن فايل باشيد، مي كدر صورتي که شما مالک ي

براي هريک از مجوزهاي خواندن، نوشتن و .پذير است امکان chmodاين کار بوسيله دستور .کنيد

بنابراين براي اينکه .باشد مي ۱و اجرا ۲، نوشتن ۴خواندن .اجرا عددي در نظر گرفته شده است

براي .۴+۲+۱ ييعن ،تعيين شود ۷تمام مجوزها را به خودتان بدهيد، مقدار سه بيت نخست بايد

۰و )مجوز کامل( ۷مجوزها بين .ين کنيديتوانيد بنا به نيازشان مجوز تع گروه و سايرين نيز مي

:هاي زير توجه کنيد مطلب به مثال براي روشن شدن بهتر .متغير هستند )مجوزبدون ( $ chmod 777 files = rwxrwxrwx $ chmod 755 files = rwxr-xr-x $ chmod 644 files = rw-r--r-- $ chmod 000 files = --------

اين پوشهدر مورد .خواهد بود ۶۴۴آن فرض کنيد، مجوز پيش هنگامي که يک فايل ايجاد مي

1 Dash 2 Directory

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٦٤

براي نمايش مقدار .شود تعيين مي umaskتوسط دستور فرض اين مقادير پيش .است ۷۵۵مجوز

umask دستور زير را تايپ کنيد:

$ umask 0022

با اين کار مقادير .کم کنيد ۷از را کنيد مشاهده مي umaskکافي است اعدادي که در دستور

زيرا .کم کنيد ۶ها بايد اين اعداد را از در مورد فايل .مشاهده خواهيد کردپوشه را براي فرض پيش

.غير فعال است) ۱با مقدار (گزيده مجوز اجرا ها به طور پيش در مورد فايل

دستور در Rها در يک زمان بايد از گزينه براي تغيير تعداد زيادي از فايل

chmod اين امکان وجود دارد که با يک فرمان مجوزهاي تمام .استفاده کنيد

براي مثال براي تغيير .درون يک ساختار را تغيير دهدهاي پوشهها و فايل

توانيد دستور مي/ tmp/testموجود در مسير هاي پوشهها و مجوزهاي تمام فايل

:زير را تايپ کند

$ chmod -R 777 /tmp/test

يمجوز کامل و اعطا يهنگام اعطا chmodدستور در Rگزينه علي رغم اينكه

دستور باال در در صورتي که باشيد كاربرد دارد، ولي توجه داشتهمجوز اجرا بسيار

توانيد به هيچ يک از ديگر نمي ،کنيدرا وارد ۶۴۴مقدار ۷۷۷بجاي مقدار

.موجود در آن مسير وارد شويدهاي پوشه

ها انتقال، کپي و پاک کردن فايل

استفاده mvاز دستور ،براي انتقال يک فايل .است ها بسيار آسان کپي، انتقال و پاک کردن فايل

استفاده rmور تها نيز دس و براي پاک کردن فايل cpها دستور براي کپي کردن فايل .کنيد

:هاي زير توجه کنيد به مثال .شود مي

$ mv abc def $ mv abc ~ $ cp abc def $ cp abc ~ $ rm abc $ rm *

Homeپوشه دستور دوم اين فايل را به .دهد تغيير مي defرا به abcدستور نخست نام فايل

کپي defرا به فايل abcدستور سوم، فايل .کند شود، منتقل مي ينمايش داده م~ کاربر که با

را پاک abcدستور پنجم فايل .کند کاربر کپي مي Homeپوشه را در کرده و دستور چهارم آن

کامل يک كردن جهت کپي .جاري را پاک خواهد کردپوشه دستور ششم تمام محتويات و کند مي

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٦٥

و براي حذف يک cp -rموجود در آن بايد از دستور هاي پوشهها و زير به همراه تمامي فايلپوشه

.استفاده نماييد rm -rهاي درون آن بايد از دستور و فايلها پوشهبه همراه تمامي پوشه

مجدد سيستم يانداز راه خاموش کردن و

براي اين کار کافي .خاموش کنيدبا خط فرمان جالب است که بدانيد چگونه بايد سيستم خود را

:کنيداجرا است دستور زير را

$ halt

در صورتي که .شود هاي مختلف خاموش مي سيستم پس از چند لحظه با خاموش کردن سرويس

روي صفحه نمايش Power Downبر کنيد تا پيغام سيستم بطور خودکار خاموش نشد، بايد ص

از دستور .خاموش نماييد Powerتوانيد سيستم خود را با دگمه پس از آن مي .داده شود

shutdown براي اينکه سيستم خود را .توانيد جهت خاموش کردن سيستم استفاده نماييد نيز مي

:نماييد نماييد، بايد از فرمان زير استفادهاندازي راهمجددا

$ reboot

براي اينکه به .دسيستم را دار اندازي راهاجازه خاموش کردن و rootکاربر فقط در حالت عادي

/ etc/shutdown.allowآنها را در فايل نام ، کافي است که بدهيدنيز اين مجوز را ديگر کاربران

سيستم و حجم كاري uptimeدستور .هر کاربر بايد در يک خط اضافه شودنام .اضافه نماييد

:به مثال زير توجه کنيد .دهد نمايش مياندازي راهاز آخرين بعد مدت زمان فعال بودن آن را $ uptime 17:01:21 up 27 min, 1 user, load average: 0.03, 0.09, 0.09

مدت زمان فعال بودن سيستم دهنده نشان upنخستين مورد ساعت فعلي سيستم، عدد پس از

حجم كاري ، عدد بعدي تعداد کاربران فعال روي سيستم و سه عدد بعدي اندازي راهپس از آخرين

تا ليستي از يدتوان مي whoبا استفاده از دستور .باشد دقيقه گذشته مي ۱۵و ۵، ۱سيستم در

:ماييدها مشاهده ن زمان ورود آنرا به همراه کاربران فعال روي سيستم $ who alan pts/1 Sep 3 16:35 root pts/3 Sep 3 17:05 (localhost) root pts/4 Sep 3 18:21

اين کار ممکن است .خاموش نکنيد Shut Downهرگز سيستم خود را بدون

.سبب آسيب ديدن سيستم فايل و از بين رفتن اطالعات شود

تر پيشرفتهمباحث

شوند، يکه در مورد کارکردن با پوسته فرمان مطرح م يتر در اين بخش به مباحث پيشرفته

.پردازيم يم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٦٦

دستوراتاتصال و توسعه

به دستور هاي واقعا قدرتمند پوسته فرمان، قابليت هدايت خروجي يا ورودي يک يکي از قابليت

.شود براي اين منظور از کاراکترهاي ويژه استفاده مي .باشد ميديگر دستورات

١انتقال دستورات

اين کاراکتر، خروجي يک فرمان را به ورودي فرمان ديگر .است "|"کاراکتر Pipingه کاراکتر ويژ

:براي مثال .کند هدايت مي

$ cat /etc/passwd | sort | more alan:x:1000:1000:Alan Baghumian,,,:/home/alan:/bin/bash backup:x:34:34:backup:/var/backups:/bin/sh bin:x:2:2:bin:/bin:/bin/sh daemon:x:1:1:daemon:/usr/sbin:/bin/sh games:x:5:60:games:/usr/games:/bin/sh gdm:x:100:103:Gnome Display Manager:/var/lib/gdm:/bin/false gnats:x:41:41:Gnats Bug-Reporting System (admin):/var/lib/gnats:/bin/sh identd:x:101:65534::/var/run/identd:/bin/false mail:x:8:8:mail:/var/mail:/bin/sh man:x:6:12:man:/var/cache/man:/bin/sh --More--

اين .کند هدايت مي sortبه فرمان را خوانده و خروجي را / etc/passwdاين فرمان محتويات فايل

فرمان، کاراکتر ابتداي هر سطر را گرفته و خروجي را بصورت الفبايي مرتب کرده و خروجي را به

.دهد فرستد و اين دستور نيز خروجي را بصورت صفحه به صفحه نمايش مي مي moreدستور

وکس بر اساس قطعات مختلف خوبي است از اينکه چگونه يونيکس، پدر ليننمونه Pipingقابليت

کردند که مثال در يونيکس ابزارهاي مختلف را طوري به هم وصل مي .افزاري شکل گرفته است نرم

ها پيش که واژه سال: مثال خوبي در اين مورد وجود دارد .ها بتوان انجام داد کارهاي مختلفي با آن

اربران بايد ابتدا سند خود را بصورت مانند اکنون وجود نداشتند، کقدرتمند پردازهاي گرافيکي و

کردند و بعد بايد وسيله ماکروهاي خاصي فرمت بندي ميه را ب متن ايجاد کرده و سپس آن

براي اين کار از فرماني مانند زير استفاده .شكل ظاهري آن چگونه شده استکردند که بررسي مي

:شد مي$ nroff -man grep.1 | lpr

استفاده شده و manبا استفاده از ماکروي grep.1براي فرمت کردن فايل nroffدر دستور باال از

.دوش مياست فرستاده lprبه خروجي چاپگر که Pipingحاصل کار با استفاده از

دستورات متوالي

اين .صورت همزمان با استفاده از يک فرمان اجرا شونده که چند فرمان باست برخي اوقات نياز

کافي است پس از اتمام هر فرمان آنرا از فرمان بعدي بوسيله يک .کار به سادگي امکان پذير است

1 Piping Commands

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٦٧

:براي مثال .جدا کنيد "؛"کاراکتر

$ date; troff -me mytext | lpr; ls /home

:به هم چسبيده نيز انجام دهيد&& توانيد به کمک دو کاراکتر اين کار را مي$ date && troff -me mytext | lpr && ls /home

زمينه پسدستورات

برخي اوقات مايل نيستيد که پوسته فرمانتان را .مام نياز به زمان دارنداتبرخي دستورات براي

توانيد دستور مورد نظر را با براي اين منظور مي .معطل باقي بگذاريد تا دستور به اتمام برسد

:براي مثال .زمينه اجرا کنيد در پس "&"استفاده از کاراکتر $ troff -me mytext &

درباره آنها صحبتبعداً زمينه وجود دارد که زمينه و پس پيش دستوراتهايي براي مديريت راه

.كنيم مي

به اگر كنسول در حال اجراي دستوري باشد، براي اجراي دستورات ديگر

.کارتان استفاده نماييد هاي مجازي براي ادامه از ترمينالتوانيد ميسادگي

.استفاده کنيد F7تا ALT+CTRL+F1هاي کافي است که از کليد

دستوراتتوسعه

توسط پوسته تا خروجي يک فرمان كاري كنيد توانيد ميدستورات به وسيله قابليت جانشيني

توانيد خروجي در اين مورد مي .، بجاي اينکه اين کار به خود فرمان واگذار شودشودتفسير فرمان

دو شکل قابليت جانشيني .صورت آرگومان يک دستور ديگر تعيين کنيده استاندارد يک فرمان را ب

:بصورت زير استدستورات $(command) or 'command'

:به مثال زير توجه کنيدمطلب براي فهميدن اين $ vim $(find / -print | grep xyzzy)

ابتدا دستور .گيرد صورت مي vimدر اين دستور، جانشيني فرامين قبل از اجراي ويرايشگر متني

find پوشه ازHome خروجي اين .کند را چاپ مي ها پوشهها و شروع به کار کرده و نام تمام فايل

يلتر هستند را ف xyzzyشود و اين دستور تمام آنها را که فاقد رشته ارسال مي grepدستور به

.کند هستند را باز مي xyzzyهايي را که داراي رشته تمام فايل vimسپس .کند مي

عبارات حسابي

دو .موارد زيادي وجود دارد که مايليد که نتايج يک جمله محاسباتي را به يک فرمان ارسال کنيد

:وجود دارداين كار راه براي انجام $[expression] or $((expression))

:روشن شدن مطلب به مثال زير توجه کنيدبراي $ echo “Iam $[2003-1978] years old.” Iam 25 years old.

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٦٨

ارسال echoو نتيجه را به فرمان محاسبه كرده در مثال باال، پوسته فرمان ابتدا عبارت حسابي را

.كند مينيز نتيجه را روي صفحه نمايش چاپ echoکند و فرمان مي

محيطيرهاي متغي

هنگامي که يک متغير .شوند را شامل ميمتغيرهاي محيطي اطالعاتي در مورد پوسته فرمان

جاي اينکه نام آن چاپ شود، محتويات آن چاپ خواهد ه دهيد، ب محيطي را در يک دستور قرار مي

:شد$ ls -l $BASH -rwxr-xr-x 1 root root 626188 Aug 24 2002 /bin/bash

.کند را چاپ مي محل آن lsدستور BASHر محيطي ر مثال باال، با استفاده از متغيد

هاي محيطي استفاده از متغير

هاي پستي و هاي پيکربندي، صندوق رهاي محيطي براي ذخيره اطالعاتي مانند محل فايلمتغي

همچنين اين متغيرها داراي مقاديري براي شکل اعالن فرمان، اندازه .روند ها بکار مي پوشهمسير

براي نمايش متغيرهايي که اکنون به پوسته فرمان .عامل نيز هستند تاريخچه و نوع سيستم

براي نمايش محتويات هر يک، کافي .استفاده کنيد declareاند، بايد از دستور اختصاص داده شده

:ن قرار داده و آن را در دستورات خط فرمان استفاده کنيداست يک عالمت دالر جلوي آ$ echo $USER alan

.دهد همانطور که مي بينيد، فرمان باال نام کاربر فعلي سيستم را نمايش مي

متغيرهاي محيطي عمومي

، متغيرهايي وجود دارند که مقادير آنها قبال تخصيص شود هنگامي که يک پوسته فرمان باز مي

:اند آمدهدر زير برخي از اين متغيرها .است داده شده

� BASH :به طور معمول .محتوي مسير کامل برنامه پوسته فرمان استbin/bash/.

� BASH_VERSION :دهد شماره نسخه برنامه پوسته فرمان را نشان مي.

� EUID :اين مقدار هنگامي که .دهد شماره شناسايي موثر کاربر فعلي را نمايش مي

.شود شود، تخصيص داده مي پوسته شروع مي

� HISTFILE :دهد محل فايل تاريخچه فرامين را نمايش مي.

� HISTFILESIZE :اين .کند که تاريخچه در خود نگهداري مياست ني يتعداد فرام

.فرمان است ۱۰۰۰يا ۵۰۰تعداد معموال

� HISTCMD : دهد تاريخچه نشان ميشماره فرمان جاري را در.

� HOME : پوشهHome دهد کاربر جاري را نشان مي.

� HOSTTYPE :دهد معماري پردازنده کامپيوتر را نشان مي.

� MAIL :به نام شما در معموالً .دهد مسير صندوق پستي کاربر جاري را نشان مي

/var/spool/mail /قرار دارد.

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٦٩

� OLDPWD : دهد نشان ميجاري فعلي را پوشه مسير قبل از.

� OSTYPE :خروجي به صورت لينوكس .دهد نوع سيستم عامل را نشان ميlinux-

gnu خواهد بود.

� PATH : براي اجراي يک فرمان در اين .دهد هاي معرفي شده را نشان مي پوشهليست

.گيرد جستجو صورت ميها پوشه

� PPID : دهد ميشماره پروسه اي که پوسته فرمان را شروع کرده است، نمايش.

� PROMPT_COMMAND :ستوري را که هربار پيش از نمايش اعالن فرمان اجرا د

.دهد ، را نمايش ميشود مي

� PS1 :مقادير زيادي وجود دارند که آنها را .دهد مقدار اعالن فرمان را تخصيص مي

برخي اوقات ...توانيد در اعالن فرمان خود بگنجانيد مانند تاريخ، زمان، نام کاربر، نام کامپيوتر و مي

براي اين کار PS3يا PS2توانيد از متغيرهاي هاي بيشتري نياز دارد که مي يک فرمان به اعالن

.استفاده کنيد

� PWD : دهد جاري را نشان ميپوشه.

� RANDOM :دكن توليد مي ۹۹۹۹و ۰ن متغير يک شماره تصادفي بين يا.

� SECONDS :دهد را نشان مي ز به کار کرده استتعداد ثانيه اي که پوسته فرمان آغا.

� UID :اين شماره در فايل .دهد شماره شناسايي اصلي کاربر فعلي را نمايش مي

etc/passwd /ذخيره شده است.

ايجاد متغييرهاي محيطي خاص

کنيد، توانيد براي ذخيره اطالعاتي که معموال در پوسته فرمان استفاده مي از متغيرهاي محيطي مي

براي ايجاد موقت يک .توانيد هر گونه متغير محيطي به دلخواه خود ايجاد کنيد مي .بگيريدكمك

همانطور که .توانيد نام متغير و مقدار آن را جلوي اعالن فرمان تايپ کنيد متغير محيطي مي

:شود انجام مي exportکنيد، اين کار به کمک دستور مشاهده مي

$ AB=/usr/local/documents; export AB

اين متغيير exportدستور .دهد اختصاص مي ABرا به يک متغير به نام پوشه مثال باال مسير يک

هاي فرمان ديگري نيز اجرا شوند، بنابراين در صورتي که پوسته .کند را به پوسته فرمان صادر مي

ي محيطي وجود دارد رهامشکلي که در ايجاد اين گونه متغي .اين متغيير در آنها موجود خواهد بود

اي که اين متغير در آن تخصيص داده شده اين است که موقت بوده و با خروج از پنجره پوسته

هاي براي اختصاص دائمي اين متغيرها، بايد آنها را به فايل .است، اين متغير پاک خواهد شد

.دوش ميتوضيح داده بعداًاين موضوع .پيکربندي پوسته فرمان اضافه کنيد

جلوي مقدار يک متغير محيطي قرار گيرد، کافي است که متغير دقيقاًدر صورتي که مايليد متني

:براي مثال .بنويسيد قرار داده و متن مورد نظر را جلوي آنآكوالد را در دو

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٧٠

$ echo ${HOME}/Documents /home/alan/Documents

کنيد و يا به فايل exportبه خاطر داشته باشيد که براي استفاده از متغيرها يا بايد آنها را

توانيد در مثال مي .بسيار قابل انعطاف است exportدستور .پيکربندي پوسته فرمان اضافه نماييد

:را هم تخصيص دهيد هنگام صادر کردن متغير، مقدار آن$ export XYZ=/home/alan/Documents

:توانيد با حفظ مقادير قبلي، مقداري را به يک متغير اضافه نماييد يا مي و$ export PATH=$PATH:/home/alan/Documents

.اضافه شده است PATHبه طور موقت به متغيير / home/alan/Documentsپوشه در مثال باال،

توانيد با استفاده از دستور در صورتي که احساس کرديد ديگر به يک متغير نيازي نداريد، مي

unset بينيد، براي پاک کردن متغيير نيازي به درج عالمت همانطور که مي .را پاک کنيد آن$

:نيست$ unset XYZ

پيکربندي پوسته فرمان

طبق سليقه خود را توانيد آن براي اينکه بتوانيد بطور موثرتري از پوسته فرمان استفاده کنيد، مي

.هاي پيکربندي پوسته فرمان خود را ويرايش کنيد براي اين منظور بايد فايل .تنظيم کنيد

برخي از اين .کنند تعدادي فايل پيکربندي وجود دارد که نحوه رفتار پوسته فرمان را تعيين مي

.ها مشترک بوده و برخي مخصوص يک کاربر خاص هستند کاربران و پوسته يها براي تمام فايل

هايي هستند که هر کاربر پوسته فرمان در اوبونتو از آنها استفاده ي زير فايلهاي پيکربند فايل

:کند مي

� etc/profile/ :اين فايل .کند اين فايل اطالعات محيط کاربري هر کاربر را ذخيره مي

اين فايل .کند و پوسته فرمان آغاز به کار ميشويد ميوارد اوبونتوشود که شما به هنگامي اجرا مي

توانيد ايجاد کنيد و مسير، شکل اعالن فرمان، حداکثر تعداد فايلي که شما مي فرض مقادير پيش

همچنين اين فايل .کند کنيد را تعيين مي هايي که ايجاد مي براي فايل فرض هاي پيش مجوز

.کند يهاي تاريخچه را نيز تنظيم م هاي محيطي مانند محل صندوق پستي و اندازه فايل متغير

� etc/bashrc/: اين فايل براي هر کاربري که پوستهbash شود کند، اجرا مي را اجرا مي.

که در bashrcتواند توسط فايل مقادير اين فايل مي .کند اين فايل حالت اعالن فرمان را تنظيم مي

.هر کاربر وجود دارد، تحت تاثير قرار گيرد Homeپوشه

� bashrc./~ : اين فايل حاوي اطالعات مربوط بهbash اين فايل .باشد مي رهر کارب

اينجا بهترين .شود ، خوانده ميکنيد شويد و پوسته جديد باز مي وارد مياوبونتو هنگامي که به

.هاي مستعار خاص خودتان است مکان براي ذخيره متغييرهاي محيطي و فرمان

� bash_profile./~ :که هر کاربر در است کردن اطالعات خاصييل براي وارد ااين ف

که کاربر به سيستم است هنگامي و شود اين فايل تنها يکبار اجرا مي .برد استفاده از پوسته بکار مي

مربوط به bashrcرهاي محيطي را مقدار دهي کرده و فايل اين فايل تعدادي از متغي .شود وارد مي

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٧١

.کند کاربر را اجرا مي

� bash_logout./~ :اين .شود شويد اجرا مي اين فايل هر گاه که از سيستم خارج مي

.کند فايل فقط صفحه نمايش را پاک مي

هر کاربر .يدووارد سيستم ش rootبايد با کاربر / etc/bashrcو / etc/profileهاي براي تغيير فايل

موجود در .bash_logoutو bash_profile ،.bashrcهاي تواند اطالعات موجود در فايل مي

.هاي خود را تغيير دهد پوشه

در بيشتر موارد، .شويد هاي پيکربندي پوسته فرمان آشنا مي خي تنظيمات فايلربا بادامه در

مدير شما در صورتي که .گيرد صورت مي Homeپوشه موجود در .bashrcتغييرات در فايل

.کنيدسيستم باشيد، اين تنظيمات را براي کل کاربران خود اعمال

تنظيم اعالن فرمان

معني است به اين آيد، اعالن فرمان از تعدادي کاراکتر تشکيل شده است که هرگاه به نمايش در

PS1محتويات اعالن فرمان در متغير محيطي .که پوسته فرمان آماده دريافت فرمان جديدي است

PS2ا به ورودي بيشتري نياز داشته باشد، از مقادير مدر صورتي که پوسته فرمان ش .قرار دارد

،PS3 وPS4 نيز استفاده خواهد شد.

شود که حاوي اطالعات زير شود، اعالن فرمان طوري تنظيم مي هنگامي که سيستم نصب مي

در انتهاي اين اطالعات .که اکنون در آن قرار داريد اي پوشهنام کاربري، نام کامپيوتر و نام : باشد

در زير مثالي از يک .قرار دارد# عالمت root و براي کاربر $براي کاربران عادي يک عالمت

:بينيد اعالن فرمان را مي

alan@memphis:~/Documents$

تواند اين اطالعات مي .اين امکان وجود دارد تا اطالعات مختلفي را به اعالن فرمانتان اضافه کنيد

:براي مثال .شماره ترمينال، تاريخ، زمان و اطالعات ديگر باشدشامل

.دهد شماره فعلي تاريخچه فرمان را نشان مي: \! �

.دهد شماره دستور آخرين دستور را نشان مي: \# �

.دهد اعالن فرمان استاندارد را نشان مي: \$ �

� W\ : دهد کاري جاري را نشان ميتنها پوشه.

.شود نشان داده مي \فقط يک : \\ �

� d\ :مثال .دهد روز، ماه و شماره روز را نمايش مي :Sat Jan 23

� h\ :دهد نام کامپيوتر ميزبان را نشان مي.

� n\ :کند يک خط جديد باز مي.

� s\ :مثال .دهد نام پوسته فرمان را نشان ميbash

� t\ :10:14:40: براي مثال .دهد زمان را بصورت ساعت، دقيقه و ثانيه نمايش مي

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٧٢

� u\ :دهد نام کاربر را نمايش مي.

� w\ : دهد جاري را نمايش ميپوشه مسير کامل.

در صورتي که اعالن فرمان خود را به صورت موقت با تايپ مقادير مربوطه در

مثال .را بين دو گيومه قرار دهيد PS1دهيد، بايد مقادير پوسته فرمان تغيير

:دستور

$ export PS1=”[\t\w]\$]” :دهد را به صورت زير نشان مي اعالن فرمان

[20:25:40 /var/spool/mail]$

پوشه موجود در .bashrc را به فايل PS1براي ايجاد تغييرات دائمي در اعالن فرمان، بايد مقدار

Home را تغيير دهيد قبل وجود دارد و کافي است آناز معموال اين مقدار .خود اضافه کنيد.

تنظيم اسامي مستعار

.امکان وجود دارد تا براي آساني بيشتر، اسامي مستعاري را بجاي فرمان اصلي تعيين کنيداين

:هاي زير توجه کنيد به مثال .استفاده کنيد aliasبراي اضافه کردن اسامي مستعار بايد از دستور $ alias p='pwd; ls -CF' $ alias rm='rm -i'

اجرا خواهد شد که ls -CFرا اجرا کرده و پس از آن دستور pwdدستور pدر مثال نخست حرف

طوري تنظيم شده است تا فقط rmدر مثال دوم، دستور .دنک ميجاري را چاپ پوشه محتويات

.اجرا شود iبا گزينه

ايد را به تنهايي تايپ کنيد، ليستي از اسامي مستعاري که تنظيم کرده aliasدر صورتي که دستور

توجه داشته باشيد که اسامي مستعار در يک فايل پيکربندي ذخيره شده و .شود مي نمايش داده

.روند با بستن پوسته فرمان از بين نمي

کاراکترهاي ويژه و عملگرهاي خط فرمان

تر از پوسته فرمان، کاراکترهاي مخصوصي وجود دارند که به کاراکترهاي ويژه و مؤثربراي استفاده

توانيد در تايپ کامل نام يک يا چند فايل با کاراکترهاي مخصوص مي .عملگرها موسوم هستند

جويي کرده و با استفاده از عملگرها اطالعاتي را از يک فايل يا دستور به يک دستور يا فايل صرفه

.ديگر هدايت کنيد

ها استفاده از کاراکترهاي ويژه مخصوص نام فايل

ها، پوسته فرمان امکان استفاده از از فايلاي و انتخاب آسان دسته كاهش دستوراتبراي

ها استفاده کنيد توانيد بين نام فايل اي که از آنها مي کاراکترهاي ويژه .دهد يکاراکترهاي ويژه را م

:عبارتند از

.جاي هر تعدادي از کاراکترها قرار گيرده تواند ب مي: *عالمت ستاره �

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٧٣

.قرار گيردجاي يک کاراکتر ه تواند ب مي: ?عالمت سوال �

ها اثر هاي ذکر شده در براکت در انتخاب فايل تمام کاراکتر :]...[عالمت دو براکت �

.گذارند مي

که قبال ايجاد کرديد، رفته و با testخالي مانند پوشه براي تمرين بکارگيري اين کاراکترها به يک

:هاي خالي را ايجاد کنيد استفاده از دستور زير دسته اي از فايل$ touch apple banana grape grapefruit watermelon

:توجه کنيد .کنيم استفاده مي lsحال براي درک بهتر چگونگي عملکرد کاراکترهاي ويژه از دستور $ ls a* apple $ ls g* grape grapefruit $ ls g*t grapefruit $ ls *e* apple grape grapefruit watermelon $ ls *n* banana watermelon

مثال بعدي تمام .دهد شود را نمايش مي شروع مي aمثال نخست هر فايلي را که با کاراکتر

شروع gکه با را هايي در مثال بعدي فايل .دهد شوند نمايش مي شروع مي gهايي را که با فايل

هستند nو eهايي که حاوي و در دو مثال بعدي فايل هدد شوند نمايش مي ختم مي tشده و به

:به چند مثال هم در مورد کاراکتر عالمت سوال توجه کنيد .شوند نمايش داده مي$ ls ????e apple grape $ ls g???e* grape grapefruit

در .شوند است نمايش داده مي eحرف بوده و حرف آخر آنها ۵هايي که داراي در مثال اول فايل

حال .شوند ياست نمايش داده م eشروع شده و کاراکتر پنجم آنها gهايي که با مثال دوم فايل

:ببينيد ها هايي در مورد براکت مثال$ ls [abw]* apple banana watermelon $ ls [agw]*[ne] apple grape watermelon

در مثال دوم .شود شوند نمايش داده مي شروع مي wو a ،bهايي که با در مثال نخست تمام فايل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٧٤

.شوند شوند، نمايش داده مي ختم مي eيا nشروع شده و به wو a ،gهايي که با تمام فايل

ها کاراکترهاي ويژه هدايت فايل

دستورات، ورودي خود را از ورودي استاندارد دريافت کرده و روي خروجي استاندارد نمايش

توانستيم خروجي يک دستور را به که قبال شرح داده شد، مي Pipingبا استفاده از .دهند مي

"<"و بزرگتر از ">"توانيد از کاراکترهاي کوچکتر از ها مي با فايل .ورودي دستور ديگر متصل کنيم

:اين کاراکترها عبارتند از .ها استفاده کنيد به فايليا و ها فايلها از براي هدايت داده

.کند فايل را به يک دستور هدايت مي محتويات يک: >کاراکتر �

روجي يک فرمان را به يک فايل هدايت کرده و در صورتي که فايلي به خ: <کاراکتر �

.کند را پاک مي همان نام وجود داشته باشد، آن

دستور را به يک فايل هدايت کرده و در صورتي که فايلي به كخروجي ي: <<کاراکتر �

.العات به آخر آن اضافه خواهد شدهمان نام وجود داشته باشد، اط

:هاي زير توجه کنيد براي درک بهتر به مثال$ mail root < ~/.bashrc $ nroff -man /usr/share/man/man1/chmod.1* > /tmp/chmod $ echo “I finished the project on $(date)” >> ~/projects

، در يک پيام پست الکترونيک به کاربر Homeپوشه در .bashrcدر مثال نخست محتويات فايل

root در مثال دوم، صفحه کمک دستور .شود کامپيوتر ارسال ميchmod با استفاده از دستور

nroff فرمت بندي شده و خروجي به فايلtmp/chmod /مثال آخر نيز باعث .شود ارسال مي

:کاربر وجود دارد، اضافه شود Homeپوشه که در projectsتا خط زير به فايل ودش ميI finished the project on Sun May 25 14:25:36 IRST 2003

کار کردن با فايل سيستم

ها در يک فايل .کند سيستم فايل اوبونتو ساختاري است که اطالعات شما را در کامپيوتر ذخيره مي

هاي پوشهها و حاوي فايل تواند ميپوشه هر .شوند ذخيره ميپوشه ساختار درختي وارونه از

تر توصيف کنيم، بيشتر در صورتي که بخواهيد ساختار سيستم فايل اوبونتو را دقيق .ديگري باشد

تنها /قرار دارد که بوسيله يک rootدر باالترين نقطه، دايرکتوري .شبيه يک درخت وارونه است

.گيرند عامل اوبونتو قرار مي هاي عمومي و سيستمي سيستم پوشهدر زير آن .شود نشان داده مي

برخي از .ديگري هستندهاي پوشهمحتوي ها هر کدام از اين .tmpو bin ،dev ،homeمانند

.اند هاي مهم سيستم فايل لينوکس در زير توضيح داده شده پوشه

� bin: مانند .قرار دارندپوشه عمومي سيستم عامل لينوکس در اين دستورات bash ،ls

.chmodو

� dev :مانند .افزاري کامپيوتر شما است حاوي نقاط دسترسي به ابزارهاي سخت

ها کاربران بطور معمول براي دستيابي به اين . ...هاي سخت و هاي فالپي، ديسک ها، ديسک ترمينال

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٧٥

.کنند ها استفاده مي هاي آن از نام

� etc :هاي پيکربندي سيستم است حاوي برخي فايل.

� home :گيرد قرار ميپوشه هاي کاربران يک سيستم لينوکس در اين پوشه.

� media :هاي هاي سخت، ديسک محلي را براي متصل کردن ابزارها، ديسکUSB و

.کند درايوهاي شبکه ايجاد مي

� root :پوشه Home کاربر ريشه است.

� sbin : گيرند قرار مي پوشهدستورات مديريتي سيستم در اين.

� tmp : باشد مي هاي موقت فايلمحل قرارگيري.

� usr :موارد ها و هاي گرافيکي، کتابخانه ها، فايل محل قرارگيري مستندات سيستم، بازي

.باشد مي ديگر

با وجودي که .ساختار سيستم فايل در داس و ويندوز با ساختار آن در لينوکس متفاوت هستند

:عمده به شرح زير هستندهاي شود ولي تفاوت هايي نيز در اين ميان ديده مي شباهت

هاي در داس و ويندوز براي دسترسي به ابزارهاي ذخيره سازي مختلف و پارتيشن �

براي Aمانند .کرديد مختلف ديسک سخت از حروفي که به نام درايو موسوم بودند استفاده مي

سيستم قلب لينوکس تمام ابزارهاي ذخيره سازي در / در گنو ...براي ديسک سخت و Cفالپي،

. ...گيرد و قرار مي/ floppyمثال محتويات يک فالپي ديسک در مسير .اند فايل باهم ادغام شده

ممکن است در ابتداي کار اصال به اين سيستم عادت نداشته باشيد ولي پس از مدتي به آن عادت

پوشه ها و اطالعات خود استفاده خواهيد کرد، همان محلي که شما براي ذخيره فايل .خواهيد کرد

Home شماست.

استفاده \ها و مسيرها از يک در سيستم فايل داس و ويندوز براي جداکردن پوشه �

.شود استفاده مي/ شود در حالي که در لينوکس از مي

براي txtمانند .باشند ميها در داس و ويندوز هميشه داراي يک پسوند نام فايل �

فايل لينوکس سيستم .نيستندضروري ها براي لينوکس و يونيکس پسوند فايل .هاي متني فايل

.دهد بدون توجه به پسوند، نوع فايل را تشخيص مي

در لينوکس داراي مجوزها و خصوصياتي است که از دسترسي کاربران پوشههر فايل و �

هاي عامل در بيشتر سيستم .کند غير مجاز به آن جلوگيري کرده و يا اين دسترسي را محدود مي

هاي تک صورت سيستمه ها در ابتدا ب عامل زيرا اين سيستم .وجود نداردداس و ويندوز اين مجوزها

هاي مبتني بر ويندوز هاي ويندوز، فقط در سيستم سيستم .اند سازي شدهکاربره طراحي و پياده

NT که از سيستم فايلNTFS کنند و بصورت چند کاربره هستند اين مجوزها پياده استفاده مي

.سازي شده اند

هاي مورد همانطور که در باال اشاره شد، سيستم فايل لينوکس کامال متفاوت از سيستم فايل

...و A ،Cبجاي تخصيص يک نام درايو مانند .سيستم عامل ويندوز مايکروسافت استاستفاده در

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٧٦

ها در ، تمام اين دستگاه...و CD-ROMها مانند ديسک سخت، درايو براي هر يک از دستگاه

.شما بايد بتوانيد اين نقاط اتصال را ايجاد نماييد .شوند مي mountاي متصل يا هاي ويژه پوشه

هاي مختلف يک ديسک سخت يا درايوهاي فالپي و ها پارتيشن هايي که در آن پوشهبه بنابراين

CD-ROM شوند، نقاط اتصال يا متصل ميmount point گويند مي.

هايي از ديسک سختتان به سيستم فايل متصل شد براي نمايش اينکه در حال حاضر چه پارتيشن

ين منظور يک پنجره ترمينال باز کرده و دستور به ا .استفاده نماييد mountاست، بايد از دستور

:کنيد خروجي دستور را در زير آن مشاهده مي .زير را تايپ نماييد$ mount /dev/hda5 on / type ext3 (rw,errors=remount-ro) proc on /proc type proc (rw) sysfs on /sys type sysfs (rw) devpts on /dev/pts type devpts (rw,gid=5,mode=620) tmpfs on /dev/shm type tmpfs (rw) /dev/hda1 on /boot type ext3 (rw) /dev/hda6 on /home type reiserfs (rw) /dev/hda8 on /data type ext3 (rw,noexec,nosuid,nodev) /dev/hdb1 on /data2 type ext3 (rw,noexec,nosuid,nodev) usbfs on /proc/bus/usb type usbfs (rw)

نيز به عنوان سيستم فايل نشان داده devptsو procبينيد، همانطوري که مي

در حقيقت اين ها نوع خاصي از سيستم فايل هستند که به هيچ پارتيشني در .اند شده

.شوند نمايش داده مي mountباشند ولي در دستور سيستم مربوط نمي

dev/hda1،/dev/hda5 ،/dev/hda6 ، //dev/hda8 متصل عبارتند ازهاي در مثال باال، پارتيشن

.کنند را فراهم مي data2 و boot ،/ ،home ،dataهاي پوشهکه فضاي موجود در / dev/hdb1و

/ bootدر دايرکتوري .است/ bootدايرکتوري / dev/hda1ديگر، نقطه اتصال پارتيشن عبارتبه

اين اطالعات شامل برنامه .گيرد بوت سيستم قرار مي يتمديراطالعات الزم براي بوت شدن و

boot loader دايرکتوري .هاي پيکربندي آن است و فايلhome /هاي کاربران تعريف حاوي داده

هاي سيستمي پوشهلينوکس است که اکثر / نيز بخش اصلي سيستم گنو/ .شده روي سيستم است

توانيد مي typeدر مثال باال پس از کلمه .گيرند رار ميهاي سيستمي سيستم عامل در آن ق و فايل

.reiserfsيا ext3مثال .نوع فرمت پارتيشن مورد نظر را ببينيد

تواند محاسن هاي مختلف مي هاي مختلف سيستم فايل لينوکس روي پارتيشن قرار دادن بخش

را در يک پارتيشن homeمربوط به کاربران يعني پوشهمثال در صورتي که .زيادي داشته باشد

ولي در صورتي .جداگانه قرار دهيد و آن پارتيشن پر شود، اختاللي در سيستم بوجود نخواهد آمد

در يک پارتيشن قرار گيرند، پر شدن آن منجر به پرشدن کل root پوشهدر کنار پوشهکه اين

هاي در سيستم البته .کند فضاي ديسک سيستم شده و در کار کل سيستم اختالل ايجاد مي

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٧٧

افتد و قرار دادن کل سيستم در پارتيشن ريشه به احتمال زياد خانگي معموال اين اتفاق کمتر مي

هايي که به نحوي عمليات سرويس دادن را مشکلي ايجاد نخواهد کرد، ولي اين مسئله در سيستم

.دهند، بسيار حياتي و مهم است انجام مي

اتصال سيستم فايل

هاي مربوطه به طور خودکار شود، بيشتر پارتيشن مياندازي راهلينوکس عامل هنگامي که سيستم

ابراين در اين بخش در مورد چگونگي اتصال ابزارها و نب .شوند به سيستم فايل متصل مي

.ميکن ميهاي ديگر صحبت پارتيشن

اند، در داده شدهها مانند ويندوز اختصاص عامل ساير سيستمدر هايي را که توانيد پارتيشن شما مي

توانيد همچنين مي .لينوکس متصل نموده و اطالعات خود را در آنها ذخيره نموده يا از آنها بخوانيد

.را به سيستم فايل خود متصل نماييد CD-ROMهاي فالپي درايو و به سادگي دستگاه

لينوکس اوبونتوفايل سيستم هاي مورد پشتيباني در

شوند، تان پشتيباني ميعامل هايي در هسته سيستم چه نوع سيستم فايلبراي مشاهده اينکه اکنون

:مطابق مثال زير استفاده نماييد catاز دستور

$ cat /proc/filesystems nodev sysfs nodev rootfs nodev bdev nodev proc nodev securityfs nodev sockfs nodev pipefs nodev futexfs nodev tmpfs nodev inotifyfs nodev eventpollfs nodev devpts reiserfs ext3 ext2 cramfs squashfs nodev ramfs nodev hugetlbfs vfat iso9660 xfs nodev mqueue nodev usbfs nodev fuse

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٧٨

هاي قابل اتصال براي تعريف سيستم فايل fstabاستفاده از

کنيد، به طور معمول طوري اي که هر روز استفاده مي هاي شبکه هاي سخت و سيستم فايل ديسک

هاي شما را متصل بطور خودکار سيستم فايل عامل اندازي سيستم راهاند که در هر بار تعريف شده

شوند که در زير نمونه اي از اين فايل نشان ذخيره مي/ etc/fstabها در فايل اين تعريف .کنند مي

:داده شده است

$ cat /etc/fstab # /etc/fstab: static file system information. # # <file system> <mount point> <type> <options> <dump> <pass> proc /proc proc defaults 0 0 /dev/hda5 / ext3 defaults 0 1 /dev/hda1 /boot ext3 defaults 0 2 /dev/hda6 /home reiserfs defaults 0 2 /dev/hda7 none swap sw 0 0 /dev/hdd /media/cdrom0 iso9660 ro,user,noauto 0 0 /dev/hdc /media/cdrom1 iso9660 ro,user,noauto 0 0 /dev/fd0 /media/floppy0 auto rw,user,noauto 0 0 /dev/hda8 /data ext3 rw,user,defaults 0 0 /dev/hdb1 /data2 ext3 rw,user,defaults 0 0

به طور خودکار متصل شدن هايي که در اين فايل وجود دارند هنگام بوت تمام سيستم فايل

هاي ر مثال باال، سيستم فايلد .قيد شده است noautoشوند، بجز آنهايي که جلوي آنها عبارت مي

/ ،boot وhome شوند در حالي که هنگام بوت متصل ميfloppy و درايوCD-ROM هنگام ،

fstabتوانيد در يک خط فايل اکنون به مواردي که مي .بوت به طور خودکار متصل نخواهند شد

:پردازيم ذکر نماييد مي

براي .مربوط به سيستم فايل را وارد نماييدتوانيد نام ابزار در اين قسمت مي: فيلد اول �

در لينوکس .شود وارد مي noneدر اين قسمت کلمه procهاي مجازي مانند سيستم فايل

.نام دارد hdaنخستين ديسک سخت سيستم .شوند شناخته مي hdبه نام IDEهاي سخت ديسک

نام hda1پارتيشن اول ديسک سخت اول سيستم .و به همين ترتيب hdbديسک سخت دوم نيز

در مثال باال، سيستم پارتيشن اول ديسک سخت اول سيستم را متصل .دارد و به همين ترتيب

.وده استنم

.شود اين قسمت نقطه اتصال يک پارتيشن در سيستم فايل مشخص مي :فيلد دوم �

.اطالعات موجود در اين پارتيشن از طريق نقطه اتصال آن قابل دسترسي خواهد بود

تواند يکي از در اين قسمت بايد نوع سيستم فايل را مشخص نماييد که مي: فيلد سوم �

هايي باشد که در توزيع شما پشتيباني شده و پارتيشن مورد نظر داراي آن سيستم سيستم فايل

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٧٩

.فايل است

در مثال باال، همانطور که توضيح .باشد يم mountهاي دستور گزينه: چهارمفيلد �

کند و يا گزينه صال خودکار سيستم فايل هنگام بوت جلوگيري ميتاز ا noautoداده شد، گزينه

ro ها با استفاده از کاما از هم جدا اين گزينه .کند سيستم فايل را بصورت فقط خواندني متصل مي

.شوند مي

کند که سيستم فايل نياز به عدد نوشته شده در اين فيلد مشخص مي :فيلد پنجم �

dump نشانگر عدم نياز به اين کار است ۲نشانگر وجود اين نياز و ۱شماره .شدن دارد. Dump

.باشد به معناي نوشتن محتويات در يک فايل جداگانه در هنگام بروز خطا مي

دهنده اين است که سيستم فايل نياز فيلد نشاند نوشته شده در اين دع: فيلد ششم �

دهنده وجود اين نشان ۱عدد .بررسي شود fsckوسيله برنامه تصحيح فايل سيستم ياه دارد تا ب

.دهد را نشان ميبه اين کار نشانگر عدم نياز ۲نياز و عدد

را ها مجوز اتصال و برداشتن اتصال سيستم فايل rootبه طور معمول، فقط کاربر

ها يا براي دادن اين اختيار به ساير کاربران، بايد آنها را در بخش گزينه .داراست

.را اضافه نماييد userبراي اين کار کلمه .فيلد چهارم وارد نماييد

ها براي اتصال سيستم فايل mountاستفاده از دستور

ها را در هربار بوت اجرا يا اتصال تمام فايل سيستم mount -aلينوکس به صورت خودکار دستور

بنابراين يک کاربر رده .باشد بنابراين استفاده از اين دستور فقط در شرايط خاصي نياز مي .کند مي

:توانند به منظورهاي زير از اين دستور استفاده نمايند متوسط و يک مدير سيستم مي

هاي راه دور و شبکه که در حال حاضر سيستمها، پارتيشن ها و فايل نمايش ديسک �

.متصل هستند

اتصال موقت يک سيستم فايل �

همانطور که .بدون هيچ گزينه و پارامتري استفاده نمايد mountتوانند از دستور تمام کاربران مي

کنيد، قبال نشان داده شد، هنگامي که از اين دستور بدون هرگونه گزينه و پارامتري استفاده مي

.شوند هايي که در حاضر متصل هستند، نمايش داده مي فايل سيستم

هاي فالپي و درايوهاي شوند، عبارتند از ديسک ترين ابزارهايي که بصورت دستي متصل مي عمومي

CD-ROM. خواهيد يک سيستم فايل را بطور دستي متصل نماييد، اطالعات در صورتي که مي

کنيد و باقيمانده يک گزينه را مشخص مي .ما کمک کندتواند به ش مي fstabموجود در فايل

کند يکمک م fstabبنابراين اطالعات موجود در فايل .شود اطالعات الزم از اين فايل دريافت مي

ها را بصورت توانيد فايل سيستم مواردي که مي .ها را خيلي سريع متصل نماييد تا فايل سيستم

:سريع متصل نماييد عبارتند از

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٨٠

با فرمت استاندارد CD-ROMديسک كدر صورتي که ي: CD-ROMدرايو �

ISO9660 را با استفاده از دستور زير متصل نماييد توانيد آن در درايو قرار دارد، مي: $ mount /cdrom

اطالعات .شود متصل مي/ cdrom پوشهدر CD-ROM، درايو فرض ، به طور پيشDebianدر

براي نمايش محتويات ديسکي .شود دريافت مي fstabمورد نياز اين دستور به طور خودکار از فايل

وارد مسير آن شده و سپس دستور cdکه اکنون متصل شده است، کافي است با استفاده از دستور

ls را تايپ نماييد: $ cd /cdrom $ ls

.توانيد همانند باال رفتار نماييد نيز ميهاي فالپي براي ديسک :هاي فالپي ديسک �

:دستور زير باعث اتصال ديسکهاي فالپي خواهد شد$ mount /floppy

و فالپي CD-ROMافزاري درايوهاي هاي سخت توانيد از آدرس دستگاه در تمام موارد فوق، مي

توانيد آنها را به همراه هايي وجود دارد که مي گزينه ./dev/fd0و / dev/cdrom:نيز استفاده نماييد

:ها عبارتند از اين گزينه .به کار ببريد mountدستور

در صورتي که هنگام متصل نمودن يک ديسک يا فالپي، مطمئن نيستيد که : - t autoگزينه �

تعيين خودکار نوع سيستم فايل استفاده براي توانيد از اين گزينه فايل آن چيست، مي سيستم

.نماييد

را خواهيد آن در صورتي که فقط نياز به خواندن يک سيستم فايل داريد و نمي: -rگزينه �

.توانيد آنرا بوسيله اين گزينه بصورت فقط خواندني متصل نماييد تغيير دهيد، مي

يو نوشتن يسيستم را بصورت خواندن اين گزينه برعکس گزينه باال بوده و فايل :- wگزينه �

.کند متصل مي

.وجود دارند که فقط مخصوص يک سيستم فايل مشخص هستند mountهاي دستور برخي گزينه

.استفاده نماييد man mountها کافي است از دستور براي کسب اطالعات در مورد اين گزينه

اتصال يک فايل سيستم قطعبراي umountاستفاده از دستور

اين .استفاده نماييد umountتوانيد از دستور ، ميبراي قطع اتصال سيستم فايل موقت يا دائم

توانيد نام براي استفاده از اين دستور، مي .نمايد دستور، سيستم فايل را از نقطه اتصال آن جدا مي

:براي مثال .نقطه اتصال و يا نام ابزار را وارد نماييد$ umount /floppy

اين کار .کند است، از نقطه اتصال آن جدا مي fd0اين دستور، دستگاه فالپي را که به طور معمول

:توانيد انجام دهيد را به صورت زير نيز مي$ umount /dev/fd0

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٨١

Device isکردن يک فايل سيستم با پيغام umountدر صورتي که هنگام

busy يک پروسه فعال بودن علت آن .شده استرد مواجه شديد، درخواست شما

با بستن اين پروسه .است يک فايلباز بودن هاي آن سيستم فايل و يا بر روي فايل

.نماييد umountتوانيد فايل سيستم را بدون اشکال مثال برنامه مدير فايل، مي

براي ايجاد يک سيستم فايل mkfsاستفاده از دستور

سيستم فايل ايجاد کنيد، يک اين امکان وجود دارد که روي هر ديسک يا پارتيشني که انتخاب مي

با اينکه از اين دستور بيشتر براي ايجاد .گيرد صورت مي mkfsاين کار با استفاده از دستور .نماييد

توانيد براي ايجاد سيستم فايل شود، از آن مي هاي سخت استفاده مي سيستم فايل روي ديسک

عامل داس در سيستم formatدستور اين دستور مشابه .فاده نماييدتها نيز اس روي فالپي ديسک

.در زير مثالي از اين دستور نشان داده شده است .کند عمل مي

هاي خود پوشهها و نموده، وارد آن شده و فايل mountرا توانيد آن پس از ايجاد فايل سيستم مي

.را در آن ايجاد نماييد

هاي خود را توانيد سيستم فايل قابل اجراست، مي rootکه توسط کاربر tune2fsبا استفاده از ابزار

تبديل نماييد تا از امکانات و مزاياي ext3به ext2براي خطا بررسي نموده و يا آنها را از فرمت

گوناگون با يها هايي با فرمت امکان ايجاد پارتيشن .اي برخوردار گردند سيستم فايل روزنامه

.را بزنيد tabدوبار کليد mkfsاست پس از دستور يکاف .وجود دارد mkfsاستفاده از دستور

.jfsو ext2 ،ext3 ،reiserfs ،msdos ،xfsعبارتند از يمورد پشتيبان يها فرمت$ mkfs -t ext2 /dev/fd0 Filesystem label= OS type: Linux Block size=1024 (log=0) Fragment size=1024 (log=0) 184 inodes, 1440 blocks 72 blocks (5.00%) reserved for the super user First data block=1 1 block group 8192 blocks per group, 8192 fragments per group 184 inodes per group Writing inode tables: done Writing superblocks and filesystem accounting information: done This filesystem will be automatically checked every 38 mounts or 180 days, whichever comes first. Use tune2fs -c or -i to override.

هاي مورد پشتيباني در توانيد اکثر انواع سيستم فايل مي mkfsبا استفاده از دستور

.لينوکس را ايجاد نماييد

df نمايش فضاي خالي سيستم با استفاده از

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٨٢

توانيد از پر شدن آن با استفاده از ابزارهاي ارائه شده براي کنترل ميزان مصرف ديسک سخت، مي

.جلوگيري نماييد

.مشاهده كنيدتوانيد ميزان فضاي ديسک باقيمانده روي سيستمتان را مي dfبا استفاده از دستور

دستور را بدون هيچ هاي متصل شده، اين براي نمايش فضاي ديسک بر روي تمام فايل سيستم

:اي تايپ نماييد گزينه

$ df Filesystem 1K-blocks Used Available Use% Mounted on /dev/hda5 9612100 2484436 6639392 28% / tmpfs 128600 0 128600 0% /dev/shm /dev/hda1 73175 16961 52310 25% /boot /dev/hda6 4882532 1149152 3733380 24% /home /dev/hda8 58850140 40538476 15322168 73% /data /dev/hdb1 38468908 9680060 26834716 27% /data2

کيلوبايتي نمايش ۱آزاد موجود روي سيستم را بصورت بالکهاي خروجي اين فرمان مقدار فضاي

را به اين دستور hتر بتوان آنرا خواند، کافي است گزينه براي ايجاد يک خروجي که راحت .دهد مي

:اضافه نماييد

$ df -h Filesystem Size Used Avail Use% Mounted on /dev/hda5 9.2G 2.4G 6.4G 28% / tmpfs 126M 0 126M 0% /dev/shm /dev/hda1 72M 17M 52M 25% /boot /dev/hda6 4.7G 1.1G 3.6G 24% /home /dev/hda8 57G 39G 15G 73% /data /dev/hdb1 37G 9.3G 26G 27% /data2

:توانيد به همراه اين فرمان بکار ببريد عبارتند از هايي که مي ساير گزينه

هاي با اين با تايپ فرمت سيستم فايل پس از اين گزينه، تنها سيستم فايل: -tگزينه �

.شوند فرمت نمايش داده مي

با اين هاي با تايپ فرمت سيستم فايل پس از اين گزينه، سيستم فايل: - xگزينه �

.فرمت، نمايش داده نخواهند شد

هايي که داراي فضاي حقيقي نيستند، مانند با تايپ اين گزينه، سيستم فايل :-aگزينه �

proc شوند که توضيح داده شد، نيز نمايش داده مي.

duبررسي مقدار فضاي مصرف شده با استفاده از

استفاده duتوانيد از دستور خاص، مي پوشهتوسط يک ي اشغال شده چه ميزان فضامشاهده براي

هاي زير بريد، تمام شاخه هنگامي که اين دستور را بدون هيچ آرگومان و گزينه اي بکار مي .نماييد

در پايان نيز يک اندازه .شود ليست شده و فضاي مصرفي هر يک نيز نمايش داده مي ،شاخه جاري

��� (/$� :$%&�# ن �!"�� '���

١٨٣

.دشو روي صفحه چاپ ميكلي

است براي اينکه بفهميد يک کاربر يا يک پوشه خاص، چه ميزان از فضاي اين دستور راه خوبي

:در زير مثالي از خروجي اين فرمان نمايش داده شده است .ديسک را اشغال نموده است$ du -h /usr/lib/j2se/1.4/bin/ 512 /usr/lib/j2se/1.4/bin/i386/green_threads 512 /usr/lib/j2se/1.4/bin/i386/native_threads 1.5K /usr/lib/j2se/1.4/bin/i386 314K /usr/lib/j2se/1.4/bin

ها مديريت پروسه

ها ندارد، ولي قابليتي دارد که با استفاده پوسته فرمان محيطي گرافيکي براي اجراي برنامه اگرچه

توانيد اين ميبرانب .جابجا نماييدزمينه زمينه و پيش هاي فعال را بين پس توانيد برنامه از آن مي

.جابجا شويدتعداد زيادي برنامه را در يک زمان درحال اجرا داشته باشيد و بين آنها

زمينه زمينه و پس هاي پيش پروسه

اضافه قبال اشاره کرديم که با .زمينه وجود دارد اي قرار دادن يک برنامه در پسرهاي گوناگوني ب راه

استفاده از ،روش ديگر .گيرد زمينه قرار مي برنامه در پسبه انتهاي دستور، اجراي &كردن كاراكتر

براي توقف اجراي يک .ها بصورتي که به پوسته متصل نباشند، است براي اجراي برنامه atدستور

پس از اينکه اجراي دستور .استفاده کنيد Ctrl+zزمينه، از کليدهاي فرمان و قرار دادن آن در پس

استفاده کنيد و يا با يا زمينه آورده را به پيش توانيد آن مي fgوقف شد، با استفاده از دستور مت

.زمينه بکار گيريد آنرا در پس bgدستور

زمينه هاي پس شروع پروسه

زمينه اجرا شوند، پس از مايليد در هنگام کار کردن در پس ههايي داريد ک در صورتي که برنامه

.در پايان آن اضافه کنيد &دستور، يک عالمت $ find /usr -print > /home/alan/usrfiles &

عالمت .کند ذخيره مي usrfilesرا در فايلي به نام / usrپوشه هاي موجود در اين دستور تمام فايل

هايي در براي ديدن اينکه چه برنامه .زمينه اجرا شود شود که اين فرمان در پس باعث مي &

:استفاده کنيد jobsزمينه در حال اجرا هستند، از دستور پس$ jobs [1]- Stopped mc [2]+ Stopped vim [3] Running find /usr -print > usrfiles &

در حال findو دستور mc ،vimکنيد، سه برنامه همانطور که در خروجي فرمان باال مشاهده مي

اي دهد که اين آخرين پروسه عالمت مثبت در کنار برنامه دوم نشان مي .ستندزمينه ه اجرا در پس

اي است که قبل از دهنده پروسه زمينه اجرا شده است و عالمت منفي نشان است که درحالت پس

هاي اول و دوم براي کار به علت اينکه برنامهه ب .ار داده شده استرزمينه ق آخرين پروسه، در پس

.اند شده زمينه اجرا شوند، متوقف تا زماني که در حالت پيشبنابراين خروجي ترمينال نياز دارند

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٨٤

.باشد که به خروجي ترمينال نيازي ندارد، در حال اجرا مي findولي برنامه

jobsرا به فرمان lتوانيد گزينه زمينه، مي هاي پس براي نمايش شماره پروسه برنامه

توانيد هاي فعال استفاده کنيد، مي براي نمايش پروسه psاز دستور اگر .اضافه نماييد

.زمينه در حال اجراست ببينيد که کداميک از آنها دستوري است که در پس

زمينه زمينه و پيش پس دستوراتاستفاده از

توانيد از دستور زمينه مي به پيش vimه مثالي که در باال ذکر شد، براي برگرداندن برنامه مدر ادا

:زير استفاده کنيد$ fg %2

با فشردن کليدهاي .مجددا روي پوسته فرمان نمايش داده خواهد شد vimبا اين دستور، برنامه

Ctrl+z همانطور که ديديد، براي نمايش يک برنامه .زمينه بفرستيد توانيد مجددا آنرا به پس مي

عالوه .مشخص شده بود، استفاده شد jobsزمينه از عالمت درصد و شماره آن که در دستور پس

که ابتداي آن عالمت سوال قرار داده را نام برنامه و يا قسمتي از نام برنامه ، توانيد بر شماره، مي

دو برنامه مشابه به همراه دو فايل متفاوت باز هستند، اين کار هنگامي که .استفاده کنيدشود، مي

:به مثال زير توجه کنيد .گيرد مورد استفاده قرار مي$ jobs [2] Stopped vim [3]- Stopped mc [4]+ Stopped vim ./mytext $ fg %?my

مورد است، mytextکه در حال ويرايش فايل vimبرنامه fg %?myبا تايپ دستور در مثال باال،

.گيرد استفاده قرار مي

اي که اطالعات ذخيره نشده دارد را قبل از اينکه يک برنامه واژه پرداز و يا برنامه

در هاي برنامهچون شما .را ذخيره نماييد زمينه ارسال کنيد، اطالعات آن به پس

!دكني مي به سادگي فراموشرا زمينه پسحال اجراي

MCآشنايي با ابزار

را به ياد NCيا اختصارا Norton Commanderبه نام يتر کامپيوتر حتما ابزار يکاربران قديم

ييک مدير فايل متن .عامل داس بسيار محبوب بود سيستم يدر دنيا يکه زمان يابزار .آورند يم

که تجربه کار کردن با اين ابزار را داشته باشيد، يدر صورت .بسيار يها سهل االستفاده با قابليت

آنچنان زياد MCامکانات .لينوکس نيز وجود دارد يشايد خوشحال باشيد که نمونه آن در دنيا

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٨٥

بايد دستور MC ياجرا يبرا .باشد ميتشريح کامل آن به يک فصل جداگانه نياز ياست که برا

:زير را در خط فرمان تايپ کنيد$ mc

يتوان آنها را مسيرها يبه دوبخش يا دو مسير فايل سيستم تقسيم شده است که م MCپنجره

.دستورات دانست يمبدا و مقصد اجرا

ها را انجام ، انتقال، پاک کردن و ويرايش فايليمانند کپ هايي توانيد عمليات يم MCبا استفاده از

ترين پر استفاده ۱- ۵جدول .دان شده يطراح NCميانبر نيز کامال مشابه با يکليدها .دهيد

.دهد مييح وضرا ت MCميانبر برنامه يکليدها

MCابزار مديريت فايل ۱-۵شکل

MCميانبر در يکليدها ۱-۵جدول

شرح کليد ميانبر

F1 برنامه يراهنما

F2 دستورات يفعال شدن منو

F3 يمتن يها نمايش فايل

F4 يمتن يها ويرايش فايل

F5 انتخاب شده يها فايل يا فايل يکپ

F6 انتخاب شده يها تغيير نام فايل يا فايل/انتقال

F7 ايجاد پوشه

F8 انتخاب شده يها پاک کردن فايل يا فايل

F9 پنجره يباال يفعال شدن منو

F10 خروج از برنامه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٨٦

شرح کليد ميانبر

insert ها ها و پوشه انتخاب فايل

از ماوس نيز درون آن يدتوان مياجرا کنيد، GNOME Terminalدرون را MCکه يدر صورت

.استفاده کنيد

ثبت رخدادها

توانيد مانند آنها را مي .باشند هاي سيستم مي هاي ثبت رخداد حاوي اطالعاتي در مورد فعاليت فايل

هربار که پولي از يک حساب خارج يا به يک حساب وارد .داد و ستدهاي مالي در نظر بگيريد

کند، هربار که يک پروسه شروع به کار مي .گردد رکورد به عنوان داد و ستد ثبت ميشود، يک مي

گردد و يا هر فعاليت ديگري روي شود، نامه الکترونيکي ارسال مي يک کاربر وارد سيستم مي

.گردد ها را زير نظر دارد، ثبت مي شود، يک رکورد بر روي فايلي که اين فعاليت سيستم انجام مي

اين در حقيقت .دهند هاي لينوکس وجود دارند که اين کار را انجام مي يي بر روي سيستمها پروسه

ها را ها را زير نظر داشته و اين فعاليت سرويسهاي ساير هايي هستند که فعاليت ها، سرويس پروسه

تفاده ساچون رفع اشکال يموارد درتوان يها م از اين فايل .کنند هايي متني ذخيره مي در فايل

.دكر

syslogdثبت رخدادهاي سيستم با استفاده از

Daemon Syslogdهاي کاربردي و توابع مشخص شده در فايل هماطالعات را از برنا ١

etc/syslog.conf /شود اندازي سيستم خوانده مي اين فايل هنگام راه .کند آوري مي جمع.

