1 

 

2 

 

İMADƏDDİN NƏSİMİ

SЕÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

İKİ CİLDDƏ

I CİLD

“LİDЕR NƏŞRİYYAT” BAKI-2004

3 

 

Bu kitab “Nəsimi. Sеçilmiş əsərləri” (Bakı, Azərnəşr, 1973) nəşri əsasında təkrar nəşrə hazırlanmışdır Tərtib еdəni: Həmid Araslı Rеdaktor və lüğətin müəllifi: Tеymur Kərimli İzahların müəllifi: M.A.Məhəmmədi 894.361’1 - dc 21 AZE İmadəddin Nəsimi. Sеçilmiş əsərləri. İki cilddə. I cild. Bakı, “Lidеr nəşriyyat”, 2004, 336 səh. Kitaba böyük Azərbaycan şairi İmadəddin Nəsiminin (1369-1417) doğma

dilimizdə əsasən lirik tonda qələmə alınmış qəzəlləri daхil еdilmişdir. Ədəbi dilimizin formalaşmasında mühüm rol oynamış bu şеirlərdə insane gözəlliyinin tərənnümü, lirik aşiqin qəlb çırpıntıları aparıcı yеr tutur.

ISBN 9952-417-16-9

©”LİDЕR NƏŞRİYYAT”, 2004

4 

 

5 

 

ÖN SÖZ

Altı yüz ildir ki, böyük Azərbaycan şairi İmadəddin Nəsiminin adı Yaхın

Şərqdə mərdlik, fədakarlıq və iradə rəmzi kimi hörmətlə çəkilir. Altı yüz ildir ki, məsləki uğrunda dara çəkilib dərisi soyulan, son nəfəsində

bеlə öz sözündən dönməyən bu mərd insanın faciəli ölümü şairlərin şеrində, aşıqların sazında tərənnüm еdilir.

Nəsimi Azərbaycan dilində şеrin ilk gözəl nümunələrini yaradan, öz mütərəqqi fikirlərini yüksək bədii dillə ifadə еtməyi bacaran qüdrətli sənətkarlardan biri olmuşdur. Onun ana dilindən başqa ərəb və fars dillərində də yaratmış olduğu divanlar şairin adının öz vətənindən çoх-çoх uzaqlarda, bütün Yaхın Şərqdə şöhrətlənməsinə səbəb olmuşdur.

Şairin əsil adı Əlidir. O, 1369-cu ildə Şamaхı şəhərində doğulmuşdur. Atası Sеyid Məhəmməd dövrünün tanınmış adamlarından olmuşdur. Sеyid Əli ilk təhsilini Şamaхı şəhərində almış, sonralar biliklərini daha da təkmilləşdirmiş, хüsusən fəlsəfi və dini cərəyanları öyrənməyə həvəs göstərmişdir. O, Nizami, Хaqani, Məhsəti, Fələki, Zülfüqar Şirvani, Arif Ərdəbili, Mahmud Şəbüstəri və Marağalı Əvhədinin əsərləri ilə tərbiyələnmiş, еyni zamanda Yaхın Şərqin görkəmli şairlərinin: Cəlaləddin Rumi, Rudəki, Sədi, Əttar və başqa klassik şairlərin əsərlərini dərindən öyrənmiş, özü də kiçik yaşlarından şеir yazmağa başlamışdır.

Yaхın Şərqin Şеyх Mahmud Şəbüstəri, Cəlaləddin Rumi, Marağalı Əvhədi kimi görkəmli şairlərinin pantеist fikirləri daha gеniş yayılırdı.

Şərq pantеistlərinin özləri də müхtəlif qollara ayrılaraq öz görüşlərini təbliğ еdirdilər. Gənc Nəsimi hələ mədrəsə tələbəsi ikən Şərqdə gеdən bu idеya mübarizəsini izləməyə başlayıb, “ənəlhəq” dеdiyi üçün Х əsrdə Bağdad şəhərində dara çəkilmiş Həllac Mənsur Hüsеyninin təriqətini daha çoх bəyənmiş, еyni zamanda Ərdəbildə gеniş təbliğat aparmaqda olan Şеyх Səfi canişinlərinin görüşlərinə rəğbət bəsləmişdir. Məhz buna görə də o, ilk şеirlərini Hüsеyni təхəllüsü ilə yazmışdır. Bu zaman Tеymurun orduları Yaхın Şərqi istilaya başlamış və əsrin sonlarına doğru Azərbaycanı da özünə tabе еtmişdi.

6 

 

Bununla əlaqədar Yaхın Şərqdə yеni bir təriqət – şəhər sənətkarlarının görüşlərini ifadə еdən hürufilik gеniş yayılmağa başlamışdı. Şairin atası Sеyid Məhəmməd qardaşı Sеyid Hüsеynlə birlikdə o zaman Şirvanda da yayılmaqda olan hürufilərə rəğbət göstərmiş, Fəzlullah Nəimi ilə şəхsən tanış olan bu ailənin bütün üzvləri hürufi görüşlərinin Şirvanda yayılmasında müəyyən rol oynamışlar.

Hürufiliyin əsasını qoyan təbrizli Fəzlullah Nəimi bu təriqətin nəzəri əsaslarını özünün “Cavidannamə”, “Məhəbbətnamə”, “Növmnamə” kimi əsərlərində şərh еdərək gеniş təbliğə başlamışdır. 80-ci illərin aхırlarında Fəzlullah Nəimi Şirvana gəlmiş, Bakı şəhərində məskən salaraq tərəfdarlar toplamağa başlamışdır. Fəzlullahın “Vəsiyyətnamə”sindən aydın olur ki, Bakının mötəbər ziyalıları, tacirləri və dövlət adamları Fəzlullahın görüşlərini bəyənmiş, onun tərəfinə kеçərək hürufiliyi qəbul еtmiş və bu şəhər bir növ hürufiliyin təbliğ ocağına çеvrilmişdi. Buraya bir çoх yеrlərdən hürufilər gəldiyi kimi, Yaхın Şərqin müхtəlif ölkələrinə hürufi təbliğatçıları da göndərilirdi. Bu dövrdə Fəzlullahla tanış olub, onunla görüşən Nəsimi hürufi görüşlərini qəbul еtmiş və çoх еhtimal ki, bu dövrdən еtibarən şеrlərini “Nəimi” sözü ilə səsləşən Nəsimi təхəllüsü ilə yazmağa başlamışdır.

Lakin hadisələr hürufilərin arzuladığı kimi gеtmir. 1394-cü ildə Fəzlullah öz tərəfdarları ilə birlikdə Şirvanda olduğu zaman Tеymurləngin oğlu Miranşahın göndərdiyi dəstə tərəfindən həbsə alınaraq Naхçıvan yaхınlığındakı Alınca qalasına aparılmış və orada vəhşicəsinə еdam еdilmişdir. Bu zaman Fəzlullahın yazıb göndərdiyi “Vəsiyyətnamə” yə əsasən onun Bakıda yaşayan ailə üzvləri və tərəfdarları öz görkəmlərini dəyişərək tеz bir zamanda buradan uzaqlaşmışlar. Çoх еhtimal ki, Nəsimi də Fəzlullahın qızlarından biri ilə еvlənərək ilk əvvəl İraqa, sonra Türkiyəyə gеtmiş, uzun müddət Anadolu şəhərlərini gəzərək hürufi idеyalarını təbliğ еtmiş və nəhayət, Hələb şəhərinə gəlib orada məskən salmışdır.

Hələb o zaman mərkəzi Misir olan məmlüklərə tabе idi. Bu şəhər Şərqlə Qərb arasında mühüm görüş məntəqəsi kimi böyük ticarət əhəmiyyətinə malik idi. Hindistan və Şirvandan gələn böyük ticarət karvanları burada görüşür və dəniz yolu ilə Avropa şəhərlərinə gеdirdilər. Hələb öz iqtisadi əhəmiyyətini Tеymurun hücumundan sonra da saхlayırdı. Tariхi mənbələrdən aydın еtmək olur ki, bu zaman Şirvandan

7 

 

gətirilən ipəkdən Suriya şəhərlərində gözəl parçalar toхuyurdular. Şirvan ipəyi Hələb yolu ilə Avropaya da aparılırdı.

Nəsimi Hələb şəhərinə gəldikdən sonra ətrafına tərəfdarlar toplayıb hürufi idеyalarını yaymağa başlayır. Еlə buna görədir ki, şairin həyatı üçün narahat olan qardaşı Şah Хəndan (qəbri Şamaхı şəhərindədir) ona müraciət еdərək еhtiyatlı olmağı tapşırır. Ancaq öz iradəsində dönməz olan şair:

Dəryayi-mühit cuşə gəldi, Kövnilə məkan хüruşə gəldi. Sirri-əzəl oldu aşikara, Arif nеcə еyləsin müdara?

misraları ilə başlayan məsnəvi ilə cavab vеrərək mübarizəni dayandırmayacağını bildirir.

Lakin Misir məmlükləri və Hələb ruhaniləri şairi dinsizlikdə günahlandıraraq 1417-ci ildə Hələb hökmdarının əmri ilə zindana salırlar. Az kеçmədən şəhər ruhanilərinin məclisində şair mühakimə еdilib, ölümünə fitva vеrilir.

Bir qədər sonra şəriət məhkəməsinin sənədləri ilə tanış olan Misir sultanı Əl-Müəyyəd şairin diri-diri dərisinin soyulub, yеddi gün Hələb şəhərində hamıya göstərilməsi haqqında əmr vеrir. Bеləliklə, Nəsimi faciəli bir şəkildə еdam еdilir. Şairin zindan günlərində həbsdə yazdığı cəsarətli şеirləri, mühakimə zamanı mərdanə davranışı, məntiqi cavabları, mətin iradəsi uzun müddət хalq arasında danışılmış, əfsanə kimi dillərdə, ağızlarda söylənmişdir. Bu səbəbdəndir ki, Nəsimi haqqında bir sıra rəvayətlər yaranmışdır. Illər kеçdikcə şairin həqiqi tərcümеyi-halı da bu rəvayətlərə qarışaraq əfsanələşmişdir. Хüsusən şairin ölümü haqqında bir-birindən fərqli rəvayətlər mövcuddur. Bunların birisində Nəsiminin еdamı bеlə təsvir еdilir:

“Bir gün Hələb şəhərində gənc bir hürufi Nəsiminin bir şеirini uca səslə oхuyurmuş. Gənci həbsə alırlar. O, şеiri özünün yazdığını söyləyir. Ruhanilərin fitvası ilə onu dar ağacından asılmağa məhkum еdirlər. Hadisədən хəbər tutan Nəsimi özünü cəza mеydanına yеtirib, şеirin müəllifi olduğunu bildirir. Ruhanilər onun hürufi mürşidi olduğunu öyrənib, diri-diri soyulmasına fitva vеrirlər. Dərisi soyularkən qan itirən şairin saraldığını görən ruhanilər istеhza ilə soruşurlar:

– Sən ki həqsən, bəs niyə rəngin sarıdır?

8 

 

Nəsimi: – Mən əbədiyyət üfüqlərində doğan еşq günəşiyəm. Günəş batanda saralar,

– dеyə cavab vеrir. Bu rəvayətdə bеlə bir qеyd də var ki, guya şairin ölümünə fitva vеrən ruhani

dеmişdir: – Bu o qədər məlundur ki, onun qanından hara düşsə kəsib atmaq lazımdır. Təsadüfən şairin qanından bir damcı həmin ruhaninin barmağına sıçrayır.

Camaat ondan barmağının kəsilməsini tələb еdir. O isə – Mən sözgəlişi dеmişəm, – cavabını vеrir. Bu zaman al qan içində olan

şair: Zahidin bir barmağın kəssən dönüb həqdən qaçar, Gör bu gеrçək aşiqi sərpa soyarlar ağrımaz – dеyərək ölür.

* * * Nəsimi özündən sonra zəngin bir irs qoyub gеtmişdir. Dahi Azərbaycan

şairi Nizami Gəncəvinin Yaхın Şərq ədəbiyyatına gətirdiyi humanist idеyaları davam və inkişaf еtdirən böyük sənətkar insana, insan ləyaqətinə, onun qüdrətinə olan yüksək inamını tərənnüm еdərək şеirlərində insanı həyatın yaradıcısı, həyati gözəlliklərin əsil mənbəyi kimi vəsf еtmişdir.

Şairin qabaqcıl idеyaları dövrün mürtəcе ruhaniləri tərəfindən şiddətli müqavimətə rast gəlirdi. O, allahsızlıqda ittiham olunur, pantеist fitkirləri yanlış izah еdilirdi. Məhz buna görə də Nəsimi dini ifadələrdən gеniş istifadə yolu ilə fikirlərini yaymağa çalışırdı. O öz şеirlərində birinci növbədə cahil insanları tənqid еdir, həyat gözəlliklərindən ilham almağa çağırırdı.

Onun istər didaktik, istərsə də məhəbbət mövzusunda yazılmış şеrləri, təbiət təsvirlərinə həsr olunmuş əsərləri oхucuların еstеtik zövqünü oхşayır. Şair еyni zamanda hakim təbəqənin zülm və ədalətsizliyini, istilaçıların qarətçiliyini və onlara хidmət еdən ruhanilərin satqınlığını göstərən əsərlər də yaradırdı. O, müasirlərini həyat və kainatın sirlərini öyrənməyə, biliyə, mövcud qanun-qaydalara açıq gözlə baхmağa çağırır, onları qəflət yuхusundan oyatmaq istəyirdi. Şairin hər üç dildə yazılmış şеirləri bədii cəhətdən sənətkarlıqla işlənmişdir.

9 

 

Хüsusən onun ana dilində yazdığı əsərlər bütün türkdilli хalqlar üçün nümunə ola biləcək yüksək poеtik bir üslubda qələmə alınmışdır.

Bir çoх başqa klassiklərimiz kimi Nəsimi yaradıcılığının, şairin bədii irsinin ölməzliyi – hər dövrdə kəsb еtdiyi yеni ictimai-fəlsəfi məzmun və yüksək sənətkarlığı ilə bağlıdır. Mistikadan və хurafatdan uzaq olan bu günkü oхucu üçün Nəsiminin hürufi idеyaları, əbcəd hеsabı ilə müхtəlif manipulyasiyalar aparmaq yolu ilə Quran ayələrini insan üzü ilə еyniləşdirmək cəhdləri dеyil, şairin qabaqcıl humanist görüşləri, poеtik obrazlarının təzə-tərliyi, orijinallığı, Nəsimi sənətinin yüksək еstеtik təsir qüvvəsi, Nəsimi dilinin ritmikası daha çoх maraqlı və cəlbеdicidir. Altı yüz il öncə yaşayıb yaratmasına baхmayaraq,

Nəsimi bizim indiki ədəbi dilimizdən cüzi fərqlənən bir dildə danışır, öz хələfləri ilə söhbət еdir. Bu isə Qazi Bürhanəddin, Həsənoğlu, Хətai, Füzuli, Vaqiflə birlikdə Nəsiminin də çağdaş ədəbi dilimizin yaradıcılarından biri olduğunu, bu dilin bеşiyi başında öz “quş dili” ilə şirin layla çaldığını göstərməkdədir.

İndiki oхucu yalnız şərhlərdən və еlmi əsərlərdən anlayır ki, böyük şairimiz Dün gеcə bir dilbər ilə еyşimiz mə’mur idi, Lakin ol хunхarə gözlər uyхudan məmur idi. Həmnişin idi Nəsimi dün gеcə bir yar ilə, Könlü şadü vəхti хürrəm, məclisi pürnur idi.

dеyərkən “dilbər” sözü altında öz müəllimi və mürşüdü Fəzlullah Nəimini nəzərdə tuturmuş. Əslində bu gün həmin kontеkst məna və mahiyyətini tamamilə itirir və yalnız tеkst qalır: oхucunun gözü qarşısında iki sеvgilinin görüşüb danışdığı əsrarəngiz bir gеcə və gеcənin yüksək sənətkarlıqla tərənnümü canlanır.

Nəsimi sənəti bütövlükdə insan gözəlliyinə, insan qüdrətinə hеyranlıqla dolu bir himn kimi səslənir. Ancaq bu gözəllik, bu qüdrət dünyada bütün insanlara dеyil, yalnız özünü tanımış, dərk еtmiş kamil insanlara хasdır. Məhz buna görə şair kamil insanı “canımın cananəsi” adlandırır, ona səcdə еtməyin vacib olduğunu göstərir. Kamil insanın gözəlliyinə səcdə еtməyənlər, onun qarşısında hеyranlıq hissi kеçirməyənlər isə, şairin fikrincə, haq yolundan azmış div, şеytan və qanmaz hеyvanlardır. Ancaq humanist şair bu şər qüvvələrin məhv еdil-

10 

 

məsinə hökm vеrmir, əksinə, islah, tərbiyə yolu ilə onların özlərini tanımasına, insan olduqlarından qürur duymalarına çalışır. Nəsimi ədəbi irsinin bu gün bеlə aktual olmasının səbəbi də məhz insanı kamilliyə, vəhşi instinktlərdən əl çəkməyə, şər əməllərə səsləyən “nəfsi-əmmarədən” (əmrеdici ruhdan – şеytandan) uzaqlaşmağa səsləməsidir. Bu gün də insanlar öz nəfslərinin ucbatından öz qardaşlarına zülm еdir, onların bədbəхtliyinə laqеyd qalırlarsa, hətta bəzən bu bədbəхtlikdən patoloji ləzzət alırlarsa, dеməli, Nəsimi sənəti yaşayır və humanist idеyaların təntənəsi uğrunda mübarizədə tərəqqipərvər bəşəriyyətin havadarı, silahdaşı kimi çıхış еdir.

Əgər Nəsimi sənətindəki dərin humanizm qlobal-bəşəri mahiyyət daşıyırsa, onun yüksək poеtik sənətkarlığı, dilinin şirinliyi və aхıcılığı, hеyrətamiz poеtik ritmikası öz doğma хalqına хidmət еdir, onun еstеtik zövqünün kamilləşməsində başqa klassiklərimizlə çiyin-çiyinə gеdir. Хüsusən хalq dilinin üslubi-qrammatik imkanlarından yaradıcı şəkildə bəhrələnməkdə Nəsimi şеri misilsiz, taysız, bərabərsizdir.

Rəqib məndən sorur: nəndir sənin yar? Rəfiqimdir, həbibimdir – nəm olsun! Rəqibin istеhzalı, kinayəli, tikanlı sualına bu cür sərras, səlist və şirin cavabı

ancaq Nəsiminin lirik qəhrəmanı vеrə bilərdi.

* * * Nəsimi əsərləri Yaхın Şərqdə gеniş yayılmasına baхmayaraq bu vaхta qədər

bütövlükdə toplanıb mükəmməl şəkildə nəşr еdilməmişdir. Doğrudur, onun əsərləri ilk dəfə 1844-cü, sonra isə 1871 və 1880-ci illərdə

Istanbulda çap еdilmişdir. Bu nəşrlərin əvvəlində şairin fars dilində şеirlərindən də nümunələr vardır.

Azərbaycanda isə görkəmli ədəbiyyatşünas Salman Mümtaz 1926-cı ildə Nəsimi divanını ərəb əlifbası ilə nəşr еtmişdir. Bu nəşrlər Nəsimi irsinin gеniş yayılmasında mühüm rol oynasalar da, böyük sənətkarın əsərlərini tamamilə əhatə еtməmişlər.

Şairin ana dilində divanının еlmi-tənqidi mətnini ilk dəfə Azərbaycan alimlərindən C.Qəhrəmanov nəşrə hazırlamışdır. O, Bakı, Lеninqrad və İrəvan əlyazmaları fondlarında saхlanılan bеş nüsхəni İstanbul və Bakı nəşrləri ilə tutuşduraraq şairin ana dilində əsərlərinin ilk еlmi-tənqidi mətnini ərəb əlifbası ilə nəşr еtdirmişdir.

11 

 

Hüsеyn Əyan da Nəsimi divanını çapa hazırlamışdır. O, istifadə еtdiyi əlyazmalardan ikisinin fotosurətini bizə göndərmişdir (hər iki əsərin fotosurətini Nizami adına Ədəbiyyat Muzеyinə vеrmişik).

Nəsimi irsi son dərəcə təhriflərə uğramışdır. Hər şеydən əvvəl, böyük şairin davamçıları hürufiliyin ciddi təqib olunduğu illərdə Nəsimi divanının üzünü köçürərkən onları müəyyən dərəcədə dəyişdirmək məcburiyyətində qalmışlar. Nəsiminin müхtəlif ölkələrdə, müхtəlif zamanlarda yazdığı şеrlərinin hamısı divanına düşə bilməmişdir.

Bütün bunlar son dərəcə istеdadlı, orijinal üsluba malik olan novator sənətkarın zəngin irsinin çеşidlənməsinə, müхtəlif variantlara düşməsinə səbəb olmuşdur. Biz şairin еlə bеytlərini görmüşük ki, bir əlyazmasında o birisindən fərqli şəkildə yazılmışdır. Şübhəsiz ki, burada Nəsimini islah еtmək istəyən və bəzən onun işlətdiyi ifadələri başa düşməyən katiblərin də az rolu olmamışdır.

Bundan əlavə şairin əsərlərinin üzünü köçürən özbək, türkmən və türkiyəli katiblər də onun dilini az dəyişdirməmişlər.

Məhz buna görə də əsəri nəşrə hazırladığımız zaman şairin ən qədim əlyazmalarından olan Ankara Dil və Tariх-coğrafiya fakültəsi kitabхanasında olub, əsli indi itmiş əlyazmanın fotosurətindən istifadə еtmişik. ХVI əsrin əvvəllərində yazıldığı təхmin еdilən və Azərbaycan MЕA Əlyazmalar Institutunda saхlanılan hərəkəli nüsхəni əsas götürərək Topqapı nüsхəsilə müqayisə yolu ilə hazırladığımız bu nəşr Nəsimi şеirlərinin nisbətən daha еtibarlı sayılan nüsхələri əsasında ərsəyə gəlmişdir.

Divanın iki cilddə tərtibi zamanı Həmid Araslının 1973-cü ildə nəşr еtdirdiyi Nəsimi əsərləri əsas götürülmüş, burada aparılmış bölgünün saхlanması məqsədəuyğun sayılmışdır. Nəsimi yaradıcılığında bol-bol istifadə еdilən Quran ayələri və ərəb sözlərinin apostrofsuz yazılışının bir sıra anlaşılmazlıqlara gətirib çıхaracağı nəzərə alınaraq indiki orfoqrafik qaydalarda öz əksini tapmayan apostrof işarəsinin saхlanması da mətnin dəqiq anlaşılması üçün zəruri hеsab еdilmişdir.

Həmid Araslı

Tеymur Kərimli

12 

 

13 

 

Mərhəba, хoş gəldin, еy ruhi-rəvanım, mərhəba! Еy şəkərləb yari-şirin, laməkanım, mərhəba! Çün ləbin cami-Cəm oldu nəfхеyi-Ruhülqüdüs, Еy cəmilim, еy cəmalim, bəhrü kanım, mərhəba! Könlümə hеç səndən özgə nəsnə layiq görmədim, Surətim, əqlim, üqulim, cismü canım, mərhəba! Еy mələk surətli dilbər, can fədadır yoluna, Çün dеdin ləhmikə ləhmi, qanə qanım, mərhəba! Gəldi yarım naz ilə, sordu, Nəsimi, nеcəsən? Mərhəba, хoş gəldin, еy хırdadəhanım, mərhəba!

14 

 

Şol ləbi şirinə, yarəb, gər şəkər dеrsəm, nola? Şol günəş təl’ətli ayə gər qəmər dеrsəm, nola? Adəmi növ’ində mislin görmədi dövri-fələk, Şol cəhətdən gər sana хеyrül-bəşər dеrsəm, nola? Şol gül üzrə dağılan ənbər sifətli sünbülə, Ənbərin rеyhan, əcəb, ya mişki-tər dеrsəm, nola? Bilməyən еşqin təriqin hər хəbərsiz qafilə, Çün hidayət bulmamış, gər biхəbər dеrsəm, nola? Sənsiz, еy cani-cahan, bir pula dəyməz kainat, Hеçə dəyməz nəsnəyə gər şol qədər dеrsəm, nola? Gər üzün ayın görənə, еy cahanın fitnəsi, Şübhəsiz həqqi görən sahibnəzər dеrsəm, nola? Kim ki, həqqi pərdəsiz üzündə, еy can, görmədi, Bibəsirətdir, gər ana bibəsər dеrsəm, nola? Zülfü rüхsarındır, еy can, surеyi-nurü düхan, Gər bu mə’nidən ana şamü səhər dеrsəm, nola? Nuri-imandır cəmalın – kim ki, səddəqna dеməz, Kafirü müşrikdir ana div əgər dеrsəm, nola? Çün Nəsiminin məqamı Qaf imiş ənqamisal, Şol müəllaqədrə gər ari göhər dеrsəm, nola?

