MABITSO A BASOTHO LE SEO A SE BOLELANG - BUKA.pdf

1

MABITSO A BASOTHO LE SEO A SE BOLELANG (BASOTHO NAMES AND WHAT THEY MEAN)

2

SELELEKELA LE SEPHEO

(background):

1. Ho elleloisa Basotho hore ho na le khetho e fetang 5000 ya mabitso a Sesotho ao ba ka kgethang ho ona ho reha le ho rehella ngoana (bana ba bona) ntle le ho sebedisa mabitso a dichaba tseding le ya melata ao ba sa tsebeng meelelo ya ona. Le ho phethaka mabitso joalo ka ha eka Basotho ba felletsoe ke mabitso. Le ho baka bomadimabe bo tsamaisanang le thehello le kgetho e fosahetseng.

2. Ho qoba le ho koekoetla ho sebedisa mabitso a hlokang moelelo le ao beng ba ona ba tla ikoahlaha ha ba hola eba banna le basadi ba Basotho. Kapa, ho se angoe ke se bitsoang "lebitso lebe ke seromo" eleng maele a ka bolelang hore lebitso leo o le fileng ngoana o tla tshoana le lona.

3. Ho utloisisa hore re phela dilemong tsa Tsoseletso ya Afrika (African Renaissance) e bolelang hore motho kamong o tlameha ho itseba le ho ikutloisisa hofeta pele ebile ho sa natsoe mangolo a hae a thuteho le thuto; kapa moo a tsoaletsoeng teng; mmoho le moo a fumaneng thuto ya hae teng le hore yena ke wa ha mang.

4. Ho tiisetsa (guarantee) ngoana MoSotho hore boikgantsho ka

bowena ba hao, moetlo wa hao, setso sa hao le sebopeho sa hao di

lokile ebile ha ho phoso ya letho ka tsona.

KAKARETSO LE PHETHELO (Conclusion)

Hangata mabitso a Basotho ha a hlalosoe ho latela Sebopeho-puo

sa Sesotho (Sesotho grammar) empa ho latela ketsahalo le boemo

bo etsahatseng pele ngoana a tsoaloa. Mohlala: lebitso Matlakala

ha le bolele hore motho ke matlaka feela joalo, empa le hlalosa

motho ya hlahileng Hwetla (Hoetla) kapa qalong ya Mariha ka

3

nako eo difate di foforehang mahlaku a tsona; kapa motho a

rehelletsoeng ka lebitso la motho ya joalo. Lebitso, Mohlophehi ha

le bolele hore monga lona o wa hlopheha empa o tsoaletsoe

boemong ba tlhopheho kapa nakong eo batsoadi ba hae ba neng ba

hlophehile. Lebitso, Seipati ha le bolele hore monga lona tla ipata

ha a hola, empa le hlalosa ngoana hlahileng ka lekunutu eo

batsoadi ba hae ba neng ba sa batle hore tsoalo ya hae e tsejoe.

Lethathama le le ngata. Ka hoo ela hloko hore motlamong wa

mabitso a fanoeng, o tla fumana tlhaloso eo o neng o sa e lebella.

Hape, ha re ithuteng re le Basotho ho nahanisa lebitso la ngoana

pele a hlaha kapa a tsoaloa; le seo lebitso le se bolelang; le hore

ebe na le amana le leloko kapa morabe wa heno kapa wa habo; le

ho re na re utloisisa moelelo hantle; le ho qoba kapa ho phema ho

phetaka lebitso leleleng makgetlo a fetang dikete tse hlano; le ho

tlohela ho fa bana mabitso a dipopae!!!

Ho tsoa ho Madiela Chitja.

(2010/03/30)

4

MEFUTA YA MABITSO A BATHO A SESOTHO

1. MABITSO HO YA KA SEBOKO (clan names):

Mona ho buuwa ka diboko tse fapaneng le mabitso a tsona (bona)

joalo ka BAKOENA (Bao ba nang le mabitso a bona a iqollang

joalo ka Kadinyana, Madiela, Selebalo, Mohlomi, jj); BATAUNG

(Bao ba nang le mabitso a bona a fapaneng joalo ka Hlalele,

Rampai, jj); BASIA (Bao ba nang le mabitso a bona a

kgethehileng joalo ka Tobatsi, Motobatsi, jj); BATLOUNG,

BATLOKOA, BANARENG, BATSOENENG, MAKHOLOKOE,

BAKUBUNG, BAFOKENG, BATLHAPING, jj. Kaofela diboko

tsena di na le mabitso a tsona a fapaneng ho emeng. Hantle ntle o

keke wa fumana lebitso la Hlalele empa monga lona a ana Koena

ntle le ha ya mo fileng lebitso leo a ferekane kapa a sa itsebe.

Mabitso a tloaelehileng ho ya ka diboko ke a latelang: Masopha,

Majara, Ramapai, Maama, Seeiso, Letsie, Senate, Kadinyane,

Khoabane, Qhobela, Madiela, Molapo, Taunyane, Motobatsi,

Mmamohato, Sekonyela, jj.

2. MABITSO HO YA KA MAETSI:

(names according to verbs)

Mona ho buuwa ka mabitso a bopiloeng ka maetsi a sesotho a semelo. Lefapha le tloaelehileng ke le nang le

sehlongwanthao “NG” lentsoeng joalo ka: “atamela” leo lebitso la

motho e tla ba: “Atamelang”. Mehlala emeng:

Amohela=Amohelang, mpone=Mponeng, teteka=Ntetekeng,

thola=Ntholeng, tsosa=Ntsoseng, thusa=Nthuseng,

thaba=Nthabiseng, boloka=Mpolokeng, bitsa=Mpitseng,

buseletsa=Mpuse, pheha=Mphehiseng, latola=Ntatoleng, jj.

Tlhokomediso: Bongata ba mabitso a qetellang ka

sehlongwanthao sena, “NG” ke a batho ba batshehadi.

5

3. MABITSO HO YA KA MAREO:

(Names according to Nouns)

Mona re fumana mabitso a mangatahadi haholo a batho ba batona

le ha ba batshehadi ba na le karoloana. Mareo ana le ona a tsoa ho

maetsi. Mme seo a se bolelang ke boemo bo hlalosang

motho/ngoana ka ketsahalo e etsaheng pele a hlaha kapa a tsoaloa.

Mehlala ya mabitso a joalo ke: Dieketseng,Thabo, Thabiso,

Keletso, Tsokolo, Ketseletso, Khopotso, lechesa, Lefa, Leeto,

Lebusa, Makalo, Mamello, Dimakatso, Masoabi, Mautsoe,

Matseba, Paballo, Pabatso, Pontso, Refiloe, Tshenolo, Sebolelo,

Tekolo, Teboho, Khotso, Lefu, Thuso, jj.

4. MABITSO HO YA KA DINTHO:

(names according to things)

Mona ho buuwa ka mabitso a sa amaneng le maetsi kapa mareo

(nouns) a bopiloeng ka maetsi empa e le mabitso a dintho tse

akgang ditho tsa mmele, diphoofolo, dinonyana, dibaka, dimela

mmoho le dintho tsohle joalo ka: Diengoane, Dipalema, Loti,

Mookho, Dikeledi, Khanyapa, Khohoealira, Kgomo (khomo),

Phokojoe, Tau, Kobo, Konyana, Namane, Koekoe, Lehoko,

Lenkoane, Lerothodi, Letsatsi, Matlala, Metsing, Naledi, Noha,

Ntsu, Palesa, Phakoe, Phiri, Pholo, Phooko, Phuthi, Cheche,

Chakatsa, Qhobosheane, Sebabole, Selomo, Tladi, Tlou,

Tshemedi, Letlalo, jj. Hangata batho ba fuwang mabitso a dintho

ke ba nang le kamano le tsona ho ya ka batsoadi kapa leloko la

lelapa.

5. MABITSO HO YA KA MAHLALOSI

(Names according to Adjectives)

Mabitso a sehlopha sena a hlalosa sebopeho sa ngoana ya sa tsoa

tsoaloa kapa seo motho a leng sona. Ka nako enngwe ka tsela e

phoqang kapa eo monga lebitso a kekeng a e rata. Ka mohlomong

ke loana lebaka leo Mosotho a reng: “Lebitso lebe ke seromo”.

Mohlala wa mabitso a joalo ke a latelang: Botlenyana, Bonolo,

6

Chitja, Koete, Mpe, Mmampe, Lesele, Mabe, Mosa, Mmamosa,

Khubedu, Tsoeu (Tshweu), Botsho, Tshehla, Tshehlana, Tseka,

Khunong (Kgunong), Sebele, Sechele, Thokoa, Manolo,

Mmathokoa, Rabohlale, Madimabe, Ralonya. Mmalonya,

Rabothata, jj.

6. MABITSO A SEMELO A SESOTHO:

(original Sesotho names names)

Ana ke mabitso a semelo ao le meelelo ya teng e leng thata

haholo ho wa hlalosa le ha ntho enngwe le enngwe e na le

moelelo. Amang a mabitso ana a semelo (original names) ha a

amane le mahlalosi, mareo a tloaelehileng, maetsi a tloaelehileng

mmoho le mabitso a dintho. Bongata ba mabitso a joalo ke a

leloko (clan names) joalo ka: Mochochoko, Hoaeane (hwayane),

Kadinyane, Kadi, Lenake (eseng Lenaka), Leqola, Makotoko,

Matsoetlane, Mofokeng, Mokotjo, Nkhatho, Moletsane, Mpai,

Leokaoke, Motobatsi, Hlalele, Phamotse, Folatsane, Ntsane

(Rantsane, Mmantsane), Sebophe, Setai, Selai, Thakane, Thesele,

Thulare, Tsosane, Tsotetsi, Mokhele, Kolatsoeu, Qobokoane,

Kikini, Sebothoane, Marakabei, Lekhelebane, Pakalitha,

Sekonyela, Nthuping, Mathibeli, Ramathibeli, jj.

7. MABITSO A SOTHOFATSO:

(sutufication names)

Ana ke mabitso a merabe emeng eo ho nahanoang hore e se e le a

Sesotho le ha ho se joalo. Ke mabitso ao masetedi (settlers) a neng

aa fa Basotho ka sepheo sa tumelo ya Bo-Christ ( le ha ho se moo

ho ngotsoeng kapa ho thoeng mabitso a joalo a tlameha ho latela

“European definations of names” kapa a mafatsheng a ka ntle).

Amang a ona ke a hona mona Afrika le ha e se a Sesotho. Mohlala

wa mabisto a joalo ke a latelang: Edison=Disene, Phillip=Folepe,

Adam Kok=Hatamokoko, George=Tjotje, John=Jonanne,

James=Johanne, Matthews=Mateu, Benedict=Bene,

Samson=Samosone, Sam=Seme, Mzilikazi=Moselekatse,

7

Nobayini=Mmabaene, Zoro=Soro, Wepener=Pepenere,

Luke=Luka, Simon=Simione, jj. Lethama la mabitso a joalo le

lengata mme lea hlobaetsa (pathetic) joalo ka ha e ka rona ha re na

mabitso kapa mabitso a dichaba tse ding ke ona a hohelang (sexy).

Empa mona bukeng ena ha a kenyeletsoa kaofela hobane ha a

bohlokoa hobane ha se a rona.

8. MABITSO HO YA KA THENEKETSO: (Nicknames)

Sesotho se na le mabitso a joalo a semelo ka bongata. Hangata

mabitso ana ke a bosoasoi (boswaswi) kapa ho reneketsa: ho

bolelang kgutsufatso ya lebitso le tloaelehileng. Mohlala wa

mabitso a joalo: Lerato=Ratu, Dieketseng=Eki, Paballo=Pabi,

Moloi=Loi, Dimakatso=Mali, Moratuoa=Ratu, Kekeletso=Keke,

Jethoho=Jetho, Kadinyane=Kadi, Gauta (Khauta)=Gau (Khau),

Puseletso=Mpuse, Chitja=Chiks, Lenka=Lenks, Rabotapi=Rabs,

Thabiso=S’thabi, Thabo=Thibos, Phakiso=Phaks,

Molelengoane=lele, Nkoebe=kweps, Popompo=Dipoms,

Ntetekeng=Tete, Relebohile=Lebo, Lebohang=Lebo,

Teboho=Lebo, Matshediso=Tshidi, jj. Lethathama la mabitso a

joalo le lengata haholo mme a amana le sesotho.

9. MABITSO HO YA KA DIHLONGOAPELE:

(names according to Prefix)

Karolo ena e akga ka mafapha a mabedi a maholohadi. Sehlopha

sa pele sa mabitso ana a sebedisa sehlongoapele, “Mma”. Mona

ke moo ho fumanoang karolo ya mabitso a batho ba batshehadi a

mangatahadi. Ho mabitso a seng a le teng ho kengoa feela

“Mma”. Hona ho etsa lebitso le bolelang “Mme wa” (Mma) joalo

ka: MmaSeeiso, MmaMokhachane, MmaDitheko, Mmathabo,

MmaThabiso, MmaMokete, MmaChitja, MmaMorena,

MmaSenate, MmaBorokoane, MmaPaseka, MmaModiehi,

MmaLonya, MmaNtoa, jj. Tlhokomediso: mabitso ana a ka tshehahafatsa botona: ho baka hore lebitso leo eleng la monna ebe

la motho e motshehadi.

8

Sehlopha sa bobedi se akga ka sehlongoapele “RA”. Mona ho

fumanoa mabitso a batho ba batona mme ka ho hokela “RA”

qalong ya lentsoe ,tlhaloso le moelelo o ba mocha. Hape, khokelo

ya sehlongoapele sena se ka fana ka seo motho a se sebetsang

kapa mofuta wa mosebetsi (setsebi) wa hae joalo ka: RaBafu,

RaDitapole, RaNtsane, RaBohlale, RaPuleng, RaNtao,

RaFolatsane, RaBotapi, jj. Tlhokomediso: mabitso ana a ka

tonafatsa botshehadi: ho baka hore lebitso leo eleng la motho e

motshehadi ebe la motho e motona.

MABITSO HO LATELA MAREO MARARETSI (Multiple nouns names)

Mona ho buuwa ka mabitso a bopiloeng ka mareo kapa mahlalosi

a fetang bonngwe ao hangata a hlalosang motho ka tsela tse ngata.

Sena se bolela hore mareo kapa mahlalosi a fetang bonngwe a

sebedisitsoe. Mohlala wa mabitso a joalo ke a latelang: Nthofeela,

Taukobong, Tautona, Mothofeela, Letlolaterata, lekoenyapoone,

Mothohape, Selemakoro, Tloumakhola, Marematlou,

Ntsukobokobo, Mosikaphalla, Lebotsamang, Ntjapedi,

Khomoetsoana, Kotosebefo, jj.

Kea leboha.

Ka Madiela Chitja. (2010/03/30)

Kea leboha.

9

*M (Moshanyana) *N

(Ngwanana)

LEBITSO (NAME) N,

M

TLHALOSO

(DEFINATION)

SEMELO

(ORIGIN)

MABITSO KAMANO

(related names)

ABELANANG N Motho kapa ngwana eo

batswadi ba hae ba mo fang

batsoadi ba hae bakeng sa

khodiso ya hae. Ngwana ya

hodiswang ke lelapa leleng

ntle le Batswadi ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "abela".

Kabelo,

Reabetsoe,Seabo

BARATANG N Eo ha a qeta ho tsoaloa ho

bileng le dikarohano ho ba

leloko lapeng: bongata ba ba

mo ratang ba ile ho ya mo

hloela, ha bonyane bo sa mo

rateng bo sakang ba mo

hloela..

Ho tsoa ho

polelo "ba

ratang".

Thato, Lerato, Nthati.

BATHABILE N Eo tlhaho kapa tswalo ya hae

e tlang ho etsa hore batswadi

ba hae ba be motlolo; eo

boteng ba hae bo

thabisitseng batswadi ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "thabile"

Thabo, Thabiso,

Thabang, Nthabiseng,

Rethabile, Nthabeleng

BERENG M ?? ?? ??

BOIKANO M,

N

Eo ho nang le bonnete ba

hore o tla phethahatsa seo

batswadi ba hae ba

hlolehileng ho se

phethahatsa.

Ho tsoa ho

leetsi "ikana".

Ikaneng

BOIKETSO M Eo tlhaho ya hae e tlileng ka

lebaka ho se mamele hoa

batswadi ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "etsa".

Moiketsi, Moetsuwa

BOIPUSO M Ya hlahileng naong eo Naha

ya habo eneng e fumana

boipuso; ya tsoetsoeng ka

letsatsi la tokoloho ya naha

ya habo.

Ho tsoa ho

leetsi "busa".

Mmaboipuso.

Mmusa,Mmuso

BONALA M Ya tsoetsoeng nakong eo

naha e neng e tletse kgora;

ya hlahileng nakong ya

monono wa naha kapa lelapa

labo.

Ho tsoa ho

lebitso "nala"

Ha ho mabitso kamano

BONOLO M,

N

Ya tsoetsoeng ntle le

mathata a peleho; ya pelo e

ntle ebile a hloka manganga;

eo hoseng thata ho yena ho

etsa ketso e itseng..

Ho tsoa ho

lentsoe

"bonolo"

Manolo

BOOKGOLANE M Ya hlahileng nakong eo

marutle a joalo a neng a

tletse haholo naheng; ya

kolang marutle a mofuta o

joalo.

Ho tsoa ho

mofuta wa

lerutle le

bitsoang joalo.


10

BOTLE N Ya nang le tshobotsi e

kgahlehang haholo; eo ho

nahanoang hore o tla ba le

chebahalo e ntle ya

sefahleho kapa mmele. Ya

mekgoa le maitshoaro a

matle

Ho tsoa ho

lentsoe "ntle

kapa tle"

Mmabotle, Botlenyana

BOTLENYANA N Ya nang le tshobotsi e

kgahlehang haholo; eo ho

nahanoang hore o tla ba le

chebahalo e ntle ya

sefahleho kapa mmele. Ya

mekgoa le maitshoaro a

matle; lefahla la Botle.

Ho tsoa ho

lentsoe

"ntlenyana

kapa tle"

Botle, Mmabotle

CHAKELA M ?? ?? ??

CHECHE M Eo emong wa batswadi ba

hae ba neng ba rata ho roalla

difate tsa cheche; ya

hlahileng nakong ya thoallo

ya didate tsa cheche.

Ho tsoa ho

sefate sa

cheche


CHESEHO M Eo batswadi ba hae ba neng

ba sa thole bana ka nako e

telele empa ba na le

tabatabelo ya ho fumana

ngoana.

Ho tsoa ho

leetsi "chesa".

Lechesa

CHITJA M Ya nang le chebahalo ya

ntho e sedikadikoe. Wa

lelapa la Bakoena ba ha

Modibedi; ya tsoaloang ke

Bakoena ba ha Modibedi.

Ho tsoa ho

lebitso

"Chitja".

Mmachitja

CHITJANA M Ya nang le chebahalo ya

ntho e sedikadikoe ha nyane.

Wa lelapa la Bakoena ba ha

Modibedi e monyane; ya

tsoaloang ke Bakoena ba ha

Modibedi ebile a le

monyane.

Ho tsoa ho

lebitso

"Chitja".

Mmachitja

CHOMANE M ?? ?? Chomi

DIAU M ?? ?? ??

DIBE M Ngoanabo Mokhachane ya

tsoaloang ke Peete; wa

boreneng wa leloko la

morena Moshoeshoe.

Ho tsoa ho

lereo "sebe"

Mmadibe

DIDIBENG N Ya tsoaloang ke lelapa le

fatang didiba. Wa motse o

tletseng didiba.

Ho tsoa ho

lebitso

"sediba".

Mmadidiba, Mmasediba

DIEKETSENG N Ya hlahileng ka mora bana

ba banana ebile e le

ngoanana le yena; ngwanana

ya latellang banana habo.

Ho tsoa ho

leetsi "eketsa".

Ntombifuthi,

Ngwanyanakgape

DIENGOANE N Ya hlahileng nakong eo

diengoane di neng di entse

lerata le leholo

Ho tsoa ho

seongoane

Pidipidi

11

DIEPOLLO N Ya hlahileng nakong eo pula

tse ngata tsa dikgohola di

neng di epolla kapa di

hohola mobu wa mabitla.

Ho tsoa ho

leetsi "epolla"

Kepollo, Seepa-mokoti

DIKELEDI N Eo ho neng ho lluwa ha a

hlaha; eo ho neng ho na le

mathata nakong ya kemaro

ya mmae; eo a neng a sa

amohelehe nakong ya ho

tsoaloa hoa hae.

Ho tsoa ho

lebitso "keledi"

Mookgo, Dikgapha,

Sello

DIKETSO M Ya etsang se tshoanang le sa

batswadi ba hae; eo seo a se

etsang se tshoanang le ba

habo; ya tsoaloang ke

Mmadiketso

Ho tsoa ho

leetsi "etsa".

Mmadiketso

DIKGAPHA N Eo ho neng ho lluwa ha a





tsoaloa hoa hae.

Ho tsoa ho

lebitso

"Dikeledi"

Dikeledi, Mookgo

DIKHANTSHO N Ya tlisang lesedi ka mora

sesila; eo ho nang le tshepo

ya hore o tla tlisa kutloano le

poelano.

Ho tsoa ho

lereo "khanya"

Khanya

DIKOPO N Ya kopiloeng ho Morena

hore a be teng; ya tlileng ka

mora bosio ba bana; eo

batsoadi ba hae ba mo

kopileng ho Morena

Modimo hore a be teng.

Ho tsoa ho

leetsi "Kopa".

Kopo, Mmadikopo.

DIKOTSI M Ya hlahileng nakong eo

maemo a neng a sa jese

ditheohelang: ho loanoa, ho

bolawana, ho cha kapa ho na

le dikgohola tsa metsi.

Ho tsoa ho

lehlalosi

"Kotsi)

Mmadikotsi

DILLO M Ya hlahileng nakong eo ho

neng ho lliwa lapeng; ya

tsoetsoeng nakong ya diboko

tsa lelapa kapa batswadi ba

hae.

Ho tsoa ho

leetsi "lla"

Mmasello, Sello,

Seboko

DIMAKATSO N Ya hlahileng ho sa lebelloa;

eo mmae a neng a sa

bonahale hore o mmeleng ha

a hlaha kapa a tsoaloa. Eo ho

neng ho sa lebelloa hore o tla

phela.