کند، عبارتند از اطالعات مربوط به ورود به آوري مي به طور معمول جمع syslogdاطالعاتي را که

نحوه ذخيره سازي اطالعات نيز به صورت زمان رخداد، نام . ...الکترونيکي، اخبار و سيستم، پست

.نمايش داده شده است syslogدر زير، بخشي از يک فايل .باشد ماشين و نام برنامه کاربردي مي

:قرار دارد/ var/logاين فايل در مسير

Nov 12 10:10:04 localhost pppd[2933]: Terminating on signal 15. Nov 12 10:10:04 localhost pppd[2933]: Script /etc/ppp/ip-down started (pid 3235) Nov 12 10:10:04 localhost pppd[2933]: sent [LCP TermReq id=0x3 "User request"] Nov 12 10:10:04 localhost pppd[2933]: rcvd [LCP TermAck id=0x3] Nov 12 10:10:04 localhost pppd[2933]: Connection terminated. Nov 12 10:10:04 localhost pppd[2933]: Connect time 22.1 minutes. Nov 12 10:10:04 localhost pppd[2933]: Sent 578667 bytes, received 774183

١ Daemon :شود و عمليات برنامه اي در لينوكس كه در پس زمينه اجرا ميhousekeeping را بدون فراخواني از

.دهد سوي كاربر انجام مي

��� (/$� :�#$%& ن �!"�� '���

١٨٧

bytes. Nov 12 10:10:04 localhost pppd[2933]: Waiting for 1 child processes... Nov 12 10:10:04 localhost pppd[2933]: script /etc/ppp/ip-down, pid 3235 Nov 12 10:10:04 localhost pppd[2933]: Script /etc/ppp/ip-down finished (pid 3235), status = 0x0 Nov 12 10:10:04 localhost pppd[2933]: Exit. Nov 12 10:10:40 localhost gconfd (alan-3214): GConf server is not in use, shutting down. Nov 12 10:10:40 localhost gconfd (alan-3214): Exiting Nov 12 10:38:47 localhost -- MARK -- Nov 12 10:58:47 localhost -- MARK --

klogdستفاده از ثبت رخدادهاي هسته با ا

klogd اين اطالعات شامل چگونگي فعل و .کند عامل ثبت مي اطالعاتي را از هسته سيستم

هاي ديسک ،پردازنده سيستم شامل افزارهاي نصب شده بر روي سيستم هسته با سخت تانفعاال

که در kern.logتمامي اين اطالعات در فايلي به نام .باشد مي ...و هاي سريال سخت و درگاه

.شود قرار دارند ذخيره مي/ var/logمسير

برنامهفعال سازي اين دو .شوند در هنگام بوت سيستم فعال مي klogdو syslogd برنامههر دو

ها بايد فعال باشند تا Daemonاين چون .شود انجام مياجراي هر برنامه كاربردي ديگر قبل از

kern.logاي از محتويات يک فايل در زير نمونه .کنند ها را ثبت بتوانند رخدادهاي ساير پروسه

بوده ولي syslogثبت رکوردها مشابه با فايل هبينيد، نحو همانطور که مي .است نمايش داده شده

:است افزاري در اين فايل ثبت شده تنها اطالعات سخت

Nov 12 09:18:47 localhost kernel: EXT3 FS on hda8, internal journal Nov 12 09:18:47 localhost kernel: EXT3 FS on hdb1, internal journal Nov 12 09:18:47 localhost kernel: via-rhine.c:v1.10-LK1.1.20-2.6 May-23-2004 Written by Donald Becker Nov 12 09:18:47 localhost kernel: eth0: VIA VT6105 Rhine-III at 0xd000, 00:0f:3d:ca:b8:5d, IRQ 16. Nov 12 09:18:47 localhost kernel: eth0: MII PHY found at address 1, status 0x7849 advertising 05e1 Link 0000. Nov 12 09:18:47 localhost kernel: Creative EMU10K1 PCI Audio Driver, version 0.20a, 07:04:10 Jul 8 2004 Nov 12 09:18:47 localhost kernel: emu10k1: EMU10K1 rev 7 model 0x8061 found, IO at 0xcc00-0xcc1f, IRQ 19 Nov 12 09:18:47 localhost kernel: ac97_codec: AC97 Audio codec, id: 0x8384:0x7608 (SigmaTel STAC9708) Nov 12 09:18:47 localhost kernel: emu10k1: SBLive! 5.1 card detected Nov 12 09:18:47 localhost kernel: input: PC Speaker Nov 12 09:18:47 localhost kernel: inserting floppy driver for 2.6.7-1-k7 Nov 12 09:18:47 localhost kernel: Floppy drive(s): fd0 is 1.44M Nov 12 09:18:47 localhost kernel: FDC 0 is a post-1991 82077

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٨٨

Nov 12 09:18:47 localhost kernel: ts: Compaq touchscreen protocol output Nov 12 09:18:47 localhost kernel: agpgart: Detected VIA KLE133 chipset Nov 12 09:18:47 localhost kernel: agpgart: AGP aperture is 64M @ 0xe0000000 Nov 12 09:18:47 localhost kernel: cpci_hotplug: CompactPCI Hot Plug Core version: 0.2 Nov 12 09:18:47 localhost kernel: pci_hotplug: PCI Hot Plug PCI Core version: 0.5 Nov 12 09:18:47 localhost kernel: pciehp: PCI Express Hot Plug Controller Driver version: 0.4 Nov 12 09:18:47 localhost kernel: shpchp: shpc_init : shpc_cap_offset == 0 Nov 12 09:18:47 localhost kernel: shpchp: Standard Hot Plug PCI Controller Driver version: 0.4 Nov 12 09:18:47 localhost kernel: USB Universal Host Controller Interface driver v2.2

��� (1% :��� ا�+اره "23 ا��ازي را� و

١٨٩

دازي سخت افزارهانصب و راه ان: ششمفصل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٩٠

اتصال به اينترنت از طريق مودم

PCIنمونه مودم داخلي متصل به

ن دو نوع ين ايب يتفاوت اصل .شوند يم قسيمت ٢و خارجي ١داخلي ها به دو دسته مودم يبه طور کل

ن يموضوع به هم يول ،رديگ گر در کنار آن قرار ينوع د وانه يدرون را يکين باشد که يد ايعتا بايطب

يها شرکت يبعض .کند يک تراشه استفاده مياز از يمورد ن يها پردازش يمودم برا .ستين يسادگ

استفاده نکرده يا ن تراشهيد خود از چنينه تولين آوردن هزييپا يبرا داخلي يها دکننده مودميتول

ن روش باعث يالبته ا .کنند يم يساز هيشب يافزار ن تراشه را به صورت نرميو در عوض عملکرد ا

د ينکه مودم باياول ا :به وجود مي آيددو اشکال يشود ول يد شده ميتول يها تر شدن مودم ارزان

يرو يا شود بار اضافه يانه استفاده کند که باعث ميخود از تراشه را يها انجام پردازش يبرا

را ياستفاده خواهد داشت زستم عامل مورد يبه س ينکه عملکرد مودم بستگيو دوم ا باشد سيستم

راه ن کار با کمک يانه خواهد بود که ايد در خود مودم باشد به عهده تراشه رايکه با يا فه تراشهيوظ

.د شده استيستم عامل خاص توليآن س يشود که صرفا برا يانجام م ٣انداز

مودمد که يتوجه نمائ .ها هستند Winmodem اي Software modem همان يداخل يمودمها

.باشند ين مجموعه ميز جزو ايشوند ن يستم شما وصل ميبه س USB که از درگاه يخارج يها

ستم شما وصل يبه س COM ها هستند که از درگاه Hardware modem همان يخارج يمودمها

.شوند يم

1 Internal 2 External 3 Driver

��� (1% :��� ا�+اره "23 ا��ازي را� و

١٩١

يها رمجاز، مودميو غ يخصوص ياندازها ل استفاده نکردن اوبونتو از راهيدر حال حاضر به دل

يداخل يها نصب مودم ين شما برايبنابرا .ستنديپس از نصب اوبونتو قابل استفاده ن يداخل

.دينمائ يکربنديافت، نصب و پيها را در ن نوع مودميانداز ا ست راهيبا يم

کار يمراحل کل

.دياستفاده نمائ scanModem ست از برنامهيبا ين کار ميا يبرا .ص نوع مودميتشخ •

)ازيدر صورت ن(نداز مودم و نصب راه يکربنديافت، پيدر •

نترنت ياتصال به ا يساخت و برقرار •

انداز و نصب راه يکربنديافت، پيدر

:دير را انتخاب نمائيز ينه هاياز گز يکي scanModem يپس از مشاهده خروج

GCC3.4 ل کد منبع و نصبيکامپا •

Intel536EP يها مودم يکربندينصب و پ •

Intel537EP يها مودم يکربندينصب و پ •

Alsa يها مودم يکربندينصب و پ •

Smartlink يها مودم يکربندينصب و پ •

Lucent يها مودم يکربندينصب و پ •

Conexant يها مودم يکربندينصب و پ •

ص نوع مودميجهت تشخ ScanModem استفاده از ابزار

ص مودميافت ابزار تشخيمقدمه و در

يبرا .در دسترس هستند يمختلف يورهايا دراياندازها و شروع به کار مودم، راه يانداز راه يبرا

ا يو زير ينترنتيا هاي د، ابتدا به آدرسيکن يم استفاده ياز چه نوع مودم نرم افزار بفهميدآنکه

افت يدررا ScanModem د و سپس ابزاريدقت بخوانه رفته، مطالب آن را ب آن يبخش فارس

بونتووا زکاريم يآنگاه آن را بر رو .دهد يص ميشما را تشخ USB و PCI ن ابزار نوع مودمي، اديکن

.دينمائ يکپhttp://linmodems.technion.ac.il http://linmodems.technion.ac.il/Farsi

scanModem نصب

.ر را وارد نمائيديدستورات ز Applications > Accessories > Terminal ط خط فرمانيدر محcd ~/Desktop gunzip scanModem.gz chmod +x scanModem ./scanModem

را به آن chmodسازد، يخارج مد را از حالت فشرده يا افت نمودهيکه در يليفا Gunzipدستور

.کند يآن را اجرا م scanModem/. ، و سپستبديل مي كند يياجرا فايل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٩٢

يبا دسترسبونتو وي ااز به اجراين scanModem ين اجرايح يندهاياز فرا يکه که برخيصورت در

عنوان کاربره ب su را با دستور يد دستوريا به شما اعالن کرد که بايستم داشت و ير سيکاربر مد

root ست قبل از هر کدام از دستورات فوق عبارتيد، آنگاه کافيبکار بر "sudo" د، يرا قرار ده

:ثالمsudo ./scanModem

ها يمطالعه خروج

که دهد اطالع ميپردازد و به شما يمودم شما م يبه بررس scanModem ،درست پس از اجرا

پس از .کند ينم يکربنديمودم شما را پ به صورت خودكارن ابزار يا .دينمائ ١يکربنديچگونه آن را پ

ن يکه توسط هم(د ينيرا بب 'Modem' جاد شده با ناميد ايک پوشه جديد يتوان ياز اجرا، شما م

يها به نام يل متنيسپس دو فا .)باشد يراجع به مودم شما م يجاد شده و شامل اطالعاتيابزار ا

read1st.txt وmodemdata.txt د يتوان يها م لين فايد، در ايدا کرده و بخوانين پوشه پيرا درون ا

.ديص دهيد و تشخينينوع مودمتان را بب

اشاره شده يست بلکه در آن به صفحاتين ين ابزار کافيجاد شده با ايمسلما تنها خواندن متن ا

.ديابيانداز مناسب مودم خود را ب است که خواندن آن به شما کمک خواهد نمود تا راه

ازنـد که مخياز داري، شما نمعرفي شده اند يکه در صفحات بعد اندازها از راه ياريبس يبرا :توجه

universe/multiverse مخازن را ن يد ايد چگونه بايدان يکه نم يدر صورت .ديخود را فعال کن

د يتوان ين ميهچن .مراجعه كنيد يافزار نرم يت مخازن و کانالهايريمد يراهنمابه د يفعال نمائ

افت يدر com.ubuntu.http://packages از آدرس يگريستم ديازتان را در سيمورد ن يها بسته

آن دقت يها ٢يافت هر بسته به وابستگيضمنا در زمان در .ديستم اوبونتو منتقل نمائيکرده و به س

د يتوان يضمنا شما م) از دارديها ن به آن يينصب و کارا يبرا ير بسته ها که بسته فعليسا( .دينمائ

مناسب يها افت بستهيدر يبرا ٤شبكه قياز طر اينترنت بهستم متصل يک سيدر ٣سک زندهياز د

.ديتم تان منتقل کنسيها را به س د و سپس آنياستفاده کن

انداز و نصب راه يکربنديافت، پيدر

(Compiling from Source)منبع ينصب از رو

در يعني، ديل کنيکد منبع کامپا يد که آن را از روياز داشته باشينصب مودم ممکن است نهنگام

ر را يل کردن، اعمال زين مورد، قبل از کامپايدر ا .دياستفاده کن sudo make نصب از دستور

.ديقرار ده cdrom را در نصب اوبونتو CD ابتدا: ديانجام ده

ار آسان است و يکار بس نيا .دياوبونتو را به مخازن خود اضافه کن CD يست بسته هايبا ياکنون م

.ر استير امکان پذيبا استفاده از دستور ز

1 Configure 2 Dependencies 3 LiveCD 4 LAN

��� (1% :��� ا�+اره "23 ا��ازي را� و

١٩٣

:دينال باز کنيک ترميsudo apt-cdrom add

)از هستنديل کردن نيکامپا ين بسته ها برايا( :دير را اجرا کنيز دستورات زيو نsudo apt-get install build-essential linux-headers-uname -r

ک جستجو در يد آنها را با يوانت يد، ميکردن دار ليکامپا يبرا يشترياز به بسته بين اگر نيهمچن

ک بسته را ي يها يد که وابستگيشه دقت کنيد، هميابيب com.ubuntu.http://packagesآدرس

د يد و بايکن يها را مشاهده م ين وابستگياز ا يستيافت هر بسته ليدر هنگام در .ديت کنيرعا

.هستند ستم شما موجوديد که آنها در سيمطمئن شو

GCC3.4 نصب

اوبونتو CD ن بسته به همراهيا البتهد، که يدار GCC لرياز کامپا ٣.٤از به نسخه يموارد، ن يدر بعض

شود ير گفته ميکه در ز يقيگر دانلود و به طريستم ديک سيد آن را از يتوان يم .شود يارائه نم

:دينصب کن

.ديافت کنيدررا ر آمدهيکه در ز ييابتدا بسته هاhttp://archive.ubuntu.com/ubuntu/pool/main/g/gcc-3.4/gcc-3.4-base_3.4.4-6ubuntu8_i386.deb http://archive.ubuntu.com/ubuntu/pool/main/g/gcc-3.4/cpp-3.4_3.4.4-6ubuntu8_i386.deb http://archive.ubuntu.com/ubuntu/pool/main/g/gcc-3.4/gcc-3.4_3.4.4-6ubuntu8_i386.deb http://archive.ubuntu.com/ubuntu/pool/main/g/gcc-3.4/g++-3.4_3.4.4-6ubuntu8_i386.deb

ر آنها را نصب يله دستورات زيد و بوسيکن يکپ ميزكارفوق آنها را در يبسته هاافت يپس از در

:ديکنsudo dpkg -i gcc-3.4-base_3.4.4-6ubuntu8_i386.deb sudo dpkg -i cpp-3.4_3.4.4-6ubuntu8_i386.deb sudo dpkg -i gcc-3.4_3.4.4-6ubuntu8_i386.deb sudo dpkg -i g++-3.4-3.4.4-6ubuntu8_i386.deb

.ب نصب بسته ها که در باال ارائه شده مهم استيترت

Intel-536EP يها نصب مودم يراهنما

نال يط ترميست در محير کافيا خين نوع است يد مودم شما از ايستيکه مطمئن ن يدر صورت

.دير را وارد نمائيدستور زlspci | grep 536EP

مودم شما ين راهنما برايست و اين نوع نيمودم شما از ا وجود نداشت، يکه خروجيدر صورت

ن راهنما ين نوع است و اير مودم شما از ايه زيشب يافت خروجيمناسب نخواهد بود و در صورت در

.آن مناسب است يانداز راه يبرا01:0b.0 Communication controller: Intel Corporation 536EP Data Fax Modem

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

http://groups.google.com/group/ubuntudownloads-for-536ep

انداز مطلع راه ن نسخهيد تا از آخريينک باال مراجعه نما

intel536ep-hardy_3-Philippe.Vouters_i386intel536ep-hardy_2-Philippe.Vouters_i386intel536ep-hardy_1-Philippe.Vouters_i386

intel536ep-gutsy_2-Philippe.Vouters_i386intel536ep-gutsy_1-Philippe.Vouters_i386

بسته دانلود شده دوبار يست روينصب آن کاف

انداز رفته و مراحل راه يکربندينصب بسته به قسمت پ

د ينال باز کنيک ترميل کردن آن ابتدا يکامپا ي

tar -zxvf intel_536ep_feisty.tar.gz cd intel_536ep_feisty make clean make 536 make install

ر را به ينال خطوط زيان کار در ترميپس از پا

sudo cp Intel536.ko /lib/modules/$(uname sudo depmod -a sudo modprobe Intel536 sudo cp /etc/modules /etc/modules.backupsudo sh -c "echo Intel536 >> /etc/modules"sudo echo -e '# Intelmodem536epSYMLINK=="modem"' >> /etc/udev/rulessudo ln -s /dev/536ep0 /dev/modem

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٩٤

deb بسته ينرينداز، نسخه باافت راه ايدر

:موجود ياندازها ن راهيافت آخريدرcom/group/ubuntu-modems/web/modem-driver-

نک باال مراجعه نماير به ليز يراه اندازهاافت يش از دريپ

.ديشو

:ubuntu 8.04 يانداز برا افت راهيدرVouters_i386.deb Vouters_i386.deb Vouters_i386.deb

:ubuntu 7.10 يانداز برا افت راهيدرVouters_i386.deb Vouters_i386.deb

ل و نصب راه اندازيکامپا

نصب آن کاف يد، برايا افت نمودهيرا در deb. که بستهيدر صورت

نصب بسته به قسمت پ زپس ا .ديک و سپس بسته را نصب نمائيکل

.ديرا انجام ده يبعد

يد، برايا افت نمودهيرا در source که بستهيدر صورت

:دير را انجام دهيو مراحل ز

راه انداز يکربنديپ

.دهيد ر را انجاميحتما مراحل ز نصب درايور بعد از

.ديرا فشار ده Enter ب وارد نموده و دکمهيترتko /lib/modules/$(uname -r)/kernel/drivers/char

backup c "echo Intel536 >> /etc/modules"

e '# Intelmodem536ep\nKERNEL=="536ep0", SYMLINK=="modem"' >> /etc/udev/rules .d/10-local.rules

wvdial ميتنظ

��� (1% :��� ا�+اره "23 ا��ازي را� و

١٩٥

:دير را انجام دهينترنت مراحل زياتصال به ا يبرا

را Enterو gksudo gedit /etc/wvdial.conf ديپ کنيد و درون آن تايباز کن را ناليترم -١

.فشار دهيد

:ديکن ين دستورات قبليگزير را جايشود دستورات ز يکه گشوده م يدر پنجره ا -٢[Dialer Defaults] Modem = /dev/536ep0 Baud = 115200 Init = ATZ New PPPD = yes Stupid Mode = 1 Auto Reconnect = off #Carrier Check = no Dial Attempts = 1

:ديسيبنو ارمربوطه د اطالعات ير بايموارد ز يبه جا

Phone = 1234567 Username = ExamplUserName Password = ExamplePassword

.ديره و خارج شويآن را ذخ -٣

را Enterد و يسيرا بنو wvdial باز کرده و دستوررا نال يز هربار ترمينترنت نياتصال به ا يبرا -٤

.عات کندالو ارسال اط يريد تا مودم شروع به شماره گيبزن

.ديرا فشار ده Crtl + C ناليز در همان ترمينترنت نيقطع ارتباط ا يبرا -٥

Intel-537EP يها نصب مودم يراهنما

:ديير مراجعه نماينک زيمختلف اوبونتو به ل نسخه هاي يانداز موجود برا ن راهيافت آخريدر يبراhttp://groups.google.com/group/ubuntu-modems/web/modem-driver-downloads-for-537ep

ALSA يها نصب مودم يراهنما

:زير مي باشدمودم هاي به اين راهنما مربوط snd_atiixp_modem, snd_via82xx_modem, snd_intel8x0m

از يکيا ي modprobing تواند با يد که مودم شما ميخواندرا modemData.txt/modem اگر در

snd_atiixp_modem ،snd_via82xx_modem ايو snd_intel8x0mcd شود، يراه انداز

sl-modem-daemonد که بسته ياز داريشما در ابتدا ن .شما کارآمد خواهد بود ير برايبخش ز

.ديافت و نصب کنيرا در

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٩٦

له فعال يد بوسينصب کن د آن رايتوان يد مينترنت وصل شويستم تان به ايد با سيتوان ياگر شما م

. synoptic با استفاده از sl-modem-daemonو آنگاه نصب بسته multiverse کردن مخازن

دارد يگر که به شبکه دسترسيانه ديک رايد، در ينترنت وصل شويتان به ا ستميد با سيتوان ياگر نم

د، سپس بسته يال بسته مورد نظرتان بگردببه دن com.ubuntu.http://packages در آدرس

ا هماني ٨.٤د اگر از نسخه يدقت کن( .ديافت کنيمناسب با نسخه اوبونتو مورد استفاده تان را در

hardy د آدرس فوق را به آدرس يکن ياستفاده مhttp://packages.ubuntu.com/hardy رييتغ

د که ينکه مطمئن شديپس از ا .ديمنتقل کن بونتووا ١ميزكار يبر روها را و آنگاه آن بسته) .دهيد

ابتدا ubuntu طين منظور در محيا يبرا( ديباز کن را ناليد، ترمياز ندارين يگريد deb. بسته

Alt+F2 د و بعد در پنجره باز شدهيرا بزن gnome-terminal طيد و در محيسيرا بنو kubuntu

و ) ديبزن را Enterد و يرا وارد کن konsole در پنجره باز شده دستورد و يرا بزن Alt+F2ابتدا

:دينال اجرا کنير را در ترميدستورات زcd ~/Desktop sudo dpkg -i *.deb

.ديد آنها را حذف کنيتوان يد ميبدون مشکل نصب کردرا بسته هااگر

، دستورديمات کشور خود را به آن اضافه کنينکه تنظيا يبراsudo dpkg-reconfigure sl-modem-daemon –plow

يا به برنامه(daemon نطوريو هم .دينشان داده شده را ادامه ده يها را اجرا نموده و دستور العمل

ستم پاسخ دهديس يها شود تا به درخواست ياجرا م يا براي هميشه ادامه دار يها دوره يکه برا

daemon را با دستور) نديگو sudo /etc/init.d/sl-modem-daemon restart يمجددا بارگذار

.ديکن

) کند يعمل نم يکه بخوب يدر صورت(daemon نيا يکربنديدرباره پ يشتريدن اطالعات بيد يبرا

:دير را مشاهده کنيز يل متنيفا/etc/default/sl-modem-daemon /usr/share/doc/sl-modem-daemon/README.Debian

.دياستفاده کن nano اي geditشگر متن ماننديرايک وياز مشاهده يبرا

حا از يترج( .به اينترنت متصل شويد يريگ شمارهبراي ک برنامهيتوانيد با استفاده از مياکنون

.)دياستفاده کن wvdial برنامه

مراجعه " smartlink راه اندازي مودم هاي"به بخش ديرا مشاهده کرداين مشابه ييام خطاياگر پ

: كنيدFATAL: Module slamr not found. SmartLink modem driver not available for this Kernel. Please read README.Debian or try to install the package sl-modem-modules-2.6.15-20-686. Exiting... invoke-rc.d: initscript sl-modem-daemon, action "start" failed. 1 Desktop

��� (1% :��� ا�+اره "23 ا��ازي را� و

١٩٧

شده اند يبانيپشت smartlink که با راه انداز ييمودم ها

، )نديگو يم Kernel که به آن( ديستم عاملتان را بروز کرديهر گاه که شما هسته س :وجهت

ن مورد معموال يا .ديد را مجددا اجرا کنيآ ير ميل کردن راه انداز که در زيست مرحله کامپايبا يم

.افتد يد آن اتفاق ميبه نسخه جد ubuntu يک نسخه قبلياز يبروزآورهنگام

build-essential يبسته ها: ديرا نصب کرده باش زير يد که بسته هايد مطمئن شويبا ابتدا

fakeroot gcc3.4 که مناسب linux headers باشد، عاملستم يسlinux-headers-ARCH که

ARCH ران يا يستم هايج سيرا يها يمعمار( شماستستم يو نوع س يهمان معمار

i386...i686 يکند و آخر يم يبانيرا پشت ۴وم يتا پنت ۱وم يستم ها از پنتياغلب س ياست که اول

، )ندارد يران رواج چندانيستم ها در ايس يو به باال است و مابق ۴وم يپنت يپردازنده ها مخصوص

:ديبفهمرا ستم يس يمعماردر ترمينال ريدستور ز يبا اجرا مي توانيد البتهuname -r

.باشد مي VERSION-XX-ARCH بصورتكه دهد يرا م 2.620-15-386نسخه هسته مانند uname -m

.است Pentium 4 پردازنده كه منظور i686 مثال :دهد يستم مورد استفاده را ميس يمعمار

زير مي باشد يبا استفاده از بسته ها Smartlink راه انداز از به نصب کد منبعين نيهمچنsl-modem-source , sl-modem-daemon

ل کردن راه اندازيکامپا

:ديل کردن آسان و نصب راه انداز استفاده کنيکامپا يبراmodule-assistant د ازيتوان ياکنون مsudo module-assistant auto-install sl-modem sudo depmod -a

کار يمودم براآماده کردن

که شامل عبارت يخط etc/default/sl-modem-daemon/ليابتدا در فا

"SLMODEMD_COUNTRY=" البته کشور ( .را بنويسيدآن نام کشور مقابلد و در يابيبرا

)دير ندهييآن را تغكه ست آن قرار ندارد و بهتر است يران در ليا

سپس دستورات زير را در ترمينال وارد كنيدsudo modprobe slamr sudo /etc/init.d/sl-modem-daemon restart

تغييررا تان ياتصال تلفن تنظيمات ديتوان ياکنون م .شود مي ظاهر dev/modem/ نگاه ابزارآ

.دهيد

.کند يستم عمل ميمجدد س يکبار راه اندازين راه انداز معموال با يا: توجه

که از راه انداز ييمانند آنها(slmodem ungrab-winmodem خانواده مودم هاي از يبرخ

ALSA دستگاه عنوان مثاله ب .ل کردن ندارنديبه کامپا يازين) کنند ياستفاده مHP Pavilion

zv5120us از راه انداز snd-atiixp-modem کند ياستفاده م.

شوند يم يبانيپشت Lucent له راه اندازيکه بوس ييها مودم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

١٩٨

پيغام زير مشابه scanModem ابزار يکه خروج رديگ يمورد استفاده قرار م يقسمت هنگامن يا

:باشد The modem has a supported Lucent/Agere DSP (digital signal processing) chipset.'

د ياستفاده کن "restricted-modules" موجود در بسته يد از راه انداز هايتوان يم در اين صورت

.فرض نصب گردد شيد بطور پيکه با

ک ابزار يد از يتوان يم مي باشدنصب يضرور ينرم افزار يکه بسته ها مطمئن شويدنکه يا يبرا

-linuxد بستهيشما با .ديريکمک بگ Adept اي Synoptic نرم افزار مانند يت بسته هايريمد

restricted-modules-ARCH که در آن(را ARCH جستجو )ستم شماستيس ينوع معمار

:دير بروير زيبه مس "restricted-modules" به يدسترس يبرادر صورت نصب .كنيدSystem > Administration > Restricted Driver Manager

:پيكربنديمراحل نصب و

ييها ولژاضافه شدن به فهرست مااين دستورات به علت ( دير را وارد کنينال دستورات زيدر ترم

)مي باشد شوند يستم اجرا ميکه هنگام باال آمدن سsudo sh -c "echo ltserial >> /etc/modules" sudo sh -c "echo ltmodem >> /etc/modules"

از يز برخياست، و نبونتو وا ٢ر باال آمدندر هر با dev/ قابل نوشتن در ١درگاه udev از آنجا که

نک يک ليکه استاز يکنند، ن يکار م dev/modem/درگاه با (dialer)جاد ارتباطيا يها برنامه

يبرا dev/modem/)به dev/ttyLTM0/ از( .جاد شوديا ابونتون دو در هر بار باال آمدن ين ايب

د، و يجاد کنيبا نام داده شده ا etc/udev/rules.d/10-local.rules/ در يل متنيک فاينکار يا

:دير را به آن اضافه کنيخطوط ز#ltmodem KERNEL="ttyLTM0", SYMLINK="modem"

:دين بار اجرا کنياول ياز را برانداکنون راه اsudo modprobe ltserial sudo modprobe ltmodem

يکربنديد در پيتوان يجاد کند و شما ميا dev/modem/ در ک درگاهيست يبا يدستور فوق م

.دياستفاده کناز آن (dialer)رتانيبرنامه شماره گ

شوند يم يبانيپشت Conexant له راه اندازيکه بوس ييمودمها

يه نکرده است، اما راه انداز تجارئنوکس ارايها در ل مودم يرا برا يراه انداز Conexant يکمپان

و است کايدالر آمر ٢٠با يآن تقر از استفاده مجوزو هر .افت استيابل درقLinuxant قيآن از طر

.کند يم يبانيپشت Kbps 14.4، راه انداز از حداکثر سرعتمجوزن يبدون ا

1 Port 2 Boot

��� (1% :��� ا�+اره "23 ا��ازي را� و

١٩٩

مربوط به كه sl-modem-driverتوانند از راه انداز يم Conexant يها از مودم يبه هر حال، برخ

.است استفاده کنند ک راه انداز متن بازي و Smart Link يها مودم

گان جهت يبه صورت را Conexant HSF يمودمها يرا برا يراه انداز Dellشركت رايالبته اخ

:ر قرار داده استيدر آدرس ز Ubuntu 7.10و Ubuntu 7.04 استفاده درhttp://direct2dell.com/one2one/archive/2007/07/17/21325.aspx http://linux.dell.com/files/ubuntu/modem-drivers/hsf/hsfmodem_7.60.00.18oem_i386.deb

Linuxant/Conexant HSF يراه انداز ها ييحل برپاامر

Linuxant از را قرار داردبه صورت فشرده را که Debianمربوط به hsfmodemابتدا بسته

:ديآن را از حالت فشرده خارج کن و سپس ديافت کنيدرhttp://www.linuxant.com/drivers

د رفته ينموده ا يکه در آن جا بسته مورد نظر را کپ يبه آدرس cd نال با دستوريترمدر نکه يا ايو

.دير را اجرا کنيو دستورات ز

:دير را اجرا کنينال دستورات زير فشرده کردن و نصب در ترميغ يبراunzip hsfmodem_*.deb.zip sudo dpkg -i hsfmodem_*.deb

:دير را وارد کنيمودم دستور ز يکربنديجاد پيا يو در آخر برا$sudo hsfconfig

د از شما ينموده ا يداريکه خر مجوزي راشامل محل اقامت و يدستور فوق پس از اجرا اطالعات

14.4 ت سرعت يد با محدوديباش نكردهافت يرا در مجوز نيکه شما ا يخواهد و در صورت يم

Kbps مواجه مي شويد.

USB ADSL يها نصب مودم يراهنما

ت يسپس به سا .ديبشناس را د نوع مودم خوديبا يقبل از هر کار ADSL ک مودمينصب يبرا

php.org/download.flashtux.http://eciadsl انداز آن را از د و راهيرا انتخاب کن بونتووارفته و

در dpkg -i د، در اوبونتو با دستوريکنست آن را نصب يپس از دانلود کاف .ديافت کنينترنت دريا

مورد نظر خود را د بستهيتوان يم يکيط گرافيل مورد نظر در محيفا يک رويا کليخط فرمان و

.دينصب کن

كد منبع د يتوان يد ميل شده داشتيآماده و کامپا يها ق بستهيدر نصب از طر يکه مشکل يدر صورت

ييها عيتوز ين مورد تنها برايا( .ديل و نصب کنيآنها را کامپاع خود يتوز يافت و برايها را در بسته

)ت وجود ندارد صادق استيها در سا مخصوص آن يها که بسته

يکربنديپ

sudo است دستور يد کافيکن ياستفاده م يکيط گرافيکه از مح يمودم، در صورت يکربنديپ يبرا

eciadsl-config-tk د يتوان يد ميا خط فرمان هستي يط متنيکه در مح يدر صورت .ديرا اجرا کن

مات مورد يد تنظيتوان يباز شده م يها د، در پنجرهيرا اجرا کن eciadsl-config-text دستور

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٠٠

خط زير ه يد شبيمودمتان را که با Chipsetاي يپ اصليمشخصات چ .ديينظرتان را اعمال نما

.ديادداشت کنيباشد Vid1/Pid1 Vid2/Pid2: Synch .bin: Chipset

يکيگراف يکربنديپ

متصل يشه برايکه هم را يو رمز عبور يد نام کاربريبا Password و User هاي قسمتدر •

.ديد وارد کنيکن ينترنت استفاده ميشدن به ا

ر مربوط يد مقاديتوان يم: حيتوض( .دييد اعداد مربوطه را وارد نمايبا VCI و VPI در قسمت •

).ديد بدست آوريکرد يندوز استفاده ميتان که در و ور مودميبرنامه نصب درامات را از ين تنظيبه ا

.ديست مربوطه انتخاب کنيد نوع مودم خود را از ليبا Select your modem در قسمت •

مات يو تنظ ديرا انتخاب کن Other يعنينه آخر يد گزيست مربوطه نبود بايدر ل شمااگر مودم

: ديانجام ده يصورت دست مربوط به آن را به

:در اينجا ما تنظيمات زير را براي مودم خود اعمال كرده ايم •

در قسمت، 0915عدد VID2 و VID1 در قسمت، GS7470نهيگز Chipset در قسمت •

PID1 و PID در قسمتو 8102عدد ALT synch و ALT pppoeci را وارد كرده ايم 0عدد

Select a ppp قسمتكنيم، در ميرفعال رها يغ صورت را به Update provider DNS قسمتو

mode نهيگز LLC_SNAP_RFC1483_BRIDGED-ETH-NO_FCS را انتخاب مي كنيم

.ميزنمي ک يرا ت Use DHCP قسمت،

ک يترا Use static IPقسمت ديکنند با ياستفاده م کياستات IP که از آدرس يافراد •

.بزنند

را انتخاب راه اندازهااز يکيد يبسته به نوع مودم با Change synch .bin file قسمتدر •

.ميکن

.ره گردديمات ذخيم تا تنظيکن يک ميکل Create Config دکمه يت رويدر نها •

برنامه ياجرا

که ين دستور در صورتيا يد، پس از اجرايرا اجرا کن eciadsl-start د دستورين مرحله بايدر ا

که چراغ يدر صورت .د روشن شوديشده باشند چراغ دوم مودم با يط يتمام مراحل به درست

در .است bin لير فايين راهکار تغينصب شما دچار مشکل شده است، اول روشن نشود مراحل

.داده مي شوند شينما ،ر در صفحهيز طکه چراغ روشن شود خطو يصورت[EciAdsl 1/5] Setting up USB support... Preliminary USB device filesystem is OK Loading tun/tap module... tun loaded successfully [EciAdsl 2/5] Uploading firmware... Process skipped .. no more needed firmware loaded successfully [EciAdsl 3/5] Synchronization...

��� (1% :��� ا�+اره "23 ا��ازي را� و

٢٠١

OK eciadsl-synch: success Synchronization successful Mounting devpts filsystem... mount: devpts already mounted or /dev/pts busy failed to mount [EciAdsl 4/5] Connecting to provider... Connection successful [EciAdsl 5/5] Setting up route table... Waiting for tap0...

نترنتيا ١اتصالساخت

ا ينترنت يا حسابست يد کافين که مراحل نصب به صورت کامل به اتمام رسيپس از ا

جاد يا يم برايکن ياستفاده م PPPoE که از پروتکل يياز آنجا .ديجاد کنيد ايجد Accountکي

د ين دستور را در خط فرمان اجرا کنيا .كنيداستفاده pppoeconf ز از دستوريد نين حساب جديا

اتصال يبرا .ديشما است وارد کن ISP ت مورد درخواست آن را که کامال وابسته بهاو تمام اطالع

.دياستفاده کنزير نترنت از دستوريبه ا pon dsl-provider

در .دير است داشته باشيکه همان کاربر مد root از به مجوزين دستور نيا ياجرا يبرا است ممکن

ش از اتصال يپ .استفاده كنيد sudo pon dsl-provider د از دستوريتوان ين صورت در اوبونتو ميا

-pon dsl و سپس eciadsl-startکه چراغ دوم مودم روشن نباشد ابتدا ينترنت در صورتيبه ا

provider ز از دستوريقطع کردن اتصال ن يبرا .ديرا اجرا کن poff پس از قطع .دياستفاده کن

.دياستفاده کن "eciadsl-stop" د از دستوريتوان يم راه اندازر فعال نمودن يغ ياتصال برا

Envy ينصب و کاربر يراهنما

Envy يبه معن ييايتاليک کلمه اي Nvidia است که با زبان يا برنامهو باشد يم Python نوشته

:دهد ير را انجام ميشده است و اعمال ز

) ATI ايو Nvidia( کيص مدل کارت گرافيتشخ •

مربوطه ياندازها دانلود و نصب راه •

ساخت يکه برا (Compilers, OpenGL, etc) ازهايش نيصب پنافت و يو در يبانيپشت •

.از استين ييل اجرايفا

xorg.conf ليک فاياتومات يکربنديپ •

XServer يکيط گرافيمجدد مح يانداز راه •

ز نوشته شده ين يکيک پوسته گرافي Envy يشتر کاربران برايب يراحت يبه بعد برا ۹از نسخه

.تاس

1 Connection

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٠٢

.اين برنامه را مي توانيد در محيط ترميتال نيز اجرا كنيد

زير به آدرس Launchpad در Envy د به صفحه پروژهيتوان يم اشكاالت برنامهجهت گزارش

.دييمراجعه نماhttps://launchpad.net/products/envy

.ديينما را وارد رينک زياوبونتو ل ينصب بر رو يبرا Envy ي ن نسخهيافت آخريجهت درhttp://wiki.ubuntu-ir.org/EnvyHowto?action=AttachFile&do=get&target=envy_0.9.8-0ubuntu13_all.deb

23" ا�+اره

:دير را انجام دهيمراحل ز

.دييش نمايراياز مخازن اوبونتو و ياضاف يها افت بسته

ک يرا کل Install Package ک نموده و دکمه

.ان برسديد تا مراحل نصب به پاينموده و صبر کن

ر را اجرا يد و دستورات زينترنت متصل شويبه ا

sudo apt-get install module-assistant dpatch fakeroot xserversudo dpkg-i envy_0.9.8-0ubuntu13_all

Applications > System Tools ديياجرا نما.

.ديير استفاده نمايد از دستور زيsudo envy -t

.ديحذف کنsudo apt-get --purge remove envy sudo rm -R /usr/share/envy

.ديي

sudo envy -t Clean the Installation of any Nvidia driver انتخاب ۶را با فشردن عدد

��� (1% :���"23 ا��ازي را� و

٢٠٣

مراحل ز به اينترنت متصل شويد و افزار ن نرميا نصب يبرا

افت بستهيل مخازن را جهت دريش از آغاز نصب فايپ

ک نموده و دکمهيل دانلود شده کليفا يرو :روش اول نصب •

نموده و صبر کنستم را وارد ير سيکلمه عبور کاربر مد .ديکن

به ا و ديباز کن را ناليترم :روش دوم نصب •

.ديينماassistant dpatch fakeroot xserver-xorg-dev dh-make

0ubuntu13_all.deb Applications > System Toolsرا از envy ،پس از نصب •

يتوان ينال ميط ترميدر مح envy ياجرا يبرا •

رساني به روز

حذف کنبا دستورات زير را ينسخه نصب شده قبل •

ييد را دانلود و به روش باال نصب نماينسخه جد •

.دينال اجرا کنيط ترمير را در محيدستور ز •

Clean the Installation of any Nvidia driverنهيگز •

.ديينما

Nvidia کينصب کارت گراف

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

ک با ينصب کارت گراف يبراكه در صفحات قبل توضيح داده شد، مي توان

http://www.nvidia.com/Download/index.aspx?lang=en

كارت گرافيك اگرمثال .كنيدوارد اک اطالعات الزم ر

يدر قسمت بعد .كنيدانتخاب ار ۸۵۰۰ن مدل

يتيب ۶۴ور يدرايد، دار يتيب ۶۴نوکس يل اگر

بعد از .دا کنديور مربوطه را پيت درايفشار داده تا سا

حاال .ور در قسمت دسکتاپ قرار دارديست که درا

ا خط ي Shellن يک رابط بيدر واقع Xط ي

.مي باشد )....گنوم و(ک

.ميشو يوارد خط فرمان م

د که يتوجه کن .ميکن يوارد م ابعد رمز عبور ر

Yourname@Yourname-desktop:~$ cd Desktop :ميکن يخاموش م

sudo /etc/init.d/gdm stop

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٠٤

كه در صفحات قبل توضيح داده شد، مي توان Envyعالوه بر برنامه

.به روش زير نيز عمل كرد Nvidia پيچ

:آدرس زير را در مرورگر اينترنت وارد كنيدhttp://www.nvidia.com/Download/index.aspx?lang=en-us

ک اطالعات الزم رين صفحه با توجه به نوع کارت گرافيدر ا

ن مدل ييدر قسمت پا و ۸ يد سريبا را داريد، ۸۵۰۰مدل

.يدانتخاب کن اور ريستم عامل درايبا توجه به نوع س

فشار داده تا سا ار Enterبعد از انتخاب .يدانتخاب کن ار

ست که دراافرض بر آن .دينصب کن ار آند يور بايدانلود درا

:انجام مي دهيم ار ريمراحل ز

مرحله اول

يمح .ديخاموش کن ار Xط يمح بايدن مرحله يدر ا

ک ينوکس و رابط گرافيستم عامل ليا پوسته سيفرمان

وارد خط فرمان م Ctrl +Alt+F1 يد هايکل فشار دادن با

بعد رمز عبور رو يابتدا نام کاربر ،ميشد Shellط يوارد مح يوقت

.شود يش داده نميرمز عبور نما

مرحله دوم

.ميشو ين مرحله وارد دسکتاپ ميدر اdesktop:~$ cd Desktop

خاموش م ار Xط يمح با دستورات زير شروع نصب ابتدا يبرا

: Gnomeز کار يدر م

��� (1% :��� ا�+اره "23 ا��ازي را� و

٢٠٥

: KDEز کاريدر مsudo /etc/init.d/kdm stop

.باشد يم Aور يم اسم درايکن يفرض م .ميکن ينصب م ا با دستور زيرور ريبعد دراsudo sh A

.ميکن يکر بنديکس را پيط ايد محيبعد از نصب باsudo dpkg-reconfigure xserver-xorg

در ادامه كليد .ميانتخاب کن ار nvidia وريد اسم درايست اول بايشود که در ل يباز م يبرنامه ا

Enter ر باشديز ينه هايگز يم که دارايبرس يستيبه لرا مي زنيم تا: glx . dri ....

را مي زنيم Enter، سپس كليد ميکن ير فعال ميغ ار dri نهيفعال و گز ار glxنهيگزكه در آن

.تا مراحل كار خاتمه يابد

.ميکن يفعال م ا با دستور زيرر Xط يمح از اين مراحل بعدsudo /etc/init.d/gdm start

.است شده ک شما نصبيکس کارت گرافيط ايمح ين مراحل و فعال سازيبعد از انجام ا

HP ينصب چاپگرها

:Minolta يها يسرو HP :1000, 1005, 1018, 1020 يها يسر ين راهنما بر رويا

2430,2300,2200, cpwl تست شده است.

انداز افت راهيدر

:يکل راه اندازدانلود $ wget -O foo2zjs.tar.gz http://foo2zjs.rkkda.com/foo2zjs.tar.gz

:خارج کردن از حالت فشرده$ tar zxf foo2zjs.tar.gz $ cd foo2zjs

:استفاده کرد make د از دستوريابتدا با براي نصبحال $ make

از دارديکه چاپگرمورد نظر شما به آنها ن بر اساس نوع چاپگر ياضاف يها ليافت فايدر$ ./getweb 2430 # Get Minolta 2430 DL .ICM files $ ./getweb 2300 # Get Minolta 2300 DL .ICM files $ ./getweb 2200 # Get Minolta 2200 DL .ICM files $ ./getweb cpwl # Get Minolta Color PageWorks/Pro L .ICM files $ ./getweb 1020 # Get HP LaserJet 1020 firmware file $ ./getweb 1018 # Get HP LaserJet 1018 firmware file $ ./getweb 1005 # Get HP LaserJet 1005 firmware file $ ./getweb 1000 # Get HP LaserJet 1000 firmware file

نصب چاپگر

:مورد نظر چاپگرور يکردن درانصب $ su

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٠٦

# make install OR $ sudo make install

پورتق يکه از طر HP 1000/1005/1018/1020 ينترهايپر hotplug م جهتيتنظ) يارياخت(

USB اند به کامپوتر متصل شده: # make install-hotplug OR $ sudo make install-hotplug

:دياستفاده کن CUPS د ازيخواه ياگر م): يارياخت(# make cups OR $ sudo make cups

:دينتر خود را نصب کنير پريد با دستور زيتوان يحال م$ sudo gnome-cups-manager $ sudo make cups # IMPORTANT: gnome-cups-manager has a BUG in it

:هيددز انجام يق مرورگر وب نين کار را از طريد ايتوان يم$ firefox http://localhost:631

��� (� ا#$���2 و %�45: ه

٢٠٧

اينترنتشبكه و : هفتمفصل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

يرا برا ينترنتيوجود دارند که امکان ساخت اتصاالت ا

نترنت آشنا يد و محبوب اتصال به ايمف ياز ابزارها

يکيرابط گراف يدارا يو برخ ين ابزارها خط فرمان

تو نزکار کوبويز مربوط به ميگر نيد يزکار اوبونتو و برخ

استفاده در اوبونتو يبرا

.نترنت در اوبونتو استيساخت اتصاالت ا

اوبونتو نصب يها عيه توزيفرض در کل شياست که به صورت پ

يخوب ين برنامه همخوانيضمنا ا .باشد يپس از نصب اوبونتو قابل استفاده م

.دير را وارد نمائيدستور ز نالsudo pppconfig

.ديرا فشار ده Enter ادامه کار دکمه

:براي ايجاد اتصال، مراحل ذيل را به ترتيب انجام دهيد

Create a connection رفته و دکمه Enter را

د ين نام را با دقت وارد نمائيا .شود يده ميس دهنده پرس

.د داشتياز خواه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٠٨

مقدمه

وجود دارند که امکان ساخت اتصاالت ا يمختلف يها ييبا کارا يمتنوع يابزارها

.کنند يشما فراهم م

از ابزارها يم تا شما را با برخيدار يسع فصلن يدر ا

ن ابزارها خط فرمانياز ا يد که برخيلطفا توجه نمائ .مينمائ

زکار اوبونتو و برخيمربوط به م يبرخ باشند و ضمنا يم

.هستند

برا يک ابزار عمومي pppconfig يابزار خط فرمان

pppconfig ساخت اتصاالت ا يها ن برنامهيتر ار محبوب يکي

pppconfig است که به صورت پ يک ابزار خط فرماني

پس از نصب اوبونتو قابل استفاده م بالفاصلهو است شده

.دارد يرانيا يها ISP يده سيز با نوع سروين

pppconfig ساخت اتصال به کمک

ناليترمدر pppconfig جهت ساخت اتصال به کمک

ادامه کار دکمه يستم را وارد نموده و براير سيکلمه عبور مد

براي ايجاد اتصال، مراحل ذيل را به ترتيب انجام دهيد

Create a connectionيرو .ديد ديرا خواه Main Menu صفحه .۱

.ديفشار ده

س دهنده پرسين قسمت از شما نام سرويدر ا .۲

از خواهين نام نينترنت به اياتصال به ا يچون هر بار برا

��� (� ا#$���2 و %�45: ه

٢٠٩

را به رفته و آن Dynamic نهيگز يرو .باشد يم DNS يکربندين قسمت مربوط به پيا .۳

.ديرا فشار ده Enter دار نموده و سپس دکمه ستاره دياز صفحه کل space ديکمک کل

س ممکن يکلمه عبور شماست که بسته به نوع سرو و ين قسمت مربوط به نوع نام کاربريا .۴

ن يز در ايشما ن .کنند ياستفاده م PAP سياغلب از سرو يرانيا يها ISP .است متفاوت باشد

.ديرا فشار ده Enter ادامه کار دکمه يرا انتخاب نموده و برا PAP نهيبخش گز

خود را ينام کاربر .ديا افت نمودهيخود در ISP است که از يکاربر ن قسمت مربوط به ناميا .۵

س يا سروي IN يها دهنده سيکه از سرو يدر صورت .ديرا فشار ده Enter ديوارد نموده و کل

را Enter ديزده و سپس کل spaceکي ينام کاربر يبه جا استفاده مي كنيدهوشمند نترنتيا

.ديفشار ده

کلمه عبور خود را .ديا افت نمودهيخود در ISP است که از ين قسمت مربوط به کلمه عبوريا .۶

ا هوشمند ي IN يها دهنده سيکه از سرو يدر صورت .ديرا فشار ده Enter ديوارد نموده و کل

.ديرا فشار ده Enter ديسپس کلزده و spaceک يکلمه عبور يد به جاينترنت داريس ايسرو

د يتوان يد ميکه از سرعت مودم خود اطالع ندار يدر صورت .ديسرعت مودم خود را وارد نمائ .۷

.ديرا فشار ده Enter ديادامه کار کل ين قسمت برايدر ا ۱۱۵۲۰۰با مشاهده عدد

ادامه کار دکمه يمشخص نموده و برا مربوطه ا پالس را در قسمتي Tone يريگ نوع شماره .۸

Enter ديرا فشار ده.