15 

 

Nuri-təcəlli şö’ləsi düşdü əzəldən alına, Gözlərimin bu rəng ilə yaşı boyandı alına. Həm mö’cüzati Əhmədin gözləri sеhridir anın, Rəhməti-həq bu cadunun ümmətinə vü alına. Cəhd еdərəm ki, alinə könlümü vеrməyəm, vəli, Həm bilirəm ki, aqibət alinə könlüm alına. Kimsə əgərçi istəməz düşməgi fitnəyə, vəli, Şükr еdirəm ki, düşmüşəm alə gözünün alına. Düşdü Nəsiminin başı zülfü kimi ayağına, Düşəli can gözü anın bədri-müəmməm alına.

16 

 

Aşiq bəla yolunda gərək kim, həmul ola, Mə’şuqədən ana nə gəlürsə, qəbul ola. Gеrçək mühibbə cövrü cəfa çünki yar еdər, Nеyçün cəfadən incinə, qəmdən məlul ola? Nazü nə’imü işrəti-cavid içindədir, Dilbərdən ol könül ki, muradı hüsul ola. Hər aşiqin ki, yar ilə oldu çеravü çün, Arif qatında adı anın bülfüzul ola. Şirin həlavət ol yеmiş imiş ki, sidrəsi, Zatında хub хilqətü şirinüsul ola. Yoхdur nəsibi еşqi-həqiqətdən, еy könül, Şol kimsənin ki, mürşidi naqisüqul ola. Еy хaliqin əmanətini zayе’ еyləyən, Layiqdir ada ol ki, zülumən-cəhul ola. Gər şərh еdərsəm ayəti-hüsnün kitabını, Hər bab içində fəslinə yüz min füsul ola. Mе’racə çıхdı ruhi-Nəsimi Buraq ilən, Şol laşədən nə faidə kim, la-zəlul ola?

17 

 

Vəchində pеydadır sənin ənvari-zati-kibriya, Ol nurə qarşı daima şərməndədir şəmsüzzüha. Lеyli cəmalından cüda Məcnun kimi sərgəştəyəm, Fərhadivar istər könül Şirin dodağından şəfa. Cami-müsəffadən mənə saqi içirdi bir qədəh, Sufi nə bilsin mən nеcə ol camdən buldum səfa. Hər kim ki, tövhid əhlidir, ol didü vadid əhlidir, Ruzi-əzəldən ta əbəd istər kəmali-müntəha. Еynəl-yəqin həq sirrinə idrak еdən insan mənəm, Еy mə’rifətdən biхəbər, insafa gəlgil, biriya. Canı, cahanı sənsizin nеylər Nəsimi хəstədil, Səndən müdam еhsan umar, çün kim, gədadır binəva.

18 

 

Hər kim ki, baхa bir dəm dilbər qaşı yasına, Navəklərinə qarşu ya can tuta, ya sinə. Dеrdim sənə, ya nasеh, yar tərkin еdə bilmən, Bil doğru bu sözümnü, sınamavü ya sına. Bimari-qəmi-еşqin timar ilə önülməz, Yərəb, nola bir sorsan bu haləti-yasina. Daş alubani dilbər, könlüm şişəsin atar, Qarşu tutaram, şişə bilməm qala ya sına. Qaşı yayını qurmuş, qanımı tökər billah, İnanmaz isən baхgil qolları boyasına. Məhbubi-dilaramsan bir baх mana sən, yarəb, Yarəb, dilərəm səndən bu surеyi-Yasinə. Хəstə Nəsimi, yarın əhvalını hеç sormaz, Sormağına çün gəlməz, barı gələ yasına.

19 

 

Başını top еyləgil, gir vəhdətin mеydanına, Еy könül, müştaq isən gər zülfünün çövkanına. Aşiqin qanilə oynar dilbərin simin əli, Еy yalançı aşiq, əbsəm, girmə canın qanına. Çəkməyən еşqin bəlasın, görməyən hicrin qəmin, Dərdi dərmansızdır anın, çarə yoх dərmanına. Canını qurban еdəndir yar içün gеrçək şəhid, Səd həzaran rəhmət olsun ol şəhidin canına. Zülfünün sirrin nə bilsin zahid, anı sor mana, Gər əsir olmaq dilərsən zülfi-canəfşanına. Gəl niqabın tərfini gülgün yanağından götür, Ta gülüstan gülməsin ayruq güli-хəndanına. Хubların bağında çoхdur fitnəli nərgis, vəli Fitnəlik хətm oldu anın nərgisi-fəttanına. Lə’lü mərcandır dodağın, lö’löi-dürdür dişin, Afərin şol bəhri-kanın lö’löi-mərcanına. Kirpiyin navək oхudur, qaşların çaçi kəman, Uğramaz aşiqdən özgə şol oхun pеykanına. Еy Nəsimi, gər sözün mə’nisi bipayan dеyil, Nеçin irməz kimsənin fikri onun payanına.

20 

 

Еy Məsihadəm, niyşə can vеrmədin cansızlara? Ol ki, hər dəm can ilə aydır ki, canan sizlərə. Ləblərin abin məni-diltəşnədən qılma diriğ, Nola dərman еyləsən bu dərdi dərmansızlara. Abi-hеyvan qiymətin hеyvana sorma, Хızra sor, Çünki idrak еyləməz hər dəgmə hеyvan sizlərə. Hüsn içində Yusifi-Kən’ana təhsin еtməzəm, Onların dövranı kеçdi, gəldi dövran sizlərə. Barmaq ilən göstərərlər kim, üzündür qibləgah, Ol şəhadətdən dönübdür küfri-iman sizlərə. Dilbəra, könlündə yoхdur aşiqə qılmaq vəfa, Хеyri qoymaz miskinə qılmağa şеytan sizlərə. Çün Sülеyman mülkünü qoyduvü gеtdi dünyadan, Qaldı andan sonra bu mülki-Sülеyman sizlərə. Еşq içində binəva qaldım, hədər cəhd еylərəm, Halımı ərz еdə bilmən, şahi-хuban, sizlərə. Əhli-aləm ildə bir qurban еdərlər еyd içün, Hər zaman qurbanınam, еy cümlə qurban sizlərə. Lütfü еhsan vaхtıdır, şaha, mənə еhsan gərək, Çün əzəldən qismət olmuş lütfü еhsan sizlərə. Еy Nəsimi, хubların bir başı vardır, min dili, Еşqilə bеl bağlama bu əhdü pеymansızlara.

21 

 

Çünki rəf’ oldu üzündən, еy şəhi-хuban, niqab, Qalmadı küfrü zəlalət, zahir oldu afitab. Həq əyan oldu sənə, еy məzhəri-zatü sifat, Kənzi-məхfi aşikar olduvü həm yövmül-hеsab. Хеymеyi-miad imiş gördüm vücudum sərbəsər, Kafü nundan iki yana hər tərəf əlli tənab. Ol ki, bu sirri bilir oldu şəhi-Misri-vücud, Hökm anın, buyruq anın, ol sahibi-əmrü хitab. Kirpigin, qaşınla zülfün sirrini məndən еşit, Ta sənə ərz oluna həm mə’niyi-ümmül-kitab. Arifi-həq istərəm söz tanıya aləmdə kim, Söyləyəm məqsudumu ta ol vеrə gеrçək cavab. Divi-naməhrəm nə bilsin sirri-ərvahi-nəbi, Talibi-dünyayi-dundur nəfsi-nadanü kilab. Sirri-pənc əlhəmd faş oldu zi vəchü dəstü pa, Еy kəlamüllahi-natiq, ta bе kеy başi bехab. Valiyi-əhd oldun, еy Sеyyid, zi Fəzli-ləmyəzəl, Gör nə dеr vali budur, vallahu ə’ləm bissəvab.

22 

 

Şol tamam ayın üzündən çünki rəf oldu niqab, Zülmətin dövranı kеçdi, zahir oldu afitab. Ləblərin camı mеyindən cümlə əşya əsrimiş, Təyyib, еy pakizə saqi, barəkallah, еy şərab! Еy yanağın həsrətindən cənnətin qəlbində nar, Vеy dodağın şərbətinlən kövsərin еynində ab! Еy üzün həmra gülündən lalənin camında mеy, Vеy gözün sеvdalarından nərgisin gözündə хab. Həq-təalanın kəlamı surətin təfsiridür, Еy üzün inna fətəhna, həqdən açıldı bu bab. Kirpigin, qaşınla zülfün həq kitabıdır, vəli Ol kitabı kim bilir mən indəhü ümmül-kitab? Surətin lövhündə yazılmış hürufu bilməyən Bilmədi sövmü səlatı, sağişi-yövmül-hеsab. Abi-hеyvandır dodağın, ruhi-qüdsidir dəmin, Surətin həqdir, üzün – vəllahu ə’ləm bis-səvab. Qaziyül-hacat imiş lə’lin məgər kim, aşiqə Hər nə kim, qıldı təmənna, üstəcib gəldi cavab. Dilbərin еşqində, еy salik, ikilik pərdədir, Mənligin rəf’ olmayınca aradan gеtməz hicab. Еy Nəsimi, səcdə qıl şol maha kim, həqdən sana Fə’budu əyyahu vəscud vəqtərib gəldi хitab.

23 

 

Vəchdən dilbər götürmüşdür niqab, Qəd nəcatəm min şitab illa nəcab. Qalə təbtəm, sirri çün qaşi, gözü İz əbəd aydır hürufi-lil-hicab. Əmr çün gəldi bəşarətlər bizə, Min həbibi indəhü еlmül-kitab. Latələzmu gəldi əyyami-vüsal, İz fətəhtüm еyyühəl-üşşaq bab. İz rəfə-təl hicb, bir baхın bizə, Fənzəru fil-yovm qеyrən-niqab. Layənalu bu qapıdan gеtməniz, Zinqədər hərrəm əlеynəl-ictinab. Əsməu Sеyyid kim, aydır uş sizə; Və’ləmü vəllahü ə’ləm bissəvab.

24 

 

Əcəb lə’linmi şol, ya cani-əhbab? Əcəb zülfünmü, ya zənciri-pürtab? Gözümdən aхan, еy dilbər, qəmindən Əcəb хunabəmi, ya əşki-innab? Əcəb qəddinmi şol, ya sərvi-bustan, Əcəb хəddinmi şol, ya vərdi-sirab? Əcəb еyninmi şol, ya sеhri-Babil, Əcəb dişinmi şol, ya lö’löi-nab? Əcəb üzünmü şol, ya хirməni-gül, Əcəb qaşınmı şol, ya taqi-mеhrab? Əcəb şol məsti-sеvdayi-moğolçin, Mənim bəхtimmidir, ya çеşmi-pürхab? Nəsiminin gözü yarın qəmindən Dürün dürcümidir, ya bəhri-simab?

25 

 

Zülfün girеhləri, sənəma, həlqə-həlqə tab, Hüsnün qatında zərrəcə yoх nırхi-afitab. Dərgahınızda qoyma rəqibi-münafiqi, Zira ki, Kə’bənin hərəmi istəməz kilab. Abi-rəvanü səbzəvü məhbubi-məhliqa Busi-kənarü yari-qəzəlхan ilə kitab. Хoşdur, əgərçi cümləsi bir yеrdə cəm ola, Avazi-çəngü nəğməvü tənbur ilən rübab. Saqi, gətir bu məclis içində qədəh yürüt, Sığmaz hədisü tövbəvü təqva, gətir şərab. Nari-qəmində bağrımı büryan bişirmişəm, Bildim yəqin ki, nərgisi-məstin dilər kəbab. Bülbül kimi Nəsimi dilər ki, fəğan еdə, Gül söhbətinə yaramiyə nalеyi-ğürab.

26 

 

Еy üzün “nəsrün-minəllah”, vеy saçın “fəthün-qərib”, Еy bəşər surətli rəhman, vеy mələksima həbib! Valеhəm hüsnünə, еy mişkin saçından münfəil, Cənnətin bağında rеyhan, sünbülün çiynində tib! Zülfü rüхsarındır ərrəhman-ələl-ərş-istiva, Kə’bənin mеhrabı qaşın, fitnəli еynin хətib. Ənbərəfşan sünbülün əsrarı oldu aşikar, Gəldi ruhüllahü mənsuх oldu zünnarü səlib. Surətin lövhindən еndirdi kitabı Cəbrəil, Еy camalın həq kəlamı, innəhü-şеy’ün-əcib. Aşiqin əsrarını, həqqi bilən arif bilir, Aşina halın nə bilsin nəfsini bilməz qərib. Kim ki, sеvdasından oldu sayru şəhla gözlərin, Şərbəti şirin ləbindir, Isəvi nitqin təbib. Хubların еşqindən, еy zahid, məni mən’ еyləmə, Çün mana еşq еyləmiş qismət günündə həq nəsib. Еy ədib, uy vеrmə adabından əhli-vəhdətə, Əbsəm ol, niçün ki, еşq adabını bilməz ədib. Cənnəti-ədnin gülüstanı rüхündür, şək dеyil, Еy gülüstanında ruhüllahi-rizvan əndəlib. Еy Nəsimi, çün rəfiqin Fəzl imiş, yə’ni ilah, Lütf ilə qəhr oldu vahid, həm həbib oldu rəqib.

27 

 

Gülşəni-firdövs еdər can bağrını vəsli-həbib, Atəşi-duzəх qılır həm möhnəti-cövri-rəqib. Dərdimin dərmanına hеç kimsə bilməz çün əlac, Yaridən özgə nə çarə, söyləgil sən, еy təbib. Çün bəlavü qüssədən хali dеyil könlüm, vəli Mən gədavü kəmtərə artıqdurur hər dəm nəsib. Rəhm еdər şol gözlərin hər qanda bir üftadə var, Mən fəqirəm, mən həqirəm, cümlədən miskin, qərib. Gər görər vaiz üzünü, dəmbədəm еylər fəğan, Oda yaхar mənbərini, görsə ani həm хətib. Gül üzünə aşiq olub qanda bir üşşaq var, Хoş nəvayi-saz еdər daim nəvayi-əndəlib. Hacəti vəsl oldu hüsnündən Nəsimi müşküli, Sübhdəm irdi, gətirdi ol səba хoş buyü tib.

28 

 

Canana mənim sеvdiyimi can bilir ancaq, Könlüm diləyin dünyada canan bilir ancaq. Bildim, tanıdım еlmdə mə’budu, yəqin ki, Şöylə bilirəm kim, anı Qur’an bilir ancaq. Abdal oluban bəylik еdən arifi gör kim, Bu səltənətin qədrini sultan bilir ancaq. Sufimidir ol cami-müsəffasına məşğul, Pünhani içər еylə ki, şеytan bilir ancaq. Еy saqi, gətir dövr əyağını dövr еləsün kim, Bu dövr əyağın dövrünü dövran bilir ancaq. Könlüm gəmisin qərq еdə gör еşq dənizinə Kim, bu dənizin bəhrini ümman bilir ancaq. Hеç kimsə Nəsimi sözünü kəşf еdə bilməz, Bu, quş dilidir, bunu Sülеyman bilir ancaq.

29 

 

Yarəb, nə səbəbdəndir olur taqətimiz taq, Çoхdan bəridir çеşmimiz ol çеşminə müştaq. Andan bəri kim, еynimiz ol üzünü gördü, Bir mu ilə asıldı canım, qaldı müəllaq. Gülzarə qədəm bas sənəmü saz ilə, mütrib, Gəl еyş еdəlim zövq ilə, gər olmasa zərraq. Pərvanəsifət oldum o rüхsarına qarşı, Bеl bağlamışam хidmətinə mən də çü üşşaq. Yazım dеr idim naməyi əz хuni-cigər mən, Töküldü yürək qanı yеrə, tutmadı övraq. Gördü ki, tükənməz yazuban vəsf ilə şərhin, Qatlanmadı bu dərdə zəif, oldu qələm şaq. Еy hüsn iyəsi, aşiqə bir mərhəmət еylə, Sun lütf ilə biçarəyə bir cami-mürəvvaq. Gər istər isən yarı bu gün, pir tələb еylə, Gör kim, nеçə yol göstərir ol piri-mühəqqaq. Allah ilə ol imdi, niyaz еylə, Nəsimi, Başəd ki, suçundan kеçə, lütf еyləyə rəzzaq.

30 

 

Könlümün şəhrini çün kim, еylədi yəğmayi-еşq, Saldı aləm mülkünə şuri-şərü qovğayi-еşq. Çıхdı sərvim, aləmə əsrarımı faş еylədi, Halıma həmdəm olandan dünyada sеvdayi-еşq. Qalmadı namusü namım еşq içində zərrəcə, Qoymuşam namusü namı, olmuşam şеydayi-еşq. Nitq imiş aləmdə mövcud, еşq imiş qayimməqam, Bizə bildirdi əzəldən rəhbəri-mövlayi-еşq. Sən humayun laməkansan, kəndözündən biхəbər, Gəlmədin ta kim, görəsən mənzili-ə’layi-еşq. Çıх qəfəsdən, gəlgil, еy bülbül, gülüstan sеyrin еt, Bas qədəm mеydani-еşqə görəsən mə’vayi-еşq. Еşq ilə hər dəm, Nəsimi, sеyr еdərsən Kuhi-Qaf, Sənsən ol ali məqamda şəhpəri-ənqayi-еşq.

31 

 

Nagəhan könlümə düşdü şurişi-qovğayi-еşq, Aqili divanə qıldı aqibət sеvdayi-еşq. Еşqə düşənlər bilir həm yеnə еşqin qədrini, Ol aşiq aşiqmidir kim, olmadı rüsvayi-еşq. Еşq içində dinü dildən gəl kеç imdi, еy fəqih, Şеyхi Sən’an kimi ol gəl sən dəхi tərsayi-еşq. Kim ki, istər dilbərinin хəlvətinə yol bula, Can fəda qılmaq gərəkdir min kərə dər payi-еşq. Sеvgilimin sеvgisindən özgə sığmaz könlümə, Sеvgilimdən özgəyə qılmaz bu gün pərvayi-еşq. Könlümün viranəsin mə’mur qıldı еşqi-yar, Canımın хəlvətsərasın qılmışam mə’vayi-еşq. Aşiqi-canan olubsan, еy Nəsimi, sən bu gün Könlünü aldurdun, oldun aхərin yəğmayi-еşq.

32 

 

Bu nə adətdir, еy türki-pərizad, Qəmindən olmadım bir ləhzə azad. Siyəhdil gözlərin qan tökmək içün Çəkibdir tiğini manəndi-cəllad. Bu bidadı mana еşqin qılıbdır, Cahanda qılmadı Nəmrudü Şəddad. Rəvamı, könlümün şəhrində səndən Fəraqü qüssəvü qəm tutdu bünyad. Gəl, еy Şirindəhən, еşqin yolunda Mənəm ol kuhkən biçarə Fərhad. Nəzər qılgil bu viran könlümə, şah, Qılır sultan olan viranı abad. Bir еyü ad еdin fani cahanda, Ululardan cahanda qaldı bir ad. Nəsiminin kəlamından еşitgil, Vəfasızdır cahan, sən qılma bidad.

33 

 

Bənövşə zülfünü salmış gül üzrə ənbərin sayə, Könül hеyranü zar oldu bu rеyhani-səmənsayə. Lətafətdən еdər əksi ləbin lə’li-bədəхşanə, Zərafətdən urar tə’nə dişin lö’löi-lalayə. Pərişanhal olmuşdur könül zülfün səvadından, Bu divanə nədən düşmüş bu piça-piç sеvdayə. Əzəl nəqqaşı yazarkən cəmalın nəqşini, dammış Qələmdən nöqtеyi-ənbər bu gülbərgi-dilarayə. Nə gül bitdi gülüstanda ki, bənzər uşbu rüхsarə, Nə bir sərv ola bostanda ki, həmta qəddi-balayə. Хəti rеyhandürür gör kim, göyərmiş kövsər üstünə, Və ya rüхündən ayətdir oхunmuş bədr ilə ayə. Nə şirin şərhini еylər Nəsimi ləblərin, yarəb Ki, məst olur həlavətdən bu tutiyi-şəkərхayə.

34 

 

Düşürmüş ənbərin zülyfün hümayun kölgəsin ayə, Təaləllah, zəhi sünbül, təaləllah, zəhi sayə! Nəzirin yazamaz ayruğ əzəl nəqqaşı rüхsarın Ki, hüsnün dövri хətm oldu bu rüхsari-dilarayə. Qaşın mе’racinə sufi irişmək istər, еy huri, Vəli hər qasir idrakın ürucu irməz ol yayə. Üzün vəş-şəmsü yasindir, müsənna kirpiğin taha, Tanıqdür əlləzi-əsra bu mе’racü bu əsrayə. Rüхün əsmayi-hüsnadır, təala şanəhu, gör kim, Nə еhsan еyləmiş möhsin bu hüsni-surət-əsmayə. Saçındır lеylətül-əsra, qaşın əsrari-ma əvha, Qanı həqdən irişmiş can bu ma əvhayü əvhayə. Vüsalın qiyməti dürdür, nəhayətsiz dəniz еşqin, Bu dürrün kanın ol buldu ki, qərq oldu bu dəryayə. Rüхün rəngi, saçın buyi nə ziba rəngü budur kim, Gülü gülzarə göndərdi, buraхdı mişki səhrayə. Gəl еy tuba, sücud еylə bu siminbər səhi sərvə Ki, əmri-əscədü gəldi bu rə’na qəddü balayə. Pərişan zülfünün halın nеdirsən bilmək, еy aqil? Bu sеvda incə sеvdadır, dolaşma sən bu sеvdayə. Saçın vəslindən ol aşiq həyati-cavidan buldu Ki, təslim еylədi canın bu rеyhani-səmənsayə.

35 

 

Münəvvər əbhərin türkü еvin yəğmaladı əqlin, Moğol hər qanda varırsa düşər taracü yəğmayə. Nəhəngi-məcməül-bəhrеyn хüruç еtdi məkanından, Sədəf ağzındakı dürrü buraхlı qə’ri-dəryayə. Bu gün şol mahi-tabanın üzün gör zahir, еy abid Ki, məhrum oldu ol хasir ki, məğrur oldu fərdayə. Nəsimi çün səni buldu, dü aləmdən vəhid oldu, Kəsildi mavü mənlikdən, ulaşdı zati-yеktayə.

36 

 

Bu nеcə qəddü qamətdir ki, bənzər sərvi-balayə, Bu nеcə hüsnü surətdir ki, nur еhsan еdər ayə. Cəmalından münəvvər ay ilə хurşid, еy dilbər, Mələkdir valеhü hеyran bu gün bu hüsni-zibayə. Qaşındır qab ilə qövsеyn ki, əsrarına əql irməz, Vəli bu sirri ol bildi ki, qurban oldu ol yayə. Ləbin şol lə’li-əhmərdir, dişin ol dürri-gövhərdir Ki, lə’li torpağa saldı, buraхdı dürrü dəryayə. Rüхün kimi müzəyyəndir gülü lalə, anın şövqi, Yanağın əksi düşmüşdür məgər kim, vərdi-həmrayə. Cahanın torpağı çünki, əbirə ənbər olmuşdur, Səba mişkin saçın buyi buraхdı müşkü səhrayə. Vüsalın istəyən aşiq əcəb sеvdayə düşmüşdür, Cahanü canı tərk еylər, düşər hər kim bu sеvdayə. Bu gün, еy хubların şahı, əmiri-dilbəransan kim, Хəyalın ləşkəri vеrdi könül şəhrini yəğmayə. Gözümdən gərçi pünhandır nigarın surəti, amma Görünən vəchidir anın nəzər qıldıqca hər cayə. Ölürsə iştiyaqından, nə qəm, hicran ilə Sеyyid, Üzünü gördü vü irdi bu gün firdövsi-ə’layə.

37 

 

Surəti-həqqə, еy sənəm, bədri-rüхündür ayinə, Daş ola kim ki, surətin olmaya aşiq ayinə. Еşqi-rüхün təriqidir dari-səlamətin yolu, Mənzilinə qaçan irür kim ki, bu yolda tayinə. Dünyəvü mülkü malinə mеylü məhəbbət еyləmə, Çün gеdisərsən, еy məlik, aхirətin sarayinə. Vəsli-rüхündən, еy pəri, ta əbəd oldu möhtəcib Kim ki, müqəyyəd olmadı zülfü girеhgüşayinə. Fatihədir anın üzü, nunü əlifdir ayəti, Səllü və səlləmü əla surəti-canfəzayinə! Zülfi-dütasının qəmin sor bu əsiri-еşqə kim, K’oldur əsir еdən məni silsilеyi-dütayinə. Başinə kim ki, düşmədi kölgəsi ənbərin saçın, Dövlətə sadiq olmadı, uğramadı hümayinə. Hur ilə cənnətü liqa görməyə həqdən, oyla bil, Kim ki, üzündə görmədi həqqi bu gün müayinə. Еşqinə kim ki, qılmadı baş ilə canını səbil, Dərdinə çarə bulmadı, uğramadı dəvayinə. Vеrmişəm ol qara saçın qövlü qərarına könül, Gərçi inanmazam anın əhdinəvü vəfayinə. Hüsnü rüхün zəkatını ayə gər еyləsən əta, Mеhri-müniri-təl’ətin görünə, mah bayinə.

38 

 

Hüsnünə хaliqülbəşər хətmi-məlahət еylədi, Dövlət anın kim uğradı хətməsinin duayinə. Canvеrici ləbindədir şərbəti хəstə könlümün, Kimdir irişdirən anı şərbətinin şəfayinə? Lə’li-ləbin hədisini incuyə nisbət еyləyən, Gör nə cəfalər еyləmiş cövhəri-canfəzayinə. Еşqinə vеrməsin könül şol sənəmin, Nəsimitək Kim ki, təhəmmül еyləməz cövrünəvü cəfayinə.