Ho tsoa ho

leetsi

"makatsa".

Semakaleng, Semaka

DINAKENG M Ya tsoaletsoeng sebakeng

kapa motseng wa mehlape

ya dikgomo tse ngata; eo

ntatae e nng e le molalosi wa

makgomo a manaka.

Ho tsoa ho

lereo "lenaka"

Mmadinakana

DINEO N Eo ho dumeloang hore o tla

ba le neo kapa mahlale a

tlhaho; eo eleng mpho ho

Ho tsoa ho

leetsi "neha"

kapa "nea".

Neo, Keneiloe

12

batswadi ba hae.

DINKENG N Eo ha a ne a hlaha ho neng

ho thotoa ebile ho nkoa ntho

tsohle nakong ya ho falla

sebakeng kapa tulong eo

batsoadi ba hae ba neng ba

dula teng.

Ho tsoa ho

leetsi "nka"

Lenka

DIPALEMA N Ya inngoeng (imiloeng) tlasa

difate tsa lebitso le joalo; wa

sebaka sa difate tsa lebitso le

joalo.

Ho tsoa ho

lebitso

"Palema"


DIPALLO N Ya tsoetsoeng ka mora

ditumellano tse entsoeng ke

lelapa kapa malapa a

batsoadi ba hae. Eo tlhaho

kapa tsoalo ya hae e

reriloeng ke batsoadi, pele a

imoloa.

Ho tsoa ho

leetsi "balla"

Pallo, Mmapallo.

DIPHAPANG M Eo ho neng ho na le dipuo

tse sa feleng nakong eo

mmae a neng a mo emile; eo

ho neng ho na le diqabang

nakong eo a neng a hlaha.

ho tsoa ho

leetsi "fapana"

kapa lero

"phapang".

Mmadiphapang

DIPITSO M Eo batsoadi ba hae ba neng

ba tsamaya diboka, dipitso

kapa mekgatlo nakong eo

mmae a neng a mo imile. Ya

ratang mamuloana kapa

mekgatlo ya sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi "bitsa"

Mmapitso, Pitso

DIPOLELO N Eo pele a hlaha ho neng ho

na le dipuo di hana ho feela.

Ho tsoa ho

leetsi "bolela"

Polelo, Radipolelo

DIPONTSHA N Ya tlang ho tataisa lelapa ka

se tlamehang ho etsoa; ya tla

supisa lelapa kapa sechaba

ka tse nepahetseng le tse

lokileng; eo eleng sesupo sa

hore re ka etsa ngoana; eo

eleng bopaki ba hore re ka

beleha kapa ra tsoala.

Ho tsoa ho

leetsi

"bontsha".

Dipontsha. Lipontsa,

Pontseng, Pono,

Mmadipono, Mponeng,

Ponelo, Mmaponelo,

Radipontsho,

Ralipontso, Ralipontsa,

Mmaponelo.

DISEBO N Eo mmae ho neng ho buuwa

ka yena nakong eo aneng a

le mmeleng kapa e le

mokgachane.

Ho tsoa ho

leetsi "seba".

Mosebi, Raditshebo

DISEBO N Eo ho neng ho nale dipuo di

hana ho fela ha a hlaha kapa

pele a hlaha.

Ho tsoa ho

leetsi "seba".

Mosebi

DISENE M Sothofatso ya lebitso la

Senyesemane, "Edison".

Ho tsoa ho

sothofatso ya

lentsoe la

senyesemane

"Edison".


DITABA M Eo ho neng ho na le dipuo


Ho tsoa ho

lereo 'taba".

Mmaditaba, Raditaba

13

mmae a neng a mo emile.

DITEBOHO N Eo batswadi ba hae ba

nkileng nako e telele pele ba

mo fumana; eo mmae le

ntatae ba mo fumaneng

tshepo e se e le sio mme ba

bontsha kananelo ha a

tsoaloa.

Ho tsoa ho

leetsi "leboha"

Teboho, Relebohile,

Nteboheng

DITHEKO M Ya hlahileng nakong eo

lelapa kapa batsoadi ba neng

ba le mokolokong wa pitso,

seboka kapa kopano ya

sechaba. Eo batsoadi ba hae

ho neng ho bontshoa

tshekamelo ha ba etsetsoa

dintho kapa ba kgetholloa.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Mmaditheko, Theko.

DITSIETSI N Ya hlahileng nakong eo ho

neng ho na le mathata,

hlopheho le bofuma; eo

mmae a neng a mo imile

nakong ya mahlomola,

tlhopheho le bofuma.

Ho tsoa ho

lentsoe "tsietsi"

Mmaditsietsi, Tsietso.

FEDILE N Eo batswadi ba hae ba neng

ba nahana hore ke ngwana

ho fela ka mora bana ba

bangata.

Ho tsoa ho

leetsi "fela"

Mofedi

FOLATSANE M ?? ?? ??

FOLEPE M Sothofatso ya lebitso la

senyesemane "Phillip"

Ho tsoa ho

lebitso

"Phillip"


FUPE M Eo ho neng ho tsa tsejoe

hore e tla ba moshanyana

kapa ngwanana.

Ho tsoa ho

papadi ya

Basotho e

bitsoang Fupe

ka lefe?


FUTSOE M Eo ho neng ha sa hlophisoa

tsoalo kapa kemaro ya hae

Ho tsoa ho

leetsi

"futsoela"

Mofutsoela

GAUTA M Eo ntatae a neng a sebetsa

morafong wa gauta; ya

hlahetseng Gauteng.

Ho tsoa ho

serafjoa

"gauta"

Mmagauta, 'Makhauta.

HADIO N ?? ?? Mmahadio, Rahadio

HLALEFANG M,

N

Eo ho neng ho nahanoa hore

o tla ba le tlhalefo; ya tlang

ho ba masene; ya tla ba

bohlale kapa a hlalefe.

Ho tsoa ho

leetsi 'hlalefa".

Tlhalefo, Rabohlale,

Ramahlale,

Mmabohlale.

HLALELE M ?? ?? ??

HOAEANE M ?? ?? ??

HOLOLO M Ya rehelletsoeng ka noka e

fumanoang Seterekeng

seseng sa naha ya Lesotho

Ho tsoa ho

noka ya Hololo


14

HOPOLANG N Eo tshobotsi ya hae e

hopotsang batsoadi ba hae ka

emong wa batsoadi ba bona

kapa ba leloko la bona ba

fetileng.

Ho tsoa ho

leetsi "hopola".

Khopotso, Khopolo

IKANENG M,

N

Eo ho nang le bonnete ba

hore o tla phethahatsa seo

batswadi ba hae ba

hlolehileng ho se

phethahatsa.

Ho tsoa ho

leetsi "ikana".

Boikano

ITUMELENG M Eo tlhaho ya hae e

thabisitseng lelapa haholo;

eo tsoalo ya hae e tlisitseng

lethabo le leholo ho batsoadi

kapa lelapa labo.

Ho tsoa ho

leetsi

"itumela".


JAKOBO M Sothofatso ya lebitso la

Senyesemane, "Jacob".

?? Ha ho mabitso kamano

JETHO M Ya hlahileng ntle le bothata

ba peleho; eo mmae a sa

fumanang mathata a ho mo

beleha; ya fihlileng

lefatsheng ntle le mathata.

Ho tsoa ho

leetsi "jethoha"

Mojethohi

JOALANE N Eo mmae a mo immeng a

noele joala kapa a tauwe

Ho tsoa ho

lebitso "joala"


JOBO M Sothofatso ya lebitso la

seneyesemane "Job"

Ho tsoa ho

lebitso Job.

Mmajobo

JOHANNE M Sothofatso ya lebitso la

Senyesemane "John"

Ho tsoa ho

lebitso "John".

MmaJohanne

JONATHANE M Sothofatso ya lebitso la

Senyesemane "Jonathan.

Ho tsoa ho

lebitso

Jonathan.

Mmajonathane

KABELO M Eo eleng mpho kapa seabo

ho batswadi; ya mong habo;

ya abetsoeng batswadi ka

lebaka la bonotshikapa

bomong ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "abela".

Reabetsoe

KADI M ?? ?? ??

KADINYANA M ?? ?? ??

KADINYANE M ?? ?? ??

KAHLOLO M Ya hlahileng nakong eo

lekgotla la dinyewe le neng

le fana ka kotlo ho emong

wa lelapa; wa lelapa le neng

le tsamaya makgotla a

dinyewe. Ya ahlolang

Ho tsoa ho

leetsi "ahlola".

Mmakahlolo,

Mmamoahlodi.

KAMOHELO M,

N

Ya omohetsoeng tsoalong ya

hae; eo batswadi ba hae ba

neng ba batla hore a be teng

ka hohle hohle; ya neng a

lebeletsoe ka botlalo.

Ho tsoa ho

leetsi

"amohela".

Amohelang

KEFILOE N ?? ?? Refiloe, Keneiloe.

KEKELETSO M,

N

Ya atisang bongata ba bana

bao ba seng ba le teng habo;

ya eketsang sechaba ka

boteng ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "eketsa".

Moeketsi, Keketso,

Dieketseng, Nfanafuthe

15

KEKETSO M,

N

Ya atisang bongata ba bana



boteng ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "eketsa".

Moeketsi, Kekeletso,

Dieketseng, Nfanafuthe,

Ntombifuthe

KELETSO M Ya tlang ho eletsa lelapa

labo kapa sechaba sa habo;

ya tlang hoetella pele

sechaba ka dikeletso; ya

tsoaloang ke Makeletso.

Ho tsoa ho

leetsi "eletsa"

Mmakeletso

KEMISO M Eo eleng kgorula habo; eo

batswadi ba hae ba

emisitseng ho etsa ngoana ka

yena; wa ho qetela lapeng

labo; ya tsoaloang ke

Mmakemiso.

Ho tsoa ho

leetsi "emisa".

Mmakemiso

KENEILOE N Eo eleng mpho ho batswadi;


lebaka la lerato la Modimo.

Ya filoeng tsebo ya ho etsa

dintho tse itseng ka bohlale

ba tlhaho.

Ho tsoa ho

leetsi "neha"

kapa "nea".

Reneiloe, Refiloe

KENELO M Ya hlahileng ka mora

ngoana ya hlokahetseng kapa

ya fitileng.

Ho tsoa ho

leetsi "kenela".


KENELO M Ea hlahileng ka mora

ngwana ya hlokahetseng; eo

eleng seqoma ka tswalo; ya

kenelang ngoanabo ya

fetileng

Ho tsoa ho

leetsi "kenela".


KETEKO M Ya hlahileng nakong eo ho

neng ho na le mokete; eo

mmae a mo imileng nakong

ya mokete kapa lelomolo le

leholo.

Ho tsoa ho

leetsi "keteka"

Mokete, Mmamokete

KETOLO M Ya hlahileng nakong eo

mmuso wa naha o neng o

ketoloa kapa diwa; ya

tsoaloang ke Mmaketolo.

Ho tsoa ho

leetsi "ketola".

Mmaketolo

KETSELETSO M,

N

Eo ho neng ho nahanoa hore

ha se ngoana ntatae; eo ho

neng ho na le pelaelo hore

ntatae ke yena ya imisitseng

mmae.

Ho tsoa ho

leetsi etseletsa

Mmaketseletso.

KGABANE M Eo ho nang le tebello ya hore

mekgoa le diketso tsa hae di

tla babatseha; ya nang le

toka le metsamoa e metle

haholo.

Ho tsoa ho

lereo

"kgabane"

Dikgabane, Makgabane

KGABELE M ?? ?? ??

KGAHLEHO M Ya nang le tshobotsi le

diketso tse ntle, tse

kgahlisang; eo bongata ba

batho bo mo ratang; ya

tsoaloang ke Mmakgahleho

('Makhahleho).

Ho tsoa ho

leetsi "kgahla"

Kgahliso,

Mmakgahleho.

16

KGALEMA M Eo boteng ba hae eleng ho

tlosa lenyatso leo batswadi

ba hae ba kopaneng le lona

bophelong; ya tla fana ka

diphetoho sechabeng sa habo

le lapeng labo.

Ho tsoa ho

leetsi

"kgalema"

kapa

"kgalemela"

Kgalemelang, Kgalemo

KGAMA M Ya rehelletsoeng ka

phoofolo ya naheng e

bitsoang ka lebitso leo; ya

anang phoofolo e joalo. Eo

ntatae eneng e le motsumi

wa diphoofolo tse joalo; eo

sechaba kapa leloko la habo

le anang phoofolo e joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo

"Khama".

??

KGANYA M Eo ho nang le tebello ya hore

o tla fana ka lesedi ho ba

phetseng ka thata pele a

hlaha.

Ho tsoa ho

leetsi "ho

kganya"


KGANYAPA M Ya rehelletsoeng ka noha ya

metsi, e kgolo.

Ho tsoa ho

noha e kgolo e

bitsoang

kganyapa.


KGAU M,

N

Eo ntatae a neng a sebetsa


hlahetseng Gauteng.

Ho tsoa ho

serafjoa

"gauta"


KGAUHELO M ?? ?? Mohau, Mmakhauhelo.

KGOHOYADIRA M Eo motsoadi wa hae e neng e

le motsumi le morati wa

nonyana e joalo; ya

hlahileng nakong eo nonyana

tse joalo di neng di bonahala

haholo ebile di tletse

sebakeng seo a hlahetseng

ho sona.

Ho tsoa ho

nonyana e

joalo


KGOMO M Ya anang phoofolo e joalo;

eo motsoadi wa hae e neng e

le morui wa mohlape wa

diphoofolo tse joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo

"kgomo".

Radikgomo,

Mmadikgomo

KGOMONGATA M Ya nang le leruo le

leholohadi la dikgomo kapa

diphoofolo tse joalo

Ho tsoa ho

dikgomo tse

ngata

Radikgomo,

Mmadikgomo

KGOPOLO M,

N

Eo tshobotsi ya hae e




fetileng.

Ho tsoa ho

leetsi "hopola".

Khopotso, Hopolang

KGOPOTSO M,

N




kapa ba leloko la bona.

Ho tsoa ho

leetsi "hopotsa"

Khopolo, Hopolang

KGOSANA M Ya tlang ho itshoara joalo ka

mora wa morena; eo etlang

ho ba wa moreneng.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Kgosatsana.

KGOSATSANA N Ya tlang ho itshoara joalo ka

moradi wa morena; eo etlang

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Kgosana, Kgosi

17

ho ba wa moreneng.

KGOSI M Eo e tlang ho ba morena

kapa wa borenang. Ya tla ba

le madi a borena kapa

morena.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Kgosana, kgosatsana,

Morena

KGOTHALANG N Ya fanang ka maele le

mantsoe a ahang sechabeng;

ya imollang maikutlo a

sithabetsang; ya kgothatsang

sechaba le lelapa.

Ho tsoa ho

leetsi

"kgothatsa".

Kgothatso,

Mmakgothatso

KGOTHATSO M Ya fanang ka maele le

mantsoe a ahang sechabeng;

ya imollang maikutlo a

sithabetseng; ya kgothatsang

sechaba le lelapa.

Ho tsoa ho

leetsi

"kgothatsa".

Kgothalang,

Mmakgothatso

KGOTHATSO M Eo boteng, tsoalo kapa

tlhaho ya hae e imollang

menahano ya batsoadi ba hae

ho mathata ao ba tsoang ho

ona kapa ba kileng ba

kopana le ona. Ya tla

tshedisa batsoadi ba hae

kapa lelapa labo.

Ho tsoa ho

leetsi

"kgothatsa".

Mmakgothatso

KGOTSO M Eo boteng ba hae bo tlisang

kgutso le ho thola; eo boteng

ba hae bo tlisang kutloano le

toka; eo dintoa le moferefere

di felang ha a le teng.

Ho tsoa ho

lereo le joalo

Mmakgotso.

KGUBEDU M Ya mmala o batlileng o

tshoana le wa letsoku ho ya

ka chebahalo ya hae ya

tshobotsi le mmele.

Ho tsoa ho

mmala o joalo

Kgubetsoana

KGUTLISO M Eo a tlamehang ho boela ha

bo mmae ka lebaka la ho

fumana hore ntatae ha se

yena ya mo tsoetseng; ya

kgutlisetsoang habo mmae.

Ho tsoa ho

leetsi

"kgutlisa"

Mmakgutliso

KHABANE M Eo ho nang le tebello ya hore

mekgoa le diketso tsa hae di

tla babatseha; ya nang le

toka le metsamoa e metle

haholo.

Ho tsoa ho

lereo

"kgabane"

Dikgabane, Makgabane

KHABELE M ?? ?? ??

KHAMA M Ya rehelletsoeng ka

phoofolo ya naheng e

bitsoang ka lebitso leo; ya

anang phoofolo e joalo. Eo

ntatae eneng e le motsumi

wa diphoofolo tse joalo; eo

sechaba kapa leloko la habo


Ho tsoa ho

phoofolo

"Khama".

??

KHANYA M Ya tlisang lesedi ka mora



Ho tsoa ho

lereo "khanya"

Dikhantsho.

18

poelano.

KHAU M,

N

Eo ntatae a neng a sebetsa


hlahetseng Gauteng.

Kgutsufatso ya "Khauta".

Ho tsoa ho

serafjoa

"gauta"


KHAUHELO M Ya bileng teng ka baka la

mosa wa Ntate Modimo; eo

mmae a neng a kula haholo

ha a mo imme.

Ho tsoa ho

leetsi

"hauhela".

Mohau, Mmakhauhelo.

KHAUTA M Eo ntatae a neng a sebetsa


hlahetseng Gauteng.

Ho tsoa ho

serafjoa

"gauta"


KHELELI M ?? ?? ??

KHETHISA M Ya tsoaloang ke Makhoahla,

wa lelapa la Bakoena ba ha

Modibedi.

Ho tsoa ho

leetsi "khetha".

Nkhetheng, Mokhethi,

Mmamokhethi,

Mmamakhetha.

KHOABANE M Eo tshobotsi ya mmala wa

letlalo la emong wa batsoadi

le neng lele lesweu ha

emong a le motsho; eo


na le mebala e fapaneng.

Ho tsoa ho

mmala o joalo

Mmakhoabana

KHODU, KHOLU N Ya nang le tsebo ya ho

pheha maro a meroho;

setsibi sa maro a meroho,

Mma Moshoeshoe.

Ho tsoa ho lero

la meroho e

apehiloeng


KHOHOEALIRA M Eo motsoadi wa hae e neng e

le motsumi le morati wa

nonyana e joalo; ya

hlahileng nakong eo nonyana

tse joalo di neng di bonahala

haholo ebile di tletse

sebakeng seo a hlahetseng

ho sona.

Ho tsoa ho

nonyana e

joalo


KHOLOKOANE M ?? ?? ??

KHOMO M Ya anang phoofolo e joalo;

eo motsoadi wa hae e neng e

le morui wa mohlape wa


Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo

Mmalikhomo

KHOPOLO M Eo tshobotsi ya hae e




fetileng.

Ho tsoa ho

leetsi "hopola".

Khopotso, Hopolang

KHOPOTSO M,

N





fetileng.

Ho tsoa ho

leetsi

"hopotsa".

Khopotso, Hopolang

KHOTHATSO M Eo boteng, tsoalo kapa

tlhaho ya hae e imollang

menahano ya batsoadi ba hae

ho mathata ao ba tsoang ho

Ho tsoa ho

leetsi

"kgothatsa".

Mmakhothatso.

19

ona kapa ba kileng ba

kopana le ona. Ya tla

tshedisa batsoadi ba hae

kapa lelapa labo.

KHOTSO M Eo boteng ba hae bo tlisang





Ho tsoa ho

lereo le joalo

Mmakhotso.

KHUBELU M Ya mmala o batlileng o

tshoana le wa letsoku ho ya

ka chebahalo ya hae ya

tshobotsi le mmele.

Ho tsoa ho

mmala o joalo

Khubetsoana

KHUTLANG N Ya orohelang hae; ya tla teng

lapeng labo nako e ngata; ya

tla holela lapeng hefeta bana

babo babang.

Ho tsoa ho

leetsi "khutla".

Khutliso

KHUTLISO M Eo a tlamehang ho boela ha

bo mmae ka lebaka la ho

fumana hore ntatae ha se

yena ya mo tsoetseng; ya

kgutlisetsoang habo mmae.

Ho tsoa ho

leetsi

"khutlisa"

Mmakhutliso

KIKINI M ?? ?? ??

KOBO M Ya rokang seaparo se joalo;

ya etsanng seaparo se joalo;

ya ratang seaparo se joalo.

Ho tsoa ho

seaparo se

joalo

Mmakobo.

KOEBOLA M Ya loanang haholo ebile a

lematsa ka ho ntsha leqeba le

ntshang madi; ya otlang

ebile a lematsa ka ho ebola

letlalo la eo a loanang le

yena.ya ngoapang ka ho etsa

lesoba kapa leqeba.

Ho tsoa ho

leetsi

"koebola".


KOEKOE M Eo leng motsumi wa

nonyana tse joalo; ya nang le

tsebo ya dinonyana tse joalo;

eo a neng a na le kgahleho

ya dinonyana tsa lebitso le

joalo.

Ho tsoa ho

nonyana e

joalo


KOENA, KUENA M Ya anang phoofolo e joalo;

eo motsoadi wa hae eleng

Mokoena ka seboko; ya

reneketsoang ka sehahabi se

joalo. Eo eleng wa Koeneng

kapa Bakoeneng.

Ho tsoa ho

seboko

"Mokoena".

Mmakoena.

KOETE M Ya nang le tshobotsi e ntle

haholo; ya ratehang haholo;

ya nang le chebahalo e

kgahlang haholo.

Ho tsoa ho

lebitso le

"joalo".

Mmakoete.

KOLATSOEU M ?? ?? ??

KONYAMA M Eo e neng ele modisa wa

diphoofolo tse joalo. Eo

eleng morui le mohlokomedi

wa diphoofolo tse joalo. Ya

maikutlo a phodileng. Ya

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo

Mmakonyana.

20

kelello e hlokanag lerata. Ya

mohau haholo.

KOPANO M Ya tla aha sechaba kapa

lelapa la habo a le entse ntho

e le nngwe; ya tla kopanya

lalapa kapa sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi

"kopanya".

Mmakopano.