ار ينترنت در اختيس دهنده جهت اتصال به ايا سروي ISP که ين قسمت شماره تلفنيدر ا .۹

.ديرا فشار ده Enter ديشما قرار داده است را وارد نموده و جهت ادامه کار کل

داده شود ص يک تشخيد درگاه مودم شما به صورت اتوماتيليکه ماين بخش در صورتيدر ا .۱۰

.ديرا فشار ده Enter ديرفته و کل Yes نهيگز يرو

با فشردن د کهيد ديخواه يديص خودکار مودم شما، صفحه جديدر صورت عدم تشخ .۱۱

.مي برددرگاه مودم يشما را به صفحه انتخاب دست Enter ديکل

کار يچه درگاه يد که مودم شما روياز قبل بدان بايددرگاه مودم يدر صفحه انتخاب دست .۱۲

ستم وصل شده است يبه س Serialق درگاه يکه مودم شما از طريبه عنوان مثال در صورت .کند يم

ستم وصل شده يبه س يد مودم از چه درگاهيدان يکه نميدر صورت .باشد مي /dev/ttyS0 ن درگاهيا

نموده و ش يمودم خود را آزما sudo wvdialconf /etc/wvdial.conf است به کمک دستور

را فشار Enter ادامه کار دکمه يپس از وارد نمودن درگاه مودم برا .دينيدرگاه مورد نظر را بب

.ديده

ياطالعات يپس از مشاهده و بررس .نترنت استيم اتصال به ايتنظ يانين صفحه، صفحه پايا .۱۳

.ديرا فشار ده Enter رفته و دکمه Finished نهيگز يد رويا که وارد نموده

.ديرا فشار ده Enter ديکل .۱۴

.ديرا فشار ده Enter رفته و دکمه Quit نهيگز يرو pppconfig خروج از يبرا .۱۵

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢١٠

قطع يو برا pon provider_name ند از دستوريتوا ينترنت مياتصال به ا ياکنون برا .۱۶

مشخص ۲را در قسمت provider_name د کهيتوجه کن .دياستفاده کن poff شدن از دستور

.ديا نموده

توانيد از دستورات زير استفاده نيز مي ADSLتوجه كنيد كه براي اتصال به اينترنت از طريق

:كنيد كه تنظيماتي مشابه آنچه ذكر شد نيز انجام مي شودsudo pppoeconf sudo pon dsl-provider sudo poff

استفاده در خانواده اوبونتو يبرا يک ابزار عمومي wvdial يزار خط فرماناب

wvdial ر هوشمنديگ ک شمارهي ppp کند و از يريگ تواند با مودم شماره ياست که م ppp يبرا

.نترنت استفاده کنديارتباط با ا يبرقرار

را ~/.wvdialrcو /etc/wvdial.conf ليکند، در ابتدا فا يشروع به کار م wvdial که يهنگام

، و )شده يبانيپشت(ه راجع به درگاه مودم، سرعت اتصال يکه شامل اطالعات اولکند يم يکربنديپ

شما، مانند نترنتيدهنده ا به خدمات راجع يز اطالعاتيو ن(init string) مودم يانداز دستورات راه

.باشد يم و رمز ورود ياتصال، نام کاربر تلفن شماره

ک ي يکند و منتظر برقرار يم يريگ شروع به شمارهکند و يم يبررس امودم شما ر ،سپس برنامه

و دهد تشخيص ميک ارتباط را ي يو مشکالت عاد ين برنامه اطالعات برگشتيا .ماند يارتباط م

No يگنال ارتباطيا نبودن سيو Busy :مانند اشغال بودن خط( .دهد يعملکرد مناسب را انجام م

Dialtone (

wvdialconf دستور

.کند يجاد ميا wvdial يبرا يکربنديل پيک فاي wvdialconf دستورsudo wvdialconf /etc/wvdial.conf

ک يآورد و يشده توسط آن را بدست م يبانيکند، حداکثر سرعت پشت يدا ميمودم را پدستور باال

.کند يجاد ميا wvdial يرا برا ١ه مناسبيدستورات اول يسر

د تا شماره تلفن اتصال، کلمه عبور يش کنيرايرا و /etc/wvdial.conf يل متنيد فايسپس شما با

.دييو رمز مربوط به اکانت خود را وارد نما

ل يصورت ابتدا فا نيدر ا .شود يدر خط فرمان، اجرا م يگرينه ديمعموالً بدون گز wvdial دستور

ن ممکن است يمچنه .خواند يم) فرض شيبصورت پ(/etc/wvdial.conf را از آدرس يکربنديپ

.باشد که برنامه از آنها استفاده خواهد کرد يگريد يها ل شما شامل دستورات و بخشيفا

ل يدر فا phone2 از قسمت تلفنبا خواندن شماره برنامه wvdial phone2دستور ياجرابا

.كند مي يريشروع به شماره گ wvdial.conf يميتنظ

1 initialization string

��� (� ا#$���2 و %�45: ه

٢١١

کند که يم يرا بارگذار /etc/wvdial.conf ليابتدا فا كردشروع به کار wvdial که يهنگام

يهمراه اطالعات به مودم يانداز ه راهيمودم، سرعت، دستورات اول درگاه ه دربارهيشامل اطالعات پا

.عبور است و کلمه ي، نام کاربرتلفنمانند شماره نترنتيدهنده ا خدمات ي درباره

:كنيم پيكربندي شده را ارائه ميدر اينجا نمومه اي از يك فايل [Dialer Defaults] Modem = /dev/ttyS2 Baud = 57600 Init = ATZ Init2 = AT S11=50 Phone = 555-4242 Username = apenwarr Password = my-password [Dialer phone2] Phone = 555-4243 [Dialer shh] Init3 = ATM0 [Dialer pulse] Dial Command = ATDP

: عبارتند ازل ين فايمات ايتنظ .از استيمورد ن ياصل يها ل نمونه باال شامل تمام قسمتيفا

فيتعر يميبخش تنظ

Modem مانند .شود يمشخص م شوداستفاده wvdialي كه بايد توسط ن قسمت مودميدر ا

dev/modem/

Baud بصورت كه کند يرا مشخص م برقرار مي كندرا که برنامه با مودم ارتباط يسرعت

.است ٥٧٦٠٠ن مقدار يفرض ا شيپ

Init1 ... Init9ٰ

يبرا) دستورات مودم(ه ياول يها يده عنوان ارزشه مقدار را ب ٩تواند يم wvdial برنامه

ين اطالعات بصورت عدديا کند، يريگ نکه شروع به شمارهيقبل از ا .رديمودم در نظر بگ

يها د هستند که در بخشيمف يکدام بطور خاص، هنگام هر .شوند يبه مودم ارسال م

.کند يمودم را قطع م يصدا Init3 = ATM0 نهيگز مثال .متفاوت استفاده شوند

phone شما .کند يد با آن به شبکه متصل شود را مشخص ميبا wvdial که يشماره تلفن

phone1...phone4 .ديريد تا چهار شماره تلفن را در نظر بگيتوان يم

Dial prefix ر يغ يمثال برا يبرا .رديقرار گ phone و قبل از dial بعد از دستور بايستين بخش يا

.ميده يرا به آن م" ,70"*مقدار call waiting فعال کردن

Dial command

فرض آن شيمقدار پ .دهد يريگ د که به مودم دستور شمارهيگو يم wvdial نه بهين گزيا

ATDT است.

Login که ينام کاربر ISP را وارد كنيد ار شما قرار دادهيدر اخت.

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢١٢

Login Prompt

ن يد از ايتوان يکند م ياتصال استفاده م يبرقرار ير معمول برايشما از پروسه غ ISP اگر

.دينه استفاده کنيگز

Password که كلمه عبوري ISP را وارد كنيد ار شما قرار دادهيدر اخت.

Ask Password

.شود يده مياتصال از شما پرس ينه کلمه عبور در هر بار برقرارين گزيبا اضافه کردن ا

PPPD Path قرار دارد، usr/sbin/pppd/ ر ازيغ يريستم شما در مسيدر س pppd که يدر صورت

.ديينما يد آن را به برنامه معرفيتوان ينه مين گزيله ايبوس

Auto DNS را از Domain Name Server (DNS) دهد که ين امکان را ميبرنامه انه به ين گزيا

.فعال مي باشد فرض شينه بصورت پين گزيا .رديدهنده بگ سيسرو

Check DNS را Domain Name Server (DNS) دهنده برقرار شد سيکه ارتباط با سرو نياز ا پس

.فعال مي باشدفرض شينه بصورت پين گزيا .کند يم يبررس

Force Address

مشخص مي د و يآ يکار مه د بيکن يثابت استفاده م IP کيکه شما از ينه هنگامين گزيا

.دهنده متصل شود سيآن به سرو با عامل ستميس که كند

Carrier Check

کند يشود همواره مودم را امتحان م يارتباط انجام م يند برقراريکه فرا يبرنامه در زمان

.ريا خيباشد ين ميآنالا واقعاً يکه آ

Stupid Mode

از يارسال يها غاميکند که پ ينم يقرار دارد، سع Stupid Mode که برنامه در يهنگام

.کند يرا اجرا م pppdبالفاصله برنامهاتصال برقرار شودکه يهنگام .انه را ترجمه کنديپا

New PPPD

ن يد داشت و اياز خواهينه نين گزيشما به ا ،ديکن ياستفاده م pppd 2.3.0 اگر از نسخه

فرض فعال شينه بطور پين گزيا .گردد يم /etc/ppp/peers/wvdialليجاد فايباعث ا

د الزم است که آن را يکن ياستفاده م pppd تر يميقد يها که از نسخه يدر صورت .است

.ديا نسخه خود را ارتقا دهير داده ييتغ 'no' به

Auto Reconnect

ات يمجدداً عمل اتصال قطع شدکه يدهد که هنگام ين امکان را ميا wvdial به برنامه

که شما به دفعات دچار ينه هنگامين گزيا .رديارتباط بصورت خودکار انجام گ يبرقرار

.فرض فعال است شيحالت پر د است، ديد مفيشو يقطع ارتباط م

Idle Seconds

اطالعات، انتقاله عدم يپس از چند ثان كنيد كه اعالم ميستم ينه به سين گزيله ايبوس

.ارتباط شما را قطع کند

Abort on Busy

يمجدد يسع wvdialمشغول باشد، تلفن خط و دينه را فعال کنين گزيکه ا يدر صورت

.فعال است ريفرض غ شينه بصورت پين گزيالبته ا .ارتباط نخواهد کرد يبرقرار يبرا

Abort on No Dialtone

DialToneNo ،wvdial يخطا ، بعد از مواجه بانه فعال باشدين گزيکه ا يدر صورت

.فرض فعال است شينه بصورت پين گزيا .ارتباط نخواهد کرد يبرقرار يبرا يمجدد يسع

��� (� ا#$���2 و %�45: ه

٢١٣

اوبونتوزکار يمخصوص م Network يتيريمد يکيابزار گراف

د و ياجرا کن از مسير زير را network ابتدا network admin لهينترنت به وسياتصال به ا يبرا

.ديرمز عبور را وارد کنSystem > Administration > Network

.دييک نمايکل properties سپس و modem connection يروبر

د ييو رمز را وارد نما يو نام کاربر ISP د شماره تلفنيشود که شما با ير باز ميمانند ز يپنجره ا

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢١٤

.بزنيدرا OK و دکمه )باشد يم ttys0 معموال( ديپورت مودم را مشخص کن Modemلبه در

كه در پنل network کنيآ يرو راه اندازي اگر بعد از .ديکنمجددا راه اندازي را وتريحال کامپ

اتصال به د يتوان يله آن ميشود که به وس يباز م ييد منويک کنيکل باالي ميزكار ظاهر مي شود

.دييا قطع نماينترنت را وصل يا

��� (� ا#$���2 و %�45: ه

٢١٥

.ديرا به پنل اضافه کن network monitor اپلتد ينترنت را مشاهده کنيت اينکه وضعيا يبرا

اطالعات Connection propertiesتوانيد از پنجره هستيد، مينترنت متصل يا به که يزمان

.مربوطه را مشاهده كنيد

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢١٦

به شبکه در يدسترس يبرا نوکسيل توزيع هاي ريو سا بونتووا فرض شيپتوجه كنيد كه بطور

.کند ياستفاده م كارت شبكهکارت شبکه هستند، از يکه دارا ييستم هايس

صفحات وب را بار نتواندهمچنان مرورگر اتصال به اينترنتکه پس از نصب مودم و يدر صورت

:دير بروير زيکند، به مس يگذارSystem>Administration>Network

نهيد و گزيک کنيکبار کليعالمت تلفن که نشان دهنده مودم شماست يدر پنجره باز شده بر رو

Properties لبهدر .شود يباز م يگريد، پنجره ديرا از سمت راست انتخاب کن General نهيگز

Enable this connection سپس .ديد و اطالعات خواسته شده در کادر را وارد کنيرا عالمت بزن

انتخاب را باشد يم /dev/modem معموال كهدر کادر اول ابزار مودمتان را و رفته Modem به لبه

لبهبعد به .وجود داردنجا يمودم هم در ا يا پالس و صدايمات تن يتنظامكان تغيير .ديکن

Options يد و بر رويک بزنينه را تيهر سه گزو رفته OK و ديد و از برنامه خارج شويک کنيکل

.به اينترنت متصل شويدمجددا

�: ه1�) �����د� و �� از ا"�� آر'�دي هي '�

٢١٧

هاي كاربردي نصب و استفاده از برنامه: هشتمفصل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢١٨

افزار در اوبونتو نصب نرم

مفاهيم اوليه

افزارهاي مورد نياز کاربران را فراهم آورد تا بسياري از نرملينوکس سعي داشته است تا /اوبونتو گنو

با اين حال، به دليل متفاوت بودن نيازهاي کاربران، ممکن .بسياري از نيازها پوشش داده شود

از آنجايي که اوبونتو .لينوکس موجود نباشند/هاي کاربردي در اوبونتو گنو است برخي از برنامه

افزاري پروژه دبيان براي توانيد از مخازن عظيم نرم يلينوکس است، همواره م/مبتني بر دبيان گنو

اين فصل سعي دارد عالوه بر معرفي .افزارهاي اضافي استفاده کنيد هاي کاربردي و نرم نصب برنامه

هاي وه مديريت آسان بستهدبيان، نح APT افزاري هاي نرم سيستم قدرتمند مديريت بسته

.افزاري را نيز بيان کند نرم

هايي قرار دارند شوند، در بسته لينوکس ارائه مي/ هاي مختلف گنو افزارهايي که همراه با توزيع نرم

اًها اصطالح به اين بسته .هاي کمکي اسـت ها و فايل ها، اسکريپت اي از برنامه که حاوي مـجموعه

Software Package گردد يق ماطال.

افزاري يعني چه؟ هاي نرم يوابستگ

در صـورتـي که يک برنامه به کتابخانه يا برنامه ديگري روي کامپيوتر نياز داشته باشد، سيستم

بــه ايـن .آن بسته را نيز براي شـمـا نـصب خواهد کرد APTافزاري هاي نرم مديريت بسته

در صورتي که بسته .گــويند) Dependencies(افزاري هـاي نـرم هاي ثالث، وابـسـتـگي بسـته

.افزاري نصب شود، به احتمال بسيار قوي کار نخواهد کرد هاي نرم يبدون توجه به وابستگ

لينوکس/افزار در گنو بندي نرم هاي مطرح بسته انواع سيستم

مختلفي استفاده افزاري هاي نرم هاي مديريت بسته لينوکس از سيستم/هاي مختلف گنو توزيع

هاي مختلف لينوکس ها فراگير بوده و به طور عمده در توزيع چند نوع از اين سيستم .کنند يم

:هاي فراگير عبارتند از اين سيستم .شوند ياستفاده م

هاي لينوکس و توزيع/از اين سيستم در توزيع دبيان گنو: APTسيستم مديريت �

هاي نقص ترين سيستم مديريت بسته يق کاملترين و ببدون اغرا .شود يمبتني بر آن استفاده م

اين سيستم داراي توانايي در شناسايي خودکار .رود يلينوکس به شمار م/افزاري در دنياي گنو نرم

.هستند debهاي آن داراي پسوند بسته .افزاري و نصب خودکار آنهاست هاي نرم يوابستگ

توسط ردهت طراحي شده و در اين سيستم نخستين بار :RPMسيستم مديريت �

اين سيستم به تنهايي .شود يلينوکس استفاده م/هاي گنو اي توزيع حال حاضر در سطح گسترده

و apt4rpmافزارهاي ديگري مانند افزاري نبوده و از نرم هاي نرم يقادر به شناسايي و نصب وابستگ

yum اي پسوند هاي اين سيستم دار بسته .برد يبراي انجام اين کار سود مrpm هستند.

هاي و توزيع Slackwareاز اين سيستم بر روي توزيع :TGZسيستم مديريت �

�: ه1�) �����د� و �� از ا"�� آر'�دي هي '�

٢١٩

هاي يقادر به شناسايي و نصب وابستگ rpmاين سيستم نيز همانند .شود يمبتني بر آن استفاده م

هاي اين بسته .کند يبراي اين منظور استفاده م slaptافزاري نيست و از ابزارهاي جانبي مانند نرم

.هستند tgzسيستم داراي پسوند

که ممکن است TGZهاي را با بسته Slackwareمخصوص TGZهاي بسته

!حاوي کدهاي منبع باشند، اشتباه نگيريد

هاي مختلف ايجاد شده و افزاري ديگري نيز توسط توزيع هاي نرم هاي مديريت بسته البته سيستم

شوند، در يولي از آنجايي که در حال حاضر به طور عمده استفاده نمدر حال استفاده هستند،

لينوکس /افزاري بر روي اوبونتو گنو هاي نرم براي نصب بسته .کنيم ياينجا از ذکر آن ها خودداري م

:راههاي مختلفي وجود دارد

افزارهاي ترين روش نصب نرم ترين و عمومي راحت :استـفاده از يک بـسـته دبيان �

.باشد لينوکس مي/ کاربردي در اوبونتو گنو

گيرد اين کار هنگامي صورت مي :حاوي کدهاي منبع tar/gzهاي استفاده از بسته �

افزار را از پايه افزار خـاص وجـود نـداشته بـاشد و مـجبور باشيد آن نرم که بسته دبيان يـک نـرم

.کامپايل و نصب نماييد

البته اين راه ممکن است : debبه rpmمانند ها تبديل يک بسته از ساير فرمت �

افزارهاي اين کار با استفاده از نرم .برخي اوقات مـفـيد بـاشد، ولي هـميشه قـابل استفاده نيست

.پذيرد که بعدا در مورد آن صحبت خواهيم کرد انجام مي)alienمانند (تبديل کننده

افزارهاي بازمتن به اين صورت و به برخي نرم: اسـتفاده از يک بـرنامه نصب ثالث �

توان به مجموعه اداري افزارها مي از اين نرم .شوند ه ميه يک برنامه نـصب کننده ارائهمرا

OpenOffice.org و مـرورگـر وبMozilla Firefox ها اسـتـفاده از ايـن بـرنامه .اشـاره نمود

.باشد بسيار آسان مي

افزار بايد بصورت کاربر ريشه ده نماييد، براي نصب يا حذف نرمر صورت از هر روشي که استفابـه ه

.وارد شده باشيد

ها انواع بسته

کنند، معموال يافزاري مختلف، فارغ از نوع برنامه کاربردي که بر روي سيستم نصب م هاي نرم بسته

:شوند يهاي زير تقسيم م يبند به طبقه

يعني .هاي هستند چنين بسته افزاري هاي نرم اکثر بسته :Binaryهاي بسته �

.هاي کاربردي هاي حاوي کدهايي دودويي قابل اجراي برنامه بسته

نويس باشيد و يا بخواهيد در صورتي که برنامه: Developmentهاي بسته �

ها نياز هايي را از روي کدهاي منبع بر روي سيستم نصب کنيد، احتماال به اين نوع بسته بسته

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٢٠

.در نام خود هستند - devها معموال داراي يک بخش اين بسته .خواهيد داشت

هاي کاربردي در صورتي که داراي مستندات راهنماي برنامه :هاي مستندات بسته �

ها معموال داراي اين بسته .شوند يبندي م هاي مجزا بسته حجم قابل توجهي باشند، به صورت بسته

.در نام خود هستند - docيک بخش

ها هاي جانبي برنامه آيد که داده يم برخي اوقات پيش :هاي جانبي ههاي داد بسته �

ها معموال داراي اين بسته .کنند يبندي م هاي جانبي ديگري بسته مانند صوت و تصاوير را در بسته

.در نام خود هستند -dataيک بخش

APTافزاري هاي نرم آشنايي با سيستم مديريت بسته

APT اين ابزارها عبارتند از .دهد افزاري ارائه مي هاي نرم ابزارهاي مختلفي براي مديريت بسته:

� apt-get :افزاري هاي نرم يک ابزار پيشرفته مديريت بسته.

� dpkg :افزاري، امـا نـه بـه پيـشـرفتگي هـاي نرم يک ابزار مديريت بـسـتهapt ولي ،

.محتويات آنهاها و داراي قابليت جستجوي بسته

� dpkg-deb :افزاري هاي نرم يک ابزار مديريت بسته.

ايـن دو .که دو رابط متني هسـتند captو dselectعبارتند از : ساير ابزارهاي موجود �

.ابـزار در اينجا فقط براي آشنايي ذکر شدند و آنها را بررسي نخواهيم کرد

يا CDتوانند مي) Repositories(اين مخازن .کنند تمام اين ابزارها با تعدادي از مخازن کار مي

توانيد آنها را فورا سپس مي .شوند ها از منبع به کامپيوتر منتقل مي بسته .هاي اينترنتي باشند سايت

افزار، بايد چند مورد مفهومي قـبـل از شـروع بـه نـصب، حـذف يـا ارتـقا نرم .يا بعدا نصب نماييد

: اين موارد عبارتند از .افزاري دبيان فرا بگيريد هاي نرم يت بستهرا در مورد سيستم مدير

سيکل حياتي يک بسته �

:ها شامل اطالعات درون بسته �

ها محتويات بسته •

ها نام بسته •

ها اولويت •

افزاري هاي نرم وابستگي •

ها وضعيت •

ها هاي بسته پرچم •

سيکل حياتي يک بسته

از اصطالحات خاص براي شرح اعمال انجام شده با APTافزاري هاي نرم سـيستم مديريت بسته

:کند ها استفاده مي بسته

يا اينترنت دريافت شده و به CDها از روي بـسـته: )Downloaded(دانلود شده �

.اند روي دستگاه شما منتقل شده

�: ه1�) �����د� و �� از ا"�� آر'�دي هي '�

٢٢١

.اند، ولي هنوز آماده استفاده نيستند هاي بسته باز شده فايل: )Unpacked(بازشده �

يک کد اجرايي از بسته حاوي کدهاي منبع ايجاد شده : )Compiled(شده کامپايل �

.است

بسته آمـاده بـراي اسـتـفاده روي سيستم است، : )Configured(پيکربندي شده �

.ولـي هـنوز نصب نشده است

.بسته آماده استفاده است :)Installed(نصب شده �

.پيکربندي آن، حذف شده استهاي بسته بجز فايل: )Deinstalled(برداشته شده �

کل بسته شامل فايلهاي پيکربندي از روي کامپيوتر حذف : )Purged(حذف شده �

.شده است

APTonCD از ابونتو توسط تهيه نسخه پشتيبان

ها يروز رسان دانلود شده اوبونتو که شامل همه به يه نرم افزارهايد از کلين نرم افزار قادريشما با ا

ن نرم افزار يکه با ا DVD ايو CDد و با يکن تهيه بانيپشت نسخه شود يم ...ها و و بسته

از به دانلود يخود را بدون ن يها يروز رسان پس از نصب اوبونتو کل نرم افزار ها و به مجدداد يساز يم

.ديدوباره نصب کن

مخازن اوبونتو و ق يراه اول عبارت است از نصب از طر: وجود داردن نرم افزار دو راه ينصب ا يبرا

.است deb. ي افت بستهيراه دوم در

نصب از مخازن

:شود ير استفاده مينال از دستور زيق ترمينصب از طر يبراsudo apt-get install aptoncd

deb. قينصب از طر

به deb ليافت فاينصب از راه در يبرا

مراجعه کرده php?group_id=174934.net/project/showfiles.https://sourceforge آدرس

.ديافت کنياز خود را دريمورد ن ي و بسته

:دينصب کن ر بسته رايفرمان ز يل رفته و با اجرايبه محل فا cd نال با دستوريدر ترمsudo dpkg -i aptoncd_0.1beta-1_all.deb

.ديينصب نما و آن را ک کردهيل دوبار کليفا يبر رو يسادگ د بهيتوان ين ميهمچن

ستميبان از سيجاد پشتيا

:دير اجرا کنير زيبرنامه را از مسSystem > Administration > AptonCD

:شود يش داده مير نمايبرنامه به شکل ز

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٢٢

.ديبان را دنبال کنيجاد پشتيد و مراحل ايک کنيکل Create يبان رويجاد پشتيا يبرا

�: ه1�) �����د� و �� از ا"�� آر'�دي هي '�

٢٢٣

:و مرحله آخر

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٢٤

نسخه پشتيبان ١يباز گردان

افزار ن نرميراه اول استفاده از هم: ستم دو راه وجود دارديس يبان بر رويپشت ي نسخهبازگردان يبرا

(Aptoncd) ستم استيس يبان به مخازن و بروز رسانيکردن پشتو راه دوم اضافه.

Aptoncd با استفاده از يباز گردان

رفته و Restore لبهبه .دياجرا کن System>Administration>AptonCD ريبرنامه را از مس

.ديکن را انتخاب مورد نظرتان نهيگز

بان به مخازنيباز گرداندن با استفاده از افزودن پشت

.انتقال داد CD و iso. ليبان را به دو صورت فايپشتمي توان

CD بان به صورتيپشت

:دير را اجرا کنينال دستور زيسک خوان قرار داده و در ترميرا در د CDن روش يا يبراsudo apt-cdrom add

:ديکن يروز رسانه ستم را بيسپس سsudo apt-get update

iso. ليبان به صورت فايپشت

:سک را اضافه کرده يمانند قبل دابتدا با اجراي دستور زير sudo apt-cdrom add

:ديکن ٢متصل CD-ROMل را به عنوان يسپس فاsudo mount -o loop <your-ISO-file-address.iso> /media/cdrom0 1 Restore 2 Mount

�: ه1�) �����د� و �� از ا"�� آر'�دي هي '�

٢٢٥

وارد تهيه كرده ايد را که isoل يق فايآدرس دقبايد your-ISO-file-address.isoدر قسمت

.كنيد

افزار نصب نرم يراهنما

از به يو مورد ن يکاربرد يافزارها از نرم ياريبس .ار ساده استيافزار در اوبونتو بس نصب و حذف نرم

ل ممکن است يبه هر دل يول .شوند يستم نصب ميس يفرض همراه با نصب اوبونتو رو شيصورت پ

د يل باشيممکن است ما .فرض وجود ندارند شيد که در نصب پياز داشته باشين ييافزارها به نرم

از به نصب ين يليا به هر دليد و يکن آزمايشآنها را ييد تا کاراييرا نصب نما ياضاف يافزارها نرم

.ديافزار داشته باش نرم

ها ت بستهيريو مد ١ها بسته

ک يد که يريگ ياد ميشما .کند يها بحث م ت بستهيريه نصب و مديم اولين بخش در مورد مفاهيا

ت يريرا مد يافزار نرم يها ن چگونه اوبونتو نصب و حذف بستهيست و همچنيچ يافزار بسته نرم

.کند يم

ست؟يچ يافزار بسته نرم

د يتوان يکه شما م است يا برنامه يمعموالً به معنا وم گسترده است يک اصطالح با مفاهيافزار نرم

.از دارنديز نين يگرياجرا به منابع د يبرا ييها برنامهن ياغلب چن البته .ديوتر اجرا کنيکامپ يرو

ک برنامه ي از باشد تايل مورد نيد، ممکن است هزاران فايکن يافزار را نصب م ک نرميکه يزمان

يد در جايح برنامه بايصح ياجرا يها برا لين فايد که همه ايکن يفکر م يوقت .شروع به کار کند

ر ييد تغيمختلف با يافزار سخت يها يمعمار ياجرا رو ياز آنها برا يرند و برخيخودشان قرار گ

ها را يدگيچين پيخوشبختانه، اوبونتو همه ا .ده باشديچيتواند پ يد که کار چقدر مينيب يکنند، م

.کند يکنترل م

کين يبنابرا .کند يک برنامه استفاده مي ياجرا يازهاين ي همه ينگهدار يها برا اوبونتو از بسته

ک يت و کنترل در يريمد يسادگ يک برنامه است که براياز يمورد ن يها لياز فا يا بسته، مجموعه

يها ليها فا ها، در بسته برنامه ياجرا يالزم برا يها ليعالوه بر فا .شود يم يل نگهداريفا

.ح استير صحيدر مس يياجرا يها لين فايکردن ا يفه آنها کپيوجود دارند که وظ يمخصوص

٣ييا دودوي ٢منبع کد

ز در بسته قرار يآن برنامه را ن منبع سازد، کد يافزار م ک نرمي يبرا يا بسته شخصي يمعموالً وقت

که به است ييها شوند و شامل دستورالعمل يسازان نوشته م منبع توسط برنامه يکدها .دهد يم

فهمند يها را م ن دستورالعمليمفهوم ا يوترها فقط زمانيکامپ .باشند مي فهم انسان قابل يبرا ينحو

.ر شونديتفس ييدودو يها به برنامه ١يا كامپايلرها ٤مختلف به کمک مفسرها يها که به روش

1 Package 2 Source Code 3 Binary Code 4 Interpreter

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٢٦

ل يتبد ييکنند آنها را از همان اول به صورت دودو يها را آماده م که بسته يل کسانيبه چه دل پس

را اجرا يمتفاوت ييدودو يها ليامختلف ف يوترهاين است که کامپين امر ايل ايکنند؟ دل ينم

ک ي يد، رويبساز Intel PC وتر مثليک کامپي يبرا ييک بسته دودوياگر شما يکنند و بنابران يم

.کار نخواهد کرد Apple Macintoshگر مثل يوتر ديکامپ

يک برنامه باشند و اگر به درستيمنبع يکدها يهستند که دارا ييها بسته کد منبع يها بسته

.مختلف خواهند بود يوترهايکامپ يل شوند قابل اجرا رويکامپا

.اند ل شدهيخاص کامپا يافزار سخت يک معماري يهستند که برا ييها بسته ييدودو يها بسته

بسته .کند يم يبانيپشت PPC و AMD64 و x86(i386,i686) يافزار سخت ياوبونتو از معمار

ن يبه کار گرفته خواهد شد، بنابرا يافزار شما به صورت خودکار به درست متناسب با سخت ييدودو

افزار د سختيکه بدان نيا يبرا .ديافزار خود نباش مطابق با سخت يافزار نرم ي نگران انتخاب بسته

.ديرا فشار ده Enter و دکمه arch ديسينال بنويط ترميدر مح ،شما از کدام نمونه است

ها بسته ٢يها يازمندين

يها لين فايقراردادن ا يبه جا .کنند ياستفاده م يمشابه يها لياجرا از فا يافزارها برا نرم يبرخ

ها را لين فايتواند نصب شود تا همه ا يگر ميک بسته ديافزارها، نرم ياجرا يمشابه در هر بسته برا

يکياجرا به يکه برا يا ش از نصب بستهيپ نيبنابرا .مختلف فراهم کند يافزارها استفاده نرم يبرا

ن شکل، يبه ا يا بسته يوقت .ها نصب شود ليآن فا يست بسته حاويبا ياز دارد، ميها ن لين فاياز ا

dependency يو وابستگ يازمندين نيداشته باشد به ا ياز و وابستگين يگريد نصب به بسته يبرا

.شوند يتر م تر و ساده کوچک يافزار نرم يها بستهها، dependencyبه کمک .شود يم گفته

ز يآن بسته ن يها يازها و وابستگين شيپبايد مان زد، هميکن يرا نصب م يا که شما بسته يزمان

از به يموارد، ن يممکن است در برخ يها نصب هستند ول يازمنديعموماً اغلب ن .نصب شوند

يها د که بستهيديها د ن، اگر در زمان نصب بستهيبنابرا .ز باشدين ياضاف يها dependencyنصب

.دتعجب نكنيز در حال نصب هستند، ين يگريد

ها ت بستهيريمد

اوبونتو به صورت .ها را به عهده دارد فه دانلود و نصب بستهياست که وظ يها ابزار ر بستهيمد

مثل يير بسته ابتدايک مدياز افراد معموالً فقط به ياريبس .ر بسته دارديمد يفرض تعداد شيپ

.ار ساده استيز بسيکه البته کار کردن با آن ن دارنداز ين Add/Removeابزار

يافزار مخازن نرم/ها کانال

گفته يافزار نرم يها ا کاناليکه به آنها مخازن ييها اش را در محل يافزار نرم يها اوبونتو همه بسته

د به يک نوع را که باياز ييها است که بسته يمحل يافزار ک کانال نرمي .کند يم يشود نگهدار يم

يها از بسته ير بسته فهرستيک مدي .کند يم يها دانلود ونصب شوند، نگهدار ر بستهيله مديوس

1 Compiler 2 Dependency

��� آر'�دي هي '�

به روزرسانين فهرست را يکند و به طور منظم ا

را يافزار رات کانال نرميين تغياست و آخر شده

، Main ،Universe: كه عبارتند از دارد يافزار

به .اند جاد شدهيا يبه منظور خاص ها از اين هر کدام

Restricted د يلياگر ما .باشند يقابل نصب م

Multiverse ن يل از ايافت فايست دريبا يد، مينصب کن

يبرخ دقت كنيد .نمائيدز استفاده ين ديگرد از مخازن

ها از کار ندارند و استفاده از آنها ممکن است باعث شود برنامه

.در اوبونتو شوند

که در اوبونتو و کوبونتو يمختلف يدهد که چگونه به کمک ابزارها

Applications> Add/Remove ين است که رو

ک کلمه يد يتوان يشما م .ديد بگرديد نصب کن

که در سمت چپ وجود دارند نگاه ييها يبند ا در طبقه

.دييرا نصب نما آن و ديک بزنيکن آن بسته ت

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٢٧

کند و به طور منظم ا يم يرا نگهدار يافزار ک کانال نرميموجود در

شده روزه ن فهرست بيابد که اينان يکند تا اطم يم

.دارد

افزار کانال نرم چند يافزار سخت يهر معمار ياوبونتو برا

Multiverse ،Restricted وbackports . هر کدام

Restrictedو Main کانال يها بستهفرض فقط شيصورت پ

Multiverseايو Universe را از مخازن ييها بسته

.ديا مخازن را فعال نمائيها کانال

د از مخازن يتوان ياوبونتو، شما م يعالوه بر مخازن رسم

ندارند و استفاده از آنها ممکن است باعث شود برنامه يخوان ن مخازن با اوبونتو همياز ا

در اوبونتو شوند يب جديا ممکن است باعث آسيفتند و يب

ک بستهينصب

دهد که چگونه به کمک ابزارها ين بخش به شما آموزش ميا

.را نصب نمائيد يافزار نرم يها وجود دارند، بسته

هيروش اول Add/Remove ابزار •

ن است که رويا يافزار ک بسته نرمين راه نصب يتر ساده

د نصب کنيليکه ما ييها ا بستهيد و دنبال بسته يک کنيکل

ا در طبقهيد و يرا جستجو نمائ 'email' مانند يديکل

کن آن بسته تيکنار مربع آ ديتوان يبسته م بعد از يافتن .ديکن

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

Apply ديک کنيپنجره کل ينييدر قسمت پا.

يبرا .دهد يد را نشان ميا نصب انتخاب نموده

شود که کلمه عبور ين از شما خواسته ميپس از ا

باز يديد پنجره جدينمودنکه کلمه عبور را وارد

Closeن مرحله دکمهيان ايبه محض پا .سازد

.باشند ياند و آماده استفاده م د نصب شده

شما فراهم يها را برا تر نصب بسته شرفتهيک روش پ

Add/Remove د ازيتوان ي، مداشتيدمشکل

موجود در مخازن جستجو خواهند شد، يها ه بسته

در كوبونتو

'Add/Remove Programs' يرو .است K-

.ن برنامه شروع به کار کنديد تا ا

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٢٨

Applyدکمه يد، رويها را انتخاب کرد که بسته نيا بعد از

يکه برا ييها که بسته مي شودباز يديپنجره جد

پس از ا .ديرا فشار ده Apply ها دکمه ن بستهينصب ا

نکه کلمه عبور را وارد يابعد از .ستم را وارد نمائيدير سيکاربر مد

سازد ينصب آکاه م مراحل يشرويشود که شما را از پ يم

د نصب شدهيخواست يکه م يديجد يها برنامه .ديرا فشار ده

• Synaptic تر شرفتهيک روش پي

ک روش پي Synaptic يافزار نرم يها ت بستهيريابزار مد

Add/Removeبه کمک ابزار يا دا کردن بستهياگر در پ .سازد يم

Synaptic ه بستهيب کلين ترتيبه ا .دياستفاده نمائ

.در خود ندارند يا چ برنامهيکه ه ييها بسته يحت

در كوبونتو هيروش اول Add/Remove ابزار •

'Add/Remove Programs'ها استفاده از ابزار د و آسان نصب بستهيروش جد

Menu>Add/Remove Programs د تا ايک کنيکل

��� آر'�دي هي '�

ها در نصب و حذف برنامه يبرا يکيک روش ساده گراف

Add/Remove Programs ستم ير سيمد ياز به سطح دسترسين

ن آسمت چپ انتخاب نموده و کنار هاي بندي

Apply ها و ب بستهين ترتيبه ا .ديرا فشار ده

به فرض شيبه صورت پ .نترنت دانلود شده و نصب خواهند شد

زکاريم يابزارها توانيد همچنين مي وشود داده مي

Add/Remove Programs kwf پنجره يباال

د از ابزار يتوان يد، ميدان يخود را م نظر که شما نام برنامه مورد

ز نصب يستند نيفرض فعال ن شيکه به صورت پ

Show:Unsupported ايو Show: proprietary

يکه برا كنيدتوجه .ديز داشته باشيها را ن ن بسته

.دييست آنها را قبالً فعال نما

مورد نظر شما نصب شده و يافزارها حاال نرم .د

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٢٩

ک روش ساده گرافي Add/Remove Programs ابزار

.کوبونتو است

Add/Remove Programsياجراالزم به ذكر است كه

.دارد

بندي دستهان يد، برنامه را از ميک برنامه جدينصب يبرا

Applyها، دکمه پس از انتخاب همه بسته .ديک بزنيت

نترنت دانلود شده و نصب خواهند شديق اياز طر يدرخواست يها برنامه

داده مي KDE زکاريم يشما حق انتخاب ابزارها

Gnome ز با انتخابينرا Gnome باال يق منوياز طر

;kdn. که شما نام برنامه مورد ين در صورتيعالوه بر ا

.دييط استفاده نماين محيجستجو در ا

که به صورت پ يرا از مخازن اضاف ييافزارها د نرميتوان يشما م

Show:Unsupportedيها نهيکنار گز ن کاريا يبرا .دينمائ

software ن بستهيد تا اجازه انتخاب ايک بزنيترا

ست آنها را قبالً فعال نمايبا ين مخازن، مياستفاده از ا

ديرا فشار ده Closeن مراحل دکمه يان ايپس از پا

.باشند يآماده استفاده م

• Adept در كوبونتو تر شرفتهيک روش پي

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

دا کردن ياگر در پ .مي باشدتر نصب شرفتهيک روش پ

.ديياستفاده نما Adept د ازيتوان ي، مداشتيد

باشند و ياوبونتو، کوبونتو و زوبونتو قابل استفاده م

.داريدنال و خط فرمان

.ودمي ش نال اجرايترمدر محيط

اي Add/Removeيکه ابزارها ياست که در زمان

کار با يک رابط خوب براي apt-get .شود

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٣٠

ک روش پي Adept يافزار نرم يها ت بستهيريابزار مد

داشتيدمشکل Add/Remove به کمک ابزار يا بسته

يخط فرمان يها روش

اوبونتو، کوبونتو و زوبونتو قابل استفاده م يکسان رويبه صورت يخط فرمان يها روش

نال و خط فرمان يط ترمياستفاده از مح يياز به آشنايتنها ن شما

Aptitude يک روش خط فرماني

Aptitude در محيط كه است يافزار نرم يها ر بستهيک مدي

apt-get يک روش فني

است که در زمان ير بسته خط فرمانيک مدي apt-getبرنامه

Synaptic شودمي اند استفاده مواجه شده يبا مشکل

��� آر'�دي هي '�

تر به يا کاربران حرفه .است) کند يها که اوبونتو استفاده م

ن يدهند از ا يح مياست، ترج يکيگراف يتر و قدرتمندتر از ابزارها

يد را به جايا مختلف دانلود نموده يها تيکه از وب سا

.هستند deb. با پسوند يها ها بسته ن بسته

ر از اوبونتو ساخته شده باشند و يغ ييها عيتوز

Dependency ممکن است يد و گاهيبرخورد نمائ ها

.deb همه خودكارن ابزار به طور يا .است

ها را از مخازن ين وابستگياکند در صورت امکان،

را ر بسته مورد نظر رفته و آنيبه مس از طريق ناتيلوس

.شكل زير استه به ي

بسته يها يه وابستگيکه کل يدر صورت .شودباز

که يدر صورت .د تا بسته نصب شودييک نماي

ن ين هشدار به ايا .به شما هشدار خواهد داد

.ديينصب نما ،ن بستهينصب ا

Synaptic

به .ها در اوبونتو است ت بستهيريستم مد

ن قدرت ابزار خط يو همچن ها را نصب نماييد

يکربنديرا نصب، حذف، پ يافزار نرم يها بسته

.را داريد موجود يها ست بستهين امکان جستجو در ل

ستم را يکل س يروزآوره و ب يافزار نرم يها افت بسته

ها ا مشکل و تداخل بستهيها و بسته يها يوابستگ

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٣١

APT)ها که اوبونتو استفاده م ت بستهيريمد ي هين اليتر نييپا

تر و قدرتمندتر از ابزارها عيسر apt-get نکه کار بايل ايدل

.ابزار استفاده کنند

دانلود شده يها نصب بسته

که از وب سا ييها د بستهيل باشيممکن است شما ما

ن بستهيا .دياستفاده از مخازن اوبونتو، نصب و استفاده کن

توز يها برا ن بستهيتوجه داشته باشيد که ممکن است ا

Dependencyدر زمان نصب در اوبونتو شما به مشکالت

.ز نباشنديها قابل حذف ن ن بستهيا

ها ن بستهينصب ا يبرا Gdebi استفاده از

Gdebi يها نصب بسته يبرا يکيک ابزار گرافيdeb

کند در صورت امکان، يم يکند و سع يها را چک م بسته يها يوابستگ

.اوبونتو دانلود و نصب کند

از طريق ناتيلوسابتدا gdebi ک بسته به کمکينصب يبرا

يل شبيبسته مورد نظر در مرورگر فاشكل .ديدا کنيپ

باز GDebi لهيد تا بوسيک کنيبسته دوبار کل يرو

يکل Install packageدکمه يت شده باشند، رويرعا

GDebiوجود داشته باشد، كمبود ها يوابستگدر

نصب ا از شيها را پ ين وابستگيا بايداست که شما يمعن

Synaptic افزار به کمک حذف نرم/نصب يراهنما

Synaptic يبرا يکيک پوسته گرافي aptستم مدي، س

ها را نصب نماييد توانيد برنامه مي يسادگبه Synapticکمک

بسته توانيد ميشما .نيز داشته باشيد را apt-getيفرمان

ن امکان جستجو در ليو مرور نموده و همچن يروز رسانه ا بي

افت بستهيت مخازن دريريامکان مدSynaptic ضمناً

وابستگ Synaptic همچنين .مي كندشما فراهم يبرا

.را كنترل مي كندبا هم در زمان نصب

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

.نام دارد

System > Administration > Synaptic Package Manager اجرا

ستم ير سيف مديستم جزو وظايدر س يافزار

.ديستم را وارد نمائير سيست کلمه عبور مد

ها در سمت چپ، بسته يبند مرورگر و طبقه

ديده نييپا در مورد هر بسته در سمت راست

.شود يها داده م بسته يت فعليدر مورد تعداد و وضع

را Properties ک نموده ويبسته مورد نظر راست کل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٣٢

نام دارد Adept ع کوبونتويدر توز Synaptic برنامه مشابه

Synapticمسير را ازSystem > Administration > Synaptic Package Manager

افزار نرم يها بستهد که نصب و حذف يتوجه کن .ديکن

ست کلمه عبور مديبا يستم ميس يدر زمان اجرا .است

.است يبخش اصل ۳ يدارا Synaptic يپنجره اصل

در مورد هر بسته در سمت راست يحاتيو توض باال ها در سمت راست فهرست بسته

در مورد تعداد و وضع يکل يز اطالعاتين ينييدر نوار پا .شود مي

بسته مورد نظر راست کل يها رو شتر از بستهيات بيدن جزئيد يبرا

.دينيبب

��� آر'�دي هي '�

ف مشابهيبا وظا يها بسته: يها يبند قابل نصب بر اساس طبقه

معمول يلترهاي، ف(Status) ا هنوز نصب نشده

(Search Results) ن سمت چپ ييدر پنجره پا

مرور يدلخواه برا يلترهايف مي توانيدضمنا شما

نوار ابزار يدر منو Search دکمه يا مشخصات بسته رو

جهت جستجو در يمخصوص يلترهايبه ف شده

Settings>Filters در پنجره .ديجاد نمائيد ايجد يلترهايف

را که يلتر خود انتخاب نموده و موارديف يک نام مناسب برا

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٣٣

قابل نصب بر اساس طبقه يها ست بزرگ بستهيجهت مرور ل

(Section)ا هنوز نصب نشدهيت بسته از نظر نصب ي، وضع

(Custom Filters) رياخ يج جستجوهايا نتايو(Search Results)

ضمنا شما .ديک نمائيدلخواه کل يها يبند دسته يرو

.ديجاد کنيا را ها بسته

ا مشخصات بسته رويها بر اساس نام بسته يجستجو يبرا

Synaptic ديک کنيکل.

شده از قبل آماده يلترهاير از فيکه به غ يدر صورت

Settings>Filters د ازيتوان يد مياز داريها ن بسته

Filters دکمه New ،ک نام مناسب برايرا فشار داده

.ديک بزنيلتر شما لحاظ شوند تيد در فيليما

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

يها ها، انواع بسته بسته يها ياز وابستگ يبدون نگران

.دييستم خود را حذف نمايس ينصب شده رو

.به اينترنت متصل شويد

Synaptic د تايک کنيکل Synaptic ک بار ي

د يتوان يم Reloadدکمه يبه جا .دينما يها را از مخازن اوبونتو بارگذار

را Mark for Installation نهيک نموده و گز

را Ctrl+I يدهايک نموده و کليکل نظر بسته مورد

داشته باشد يوابستگ يگرينصب به بسته د

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٣٤

بدون نگران Synapticکمکد به يتوان يم يبه آسان

نصب شده رو يها موجود در مخازن اوبونتو را نصب و بسته

يافزار نرم يها نصب بسته

به اينترنت متصل شويدابتدا يافزار نرم يها نصب بسته يبرا

Synapticنوار ابزار يدر منو Reload دکمه يرو •

ها را از مخازن اوبونتو بارگذار ست بستهين ليدتريجد

.ديرا با هم فشار ده Ctrl+R يدهايکل

ک نموده و گزينصب راست کل يبسته مورد نظر برا يرو •

بسته مورد يد رويتوان ين کار ميا يبه جا .كنيدانتخاب

نصب به بسته د يکه بسته مورد نظر برا يدر صورت .ديفشار ده

.ر باز خواهد شدير زيمانند تصو يا پنجره

��� آر'�دي هي '�

ش نصب شده ياز پ يها د و بستهيآنها هستل به نصب

ن صورتيدر ا .ش از نصب به شما هشدار خواهد داد

ست حذف شوند تا بسته مورد نظر شما نصب شود را

د تا ييو موارد استفاده آنها توجه نما دها به کاربر

.كنيدک يها کل ينصب وابستگ يبرا

Synaptic بسته مورد نظر شما و که يدر حالت

دکمه يادامه نصب رو يحاال برا .دهد ميش

جهت مشاهده .دهد را نمايش مي جاد خواهد شد

ها د و آغاز نصب بستهييتا يبرا .ديرا فشار ده

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٣٥

ل به نصب يکه ما ييها ن بستهيکه ب يدر صورت •

ش از نصب به شما هشدار خواهد داديپ Synaptic وجود داشته باشد، يناسازگار

Synaptic ست حذف شوند تا بسته مورد نظر شما نصب شود را يبا يکه م ييها بسته يا در پنجره

ها به کاربر ش از حذف بستهيپ .ش خواهد داديبه شما نما

.ديرا ناخواسته حذف نکن يا بسته

برا Mark دکمهروي مشاهده پنجره باال بعد از •

Synapticپنجره Mark دکمه بر کيپس از کل •

ش يباشند نما يها آماده نصب م يوابستگ يها بسته

Apply يدر نوار ابزار باال Synaptic ديک نمائيکل.

جاد خواهد شديکه ا يراتييتغ يا ک پنجره محاورهي •

را فشار ده Show Detailsد دکمهيتوان يشتر ميات بيجزئ

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

يها از مخازن معرف افت و نصب بستهيشروع به در

يو به پنجره اصل كليك كنيدرا Cancel د دکمه

در .ديرا فشار ده Unmarkک نموده ويبسته مورد نظر راست کل

.ز لغو شوديها ن يد تا نصب وابستگيرا فشار ده

.ديايک نميکل Mark for Removal ي

در صورت توافق .شود يش داده ميکه حذف خواهند شد نما

يبازگشته و از نوار ابزار باال Synaptic يسپس به پنجره اصل

يها د دکمهيتوان يم Applyيک رويکل يبه جا

حالت جهت ن يدر ا .سازد يجاد خواهد شد آگاه م

Show Details د و آغاز حذف ييتا يبرا .ديرا فشار ده

Synaptic كند ميها شروع به حذف بسته.

يها ليبسته شامل فا يه اجزايکه کل شود مي

.به اينترنت متصل شويد

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٣٦

شروع به در Synapticاکنون .ديرا فشار ده Apply دکمه

.كند ميشده

د دکمهيا که از نصب بسته منصرف شدهيدر صورت •

Synaptic بسته مورد نظر راست کل يد، رويباز گرد

را فشار ده Mark شود دکمه يد که باز ميپنجره جد

يافزار نرم يها حذف بسته

يک نموده و رويبسته مورد نظر راست کل يرو •

که حذف خواهند شد نما ييها د بستهيک پنجره جديدر •

يسپس به پنجره اصل .ديرا فشار ده Mark دکمه

Synaptic دکمه يرو Apply به جا .ديک کنيکل

Ctrl+P ديرا فشار ده.

جاد خواهد شد آگاه ميکه ا يراتييشما را از تغ يا پنجره محاوره •

Show Details د دکمهيتوان يشتر ميات بيمشاهده جزئ

Synapticاکنون .ديرا فشار ده Apply ها دکمه بسته

ميباعث Mark for Complete Removal عبلرت

.ز حذف شوندين يميتنظ

ک بستهي رسانيروزه ب

به اينترنت متصل شويد يافزار نرم يها بسته رسانيروزه جهت ب

�: ه1�) �����د� و �� از ا"�� آر'�دي هي '�

٢٣٧

ک بار ي Synaptic د تايک کنيکل Synaptic نوار ابزار يدر منو Reload دکمه يرو •

د يتوان يم Reload دکمه يبه جا .دينما يها را از مخازن اوبونتو بارگذار ست بستهين ليدتريجد

.ديرا با هم فشار ده Ctrl+ r يدهايکل

ن يا يبه جا .كنيدک يرا کل Mark for Upgrade ک نموده ويبسته مورد نظر راست کل يرو •

.ديرا با هم فشار ده Ctrl+U يها ک نموده و دکمهيکل نظر بسته مورد يد رويتوان يکار م

را در نوار ابزار Apply ، جهت ادامه دکمهنظر شماستها مطابق که همه بخش يدر صورت •

را فشار Ctrl+P يها د دکمهيتوان يمApply يک رويکل يبه جا .ديفشار ده Synaptic يباال

.ديده

ن حالت يدر ا .سازد يجاد خواهد شد آگاه ميکه ا يراتييشما را از تغ يا ک پنجره محاورهي •

ه د و آغاز بييتا يبرا .ديرا فشار ده Show Detailsد دکمهيتوان يشتر ميات بيجهت مشاهده جزئ

ها بسته رسانيروز بهشروع به Synapticاکنون .ديرا فشار ده Apply ها دکمه بسته رسانيروز

.كند مي

ت مخازنيريمد

منابع ( Software Sources را از قسمت يافزار نرم يا کانالهايست مخازن يد ليتوان يشما م

يها هستند که اوبونتو بسته ييها مکان يافزار نرما مخازن يها کانال .كنيدت يريمد) يافزار نرم

، شبکه و CD، DVD يتوانند بر رو يمخازن اوبونتو م .کند يافت ميها در را از آن مکان يافزار نرم

.نترنت باشنديا اي

ها افت بستهيمنابع در

.ديرا باز کن Settings > Repositories ست مخازنيش ليرايم و ويتنظ يبرا

ن يدر ا .بينيد را مير ير زيمانند تصو يا د، پنجرهيکن يت مخازن را باز ميريکه بخش مد ين بارياول

، ي، مخازن اضافينترنتيا رساني هايروزه مختلف مخازن، ب يها د بخشيتوان يقسمت شما م

ينسخه اوبونتو ين لبه مربوط به مخازن رسمياول .دينياتصال به مخزن و آمار را بب يتيامن يبررس

که يضمنا نام سرور .كنيدکم يا د اضافهيافت نمائيها را در د از آن بستهيليکه ما يد مخزنيتوان يم

.ن استييش و تعيرايز قابل ويافت شوند نيها از آنجا در د بستهيليما

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

توان آنها را يافزار آزاد هستند و م که نرم ييها

که يها زمان ن بستهياغلب ا .شوند يم يبانيآزادانه گسترش داد و بطور کامل توسط اوبونتو پشت

از طرف يبانيپشت يار مورد استفاده بوده و دارا

ن يد که اييلطفا توجه نما .ستنديمجوز انتشار کامال آزاد ن

را به خطاهاييم يتوان يستند و ما فقط م

ياينوشته شده در دن يافزار نرم يها ستهبزرگ است که اغلب ب

شوند و در کنار يآزاد منتشر م يها تحت مجوزها

اوبونتو کار يرو يخوبه ن بياند و بنابرا ل و آماده شده

شوند و از طرف اوبونتو ياجتماع کاربران اوبونتو توسعه داده م

.باشند ينم يافزار رادات نرم

است که توسط اجتماع کاربران اوبونتو توسعه داده

توسعه يم اصلياز طرف ت يبانيپشت يستند و دارا

.ستنديفرض فعال ن شيبه صورت پ

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٣٨

Main يمخازن اصل •

ها بسته .اوبونتو است ياصل يها بسته ين بخش دارايا

آزادانه گسترش داد و بطور کامل توسط اوبونتو پشت

.شوند يد، نصب ميکن ياوبونتو را نصب م

Restricted مخازن محدود •

ار مورد استفاده بوده و داراياست که بس ييها ن مخازن مربوط به بستهيا

مجوز انتشار کامال آزاد ن يها دارا ن بستهيا .باشند يمناوبونتو

ستند و ما فقط ميکامل از طرف اوبونتو ن يبانيپشت يها دارا بسته

.ميگزارش کن يسندگان اصلينو

Universe مخازن •

بزرگ است که اغلب ب يافزار ک مخزن نرمين مخزن يا

ها تحت مجوزها ن بستهيا .را دارد آزاد يافزارها نوکس و نرميل

ل و آماده شدهياوبونتو کامپا ياصل يها ها و کتابخانه بسته

اجتماع کاربران اوبونتو توسعه داده مها توسط گروه و ن بستهيا .کنند يم

رادات نرميو رفع ا يتيرادات امنيرفع ا يبانيپشت يدارا

Multiverse مخازن •

است که توسط اجتماع کاربران اوبونتو توسعه داده يافزار نرم يها بسته يدارا Multiverseمخازن

ستند و دارايافزار آزاد ن ن مخزن نرميا يها بسته .شوند يم

.باشند ياوبونتو نم

به صورت پ Multiverse و Universe مخازن: توجه

��� آر'�دي هي '�

:كنيدافت ينترنت دريرا از ا رسانيد چه نوع بروز

به رساني هاروزه د که فهرست بين کنيين لبه تع

.چقدر باشد يافت و بررسيدر ي

ها تر بسته نصب ساده ين کاربران برايباشد که ا

منتشر DVDو CDا بصورت ينترنت و يدر ا

.يديها اضافه نما افت بستهيستم دريرا به س

CD جهت اضافه نمودن Add Cdrom شبکه و دکمه

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٣٩

ينترنتيا يها يبروزآور

د چه نوع بروزيليد که ماين کنييد تعيتوان ين لبه ميدر ا

.يافزار رادات نرميا رفع اي يتيامن رسانيبروز

ن لبه تعيا Automatic Updates د در قسمتيتوان يم

يشوند و فاصله زمان يافت و بررسيدر خودكارصورت

يمخازن اضاف

باشد که ا يکاربران مار بزرگ ياجتماع بس ياوبونتو دارا

در ا ياستفاده عموم يرا آماده نموده و برا يمخازن

را به س ين مخازن اضافيد ايتوان ين لبه ميدر ا .کنند يم

شبکه و دکمه يها اضافه نمودن آدرس يبرا Add دکمه

.است DVD و

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

بودن يح بودن و اصليصح يجهت بررس يي

ح يها را از مخازن صح د و بستهيشده وصل نشو

ن کاربران بداند و يمختلف را در ب يها ت بسته

ن يد ايليدر صورت که ما .کند يزير برنامه ي

را Submit statistical informationاوبونتو ارسال شوند قسمت

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٤٠

حياتصال به مخزن صح يبررس

ييدهاياضافه نمودن کل يبرا Authenticationلبه

شده وصل نشو يه سازينترنت به مخازن شبيمخزن است تا در ا

.دينمائافت يدر

آمار

ت بستهيزان محبوبين است که اوبونتو ميا ين بخش برايا

يبعد يها در مورد آنها و گنجاندن آنها در نسخه

اوبونتو ارسال شوند قسمت يستم شما برايگزارشات از س

.ديک بزنيت

��� آر'�دي هي '�

.ديينما رسانيروزه خود را ب

ينگهدار ستم شمايس يموجود و نصب شده رو

موجود در يها د با فهرستيا نموده يکه معرف

روز شده در مخازن ه د و بيجد يها از وجود بسته

خوب است .شود يانجام م ين بررسيک بار ايد

يبرا .ديها را انجام ده فهرست بسته ين بروزآور

را در نوار Reload ک بار دکمهينترنت متصل شده و

Ctrl+R ديرا همزمان فشار ده.

