Upload
phungtuyen
View
228
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Lý thuyết cầu lao động
Đặng Đình Thắng Khoa Kinh tế
Đại học Kinh tế TP.HCM
22/06/15 Thang Dang 2
Nội dung • Nguồn gốc của cầu lao động • Hàm sản xuất của doanh nghiệp trong ngắn hạn • Cầu lao động của doanh nghiệp trong ngắn hạn • Cầu lao động của doanh nghiệp trong dài hạn • Cầu thị trường của lao động • Độ co giãn của cầu lao động • Các yếu tố ảnh hưởng đến cầu lao động
22/06/15 Thang Dang 3
NGUỒN GỐC CỦA CẦU LAO ĐỘNG
22/06/15 Thang Dang 4
Nguồn gốc cầu lao động
• Mục tiêu của doanh nghiệp? • Cầu lao động của doanh nghiệp để làm gì? • Nguồn gốc của cầu lao động: Cầu hàng hóa
22/06/15 Thang Dang 5
Nguồn gốc cầu lao động
§ Cầu lao động cụ thể phụ thuộc vào: • Năng suất lao động • Giá cả trên thị trường đầu ra
22/06/15 Thang Dang 6
HÀM SẢN XUẤT CỦA DOANH NGHIỆP TRONG NGẮN HẠN
22/06/15 Thang Dang 7
Khái niệm
• Hàm sản xuất: Mối quan hệ nhập lượng và xuất lượng
• Nhập lượng: Các yếu tố đầu vào cho sản xuất – Lao động (L) – Vốn (K)
22/06/15 Thang Dang 8
Khái niệm
• Thế nào là sản xuất trong ngắn hạn hay dài hạn?
• Ngắn hạn: – L: thay đổi – K: cố định
22/06/15 Thang Dang 9
Hàm sản xuất
• Hàm số: TPSR = f(L,K~) • Trong đó:
– TPSR là tổng sản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất được trong ngắn hạn.
– L là số lao động doanh nghiệp sử dụng – K là lượng vốn cố định mà doanh nghiệp sử dụng
trong ngắn hạn – f(L;K~) là hàm số thể hiện sự kết hợp giữa lao
động và vốn trong ngắn hạn
22/06/15 Thang Dang 10
Tổng sản phẩm
• Tổng sản phẩm (TP) là tổng số sản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất được với sự kết hợp giữa số lượng lao động và vốn cố định qua quá trình sản xuất
22/06/15 Thang Dang 11
Sản phẩm biên của lao động
• Sản phẩm biên của lao động (MPL) là sự thay đổi trong sản lượng mà một doanh nghiệp sản xuất được khi tăng thêm một đơn vị lao động sử dụng
22/06/15 Thang Dang 12
Sản phẩm trung bình của lao động
• Sản phẩm trung bình của lao động (APL) là số sản phẩm trung bình được sản xuất ra trên một đơn vị lao động
• APL được tính bằng cách chia tổng số sản phẩm cho số đơn vị lao động
22/06/15 Thang Dang 13
22/06/15 Thang Dang
APL
MPL
MPL APL
Lao động (L)
x
y
z
14
So sánh TPL, MPL và APL
Giai đoạn TPL MPL APL
1
1A Tăng với tỷ lệ tăng
Tăng và lớn hơn APL
Tăng lên
1B Tăng với tỷ lệ giảm
Giảm nhưng lớn hơn APL
Tăng lên
2 Tăng với tỷ lệ giảm
Giảm nhưng nhỏ hơn APL
Giảm xuống
3 Giảm Có giá trị âm và nhỏ hơn APL
Giảm xuống
22/06/15 Thang Dang 15
Quy luật năng suất biên giảm dần
• Quy luật năng suất biên giảm dần là quy luật thể hiện rằng với một nguồn lực được cố định (vốn), khi tăng thêm các đơn vị nguồn lực khác (lao động) thì sản phẩm biên của nó sẽ giảm dần
22/06/15 Thang Dang 16
CẦU LAO ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP TRONG NGẮN HẠN
22/06/15 Thang Dang 17
Trường hợp thị trường cạnh tranh hoàn hảo
• Chủ thể “chấp nhận lương” • Đường cầu lao động trong ngắn hạn được hình
thành từ các kết hợp giữa số đơn vị lao động sử dụng và doanh thu biên sản phẩm
• Doanh thu sản phẩm biên của lao động: MRPL • Chi phí biên theo lương của lao động: MWCL
22/06/15 Thang Dang 18
Trường hợp thị trường cạnh tranh hoàn hảo
• Cầu lao động phụ thuộc vào hành vi tối đa hóa lợi nhuận của doanh nghiệp.