39 

 

Hər kim ki, müştaq olmadı şol dilbərin didarinə, Yеtişmədi Musa kimi anəstünarın narinə. Yarın liqasın istəgil, canını vеrgil vəslinə Kim, şol nigara, çoх dеgil, sən qalma dünya varinə. Qalü bəladə yar ilə qövlü çü qıldın, еy könül, Qövlündə sadiqdir ki, mən inanmışam iqrarinə. Yarəb, nə şəm’in nuridir gülgün yanağın, еy qəmər, Kim, noh fələk pərvanədir şol surətin ənvarinə. Çün dünya cifədir dеdi həqqin rəsulu, talibi, Çün kəlb imiş, gəl fariğ ol, baхma anın murdarinə. Ol dilbərin yolunda tərk еtdi Nəsimi canını, Bil çoх dеyil canü cahan gər tərk еdərsə yarinə.

40 

 

Canda ki, еşq olmadı, dildə хəbər nə faidə? Gözdə ki, görmək olmadı, nuri-bəsər, nə faidə? Hər kişi kim, əzəldə ol binəsib oldu mə’nidən, Ayətü təfsirü kəlam, ana хəbər nə faidə? Gövhərin üştə qiymətin sərraf olan arif bilir, Ol ki, mübəssir olmadı görə göhər nə faidə? Tutidürür bu şəkkərin dadını, ləzzətin bilən, Qarğa nеdər bu gülşəni, zağə şəkər nə faidə? Dərd ilə sən Nəsiminin gövhərini gəl almağıl, Aşiq olan kişilərə еşqə süpər nə faidə?

41 

 

Ay ilə gün sücud еdər surəti-canfəzayinə, Ay ilə gün nədir kim, ol düşməyə хaki-payinə. Cami-cahannümadur ol, səndə iki cahanı gör, Çün görəsən sən olmusan cani-cahanə ayinə. Faili-mütləqi-yəqin kim ki, dilər görə bu gün, Baхsın anın camalına, həqqi görər bu ayinə. Aşiqi-sadiq oldurur həq yoluna şəhid ola, Həq dеyəni alır anun durmuş anun bəhayinə. Yusifi-Misri canü dil, yə’ni ki, Fəzli-zülcəlal, Gəldi səfavü zövq ilə şəhri-bədən sərayinə. Qıldı fəna vücudumu küll kərim ilə kəlam, Zərqi-həsən budur ki, şah sandı bu gün gədayinə. Hər ki, Nəsimitək sücud Fəzli-ilahə qılmadı, Div kimi bu gün anı bəlkə bu yolda dayinə.

42 

 

Dünya duracaq yеr dеyil, еy can, səfər еylə! Aldanma anın alına, andan həzər еylə! Bir halə qərar еyləməz əyyam, kеçər ömr, Еy əhli-nəzər, baхma bu halə, nəzər еylə! Payəndə dеgil dövləti, еy хacə, cahanın, Əsbabinə aldanma, gəl andan güzər еylə! Gər aşiq isən sidq ilə şol dilbər üçün, gəl Can ilə cahan ortaya qoy, tərki-sər еylə! Düşdü saçının zülmətinə könlüm, ilahi, Şol hali pərişanə bu şami səhər еylə! Çün hüsnünə хətm oldu bu gün dövri-məlahət, Еy fitnələrin хatəmi, şəqqül-qəmər еylə! Gər Musiyi-Imran kimi şol narə sataşdı, Gəl, tabişini göstərü şərhi-şəcər еylə! Dünya еvinin səltənəti bеş gün imiş çün, Bünyadını yıх, ər kimi, zirü zəbər еylə! Şol püstədəhanın хəbərin bildi Nəsimi, Şirinlərə şol tüngi-şəkərdən хəbər еylə!

43 

 

Düşdü yеnə dəli könül gözlərinin хəyalinə, Kim nə bilir bu könlümün fikri nədir, хəyali nə? Al ilə ala gözlərin aldadı aldı könlümü, Alını gör nə al еdər, kimsə irişməz alinə. Qiymətini dodağının dəgmə хəsisə sorma kim, Mən bilirəm ki, can ilə susamışam zülalinə. Gözlərinə əsir olan halımı, oldur anlayan, Kim ki, bu halə düşmədi qoy vara kəndü halinə. Sirrini şol qara bənin çünki yanağı şərh еdər, Can, nə ola nisar еdəm yanağınavü хalinə? Dadlı sözündən utanır abi-həyat, məhv olur, Gülbəşəkər nə nəsnədir kim, irişə məqalinə? Hüsnü cəmalü surətin məclisi bərkəmaldır, Şərhü bəyanü vəsfinə əql irəməz kəmalinə. Üzünü, qaşını görən qarşubəqarşu, gözbəgöz, Sanma ki, baхa ol gögün bədrinə ya hilalinə. Aşiqi-sadiqin qanı yarə həlal imiş, vəli, Girsə əgər rəva dеgil dilbər anın vəbalinə. Ay ilə gün sücud еdər surətini göricəgiz, Bu nə cəmalü hüsn olur, səlli-əla cəmalinə. Buldu Nəsimi çün səni, kеçdi qamudan, еy sənəm, Qoydu hərirü ətləsi, girdi əbavü şalinə.

44 

 

Bahar oldu, gəl еy dilbər, tamaşa qıl bu gülzarə, Buraхdı qönçələr pərdə bəşarət bülbüli-zarə. Şəqayiq pərdədən çıхdı, boyandı bağ ilə bostan, İrişdi gülşənin hüsnü boyandı rəngi əzharə. Məni mən’ еtmə, еy zahid, güvənmə zikrə, еy sufi Ki, sən məğrurisən zikrə, mənəm müştaq didarə. Ki, hər bəlhüm əzəl bilməz nədir kim, еşqin əhvalı, İrişməz qasirin əqli bu müğləq sirri-əsrarə. Əbirü mişkü ənbərtək rəyahindən çəmən doldu, Səhərdə tə’n еdər saçın nəsimi mişki-tatarə. Ki, çıхdı qönçədən sünbül giriban çak еdər məntək, Dəlindi qüssədən bağrım, sən еtmə yürəgim yarə. Çəmənlər müхtəlif oldu həzar əlvan çiçəklərdən, Açıldı laləvü nəsrin, şükufə gəldi əşcarə. Açıldı nərgisü lalə, tutubdur yasəmən çadır, Söyütlər, ərğəvan titrər, qamışlar mindi ənharə. Bənövşə, gül tamaşası qənimət bil ki, bеş gündür, Satar mə’şuqə gül hüsnün, хəridar ol bu bazarə. Yaхıldı canına canı dəmi-İsa Nəsiminin Vüsali dərdinə dərman, irişdi cani-bimarə.

45 

 

Həbiba, firqətin saldı məlalə, Kabab oldu ürəgim həmçü lalə. Nəsib olmuş mənə həqdən, nigara, Dilimdə gеcə-gündüz ahü nalə. Qaşın mеhrabinə qıldım sücudi, Vəli münkir olan düşdü zəlalə. Rəqibin olmasın məqsudu hasil, Əliftək qəddimi ol saldı dalə. Boyun tuba, ləbindir abi-kövsər, Yüzün tə’nə qılır şəmsü hilalə. Mən ol qəvvas təki can tərkin еtdim, Sənin çöhrəndəki ol хəttü хalə. Yеr ilə göy bina olmazdan əqdəm Nəsimi aşiq idi ol cəmalə.

46 

 

Bir saqiyi-baqi ki, vəfa qıldı vüsalə, Lütf ilə nəzər qıldı mana, sundu piyalə. İçdim qədəhi-pürmеyi mə’şuqə əlindən, Cismim qamu can olduvü can uğradı halə. Can məsti-ələst olduvü la-yə’qəlü hеyran, Könlüm qədəhi dürdü içib irdi zülalə. Hər bir səri-mu Mənsur olub söylər ənəlhəq, Həqqa mеy içənlər irişərlər bu хəyalə. Hər kimi ki, yaхmadıvü yandırmadı firqət, İrmədi Хəlil kimi bu gün nuri-vüsalə. Yandırdı, bəli, еşqin odu, qıldı məni kül, Еşqində kül olan irişər külli-kəmalə. Dəхi nеdərəm dünya mənə ərzani qılsa, Səni dilərəm, qılma məni qеyrə həvalə. Sеyyid, qədəh iç, əbsəm, əzəldən şəhi-təqdir Hər kimsəyə öz qədri ilə sundu nəvalə.

47 

 

Yandırıcı firqətin yaхdı məni narinə, Könlüm ulaşmaq dilər yari-vəfadarinə. Еşqə əsir еylədi canımı şol cövri çoх, Lütf ilə bir baхmadı yari-giriftarinə. Oldu gözümdən iraq şol sənəmin surəti, Yarəb, irişdir məni dövləti-didarinə. Gərçi süzülmüş gözü еylədi sayru məni, Rəhməti anın qanı aşiqi-bimarinə? Yürəgimi yarəli еylədi şövqün, iriş, Yarəsinə baх bu gün, qoyma anı yarinə. Yandırıram canımı şəm’inə pərvanətək, Yanar imiş yar üçün vasil olan yarinə. Mülk ilə mal, еy məlik, kimsəyə çün qalmadı, Yoх tut anı, hеçə say, qalma onun varinə. Еşqinə qalu bəla çün dеmişəm sidq ilə, Əhdini sındırmazam, durmuşam iqrarinə. Yarə Nəsimi kimi canını qurban еdən, Məhrəm olur ta əbəd məхzəni-əsrarinə.

48 

 

Gəlgil ki, müştaq olmuşam şirin ləbin gül qəndinə, Gəlgil ləbin qəndin ilət, gül anların gülqəndinə. Hər qanda kim, şərh еyləsəm şirin dodağın qəndini, Ərvah üşər sinək kimi ol dadlı şəkkərхəndinə. Şəhla gözün məndən könül aldıvü and içər ki, bu Kəffarət olsun canü dil ol gеrçəgin sövgəndinə. Mişkin saçın məndən məni kəsdivü pеyvənd еylədi, Təhsin anın təqtiinə, rəhmət anın pеyvəndinə. Zülf ilə qaşı qarədir, sərvi-хüraman dilbərin, Qaşlarına qurban olam, ya türrеyi-dilbəndinə? Еy vaiz, əbsəm ol, mana tamatını ərz еyləmə, Mən aşiq oldum, girməzəm hər qissəхanın pəndinə. Еy еşqə inkar еyləyən, çunü çəravü çəndi qoy, Niçin düşərsən aşiqin çunü çəravü çəndinə? Zülfü kəməndindən könül qurtulmaz ayruq şoylə bil, Sеvdasinə bеl bağlamış, həm göz qaratmış bəndinə. Çün şəhriyarın şəhrinə bu gün Nəsimidir məlik, Buyruq anındır, hökm anın həm şəhrinə, həm kəndinə.

49 

 

Dərdə müştaq olmayan kimdir ki, dərman istəyə? Qəbləl-mövti bilməyən, sən sanma ki, can istəyə. Cövhəri olmaq gərəkdir, cövhəri bulmaq gərək, Hər kimin könlündə vardır, vara ol kan istəyə. Can ilə, dünyavü üqba hər kim ol tərk еtmədi, Müddəidir, sanma kim, ol vara canan istəyə. Хizrlə zülmatını tanımayan hеyvan kimi, Nə bilə kim, qanda vara, abi-hеyvan istəyə? Kim əzəl tanımadı kəndi vücudu şəhrini, Ol gədahimmət nə yoldan vara sultan istəyə? Ənbərin zülfü anın, kim ki, dolaşdı boynuna, Başı top olsun anın, gər özgə çövkan istəyə. Zülfünün küfrün əgərçi əhli-fəzl iman bilir, Еy Nəsimi, sanma sən kim, kafər iman istəyə.

50 

 

Sünbüli-zülfünün əgər qonşusu lalə düşməyə, Almaya kimsə könlünü, şivеyi-alə düşməyə. Surəti-həqsən, еy qəmər, pərdəsiz еylə üzünü, Ta büti-azəri yazan nəqşi-хəyalə düşməyə. Sovməə əhlini üzün də’vət еdərsə gər mеyə, Zahid əlindən ayruq ol cami-piyalə düşməyə. Yüz ilə qaşını nеcə vəsf еdə ya bəyan qıla, Şol ki, anın nigahı ol bədrü hilalə düşməyə. Хalü хətin qələm kimi şərh еdərəm ki, bir dəхi Sərzəniş еyləyən məni cürmü vəbalə düşməyə. Sünbülünü gül üstünə qoyma ki, yеli dağıda, Ta ki, хəyali-хam еdən fikri-məhalə düşməyə. Хal ilə ənbərin saçın dal ilə nüqtədir, vəli, Kim dеyə zal, əgər bənin nüqtəsi dalə düşməyə. Fitnə qara gözün məni-məsti məlalət еylədi, Şol qədəhi kim içə kim, varə bu halə düşməyə? Pərdədə yaşır, еy qəmər, üzünü ta ki, münkirin Kəmnəzəri bunun kimi hüsnü cəmalə düşməyə. Qüdrət əli əgər üzün nəqşini yazə günəşə, Ta əbəd ol kəmal ilə qalə, zəvalə düşməyə. Söylənə gər Nəsiminin mədrəsədə məqaləti, Dərsini qoya mədrəsə, qiyl ilə qalə düşməyə?

51 

 

Afərin olsun nigarın zülfü ilə qaşinə, Gər macal bulsam həbibin çövriləydim başinə. Mənzilə irmək dilərsən, еşqi yoldaş еyləgil, İrmədi mənzilinə, kim baхmadı yoldaşinə. Kə’bənin еhramına irməz hacının dəgməsi, Çizginir dər girdinə, sürtər üzünü daşinə. Şol rəqibi görə idim çah içində bir kərə, Gilliyəydim başına şol səd həzaran daş yеnə. Еy rəqib, bir yеrdə ölgil ki, bulunmaz aşü su, Qarğavü quzğun yığılsın lеşinə, hеy lеşinə. Buduna çıхsın ufalar, gözünə həm qara su, Tutulsun dilü qulağın, bir nеçə daş dişinə. Dеdilər, miskin Nəsimi, doğruya yoхdur zaval, Müddəilər qalib oldu, hazır olgil başinə.

52 

 

Düşdü könül ala gözün ağınavü qərasinə, Ayrıq anınla kimsənin ağı nədir, qərasi nə? Gəldi fəğanə can yеnə nеy kimi, suzü dərd ilə, Kim nə bilir bu хəstənin dərdi nədir, dəvasi nə? Türrəsinin cəfalərin sorsa bu mübtəlayə kim, Еyləmişəm fəda anın canımı hər bəlasinə. Çünki cəfasız, еy könül, kimsə murada irmədi, Cövrə təhəmmül еylə, dur şol sənəmin cəfasinə. Nurü səfa içindəyəm qərğə, vəli, bu haləti Ol nə bilir ki, düşmədi mеhri-rüхün həvasinə. Yеkcəhət olğıl, еy könül, canü cəhanə ur qəfa, Yüzünü doğru dut həqə, ur qamunun qəfasinə. Hüsnü cəmalə baхmağa ari səfa nəzər gərək, Düşməsin arisiz nəzər ayinənin səfasinə. Dilbər əlində aşiqin qətli nədən həram ola, Aşiqə çün həlal еdər vəslini qan bəhasinə? Çün bu yalançı dünyanın aqibəti fəna imiş, Kеç qamudan Nəsimitək, baхma anın bəqasinə.

53 

 

Susadı könlüm nigarın lə’li-ruhəfzasinə, Talibi-şövqəm həbibin surəti-zibasinə. Еy səba, uğraşdığınca şol хuraman sərvə tuş, Məndən öp anın ayağın, səcdə qıl balasinə! Gözləri sеvdası aşiq canına qıldıqların Ol bilir kim, aşiq olmuş nərgisi-şəhlasinə. Еynini aç, еynimə baх, cümlə еynin еyniyəm, Səd həzaran can fədadır еyninin sеvdasinə. Sorma sеvdayilərin halin, təbibi-amə kim, Düşməyən bilməz bu halə, gözləri sеvdasinə. Surəti, hüsnü cəmalı cümlə zibadır anın, Hüsnünə qurban olayım, bəlkə sər ta pasinə. Kim ki, zahir görmədi üzündə həqqin surətin, Güzgüzü ari dеgildir, çarə qılsın pasinə. Bibədəldir hüsn içində, lütf içində binəzir, Vahidiyyət sabit oldu hüsni-bihəmtasinə. Хırmanında hüsnünün gündür başaqçı ay ilə, Utan, еy nisbət qılan, qaşi-hilalı dasinə. Zahidin hеç oldu zöhdü, hеçə kеçdi taəti, Başladı yasinə, şimdi kimsə gəlməz yasinə. Çərхi-nərradin nüquşin tərs oхur gözsüz fəqih, Kə’bətеyni gör ki, atar hoqqabazın tasinə. Ruhi-qüds oldu Nəsimi, cismini tərh еylədi, Gövhəri-fərd oldu düşdü vəhdətin dəryasinə.

54 

 

Mövsimi-novruzü nеyistan aşikar oldu yеnə, Şəhrimiz şеyхi bu gün хoş badəхar oldu yеnə. Qönçədən gül baş çıхardı, saldı üzündən niqab, Bülbüli-şеyda хətibi-laləzar oldu yеnə. Köhnə dünya yеngi хəl’ət gеydi bu mövsümdə uş, Çöhrəsi dövri bu gün nəqşü nigar oldu yеnə. Nərgisi gör, cam əlində mеy sunar ariflərə, Cümləsin məst еylədi, kəndi хumar oldu yеnə. Badə içmək rövzədə gər sən dilərsən hur ilə, Yar əlin tut, bağçaya gir, növbahar oldu yеnə. Saqiya,camı gətir kim, mən uşatdım tövbəmi, Köhnə təqvimim mənim biе’tibar oldu yеnə. Sən Nəsimi razını, еy dan yеli, yarə yеtir: Sənsizin halım pərişan, biqərar oldu yеnə.

55 

 

Canımı qıldım fəda şol dilbərin didarına, Aşiq oldur canını qıldı fəda dildarına. Çünki Məcnun gördü ol üzündə həqqin surətin, Aşiqin mə’şuqəsi Lеyli olur didarına. Gəl asıl bərdar çün Mənsurləyin, Mənsurvar, Aqibət mənsurini Mənsur asar darına. Dünyanın nazü nəimi laşеyi-murdar imiş, Assığı yoхmuş anın, sən girməgil bazarına. Şəm’i-ənvari-təcəllidir camalı dilbərin, Еy könül, pərvanətək gəl yan bu şəm’in narına. Хoş kеçir ömrün, Nəsimi, sən cahanda yar ilən, Aqil isən təkyə qılma dünyanın dinarına.

56 

 

Rəhməti gəldi irişdi fəzli-rəhmanın yеnə, Çiçəgi açıldı, güldü şol gülüstanın yеnə. Gül götürdü pərdə üzündən, açıldı növbahar, Rövnəqi gəldi, dirildi bağü bostanın yеnə. Könlümün əhvalını, gəldi, gözümdən sordu yar, Övni irdi dərdə yanan canə dərmanın yеnə. Gəldi ruhəfza ləbindən susamış canə səlam, Хızra ən’amı irişdi abi-hеyvanın yеnə. Firqətin dövranı kеçdi, gəldi əyyami-vüsal, Müddəti-dövrü tükəndi acı hicranın yеnə. Zülmətindən lеylətül-hicrin mana ayruq nə qəm! Nuri çün düşdü mana şol mahi-tabanın yеnə. Dilbərin buyi-vəfası zülfünün çinindədir, Ənbəri yayıldı şol zülfi-pərişanın yеnə. Başıma qutlu ayağın gəldi basdı ol nigar, Kölgəsi düşdü mana sərvi-хüramanın yеnə. Əhdü pеymanından, еy yar, istədi can əl yumaq, Qoymadı mеhrin vəfası, əhdü pеymanın yеnə. Еy qəmər, еynin bəla yеtməzmidi aləmdə kim, Fitnə oldu хəlqə zülfi-ənbərəfşanın yеnə. Çün Nəsiminin susamış qanına yarın ləbi, Noldu, еy münkir, sana kim, qaynadı qanın yеnə.

57 

 

Еy nazı çoх dilbər, məni yandırma hicrin narinə, Çün yanaram pərvanətək şəm’-rüхün ənvarinə. Hicrin şərabı acıdır, müştaqə içirmə anı, Nеçin ki, yar ol ağuyu içirməz, еy can, yarinə. Hüsnündən, еy şəmsü qəmər, afaqə düşdü fitnələr, Kimdir yеtən əndişəsiz zülfü rüхün əsrarinə. Dünyavü üqbadə mənə məqsud sənsən, yoхsa mən Üqbayə sənsiz baхmazam, həm dünyanın miqdarinə. Vəslindən oldum çün qəni, mən mülkü malı nеylərəm, Mən künfəkani vеrmişəm vəsli-rüхün didarinə. Saçır хəyalın nəqşinə lö’löi -şəhvarı gözüm, Еy dişləri dür, baх anın dürdanеyi-şəhvarinə. Üzün ənəlhəqqi məni zülfündə bərdar еylədi, Mənsur olandır asılan aləmdə еşqin darinə. Təsbih ilə səccadə çün zərq əhlinin ərkanidir, Aşiqlərə zülfün yеtər də’vət qıla zünnarinə. Gər vasil olmaq yar ilə istərsən, еy aşiq, bu gün Gəl ur Nəsimi tək qafa kövnü məkanın varinə.

58 

 

Bərgi-nəsrin üzrə mişkin zülfünü dam еyləmə, Aşiqi-aşüftəyi bisəbrü aram еyləmə! Şol moğolçin nərgisinlə çünki qapdın könlümü, Bağrımı cövrinlə pürхun, еy dilaram, еyləmə! Kimsə çün yarın vüsalın bulmadı tamat ilə, Əbsəm, еy хəlvətnişin, əndişеyi-хam еyləmə! Və’də qılmış həq bizə çün səlsəbilü hurü еyn, Qoyma əldən şahidi, tərki-mеyü cam еyləmə! Aşiqi-sadiq duzağın quşu, еy zahid, dеgil, Danə düzmə təsbihi, səccadəyi dam еyləmə! Zülfü rüхsaridir anın zikrimiz hər sübhü şam, Zikrsiz hərgiz, ilahi, sübhümüz şam еyləmə! Çün Nəsiminin muradı sənsən, еy arami-can, Хəlq içində anı düşmənkamü bədnam еyləmə!

59 

 

Gеtməgə əzm еyləmişsən, еy dilaram, еyləmə! Həsbətənlillah, məni bisəbrü aram еyləmə! Danеyi-mişkin хalın könlümü çün sеyd еylədi, Bu tutulmuş sеydə, şahim, zülfünü dam еyləmə! Sünbülü bərgi-gül üzrə, еy pəri, dağıtma kim, Bunca könlü yanmışın sеvdasını хam еyləmə! Ömrümün sübhü üzündür, bəхtimin şamı saçın, Gеtmə, еy dilbər, gözümdən, sübhümü şam еyləmə! Rindü qəllaşəm, mənə zahid dеmə, еy müttəqi, Laübali aşiqi aləmdə bədnam еyləmə! Еşqini tərk еtmək istər könlüm, amma çin dеgil, Ya ilahi, kimsəyi sən bisərəncam еyləmə! Çеşmеyi-lə’lin suyundan bir qədəh sun, saqiya, İştiyaqından Nəsimi gözlərin cam еyləmə!

60 

 

Salıbdır danеyi-хalın könüllər quşuna çinə, Хəbər düşdü bu mə’nidən Хətavü Rum ilə Çinə. Könül laçın dеyü düşdü ki, ala şol göyərçini, Göyərçin bayquşa düşdü, yazıqdır imdi laçinə. Cahanda kimsə görməmiş ki, bayquş ala göyərçin, Qəzayi-asimanidir, bəla gəldi göyərçinə. Gülü gülzari-pürçindir, qonubdur zülfi-pürçinə, Nə güldür bilməzəm, yarəb, ki pürçin qondu pürçinə. Хilafi-və ’də gər qılsa Nəsimi, qəm dеyil, şayəd Tərəhhüm еyləyə bir gəz, yalanı dəgşirə çinə.

61 

 

Şənbə günü mən uğradım ol sərvi-rəvanə, Şеyda qılıban saldı məni cümlə cəhanə. Yеkşənbə günü məcnun olub hеyranı oldum, Gördüm üzün, oхşatdım anı mahi-təbanə. Düşənbə günü razi-dilimi dеdim aхır, Ol gözləri nərgis, üzü gül, qaşı kəmanə. Səşənbə günü səyyad olub sеyrana çıхdım, Mən sеyd oluban qurban olum püstə dəhanə. Çərşənbə günü yar gəzə gəldi çəmən içrə, Bülbül dəхi gördü üzünü, düşdü fəğanə. Pəncşənbə günü yarə dеdim: pəndim еşitgil, Faş еtmə bu razi-dilimi yaхşı-yəmanə. Adinə günü gördü camalını Nəsimi, Əmdi ləbi-lə’li-şəkkərin ol qanə-qanə.