.باشند ير مييقابل تغ

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٤١

ها بسته رسانيروزه ب

خود را ب عامل ستميد کل سيتوان يم Synaptic به کمک

موجود و نصب شده رو يها ک فهرست از بستهي Synapticهمواره

که معرف يبا اتصال به مخازن دائمان فهرست يا .شود يم

از وجود بسته apt ستميتا س شوند تطبيق داده مي ،مخازن

د يکن يرا باز م Synaptic که يزمان .اوبونتو آگاه شود

ن بروزآوريد ايکن يکار م Synaptic که با يز زمانيکه شما ن

نترنت متصل شده و يست به ايانجام شود کاف ين بروزآورينکه ايا

Ctrl+Rيدهايا کليفشار داده و Synaptic يابزار باال

ستميس رسانيروزه ب

Synaptic دارد ابونتو رسانيروزه دو روش ب:

قابل تغ Settings > Preferences يها از منو ن روشيا

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

يها بسته يها ه تداخليکل ،يز فعال است، در زمان بروزآور

نصب خواهند يشتريوابسته ب يها از بستهين روش در صورت ن

.کند يعمل م

د يکه نسخه جد يشود و در صورت يم ينصب شده بررس

انجام رسانيروزه بتداخل داشته باشد، يا ا با بسته

:زير عمل مي كنيم

Synaptic يدهايا کليو Ctrl+R د تايرا فشار ده

.افت کنديها را از مخازن در

را با هم فشار Ctrl+G يها ا دکمهيک کرده و

را با هم فشار Ctrl+P يها ا دکمهيک کرده و

ن حالت يدر ا .دهد را نمايش مي جاد خواهد شد

Show Details د و آغاز ييتا يبرا .ديرا فشار ده

Synaptic ها از افت و نصب بستهيشروع به در

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٤٢

)يشنهاديروش پ(هوشمند رسانيروزه ب •

ز فعال است، در زمان بروزآوريفرض ن شين روش که به صورت پيا

ن روش در صورت نيبا ا .دينما يم ينصب شده را بررس

apt-get dist-upgrade ن روش مانند دستوريا .شد

فرض شيپ رسانيروزه ب •

نصب شده بررس يها بسته رسانيروزه بن روش تنها يدر ا

ا با بستهيداشته باشد و يديجد ياز به وابستگيبسته ن

.نخواهد شد

زير عمل مي كنيماز دو روش يکيستم به يس رسانيروزه ب يبرا

Synapticنوار ابزار يمنو يرو Reloadدکمه •

Synaptic ها را از مخازن در ن فهرست بستهيدتريجد

ک کرده و يکل Menu>Mark All Upgrades يرو •

.ديده

ک کرده و يکل Synaptic نوار ابزار يرو Apply دکمه •

.ديده

جاد خواهد شديکه ا يراتييتغ يا ک پنجره محاورهي •

Show Details د دکمهيتوان يمشتر يات بيجهت مشاهده جزئ

Synapticاکنون .ديرا فشار ده Apply ها دکمه نصب بسته

.شده خواهد نمود يمخازن معرف

��� آر'�دي هي '�

ستم

ه ن بيدتريکند تا شما را از جد يستم کار مي

راد وجود داشته باشد، ابزار يا رفع اي يتيامن

ه شما را از وجود ب پنل،سمت راست يکن در باال

ک کرده، يکل رسانيروزه کن بيآ يق روين طر

.ديش برويستم را وارد نموده و طبق دستورالعمل گفته شده پ

ها قرار در کدام پوشه ستم شمايدر س افزار نرم

.ديرا انتخاب کن Propertiesک نموده ويبسته مورد نظر خود راست کل

.دهد يار شما قرار م

ک بستهيمختلف

يست رويک بسته کافيمختلف يها رات انجام شده در نسخه

Download Changelog ديک کنيرا کل.

ک يکل File > History يمنو يست رويستم کاف

ن نصب يدر ح يش آمدن مشکالتيا پير استاندارد و

افزار مورد نظر شما نصب جه نرميو در نت نشود

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٤٣

ستميس رسانيروزه ت بيريبا ابزار مد يکپارچگي

Synaptic يس رسانيروزه ت بيريبا ابزار مد يبخوب

رسانيروزه که ب يدر صورت .آگاه سازد ها رسانيروز

کن در بااليک آيق يستم از طريس رسانيروزه ر بيمد

ن طرياز ا رسانيروزه ب يبرا .كند ميآگاه ها رسانيروز

ستم را وارد نموده و طبق دستورالعمل گفته شده پير سيکلمه عبور مد

نصب شده يها بسته يها ليفا يريمحل قرارگ

نرم يها بسته يلهايد فايد بدانيليکه ما يدر صورت

بسته مورد نظر خود راست کل يست رويرند، کافيگ يم

ار شما قرار مين اطالعات را در اختيا Installed Files لبه

مختلف يها رات انجام شده در نسخهييمشاهده تغ

رات انجام شده در نسخهييا تغيو Changelog مشاهده يبرا

Download Changelogنهيگز Package يک کرده و از منويآن بسته کل

ستميس يرات انجام شده روييمشاهده تغ

ستم کافيس يرات انجام شده روييجهت مشاهده تغ

.ديينما

ها نصب بسته هنگامرادات يرفع ا

ر استاندارد و يغ يها ل استفاده از روشياست به دلممکن

نشودت يها رعا بسته يها يوابستگ يها، به درست بسته

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٤٤

يرو يديبسته جد Synaptic ،ها خرابين يتا زمان برطرف نشدن ا يطين شرايدر چن .نشود

:به روش زير عمل كنيد نگونه مشکالتيحل ا يبرا .نخواهد کرد ستم شما نصبيس

.ديک کنيکل Edit > Fix Broken Packages يرو ياصل يمنودر •

را با Ctrl+P يدهايا کليک کرده و يکل Edit > Apply Marked Changes يرو ياصل ياز منو •

.ديهم فشار ده

.ديک کنيکلرا Apply د نموده و دکمهييپنجره باز شده را تا •

تيوضع يها کنيآ

.دهنديش ميها را نما ت بستهير وضعيز يکنهايآ

Synaptic انبر دريم يدهايکل

انبريم يدهايکل دستور

Ctrl + R ها فهرست بسته به روز رساني

Ctrl + F ها بسته يباز کردن پنجره جستجو

Ctrl + O بسته انتخاب شده يبرا Properties شينما

Ctrl + I نصب يک شده برايکل يها انتخاب بسته

�: ه1�) �����د� و �� از ا"�� آر'�دي هي '�

٢٤٥

Ctrl + U به روز رساني يک شده برايکل يها انتخاب بسته

Delete حذف يک شده برايکل يها انتخاب بسته

Shift + Delete حذف کامل يک شده برايکل يها انتخاب بسته

Ctrl + N ر ييهر نوع تغ يلغو انتخاب بسته برا

Ctrl + G موجود هاي به روز رسانيه يانتخاب کل

Ctrl + E ها از بسته ينصب نسخه خاص ياجبار برا

Ctrl + Z رات يين تغيلغو آخر

Ctrl + Shift + Z رات يين تغياعمال آخر

Ctrl + P رات انتخاب شده ييه تغياعمال کل

Synaptic Ctrl + Q خروج از

سکيد يدانلود شده از رو يها پاک کردن بسته

ستم دانلود شده و سپس نصب يس يد از مخازن رويکن ينصب انتخاب م يکه برا ييها بسته

ها را ن بستهيد ايليد و اکنون مايا افت و نصب نمودهيبسته در ياديکه حجم ز يدر صورت .شوند يم

ياصل ياز منو ديکن يسک خود را خاليد يستم خود حذف نموده و فضايس يپس از نصب از رو

را Delete Cached Package Files رفته و دکمه Settings>Preferences>Files به مسير

.دييک نمايکل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

Synaptic ط ير را در محيدستور ز کند يکار نم

sudo apt-get install -f

Mac OS براي شما اتفاق افتاده كه د، احتمااليا بوده

و يياجرا يها ليتا فا كنيدنترنت جستجو

يافزارها نرم يحاو يهاDVD ايها و CDبا يا اينكه

سازند آشنا يافزارها را فراهم م و امکان نصب نرم

ها ن روشيافزارها با ا نوکس امکان نصب نرميمتن باز مانند اوبونتو ل

.شود ير آزاد عرضه ميباز و غ نر متيغ ي

که ) Redhatدر مورد ( rpm. اي deb. يها ها در بسته

آن ياجرا يالزم برا يا کتابخانه يها ليمورد نظر شما و فا

ن يافت هستند و همچنينترنت قابل دريق اي

.عرضه نمود DVD اي CD ي

يها ن بستهيا شامل هستند که ييسرورها

يدسترس ن مخازنيبه ا Synapticمانند ييد به کمک ابزارها

موجود در يها ستم شما و بستهيس ينصب شده رو

امکان جستجو در ن ابزارها ين ايهمچن .ار شما قرار دهند

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٤٦

Synapticو متوقف شدهنصب ، مراحل اواسط کاراگر در

:دينال اجرا کنيترم

يافزار نرم يکانالهات مخازن و يريمد

Mac OSاي Windows که تا به حال کاربر يدر صورت

نترنت جستجو ياز خود در ايمورد ن يافزارها افت نرميدر يبرا

يا اينكه ،ديدا کنيمورد نظر خود را پ يافزارها نرم

و امکان نصب نرميدر درا آنمختلف که غالبا به محض قراردادن

متن باز مانند اوبونتو ل يها ستميدر مورد س .ديهست

يافزارها دکنندگان نرميوجود دارد که غالبا توسط تول

ها در بسته مانند اوبونتو، برنامه ييها عامل ستميدر س

مورد نظر شما و فا يافزارها نرم يياجرا يها ليفا يحاو

يطراز ها ن بستهيا .باشند، وجود دارند يها م برنامه

يقابل نصب بر رو يها ليها را به صورت فا توان آن يم

Repository سرورها يافزار ا مخازن نرميها

د به کمک ابزارهايتوان يشما م .باشند مي يافزار نرم

.ديداشته باش

نصب شده رو يها ه بستهيست کليتوانند ل ين ابزارها ميا

ار شما قرار دهنديد را در اختيا نموده يکه معرف يمخازن

.کنند يفراهم م يز برايمخازن را ن

�: ه1�) �����د� و �� از ا"�� آر'�دي هي '�

٢٤٧

ضمنا به کمک .شما فراهم خواهند نمود يافزارها را برا کپارچه نرمين ابزارها امکان نصب آسان و يا

وجود را از كاربران مي توانند نرم افزارها ، توسعه دهندگانيافزار نرم يها ستم نصب بستهين سيا

.آگاه سازند يافزار نرم به روز رساني هاين يدتريجد

يو در کنار مخازن اصل داريداز يها ن نصب بسته يشما در اوبونتو حداقل به مخازن خود اوبونتو برا

.دييز نصب و استفاده نمايرا ن يگريد يافزار د مخازن نرميتوان يم يو رسم

، در مخازن استاز يکه در اوبونتو به آنها ن يافزار نرم يها اغلب بستهد که ياست بدان جالب

ا يگر و يد يافزار نرم يها نترنت به دنبال بستهيد در ايتوان يم در ضمن .باشند ياوبونتو موجود م

که كنيدتوجه يد ولييد و انها را در اوبونتو نصب نمايمورد نظر خود بگرد يافزارها متن نرم يحت

.دارد يشتريدانش ب از به تجربه وياست و ن يکار دشوار راه هان يها از ا نصب بسته

يافزارها افت نرميدر يوب برا در انيپا يب يبه جستجو يازين كه ديدان ين اکنون شما ميبنابرا

.ديباشند، ندار يو مخرب م يغاتيناخواسته و تبل يها ليفا يکه غالبا حاو ،يا اشتراکيگان يرا

CD از مخازن ييها بسته ينصب اوبونتو دارا Main و Restricted ستم ينکه سيا بعد از .باشد يم

يافزار نرم يها نترنت متصل شود، قادر خواهد بود به مخازن اوبونتو وصل شده و بستهيشما به ا

که به يافزار ت نرميريستم مديبه کمک س .دينصب نما بر روي سيستم و كند افتيرا در يمتعدد

موجود در يافزار نرم يها در بسته مي توانيدستم شما نصب شده است، يس يش فرض رويصورت پ

.ديينما به روز رسانيا يرا نصب و ييها د و بستهيمخازن جستجو کن

مخازن يکيت گرافيريمد

Repository اوبونتو در آنها قرار يافزار نرم يها هستند که بسته ييسرورها يافزار ا مخازن نرميها

.دارند

اوبونتو ياضافه نمودن مخازن رسم

ه اوبونتو فعال يفرض و پس از نصب اول شيشده اوبونتو به صورت پ يبانيو پشت يمخازن رسم

را به فهرست يمخازن ،بيشتر يافزار نرم يها افت بستهيدر يد برايليکه ما يدر صورت .باشند مي

ق يرا از طر Software Sources ابزار دييفرض اضافه نما شيمخازن پ

System>Administration>Software Sources ديکنباز.

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

.دييکلمه عبور را وارد نما .داريداز يستم ني

Multiverse ها را آن رير زيست مانند تصويکاف

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٤٨

ير سينمودن مخازن شما به کلمه عبور مد اضافه يبرا

Multiverseو Universe اضافه نمودن مخازن ياکنون برا

.بزنيد عالمت

��� آر'�دي هي '�

سرور مورد نظر را براي دريافت بسته انتخاب

ستم شما يس يبرا يمشکالت ير رسميها از مخازن غ

.اشكاالت ممكن نباشدرفع يا و يتيامن به روز رساني

.ن مخازن به عهده خود شماست

Third-Party Software د و دکمهيبرو Add را

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٤٩

سرور مورد نظر را براي دريافت بسته انتخاب Download fromتوانيد از منوي همچنين مي

.كنيد

ير رسمياضافه نمودن مخازن غ

ها از مخازن غ افت بستهيممکن است در د کهييتوجه نما

به روز رساني شامل ن مخازن ممکن استيا .جاد کنديا

ن مخازن به عهده خود شماستياستفاده از ا بنابراين مسئوليت

Party Softwareبه لبه ير رسميجهت اضافه نمودن مخازن غ

.دييمخزن مورد نظر خود را اضافه نماو ديفشار ده

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

يا چندرسانه يها ليپخش فا ١افزارهاي نرمافت

deb http://medibuntu.sos-sts.com/repo/ feisty free non

اضافه نمودن مخازن يبرا .كنيدنترنت را اضافه

Add CD-ROM ديرا فشار ده.

موجود به شما يش مخازن اضافينما ير براير ز

ديتوان يم ،ديا نموده يکه معرف يک از مخازن اضاف

1 Codec

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٥٠

افت يدر يرا برا Medibuntu به عنوان مثال ما مخزن

.كنيم مياضافه com/repo/ feisty free non-free

.ديرا فشار ده Add Source دکمه براي تاييد

نترنت را اضافه يانواع مخازن موجود در ا توانيد ميب ين ترتيبه هم

ROMد دکمهيتوان يز مين DVD اي CD يموجود بر رو

ر زيمانند تصو يريتصو ،پس از اضافه نمودن مخزن

ک از مخازن اضافير فعال نمودن هر يغ يبرا .شود ميش داده ينما

.را برداريدآن مخزن عالمت

��� آر'�دي هي '�

را ه روز رسانير مخازن بير زيد مانند تصويتوان

ستم شما يس يرو يها د که بطور مرتب بستهي

.ديآگاه شو

شوند، يافت ميدر هستيدل يکه شما ما يها از مخازن درست

مخزن يتيد امنياضافه نمودن کل يبه عنوان مثال برا

و سپس به لبه كنيدافت ير دريد را به کمک دستور ز

Import Key File مخازن يتيامن يدهايکل( .كنيدک يکل

).ديافت کنwget -c http://medibuntu.sos-sts.com/repo/medibuntu 1 Update

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٥١

١رسانيه روز اضافه نمودن مخازن ب

توان يم يليتکم ه روز رسانياضافه نمودن مخازن ب يبرا

.عالمت بزنيد

ين کنييد تعيتوان يم Automatic updates در بخش

آگاه شو ه روز رسانينکه شما از وجود بيا ايروز شوند و ه ب

يتيامن يدهاياضافه نمودن کل

ها از مخازن درست بسته كه دينکه مطمئن شويا يبرا

به عنوان مثال برا .يدين مخازن را اضافه نمايا يتيد امنيکل بايد

Medibuntu د را به کمک دستور زيل کليابتدا فا

Authentication دکمه يرفته و روImport Key File

افت کنيآن مخازن در يد از راهنماهايتوان يرا م ياضافsts.com/repo/medibuntu-key.gpg

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

.ر اضافه شودير زيمانند تصو يتيد امن

و اضافه شوند، يد، بررسيا که اضافه نموده ي

را فشار Reload دکمه .باز شود Reload د تا پنجره

افت فهرست يدر و همچنيند، يده يکه در مخازن انجام م

فهرست مخازن را د يستم شما همواره بايس ي

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٥٢

د امنيد تا کليل را بدهيآدرس فا خود ستميس ياز رو

فهرست مخارن به روز رساني

يمخازن يها نکه فهرست بستهيا يان کار و برايدر پا

د تا پنجرهيرا فشار ده close ر دکمهير زيمانند تصو

.ديده

که در مخازن انجام م يراتيياعمال تغ يکه برا كنيدتوجه

يموجود رو يها فهرست بسته به روز رسانيد و يجد

.كنيد روزه ب

��� آر'�دي هي '�

deb http://archive.ubuntu.ir/ubuntu/

deb http://archive.canonical.com/ubuntu

deb http://medibuntu.sos-sts.com/repo/

deb http://wine.budgetdedicated.com/apt

deb http://ubuntu.beryl-project. org/

deb http://apt2.freespire.org/CNRUbuntu/ skipjack

deb http://edevelop.org/pkg-e/ubuntu

deb http://kubuntu.org/packages/kde4

deb http://www.elisanet.fi/mlind/ubuntu/ deb http://www.elisanet.fi/mlind/ubuntu/

است، در صورت نصب ۸,۱۰دهنده نسخه ابونتو

1 Font

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٥٣

اوبونتو يموجود برا ياز مخازن اضاف يبرخ

اوبونتو يرانيمخزن کاربران ا •ir/ubuntu/ intrepid main non-free

Canonical يمخازن تجار •com/ubuntu intrepid -commercial main

medibuntu مخازن •com/repo/ intrepid free non-free

wine مخازن •com/apt intrepid main

Beryl مخازن •org/ intrepid main

Freespire CNR مخازن •org/CNRUbuntu/ skipjack- intrepid main

enlightenment e17 زکاريمخازن م •e/ubuntu intrepid e17

KDE 4 مخازن •org/packages/kde4-3.80.3/ intrepid main

١ها قلم يمخازن برخ •fi/mlind/ubuntu/ intrepid fonts fi/mlind/ubuntu/ intrepid experimental

دهنده نسخه ابونتو نشان intrepidتوجه كنيد در مخازن باال كلمه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٥٤

نسخه مربوطه هاي ديگر ابونتو كه نشان دهنده هاي ديگر بر روي سيستم خود بايد از نام نسخه

.باشد استفاده كنيد مي

مخازن يت خط فرمانيريمد

Ubuntu يبرا sources.list ليش فايرايم و ويتنظ

ن يا يبرا .توانيد مواردي را كم يا زياد كنيد مي شماشوند و در اين فايل مخازن ابونتو نگهداري مي

:ديه کنيته sources.list ليبان از فايک نسخه پشتيکار اول sudo cp /etc/apt/sources.list /etc/apt/sources.list_backup

:ديش کنيرايرا و sources.list ليحال فاsudo gedit /etc/apt/sources.list

:اضافه كنيدد را ينيب يمنکه در داخل آن را يو خطوطdeb http://archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid main restricted multiverse universe deb-src http://archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid main restricted multiverse universe deb http://archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -updates main restricted multiverse universe deb-src http://archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -updates main restricted multiverse universe deb http://archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -backports main restricted universe multiverse deb-src http://archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -backports main restricted universe multiverse deb http://archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -security main restricted universe multiverse deb-src http://archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -security restricted main multiverse universe # deb http://archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -proposed main restricted universe multiverse # deb-src http://archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -proposed main restricted universe multiverse deb http://ir.archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid main restricted multiverse universe deb-src http://ir.archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid main restricted multiverse universe deb http://ir.archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid - updates main restricted multiverse universe deb-src http://ir.archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -updates main

�: ه1�) �����د� و �� از ا"�� آر'�دي هي '�

٢٥٥

restricted multiverse universe deb http://ir.archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid - backports main restricted universe multiverse deb-src http://ir.archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -backports main restricted universe multiverse deb http://ir.archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid - security main restricted universe multiverse deb-src http://ir.archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -security restricted main multiverse universe # deb http://ir.archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -proposed main restricted universe multiverse # deb-src http://ir.archive.ubuntu.com/ubuntu/ intrepid -proposed main restricted universe multiverse deb http://archive.canonical.com/ubuntu intrepid partner deb-src http://archive.canonical.com/ubuntu intrepid partner ###################################### ###################################### ###################################### ## GPG key-file: wget -q http://packages.medibuntu.org/medibuntu-key.gpg -O- | sudo apt-key add - deb http://packages.medibuntu.org/ intrepid free non-free #deb-src http://packages.medibuntu.org/ intrepid free non-free ## GPG key-file: wget -q http://wine.budgetdedicated.com/apt/387EE263.gpg -O- | sudo apt-key add - deb http://wine.budgetdedicated.com/apt intrepid main #deb-src http://wine.budgetdedicated.com/apt intrepid main ## GPG key-file: gpg --keyserver subkeys.pgp.net --recv A7C6F0DF && gpg --export --armor A7C6F0DF | sudo apt-key add - deb http://e17.dunnewind.net/ubuntu intrepid e17 ## LAUNCHPAD REPOSITORIES deb http://ppa.launchpad.net/reacocard-awn/ubuntu intrepid main #deb-src http://ppa.launchpad.net/reacocard-awn/ubuntu intrepid main deb http://ppa.launchpad.net/mozillateam/ubuntu intrepid main deb http://ppa.launchpad.net/adnarim/ubuntu/ intrepid main multiverse restricted universe

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٥٦

deb http://ppa.launchpad.net/do-core/ubuntu intrepid main deb http://ppa.launchpad.net/tualatrix/ubuntu intrepid main #deb-src http://ppa.launchpad.net/tualatrix/ubuntu intrepid main deb http://quozl.netrek.org/pptp/pptpconfig ./ deb ftp://ftp.gnome.org/ubuntu intrepid main multiv erse restricted universe

ر يدستورات ز يرا با اجرا dunnewind و Wine و Medibuntu د مخازنياست که کل حال الزم

:دينصب کنwget -q http://packages.medibuntu.org/medibuntu-key.gpg -O- | sudo apt-key add - wget -q http://wine.budgetdedicated.com/apt/387EE263.gpg -O- | sudo apt-key add - gpg --keyserver subkeys.pgp.net --recv A7C6F0DF && gpg --export --armor A7C6F0DF | sudo apt-key add -

داده به شما OK يد تا خروجينبود، مجدداً دستورات را اجرا کن OK دستورات فوق ياگر خروج

.شود

:دير را اجرا کنيو دستورات ز شويدنترنت وصل يحال به اsudo apt-get update sudo apt-get upgrade

يل شده و اوبونتويست مخازن تکميحال ل .برنامه الزم از اينترنت دانلود شوندد که يو اجازه بده

.شده است يروزرسان شما به

حيچند نکته و توض

ر يمخازن غ) است ح داده شدهيز توضيگونه که در مقابلشان ن همان(ن مخازن ياز ا يبرخ •

ت استفاده از يمسئول .مختلف آماده شده اند يها ا شرکتيهستند که توسط افراد Ubuntu يرسم

.به عهده خود شماست ير رسميمخازن غ

# آنها عالمت يد، ابتدايير فعال نماياز مخازن ذکر شده را غ يد برخيليکه ما يدر صورت •

.ديبگذار

را از # د، عالمت ينمائ ر فعال هستند را فعالياز مخازن که غ يد برخيليکه ما يدر صورت •

.ديآنها بردار يابتدا

ک ابزار يکه Synaptic قيد از طريتوان ينترنت ميرات، با اتصال به ايين تغيپس از اعمال ا •

ينرم افزار يها هستند، بسته يخط فرمان يکه ابزارها aptitude اي apt-get اياست و يکيگراف

.دييدلخواه خود را نصب نما

�: ه1�) �����د� و �� از ا"�� آر'�دي هي '�

٢٥٧

ها افتين دريبه ا يازيباشند که معموال ن يها م بسته ١منبع افتيجهت در deb-srcمخازن •

نترنت يشما از ا يافتيد، تا حجم درييرفعال نمايها را غ د آنيتوان يل مين دليوجود ندارد، به هم

.کمتر باشد

يها هستند که هنوز در حال تست کردن و گزارش باگ ييها برنامه يحاو proposedمخازن •

د که يخواه ياگر م .هستند يروزرسان ر و بهييدر حال تغ ان مخازن دائميلذا ا .باشند يم ياحتمال

در قصد داريدو اگر كنيدرفعال يغ ان مخازن ري، اشودنترنت کمتر ياز ا يافتيدر برنامه هاي حجم

آنهاست يرا که در ابتدا# د، عالمت يم باشيبرنامه سه ٢يهاخطاتست کردن و گزارش کردن

.ديبردار

dpkg له ابزاريدر اوبونتو به وس ٣ها بستهبه يدسترس

dpkgهين تر از الييپا يه ايدر ال apt ن بدان معناست کهيا .کند يافزارها کار م نصب نرم يبرا

dpkg، ابزارهايDebianبر پايه يها ستميدر س .کند يم ها کار بستهبا dpkg توسط apt لزوما

باشيددقت داشته .کنند يکار م Redhatبر پايه يها ستميدر س yum و rpm ه بهيقا شبيدق aptو

موارد يکن در بعضيل ،کند يفراهم م اک کاربر اوبونتو ري ياز هايتمام ن apt شتر موارديکه در ب

ک از يم ابا کد بستهک يم ينيم ببيخواه يکه م يمثال زمان .باشد يم dpkg اج به استفاده ازياحت

Y ليحاال به اشتباه فا و ديده انصب کر ار X بستهد يفکر کن( .ارتباط است ستم دريس يها ليفا

)کنند يل استفاده مين فاياز ا ييها بستهم چه ينيم ببيخواه يم ،پاک شده است

:مي شوداستفاده ، dpkgاز دستورات زير براي كار با بسته هايي

.دهد يش ميفوق را نما بستهنصب شده با يلهايفاdpkg -c .deb file

.دهد ينصب شده به کاربر م بستهرا در مورد ياطالعاتdpkg –I .deb file

.دهد يمورد نظر م بستهرا در مورد ياطالعاتdpkg –p package

ک يتواند شامل يل فوق مياسم فا( .ل مورد نظر در آنها قرار داديگردد که فا يم ييها بستهبدنبال

).ل قرار دارنديفا يآن تعداد ز باشد که دريآدرس نdkpg –S filename

.کند يست مينصب شده را ل يها بسته dpkg –l

نصب شده از قبلها بايد بسته .دهد ينشان م را ها بستهنصب شده از تمام يهال يست فايل

.باشند

1 Source 2 Bug 3 Package

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٥٨

dpkg -L package .دهد ينصب شده را نشان م بستهعت يوض

dpkg –s package .کند يفوق را نصب م بسته

sudo dpkg –i .deb file .مانند يم يفوق باق بسته يها ليفا ، وليکند يم uninstall مورد نظر را بسته

sudo dpkg –r package .کند يرا پاک م config يلهايکند و فا يم uninstall مورد نظر را بسته

sudo dpkg –P package همه permission د کهيدقت کن .کند يفوق را از حالت فشرده خارج م بستهداخل يها ليفا

.گردند به حالت اوليه برمي ها ليفاsudo dpkg -x .deb file directory

.دياستفاده کن root يدسترسسطح ها از بستهکردن uninstall نصب و يبرا بايد ديدقت کن

apt له ابزاريها در اوبونتو به وس بستهبه يدسترس

:ها در اوبونتو سه روش وجود دارد بستهبه يدسترس يبرا

APT :بر پايه يستم عامل هايها در س بستهستم نصب ين سيترين و قويساده تر Debian.

dpkg :ينصب از رو يبرا يدستور CD ياDVD ينترنتير ايا منابع غيو.

aptitude :هاي بر پايه عاملستم يرابط نصب در سDebian وابستگي ها يريرهگ يليکه به دل

.باشد يار مورد توجه ميبس dependencyيا

ر يتوان با کمک دستور ز يم ،شود ينصب م CDا يو DVD يمعموال اوبونتو از رو نکهيبا توجه به ا

.نصب شده را مشاهده کرد يها بسته به اطالعات مربوطapt-cache stats

:اطالعات مربوطه به شرح زير مي باشد ستميسدر يك به عنوان مثالuser@ubuntu:~$ apt-cache stats Total package names : 32432 (1297k) Normal packages: 24754 Pure virtual packages: 536 Single virtual packages: 1851 Mixed virtual packages: 235 Missing: 5056 Total distinct versions: 27221 (1415k) Total Distinct Descriptions: 27221 (653k) Total dependencies: 187820 (5259k) Total ver/file relations: 29388 (470k) Total Desc/File relations: 27221 (436k) Total Provides mappings: 5212 (104k) Total globbed strings: 132 (1729) Total dependency version space: 952k

�: ه1�) �����د� و �� از ا"�� آر'�دي هي '�

٢٥٩

Total slack space: 85.5k Total space accounted for: 8633k

توسعه البته .وجود داردنصب شده بسته ۲۰۰۰۰تازه نصب شده است حداقل كه ک اوبونتويدر

قرار در دسترس كاربران ،اجازه يدارا يها بسته کنند که فقط يار دقت مياوبونتو بس دهندگان

.گيرد

ن امکان از بروز يا ،ر استيامکان پذ root فقط با اجازه يستميرات سييستم عامل اوبونتو تغيدر س

ن جهت نصب نرم افزارها يبه هم .کند يم يريجلوگ يرات مخرب توسط کاربر به طور اتفاقييتغ

.رديانجام گ sudo و با کمک دستور root با اجازه يستيمعموال با

ينگهدار etc/apt/sources.list/لياوبونتو در آنها قرار دارند در فا يافزارها که نرم يست منابعيل

كه همان مخازن ابونتو به باشد يدر سراسر جهان م ييسرورها آدرس ست شاملين ليا .شوند يم

.کرد رسانيست را به روزين ليست ايبا يم يهر از گاه .آيد شمار مي

.کند يم رسانيست فوق را به روزيل زير دستور sudo apt-get update

.رود ينصب شده به کار م بستهک يدر مورد ياطالعات فهميدن براي زير دستورapt-cache search keyword

.رود به كار مي source.list فايل موجود در برنامه هاي يتمام نصب يرادستور زير بsudo apt-get install package

فقط در آدرس و کند ينترنت گرفته اما نصب نميمورد نظر را از ا دستور زير بسته

var/cache/apt/archives کند يره ميذخ. sudo apt-get -d install package

.رود يمورد نظر به کار م بستهنشان دادن اطالعات در مورد يبرادستور زير apt-cache show package

دتر آنيدر صورت موجود بودن نسخه جد و کرده بررسيه را نصب شد يها بسته يتمامدستور زير

.کند يمبه روز رساني راsudo apt-get upgrade

به روز رساني ين دستور برايا البته .کند يمبه روز رساني ستم را يس هاي برنامه کلدستور زير

.شود يستم عامل به کار برده نميسsudo apt-get dist-upgrade

يقرار م var/cache/apt/archives ل نصب درياز فا يک کپيدر هنگام نصب برنامه ها دستور زير

ن آدرس پاک ينصب نشده از ا يها و همچنين بسته فوق يها بستهل نصب ين دستور فايبا ا .رديگ

.شود يمsudo apt-get autoclean

يباز کردن فضا يبرا(.کند يرا پاک م var/cache/apt/archives يها ليتمام فا دستور زير

)يخالsudo apt-get clean

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٦٠

يها ليبه کار برود فا purge اگر بدون .کند يپاک م config يها ليبا تمام فا ار دستور زير بسته

config کند يپاک نم ار. sudo apt-get --purge remove package

يبرا معموالً انجام شده باشد وبه درستي کند که نصب قبال يم بررسيدر هنگام نصب دستور زير

.رود يبه کار م unmet dependencyخطايرد کردن sudo apt-get -f install

.دهد ينصب شده را نشان م يها بسته ١دستور زير نسخهapt-config -V

.دهد ينشان م را شناسد يم apt را که gpg يدهايکلدستور زير sudo apt-key list

.دهد ينصب شده را نشان م يها بستهمشخصات دستور زير apt-cache stats

.دهد ينشان م نبودن،نصب در صورت يحت ار بسته يها dependency ملزوماتدستور زير apt-cache depends

.دهد ينصب شده را نشان م يها بستهتمام دستور زير apt-cache pkgnames

۸,۱۰ارتقا به اوبونتو يراهنما

٢باک يبز باست و نام آن به معني در زمان چاپ كتاب فوق ن نسخه اوبونتويآخر ۸,۱۰اوبونتو

.باشد يم

.دهد يکاربران نم يرا به تمام ۸,۱۰شنهاد ارتقا به اوبونتو يپ LTS ۸,۰۴فرض اوبونتو شيبه طور پ

ک ي ۸,۱۰مدت است و اوبونتو يطوالن يبانيک انتشار با پشتي ۸,۰۴است که اوبونتو به اين دليل

يشود و به سادگ يم يبانيکامال پشت ۸,۱۰ به اوبونتو ۸,۰۴البته ارتقا از اوبونتو .است يانتشار عاد

.ر استيامکان پذ

.وجود دارد ۸,۱۰به اوبونتو ۸,۰۴م از اوبونتو يمستق يامکان ارتقا •

.شده باشدها انجام يروز رسانه ب يقا تمامتد که قبل از اريمطمئن شو •

ها و را که شامل اخطار نکات انتشار ۸,۱۰که قبل از ارتقا به اوبونتو شود ميشنهاد يپ •

.ديمطالعه کن زيرآدرس از ست رااشناخته شده خطاهاي يبرا يشنهاديپ يها حل راهhttp://www.ubuntu.com/getubuntu/releasenotes/810

شود پيشنهاد مي ديرا دار ۸,۱۰ه اوبونتو بقا تقصد ار ۸,۰۴ تر از نييپا يا اگر شما از نسخه •

.ديمطالعه کنرا زيرآدرس قا تار يبدست آوردن اطالعات الزم برا يبراhttps://help.ubuntu.com/community/Installation/UpgradeFromOldVersion 1 Version 2 Intrepid Ibex

��� آر'�دي هي '�

خود را به ياوبونتو ،نترنتيق شبکه اير از طر

System>Administration>Software Sourcesديرا اجرا کن.

Show new distribution release را به Normal release ر ييتغ

System> ديرا اجرا کن.

�: ه1�) �����د� و �� از ا"���'

٢٦١

نسخه دسکتاپ يق شبکه برايارتقا از طر

ر از طريه زيدنبال کردن رود با يتوان يم يشما به راحت

.ديارتقا ده ۸,۱۰نسخه

۱- System>Administration>Software Sources

Show new distribution releaseد ويبرو Updates به لبه -٢

.ديبده

۳- System>Administration>Update Manager

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

.ديک کنيها کل

ها اقدام به نصب آن Install updates دينصب وجود داشت با زدن کل

.د

.مي دهدد را اطالع يکه به شما وجود نسخه جد

.مي شوداستفاده وجود ندارد،

.ديکن كپيسک خام يد يرون را بر آ

http://releases.ubuntu.com/8.10/

ق يشنهاد ارتقا از طريکه به شما پ مي شودک صفحه باز

.دياجرا کن Alt + F2 با کمک زدنرا رgksu "sh /cdrom/cdromupgrade"

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٦٢

ها کل يروز رسانه وجود ب يبررس يرا برا check ديکل -٤

نصب وجود داشت با زدن کل يبرا يروز رسانه اگر ب -٥

ديفشار ده را check ديان دوباره کليد و پس از پايکن

که به شما وجود نسخه جدنشان داده مي شود پيغامي -٦

.ديرا بزن upgrade ديکل -٧

Alternate سکيق ديارتقا از طر

وجود ندارد،نترنت يکه امکان اتصال به ا ين روش هنگاميااز

آو كنيد دانلود از لينك زير را alternate سکيد - ١

ک صفحه باز ي .ديسك را درون درايو قرار دهيد – ٢

.داده مي شود Alternate سکيد

ريصفحه مورد نظر باز نشد ، دستور ز يلياگر به هر دل

��� (,� :����' �)#!�8#� و) ا"28#�4( ��� آ��' ه

٢٦٣

و كامپايل برنامه ها) اسكريپت( نويسيبرنامه : نهمفصل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٦٤

Shellط يدر مح يسيپت نوياسکر

shell script مثل ( .شوند تا اجرا شوند مجموعه دستوراتي است كه به دنبال هم نوشته مي

MS Win/DOS)در cmd و bat يها ليفا test.sh: echo "Hello World!"

ل يل به فايتبد text ليم که فايهبخوا راگو ميسيبنو sh test.sh مانند يد دستورياجرا با يبرا

chmod +xبا دستور ال ريم و فايکنمي وارد ار bin/sh/!#دستور ل يدر اول فا شود، يياجرا

test.sh رگيد يياجرا يها ليمثل فا ار ليم فايناتو يم اينبعد از و ميل کنيتبد ييل اجرايبه فا

:مياجرا کن./test.sh

"\"م از يسيبنو يخط بعددر آن را و ادامه دهيمان يپا يبه خط جار خواهيم مي گاههر •

:ميکن ياستفاده مecho \ "Hello"

زير به هم دو قسمت .و بلعکس ودش يم محسوب" ; "معادل مي رويمکه به خط بعد وقتهر •

:عادلندمif true then echo "Condition is true" fi if true; then echo "Condition is true"; fi

رهاييمتغ

.شوند يم يفراخوان name$ شوند و با ياختصاص داده م name = value رها به صورتييمتغMyname="ALI" echo "My name is $myname"

read دستور

.مينابخو ارها رييمتغ يم از وروديناتو يم read با دستورread varname

if بلوک

:ر استيبه صورت ز if ساختارif condition then commands [elif condition then commands] [else commands] fi

��� (,� :����' �)#!�8#� و) ا"28#�4( ��� آ��' ه

٢٦٥

و elif يها قسمت .وارد مي كنيم commands يجاو دستورات را به condition يبه جاشرط را

else نوشتن يبرا .هستند يارياخت condition از برنامه توانيم به دو صورت مي مختلف يها test

:كنيم استفاده

• test condition • [condition ]

:مثالread name

if [$name = "ALI"] then echo "Your name is ALI" elif [$name = "Mahdi"] then echo "Your name is Mahdi" else echo "I don’t know you" fi

shell و اگر دکن ياجرا م اند دستورات رابرگرد او اگر مقدار صفر ر دکن يم اجرا ار يشرط ورود

مانند خانواده ييها زباندر برعکس و) ندک ياجرا م ار else اينكه اي ( دکن ير صفر بود اجرا نميغ

C در ،Shell، ارزشصفر True ارزش ،ر صفريو غFalse دارد.

test مختلف يپارامترها

:آن ها را اينجا ذكر مي كنيماز يبعضد كه دار ياديز يپارامترها test دستور

: exp = عبارت، str = :رشته، int = :لياسم فا = ،حيعدد صح file .

exp : !exp باشدمي غلط (not)

exp1 : exp1 -a exp2 و exp2 باشند مي هردو درست (and)

exp1 -o exp2 :exp1 اي exp2 باشند مي ا هردو درستي (or)

str1 = str2 :str1 برابر str2 باشد مي

str1 != str2 :str1 مخالف str2 باشد مي

int1 -eq int2 : int1 برابر int2 باشد مي

int1 -nq int2 :int1 مخالف int2 باشد مي

int1 -gt int2 :int1 تر از بزرگ int2 باشد مي

int1 -ge int2 :int1 يا مساويتر بزرگ int2 باشد مي

int1 -lt int2 :int1 تر از کوچک int2 باشد مي

int1 -le int2 :int1 يا مساويتر کوچک int2 باشد مي

-e file :file باشدمي جود مو

-d file :file اشد مي ب يرکتورياک دي

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٦٦

-f file :اگر file است يل معموليک فايو مي باشدوجود م

.را وارد كنيد man test در ترمينال دستور شترياطالعات ب يبرا

ها حلقه

while بلوکwhile condition do commands done

commands )صفر باشد condition ياز اجرا يکد خروج(درست باشد condition که يتا وقت

.دشو ياجرا م

while د حلقهيرس ۵ها به تعداد آن يو وقت در صفحه چاپ مي كند x کيه يهر ثان در اين مثال

درس يان ميبه پاa= while ["$a" !="....."] do a="$a." echo x sleep 1 done

م ياستفاده کن until condition م ازيتوان يم while ! condition يبه جا •a= until ["$a" = "....."] do a="$a." echo x sleep 1 done

for بلوک

for name in list do commands done

دريگ يبه خود م ار list رياز مقاد يکي name رييمتغ، command يهر بار اجرا يبه ازا

چاپ مي كند ار ۶تا ۱اعداد اسكريپت نياfor number in 1 2 3 4 5 6 do echo -n "$number " done echo

.دسينو يم ار يجار يرکتورياد يها لياسم تمام فا اسكريپتن ياfor fn in * do

��� (,� :����' �)#!�8#� و) ا"28#�4( ��� آ��' ه

٢٦٧

echo $fn done

continue و break يدستورها

با دستورو رود يشود و دوباره به اول حلقه م يحلقه اجرا نم يبعد يدستورها continue با دستور

break شود يشود و برنامه از حلقه خارج م يحلقه اجرا نم يبعد يدستورها.

يم جلويکناستفاده continue اي break ا چند باريم دو يخواه يم و ميتو در تو دار يها اگر حلقه

:ميکن يتعداد را وارد من دستورات يا

سد ينو يرا م ۷۳قبل از يتمام اعداد دو رقم اسكريپت نياfor a in 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 do for b in 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 do echo "$a$b" if ["$a$b"="72"] then break 2 fi done done

case بلوک

case name in match1) commands ;; match2) commands ;; esac

case از if نيچند يم به جايتوان يم ميکن ير را بررسييک متغيمختلف يم مقدارهايخواه ياگر م

از " | "ها را با آن) ک عبارتيبا (م يکن يم چند مقدار را بررسيخواهبکه يدر صورت مياستفاده کن

مثال :ميکن يگر جدا ميهم دname|NAME) commands ;;

:مثالecho -n "Enter your command: " read cmd case $cmd in listFiles) ls ;;

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٦٨

showDirectory) pwd ;; calender) date echo cal ;; *) echo "OOoops commands are: listFiles, showDirectory, calender" ;; esac &&و ||

command1 && command2 اجرا نيز command2 )درست(صفر بود يکند و اگر خروج يرا اجرا م command1 ن دستوريا

.شود يم[ -f fileName ] && ./fileName

را اجرا کن در وجود داشت آن fileName لياگر فا يعني) كه بسيار كاربردي است(ن قطعه کد يا

.دهد يانجام نم ين صورت کارير ايغ

م يکن ياحاطه م "{} "با اها ر م آنيدهم چند کار انجام ياگر بخواه •

،ر صفر بوديغ command1 ياگر خروج يعني .عمل مي كند ”&&“ رعکس ب ” || “

command2 شود ياجرا م.

:تعيين جهت

: وجود دارد يخروج/يسه نوع ورود shell در

standard input:اسم keyboard از يورود .۱

standard output:اسم console به يخروج .۲

standard error :خطاها اسم يبرا console به يخروج .۳

.ندارد تفاوتيچ يه stdout با stderr الزم بدانيد كه

[n] > file :ا شمارهياستاندارد يخروج n را در file زد ير يم

[n]>> file :ا شمارهياستاندارد يخروج n يرا در انتها file کند يرا پاک نم زد و آنير يم

[n]< file :ا شمارهياستاندارد يورود n را از file خواند يم

[n]<> file :ليفا file اياستاندارد يو خروج يورود يرا برا n کند يباز م

[n1]>&n2 :ا شمارهياستاندارد يخروج n1 را به n2 فرستد يم

��� (,� :����' �)#!�8#� و) ا"28#�4( ��� آ��' ه

٢٦٩

[n1]<&n2 :ا شمارهياستاندارد يورود n1 را به n2 فرستد يم

[n]<&- :اياستاندارد يورود n بندد يرا م

[n]>&- :اياستاندارد يخروج n بندد يرا م [n]<< endWord write here and here endWord

.فرستاده مي شود n اياستاندارد يبه ورود است،نوشته شده endWord ن دو تايهرچه ب

:نشان داده نشود يچ خروجيه cmd د از دستوريخواه ياگر مcmd 2>&1 >/dev/null

/dev/null در آن چيزي ريخته شود به جايي منتقل هچ هرماند و ميک سطل آشغال يمثل

.شود نمي

Pipe مرتب sort دستور م و بايريبگ ls دستور را با يرکتورياک دي يها ليم اسم فايخواه يم ميفرض کن

:ميکنls > temp sort < temp

خوانده را ک دستور ي يما از خروجيمستق Pipeبه كمك ميتوان يل واسطه مياستفاده از فا يبه جا

.ميهبد يگريد يو به ورودls | sort

توابع و پارامترها

ن يمطالب ا همه علت نيهم به .برعكسک نوع برنامه هستند و يتوابع shell در برنامه نويسي

برقرار ) ک برنامه استيکه خودش (بدون تابع هم اسكريپت کي يبرا) ف تابعيبه جز تعر(قسمت

.مي باشد

ف تابعيتعر

FunctionName() { commands . . . return exitStatus }

exitStatus شود يدر نظر گرفته م يح است که به عنوان خروجيک عدد صحي.

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٧٠

تابع فراخواني

نيز يو کد خروج ميکن استفاده syntax نااز هم است، مي توانيم ن برنامهاتابع هم كه ييجاآناز

.ودش يره ميذخ?$ ر ييمتغ در )ستابرنامه كيکه آنجايياز (func param1 param2

که است نيا ي که معموال نشان دهنده ودش يره ميذخ? درکه ددار يکد خروج كيهر برنامه

.خيرا يبرنامه درست اجرا شده ali:~$ ls / bin cdrom etc initrd lib media opt root srv tmp var boot dev home initrd.img lost+found mnt proc sbin sys usr vmlinuz ali:~$ echo $? 0 ali:~$ ls /err ls: /err: No such file or directory ali:~$ echo $? 2

exit م از تابعيا از کل برنامه خارج شويم ين کنيمع ار shell script نکه کد خروج کليا يبرا

.ميکن ياستفاده م

مثال exit 2

پارامترها

.ودش يره ميذخ 0$ در نيز و پارامتر صفرم ...و 2$در ، پارامتر دوم 1$ درپارامتر اول test.sh: #!/bin/sh echo "0 = $0 1 = $1 2 = $2" ali:~$ ./test.sh hello world 0 = ./test.sh 1 = hello 2 = world

خاص يپارامترها

)که اجرا شده يقين طرابه هم(ست ان اسم برنامه اهم (0$)پارامتر صفرم •

.دکن يتعداد پارامترها را مشخص م#$ ر يمتغ •

شود پارامترها را جداگانه يل ميتبد string به ياست که وقترها ييشامل تمام متغ@$ ر يمتغ •

.کند يمشخص م

شود پارامترها به هم يل ميتبد string به يرها است که وقتييشامل تمام متغ $*ر يمتغ •

)باشد مي space که معموال(ست ا IFS ريين کاراکتر متغيها اول ن آنيو ب متصل مي شوند

.مي باشد يجار shell شماره پروسه$$ ر يمتغ •

.است Pipeن يا آخري background ن دستوريشماره پروسه آخر$ !ر يمتغ •

��� (,� :����' �)#!�8#� و) ا"28#�4( ��� آ��' ه

٢٧١

:مثالtest.sh: #!/bin/sh echo "0=$0" echo "#=$#" echo "@=$@" for a in "$@"; do echo $a done IFS="/" echo "*=$*" for a in "$*"; do echo $a done echo "\$=$$" ali:~$ ./test.sh "hello world" hello2 world2 0 = ./test.sh # = 3 @ = hello world hello2 world2 hello world hello2 world2 * = hello world/hello2/world2 hello world hello2 world2 $ = 19750

VI Improved (Vim) با ييآشنا

Vim ندوز يو ينوکس و حتيل/کسيوني يهاستم عامل يس يبرا يمتن يل هايراستار فايک وي

يم به جاي كنسولالبته .ندارد X طياز به محيبرنامه تحت کنسول اجرا شده و ن اين .باشد مي

.دياستفاده کن نيز مي باشد يکيرابط گراف يکه دارا GVIM د ازيتوان

Vimدر که دار مناسب داريبس يژگيچند و editor دا کرديبا هم پ ار آنها همه توان ر نميگيد يها:

شما با يعني مي باشد، commandكار كردن با يژگين ويد و مهم تريناد بديکه با يزين چياول

ط يد که با استفاده از محيمتن اعمال کن يرا رو يراتييد تغيتوان يم command کياستفاده از

يسيکه سرعت شما در برنامه نو شود باعث مين مسئله يهم .ر خواهند بوديار وقت گيبس يکيگراف

.دور يار باال ميبس

vim بلکه .ديباز کن ترمينال را تانيل کردن برنامه هايکامپا يد که برايندار يازين شما نيهمچن

تنها با اضافه کردن اين كار . اجرا کند ار Shellخود يو حت System Shell تواند دستورات يم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٧٢

،شود يبه آن داده م command mode که در ياول دستوراتشود و انجام مي" ! "كاراكتر کي

.گيرد انجام مي

Vim ياجرا

گر يدستورات د يالبته برخ .ديپ کنيتا را vimدر ترمينال است يتنها کاف Vim ياجرا يبرا

ين کلمات هم به اجرايگر مشتقات ايو د evim, eview, view, gvim, rvim, vimdiffمانند

تک خط را اجرا ييهم حالت اجرا ex دستور .شود يش منجر مير مجموعه هايا زين برنامه يا

version از دستور توانيد ، ميديکن ياستفاده م vim م نسخهاکد براي اينكه بدانيد از .کند يم

.دياستفاده کن

حالت فقط تنها در view باشد، مياستاندارد يکيحالت گراف gvimكه داشته باشيد توجه

.حالت محدود شده آن است rvim و است اما ساده تر gvim مثل eview،کند يکار م يخواندن

Vim شروع کار با

تاري، حالتنوش، حالت يدستور ، حالت١حالت معمولي: دارد يشيچند حالت نما vim ويرايشگر

. ex حالت و ٢تصويري

را insert ,i , aيد هاياز کل يکيورود متن يبرا بايد ديسيبنو يزيچ براي اينكه بخواهيددر ابتدا

ن يخروج از ا يد و برايسياکنون متن خود را بنو .وارد شود insert به حالت برنامه د تايفشار ده

ا ي ex حالت .ديرا بزن": "است يکاف يرفتن به حالت دستور يبرا .ديرا فشار ده ESC ديحالت کل

.شود ياجرا م v تصويري هم بااست و حالت يقابل فراخوان ex:خط به خط با دستور يشگررايو

حالت معموليپ نامشان در يما با تاياز آنها مستق يبخش: دستور دارد نوعدو Vimد که يتوجه کن

.در حالت دستور اجرا کرد": "تايپد بعد از يگر را بايبخش دو قابل اجرا هستند

در متن پيمايش

هم و حذف متن Page Down, Page Up راست همراه با و چپ،نييپا ،باال يد هاياستفاده از کل

.وجود داردهم يگريد يروش ها vim در .قابل امكان است Del, Backspace يد هايبا کل

يورود يدهايکل اتيعمل

ctrl+u رود يم صفحه باال مينبه اندازه

ctrl+d ديآ ين مييم صفحه پاينبه اندازه

واحد کلمه

w رود يم يکلمه بعد يبه ابتدا

b رود يم يکلمه فعل يبه انتها

1 Normal 2 Visual

��� (,� :����' �)#!�8#� و) ا"28#�4( ��� آ��' ه

٢٧٣

e رود يک کلمه جلو مي

واحد جمله

) رود يک جمله به جلو مي

( رود يک جمله عقب مي

واحد پاراگراف

} رود يک پاراگراف جلو مي

{ رود يک پاراگراف عقب مي

اضافه کردن متن

a کردنadd نشانه گر چيزي بعد از

i کردنinsert جاي نشانه گر در

o کردن open دير خط جديدر ز

A کردن Add يخط فعل يدر انتها

I کردن Insert يخط فعل يدر ابتدا

O کردن Open خط يباال

.است space کيدر فقط w و e که فرقالزم به ذكر است •

سه wبار زدن كليد ٣با مثال .ن دستورها مشابه اپراتور نگاه کرديتوان به ا يکه م كنيدتوجه

.سدينو يز آن را ميگر نيبار د ۳بعد از نوشتن خط oبار ٤با زدن ايرود يواحد کلمه در متن جلو م

: دستوراتي ديگر

dd اي D کند يخط را تا آخر حذف م

yy کند يم يخط را تاآخر کپ

p ١چسباند ميخط را تا آخر

q: شود يخارج م vim از

w: )ديسيل را بنوينام فا بايدد يکن يره ميل را ذخين بار فاياول ياگر برا( .کنديم save ل رايفا

G رود ين خط مآاگر قبلش عدد باشد به .رود يبه انتها م

undo( u ( گرداند يرات را به حالت قبل بر مييتغ

redo( ctrl+r( گرداند يه به شکل اول بر مرد دوبايکرده ا undo که ار يزيچ

1 Paste

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٧٤

.هستند ١حساس به بزرگي و كوچكي حروف ن دستورهايد که همه ايتوجه کن: copy & paste| yank and put

که ييرا به جا گر نشانست يکاف .شود ياستفاده م p و y از چسباندن و يکپ يبرا vim در

د و بعد در مکان مناسب يرا مشخص کن ...ا جمالت و يتعداد کلمات y از د و بعديد ببريخواه يم

p است از يهم کاف چسباندن يکند و برا يم يکلمه کپ ۴به اندازه y4wمثال دستور .بچسبانيد

يينجا توانايدر ا .دياستفاده کن reg: شده هم از يه محتوات کپيدن کليد يبرا .دياستفاده کن

.دينيب يهم به وضوح م اب دستورات ريترک

VIMكم استفاده در يژگيچند و

جستجو در متن

جستجو را به / ن است که ين دو در ايفرق ا .مي توانيد در متن جستجو كنيدا ؟ ي/ با استفاده از

case به صورت vim البته جستجو هم در .دهد ين انجام مييسمت باال و ؟ جستجو را به سمت پا

sensitive ده گرفتن آن ازيناد يبرااست که :set ignorecase برگشت به حالت قبل از يو برا

:set noignorecase جستجو مي توان به همراه دستورات د کهينن توجه کيهمچن .دياستفاده کن

.اضافه كردپارامتر vim در

.برد يآن م يرا به انتها نشانه گرگشته و int دنبال کلمه int e/ مثال

٢كردن متنپر رنگ

دستورات را رنگي Vim ،باشد ...و html. اي cpp. اي c. ک پسوند آشنا ماننديل ياگر پسوند فا

و براي غير فعال ( .فعال كنيد syn on: آن را با دستور ييتوانا براي اين منظور بايستي .كند مي

با وارد كردن دستور ،ل شما بدون پسوند باشدياما اگر فا) استفاده كنيد syn off:كردن از

:syntax enable يبر اساس زبان را ليو بعد نوع فا ن کار را انجام دهديا اعالم كنيد كهبه برنامه

:مشخص كنيد ديسينو يکه م:set filetype=language

set filetype=c: مثال

٣تركيب رنگ بندياستفاده از

بندي رنگد نوع يتوان يم قرار دارد گزيده پيش که در حالت .... colorscheme: با استفاده از دستور

مختف يها رنگ بنديد تا يرا فشار ده tab دکمه colorshceme: بعد از نوشتن .ديرا انتخاب کن

.دينيرا بب

1 Case Sensitive 2 Syntax Highlighting 3 color scheme

��� (,� :����' �)#!�8#� و) ا"28#�4( ��� آ��' ه

٢٧٥

١تو گذاري

,cindent :است گذاريتونوع سه يدارا vim .ار داردير بسيبرنامه تاث يين کار در خوانايا

autoindent, smartindent cindent يبرنامه را بر اساس زبان ها C/C++ واري مي كند ذتوگ autoindent هم بر اساس خط

.کند يکد را مرتب م يقبل

. set ai:ا ي set cin: مثال .ديبکار بر set: است آن ها را بعد از يز کافياستفاده از آن ها ن يبرا

٢تكميل كلمات

.ديکامل کردن متن استفاده کن يبرا Vim خودکار يها يژگيد از ويتوان يم يسيبرنامه نوهنگام

ا بازگشت به حالت ين چند مورد يچ کردن بيئسو يبرا .ديرا فشار ده ctrl+p دين منظور بايا يبرا

.ديرا فشار ده كليدهااست چند بار ياول هم کاف

نشان دادن ابتدا و انتهاي برنامه

د هنگام بستن آکوالد شروعش ياگر زبان را فعال کرده باش .است vim مورد استفاده يژگيک وي %

يبر رو حالت معمولياست در يکاف .ن استيهم چن توضيحاتدر مورد .دهد يرا به شما نشان م

)است shift+5منظور فشار دادن( ديرا فشار ده ٪آکوالد رفته و

٣چند اليه كردن كد

مثال .مي توانيم براي راحت كار كردن آن را اصطالحا تا كنيمشود يده ميچيو پ طوالنيکد يوقت

ن کار کدتان را جمع و جور يا را تا بزنيم، ا موارد مشابهيکند يم درست کار ميدان يکه م يتابع

قرار است يزيکند چه چ يمعلوم م X شود که ياستفاده م zfX ن کار از دستوريا يبرا .کند يم

ياگر م .دارد ٪با يرابطه خوب اين عملن ي؟ همچنيخط قبل ۷ا ي يکلمه بعد ۱۰ .پنهان شود

د يتوجه داشته باش(.ديبزن %zf آکوالد رفته و يبر رو حالت معموليد در يک تابع را ببنديد يخواه

حالتندارد و در يدستور حالتو نوشتن در " : " از بهياست که ن يياز آن جمله دستور ها zf که

يرا رو نشانه گراست يهم کاف اليهک يباز کردن يبرا )رود ين صورت به کار ميبه هم معمولي

.را وارد كنيد zo يا دستورد يآن حرکت ده

Vim در يسيبرنامه نو

ل و يکامپا vim د درون خوديرا که نوشته ا ييد برنامه هايد بتوانيبا Vimبراي نوشتن برنامه در

روش دود با يل باين دليبه هم .استانتخاب نيبهتر Vimنه بدون شک ين زميدر ا .دياجرا کن

:ديداشته باش ييآشنا زير

مثال شما يبرا .را اجرا کند Shellخود يو حت Shell Systemتواند دستورات يم vim تورياد -۱

.نماييدرا مشاهده يو خروج كنيد تان را اجرا و بعد برنامه فراخواني كنيدرا gcc لريد کامپايتوان يم

1 Indention 2 keyword completion 3 Fold

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٧٦

د يناتو يد مثال ميقرار ده" ! "د قبل از آنيد باياجرا کن Vim را در يک دستور خارجينکه يا يبرا

g++ -Wall -O2 -o 404.out!ا دستوريد ينيببرا ها ليفا يتمام ls –a!با استفاده از دستور

404.cpp 404به نام اي كهبرنامه.cpp خطا وجود داشته باشد، و اگر دکن يل ميکامپا را هست

استفاده out.404/.!: د از دستورين برنامه بايا ياجرا ياست که برا يهيبد .كند برنامه اعالم مي

.ديکن

را makefileدستور دين کار بايا يبرا .دياستفاده کن make: ما از دستوريد مستقيتوان يم -۲

و ستين کار نيبه ا يازيد چندان نيکن ليکامپاا ل ريک فايد يخواه ياگر فقط م ،ديسيبنو

که استن يا make حسن دستور .استفاده كنيدmake 404.cpp: ما از دستوريمستق توانيد مي

اگر .دهد يرود و خطا را به شما نشان م يما به آنجا ميدا کرد مستقيدر برنامه شما پ يياگر خطا

يا قبلي يبعد يبه مکان خطاهامي توانيد cp:و cn:بيش از يك خطا موجود باشد با دستورهاي

.دهد يست خطا ها را به شما نشان ميهم ل cl: دستور .ديبرو

Vim ش فرض دريمات پيتنظتغيير

.vimrc كه بصورت مخفي در پوشه ل ين فاياست دستورات مورد نظرتان را در ا يکافhome

ثال در م .ديآن را بساز توانيد مي يوجود ندارد هم به راحت يلين فاياگر چن .دياضافه کن قراردارد

:دينيب يمvimrc. يك اتينجا محتوياset cin set nu! colorscheme koehler syn on cd ~/Desktop/USACO/codes "the folder in which my codes are located in"

.قرار دهيد" "توضيحات بايد متن خود را داخل نوشتن يد برايتوجه کن

يادآوري يبرا ينکات

ا يباشند متفاوت يمختلف اندک يها نسخهدر ،نجاياز موارد ذکر شده در ا قسمتيممکن است

به کار color تر به صورت يميقد يها نسخهدر colorscheme مثال .وجود نداشته باشند هرگز

.دوجود ندار يميقد يليخ يها نسخهدر syn on ا دستوريرود يم

.ديهم استفاده کن shell scripting از Vim توان عالوه بر دستورات خود يم vimrc ليدر فا

شگريرايو Help استفاده از يراهنما

" |"ن دويب كه ديشو يم يد و از همان ابتدا متوجه عباراتيشو يآن م يوارد راهنما help: با فرمان

نکه وارد هر يا يبرا ،باشند يم Help صفحات مختلفن يوند بين عبارات پيدر واقع ا .قرار گرفته اند

ها وندين پيک از ايهر ينشانگر موس را رو: روش اول: راه وجود دارد ۲د ين صفحات شويک از اي

استفاده Ctrl+t يدهايه از کليبازگشت به مکان اول يبرا و ديهرا فشار د [+Ctrlيدهايبرده و کل

د از خود موس استفاده يتوان يحاال م set mouse=a:: دير را وارد کنيدستور ز: روش دوم .ديکن

ن يبه ا يازيد نيکن ياستفاده م GVIM البته اگر از .ديک کنيموارد مورد نظر کل يکرده و رو

.باشد مي فعالفرض شيست و موس به طور پيفرمان ن

��� (,� :����' �)#!�8#� و) ا"28#�4( ��� آ��' ه

٢٧٧

++g اي gcc ل کردن برنامه با استفاده از دستوريکامپا يچگونگ

ک ي البته رند ويگ يک آرگومان ميبه عنوان ود رال شيکامپا مي خواهيدکه ار يلين دستور ها فايا

.در اين قسمت به آن ها اشاره شده استهم دارند که كاربردي ١اختيارات يسر

.كنيدل يرا کامپابرنامه ++gتوانيد با دستور باشيد مي cpp.404برنامه يرکتوريدر دا اگر شما

اگر و .شود شويد شماره خط كه خطا در آن قرار دارد، به شما اعالم ميمواجه ييچنانچه با خطا

در همان a.outبرنامه شما به عنوان ييل اجرايفرض فا شيبه طور پ دوجود نداشته باش خطايي

.شود يساخته م يرکتوريداg++ 404.cpp

-o ا در يساخته شده به نام دلخواه شما ييل اجرايکه فا ودش يباعث م انتخاب نياستفاده از ا

.دآيدلخواه شما به وجود يرکتوريداg++ -o sample 404.cpp

.شود يجاد ميا sample ييل اجرايفا يرکتوريدر همان دا: حيتوضg++ /home/four-o-four/sample 404.cpp

.شود يساخته م مذكور يرکتوريدر دا ييل اجرايفا: حيتوض

-Wall نيا option يبه معن all warnings مثال .دهد ياخطارها را به شما نشان م ياست و تمام

يمقدارده ار محلياز نوع يريا متغيد ياستفاده کرده باش = از ==استفاده از ياگر شما به جا

استفاده انتخاب نيشه از ايشود که هم يه ميتوص .دهد يبه شما گزارش م راد ينکرده باش ٢هياول

.دهد يش ميافزا ٣اشكال زدايي سرعت شما را در، چراكه ديکنg++ -Wall 404.cpp

-O2 يکه حت طوريبه ،شود ٤بهينه يبرنامه شما تا حد خوب ودش يباعث م انتخاب نياستفاده از ا

يبه جاخطاي منطقي از قبيل اينكه برنامه شما مثال .رسد يآن به نصف م ييزمان اجرا يدر موارد

.دکن يم جمع ۲ ، آن را با٢باقيمانده بر عدد بدست آوردن g++ -O2 404.cpp

برنامه ياجرا

.کند يشما اجرا م يرا برا sample ليفا انتخابن يا./sample

يو خروج يورود يان استاندارد براياستفاده از جر

برنامه به يورودز به عنوان يرا ن يليد فايتوان يم ،خواند يم داستاندار ياز ورود داده را اگر برنامه

:دين مثال توجه کنين مورد به ايا يبرا .ديزيل بريرا در فا يا خروجي دهيد./sample <in> out

.زدير يم out ليرا در فا يخوانده و خروج in ليرا از فا ياجرا شده و ورود sample به نام يليفا

1 Options 2 Initiaze 3 Debugging 4 Optimize

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٧٨

.بزنيددر ترمينال را ++man gدستور ++gدر مورد شتريحات بيتوض يبرا

++GNU C و GNU C لرينصب کامپا

ن بسته يا .داريداز ين build-essentialبه بسته ++gو gccيلرهاينصب کامپا يبرا

د بسته يبا ++cو cينصب صفحات راهنما يبرا .كند ميرا نصب GNU makeنيهمچن

manpages-dev ديز نصب کنيرا ن.