KOTELO M Ya thibelang se sebe se ka

hlahelang lelapa la habo; ya

thusang lelapa kapa sechaba

kgahlanong le bobe bo ka

etsahalang

Ho tsoa ho

leetsi "kotela".

Mokoteli, Mmakotelo

KOTULO M Ya hlahileng nakong eo ho

neng heloa mabele

masinong; ya hlahileng

nakong eo kgoahla e neng e

ntshoa mahlakeng kapa

dijalo di nkoa masimong ho

ya hae.

Ho tsoa ho

leetsi "kotula".

Mmakotulo.

KUTLOANO M Ya tlisang bommoho

lelapeng le sechabeng; eo

boteng ba hae bo tlang ho

fedisa dintoa le dikgohlang

sechabeng kapa motseng wa

habo; ya tla lokisa diqabang

tsa malapa.

Ho tsoa ho

leetsi

"utloana".

Nkutloeng,

Mmakutloano.

LAKABANE M Ya kgonang ho bolaya

sehahabi se joalo; ya phelang

ka ho tsoma sehahabi se

joalo; ya hlahileng nakong

eo dihahabi tse joalo di neng

di tletse haholo.

Ho tsoa ho

sehahabi se

joalo


LEABUA M ?? ?? Sebueng.

LEBAKENG M ?? ?? Lebaka, Mmalebakeng.

LEBALLO M Ya tsoaloang ke motho ya

neng a aha matlo; eo

motsoadi wa hae a neng a

sebetsa ka ho rulela matlo;

ya tsoaloang ke Mmaleballo.

Ho tsoa ho

thupa ya ho

rulela e

bitsoang joalo

Mmaleballo

LEBAMANG M Ya fihlileng motseng o

mocha ho sa tsejoe lebitso la

hae le seboko; mofihli

motseng o mocha; ya

jakileng motseng o mocha

wa badichaba ebile ho ne ho

tsa tsejoe seboko sa hae.

Ho tsoa ho

polelo " Le ba

ha mang kapa

o wa ha mang"

Mmalebamang

LEBEKO M ?? ?? Mmalebeko

LEBELO M Ya tsebang ho matha ka

potlako e kgolo; wa lelapa la

batho ba matjato kapa

dimathi.

Ho tsoa ho

lereo "lebelo"

Ralebelo.

21

LEBETE M Eo lelapa labo le ratang

karolo ya mmele e joalo; eo

lelapa labo eleng diphehi tsa

nama e joalo; ya sebetsanang

le setho se joalo sa mmele.

Ho tsoa ho

setho sa mmele

sa lebitso le

joalo

Mmalebete.

LEBITSA M Ya hoeletsang batho kapa

sechaba bakeng sa pitso kapa

kopano; eo a bitsang babang

ho tla phuthehong ya

sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi "bitsa"

Mpitseng

LEBOHANG M Eo ho bontshoang kananelo

nakong eo a hlahileng ka

yona; eo batsoadi ba hae ba

bontshitseng tlotla ha a

tsoaloa.

Ho tsoa ho

leetsi "leboha"

Relebohile, Teboho,

Nteboheng

LEBUSA M Eo a lokeloang ke ho busa

kapa ho laola sechaba; ya

nang le tshoanelo ya ho ba

moetapele wa naha, lelapa

kapa sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi "busa".

Mmusa, Mmamusa

LEBUSETSA M Ya hlahileng ka mora


ya fitileng. Ya kgutlisang

tahlehelo ya batsoadi.

Ho tsoa ho

leetsi

"buseletsa".

Mpuse, Puseletso,

Pusetso.

LECHEKO M Ya sebetsang ka ho epa

mekoti ho epela ntho tse

itseng; ya epollang tse

patiloeng tlasa mobu.

Ho tsoa ho

leetsi "cheka".

Mmalecheko.

LECHESA M Ya bakang mahoko (lehoko);

ya hotetsang mollo; ya

qalang hlaaha ya mollo; ya

lakabetsang.

Ho tsoa ho

leetsi "chesa"

Mmalechesa

LEDINGOANE M Ya qapileng pina ya bosiu ya

lebollong; ya ahileng

motseng wa Madingoaneng.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Mmaledingoane.

LEETO M Ya hlahetseng tseleng; eo


fumaneng ha ba etele

sebakeng se utseng; ya sa

hlahelang lapeng empa a

hlahetse moo ho neng ho

chaketsoe teng.

Ho tsoa ho

leetsi "eta"

Mmaleeto, Nketeleng

LEFA M Ya tla ba le boikarabelo ba

matlotlo a batsoadi ba hae;

ya tla fumana letlotlo.

Ho tsoa ho

leetsi "fa"

Mmalefa, Mmamafa,

Mafa

LEFU M Eo ha a qeta ho tsoaloa kapa

ho hlaha ho bileng le

mokgahlane lapeng labo; eo

pelehong ya hae ho

hlokahetseng emong wa

leloko.

Ho tsoa ho

lebitso lefu

Mmalefu.

LEHAKOE N Ya motle haholo ka

tshobotsi; ya rateng haholo

ka chebeho ya sefahleho; ya

tshoanang le lejoana le joalo

Ho tsoa ho

lejoana le joalo


22

ka botle.

LEHANA M Ya hanneng ho nyala eo a

mo kgethetsoeng. Ya sa

tsamaisaneng le tsamaiso ya

lelapa, naha, puso kapa

sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi "hana".

Mmalehana.

LEHLOHONOLO M Ya hlahileng ka nako e

nepahetseng mme tsohle di

le teng; Ya hlahetseng

sebakeng se nepahetseng

mme a fumane lerato ho tsoa

ho bohle.

Ho tsoa ho

lehlalosi le

joalo

Mmalehlohonolo.

LEHODI M Morati wa nonyana ya

lebitso le joalo; eo eneng e le

motsumi kapa setsebi sa

nonyana tse joalo.

Ho tsoa ho

lebitso la

nonyana e

joalo.

Mmalehodi.

LEHOKO M Ya hlahetseng thoteng e

cheleng kapa pela yona; ya

hlahetseng naheng; ya sa

hlahelang lapeng.

Ho tsoa ho

sebaka se

joalo.

Mmalehoko.

LEKANYANE M Ya nang le ditloaelo tsa

phoofolo e joalo; ya

tsoamanang le diphoofolo tse

joalo; ya hlahetseng

sebakeng se tletseng


Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo

Mmalekanyane.

LEKGETHO M Ya kgethang seo a se

fuwang; ya nkang se

batloang ke yena; ya

kgethollang.

Ho tsoa ho

leetsi "kgetha"

Makgetha, Nkgetheng,

Kgethedi.

LEKGOLOKWE M ?? ?? ??

LEKHELEBANE M ?? ?? ??

LEKHETHO M Ya kgethang seo a se

fuwang; ya nkang se

batloang ke yena; ya

kgethollang.

Ho tsoa ho

leetsi "kgetha"


Kgethedi.

LEKHOAKHOA M ?? ?? ??

LEKHOLOKOE M ?? ?? ??

LEKOMO M Eo ho bileng le dipuisano tse

mabapi le yena pele a

emoloa; ya reriloeng pele ho

kemaro ya mmae.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Mmalekomo.

LEMPHANE M ?? ?? ??

LENAKE M ?? ?? ??

LENKA M Eo ha a ne a hlaha ho neng





dula teng. Ya nkang ka ho

rata ntle le tshitiso.

Ho tsoa ho

leetsi "nka"

Dinkeng

23

LENKOANE M Ya hlahetseng motseng wa

mangope kapa o tletseng

mangope; eo eleng moahi wa

Mankoaneng kapa sebaka sa

mangope.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Mmalenkoane

LENYATSO M Ya tsoaloang ke batho ba

halalang babang; wa lelapa

la ba nyatsang batho ho ya

ka maemo a bona.

Ho tsoa ho

leetsi "nyatsa".

Monyatsi,

Mmamonyatsi

LEPAMO M ?? ?? Mmalepamo

LEPOQO M Lebitso la Morena

Moshoeshoe wa pele la

lebollo.

?? ??

LEPOTA M Ya hlahetseng motseng wa

Mapoteng; ya potapotang; ya

tsamayang nqa e le nngoe.

ho tsoa ho

leetsi "pota"

kapa

"potoloha"

Mmalepota

LEQOLA M ?? ?? ??

LERATO N Eo mmae le ntatae ba neng

ba ratana haholo; eo batsoadi

ba hae e neng e le baratani

ba baholo haholo.

Ho tsoa ho

leetsi "rata".

Thato, Morati, Nthati.

LEROTHODI M Ya hlahileng nakong tsa pula

tse kgolo haholo. Wa

boreneng ba Mokoena. Ya

tsoaloang ke 'Malerothodi.

Ho tsoa ho

leetsi "rotha".

Mmaleothodi,

LESELE M Ya hlahileng nakong eo

lehodimo le neng le se na

maru ka botlalo; ya

tsoetsoeng motshehare ho se

na maru.

Ho tsoa ho

leetsi " sele".

Mmalesele.

LESIBA M Ya hlahileng a na le mohoeto

bo bongata mmeleng. Eo

eleng moletsi wa seletsa se

joalo. Ya hlahetseng

lelapeng la dikgoho.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Mmalesiba.

LESOALAKAHLA M Ya tsoaletsoeng motseng wa

Masoalakahleng. Ya

hlahetseng dithabeng tse

kgolo, motseng wa meru le

dilomo.

Ho tsoa

lebitsong le

joalo.


LETLALO M ?? ?? ??

LETLOTLO M Ya tsoalong lelapeng la

batho ba tshoarang dichelete

kapa maruo a maholo; wa

lelapa la barui.

Ho tsoa ho

lebitso

'letlotlo".

Ramatlotlo.

LETOABA M ?? ?? ??

LETSATSI M ?? ?? Mmaletsatsi

LETSELEHA M ?? ?? ??

LETSHOLO M Ya hlahileng nakong eo

banna kapa batho ba motse

ba neng ba hlasetse; ya

tsoetsoeng nakong eo ho

neng ho tsoiloe ho ya hlasela

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Mmaletsholo.

24

dira; ya tsoetsoeng nakong

eo sechaba se neng se

kopane ho etsa se itseng.

LETSIE M ?? ?? ??

LETSOAKA M Eo mmae le ntatae eleng

merabe e fapaneng. Ya

tsoaloang ke batho ba diboko

kapa dichaba tse fapaneng ka

botlalo.

Ho tsoa ho

leetsi "tsoaka"

Ntsoakeleng

LETSOALO M ?? ?? ??

LETSOELA M ?? ?? ??

LETSOLO M Ya hlahileng nakong eo

banna kapa batho ba motse

ba neng ba hlasetse; ya

tsoetsoeng nakong eo ho

neng ho tsoiloe ho ya hlasela

dira; ya tsoetsoeng nakong


kopane ho etsa se itseng.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Maletsolo.

LIAU M ?? ?? ??

LIBE M Ngoanabo Mokhachane ya

tsoaloang ke Peete; wa

boreneng wa leloko la

morena Moshoeshoe.

Ho tsoa ho

lereo "sebe"

Mmalibe

LIEKETSENG N Ya hlahileng ka mora bana

ba banana ebile e le

ngoanana le yena; ngwanana

ya latellang banana habo.

Ho tsoa ho

leetsi "eketsa".

Ntombifuthi,

Ngwanyanakgape

LIENGOANE N Ya hlahileng nakong eo

diengoane di neng di entse

lerata le leholo

Ho tsoa ho

seongoane

Pidipidi

LIEPOLLO N Ya hlahileng nakong eo pula

tse ngata tsa dikgohola di

neng di epolla kapa di

hohola mobu wa mabitla.

Ho tsoa ho

leetsi "epolla"

Kepollo, Seepa-mokoti

LIKELELI N Eo ho neng ho lluwa ha a





tsoaloa hoa hae.

Ho tsoa ho

lebitso "keledi"

Mookgo, Dikgapha,

Sello

LIKETSO M Ya etsang se tshoanang le sa

batswadi ba hae; eo seo a se

etsang se tshoanang le ba

habo; ya tsoaloang ke

Mmadiketso

Ho tsoa ho

leetsi "etsa".

Mmadiketso

LIKHANTSO N Ya tlisang lesedi ka mora



poelano.

Ho tsoa ho

lereo "khanya"

Khanya

25

LIKHAPHA N Eo ho neng ho lluwa ha a





tsoaloa hoa hae.

Ho tsoa ho

lebitso

"Dikeledi"

Dikeledi, Mookgo

LIKOPO N Ya kopiloeng ho Morena

hore a be teng; ya tlileng ka

mora bosio ba bana; eo


kopileng ho Morena

Modimo hore a be teng.

Ho tsoa ho

leetsi "Kopa".

Kopo, Mmadikopo.

LIKOTSI M Ya hlahileng nakong eo

maemo a neng a sa jese

ditheohelang: ho loanoa, ho

bolawana, ho cha kapa ho na

le dikgohola tsa metsi.

Ho tsoa ho

lehlalosi

"Kotsi)

Mmadikotsi

LILLO M Ya hlahileng nakong eo ho




hae.

Ho tsoa ho

leetsi "lla"

Mmasello, Sello,

Seboko

LIMAKATSO N Ya hlahileng ho sa lebelloa;

eo mmae a neng a sa




phela.

Ho tsoa ho

leetsi

"makatsa".

Semakaleng, Semaka

LINAKENG M Ya tsoaletsoeng sebakeng

kapa motseng wa mehlape

ya dikgomo tse ngata; eo

ntatae e nng e le molalosi wa

makgomo a manaka.

Ho tsoa ho

lereo "lenaka"

Mmadinakana

LINEO N Eo ho dumeloang hore o tla

ba le neo kapa mahlale a

tlhaho; eo eleng mpho ho

batswadi ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "neha"

kapa "nea".

Neo, Keneiloe

LINKENG N Eo ha a ne a hlaha ho neng





dula teng.

Ho tsoa ho

leetsi "nka"

Lenka

LIPALEMA N Ya inngoeng (imiloeng) tlasa

difate tsa lebitso le joalo; wa

sebaka sa difate tsa lebitso le

joalo.

Ho tsoa ho

lebitso

"Palema"


LIPALLO N Ya tsoetsoeng ka mora






imoloa.

Ho tsoa ho

leetsi "balla"

Pallo, Mmapallo.

26

LIPHAPANG M Eo ho neng ho na le dipuo


mmae a neng a mo emile; eo

ho neng ho na le diqabang

nakong eo a neng a hlaha.

ho tsoa ho

leetsi "fapana"

kapa lero

"phapang".

Mmadiphapang

LIPITSO M Eo batsoadi ba hae ba neng

ba tsamaya diboka, dipitso

kapa mekgatlo nakong eo

mmae a neng a mo imile. Ya

ratang mamuloana kapa

mekgatlo ya sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi "bitsa"

Mmapitso, Pitso

LIPOLELO N Eo pele a hlaha ho neng ho

na le dipuo di hana ho feela.

Ho tsoa ho

leetsi "bolela"

Polelo, Radipolelo

LIPONTSA N Ya tlang ho tataisa lelapa ka








Ho tsoa ho

leetsi

"bontsha".


Pontseng, Pono,

Mmadipono, Mponeng,

Ponelo, Mmaponelo,

Radipontsho,


Mmaponelo.









Ho tsoa ho

leetsi

"bontsha".

Dipontsha, Pontseng,

Pono, Mmadipono,

Mponeng, Ponelo,

Mmaponelo,

Radipontsho,


Mmaponelo.









Ho tsoa ho

leetsi

"bontsha".


Pontseng, Pono,

Mmadipono, Mponeng,

Ponelo, Mmaponelo,

Radipontsho,


Mmaponelo.

LISEBO N Eo ho neng ho nale dipuo di

hana ho fela ha a hlaha kapa

pele a hlaha.

Ho tsoa ho

leetsi "seba".

Mosebi

LISENE N Sothofatso ya lebitso la

Senyesemane, "Edison".

Ho tsoa ho

sothofatso ya

lentsoe la

senyesemane

"Edison".


LITABA N Eo ho neng ho na le dipuo


mmae a neng a mo emile.

Ho tsoa ho

lereo 'taba".

Mmaditaba, Raditaba

LITEBOHO N Eo batswadi ba hae ba




Ho tsoa ho

leetsi "leboha"

Teboho, Relebohile,

Nteboheng

27



tsoaloa.

LITHEKO M Ya hlahileng nakong eo





ho neng ho bontshoa



Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Mmaditheko, Theko.

LITSIETSI M Ya hlahileng nakong eo ho






Ho tsoa ho

lentsoe "tsietsi"

Mmaditsietsi, Tsietso.

LOTI M Ya hlahetseng dihlabeng tsa

dithaba tsa Lesotho, wa

semelo sa matsatsa le

matsoapo.

Ho tsoa ho

dithaba tsa

Lesotho.


LUKA M Sothofatso ya lebitso la

senyesemane "Luke"

Ho tsoa ho

lebitso "Luke".


MAAMA M Ya amang maikutlo kapa ya

tla ama maikutlo a batho; eo

dipuo tsa hae le diketso di

tlang hofetola mehopolo ya

batho. Wa lelapeng la

borena.

Ho tsoa ho

leetsi "ama".

Kamano

MABALANE M ?? ?? Mmamabalane

MABE M Ya hlokang lehlohonolo; eo

a neng a se na katleho nako e

ngata; ya madimabe.

Ho tsoa ho

lehlalosi "be

kapa

mabe"letho


MABOIPUSO N ?? ?? Boipuso

MADIELA M Ya tsoaloang lapeng la

Chitja ebile e le mokoena wa

ha Modibedi. Ya matla ebile

a diela ntho tse boima. Ya

tlohellang mosebetsi ka

lebaka la botsofe.

Ho tsoa ho

leetsi "diela"

Mmamadiela.

MADIMABE M Ya hlokang lehlohonolo; eo

a neng a se na katleho nako e

ngata; eo ntho di sa mo

tsamaeleng hantle nako e

ngata..

Ho tsoa ho

lehlalosi le

joalo


MADINAKANA N Ya tsoalloang boruwing ba

mehlape wa dikgomo; wa

lelapa leo ho nang le ditjepa

tse ngata; ya holetseng

mohlapeng wa makgomo.

Ho tsoa ho

lebitso

"lenaka".

Dinaka, Dinakeng.

MADITSIETSI N Ya hlahileng nakong ya

mathata; ya hlahileng

nakong ya tlhopheho le

Ho tsoa ho

lebitso "tsietsi"

Ditsietsi, Tsietsi.

28

bofuma.

MAJARA M Ya sebetsang ka boima

haholo hofeta bana babo; eo

batswadi ba hae ba nang le

tshepo ya hore o tla ba jara

kapa ho ba thusa mathateng

ao ba leng ho ona.

Ho tsoa ho

leetsi "jara"

Mojari

MAKALO M Ya hlahileng ho sa lebelloa;

eo mmae a neng a sa




phela.

Ho tsoa ho

lentsoe

"makala".

Mmamakalo,

Semakaleng

MAKETSELETSO N Eo ho neng ho nahanoa hore

ha se ngoana ntatae; eo ho

neng ho na le pelaelo hore

ntatae ke yena ya imisitseng

mmae.

Ho tsoa ho

leetsi

"etseletsa"

Ketseletso

MAKGAOLA M Ya fedisang kgang kapa ya

tla fedisa qhoebeshano

lapeng habo; ya tla fedisa

dipuo tse hanang ho fela.

Ho tsoa ho

leetsi "kgaola".

Mmamakgaola.

MAKHABANE M ?? ?? Khabane

MAKHAOLA M Ya fedisang kgang kapa ya

tla fedisa qhoebeshano

lapeng habo; ya tla fedisa

dipuo tse hanang ho fela.

Ho tsoa ho

leetsi "kgaola".

Mmamakhaola.

MAKHETHA M Wa lelapa la Bakoena; ya

ikgantshang le ho iqolla hara

babang. ??

Ho tsoa ho

leetsi "kgetha"

Nkhetheng, Khethisa,

Mokhethi,

Mmamokhethi,

Mmamakhetha.

MAKHOAHLA M Ya tsoalong lelapeng la

Bakoena ba ha Modibedi; ya

sebetsanang le poone e

ommeng e makgatheng a ho

kotuloa.

Ho tsoa ho

lebitso

"khoahla".

Mmamakhoahla.

MAKHOTSO N Eo boteng ba hae bo tlisang





Ho tsoa ho

lebitso

"khotso"

Rakhotso

MAKOTOKO M ?? ?? ??

MALEFANE M Ya lefang ba mo

sebeletsang; ya fanang ka

moputso ho bao ba mo

sebeletsang. Ya nang le leruo

la dichelete kapa mohlape

Ho tsoa ho

leetsi "lefa".

Malefetsane, Molefi

MALEFETSANE M Ya lefang ba mo

sebeletsang; ya fanang ka

moputso ho bao ba mo

sebeletsang. Ya nang le leruo

la dichelete kapa mohlape

Ho tsoa ho

leetsi "lefa".

Malefane, Molefi

MALEKA M ?? ?? ??

29

MALESHOANE N Ya hlahileng ka shoalane; ya

tsoetsoeng mantsiboya ha

letsatsi le qeta ho kodumela.

Ho tsoa ho

nako

"shoalane"


MALETSIE N Ya tsoalang Letsie e bile e le

wa Boreneng ba Bakoena. ??

Ho tsoa ho

phoofotsoana

"tsie".

Letsie.

MALINAKANA N Ya tsoalloang boruwing ba

mehlape wa dikgomo; wa

lelapa leo ho nang le ditjepa

tse ngata; ya holetseng

mohlapeng wa makgomo.

Ho tsoa ho

lebitso

"lenaka".

Linaka, Iinakeng.

MALITHEKO N Ya tsoalang Ditheko kapa

Theko ??

?? Ditheko, Theko

MAMELLO N Ya hlahileng ka mora ho

kula ho ho lelele hoa mmae;

eo mmae aneng a kula

kemarong ya hae. Ya

kgonang ho tiisetsa mahloko.

Ho tsoa ho

leetsi

"mamella".

Tiisetso

MAMOKETE N Ya hlahileng nakong eo ho




leholo.

Ho tsoa ho

leetsi "keteka"

Keteko, Mokete

MAMOSA N Ya nang le mosa kapa ya

tsoalang Mosa; ya pelo e ntle

ebile a na le khauhelo.

Ho tsoa ho

lehlalosi

"mosa".

Mosa, Mmamosa.