• Một doanh nghiệp tối đa hóa lợi nhuận sẽ tuyển dụng số lượng lao động tối ưu sao cho mỗi lao động tăng lên sẽ đem lại tổng doanh thu cho doanh nghiệp lớn hơn tổng chi phí
22/06/15 Thang Dang 19
Trường hợp thị trường cạnh tranh hoàn hảo
(1) Đơn vị lao
động sư dụng, L
(2) Tổng sản phẩm theo lao động, TPL
(3) Sản phẩm
biên theo lao động,
MPL
(4) Giá bán sản phẩm, P
(5) Tổng doanh thu, TR
(6) Doanh thu biên sản phẩm theo lao động,
MRPL
(ΔTR/ΔL)
(7) Gia trị sản phẩm biên theo lao động, VMPL
(MPL x P) 4 15 - 2 30 - - 5 27 12 2 54 24 24 6 36 9 2 72 18 18 7 42 6 2 84 12 12 8 45 3 2 90 6 6 9 46 1 2 92 2 2
22/06/15 Thang Dang 20
Trường hợp thị trường cạnh tranh hoàn hảo
• Quyết định tối ưu: MRPL = MWCL
• Nếu MRPL > MWCL: doanh nghiệp có động cơ tuyển dụng va sư dụng thêm lao động
• Nếu MRPL < MWCL: doanh nghiệp sẽ có khuynh hướng tuyển dụng ít lao động hơn
22/06/15 Thang Dang 21
Trường hợp thị trường cạnh tranh hoàn hảo
• Thị trường cạnh tranh hoàn hảo: MWCL = W • Trong ngắn hạn, mỗi điểm trên đường MRPL đều thể
hiện số lượng lao động mà một doanh nghiệp mong muốn và có khả năng sử dụng tại mỗi mức lương cụ thể. Do đó, đường MRPL cũng chính là đường cầu lao động trong ngắn hạn của doanh nghiệp
• Đường cầu lao động của doanh nghiệp là tập hợp các kết hợp giữa luợng cầu lao động của doanh nghiệp và mức lương tương ứng
22/06/15 Thang Dang 22
Trường hợp thị trường cạnh tranh hoàn hảo
22/06/15 Thang Dang
Số lượng lao động 0 4 6 8 5 7 9
$30
$24
$18
$12
$6 $2
MRPL = DL = VMPL
Mức
lươn
g (w
)
23
Trường hợp thị trường cạnh tranh hoàn hảo
• Trên thị trường (sản phẩm) cạnh tranh hoàn hảo, đường doanh thu biên sản phẩm hay đường cầu lao động cũng chính là đường giá trị sản phẩm biên của lao động (VMPL)
• Ta có: VMPL = MPL x P
22/06/15 Thang Dang 24
Trường hợp thị trường cạnh tranh không hoàn hảo
22/06/15 Thang Dang
(1) Đơn vị lao
động sư dụng, L
(2) Tổng sản phẩm theo lao động, TPL
(3) Sản phẩm biên theo lao động, MPL
(4) Giá bán sản phẩm,
P
(5) Tổng doanh
thu, TR
(6) Doanh thu biên sản phẩm theo lao động,
MRPL
(ΔTR/ΔL)
(7) Giá trị sản phẩm biên theo lao động, VMPL
(MPL x P) 4 15 - 2.60 39.00 - - 5 27 12 2.40 64.80 25.80 28.80 6 36 9 2.20 79.20 14.40 19.80 7 42 6 2.10 88.20 9.00 12.60 8 45 3 2.00 90.00 1.80 6.00 9 46 1 1.90 87.40 -2.60 1.90
25
Trường hợp thị trường cạnh tranh không hoàn hảo
22/06/15 Thang Dang
0 4 6 8 5 7 9
$39.00
$25.80
$14.40
$9.00
$1.80
VMPL
Mức
lươn
g (w
)
~ $38.99
MRPL = DL
26
CẦU LAO ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP TRONG DÀI HẠN
22/06/15 Thang Dang 27
Hàm sản xuất
• Dài hạn: L và K thay đổi • Hàm sản xuất: TPLR = f(L,K)
22/06/15 Thang Dang 28
Hiệu ứng sản lượng
• Sự thay đổi về lao động do tác động bởi sự thay đổi của mức lương lên chi phí sản xuất của doanh nghiệp, với điều kiện giá bán sản phẩm trên thị trường hàng hóa không đổi
• Hiệu ứng này xảy ra trong ngắn hạn
22/06/15 Thang Dang 29
Hiệu ứng sản lượng
22/06/15 Thang Dang 30
Hiêu ứng thay thê
• Sự thay đổi về lao động của doanh nghiệp chỉ phát sinh do sự thay đổi mức lương tương đối (hay giá của lao động), trong điều kiện sản lượng không đổi
