Bài giảng

Kiểm tra bài cũ: Chọn câu đúngCâu 1: Vật đang chịu 2 lực.Cặp lực nào sau đây làm vật

đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều?

A.Hai lực cùng cường độ, cùng phương ,chiều.

B.Hai lực cùng cường độ, cùng phương ,ngược chiều.

C.Hai lực cùng phương , ngược chiều.

D.Hai lực cùng đặt vào 1 vật, cùng cường độ, cùng phương, ngược chiều.

Câu 2: Bạn Nam đang ngồi trên xe ôtô, bỗng thấy mình bị nghiêng người sang phải, chứng tỏ xe đã đột ngột

A.dừng lại. B. tăng tốc

C. rẽ trái. C. rẽ phải.

Tại sao mặt dưới của đế giày lại gồ ghề?Tai sao mặt lốp xe không làm nhẵn?

Trục bánh xe bò Trục bánh xe đạp

Mất hàng chục thế kỉ để tạo ra sự khác biệt giữa hai loại trục bánh xe.

Sự phát minh ra ổ bi

Tiết 27: Lực ma sát.

1. Lực ma sát nghỉ

a. Sự xuất hiện của lực ma sát nghỉ

Nêu các dụng cụ và cách tiến hành thí nghiệm?

Fk

Fms

?. Mặc dù có lực kéo tác dụng lên vật nặng nhưng vật vẫn đứng yên. Giải thích tại sao?

Lực ma sát trong trường hợp này có tác dụng gì?

Lực ma sát trong trường hợp này có tác dụng giữ vật không trượt khi chịu tác dụng của lực kéo,

được gọi là lực ma sát nghỉ.

b.phương chiều của lực ma sát nghỉ

C1. Qua thí nghiệm hãy rút ra nhận xét về phương chiều của lực ma sát nghỉ?

+ Giá của véctơ lực ma sát nghỉ luôn nằm trong mặt tiếp xúc giữa hai vật + Vétơ lực ma sát nghỉ ngược chiều với ngoại lực

c. độ lớn của lực ma sát nghỉ : thay đổi theo ngoại lực

giá trị lớn nhất của lực ma sát nghỉ : FM = μn.N

? Có nhận xét gì về độ lớn của lực ma sát nghỉ

Bóp phanh, vành bánh chuyển động chậm lại là do đâu?

Do có lực sinh ra khi má phanh ép lên vành bánh, ngăn cản chuyển động.

Lực này được gọi là lực ma sát trượt.

Nếu bóp phanh mạnh, bánh xe ngừng quay và trượt trên mặt đường. Lực ma sát trượt đã xuất

hiện giữa vật nào và vật nào?Như vậy lực ma sát trượt xuất hiện trong

trường hợp nào? Có tác dụng gì?

Fms

2.Lực ma sát trượt

a. Sự xuất hiện của lực ma sát trượt

Lực ma sát trượt xuất hiện ở mặt tiếp xúc khi 2 vật trượt trên bề mặt của nhauC2. nhận xét về phương chiều của lực ma sát trượt b. Phương và chiều của lực ma sát trượt

lực ma sát trượt tác dụng lên một vật luôn cùng phương và ngược chiều với vận tốc tương đối của vật ấy đối với vật kia

? Với các vật có khối lượng khác nhau thì độ lớn của lực ma sát trượt như thế nào?

c. Độ lớn của lực ma sát trượt : Fmst = μt.N

? Nêu những điểm khác nhau giữa lực ma sát nghỉ và lực ma sát trượt ? về điều kiện xuất hiện, chiều, độ lớn)

Hòn bi đang lăn trên sàn từ từ dừng lại. Tại sao?

Do có lực ma sát lăn tác dụng lên hòn bi và cản trở chuyển động của nó.

Fms

Vậy lực ma sát lăn xuất hiện trong trường hợp nào? Có tác dụng gì?

Xuất hiện ở chỗ tiếp xúc khi một vật lăn trên mặt một vật khác và có tác dụng cản trở sự lăn đó

Fmsl = μl.N

3. Lực ma sát lăn

4. Vai trò của ma sát trong đời sốnga. ma sát trượt

b. Ma sát lăn

?: Trường hợp nào có lực ma sát trượt? Trường hợp nào có lực ma sát lăn?

Fđẩy

Fms

Fđẩy

Fms

So sánh độ lớn của lực ma sát trượt và lực ma sát lăn trong trường hợp cùng đẩy vật theo 2 cách .

Lực ma sát có thể giảm từ 20 đến 30 lần nếu chuyển từ ma sát trượt sang ma sát lăn.

Hai loại lực ma sát trượt và ma sát lăn có điểm gì giống nhau?

• Đều xuất hiện khi vật này chuyển động trên bề mặt của vật khác.

• Đều có tác dụng ngăn cản chuyển động, vì vậy lực ma sát luôn ngược chiều chuyển động của vật.

c. ma sát nghỉ

Lực ma sát có hại hay có ích??. Nêu tác hại của lực ma sát và các biện pháp làm giảm lực ma sát trong

các trường hợp sau:

Tra dầu mỡ làm giảm ma sát giữa xích và đĩa , tránh làm mòn đĩa và xích.

Ổ bi sẽ làm giảm ma sát giữa các phần của trục quay.

Chuyển ma sát trượt thành ma sát lăn

Lực ma sát có thể có ích.Nếu không có lực ma sát thì sẽ xảy ra hiện tượng gì? Hãy tìm cách làm tăng lực ma sát trong các trường hợp sau:

Phấn sẽ không bám vào bảng, ta không đọc được.

Loại ô tô tự phanh gấp khi gặp nguy hiểm.

Vận dụng1. Giải thích các hiện tượng sau đây:

a. Khi đi trên sàn đá hoa mới lau dễ bị ngã.

b. Ô tô đi trên đường đất mềm có bùn dễ bị sa lầy.

c. Giày đi mãi đế bị mòn.

d. Mặt lốp ô tô vận tải có khía sâu hơn mặt lốp xe đạp.

e. Phải bôi nhựa thông vào dây cung ở cần kéo nhị.

2. chọn câu đúng: chiều của lực ma sát nghỉ

a. ngược chiều với vận tốc của vật

b. ngược chiều với gia tốc của vật

c. ngược chiều với thành phần ngoại lực song song với mặt tiếp xúc

d. vuông góc với mặt tiếp xúc

Lốp ô tô Lốp xe đạp

Ổ bi có tác dụng làm giảm ma sát do thay ma sát trượt bằng ma sát lăn của các viênbi. Nhờ sử dụng ổ bi đã giảm lực cản lên các vật chuyển động làm cho máy móc hoạt động dể dàng, hiệu quả cao góp phần thúc đẩy sự phát triển của các ngành như động lực học,cơ khí,chế tạo máy…