MAMPHANE M ?? ?? Lemphane

MANKA M Eo ha a ne a hlaha ho neng





dula teng. Ya nkang ka ho

rata ntle le tshitiso.

Ho tsoa ho

leetsi "nka"

Dinkeng, Lenka

MANOLO N Ya tsoetsoeng ntle le

mathata a peleho; ya pelo e

ntle ebile a hloka manganga;

eo hoseng thata ho yena ho

etsa ketso e itseng..

Ho tsoa ho

lentsoe

"bonolo"

Bonolo

MANTHOFEELA N Ya sa amaneng le diboko le

merabe e mengata motseng

moo a ahileng teng; ya sa

ikamahanyeng le ntho tse

ngata. Ya tsoalang

Nthofeela.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Nthofeela.

MAPETLA M ?? ?? ??

MAPOTLAKI N Ya matjato ha a etsa dintho;

ya bontshang ho potlaka ho

hoholo ha a etsa mosebetsi;

wa boreneng ba Bakoena ba

ha Modibedi ba ha Chitja.

Ya tsoalang Potlaki

Ho tsoa ho

leetsi "potlaka"

Potlaki

MAPUTSOE M ?? ?? ??

MAQULOANE M ?? ?? ??

30

MARA M,

N

Eo emong wa batsoadi ba

hae a neng a na le bohloko

ba mahlo; ya tsotsoeng ke

motsoadi wa kapa ya neng e

le sefofu.

Ho tsoa ho

bokudi ba

mahlo bo

bitsoang "lera"


MARABA M Eo motsoadi wa hae e neng e

le motsumi le morati wa difi

(sefi) tse chehang dinonyana

kapa diphoofolo.

Ho tsoa ho

lebitso

"leraba".

Mmamaraba.

MAREKA M Sothofatso ya lebitso la

senyesemane "Marks" kapa

"Mark".

Ho tsoa ho

lebitso la

senyesemane

"Mark(s)".

Mmamareka

MARUMO M Ya hlahileng nakong ya ntoa

ya dibetsa tse joalo; ya

hlahileng nakong eo ho neng

ho loanoa kapa ho na le ntoa.

Ho tsoa ho

sebetsa

"lerumo"

Mmamarumo.

MASOABI M Eo batsoadi ba hae ba mo

thotseng pele ho lenyalo; ya

imotsoeng ka ntle ho

lenyalo.

Ho tsoa ho

lentsoe

"swaba" kapa

"soaba"


MASUPHA M Wa lelapa la Borena la

Bakoena??

?? ??

MASWABI M Eo batsoadi ba hae ba mo

thotseng pele ho lenyalo; ya

imotsoeng ka ntle ho

lenyalo.

Ho tsoa ho

lentsoe

"swaba" kapa

"soaba"


MATADIMO N Ya nang le chebelo pele ka

nako tsohle; wa maikutlo a

botjoang ka seo a se bonang,

ebile a le matle.

Ho tsoa ho

leetsi "tadima:

Tadimo, Mmatadimo

MATAKATSO N Ya tsoalang Takatso; ya

nang le tabatabelo kapa

cheseho ya se itseng.

Ho tsoa ho

leetsi "lakatsa".

Takatso.

MATANKISO N Eo batswadi ba hae ba




tshepo e se e le sio, mme ba


tsoaloa.

Ho tsoa ho

leetsi "tankisa"

Teboho, Mmatankiso

MATATOLO N Eo ntatae kapa ba lelapa ba

neng ba mo hana ebile ba

bolela hore ha se wa lelapa

leo empa ho se joalo.

Ho tsoa ho

leetsi "latola"

Mmatatolo, Tatolo.

MATEBALO N Ya lebaloang ha ho etsoa

dikopano tsa lelapa; ya sa

bitsoeng meketeng ya lelapa;

ya sa bitsoeng ha ho etsoa

diqeto tsa bohlokoa.

Ho tsoa ho

leetsi "lebala".

Tebalo, Ntebaleng.

MATEEKE N Wa lelapa la dichelete; ya

hlahang baruwing ba

Mabenkele le manyane.

Ho tsoa ho

lebitso la

chelete "teeke".

Teeke.

31

MATEFO N Wa lelapa la bathedi; ya

dulang a lefa kapa a ntsha

chelete ho monga hae kapa

ba boreneng. Ya nang le

molato oo a tlamehang ho o

lefa. Ya hlahileng ka mora

ngoanabo ya fitileng ebile

boteng kapa tlhaho ya hae e

lefa seo.

Ho tsoa ho

leetsi "lefa".

Tefo, Molefi, Malefane,

Malefetsane.

MATEKO N Ya hlahileng nakong ya

diphephetso tse ngata; ya

tsotsoeng nakong ya mathata

a tlamehang ho fetoa.

Ho tsoa ho

leetsi "leka"

Moleko, Ntekeng

MATELLO N Eo lelapa labo le neng le sa

hlomphiwe; eo lelapa labo le

neng le nyatsoa haholo ke

batho ba motse.

Ho tsoa ho

lehlalosi "tella"

Tello, Mmatello

MATHAPELO N Wa lelapa la borapedi; wa

lelapa le nang le tloaelo ya

ho rapela le ho boka

Modimo. Ya rapelletsoeng

pele a hlaha.

Ho tsoa ho

leetsi "rapela"

Rathapelo, Thapelo

MATHE M ?? ?? ??

MATHEO N Wa lelapa la bathehi ba

boemo bo itseng; wa lelapa

la baqapi kapa ba sibollang

ketso e itseng lekgetlo la

pele

Ho tsoa ho

leetsi "thea".

Theo, Motheo, Mothei

MATHOKOA N Ya tsoaloang ke batsoadi ba

mebala e fapaneng o

mosweu le o motsho kapa

tshehlana le botsho. Wa

lelapa la Bakoena ba

Modibedi. Ya tsoalang

Thokoa.

Ho tsoa ho

mmala o joalo

Thokoa.

MATLA M Ya tsoaloang lelapeng le

fokolang haholo la bofume

ebile ho na le tebello ya hore

o tla fetola maemo a joalo.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Ramatla. Mmamatla.

MATLAKALA N Ya hlahileng qetellong ya

Hwetla (Hoetla) kapa

qalong ya Mariha nakong eo

difate di qalang ho hloboha

kapa ho foforeha mahlaku a

tsona. Ya rehelletsoeng ka

motho ya hlahileng ka nako

eo (Hwetla) ya selemo

Ho tsoa ho

mahlaku a

difate


MATLALA M Ya tsoaloang ke lelapa la

ditsebi tsa nama tse bonojana

tse hlokang masapo.

Ho tsoa ho

dinama tse

joalo


MATSEBA M Ya tsoaloang lelapeng la

batho ba maiphihlelo kapa

ditsebi; wa lelapa la

boramahlale.

Ho tsoa ho

leetsi "tseba".

Tsebo, Ntsebeng,

Mmatsebo.

32

MATSELA M Wa ditloaelo tsa ho tshela

madiboho ho ya mafatsheng

amang; wa mekgoa ya ho

tshela dinoka ho ya mosoung

omong.

Ho tsoa ho

leetsi "tshela"

Mmamatshela

MATSELISO N Ya hlahileng ka mora lefu la

ngoanabo; eo tsoalo ya hae

eleng ho kgothatsa Batswadi

ba hae ba neng ba le

mahlokong kapa

mahlomoleng.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshedisa".

Tseliso, Tshediso,

Ntshediseng, Tshidi,

Tsili.

MATSHEDISO N Ya hlahileng ka mora lefu la




mahlokong kapa

mahlomoleng.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshedisa".

Tseliso, Tshediso,

Ntshediseng, Tshidi,

Tsili.

MATSHELA M Wa ditloaelo tsa ho tshela

madiboho ho ya mafatsheng

amang; wa mekgoa ya ho

tshela dinoka ho ya mosoung

omong.

Ho tsoa ho

leetsi "tshela"

Mmamatshela

MATSIE N Wa lelapa la bakodi ba

marutle; eo habo ho neng ho

pheloa ka ho kola marutle

kapa mofuta wa

diphoofotsoana tse joalo.

Ho tsoa ho

phoofotsoana

"tsie".

Letsie, Matsieng.

MATSIU N Wa lelapa la batho ba

tsamayang hara masiu; wa

ditloaelo tsa mafifi kapa hara

kgitla.

Ho tsoa ho

lentsoe

"bosiu".

Tsiu, Tshiu.

MATSOETLANE M ?? ?? Ha ho mabitso kamano

MATUMELO N Wa lelapa la bodumedi; ya

dumelang setsong kapa

moetlong o itseng wa lelapa.

Ya ananeloang ke lelapa

lohle tlhahong ya hae; eo ho

dumeloang hore ke wa llapa.

Ho tsoa ho

leetsi

"dumela".

Ntumeleng, Tumelo

MAUTSOE M Ya dulang le batswadi bao

eseng ba hae; ya nkiloeng

lelapeng leleng ho hodisoa

ke bao eseng ba leloko. Ya

utsoang kapa ya utsoitsoeng.

Ho tsoa ho

leetsi "utsoa".


MESO M,

N

Ya tsoetsoeng heseng haholo

ka madungoadungoane; ya

hlahileng ka matjeje.

Ho tsoa ho

lentsoe le joalo


METSING M Wa leloko la Bakoena. ?? ?? ??

MMABOHLALE N Eo ho neng ho nahanoa hore




Ho tsoa ho

leetsi 'hlalefa".


Ramahlale, Hlalefang.

MMADIEPETSANE N ?? ?? ??

MMADIPHEKO N Ya tlisang phodiso lapeng

kapa sechabeng sa habo; eo

tlhaho ya hae e tlang ho oka

Ho tsoa ho

leetsi

"phekola".

Pheko, Phekolo

33

pelo tse hlomohileng tsa

lelapa le sechaba.

MMADIPHOLO N Wa lelapa la baruwi ba

dikgomo tse tona tse

faotsoeng; eo ntatae kapa

motsoadi wa hae eneng e le

morui wa ditjepa tse joalo.

Ho tsoa ho

seruuwa se

joalo

Pholo, Radipholo

MMADITHEKO N ?? ?? ??

MMAKAHLOLO N Ya hlahileng nakong eo






Ho tsoa ho

leetsi "ahlola".

Mmamoahlodi,

Kahlolo.

MMAKGOTSO N Eo boteng ba hae bo tlisang





Ho tsoa ho

lebitso

"kgotso"

Rakgotso

MMALEFU N Eo ha a qeta ho tsoaloa kapa

ho hlaha ho bileng le

mokgohlane lapeng labo; eo

pelehong ya hae ho

hlokahetseng emong wa

leloko.

Ho tsoa ho

lebitso lefu

Lefu

MMALEHLOA N Ya hlahileng nakong eo

lehloa le neng le kgethehile;

ya tsotsoeng nakong eo ho

neng ho na lehloa.

Ho tsoa ho

lebitso "lehloa"


MMALEHLOHONO

LO

N Ya hlahileng ka nako e

nepahetseng mme tsohle di

le teng; Ya hlahetseng

sebakeng se nepahetseng

mme a fumane lerato ho tsoa

ho bohle.

Ho tsoa ho

lehlalosi le

joalo

Lehlohonolo,

Tlhohonolofatso.

MMALONYA N Ya pelo e mpe; ya hlokang

mohau; ya senang setsoalle.

Ho tsoa ho

lehlalosi

"lonya".

Ralonya.

MMAMADIELA N Ya tsoalang Madiela ebile a

nyetsoe Bakoeneng ba ha

Modibedi lapeng la Chitja.

Ho tsoa ho

leetsi "diela"

Madiela.

MMAMOAHLODI N Ya hlahileng nakong eo






Ho tsoa ho

leetsi "ahlola".

Mmakahlolo, Kahlolo.

MMAMOHATO N Wa lelapa la Borena la

Bakoena; ya tsoalang

Mohato. ??

Ho tsoa ho

leetsi "hata".

Mohato

MMAMOKETE N Ya hlahileng nakong eo ho




Ho tsoa ho

leetsi "keteka"

Mokete, Keteko

34

leholo.

MMAMORENA N Ya tsoalang marena kapa

morena; eo eleng mme wa

morena; wa lelapa la

boreneng.

Ho tsoa ho

leetsi "rena".

Morena.

MMAMOSOEU N Ya tsoetsoeng a na le

ponahalo e hlakileng haholo

ya tshobotsi; e mosweu ka

mmala wa letlalo.

Ho tsoa ho

lehlalosi le

joalo

Ramosoeu,

MmaTsoeute,

Mmamosweu.

MMAMPAI N Ya tsoalong lapeng la

Bataung; ya tsoaloang ke

Mpai kapa Rampai.

?? Rampai, Mpai.

MMAMPHOKO N Ya tsoaloang lapeng la

Bakoena ba ha Modibedi; ya

tsoaloang ke Mphooko. ??

Ho tsoa ho

lebitso la

leloko

Mphoko, Mphhoko.

MMANEO N Ya tsoalang Neo; ya nang le

tsebo ya ho etsa dintho tse

itseng ka tlhaho ntle le ho

rupelloa kapa ho rutoa.

Ho tsoa ho

leetsi "neha"

kapa "nea".

Neo, Keneiloe,

Reneiloe

MMANKETU N ?? ?? ??

MMANTOA N Ya hlahileng nakong eo ho

neng ho loanoa kapa ho na le

ntoa; ya ratang ntoa kapa ho

loana.

Ho tsoa ho

lereo "ntoa"

kapa leetsi

"loana".

Rantoa, Moloantoa,

Ntoahae

MMAPASEKA N Ya hlahileng ka letsatsi la

lelomolo leo eleng la

leshome le metso e mene

kgoeding ya Mmesa ho ya ka

buka ya bibele ya Eksoda.

Ho tsoa ho

lelomolo la

BaIsraele

Paseka

MMAPHAMOLO M Ya nkileng tsa babang ka

dikgoka; ya hapang ka

mahahapa ntle le tumellano;

ya nkang ka tsela e mpe

haholo.

Ho tsoa ho

leetsi

"phamola".

Phamolo, Phamotse.

MMARONA N Mma bohle; motsoadi wa

mang kapa mang; eo re

llelang ho yana bohle.

Ho tsoa ho

seemedi kapa

leemedi "rona"


MMASECHABA N Ya tlang ho hlokomela

sechaba sa habo; eo sechaba

kaofela se tla mo rata; ya

emelang leloko la habo.

Ho tsoa ho

lereo "sechaba"

Sechaba

MMASELLO N Ya hlahileng nakong eo ho




hae.

Ho tsoa ho

leetsi "lla"

Sello, Dillo, Seboko

MMASELOMO N Ya hlahetseng motseng wa

dilomo; eo batsoadi ba hae

eleng baahi ba motse o nang

le dilomo

Ho tsoa ho

sebaka se

joalo.

Selomo

35

MMATAETSO N Ya tsoaloang ke batswadi ba

barumuwa; ya rongwang ka

ho fetisa molaetsa ho tloha

ho morena ho ya sechabeng;

ya fetisang molaetsa ho tloha

ho monga hae ho ya ho

sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi "laetsa"

Taetso.

MMATAHLEHO N Ya hlahetseng sebakeng seo

eseng sa habo; ya

tsoaletsoeng motseng omong

ntle le wa habo. Ya phelang

lefatsheng leleng leo eseng

la habo. Ya tsoalang

Tahleho.

Ho tsoa ho

leetsi

"lahleha".

Molahlehi, Tahleho.

MMATSELENG N Ya hlahetseng leetong

nakong eo batsoadi ba hae ba

neng ba leba sebakeng

seseng; ya tsoetsoeng

nakong eo ho neng ho etoa.

Ho tsoa ho

lebitso "tsela".

Tselane, Ratseleng.

MMATSHIU N Wa lelapa la batho ba



kgitla.

Ho tsoa ho

lentsoe

"bosiu".

Tsiu, Matsiu, Tshiu.

MMATSOEUTE N Ya tsoetsoeng a na le



mmala wa letlalo.

Ho tsoa ho

lehlalosi

"tsoeu".

Ramosoeu,

Mmamosoeu,

Mmamosweu.

MMEMME N Ya tsoetsoeng hara

bashanyana feela; ngoanana

a le mong hara bashemane.

Ho tsoa ho

lereo "Mme"

kapa "Mama".

Nnana.

MMOLEDI M Ya tsoaloang lapeng la

baruti; ya fanang ka thero ya

lentsoe la Modimo; ya buang

haholo.

Ho tsoa ho

leetsi "bolela"


MMUSA M Ya tla busa naha; eo ho

nahanoang hore e tla ba

morena kapa mmusi. Ya

tsoaloang ke Mmammusa,

Bakoeng ba ha Modibedi,

lapeng la Chitja.

Ho tsoa ho

leetsi "busa".

Mmuso, Puso, Molaodi

MOAHLODI M Ya hlahileng nakong eo






Ho tsoa ho

leetsi "ahlola".

Mmakahlolo,

Mmamoahlodi,

Kahlolo.

MOALOSI M Wa lelapa la batho ba

mehlape; ya shebanang le

diphoofolo haholo tsa

diruuwa; ya alosang.

Ho tsoa ho

leetsi "alosa".

Modise, Modisana

MOCHOCHOKO M ?? ?? ??

MOCHOCHONONO M Ya tsoetsoeng hoseng

nakong eo ho neng ho

bonahala naledi e joalo.

Ho tsoa ho

lebitso la

naledi a joalo.


36

MODISA M Wa lelapa la batho ba




Ho tsoa ho

leetsi "disa".

Moalosi

MODISE M Wa lelapa la batho ba




Ho tsoa ho

leetsi "disa".

Moalosi

MODUPI M Ya hlahileng nakong eo ho

neng ho na pula e ngata ya

matsatsi a mangata.

Ho tsoa ho

pula e joalo

Mmamodupi

MODUWANE M Wa lelapa la baroalli le

baremi ba difate tsa mofuta o

joalo.

Ho tsoa ho

sefate sa

moduwane


MOEKETSI M Ya atisang bongata ba bana



boteng ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "eketsa".

Kekeletso, Keketso

MOELETSI M Ya tlang ho fana ka maele le

dikeletso lapeng labo; ya tla

eletsa sechaba le lelapa labo.

Ho tsoa ho

leetsi "eletsa"

Keletso, Mmakeletso,

Mmamoeletsi.

MOETI M Ya hlahetseng sebakeng seo


chaketse ho sona; ya

tsoalloang moo batsoadi ba

hae ba etetseng teng. Wa

lelapa la bajaki.

Ho tsoa ho

leetsi "eta"

Nketeleng

MOFEREFERE M Ya hlahileng nakong eo ho

neng ho na le diqhoebeshano

tsa lelapa; eo ha a tsoaloa ho

neng ho na le diqabang tsa

lelapa.

Ho tsoa ho

leetsi

"ferekanya"


MOFOKENG M ?? ?? ??

MOHALE M Wa lelapa la ba hlolang ntoa;

ya tsoaloang ho bahlodi le

batshereletsi ba lelapa kapa

sechaba.

Ho tsoa ho

lereo le joalo

Mmamohale.

MOHAPELOA M Eo mmae a nyetsoeng a na le

ena; eo monna mmae a mo

ratileng le ha e se ngoana wa

hae; ya nkelletsoeng le

mmae kapa motsoadi eo

eseng wa hae wa madi.

Ho tsoa ho

leetsi

"hapella".

Mohapi

MOHAPI M Wa lelapa la batho ba nkang

tsa batho babang ka matla

kapa ka sheshe; ya loanang

ho fumana seo a se batlang.

Ho tsoa ho

leetsi "hapa"

Mmamohapi

MOHATO M Wa lelapa la Borena la

Bakoena??

Ho tsoa ho

leetsi "hata".

Mmamohato.

MOHAU M Eo tsoalo ya hae e neng e na

le kutloelo bohloko; eo

mmae a neng a bontshoa

mosa pele a hlaha.

Ho tsoa ho

leetsi "hauha".

Mmamohau.

MOHLABANE M Wa lelapa la ba hlolang ntoa;

ya tsoaloang ho bahlodi le

Ho tsoa ho

lereo le joalo

Mmamohale, Mohapi.

37

batshereletsi ba lelapa kapa

sechaba.

MOHLALEFI M Eo ho neng ho nahanoa hore




Ho tsoa ho

leetsi 'hlalefa".


Hlalefang, Mmabohlale.

MOHLAODI M Wa lelapa la dihwai kapa

balemi ba mobu; ya

tsoaloang lelapeng la temo

ya masimo le dijalo.

Ho tsoa ho

leetsi "hlaola".

Mmamohlaodi

MOHLAOLI M Wa lelapa la dihwai kapa

balemi ba mobu; ya

tsoaloang lelapeng la temo

ya masimo le dijalo.

Ho tsoa ho

leetsi "hlaola".

Mmamohlaoli

MOHLODI M Ya tsoetsoeng ka mora hore

lelapa kapa sechaba se hape

ntoa e kgolo; ya hlahileng ka

mora phomello ya sechaba

kapa lelapa.

Ho tsoa ho

leetsi "hlola".

Mmatlholo, Tlholo,

Mmamohlodi.

MOHLOMI M Ya tsoaloang lapeng la

borena ba Bakoena??Wa

pele ho etsa dintho.

Ho tsoa ho

leetsi "hloma"

Mmamohlomi

MOHLOPHEHI M Wa lelapa la mafutsana; ya

tsoaloang ke lelapa le

futsanehilng kapa le

hlokang; ya hlahetseng

lelapeng la ba dikojoana di

mahetleng.

Ho tsoa ho

leetsi

"hlopheha".

Mmamohlophehi,

Tlhopheho,

Mmatlhopheho.

MOHLOUOA M,

N

Ya sa ratoeng ka mora tsoalo

ya hae; eo lelapa le sechaba

se sa mo ananeleng hantle;

ya kgesoang kapa ya

kgetholloang sechabeng.

Ho tsoa ho

leetsi "hloya".

Mohanuwa, Seeiso

MOHLOUWA M,

N

Ya sa ratoeng ka mora tsoalo

ya hae; eo lelapa le sechaba

se sa mo ananeleng hantle;

ya kgesoang kapa ya

kgetholloang sechabeng.

Ho tsoa ho

leetsi "hloya".