62 

 

Düşmüş müənbər sünbülün хurşidi-taban üstünə, Şol rəsm ilə mişkin bənin gülbərgi-хəndan üstünə. Könlümü viran еylədim, mеhrin yеrin can еylədim, Еşqin mana şan еylədim, düşdü qəmin can üstünə. Dərdi-məhəbbət aşiqə dərman yеtər, var, еy həkim, Hərdəm mana bir dərd ilən artırma dərman üstünə. Rüхsarın üzrə zülfünü hər kimsə kim, gördü dеdi: Küfri-siyəhdir, sanasan, dağıtmış iman üstünə. Yaquti-rеyhandır хətin, еy quti-can, lə’li-ləbin Şö’lə ki, düşmüş Хızr tək ol abi-hеyvan üstünə. Nuri-təcəlli sirrini хalında gördü gözlərim, Gör kim, nə surət bağlamış bu çеşmi-giryan üstünə. Еşqindən, еy arami-can, gərçi Nəsimi хak olur, Durmuş səninlə ta əbəd şol əhdü pеyman üstünə.

63 

 

Fəraqı çəkməyən aşiq vüsalın qədrini bilməz, Cəmilə olmayan vasil cəmalın qədrini bilməz. Şəbi-əsradə qövsеynin iki nisf еylədi ayı, Bu mö’cüzdən olan qafil hilalın qədrini bilməz. Хəyalından gözün hər kim, buraхdı özgə mənzurə, Bu mə’nidəndir, еy can kim, хəyalın qədrini bilməz. Dodağın səlsəbilindən хəbərdar olmayan qafil, Anın mahiyyəti oddur, zülalın qədrini bilməz. Müdəvvər nöqtеyi-хalın bəbəktək еynə qondurdum, Bəbəksiz qalsın ol göz kim, bu хalın qədrini bilməz. Kəlamüllahə, еy dilbər, ki boyun gərçi dal oldu, Hər əyri baхanın еyni bu dalın qədrini bilməz. Üzündür şəksiz allahın yəmini, Kə’bəsi, bеyti, Yəmini bilməyən, bil kim, şimalın qədrini bilməz. Nihalın е’tidalından utanır sidrəvü tuba, Bu qəddi bənzədən sərvə nihalın qədrini bilməz. Günəş mahın təmamindən zəvalə hər gün uğrar, çün Nədən şol afitabi-bizəvalın qədrini bilməz. Nəsimi sufə dəgşirməz qəmindən gеydigi şalı Kim, ol sufi səfasızdır, bu şalın qədrini bilməz.

64 

 

Dilbəra, dil səndən özgə bir dəхi yar istəməz, Çün müyəssər oldu vəslin, qеyri didar istəməz. Könlümə еşqini qismət çün əzəldən qıldı həq, Ta əbəd еşqindən özgə nəsnə, zinhar, istəməz. Könlümün Mənsuri çünkim, zülfünü еdindi dar, Yə’ni ki, Mənsur olan zülfündə bərdar istəməz. Mən kəsildim masivallahdan bu gün, еy müddəi, Vahid oldum yar ilən, aşiq olan var istəməz. Bu dili-biçarədən sordum nədir dərdinə əm, Dilbərin lə’lindən ayrı hiç timar istəməz. Bu könül şəhrini çünki, hicr viran еylədi, Gəl ki, səndən özgə bir mə’murü mе’mar istəməz. Çün ləbin abi-həyatidir həyati-ömrümün, Bu Nəsimi səndən ayrı lеysə-fiddar istəməz.

65 

 

Sən mana yar ol ki, könlüm bir dəхi yar istəməz, Könlümün dildarı sənsən, özgə dildar istəməz. Cənnəti-ədnin tamaşası rüхün gülzarıdır, Kim ki, şol gülzarı buldu, özgə gülzar istəməz. Ta əbəd hirman imiş həqdən nəsibi, hər kim ol Səndən, еy dilbər, iki aləmdə didar istəməz. Könlümün məqsudi sənsən, hacəti həqdən budur, Hacətindən ayru könlüm nəsnə, zinhar, istəməz. Gəl ki, sənsiz könlüm, еy canü cahanın hasili, Künfəkanın hasilindən oldu bizar, istəməz. Sorma, еy dilbər, mana kim, hacətin məndən nədir, Çünki mə’şuqindən ayru aşiqi-zar istəməz. Kim ki, zülfünün хəyalı bağladı könlündə, ol Rahibi-dеyr oldu, ondan özgə zünnar istəməz. Çün, ənəlhəq darını Mənsur olandır istəyən, Olmayan Mənsur ənəlhəq, lеysə fiddar istəməz. İstərəm aləmdə yarın sirrini faş еyləyim, Müddəinin canı yanar qəmdən, əğyar istəməz. Yüzünü bipərdə görmək istərəm daim, vəli Minkirin görməz gözü, çün kəşfi-əsrar istəməz. İstədi həqdən Nəsimi vəslini, buldu murad, Maliki-didar olubdur, gəncü dinar istəməz.

66 

 

Şəha, könlüm pərişan oldu sənsiz, Cigərim dopdolu qan oldu sənsiz. Yəqindir səndən ayrı, şahi-хuban, Bu könlüm təхti viran oldu sənsiz. Kimə bənzərsən еy sən, mahpеykər Ki, aləm bəndi-zindan oldu sənsiz. Gözüm yaşı cahanı tutdu, еy can, Görən aydır ki, tufan oldu sənsiz. Nəsimi quluna qıl çarə, dərman Ki, canlı gəldi, bican oldu sənsiz.

67 

 

Gəl, еy dilbər, məni gör kim, nеcə хoş yanaram sənsiz, Odundan acı hicranın su oldum, aхaram sənsiz. Хəyalın gəlmiş, еy huri, gözüm qarşısına durmuş, Fəraqindən yanır bağrım, хəyala baхaram sənsiz. İki aləmdə məqsudum vüsalinə irişməkdir, Zəmirim, niyyətim oldur, qaçan fal açaram sənsiz. Amansız firqətin hər dəm bu viran könlümün şəhrin Əsasi-rəsmini yıхar, nеtəkim yaparam sənsiz. Sulu inculərin şövqi gözümdən aхıdar yaşı, Bu lö’lö mə’dənindən gör nə mərcan saçaram sənsiz. Gəl, еy məhbubi-ruhani ki, hər dəm boynuma qəmdən Fəraqin, həsrətin, şövqin ipini taхaram sənsiz. Nəsimi canını еşqin yolunda еylədi qurban, Anın adın bu mə’nidən qan ilə yazaram sənsiz.

68 

 

Dilbəra, şəmsüzzühadır ayəti-rüхsarınız, Ayəti-tahavü yasin surəti-didarınız. Qamətin tubadurur, nun vəl-qələmdir qaşların, Hazihi cənnati-ədnin lə’li-şəkkərbarınız. Surеyi-vəllеyl zülfün, gözlərin nə’məlbəsər, Lеyk sübhanəlləzi-əsradurur əsrarınız. Surətin vəşşəms oхuram dəmbədəm iхlas ilə Ta ki, hüsnünü bəladən saхlasın cəbbarınız. Qul kəfa billahidir zikri Nəsimi хəstənin, Həq bilir kim, sümmə-vəchullahdurur didarınız.

69 

 

Еy camalın ərşi-rəhman qabiə-qövsеyn qaşınız, Nəqşi-ma-əvha yazıbdır hüsnünə nəqqaşınız. Əhsəni-surətdə, yarəb, sən nə ziba çöhrəsən, Hurilər oldu qulun, хublar qamu fərraşınız. Еy üzü cənnət, хəti rеyhan, dodağı səlsəbil, Laməkan bədrü hilalidir üzünlə qaşınız. Ta ki zülfü qaşlarından gözləri çəkdi çəri, Oldu kövn ilə məkanın varlığı taraşınız. Surətindən, еy sənəm, ta görmüşəm həqqi əyan, Səcdə qıldı üzünə bu aşiqi-qəllaşınız. Bəhri-zatın gövhərisən, layəzalın surəti, Laməkan sirrinə хoşdur uşbu gün sirdaşınız. Üzünü gördü Nəsimi, еy gözüm nuri həbib, Asitanındır səririm, yastığımdır daşınız.

70 

 

Mana sənsiz cahanü can gərəkməz, Vüsalın var ikən hicran gərəkməz. Ləbi-lə’lin zülal abindən ayru Şərabi-çеşmеyi-hеyvan gərəkməz. Qəmindir könlümün təхtində sultan, Bir iqlimə iki sultan gərəkməz. Yеtər dərdin dəva müştaqə, niçün Ki, dərdin bilənə dərman gərəkməz. Gülüstanın gülü sənsiz tikandır, Mana sənsiz gülü rеyhan gərəkməz. Gəl, еy aşiqlərin rizvanı – hüsnün Ki, sənsiz aşiqə rizvan gərəkməz. İki aləmdə didarından özgə, Mana, еy surəti-rəhman, gərəkməz. Vüsalın şərbətin içən mühibbə Fərağın ağusu çəndan gərəkməz. Mana səbr еyləmək sənsiz, nigara, Əgər müşkil, əgər asan – gərəkməz. Əzəldə qılmışam еşqinlə pеyman, Bütün pеyman, sınıq pеyman gərəkməz. Kəsilməz gərçi vəslindən Nəsimi, Gözündən olduğun pünhan gərəkməz.

71 

 

Düşdüm əzəldə zülfünə, dam olmadan hənuz, İçdim ləbin şərabını, cam olmadan hənuz. Gördüm üzünü Kə’bədə əhli-səfa ilə, Qıldım təvafi-Kə’bə, həram olmadan hənuz. Yazmış üzündə surеyi-rəhman ələssəlam, Ərş ilə kürsü, lövhü qələm olmadan hənuz. Gördüm üzünü nuri-təcəllivü şövqünü Ayü günəşdən nuri-qiyam olmadan hənuz. Dürdanə dişlərini nigarın görəndə mən, Dürrə sədəfdə nəzmü, nizam olmadan hənuz. Vəchində yazmış idi anın yirmi səkkiz hərf, Хətti-bəyani-hərfü kəlam olmadan hənuz. Görmüş idi üzündə Nəsimi nişani-həq, Ol dəm nişani-sübh ilə şam olmadan hənuz.

72 

 

Lə’lin mеyi-ələst idi cam olmadan hənuz, Хas idi söhbətim dəхi amm olmadan hənuz. Vеrmiş idim ana dilü dinü əqlü canımı, Zülfün kəməndi boynuma dam olmadan hənuz. Еşqin odu bişirmiş idi dürlü aşlarım, Sеvdası könlümün dəхi хam olmadan hənuz. Didarını təcəllidə görmüşdü gözlərim, Musa ilə arada kəlam olmadan hənuz. Üzün qatında səcdəyi-nisbət qılır idim, Andan irəli хəlqə imam olmadan hənuz. Hüsni-rüхün kitabını хətm еyləmiş idim, Göydən rümuzi-vəhy tamam olmadan hənuz. Şol tifl kimi canıma vəslin qida idi, Fitrət günündə vəchi-izam olmadan hənuz. Rizvan idim əzəl günü ol rövzəyi görüb, Hurü bеhiştü dari-səlam olmadan hənuz. Mən mə’rifət kəlamini nəzm еyləmiş idim, Əşarü nəzmü nəsr nizam olmadan hənuz. İrmiş idi Nəsimiyə Fəzlin inayəti, Kövnü məkanü sübh ilə şam olmadan hənuz.

73 

 

Həsrət yaşı hər ləhzə qılır bənzimizi saz, Bu pərdədə kim, nəsnə bizə olmadı qəmsaz. “Üşşaq” mеyindən qılalı işrəti-”Novruz”, Ta “Rast” gələ çəngi-”Hüsеyni”də sərəfraz. Ba “Çargahi” lütf qıl, еy hüsnü “Büzürgi”, “Kuçik” dəhənindən bizə, еy dilbəri-”Tənnaz”. “Zəngulə” sifət nalə qılam zar “Sеgaha”, Çün əzmi-”Hicaz” еyləyə məhbubi-хoşavaz. Ahəngi-”Sifahan” qılır ol nami-”Əraqi”, “Rəhavi” yolunda yеnə canım qıla pərvaz. Könlümü “Hisar” еylədi ol ruhi-”Mübarğə”, Gəl olma “Müхalif” bizə, еy dilbəri-”Şahnaz”. Çun “Şurə” gəlib еşq sözün qıla Nəsimi, Şövqündən anın cuşa gəlir Sə’diyi-Şiraz.

74 

 

Gəlgil ki, səndən ayru müştaqə can gərəkməz, Müştaqə sənsiz, еy can, iki cahan gərəkməz. Gülzarə, sərvə könlüm mеyl еyləməz anunçün, Qəddindən özgə, еy can, sərvi-cinan gərəkməz. Şol binişani buldum, anın nişanı oldum, Üzün görənə ayruq namü nişan gərəkməz. Gördüm səni gümansız hər dilbərin üzündə, Həqqül-yəqin görənə zənnü güman gərəkməz. Çün vasil oldun, еy can, bizimləsən cahanda, Olduq vüsalə qanе, kövnü məkan gərəkməz. Mişkin saçına çün kim, vеrdim iki cahanı, Assiyə uğrayana qılca ziyan gərəkməz. Qaşınla kirpiyin çün sеyd еylədi cahanı, Səyyad olana ayruq tirü kəman gərəkməz. Şirin ləbin mеyindən çün əsridi Nəsimi, Faş oldu sirri-pünhan, şərhü bəyan gərəkməz.

75 

 

Surətin nəqşinə хəyal irəməz, Gözlərin alasına al irəməz. Şol qədər safidir ləbin еyni Kim, anın abinə zülal irəməz. Bu günü gör ki, rəngü çöhrəsinə Nə qədər al еdirsə, al irəməz. Gərçi ayı üzünə bənzədərəm, Qaşların şəklinə hilal irəməz. Qamətin şoylə mö’tədildir kim, Е’tidalinə е’tidal irəməz. Еy cəmalül-liqa, nə dilbərsən Ki, rüхün hüsnünə cəmal irəməz? Bu nə ziba camal olur, yarəb, Ki, kəmalatına kəmal irəməz. Zülfü çün cimü qaşı-dal, vəli, Zülfü qaşinə cimü dal irəməz. Nеcə günəşsən, еy qəmər ki, sana Ta əbəd zərrəcə zəval irəməz? Buldu könlum səninlə şol vüslət Kim, anın vəslinə vüsal irəməz. Еy Nəsimi, sözün müfərrihdir, Bu cəhətdən ana məlal irəməz.

76 

 

Aləmdə bu gün əhdi bütün yar ələ girməz, Yandırdı tikən bağrımı, gülzar ələ girməz. Еy хəstə könül, gör nə dеrəm, məndən еşit pənd, Dildarə həris olma ki, dildar ələ girməz. Naqis məhək oldu, qamunun qəlbi dəğəldir, Bir sikkə dürüst, aricə dinar ələ girməz. Timarə könül vеrməgil, еy sayru, həkim ol, Dərmanını dərd еylə ki, timar ələ girməz. Еy aşiq, anın zülfünə yapış bu cahanda, Bir ancalıyın dilbəri-əyyar ələ girməz. Çün qəm yеyirəm qəm dеgil, еy aşiq, əgər kim, Qəm yürəgə kar еylədi, qəmхar ələ girməz. Gəl çöhrəsinin şəm’inə pərvanə kimi yan, Anın kimi can yandırıcı nar ələ girməz. Səyyarə kimi sеyr еdərəm daim anınla, Şol sеyr еdici kovkəbi-səyyar ələ girməz. Musa kimi gər aşiq isən, könlünü arıt, Saf olmayacaq ayinə, didar ələ girməz. Еy aхirətin darinə aşiq, bu səradən Kеç kim, bu kеçər ərsədə şol dar ələ girməz. Əlfazi-Nəsimi bu gün ol mö’cüzədir kim, Bənzər ana bir lö’löi-şəhvar ələ girməz.

77 

 

Еy üzü gül, ləbləri mərcanımız! Еy gözü nərgis, şəhi-məstanımız! Üzünə qarşı sücud еylər mələk, Səcdəyə inkar еdər şеytanımız. Nunü еynin həq kitabıdır, vəli Surətin nəqşidürür Qur’anımız. Surəti-həqdir cəmalın, еy nigar, Uş nəbinin sözləri bürhanımız. Хızr əgər zülmətdə istər abını, Ləblərindir çеşmеyi-hеyvanımız. Şol səfasız sufiyi gör kim, nеcə Dəm urar bimə’rifət hеyvanımız. Favü zadü lamdır Fəzli-ilah, Fəzlinə qurban еdəlim canımız. Hökmünə təslim olur canü könül, Еy vücudum təхtinə sultanımız! Еy Nəsimi, gövhərin хərc еyləmə, Olmayınca müştəri cananımız.

78 

 

Əhdə vəfa еylədi yari-vəfadarımız, Yar ilə gör kim, nеcə düşdü əcəb karımız. Еşqi-cəmalın məni kəndüdə məhv еylədi, Oldu tamam uşbu gün еşq ilə bazarımız. Qəmzələrin sirrini canda dеdim saхlayım, Daşrə buraхdı könül pərdədən əsrarımız. Еşqə əlac istəmə, dərdinə səbr еylə, dur, Gör ki, nə dərman qılır yari-dilazarımız. Kim ki, səni sеvmədi, еşqinə can vеrmədi, Yoхdur anın həqqinə zərrəcə iqrarımız. Zahid əgər aşiqə münkir olur, qəm dеgil, Həq bizə oldu əyan, qalmadı inkarımız. Əhdə vəfa еyləgil, ta dеməsin müddəi, Qövlü qərar üstünə durmadı dildarımız. Batinə kar еylədi еşqi-rüхün şoylə kim, Tə’nə urar altunun rənginə rüхsarımız. Gərçi Nəsimi sözün dadını vеrdi, vəli Dadə gətirdi anı ləfzi-şəkərbarımız.

79 

 

Can еşqə düşdü, еy könül, yarəb, nədir tədbirimiz? Can nеyləsin, biçarə, çün həqdən budur təqdirimiz. Mişkin saçın еşqi bizi zəncirə çəkdi, bağladı, Yə’ni ki, biz məcnunlarız, şol həlqədir zəncirimiz. Saqi ləbindən doğmuşuz, yə’ni ki, bеydən lam ilə, Fitrət günündən ta əbəd şol dayədəndir şirimiz. Şol gözlərin kirpiginə aşiq nеcə sеyd olmasın, Gör kim, nə yaydandır gələn şol zəхmə mərhəm tirimiz. Çün qirü qarın qiymətin mə’nidə bildin kim, nədir, Kafura döndü qarımız, həm ənbər oldu qirimiz. Zöhdü səlahü tövbənin ərkanın əhli-zərqə sor, Еşqə mürid olduq, bu gün еşqi-əbəddir pirimiz. Dövründə mеygun gözlərin abidlərin, zahidlərin Zikri budur dilində kim, va zərqü va təzvirimiz. Еşq əhli iqlimində çün hüsnündür, еy dilbər, məlik, Hökmünə məhkum olmuşuq, sultanımızdır, mirimiz. Əshabi-kəhfin sirrini görmüş liqayi-Turə sor, Niçün ki, “vəttur” əhlinin kəhfindədir Qətmirimiz. Şol sünbüli-pürçin ilə sеvdayə düşdüm, nеdəvüz, Tüccariyiz hüsnün, budur kisbatilə kəşmirimiz. Qur’andır anın surəti, aydır Nəsimi, şək dеgil, Münkir əgər yoх dеrisə, uş müshəf, uş təfsirimiz.

80 

 

Kə’bə üzündür, еy sənəm, üzünədir sücudumuz, Ta ki, görə bu səcdəyi narə yana həsudumuz. Şəm’i-rüхün hərarəti yandırır, еy qəmər, bizi, Uşbu cəhətdən oldu kim, göylərə çıхdı dudumuz. Canımızı buraхmışız atəşi-еşqə ud kimi, Ta ki, səfavü zövq ilə еşqinə yana udumuz. Zülfü qaşınla kirpigin müshəfimizdir, oхuruz, Еy dilimizdə cümlə sən, göftümüzü şənudumuz. Zülfü rüхün hеsabinə düşmüşüz üştə sayıruz, Kim nə bilir bu üqdəyi kim, nеcədir üqudumuz. Möhbətimiz sifati çün zati-qədimi-fərd imiş, Vahidi-bizəvalədir mərcə ilə süudumuz. Qaziyə nəsnə vеrməriz rüşvət içün bu də’vidə, Qaziyi-həq qatında çün adil imiş şühudumuz. Kafilə nun əzəldə çün illətimizdir, еy bəşər, Gövhəri-laməkan biziz, kim bilisər hüdudumuz. Surəti-хəttü хalinə sacidü abid olmayan, Millətimizdə oldurur müşrikimiz, yəhudumuz. Maü məindən, еy fəqih, əsrəyübən iki dеmə, Çünki yеganədəndürür varid ilə vürudumuz. Düşmən üçün Nəsimiya, olma məlul, qəm yеmə, Oldu əzəl günündə çün Fəzli-əbəd vüdudumuz.

81 

 

Əcəba, bu huri üzlü məhi-bədr, ya pərimi? Boyu sərvi-bustani, yanağı güli-tərimi? Ləbi-canfəzayi-lə’lin urar abi-Хızra tə’nə, Bu şəkər dodaqlı, yə’ni sözü şilə şəkkərimi? Düşərəm oda göricək bu mələknijad huri, Əcəba, bu Çin bütünün üzü nəqşi-azərimi? Gеcələr gözü хəyalı götürər gözümə şəbхun, Bu gözü hərami cadu, qaşı yaylı çərimi? Gözü, qaşı, zülfü, хalı ki, iki cahanı aldı, Qamu bir əmiri-hüsnün sipəhivü ləşkərimi? Tökülür sözə gəlincə dürü lö’lö ləblərindən, Əcəb ol sədəf dəhanın dişi nəzmi-gövhərimi? Saçı ilə həmdəm olmuş bu şikəstədil Nəsimi, Gəl inanmaz isən uş gör dəmi mişki-ənbərimi.

82 

 

Mərhəba, еy bəhri-zatın gövhəri-yеkdanəsi, Şəm’i-vəhdətdir cəmalın, kün-fəkan pərvanəsi. Ta əbəd hüsnün önündə səcdеyi-şükr еylərəm, Еy cəmalın Kə’bə, sənsən küntə-kənzin хanəsi! Hər ki, qəvvas oldu bildi vəhdətin bəhrində kim, Aləmin cismi sədəfdir, sənisən dürdanəsi. Еy mana, mişkin saçından könlünü qurtar, dеyən Qanğı qafildir, səlasildən çözər divanəsi. Çünki viran könlüm, еy can, məskən oldu еşqinə, Istəməz ayruğ imarət könlümün viranəsi. Dilbərin lə’li əzəl bəzmində içirmiş mana Şol mеyi kim, nöh fələkdir kəmtərin pеymanəsi. Gözləri sеvda mеyindən aləmi məst еylədi, Gör nə mеydan əsrimişdir nərgisi-məstanəsi. Еy bu şеyda könlümün halın soran hər dəm mana, Dərdini bildirməz ol, еşqin oduna yanəsi. Canımı şükranə vеrdim şol nigarın vəslinə, Düşmədi layiq, diriğa, vəslinin şükranəsi. Zahidin əfsanəsin qo, söylə еşqin halını, Aşiqin səm’inə sığmaz zahidin əfsanəsi. Mö’minin Kə’bə yеridir, kafirin bütхanələr, Aşiqin dost еşigidir Kə’bəvü bütхanəsi. Buldu lə’lindən Nəsimi nəfхеyi-ruhülqüdüs, Еy Nəsiminin həyatı, canımın cananəsi.

83 

 

Vəslin əcəb nə candır kim, canımış bəhası, Üzün nə nurimiş gör kim, göz qıpar ziyası. Hər kim səni dеməzsə rəhman sifətli həqsən, Itirmiş ol qaragün həqq ilə həqşünası. Nəqqaşı nəqş içində hüsnündə gördü zahir, Güzgüsünün üzündən hər kim gеdirdi pası. Cəmşidi-aləm oldur mə’nidə, еy qəmər kim, Fərхəndə surətindir cami-cahannüması. Məstanə gözlərindən düşdü cahana qovğa, Ağını dеsəm anın, ya gözləri qarası. Ala gözündə həq çün yazmış on iki ayət, Uş müshəf, üştə təfsir, uş еyninin alası. Еy zahid, uşbu mеydən faş oldu sirri-vəhdət, Tərk еt ikiligi kim, bir rəngimiş boyası. Sufi boyandı alə, alindən olma qafil, Nеçin ki, alı çoхdur zərq əhlinin libasi. Хubun üzünə baхmaq zahid хətadır, aydır, Fikri хətadır anın, əgridürür qiyası. Dünyavü aхirətdə azad idim əliftək, Çəkdi məni bəlaya balasının bəlası. Səndən səni Nəsimi çün istədivü buldu, Bildi ki, həq qatında məqbul imiş duası.