GNU Java لرينصب کامپا

ست و يشود ن يع ميتوز Sun توسط شرکت آنچهمشابه GNU Java لريکامپاد که يتوجه کن

.ديرا نصب کن gcjلر بستهين کامپاينصب ا يبرا .کند يراهم نمف Firefox يامکانات جاوا را برا

gcj رود ير به کار ميموارد ز يبرا:

جاوا bytecodeبه java ليل فايکامپا •

نوکس يل يياجرال يبه فا java ليل فايکامپا •

ل يرا کامپا يياجرا يلهايفا gcjنکهيا د و برايياز دارين gijبه بسته GNU Java نصب مفسر يبرا

غام خطا مواجه يل با پين صورت در زمان کامپاير ايدر غ( .ديرا نصب کن libgcj6-dev بايد کند

)ديشو يم

.دياستفاده کن synapticاز libgcj6-dev نصب يبرا

GNU Fortran يلرهايکامپانصب

.دياز دارين gfortranو g77ا ي GNU Fortran 77 فرترن، به بسته لرينصب کامپا يبرا

GNU autotools نصب

.دياز دارين automakeو autoconf يها به بسته automakeو autoconfنصب يبرا

apt-get يها نسخهاز يکيخواهد تا ياز شما م automake مثال اگر به يبرا .ديانتخاب کن را

automake1.9 د بستهيد باياز دارينautomake1.9 ديرا نصب کن.

Mono نصب يراهنما

:دير را در خط فرمان وارد کنينصب مونو دستور ز يبراsudo apt-get install mono mono-mcs libgtk-cil libgtksourceview-cil libgecko-cil monodevelop monodoc

.کنند يشما فراهم م يتوسعه در مونو را برا يمناسب برا يطيباال مح يبسته ها

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٢٧٩

سيستم و نگهداري مديريت: دهمفصل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٨٠

هاي يک مدير سيستم نقش

موفقيت يک سيستم کامپيوتري پايدار، امن و کارا تا حدود زيادي به مدير سيستمي که نگهداري

معموال نگهداري، تنظيم و بروز رساني سيستم براي حفظ آن در .گردد مياز آن را بر عهده دارد، بر

.بهترين شرايط کاري، وظيفه چندان آساني نيست

.تواند عالوه بر مديريت و نگهداري از سيستم، پشتيباني از کاربران نيز باشد شغل مدير سيستم مي

.نماييد م باشد، مشاهده ميدر زير ليستي از وظايفي را که ممکن است بر عهده يک مدير سيست

که هرکسي که مدير سيستم نخواهد ممکن است : روشن و خاموش کردن سيستم �

.داراي يک حساب کاربري بر روي يک سيستم است، قادر به روشن و خاموش کردن آن باشد

اي يک مدير ربري يکي از امور بسيار پايهاهاي ک ايجاد حساب: هاي کاربري حساب �

هاي کاربران خود هستند هاي خاصي براي حساب ها داراي سياست بسياري از شبکه .سيستم است

.ها باشد گر اين سياست ير سيستم بايد اعمالدو م

متصل نيست شبكه داخلي يا اينترنت سيستمي است که به ، ترين سيستم منا: امنيت �

اين بايد حقوق دسترسي بنابر .البته اين کار عملي نيست ،کند و تنها يک کاربر با آن کار مي

اي تنظيم گردد که دسترسي به منابع سيستمي همراه با کنترل و محدوديت کاربران به گونه

.پذير باشد امکان

اين .شودبررسي هر سيستمي نياز دارد تا بطور دائم : کردن منابع سيستمي نظارت �

تا در مواقع الزم مدير افزارهاي خاصي صورت گيرد ها و يا نرم کار ممکن است توسط اسکريپت

.سيستم بتواند با مداخله به موقع خود مانع از کار افتادن بخش يا بخشهايي از سيستم گردد

Overloadها شوند، سيستم هاي سنگين مي ها درگير پردازش شوند، پردازنده ها پر مي ديسک

و اشكاالت را محافظت كندرا در حال کار سيستم شوند و اين وظيفه مدير سيستم است که مي

.برطرف نمايد

خودکار .امر وظيفه بسيار مهم و دشواري است اين :خودکار سازي برخي وظايف �

افزارهاي کاربردي خاصي باشد تا هاي خاص و تنظيم نرم سازي ممکن است شامل نوشتن اسکريپت

پايداري سيستم را بتوانند برخي از امور روزمره را بر عهده گرفته و از اين طريق قابليت اطمينان و

تواند اموري مانند پشتيبان گيري از سيستم و تجزيه و تحليل خودکار سازي مي .ر ببرندتباال

تواند تا حد زيادي در وقت مدير سيستم هاي ثبت رخداد را بر عهده بگيرد و همچنين مي فايل

تايپ تعداد زيادي هاي مديريتي خواهيد توانست از با تهيه و نوشتن اسکريپت .صرفه جويي نمايد

.دستور در طي روز خودداري کنيد

ها داراي هاي سخت و فايل سيستم ديسک: ها هاي سخت و فايل سيستم ديسک �

هر گونه کاستي و نقص در عملکرد آنها .عامل هستند اي در عملکرد سيستم نقش بسيار مهم و پايه

نظير بررسي دائمي فضاي ديسک اقداماتي .تواند باعث افت عملکرد يا توقف کلي سيستم گردد مي

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٢٨١

گيري از مصرف کل فضاي وتواند باعث جل کاربران ميبراي ١هاي فضا و احتماال تعريف سهميه

.موجود توسط کاربران خاص گردد

تواند مانند يک نمي عامليهيچ : هاي پشتيبان گيري و بازگرداندن نسخه پشتيبان �

تواند يک پشتيبان گيري مناسب مي .باشد بخشسودها پشتيبان خوب هنگام از دست رفتن داده

ن ااين وظيفه که امک .ها شود هاي ميليوني در مواقع اشکال و از دست رفتن داده جويي باعث صرفه

.هاي اوليه هر مدير سيستم باشد پذير است، بايد يکي از اولويت خودکار کردن آن به سادگي امکان

هاي يک مدير سيستم گستردگي سطح وظايف و مسئوليتبا مرور اين ليست، اکنون ديد بهتري از

دهنده مختلف، ها ايستگاه کاري و چندين سرويس هايي با چند صد کاربر و ده در محيط .داريدرا

.گردد امر مديريت سيستم بين چند نفر تقسيم مي

)Root Account(مدير سيستم و حساب ريشه

عنوان کلمه ه کنيد، بايد کلمه عبوري را ب نصب ميهنگامي که اوبونتو را بر روي کامپيوتر خود

اين .هستند rootهاي لينوکس داراي يک حساب ريشه يا تمامي سيستم .عبور ريشه وارد نماييد

با .هاست افزارها، تنظيمات و کنترل ها، نرم حساب داراي حقوق دسترسي کامل به تمامي سرويس

، خطر جايگزين يا پاک کردن همچنين .انجام دهيد توانيد هر کاري استفاده از اين حساب شما مي

هاي سيستمي نيز هاي پيکربندي، برهم زدن تنظيمات سيستم و يا پاک کردن فايل تصادفي فايل

.است که هميشه حساب کاربر بايد به کنسول محلي ماشين محدود شودعلت همين .وجود دارد

.قرار گيردافراد نبايد در اختيار همه rootحساب

sudoستفاده از دستور ا

گاهي کنيد، ممکن است صورت يک کاربر بر روي سيستم کار ميه به عنوان مدير سيستمي که ب

به سطح sudoتوانيد با استفاده از دستور مي .پيدا کنيد rootنياز به سطح دسترسي کاربر اوقات

را درخواست rootکلمه عبور sudoدستور .ارتقاء پيدا کنيد superuserيا rootدسترسي کاربر

پس از .داراست، کارهاي خود را انجام دهيد rootتوانيد با همان حقوقي که کاربر کرده و شما مي

.اتمام کار، حقوق دسترسي شما به حد کاربر قبلي باز خواهد گشت

از اين قابليت .دويش ميز ، با آن کاربر وارد سيستم ين suبا اضافه کردن يک نام کاربري به

در صورتي که در .کنيد، استفاده نماييد هايي که جديدا ايجاد مي توانيد براي آزمايش حساب مي

و نام کاربري يک خط تيره قرار دهيد، از پوسته فرمان خاص همان کاربر استفاده suبين دستور

:ين ترتيبو به هم shاستفاده کند و ديگري از bashممکن است کاربري از .خواهد شد$ su - alan

توانيد بطور موقت با کاربر مشخص شده وارد سيستم شده، دستوري را مي -cبا استفاده از گزينه

کنيد تا براي مثال فرض کنيد هنگام کار نياز پيدا مي .اجرا و سپس به کاربر اصلي بازگرديد

براي اين کار الزم نيست حتما ابتدا وارد شده، دستور را اجرا کنيد .وضعيت شبکه را بررسي نماييد

1 Disk Quota

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٨٢

:دده ميتمامي اين کارها را براي شما انجام -cاضافه کردن گزينه .و سپس خارج شويد

$ sudo -c ifconfig Password: eth0 Link encap:Ethernet HWaddr 00:0F:3D:CA:B8:5D inet addr:192.168.0.2 Bcast:192.168.0.255 Mask:255.255.255.0 inet6 addr: fe80::20f:3dff:feca:b85d/64 Scope:Link UP BROADCAST MULTICAST MTU:1500 Metric:1 RX packets:0 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0 TX packets:3 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0 collisions:0 txqueuelen:1000 RX bytes:0 (0.0 b) TX bytes:238 (238.0 b) Interrupt:16 Base address:0xd000 lo Link encap:Local Loopback inet addr:127.0.0.1 Mask:255.0.0.0 inet6 addr: ::1/128 Scope:Host UP LOOPBACK RUNNING MTU:16436 Metric:1 RX packets:321 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0 TX packets:321 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0 collisions:0 txqueuelen:0 RX bytes:20792 (20.3 KiB) TX bytes:20792 (20.3 KiB)

: دستور را وارد كنيد، مانند مثال زير باشدو در صورتي که دستور داراي آرگومان

$ sudo -c 'ls -l /home/alan' alan total 31126 drwxr-xr-x 17 alan alan 2984 Oct 23 23:24 Documents -rw-r--r-- 1 alan alan 174565 Apr 23 2004 FreeFarsi.tar.bz2 -rw-r--r-- 1 alan alan 21064 Jun 14 18:53 Gnu-Linux.tar.gz -rwxr-xr-x 1 alan alan 61777 Jun 14 18:56 Gnu.html drwxr-xr-x 10 alan alan 1048 Nov 3 19:47 Mail -rw-r--r-- 1 alan alan 29999 Jun 15 23:09 Open Source.html -rw-r--r-- 1 alan alan 65117 Jun 15 23:05 Open Source.pdf ...

در مثال باال .دادداخل کوتيشن قرار داده را آن براي اجرا شدن صحيح دستور داراي آرگومان بايد

براي اينکه دقيقا ببينيد چگونه .است درون کوتيشن قرار داده شده ls -l /home/alanنيز دستور

توانيد از دستور ، ميالزم است su -cورود به سيستم با يک کاربر با دستور زمان براي و چقدر

whoami مانند مثال زير استفاده کنيد:

$ whoami alan $ sudo -c whoami

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٢٨٣

Password: root $ sudo -c whoami linet Password: linet $ whoami alan

همانطور که .ايد دهد که اکنون با چه کاربري وارد سيستم شده نشان مي whoamiدستور

يک کاربر متفاوت را در خروجي خود نمايش whoamiبينيد در مثال باال، هربار دستور مي

.دهد مي

و مديريت بوت GRUBآشنايي با

مختلف نصب شده يها عامل هايي هستند که عمليات مديريت سيستم مدير بوت، برنامه يها برنامه

برنامه مدير .کنند يشروع فرايند بوت سيستم را کنترل م يهسته برا يسيستم و بارگذار يبر رو

.مختلف لينوکس است يها مدير بوت در بين توزيع يها ترين برنامه از پر استفاده يبوت گراب يک

از يشده است که هنوز در تعداد انگشت شمار liloجايگزين مدير بوت با سابقه Grub در حقيقت

است که در ياصل ييک فايل پيکربند يمدير بوت گراب دارا .شود يلينوکس استفاده م يها توزيع

.تا مدير بوت گراب را ترميم کنيداست اوقات الزم يگاه .قرار دارد/ boot/grub/menu.lstمسير

داده يساز ذخيره يها و ابزارها مديريت ديسک

يها و ابزارها از انواع ديسک يديگر، قادر است به خوب يها عامل از سيستم يلينوکس مانند بسيار

شوند، يبه سيستم متصل م IDE ،SCSI ،SATAهايي مانند داده که از طريق رابط يذخيره ساز

.نمايد يپشتيبان

ينوکسلها در ديسک يسيستم نامگذار

قرار داشته باشد، Masterمتصل به سيستم که در حالت IDEبه طور معمول نخستين ديسک

ديسک .شود يشناخته م hda، با نام CD-ROMفارغ از نوع آن که ديسک سخت باشد يا درايو

Master دوم با نامhdb ديسک ،Slave نخست با نامhdc و ديسکSlave دوم با نامhdd

sdبا نام SATAو ياسکاز يها ، ديسکhdبا نام مخفف IDEاز نوع يها ديسک .شود يشناخته م

يا يکه ديسک سخت شما از نوع اسکاز يدر صورت .شود يشناخته م fdبا نام يفالپ يها و ديسک

SATA باشد، ديسکMaster نخست با نامsda يخارج يها ديسک .شود يشناخته م USB نيز

.شوند يشناخته م sdکنند، با نام ياستفاده م يز رابط اسکازاتصال به سيستم ا يچون برا

با ينختسين پارتيشن هر ابزار ذخيره ساز .شوند يها در لينوکس با شماره شناخته م پارتيشن

hda1سيستم Masterديسک سخت اولينبنابراين نخستين پارتيشن .شود يشناخته م ۱شماره

.خواهد بود

جديد يها و ايجاد پارتيشن يبند پارتيشن

جديد وجود يها بندي و ايجاد پارتيشن پارتيشن يبرا يبسيار متنوع يلينوکس ابزارها/در گنو

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٨٤

و ابزار قدرتمند cfdiskو fdisk يبندي متن پارتيشن ياوبونتو لينوکس به همراه ابزارها .دارد

.شود يارايه م Gparted بندي و ويرايش پارتيشن پارتيشن

fstabآشنايي و کار با

يل در فصل پنجم در بخش کار کردن با فايل سيستم شرح داده شد، فايل صهمانطور که به تف

اين فايل در .سيستم است يهايي موجود بر رو کنترل کننده پارتيشن/ etc/fstab يپيکربند

که ير صورتشود و د يها ايجاد م هنگام نصب به صورت خودکار با توجه به وضع موجود پارتيشن

.روز نماييد را به سخت خود ايجاد کنيد، بايد اطالعات آن يها بندي ديسک در پارتيشن يتغيير

١موجود را به صورت خودکار در هنگام بوت متصل يها تواند پارتيشن يم fstab يفايل پيکربند

.اطالعات بيشتر به فصل پنجم مراجعه نماييد يبرا .نمايد

mkfsها با فرمت پارتيشن

مربوطه فرمت که پارتيشن يبندي، تا زمان پارتيشن يکمک ابزارها هها ب پس از ايجاد پارتيشن

با استفاده از دستور .آن نخواهد بود يبر رو يهيچ نوع اطالعات يساز نشود، کاربر قادر به ذخيره

mkfs اوبونتو لينوکس از .ايد، فرمت کنيد هايي را که ايجاد کرده قادر خواهيد بود تا پارتيشن

يرا برا reiserfsو ext3 يها در حال حاضر فرمت يکند، ول يم يپشتيبان يمتعدد يها فرمت

استفاده از اين دستور، به فصل يتر در مورد چگونگ اطالعات دقيق يبرا .کنيم ياستفاده توصيه م

.پنجم مراجعه نماييد

ها مديريت سرويس

لينوکس وجود دارند که روش کارکرد آنها به صورت يدر دنيا يزياد يکاربرد يها برنامه

.باشد يسرويس گيرنده م/دهنده سرويس

ها آشنايي با مفهوم سرويس

هستند که به صورت پس زمينه در هنگام بوت سيستم يهاي ها، در حقيقت برنامه سرويس

به شبکه، استفاده از ي، دسترس٢دور، ديوار آتش از راه يمانند دسترس يشده و خدمات يانداز راه

.کنند يبه سيستم و غيره را ارائه م يخدمات چاپ، ورود گرافيک

در لينوکس initآشنايي با سيستم

initدر سيستم .باشد ياز فرايند بوت در لينوکس م يکنترل کننده بخش initموسوم به يسيستم

سطوح .ذخيره شده است/ etc/init.dباشد که در شاخه يم يانداز يک فايل راه يهر سرويس دارا

مثال، يبرا .گيرد يهستند که سيستم در آن قرار م ياجرايي صفر تا شش نيز تعيين کننده وضعيت

خاموش شدن سيستم يسيستم و سطح اجرايي صفر به معن reboot يسطح اجرايي شش به معن

کند، سيستم يرا به سيستم ارسال م reboot يکه کاربر تقاضا يبهتر، هنگام درك يبرا .باشد يم

init تعريف شده در اين يها شود تا سرويس ياين باعث م .دهد يسطح اجرايي را به شش تغيير م

1 mount 2 Firewall

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٢٨٥

نشانه Xوجود دارند که rcX.d يها هايي با نام پوشه/ etcدرون شاخه .سطح اجرايي اجرا شوند

يموجود در شاخه اصل يها ه سرويسب يميانبر يها ها، لينک درون اين پوشه .سطح اجرايي است

etc/init.d /هايي است که با ورود به هر سطح اجرايي اجرا وجود دارد که مشخص کننده سرويس

در اوبونتو لينوکس سطح اجرايي شماره پنج است که همان فرض سطح اجرايي پيش .خواهند شد

.نمايش داده شده است/ etc/rc6.dدر زير محتويات شاخه .باشد يسيستم م يبوت گرافيک

.است/ etc/init.dموجود در يها به فايل ييها بينيد، محتويات آن لينک يهمانطور که م# ls -l /etc/rc6.d/ total 0 lrwxrwxrwx 1 root root 13 2006-06-15 14:54 K01gdm -> ../init.d/gdm lrwxrwxrwx 1 root root 14 2006-06-15 14:54 K11cron -> ../init.d/cron lrwxrwxrwx 1 root root 19 2006-06-15 14:44 K19setserial -> ../init.d/setserial lrwxrwxrwx 1 root root 16 2006-07-06 19:31 K20acerhk -> ../init.d/acerhk lrwxrwxrwx 1 root root 15 2006-06-15 14:54 K20acpid -> ../init.d/acpid lrwxrwxrwx 1 root root 20 2006-06-15 14:54 K20alsa-utils -> ../init.d/alsa-utils lrwxrwxrwx 1 root root 16 2006-06-15 14:54 K20dbus-1 -> ../init.d/dbus-1 lrwxrwxrwx 1 root root 17 2006-06-15 14:54 K20makedev -> ../init.d/makedev lrwxrwxrwx 1 root root 19 2006-06-15 14:54 K20powernowd -> ../init.d/powernowd lrwxrwxrwx 1 root root 13 2006-06-15 14:54 K20ssh -> ../init.d/ssh lrwxrwxrwx 1 root root 20 2006-06-15 14:44 K25hwclock.sh -> ../init.d/hwclock.sh lrwxrwxrwx 1 root root 23 2006-06-15 14:44 K30etc-setserial -> ../init.d/etc-setserial lrwxrwxrwx 1 root root 13 2006-06-15 14:54 K86ppp -> ../init.d/ppp lrwxrwxrwx 1 root root 15 2006-06-15 14:54 K90klogd -> ../init.d/klogd lrwxrwxrwx 1 root root 18 2006-06-15 14:54 K90sysklogd -> ../init.d/sysklogd lrwxrwxrwx 1 root root 18 2006-06-15 14:44 S20sendsigs -> ../init.d/sendsigs lrwxrwxrwx 1 root root 17 2006-06-15 14:44 S30urandom -> ../init.d/urandom lrwxrwxrwx 1 root root 22 2006-06-15 14:54 S31umountnfs.sh -> ../init.d/umountnfs.sh lrwxrwxrwx 1 root root 20 2006-06-15 14:44 S35networking -> ../init.d/networking lrwxrwxrwx 1 root root 18 2006-06-15 14:44 S36ifupdown -> ../init.d/ifupdown lrwxrwxrwx 1 root root 18 2006-06-15 14:54 S40umountfs -> ../init.d/umountfs lrwxrwxrwx 1 root root 20 2006-06-15 14:54 S60umountroot -> ../init.d/umountroot lrwxrwxrwx 1 root root 16 2006-06-15 14:44 S90reboot -> ../init.d/reboot

ها سرويس يمديريت گرافيک

يشوند، با استفاده از ابزار گرافيک يهايي را که در هنگام بوت اجرا م توانيد سرويس يم يبه آسان

BUM شما الزم يکنيد برا يهايي که فکر م بايد دقت نماييد که تنها سرويس .تنظيم کنيد

غير فعال کنيد، در غير اينصورت ممکن است عملکرد سيستم خود را دچار اختالل را نيستند

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٨٦

شبکه استفاده يموجود بر رو يخواهيد از چاپگرها يمثال، اگر چاپگر نداريد و نم يبرا .نماييد

Servicesابزار توانيد از مياين ابزار غير از .را غير فعال کنيد cupsysتوانيد سرويس ينماييد، م

.که در همين مسير وجود دارد، استفاده کنيد

ها از طريق پوسته فرمان مديريت سرويس

به ييها در حقيقت لينک rcX.d يها هاي موجود در شاخه همانطور که اشاره کرديم، فايل

ها را تر محتويات اين پوشه اگر يکبار ديگر دقيق .هستند /etc/init.dدر شاخه يهاي اصل فايل

حرف .و يک شماره قرار گرفته است Sيا Kها، حرف نام لينک يببينيد، خواهيد ديد که در ابتدا

K مخففKill توقف سرويس در سطح اجرايي مربوطه و حرف يو به معناS مخففStart و به

يها دستورات در شاخه يشماره نيز ترتيب اجرا .شروع سرويس در آن سطح اجرايي است يمعنا

rcX.d به يک سطح اجرايي يسرويس خاص ياضافه کردن اجرا ياست برا يبنابراين کاف .هستند

:مانند زير را اجرا نماييد يخاص دستور# ln -s /etc/init.d/myservice /etc/rc5.d/S99myservice

يک ياينکه از اجرا يهمچنين برا .باشد يکنيد تکرار يکه انتخاب م يکه شماره ترتيب مهم نيست

را پاک کرده و يا يک است لينک آن ينماييد، کاف يسرويس در يک سطح اجرايي خاص خوددار

:ن قرار دهيدآنام يکاراکتر زير خط در جلو$sudo mv /etc/rc5.d/S99myservice /etc/rc5.d/_S99myservice

متوقف شود، کافي است تا يرا تنظيم کنيد تا در سطح اجرايي خاص يآنکه سرويس خاص يبرا

myserviceتوقف سرويس يمثال برا .در سطح اجرايي مورد نظر ايجاد کنيد Kيک لينک از نوع

:هنگام بوت سيستم، دستور زير را وارد نماييد$sudo ln -s /etc/init.d/myservice /etc/rc6.d/K99myservice

هاي کاربري مديريت کاربران و حساب

دهند تا به سيستم دسترسي پيدا به کاربران اجازه مي User Accountsهاي کاربري يا حساب

در صورتي که يک شبکه يا شرکت بزرگ .بنابراين هر کاربر به يک حساب کاربري نياز دارد .کنند

هاي قديمي هاي جديد و حذف حساب حسابها، ايجاد کردن حسابنظارت کنيد، ميرا اداره

ها بر باشد، مديريت حسابوجود داشته در صورتي که تنها يک کامپيوتر .باشدگير وقتتواند مي

در ادامه به مباحثي که براي ايجاد و مديريت .الزم باشداوقات روي آن ممکن است گاهي

.، خواهيم پرداختاستهاي کاربري نياز حساب

passwdفايل

قرار دارد، حاوي تمامي اطالعات مربوط به / etcکه در مسير passwdدر لينوکس فايلي به نام

اطالعاتي مانند نام و کرده مراجعههنگام ورود کاربر، سيستم به اين فايل .هاي کاربري است حساب

و همچنين اطالعات ديگري فرض و پوسته فرمان پيش Homeپوشه کاربري، کلمه عبور، مسير

را passwdدر زير مثالي از يک فايل .کند را خوانده و بررسي مي ...مانند نام کامل کاربر، آدرس و

.کنيد مشاهده مي

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٢٨٧

root:x:0:0:root:/root:/bin/bash daemon:x:1:1:daemon:/usr/sbin:/bin/sh bin:x:2:2:bin:/bin:/bin/sh sys:x:3:3:sys:/dev:/bin/sh mail:x:8:8:mail:/var/mail:/bin/sh news:x:9:9:news:/var/spool/news:/bin/sh www-data:x:33:33:www-data:/var/www:/bin/sh nobody:x:65534:65534:nobody:/nonexistent:/bin/sh Debian-exim:x:102:102::/var/spool/exim4:/bin/false alan:x:1000:1000:Alan Baghumian,,,:/home/alan:/bin/bash gdm:x:100:103:Gnome Display Manager:/var/lib/gdm:/bin/false identd:x:101:65534::/var/run/identd:/bin/false sshd:x:103:65534::/var/run/sshd:/bin/false

بينيد، همانطور که مي .است نمايش داده شده passwdدر مثال باال تنها بخشي از يک فايل

توانيد با ويرايشگر اين فايل را مي .اند از هم جدا شده" :"اطالعات مختلف با استفاده از يک عالمت

.متن ويرايش کنيد

اين پروسه هيچگاه به كه گاهي نياز داريد تا حسابي را براي پروسه خاصي ايجاد نماييد

در چنين مواردي براي جلوگيري از اينکه شخصي با سوء .نخواهد شد loginسيستم

استفاده از اين حساب به سيستم وارد شود، در خط مربوط به حساب بجاي پوسته

اين کار از ورود کاربر به سيستم با .را وارد نماييد/ bin/falseکاربر، کلمات فرض پيش

.كند مياستفاده از اين حساب جلوگيري

)Shadow(ر سايه هدف از کلمات عبو

به اين دليل است .وجود ندارند passwdممکن است توجه کرده باشيد که کلمات عبور در فايل

در حقيقت .به سادگي نتواند کلمات عبور را مشاهده کرده و به آنها دست پيدا کندشخصي که

خيره شده ذشوند و کلمات عبور نگهداري مي/ etcدر مسير shadowکلمات عبور در فايلي به نام

در زير مثالي از محتويات يک فايل .شوند صورت رمزنگاري شده نگهداري ميه در آن نيز ب

shadow کنيد را مشاهده مي.

root:$1$SvfgSNi6$pe5Yt1cHOoXQYxn.XJvAp/:12635:0:99999:7::: daemon:*:12635:0:99999:7::: bin:*:12635:0:99999:7::: www-data:*:12635:0:99999:7::: backup:*:12635:0:99999:7::: list:*:12635:0:99999:7::: irc:*:12635:0:99999:7:::

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٨٨

gnats:*:12635:0:99999:7::: nobody:*:12635:0:99999:7::: Debian-exim:!:12635:0:99999:7::: alan:$1$X9ts4yTq$LqIscGIqpsd.Jkm/3W7yx0:12635:0:99999:7::: identd:!:12635:0:99999:7::: sshd:!:12635:0:99999:7::: linet:$1$4Kh/aVAW$s/XKmJgvw6.qy4tnXVpLr.:12725:0:99999:7::: saned:!:12667:0:99999:7:::

كاربران فايل گروه

اين اطالعات .شود نگهداري مي/ etcدر مسير groupاطالعات گروه کاربران در فايلي به نام

به طور عمومي، هر حساب کاربري .کاربر يا گروهي از کاربران اعمال گردد كوي يتواند بر ر مي

در زير مثالي از .حداقل به يک گروه تعلق دارد که معموال نام آن با نام کاربر مربوطه يکسان است

.نماييد را مشاهده مي groupمحتويات فايل

شوند و در پايان هرخط نيز کاربران عضو آن از هم جدا مي ":"نيز اطالعات بوسيله groupدر فايل

ها نيز امکان استفاده از کلمات عبور براي گروه .شوند، قرار دارند گروه که توسط کاما از هم جدا مي

هاي متعلق به کنيد، امکان دسترسي او به فايل هنگامي که شخصي را عضو گروهي مي .وجود دارد

در باال اشاره شد، هر حساب کاربري حتما بايد عضو همانطور که .گردد آن گروه نيز فراهم مي

.حداقل يک گروه باشدroot:x:0: daemon:x:1: bin:x:2: mail:x:8: news:x:9: uucp:x:10: man:x:12: proxy:x:13: kmem:x:15: dialout:x:20:alan cdrom:x:24:alan floppy:x:25:alan tape:x:26: sudo:x:27: audio:x:29:alan dip:x:30:alan www-data:x:33:

، براي هر کاربر يک گروه adduserلينوکس هنگام استفاده از دستور / در اوبونتو گنو

اين خصيصه امکان بستن کامل دسترسي فايل يک کاربر را .شود جداگانه نيز ايجاد مي

.سازد فراهم مي

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٢٨٩

براي اينکه شخصي را به گروه خاصي اضافه نماييد، کافي است نام کاربري او را به پايان خطوط

توجه داشته باشيد که هر کاربر را بايد با استفاده .اضافه نماييد/ etc/groupگروه موجود در فايل

يشگر متني توانيد از يک ويرا نيز مي/ etc/groupبراي ويرايش فايل .از کاما از هم جدا نماييد

.استفاده کنيد vimمانند

به عنوان يک مدير سيستم، ممکن است اضافه کردن هر کاربر فقط به يک گروه و يا تمامي

هاي به همين منظور بايد گروه .کاربران در يک گروه باعث ايجاد مشکالت مديريتي براي شما گردد

که کاربران engrمثال گروه .ماييدو کاربران مربوطه را در آنها عضو نكنيد کاري مختلف ايجاد

که کاربران دپارتمان فروش در آن salesدپارتمان مهندسي در آن عضو هستند يا گروهي مانند

هايي نيست و يک گروه که در ساختارهاي اداري کوچک، نيازي به ايجاد چنين گروه .عضو هستند

.شود، کافي و کارا خواهد بود ايجاد مي adduserتوسط دستور

هاي کاربري جهت اضافه کردن حساب useraddاستفاده از دستور

اين .باشد مي useraddترين روش براي ايجاد کاربران در اوبونتو لينوکس، استفاده از دستور آسان

نحوه استفاده از اين دستور به .ور کليه امور مربوط به ايجاد کاربر را براي شما انجام خواهد دادتدس

:باشد شکل زير مي$sudo useradd [options] user [group]

هايي به آن توانيد گزينه نين ميچهم .کار بگيريد توانيد اين ابزار را تنها با يک نام کاربري به مي

در فايلي به نام فرض اين تنظيمات پيش .قرار داده شوند فرض جاي مقادير پيش اضافه کنيد تا به

useradd.conf در مسيرetc / توانيد اين ، به سادگي ميفرض براي تغيير مقادير پيش .دارندقرار

.فايل را مطابق با نيازهاي خود ويرايش نماييد

نام کاربري را از شما useraddدستور .كنيمتر بررسي اجازه دهيد فرايند ايجاد يک کاربر را دقيق

اختصاصم کاربري را به نا دريافت کرده و به دنبال شماره کاربري موجود بعدي گشته آن

در صورتي که گروه را مشخص نکرده باشيد، از همان نام براي ايجاد يک گروه استفاده .دهد مي

کاربر را با استفاده از نام کاربري وارد شده ايجاد نموده و Homeپوشه سپس .خواهد نمود

تا کلمه كند ميکاربر کپي کرده و درخواست Homeپوشه الگو به پوشههاي اوليه و الزم را از فايل

خواسته ...در پايان از شما اطالعاتي مانند نام کامل، تلفن و .عبور کاربر را وارد و تنظيم نماييد

افزارهاي کاربردي از اين د، ولي برخي از نرمستيوارد کردن اين اطالعات نيمجبور به شما .شود مي

همانطور که .باشد به صورت زير مي useradd.confي از فايل ا نمونه .کنند اطالعات استفاده مي

در ...الگو و پوشه، پوسته فرمان، Homeپوشه اي مانند مسير گزيده کنيد، مقادير پيش مشاهده مي

:آن تعيين شده است

# /etc/adduser.conf: `adduser' configuration. # See adduser(8) and adduser.conf(5) for full documentation. # The DSHELL variable specifies the default login shell on your

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٩٠

# system. DSHELL=/bin/bash # The DHOME variable specifies the directory containing users' home # directories. DHOME=/home # If GROUPHOMES is "yes", then the home directories will be created as # /home/groupname/user. GROUPHOMES=no # If LETTERHOMES is "yes", then the created home directories will have # an extra directory - the first letter of the user name. For example: # /home/u/user. LETTERHOMES=no # The SKEL variable specifies the directory containing "skeletal" user # files; in other words, files such as a sample .profile that will be # copied to the new user's home directory when it is created. SKEL=/etc/skel # FIRST_SYSTEM_[GU]ID to LAST_SYSTEM_[GU]ID inclusive is the range for UIDs # for dynamically allocated administrative and system accounts/groups. FIRST_SYSTEM_UID=100 LAST_SYSTEM_UID=999 FIRST_SYSTEM_GID=100 LAST_SYSTEM_GID=999 # FIRST_[GU]ID to LAST_[GU]ID inclusive is the range of UIDs of dynamically # allocated user accounts/groups. FIRST_UID=1000 LAST_UID=29999 FIRST_GID=1000 LAST_GID=29999 # The USERGROUPS variable can be either "yes" or "no". If "yes" each # created user will be given their own group to use as a default, and # their home directories will be g+s. If "no", each created user will # be placed in the group whose gid is USERS_GID (see below). USERGROUPS=yes # If USERGROUPS is "no", then USERS_GID should be the GID of the group # `users' (or the equivalent group) on your system. USERS_GID=100

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٢٩١

# If QUOTAUSER is set, a default quota will be set from that user with # `edquota -p QUOTAUSER newuser' QUOTAUSER="" # If DIR_MODE is set, directories will be created with the specified # mode. Otherwise the default mode 0755 will be used. DIR_MODE=0755 # If SETGID_HOME is "yes" home directories for users with their own # group the setgid bit will be set. This was the default for # versions << 3.13 of adduser. Because it has some bad side effects we # no longer do this per default. If you want it nevertheless you can # still set it here. SETGID_HOME=no

اطالعات اوليه الزم را که در باال شرح داده شد، بصورت پرسش و پاسخ از شما adduserدستور

:است اي از خروجي اين دستور نمايش داده شده در زير نمونه .کند دريافت مي

$sudo adduser jake Adding user `jake'... Adding new group `jake' (1002). Adding new user `jake' (1002) with group `jake'. Creating home directory `/home/jake'. Copying files from `/etc/skel' Enter new UNIX password: Retype new UNIX password: passwd: password updated successfully Changing the user information for jake Enter the new value, or press ENTER for the default Full Name []: Jake Johnson Room Number []: 223 Work Phone []: 2254747 Home Phone []: 8974141 Other []: Is the information correct? [y/N] y

توانيد با فشار دادن شده را وارد نماييد، مي هخواستي تا اطالعات اضاف نيستورتي که نيازي در ص

.از آنها عبور نماييد Enterکليد

د تا کلمه عبور وش مي ه، از شما خواستadduserهنگام ايجاد کاربر با استفاده از دستور

درصورتي که اين دو کلمه .د نماييدکاربر را وارد نموده و يکبار نيز آنرا با تايپ مجدد تايي

هايي که براي کاربر جديد پوشهها و عبور وارد شده با هم يکسان نباشند، تمامي فايل

.شود مياست، حذف ايجاد شده

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٩٢

)Skel(الگو پوشه

ايجاد از قبل / etc/skelالگو در مسير پوشه تر شود، اضافه کردن کاربر آسانعمليات براي اينکه

افزارهايي که به طور خودکار ، نرمفرض هاي پيش ممکن است نياز داشته باشيد که فايل .است شده

جاي ه ب .شوند و يا تنظيمات عمومي براي تمام کاربران داشته باشيد اندازي مي هنگام ورود راه

اينکه هربار پس از ايجاد هر کاربر جديد اين تنظيمات را براي آن کاربر اعمال نماييد، کافي است

از اين پس .هاي عمومي را کپي کرده و آماده نماييد الگو ايجاد کنيد، فايلپوشه را در يکبار آن

ها و تنظيمات ايجاد نماييد، تمامي اين فايل adduserهرگاه يک کاربر جديد با استفاده از دستور

را فرض در زير محتويات يک دايرکتوري الگوي پيش .آن کاربر اعمال خواهد شد Homeپوشه در

:نماييد در اوبونتو لينوکس مشاهده مي

$ ls -la /etc/skel/ total 134 drwxr-xr-x 18 root root 696 2006-06-15 14:44 . drwxr-xr-x 133 root root 7568 2006-08-11 10:46 .. -rw-r--r-- 1 root root 220 2006-03-04 04:32 .bash_logout -rw-r--r-- 1 root root 414 2005-01-13 01:59 .bash_profile -rw-r--r-- 1 root root 57 2005-11-16 17:39 .bashrc drwxr-xr-x 3 root root 80 2006-05-13 16:27 .config drwxr-xr-x 3 root root 72 2006-06-03 19:17 .firefox -rw-r--r-- 1 root root 100067 2005-11-01 09:17 .fonts.cache-1 drwxr-xr-x 4 root root 96 2006-05-20 15:49 .gconf drwxr-xr-x 2 root root 80 2006-05-20 15:49 .gconfd drwxr-xr-x 21 root root 896 2005-11-01 09:17 .gimp-2.2 drwxr-xr-x 4 root root 104 2006-05-20 15:49 .gnome drwxr-xr-x 11 root root 504 2006-05-20 15:49 .gnome2 drwxr-xr-x 2 root root 48 2006-05-20 15:49 .gnome2_private drwxr-xr-x 2 root root 48 2006-05-20 15:49 .gnome_private drwxr-xr-x 2 root root 48 2005-11-01 09:17 .gstreamer drwxr-xr-x 2 root root 80 2005-11-01 09:17 .gstreamer-0.8 -rw------- 1 root root 161 2005-11-01 09:17 .ICEauthority drwxr-xr-x 7 root root 224 2006-06-03 19:17 .mozilla drwxr-xr-x 3 root root 72 2006-05-20 15:49 .openoffice.org2 drwxr-xr-x 2 root root 184 2006-05-13 11:48 Templates drwxr-xr-x 27 root root 992 2005-11-06 10:21 .themes -rw------- 1 root root 52 2005-11-01 09:17 .Xauthority -rwxr-xr-x 1 root root 259 2005-12-29 12:09 .xfardic drwxr-xr-x 2 root root 4096 Oct 17 18:24 . drwxr-xr-x 98 root root 4096 Nov 6 19:53 .. -rw-r--r-- 1 root root 704 May 8 21:13 .bash_profile -rw-r--r-- 1 root root 1290 May 8 21:13 .bashrc

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٢٩٣

هاي کاربري جهت حذف حساب userdelاستفاده از دستور

.هاي کاربري است روز نگه داشتن وضعيت حسابه هاي دشوار مديريت سيستم، ب يکي از بخش

که تهاي کاربري اس يکي از اموري که مدير سيستم بايد به آن توجه داشته باشد، حذف حساب

ه از اين نحوه استفاد .وجود دارد userdelبراي اين منظور، دستوري به نام .شوند ديگر استفاده نمي

:باشد دستور به شکل زير مي

$sudo userdel [-r] username

.و صندوق پستي وي را حذف خواهد کرد Homeپوشه تمامي آثار حساب کاربر از جمله -rگزينه

ه و بعدا بايد بماند ميها بر روي سيستم باقي پوشهاستفاده نکنيد، اين در صورتي که از اين گزينه

ضمنا براي اينکه بتوانيد حساب کاربري را با موفقيت حذف .را حذف نماييد صورت دستي آنها

.هاي متعلق به وي نيز خاموش باشند نماييد، کاربر بايد از سيستم خارج شده باشد و تمام پروسه

کاربر تهيه و سپس Homeپوشه البته ممکن است نياز داشته باشيد تا ابتدا يک کپي پشتيبان از

.درا پاک کني آن

ها کاربران و گروه يمديريت گرافيک

يزير منو System يکه در منو Users and Groups يبا استفاده از ابزار گرافيک

Administration يمديريت کاربران به صورت متن يکارهايي را که برا يتوانيد تمام يقرار دارد، م

.دوش مي هخواست rootاين ابزار از شما کلمه عبور کاربر ياجرا يبرا .شرح داده شد، انجام دهيد

Management Group، Properties ،Addدگمه چهار .دهد ياين ابزار را نمايش م ۱- ۱۰شکل

و اک کردن کاربر، پاضافه کردن کاربر، ديدن مشخصات کاربر يوجود دارد که برا Deleteو

نمايش داده يا ، پنجرهAdd Userدگمه يبا کليک بر رو .شوند ياستفاده م ها مديريت گروه

Accountلبه .است User privilegesو Account ،Advancedسه لبه يشود که دارا يم

يو کلمه عبور و يورود مشخصات اوليه کاربر مانند نام کاربر، نام واقع يفيلدهايي برا يحاو

در .باشد يم ي، شماره کاربريتنظيمات پروفايل کاربر، گروه کاربر يحاو Advancedلبه .باشد يم

يساز ذخيره يکاربر مانند حقوق استفاده از ابزارها يتوانيد مجوزها ينيز م User Privilegesلبه

.را تعيين کنيد ...، صوت ويو فالپ CD ي، درايوهايخارج

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

ها مديريت گرافيكي كاربران و گروه

ها

تر ها را دقيق است، نحوه دسترسي اين حساب

مجوزهاي دسترسي در حقيقت تعيين کننده اين موضوع هستند که چه کسي

اکنون اين مسئله را از ديد يک مدير سيستم

بر روي فايل پوشهسه سطح دسترسي مختلف براي هر فايل و

١.ديگركاربران

ا ه پوشهها و دهد تا به فايل هاي کاربري اجازه مي

ها و دهد تا به فايل به کاربران عضو يک گروه اجازه مي

دسترسي ديگران نيز تعيين کننده نحوه دسترسي ساير

توانيد اين کار را مي .ها را تغيير دهيد ها و پوشه

:نحوه استفاده از اين دستور به شکل زير است

$sudo chmod [OPTION] MODE[,MODE] FILEبيشتري در براي اينکه دقيقا بدانيد که چگونه از اين دستور استفاده کنيد، نياز داريد تا اطالعات

ها را مشاهده و فايلها پوشههنگامي که ليستي از

به مثال زير .تاس بينيد که خطوط اين ليست با تعدادي کارکتر و خط تيره آغاز شده

1 Other

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٩٤

مديريت گرافيكي كاربران و گروه ۱-۱۰شكل

ها ها و پوشه مجوزهاي دسترسي براي فايلتنظيم

است، نحوه دسترسي اين حساب هاي کاربران ايجاد و تنظيم شده اکنون که حساب

مجوزهاي دسترسي در حقيقت تعيين کننده اين موضوع هستند که چه کسي .نماييم بررسي مي

.هايي دسترسي داشته باشد پوشهو بايد به چه فايل

سه سطح دسترسي مختلف براي هر فايل و .تر بررسي خواهيم کرد دقيق

كاربران سطح کاربر، سطح گروه و سطح : سيستم وجود دارد

هاي کاربري اجازه مي سطح دسترسي کاربر، به صاحبان حساب

به کاربران عضو يک گروه اجازه مي ،دسترسي گروه .دسترسي پيدا کنند

دسترسي ديگران نيز تعيين کننده نحوه دسترسي ساير .آن گروه دسترسي پيدا کنند يها پوشه

.ها است پوشهها و کاربران به فايل

chmodتغيير دسترسي با

ها و پوشه دسترسي به فايلگاهي اوقات نياز داريد تا درجه

نحوه استفاده از اين دستور به شکل زير است .انجام دهيد chmodبا استفاده از دستور

$sudo chmod [OPTION] MODE[,MODE] FILE ...

براي اينکه دقيقا بدانيد که چگونه از اين دستور استفاده کنيد، نياز داريد تا اطالعات

هنگامي که ليستي از .بدانيد ها را پوشهها و دسترسي به فايلمورد

بينيد که خطوط اين ليست با تعدادي کارکتر و خط تيره آغاز شده کنيد، مي مي

:دهد توجه کنيد که يک ليست نمونه را نمايش مي

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٢٩٥

$ ls -l /home/alan total 27457 -rw------- 1 alan alan 37376 Jul 17 16:58 class2.sxw drwxrwsr-x 3 alan alan 424 Aug 27 23:52 Desktop drwxr-xr-x 17 alan alan 3104 Nov 5 09:23 Documents -rw-r--r-- 1 alan alan 174565 Apr 23 2004 FreeFarsi.tar.bz2 -rw------- 1 alan alan 55467 Apr 9 2004 8521B102.tar.bz2 -rw-r--r-- 1 alan alan 21064 Jun 14 18:53 Gnu-Linux.tar.gz -rwxr-xr-x 1 alan alan 61777 Jun 14 18:56 Gnu.html drwxr-xr-x 3 alan alan 400 Oct 29 15:15 LUG-Docs drwxr-xr-x 3 alan alan 472 Oct 23 18:45 LUG-HowTo

شوند، شروع مي dخطوطي که با .دهد ستون نخست در مثال باال، سطوح دسترسي را نمايش مي

کاربران، سه کاراکتر گر دسترسي نشان dسه کاراکتر بعد از خط تيره يا .هستند پوشهدر حقيقت

r ،wحروف .گر دسترسي ديگران است شانگر دسترسي گروه و سه کاراکتر پاياني نيز ن شانبعدي ن

به معناي دسترسي rبه معني دسترسي براي نوشتن، w .نيز نشانگر سطح دسترسي هستند xو

ز سه سطح در صورتي که هر يک ا .باشد به معناي دسترسي براي اجرا مي xبراي خواندن و

دسترسي فاقد حقوق براي يکي از موارد خواندن، نوشتن و اجرا باشند، به صورت خط تيره نمايش

.دهد هاي مجوزهاي دسترسي را نمايش مي نمادها، عملگرها و حالت ۱- ۱۰جدول .داده خواهد شد

هاي مجوزهاي دسترسي فايل نمادها، عملگرها و حالت ١- ۱۰جدول

شرح حالت/عملگر/نماد

u کاربر

g گروه

o ديگران که جزء کاربر يا گروه نيستند

a همه

اضافه کردن مجوز +

حذف کردن مجوز -

اعطا کردن مجوز =

r خواندن

w نوشتن

x ها اجرا يا دسترسي به دايرکتوري

s تغيير شماره کاربر يا گروه هنگام اجرا ياsetuid

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٩٦

با توجه به جدول باال، با .شوند دارد که بطور عمومي استفاده نميهاي ديگري نيز وجود البته حالت

براي اينکه .هاي دسترسي را تغيير دهيد خواهيد توانست تا حالت= و -، +استفاده از عملگرهاي

ابتدا مجوزهاي فعلي .نحوه کار با اين عملگر برايتان دقيقا روشن شود، به مثال زير توجه کنيد

:کنيم مي را بررسي test پوشه$ ls -l total 0 drwxr-xr-x 2 alan alan 48 Nov 8 19:15 test

.توانيد مجوز نوشتن را به گروه اضافه کرده و دسترسي ديگران را به آن کامال ببنديد براي مثال مي

:کافي است براي اين کار از دستور زير استفاده نماييد

$ chmod g+w,o-rx test $ ls -l total 0 drwxrwx--- 2 alan alan 48 Nov 8 19:15 test

فقط بايد دقت داشته باشيد .همانطور که در مثال باال مشاهده کرديد، اين کار بسيار آسان است

در صورتي که مايل هستيد تغييراتي را در يک .که پس از عالمت کاما فضاي خالي قرار ندهيد

را به دستور - Rهاي موجود در آن اعمال کنيد، کافي است که گزينه پوشهها و و تمامي فايل پوشه

chmod اضافه کنيد:

$ chmod -R g+w,o-rx test

chownتغيير مالکيت با

در صورتي که فايلي را که متعلق .ها را تغيير دهيد پوشهها و گاهي اوقات نياز داريد تا مالکيت فايل

.فايل را نيز تغيير دهيد يتتا مالکاست نياز كنيد، ميمنتقل يکاربر است به کاربر ديگريك به

تا اين است مالک فايل کاربري است که حقوق دسترسي کامل به فايل را در اختيار داشته و قادر

:به مثال زير توجه کنيد .مجوزها را تغيير دهد

$ ls -l total 0 drwxrwx--- 2 alan alan 48 Nov 8 19:15 test

setuid تواند مجوزهاي خود را هنگام اي اين مجوز را داشته باشد، مي چيست؟ اگر برنامه

و سپس مجوزهاي خود را به در داده، عملي فراتر از مجوزهاي خود انجام دهياجرا تغي

.سطح قبلي باز گرداند

بنابراين براي .باشد در ستون سوم مي alanدر مالکيت کاربري به نام testدر اين مثال، دايرکتوري

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٢٩٧

براي .استفاده کنيد -lبه همراه گزينه lsها کافي است از دستور پوشهها و مشاهده مالک فايل

نحوه استفاده از اين .استفاده نماييد chownر دهيد، بايد از دستور ياينکه مالکيت فايلي را تغي

:باشد دستور به شکل زير مي

$sudo chown [OPTIONS] OWNER FILE...