Mohanuoa, Seeiso

MOIPONE N Ya nang le tshobotsi ya

emong wa batsoadi ba hae;

ya tshoanang le emong wa

ba lelapa haholo; ya nang le

diketso le ditloaelo tsa

emong wa ba lelapa.

Ho tsoa ho

leetsi "ipona".

Seipone, Mponeng

MOJABENG N Ya dulang a otloa kapa a

tetekoa ke bohle; ya

nathoang kapa shapuwang ke

babang.

Ho tsoa ho

leetsi "jabela".

Ntetekeng

MOJAKI M Ya hlahetseng sebakeng seo

eseng sa habo; ya hlahetseng

lefatsheng la badichaba kapa

naheng eo eseng ya habo.

Ho tsoa ho

leetsi "jaka"

Mmamojaki

MOJALEFA M Eo eleng yena a tla fumana

mafa a batsoadi ba hae;

mokgethoa ya tlang ho ja

Ho tsoa ho

lereo le joalo

Mmamojalefa.

38

menono ya lelapa.

MOJARI M Ya sebetsang ka boima

haholo hofeta bana babo; eo

batswadi ba hae ba nang le

tshepo ya hore o tla ba jara

kapa ho ba thusa mathateng

ao ba leng ho ona.

Ho tsoa ho

leetsi "jara"

Majara

MOJELA M Wa lelapa le nkeleng babang

tsa bona; ya tsoalong ke ba

lelapa le jellang babang.

Ho tsoa ho

leetsi "jella".

Mmamojela

MOKADI M ?? ?? ??

MOKEBE M ?? ?? ??

MOKETE M Ya hlahileng nakong eo ho




leholo.

Ho tsoa ho

leetsi "keteka"

Mmamokete, Keteko

MOKGATLA M ?? ?? ??

MOKGESI M Wa lelapa la Bakgesolli; ya

etsang dintho ka ho kgetha

kapa ho kgesolla; wa

ditloaelo tse sa tshoaneng le

tsa malapa amang.

Ho tsoa ho

leetsi "kgesa"

Mmamokgesi,

Mokgethi

MOKGETHI M Ya tsoaloang lelapeng la

Bakgethi; ya etsang dintho

ka ho kgetha kapa ho

kgesolla.

Ho tsoa ho

leetsi "kgetha".

Mmamokgethi,


Kgethisa, Makgetha.

MOKGINI M Ya tsoaloang lapeng la ba

emisang motsamao wa

dintho; ya emisang

sepalangoang se tsamayang

Ho tsoa ho

leetsi "kgina".

Mmamokgini.

MOKGOTSI M Ya tsoaloang lelapeng la

batho ba setsoalle kapa ba

ahang botsoalle; ya nang le

dikamano tse ntle le malapa

amang kapa sechaba ka

kakaretso.

Ho tsoa ho

lereo le joalo

Kgotsi.

MOKHACHANE M Ya tsoaloang ke Peete ebile e

le ngoanabo Libe (Dibe); eo

ngoana wa hae emong eleng

Moshoeshoe, mothei wa

sechaba sa Basotho

Ho tsoa ho "ya

immeng kapa

ya emereng"

Ramokhachane

MOKHEHLE M Ya busang ka ho

kgehlepetsa; wa ditloaelo tsa

bakgehlepetsi; ya tsamaisang

lelapa ka lere la tshepe.

Ho tsoa ho

leetsi

"kgehlepetsa".


MOKHELE M ?? ?? ??

MOKHESI M Wa lelapa la Bakgesolli; ya

etsang dintho ka ho kgetha

kapa ho kgesolla; wa

ditloaelo tse sa tshoaneng le

tsa malapa amang.

Ho tsoa ho

leetsi "kgesa"

Mmamokhesi,

Mokhethi

39

MOKHETHI M Ya tsoaloang lelapeng la

Bakgethi; ya etsang dintho

ka ho kgetha kapa ho

kgesolla. Ya etsang dintho

ka ho ikgantsha.

Ho tsoa ho

leetsi "khetha".

Mmamokhethi,

Makhetha, Nkhetheng,

Khethisa, Makhetha.

MOKHINI M Ya tsoaloang lapeng la ba

emisang motsamao wa

dintho; ya emisang

sepalangoang se tsamayang

Ho tsoa ho

leetsi "khina".

Mmamokhini.

MOKHOBI M Ya tsoaloang ke ba lelapa la

Bakhobi; ya sebetsang ka

letsopa, tshepe kapa patsi ho

betla setshoantsho kapa

sebopeho se itseng.

Ho tsoa ho

leetsi "khoba

(kgoba)".

Mmamokhobi.

MOKHOTHU M ?? ?? ??

MOKODUMELA M Wa lelapa la Bakodumedi;

ya tsamayang a nyamela; eo

ka nako tseding a sa

bonahaleng motseng kapa

lapeng; ya bang sio ka nako

e telele a boele a hlahe hape

ka mora nako.

Ho tsoa ho

leetsi

"kodumela".


MOKOENA M Wa morabe kapa leloko la

Basotho o tsebahalang

haholo ka borena le ketapele

ya tsamaiso ya borena; ya

anang sehahabi "Koena".

Ho tsoa ho

sehahabi se

joalo

Koena, Rakoena,

Mmamokoena,

Mmakoena.

MOKONE M Wa lelapa la batho ba

sebetsanang le ho fedisa

dibupuwa seka popane tse

bonahalang haholo dijalong,

masimong. Wa semelo sa

morabe wa Matebele.

Ho tsoa ho

phoofotsoana e

joalo le morabe

wa Bakone.


MOKORO M ?? ?? ??

MOKOTEDI M Wa lelapa la Bakoena ba ka

sehlohlolong boreneng na

sechaba sa Basotho. ??

Ho tsoa ho

leetsi "kotela".

Kotelo, Mmakotelo

MOKOTJO M ?? ?? ??

MOKOTO M Ya tsoaloang lapeng la barui

ba dintja tse ngata; eo

batsoadi ba hae eleng barati

ba dintja

Ho tsoa ho

lebitso

"mokoto".

Mmamokoto.

MOKUBUNG M Ya tsoaloang ke ba anang

phoofolo kubu; wa leloko la

phoofolo ya metsing e

bitsoang ka lebitso le joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo ya

metsing e

bitsoang

"kubu".

Mmamokubung.

MOKUTU M Ya tsoetsoeng nakong ya

moferefere le lerata; ya

hlahileng nakong eo ho neng

ho loanoa ebile ho na le

diqabang.

Ho tsoa ho

leetsi

"kututsa".

Mmamokutu,

Ramokutu

40

MOLAHLEHI M Ya hlahetseng sebakeng seo

eseng sa habo; ya




la habo. Ya phelang ntle le

bahabo.

Ho tsoa ho

leetsi

"lahleha".

MmaMolahlehi,

Tahleho, Mmatahleho.

MOLAHLUOA M,

N

Ya hlahetseng sebakeng seo

eseng sa habo; ya





bahabo.

Ho tsoa ho

leetsi "lahloa

kapa lahla".

MmaMolahlehi,

Tahleho, Mmatahleho,

Molahlehi, Molahluoa,

Ntahleng

MOLAHLUWA M,

N

Ya hlahetseng sebakeng seo

eseng sa habo; ya





bahabo.

Ho tsoa ho

leetsi "lahloa

kapa lahla".

MmaMolahlehi,


Molahlehi, Molahluoa,

Ntahleng

MOLAODI M Wa lelapa la batho ba ka

sehlohlolong ka boemo; ya

etellang pele tsamaiso ya

lelapa kapa sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi "laola".

Mmamolaodi, Taolo.

MOLAPO M Wa lelapa la boreneng. ?? Ho tsoa ho

lebitso leleng

la noka

"molatsoana

kapa molap".

Mmamolapo.

MOLATEDI M Ya tsoaloang ke lelapa la ba

amarelang moetlo le setso sa

Basotho; ya ikamahanyang

le tsamaiso ya borena ba

Basotho le marena a teng.

Ho tsoa ho

leetsi "latela".

Mmamolatedi, Tatelo

MOLATELI M Ya tsoaloang ke lelapa la ba





Ho tsoa ho

leetsi "latela".

Mmamolateli, Tatelo

MOLATO M Ya hlahileng ka ntle ho

lenyalo; ya tlisitsoeng lapeng

la ba sentseng mmae; eo

mmae a ileng a ima pele a

nyalana le ntatae.

Ho tsoa ho

boemo bo joalo

Melato, Mmamolato.

MOLEBATSI M Ya tsoaloang ke bathetsi

kapa bajalletsi; ya tsoaloang

ke moqhekanyetsi kapa

motho ya lebatsang ka

diketso le dipuo tse bohlale.

Ho tsoa ho

leetsi "lebatsa".

Tebatso,

Mmamolebatsi.

MOLEFE M Ya tsoaloang lapeng la ba

fanang ka tefo ho ba ba

sebeletsang; ya lefang

basebeletsi; ya fanang ka

moputso joalo ka

Ho tsoa ho

leetsi "lefa".


Malefetsane,

Mmamolefe.

41

ramosebetsi.

MOLEFI M Ya tsoaloang ke ba

sebetsang ka chelete; eo

mosebetsi wa hae eleng ho

putsa kapa ho fapanyeletsana

ka manyane; wa

makgekgeba a mangata.

Ho tsoa ho

leetsi "lefa".


Malefetsane,

Mmamolefe.

MOLEKANE M Ya tsoaloang ke batho kapa

batsoadi ba dikamano tse

tebileng tsa lerato; ya

tsaoloang ke batho ba nang

le tumelo ya lenyalo le

otlolohileng; ya tsoaloang ke

batho ba nang le setsoalle se

seholo.

Ho tsoa ho

lehlalosi

'lekana" le

polelo "ya

lekaneng nna".


MOLEKO M Ya hlahileng nakong ya




Ho tsoa ho

leetsi "leka"

Teko, Mmateko,

Ntekeng

MOLEKODI M Ya hlahileng nakong eo


shebana (lekola) le sebaka se

secha sa bodulo; ya

tsoaloang ke bao mosebetsi

wa bona eleng balekodi kapa

babatli ba tokafalo ya ntho e

itseng

Ho tsoa ho

leetsi "lekola"

Mmatekolo, Ntekoleng,

Teko, Mmateko

MOLELEKENG N Ya hlahileng nakong eo


tebeloa motseng kapa

sebakeng seo ba neng ba

ahile ho sona; ya lelekoang

bodulong boo a dulang ho

bona.

Ho tsoa ho

leetsi "leleka".

Ntelekeng, Molelekoa

MOLELEKI M Ya tsoaloang ke batho ba

tebelang (baleleki) batho

babang tulong tsa bona ka

mahahapa; ya ntshang

emong kapa babang matlung

kapa motseng moo ba dulang

teng.

Ho tsoa ho

leetsi "leleka".

Mmamoleleki,

Ntelekeng. Molelekeng,

Molelekoa.

MOLELEKOA M Ya hlahileng nakong eo






bona.

Ho tsoa ho

leetsi "leleka".

Ntelekeng, Molelekeng.

MOLELI M Ya tsoaloang lapeng la

baruti; ya fanang ka thero ya

lentsoe la Modimo; ya buang

haholo.

Ho tsoa ho

leetsi "bolela"


42

MOLEMO M Eo boteng ba hae bo tla

thusang lelapa le sechaba

haholo; ya tsoaletsoeng ho

thusa sechaba le ho se eletsa.

Ya diketso tse ntle.

Ho tsoa ho

lehlalosi le

joalo

Mmamolemo.

MOLEPE M Wa lelapa la batsumi ba

dinonyana tse joalo; ya

hlahetseng motseng kapa


dinonyana tse joalo

Ho tsoa ho

nonyana ya

lebitso le joalo.

Ramoleme,

Mmamolepe.

MOLETSANE M Wa leloko la Bataung. ?? ?? ??

MOLISE M Wa lelapa la batho ba




Ho tsoa ho

leetsi "disa".

Moalosi

MOLOANTOA M Wa lelapa la bahale ba

tshireletsang lelapa kapa

sechaba ntoeng; ya loanang

ntoa ya kgumamela.

Ho tsoa ho

mareo "ntoa le

moloani".

Mmantoa, Rantoa,

Ntoahae

MOLOI M Wa leloko la Makholokoe

ebile a ana (di)kgala. ??

?? ??

MOLUOANE M Wa lelapa la baroalli le

baremi ba difate tsa mofuta o

joalo.

Ho tsoa ho

sefate sa

moluoane


MOLUPI M Ya hlahileng nakong eo ho

neng ho na pula e ngata ya

matsatsi a mangata.

Ho tsoa ho

pula e joalo

Mmamolupi

MONAMODI M Wa lelapa le kenang

dipakeng tsa batho ba

loantshanang; ya namolang

batho ba qoaketsanang kapa

ha sa isaneng mmoho.

Ho tsoa ho

leetsi

"namola".

Mmamonamodi

MONARENG M Ya tsoaloang ke ba anang

nare; wa semelo sa ba

ipitsang ka phoofolo e joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo

"nare".

Mmanare, Nare.

MONGALO M Ya tlohang sebakeng ka

lebaka la ho se kgotsofale;

ya balehileng lebollong pele

a qeta kapa a phetha polotso.

Ho tsoa ho

leetsi "ngala".

Mongadi,

Mmamongalo.

MONKOE M Ya anang nkoe; ya

ikamahanyang le phoofolo e

joalo ho ya ka seboko sa hae.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo

Nkoe, Mmamonkoe.

MONNANA M Wa lelapa la batho ba

bakgutshoanyane; ya

tsoaloang ke batho ba mmele

o monyane.

Ho tsoa ho

lebitso

"monna".

Ramonne.

MONYAKA M Ya tlisitseng thabo le

motlotlo lapeng; eo ho neng

ho nyakalletsoe haholo ha a

hlaha kapa a tsoaloa. Ya

thabetsoeng haholo.

Ho tsoa ho

leetsi

"nyakalla".

Nyakallo, Nyakallang.

MONYANE M Wa lelapa la batho ba

bakgutshoanyane; ya

tsoaloang ke batho ba mmele

o monyane.

Ho tsoa ho

lebitso

"nyane".

Mmamonyane

43

MONYATSI M Ya tsoaloang ke batho ba

halalang babang; wa lelapa

la ba nyatsang batho ho ya

ka maemo a bona.

Ho tsoa ho

leetsi "nyatsa".

Lenyatso,

Mmamonyatsi

MONYOKOLO M ?? ?? ??

MOOALE M Ya falletseng ho ya naheng

enngwe eo eseng ya habo

mme bophelo ba hae ba

senyeha naheng eo;

mosenyehi naheng ya

badichaba.

Ho tsoa ho

polelo "ho wa

le (kwa)".

Mmamooale,Mowale,

Mwale.

MOOKGO N Eo ho neng ho lluwa ha a





tsoaloa hoa hae.

Ho tsoa ho

lebitso

"Mookgo"

Dikeledi, Dikgapha

MOOKI N Ya tsoaloang lelapeng la

batho ba hlokomelang

bakudi; ya okang bababi

kapa ba kulang.

Ho tsoa ho

leetsi 'oka".

Mmamooki

MOPEDI M Ya tsoaloang borenegn ba

Basotho ba Bakoena.??

?? ??

MOPELI M Ya tsoaloang borenegn ba

Basotho ba Bakoena.??

?? ??

MOQEKI M Wa lelapa le phelang ka ho

fuwa; ya fumanang seo a se

batlang ka ho qekisa.

Ho tsoa ho

leetsi "qeka".

Mmamoqeki.

MOQHAKA M Wa lelapa la batho ba

kenyang mekgabiso ya

mmele le hloho joalo ka

manyetse, ditjobo, sekola le

mekgabiso emeng.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo


MORE M ?? ?? ??

MOROBE M ?? ?? ??

MORORISI M Ya tsoalong ke lelapa le

nang le tumelo e kgolo ebile

ba bua mantsoe le dipina tse

phahamisang Modimo; wa

lelapa la badumedi. Ya

tsaoloang ho barorisi ba

morena. Ya tlang ho

babatsoa.

Ho tsoa ho

leetsi "rorisa".

Mmathoriso,

Nthoriseng.

MORUI M Ya tsoaloang lelapeng la

thuo ya diphoofolo, haholo

diruuwa tse ngata; ya nang le

matlotlo a dichelete le

mehlape ya diphoofolo

Ho tsoa ho

leetsi "rua".

Thuo, Mmamorui.

MOSA M Ya tsoalong ke Mmamosa:

eo ho nahanoang hore o tla

ba le khauhelo le pelo e

bonolo. Ya hlokang bosoto

kapa bosoro. Ya hlokang

lonya.

Ho tsoa ho

lehlalosi le

joalo

Mmamosa, Ramosa.

44

MOSALA M Ya setseng motseng nakong

eo ho neng ho falloa ho uwa

motse mocha. Ya sa batleng

diphetoho.

Ho tsoa ho

leetsi "sala".

Mmamosala

MOSALAMI M Eo ntatae a neng a latelletse

mmae nako e telele haholo a

mo fereha kapa a mo rata.

Ho tsoa ho

leetsi "salama".

Salama, Ntshalameng,

Mmatshalamo.

MOSALASUPING M Wa naha kapa motse wa

mahoko: ya tsoaletsoeng

motseng o atileng ka masupi

kapa mahoko.

Ho tsoa ho

mabitso

"mosala le

lesupi".

Suping

MOSEBI M Wa ditloaelo tsa lelapa le

utsoang; ya senyetsang batho

babang. Wa ditloelo tse

buang ka batho babang

Ho tsoa ho

leetsi "seba".

Mmamosebi, Disebo.

MOSENODI M Ya hlahisang tse patehileng;

ya behang pontsheng kapa

pepeneneng; ya hlahisang

patuwe kapa pinyane; eo

eleng sesupo sa nnete.

Ho tsoa ho

leetsi "senola".

Tsenolo, Tshenolo,

Mmatshenolo.

MOSHE M Sothofatso ya lebitso la

senyesemane "Moses".

Ho tsoa ho

sothofatso ya

lentsoe la

senyesemane

"Moses".


MOSHEBI M Ya shebang kapa tadimang

ka ho makala ho hoholo; ya

leihlo (mahlo) a nchocho ha

a shebile ketsahalo e itseng.

Ho tsoa ho

leetsi "sheba".

Mmatjamela,

Ramoshebi, Nyaredi.

MOSHOESHOE M Mothei wa sechaba sa

Basotho eo lebitso la hae la

tlhaho eneng ele Lepoqo; ya

hlahetseng motseng wa

Menkoaneng seterekeng sa

Botha Bothe.

Ho tsoa ho

leetsi

"shoashoaila"

kapa lebitso

"moshoashoail

a".

Moshoeshoe.

MOSIA M Ya anang katse. ?? Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo


MOSISILI M ?? ?? ??

MOSITO M Ya etseditseng babang bobe;

ya foseditseng lelapa kapa ba

leloko; ya hlolehileng ho tsa

botle kapa se lebelletsoeng.

Ho tsoa ho

leetsi "sitoa".

Mmamosito, Tsito.

MOSOKODI M Ya tsoaloang lelapeng la

batsoadi ba neng ba hula ka

falese; eo lelapa labo le

fumanang seo ba se batlang

ka bothata. Eo holeng thata

ho thola seo a se batlang.

Ho tsoa ho

leetsi "sokola".

Mmatshokolo, Tsokolo,

Tshokolo.

MOSOLA M ?? ?? ??

MOSOLLOLI M ?? ?? ??

MOSOMI M Wa lelapa la utloisang

babang ka mantsoe a

bohloko; ya hlokofatsang

babang ka dipuo.

Ho tsoa ho

leetsi "soma".

Mmamosomi

45

MOSUOE M Ya tsoaloang lelapeng la

batho ba fanang ka thupello

e ikgathang; ya rutang

dithuto tsa moetlo le

ditloaelo tsa Basotho.

Ho tsoa ho

leetsi "suwa"

kapa "suoa".

Mmamosuwe,Mmamos

uoe.

MOSUWE M Ya tsoaloang lelapeng la

batho ba fanang ka thupello

e ikgathang; ya rutang

dithuto tsa moetlo le

ditloaelo tsa Basotho.

Ho tsoa ho

leetsi "suwa"

kapa "suoa".

Mmamosuwe,Mmamos

uoe.

MOTALE M ?? ?? Mmamotale

MOTAUNG M ?? ?? Mmamotaung, Ratau,

Tau, Taunyana,

Tautona, Tawana,

Taoana, Taukobong

MOTHEDI M ?? ?? Mmamothedi

MOTHEI M Wa lelapa la bathehi ba




pele

Ho tsoa ho

leetsi "thea".

Theo, Motheo,

Mmamothei,

Mmamotheo

MOTHIBI M Ya tsoaloang lelapeng la ba

thibang dira tse hlaselang

motse le sechaba; ya

tsoaloang lelapeng la ba

tshureletsang sechaba

kgahlanong le dira.

Ho tsoa ho

leetsi "thiba".

Mmamothibi.

MOTLALENTOA M Eo ha qeta ho tsoaloa ho

bileng le dintoa sechabeng

kapa lapeng labo; eo ha a

qeta ho hlaha ho neng ho na

le diqabang sechabeng kapa

lapeng. Ya ratang ntoa

haholo.

ho tsoa ho

mararetsi

"ntoa" mmoho

le "motla".

Motlalepula, Mmantoa,

Rantoa.

MOTLALEPULA M,

N

Ya tsoetsoeng nakong eo

pula eneng e na haholo; ya

hlahileng nakong ya dipula

tse kgolo tsa metloebelele.

Ho tsoa ho

leraretsi le

akgang

mantsoe

"motla" le

"pula".

Motlalentoa

MOTLATSI M Ya eketsang bongata ba bana

bao ba seng ba le teng; eo

tsaolo ya hae e eketsang

lethathama la bana ba

bashanyana bateng.

Ho tsoa ho

leetsi "tlatsa".

Nfanafuthi, Tlatsetso,

Mmatlatsetso.

MOTLOANG M Ya tsoseletsang lelapa ho

tloha qalong; ya ahang lelapa

labo bocha ho tloha motsong

wa lona.

Ho tloha ho

mothapo wa

sefate.

Mmamotloang.

MOTLOHI M Ya tlohang sebakeng seseng

ho ya ho seseng ka ho falla;

ya thotang motseng wa kgale

ho ya ho o mocha.

Ho tsoa ho

leetsi "tloha".

Mmamotlohi.