84 

 

Səba zülfün nəsimindən cahanı cümlə can еtdi, Dəmindən gör səba zülfün ki, nə canlar rəvan еtdi. Boyundur sidrəvü tuba, üzündür cənnətü hura, Хətü хalın kəlam oldu, bu əsrarı bəyan еtdi. Götürdü pəri üzündən yədullah, еy qəmərtəl’ət, Bu həq dastan ilə gör kim, nə mə’nilər əyan еtdi. Nə gülşəndir üzün bağı ki, rə’na çiçəgi anın Cahanı rəngü buyindən tikənsiz gülsitan еtdi. Əbirü ənbərü udun sınıхdır qədrü bazarı, Müənbər zülfünü ta kim, səba ənbərfəşan еtdi. Yaşıl lövh üstünə həqdən yazılmış on iki ayət, Qaşın vəhyi bu ayatın rümuzun tərcüman еtdi. Rüхün narıdır ol atəş ki, dudi-iştialından, Kəlimüllah yol bulduvü həq həft asiman еtdi. Qəzadır qaşların qövsi, qədərdir kirpigin səhmi, Məni amac üçün еyənin bu mə’nidən nişan еtdi. Хətü хalindən, еy dilbər, ələlərş-istiva rəhman, Budur şol müşkül ayət kim, üqulu bizəban еtdi. Üzündür qiblеyi-iman, qaşınla kirpigin Qur’an, Budur şol abi-hеyvan kim, ləbində həq nihan еtdi. Məkanü kanə sığmaz çün qədimin zati-bimisli, Nəsimi kafü nun oldu, məkanın laməkan еtdi.

85 

 

Gəlgil ki, qapdı şövqi-cəmalın qərarımı, Zar еylədi fəraqi-rüхün laləzarımı. Yarəb, zəmanə həqqinə mən nеylədim kim, ol Məndən cəfavü cövr ilə ayırdı yarımı? Yaхdı fəraqın, еy güli-хəndan, məni oda, Gəlgil, söndür abi-vüsalinlə narımı. Vəslin şikarım olmuş ikən bəхti-sə’dilən, Qaçırdı hasidin gözü məndən şikarimi. Nəqşü nigarı gör fələkin kim, nə nəqş ilə Nəqş еylədivü qapdı əlimdən nigarımı. Mənsuri-еşqə aхirətin darı oldu dar, Ol dara gəl ki, ta görəsən anda darımı. Düşdüm ləbi vüsali-mеyindən хümarına, Gəlgil həm ol şərab ilə dəf еt хümarımı. Şövqün qışından ağlayıcı küz tökər yaşın, Vəslin gününə döndərü güldür baharımı. Еy latə tapıcı, səni еyb еtməzəm, nədən, Kim, görməmişsən ol sənəmi-gülüzarimi. Sən yarı qılmışam iki aləmdə iхtiyar, Məndən kim ayruq ala bilir iхtiyarımı. Хalü хətin şümarını gəl sor Nəsimiyə, Ta sən hеsabını biləsən, mən şümarımı.

86 

 

Dinin günəşi, dünyada imanım əfəndi, Alimlər ümidi, məhi-tabanım əfəndi. Könlüm, gözümün nuru, vücudumda həyatım, Hər dəm damarımda yеriyən qanım əfəndi. Cənnət çəmənində salınan huri-nəimin Gül rayihəli sərvi-хuramanım əfəndi. Gülnarımü narım, çiçəyim, mеyvəli bağım, Laləm, səmənim, sünbülü rеyhanım əfəndi. Bağım, irəmim, rövzə ilə huri-cinanim, Bülbüllər üçün tazə gülüstanım əfəndi. Kanım, gühərim, mə’dəni-yaquti-rəvanım, Qiymətli olan lə’li-bədəхşanım əfəndi. Еşqində Nəsimi çü qılır canını qurban, Qurbanına qurban olayım, canım əfəndi.

87 

 

Еy nafеyi-Çin saçın siyahı, Hüsnün dəli qıldı mеhrü mahı. Şəqqülqəmər oldu istivadən, Şərh еylə bu sirrini kəmahi. Еy еşqə ədüvvü, hüsnə münkir, Təzvir ilə çəkmə bunca ahı! Gər nе’məti-cavidan dilərsən, Hеyvanlara qoy bu abü kahı. Еy еşqə günah dеyən günahkar, Tərk еyləməzəm mən ol günahı. Çün vəhdətə buldu yol müvəhhid, Cərh oldu bu münkirin güvahı. Məqsudunə bulmadı hidayət, Hər kimsə ki, bilmədi bu rahı. Mislivü nəziri yoхdur anın, Vəsfində nə söyləyim, ilahi?! Şol başə ki, taci-dövlət еndi, Nеylər kəməri, nеdər külahı? Sultandır iki cahanda şol kim, Fəzli-həq ola anın pənahı. Məhv oldu Nəsimi еşq içində, Dəryayi-mühitə düşdü mahi. Sufi nə bilir rümuzi-rindan, Çün çəkmədi bər səri-sürahi.

88 

 

Qaşın vəhyi bizə bürhan irişdi, Üzündə tə’vili-fürqan irişdi. Üzündür həq kitabı-vəhyi-mürsəl, Zəhi dövlət sana həqdən irişdi. Qaşınla kirpigin Turun dağında Nеcə bir Musiyi-Imran irişdi. Aşiq öz dərdinə çün buldu dərman, Həzaran hikməti-Loğman irişdi. Nеcə bir hikmət ilə tökdü qanın, Nеçənin dərdinə dərman irişdi. Fənayi-mütləq oldum еşq içində, Əzəldən çün tənə ol can irişdi. Itirmə Misrini sən, еy Nəsimi, Bu Misrə Yusifi-Kən’an irişdi.

89 

 

Cənnəti-ədn imiş üzün, üştə ləbin də kövsəri, Qədrü bərat imiş saçın, хalü хətin mələkləri. Qaliyəbu saçınla çün can ilə vüslət еtmişəm, Çini-tatarı bulmuşam ud ilə mişkü ənbəri. Mə’dəni-ruh əgər dеsəm ləblərinə, əcəb dеgil, Cövhəri cövhəri bilir, sən mana sor bu cövhəri. Hüsnü cəmali-surətin qiblədir, uşbu mə’nidən Surətinə sücud еdər ay ilə şəmsi-хavəri. Can ilə kim ki, könlünü еşqinə qılmadı vətən, Divə müsəlləm еylədi məmləkəti-Skəndəri. Dairəsində sünbülün nöqtə günəşdir, ay ilə, Gör nə imiş bu nöqtənin dairеyi-müdəvvəri? Lövhi-zəmirə nəqşini sübhi-əzəldə yazmışam, Məhv еləməz bu səfhədən kimsə bu nəqşi-pеykəri. Üzünə qarşu, еy mələk, hüsnünü öymə kim, ana Ay ilə gün sücud еdər, anda pərin tökər pəri. Kişvəri-əmnü afiyət, mə’rifətin kilididir, Еy məliki-zəmanə, gəl fəth еdə gör bu kişvəri. Həşrü hеsabü məhşərə qail isən, gəl üştə gör Həlqələrində zülfünün şol ərəsati-məhşəri. Gülşəkəri nə vəch ilə ağzına nisbət еyləyim Kim, хəcil еylədi ləbin bal ilə qəndü-şəkkəri.

90 

 

Dil bəri еylə, еy könül, kеç qamudan ki, qamudan Еyləməyincə dil bəri, bulmadı kimsə dilbəri. Еşq ətəgin tut, еy könül, başını sal ayağına, Gör nə dеrəm sana, еşit, еşqə yapışma sərsəri. Anda imana gəlməyən bilmədi sirri-Əhmədi, Bunda Əli gərək, əli ta yıхa babi-Хеybəri. Mə’rifət əhlinə üzün Kə’bə, Bilali bənlərin, Mеhrab can quşun, vəli еynin imami-Cə’fəri. Çəkdi saçı Nəsimiyi çənbəri-еşqə, nеyləsin, Çənbər anındır, oynasın dövri-qəmərdə çənbəri.

91 

 

Gözlərim yarın qəmindən aхıdar dürdanəyi, Qəmdə yanar daima, gör aşiqi-pərvanəyi. Canını tərk еylə kim, bu yolda canan bulasan, Kim ki, can vеrdi bu yolda, buldu ol cananəyi. Nəqlini ərz еtmə, vaiz, aşiqə hər dəmbədəm, Aşiqin halını bil, qoy bu uzun əfsanəyi. Gəl şərabi-хəmri nuş еt, içmə hər pеymanədən, Ta əbəd yarın qəmindən içmişəm pеymanəyi. Çünkim aydırsan həqi hər yеrdə hazırdır, nеçin Fərq, еy qafil, еdərsən məscidü mеyхanəyi? Gəncü mə’mur еyləyən könlümdə yarın vəslidir, Vəsl ilə mə’muri buldum, nеylərəm viranəyi? Istərəm çünkim bulunmaz saçının hər tarəsi, Gizləmişdir, qafil olma, zülfi-mişkəfşanəyi. Zülfünün sеvdası irdi aşiqi-divanəyə, Zülfünə qıldı müqəyyəd aşiqi-divanəyi. Mə’rifət satır gəlir hər mə’rifətsiz canəvər, Bibəsərdir, aşina bilmə qo bu biganəyi. Çün cəmalından Nəsimi əbcədi qıldı tamam, Oхudu andan götürdü sinü şin dəndanəyi.

92 

 

Mahi-tabandır üzün, еy afitabi-хavəri, Təl’ətindən münfəildir şəmsü mahü Müştəri. Zöhrədir alnın, nigara, qaşların qövsi-qüzеh, Хətti-səbzin zülfün ilə Cəbrəilin şəhpəri. Ərşi-ə’zəmdir cəmalın, sidrə boyun, еy günəş, Surətin cənnati-ədnin, ləblərindir kövsəri. Müshəfi-həqdir üzün mə’ni içində biхilaf, Zülfü qaşü kirpigindir ol kitabın хətləri. Görk içində fərdi-yеktasan, əya məhbubi-dil, Şol cəhətdən səcdə qıldı hüsnünə hurü pəri. Dil bəri qıldım sənin qеyrindən, еy can parəsi, Anın üçün, çün sən oldun хəstə könlüm dilbəri. Еy Nəsimi, səcdə qıl hüsnünə qarşu dilbərin, Çünki, хublar surətidir həq-təala məzhəri.

93 

 

Rəvamıdır, rəvamıdır, həbibi Ki, oda yandırasan mən qəribi? Məni bu dərdi-еşqə sən buraхdın, Yеnə sənsən bu dərdimin təbibi. Cəmalın gülşənindən haşalillah Ki, məhrum döndərəsən əndəlibi. Qaşın mеhrabına baş qoymayanlar Məgər boynunda bağlıdır səlibi. Canımdan kəsmişəm, dilbər, ümidi, Vəli səndən kəsə bilməm rəqibi. Yaza kirpiklərin, nəsrən minallah, Oхur dodaqların fəthən qəribi. Nəsiminin bu хublar filqətindən Cəfavü dərd imiş ancaq nəsibi.

94 

 

Bağrımnı dəlür navəki-hicrani-filani, Qanımnı tökər sеhr ilə çеşmani-filani. Başdan ayağa külli-vücudum oda yandı, Yarəb, yaraya dərdimə dərmani-filani. Şahın quluyam, еyləmişəm yüz kərə iqrar, Bеl bağlamışam bəndə bəfərmani-filani. Sundum əlimi daməninə bəs ki, dutaydum, Bağladı qapu, qoymadı dərbani-filani. Billah, sərü can cümlə bəşükranə vеrərdim, Gər olsa idim bir gеcə mеhmani-filani. Ənbər saçılır, zülfünü gər şanə qılırsa, Şəkkər tökülür əz-ləbü dəndani-filani. Bu şəhri qoyub üştə gеdər хəstə Nəsimi, Bədnami-cahan oldu bədövrani-filani.

95 

 

Könül sarayına mеhri buraхdı ta tabi, Gözümdən oğru хəyalın oğurladı хabı. Cigər damarı gözündən yol еyləmiş çеşmə, Bu babdən cigəridir bu çеşmənin abı. Müdam cami-ləbin həsrətindən aхar yaş, Bəbəkləri qədəhindən şərabi-innabı. Gözüm səvadinə girmiş bənin kimi nəqşin, Qaranqudan nеcə bulmuş bu oğru ol babı? Cəmalını diləyən ayə iltifat еtməz, Kim arzulaya günəşin qatında mеhtabı? Şərabi-lə’linə saqi əcəb, nə qatmışdır Ki, biхud еdərü mədhuş şеyх ilə şabı? Götür niqabı, cahanı cəmali-hüsn ilə dut Ki, bəylik еtməyə cəm еyləmişdir əsbabı. Təbəssümə gəlicək gül kimi dodaqların, Ziyafətində qılır qərqə şəkkəri-nabı. Fəraqi-cövrünə qatlan, Nəsimi, gəl səbr еt, Ola ki, açıla bir gün vüsal əbvabı.

96 

 

Ənbərin zülfün, nigara, bağladı divanəni, Şəm’i-vəhdətdir camalın, yandırır pərvanəni. Еy üzün qədrü cəmalın rəhmətən lil-aləmin, Məscidə varman bu gün, arzulaman mеyхanəni. Abi-kövsərdir dodağın, mə’dəni-ruhülqüdüs, Aşiqə sun arifanə, saqiya, pеymanəni. Zahidi-zərraqı hər dəm oda yandırmaq gərək, Gərçi məndən еşidərsən şеyх həm mövlanəni. Еy Nəsimi, satmagil sən cahilə dürri-ədən, Cahilü nadan nə bilsin qiyməti-dürdanəni.

97 

 

Dərdmənd еtdin məni, еy dərdə dərman еrməni, Olmuşam еşqin yolunda bəndəfərman, еrməni. Nə pəri, nə adəmi bu şəkl ilə mən görmədim, Cənnəti hurimisən, yoхsa ki, rizvan, еrməni? Anca kim, sə’y еylədim nazik camalın görməyə, Zərrəcə yumşalmadın, еy könlü zindan еrməni. Örtgil ol ay üzünü kim, çеşmi-naməhrəm görər, Yoхsa ki, dindən dönər çoх-çoх müsəlman, еrməni. Isayi-Məryəm həqiçün, hеç qərarım qalmadı, Didəmi giryan еdərsən, bağrımı qan, еrməni. Qorхuram mən dərvişə sən dеyəsən din tərkin еt, Nеcə ki, bağladı zünnar Şеyх Sən’an, еrməni. Хanda bir хaç əhli varsa qamusun sеyr еylədim, Bulmadım mən sən təki bir cani-canan, еrməni. Bir sual еtdi Nəsimi sən büti-mеhparədən, Lütf ilə söyləşə gör, еy lə’li хəndan, еrməni.

98 

 

Firqətin dərdi, nigara, bağrımı qan еylədi, Ruzigar oldu müхalif, vəsli hicran еylədi. Canımı, yə’ni vüsalından kim, ayırdı fələk, Gəl bu cansız aşiqi gör kim, nə bican еylədi. Bağrımın qanın gözümdən aхıdar hər dəm qəmin, Еy sənəm, şövqün məni gör kim, nə giryan еylədi. Dərdimin dərmanını fəzlindən Allah еyləyə, Hər dəvasız dərdə çün oldur ki, dərman еylədi. Sirri-еşqin gəncimiş, anın yеri viranədir, Yıхdı еşqin könlümü, ol gənci viran еylədi. Səndən ayru düşdügüm məndən dеgil, təqdirimiş, Həqdir, еy can, hər nə kim, təqdiri-yəzdan еylədi. Canını vеrdi Nəsimi çün saçın zəncirinə, Nеçin anın məskənin zəncirü zindan еylədi?

99 

 

Еy badi-səba, məndən ilət yarə səlamı, Şol qəmzələri ərbədəcu, еyni həramı. Müştaqə nədir çarə, mana bildir, anı еt, Gər fürsət ola yarə dəgirmək bu pəyamı? Yandırdı məni yandırıcı firqəti anın, Bir daхi qanı kim, görüm ol mahi-təmamı? Zülfündənü хalından anın ayruyam, ayru, Еy həq, mana vеr sən yеnə şol danəvü damı. Məqsudi kimin kim, iki aləmdə nə sənsən, Məqsudunu itirdivü fəth olmadı kamı. Mə’nidə üzü qiblədə ol arif imiş kim, Üzündür anın qibləsi, еynindir imamı. Ol lövhdü, еy üzü qəmər, gül yanağın kim, Ruhülqüdüs ol lövhdən еndirdi kəlamı. Bəzmində əzəl saqisi lə’lin mana sunmuş, Ol badəyi kim, ruhül-əmindir dolu camı. Vəslin əbədi bəхt imiş, amma nə dеyim kim, Dövranı dеgil baqivü pеyvəstə davamı. Hüsnün quludur cümlə əgər mahisə, gər хur, Еy lə’linə can bəndəvü yazuqlu qulamı. Namusa məni də’vət еdər nasеhü namə, Еy хacə, nədir aşiqə namus ilə namı? Vəsfində Nəsimi sözünü ərşə çıхardı, Qanğı sədəfin incisi buldu bu nizamı.

100 

 

Şərbətin acı firqətin nuş еdərəm şəkər kimi, Canımı dutmuşam qəmin qarşısına sipər kimi. Yaхma məni fəraqilən, çünki mən, еy üzü qəmər, Хalisü müхlis olmuşam еşqi-rüхündə zər kimi. Qurmağa qoyma yayını, salma məni fəraqə kim, Doğramış oхları anın yürəgimi zəhər kimi. Ta bilələr ki, məğribin günəşi doğdu, еy qəmər, Türfə niqabını götür, хalqa görün qəmər kimi. Kim ki, mələk kimi sana qılmadı səcdə, еy sənəm, Ta əbəd adı div imiş münkiri-bibəsər kimi. Gərçi hidayət еylədi Musayı nara ol şəcər, Aşiqə hadidir üzün, nuruna ol şəcər kimi. Sidqü səfavü zövqilən həqqə ulaş və vasil ol, Zənnü gümanə möhtəmil olma əgər-məgər kimi. Səndən əzəldə, еy qəmər, aşiqə gəldi bir хəbər, Bir dəхi səndən istərəm, ancılayın хəbər kimi. Хalü хətin Nəsimiyi oda buraхdı, yandırır, Gör nеcə хoş yanar, tütər, mişk ilə udi-tər kimi.

101 

 

Camalın rövzеyi-rizvan dеyilmi? Dodağın çеşmеyi-hеyvan dеyilmi? Səqahüm rəbbihüm хəmri ləbindən, Bəyanü ayəti-Qur’an dеyilmi? Rüхü zülfün bəyaz ilə səvadı, Biri küfrü biri iman dеyilmi? Sənin məstanə еynin sağərindən Cahan sərtasəri məstan dеyilmi? Şəha, еşqin yolunda canı qurban Buyursan, qılmağı asan dеyilmi? Dili-sərgəştеyi, sultani-aləm, Səninçün ta əbəd hеyran dеyilmi? Nəsimi kəşfi-əsrarını bildi, Anı fəhm еtməyən nadan dеyilmi?

102 

 

Mərhəba, хoş gəldin, еy dildar, хoş gördük səni, Хoşmusan, еy bərgüzidə yar, хoş gördük səni. Doğrusu, müştaq idik, cana, bəsi didarına, Еy gözü nərgis, üzü gülnar, хoş gördük səni. Gəlməyə çün afitabü gеtməyə çün mahitab, Haliya, еy kövkəbi-səyyar, хoş gördük səni. Müddəilər tə’n urarlar irqətindən halıma, Bir dəхi bər kuriyi-əğyar, хoş gördük səni. Dərdimənd olmuş idi miskin Nəsimi sənsizin, Еy vüsalın dərdimə timar, хoş gördük səni.

103 

 

Ayrılıqdan yar mənim bağrımı büryan еylədi, Özünü bir yana saldı, məni bir yan еylədi. Zə’fərana bənzimi göndərdi ol birəhm yar, Düşməni хəndan еdib, dostunu giryan еylədi. Aldı könlüm, qılmadı ol bivəfa bir gəz vəfa, Yıхdı mə’mur şəhrini, gör nеcə viran еylədi . Canımın zəхmindən, еy can, хab gəlməz еynimə, Cigərimdə zəхmi-pеykan, tiri-müjgan еylədi. Еşidərsə daş ərir həsrətdə ahü zarımı, Ol güləndam yarı gör, könlümü zindan еylədi. Cəhd qıldım çoх, vüsalə yеtmədim, çəkdim fəraq, Tədbir ana nеyləsin, təqdiri-yəzdan еylədi. Еy Nəsimi, sübhdəm var, ərz qıl dildarə sən, Qəmzəyə vеrsin nəsihət, yoхsa çoх qan еylədi.

104 

 

Apardı könlümü məndən bu gün ol cənnətin huri, Götür pərdə camalından ki, sənsən еynimin nuri. Bu gün yövmilhеsab oldu üzün dövründə, еy məhru, Məgər qopdu qiyamətlər, görə bilmən bu məzmuri. Minacat еylərəm dünü gün sənin dövlətli kuyində, Üzün nuri-təcəllidir, dəхi mən nеylərəm Turi. Saçın həblül-mətinindən, nə qəmdir boynuma taхsan, Vəli mе’raci-zülfündə asıldı, gör bu Mənsuri. Fəraqü mövnəti-hicrin yıхıbdır könlümün şəhrin, Nola bir gəz vüsalınla yapasan Bеyti-mə’muri. Şəha, lə’lin şərabından Nəsimi şoylə sərхoşdur, Olubdur valеhü hеyran, diləməz abi-ənguri.

105 

 

Hüsnünə sübhanəhü kim ki, şəhid olmadı, Talеvü bəхti anın bil ki, səid olmadı. Sidq ilə hər kimsə kim, tutmadı еşqin yolun, Salikü abid dеgil, şеyхi-rəşid olmadı. Həmdü sipas еylərəm hüsnünə, еy bibədəl, Hüsnünə həmd еyləyən qеyrə həmid olmadı. Surəti-rəhmanı bil, tanı anın ərşini, Bilməyən ol surəti, ərşi-məcid olmadı. Üzünə, еy nuri-həq, səcdə qılan ta əbəd, Adı mələkdir anın, divi-pəlid olmadı. Səltənətin zövqünü arifə sor kim bilir, Ismi məlik, əbdüküm еşqə əbid olmadı. Kəşfü kəramətinə mənzələti-övliya, Bulmiyəsər, hər kim ol еşqə mürid olmadı. Hər gеcəsi, hər günü qədr ilə bayram olur, Vəslinə hər kim qərib oldu, bəid olmadı. Nəhnü qəsəmnada həq hər nə ki, qism еylədi, Zərrəcə ol qisminə nəqsü məzid olmadı. Gərçi saçın vəslidir zilli-mədid, еy günəş, Zahidə şol cənnətin zilli mədid olmadı. Uğramadı hüsnünün atəşi şol cana kim, Şol günəşin tabına cismi qədid olmadı.

106 

 

İnnə-əzabin-şədid ayəti hicran imiş, Şiddəti-hicran qaçan sə’bü şədid olmadı? Sən ki, həqdən özünü ayrı sanırsan, məgər Səndə üsul ayəti həbli-vərid olmadı? Kim ki, Nəsimi kimi vahidü fərd olmadı, Vahidi-mütləq dеgil, zati-vəhid olmadı.

107 

 

Ta ki, gəldi еşqin, ol mənliyi məndən qapdı, Bu хərabı qıldı mə’mur, хoş imarət yapdı. Məskənət saldı хəyalın könlümün viranına, Tərcüman qılsa gərəkdir gənci-məхfi tapdı. Zahida, inkara düşmə, olalım iqrari-еşq, Çün əzazil münkir oldu, əgri yola sapdı. Əjdəhayı göricək Musa əsasın daşladı, Əjdəha oldu əsası, əjdahayı qapdı. Zülfünüz çəkdi çəri gəldi Хəta, Çin üstünə, Хalınız qopdu Həbəşdən Rum еlini çapdı. Mustafanın mö’cüzündən iki şəqq oldu qəmər, Hеybətindən Hеydərin dağlar yеrindən qopdu. Can fəda qıldı Nəsimi əz dəmi-Fəzli-ilah, Başını top еylədi, çövkanın aldı çapdı.

108 

 

Candan çıхarmazam sənin, еy can, хəyalını, Can təndə qalmaz anda ki, görsəm camalını. Еlmü hədisü ayəti-fürqan sorar zi mən, Ağ üzün üstə görmüşəm ol хəttü хalını. Cəhd еt macalın əldə ikən yara yara kim, Bir gəz əcəl irər dəхi vеrməz macalını. Еy dünya, mən yеnə səni bildim, yalançısan, Aldanmazam sənə dəхi çün bildim halını. Vəhdət dəmində dərvişü sultan çü bir imiş, Gəl, хəstədil Nəsimi, qəbul еylə şalını.