• Hiệu ứng này chỉ xảy ra trong dài hạn • Cho biết cầu lao động trong dài hạn sẽ co giãn
theo mức lương lớn hơn so với trong ngắn hạn
22/06/15 Thang Dang 31
Kết hợp các hiệu ứng
22/06/15 Thang Dang 32
Một số nhân tố ảnh hưởng
• Cầu sản phẩm • Sự tương tác lao động-vốn • Sự phát triển của công nghệ
22/06/15 Thang Dang 33
Cầu sản phẩm
• Độ co giãn của cầu lao động theo lương cùng chiều với độ co giãn của cầu sản phẩm theo giá
22/06/15 Thang Dang 34
Sự tương tác lao động-vốn
• Nguyên lý: Với những điều kiện sản xuất thông thường, số lượng của một đầu vào thay đổi sẽ làm cho sản phẩm biên của một đầu vào khác thay đổi cùng chiều
• Phản ứng với mức lương giảm của yếu tố lao động trong dài hạn là lớn hơn so với trong ngắn hạn
22/06/15 Thang Dang 35
Sự phát triển của công nghệ
• Khi giá của lao động (mức lương) giảm tương đối so với giá của vốn, các nhà đầu tư và doanh nghiệp muốn ứng dụng công nghệ mới để sử dụng “tiết kiệm” vốn và sử dụng nhiều hơn lao động
• Chính vì vậy, sự thay đổi của lao động khi mức lương thay đổi trong dài hạn lớn hơn so với trong ngắn hạn
22/06/15 Thang Dang 36
CẦU THỊ TRƯỜNG CỦA LAO ĐỘNG
22/06/15 Thang Dang 37
Cầu thị trường: Lý thuyết
• Cầu thị trường của một loại lao động cụ thể là tổng tất cả đường cầu lao động của các doanh nghiệp theo trục hoành trên đồ thị
22/06/15 Thang Dang 38
Cầu thị trường: Thực tế
• Giả định rằng tất cả các doanh nghiệp đều đang sản xuất cùng một loại sản phẩm và bán trên thị trường cạnh tranh
22/06/15 Thang Dang 39
22/06/15 Thang Dang 40
ĐỘ CO GIÃN CỦA CẦU LAO ĐỘNG
22/06/15 Thang Dang 41
Khái niệm
• Độ co giãn của cầu lao động phản ánh độ nhạy về sự thay đổi của số lao động được doanh nghiệp sử dụng khi có một sự thay đổi trong mức lương (hay giá của lao động)
22/06/15 Thang Dang 42
Đo lường
22/06/15 Thang Dang 43
Các yếu tố ảnh hưởng
• Độ co giãn của cầu sản phẩm • Tỷ lệ chi phí lao động trên tổng chi phí sản xuất • Sự thay thế của các đầu vào khác • Độ co giãn của cung các nhân tố đầu vào khác
22/06/15 Thang Dang 44
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CẦU LAO ĐỘNG
22/06/15 Thang Dang 45
Cầu sản phẩm
• Trong điều kiện các yếu tố khác không đổi, cầu lao động – với vai trò là một nhập lượng sẽ thay đổi cùng chiều với sự thay đổi của cầu sản phẩm trên thị trường
22/06/15 Thang Dang 46
Năng suất lao động
• Giả định rằng không có sự thay đổi trái chiều của giá sản phẩm, một sự thay đổi của năng suất biên theo lao động MPL sẽ làm cho đường cầu lao động dịch chuyển cùng hướng
22/06/15 Thang Dang 47
Quy mô trên thị trường
• Giả định rằng không có sự biến động về công việc ở các doanh nghiệp khác, một sự thay đổi về số lượng doanh nghiệp trên thị trường mà sử dụng một loại lao động nhất định thì sẽ làm thay đổi cầu lao động cùng chiều
22/06/15 Thang Dang 48
Giá của các nguồn lực đầu vào khác
• Sự thay đổi giá của các đầu vào khác như vốn, đất đai, nguyên vật liệu cũng có thể làm dịch chuyển đường cầu lao động. Ở đây, chúng ta chỉ xem xét sự thay đổi của lao động khi giá của vốn giảm xuống
22/06/15 Thang Dang 49
22/06/15 Thang Dang 50