46

MOTLOTLEHI M Wa diketso tse ntle le

mekgoa e ratehang; ya

tsebang ho etsa tse ntle ho

feta mang kapa mang lapeng

labo; ya ratoang ka lebaka la

ho hlahisa tse ntle feela. Ya

hlomphehang haholo

sechabeng.

Ho tsoa ho

leetsi "tlotla".

Tlotla, Ntlotleng

MOTLOUNG M Ya anang tlou; wa morabe

wa Basotho ya

ikamahanyang le tlou.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo

Tlou, tloumkhola,

Marematlou.

MOTOBATSI M Wa morabe wa Basotho wa

leloko la Basia; ya anang

mosia kapa qoabi.

Ho tsoa ho

theneketso ya

Basia.??

??

MOTSAMAI M Ya hlahetseng tseleng

batsoadi ba hae ba le leetong

kapa tseleng. Ya dulang a

tsamaya kapa a eta; eo etlang

ho ba ya tseleng kapa ya

chakang.

Ho tsoa ho

leetsi

"tsamaya".

Mmamotsamai.

MOTSEKI M Ya tsoaloang ke batsoadi bao

ba neng ba loanela lelapa la

bona kgotla mme ba atleha;

ya loanelang ditokelo tsa

lelapa le sechaba sa habo.

Ho tsoa ho

leetsi "tseka".

Mmamotseki, Tseko,

Ntsekiseng, Motsekuoa.

MOTSEKUOA M Ya neng a tsekoa ke malapa

ka mora tlhaho ya hae; ya

batloang ke malapa a bo

mosadi mmoho le a bo

monna ka ho tsekisana.

Ho tsoa ho

leetsi

"tsekuwa".

Tsekom Ntsekiseng,

Motseki.

MOTSELISI N Eo tlhaho ya hae eleng se

kokobetsang bohloko boo

batsoadi ba hae ba kopaneng

le bona pejana; ya hlahileng

ka mora bohloko bo

utloiloeng ke batsoadi.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshedisa".

Tseliso, Tshediso,

Matshediso, Tshidi,

Tsili.

MOTSELISI N Eo tlhaho kapa tsoalo ya hae

e tlang ho kokobetsa

bohloko ba maikutlo a

tahlehelo ya lelapa; ya

tlisang mantsoe a kutloelo

bohloko ho lelapa le

lahlehetsoeng.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshedisa".

Matshediso, Matseliso,

Ntsediseng. Tseliso,

Tshediso, Tsili, Tshidi,

Retselisitsoe.

MOTSHEDISI M Eo tlhaho ya hae eleng se

kokobetsang bohloko boo

batsoadi ba hae ba kopaneng

le bona pejana; ya hlahileng

ka mora bohloko bo

utloiloeng ke batsoadi.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshedisa".

Tseliso, Tshediso,

Matshediso, Tshidi,

Tsili.

MOTSHEDISI N Eo tlhaho kapa tsoalo ya hae

e tlang ho kokobetsa

bohloko ba maikutlo a

tahlehelo ya lelapa; ya

tlisang mantsoe a kutloelo

bohloko ho lelapa le

Ho tsoa ho

leetsi

"tshedisa".

Matshediso, Matseliso,

Ntsediseng. Tseliso,

Tshediso, Tsili, Tshidi,

Retselisitsoe.

47

lahlehetsoeng.

MOTSHEKALLE M Wa batsoadi ba dibaka tsa

dithaba le matsoapo a

malelele; ya tsoaloang ke

baahi ba dikgohlong le

matsatsa a maholo.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshekalla:.

Mmamotshekalle.

MOTSHOARI M Eo a tlang ho ikarabella ho

poloko ya matlotlo le mafa a

lelapa. Ya tla shebana le ba

tlolang molao mme a ba

nkele kgotla bakeng sa

kahlolo.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshoara".

Mmamotshoari.

MOTSOARI M Eo a tlang ho ikarabella ho

poloko ya matlotlo le mafa a

lelapa. Ya tla shebana le ba

tlolang molao mme a ba

nkele kgotla bakeng sa

kahlolo.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshoara".

Mmamotshoari.

MOTSOENE M Wa morabe kapa leloko la

Basotho ya anang tsoene; ya


joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo

Mmatsoene.

MOTSOENENG M Wa morabe kapa leloko la

Basotho ya anang tsoene; ya


joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo

Mmatsoene.

MOTUMI M Ya tla tsebahala lefatshe ka

bophara; ya nang le setumo

sekgutlong seo a phelang ho

sona.

Ho tsoa ho

leetsi "tuma".

Setumo, Tumahole.

Mmamotumi,

Mmasetumo.

MOWALE M Ya falletseng ho ya naheng

enngwe eo eseng ya habo

mme bophelo ba hae ba

senyeha naheng eo;

mosenyehi naheng ya

badichaba.

Ho tsoa ho

polelo "ho wa

le (kwa)".

Mmamooale,Mowale,

Mwale.

MPAI M ?? ?? ??

MPAKELENG N Eo eleng sesupo sa hore

mmae le ntatae ba kgona ho

etsa ngoana; eo tshobotsi ya

hae leng setshoantsho sa

emong wa batsoadi ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "paka".

Paki, Bopaki, Mmapaki.

MPE M Ya hlokang tshobotsi e

kgahlisang; eo a seng motle

hakaalokalo.

Ho tsoa ho

lehlalosi "be".

Mmampe.

MPHAKISENG N Eo batsoadi ba hae ba mo

thotseng hanghang ha ba

qeta ho nyalana; ya hlahileng

ka potlako e kgolo..

Ho tsoa ho

leetsi

"phakisa".

Phakiso, Mmaphakiso

48

MPHEHISENG N Ya tsoaloang ke batsoadi ba

neng ba entse letsema kapa

mokete ebile ba memme

batho ho ba thusa ho apeha.

Ho tsoa ho

leetsi

"phehisa".

Seapehi.

MPHO N Eo tlhaho ya hae leng mpho

ho batsoadi ba hae; ya

fuweng ka lerato le leholo

ntle le tefiso.

Ho tsoa ho

leetsi "fa"

Mphonyana

MPHONYANA N Eo eleng lefahla le Mpho. Ho tsoa ho

leetsi "fa"

Mpho

MPITSENG N Wa lelapa le tsamayang

diboka tsa motse le tsa

lelapa; ya tsamayang

mekgatlo, dikopano le

mamuloana a sechaba kapa a

lelapa.

Ho tsoa ho

leetsi "bitsa"

Mmapitso, Dipitso,

Pitso.

MPOLOKENG N Ya ratoang haholo ke

batsoadi ebile ba boulela

haholo ka yena; ya

bolokehileng haholo ka baka

la lerato leo a le fumanang

batsoading kapa lelapeng la

bo

Ho tsoa ho

leetsi "boloka".

Poloko, Mmapoloko.

MPOTSENG N Eo ho sa tsebahaleng hantle

hore ebe ntatae ke mang; eo

mmae a neng a na le

bahlankana ba bangata.

Ho tsoa ho

leetsi "botsa".

Potso, Mmapotso,

Rampotseng

MPUSE N Ya hlahileng ka mora




Ho tsoa ho

leetsi

"buseletsa".

Puseletso, Pusetso,

Lebusetsa.

NAHA M Eo etla ba morena,

moetapele kapa molaodi wa

lefatshe kapa sebaka seo a

hlahetseng ho sona.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Mmanaha.

NAKEDI M Wa motse kapa sebaka se

tletseng diphoofolo tse joalo;

eo batsoadi ba hae e neng e

le batsumi ba phoofolo tse

joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo.

Mmanakedi

NAKELI M Wa motse kapa sebaka se

tletseng diphoofolo tse joalo;

eo batsoadi ba hae e neng e

le batsumi ba phoofolo tse

joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo.

Mmanakedi

NALA M Ya tsoetsoeng nakong eo

lelapa le neng le na le leruo

la tsohle tsa bophelo

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Mmanala.

NALEDI M,

N

Eo a tlang ho tsebahala le ho

tuma haholo ka ketso e

itseng; ya hlahileng bosiu ka

kgitla

Ho tsoa ho

lebitso le joalo


NAMANE M Ya tsoaloang ke lelapa la

badisa ba diphoofolo tse

joalo.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Mmanamane,

Ranamane.

49

NANA N Eo batsoadi ba hae ba mo

qekisang haholo; ya

tefisoang le ha a hodile.

Ho tsoa ho

lentsoe le

sebedisong ho

reneketsa

ngoana.


NAPO M ?? ?? ??

NARE M Ya tsoaloang ke batsumi ba

diphoofolo tse joalo; ya

anang nare kapa wa leloko la

Basotho la Banareng

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo.

Mmanare.

NCHABELENG N Eo e tla ba lesedi la lelapa

kapa sechaba sa habo; ya tla

tlosa sefifi kapa mahlomola

a mmae.

Ho tsoa ho

leetsi

"chabela".


NEO M Ya tsoalang ke Mmaneo; ya

nang le tsebo ya ho etsa

dintho tse itseng ka tlhaho

ntle le ho rupelloa kapa ho

rutoa.

Ho tsoa ho

leetsi "neha"

kapa "nea".

MaNeo, Keneiloe,

Reneiloe

NKADIMENG N Wa lelapa le neng le hloka le

se na tseo eleng la tsona; wa

lelapa le hlophehileng le

phelang ka ho adingoa

Ho tsoa ho

leetsi

"admima" kapa

"kadima".


NKESI M ?? ?? ??

NKETELENG N Ya hlahetseng tseleng; eo


fumaneng ha ba etele

sebakeng se itseng; ya sa

hlahelang lapeng empa a

hlahetse moo ho neng ho

chaketsoe teng.

Ho tsoa ho

leetsi "eta"

Mmaleeto, Leeto, Moeti

NKETU M ?? ?? Mmanketu

NKHETHENG N Ya tsoaloang lapeng la

Makhetha; ya tsoaloang

lapeng la Bakoena; ya

ratoang haholo ke sechaba le

lelapa.

Ho tsoa ho

leetsi "khetha".

Makhetha, Mokhethi,

Khethisa.

NKOEBE M ?? ?? ??

NKUTLOENG N Ya tlisang bommoho

lelapeng le sechabeng ha a

bua; eo puo le boteng ba hae

bo tlang ho fedisa dintoa le

dikgohlang sechabeng kapa

motseng wa habo; ya tla

lokisa diqabang tsa malapa.

Ho tsoa ho

leetsi

"utloana".

Kutloano,

Mmakutloano.

NNANA N Ya latelang bana ba

bashanyna habo; eo eleng

yena ngoanana feela lapeng

la bashanyana.

Ho tsoa ho

polelo "nna

ngoanana".


NNEHENG N Ya nang le tsebo ya ho etsa



rutoa. Ya neiloeng tsebo.

Ho tsoa ho

leetsi "neha"

kapa "nea".

MaNeo, Keneiloe,

Reneiloe

NOHA M Wa lelapa la batho ba

tsomanang le dihahabi tse

Ho tsoa ho

lebitso la


50

joalo; wa sebaka se tletseng

dihahabi tse joalo

sehahabi se

joalo.

NTAHLENG N Ya hlahetseng sebakeng seo

eseng sa habo; ya





bahabo.

Ho tsoa ho

leetsi

"lahleha".

MmaMolahlehi,


Molahlehi, Molahluwa

NTEBALENG N Ya lebaloang ha ho etsoa





Ho tsoa ho

leetsi "lebala".

Tebalo, Mmatebalo

NTEBOHENG N Eo ho bontshoang kananelo

nakong eo a hlahileng ka

yona; eo batsoadi ba hae ba

bontshitseng tlotla ha a

tsoaloa.

Ho tsoa ho

leetsi "leboha"

Relebohile, Teboho,

Nteboheleng.

NTEBOHENG N Eo batswadi ba hae ba






tsoaloa.

Ho tsoa ho

leetsi "leboha"

Lebohang. Teboho,

Mmateboho, Relebohile

NTEKANA N Wa lelapa la Bakoena ba ha

Modibedi; ya tsoaloang

Koeneng kapa ho Bakoena

ba ha Modibedi

Ho tsoa ho

lentsoe

"lekane" kapa

"lekana".


NTEKANE N Wa lelapa la Bakoena ba ha


Koeneng kapa ho Bakoena

ba ha Modibedi

Ho tsoa ho

lentsoe

"lekane" kapa

"lekana".


NTEKENG N Ya hlahileng nakong ya




Ho tsoa ho

leetsi "leka"

Teko, Mmateko,

Moleko

NTEKOLENG N Ya hlahileng nakong eo



secha sa bodulo; ya




itseng

Ho tsoa ho

leetsi "lekola"

Molekodi, Tekolo,

Teko, Mmateko,

Mmatekolo.

NTELEKENG N Ya hlahileng nakong eo






bona.

Ho tsoa ho

leetsi "leleka".

Ntelekeng, Moleleki,

Molelekeng.

51

NTETEKENG N Eo mmae a neng a dula a

otloa kapa a shapuwa

nakong ya kemaro kapa

bokgachane ba hae; ya

otloang ke bohle.

Ho tsoa ho

leetsi "teteka"


NTETELENG N Eo mmae a nkileng nako e

telele ho mo fumana; ya

nkileng nako e telele ho

imoloa ke natsoadi ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "letela"

Tetelo

NTHABELENG N Eo tsoalo ya hae e

hlahisitseng thabo e kgolo

lelapeng lohle; ya

ananetsoeng ke bohle ebile a

thabetsoe ke bohle ka mora

ho hlaha hoa hae.

Ho tsoa ho

leetsi "thaba"

Thabo, Thabiso,


Rethabile.

NTHABISENG N Eo ho neng ho nyakaletsoe

ha a hlaha; ya tla fana ka

motlolo kapa lethabo. Eo

tlhaho ya hae e tlisang

monyaka le motlotlo; ya tlo

thabisa lelapa le sechaba; eo

ho tlamehang ho bontsha

lethabo ha a le teng.

Ho tsoa ho

leetsi "thaba"

Bathabile, Thabo,

Thabiso, Thabang,

Nthabeleng, Rethabile.

NTHATI N Eo eleng moratuwa ho

batsoadi ba hae; eo leng

thatohatsi kapa ya tatoang

haholo ke lelapa; ya

tsoaloang ke baratani ba

baholo.

Ho tsoa ho

leetsi "rata"

kapa "nthata".

Lerato, Moratuwa,

Thato, Mmathato.

NTHOFEELA M Ya sa amaneng le diboko le

merabe e mengata motseng

moo a ahileng teng; ya sa

ikamahanyeng le ntho tse

ngata. Ya tsoaloang ke

MmaNthofeela.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Mmanthofeela

NTHORISENG N Ya tsoalong ke lelapa le






morena. Ya tlang ho

babatsoa.

Ho tsoa ho

leetsi "rorisa".

Mororisi, Mmathoriso.

NTHUPING M ?? ?? ??

NTHUSENG N Wa lelapa le neng le hloka

ebile le thusoa ke amang; ya

tsoaloang ke lelapa la

bafutsana kapa la

bakopakopa.

Ho tsoa ho

leetsi "thusa".

Thuso, Mmathuso.

NTIISA M Ya tsoaloang lelapeng la

dingaka kapa mathuela; eo

batsoadi ba hae ba

sebedisang dithakgisa

haholo ho tshireletsa lalapa

kgahlanong le boloi kapa

Ho tsoa ho

leetsi "tiisa".

Tiisetso, Mmantiisa.

52

meya e mebe.

NTJANTJA M,

N

Ya tsoaloang ka mora

ngoana ya shoeleng; eo

eleng seqoma; ya hlahileng

ka mora ho feta hoa

ngoanabo.

Ho tsoa ho

thehello ya

setso sa

Basotho kapa

moetlo o joalo.


NTLAILANE M Ya tsoaloang ke batsoadi ba

sa tsebeng ho bina; eo

batsoadi ba hae ba nang le

tloaelo ya manstoe a mabe

kapa ditlhapa.

Ho tsoa ho

leetsi "tlaila".


NTLOTLENG N Wa diketso tse ntle le






hlomphehang haholo.

Ho tsoa ho

leetsi "tlotla".

Tlotla, Motlotlehi.

NTOAHAE M Ya tsoetsoeng nakong eo ho

neng ho na le ntoa sechabeng

sa habo; ya hahileng nakong


loantshana.

Ho tsoa ho

leraretsi le

akgang

mantsoe "ntoa"

le "hae".

Moloantoa, Mmantoa.

NTSANE M ?? ?? ??

NTSEBENG N Ya tsoaloang lelapeng la



boramahlale le bahlalefi.

Ho tsoa ho

leetsi "tseba".

Matseba, Ntsebeng,

Mmatsebo.

NTSEKISENG N Ya tsoaloang ke batsoadi bao





Ho tsoa ho

leetsi "tseka".

Mmamotseki, Tseko,

Motseki.

NTSELISENG N Ya hlahileng ka mora lefu la




mahlokong kapa

mahlomoleng.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshedisa".

Tseliso, Tshediso,

Matseliso, Tshidi, Tsili.

NTSHALAMENG N Eo ntatae a neng a latelletse



Ho tsoa ho

leetsi "salama".

Salama, Tshalamo,

Mosalami.

NTSHEDISENG N Ya hlahileng ka mora lefu la




mahlokong kapa

mahlomoleng.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshedisa".

Tseliso, Tshediso,

Matshediso, Tshidi,

Tsili.

NTSHEPENG N Ya neng a belaelloa haholo;

eo a neng a sa tshetjoe hantle

ka lebaka la semelo, dipuo

kapa mekgoa ya hae.

Ho tsoa ho

leetsi "tshepa".

Tshepo, Tsepo,

Tshepang, Tshepiso,

Tsepiso

53

NTSOAKELENG N Ya hlahileng ka mora

Bashanyana habo; eo eleng

yena a motshehadi hara

bashanyana ba bangata habo

Ho tsoa ho

leetsi "tsoaka"

Rantsoaki, Ntsoaki

NTSOAKI N Ya hlahileng ka mora

Bashanyana habo; eo eleng

yena a motshehadi hara

bashanyana ba bangata habo

Ho tsoa ho

leetsi "tsoaka"

Rantsoaki

NTSOSENG N Wa lelapa le ratang boroko

kapa batsoadi ba botsoa

haholo; ya sa kgoneng ho

iketsetsa nako e ngata.

Ho tsoa ho

leetsi "tsosa".

Matsoso, Tsoseletso.

NTSOTENG M Ya motle haholo; ya

ratehang ebile a na le

tshobotsi e babatsehang

haholo; mmabotle kapa

rabotle.

Ho tsoa ho

leetsi "tsoteha".

Setsoto

NTSU M Wa lelapa la batsumi ba

dinonyana tse joalo; ya



dinonyana tse joalo.

Ho tsoa ho

nonyana e

joalo


NTUMELENG N Ya neng a sa omolehele

lapeng kapa sechabeng ka

lebaka la tsoalo ya hae; ya

neng a sa ananeloe ka

botlalo.

Ho tsoa ho

leetsi

"ntumella".

Tumelo, Mmatumelo

NYAKALLANG N Ya tlisitseng thabo le




thabetsoeng haholo.

Ho tsoa ho

leetsi

"nyakalla".

Nyakallo, Monyaka.

NYAKALLO N Ya tlisitseng thabo le




thabetsoeng haholo.

Ho tsoa ho

leetsi

"nyakalla".

Nyakallo, Monyaka.

NYAREDI M Ya sibollang tse patiloeng;

ya fumanang makunutu a

lelapa ka ho sheba maemo a

diketsehalo tsa lona.

Ho tsoa ho

leetsi

"nyarela".

Mmanyaredi.

ORILE M,

N

Eo mmae a ileng a ba le

mahlaba a peleho nakong eo

a neng a le ifo lapeng; eo

motsoadi wa hae a bileng le

mahlaba a peleho nakong eo

a neng a okametse mofuthu

wa mollo.

Ho tsoa ho

leetsi "ora".

Mmaorile.

PABALA N Ya motle haholo; ya




rabotle.

Ho tsoa ho

lehlalosi le

joalo

Botle.

54

PABALLO N Ya hlokomeloang haholo ke

batsoadi ba hae; ya tefisoang

haholo le ho nehoa

tlhokomelo e feteletseng.

Ho tsoa ho

leetsi

"baballa".


PABATSO N Ya motle haholo; ya




rabotle.

Ho tsoa ho

leetsi "babatsa"

Sebabatso.

PABI N Theneketso ya mabitso

Pabatso kapa Paballo.

Ho tsoa ho

theneketso ya

Paballo le

Pabatso.

Pabatso, Paballo.

PAKADITHA M ?? ?? ??

PAKALITHA M ?? ?? ??

PAKI M Eo eleng sesupo sa hore

mmae le ntatae ba kgona ho

etsa ngoana; eo tshobotsi ya

hae leng setshoantsho sa

emong wa batsoadi ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "paka".

Bopaki, Mmapaki,

Mpakeleng.

PALEHO M Ya hlahileng nakong eo

morusu kapa diqhoebeshano

di neng di tlosa batho

motseng mme ba ipha naha.

Ya tsoetsoeng nakong eo ho

neng ho balehoa.

Ho tsoa ho

leetsi "baleha".

Mmapaleho.

PALESA N Wa botle ba dimela tse nang

le dinthunthuru tse

mebalabala; ya nang le

tshobotsi e ntle haholo ebile

a rateha haholo; moratuwa

lapeng.

Ho tsoa ho

semela se

joalo.

Dipalesa, Pali.

PALLO M Ya tsoetsoeng ka mora






imoloa.

Ho tsoa ho

leetsi "balla"

Mmapallo, Dipallo.

PASEKA M Ya hlahileng ka letsatsi la

lelomolo leo eleng la

leshome le metso e mene

kgoeding ya Mmesa ho ya ka

buka ya bibele ya Eksoda.

Ho tsoa ho

lelomolo la

BaIsraele

Mmapaseka

PEETE M ?? ?? ??

PEISO M Ya tsoaloang ke ba lelapa la

dimathi kapa ba lebelo; wa

lelapa la ha Lebelo.

Ho tsoa ho

leetsi "beisa".

Mmapeiso.

PENYA M Ya tsoaloang ke barui ba

dipokola, dipitsi le

diphoofolo tsohle tse

kalangoang. Mokalli wa

dipere kapa diphoofolo tse

kalangoang.