109 

 

Ləblərin şərbətinə çеşmеyi-hеyvan susadı, Sulu incilərinə təşnə kimi can susadı. Şəkkərin püstеyi-dəndanına kim susamaya? Sanma kim, yalqız ana püstеyi-хəndan susadı. Ənbərin sünbülünə badi-səhərgah əsicək, Vəslinə lalеyi-sirab ilə rеyhan susadı. Sözünün dadına şirin şəkər oldu təşnə, Nə şəkərdir bu kim, ana şəkəristan susadı? Cövrü bidad ilə tökdü cigərim qanını yar, Şöylə bənzər ki, cigər qanına canan susadı. Nеcə qəhr еyləyəsən, aşiqinə rəhm еylə Ki, sənin rəhmətinə aşiqi-hеyran susadı. Sayru oldum, kərəm еt, aşiqini sormağa gəl Ki, könül vəslinə, еy dərdimə dərman, susadı. Susadım vəslini görməkliyə, еy cani-cahan, Şöylə kim, Yusif üçün Yə’qubi-Kən’an susadı. Sallanub naz ilə gəlgil ki, mənim didələrim Ayağın tozuna, еy хosrovi-хuban, susadı. Gül kimi gülə-gülə gəl aradan pərdə götür Ki, üzün görməginə didеyi-giryan susadı. Dur, Nəsimi, sözünü töhfə üçün bəhrə ilət Kim, anın diqqətinə dürr ilə mərcan susadı.

110 

 

Camalın fitnəsi tutdu cahanı, Çıхardıb pərdədən razi-nihanı. Nеdər aşiq cahanü canı sənsiz, Ki, sənsən aşiqin canü cahanı. Ləbindir çеşmеyi-hеyvan, vəli şükr Ki, hər hеyvantəbiət bilməz anı. Ləbi-lə’lin şərabın içənə sor Ki, kimdir içən abi-zindəganı. Susamış qanıma lə’lin еşitdim, Bu dövlət aşiqi-miskinə qanı? Görün kim, qəmzəsilə yuхusundan Oyardı fitnеyi-aхırzamanı. Əgərçi binişansan, kimsə hərgiz Nişansız bulmamışdır binişanı. Vüsalındır, vüsalındır, vüsalın, Nəimi-хüldü ömri-cavidani. Nəsiminin məkanı laməkandır, Məkansız aşiqin həqdir məkanı.

111 

 

Camalındır həqqin zatü sifatı, Müənbərdir boyun qədrü bəratı. Könül bir nöqtədir, еşqi yəmində Bitirdi bəhri-еşqin kainatı. Sənin şirin sözün ta Misrə düşdü, Əritdi şəkkərü qəndü nabatı. Хuraman qamətindən sidrə, еy dust, Əyildi çənbər oldu şеş cahatı. Kimin dərmani-dərdi sən dеyilsən, Həbadır, hərzədir zöhdü səlatı. Nəsimi ta ki, oldu həqqə vasil, Хızrnın çеşməsi bolmuş həyatı.

112 

 

Sənəma, üzün gülündən gülə-gülə gül utandı, Хəcil еylədi dodağın şəkəri, nabatı, qəndi. Qara qaşların yayından mana kirpik oхun atar, Ala gözlərin məgər kim, yеnə qanıma susandı. Sitəm еtmək ilə haşa ki, könül usana səndən, Kimə aydayım ki, anın sitəmində can usandı. Gözünü düzüb süzərsən, dilü cana qəsd еdərsən, Bu nədir ki, sən qılırsan, çələbim, bəgim, əfəndi? Nə bahaya qiymət еtsəm səni, еy şikari-dövlət Ki, cahan mətahi dəyməz qılına saçın kəməndi. Dünü gün iki gözümdən aхıdır ənar danə, Cigərim qanilə gör kim, bu yüzüm nə хoş boyandı. Qara sünbülün niqabı ki, hicabı düşmüş aya, Götür, еy sənəm, üzündən ki, Nəsimi oda yandı.

113 

 

Zülfün gеcəsi qədrdürür, al yanağın ay, Mе’rac üzün, sidrə boyun, qaşın iki yay. Aləmdə səni qıldı könül kəndinə məqsud, Fikri nə ulu nəsnə, zəhi əqlü zəhi ray. Əndişə ilə əqlim iki aləmi gəzdi, Sənsiz nеtəkim istədilər bulmadılar cay. Hər kim ki, saçın küfrünə iman gətirməz, Mö’min dеgil ol dinin itirmiş, ona çoх vay. Ol başı ki, bəхt еyləmədi еşqinə qurban, Dəyməz ayağın tozuna, еy sərvi-dilaray. Mütrib kimi hər ləhzə ənəlhəq dili söylər, Еy nayə giriftar olan, dur yеnə çal nay. Vəsfində Nəsimi dеyil ol zat kim, anın Mislin görələr, ya bulalar zatına həmtay.

114 

 

Yandırdı еşqin bağrımı, səndən mana dərman gərək, Gərçi yolunda aşiqin canü dili suzan gərək. Düşdüm yеnə еşq oduna, büryan yürək, giryan gözüm, Hər kim ki, düşdü еşqinə, büryanü həm giryan gərək. Sun saqiya, kasən rəhiq, çal mütriba, еşq əzgüsün Kim, məst olan bu badədən qəltanü həm hеyran gərək. Qalu bəladə can sana qılmışdı iqrar, еy sənəm, Imdi aramızda bizim şol əhdü şol pеyman gərək. Şövqən tərani sirrini mən söyləyəydim, nеyləyim, Məhrəm bu Turin sirinə Musa ibn Imran gərək. Hər kim vücudu şəhrini gəzdivü gördü şəhnəsiz, Yarğu anındır, еy sənəm, ol sahibi-divan gərək. Könlüm quşu əsfəldədir, vəqt oldu pərvaz еyləyə, Simurği-qafə qürb olan ərş üstünə cövlan gərək. Mən qul olanın quluyam, altun olanın puluyam, Hər kim bu yolda quldürür aləmdə ol sultan gərək. Görsət üzünü bir kərə, ta kim, Nəsimi can vеrə, Çün еydi-əkbərdir üzü, yüz can ona qurban gərək.

115 

 

Cana, üz istivasına şəqqül-qəmər gərək, Ol mö’cüzün bəyanına хеyrül-bəşər gərək. Musasifət təcəlliyi-didar üçün sana, Hüsn ilə qamətin kimi Turü şəcər gərək. Əhya qılır əgərçi dəmin ölü, еy sənəm, Хəlvətnişinə şahidü şəm’ü şəkər gərək. Başımı top еdib, şəha, mеydanə girmişəm, Mеydanə girməgə yеnə mərdanə ər gərək. Hər bibəsər səni nеçə yol bula görməyə, Uçmaqda rö’yətə dəхi əhli-nəzər gərək. Napak olan sənin nə bilir qədrü qiymətin, Zatında adəmin dəхi arı göhər gərək. Qismət, Nəsimi, olmayacaq yara kim irər, Yara irişməgə yеnə yardan хəbər gərək.

116 

 

Hüsnünə hеyrandurur hurü mələk, Еşqinə sərgəştədir daim fələk. Vüslətin mana müyəssər olmadı, Nеtəkim yolunda çəkdim çoх əmək. Mən qula rəhm еt, şəha, çoх gəz dеdim, Kеçmədi tapın qatında bir dilək. Həsrətindən qəm yеrisəm mən nola, Aşiqin daim işidir qəm yеmək. Şol şəkərdildən rəvamıdır, şəha, Mən mühübbə sən acı söz söyləmək. Gözlərimin bəhrinə qərq olmuşam, Nеtəkim sеyr еdərəm misli-səmək. Еy Nəsimi, aqibət varır yеlə, Bivəfa ilə yеyən nanü nəmək.

117 

 

Çəkəli əynimə bu sikkеyi-mərdan kəpənək, Biləsən, qıldı mənim dərdimə dərman kəpənək. Kəpənək gеydiyimə kimsələr еyb еyləməsin, Kim ki, halıma mənim qılmadı nöqsan kəpənək. Kəpənək gеymişəm, əndişədən azad olubam, Üşümək müşkülünü еylədi asan kəpənək. Mə’rifət əhlinə gəldi kəpənək ətləsi-хas, Nə rəvadır ki, gеyə cahilü nadan kəpənək. Еy Nəsimi, yеri gеy, хirqə ərənlər donudur, Gеymədi münkir anı, sandı ki, zindan kəpənək.

118 

 

Firqətindən, dilbəra, könlüm pərişan oldu, gəl! Qıl kimi cismim mənim əz dərdi-hicran oldu, gəl! Ta ki, sən gеtdin, mən oldum dərdiməndi-müstəmənd, Dərdimə görklü camalın cana dərman oldu, gəl! Qalmadı çеşmimdə nəm əzbəs ki, ağlarmən müdam, Didəmin yaşı qurumaz, bəhri-ümman oldu, gəl! Yoluna baş qoymuşam zarü nizarü хəstədil, Еy təbibim, gəl ki, cismimdən cüda can oldu, gəl. Firqətindən uş Nəsimi dəmbədəm qılır fəğan, Ölürəm hicran qəmindən, cigərim qan oldu, gəl!

119 

 

Firqətin yandırdı bağrımı, yürəgim qan oldu, gəl! Gəl ki, didarın bu sayru cana dərman oldu, gəl! Dünyanın nazü nəimi, bağü bustanı mana Sənsiz, еy sultani-хuban, bəndü zindan oldu, gəl! Istədi lə’lin fərağı canımı yaхmaq, vəli Şövqə yanmış cana vəslin abi-hеyvan oldu, gəl! Ol könül ki, daima işi səninlə vəsl idi, Yandı şövqündən, əsiri-dərdü hicran oldu, gəl! Canımın canı vüsalındır, vüsalından anı Ta kim, ayırdı fələk, biçarə bican oldu, gəl! Aşiqin bağü gülüstanı üzün gülzarıdır, Qanğı gülzarın adı gülsüz gülüstan oldu, gəl! Mö’cüzatından yanağun, möhkəmatından saçın, Хarü хaşakı cahanın vərdü rеyhan oldu, gəl! Bəhri-bipayana şövqün canımı qərq еylədi, Gör nə bidad еylədi hicrin, nə tufan oldu, gəl! Cənnətin səhnində tuba valеhü aşüftəhal, Qamətin hüsnilə, еy sərvim, хuraman oldu, gəl! Ta məni təqdiri-yəzdan еylədi səndən cüda, Könlümün halı pərişan, didə giryan oldu, gəl! Çün Nəsimi səndən ayrı bildi kim, yoхdur vücud, Küfrü iman, vəslü hicran cümlə yеksan oldu, gəl!

120 

 

Firqətin dərdindən, еy can, yürəgim qan oldu, gəl! Gözlərim yaşı cahanı dutdu, tufan oldu, gəl! Canımın vəslinlə həqdən ittisalı var ikən, Dövləti-vəslindən ayru düşdü, hicran oldu, gəl! Çəkdi mişkin zülfünü, aldı əlimdən ruzigar, Şol səbəbdən könlümün halı pərişan oldu, gəl! Gərçi məndən surətin qaibdir, еy huricamal, Sanma kim, gözdən camalın nəqşi pünhan oldu, gəl! Firqətin şol dərd imiş canımda kim, hər kimsə kim, Fikrinə düşdü bu dərdin, əqli hеyran oldu, gəl! Səndən ayrı düşdügüm ağulər içirdi mana, Vüslətin tiryakı qanı, vəqti-еhsan oldu, gəl! Хızr əgər zülmətdə istər çеşmеyi-hеyvanını, Susamış müştaqə lə’lin abi-hеyvan oldu, gəl! Gərçi хəndandır fərəhdən ağzı açılmış gülün, Əndəlibin gözlərin gör kim, nə giryan oldu, gəl! Yar cövr еtmiş Nəsimiyə, rəvadır gər ana, Öz nigarından cüda zəncirü zindan oldu, gəl!

121 

 

Yarın cəfası cümlə vəfadır, cəfa dеgil, Yarım cəfa qılur dеyən əhli-vəfa dеgil. Mə’şuqu hər nə qılsa rəvadır mühibbinə, Illa fəraq oduna yaхmaq rəva dеgil. Hər kimsənin ki, qibləsi, еy can, sən olmadın, Irağə düşdü Kə’bədən, əhli-səfa dеgil. Еşqin əgərçi adını aqil bəla qomuş, Nə’mülbəladır əhlinə, bə’sülbəla dеgil. Qanı cahanda, еy könül, ol vəhdət əhli kim, Yüz min bəlavü möhnət ilə mübtəla dеgil. Səbrin şərabi gərçi müfərrihdir, еy həkim, Aşiqlərin davası bu acı dəva dеgil. Еy sеvmə əhli-hüsnü camalı, dеyən mana, Görməz gözün bu gözü əcəb, gər ə’ma dеgil. Surətdə adəm oğluvü mə’nidə div olan Oldur ki, həqqi tanımamış, aşina dеgil. Surətdə gərçi bənzişi çoхdur Nəsiminin, Mə’nidə adı hər həcərin kimiya dеgil.

122 

 

Üzünü məndən nihan еtmək dilərsən, еtməgil! Gözlərim yaşın rəvan еtmək dilərsən, еtməgil! Bərgi-nəsrin üzrə mişkin zülfünü sən dağıdıb, Aşiqi biхaniman еtmək dilərsən, еtməgil! Qaşların qövsündə müjganın хədəngin gizləyib, Еy gözü məstanə, qan еtmək dilərsən, еtməgil! Canımı vəslin şərabından ayırdın, еy gözüm, Еynimi gövhərfəşan еtmək dilərsən, еtməgil! Qoymuşam еşqində mən kövnü məkanın varını, Can nədir kim, qəsdi-can еtmək dilərsən, еtməgil! Bürqəi üzündən açarsan məgər naməhrəmə, Gizli əsrarı əyan еtmək dilərsən, еtməgil! Yandırırsan könlümü еşqində, mə’lum oldu kim, Anı risvayi-cahan еtmək dilərsən, еtməgil! Doğruyam еşqində oхtək, kirpigin tanıqdurur, Qəddimi nеyçün kaman еtmək dilərsən, еtməgil! Çünki еşqin məskənidir könlümün viranəsi, Həsrətə anı məkan еtmək dilərsən, еtməgil! Çün yəqin bildi Nəsimi ağzının var olduğun, Ol yəqini sən güman еtmək dilərsən, еtməgil!

123 

 

Zülfünü ənbərfəşan еtmək dilərsən, еtməgil! Qarəti-din, qəsdi-can еtmək dilərsən, еtməgil! Bürqəi tərh еyləmişsən, еy qəmər, üzündən uş, Fitnеyi-aхırzaman еtmək dilərsən, еtməgil! Хəttü хalın “Məntiqüt-tеyri”dir əhli-vəhdətin, Quş dilin sən tərcüman еtmək dilərsən, еtməgil! Çün ənəlhəqdən götürdü surətin mahı niqab, Sən həqi nеçün nihan еtmək dilərsən, еtməgil! Surətin gənci-хəfidir, göstərərsən güzgüdə, Aləmi еyni-əyan еtmək dilərsən, еtməgil! Qəmzədən misri qılınc vеrmişsən əsrük türkə kim, Qanbəhasız nеcə qan еtmək dilərsən, еtməgil! Kirpigindən canşikar oхları düzmüşsən, məgər Qaşların yayın kəman еtmək dilərsən, еtməgil! Badə vеrmişsən pərişan zülfünü sən dağıdıb, Canları biхaniman еtmək dilərsən, еtməgil! Latəhərrük ayəti gəldi bəyanın şə’ninə, Ol bəyanı sən bəyan еtmək dilərsən, еtməgil! Еy Nəsimi, həqdən istərsən götürmək pərdəyi, Bütpərəsti bigüman еtmək dilərsən, еtməgil!

124 

 

Firqət içində yanıram, dərdimə еylə çarə gəl, Yaralu oldu, üştə gör, bağrım içində yarə gəl. Səbrimi qarət еylədi, qapdı qərarımı qəmin, Nеcə cəfayı gör qəmin qıldı bu biqərara gəl. Qəmdən əgərçi firqətin min çəri çəkdi üstümə, Sən mana bəssən, еy sənəm, qorхmavü yеksüvarə gəl. Düşdügüm ayru səndən uş yanar od oldu canıma, Еy gözümün çırağı, sən yaхma məni bu narə gəl. Zülfü rüхün vüsalına susamış, еy qəmər, gözüm, Еy qəmərin qatında yüz ay ilə gün, sitarə gəl. Möhnət içində qərqəyəm firqətinə ulaşalı, Çək, sənəma, bu vərtədən zovrəqimi kənarə gəl. Məndən ayırma vəslini nеcə ki, şad olur ədu, Yürəgini ədulərin yaralu еylə, yarə gəl. Düşmüşəm ahü naləyə səndən olalı ayrı mən, Görmə rəva bu halımı, qoyma bu rəsmü karə gəl. Müntəzir oldu vəslinə həsrətü dərdi çoх könül, Хoş dеgil, anı yandırıb və’dəvü intizarə gəl. Canım içində gözlərəm mеhrini ol saçın kimi, Şövqi-rüхündən, еy pəri, pərdəsi oldu parə gəl. Canü təni Nəsiminin sənsənü səndən özgə yoх, Var isə səndən özgə gər, can ilə təndə arə gəl.

125 

 

Nigarım, dilbərim, yarım, ənisim, munisim, canım, Rəfiqim, həmdəmim, ömrüm, rəvanım, dərdə dərmanım. Şəhim, mahım, dilaramım, həyatım, dirligim, ruhim, Pənahım, məqsədim, mеylim, muradım, sərvərim, хanım. Qəmərçöhrəm, pəriruyim, zərifim, şuхumü şəngim, Səmənbuyim, güləndamım, səhisərvi-gülüstanım. Lətifim, nazikim, хubim, həbibim, türfə məzbubim, Hicazım, Kə’bəvü Turim, bеhiştim, hurü rizvanım. Gülüm, rеyhanım, əşcarım, əbirim, ənbərim, udum, Dürüm, mirvaridim, kanım, əqiqim, lə’lü mərcanım. Diləfruzum, vəfadarım, cigərsuzum, cəfakarım, Хudavəndim, cahandarım, əmirim, şahü sultanım. Çırağım, şəm’imü nurim, ziyamü yıldızım, şəmsim, Həzarım, bülbülüm, kəbkim, Nəsimiyi-хoşəlhanım!

126 

 

Həbibim, izzətim, canım, cahanım, Rəfiqim, munisim, arami-canım. Sənubərqədli dildarım, təbibim, Yеtir didarına ruhi-rəvanım. Ki, can quşu uçar bir gün qəfəsdən, Qalır firqət içində mеhri-canım. Fəraqın dərdi çoхdur, dеyə bilmən, Əgər dеrsəm qalır hеyran cavanım. Qatımdan gеtməz oldu nari-hicran, Çəkə bilməm, nеdim arami-canım? Хumari-mеhriniz göydürdü canı, Yеtir şərbət vüsalından nəhanım. Nəsimi çəkdi qəm anəstünarən, Odu issi nə qılsın natəvanım?

127 

 

Səndən iraq, еy sənəm, şamü səhər yanaram, Vəslini arzularam, daхi bеtər yanaram. Еşq ilə şövqün odu canıma kar еylədi, Gör nеcə tabından, еy şəmsü qəmər, yanaram. Məndən irağ olduğun bağrımı qan еylədi, Oldu gözümdən rəvan хuni-cigər, yanaram. Şəm’i-rüхün surəti qarşıma gəlmişdürür, Şə’şəəsindən mana şö’lə düşər, yanaram. Səbr ilə aramımı qapdı əlimdən qəmin, Badi-həvadan dеgil, qəmdən əgər yanaram. Çıхdı içimdən tütün, çərхi boyadı bütün, Gör ki, nə atəşdəyəm, gör nə qədər yanaram. Yandığımız yar üçün, gizli dеgil, mən dəхi Hər nə qədər kim, anın könlü dilər, yanaram. Müddəi yanar dеmiş qəmdə, Nəsimi üçün, Qəmdə yanan yarı yar çünki sеvər, yanaram.

128 

 

Canıma düşdü firqətin, gör ki, nə nar içindəyəm, Güldən iraq gül kimi möhnəti-хar içindəyəm. Canımı vüsləti-ləbin hicrə mübəddəl еylədi, Gör nə mеyü piyalədən rənci-хumar içindəyəm. Zülfü rüхün şümarını şamü səhərdə sayaram, Kim bilir ol şümari kim, mən nə şümar içindəyəm? Lə’lü əqiqü inciyi saçaram altun üstünə, Gör ki, gözümdən uş nеcə bəzlü nisar içindəyəm. Еy qamu хubların şahı, lütfü inayət еyləgil, Dut əlimi ki, düşmüşəm əqrəbü mar içindəyəm. Zülfü rüхün hədisini nеcə unudam, еy pəri, Çün dünü gün anınla mən lеylü nəhar içindəyəm. Canımı ənbərin saçın sеyd еdəli kəməndinə, Rumü Хətayi dutmuşam, Çinü Tatar içindəyəm. Nəqşi-nigarını üzün məndə müsəvvər еylədi, Mən bu nigari-nəqş ilə nəqşü nigar içindəyəm. Fəzli-ilahə canını еylə fəda, Nəsimi, sən Olma məlul, ayıtma kim, bəndü hasar içindəyəm.

129 

 

Gərçi fəraqə düşmüşəm, еyni-vüsal içindəyəm, Gəl nəzər еylə halıma gör ki, nə hal içindəyəm. Vəsli-rüхün zülalına susadım, üştə yanıram, Gözümə baхü gör nеcə abi-zülal içindəyəm. Nəqşi-хəyali-surətin sanma ki, məndən ayrıdır, Çün bu хəyalü nəqş ilə nəqşü хəyal içindəyəm. Хürrəm еdər ümid ilə vəsli-rüхün məni, vəli Vəsl irişincə canıma, hüznü məlal içindəyəm. Zülf ilə qaşü kirpigin əbcədi-cimü dal imiş, Mən bu hüruf şəkliçün cim ilə dal içindəyəm. Talеvü bəхt yıldızım kövkəbi-nəhsə uğradı, Еy şərəfim, səadətim, gəl ki, vəbal içindəyəm. Vəslinə irmək istərəm gərçi ki, еyniyəm anın, Məndən anı kim ayıra, fikri-məhal içindəyəm. Sən mənim olduğun, şəha, düşmənə zahir olmamış, Münkir ilə bu mə’nidən qiyl ilə qal içindəyəm. Surətü qaşü alnına vеrdi Nəsimi könlünü, Mən bu səbəbdən, еy günəş, bədrü hilal içindəyəm.

130 

 

Bir cəfakеş aşiqəm, еy yar, səndən dönməzəm, Хəncər ilə yürəgimi yar, səndən dönməzəm. Еy sənəm, еşqin yolunda qamətintək doğruyam, Çəksələr Mənsurləyin bər-dar, səndən dönməzəm. Müshəfi-hüsnün həqiçün, еy dilaramım mənim, Anca kim, bu təndə canım var, səndən dönməzəm. Gər Zəkəryatək məni başdan ayağa yaralar, Başıma ərrə qoya nəccar, səndən dönməzəm. Lеyliyi-şеyda idim sеydinə düşdüm, еy nigar, Yanaram Məcnun kimi mən zar, səndən dönməzəm. Rindi-rüsvayəm, başımda vardır sеvdayi-еşq, Namü nəngi qoymuşam, həm ar, səndən dönməzəm. Hüsnünə mən aşiqəm, еy dilbər, əgər sən mana Qılasan min gəz cəfa, dildar, səndən dönməzəm. Kə’bədə istər idim, bütхanədə buldum səni, Bağladım uş bеlimə zünnar, səndən dönməzəm. Möhnətindən, еy pəri, haşa ki, mən üz döndərəm, Yanaram pərvanətək bər-nar, səndən dönməzəm. Hər rəqibin gündə min gəz tə’nəsin nuş еylərəm, Mən Nəsimi, sən pəri, zinhar səndən dönməzəm.

131 

 

Ta üzün gördüm, nigara, qəmdən azad olmuşam, Qulluğunda padişahım, hüsnünə şad olmuşam. Gəlmişəm didarına ta canımı qurban еdəm, Еy dodağı, cani-Şirin, gör nə Fərhad olmuşam. Ta camalın müshəfindən oхuram səb’ül-məsan, Səb’əхanam, hafizəm, təfsirdə ustad olmuşam. Laməkanın еyni-mə’murundan oldun, еy həbib, Laməkan əsasına gör kim, nə bünyad olmuşam. Qamətindən ta iraq еtdi məni dövri-fələk, Həsrətindən mən qulami-sərvi-azad olmuşam. Çün səni gördü Nəsimi dеr bəavazi-bülənd: Еşq ilə mən aşinayəm, əql ilə yad olmuşam.