ها و ، در صورتي که مايل باشيد تا تغييرات مالکيت را بر روي تمامي فايلchmodهمانند دستور

اين دستور تنها توسط .کنيد را به دستور اضافه مي - Rهاي زير مجموعه اعمال نماييد، گزينه پوشه

:براي مثال .باشد يقابل اجرا م rootکاربر

$sudo ls -l total 76 -rw-r--r-- 1 alan alan 4577 Sep 25 2003 20030924.html -rw-r--r-- 1 alan alan 30688 Sep 26 2003 20030926.html -rw-r--r-- 1 alan alan 8286 Sep 27 2003 20030927.html -rw-r--r-- 1 alan alan 3149 Sep 28 2003 20030928.html -rw-r--r-- 1 alan alan 10667 Sep 29 2003 20030929.html -rw-r--r-- 1 alan alan 4354 Sep 30 2003 20030930.html drwxr-xr-x 2 alan alan 48 Nov 8 20:31 docs $sudo chown -R linet * $sudo ls -l total 76 -rw-r--r-- 1 linet alan 4577 Sep 25 2003 20030924.html -rw-r--r-- 1 linet alan 30688 Sep 26 2003 20030926.html -rw-r--r-- 1 linet alan 8286 Sep 27 2003 20030927.html -rw-r--r-- 1 linet alan 3149 Sep 28 2003 20030928.html -rw-r--r-- 1 linet alan 10667 Sep 29 2003 20030929.html -rw-r--r-- 1 linet alan 4354 Sep 30 2003 20030930.html drwxr-xr-x 2 linet alan 48 Nov 8 20:31 docs

.است تغيير کرده linetبه کاربري به نام alanها از کاربر بينيد، مالکيت فايل همانطور که مي

chgrpتغيير عضويت گروه با

.ها را نيز تغيير دهيد تا عضويت گروه فايل باشدها، ممکن است گاهي نياز همانند مالکيت فايل

.ها را دارند تاثير خواهد گذاشت تغيير گروه فايل بر اعضاي گروهي که توانايي دسترسي به فايل

در صورتي که کاربر تنها عضو يک گروه باشد، يک .بنابراين بايد در تغيير اين گزينه دقت نماييد

است امور ممکنباشند، ولي اگر تعداد زيادي کاربر عضو يک گروه گيرد ميکاربر تحت تاثير قرار

استفاده chgrpها از دستور پوشهها و براي تغيير گروه فايل .مربوط به آنها دچار اختالل گردد

:باشد نحوه استفاده از اين دستور به شکل زير مي .شود مي

$sudo chgrp [OPTIONS] OWNER FILE...

به alanبري به نام مطرح شد، مالکيت تعدادي فايل را از کار chownدر مثالي که براي دستور

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٢٩٨

alanها را از کاربر امکان کنترل فايل به طور كاملبراي اينکه .منتقل کرديم linetکاربري به نام

همانند مثال زير تغيير chgrp، عضويت يا مالکيت گروه را نيز با استفاده از دستور بگيريم

:دهيم مي

$sudo chgrp -R linet * $sudo ls -l total 76 -rw-r--r-- 1 linet linet 4577 Sep 25 2003 20030924.html -rw-r--r-- 1 linet linet 30688 Sep 26 2003 20030926.html -rw-r--r-- 1 linet linet 8286 Sep 27 2003 20030927.html -rw-r--r-- 1 linet linet 3149 Sep 28 2003 20030928.html -rw-r--r-- 1 linet linet 10667 Sep 29 2003 20030929.html -rw-r--r-- 1 linet linet 4354 Sep 30 2003 20030930.html -rw-r--r-- 1 linet linet 12324 Sep 21 2003 20031001.html -rw-r--r-- 1 linet linet 11581 Sep 22 2003 20031002.html drwxr-xr-x 2 linet linet 48 Nov 8 20:31 docs

براي اينکه بتوانيد مالکيت کاربر و گروه را تنها با يک دستور تغيير دهيد، کافي است در

و بنويسيد پس از نام کاربر مالک، يک کالن يا نقطه chownهنگام استفاده از دستور

:براي مثال .سپس نام گروه مالکيت را قرار دهيد$sudo chown -R alan:alan *

زمانتاريخ و

و خط فرمان مديريت يگرافيک يتاريخ و زمان سيستم را از طريق ابزارهاتوانيد به سادگي مي

کاربر يبا دسترس dateمديريت تاريخ و زمان از طريق پوسته فرمان بايد از دستور يبرا .کنيد

root از اين دستور استفاده کنيد ينمايش زمان و تاريخ جار يبرا .استفاده نماييد: $sudo date Fri Aug 11 20:43:00 IRST 2006

:تنظيم تاريخ به صورت زير عمل کنيد يبرا$sudo date --set 2006-08-11 Fri Aug 11 00:00:00 IRST 2006

:تنظيم ساعت به صورت زير عمل کنيد يبرا$sudo date --set 20:42 Fri Aug 11 20:42:00 IRST 2006

قرار دارد Administration يزيرمنو System يکه در منو Time and Dateبا استفاده از ابزار

اين ابزار از شما يدر هنگام اجرا .توانيد تاريخ و زمان سيستم را تنظيم کنيد يم ينيز به سادگ

.دهد ياين ابزار را نمايش م ۲- ۱۰شکل .شود خواسته مي rootکلمه عبور

تنظيم ساعت، دقيقه و ثانيه تعبيه شده و بخش تقويم نيز يبينيد، سه فيلد برا يهمانطور که م

(�)�"

توانيد موقعيت يم Time Zoneدگمه يعالوه بر اين با کليک بر رو

.انجام دهيد tzselectبايد اين کار را با دستور

.کليک کنيد

Time and Date

سيستم يانداز است كه بعد از راه ياولين چيز

متفاوت و از هر كدام انواع مختلف يها دهد كه سيستم عامل

.يك سيستم داشته باشيد يچندين هارديسك بر رو

براي مثال اگر شما هر دو سيستم عامل ويندوز و لينوكس را بر روي سيستم خود نصب كرده

دهد كه يشما اين اجازه را مشود و به يها اجرا م

توانيد يهمچنين با استفاده از گراب م .شدن انتخاب كنيد

.استفاده كنيد غير منتظره از آن يها

sudo cp /boot/grub/menu.lst /boot/grub/menuن شکل در صورت بروز مشکل يبد .کند يه م

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٢٩٩

عالوه بر اين با کليک بر رو .تنظيم تاريخ وجود دارد يبرا

بايد اين کار را با دستور Terminalدر حالت .سيستم را تنظيم کنيد يزمان

کليک کنيد OK يپس از اتمام انجام تغييرات، بر رو

Time and Date ۲-۱۰شكل

گراب يراهنما

اولين چيز، Boot Loaderاست Boot Loaderگراب يك

دهد كه سيستم عامل يگراب به شما اجازه م .شود ياجرا م

چندين هارديسك بر رو ييك هارد ديسك واحد يا بر رو يرا بر رو

براي مثال اگر شما هر دو سيستم عامل ويندوز و لينوكس را بر روي سيستم خود نصب كرده

ها اجرا م عامل اين سيستم يباشيد، گراب قبل ازهر دو

شدن انتخاب كنيد بوت يرا برا سيستم عامل هايكي از

ها بوت درست كنيد تا در صورت وقوع اتفاق ييك فالپ

مات گرابيبان از تنظيجاد نسخه پشتيا

.ديوارد کننال ير را در ترميدستور زlst /boot/grub/menu.lst.back

ه ميبان تهيک پشتي menu.lst ليدستور باال از فا

.ديمات گراب را به حالت قبل بازگردانيد تنظيتوان يم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٠٠

menu.lst ليش فايرايو

که از کدام خانواده اوبونتو استفاده با توجه به آنو menu.lst ليش در فايرايامکان و يبرا

ش يرايآماده و menu.lst لين صورت فايبد .دينال وارد کنيد، دستور مناسب را در ترميکن يم

.باشد يم

اوبونتو sudo gedit /boot/grub/menu.lst

کوبونتو sudo kate /boot/grub/menu.lst

زوبونتو gksudo mousepad /boot/grub/menu.lst

بوت در گراب يها نهير گزييتغ

گراب وارد ياگر نياز باشد تا براي تغيير گزينه بوت يا انتخاب يك هسته متفاوت به داخل منو

فرض شما بايد به طور پيش .را فشار دهيد ESC گراب دكمه يد، بايد بالفاصله بعد از اجرايشو

را ويرايش menu.lst براي افزايش اين زمان شما بايد فايل .را خيلي سريع فشار دهيد ESC دكمه

.سب ثانيه است زياد كنيدحرا كه بر timeout كنيد و زمان وارد شده در قسمت

براي اين كار، با .گراب داشته باشيد يتوانيد اين منو را هميشه در هنگام اجرا يهمچنين شما م

.حالت توضيحات خارج كنيدآن را از 'hiddenmenu' ياز ابتدا# برداشتن

كه قادر به بوت كردن سيستم به ييها و سيستم عامل ها از هسته يليست ESC بعد از فشار دادن

خواهيد يكه م يبراي اصالح گزينه بوت، سيستم عامل .مي شودد، به شما ارائه يها هست وسيله آن

كه با ييها خط قسمتاين در .را فشار دهيد 'e'ويرايش كنيد را انتخاب و سپس دكمه

'savedefault' , 'quiet' , 'initrd' , 'kernel' و 'root' براي .را نمايش مي دهد شوند يشروع م

حذف 'd' را با انتخاب آن و زدن دكمه 'quiet' توانيد خط ، مييداشتن يك عمليات بوت طوالن

خط را ويرايش و كلمهاين 'e' را انتخاب و با زدن دكمه 'kernel' همچنين بايد خط .كنيد

'splash' توانيد با فشار دادن يبعد از انجام اصالحات الزم، م .اين خط حذف كنيد يرا از انتها'b'

در هنگام و بوده يتغييرات انجام شده موقت .خود بوت كنيد يعامل انتخاب سيستم را با سيستم

.مجدد اعمال نخواهد شد يانداز راه

سيستم شما يرا بر رو ياوبونتو در هنگام نصب، سيستم عامل ديگر دهنصب كنناگر برنامه :تذكر

افزايش 'timeout'و زمان داده مي شودفرض نمايش گراب به طور پيش يتشخيص دهد، منو

.خواهد بود يخواهد يافت، بنابراين انجام مرحله باال غيرضرور

Automagic يها فهرست هسته

.كند استفاده مي menu.lst براي ايجاد تغييرات در update-grub اوبونتو از يك ابزار به نام

update-grub را كه شما در شاخه ييها به طور خودكار تمام هسته boot کند يم ييداريد شناسا

هر وقت كه هسته لينوكس را با .كند يرا اعمال م يهر کدام تنظيمات مختلف سراسر يو بر رو

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٣٠١

تصحيح تنظيمات گراب اجرا يبرا update-grubد يكن يمي رساناستفاده از مخازن به روز

.شود يم

قسمت بين دو خط ،دهد يرا مورد توجه قرار م آن update-grub كه menu.lst از ييها بخش

"### BEGIN AUTOMAGIC KERNELS LIST" END DEBIAN ###" و

AUTOMAGIC KERNELS LIST" يها گزينه .آيد يم# #توضيحات بعد از .باشد يم

:ريمانند خط ز .آيند يم# بعد از يك سراسري# groot=(hd0,4)

تغيير دهيد كه ياين گزينه را در صورت .باشد يم groot ترين گزينه براي تغيير گزينه متداول

boot تغيير يديگر برا گزينه .قرار داشته باشد/ متفاوت از پارتيشن يدر پارتيشن، Kopt باشد يم

.گردد ياعمال م menu.lst موجود در يها و به تمام هسته استكه مربوط به تنظيمات هسته

هسته يتنظيم پارامترها

.بيابيد عبارت زير menu.lst در# kopt=root=/dev/sda1 ro

.خط را حذف نكنيد يدر ابتدا'#' باشد ولي ياين خط شبيه توضيحات م

اما گيرد يكند و آن را ناديده م يرا به عنوان توضيحات فرض م گراب اين خطتوجه داشته باشيد

كه يفايل يساخت محتوا يبرا update-grub توسط ياين خط به عنوان يك پارامتر پيكربند

.شود يخواند استفاده م يرا در هنگام بوت م گراب آن

خواهد تا يشما ماز يبه عنوان مثال شخص(هسته داريد ياضاف ياگر شما نياز به پارامترها

ها را است آن يكاف) .امتحان كنيد يخاص يعمليات بوت را براي آزمايش يك مشكل با پارامترها

در noapic به عنوان مثال براي اضافه كردن .اين خط اضافه كنيد يبه انتها

#kopt=root=/dev/sda1 ro noapic بعد از ويرايش فايل دستور زير را در ترمينال اجرا كنيد. sudo update-grub

گراب و ويرايش يدر هنگام نمايش منو e كليد توانيد با فشار دادن يتوجه داشته باشيد كه شما م

دانيد اين تغييرات يهمانطور كه م .هسته را به صورت موقت تغيير دهيد يخط هسته، پارامترها

.گردد يبعد اعمال نم يها يانداز باشد و در راه يم يفقط مختص عمليات بوت جار

که گراب در آن نصب شده است يسکير دييتغ

ديخواه يم .ديدارPATA(/dev/had) و SATA(/dev/sda) ستمتان دو هارديد در سيفرض کن

.دهد يح ميترج SATA را بهPATA بوت يبرا BIOS بوت شود اماSATA يستم از رويس

:دير را دنبال کنين مشکل مراحل زيحل ا يبرا

groot (GRUB root) افتني: مرحله اول

يبرا(که شامل نام گراب يبه صورت جدولboot/grub/device.map/ ليرادر فا وهايگراب نام درا

م يد بدانيبا .کند يست ميلاست را )((dev/hda/) مثال ينوکس برايل توزيع و نام )(hd0)مثال

.دياستفاده کن df/ /bootدستورن منظور از يا يبرا .شن قرار دارديو و پارتيدر کدام درا boot/که

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٠٢

توان يراحت م يليخ ودر آنجا قرار دارد boot/ است که ينوکسيشن لين دستور نام پارتيا يخروج

.کرد مطابق boot/grub/device.map/ ليرا با اطالعات داخل فا ين خروجيا

مثال يبرا$ df /boot Filesystem Size Used Avail Use% Mounted on /dev/sda5 46M 15M 30M 33% /boot $ cat /boot/grub/device.map (hd0) /dev/hda (hd1) /dev/sda

.م شوديتنظ(hda1,4) يد بر رويبا groot جهيدر نت

لين فايبنابرا ،نوکس آن کمتر استياز معادل ل واحد کيشن گراب همواره يشماره پارت :تذكر

menu.lst كنيدش يراير ويزرا به صورت: ## default grub root device ## e.g. groot=(hd0,0) # groot=(hd1,4)

kernel root افتني :مرحله دوم

df ن منظور از دستوريا يبرا .است شده mount در کجا/ م که يکرنل مشخص کن يبرا ديبا

ش يرايو menu.lst ليرا در فا kopt ن دستور مقدار معادليا يبا استفاده از خروج .كنيداستفاده

.كنيد

:مثال يبرا$ df / Filesystem Size Used Avail Use% Mounted on /dev/sda3 14G 8.3G 5.0G 63% /

:كنيد شيراير ويرا به صورت ز menu.lst ليفا## default kernel options ## default kernel options for automagic boot options ## If you want special options for specifiv kernels use kopt_x_y_z ## where x.y.z is kernel version. Minor versions can be omitted. ## e.g. kopt=root=/dev/hda1 ro # kopt=root=/dev/sda3 ro /

در / است که يمحل kopt=root در آنجا قرار دارد و boot/ است که يمحل groot به طور خالصه

.آنجا قرار داردBoot Splash Image

توانيد شما مي .گراب استفاده كنيد يزمينه منو دهد تا از يك عكس در پس يگراب به شما اجازه م

توانيد خودتان يك ييك مجموعه عكس مناسب پيدا كنيد يا م 'grub-splashimages' در بسته

.آماده كنيدبراي اين كار را عكس

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٣٠٣

هر چند داشتن (رنگ نداشته باشد ١٦پيكسل اندازه داشته باشد و بيش از ٦٤٠×٤٨٨عكس بايد

گراب يشود كه با انتخاب رنگ متفاوت براي متن منو يرنگ باعث م ١٢تعداد رنگ كمتر مانند

.باشد gzipped xpmو به صورت قالب) منو خواناتر شود يها نوشته

و كاهش تعداد رنگ (Image>Scale Image) تغيير اندازه عكس يبرا Gimpامه توانيد از برن يم

(Image>Mode>Indexed) همچنين .استفاده كنيدGimp قادر است تا عكس را به صورت

xpm.gz افزار که نرم يا در صورتيو .ذخيره كند Image Magick در خط فرمان نصب است

:دستور زير را اجرا كنيدsudo convert -resize 640x480 -colors 14 FILE_NAME.jpg splashimage.xpm

:نماييدفشرده gz در انتها آن را با فرمتsudo gzip splashimage.xpm

يدست يپيكربند

.سيستم خود اضافه كنيد menu.lst بعد از ساختن فايل مربوطه، خطي مانند زير را بهsplashimage=(hd0,4)/boot/grub/splash.xpm.gz

splash.xpm.gz با نام ييك ترفند سودمند براي اين قسمت ايجاد يك لينك از عكس واقع

.باشد يمcd /boot/grub sudo ln -s my_image.xpm.gz splash.xpm.gz

.وجود ندارد MBR عكس در داخل .مي خواندگراب در هنگام بوت عكس را از داخل هارد ديسك

يو نصب مجدد گراب برا menu.lst اگر شما از لينك عكس استفاده كنيد ديگر مجبور به ويرايش

را در پارتيشن boot اگر شما .تغيير دهيدفقط بايد لينك عكس را وتعويض عكس نخواهيد بود

.اشاره نكند يبه فايل در پارتيشن متفاوت يمطمئن شويد كه هيچ لينك ايدساخته ييمجزا

update–grub به وسيله Splash Imageاجراي

را برداشته و boot/grub/splash.xpm.gz/ به طور خودكار عكس update–grub دستور

و شماره پارتيشن hdx مراقب update–grub .كند يشما ويرايش م يرا برا menu.lstفايل

).نداريد (hd0,4) به تايپ يشما نياز( .مناسب نيز خواهد بودsudo apt-get install grub-splashimages sudo ln -s /boot/grub/splashimages/my_image.xpm.gz /boot/grub/splash.xpm.gz sudo update-grub

بوت يک فالپيساخت

ر را به يدستورات ز بايد .كنيدجاد يرا در آن ا FAT ستميل سيرا فرمت کرده و فا يابتدا فالپ

.كنيدنال اجرا يب در ترميترتfdformat /dev/fd0 mkfs -t msdos /dev/fd0

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٠٤

.كنيد mountآن را ،ياز در فالپياطالعات مورد ن يکپ يبراsudo mount -t msdos /dev/fd0

.كنيد يکپ ياز گراب را در فالپياطالعات مورد نsudo mkdir -p /mnt/floppy/boot/grub sudo cp /boot/grub/stage* /mnt/floppy/boot/grub sudo cp /boot/grub/menu.lst /mnt/floppy/boot/grub

.نكنيدو خارج يآن را از درا يکرده ول umount را ينجا فالپيدر اsudo umount /mnt/floppy

نصب يبرا بنابراين ،است است آماده شده GRUB boot loader که نصب يينصب نها يبرا يفالپ

:شويدوارد گراب يينهاsudo grub

:كنيدب اجرا ير را به ترتيدستورات زgrub>root (fd0) grub>setup (fd0) grub>quit

فرض شيعامل پ ستمير سييتغ

و باشدعامل ستميشن و سيچند پارت يدارا سيستم شما د کهياستفاده کن ين راهنما در صورتياز ا

.دهيدر ييرا تغفرض پيشعامل ستميد که سيخواه يم

menu.lst شيرايو

.ديداکنيپ menu.lst لير را در فايخطوط ز## default num # Set the default entry to the entry number NUM. Numbering starts from 0, and # the entry number 0 is the default if the command is not used. ... default 0 ...

ن نکته را يا .دير دهييباشد تغ يگراب م ياز منواي نه يکه متناظر با گز يحال عدد صفر را به عدد

ر داشته يمانند ز يبه طور مثال اگر شما فهرست .شود يد که شمارش از صفر شروع ميريدر نظر بگ

Microsoft Windows XP Professionalفرض خود را به شيعامل پ ستميد سيد و بخواهيباش

.دير بدهييتغ ۴را به defaultپارامتر ديد باير دهييتغtitle Ubuntu, kernel 2.6.20-16-generic ... title Ubuntu, kernel 2.6.20-16-generic (recovery mode) ... title Ubuntu, memtest86+ ... title Other operating systems: ... title Microsoft Windows XP Professional

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٣٠٥

آن يکه در ابتدا 'Other operating systems' يحت يد که هر خطين نکته را فراموش نکنيا

.ديد در شمارش به حساب آوريبه کار رفته است را با titleدواژهيکل menu.lst ليخط در فا

با .دياستفاده کن 'saved' دواژهيک عدد، از کليبا default م پارامتريتنظ يد به جايتوان يشما م

يبرا .گيرد ميفرض گراب قرار شيستم به عنوان انتخاب پين بوت سين کار انتخاب شما در آخريا

دواژه ين کليا .داشته باشد وجود 'savedefault' دواژهيد کليبا ،باشد يادآوريقابل يا نهيکه گز نيا

ن يالبته ا .قرارداده خواهد شد boot/مختلف هسته موجود در ينسخه ها يفرض برا شيبه طور پ

.شود يم نميتنظ rercoveryيها حالت يدواژه برايکل

در .دير ندهييتغ 'saved' دواژهيرا به کل default د، پارامتريکن ياستفاده م dmraid اگر از :اخطار

.د بودياهستم خود نخويکار قادر به بوت کردن س نيصورت انجام ا

اضافه menu.lst فهرست يد هسته را به ابتدايجد يها شه نسخهيهمupdate-grub :نکته

و بروز خطا در صورت menu.lst يها نهيب قرار گرفتن گزير در ترتييکار باعث تغ نيا .کند يم

.شود يم default x استفاده شما از

فرض گراب شينه پيگز) ...ندوز، فدورا و يو( ر از اوبونتويستم عامل غيک سيد تا يده يح مياگر ترج

د و پارامتريرد قرار دهيگ يقرار م update-grub يکه مورد بررس يقسمت يرد، آن را بااليقرار گ

default ديم کنير تنظيرا به صورت ز.

... ### BEGIN AUTOMATIC KERNELS LIST ... ### END DEBIAN AUTOMATIC KERNELS LIST ...

ح يشکل صح .ها قرار خواهد داشت نهيگر گزيد يشه در باالينه مورد نظر شما هميصورت گزن يبد

.ر استين حالت به صورت زيم در ايتنظ# # Put static boot stanzas before and/or after AUTOMATIC KERNEL LIST ... exactly here ... ### BEGIN AUTOMATIC KERNELS LIST ... default 0 ...

ق شبکهيبوت از طر

له يستم خود را بوسيد سيد ، ممکن است که بخواهيکن يا ادوبونتو استفاده مي LTSP اگر شما از

.ديکارت شبکه بوت کن

دن يفهم يبرا .ق آن را دارنديبوت شدن از طر يبرا مشخص rom اج بهيشبکه احت يها کارت

خود floppy د و سپسينال اجرا کنيدر ترم را lsmod د ، دستورياز داريک نيبه کدام شما که آن

.ديرا جستجو کن

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٠٦

.ديکن يمناسب را بارگذار rom د ويبرو www.rom-o-matic.com سايت سپس به

رات يين صورت تغير از ايد، در غير را اضافه کنيخطوط ز .رسد يم menu.lst شيرايحال نوبت به و

.مي شودپاک يتيامن يها يآور روزه شما توسط بtitle LTSP root (hd0,2) kernel /boot/(rom you get from rom-o-matic)

ندوزير گراب بعد از نصب ويتعم

CD يستم را از رويس .استاز يکس نيا ناپيمانند اوبونتو Liveع يک توزيشروع کار به يبرا

:ديرا وارد کن ريدستور ز و دينال را باز کنيد ترميع بايپس از باال آمدن توز .اندازي كنيد راهsudo grub

:ديآ يدر م <grubافت کننده دستورات هم به شکل يو خط در مشاهده مي كنيدرا خطوطن يا[ Minimal BASH-like line editing is supported. For the first word, TAB lists possible command completions. Anywhere else TAB lists the possible completions of a device/filename.

:حال دستور زير را وارد كنيدfind /boot/grub/stage1

:ن صورت استيآن به ا يگراب کجا هستند و خروج يل هايد فايگو ين دستور به ما ميا(hdX,Y)

:قرار دارندشن يگراب در کدام پارت يل هايم فايکن ير مشخص مين مرحله با دستور زيدر اroot (hdX,Y)

:دستورات زير را اجرا كنيد و سپسsetup (hd0) quit

:شما بايد كامپيوترتان را دوباره راه اندازي كنيد

ندوزيو Boot Loaderپاک کردن گراب و

د گراب را پاک يخواه يد و مينوکس استفاده کنيد که از گراب و ليخواه ينم رگيد يلياگر به هر دل

بوت XP ندوزيو CD با استم ريد، سيندوز استفاده کنيبوت شدن و يو از همان روش معمول كنيد

را ريدستور ز .شويد Recovery د تا وارديرا بزن R ددکمهيبه مرحله شروع نصب رس يد و وقتيکن

:شودن گراب يگزيندوز جايو Boot Loaderد تا ياجرا کنfixmbr

Crontab Cron است که دستورات يابزار shell داده شده اجرا يبند ، بر اساس زمانيرا به صورت دوره ا

ات يياست که جز يا يکربنديل پيفا Crontab .كند كار مي crontab لهيوسه ب Cron .کند يم

.شود يم يدر آن نگهدار يبند دستورات و جدول زمان

crontab ليک فايساختن

:ديوارد کن terminal ر را دريدستور ز crontab ليک فايجاد يا يبرا

"�(�) ري�L,�ا و ��#�#2: ده) ���

٣٠٧

crontab -e در (موجود، crontab ليد از فايک بلوک جدينال به همراه يشگر ترميرايبا وارد کردن دستور باال، و

شگر، يرايد قبل از بستن وين مرحله شما بايدر ا .شود يباز م) ديکه از قبل آن را داشته باش يصورت

.ديوارد کن را ديآن ها را دار يرا که قصد اجرا يدستورات

نال وارد ير را در ترميفعال، دستور ز يها crontab مشاهده تمام يشگر، برايرايبعد از بستن و

:ديينماcrontab -l

Crontab دستور زبان

) ۶تا ۰(، ماه، روز هفته )۳۱تا ۱( قه، ساعت، روزيب دقين به ترتيمع قسمت شش crontabليفا

:دينيب ين دستور را ميا يکل شكلر يدر ز .، داردد اجرا شونديکه با يو دستورات* * * * * command to be executed - - - - - | | | | | | | | | +----- day of week (0 - 6) (Sunday=0) | | | +------- month (1 - 12) | | +--------- day of month (1 - 31) | +----------- hour (0 - 23) +------------- min (0 - 59)

crontab يمثال ها

ر ين در زيبنابرا .ج کننده به نظر برسديگ يکم crontab لين بار نوشتن فاياول يممکن است برا

:ارائه شده استح يتوض همثال به همرا يتعداد* * * * * <command>

Runs every minute - : شوند يقه اجرا ميهر دقدستورات

30 * * * * <command>

Runs at 30 minutes past the hour - : شوند يساعت اجرا م نيم هردستورات

6 45 * * * <command>

Runs at 6:45 am every day - : شوند يصبح اجرا م ۶:۴۵هر روز ساعت دستورات

18 45 * * * <command>

Runs at 6:45 pm every day - : شوند يبعدازظهر اجرا م ۶:۴۵هر روز ساعت دستورات

00 1 * * 0 <command>

Runs at 1:00 am every Sunday - : شوند يبامداد اجرا م ۱اعت سکشنبه يهر دستورات

00 1 * * 7 <command>

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٠٨

Runs at 1:00 am every Sunday - : شوند يبامداد اجرا م ۱کشنبه ساعت يهر دستورات

00 1 * * Sun <command>

Runs at 1:00 am every Sunday - : شوند يبامداد اجرا م ۱کشنبه ساعت يهر دستورات

8 30 1 * * <command>

Runs at 8:30 am on the first day - : شوند جرا ميا ۸:۳۰ن روز هر ماه ساعت ياولدستورات

of every month

00 0-23/2 02 07 * <command> Runs every other hour on the 2nd of July: شوند دستورات در روز دوم ماه جوالي اجرا مي

:توان به کار برد يرا م يخاص يها String باال يعالوه بر مثال ها

@reboot <command> : شود يستم اجرا مينگام بوت سهدستورات : - Runs at boot

@yearly <command> : شود يهر سال اجرا مدستورات - Runs once a year [0 0 1 1 *]

@annually <command> : شود يهر سال اجرا مدستورات - Runs once a year [0 0 1 1

*] @monthly <command> : شود يهر ماه اجرا مدستورات - Runs once a month [0 0 1 *

*] @weekly <command> : شود يهر هفته اجرا مدستورات - Runs once a week [0 0 * *

0] @daily <command> : شود يهر روز اجرا مدستورات - Runs once a day [0 0 * * *]

@midnight <command> : شود يهر روز اجرا مدستورات - Runs once a day [0 0 * * *]

@hourly <command> : شود يهر ساعت اجرا مدستورات - Runs once an hour [0 * * *

*]

ن دستوريچند ياجرا

.ديسيبنو پشت سر همبه صورت "&&" ، آنها را با استفاده ازيدرپ ين دستور پيچند ياجرا يبرا

:کند يهر روز اجرا م را در command_02 و سپس دستور command_01 ر ابتدا دستوريمثال ز@daily <command_01> && <command_02>

ليميق اياز طر ير فعال کردن اطالع رسانيغ

ل به کاربر ارسال يميک اي، cronjob را کردنجدر هنگام ا cron ش فرض برنامهيبه صورت پ

آخر برنامهر را به يست خط زيد، کافير فعال کنين امکان را غيد ايخواه يکه م يدر صورت .کند يم

cron ديخود اضافه کن: >/dev/null 2>&1

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٣٠٩

استفاده يبرا crontab ل مخصوصيک فايمشخص کردن

ک ي crontab -e د با دستوريتوان ين مطلب ذکر شد، شما ميهم يش تر در بااليهمانطورکه پ

يبرا .ديداشته باش crontab ليک فايبه هر حال ممکن است شما از قبل .ديبساز crontab ليفا

:دير را وارد کنيل خود، دستور زيمشخص کردن فاcrontab -u <username> <crontab file>

)ديسيخود را بنو ينام کاربر Tux يبه جا(دير را وارد کنيسپس دستور ز

crontab -u tux ~/crontab

.ره شديذخ Homeدر پوشه crontab با نام، tuxکاربر crontab ليفابا اجراي دستور باال

crontab ليحذف کردن فا

:دينال وارد کنير را در ترمي، دستور زcrontab ليحذف فا يبراcrontab -r

را با استفاده از crontab مربوط به manual ليد فايتوان يشتر ميبدست آوردن اطالعات ب يبرا

:ندينال ببير در ترميدستور زman crontab

شده از اوبونتو يساز يشخص Live CD ساخت

در .بسازيدع اوبونتو ياز توز LiveCdک يجاد يبا نحوه ا يکه شما کاربران گرام شده يسع جانيدر ا

.پشتيبان بگيريدهايي كه دانلود كرديد شود كه از فايل ابتدا توصيه مي

:نياز مي باشدبه موارد زير Live CDبراي ساختن

بر روي ديسك سخت يخال يفضاگيگا بايت ۳ •

512MB Ramحداقل •

squashfs-tools يافزار بسته نرم •

mkisofs يافزار بسته نرم •

داشته باشد ار squashfs از پشتيباني ييک نسخه از اوبونتو که تواناي •

ييتست نها يبرا VirtualBoxا ي Vmware اي Qemu يافزار نرمبسته •

نحوه انجام کار

ها نصب بسته

.ميکن ين کار نصب ميا يبرا االزم ر ينرم افزار هاي بستهبا اتصال به اينترنت

:ديجرا کنا ر رايدستور زsudo apt-get install squashfs-tools mkisofs

.دکن ينصب م ار mkisofs و squashfs-tools ينرم افزار هاي بسته ن دستوريا

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣١٠

ساز که در باال ذکر هيشب يها از بسته يکيد اسم يکن آزمايش ار CD د که در آخريل بودياگر ما

.دياضافه کن باال ستيل انتهايبه ار ه استشد

:دستور زير را براي اجراي برنامه وارد كنيدsudo modprobe squashfs

:اكنون با دستور زير يك پوشه ايجاد كنيدmkdir ~/live cd ~/live

:بسازيد CD ١پوشه زير را براي اتصالmkdir mnt

:دين دستور استفاده کنيد از ايار داريدر اخت ار CD اگرsudo mount /dev/cdrom mnt

:دير استفاده کنيد از دستورات زيار داريدر اخت iso فايل و اگرiso mnt.o loop UBUNTU-sudo mount

:نويسيدب ان راخودت iso لينام فا UBUNTU.iso يبه جا

:ديدرست کن ار ريخوب حاال شاخه ز

mkdir extract-cd

.ميکن يم ٢باز ار CD پوشهن يا درما

rsync --exclude/=casper/filesystem.squashfs -a mnt /extract -cd

:دياجرا کن ار ريمورد نظر و کار با آن دستور زجاد شاخه يا يابتدا برا

mkdir squashfs

:را اجرا كنيد ريز دستور زين باز كردن يو برا

sudo mount -t squashfs -o loop mnt/casper/filesystem.squashfs squashfs

:ديکن باز ار squashfs اتيحال محتو

:ديدرست کن ار ريابتدا شاخه ز

mkdir edit :را به كار بريد ريدستور ز نيز extract يو برا

sudo cp -a squashfs */edit/

.ميپاک کن ام ريجاد کرديکه ا پوشه هاييم يناتو يم و م شدهاتم CD حاال کار با

umount squashfs umount mnt

rm -r squashfs mnt

:دياجرا کن ار ريدستور ز است chroot از به اتصال شبکه همراهيکه ن يدر صورتsudo cp /etc/resolv.conf edit/etc/ 1 Mount 2 Extract

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٣١١

:ديکن يکپ ار host ليفا ديناتو يدستور باال م يبعد از اجراsudo cp /etc/host edit/etc/

:ديه اجرا کنيمات اوليورود و تنظ يب برايبه ترت ار ريحاال دستورات زsudo chroot edit mount -t proc none /proc mount -t sysfs none /sys export HOME=/root export LC_ALL=C

ر يز از دستور زيحذف ن يا برايو دياستفاده کن apt-get از دستور يبه راحت توانيد مي نجايدر ا

:دياستفاده کنapt-get remove --purge package name

خروج هم يو برا دير استفاده کنياز دستور ز .نده انصب شد ينرم افزار هاي بسته كدام دينيبب

.ديرا بزن q ديکلdpkg-query -W --showformat='${Installed-Size} ${Package}\n' | sort -nr | less

background ر عکسييتغ

.دقرار دارن usr/share/backgrounds/ ريدر مس ي پس زمينهها عکس

ش يرايو ارvar/lib/gconf/debian.defaults/%gconf-tree.xml/ ليفا زيش آن نيرايو يبرا

:مي خواهيد تغيير دهيدکه يبه عکس ار ريو عبارت ز ديکن/usr/share/backgrounds/warty-final-ubuntu.png

ر زبانييتغ

:دهيدانجام ار رير زبان مراحل زييتغ يبراsudo -i apt-get source gfxboot-theme-ubuntu gfxboot dpkg-dev cd gfxboot-theme-ubuntu*/ make DEFAULT_LANG=fi cp -af boot/* ../extract-cd/isolinux/ exit

اجرا rootاز شما رمز عبور خواسته مي شود و بقيه دستورات در سطح sudo –i با اجراي دستور

.شوند مي

:دير رو وارد کنيز دستورات زين يمحدود کردن دستکار يبراgrep '^[^:]*:[^:]*:[1-9][0-9][0-9][0-9]:' /etc/pass wd grep '^[^:]*:[^:]*:[12][0-9][0-9][0-9][0-9]:' /etc/ passwd usermod -u 500 $hit

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣١٢

شرفتهيمات پيتنظ

LiveCD کرنل

اند ستم شما نصب شدهيسروي كه ييها لياز فا ديناتو يم دهيد،ر ييتغ اد بوت ريليکه ما يدر صورت

:دياجرا کن chroot بعد از خارج شدن از ارر يدستورات ز .دياستفاده کنsudo cp /boot/vmlinuz-2.6.15-26-k7 extract-cd/casper/vmlinuz sudo cp /boot/initrd.img-2.6.15-26-k7 extract-cd/casper/initrd.gz

init ram disk .دييش نمايرايو ار user و hostname ديتوان يد ميليکه ما يدر صورت

:دياجرا کن ار ريدستور زsudo nano /usr/share/initramfs-tools/scripts/casper

.ديش کنيرايو ار ايد ف کردهيکه تعر ينکاربرا يرمزها ديناتو يز مير نيو با دستور زsudo nano edit/usr/share/initramfs-tools/scripts/casper-bottom/10adduser

د ثبت يتا مراحل جد اجرا كنيد ار initrd الزم است ايد، سازي كرده پياده اد ريجد Kernelاگر

.وندشmkinitramfs -o /initrd.gz 2.6.20-15-generic

که در هايي پوشهاز يکينام generic-15-2.6.20 يکه دستور باال کار نکرد به جا يدر صورت

lib/modules/ ديسيوجود دارد را بنو.

chroot ان کاريپا

(cleanup) ديپاک کن را دنداريکه الزم ييلها و بسته هايفا اكنون

:دياجرا کنا ر ريدستور زapt-get clean

:كنيدپاک ار tmp داخل يلها و شاخه هايو فاrm -rf /tmp/*

:وارد كنيد ار ريد دستور زير دادييرا تغ name server ماتيو اگر تنظ

rm /etc/resolv.conf

:كنيد umount اشده ر Mountکه ييحال شاخه هاumount /proc umount /sys

:شويدخارج chrootو در آخر از

exit iso و squashfs ايجاد

:ديمنتقل کن /extract-cd/casper به آن راد يبا ه ايدد درست کرديجد initrd راگ

mv edit/initrd.gz extract -cd/casper/

:دياجرا کن يانيپا يکارها يبرا ار ريدستورات زsudo -i chmod +w extract-cd/casper/filesystem.manifest

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٣١٣

chroot edit dpkg-query -W --showformat='${Package} ${Version}\n' > extract-cd/casper/filesystem.manifest cp extract-cd/casper/filesystem.manifest extract-cd/casper/filesystem.manifest-desktop sed -ie '/ubiquity/d' extract-cd/casper/filesystem.manifest-desktop exit

:درس يستم ميل سيحال نوبت به فشرده کردن فاsudo mksquashfs edit extract-cd/casper/filesystem.squashfs

ار ريد دستور زيداشته باش readme ليک فايد يساز يکه م iso فايل يد برايليکه ما يدر صورت

:دياجرا کنsudo vim extract-cd/README.diskdefines

. ميد حذف کنيبا ام رياستفاده کرد از آنست که ا ييبونتووامخصوص که md5sum ليفاحال

:كنيم ميل دانلود شده استفاده يفا صحت اطمينان از يبرا فايل نياز ا دانيد ميکه گونه ناهمsudo -i rm extract-cd/md5sum.txt (cd extract-cd && find . -type f -print0 | xargs -0 md5sum > md5sum.txt) exit

MY UBUNTU NAME يجا به iso ليفا ي هيته براي iso ليفا نامISO_FILE_NAME و

:دهيد قرار ار ناخودت دلخواه cd extract-cd

sudo mkisofs -r -V "MY UBUNTU NAME" -cache-inodes -J -l -b isolinux/isolinux.bin -c isolinux/boot.cat -no-emul-boot -boot-load-size 4 -boot-info-table -o ../ISO_FILE_NAME.iso .

:در انتها حجم فايل به شما اعالم مي شود

تست اوبونتوي شخصي سازي شده

:دير استفاده کنياز دستور ز qemu يبسته نرم افزار بعد از نصب iso ليفاآزمايش برايqemu -cdrom ubuntu-6.06.1-desktop-i386-custom.iso -boot d

حافظه اصليمقدار كليك كنيد و Newبر روي د ابتدايکن ياستفاده م VirtualBoxاز راگ

.ديشده را وارد کن يه سازيوتر شبيکامپ

ار ساخته ايدکه يليو آدرس فا كنيدانتخاب ار iso و كنيدک يکل CD/DVD-ROM يرو بر

.كنيدوارد

يجاد مخزن محليا

در اوبونتو رسانيروز ه و ب ينرم افزار ينصب بسته ها ياز افراد برا ياريکه بس ياز مشکالت يکي

دهند يح مين کاربران ترجيبنابرا .ن منظور استيا ينترنت پر سرعت برايبه ا يدارند عدم دسترس

گر يد يکي .ستم خودشان نصب کننديافت و در سيدر يگرين ديرا از ماشهاي نرم افزاري که بسته

و برنامه هاي د ينصب کن امجدد اد اوبونتو ريخواهب اگرن است که يا يمخزن محل يها از کاربرد

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣١٤

گشا و کارا ار راهيبس يک مخزن محلياستفاده از قبلي را بر روي سيستم عامل تان داشته باشيد

.خواهد بود

:دير را دنبال کنيکار مراحل ز نيا يبرا

جاد مخزنينصب بسته مخصوص ا

ر را يد و دستورات زينال باز کنيک ترميو دهيدقرار CDROM اوبونتو را در DVD ايو CD ابتدا

:ديدر آن اجرا کنsudo apt-cdrom add sudo apt-get install dpkg-dev

مخزن يبرا يجاد پوشه ايا

:دير استفاده کنيکار از دستورات ز نيا يبرا ديجاد کنيا homeپوشهدر debs ک پوشه به ناميmkdir ~/debs

در پوشه مخزن deb. يتمام بسته ها انتقال

د يخواه يکه م اگر .ه منتقل كنيدن پوشيا به ه ايد رارا که دانلود کرد deb. با پسوند يها تمام بسته

د تا يره کنيدانلود شده را ذخ يها ها و بسته د که برنامهيخواه يد و ميمجدد نصب کن ااوبونتو ر

:دير استفاده کنيد، از دستور زيد که آنها را دانلود و نصب کنياز نداشته باشيدوباره نcp /var/cache/apt/archives/*.deb ~/debs/

داخل مخزن ياز تمام بسته ها يستيه ليته

تا اوبونتو با مراجعه ديه کنيته د،يا قرار داده debs ها که در شاخه ن برنامهيست از ايک ليد يحال با

:دير را وارد کنيکار دستور ز نيا يبرا .مطلع شودن شاخه يها در ا رنامهاز وجود بست ين ليبه اcd ~/debs/ dpkg-scanpackages . /dev/null | gzip -9c > Packages.gz

يست مخازن نرم افزارياضافه نمودن آن مخزن به ل

ر را اجرا يز ستم دستوريس يشده برا يست مخازن معرفيبه ل ين مخزن محلياضافه کردن ا يبرا

:كنيدgksu gedit /etc/apt/sources.list

اوبونتو تازه ستم بهيموجود در س يها ، انتفال دادن بستهيجاد مخزن محليکه هدف از ا يدر حالت

ليدر فا يبه عنوان مخزن محل debs ر و اضافه نمودن شاخهيين تغينصب شده است، الزم است ا

sources.list لير در فايرات زييپس از نصب اوبونتو انجام شود و تغ sources.list در اوبونتو تازه

.نصب شده اعمال شود

اضافه به آن که در آن مخزن قرار دارد را يريمسكه بايد شود يباز م يل متنيفابا دستور زير

.كنيمdeb file:~/debs ./

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٣١٥

افزارها ست مخازن و نرميل يبروزرسان

ست مخازن مطلع کرده يل لير بوجود آمده در فايير اوبونتو را از تغيبا استفاده از دستور ز انتها در

.ميکن يم يرا به اوبونتو معرف يموجود در آن مخزن محل يها و بستهsudo apt-get update

.دينصب کن ان رابسته مورد نظرت يا متني يکيگراف يله ابزارهايد بوسيتوان ياکنون م

ار ريو دوباره دستور ز ريخته debs در پوشه ار شده آندانلود يديهر بار که بسته جد چنينهم

:نيداجرا کcd ~/deb/ dpkg-scanpackages . /dev/null | gzip -9c > Packages.gz sudo apt-get update

:مهم حيک توضي

شه يد، هميک برنامه را نصب کني خواهيد ميو متصل هستيدنترنت يکه به ا يهنگام •

يبه سراغ استفاده از مخازن محل ينترنت است و اوبونتو زمانيت دانلود کردن از اياولو

مخازن خطوط يدر ابتداست مخازن، يا در ليو باشدنترنت قطع يا اتصالا يرود که يم

نترنت وصل شده ياگر به ا .دقرار داده شده باش# ک عالمت ي، يگر به جز مخزن محليد

قطع را نترنتيا اتصالد و بعد يرا اجرا کرده باش sudo apt-get update د و دستوريباش

رگيکبار ديست که اد، الزم ينصب کن يک بسته را از مخزن محليد که يد و بخواهيکن

که مشخص شده باشد اوبونتو رايد تا بيرا اجرا کن sudo apt-get update دستور

.برود ينصب به سراغ مخازن محل ينترنت قطع شده و برايا

حفظ يبرا ين مخزن محليد و از ايکن نصب دوبارهد اوبونتو را يخواه يم که يدر صورت •

شن يشما جزو پارت home پوشهکه يد در صورتيد، دقت کنيموجود استفاده کن يها برنامه

root شن ي، پاک کردن پارتدباشroot )پاک شدن ثباع) به منظور نصب مجدد اوبونتو

ن شاخه را يد اين موضوع باياز ا يريجلوگ يبرا .ودش يم شما home شاخهدر debs پوشه

د و ير جديمس اوبونتو مجددپس از نصب د ويجاد کنيا rootشن ير از پارتيغ يدر مکان

.بدهيد sources.list ليدر فارا debs ح شاخهيصح

ل يستم فاير نوع سييافزار تغ بسته نرم

نوکس به هم يها را در ل ستميس لياز فا يد بود انواع مختلفيشما قادر خواه يافزار نرم ي ن بستهيبا ا

.ديل کنيتبد

:ميکن ير نصب ميرا با دستور ز يافزار نرم ي ابتدا بسته sudo apt-ge install convertfs

:به صورت زير مي باشداستفاده از آن هم ي قهيطرconvertfs device from_fs_type to_fs_type

device :شودستم اعمال يس لير فاييتغ بر روي آند يست که باا يشنيپارت.

from_fs_type :شودل يد تبديست که باا يستم فعليس لينوع فا.

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣١٦

to_fs_type :شودد اعمال يکه با است يستميس لينوع فا.

:دير دقت کنيبه عنوان مثال به دستور زconvertfs /dev/hda2 ext2 reiserfs

گرداندن اطالعاتبرو ١يريبان گيپشت يراهنما

و يستميس يها ليد از فايتوان يز مينوکس نيستم عامل ليدر س ،گريد هاي عامل ستميهمانند س

بان يل پشتيجاد شد آن فايستم ايدر س يکه مشکل يگرفته و در صورتبان يع خود پشتيتوز ينصب

را با امکانات و يريگ بانيم که کار پشتيکن يم يرا معرف يافزار نجا نرميدر ا .ديينما يرا بازگردان

كه د يد توجه داشته باشيافزار با نرم اين در هنگام استفاده از .دهد يانجام م ياديز يها تيقابل

.پشتيبان تهيه كنيدن کار يا يبرا يمختلف يها شنياز پارتتوانيد مي

:ر استيب زيا را دارد به ترته آناز يبانيپشت يين نرم افزار توانايکه ا ييها شنيپارتext2fs/ext3fs, Reiser3, FAT16/32, NTFS, HPFS, JFS, XFS, UFS(beta), HFS(beta)

يحت و کند يم يبانيپشت ياريبس هاي ستميل سيافزار از فا ن نرميد اينيب يکه مگونه همان

.شود يز شامل آن مين NTFSشنيپارت

نصب استفاده ير براياز دستور ز و را فعال نموده universe مخازن مربوط به بايد بونتوواکاربران

:كنندsudo apt-get install partimage

ستم خود را يمربوط به س يها شنيپارتد يتوان ير مياز دستور ز يافزار نرم ي بعد از نصب بسته

:ديايش نيپ يمشکل خاص يريبان گيد تا در هنگام پشتييمشاهده نماfdisk -l

مربوط يها شنيط شما پارتين محيدر ا .داده مي شودش ينما يمتن يک منويبرنامه يبعد از اجرا

يريبان گيعمل پشت ديتوان ين قسمت شما ميدر ا .ديکن يمات را مشاهده ميستم خود و تنظيبه س

.ديانجام ده IPق يا عمل بازگرداندن را به همراه اتصال به سرور راه دور از طريو

.ديينما Unmount د حتما آن رايريبان بگيپشت يشنيد از پارتيخواه يکه م يهنگامكنيد توجه

د يتوان يمن قسمت يشود که در ا يظاهر م يك منو يريگ بانيشن و عمل پشتيبعد از انتخاب پارت

ان يمات پايت تنظيل جهت انتقال بهتر و در نهايفا چند قسمت كردن، يساز مات عمل فشردهيتنظ

.دير دهييدلخواه خود تغبه کار را

.شود كه توضيحي در مورد كار خود براي راهنمايي ايجاد كنيد خواسته مي بعد از ادامه کار از شما

د يانتخاب کرد يريآپ گ بک يکه برا يشنياز پارت يبرنامه اطالعات مختصر ،حيبعد از نوشتن توض

.دهد يرا نشان م

ک بار برنامه قادر يباشد و تنها با اجرا و انجام يم ين راحتيز به هميل نيعمل بازگرداندن فا

1 Back up

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٣١٧

.ديياز آن استفاده نما يراحته د بود بيخواه

ها دهنده سرويس

اوبونتودر MPICH2 کالستر يبرپا ساز

ub2, ub1, ub0 آن ها ينام ها .مي باشدهر کدام اوبونتو نصب يم که رويگره دار ۴نجا ما يدر ا

.است ub3 و

etc/hosts/ گره ها در يف اساميتعر .۱

:كنيدش يراير ويرا به صورت ز etc/hosts/ ليفا127.0.0.1 localhost 192.168.133.100 ub0 192.168.133.101 ub1 192.168.133.102 ub2 192.168.133.103 ub3

:ر نباشديل فوق به صورت زيفا يد که محتوايدقت کن127.0.0.1 localhost

127.0.1.1 ub0 192.168.133.100 ub0 192.168.133.101 ub1 192.168.133.102 ub2 192.168.133.103 ub3

NFS نصب .۲

:كنيدر را در خط فرمان اجرا يدستور ز NFS نصب سرور يبراsudo apt-get install nfs-kernel-server

يپوشه اصل يبه اشتراک گذار .۳

ن پوشه قرار خواهند يما در ا يبرنامه ها و داده ها .ميکن يجاد ميگره ها ا يرا در تمام يپوشه ا

:گرفتsudo mkdir /mirror

:يدگر به اشتراک گذاريد يگره ها يبرا NFS توسط يسپس آن را در گره اصلsudo echo /mirror *(rw,sync) >> /etc/exports

يشوند و گره ها يره ميذخ يگره اصل mirror/ گر داده ها فقط دريد که برنامه ها و ديدقت کن

.دارند يبه آنها دسترس يگر توسط گره اصليد

گريد يها در گره mirror/ ١کردن نصب .۴sudo mount ub0:/mirror /mirror sudo mount ub0:/mirror /mirror sudo mount ub0:/mirror /mirror

ستم انجام يس ين کار به طور خودکار در هربار راه اندازيتا ا ديم کنيرا تنظ fstab بهتر است که

.شود

1 Mount

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣١٨

mpi يبرنامه ها ياجرا يف کاربر مورد نظر برايتعر . ۵

mirror/آن در يکه پوشه خانگ يبه طور د،يف کنيها تعر گره يتمام يبا نام واحد برا يکاربر

mpiuنجا آن را يدر ا .کسان باشديد در تمام گره ها ين کاربر بايا UserID د کهيدقت کن .باشد

.بناميد

:قرار دهيد mirror/ ١ن کاربر را مالکين ايهمچنsudo chown mpiu /mirror

SSH نصب سرور .۶

:ديها اجرا کن در همه گره OpenSSH Server نصب يبرار را يدستور زsudo apt-get install opensshserver

ن گره هايارتباط بدون کلمه عبور ب يبرقرار يبرا SSH ميتنظ .۷

:شويدد وارد يابتدا با کاربر جدsu - mpiu

:بسازيد mpiu کاربر يرا برا DSA ديسپس کلmpiu@ub0:~$ ssh-keygen -t dsa

.ديبگذار يد آن را خاليشود که با يخواسته م passphrase نجا از شمايدر ا

:ديد قرار دهييمورد تا يدهايست کليد ساخته شده را در ليسپس کلmpiu@ub0:~$ cd .ssh mpiu@ub0:~/.ssh$ cat id_pub.dsa >> authorized_keys

يبه اجرا يازين )يدر گره اصل( ،است يکيها کاربر در همه گره Homeنکه پوشه يل ايبه دل

.ستيها ن دستورات فوق در تک تک گره

:كنيدر را اجرا يدستور ز SSH عملکرد يامتحان درست يبراmpiu@ub0:~$ ssh ub1 hostname

.را چاپ کند (ub1) نام گره مورد نظر ،د بدون درخواست کلمه عبورين دستور بايا

GCC رينصب کامپا .۸

.ميکن يرا نصب م build-essentialبسته mpiu@ub0:~$ sudo apt-get install build-essential

لرهايگر کامپاينصب د .۹

.از نصب شده باشنديمورد ن يلرهايد از قبل کامپايبا MPICH نصب يبرا

.ميرا نصب کن ...و Intel Fortran از خود ماننديمورد ن يلرهايد کامپاين مرحله بايدر ا

MPICH2 نصب .۱۰

.ديافت کنيدر gov/mpi/mpich.anl.mcs.unix-http://www تيرا از سا MPICH2کد منبع

.كنيدجاد يا mpich نصب يبرا ين پوشه ايهمچن .كنيدباز mirror/ را در پوشه tar. ليفاmpiu@ub3:/mirror$ mkidr mpich2 1 Owner

�L,�اري و ��#�#2: ده) ��� (�)�"

٣١٩

mpiu@ub3:/mirror$ tar xvf mpich2-1.0.5p3.tar.gz mpiu@ub3:/mirror$ cd mpich2-1.0.5p3 mpiu@ub3:/mirror/mpich2-1.0.5p3$ ./configure --prefix=/mirror/mpich2 mpiu@ub3:/mirror/mpich2-1.0.5p3$ make mpiu@ub3:/mirror/mpich2-1.0.5p3$ sudo make install

.ديه کنعداخل بسته را مطال README ليد فايتوان يل ميشتر قبل از کامپايمات بيتنظ يبرا

mirror/mpiu/.bashrc/ لير را به فايخطوط ز ،ز دستورات فوقيآم تيموفق يبعد از اجرا اضافه

:كنيدexport PATH=/mirror/mpich2/bin:$PATH export PATH LD_LIBRARY_PATH="/mirror/mpich2/lib:$LD_LIBRARY_PAT H" export LD_LIBRARY_PATH

mpd ريف مسياز به تعرين mpdboot ياجرا يتا برا كنيدر را در هر گره اجرا يسپس دستور ز

:دينداشته باشmpiu@ub0:~$ sudo echo /mirror/mpich2/bin >> /etc/environment

:كنيدر را اجرا يتورات زدس ،صحت نصب يبررس يبراmpiu@ub0:~$ which mpd mpiu@ub0:~$ which mpiexec mpiu@ub0:~$ which mpirun

MPD يبرپاساز .۱۱

فهرست يل حاوين فايا .كنيدجاد ير ايات زيبا محتو mpiu را در پوشه خانه mpd.hosts ليفا

.هاست گرهub3 ub2 ub1 ub0

:كنيدر را اجرا يسپس دستورات زmpiu@ub0:~$ echo secretword=something >> ~/.mpd.conf mpiu@ub0:~$ chmod 600 .mpd.conf

:باشد يد نام گره فعليبا يخروج .دير را اجرا کنيدستورات ز MPD شيآزما يحاال براmpiu@ub0:~$ mpd & mpiu@ub0:~$ mpdtrace mpiu@ub0:~$ mpdallexit

:ديرا اجرا کن mpd daemon ت انجام شديموفق ز باينکه همه چيبعد از اmpiu@ub0:~$ mpdboot -np 4 mpiu@ub0:~$ mpdtrace

.چاپ شود يگره ها در خروج يد نام تماميدستور فوق با يبعد از اجرا

:ميکن ياز آن ها را اجرا م يکيقرار دارند که mpich2-1.0.5/examples برنامه نمونه در يتعدادmpiu@ub0:~$ mpiexec -n 4 cpi

:مراجعه كنيدر يت زيد به سايتوان يشتر مياطالعات ب يبرا

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٢٠

gov/mpi/mpich/.anl.mcs.unix-http://www

� و ����1�� ��+*ر: #زده) ���!MN ي �O!#�ي ه

٣٢١

يريصوت يها و جلوه پيشرفته زکاريم: يازدهمفصل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

دهندگان از توسعه يو گروه Quinn Stormاست که توسط

هاي و نسخه ۷/۰۴اوبونتو يرو بر Berylن راهنما شما را در نصب

http://wiki.beryl-project.org/wiki/Main_Page

.دينال وارد کنير را در ترميد دستور زيخود مطلع شوglxinfo | grep direct

.د کارت شما آماده استفاده استdirect rendering: Yes

جهت نصب کارت .كنيدک خود را نصب يمربوط به کارت گراف

) است ATi و nVidia يکيگراف يمخصوص کارتها

.در فصل آشنايي با سخت افزارها توضيح داده شد، استفاده كنيد

ق يمحدود که از طر ياندازها ر نصب راهيک خود از مد

System>Administration>Restricted Drivers Manager ،در دسترس شماست

-beryl و beryl يها باشند و سپس بسته ي

Synaptic كنيدر نصب يا خط فرمان زيو. sudo apt-get install beryl beryl-manager emerald

-berylعبارت شود، يکه باز م يا و سپس در پنجره

System> Preferences>Sessions رفته و سپس

.ديرا وارد کن

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٢٢

Berylژه يو يها جلوه يانداز راه

Berylبرگرفته از يا برنامهCompiz است که توسط

Compiz ن راهنما شما را در نصب يا .ه شده استيته

.كند ميکمک باالتر

org/wiki/Main_Pageسايتبه شتريب ييافت راهنمايجهت در

.يديمراجعه نما

کياز کارت گراف يبانيپشت

خود مطلع شو گرافيك کارت يبانينکه از پشتيا يبرا

د کارت شما آماده استفاده استيديرا د زير غاميپ ،که در پاسخيدر صورت

مربوط به کارت گراف ياندازها راه بايد ،بود No اگر پاسخ

مخصوص کارتها(که Envyيخود از بسته نرم افزار يکيگراف

در فصل آشنايي با سخت افزارها توضيح داده شد، استفاده كنيد

کيانداز کارت گراف راهنصب

ک خود از مديکارت گراف ياندازها نصب راه يبرا

System>Administration>Restricted Drivers Manager

.نماييداستفاده

Berylنصب

يفعال م Multiverse د که مخازنيمطمئن شو

manager و emerald-themes به کمک راSynaptic

manager emerald-themes Beryl ياجرا

و سپس در پنجره فشار دادهرا با هم F2 و Alt يدهايکل

manager و دکمه ديسيبنورا Enter ديرا فشار ده.