Ho tsoa ho

leetsi "penya".

Mmapenya.

55

PHAKELA M Ya tsoaloang ke lelapa la

diapehi kapa batho ba

tsebang ho pheha le ho

phomosa dijo.

Ho tsoa ho

leetsi "phaka".

Mmaphakela.

PHAKISI N Ya tsoalong ke batho ba

lelapa la ditloaelo tsa ho

potlaka; wa ditloaelo tse

matjato kapa tse potlakileng.

Ho tsoa ho

leetsi

"phakisa".

Mphakiseng,

Mmaphakisi,

Mmaphakiso.

PHAKISO N Ya tsoalong ke batho ba

lelapa la ditloaelo tsa ho

potlaka; wa ditloaelo tse

matjato kapa tse potlakileng.

Ho tsoa ho

leetsi

"phakisa".

Mphakiseng,

Mmaphakisi,

Mmaphakiso.

PHAKOE M Wa lelapa la batsumi ba

nonyana tse joalo; ya

hlahetseng motseng o atileng

ka dinonyana tse joalo.

Ho tsoa ho

nonyana e

joalo.

Diphakoe, Mmaphakoe.

PHALA M Ya tsoloang ke sebini kapa

lelapa la dibini tsa seletsa se

joalo. Ya buuang haholo.

Ho tsoa ho

lebitso la

seletsa se joalo.

Mmadiphala.

PHAMOLO M Ya nkileng tsa babang ka




haholo.

Ho tsoa ho

leetsi

"phamola".

Phamotse,

Mmaphamolo.

PHAMOTSE M Ya nkileng tsa babang ka




haholo.

Ho tsoa ho

leetsi

"phamola".

Mophamodi,

Mmaphamolo,

Phamolo.

PHAMOTSE M Ya filoeng motse ho o etella

pele sechaba joalo ka

morena kapa morenana;

ramohlongoana motsaneng;

mookamedi wa motse o

monyane.

Ho tsoa ho

leraretsi "ho

fa" mmoho le

"motse".

Mmaphamotse.

PHAUMANYETSE M ?? ?? ??

PHEKO M Ya tlisang phodiso lapeng




lelapa le sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi

"phekola".

Mmadipheko, Phekolo.

PHEKOLO M Ya tlisang phodiso lapeng




lelapa le sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi

"phekola".

Pheko, Mmadipheko.

PHEPHENG M Ya tsoaloang ke batsumi ba

diphoofotsoana tse joalo; eo

batsoadi ba hae baneng ba

phela motseng o tletseng

diphoofotsoana tse joalo

Ho tsoa ho

phoofotsoana e

joalo.


PHETLO M Ya tsoalong ke barati ba

dibuka; eo batsoadi ba hae

ba neng ba rata ho bala

dibuka haholo.

Ho tsoa ho

leetsi "phetla".

Mmaphetlo.

56

PHIRI M Wa lelapa la batsumi ba

diphoofolo tse hlaha tsa

lebitso le joalo; ya


sebakeng se atileng ka


anang phoofolo e joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo.

Mmaphiri.

PHOKA M Wa lelapa la Bafokeng.

Theneketso ya Mofokeng.

Ho tsoa ho

morabe wa

Basotho wa

Bafokeng

Mofokeng

PHOLO M Wa lelapa la baruwi ba

dikgomo tse tona tse

faotsoeng; eo ntatae kapa


morui wa ditjepa tse joalo.

Ho tsoa ho

seruuwa se

joalo

Mmapholo,

Mmadipholo.

PHOOFOLO M Ya tsoaloang lelapeng la

barui ba makgomo, dinku,

dipodi, dipitsi, dipokola le

diruuwa tse maota a mane.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Radiphoofolo.

PHOOKO M Ya tsoaloang lelapeng la

barui ba diphoofolo tsa

lelapa la dipodi kapa

dikgutshoane. Eo ntatae kapa


morati wa diphoofolo tse

joalo.

Ho tsoa ho

seruuwa se

joalo.

Mmaphooko.

PHOSHODI M ?? ?? ??

PHOSHOLI M ?? ?? ??

PHUTHEHO M Wa lelapa le tsamayang





lelapa.

Ho tsoa ho

leetsi

"phutheha".

Mmaphutheho.

PHUTHI M Ya anang phoofolo e joalo;

ya tsoaloang lapeng la

batsumi ba diphoofolo tse

joalo; ya hlahetseng motseng

o mabapi le lehae la


Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo

Mmamophuthing,

Mmaphuthi

PITSO M Wa lelapa le tsamayang





lelapa.

Ho tsoa ho

leetsi "bitsa"

Mmapitso.

POLOKO M Ya ratoang haholo ke

batsoadi ebile ba boulela

haholo ka yena; ya

bolokehileng haholo ka baka

la lerato leo a le fumanang

batsoading kapa lelapeng la

bo

Ho tsoa ho

leetsi "boloka".

Mmapoloko,

Mpolokeng,

Mmapoloko.

57

PONTSHO M,

N

Ya tlang ho tataisa lelapa ka








Ho tsoa ho

leetsi

"bontsha".


Pontseng, Pono,

Mmadipono, Mponeng,

Ponelo, Mmaponelo,

Radipontsho,


Mmaponelo.

PONTSO M,

N

Ya tlang ho tataisa lelapa ka








Ho tsoa ho

leetsi

"bontsha".


Pontseng, Pono,

Mmadipono, Mponeng,

Ponelo, Mmaponelo,

Radipontsho,


Mmaponelo.

POTLAKI M Ya matjato ha a etsa dintho;

ya bontshang ho potlaka ho

hoholo ha a etsa mosebetsi;

wa boreneng ba Bakoena ba

ha Modibedi ba ha Chitja.

Ho tsoa ho

leetsi "potlaka"

Mmapotlaki

POTSO M Eo ho sa tsebahaleng hantle

hore ebe ntatae ke mang; eo

mmae a neng a na le

bahlankana ba bangata.

Ho tsoa ho

leetsi "botsa".

Mpotseng, Mmapotso

PULA M Ya hlahileng nakong eo pula

e neng e na haholo; ya

tsotsoeng nakong tsa dipula

tsa medupi kapa tsa

metloebelele.

Ho tsoa ho

lebitso "pula"

Rapuleng, Mmapuleng

PULANE N Ya hlahileng nakong eo pula



tsa medupi kapa tsa

metloebelele.

Ho tsoa ho

lebitso "pula"

Pule.

PULENG N Ya hlahileng nakong eo pula



tsa medupi kapa tsa

metloebelele.

Ho tsoa ho

lebitso "pula"

Rapuleng, Mmapuleng

PUSELETSO N Ya hlahileng ka mora




Ho tsoa ho

leetsi

"buseletsa".

Mpuse, Lebusetsa,

Pusetso.

PUSETSO M Ya hlahileng ka mora




Ho tsoa ho

leetsi

"buseletsa".

Mpuse, Puseletso,

Pusetso, Lebusetsa.

QACHA M ?? ?? ??

QALO M Eo eleng ngoana wa

matsibolo lapeng labo; ya

hlahileng kapa ya tsoetsoeng

pele ho bana babo; wa pele

lapeng.

Ho tsoa ho

leetsi "qala".

Mmaqalo, Mmadiqalo.

58

QAQOBANE M Ya hlahetseng motseng o

pela thaba e meng e le

nngwe lepalapaleng kapa

naheng.

Ho tsoa ho

thaba e joalo.

Mmadiqaqobane.

QHOBELA M ?? ?? ??

QHOBOSHEANE M Ya tsoaletsoeng motseng o

pela thaba e kgolo eo eleng

setshabelo sa lelapa kapa

sechaba. Eo etlang ho ba

motshireletsi wa lalapa kapa

sechaba sa habo.

Ho tsoa ho

thaba e joalo.

Mmadiqhobosheane.

QHOMO M ?? ?? ??

QHOOMO M ?? ?? ??

QOBOKOANE M ?? ?? ??

RABOHLALE M Eo ho neng ho nahanoa hore




Ho tsoa ho

leetsi 'hlalefa".

Tlhalefo, Hlalefang,

Ramahlale,

Mmabohlale.

RABOHLALE M Wa lelapa la bahlalefi; ya

tsoaloang ke ditsebi kapa

lelapa la ba bohlale.

Ho tsoa ho

lehlalosi

"bohlale" kapa

"hlale".

Mmabohlale, Bohlale.

RABOLELE M Ya tsoaloang ke lelapa le

sebetsang metsing a dinoka,

melatsoana le mekgoabo e

nang le ponahalo ya semela

se joalo.

Ho tsoa ho

semela sa noka

se joalo.

Mmabolele, Bolele.

RABOTAPI M Ya tsoaloang ke setsebi sa

dinoko tse ngata; wa lelapa

la baetsi ba dinoko.

Ho tsoa ho

leetsi "tapa".

Botapi, Mmabotapi.

RAFOLATSANE M ?? ?? ??

RAMAANO M Ya tsoaloang lapeng la batho

ba nang le maqiti kapa

mahlale a ho tla ka ditharollo

kapa masene a macha a ho

etsa se itseng

Ho tsoa ho

lereo "leano".

Leano, Mmaleano.

RAMAHLALE N Eo ho neng ho nahanoa hore




Ho tsoa ho

leetsi 'hlalefa".


Hlalefang, Mmabohlale.

RAMALEKA M Wa lelapa le tsitlallelang ho

etsa dintho tse itseng le ha

ho le thata haholo; wa lelapa

le kgothallang ho etsa se

itseng le ha ho le boima..

Ho tsoa ho

leetsi "leka.

Mmateko, Maleka,

Teko

RAMATLOTLO M Ya tsoalong lelapeng la

batho ba tshoarang dichelete

kapa maruo a maholo; wa

lelapa la barui.

Ho tsoa ho

lebitso

'letlotlo".

Mmaletlotlo, Letlotlo.

RAMOLAO M Wa lelapa la batho ba

sebetsang ka molao; ya

tsoaloang lelapeng la ditsebi

tsa molao.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Molao. Mmamolao.

59

RAMPAI M Wa morabe kapa leloko la

Bataung; ya tsoaloang Taung

kapa ke Bataung. ??

Ho tsoa ho

morabe wa

Basotho wa

Bataung.

Mpai,

RANTAO M ?? ?? ??

RANTSANE M ?? ?? ??

RANTSANE M ?? ?? ??

RAPULENG M Ya tsoalang Puleng, Pulane,

Pula, Mmapula kapa

Mmapuleng

Ho tsoa ho

ntata batho ba

mabitso a

joalo.

Puleng, Pulane

RATSELENG M Ya hlahetseng leetong





Ho tsoa ho

lebitso "tsela".

Tselane, Ratsela,

Mmatseleng.

RATU N Ya ratoang haholo ke

molekane wa hae; eo eleng

thatohatsi mahlong a

moratuwa wa hae.

Theneketso ya Moratuwa

(moratuoa).

Ho tsoa ho

lebitso

Moratuwa.

Moratuwa, Moratuoa.

REABETSOE N Eo eleng mpho kapa seabo

ho batswadi; ya mong habo;


lebaka la bonotshikapa

bomong ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "abela".

Kabelo,

Reabetsoe,Seabo

REFILOE N Eo eleng mpho ho batswadi;


lebaka la lerato la Modimo.

Ya filoeng tsebo ya ho etsa

dintho tse itseng ka bohlale

ba tlhaho.

Ho tsoa ho

leetsi "neha"

kapa "nea".

Kefiloe, Keneiloe

RELEBOHILE N Eo batswadi ba hae ba






tsoaloa.

Ho tsoa ho

leetsi "leboha"

Lebohang, Teboho,

Tankiso

REMAKETSE N Ya hlahileng ho sa lebelloa;

eo mmae a neng a sa




phela.

Ho tsoa ho

lentsoe

"makala".

Dimakatso,

Semakaleng.

RENEILOE N Ya nang le tsebo ya ho etsa



rutoa.

Ho tsoa ho

leetsi "neha"

kapa "nea".

Neo, Keneiloe,

Mmaneo

RENEILWE N Ya nang le tsebo ya ho etsa



rutoa.

Ho tsoa ho

leetsi "neha"

kapa "nea".

Neo, Mmaneo,

Keneilwe

60

RETHABILE N Eo ho neng ho nyakaletsoe








Ho tsoa ho

leetsi "thaba"

Thabo, Thabiso,


Nthabeleng.

RONA N Nna le yena (rona) re na le

ngoana kapa re kgonne ho

emola.

Ho tsoa ho

seemedi "rona"


SALAMA N Eo ntatae a neng a latelletse



Ho tsoa ho

leetsi "salama".

Tshalamo,Ntshalameng,

Mosalami.

SEBABATSO M Ya motle haholo; ya




rabotle.

Ho tsoa ho

leetsi "babatsa"

Pabatso.

SEBABOLE N E motle haholo eo ekang ha

bahlankana le banna ha ba

mmona ba ikutloa eka ba a

cha. Ya motle bo chesang

mmohi kapa serati.

Ho tsoa ho

kutloahalo ya

mocheso.


SEBATA M Ya tsoaloang ke ba anang

diphoofolo tse jang nama

joalo ka Bataung, Monkoe,

Phiri le tseding tse joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo e jang

nama kapa

seja-nama.

Sebatana.

SEBELE M Ya tsoaloang ke motho wa

tumelo ya manyalo a merabe

e e tshoanang joalo ka

Mosotho a nyala Mosotho

kapa Motaung a nyala

Motaung ho etsa ho bitsoang

Mosotho wa Mmankgonthe

(wa sebele).

Ho tsoa ho

lehlalosi

"sebele".

Mmasebele, Rasebele.

SEBOLEDISO M Ya tummeng haholo eo ho

buuwang ka yena hohle ka

lebaka la botle ba hae. Eo ho

boleloang ka yena hohle ka

lebaka la botle ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi

"boledisa".

Sebolelo, Dipolelo.

SEBOLELO N Ya tummeng haholo eo ho

buuwang ka yena hohle ka

lebaka la botle ba hae. Eo ho

boleloang ka yena hohle ka

lebaka la botle ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "bolela".

Lipolelo, Dipolelo,

Sebolediso.

SEBOPHE M ?? ?? ??

SECHABA M Ya tlang ho hlokomela

sechaba sa habo; eo sechaba

kaofela se tla mo rata; ya

emelang leloko la habo.

Ho tsoa ho

lereo "sechaba"

Masechaba

SECHELE M Ya sa anyang letsoele la

mmae ha a hlaha kapa a qeta

ho tsoaloa; ya hodisitsoeng

ntle le ho anya letsoele

Ho tsoa ho

boemo bo joalo

moantshi

Mmasechele.

61

bakeng sa ho momorotsa

lebese.

SEDIBA N Ya tsoaloang ke lelapa le

fatang didiba. Wa motse o

tletseng didiba.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Mmasediba.Didibeng.

SEEISO M Eo mmae aneng a sa batloe;

ya eisehang ka lebaka la

tlhaho kapa tsoalo ya hae; ya

hlouweng ke lelapa labo.

Ho tsoa ho

leetsi "eisa"

kapa "eiseha".

Keiso

SEEMA M ?? ?? ??

SEFAKO M Ya tsoetsoeng nakong eo

pula eneng e na ka sefako se

seholo; ya hlahileng nakong

eo sefako se neng se na.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Mmasefako.

SEFUDI M Ya tsoaloang lelapeng la

batho ba sa jeng nama, ba

phelang ka meroho,

ditholoana le ditlama tse

jehang.

Ho tsoa ho

tlhaloso ya

lebitso le joalo.

Mmasefudi, Rasefudi.

SEHLOHO M Ya tsoetsoeng nakong eo

batsoadi kapa lelapa labo le

neng le sotloa haholo ebile le

hlekefetsoa ntle le qenehelo.

Ya hlahileng nakong ya

kgehlepetso ya lelapa.

Ho tsoa ho

lehlalosi le

joalo

Mmasehloho,

Rasehloho.

SEILATSATSI N Ya botle boo ekang ha a

tshoaneloa ho bona letsatsi;

wa botle ba ditshomong.

Ho tsoa ho

lebitsohokoa le

joalo.

Mmaletsatsi, Letsatsi

SEKGOHOLA M Ya hlahileng nakong eo

dinoka di neng di tletse

haholo di phophoma, mme di

diha mabopo, di jere

ditlhokoa.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Mmasekgohola.

SEKHOHOLA M Ya hlahileng nakong eo

dinoka di neng di tletse

haholo di phophoma, mme di

diha mabopo, di jere

ditlhokoa.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Mmasekhohola.

SEKONYELA M Ya tsoaloang ke Batlokoa

kapa Tlokoeng. Wa morabe

o anang Tlokoa. ??

Ho tsoa ho

morabe wa

Batlokoa.

??

SELAI M ?? ?? ??

SELAKE M Wa lelapa la ha Chitja, wa

Bakoena ba ha Modibedi

ebile a tsoaloa ke 'Maselake.

?? Maseleke

SELEBALO M Wa lelapa la Bakoena ba ha


Koeneng.

?? ??

SELEMAKORO M Ya tsoaloang lelapeng la

dihwai tse sebetsang ka ho

lema koro feela; ya hlahang

ditsebing tsa koro.

Ho tsoa ho

lebitsohokoa le

joalo.


62

SELEPE M Wa lelapa la baremi ba

difate; ya tsoaloang ke

molemi wa difate.

Ho tsoa ho

sesebedisoa sa

ho kapa patsi

kapa difate.

Mmaselepe.

SELLO M Ya hlahileng nakong eo ho




hae.

Ho tsoa ho

leetsi "lla"

Mmasello, Dillo,

Seboko

SELLOANE N Ya hlahileng nakong eo ho




hae. Lefahla la bo Sello.

Ho tsoa ho

leetsi "lla"

Sello, Dillo, Seboko

SELOMO M Ya hlahetseng motseng wa

dilomo; eo batsoadi ba hae

eleng baahi ba motse o nang

le dilomo

Ho tsoa ho

sebaka se

joalo.

Mmaselomo

SEMAKALENG N Ya hlahileng pele ho nako;

ya makaditseng batho ka ho

hlaha pele dikgoedi tse

robong tsa kemaro ya mmae.

Ho tsoa ho

lebitso

"makala"

Makalo, Mmamakalo

SENATE N Ya tsoaloang ke Morena

kapa mosadi wa morena; ya

hlahang lapeng la borena.

Ho tsoa ho

tlhaloso ya

lebitso le joalo.

Mmasenate, Rasenate.

SENKEPENG N Ya hlahetseng lewatle


neng ba le leetong ka sekepe.

Ho tsoa ho

lebitso

"sekepe".


SEOKE M ?? ?? ??

SETAI M ?? ?? ??

SETSOTO M,

N

Ya motle haholo; ya




rabotle.

Ho tsoa ho

leetsi "tsoteha".

Ntsoteng

SETUMO M Ya tsoaloang ke ba lelapa la

dibini kapa batho ba

tsebahalang haholo

sechabeng.

Ho tsoa ho

leetsi "tuma".

Tumahole, Motumi.

SUPING M ?? ?? Mosalasuping

TADIMO M Ya nang le chebelo pele ka

nako tsohle; wa maikutlo a

botjoang ka seo a se bonang,

ebile a le matle.

Ho tsoa ho

leetsi "tadima:

Mmatadimo

TAETSO M Ya tsoaloang ke batswadi ba

barumuwa; ya rongwang ka

ho fetisa molaetsa ho tloha

ho morena ho ya sechabeng;

ya fetisang molaetsa ho tloha

ho monga hae ho ya ho

sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi "laetsa"

Mmataetso.

TAHLEHO M Ya hlahetseng sebakeng seo

eseng sa habo; ya



Ho tsoa ho

leetsi

"lahleha".

MmaMolahlehi,

Molahlehi,

Mmatahleho.

63


la habo.

TAKATSO M Ya nang le tabatabelo kapa

cheseho ya se itseng. Ya

lebeletseng bokamoso bo

itseng.

Ho tsoa ho

leetsi "lakatsa".

Mmatakatso

TANKISO M Eo batswadi ba hae ba






tsoaloa.

Ho tsoa ho

leetsi "tankisa"

Teboho

TAOANA M Ya tsoaloang lelapeng la

Bataung; ya monyane wa

lelapa la Bataung ebile a ana

tau.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo

Tau, Ratau, Taukobong

TAOLE M ?? ?? ??

TAOLO M Wa lelapa la batho ba ka

sehlohlolong ka boemo; ya

etellang pele tsamaiso ya

lelapa kapa sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi "laola".

Mmamolaodi, Molaodi.

TATELO M Ya tsoaloang ke lelapa la ba





Ho tsoa ho

leetsi "latela".

Mmamolatedi, Tatelo,

Mmatatelo

TATOLO M Eo ntatae kapa ba lelapa ba

neng ba mo hana ebile ba

bolela hore ha se wa lelapa

leo empa ho se joalo.

Ho tsoa ho

leetsi "latola"

Mmatatolo, Tatolo.

TAU M Ya tsoaloang morabeng wa

Basotho wa Bataung ebile a

ana phoofolo e joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo

Ratau, Taunyana,

Motaung, Mmatau.

TAUKOBONG M Ya matla haholo ebile a na le

boqhetseke ba pokano; ya

motle haholo ho tsa

thobalano.

Ho tsoa ho

lebitsohokoa le

joalo.


TAUNYANA M Ya tsoaloang lelapeng la



tau.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo


TAUNYANE M Ya tsoaloang lelapeng la



tau.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo


TAUTONA M E moholo ho morabe wa

Bataung; ya ka sehlohlolong

ho leloko la Bataung.

Ho tsoa ho

lebitsohokoa le

joalo.


TAWANA M Ya tsoaloang lelapeng la



tau.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo


64

TEBALO M Ya lebaloang ha ho etsoa





Ho tsoa ho

leetsi "lebala".

Mmatebalo, Ntebaleng.

TEBATSO M Ya tsoaloang ke bathetsi

kapa bajalletsi; ya tsoaloang

ke moqhekanyetsi kapa

motho ya lebatsang ka

diketso le dipuo tse bohlale.

Ho tsoa ho

leetsi "lebatsa".

Molebatsi,

Mmamolebatsi.

TEBOHO M Eo batswadi ba hae ba






tsoaloa.

Ho tsoa ho

leetsi "leboha"

Diteboho, Nteboheng,

Relebohile

TEEKE M Wa lelapa la dichelete; ya

hlahang baruwing ba

Mabenkele ebile ba na le

manyane.