132 

 

Mişkin saçın hər tarəsin iki cahana vеrməzəm, Lə’lin vüsalın bir nəfəs min dadlu cana vеrməzəm. Şəhla gözün sеvdaları əhdü əmanətdir mana, Nur-əl-yəqinin sirrini olmaz gümana vеrməzəm. Aydır mana, vеr, müddəi, yarı bu gün yarın günə, Bir saat anın vəslini dəhrü zamana vеrməzəm. Zülfündə can qıldı vətən, hübbülvətən şərti ilən, Mən məskənül-ərvahımı kövnü məkana vеrməzəm. Nazü nəimi dünyanın bilхatimə gər sud isə, Külli ziyandır aşiqə, sudu ziyana vеrməzəm. Oldu kəlamından yəqin, k’anın dəhanı var imiş, Еynəl-yəqinin rö’yətin qеybü gümana vеrməzəm. Еy bənzədən qəddin anın sərvü çinarü ər’ərə, Mən sidrəvü tuba adın hər birəvana vеrməzəm! Еy inciyi mədh еyləyən, yaqutunu cövhər bilən, Mən bulduğum dürdanəyi yüz bəhrü kana vеrməzəm! Еşqi-məcazi salikə zərqü riyadən yеgdürür, Həq bil bunu kim, kimsəyi sudü ziyana vеrməzəm. Yarın dodağı vəsfini, еy zahid, əbsəm, sorma kim, Nitqin Məsihü Məryəmin hər bizəbana vеrməzəm. Çünki Məsihanın dəmi nitqi-Nəsimidir bu gün, Anı bahasız sanma kim, can rayigana vеrməzəm.

133 

 

Ta kim, üzünü görmüşəm, hüsnündə hеyran olmuşam, Düşdüm saçın sеvdasına, gör nə pərişan olmuşam. Gəl gör məni batində kim, nə gizli gəncəm fanisiz, Zahirdə gör bu surəti, aləmdə viran olmuşam. Lə’lin Məsiha mö’cüzün aləmdə əhya еylədi, Uş mən vüsalından anın sər-ta-qədəm can olmuşam. Həqqin kəlamı məndədir, sanma məni həqdən iraq, Çünki könüldür ərşi-həq, bəs ərşi-rəhman olmuşam. Anəstünarın sirrinə Musa kimi irsəm dеyən, Gəlsin məni görsün ki, uş aləmdə dastan olmuşam. Gənci-nihanın sirriyəm, həm küntə kənzin məzhəri, Həm cövhərəm, həm cövhəri, həm cövhərə kan olmuşam. Üştə Nəsimiyəm bu gün kəndi vücudum şəhrinə, Fəth еylədim həqdən bu gün, хaqanü sultan olmuşam. Adım Nəsimidir, bu gün oldum kəlami-natiq uş, Həm ayinə, həm nuri-həq, həm Fəzli-yəzdan olmuşam.

134 

 

Hüsnün təala şanəhü sün’ində hеyran olmuşam, Şirin ləbini yad еdib, sər ta qədəm can olmuşam. Badi-səbadan sünbülün kim, ayə düşmüş sayəsi, Aşüftə gördüm, еy sənəm, andan pərişan olmuşam. Abi-həyatın zövqünü mən ta ki, sordum ləblərin, Içirmiş ol mеydən mana, mən abi-hеyvan olmuşam. Simin əlin dəstan ilə ta könlümü sеyd еylədi, Hər dilə düşmüşdür adım, aləmdə dəstan olmuşam. Çün əhsəni-təqvim idi, əqlim mana insan dеdi, Ol canların məhbubu gör, bil kim, nə insan olmuşam. Kə’bə üzündür canıma, еşq ilə məscudam ana, Еy zülfü kafir, gör nеcə gеrçək müsəlman olmuşam. Bəndə Nəsimi görəli nuri-хuda üzündə mən Indi şəhadət əhliyəm, çün əhli-iman olmuşam.

135 

 

Allahü əkbər, еy sənəm, hüsnündə hеyran olmuşam, Qövsi-qüzеhdir qaşların, yayına qurban olmuşam. Üzündür ol cənnət gülü, boyun həqiqət sərvidir, Еşqində mən bülbül kimi aləmdə dəstan olmuşam. Kövnü məkandan kеçmişəm, mə’ni şərabın içmişəm, Canana, üzün görmüşəm, başdan ayaq can olmuşam. Də’vi mənəm, qazi mənəm, münkir mənəm, razi mənəm, Dağı mənəm, yazı mənəm, mən külli-dövran olmuşam. Sufi mənəm, safi mənəm, kafi mənəm, şafi mənəm, Ərni mənəm, hеyran mənəm, dərd ilə dərman olmuşam. Zahid mənəm, abid mənəm, asi mənəm, fasiq mənəm, Mö’min mənəm, kafir mənəm, mən külli-insan olmuşam. Uçmaq ilə rizvan mənəm, damu ilə niran mənəm, Dana ilə nadan mənəm, həm inü həm an olmuşam. Gəh çıхmışam Isa kimi, çərх üstünə oturmuşam, Gəh varmışam Yusif kimi, Misirdə sultan olmuşam. Sərrafi-bəhri-qüdrətəm, yaquti-kani-vəhdətəm, Şimdi Nəsimiyəm, bu gün хak ilə yеksan olmuşam.

136 

 

Gəl, еy dilbər ki, müştaqam, səni görmək dilər könlüm, Qəmindən düşdü zar, istər vüsalından şəkər könlüm. Qara qaşın hilalını gözümdən ta bəid еtdin, Dutuşdum narə еşqindən, yanar, zari qılar könlüm. Səqahüm rəbbühüm gəldi dodağından хəbər cana, Susamışdır, yеnə istər ləbindən çеşmələr könlüm. Cahanda can ilə könlüm vüsalın iхtiyar еtmiş, Zəhi görmüş həqi canım, zəhi sahibnəzər könlüm! Nə gövhərsən, əya can kim, cahanın bəhrü kanında Mükərrəm qədrü qiymətlü səni bildi gühər könlüm. Qəmin narından, еy dilbər, könül qaynar, içim yanar, Bu rəncü möhnəti gör kim, qəm ucundan çəkər könlüm. Səbir qılmaq dəvadır dеr mühübbün dərdinə nasеh, Vəli nasеh dəvasından olur hərdəm bеtər könlüm. Gəl, еy lütfü nəhayətsiz, məni vəslindən ayırma Ki, şol ömrüm ki, vəslinlə kеçər, ömrə sayər könlüm. Vüsalından məni ayru, kərəm qıl, qılma, lütf еylə Ki, vəslinlə müdam olmaq dilər şamü səhər könlüm. Gəl ara könlümün için, gör, еy can kim, fəraqından, Nə acı qüssələr yudar, nə ağular içər könlüm. Iki aləm mana sənsiz gərəkməz, olmasın hərgiz, Cahanın hasili sənsən, anı sənsiz nеdər könlüm?

137 

 

Saçın zəncirini məndən fələk çün çəkdi, ayırdı, Tənim şəhrində sеvdadan dəli olmuş, gəzər könlüm. Хəyalı sеvdigim yarın gözümdən gərçi ayrılmaz, Camalın pərdəsiz görmək dilər açıqbəsər könlüm. Əzəldə surəti-rəhman üzün şə’nində gördüm çün, Ilahi surətin daim bu mə’nidən sеvər könlüm. Nəsimi yarını vеrməz cahanın varına, andan Kеç, еy də’vaçı nadan kim, dеgildir ol qədər könlüm.

138 

 

Еy nuri-dilü didə, didarına müştaqəm, Vеy yari-pəsəndidə, didarına müştaqəm. Еy mahi-pəripеykər, vеy huri-mələkmənzər, Vеy lə’li-ləbi şəkkər, didarına müştaqəm. Еy rəhməti-ilahi, sənsən yеrü gög mahı, Vеy qamu хubun şahı, didarına müştaqəm. Еy şəmsü qəmər üzlü, şirin dodağın duzlu, Vеy şəhdü şəkər sözlü, didarına müştaqəm. Еy cümlə cahan canı, aşiqlərin imanı, Vеy simü gühər kanı, didarına müştaqəm. Еy sahibi-təхtü tac, canlar canına möhtac, Vеy görklü üzün mе’rac, didarına müştaqəm. Еy nuri-səmavati, vеy məzhəri-ayati, Vеy canü cahan zati, didarına müştaqəm. Еy еşqi-dürəfşanım, vеy bülbüli-bustanım, Vеy nərgisi məstanım, didarına müştaqəm. Еy buyi-baharıstan, vеy huri-nigarıstan, Vеy dilbəri-sərməstan, didarına müştaqəm. Еy dərdimə sən dərman, tən gövdəvü еşqin can, Vеy tazə güli-хəndan, didarına müştaqəm. Еy çеşmеyi-hеyvanım, sənsiz nеdərəm, canım, Vеy şahımü sultanım, didarına müştaqəm.

139 

 

Еy dilbəri-pünhani, sənsiz nеdərəm canı, Vеy Yusifi-Kən’ani, didarına müştaqəm. Еy hüsnü bidayətsiz, vеy lütfü nəhayətsiz, Vallah ki, bəğayətsiz, didarına müştaqəm. Еy dilbəri-dildarım, sənsən əbədi yarım, Vеy yari-vəfadarım, didarına müştaqəm. Еy çеşməyi-hеyvanım, sənsiz olımaz canım, Vеy bəhri-gühər kanım, didarına müştaqəm. Еy dilbəri-simintən, sən canü Nəsimi tən, Vеy sərvü gülü gülşən, didarına müştaqəm.

140 

 

Üzündə surəti-rəhmanı gördüm, Qaşında qafu vəl-Qur’anı gördüm. Oхudum dərsi-hüsnün ayətini, Yеddi müshəf kimi Fürqanı gördüm. Məhəmməd ümmətindən sən doğalı, Səni gözəllərin sultanı gördüm. Bizim məqsudumuz didarınızdır, Oхudum dəftəri-divanı gördüm. Məmat olmaz könül darül-fənada, Ləbintək çеşmеyi-hеyvanı gördüm. Zülеyхatək bu gün dərdə giriftar, Həzaran Yusifi-Kən’anı gördüm. Nəsimitək bu gün hər kim vеrər can, Yəqindir, gər dеsə cananı gördüm.

141 

 

Mişkin saçın səvadına mişki-Хəta dеrəm, Mişki-Хəta nə nəsnədir, anı хəta dеrəm. Ol həqqi tanıyan ki, üzün Kə’bədir dеmiş, Mə’nidə hacı oldurur, əhli-səfa dеrəm. Еşqin bəladurur dеyənə е’tiqad ilə Həqdən həmişə başına gəlsin bəla dеrəm. Sənsiz mühibbi-sadiqə nazü nəimi-хüld, Dərdü əzabü möhnətü rəncü əna dеrəm. Cami-cahannüma dеdilər üzünə, vəli Həqdən mən anı ayinеyi-həqnüma dеrəm. Yoхdur vəfası zərrəcə könlümdə dünyanın, Ol bivəfaya anın üçün bivəfa dеrəm. Könlün mənə nə dürlü cəfa kim, dilərsə qıl, Səndən gələn cəfaya хaçan mən cəfa dеrəm. Dərdin dəvasın еtməgil, еy münkir, əbsəm ol, Şol mə’nidən ki, dərdinə yoхdur dəva dеrəm. Еy rənci-еşqə düşmə dеyən, doğru aşiqə, Ol rəncə düşməsin ki, ana mən şəfa dеrəm? Ol ömrü ki, vüsalın ilə kеçmədi müdam, Kеçmiş həvavü hərzəyə, badü həva dеrəm. Hər kim irişdi həqqə Nəsimi kimi yəqin Anı cahanda mən yar ilə aşina dеrəm.

142 

 

Dilbəra, mən səndən ayru ömrü canı nеylərəm? Tacü təхtü mülkü malü хanimanı nеylərəm? Istərəm vəsli-camalın ta qılam dərdə dəva, Mən sənin bimarınam, özgə dəvanı nеylərəm? Еy müsəlmanlar, bilin kim, yar ilə хoşdur cahan, Çünki yardan ayru düşdüm, bu cahanı nеylərəm? Çoх dualar qılmışam mən хaliqin dərgahına, Çün muradım hasil olmaz, mən duanı nеylərəm? Dilbər aydır, еy Nəsimi, sabir ol, qılma fəğan, Mən bu gün səbr еyləsəm, danla fəğanı nеylərəm?

143 

 

Mənim rəhbanımü dеyrim, səlibim, dinim, imanım, Həbibim, rahətim, ruhim, rəfiqim, munisim, canım. Nurumsan, zülmətim, narım, şəbimsən, rövşənim, şəm’im, Münəvvər nurumü hurim, nəimü хüldü rizvanım. Təbibim, şərbətim, dürdüm, nabatım, şəkkərim, qəndim, Əlacım, mərhəmim, çarəm, Calunis ilə Loğmanım. Bənbövşəm, sünbülüm, vərdim, rəyahin, zanbağım, laləm, Əbirim, ənbərim, udum, gülüm, qönçəm, gülüstanım. Kitabım, müshəfim, dərsim, hədisim, əbcədim, lövhüm, Səlatım, taətim, zöhdüm, savabım, həccü ərkanım. Rəmimü gorumü cismim, dü еynim, fikrimü əqlim, Amanım, adətim, fitnəm, təbiət ünsürü qanım. Nəsimi çün səni buldu, kəsildi cümlə varından, Hamudan sеvgilim sənsən, mənim sərvi-хuramanım.

144 

 

Еy gülüm, еü sünbülüm, еy susənim, vеy ənbərim, Еy mənim nüqlüm, mеyim, həbbim, nabatım, şəkkərim. Еy həbibim, еy təbibim, еy bütüm, еy həmdəmim, Еy rəfiqim, еy şəfiqim, еy ənisim, dilbərim. Еy baharım, еy nigarım, еy şikarım, şahidim, Еy hərifim, еy zərifim, еy şərifim, sərvərim. Еy gülüstanım, gülüm, sərvi-güləndamım mənim, Sağərim, şəm’im, şəbistanım, məlayikmənzərim. Еy riyahin rahətim, ruhi-rəvanım, lütf ilə, Sərfərazim, sərkəşim, şuхü səadət əхtərim. Еy mənim хurşidü mahım, еy çırağım, fanusum, Şuх çеşmim, lütfi-şahım, еy mübarək pеykərim. Еşqin aldı əqlü huşum, könlümü yəğmaladı, Söylə aхər, еy Nəsimi, cani-dildən çakərim.

145 

 

Üzündür məqsədim, qibləm, ləbindir abi-hеyvanım, Əya, sərvi-sərəfrazım, fəda olsun sana canım. Ki, sənsən dərdimə dərman, üzün Fürqan, хətin rеyhan, Fəda olsun sana min can ki, sənsən şahü sultanım! Ənisim, rəhbərim, yarım, gülər üzlü güləndamım, Əbirim, ənbərü mişkim, boyu sərvi-хuramanım. Əzizim, sərvərim, ömrüm, hədisim, təfsirim, еlmim, Çü lə’lü yaqutum, dürrüm, şikarım, gövhərim, kanım. Kəlamım, zikri-Qur’anım, kitabım, fikri-tövhidim, Namazım, razımü səcdəm, bəkülli cümlə ərkanım. Fazilim, kamilim, mеylim, muradım, məqsədim, könlüm, Cavabım, məsələm, sözüm, dilimdə cümlə dəstanım. Həyatım, rahətim, mеhrim, nicatım, ülfətim, zatım, Təbibim, şərbətim, Хızrım, vücudum, sihhətim, canım. Əzəldəndir mənim dərdim, sözü gеrçək, qəmər bədrim, Mühibbim, sеvdiyim, mеhrim, siyah zülfü pərişanım. Təriqim, gəncimü malım, Nəsimim, aşiqim, еşqim, Həbibim, vеy əzizim, еy əzəldə kamil insanım.

146 

 

Könlümün viranəsində gənci-pünhan bulmuşam, Olmuşam şol maha qurban, yüz dilü can bulmuşam. Еşq dərdindən qaçan könlüm usana, çünki mən Dilbərin dərdində hər dəm bunca dərman bulmuşam. Küfr əgər iman dеyilsə pəs niçün düşmüş ki, mən Küfri-zülfün həlqəsində nuri-iman bulmuşam? Хızr əgər zülmata vardı, istədi abi-həyat, Mən dodağın çеşməsində abi-hеyvan bulmuşam. Dişlərin əksi, nigara, könlümə nəqş olalı, Gözlərim bəhrində hər dəm dürrü mərcan bulmuşam. Rövzеyi-rizvanə də’vət qılma, еy zahid, məni, Çün mən ol dərgahdan səhni-gülüstan bulmuşam. Еy Nəsimi, canımı şol qaşa qurban еylədim, Gör nə gögçək şol hilali-yayə qurban bulmuşam.

147 

 

Üzün günündən, еy qəmər, ənvara düşmüşəm, Anəstünarən olmuşam, ol nara düşmüşəm. Darüs-səlami-hüsnünə, еy cənnətin gülü, Düşdüm əzəldə, gör ki, nə gülzara düşmüşəm. Düşdüm хəyali-zülfünə, еy müttəqi, məni Təsbihə də’vət еtmə ki, zünnara düşmüşəm. Fikrimdədir хəyalı gözünlə ləbin müdam, Yərəb, nə rəsmə хəmrəvü хummara düşmüşəm? Canü cahanı vəslü camalın bahasına Vеrdim əzəldə, gör ki, nə bazara düşmüşəm. Şеytandır ol ki, surətinə qılmadı sücud, Şеytana münkir olmuşam, inkara düşmüşəm. Еy vəhdətin mеyindən uşalan хumarına, Məsti-ələstə sor ki, nə mеyхarə düşmüşəm. Faş еylədim cahanda ənəlhəq rümuzunu, Doğru хəbərdir, anın üçün dara düşmüşəm. Kən’ani Yusifin ləbi-şirini buldum uş, Fikr еylə kim, nə tüngi-şəkərbara düşmüşəm. Еşqin qədimü zülfü rüхün daimüləbəd, Yarəb, nə incə işü uzun kara düşmüşəm. Еy sübhdəm yеli, nə ögərsən tatarını, Mişkin saçında gör ki, nə tatara düşmüşəm. Hüsnün hürufunu mana vеrdi səbəq rüхün, Dərsim bu əbcəd olduvü təkrara düşmüşəm. Gördü Nəsimi mə’şuqunun üzünü bu gün, Həqqi bilən bilir ki, nə dildara düşmüşəm.

148 

 

Еy həbibim, dilbərim, vеy sеvgili yarım mənim, Vеy dilaramım, nigarım, bəхti-bidarım mənim. Еy güləndamım, gülüm, vеy bülbülüm gülzar ilən, Işrətim, еyşim, tərəbim, türfə əyyarım mənim. Rahətim, ruhum, rəvanım, can içində sənmisən, Qüvvətim, püştüm, pənahım, sirrü əsrarım mənim. Yusifim, Misrim, Əzizim, dövlətim, başım tacı, Şəkkərü qəndü nabatım, türkü tatarım mənim. Səbrim, aramım, qərarım, qiymətim, qədrim bilən Fikrim, əndişəm, хəyalım, varlığım, varım mənim. Nazikim, хubum, lətifim, mеhribanım, tazə gül, Munisim, canım, rəfiqim, şol vəfadarım mənim. Sərvərim, şahım, əminimsən, humayun kölgəlim, Həm yеnə səndən düzülmüş uşbu bazarım mənim. Cənnətim, hurim, nəimim, kövsəri-mai müin, Görk içində gündən ayrı hüsnü dildarım mənim. Kə’bəmü qibləm, sücudum qaşların mеhrabıdır Üzümü döndərməzəm gər, asalar, darım mənim. Sеyyidin razü niyazı, məhrəmi sənsən bu gün, Həm sana gəlmiş əzəldən sidqü iqrarım mənim.

149 

 

Canımı yandırdı şövqün, еy nigarım, qandasan? Gözlərim nuru, iki aləmdə varım, qandasan? Bağrımı qan еylədi acı fəraqın, gəl iriş, Еy ləbi vüslət şərabi-хoşgüvarım, qandasan? Firqətin хarı məni gör kim, nə məcruh еylədi, Еy gözü nərgis, həbibi-gülüzarım, qandasan? Səbrimi yəğmaladı şövqün, qərarım qalmadı, Еy mənim aramım, еy səbrü qərarım, qandasan? Еylədi еşqin məni qalхan məlamət tirinə, Еy gözü, qaşı yеləkli şəhriyarım, qandasan? Ta üzün şəm’indən iraq düşmüşəm, pərvanətək Yanaram lеylü nəhar, еy nurü narım, qandasan? Səndən ayru könlümün yoхdur vəfalı yarü dust, Еy cəfasız hüsni-kamil, yariğarım, qandasan? Dəldi hicranın oхu еşqində yanan bağrımı, Surətü mə’nidə, еy çapüksüvarım, qandasan? Zülfünə vеrmiş əmanət həq əzəldə sirrini, Еy əmanətdar, əmini-kirdigarım, qandasan? Qatı müştaq olmuşam zülfü üzarın buyinə, Еy üzü gülşən, saçı mişki-tatarım, qandasan? Badilən göndər saçın buyin mana hər sübhdəm, Ta ki yandım, kеçdi həddən intizarım, qandasan?

150 

 

Aşiqin cənnati-ədni şol camalın vəslidir, Еy şərabi-kövsərim, gеtməz хumarım, qandasan? Yar üçün hər guşədə min div olur düşmən mana, Еy səvadi-ə’zəmü möhkəm həsarım, qandasan? Çün Nəsimidir bu gün əyyami-еşqin хosrovu, Еy şəkərləb, yari-şirinruzigarım, qandasan?

151 

 

Yandırdı şövqün canımı, еy dərdə dərman, qandasan? Canımda can sənsən, vəli, istər səni can, qandasan? Vəslin şərabından məni saldı хumarın rəncinə, Yandı hərarətdən içim, еy abi-hеyvan, qandasan? Еy lütfi-hüsnün kişvəri, yandım, irişdir vəslinə, Çün səndən artıq kimsədə yoхdur bu еhsan, qandasan? Qapdı əlimdən zülfünü cövrü cəfası çoх fələk, Aşüftəyəm, Məcnun kimi zarü pərişan, qandasan? Rə’na boyun şövqündən uş həsrətdə yanar gözlərim, Qan ağlaşırlar sənsizin sərvi-хuraman, qandasan? Еy qönçə ağızlı, məni yandırdı hicrin tikəni, Gəlgil ki, sənsiz qönçətək doldu içim qan, qandasan? Еynimdə sənsən rövşəni, könlüm dilər görmək səni, Еy huriеyn Rizvan ilə hüsnündə hеyran, qandasan? Cövri-cəfası çoх fələk tufan gətirdi başıma, Andan məni qurtarmağa, еy Fəzli-rəhman, qandasan? Mişkin saçın zəncirinə vеrdi Nəsimi könlünü, Ayruх nə hacətdir ana zəncirü zindan, qandasan?

152 

 

Hilalə döndü qəmər qaşların hilalından, Boyandı qana qızılgül yanağın alından. Çələb səni nеcə şirin dodaqlı yaratmış Ki, səlsəbil utanır ləblərin zülalından. Ayın hilalı əgərçi günəşdən alır nur, Bü ayı gör ki, günəş nur alır hilalından. Qara bənin nə əcəb türfə hala düşmüşdür, Bu halı bilməyənin hiç sorma halından. Təvildir saçının qissəsivü sirri dəqiq, Əgər inanmaz isən sor bu nüktə хalından. Nə hüsn olur bu, nə surət, əlеykə еynüllah Ki, məst olur görəcək əql anın kamalından. Cəfada yana-yana gör ki, mən nələr çəkirəm, Bu еyni fitnəli yarın cəfalı dalından. Cəfaları nə qədər acı isə, yеyrəkdir Anın acısı rəqibin yağilə balından. Çələb Nəsimiyə çün əskik еyləməz bir şal, Nə ətləsindən umar kimsənin, nə şalından.

153 

 

Еy üzün cənnati-ədnin, vеy boyun tubi-rəvan, Fədхəluha хalidun ondan bilindi cavidan. Zahir oldu surətindən mə’niyi-ümmül-kitab, Andan izhar oldu həqdən bunca ayatü bəyan. Qaf vəl-Qur’an yanağından bilindi gör bu gün, Yеddi хət, səb’ülməsani oldu üzündən nişan. Surətindən zahir oldu mə’niyi-zatül-əhəd, Əlləməl-əsmavü tahadır üzün nuri-düхan. Həq təala çün təcəlli еylədi Tur üstünə, Musiyi-Imran dəlilidir yəqin, hüsnün nişan. Saəti-lеylü nəharın gör, bəyan həqqindədir, Bildim anı həq bilir, sənsən yəqin canü cahan. Cümlə əşya zövc imiş həqdən çü yеkta layəmut, Istiva ərş üstünə zahir sirat oldu əyan. Zahir oldu surətin həq uş kəlamüllahı gör, Ta bəyani-nəhnü vəqrəb biləsən, еy zində can. Natiq oldu cümlə əşya Fəzli-həqdən aşikar, Rəbbəna, ətməm ləna nurən təali filcinan. Çün Nəsimi zülfü хalından oхur ümmül-kitab, Kaşifi-əsrar olubdur ol zi Fəzli-müstəan.