Startup اضافه نمودن به

System> Preferences>Sessionsمسير به startup جهت اضافه نمودن برل به

beryl-manager ک نموده ويکل New نهيگز يرو

� و ����1�� ��+*ر: #زده) ���!MN ي �O!#�ي ه

٣٢٣

Compiz-Fusion ژه توسطيو يها جلوه يانداز راه

کياز کارت گراف يبانيپشت

.دينال وارد کنير را در ترميد دستور زيخود مطلع شوگرافيك کارت يبانيپشت از نکهيا يبراglxinfo | grep direct

.د کارت شما آماده استفاده استيديغام را دين پيکه در پاسخ ايدر صورتdirect rendering: Yes

.يديک خود را نصب نمايمربوط به کارت گراف ياندازها ست راهيبا يبود م No اگر پاسخ

کيانداز کارت گراف نصب راه

ق يمحدود که در اوبونتو از طر ياندازها ر نصب راهيک خود از مديکارت گراف ياندازها نصب راه يبرا

System>Administration>Restricted Drivers Manager ،در دسترس شماست

.استفاده نمائيد

Compiz-Fusion نصب

:استسه مرحله شامل Compiz-Fusion نصب

يقبل يها پاک کردن نسخه

:كافي است دستورات زير را اجرا كنيد .ديستم پاک کنياز س ار Compiz هاي قبلي نسخهد يباsudo aptitude -y remove compiz-core desktop-effects sudo aptitude -y remove compiz compiz-gnome sudo aptitude -y remove compizconfig-settings-manager sudo aptitude -y remove compiz-fusion-plugins-extra sudo aptitude -y remove compiz-fusion-plugins-unofficial sudo aptitude -y remove libcompizconfig-backend-gconf

دياضافه کردن مخازن جد

دقت كنيد در ( :دياضافه کن Repositoryبه قسمت ار زير که منابع است نيا يبعد مرحله

)بونتوي نصب شده بر روي سيستم را بنويسيدونام نسخه ا hardyدستورات زير به جاي deb http://download.tuxfamily.org/3v1deb hardy eyecandy deb-src http://download.tuxfamily.org/3v1deb hardy eyecandy

:ديرينال بگياز ترم زير با دستورات توانيد ا مين مخزن ريا يدهايکلgpg --keyserver subkeys.pgp.net --recv-keys 81836EBF gpg --export --armor 81836EBF | sudo apt-key add -

نصب

:دينصب کن ار Compiz-Fusion توانيد اكنون ميsudo aptitude -y update sudo aptitude install compiz compiz-gnome \ compizconfig-settings-manager compiz-fusion-plugins-extra \ compiz-fusion-plugins-unofficial libcompizconfig-backend-gconf

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٢٤

Compiz-Fusion ياجرا

را compiz –replaceشود، عبارت يکه باز م يا د و در پنجرهيريرا با هم بگ F2 و Alt يدهايکل

.را بزنيد Enterو دكمه ديسيبنو

:دياجرا کن را ر آنيبا دستور زنيز مي توانيد ناليترم محيط درcompiz --replace &

شما گرافيك کارتاگر : شود ميدر اينجا به يكي از مشكالت احتمالي در اجراي برنامه اشاره

nVidia يل مشکليبه دل امر نيا .نگران نشويد باشند، مي رنگ اهيس ها يد كه پنجرهديو د است

با ار compiz --replaceدستور ن مشکل،يحل ا يبرا .دوجود دار nVidia انداز راه درست که ا

:دير استفاده کنيز يهانهيگزcompiz --replace --sm-disable --indirect-rendering &

Compiz-Fusionژه يو يها جلوه يانداز راه

Compiz-Fusion نصب

:دياضافه کن Repositoryاست را به ليست ۸,۰۴بونتوي وزير كه مربوط به ا مخزنdeb http://ppa.launchpad.net/compiz/ubuntu hardy main deb-src http://ppa.launchpad.net/compiz/ubuntu hardy main

نصب

:كنيداجرا مخازن رسانيبه روز ابتدا دستور زير را جهت sudo apt-get update

:اجرا كنيد ستميس رسانيبه روز در ادامه دستور زير را جهت sudo apt-get upgrade

Compiz-Fusion ياجرا

را compiz –replaceعبارت ،دوش يکه باز م يا پنجرهدر د و يريرا با هم بگ F2 و Alt يدهايکل

.را فشار دهيد Enter دکمهو د يسيبنو

Compiz-Fusion ماتيره کردن تنظيذخ يچگونگ

که يدر صورت .باشد نميمات مجدد ياز به تنظينوکس معموال نيد در ليدان يهمانطور که م

د و يکن يبند شنيپارت گانهشن جدايک پارتيدر اخود ر home پوشه ايد يدار نگه ار يمات قبليتنظ

نوکس يل يها از قسمت يکي .ايد نيد، تنظيمات خود را حفظ كردهفرمت نکا براي نصب مجدد ر آن

يهم کار پر زحمت آنمات مجدد ياست و تنظ يز کار سه بعديم داد داريمات زياز به تنظيکه ن

د يگر استفاده کنيمات دوستان دياز تنظ ديا بخواهيد يمجددا تکرار نکن ان کار رينکه ايا يبرا .است

.دير عمل کنيد به روش زيتوان يم

يزکار سه بعديمات ميبان از تنظيه پشتيته

� و ����1�� ��+*ر: #زده) ���!MN ي �O!#�ي ه

٣٢٥

Advanced Desktop اي Compiz Config Setting Manager د برنامهين کار حتما بايا يبرا

Effects Settings آن توانيد مي ريدستور زاجراي ست، با ين چنيناگه .نصب باشدبونتو وبر روي ا

:ديرا نصب کنsudo apt-get install compizconfig-settings-manager

يبان گرفتن به روش دستيپشت

را باز Preferencesنهيگز شده و در قسمت چپ Compiz Config Setting Manager وارد -١

.ديکن

.ديرا انتخاب کن Flat-file Configuration Backend نهيگز Backend در قسمت -٢

است كاربرينام usr( است home/usr/.config/compiz مات شما در قسمتياکنون مکان تنظ

اد يبه احتمال ز ،ديانجام نداده ا امات ريتنظ حالتن يالبته اگر قبال در ا .)بونتو شده استووارد ا که

چ يه يول .ديم کنيد مجددا آن را تنظيکه با فرض قرار خواهد گرفت شيمات شما در حالت پيتنظ

نگهحجم دارد ت يبالو يل را که دو کين فايد ايتوان يم کامل ميرا پس از تنظيست زين ينگران يجا

.ديمات استفاده کنين تنظيشه از ايهم يداشته و برا

نيز، اين كار را انجام import/export با کمکتوانيد مي setting managerهمچنين در قسمت

import مات و ازيبان گرفتن از تنظيپشت يبرا Export توان از ي، م Preferenceدر قسمت .دهيد

.د استفاده کرديمات جديتنظ يبارگزار يبرا

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٢٦

Emerald Theme Manager نصب

Emerald يزکارهايم يبرا ابزارهاي مديريت قالب از يکي Gnome وKDE از يبخشاست كه

د، فقط ينصب کن لينوكس سيستم خود يرا بر رو برنامهن يد ايتوان يباشد، شما م يم Berylپروژه

.دينصب کرده باش يخود را به درست يکيکارت گراف انداز راهد که يد توجه داشته باشيبا

يکيتست کارت گراف

دستور ها استفاده از از آن يکي .وجود دارد ياريبس يها راه يکيکارت گراف انداز راهامتحان يبرا

glxgears است: $ glxgears

ن برنامه هر يا د،ينيد چند چرخ دنده را در حال چرخش ببيد بتوانين دستور بايا يشما بعد از اجرا

ه داشته يم در ثانيفر ۵۰۰د يد بتواني، شما حداقل بادهد ميارش زه را گيها در ثان ميه تعداد فريثان ۵

onboard يها اگر از کارت و ستين تست کافيهم است nVidiaشما يکياگر کارت گراف .ديباش

استفاده AMD/ATI Graphics اگر از ي، ولنخواهيد داشت يد مشکليکن ينتل استفاده ميا

ن کار يا يبرا .شده باشدنصب يبه درست OpenGLانداز راهکه مطمئن شويدد يد شما بايکن يم

:زير استفاده كنيد د از دستوريتوان يمfglrxinfo | grep renderer

:خط زير باشد، مشكلي نخواهيد داشت هيشب ياگر خروجOpenGL vendor string: ATI Technologies Inc.

:مواجه شده ايد خروجي شبيه خط زير باشد، شما با مشكل و اگرOpenGL vendor string: Mesa project: www.mesa3d.org

مراجعه به سايت باکه شود يشنهاد ميپدر اين حال

http://wiki.cchtml.com/index.php/Ubuntu و انتخاب نسخه لينوكس كه بر روي سيستم

.نصب است، مشكلتان را برطرف نماييدشما

قه نصبيطر

چک کردن مخازن

.فعال باشند main, universe, restricted, multiverse د که مخازنيد مطمئن شويشما ابتدا با

:دستور زير را اجرا كنيد ن کاريا يبراgksu --desktop /usr/share/applications/software-properties.desktop /usr/bin/software-properties-gtk

.نه اول انتخاب شده باشنديد که هر چهار گزيدقت کن

�!MN ي �O!#�ي ه

apt-get install subversion emerald libemeraldengine0 subversion

svn ls https://svn.generation.no/emeraldاز ود، ينال باز گرديترممحيط د تا به يصبر کن

System>Preferences>Emeraldبايد به مسير

Themes Settings قسمتبه Repositories بر برويد و

Fetch non GPL’d Themes ديک کنيکل.

� و ����1�� ��+*ر: #زده) ���!MN

٣٢٧

apt با کمک ابزار بسته هامرحله بعد نصب

:دستور زير را اجرا كنيدکار نيا يبراget install subversion emerald libemeraldengine0

subversionموجود به کمک قالب هايست يافت ليدر

:دستور زير را اجرا كنيدکار نيا يبراno/emerald-themes

صبر کن كمي .ديد دين مرحله نام چند تم را خواهيشما در ا

.ديخارج شو آن

Emerald در قالب هاافت يدر

بايد به مسير emerald theme manager باز کردن يبرا

Theme Manager لبهدر رفته وThemes Settings

Fetch non GPL’d Themesو Fetch GPL’d Themes گزينه هاي يرو

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

Emerald Theme Manager لبهرا باز کرده و سپس به

بونتو اعمال وقالبي كه تنظيم كرده ايد را بر روي ا

بونتوي ونام نسخه ا hardyتوجه كنيد به جاي

deb http://download.tuxfamily.org/screenlets hardy screenlets

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٢٨

قالبانتخاب

Emerald Theme Managerخود مورد عالقه قالبانتخاب يبرا

Themes Settings و سپس Themes ديبرو.

قالبي كه تنظيم كرده ايد را بر روي ا emerald–replaceانتها با اجراي دستور در

.كنيد

Screenlets نصب

توجه كنيد به جاي .بونتو وارد كنيدومخزن زير را به ليست مخازن ا

.خود را بنويسيدorg/screenlets hardy screenlets

�!MN ي �O!#�ي ه

wget http://download.tuxfamily.org/screenlets/hendrikkajuapt-key add -

:سپس با اجراي دستورات زير برنامه را دريافت نماييدsudo apt-get update sudo apt-get install screenlets

System>Preference>Screenlets ايرفته و screenlets-

داريد را انتخاب توانيد مواردي را كه عالقه البته در اين صفحه مي

رسد، به سراغ كنيد كه ميزكار ابونتو كمي شلوغ به نظر مي

plugin به نامwidgets را فعال كنيد.

ها را طبق توانيد آن هركدام وجود دارد كه مي

اشاره treat as widget و stick to desktopتوان به

اعمال F9 widget layer ديکلفشردن با شود و

� و ����1�� ��+*ر: #زده) ���!MN

٣٢٩

:و كليد آن را با اجراي دستور زير از اينترنت بگيريدorg/screenlets/hendrikkaju.gpg -O- | sudo

سپس با اجراي دستورات زير برنامه را دريافت نماييد

System>Preference>Screenletsبراي اجراي برنامه به مسير

manager البته در اين صفحه مي .ديکن ياجرا م ار

.بونتو باشدوكنيد تا براي هميشه بر روي ميزكار ا

كنيد كه ميزكار ابونتو كمي شلوغ به نظر مي اگر احساس مي: تذكر

compizconfig-setting-manager رفته وplugin

هركدام وجود دارد كه مي propertiesهمچنين تنظيمات زيادي در قسمت

توان به ها مي از مهمترين آن .سليقه خود اعمال كنيد

شود و آن مورد ناپديد ميد، يک بزنيت ار يدوم راگ .كرد

.مي شود

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٣٠

� و ����1�� ��+*ر: #زده) ���!MN ي �O!#�ي ه

٣٣١

Avant Window Navigator نصب

Avant ابزاري است كه شما مي توانيد به جاي پنل از آن استفاده كنيد و به ميزكار خود زيبايي

.خاصي بيافزاييد

نصب

hardyبونتو اضافه كنيد، توجه كنيد به جاي وبا اجراي دستورات زير، مخازن را به ليست مخازن ا

.بنويسيدبونتوي خود را ونام نسخه اecho 'deb http://ppa.launchpad.net/reacocard-awn/ubuntu hardy main' | sudo tee -a /etc/apt/sources.list echo 'deb-src http://ppa.launchpad.net/reacocard-awn/ubuntu hardy main' | sudo tee -a /etc/apt/sources.list

:زير را اجرا كنيدبراي اضافه كردن كليد، دستورات wget http://download.tuxfamily.org/syzygy42/reacocard.asc sudo apt-key add reacocard.asc rm reacocard.asc

.را نصب نماييد Avantحال با اجراي دستورات زير، مخازن را به روزرساني كنيد و برنامه sudo apt-get update sudo apt-get install avant-window-navigator-bzr awn-core-applets-bzr

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٣٢

او'!��! در �ر"� ز'ن: دوازده) ���

٣٣٣

بونتوودر ا يزبان فارس: دوازدهمفصل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٣٤

به اوبونتو يزبان فارس يلياضافه نمودن امکانات تکم

درست پس از نصب و بدون .كند مي ياز زبان فارس يمناسب يبانيفرض پشت شياوبونتو به طور پ

و صفحات وب را مرور كار كنيدنترنت يط ايد بود در محيرات شما قادر خواهييچ گونه تغيانجام ه

د را يا ندوز آماده نمودهيو يدفتر يها که قبال توسط مجموعه ين مستندات فارسيد و همچنيماين

.ديجاد کنيدر آنها ا يراتييا تغيمطالعه کرده و

د يتوان يباشد، م يشما م يازهاين يفرض اوبونتو جوابگو شيپ يبانيزان پشتين ميکه هم يدر صورت

يبرا يشتريب يها د قلميليکه ما يد و در صورتين راهنما به کار خود ادامه دهيبدون مطالعه ا

د يجاد نمائيفرض ا شيمات پيدر تنظ يراتييا تغيزکار خود اضافه نموده و يبهتر به م يانيپشت

.ديخود در اوبونتو اعمال نمائ يازهايرا بر اساس ن يراتيين راهنما را مطالعه نموده و تغيد ايتوان يم

يليتکم يها نمودن قلم اضافه

شده از مخازن اوبونتو يبند استاندارد و بسته يها نصب قلم

ر يو مانند سا يها به سادگ ن قلميا .است يآماده و استاندارد زبان فارس يها بسته ياوبونتو دارا

اي Synaptic افزار در اوبونتو مانند نصب نرم يق ابزارهاياستاندارد اوبونتو از طر يها بسته

Aptitude اي apt-get شوند و درست پس از نصب قابل استفاده خواهند بود ينصب م.

سپس را فعال نموده و Universe ست مخازنياز مخازن اوبونتو کاف يليتکم يها نصب قلم يبرا

.ديرا نصب نمائ ttf-farsiweb و ttf-freefarsi يها بستهsudo apt-get install ttf-farsiweb ttf-freefarsi

ندوز در اوبونتويط ويدلخواه مح يها نصب قلم

ستند ين اوبونتو نزد و در مخايا کرده يکه تا به حال از آنها استفاده م يدلخواه يها نصب قلم يبرا

.دير عمل نمائيز د به روشيتوان يم

Homeها در پوشه نمودن قلم يکپ •

ن ين است که در اينکته قابل توجه ا .قابل استفاده است يها ن روشيتر از ساده يکين روش يا

ها را د و قلمين کار را انجام دهيک بار ايست يبا يستم خود ميکاربران ساز ک يهر يروش شما برا

.ديکن يه کاربران کپيکل Home يها در پوشه

ک پوشه به ناميد به اوبونتو منتقل نموده و سپس يليکه ما يندوز را به هر روشيط ويمح يها قلم

.fonts در پوشهHome ديينما يها را در آن پوشه کپ جاد نموده و قلميخود ا.

:ديا نموده يکپ يد يدر س my_win_fonts به نام يا ها را در پوشه نکه قلميبا فرض اmkdir ~/.fonts cp -r /media/cdrom/my_win_fonts ~/.fonts

اکنون .دينموده و مجددا وارد شو Logoff ستم خود رايک بار سيها نمودن قلم يپس از کپ

.ديدلخواه خود استفاده نمائ يها د از قلميتوان يم

!�� او'!

آماده يبند تاهوما به صورت بسته يبرنا و قلم فارس

يبرا .د داشتيموجود را خواه يج فارسيرا

.دير را اجرا نمائينترنت متصل شده و دستورات زwget -c http://hezardastan.sourceforgewget -c http://hezardastan.sourceforgesudo mkdir /usr/share/fonts/truetype/ttfsudo tar zxvf tahoma.tar.gz -C /usr/share/fonts/truetype/ttfsudo tar zxvf bfonts.tar.gz -C /usr/share/fonts/truetype/ttfsudo fc-cache -f -v

System > Preferences > Keyboard د يصفحه کل يکربنديپنجره پ

را فشار داده و Add دکمه ،ديشو Layouts وارد لبه

.ديرا فشار ده Add را انتخاب نموده و دکمه

او'!��! در �ر"� ز'ن: دوازده) ���

٣٣٥

يليتکم يها آماده قلم يها بسته

برنا و قلم فارس يفارس يها شتر کاربران قلميب يراحت يبرا

يها ها شما اغلب قلم ن قلميبه کمک ا .شده است

نترنت متصل شده و دستورات زيها به ا ن قلمياستفاده از اsourceforge.net/persianfonts/tahoma.tar.gz sourceforge.net/persianfonts/bfonts.tar.gz

sudo mkdir /usr/share/fonts/truetype/ttf-persian-fonts C /usr/share/fonts/truetype/ttf-persian-fonts

C /usr/share/fonts/truetype/ttf-persian-fonts

ديمات صفحه کليتنظ

ديبه صفحه کل ياضافه نمودن زبان فارس

System > Preferences > Keyboardياز منو ،رير زيمانند تصو

وارد لبه ياضافه نمودن زبان فارس يرا باز نموده و برا

را انتخاب نموده و دکمه Iran نهيگز Layouts سپس از قسمت

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

با فشردن همزمان يو فارس يسيانگل ي

Both Alt keys together change layout را

.بزنيدک

شيصفحه نما

.ديک نمائيکل Add to panel يک نموده و سپس رو

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٣٦

يها ن زبانيب ييجابجا يد برايم صفحه کليتنظ

Alt+Shift يدهايکل

.دييک نمايکل Layout Options دکمه يرو

Both Alt keys together change layoutک قسمتيت Layout switching از بخش

ک يرا ت Alt+Shift change layout برداشته و قسمت

صفحه نما يياضافه نمودن نشانگر زبان به لبه باال

ک نموده و سپس رويزکار راست کليم ييلبه باال يبر رو

!�� او'!

ک نموده و دکمهيآن کل يو رو را پيدا كنيد

اکنون با فشار همزمان .زکار شما اضافه شود

و از ر دادهييستم را تغيد سيصفحه کل يد بود زبان نوشتار

دها يکل يبرخ يد که جاياحساس کن ،در اوبونتو

د يصفحه کل يبند در اوبونتو طرح .شما درست است

جهت مطالعه .است يد استاندارد زبان فارسيد در اوبونتو بر اساس صفحه کل

.برويد به آدرس زيرhttp://wiki.hezardastan.org/PersianKeyboard

يها در اغلب برنامه ياز امکانات زبان فارس بود

از ين ينه از زبان فارسياستفاده به يکه برا يرات

او'!��! در �ر"� ز'ن: دوازده) ���

٣٣٧

Keyboard Indicatorشود يکه باز م يا در پنجره

Add زکار شما اضافه شوديم ييد تا نشانگر به لبه بااليرا فشار ده

د بود زبان نوشتاريقادر خواه Shift و Alt يدهايکل

.ديرات آن مطلع شوييتغ

ديش فرض صفحه کليو قالب پ يبند طرح

در اوبونتو يسينو يفارس يممکن است پس از مدت کم

شما درست است سحد .ندوز متفاوت استيط وينسبت به مح

.ندوز متفاوت استيبا و

د در اوبونتو بر اساس صفحه کليصفحه کل يبند طرح

به آدرس زيراستاندارد يبند شتر و مشاهده طرحيحات بيتوضorg/PersianKeyboard

ها ر برنامهيدر سا يزبان فارس

ديشما قادر خواه يزبان فارس يها پس از نصب قلم

راتييتغ بعضينجا يدر ا .ديزکار اوبونتو استفاده نمائيم

.ميکن يد را مطرح ميبه انجام آنها دار

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

فعال شود الزم است تا Open Office يدر مجموعه ادارا

Open Office رات را دريين تغين قسمت به عنوان نمونه ما ا

Applications > Office > OpenOfice را اجرا نموده و سپس وارد

Enabled for complex text شده و قسمت

Open Office Writer ، دکمه يروRight-To-Left که

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٣٨

يسينو يفارس يبرا Open Office ميتنظ

در مجموعه ادارا يسينکه امکان راست به چپ نويا يبرا

ن قسمت به عنوان نمونه ما ايدر ا .ديدر آن اعمال نمائ يراتييتغ

Writer ميکن ياعمال م.

Applications > Office > OpenOfice.org Word Processor

.ديشو Tools > Options يمنو

شده و قسمت Language Settings > Languages وارد قسمت

layout (CTL) بزنيد کيرا ت.

Open Office Writerدر يسيراست به چپ نو ياکنون برا

.ديک نمائير نشان داده شده است کليدر تصو

!�� او'!

است ٢TeX شده يفارس ي شگر متن، نسخهيرا

تک يفارس ياصل يها يژگياز و .شود يآن کار م

در LaTeXاز ياضير يها د فرمولير تولينظ

ها يوتريدانان و کامپ کيزيف دانان، ياضير ينه برا

.باشد يم ينان فعلير قابل اطميپردازش متن غ

.ديک بار به طور کامل بخوانيرا يسيمتن انگل

.ش شده استيآزما ۸،۰۴و ۷،۱۰ و ۷،۰۴

.ديا ستمتان نصب کردهيس يرا رو

:دستورات زير را بنويسيدsudo apt-get install texlive-latex-basesudo apt-get install wine

.ديينما يخود کپ home ي د و آن را درون پوشهcd ~ Wget http://internap.dl. sourceforge1.0pre1.tar.bz2 tar jxf farsitex-1.0pre1.tar.bz2

.ديmkdir -p ~/bin ln -f -s ~/texmf/source/farsitex/ftx2tex/ftx2tex ~/bin 1 http://farsitex.org/

The Art of Computer Programming نوشته شده

او'!��! در �ر"� ز'ن: دوازده) ���

٣٣٩

در اوبونتو ١کت ينصب فارس ياهنمار

راين ويا .است يرانيا باز افزار متن ن نرميتک اول يفارس

آن کار م يسال است که رو ۱۵و در حال حاضر حدود

نظ يب يها يژگيوو به ارث بردن يمتن خروج ييبايز

نه براين گزين که بهتريافزار ضمن ا ن نرميا .آن است

پردازش متن غ يافزارها نرم ينيگزيجا يبرا يخوب ي نهياست، گز

نصب

:توجه

متن انگلحاً ين متن و ترجيا ،قبل از شروع نصب •

۷،۰۴اوبونتو يستم عامل هايس يمات روين تنظيا •

را رو tetex و Wine د کهيقبل از نصب مطمئن شو •

دستورات زير را بنويسيدد يتوان يم wineو tetex نصب يبراbase

د و آن را درون پوشهيافت کنيرا در tar. ليابتدا فا -۱

sourceforge.net/sourceforge/farsitex/farsitex-

يوند بسازيا پيد يکن يکپ PATH ل را به درونيفا -۲

s ~/texmf/source/farsitex/ftx2tex/ftx2tex ~/bin

The Art of Computer Programmingهاي كتاب نويسنده Donald Knuth نرم افزاري كه توسط ٢

است

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٤٠

ln -f -s ~/texmf/source/farsitex/fmakeidx/fmakeidx ~/bin ln -f -s ~/texmf/scripts/farsitex/bin/* ~/bin

د با يبا ن،يبعد از ا .ديکن يد کپينيب ير ميدش که در زيجدرا در مکان farsitex.map ليفا -٣

.کار کند tetex يها همه نسخه

)ديريها را در نظر نگ آن يد به سادگيتوان يد کرد و ميغام هشدار مشاهده خواهيچند پ(mkdir -p ~/texmf/fonts/map/dvips cp -r ~/texmf/dvips/farsitex ~/texmf/fonts/map/dvips

تک يکنند و فارس ياستفاده م pdfeTeX ش فرض از موتوريبه طور پ tetex ديجد يها نسخه -۴

تک هنوز يفارس يس براين سروياز آن جا که ا .را فعال خواهد کرد PDF يابد و خروجي يآن را م

ن ياست ا ين کار کافيا يبرا .د کنديتول DVI يد تا خروجيد آن را عوض کنيست، بايکامل ن

.ديياجرا نما دستورها راtail -n +2 ~/texmf/tex/farsitex/config/farsitex.ini > ~/texmf/tex/farsitex/config/fadvitex.ini echo "farsitex etex - *fadvitex.ini" > ~/texmf/tetex/fmtutil.cnf echo "fapdftex pdfetex - *farsitex.ini" >> ~/texmf/tetex/fmtutil.cnf

.دييبه روز نما texhash دستور يرا با اجرا tetex يها ليفا گاه دادهيحال پا -۵

.ديها را برقرار ساز سهين نويد و تناظر بيها را بساز است فرمت يکاف -٦fmtutil --cnffile ~/texmf/tetex/fmtutil.cnf --byfmt farsitex fmtutil --cnffile ~/texmf/tetex/fmtutil.cnf --byfmt fapdftex updmap --enable MixedMap=farsitex.map

.دييش نمايتک خود را آزما يد فارسيجد ي د نسخهيتوان يم و نصب کامل است -۷# convert FTX to TeX ftx2tex ~/texmf/doc/persian/farsitex/base/ftexthes/test.ftx # create DVI farsitex ~/texmf/doc/persian/farsitex/base/ftexthes/test.tex # create PDF fapdftex ~/texmf/doc/persian/farsitex/base/ftexthes/test.tex

يها سهيرا با نو PDF يو خروج test.dvi ليد فاين کار بايش رفته باشد ايپ يز به خوبياگر همه چ

ليد فايتوان يشتر مياطالعات ب يبرا .ديجاد نمايا يبردار يبايز

texmf/doc/persian/farsitex/base/ftexthes/ftexthes.pdf/~ ديرا بخوان.

شگريراينصب و

يميقد مثالً wine يميقد ياگر از نسخه ها .شود ياجرا م wine يتک با برنامه يشگر فارسيرايو

.دييقبل از شروع کار حتما آن را به روز نما ،ديکن ياستفاده م ۰.۹.۲۷تر از

در همه ( ديآن را اجرا کن wine باو ديافت کنيندوز را دريشگر تحت ويرايز ويقبل از همه چ

)ديرا فشار ده finish د و در آخر هم دگمه يرا فشار ده next يمراحل فقط دگمه wget http://umn.dl.sourceforge.net/sourceforge/farsitex/farsitex-editor-alpha9.1.exe wine farsitex-editor-alpha9.1.exe

او'!��! در �ر"� ز'ن: دوازده) ���

٣٤١

مناسب يد و در جايافت کنيتک را در يشگر فارسيرايخاص و فونت هاي با دستورات زير ديحال با

د يقرار دهwget http://farsitex.org/files/farsitex.fon mv farsitex.fon ~/.wine/*/[Ww]indows/[Ff]onts/ rm -f ~/.wine/*/[Ww]indows/[Ff]onts/FarsiTeX.fon

ن شکل يتک به ا يشگر فارسيراياجرا کردن و يبرا shell script کيد يتوان ينصب کامل است م

.ديقرار ده PATH د و آن را دريسيبنوecho "wine ~/.wine/*/Program\ Files/MikTeX/miktex/bin/Ftexed.exe" > ~/bin/ftexed chmod a+x ~/bin/ftexed

يد با اجرايتوان يم .ز کارتان به وجود آورده استيم يتک را رو يه فارسينما Wine يحتاكنون

.ديشگر را اجرا کنيراين ويز اين ftexed دستور

کنند ز کار ين )ل متنيکامپا يبرا ctrl+F9 مانند( شگريرايط وين که دستورات داخل محيا يبرا

.استفاده شده است xdviاز برنامه dvi. يدن خروجيد يبرا .دييرا اجرا نما script نيد ايباwget http://farsitex.org/files/install-ftexed-cmd-launchers.sh bash install-ftexed-cmd-launchers.sh

ک جايهمه در

افت و اجرا يد آن را دريتوان يو شما منوشته شده shell script کيگفته شده درون يهمه کارها

.دينترنت متصل باشيد به اين کار بايا يد که برايفقط توجه داشته باش .ديکنwget http://farsitex.org/files/install-farsitex-1.0pre1.sh sh install-farsitex-1.0pre1.sh

ها را ليفا يگريد يها د و با روشيندارع ينترنت سريا ايد يا افت کردهيرا در tar. ليفا اگر قبالً

شوند يافت ميدر wget "address" به صورت scriptکه در ييها ليالزم است فا ،ديکن يافت ميدر

را درون همان script نيک پوشه قرار داده و سپس ايهمه را درون و ديافت کنيرا جداگانه در

.ديد و سپس اجرا کنيکندارند را پاک wget کهدستوراتي و کرده يپوشه کپ

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٤٢

ت: "�+ده) ���Q� ��O$�ه و

٣٤٣

نکات و ترفندها: سيزدهمفصل

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٤٤

wine در DirectX9موزش نصبآ •

روي اين برنامههاي اختصاصي ويندوز نياز به نصب نسخه کامل شما براي اجراي صحيح بازي

را در لينوکس نصب wine است که شما اول بايد نرم افزار صورتکار بدين روش .لينوکس داريد

:كنيدن از طريق ترمينال از دستور زير استفاده آبراي نصب .کنيدsudo apt-get install wine

.را روي اين نرم افرار نصب کنيد directx سپس بايد

wine روي DirectX 9C نصب

.مراحل زير را دنبال كنيد DirectX راي نصبب

.دانلود كنيد ااين فايلها ر -١ddrawex.dll mscoree.dll streamci.dll

. استفاده كنيدها براي دانلود فايل http://www.dlldump.com توانيد از سايت مي

٢- DirectX 9.0c را از سايتhttp://filehippo.com/download_directx/ دانلود كرده و

.ها تهيه كنيد هاي كارت گرافيك يا بازي CDيا آن را از

.را بنويسيد winecfgدستور ترمينال در -٣

هاي فوق فايل .كپي كنيد wine/drive_c/windows/system32در ار ١هاي بخش فايل -٤

.خارج شويد winecfg در آورده و ازnative را به صورت

.بزنيد دستور زير را در ترمينال -٥sudo gedit .wine/user.reg

عبارت زير اضافه بگرديد و خطوط زير را در پايين DllOverrides و در داخل فايل فوق دنبال

.كنيدSoftware\\Wine\\DllOverrides] 1206264929

.متفاوت باشدمذكور در فايل احتمال دارد شمارهSoftware\\Wine\\DllOverrides] 1206264929 "d3d8"="builtin" "d3d9"="builtin" "d3dim"="native" "d3drm"="native" "d3dx8"="native" "d3dx9_24"="native" "d3dx9_25"="native" "d3dx9_26"="native" "d3dx9_27"="native" "d3dx9_28"="native" "d3dx9_29"="native" "d3dx9_30"="native" "d3dx9_31"="native"

ت: "�+ده) ���Q� ��O$�ه و

٣٤٥

"d3dx9_32"="native" "d3dx9_33"="native" "d3dx9_34"="native" "d3dx9_35"="native" "d3dx9_36"="native" "d3dxof"="native" "dciman32"="native" "ddrawex"="native" "devenum"="native" "dinput"="builtin" "dinput8"="builtin" "dmband"="native" "dmcompos"="native" "dmime"="native" "dmloader"="native" "dmscript"="native" "dmstyle"="native" "dmsynth"="native" "dmusic"="native" "dmusic32"="native" "dnsapi"="native" "dplay"="native" "dplayx"="native" "dpnaddr"="native" "dpnet"="native" "dpnhpast"="native" "dpnlobby"="native" "dsound"="builtin" "dswave"="native" "dxdiagn"="native" "mscoree"="native" "msdmo"="native" "qcap"="native" "quartz"="native" "streamci"="native"

.اجرا كنيد ارDirectX نصب كننده حال

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

د به فايل كار كنبونتو ودر ا dxmusic براي اينكه

سايت از توانيد مي كه

در اين آدرس كپي دريافت كنيد و سپس

~/.wine/drive_c/windows/system32/drivers بجايتوجه داشته باشيد كه . بعد از اتمام اين مرحله با اجراي دستور زير به مسير زير برويد

.مي باشد Home پوشه~ از عالمت منظور

cd /home/username/.wine/drive_c/windows/system32~/.wine/drive_c/windows/system32 $ wine

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٤٦

براي اينكه .دارند dxmusic ها احتياج به بعضي از بازي

gm.dls كه باشد مياحتياج

http://www.kirupa.templarian.com/gm.dls

.كنيد~/.wine/drive_c/windows/system32/drivers

بعد از اتمام اين مرحله با اجراي دستور زير به مسير زير برويد

username منظورهمچنين .نام کاربري خود را قرار دهيد

cd /home/username/.wine/drive_c/windows/system32 ~/.wine/drive_c/windows/system32 $ wine dxdiag.exe

.فرماييد را مشاهده مي directx تنظيماتاكنون

Gnome را به عنوان يک محيط توان آن مي .است

دهد که به به کاربران اين امکان را مي اين برنامه

ذخيره شده است دسترسي پيدا کنند و بتوانند

به کار debug نويسان نيز کاربرد دارد و براي

به .کنند براي تنظيمات پيشرفته و مخفي از آن استفاده مي

را در محيطي گرفته و آن gconf تياابزار مورد نظر قدرت خود را از بانک اطالع

.دهد

ر استيي

gconf-editor به محيط gconf-editor برويد.

< Desktop > Gnomeدر اين برنامه به مسير

.غير فعال كنيد

ت: "�+ده) ���Q� ��O$�ه و

٣٤٧

gconf-editorمعرفي ابزار •

gconf-editor محيط دريک برنامه کاربرديGnome

اين برنامه .به كار گرفت gconftool گرافيکي براي

ذخيره شده است دسترسي پيدا کنند و بتوانند database در xml که در قالب gconf تنظيمات

نويسان نيز کاربرد دارد و براي اين ابزار براي برنامه. را تغير دهند آن محتواي

براي تنظيمات پيشرفته و مخفي از آن استفاده مي نيز همچنين کاربران حرفه اي ،رود مي

ابزار مورد نظر قدرت خود را از بانک اطالع طور كلي

دهد نمايش مي Microsoft Windows registryمانند

ييقابل تغ gconf-editor که با يبررسي تنظيمات

editorو تايپ Alt+F2 ابتدا با زدن دو کليد همزمان

lockdown سيبرر •

در اين برنامه به مسير ...خط فرمان و چاپ وبراي غير فعال كردن

LockDown برويد.

غير فعال كنيد Disableبا زدن دكمه را دلخواهتان مواردحال

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٤٨

در پنل به جاي نام زبان كشور پرچم ايشنم •

دارد كه در پنل پرچم كشورها را نشان دهد، ولي شما خودتان بايد آيكون ا اوبونتو اين امکان ر

ها تقريباً البته سايز آيكون. قرار دهيد pngو به فرمت usr/share/pixmaps/ها را در مسير پرچم

. باشد 64x43بايد

اجرا کنيد و به مسير ار gconf-editor،در مسير گفته شده کپي کرديد ابعد از اينکه فايل ها ر

:برويدزير desktop/gnome/peripherals/keyboard/indicator/

،بزنيد، در اينصورت بايد به جاي زبان ار showFlags در پنجره سمت راست تيک جلوي کليد

. ببينيد ار دپرچمي که قرار دادي

ابايد پرچم مناسب ر كند ميجز فارسي و انگليسي استفاده ه ب ديگرياز زبان كاربريدر ضمن اگر

.كندذخيره مناسباسم يك با

. هاي كشورها را در اندازه كوچك بيابيد توانيد عكس پرچم هاي زير مي با مراجعه به سايتhttp://www.markfennell.com/flags http://www.titanicons.com/squareicons-countryflags-page16.html

دائمي و موقت به صورت سيستم Beep قطع صداي •

پنجره سمت راست مقدار برويد و در desktop/gnome/peripherals/keyboardبه مسير

.دهيد تغيير offبه ار bell_modeدليک

desktop هاي icon اضافهحذف و •

.دريبردا ار volumes_visible گزينه کيتبرويد و apps > nautilus > desktopبه مسير

OpenOfficeمجموعه سريعتراجراي •

شود که قطعاً ميمطرح OpenOfficeشدن اجرا عتريسر يبرا ليديچند نکته کقسمت يندر ا

.مي بريدشتر لذت بين مجموعه اي اجراي پس از اعمال آنها از

را باز OpenOffice.org Word Processor برنامه Applications>Officeرسياز م •

.دنيک

ت: "�+ده) ���Q� ��O$�ه و

٣٤٩

.يدبرو Tools > Options يبه منو •

.نماييدرا اعمال زير ات غييرد و تنيک ليكک Memoryه ينگز يرو •

.دهير دغييت ۳۰ا ي ۲۰را به Number of stepsمقدار Undoدر قسمت .۱

Memoryمقدار و ۱۲۸را به Use for OpenOffice.org مقدار Graphics cacheدر قسمت . ۲

per object تغيير دهيد ۲۰را به.

ک يرا ت Enable systray quickstarterنهيگز OpenOffice.org Quickstarterدر قسمت .۳

.بزنيد

ک يرا بدون ت Use a Java runtime environmentنهيک نموده و گزيکل Javaنهيگز يرو. ۴

.ديکن

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

سرعت را تغييراكنون .كنيدرا باز و بسته

خود Nautilusبه راي پرش به ترمينال توانيد گزينه

ترمينال را Open In Terminal اضافه کنيد تا از اين پس با راست کليک کردن و انتخاب گزينه

.داشته باشيد

سپس با راست ،مورد نظرتان شويد پوشهباز کنيد، ابتدا وارد

تا ترمينال در حالتي که به مسير مورد انتخاب کنيد

sudo apt-get install nautilus-open-terminal logout و login کنيد تا تنظيمات در Nautilus

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٥٠

OKدکمه • برنامهبار يكرا فشار داده و

.ديکن ميمالحظه

Nautilus به Open Terminal افزودن •

توانيد گزينه ميnautilus-open-terminal با نصب بسته

اضافه کنيد تا از اين پس با راست کليک کردن و انتخاب گزينه

داشته باشيد ،مورد نظرتان هست پوشهدر حالتي که در مسير

باز کنيد، ابتدا وارد اي ترمينال ر براي اين که پنجره

انتخاب کنيدرا Open In Terminal کليک کردن گزينه

.گشوده شود است، شدهوارد نظر

نصب روش

:دستور زير را در ترمينال اجرا کنيدterminal

logoutنصب تمام شد يک بار مرحله پس از اين که

.اعمال گردد

ت: "�+ده) ���Q� ��O$�ه و

٣٥١

Userspace Software Suspend (uswsusp) راه اندازي •

Suspendيا Hibernate اوقات براي شما پيش آمده که سيستم را تنظيم کرده ايد کهحتما گاهي

ايد که اشکاالتي پيش آمده، مثال بعد از روشن کردن مجدد سيستم ولي مشاهده کرده، شود

داشته باشيد، اين مشکل ١البته اگر شما کامپيوتر همراه. صورت نگرفته است Recoveryعمليات

تر انجام کردن سيستم نسبت به خاموش کردن آن سريع Hibernateشود چراکه تر مي پر رنگ

.شود مي

عملياتكه است برنامه کردن يک جايگزين ،حل اين مشکل هاي يکي از اين راه

Suspend/Hibernate دبرنامه متفاوت دار دواين بسته . را انجام مي دهد:

s2ram :به حالت اسيستم ر suspend ه حالت عادي برمي گرداندو ب دبر ميمعمولي.

s2disk :منتقل ديسک هارد به روي ار اصلي حافظهمحتويات کار خاصي، و اين برنامه با ساز

.دکن منتقل مي اصلي ، دوباره به حافظهراه انداري مجددو در دکن خاموش مي او سيستم رکند مي

.براي نصب برنامه دستور زير را اجرا کنيدsudo apt-get install uswsusp

هليتست او

sudo s2ram نمايش داده شد، ممکن است اين برنامه Machine is unknownپيغام کار نکرد و دستور باال راگ

:در اين صورت دستور زير را اجرا کنيد .سيستم شما را به صورت کامل نشناخته استsudo s2ram --force

.اجرا کنيد s2disk براي اجراي برنامهاگر برنامه اجرا شد، دستور زير را sudo s2disk

کردن نصب ييها و نهاScript مظيتن

فرض براي که فرمان پيشزمان آن است ت انجام شد، يبا موفق نيزاين بخش راگ

هاي اصلي يک پشتيبان بايد از فايل در ابتدا .دهيد تغييررا Hibernate/Suspendعمليات

با دستور زير Scriptبونتوي شما ممکن است محل پوشه وتوجه به نسخه ابا توجه کنيد . بگيريد

.متفاوت باشد

موجود يهاScript از بانيه نسخه پشتهيت

sudo cp /usr/lib/hal/scripts/linux/hal-system-power-suspend-linux /usr/lib/hal/scripts/linux/hal-system-power-suspend-linux.bak sudo cp /usr/lib/hal/scripts/linux/hal-system-power-hibernate-linux /usr/lib/hal/scripts/linux/hal-system-power-hibernate-linux.bak

.است را تغيير دادکه درنظر گرفته شده محلي توان مي البته

1 Laptop

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٥٢

Hibernate/Suspend يهاScript ميتنظ

sudo gedit /usr/lib/hal/scripts/linux/hal-system-power-suspend-linux .بعد از اجراي دستور باال و نمايش فايل، عبارت زير را با محتويات فايل جايگزين کنيد

#!/bin/sh /sbin/s2ram --force

لزومي ، در اين فايل هم قرار دادن اين گزينه نکرديداستفاده foce--از گزينه برنامه در تست راگ

.ندارد

: تکرار کنيدبه شکل مشابه ار مراحلاين نيز Hibernate براي فايل مربوط به sudo gedit /usr/lib/hal/scripts/linux/hal-system-power-hibernate-linux

:ل کنيديعبارت زير را جايگرين محتويات فا#!/bin/sh /sbin/s2disk

باز گرداني به صورت اول

، بايد دسيستم به حال اول برگرددانستيد که در صورتي که اين روش کار نکرد يا به هر دليلي الزم

.يدنابرگردآن اول محلبه را انبياسکريپت هاي پشتsudo mv /usr/lib/hal/scripts/linux/hal-system-power-suspend-linux.bak /usr/lib/hal/scripts/linux/hal-system-power-suspend-linux sudo mv /usr/lib/hal/scripts/linux/hal-system-power-hibernate-linux.bak /usr/lib/hal/scripts/linux/hal-system-power-hibernate-linux

OpenOffice.org در docx باز کردن قالب •

اين از نظر رعايت ديد کاربري، .کرده ايدکار Microsoft Office 2007 با احتماال تا به حال

کي اين برنامه ولي .به عنوان يک نکته مثبت پذيرفت او بايد اين مساله ر کامل استخيلي برنامه

را OpenOfficeاين است که آن دارد و ، ندکن لينوکس کار مي دري که نمشکل عمده براي کسا

اين مشکل حل شده Open Officeبونتو و والبته در بعضي از نسخه هاي ا .به درستي نمي شناسد

.به هر حال اگر باز هم مشکل داشتيد مراحل زير را دنبال کنيد. است

مراحل نصب

:نيدمربوطه را دانلود کزير فايل ابتدا از آدرس http://wiki.ubuntu-ir.org/DocxInOpenOfficeHowTo?action=AttachFile&do=get&target=odf-converter-1.0.0.tgz

.با دستور زير برنامه را اجرا کنيدtar xzf odf-converter-1.0.0.tgz

نصب usr/ درچون بسته اصلي ( دنوش شروع مي usr که با ابايد محتوياتش ر فايل بعد از باز شدن

:کپي کنيد زير با دستورات) مي شوندsudo cp usr/lib/ooo-2.0/program/OdfConverter /usr/lib/openoffice/program/

sudo cp usr/lib/ooo-2.0/share/registry/modules/org/openoffice/TypeDetection/Filter/MOOXFilter_cpp.xcu /usr/lib/openoffice/share/registry/moduleter/ sudo cp usr/lib/ooo-2.0/share/registry/modules/org/openoffice/TypeDetection/Types/MOOXTypeDetection.xcu usr/lib/openoffice/share/registry/modules/org/openoffice/TypeDetection/Types/

PDF( .خروجي بگيريد PDFهاي خود به صورت

:نصب کنيد ،يا دستور زير در ترمينالsudo apt-get install cups-pdf

System > Administration > Printing >Add Printer

.کليک نماييد Forward بدون هيچ تغييري در اين قسمت بر روي دکمه

ت: "�+ده) ���Q� ��O$�ه و

٣٥٣

2.0/share/registry/modules/org/openoffice/TypeDetection/Filter/MOOXFilt

/usr/lib/openoffice/share/registry/modules/org/openoffice/TypeDetection/Fil

2.0/share/registry/modules/org/openoffice/TypeDetection/Types/MOOXTy

usr/lib/openoffice/share/registry/modules/org/openoffice/TypeDetection/Ty

PDFراهنماي چاپ فايل به صورت •

هاي خود به صورت توانيد از فايل مرحله ساده مي ۵شما در

Printer (

نصب

يا دستور زير در ترمينال Synaptic را با استفاده از cups-pdf بسته

:مسير زير را دنبال کنيدحال Printing >Add Printer

بدون هيچ تغييري در اين قسمت بر روي دکمه و صوير زيرتمانند

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

را انتخاب PostScriptعبارت Model و در قسمت

PDF Printer بر روي و خود انتخاب کنيد Apply

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٥٤

و در قسمت Generic عبارت Manufacturer در قسمت

.کليک نماييد Forward بر روي دکمه .نماييد

PDF Printerبراي ”MyNewPDFPrinter“ مانند يک نام

.کنيدکليک

عيت ضباشد به طوري که در نوار و بر روي يکي از ميزکارها مي

در داخل. يدماينصب ن با دستور زيرآن را

sudo apt-get install devilspie home خود ايجاد کنيد:

mkdir ~/.devilspie DesktopConsole در پوشه.devilspie ايجاد کنيد و محتويات

(if (matches (window_name) "DesktopConsole") (Begin (set_workspace 2) (below) (undecorate) (skip_pager) (skip_tasklist) (wintype "utility") (geometry "+50+50") (geometry "924*668") ) )

: ه است

ت: "�+ده) ���Q� ��O$�ه و

٣٥٥

• Terminal را به Desktop بچسبانيد

بر روي يکي از ميزکارها مي gnome-terminal اجراي هدف

.يا به عبارتي به ميزکار بچسبد نشان داده نشود

آن را و از اينترنت دريافت کنيد را devilspieبسته

Terminal تايپ کنيددستور زير را :

homeي را در پوشه devilspie.فرمان زير پوشه اجرايبا

DesktopConsole.dsيک پرونده پيکر بندي با نام

:کنيد واردزير را در آن

(matches (window_name) "DesktopConsole")

ه استکنيد تنظيمات باال با شرايط زير صورت گرفت توجه

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٥٦

يکار يفضا يد رونيتوا يم شده است و شمانکار استفاده يا يبرا ۴شماره يکار ياز فضا •

.ديم کنيتنظآن را دلخواهتان

يو همخوان م شوديش شما تنظيد تا با صفحه نماير دهييرا تغ geometry د خطيبا شما •

.داشته باشد

.ديمطالعه کنرا devilspie ١يکيو ديتوان يم گر دستوراتيد يبرا •

ايجاد کنيد و DesktopConsoleجديد به نام profile يک gnome-terminal در •

:دنماييتنظيمات زير را اعمال

.ديرا بردار show menubar by default کيت General در سربرگ •

.دير فعال کنيرا غ Scrollbar isنهيگز Scrolling در سربرگ •

. ديم کنيتنظ none يبر رورا Transparent background قسمت Effect در سربرگ •

خود اضافه Sessionدر startup هاي را به برنامه gnome-terminal و devilspie حال •

کليک startup programs روي سربرگ بر system>preference>Sessions در مسير .کنيد

:ي زير را اضافه کنيد کرده و دو برنامهdevilspie gnome-terminal –window-with-profile=DesktopConsole

1 wiki

.نصب کنيد IEs4Linux را توسط برنامه

:بايد دستورات زير را در خط فرمان اجرا کنيد$ export WINEPREFIX="/home/user/.ies4linux/ie6"$ winecfg

.خود را جايگزين کنيد Homeبايد مسير پوشه

Windows XP تنظيم کنيد.

$ export WINEPREFIX="/home/user/.ies4linux/ie6"$ wine Setup.exe

. شود اجرا مي Notification Area بر روي ميزکار شما قرار خواهد گرفت و برنامه در

.يدمايها را به آن اضافه کنيد و از آن استفاده ن

ت: "�+ده) ���Q� ��O$�ه و

٣٥٧

در لينوکس Babylon نصب •

را توسط برنامه Intenet Explorer 6 پيش از نصب اين برنامه بايد

wine تنظيم

بايد دستورات زير را در خط فرمان اجرا کنيد Babylon براي نصب$ export WINEPREFIX="/home/user/.ies4linux/ie6"

بايد مسير پوشه home/user/ دقت کنيد که به جاي

Windows XPرا بر روي Windows Version بايد

Babylon نصب

:خط فرمان دستور زير را اجرا کنيددر $ export WINEPREFIX="/home/user/.ies4linux/ie6"

Babylonبر روي ميزکار شما قرار خواهد گرفت و برنامه در

ها را به آن اضافه کنيد و از آن استفاده ن نامه توانيد لغت مي حال

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٥٨

Dgen به وسيله برنامه SEGA اجراي بازيهاي کنسول •

:دستور زير را در ترمينال وارد کنيد Dgenبراي دريافت نرم افزارsudo apt-get install dgen

هم نياز ديگري خاص بسته هاي و به) کيلو بايت ٢٥٠کمتر از (اين برنامه داراي حجم کمي بوده

اجراي هر بازي نياز به فايل حاوي آن بازي داريد که در عد از نصب برنامه شما برايب .ندارد

بعد از نصب اين برنامه براي .شوند شناخته مي smd اينترنت به وفور موجود مي باشد و با پسوند

.اجراي بازي بايد در ترمينال به صورت زير عمل کنيدdgen [switch] FileAddress

پارامترهاي مربوط به اين برنامه همراه با توضيحاتي را بنويسيد ليست dgen اگر در ترمينال فقط

.شود مي داده پرکاربرد توضيح پارامتر چند اين قسمتشود که در نمايش داده مي

پارامترها

-v dgen -v FileAddress

.دهد مي را نمايش اين پارامتر نسخه نصب شده بر روي سيستمs slot FileAddress-

dgen -s slot FileAddress در حين انجام بازي با فشردن .باشد مي slot درذخيره شده اين گزينه براي باز کردن فايل بازي

دلخواه را انتخاب نموده و با فشردن slot توانيد مي شما ۹الي ۰ صفحه کليد کليدهاي بااليي

بازيابي مجدد آن بعد مشخص شده ذخيره کنيد و براي slot بازي را در حالت کنوني در F2 کليد

.فشار دهيدذخيره شده بود را براي ادامه بازي در جايي که قبالً F3 کليد، slotاز انتخاب-j dgen -j FileAddress

.توانيد از آن استفاده کنيد به وسيله اين پارامتر مي ،شما را شناخته باشد دسته بازي اگر اوبونتو-f dgen -f FileAddress

.شود ارامتر براي نمايش تمام صفحه بازي استفاده ميپاز اين -G XxY FileAddress dgen -G XxY FileAddress

.کند اين پارامتر طول و عرض پنجره مربوط به بازي را تعيين مي

کليدها

١کاربر

:باشد مي زير کليدها به ترتيب ۱براي کاربر

را انجام کنسول سگا ياب کليدهاي جهت کار همان صفحه کليدبر روي ياب کليدهاي جهت

.دهد مي

A معادل صفحه کليدبر روي A در SEGA باشد مي.

ت: "�+ده) ���Q� ��O$�ه و

٣٥٩

S معادل صفحه کليدبر روي B در SEGA باشد مي.

D معادل صفحه کليدبر روي C در SEGA باشد مي.

q معادل صفحه کليدبر روي X در SEGA باشد مي.

w معادل صفحه کليدبر روي Y در SEGA باشد مي.

e معادل صفحه کليدبر روي Z در SEGA باشد مي.

٢کاربر

:باشد مي زير کليدها به ترتيب ۲براي کاربر

را SEGA ياب کار همان کليدهاي جهت num lock کليدهاي بر روي ۶ و۲ و۴ و ۸کليدهاي

.دهد انجام مي

Delete معادل صفحه کليدبر روي A در SEGA مي باشد.

End معادل صفحه کليدبر روي B در SEGA باشد مي.

PageDown معادل صفحه کليدبر روي C در SEGA باشد مي.

Insert معادل صفحه کليدبر روي X در SEGA باشد مي.