Ho tsoa ho

lebitso la

chelete "teeke".

Mmateke.

TEFO M Wa lelapa la bathedi; ya

dulang a lefa kapa a ntsha

chelete ho monga hae kapa

ba boreneng. Ya nang le

molato oo a tlamehang ho o

lefa. Ya hlahileng ka mora

ngoanabo ya fitileng ebile

boteng kapa tlhaho ya hae e

lefa seo.

Ho tsoa ho

leetsi "lefa".

Mmatefo, Molefi,

Malefane, Malefetsane.

TEKE M Wa lelapa la dichelete; ya

hlahang baruwing ba

Mabenkele ebile ba na le

manyane.

Ho tsoa ho

lebitso la

chelete "teeke".

Mmateke.

TEKO M Ya hlahileng nakong ya




Ho tsoa ho

leetsi "leka"

Moleko, Ntekeng

TEKOLO M Ya hlahileng nakong eo



secha sa bodulo; ya




itseng

Ho tsoa ho

leetsi "lekola"

Mmatekolo, Ntekoleng

TELLO M Eo lelapa labo le neng le sa

hlomphiwe; eo lelapa labo le

neng le nyatsoa haholo ke

batho ba motse.

Ho tsoa ho

lehlalosi "tella"

Mmatello

TETELO M Eo mmae a nkileng nako e

telele ho mo fumana; ya

nkileng nako e telele ho

imoloa ke natsoadi ba hae.

Ho tsoa ho

leetsi "letela"

Nteteleng.

65

THABANG M Eo ho neng ho nyakaletsoe








Ho tsoa ho

leetsi "thaba"

Bathabile, Thabiso,

Thabo, Nthabiseng,

Rethabile, Nthabeleng,

Lethabo.

THABE M ?? ?? ??

THABISO M Eo ho neng ho nyakaletsoe








Ho tsoa ho

leetsi "thaba"

Bathabile, Thabo,



THABO M Eo ho neng ho nyakaletsoe








Ho tsoa ho

leetsi "thaba"

Bathabile, Thabiso,



THAKANE N ?? ?? ??

THAMAHE M ?? ?? ??

THAPELO M Wa lelapa la borapedi; wa

lelapa le nang le tloaelo ya

ho rapela le ho boka

Modimo. Ya rapelletsoeng

pele a hlaha.

Ho tsoa ho

leetsi "rapela"

Rathapelo, Mmathapelo

THATENG M Ya hlahetseng motseng o

tletseng majoe, koari le

mobu o tiileng haholo ebile o

sa kgonoe ho lengoa hantle.

Ya hlahileng ho le boima ho

batsoadi ba hae.

Ho tsoa ho

lehlalosi

"thata".

Mmathateng.

THATO M Eo eleng moratuwa ho

batsoadi ba hae; eo leng

thatohatsi kapa ya tatoang

haholo ke lelapa; ya

tsoaloang ke baratani ba

baholo.

Ho tsoa ho

leetsi "rata"

kapa "nthata".

Lerato, Moratuwa,

Nthati Mmathato.

THATOHATSI N Eo eleng moratuwa e

moholo ho batsoadi ba hae;

ya ratoang hofeta bohle

lapeng labo; moratuwa ho

mmae le ntatae.

Ho tsoa ho

leetsi "rata".

Lerato, Moratuwa,

Nthati Mmathato.

THEKO M Ya hlahileng nakong eo





ho neng ho bontshoa

Ho tsoa ho

lebitso le joalo.

Mmaditheko, Ditheko.

66



THEO M Wa lelapa la bathehi ba




pele

Ho tsoa ho

leetsi "thea".

Mothei, Motheo,

Mmamothei,

Mmamotheo

THESELE M ?? ?? ??

THOHOLETSO M Ya fumanang mantsoe a

tshehetso; eo eo ho buuwang

mantsoe a kgothatsang ho

yena; eo ho buuwang

mantsoe a fanang ka morolo

le mafolofolo ho yena.

Ho tsoa ho

leetsi

"thoholetsa".

Mmathoholetso.

THOKOA M Ya tsoaloang ke batsoadi ba

mebala e fapaneng o

mosweu le o motsho kapa

tshehlana le botsho. Wa

lelapa la Bakoena ba

Modibedi.

Ho tsoa ho

mmala o joalo

Mmathokoa

THOLANG M Eo ha a tsoaloa ho neng ho

na le mokutu, lerata kapa

dipuo tse ngata; ya hlahileng

nakong ya ho hlodia ho

hoholo.

Ho tsoa ho

leetsi "thola".

Mmatholang.

THOLO M Wa lelapa la batsumi ba


hlahetseng motseng o atileng

ka diohoofolo tse joalo; ya

anang phoofolo e joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo.

Mmatholo.

THOLOANA N Eo eleng peo ya ntatae; eo

ntatae aleng motlotlo haholo

ka ho mo etsa ebile a ithorisa

haholo. Eo eleng wa ntatae

ka sebele, ntle le tikatiko. Ya

tsoaloang ke balemi ba difate

tse behang ditholoana.

Ho tsoa ho

lebitso le joalo

Ratholoana,

Mmatholoana.

THONAKA N Ya tsoaloang ke batsoadi bao

emeng e le bafo: ba neng ba

phela ka ho nka tse setseng

ka mora mokete kapa ka

mora ho kotulo.

Ho tsoa ho

leetsi

"thonaka".

Rathonaka,

Mmathonaka.

THOOANE M Wa lelapa la batsumi ba

mofuta wa katse e hlaha ya

naheng; eo batsoadi ba hae

eneng e le baahi ba sebaka se

tletseng diphoofolo tse joalo.

Ya anang phoofolo e joalo.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joaloa

Mmathooane.

67

THORISO M Ya tsoalong ke lelapa le






morena. Ya tlang ho

babatsoa.

Ho tsoa ho

leetsi "rorisa".

Mororisi, Mmathoriso,

Nthoriseng.

THUBE M Ya hlahetseng motseng wa

matsatsa le maralla a tletseng

dinonyana tse joalo; wa

sebaka se atilng ka

dinonyana tse joalo

Ho tsoa ho

lebitso la

nonyana e

joalo.

Mmathube.

THULARE M ?? ?? ??

THUSO M Ya tlang ho bebofaletsa

lelapa le sechaba mosebetsi;

ya tlang ho ba le seabo

tshebeletsong e hlokang

bongata ba batho; ya tlang

ho fa babang nakong tsa

mathata.

Ho tsoa ho

leetsi "thusa".

Nthuseng, Mmathuso

TIISETSO N Ya kgonang ho tsoelapele ka

se itseng le ha ho le thata; ya

sa kgathaleng ho phetha seo

a se batlang le ha ho le

boima.

Ho tsoa ho

leetsi "tiisetsa".

Ratiisetso, Mmatiisetso.

TIMELO M Ya hlahileng ka mora ho

hlokahala hoa batsoadi ba

hae bohle; eo eleng

kgutsanakgutse; ya se nang

mang we.

Ho tsoa ho

leetsi "timela".

Mmatimelo.

TJAMELA M Ya shebang kapa tadimang

ka ho makala ho hoholo; ya

leihlo (mahlo) a nchocho ha

a shebile ketsahalo e itseng.

Ho tsoa ho

leetsi

"tjamela".

Mmatjamela, Moshebi,

Nyaredi.

TJOTJE M Sothofatso ya lebitso la

seneyesemane "George"

Ho tsoa ho

lebitso

"George".


TLADI M Ya hlahileng nakong eo

boemo ba lehodimo bo neng

bo na le lehadima, diabenya

kapa letsolo; eo nakong ya

tsoalo ya hae boemo ba

lehodimo bo neng bo

mpefetse haholo.

Ho tsoa ho

boemo ba

lehodimo ba

lebitso le joalo.

Mmatladi.

TLALENG N Ya tsoetsoeng nakong ya

tlala e kgolo; ya hlahileng

nakong eo dijo di neng di

haella; ya hlahileng ka

leqeme la dijo.

Ho tsoa ho

lebitso "tlala".

Mmatlaleng, Ratlaleng.

TLATSETSO M Ya eketsang bongata ba bana

bao ba seng ba le teng; eo

tsaolo ya hae e eketsang

lethathama la bana ba

bashanyana bateng.

Ho tsoa ho

leetsi "tlatsa".

Nfanafuthi, Motlatsi.

68

TLEDIMA M ?? ?? ??

TLELIMA M ?? ?? ??

TLHALEFO M Eo ho neng ho nahanoa hore




Ho tsoa ho

leetsi 'hlalefa".

Hlalefang, Rabohlale,

Mohlalefi, Ramahlale,

Mmabohlale.

TLHOLO N Ya tsoetsoeng ka mora hore

lelapa kapa sechaba se hape

ntoa e kgolo; ya hlahileng ka

mora phomello ya sechaba

kapa lelapa.

Ho tsoa ho

leetsi "hlola".

Mmatlholo, Mohlodi.

TLHOLOHELO M,

N

Eo batswadi ba hae ba kileng

ba lahlehelo ke ngoana wa

matsibolo, motsoadi wa bona

kapa emong wa leloko.

Ho tsoa ho

leesti

"hlolohela"

kapa

"hloloheloa"

Tlholo, Mmatlholohelo

TLHOPHEHO M Wa lelapa la mafutsana; ya

tsoaloang ke lelapa le

futsanehilng kapa le

hlokang; ya hlahetseng

lelapeng la ba dikojoana di

mahetleng.

Ho tsoa ho

leetsi

"hlopheha".

Mmamohlophehi,

Mohlophehi,

Mmatlhopheho.

TLHORISO M Ya tsoaloang lapeng la ba

neng ba sotloa ebile ba

phedisoa ka thata; ya

hlahetseng lapeng la ba neng

ba kgakgathoa ebile ba

jarisoa meroalo e boima.

Ho tsoa ho

leetsi "hlorisa".

Mmatlhoriso.

TLOTLA M Wa diketso tse ntle le






hlomphehang haholo

sechabeng.

Ho tsoa ho

leetsi "tlotla".

Motlotlehi, Ntlotleng

TLOU M Ya tsoaloang ke ba anang

tlou; ya tsoaloang ke

Batloung. Ya hlahetseng

sebakeng seo phoofolo tse

joalo di atileng haholo.

Ho tsoa ho

phoofolo e

joalo.

Motloung,

Tloumakhola,

Marematlou.

TOKA M Wa maitshoaro le ditloaelo

tse hlokang leeme; ya

latellang molao wa lelapa le

wa sechaba; ya tletseng

kgutso le kgotso.

Ho tsoa ho

leetsi "loka".

Tokelo, Ditoka,

Mmatoka.

TOKELO M,

N

Ya nang le seabo leruoang

kapa ho mafa a lelapa labo;

eo eleng yena ya nang le

ditshoanelo tsa lelapa hofeta

babang.

Ho tsoa ho

leetsi "lokela".

Mmatokelo

TOKOLOHO M,

N

Ya hlahileng nakong eo naha

e neng e fumana boipuso; ya

tsoetsoeng mohlang naha e

neng e thola boitsamaiso; ya

Ho tsoa ho

leetsi

"lokoloha".

Mmatokoloho, Boipuso,

Mmaboipuso.

69

tsoetsoeng mohlang bokgoba

bo neng bo fela.

TSEBO M,

N

Ya tsoaloang lelapeng la



boramahlale le bahlalefi.

Ho tsoa ho

leetsi "tseba".

Matseba, Ntsebeng,

Mmatsebo.

TSEKO M Ya tsoaloang ke batsoadi bao





Ho tsoa ho

leetsi "tseka".

Mmamotseki,

Ntsekiseng, Motseki.

Mmatseko.

TSELANE N Wa dipaleng le ditshomo tsa

Basotho; eo aneng a batloa

ho jewa ke Dimo. Ya

hlahetseng naheng kapa

leetong la batsoadi ba hae.

Ho tsoa ho

ditshomo tsa

Basotho.

Tseleng

TSELENG M Ya hlahetseng leetong





Ho tsoa ho

lebitso "tsela".

Tselane, Ratsela,

Mmatseleng.

TSELISO M Ya hlahileng ka mora lefu la




mahlokong kapa

mahlomoleng.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshedisa".

Ntshediseng,

Matshediso, Tshidi,

Tsili. Mmatseliso.

TSEMELI M Ya hlahetseng motseng o

atileng ka dinonyana tse

joalo; ya tsoaloang ke lelapa

la barati le batsumi ba


Ho tsoa ho

mofuta wa

nonyana joalo.

Mmatsemeli, Ratsemeli

TSEPO M Ya nang le tebello ya se tla

etsahala kamoso; ya nang le

tabatabelo ya se tla

phethahala nako e tlang; ya

nang le maikutlo a

phethahatso ya se tla

etsahala.

Ho tsoa ho

leetsi "tsepa".

Mmatshepo, Ntshepeng.

TSHALAMO M Eo ntatae a neng a latelletse



Ho tsoa ho

leetsi "salama".

Salama, Ntshalameng,

Mmatshalamo.

TSHEDISO M Ya hlahileng ka mora lefu la




mahlokong kapa

mahlomoleng.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshedisa".

Tseliso, Ntshediseng,

Matshediso, Tshidi,

Tsili.

TSHEHLA M Ya tsoaloang a na le

tshobotsi e mmala o joalo; ya

kganyang haholo ka mmala

wa letlalo ebile a le motona.

Ho tsoa ho

lehlalosi la

mmala o joalo.

Tshehlana, Tsehlana.

70

TSHEHLANA N Ya tsoaloang a na le

tshobotsi e mmala o joalo; ya

kganyang haholo ka mmala

wa letlalo ebile a le

motshehadi.

Ho tsoa ho

lehlalosi la

mmala o joalo.

Tshehla, Tsehla.

TSHEMEDI M Ya hlahetseng motseng o

atileng ka dinonyana tse

joalo; ya tsoaloang ke lelapa

la barati le batsumi ba


Ho tsoa ho

mofuta wa

nonyana joalo.

Mmatshemedi,

Ratshemedi.

TSHENOLO M,

N

Ya hlahisang tse patehileng;

ya behang pontsheng kapa

pepeneneng; ya hlahisang

patuwe kapa pinyane; eo

eleng sesupo sa nnete.

Ho tsoa ho

leetsi "senola".

Mosenodi,

Mmatshenolo.

TSHEPISO N Ya buang mantsoe a nang le

tebello ya se tla etsahala

kamoso kapa nako e tlang;

ya fanang ka tiisetso ya se tla

phethahala kamoso.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshepisa".

Tshepo, Tsepo,

Tshepang, Ntshepeng,

Tshepedi, Mmatshepo.

TSHEPO N Ya nang le tebello ya se tla

etsahala kamoso; ya nang le

tabatabelo ya se tla

phethahala nako e tlang; ya

nang le maikutlo a

phethahatso ya se tla

etsahala.

Ho tsoa ho

leetsi "tshepa".

Mmatsepo, Ntsepeng.

TSHIDI N Ya hlahileng ka mora lefu la




mahlokong kapa

mahlomoleng. Theneketso

ya Matshidiso

Ho tsoa ho

leetsi

"tshedisa".

Tseliso, Tshediso,

Ntshediseng, Tsili.

TSHITELO M Eo lelapa kapa batsoadi ba

hae ba ileng ba fosetsa

sechaba kapa lelapa; eo

batsoadi ba hae ba

etseditseng sechaba molato.

Ya foseditseng lelapa kapa

sechaba.

Ho tsoa ho

leetsi "siteloa".

Mmatshitelo, Mosito.

TSHIU M Wa lelapa la batho ba



kgitla.

Ho tsoa ho

lentsoe

"bosiu".

Tsiu, Matsiu.

TSHOKOLO M Ya tsoaloang lelapeng la






Ho tsoa ho

leetsi "sokola".

Mmatshokolo,

Mosokodi

71

TSHOLO M Ya tsoaloang lelapeng la

diapehi kapa batho ba nang

le tsebo ya dijo; ya tsoaloang

ke batho ba tsebang ho

pheha masutsa haholo; Ya

sebetsang sebakeng sa ho

phomosetsa batho kapa baeti

dijo. Ya tsoaloang morabeng

wa Bakoena ba ha Modibedi.

Ho tsoa ho

leetsi "tshola".

Mmatsholo.

TSHOSANE M Ya tsoaloang lelapeng la

batho ba kenyetsang sechaba

tshabo le matsoalo; ya

hlahetseng lelapeng la

batshosi.

Ho tsoa ho

leetsi "tshosa".

Mmatshosane.

TSHUKUDU M Ya tsoaloang ke lelapa la





Morabe kapa leloko la habo


Ho tsoa ho

phoofolo e

hlaha e joalo.

Mmatshukudu.

TSHWEU M Ya tsoetsoeng a na le



mmala wa letlalo.

Ho tsoa ho

lehlalosi le

joalo

Ramosoeu,

Mmamosoeu,

Mmamosweu.

TSIE M Wa lelapa la bakodi ba

marutle; eo habo ho neng ho

pheloa ka ho kola marutle

kapa mofuta wa

diphoofotsoana tse joalo.

Ho tsoa ho

phoofotsoana e

joalo.

Mmatsie, Letsie

TSIETSI M Ya hlahileng nakong eo ho






Ho tsoa ho

leetsi "tsietsa".

Ditsietsi, Mmaditsietsi

TSIETSO M Ya hlahileng nakong eo ho






Ho tsoa ho

lentsoe "tsietsi"

Ditsietsi, Mmaditsietsi,

Tsietsi.

TSIROANE M Ya tsoaloang lapeng la

batsumi le barati ba

dinonyana tsa lebitso le

joalo; ya hlahetseng motseng

kapa sebakeng se atileng ka


Ho tsoa ho

lebitso la

nonyana e

joalo.

Mmatsiroane.

TSITA M Eo bongata ba batho bo neng

bo sitisa lelapa labo ho tsoela

pele ka ho etsa diketso tse

hlolehisang morero o

lebisang katlehong.

Ho tsoa ho

leetsi "sitisa".

Mmatsita, Mmaditshita,

Tshita.

72

TSITO M Ya etseditseng babang bobe;

ya foseditseng lelapa kapa ba

leloko; ya hlolehileng ho tsa

botle kapa se lebelletsoeng.

Ho tsoa ho

leetsi "sitoa".

Tsita, Mmatsito,

Mosito.

TSIU M Wa lelapa la batho ba



kgitla. Ya hlahileng bosiu ka

kgitla kapa hara mpa ya

bosiu.

Ho tsoa ho

lentsoe

"bosiu".

Tsiu, Matsiu.

TSOABISI M Eo lelapa labo le neng le

tlontlolloa haholo ke batho

ba motse; eo ho neng ho na

le masoabi a maholo ha a

hlaha; ya soabisitseng dira

kapa batho ba neng ba sa mo

lakaletse katleho. Ya

soabisitseng dira.

Ho tsoa ho

leesti

"soabisa".

Masoabi, Maswabi,

Ntshoabiseng.

TSOARELO M Ya tlang ho hauheloa ka

baka la bokgopo ba batsoadi

ba hae; ya tlang ho utloeloa

bohloko ka baka la botlaila

ba emong wa batsoadi ba

hae. Ya fositseng ya batlang

ho hauheloa kapa mosa.

Ho tsoa ho

leetsi

"tshoarela".

Mmatsoarelo,

Mmatshwarelo.

TSOEU M Ya tsoetsoeng a na le



mmala wa letlalo.

Ho tsoa ho

lehlalosi le

joalo

Ramosoeu,

Mmamosoeu,

Mmamosweu.

TSOKOLO M Ya tsoaloang lelapeng la






Ho tsoa ho

leetsi "sokola".

Matsokolo, Mosokoli.

TSOLO M Ya tsoaloang lapeng la

diapehi kapa batho ba nang

le tsebo ya dijo; ya tsoaloang

ke batho ba tsebang ho

pheha masutsa haholo; Ya

sebetsang sebakeng sa ho

phomosetsa batho kapa baeti

dijo. Ya tsoaloang morabeng

wa Bakoena ba ha Modibedi.

Ho tsoa ho

leetsi "tsola".

Mmatsolo.

TSOSANE M Ya tsoaloang lelapeng la

batho ba kenyetsang sechaba

tshabo le matsoalo; ya

hlahetseng lelapeng la

batshosi.

Ho tsoa ho

leetsi "tshosa".

Mmatshosane.

TSOSELETSO N Eo tsoalo ya hae e tlang ho

aha lelapa kapa leloko leo

bana bohle ba lona ba ileng

ba hlokahala kaofela. Ya

hlahileng ka mora ho timela

ho batho bohle ba lelapa

Ho tsoa ho

leetsi

"tsoseletsa".

Ntsoteng, Ratsoseletso.

73

leleleng.

TSOTETSI M ?? ?? ??

TSUKUDU M Ya tsoaloang ke lelapa la





Morabe kapa leloko la habo


Ho tsoa ho

phoofolo e

hlaha e joalo.

Mmatshukudu,

Matsukulu.

TUMAHOLE M Ya tsebahalang lefatshe ka

bophara; ya tummeng haholo

sechabebg kapa naheng ya

habo; ya tloaelehileng

haholo.

Ho tsoa ho

leetsi "tuma" le

lehlalosi

"hole".

Tumelo, Mmatumelo

TUMELO M Wa lelapa la bodumedi; ya

dumelang setsong kapa

moetlong o itseng wa lelapa.

Ya ananeloang ke lelapa

lohle tlhahong ya hae; eo ho

dumeloang hore ke wa llapa.

Ho tsoa ho

leetsi

"dumela".

Ntumeleng, Tumelo,

Mmatumelo.

TUMISO N Ya tsebahalang haholo

sechabeng ka lebaka la

mosebetsi le tsebo ya hae ya

ntho e itseng.

Ho tsoa ho

leetsi "tuma"

kapa "tumme".

Mmatumiso.

UTLOANG M,

N

Eo ha a tsoaloa a bakileng

seboko se seholohadi se

utloiloeng ke baahisane

bohle; ya utloiloeng ke bohle

ha a qeta ho hlaha ka lebaka

la lerata leo a le entseng.

Ho tsoa ho

leetsi "utloa".

Nkutloeng, Kutlo,

Kutloano.

Documents

MABITSO A BASOTHO LE SEO A SE BOLELANG - BUKA.pdf