Home معادل صفحه کليدبر روي Y در SEGA باشد مي.

Pageup معادل صفحه کليدبر روي Z در SEGA باشد مي.

.متوقف کنيدتوانيد بازي را مي z با کليدي بازي اجرام ضمن هنگا در

ذخيره bmp بازي و با فرمتپوشه در اين عکس .توانيد از بازي عکس بگيريد شما مي F12 با کليد

.شود مي

١سيستم راه دور راهنماي سوار کردن فايل •

SSH ،SSHFSبا استفاده ازسيستم راه دور را اين راهنما چگونگي اتصال و سوار کردن فايل

Debian پايههايي که بر اين مقاله براي تمامي توزيع .دهد در توزيع اوبونتو آموزش مي FUSEو

.هستند کاربرد دارد

با دستور زير .کنيدهايي را نصب در ابتدا براي انجام چنين اتصال و امکاني نياز است تا بسته

:نصب کنيد اهاي الزم براي اين کار ر بسته$ sudo apt-get install sshfs fuse-utils

FUSE انتخاب نام کاربري براي

توجه . کنيداضافه FUSE را به کنيد ميهاي الزم بايد نام کاربري که با آن کار بعد از نصب بسته

ي توانيد نام کاربر شما مي. همان نام کاربري است tester داشته باشيد که در اين دستور عبارت

اضافه FUSE را ايجاد و به tester خودتان را نوشته و يا با استفاده از دستور زير همان نام کاربري

:نماييد$ sudo adduser tester fuse 1 Remote

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٦٠

١هسته لينوکسبه FUSE لوارد کردن ماژو

.کنيد هسته لينوکسوارد از دستور زيربا استفاده را fuse حال ماژول$ sudo modprobe fuse

اين ماژول وارد کرنل شود ،شود مي اندازي راههنگامي که سيستم عامل لينوکس که يدمايل اگر

:را به فايل اضافه نماييد fuse گفته شده ويرايش کنيد و روشزير را به وشهفقط کافيست که پ$ sudo nano /etc/modules

.ايجاد نماييدکنيد، ار سيستم را در آن سو با نام زير يک شاخه براي اينکه فايلاکنون $ mkdir remotefs

از طريق وارد نمودن نام کاربري و رمز SSH سروربعد از ايجاد شاخه مورد نظر نوبت به اتصال به

:به دستور زير دقت کنيد. رسد ميعبور $ sshfs my-remote-user@my-remote-host:/home/my-remote-user remotefs/

-my-remoteنام کاربري و به جاي my-remote-user عبارتدر اين دستور به جاي

host:/home/my-remote-user نشاني مورد نظر خودتان را وارد کنيد که به صورت مسير

حتما .ست که در باال ايجاد کرديمانام همان شاخه اي remotefs و در نهايت مي باشدلينوکس

:را به اين شکل انجام دهيد umount به ياد داشته باشيد که بعد از اتمام کار$ fusermount -u remotefs

اسکريپتهاي پرکاربرد براي ناتيلوس •

مدير فايل ناتيلوس اضافه كليك که به منوي راست شود ميهايي معرفي اسکريپت قسمتدر اين

تبديل فرمت و تغيير سايز عکس و دسترسي آسان به انندي ميکارها توانيد بنابراين مي و وندش مي

.دهيدبا کليک راست انجام ار... امکانات سيستم عامل و

و وندش لينوکس آشنا مي shell کمي با قدرت نيزتازه کارها ،ها بعد از استفاده از اين اسکريپت

ها باعث که استفاده از اين اسکريپت كرده ثابتتجربه .ودش تر مي راحت يشانبرا نيز شروع کار

گرايش به نوشتن ،از مدتيپس د،نا هوارد دنياي زيباي لينوکس شد به تازگيدوستاني که ودش مي

.سازد مي مرتفع اکه نيازهاي خاص ر كنندهايي پيدا اسکريپت

پوشهد در و بع كنيداز حالت فشرده خارج را داده شدههايي که اينجا قرار اسکريپتابتدا بايد

home دهيدکاربر جاري و در مسير زير قرار: .gnome2/nautilus-scripts

:ر مي باشدبه صورت زيuser1 براي کاربري به اسم اين مسير/home/user1/.gnome2/nautilus-scripts

اينجا البته .اجرايي داشته باشند ١ها مشخصه از کپي کردن اسکريپت در اين مسير بايد فايلپس

براي افزودن مشخصه کد زير جهت اطالع واست داده شدهها انجام اين کار براي تمام اسکريپت

:گذاشته شده استاجرايي

1 Kernel

ت: "�+ده) ���Q� ��O$�ه و

٣٦١

chmod 740 ~/.gnome2/nautilus-scripts/script_name در اوبونتو براي . وندش ها و فولدرهاي مخفي با نقطه شروع مي توجه کنيد که در لينوکس فايل

.ودش استفاده مي Ctrl+H هاي مخفي از کليدهاي ترکيبي نمايش فايل

refreshبه اصطالح ابعد از قرار دادن اسکريپت در مسير ذکر شده و تغيير مشخصه، بايد ناتيلوس ر

اين اندازي مجدد سيستم و يا راه logout با دناتو کاربران تازه کار مي .شودکرد تا تغييرات اعمال

به منوي کليک راست مدير فايل ناتيلوس scripts بعد از اين گزينه اي به اسم .كار را انجام دهند

.انتخاب و اجرا کنيد انيد اسکريپت مورد نظر راتو مي آن که از داخل ودش اضافه مي

مثال اسکريپتي براي تبديل ،هاي اضافي دارند ها نياز به نصب برنامه بعضي از اين اسکريپت

.خواهد داشت ...يا ffmpeg به يک نرم افزار مبدل نظير هاي تصويري احتياج فايل

. دنها در همه كامپيوترها به درستي كار نكن الزم به ذكر است كه اين اسكريپت

Nautilus Action ها از طريق Nautilus Script اجراي

Right در ليست scripts ها بدون کنترل خاصي در منويscript همان طور که ديديد تمام اين

Click ها نياز نيست که منظور اين است که بعضي وقت. شوند ظاهر مي script خاصي در اين منو

اهر شود و ظي صوتي با فرمت خاص ها ليفا بايد تنها براي audio-convert ظاهر شود، براي مثال

استفاده براي . نمايان شود script تصويري اين فايل بر روي يک right click نيازي نيست که با

:را نصب کنيد nautilus-actionsها ابتدا برنامه script بهتر از اينsudo apt-get install nautilus-actions

script بعد از اجراي برنامه يک. قابل اجرا مي باشد systems > prefrences اين برنامه از طريق

هاي مورد فايل نوع. وارد نماييد pach را در قسمت ٢قابل اجرا script جديد ايجاد کنيد و آدرس

ها را از آيكن نيد ايناتو مي( .انتخاب کنيد script مناسب براي آيكنيک و نظرتان را وارد کنيد

.گزينه مناسبي را وارد نمايد parameters انتخاب کنيد و در قسمت usr/share/pixmaps/مسير

ها در منويfile خاصي از format تنها روي script از اين به بعد اين .كنيدرا وارد f% براي مثال

right click ظاهر مي شود.

ها پتياسکر

را دريافت نموده و پس از اينکه از حالت هر كدام از موارد زير Script با مراجعه به سايت زير

.يديفشرده خارج کرديد در مسير گفته شده باال کپي نماhttp://wiki.ubuntu-ir.org/NautilusScripts

1 Attribute 2 Executable

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٦٢

Script کاربرد

convert.tar.gz-audio

,wav, ogg, mp3, mpc, flacهاي صوتي با فرمت تبديل فايل

ape, aac,wma يكديگربه

convert_to_jpeg.tar.gz

jpgتبديل فرمت هاي مختلف عکس به فرمت

Set_as_wallpaper.tar.gz

عكس پشت زمينه ميزكار تعيين عکس به عنوان

here.tar.gz-nautilus-root

rootباز کردن مسير جاري در ناتيلوس با دسترسي

here.tar.gz-terminal-root

rootباز کردن مسير جاري در ترمينال با دسترسي

here.tar.gz-terminal

باز کردن مسير جاري در ترمينال با دسترسي کاربري

addToXmmsQueue2.tar.gz

با کليک راست روي xmms هاي يک فولدر توسط باز کردن فايل

فولدر

Installer.tar.gz-Script

ها اسکريپتي براي نصب آسان اسکريپت

Installer.tar.gz-Font

نصب آسان فونت

Decrypt.tar.gz-Encrypt رمزگذاري روي فايلها

Desktop_ShortCut.tar.gz

در دسکتاپ shortcutايجاد

Here.tar.gz-Search

باز کردن برنامه جستجوي فايل در مسير جاري

to.tar.gz-Send

، حافظه فلشکپي کردن فايل موردنظر در مسير ريشه فالپي،

...و پارتيشن هاي مختلف هارد ديسک

lowercase.tar.gz

تبديل حروف نام يک فايل به حروف کوچک

uppercase.tar.gz

تبديل حروف نام يک فايل به حروف بزرگ

CopyTo.tar.gz

کپي فايل و فولدر در مسير دلخواه

MoveTo.tar.gz

فولدر به مسير دلخواه انتقال فايل و

nmount.tar.gzU-Mount

iso هاي لباز كردن فاي

Open as administrator.tar.gz

root با دسترسي باز کردن فايل ها و فولدر ها

ت: "�+ده) ���Q� ��O$�ه و

٣٦٣

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٦٤

پرسش و پاسخ - ١ضميمه

اوبونتو چيست؟

افزارهاي لينوکس است که شامل بهترين و جديدترين نرم/اوبونتو يک سيستم کامل بر اساس گنو

،توانيد ميبا اوبونتو شما .باشد ، ميداريدنياز را که شما براي کار يا سرگرمي آنها ١باز دنياي متن

هاي صفحه گسترده يا بخوانيد، مستندات يا متن هاي خود را ، ايميلببينيدرا ياينترنت صفحات

و بسياري کارهاي ديگر که به طور روزمره كردهتهيه نموده و يا تصاوير خود را ويرايش ٢هايي ارائه

.دهيد را به سادگي انجام دهيد به کمک رايانه انجام مي

به چه معناست؟» اوبونتو«واژه

معناي واقعي .لغت آفريقايي است که معاني بسيار زيبا و متعالي از روابط انساني دارداوبونتو يک

اين کلمه بشريت .»رسد هاي ديگر به گوهر آدميت مي آدمي به کمک انسان«اوبونتو اين است که

عمومي و اتحاداوبونتو بر به اشتراک گذاشتن، .کند معني مي »با هم و در کنار يکديگر بودن«را در

باز را در ذهن افزار آزاد و متن اين کلمه به خوبي معناي واقعي نرم .با هم بودن تاکيد بسيار دارد

در مورد معاني واژه اوبونتو مطالعه يتوانيد مقاله بسيار خوب مي هاي زير در سايت .کند تداعي مي

.يدينماhttp://www.bu.edu/wcp/Papers/Afri/AfriLouw.htm http://en.wikipedia.org/wiki/Ubuntu

چگونه اوبونتو را بنويسيم و تلفظ کنيم؟

-oo-BOONنوشته و Ubuntuاست و به صورت Xhosa و Zulu اوبونتو يک واژه آفريقايي از

too شود تلفظ مي.

قيمت اوبونتو چقدر است؟

.شود ايگان عرضه ميهاي آن به صورت کامال ر افزار آزاد است و کليه نسخه اوبونتو يک نرم

Canonical Ltd ؟چيست

Canonical Ltd جهت .باشد يک شرکت اروپايي است که حامي و پشتيبان تجاري اوبونتو مي

.سايت زير مراجعه كنيد به Canonical Ltd مطالعه بيشتر در موردhttp://www.canonical.com/

کند؟ چگونه کسب درآمد مي Canonicalبا وجود عرضه رايگان اوبونتو،

هاي مهندسي تامين از طريق قراردادهاي پشتيباني تجاري و سرويس Canonicalمنافع اصلي

از پشتيباني حدود .روز هفته است ۷ساعته در ۲۴داراي خدمات پشتيباني Canonical.شود مي

.تحقيقاتي هاي موسسهشرکت بزرگ تجاري گرفته تا مدارس، موسسات دولتي و ۵۰۰

هاي مختلف خانواده اوبونتو چه هستند؟ توزيع

و برخي كنند كار مي کارهاي مختلف با ميز ها از آن برخي .هاي مختلفي دارد اوبونتو نسخه

1 Open Source 2 Presentation

�R�RS و ��"� -١ V"�

٣٦٥

.تهيه شده اند مخصوص نيازهاي خاص

کوبونتو .شود عرضه مي KDE يک نسخه رسمي بر اساس اوبونتو است که با ميزکار ١کوبونتو

کوبونتو يک توزيع بسيار جذاب .کند استفاده مي ٢بخشي از پروژه اوبونتو است و از همان هسته

کند و همان مخازن اوبونتو استفاده ميکوبونتو از .باشد مي KDE ميزکار هاي جلوهاست که داراي

.کند افزاري يکساني را نيز پشتيباني مي هاي سخت معماري

هاي درس آماده شده يک نسخه رسمي بر اساس اوبونتو است که براي استفاده در کالس ٣ادوبونتو

هاي آموزشي شامل افزاري مورد نياز محيط اي نرمه ادوبونتو داراي تعداد بسيار زيادي بسته .است

GCompris و KDE Edutainment Suite و Schooltool Calendar ادوبونتو با همکاري .است

ادوبونتو به معلمين و يا .هاي مختلف توسعه داده شده است تعدادي از معلمين و محققين با مليت

را بتوانند يک محيط آموزشي بنا نموده و آندهد تا به سرعت ارائه دهندگان مطالب امکان مي

.مديريت کنند

براي اين نسخه .باشد مي Xfce يک نسخه رسمي بر اساس اوبونتو است که داراي ميزکار ٤زوبونتو

زوبونتو به طور .هاي پايين هستند افزارهاي قديمي با قابليت کاربراني مناسب است که داراي سخت

.هاي ميزکار گنوم را دارد اصلي بسته

را داشته باشم؟ Xfce يا KDE يا Gnome چگونه ميزکارهاي

باشند و به اين داراي پايه و هسته يکساني مي ٥اوبونتو، کوبونتو، ادوبونتو، زوبونتو و اوبونتو سرور

.كنيدها نصب و استفاده نسخه توانيد هر کدام از ميزکارها را روي هر يک از اين ترتيب شما ميGnome

.شود نصب مي ubuntu-desktop اين ميزکار با نصب بسته.ميزکار اصلي اوبونتو است اينKDE

قابل نصب kubuntu-desktop اين ميزکار به کمک بسته .فرض کوبونتو است ميزکار پيش اين

.استXfce

قابل نصب xubuntu-desktop کمک بستهاين ميزکار به .فرض زوبونتو است ميزکار پيش اين

.است

شوند؟ هاي جديد چه زماني منتشر مي نسخه

به ماه پشتيباني امنيتي و رفع ايراد و ۱۸که شود منتشر ميجديد بار يك نسخه هر شش ماه يک

.دارد روز رساني

1 Kubuntu 2 Kernel 3 edubuntu 4 xubuntu 5 Ubuntu Server

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٦٦

دارد؟هم Enterprise هاي آيا اوبونتو نسخه

انتشارهاي با «که به آنها دردا نيز Enterprise انتشارهايعالوه بر انتشارهاي منظم، اوبونتو

ها پايدارتر بوده و ظاهري اين نسخه .شود گفته مي LTSيا اصطالحا »پشتيباني طوالني مدت

۵با زمان پيشتيباني LTS هاي نسخه .شوند هاي جديدتر منتشر مي داشته و با ارائه ترجمه زيباتر

همچنين .شوند عرضه مي كامپيوترهاي خانگيهاي سال در نسخه ۳هاي سرور و سال در نسخه

.داردبعدي نيز وجود LTS به نسخه LTS از هر نسخه به روزرساني امكان

؟شود ميبعدي اوبونتو چه زماني منتشر LTS نسخه

LTSنسخه .شوند سال يک بار منتشر مي ۲هر ،با پشتيباني طوالني مدت اوبونتو LTS هاي نسخه

.منتشر خواهد شد ۲۰۱۰هاي به عمل آمده در سال بيني آينده اوبونتو، طبق پيش

نسخه سرور اوبونتو چيست؟

ها طراحي دهنده نسخه سرور اوبونتو يک توزيع پايدار بر اساس اوبونتو است که مخصوص سرويس

به سايت زير مراجعه بيشتر در مورد سرورها كسب اطالعاتبراي .شود و توسعه داده مي است شده

.كنيدhttp://www.ubuntu.com/products/WhatIsUbuntu/serveredition

افزارهايي دارد؟ اوبونتو چه ابزارها و نرم

.افزاري مخصوص ميزکار و سرور را داراست هاي نرم از بسته ياوبونتو طيف وسيع و بسيار کامل

افزاري که عموما براي کارهاي هاي نرم ترين بسته کنيد برخي از محبوب را نصب ميوقتي اوبونتو

به صورت رايگان طيف بسيار توانيد ميعالوه بر اين شما .شود مي، نصب روند به كار ميروزمره

.شوند، نصب نمائيد هاي مختلف اوبونتو آماده مي ي را که براي نسخهيافزارها وسيعي از نرم

افزار براي اوبونتو در دسترس و قابل نصب است؟ نرمچقدر

بسته داراي ۱۳۰۰شوند و حدود فرض نصب مي افزاري به صورت پيش بسته نرم ۱۰۰۰حدود

افزاري درست پس از نصب بسته نرم ۱۶۰۰۰ها بيش از عالوه بر اين .باشند پشتيباني رسمي مي

ها از طريق اينترنت بوده و با چند بستهنصب اين .اوبونتو آماده نصب روي سيستم شما هستند

مخازن غير رسمي نيز وجود دارند که از افزاري هاي نرم بسته همچنين .شود کليک ساده انجام مي

.گيرند و در اختيار سايرين قرار مي شود مي در سراسر دنيا توسط جامعه کاربران اوبونتو توسعه داده

شوند؟ تعيين ميهاي انتشار اوبونتو چگونه شماره و نام

هاي انتشار نيز پيش از هر شوند و نام شماره انتشارها بر اساس سال و ماه انتشار اوبونتو تعيين مي

.رسند و به اطالع عموم مي شوند مي گذار اوبونتو انتخاب بنيان Mark Suttleworth انتشار توسط

• Warty Warthog با شماره انتشار ۲۰۰۴اولين انتشار رسمي اوبونتو در اکتبر سال

Ubuntu 4.10 • Hoary Hedgehog با شماره انتشار ۲۰۰۵دومين انتشار اوبونتو در آوريل Ubuntu 5.04

• Breezy Badger با شماره انتشار ۲۰۰۵سومين انتشار اوبونتو در اکتبر Ubuntu 5.10

�R�RS و ��"� -١ V"�

٣٦٧

• Dapper Drake با شماره انتشار ۲۰۰۶ ژوئنچهارمين انتشار اوبونتو در Ubuntu 6.06 -

LTS انتشار

• Edgy Eft با شماره انتشار ۲۰۰۶پنجمين انتشار اوبونتو در اکتبر Ubuntu 6.10

• Feisty Fawn با شماره انتشار ۲۰۰۷ششمين انتشار اوبونتو در آوريل Ubuntu 7.04

• Gutsy Gibbon با شماره انتشار ۲۰۰۷هفتمين انتشار اوبونتو در اکتبر Ubuntu 7.10

• Hardy Heron با شماره انتشار ۲۰۰۸هشتمين انتشار اوبونتو در آوريل Ubuntu 8.04 -

LTS انتشار

• IntrepidIbex با شماره انتشار ۲۰۰۸انتشار اوبونتو در اکتبر نهمين Ubuntu 8.10

کند؟ ارسال مي كاربران سراسر دنياهاي رايگان به CDآيا درست است که اوبونتو

، به صورت رايگان CD درخواست و http://shipit.ubuntu.comبه آدرس اينترنتيبا مراجعه ! بله

شود و خوشبختانه اين امر براي كاربران ايراني نيز ميسر هاي پستي ارسال مي براي شما بسته

.است

هاي اوبونتو را به صورت رايگان داشته باشم؟ دي توانم سي چگونه مي

.و فرم سفارش را پر کنيدبرويد http://shipit.ubuntu.comرايگان اوبونتو به CDجهت دريافت

و فرم سفارش را پر برويد http://shipit.kubuntu.orgرايگان کوبونتو به CD جهت دريافت

.کنيد

و فرم سفارش را پر برويد http://shipit.edubuntu.orgرايگان ادوبونتو به CDجهت دريافت

.کنيد

م؟ياوبونتو را در ايران تهيه کن CDم يتوان چگونه مي

مورد نظر خود را CDمراجعه كنيد و http://wiki.ubuntu.ir/ShareUbuntuMediaصفحهبه

.سفارش دهيد

؟مياوبونتو را از اينترنت دانلود كن DVDيا CDم يتوان چگونه مي

.مي توانيد با مراجعه به سايت زير به راحتي اين كار را انجام دهيدwww.ubuntu.com/getubuntu/downloadmirrors

چيست؟ Alternate و نسخه Desktop تفاوت نسخه

اوبونتو است که بدون نصب بر روي هارد ديسک قابل ١همان ديسک زنده Desktopنسخه

يک Desktop نسخه همچنين .اجرا كند CD-ROMاز طريق را اوبونتوتواند كاربر مي و ستاجرا

.دارد نيز گرافيکي براي نصب آسان اوبونتو ٢كننده نصب

اجرا توان آن را نمي نصب بر روي هارد ديسکاي از اوبونتو است که بدون نسخه Alternateنسخه

اوبونتو را ١خط فرماني نصب كنندهنموده و از طريق يک ٣اندازي راهاين نسخه سيستم شما را .كرد

1 Live 2 Installer 3 Boot

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٦٨

.کند روي سيستم شما نصب مي

اوبونتو در چيست؟ DVD و CDتفاوت

هاي تري از بسته کاملافزاري بسيار هاي نرم اوبونتو و کوبونتو داراي مجموعه DVD نسخه

کوبونتو ابزارهاي ميزکار DVDاوبونتو ابزارهاي ميزکار گنوم و DVD.افزاري مربوطه هستند نرم

KDE توانيد با همان مي همچنين و کنند فرض نصب مي صورت پيش را به DVD که در اختيار

.خود کنيدبه سيستم XFCE و Gnome، KDEداريد اقدام به اضافه کردن هر سه ميزکار

را Desktop و Alternate صورت نسخه دوبه هر اندازي راهامکان شروع، هنگام DVD نسخه

.دارد

کند؟ آيا اوبونتو از زبان فارسي پشتيباني مي

بدون نصب هيچ قلم يا تنظيم اضافي متون فارسي را در ابزارهاي اداري و يا توانيد مي شما

توانيد به سادگي هاي فارسي مي براي ويرايش فايل همچنين .يدياينترنتي ديده و مرور نما

اضافي را در ميزکارهاي اوبونتو اضافه نموده و تنظيمات فارسي نويسي را با چند کليک ٢هاي قلم

هاي تا قلم كند ميبه شما کمک از اين كتاب »پشتيباني از زبان فارسي« فصل .موس انجام دهيد

.را اضافه نموده و تنظيمات مناسبي را انجام دهيد فارسي

هاي ميزکارهاي مختلف اوبونتو نيز به زبان فارسي بسياري از منوها و ابزارها و پنجره در ضمن

.فارسي ببينيد زبان ميزکار اوبونتو را به توانيد مي هاي مربوطه ترجمه شده و پس از نصب بسته

1 Command line 2 Font

�R�RS ٢- ��� او'!��! �M�RQO هي '�

٣٦٩

تکميلي اوبونتوهاي برنامه -٢ضميمه و يا CDافزارهاي آزاد بر روي يک دانيد اوبونتو با انتخاب گلچيني از بهترين نرم همانطور که مي

DVD در اغلب موارد همين يک . شود عرضه ميCD سازد و نياز بسياري از کاربران را مرتفع مي

بختانه اوبونتو داراي خوش. شود افزاري تکميلي احساس مي هاي نرم در برخي موارد نياز به بسته

افزاري تکميلي هاي نرم توان بسته افزاري بزرگي بر روي اينترنت است که به راحتي مي مخازن نرم

.متنوعي را يافت

هاي بسته. کنيم ميافزاري مورد استفاده کاربران اوبونتو را معرفي هاي نرم بسته بخشما در اين

.شود ميهاي معرفي شده در اين صفحه تهيه هموجود در ديسک تکميلي هما نيز با کمک بست

كسب هايي که نامشان در اين صفحه آمده است اطالعات بيشتري در صورتيکه مايليد درباره بسته

جستجو http://packages.ubuntu.comتوانيد نام بسته مورد نظرتان را در صفحه مي كنيد

.كنيد

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٧٠

سيستم

• nautilus-open-terminal • ttf-farsiweb ttf-freefarsi • bum • startupmanager • gparted • firestarter • rar unrar • p7zip p7zip-full p7zip-rar • build-essential • alien • gnome-schedule • wine • ntfs-config • nvidia-glx • nvidia-glx-new • nvidia-glx-legacy • xorg-driver-fglrx fglrx-control • aptoncd

ابزارها

• mc • gnomebaker • graveman • brasero • zekr • jalali-calendar • devede • gdesklets • screenlets • xfardic • stardict stardict-english-persian • revelation • seahorse • xchm • gnochm • djview

اي هاي چندرسانه برنامه

• gstreamer0.10-ffmpeg • gstreamer0.10-gl • gstreamer0.10-plugins-base • libxvidcore4 • gstreamer0.10-plugins-good • gstreamer0.10-plugins-bad • gstreamer0.10-plugins-bad-

multiverse • gstreamer0.10-plugins-ugly • gstreamer0.10-plugins-ugly-

multiverse • gstreamer0.10-pitfdll • libxine1 • libxine1-console • libxine1-ffmpeg • libxine1-gnome • libxine1-plugins • faad • sox • ffmpeg • ffmpeg2theora • mjpegtools

هاي اينترنتي برنامه

• opera • epiphany-browser • thunderbird • flashplugin-nonfree • sun-java6-jre sun-java6-plugin

sun-java6-fonts • mozilla-mplayer • mozplugger • d4x • gwget • aria2 • xchat • xchat-gnome • amule amule-utils amule-utils-gui

• azureus • deluge-torrent • gftp • liferea • wireshark • mail-notification • tor privoxy

�R�RS ٢- ��� او'!��! �M�RQO هي '�

٣٧١

• vorbis-tools • vorbisgain • lame • lame-extras • libdvdnav4 • libdvdread3 • w32codecs • libdvdcss2 • mplayer • gnome-mplayer • smplayer • exaile • xine-ui • gxine • vlc • xmms • bmpx • realplay • cowbell • streamtuner streamripper • kino • audacity • goobox • banshee • easytag • avidemux • miro

• transmission

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٧٢

افزارهاي دفتري نرم

• gnucash • grisbi • scribus • planner

گرافيک افزارهاي طراحي و نرم

• dia-gnome • gqview • inkscape • blender • compizconfig-settings-manager • glabels

رنامه سازيب

• bluefish • vim • kompozer • gtranslator • eclipse • glade • emacs • kate

ها سرويس دهنده

• clamav • clamtk • samba smbfs • bind9 • lamp • virtualbox-ose

کوبونتوهاي تکميلي برنامه

سيستم

• language-pack-kde-fa language-pack-kde-fa-base

• ttf-farsiweb ttf-freefarsi • startupmanager + themes • rar unrar • p7zip p7zip-full p7zip-rar • build-essential • alien • wine • qtparted • ntfs-config • nvidia-glx • nvidia-glx-new • nvidia-glx-legacy • xorg-driver-fglrx fglrx-control • guarddog • kmobiletools • kandy • gtk-qt-engine • kdmtheme • kde-kdm-themes

هاي اينترنتي برنامه

• firefox • opera • thunderbird • flashplugin-nonfree • sun-java6-jre sun-java6-plugin

sun-java6-fonts • mozilla-mplayer • mozplugger • kget • d4x • gwget • aria2 • azureus • wireshark • tor • privoxy

�R�RS ٢- ��� او'!��! �M�RQO هي '�

٣٧٣

ابزارها

• mc • zekr + Persian Translations • xfardic • basket • kcalc • kchmviewer • superkaramba • yakuake • djview

افزارهاي دفتري نرم

• grisbi • scribus • kmymoney2 • koffice • Aspell, Persian dictionary for

GNU Aspell

اي هاي چندرسانه برنامه

• libxine1 • libxine1-console • libxine1-ffmpeg • libxine1-plugins • faad • sox • ffmpeg • ffmpeg2theora • vorbis-tools • vorbisgain • lame • lame-extras • libdvdnav4 • libdvdread3 • w32codecs • libdvdcss2 • mplayer • smplayer • kmplayer • xine-ui • codeine • vlc • xmms • realplay • kino • avidemux • miro • kdetv

افزارهاي طراحي و گرافيک نرم

• gqview • blender • kolourpaint • gimp • inkscape

برنامه سازي و توسعه

• vim • kompozer • KXML editor • nvu

ها سرويس دهنده

• clamav • samba smbfs • bind9 • lamp • virtualbox-ose

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٧٤

هاي تکميلي کاربران ايراني اوبونتو مخزن بسته

هاي تکميلي کاربران ايراني اوبونتو يک مخزن تکميلي و اضافي براي دسترسي آسان مخزن بسته

افزاري است که به داليلي در مخازن رسمي اوبونتو قرار ندارند و يا هاي نرم تر کاربران به بسته

.رسمي اوبونتو موجود استتر آنها در مخازن هاي قديمي نسخه

بونتو را در اختيار کاربران قرار وهاي مورد نياز کاربران ايراني ا به کمک اين مخزن جديدترين بسته

.افزاري مورد نيازشان را دريافت و نصب نمايند هاي نرم دهيم تا به سادگي بتوانند بسته

هايي که به داليلي بسته :باشد مي افزاري هاي نرم اين مخزن در حال حاضر داراي چند دسته بسته

ها در مخازن اوبونتو وجود دارد، تر آن هاي قديمي هايي که نسخه در مخازن اوبونتو قرار ندارند، بسته

.اند افزاري ديگر آماده شده هاي نرم هايي که براي سادگي نصب بسته بسته

استفاده از مخزن

هستند و يا مايليد بيشتر درباره مخازن مطالعه افزاري چه هاي نرم دانيد بسته در صورتيکه نمي

.مراجعه كنيد" راهنماي نصب نرم افزار"به فصل يد ينما

اضافه نمودن اين مخازن به کمک رابط گرافيکي

-http://archive.ubuntu.ir/ubuntu/ubuntu-ir-archiveکليد عمومي مخازن را از •

key.gpg يديدريافت نما.

.يديزير را به مخازن خود اضافه نماکليد عمومي و خط •deb http://archive.ubuntu.ir/ubuntu/ intrepid main non-free universe multiverse deb-src http://archive.ubuntu.ir/ubuntu/ intrepid m ain non-free universe multiverse

اضافه نمودن اين مخازن به کمک خط فرمان

.يدياجرا نما ترمينالبه اينترنت متصل شده و دستورات زير را در محيط •wget -q http://archive.ubuntu.ir/ubuntu/ubuntu-ir-a rchive-key.gpg -O- | sudo apt-key add - sudo wget http://archive.ubuntu.ir/ubuntu/sources.list.d/ intrepid.list -O /etc/apt/sources.list.d/ubuntu-ir.list

هاي موجود در اين مخزن نصب بسته

به اينترنت متصل شده و ،هاي موجود در اين مخزن پس از اضافه نمودن مخازن براي نصب بسته

.روز شوده هاي سيستم شما ب تا فهرست بسته كنيديک بار دستور زير را اجرا sudo apt-get update

افزاري در هاي نرم توانيد به کمک ابزارهاي نصب بسته فهرست مخازن مي به روز رسانيپس از

.كنيدهاي موجود در اين مخزن را نصب بسته ... وAdept يا Aptitude يا Synaptic اوبونتو مانند

هاي موجود در اين مخزن بسته

�R�RS ٢- ��� او'!��! �M�RQO هي '�

٣٧٥

هايي که در مخازن اوبونتو موجود نيستند بسته

• jalali-calendar • http://home.gna.org/jalali-calendar/

jalali-calendar - افزونه تقويم جاللي به ميزکار اوبونتو

• libdvdcss2 در اوبونتو DVD هاي خصوصي افزونه الزم جهت اجراي برخي فرمت

• stardict-english-persian Stardict ديکشنري لغات انگليسي به فارسي مخصوص

• ttf-me-quran • http://arabicfonts.wikispaces.com/

١.٠٠٣نسخه ttf-me-quran - افزار قرآني ذکر قلم مورد استفاده براي نرم

• ttf-sil-scheherazade • http://scripts.sil.org/ArabicFonts

١.٠٠١نسخه ttf-sil-scheherazade - افزار قرآني ذکر قلم مورد استفاده براي نرم

• w32codecs بونتو واي در ا هاي خصوصي چندرسانه هاي الزم جهت اجراي برخي فرمت ها و کدک افزونه

• w64codecs بونتو براي واي در ا هاي خصوصي چندرسانه هاي الزم جهت اجراي برخي فرمت ها و کدک افزونه

AMD64 معماري• xFarDic • http://www.xfardic.org/

xFarDic .نامه چندزبانه با امکانات تکميلي بسيار زياد مانند جعبه اليتنر بسته لغت

• xfardic-xdb-gnulinux xfardic ديکشنري لغات براي استفاده در لغتنامه

• xfardic-xdb-gcide xfardic استفاده در لغتنامهديکشنري لغات براي

• Zekr • http://zekr.org/

افزاري قرآن کريم ذکر با امکانات متنوع و بسيار زياد بسته نرم

• zekr-quran-translations-bs ترجمه بوسنيايي قرآن کريم

• zekr-quran-translations-en ترجمه انگليسي قرآن کريم

• zekr-quran-translations-fa ترجمه فارسي قرآن کريم

• zekr-quran-translations-fr ترجمه فرانسوي قرآن کريم

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٧٦

• zekr-quran-translations-id ترجمه اندونزيايي قرآن کريم

• zekr-quran-translations-nl ترجمه هلندي قرآن کريم

• zekr-quran-translations-pt ترجمه پرتغالي قرآن کريم

• zekr-quran-translations-ru ترجمه روسي قرآن کريم

• zekr-quran-translations-tr ترجمه ترکي قرآن کريم

• zekr-quran-translations-ur ترجمه اردو قرآن کريم

• Avant Window Navigator • https://launchpad.net/awn

avant نوار ابزار زيبا و فانتزي

• ttf-fossfonts قلم آزاد ١٠٨مجموعه

• liberation-ttf • https://www.redhat.com/promo/fonts

Liberation هاي مجموعه قلم

• Envy • https://launchpad.net/envy

ATI و Nvidia هاي ابزار نصب آسان کارت گرافيک

�R�RS د"�!رات -٣ Y*!$�Z

٣٧٧

دستورات لينوکس -٣ضميمه

alias Create an alias apropos Search Help manual pages (man -k) apt-get Search for and install software packages (Debian) aspell Spell Checker awk Find and Replace text, database sort/validate/index b bash GNU Bourne-Again SHell bc Arbitrary precision calculator language bg Send to background break Exit from a loop builtin Run a shell builtin bzip2 Compress or decompress named file(s) c cal Display a calendar case Conditionally perform a command cat Display the contents of a file cd Change Directory cfdisk Partition table manipulator for Linux chgrp Change group ownership chmod Change access permissions chown Change file owner and group chroot Run a command with a different root directory chkconfig System services (runlevel) cksum Print CRC checksum and byte counts clear Clear terminal screen cmp Compare two files comm Compare two sorted files line by line command Run a command - ignoring shell functions continue Resume the next iteration of a loop cp Copy one or more files to another location cron Daemon to execute scheduled commands crontab Schedule a command to run at a later time csplit Split a file into context-determined pieces cut Divide a file into several parts d date Display or change the date & time dc Desk Calculator dd Convert and copy a file, write disk headers, boot records ddrescue Data recovery tool declare Declare variables and give them attributes df Display free disk space diff Display the differences between two files diff3 Show differences among three files

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٧٨

dig DNS lookup dir Briefly list directory contents dircolors Colour setup for `ls' dirname Convert a full pathname to just a path dirs Display list of remembered directories dmesg Print kernel & driver messages du Estimate file space usage e echo Display message on screen egrep Search file(s) for lines that match an extended expression eject Eject removable media enable Enable and disable builtin shell commands env Environment variables ethtool Ethernet card settings eval Evaluate several commands/arguments exec Execute a command exit Exit the shell expect Automate arbitrary applications accessed over a terminal expand Convert tabs to spaces export Set an environment variable expr Evaluate expressions f false Do nothing, unsuccessfully fdformat Low-level format a floppy disk fdisk Partition table manipulator for Linux fg Send job to foreground fgrep Search file(s) for lines that match a fixed string file Determine file type find Search for files that meet a desired criteria fmt Reformat paragraph text fold Wrap text to fit a specified width. for Expand words, and execute commands format Format disks or tapes free Display memory usage fsck File system consistency check and repair ftp File Transfer Protocol function Define Function Macros g gawk Find and Replace text within file(s) getopts Parse positional parameters grep Search file(s) for lines that match a given pattern groups Print group names a user is in gzip Compress or decompress named file(s) h hash Remember the full pathname of a name argument head Output the first part of file(s)

�R�RS د"�!رات -٣ Y*!$�Z

٣٧٩

history Command History hostname Print or set system name i id Print user and group id's if Conditionally perform a command ifconfig Configure a network interface ifdown Stop a network interface ifup Start a network interface up import Capture an X server screen and save the image to file install Copy files and set attributes j join Join lines on a common field k kill Stop a process from running killall Kill processes by name l less Display output one screen at a time let Perform arithmetic on shell variables ln Make links between files local Create variables locate Find files logname Print current login name logout Exit a login shell look Display lines beginning with a given string lpc Line printer control program lpr Off line print lprint Print a file lprintd Abort a print job lprintq List the print queue lprm Remove jobs from the print queue ls List information about file(s) lsof List open files m make Recompile a group of programs man Help manual mkdir Create new folder(s) mkfifo Make FIFOs (named pipes) mkisofs Create an hybrid ISO9660/JOLIET/HFS filesystem mknod Make block or character special files more Display output one screen at a time mount Mount a file system mtools Manipulate MS-DOS files mv Move or rename files or directories mmv Mass Move and rename (files) n netstat Networking information

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٨٠

nice Set the priority of a command or job nl Number lines and write files nohup Run a command immune to hangups nslookup Query Internet name servers interactively o open Open a file in its default application op Operator access p passwd Modify a user password paste Merge lines of files pathchk Check file name portability ping Test a network connection popd Restore the previous value of the current directory pr Prepare files for printing printcap Printer capability database printenv Print environment variables printf Format and print data ps Process status pushd Save and then change the current directory pwd Print Working Directory q quota Display disk usage and limits quotacheck Scan a file system for disk usage quotactl Set disk quotas r ram ram disk device rcp Copy files between two machines read read a line from standard input readonly Mark variables/functions as readonly reboot Reboot the system renice Alter priority of running processes remsync Synchronize remote files via email return Exit a shell function rev Reverse lines of a file rm Remove files rmdir Remove folder(s) rsync Remote file copy (Synchronize file trees) s screen Multiplex terminal, run remote shells via ssh scp Secure copy (remote file copy) sdiff Merge two files interactively sed Stream Editor select Accept keyboard input seq Print numeric sequences set Manipulate shell variables and functions sftp Secure File Transfer Program

�R�RS د"�!رات -٣ Y*!$�Z

٣٨١

shift Shift positional parameters shopt Shell Options shutdown Shutdown or restart linux sleep Delay for a specified time slocate Find files sort Sort text files source Run commands from a file `.' split Split a file into fixed-size pieces ssh Secure Shell client (remote login program) strace Trace system calls and signals su Substitute user identity sudo Execute a command as another user sum Print a checksum for a file symlink Make a new name for a file sync Synchronize data on disk with memory t tail Output the last part of files tar Tape ARchiver tee Redirect output to multiple files test Evaluate a conditional expression time Measure Program running time times User and system times touch Change file timestamps top List processes running on the system traceroute Trace Route to Host trap Run a command when a signal is set(bourne) tr Translate, squeeze, and/or delete characters true Do nothing, successfully tsort Topological sort tty Print filename of terminal on stdin type Describe a command u ulimit Limit user resources umask Users file creation mask umount Unmount a device unalias Remove an alias uname Print system information unexpand Convert spaces to tabs uniq Uniquify files units Convert units from one scale to another unset Remove variable or function names unshar Unpack shell archive scripts until Execute commands (until error) useradd Create new user account usermod Modify user account users List users currently logged in

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٨٢

uuencode Encode a binary file uudecode Decode a file created by uuencode v v Verbosely list directory contents (`ls -l -b') vdir Verbosely list directory contents (`ls -l -b') vi Text Editor vmstat Report virtual memory statistics w watch Execute/display a program periodically wc Print byte, word, and line counts whereis Report all known instances of a command which Locate a program file in the user's path. while Execute commands who Print all usernames currently logged in whoami Print the current user id and name (`id -un') Wget Retrieve web pages or files via HTTP, HTTPS or FTP write Send a message to another user x xargs Execute utility, passing constructed argument list(s) yes Print a string until interrupted . Run a command script in the current shell ### Comment / Remark bash syntax Parameters Shell parameters Variables Environment variables Arrays Array Variables Redirection Spooling to and from files Pipes Redirect the output from one command as input for another Looping constructs: if -then-else Conditionally perform a command for Expand words, and execute commands until Execute commands (until error) while Execute commands The break and continue builtins may be used to control loop execution. Evaluating expressions: Using brackets to Group and expand expressions Conditional Execution Chain commands to run one after another (AND/OR) Conditional expressions Arithmetic expressions Shell expansion and Pattern matching (Wildcards) Escape Chars, delimiters and Quotes Command Substitution Working with the bash Shell: vi editor A one page reference to the vi editor Here docs Here documents Keyboard Cursor control - Cut & paste

�R�RS د"�!رات -٣ Y*!$�Z

٣٨٣

Job Control Suspend and resume a process Prompt Prompt variable ### Comment / Remark Scripts Writing Shell Scripts BashBangSplat Pronunciation guide for unix

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٨٤

منابع و مراجع ناشر باز، دكتر حميدرضا ربيعي، دكتر محمد خوانساري،متن /مقدمه اي بر نرم افزارهاي آزاد] 1[

۱۳۸۴شوراي عالي انفورماتيك كشور، آذر ماه

[2] Unofficial Ubuntu 5.04 Starter Guide, http://www.ubuntuguide.org , 2nd August 2005

/http://www.ubuntu.irپرتال انجمن كاربران ايراني اوبونتو ] 3[ www.foss.ir متن باز/پرتال طرح ملي نرم افزارهاي آزاد]4[ پرتال مركز تحقيقاتي فناوري اطالعات و ارتباطات پيشرفته دانشگاه صنعتي شريف ]5[

www.aictc.ir [29] Roberts, Paul, “Software Piracy Declines 10 Percent”, 03 June, 2003, Infoworld.com [home page online]; available from http://www.infoworld.com/article/ 03/06/03/HNpiracydecline_1.html?security; Internet; accessed on November 8, 2003. [30] “Frequently Asked Questions” [home page online]; available from http://www.lisa.org/info/faqs.html#gil; Internet; accessed on November 8, 2003. 55 [31] Walsh, Mary Williams, “Microsoft in War of Words”, Los Angeles Times; available from http://www.tungutaekni.is/ymis_frodleikur/war_of_words.html; Internet; accessed on November 8, 2003. [32] DiCarlo, Lisa, “PeopleSoft Jumps On The Linux Train”, Forbes.com; available from http://www.forbes.com/technology/2003/05/06/cx_ld_0506psft.html; Internet; accessed on November 8, 2003. [33] Herrington, Jack, “Is Documentation Holding Open Source Back?” DexX.com [home page online]; available from http://www.devx.com/devx/editorial/11839; Internet; accessed on November 8, 2003. [34] Miller, Robin, “Open Source: A Case For E-Government”, 21 October 2002, Newsforge [home page online]; available from http://newsforge.com/newsforge/ 02/10/20/1746231.shtml?tid=4; Internet; accessed on November 8, 2003. [35] Williams, Peter, “Europe picks Penguin to link government IT”, 18 July 2003, VNUNet.com [home page online]; available from http://www.vnunet.com/News/ 1142411; Internet; accessed on November 8, 2003. [36] “Kable Report on Open Source Software – Sponsored by Sun Microsystems”, 17 March 2003, Kable Ltd, [37] “LinuxPR: Munich Goes with Open Source Software”, 28 May 2003, linuxtoday.com [home page online]; available from http://linuxtoday.com/ infrastructure/2003052802126NWDTPB; Internet; accessed on November 8, 2003.

[' ��اN] و �$

٣٨٥

[38] “IBM signs Linux deal with Germany”, 3 June 2002, BBC News; available from http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/2023127.stm; Internet; accessed on November 8, 2003. [39] “Open Source Software – use within UK Government”, UK Gov Talk, 15 July 2002; available from http://www.govtalk.gov.uk/documents/ oss_policydocument_2002-07-15.pdf; Internet; accessed on November 8, 2003. [40] Kanellos, Shankland, “Should government mandate open source?”, 12 August 2002, CNET News.com [home page online]; available from http://zdnet.com.com/ 2100-1104-949241.html; Internet; accessed on November 8, 2003. [41] Barr, Joe, “Open source making headway in Texas government” 24 March 2003, Linuxworld.com [home page online]; available from http://www.linuxworld.com/ 2003/0324.barr.html; Internet; accessed on November 8, 2003. [42] Duin, Steve, “Oregon is still a soft touch for Microsoft”, 5 May 2003, The Oregonian, available from http://www.oregonlive.com/news/oregonian/steve_duin/ index.ssf?/base/news/105377817415280.xml; Internet; accessed on November 8, 2003. [43] “Use of Free and Open-Source Software (FOSS) in the U.S. Department of Defense”, 2 January 2003, Mitre Corporation; available from http://www.egovos.org/pdf/dodFOSS.pdf; Internet; accessed on November 8, 2003. [44] Haber, Lynn, “City saves with Linux, thin clients”, 10 April 2003, ZDNet [home page online]; available from http://techupdate.zdnet.com/techupdate/stories/main/ 0,14179,2860180,00.html; Internet; accessed on November 8, 2003. [45] Adelstein, Tom, “Linux Access in State and Local Government, Part II”, 19 June 2003, Linuxjournal.com; available from http://www.linuxjournal.com/ article.php?sid=6952; Internet; accessed on November 8, 2003. [46] “Respuesta a Microsoft en idioma Ingles” [home page online]; available from http://www.gnu.org.pe/resmseng.html (English translation); Internet; accessed on November 8, 2003. [47] “The Brazilian Public Sector to Choose Free Software”, 2 June 2003, PCLinuxOnline [home page online]; available from http://www.pclinuxonline.com/ modules.php?name=News&file=article&sid=6879; Internet; accessed on November 8, 2003. [48] Williams, Martyn, “Japan, China, Korea plan joint open-source project”, 05 September 2003, IDG News Service; available from http://www.idg.com.sg/ idgwww.nsf/unidlookup/04B8C8F13FF8653148256D98002BC4A2? OpenDocument; Internet; accessed on November 8, 2003. [49] Liu, Bob, “China to be stronghold for Open Source”, 5 November 2002, internetnews.com [home page online]; available from http://www.internetnews.com/ stats/article.php/1494881; Internet; accessed on November 8, 2003.

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٨٦

[50] “China blocks foreign software use in gov’t”, 18 August 2003, CNETAsia [home page online]; available from http://asia.cnet.com/newstech/applications/ 0,39001094,39146335,00.htm; Internet; accessed on ovember 8, 2003. [51] Chai, Winston, “Governments are latching on to Linux”, 12 May 2003, CNETAsia [home page online]; available from http://zdnet.com.com/2100-1104-1000992.html; Internet; accessed on November 8, 2003. [52] Berger, Matt, “ANALYSIS: Microsoft vs. open source gets political”, 10 June 2002, IDG News Service; available from http://www.idg.net/ic_874742_1793_1- 1681.html; Internet; accessed on November 8, 2003. [53] Hu, Qing Hua, “Yangfan and Qihang Project”, presented at the Asia OSS Symposium, 3-6 March 2003, Phuket, Thailand. [54] Ribeiro, John, “India official: No government edict on open source” 1 April 2002, IDG News Services; available from http://www.computerworld.com/softwaretopics/ os/linux/story/0,10801,79918,00.html?f=x249; Internet; accessed on November 8, 2003. [55] Basu, Indrajit, “Microsoft takes on Linux in India”, 16 November 2002, Asia Times Online; available from http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/ DK16Df02.html; Internet; accessed on November 8, 2003. [56] Sharma, Anil, “MP opens windows to Linux” 19 November 2003, The Economic Times; available from http://economictimes.indiatimes.com/cms.dll/html/uncomp/ articleshow?artid=28707422; Internet; accessed on November 9, 2003. [57] Pillai, Sanjay K., “Linux seen grabbing 10% of desktop OS segment” 26 February 2003, Business Standard; available from http://www.business-standard.com/today/ story.asp?Menu=2&story=8930; Internet; accessed on November 9, 2003. [58] Tai, Andy, “Taiwan to start national plan to push Free Software”, 3 June 2002, Kuro5hin [home page online]; available from http://www.kuro5hin.org/story/2002/ 6/3/55433/41738; Internet; accessed on November 9, 2003. [59] Lui, John, “Thailand’s cheap PCs ‘force Microsoft’s hand’”, 22 August 2003, CNETAsia, [home page online]; available from http://news.zdnet.co.uk/software/ windows/0,39020396,39115884,00.htm; Internet; accessed on November 9, 2003. [60] Moreira, Charles “Malaysia backs open source”, 13 August 2002, The Star Online; available from http://asia.cnet.com/newstech/systems/ 0,39001153,39071821,00.htm; Internet; accessed on November 9, 2003. [61] “DRB-HICOM’S efforts to Bridge the digital divide lauded” [home page online]; available from http://arfa.komnas.com/community/article.php?sid=5& mode=thread&order=0; Internet; accessed on November, 2003. [62] Chai, Winston, “Japan mulls Windows replacement”, 21 November 2002, CNETAsia [home page online]; available from http://zdnet.com.com/2100-1104- 966700.html; Internet; accessed on November 9, 2003.

[' ��اN] و �$

٣٨٧

[63] “Japan Government Payroll Computer System Will Use Linux, Not Windows”, 9 July 2003, Linuxworld.com [home page online]; available from http://www.linuxworld.com/story/33812.htm; Internet; ccessed on November 9, 2003. 59 [64] Festa, Paul, “South Africa embraces open source”, 05 Feb 2003, CNET News [home page online]; available from http://news.zdnet.co.uk/software/ 0,39020381,2129893,00.htm; Internet; accessed on November 9, 2003. [65] Ikhemuemhe, Godfrey, “Experts Advocate Open Source for NEPAD to Realise Its ICT Objectives”, 24 September 2003, AllAfrica.com [home page online]; available from http://allafrica.com/stories/200309240393.html; Internet; accessed on November 9, 2003. [66] “May 2003 Web Server Survey” [home page online]; available from http://news.netcraft.com/archives/2003/05/05/may_2003_web_server_ survey.html; Internet; accessed on June 9, 2003. [67] “Linux for Playstation 2 Community” [home page online]; available from http://playstation2-linux.com/; Internet; accessed on November 9, 2003. [68] Proffitt, Brian, “Munich May Opt for Linux After All”, 26 May 2003, Linuxtoday.com [home page online]; available from http://linuxtoday.com/infrastructure/ 2003052600126NWSWPB; Internet; accessed on November 9, 2003. [69]“Debian GNU/Linux — The Universal Operating System” [home page online]; available from http://www.debian.org; Internet; accessed on November 9, 2003. [70] Wheeler, David, “Make Your Open Source Software GPL-Compatible. Or Else” [home page online]; available from http://www.dwheeler.com/essays/gplcompatible. html; Internet; accessed on November 9, 2003. [71] Netcraft, “May 2003 Web Server Survey” [home page online]; available from http://news.netcraft.com/archives/2003/05/05/may_2003_web_server_ survey.html; Internet; accessed on June 9, 2003. [72] Somogyi, Stephan, “BSD sleight of hand”, 3 April 2000, ZDNet News [home page online]; available from http://zdnet.com.com/2100-11- 519701.html?legacy=zdnn; Internet; accessed on November 9, 2003. [73] “Microsoft, TCP/IP, Open Source, and Licensing” Kuro5hin [home page online]; available from http://www.kuro5hin.org/story/2001/6/19/05641/7357; Internet; accessed on November 9, 2003. [74] “Frequently Asked Questions about the GNU GPL” [home page online]; available from http://www.fsf.org/licenses/gpl-faq.html#MereAggregation; Internet; accessed on November 9, 2003. [75] “The Localization Institute” [home page online]; available from http://www.localizationinstitute.com/switchboard.cfm?page=terminology; Internet; accessed on November 9, 2003.

آموزش جامع سيستم عامل لينوكس بر پايه توزيع لينوكس اوبونتو

٣٨٨

[76] “MLP – Ongoing Localization Projects” [home page online]; available from http://www.mozilla.org/projects/l10n/mlp_status.html#contrib; Internet; accessed on November 9, 2003. [77] Available from http://www.medialabasia.org/news/news_top2.html; Internet; accessed on May 20, 2003. [78] Stallman, Richard M., “Why Software Should Be Free” [home page online]; available from http://www.fsf.org/philosophy/shouldbefree.html; Internet; accessed on November 9, 2003. [79] “IDC: Linux PC sales to hit $10 billion in 2008”, [home page online]; available from http://news.zdnet.com/2100-3513_22-5492399.html; Internet; accessed on September 2, 2005 [80] “BCG/OSTG survey”, [home page online]; available from http://www.ostg.com/bcg/; Internet; accessed on September 2, 2005 [81] [home page online]; available from www.sourceforge.net ; Internet; accessed on September 1, 2005 [82] « باز مهاجرت کرد نروژ به سمت متن », [home page online]; available from http://portal.farsilinux.org/modules.php?name=News&file=article&sid=572 ; Internet; accessed on September 1, 2005 [83] “Brazil Aims to Save USD 1.1 Billion per Year with FLOSS” [home page online]; available from http://www.a42.com/book/view/161; Internet; accessed on November 9, 2004 [84] « باز را تا افزار متن رئيس جمهور ونزوئال مهاجرت به نرم 2 سال اينده در دستور كار دولت available from ;[home page online] ,«.قرار دادhttp://portal.farsilinux.org/modules.php?name=News&file=article&sid=360 ; Internet; accessed on March. 1, 2005 [85]« كنند مي هاي عامل كد باز استفاده يك پنجم شركتهاي ژاپني از سامانه », [home page online]; available from http://portal.farsilinux.org/modules.php?name=News&file=article&sid=576 ; Internet; accessed on Jan. 1, 2005 [86] « لينوكس را راه پيشرفت بنگالدش در بخش فنّاوري اطّالعات و /هاتير محمد، گنودكتر م

داندارتباطات مي .», [home page online]; available from http://portal.farsilinux.org/modules.php?name=News&file=article&sid=360 ; Internet; accessed on Dec. 1, 2004 باشد باز راضي مي دولت انگلستان از متن » [87] .», [home page online]; available from http://portal.farsilinux.org/modules.php?name=News&file=article&sid=414 ; Internet; accessed on April. 5, 2005 available from ;[home page online] ,«.بانک مرکزي هند و انتخاب لينوکس» [88]http://portal.farsilinux.org/modules.php?name=News&file=article&sid=183 ;

[' ��اN] و �$

٣٨٩

Internet; accessed on April. 5, 2005 [89] “MareNostrum Supercomputer (a.k.a. Spain's Brain) Putting the 'humanity' into HPC”; [home page online]; available from http://linux.sys-con.com/read/117903.htm ; Internet; accessed on Sept. 5, 2005 [90] “Linux solves Bergen schools' IT”; [home page online]; available from http://www.ameinfo.com/62759.html ; Internet; accessed on June. 25, 2005 گزارش روند برگزاري اجالس », جهانگرد، خسرو سلجوقي، محسن پازري، علي سوزنگر.. نصرا [91]ژنو (و مشاركت ايران (WSIS) « جهاني سران درباره جامعه اطّالعاتي 2003 محمد , ويراستار" ,)

1383 –چاپ اول , علي ايمانپور [92] « باز مهاجرت کرد وين به سمت متن .», [home page online]; available from http://portal.farsilinux.org/modules.php?name=News&file=article&sid=577 ; Internet; accessed on July. 5, 2004 available from ;[home page online] ,«.مردم شهر وين هم لينوکسي مي شوند» [93]http://portal.farsilinux.org/modules.php?name=News&file=article&sid=413 ; Internet; accessed on April. 5, 2005 [94] « لينوكس به افغانستان رسيد/گنو .», [home page online]; available from http://portal.farsilinux.org/modules.php?name=News&file=article&sid=328 ; Internet; accessed on Dec. 5, 2004 ميثم لواساني و حميدرضا ربيعي و محمد خوانساري ) »گزارش نهائي طرح پژوهشي فارسي [95] available from ;[home page online] , » 80سازي گنو/لينوكس (آبان

; Internet; http://portal.farsilinux.org/modules.php?name=About&id=6accessed on Dec. 5, 2003