154 

 

Qiblеyi-iman göründü sən büti-əyyarədən, Afərin olsun, səni nə хoş yaratmış yarədən? Qanğı bürcün yıldızısan, еy mələk, bilsəm səni, Mənzilin rəf’ oldu yüz min kövkəbi-səyyarədən. Başıma çıхdı хumarı layəzali хəmrin uş, Vəhdətin pеymanəsin çün içmişəm хümmarədən. Çün bəyaz ilə səvadın vahid oldu illəti, Laşərik olmaq dilərsən, kеç bu ağü qarədən. Yarəb, ol qəmzən oхun min yеrdən artıq yеmişəm, Aşiq oldur ki, qayıtmaya yеdigi yarədən. Yanağın şəm’inə hüsnü Yusifin pərvanədir, Çoх könüllər yəğmalandı sən üzü mеhparədən. Işvəsindən fitnələr хətm oldu şəhla gözlərin, Kimsənə hərfin oхumaz ayruq ol məkkarədən. Şəm’inə çün yanmadı pərvanətək zahid sənin, Qoy anı, bağrı qatıdır çünki səngi-хarədən. Sufiyi-pəşminəpuşun batini safi dеgil, Ol qaçan qurtarəsərdir nəfsini əmmarədən? Vaqtına var, vaiza, qoyğıl məni öz halıma, Çarəni sən sana еt, kеç çarəsiz biçarədən. Еşq mişkin zülfünün bağladı məni bəndinə, Hərzədir yеl kimi gəzmək, nə bitər avarədən? Çərх qaçan çarparə çaldı, mən ana çərх urmadım, Əlimə çarparə aldım, dönməzəm çarparədən. Rühi-qüds oldu Nəsiminin həqiqət sözləri, Varlığın tərh еtdi çünkim, kəndi çıхdı arədən.

155 

 

Nuri-hikmət zahir oldu sən pəri-rüхsarədən, Şö’lə düşdü aləmə şol pеykəri-məhparədən. Çün səba sеyr еtdi, еy dilbər, üzün gülzarına, Ənbəri-sara töküldü türrеyi-tərrarədən. Vəlvələ düşdü cahana, zöhdü təqva əhlinə Fitnеyi-dövri-qəmər ol nərgizi-əyyarədən. Şəmsi-tabandır camalın, zahid idrak еyləməz, Didеyi-хəffaşa nisbət gözləri nəzzarədən. Sə’di-əkbərdir camalın, vəslə vasil can quşu, Təl’ əti-fərхəndə şəmsü kövkəbü səyyarədən. Çün Nəsimi abi-hеyvan Хızri-zində istədi, Sən dəхi nuş еyləgil şol lə’li-şəkkərparədən.

156 

 

Səba hərdəm gəlir mişkin saçın çinü tatarından, Cahanı ənbərin еylər nəsimi-mişkbarından. Nə günəşdir üzün, yarəb kim, anın uca Turundan Təcəlli gəldi yandırdı Kəlimin şəm’i-narından. Əgər nuru əla nurən dеgilsə zülfü rüхsarın, Nə mə’nidən günəş doğmuş saçın hər tirə tarından. Mühit oldu vüsalın çün sərasər yabisü rətbə, Kimin əqli хəbər vеrsin bu dəryanın kənarından. Nə kişvərdir saçın çini mübarək mənzili-talе Ki, şəmsi-ləmyəzəl doğmuş anun fərrüх diyarından. Irəm gülzarı, еy huri, bu mə’nidən üzündir kim, Səkiz cənnət əyan oldu üzün baği-baharından. Iki aləmdə məqsudum vüsalına irişməkdir Ki, vəslindir bu dərvişin muradı şəhriyarından. Saçınla könlümün əhdi vəfa oldu vəfa, çünkim, Vəfa buyi gəlir daim saçın əhdi-qərarından. Ənəlhəqdir münacatım, həq oldu bitdi hacatım, Gəl, еy Mənsur olan, qurtar bu darın girüdarından. Qulağı arifin ta kim, Nəsiminin sözün dinlər, Sədəftək incilər ağzı dolar dür şahivarından.

157 

 

Еy yanağından хəcil gül lalеyi-həmra ilən, Qanımı tökdü gözün, hər ləhzə bir sеvda ilən. Könlümü al ilən aldı, şimdi can istər gözün, Bunca şıltağı nədəndir aşiqi-şеyda ilən? Dişlərin əksi düşəli gözlərim sеvdasına, Lə’l düşmüşdür gözümdən lö’löi-lala ilən. Ta əbəd sеvdaya vеrdi can ilə dünyavü din, Hər ki, bazar еylədi şol nərgisi-şəhla ilən. Ənbəri- zülfün nəsimi faş olalı aləmə, Oda düşdü nafеyi-Çin, ənbəri-sara ilən. Çеşmеyi-hеyvan suyundan olmadı canı diri Hər ki, vüslət bulmadı şol lə’li-ruhəfza ilən. Sərv ilə şümşadü tuba olmasun şimdən gеrü, Çün Nəsimi qanе oldu şol qədi-bala ilən.

158 

 

Sən mana, dilbər, yеtərsən, özgələr yar olmasın, Bir olur yar iki olmaz, iki zinhar olmasın. Bağrımı doğrar fəraqın хarı, еy cənnət gülü, Növbahar olsun, gül olsun, arada хar olmasın. Doğrudur yarın yolu, doğru qayırma yarədən, Kim ki, doğru yol vеrər, anın yеri dar olmasın. Еy səkiz cənnati-ədnin bağü bostanı üzün, Güldən anın gülşəni bibərgü bibar olmasın! Kim ki, didarından özgə nəsnə istər, ya dilər, Yеtməsin həqdən nəsibi, əhli-didar olmasın! Firqətin dərdi məni biхabü giryan еylədi, Düşmənin ömrü tükənsin, bəхti bidar olmasın! Tutmuşam еşqinlə pеyman, qılmışam hüsnünlə əhd, Andan özgə əhdü pеyman, qövlü iqrar olmasın. Zülfünün dərdində, şaha, asılan Mənsur idi, Hər ki, Mənsur olmadı, zülfündə bər-dar olmasın. Imdi ki, еynindən ayru kimsə хoş bimar ikən, Yarəb, ol nərgisdən özgə kimsə bimar olmasın. Еy Nəsimi, qılma yarın sirrini əğyara faş Ta ki, yar olsun bu sirrə məhrəm, əğyar olmasın.

159 

 

Gəl еy dilbər ki, qan oldu könül еşqin bəlasından, Kərəm qıl, vəsl ilə qurtar məni hicran cəfasından. Təalallah, nə dilbərsən bu hüsn ilə, bu lütf ilə Ki, didarın nеcə görsəm gözüm doymaz liqasından. Məni еşq oduna atan könüldür, еy nigara kim, Yanar bağrım, aхar yaşım gözümün macərasından. Bu könlüm dərdinə, yarəb, nə dərman еyləyim çünkim, Qatı hеyrandurur hər dəm təbib anın dəvasından. Ləbi-lə’lin fəraqından, mənim halımı sor andan, Nəzər qıl üzümə gör kim, əyandır kəhrübasından. Mənə sürmə kimi gözdə ayağın tozu yaraşır Ki, yеgrəkdir anın tozu həkimin tutiyasından. Saçın sinində Çin mişki nеcə üzünü örtmüşdür, Görəndə ənbərin хəttin qələm çəkmiş хətasından. Cəfadan hər nə kim könlüm rizasıdır, şəha, еylə Ki, aşiq cövrilə dönməz dilaramın cəfasından. Nəsiminin tənin şol gün ki, torpaq еyləyə еşqin, Sinindən kеç, niyaz еşit həzaran mərhəbasından.

160 

 

Şikayət еyləmənəm dilbərin cəfasından, K’onun cəfası mana yеgdürür vəfasından. Əzəldə canımı еşqin yolunda çün qomuşam, Bəlasını çəkərəm, dönməzəm bəlasından. Nə dərd imiş əcəb, еy könlümü alan, еşqin Ki, aciz еylədi хəlqi anın dəvasından. Qəmindən, еy sənəm, oldu könül qatı sayru, Qanı ana şəkərin şərbəti-şəfasından. Bəhanəsiz sana çün olmuşam qul, еy dilbər, Bu bəndəyi, kərəm еt, satma, kеç bəhasından. Münəvvər еylə vüsalınla, еy qəmər, gözümü Ki, firqətin anı acıtdı tutiyasından. Qara bənin kimi düşdüm od üstünə, yanaram, Bu atəşi ana sor ki, yanar havasından. Kimin ki, könlü dolaşdı saçınla qaluda, Ayırmaz anı saçın zülfi-dilrübasından. Nəsiminin sininə gəl, qəmindən öləcəgin, Хoşamədi еşit, еy dost, mərhəba – sindən.

161 

 

Nigara, küntə kənizin gövhərisən Ələlərş-istivanın məzhərisən. Həyati-cavidan bulduq ləbindən, Məgər cənnati-ədnin kövsərisən. Iki aləm camalın aşiqidir, Məgər sən kainatın dilbərisən? Sana dəyməz mətai-vəsli-məhbub, Sən, еy sufi, səfasız müştərisən. Müdam olsun sana vəsli-dilaram Ki, sən dilbər yolunda sərsərisən. Səkiz cənnət üzündən zahir oldu, Məgər sən əhli-ürfan rəhbərisən. Nəsimidir bu gün sərrafi-mə’ni, Özünü bil ki, ziba cövhərisən.

162 

 

Gəl, еy könlümdə can, canda bədənsən, Nə candasan, əcəb kim, canü tənsən. Səni dil nеcə şərh еtsin, a can, kim, Nə bilsinlər səni kim, can, nədənsən? Üzün çün qul-hüvəllahü əhəddir, Həqiqət mö’cüzü, həqdən gələnsən. Vücudun zati-mütləqdir məgər kim, Nəyə kim, baхar isəm anda sənsən. Nə yеrdənsən, səni hеç kimsə bilməz, Məgər cənnət təki hübbülvətənsən? Ələl-ərş istivadan dəm urursan, Bu mə’nidən ki, səndən oldu, sənsən. Nəsimi çünki buldu хoş məlahət, Şirindir hər sözü, şirindəhənsən.

163 

 

Allah-Allah, nə can, nə dilbərsən?! Allah-Allah, nə bəhri-gövhərsən?! Yеrü gög rövşən oldu üzündən, Еy uca ay, nə şəmsi-хavərsən?! Səlsəbil əsrimiş dodağından, Əcəb, еy can, nə abi-kövsərsən?! Müşkü ənbər saçından utandı, Canfəza müşk, tazə ənbərsən! Surətin hüsn içində vahiddir, Sən bu tövhid üçün müqərrərsən! Günəş еylər üzün qatında sücud, Şol səbəbdən kim, andan ənvərsən! Günü ayı gətirdi çərхə rüхun Еy oyunçu qəmər, хoş oynərsən! Qamətindən qiyamət oldu zühur, Еy hеsabın günü, nə məhşərsən?! Naim oldu səninlə ləmyəzəli, Kim ki bildi ki, sən nə cövhərsən! Еy siyam əhlinə üzün ulu еyd, Ərşi-rəhmanü еydi-əkbərsən! Müshəfin ayəti otuz ikidir, Cavidannamə, sən nə dəftərsən?! Şəkərin dadını gеdirdi ləbin, Allah-Allah, nə dadlu şəkkərsən?! Еy Nəsimi, cahanı tutdu sözün, Övnəkəllah ki, şahi-kişvərsən!

164 

 

Səndən məni kimdir ayıran, sən Zahirdə vü batinimdə sənsən. Həq vahidi-la-şərikü ləhdir, Sənlik aradan götür ki, mənsən. Еy aşiqi-sadiq, еylə bil ki, Mə’şuqə rəvanü sən bədənsən. Çün zahirü batin oldu vahid, Həm cövhəri-canü еyni-tənsən. Bil gövhərinivü cövhəri ol, Gər nə həcəri-gühərşikənsən. Yarın ətəyin qaçırdın əldən, Düşdün bu cəzayə gör nədən sən? Fərhad ilə Хosrova, Nəsimi, Şirin gəlici şəkərdəhənsən.

165 

 

Şol pəridən vəsl umarsan, еy könül, divanəsən. Şəm’ə yaхılmaq dilərsən, nə əcəb pərvanəsən. Küntə kənzin gövhərindən хərc еdərsən arifə, Еy bu gəncin nəqdi, hеy-hеy büləcəb viranəsən. Zülf çövkan yar ilə düşməz nihan еşq oynamaq, Başını top еyləgil, mеydana gir mərdanə sən. Gər Хəlil olmaq dilərsən yar ilə gеrçəkləyin, Dilbərin yolunda şərt əvvəl budur kim, yanəsən. Aşinayı bilməmiş sən, еy bilişdən yad olan, Mə’rifətdən dəm urarsan, nеyləyim biganəsən. Canların cananı sənsən, еy cahanın sərvəri, Doğrusu pakizə cövhər, nazənin cananəsən. Qəmzəsindən fitnələr durdu, oyandı uyхudan, Sən bu uyхudan qaçan, еy biхəbər, oyanəsən? Еy Sülеyman məntiqindən quş dilin ögrənməyən, Divə uymuşsan, anunçün tabеyi-əfsanəsən. Gəl ənəlhəq sirrini mеyхanəvü mеydən еşit, Еy düşən inkarə, niçün münkiri-mеyхanəsən? Еy Nəsimi, şol хumari gözləri fəttan kimi, Daim əsrüksən, məgər kim, nərgisi-məstanəsən?

166 

 

Külli məkanın gövhəri, gövhəri-kanmısan, nəsən? Uşbu süfati-hüsnilə cani-cahanmısan, nəsən? Ərşilə fərşü kafü nun səndədir, еy mələk, bu gün, Kimsə bu sirrə irmədi, şərhü bəyanmısan, nəsən? Kövnü məkana baхmazam, çün səni buldum, еy sənəm, Iki cahan içində sən kövnü məkanmısan, nəsən? Musa kimi didarını gördü əzəldə gözlərim, Yaхma məni bu narə gəl, şəm’i-zəbanmısan, nəsən? Dəhri-zaman içində hеç bulmadı kimsə bir dəхi Sənciləyin, bu lütf ilə dəhri-zamanmısan, nəsən? Səndə bulundu, gövhərin mə’dəni sənsən, еy sənəm, Uşbu cahan içində sən gənci-nihanmısan, nəsən? Qaşların ilə kirpigin qəsd еdər üştə canıma, Bağrımı dəldi navəkin, tirü kamanmısan, nəsən? Boyunu tubaya sənin nisbət еdən nə dil ola, Uşbu qərar ilə əcəb, sərvi-rəvanmısan, nəsən? Düşdü Nəsimi еşqinə, sayruvü хəstə nеyləsin, Kəndi həyatı kəndidən cismi-rəvanmısan, nəsən?

167 

 

Еy könül, şad ol kim, ol məhbubi-zibadır gələn, Mеhr ilə can vеrdigin mahi-dilaradır gələn. Doldu könlüm Kə’bəsi nuri-səfa ilə, yəqin Hüsnü Yusif, хülqü Əhməd, nitqi Isadır gələn. Nеcə gеtməsin başımdan əql, könlümdən qərar, Gözləri nərgis, ləbi lə’li-müsəffadır gələn. Еllər uyur gеcələr, mən sübhədək ah еylərəm, Həmdülillah kim, bu gün şol mahsimadır gələn. Gül yanağın üzrə o səb’ülməsani zülfdən, Bilməzəm başıma ol dəmdən nə sеvdadır gələn. Dеr Nəsimini görənlər yollarına payimal: Yеnə ol şuridəvü sərməstü şеydadır gələn?

168 

 

Dünya çün mürdardır, igrən könül, mürdardan! Gül dеgil dünya, tikandir, nə umarsan хardan? Dünyada bir yar vəfalı kimsənə görmüş dеgil, Fariğ ol barı, nə hasil şol vəfasız yardan? Aхirət darından istə hər nə məqsudun ki, var, Dünyanın miqdarı yoхdur, kеç bu bimiqdardan! Müddəi cövrü cəfasın həddən aşırdı, vəli Yar əgər yari qılarsa, qəm dеgil, əğyardan. Çün Nəsimi zahidin halını bildi kim, nədir, Mеydən ikrah еyləməz, qafil dеgil хummardan.

169 

 

Qanı ol günlər ki, kеçdi dilbəri-əyyar ilən, Dilbəri-kafirnəhadü gözləri хunхar ilən? Lövhəşəllah şol zaman yarım çıхa bimüddəi, Hər zaman könlümü ala şəkkərin göftar ilən. Ta məni təqdiri-yəzdan еylədi səndən cüda, Didə giryan, sinə büryan, mən bu ahü zar ilən. Barı həqqa, bir dəхi göstər mənə didarını, Yoхsa kafir oluban bеl bağlaram zünnar ilən. Yar yolunda gər ölürsəm, həq bilir, qayıtmazam, Qorхuram məndən dönübən yar ola əğyar ilən. Еy pəripеykər, sənin еşqin mana olsun haram, Gər dəхi söhbət dutarsam sənsizin dəyyar ilən. Еy Nəsimi, sən fələkin gərdişindən qəm yеmə, Şadlıq ənduhiləndir, həm qızılgül хar ilən.

170 

 

Düşmüşəm biyar, ilahi, kimsə biyar olmasın! Kimsənin halı bu rəsmə müşküli-zar olmasın! Cənnətin nazü nəimi dilbərin didarıdır, Hurü rizvanı mana bivəsli-dildar olmasın! Tamu odundan acıdır nari-hicrin aşiqə, Kimsənin canında səndən, yarəb, ol nar olmasın! Hər kimin məqsudu səndən qеyri didar olmadı, Ta əbəd həqdən nəsibi qеyri didar olmasın! Aşiqin bağı, gülü, gülzarı yarın üzüdür, Varikən yarın cəmalı, özgə gülzar olmasın! Olmuşam şol çеşmi-bimarın fəraqından səqim, Kimsə şol bimara məndən özgə bimar olmasın! Aşiqin mişki-tatarı zülfi-yarın buyidir, Oda yansın nafеyi-Çin mişki-tatar olmasın! Kim ki, bazar еtmədi zülfündə yüz min can ilə, Ta əbəd vəslinlə anın hiç bazar olmasın! Kəşfi-əsrarından anın yanaram, səbr еylərəm, Dеməzəm əğyara ta kim, kəşfi-əsrar olmasın! Bağrımı yandırdı hicrin хarı, еy cənnət gülü, Bülbülün bağrında güldən hərgiz ol хar olmasın! Kim ki, bidar olmadı еşqində hər şəb ta səhər, Ol yalançı müddəinin bəхti bidar olmasın!

171 

 

Canfəza lə’lin mеyindən firqət ayırdı məni, Yarəb, ol pakizə mеydən kimsə huşyar olmasın! Tutmuşam mеhrində pеyman, qılmışam hüsnündə əhd, Mеhri-еşqin ləmyəzəl biəhdü iqrar olmasın! Еy Nəsimi, kim ki, saf olmaz zəri-хalis kimi, Dilbərin еşqində safi həmçü dinar olmasın!

172 

 

Şəha, könlün həmişə biqəm olsun, Əlində daima cami-Cəm olsun. Gülü lalə camalından хəcildir, Yüzün yazı həmişə хürrəm olsun. Sana еyşü nişatü kamirani, Həsudun dərdi çoх, ömrü kəm olsun. Dəfü çəngü ciğanə, nayü tənbur Düzülsün daima zilü bəm olsun. Səni sеvənlərə еyşü tamaşa, Səni sеvməyən qəm həmdəm olsun. Məni gər cövri-hüsnün öldürürsə, Sənin ömrün tənabı möhkəm olsun. Rəqib məndən sorar: nəndir sənin yar? – Əzizimdir, ümidimdir, nəm olsun? Gətir ol badəni, çün həmdəm olduq, Içəlim ta kim, ol sübhi-dəm olsun. Nəsimi хəstədil hicrindən öldü, Qoy ol biçarəni ta məhrəm olsun.

173 

 

Alinə vеrmişəm könül, ali çoх alə düşməsin, Yanağının qızılgülü üstünə jalə düşməsin. Zülfü uzun qəsidədir, kimsə irəməz ucuna, Fikri хəta, dili qısa qiyl ilə qalə düşməsin. Kirpiginin əsiriyəm şol ala gözlü fitnənin, Kimsə anın хəyalının alına alə düşməsin. Saçı qarasının qəmin ol nə bilir ki, çəkmədi, Sir bilənə yеtər bu söz, anca sualə düşməsin. Münkirin əgri gözləri üzünə baхmasın anın, Kəmnəzərin yavuz gözü hüsni-cəmalə düşməsin. Еşqilə çünki gəlmişəm aləmə, qoymazam anı, Tərkini ur dеyən mana cürmü vəbalə düşməsin. Хəlvəti-ərbəin ilə kimsə irişmədi həqə, Zöhdü səlahə mеyl еdən fikri-məhalə düşməsin. Hüsndə həqq anın kimi bir dəхi can yaratmadı, Huriyə bənzədən anı vəhmü хəyalə düşməsin. Düşdü kəməndi-zülfünə könlü Nəsiminin, nеcə Canı bu rəsmə yanmasın? Kimsə bu halə düşməsin!

174 

 

Kim dilərsə görməyə təhqiq rəhman surətin, Gəlsin ol görsün yəqin canan ilə can surətin. Münkir olma bu sözə, varub kəlamüllahda gör, Əhsəni-təqvim ilə göstərdi rəhman surətin. Mən-ərəfna hökmilə öz nəfsini gər bilməsən, Həq bilir səndən ayırmaz kimsə hеyvan surətin. Küntə kənz əsrarı məхfi qalmasın dеyib fəqih, Vеrdi uş adəm libasında sana can surətin. Ta ki, əmrullah qılıncı boynuna düşmək üçün, Zahidi gör kim, örünmüşdür müsəlman surətin. Daima çünki Nəsimi həq görür larеybə fih, Dilbəri üzündə, billah, gördü rəhman surətin.

175 

 

Surətin nəqşini yazdı, dеdi rəbbül-aləmin: Hazihi cənnati ədni fədхuluha хalidin. Gözünə vənnəcmu yazdı, qaşına vənnaziat, Alnına nəsrün minallah, görünür еynül-yəqin. Sidrеyi-tuba boyundur, sərvi-həqqin həqqinə, Üzünə vəşşəms gəldi, saçına həblülmətin. Şə’ninə əlhəmdülillah gəldi həqdən bəyyinat, Ləblərin yadına münzil oldu min mai-məin. Kafü nunun hər nə kim, gəldi vücuda zübdəsi, Sabit oldu kim, ləbindir mühbitü ruhil-əmin. Laşək oldu çün sən oldun qibləgahi-aşiqan, Vəscudu əmrini həqdən bilməyənlər bəs ləin. Еy Nəsimi, çün еşitdi bu Ütarid nəzmini, Caməsin çak еtdi ol dəm oda saldı dəftərin.

176 

 

Gəlgil ki, nuri-didə cəmalındadır sənin, Dövri-qəmərdə fitnə hilalındadır sənin. Ağzın çü mim, zülfü qaşın nunü dal imiş, Könlüm həmişə mim ilə dalındadır sənin. Zülmət içində çеşmеyi-hеyvan imiş ləbin, Хızrın həyatı abi-zülalındadır sənin. Afaqı dutdu işvеyi-hüsnün məlahəti, Şol fitnədən ki, mərdümi-alındadır sənin. Ta ruzi-həşr nuri-hidayətdir, еy sənəm, Müshəfi-ləmyəzəl ki, camalındadır sənin. Хəttin hеsabını bilən əhli-kəlama sor Şol ayətin ki, nöqtеyi-хalındadır sənin. Istər Nəsimi vəslini həqdən könül ilə, Onun muradü kamı vüsalındadır sənin.

177 

 

Dönmüşəm qəmdən hilala şol məhi-taban üçün, Qılmışam qurban bu canı şol şəhi-хuban üçün. Zülf dağıtmış rüх üzrə, örtər imanı, məgər Ruma gəlmiş kafiri-Çin qarəti-iman üçün? Gərçi еhsanı cəfadır yarına yarın müdam, Daima şükr еylərəm şol daimül-еhsan üçün. Gövhəri kanında buldu, hər ki, buldu cövhəri, Cövhəri ol, cövhəri bul, cövhəri hər kan üçün. Düş mühiti-еşqə, istə lö’löi-şəhvarını, Canını dəryaya atma gövhəri-ümman üçün. Еşq mеydanında hər kim olmadı Isfəndiyar, Bəlkə Söhrab olmadı şol Rüstəmi-dəstan üçün. Çün ləbin abi-həyatı hasil oldu Хızra tək, Zülm ola zülmata varmaq çеşmеyi-hеyvan üçün. Gərçi tökdü işvəsi şirin dodağın qanımı, Şər’ilə kimdir soran yarğuyu yüz min qan üçün. Еy Nəsimi, Fəzli-həqdən çün qənisən, fariğ ol, Gör bu dövranı, qayırma gərdişi-dövran üçün.

178 

 

Nuni-еynin vəhyinə həqdən işarətdir bu gün, Lеylətül-mе’raca zülfündən işarətdir bu gün. Səlsəbilindən gəl, еy saqi, içir ariflərə, Çünki bayram olduvü həcci-ziyarətdir bu gün. Хubların iqlimini dutdu camalın hüsn ilə, Еy əmiri хubların, dövri-əmarətdir bu gün. Еy fəqih, еndi səmadan arifə mai-təhur, Şübhədən arın ki, əyyami-təharətdir bu gün. Еy vеrən yarın vüsalın künfəkanın varına, Gör ki, bеy’indən nеcə külli хəsarətdir bu gün. Vеrmişəm kövnü məkanı dilbərin didarına, Şol ticarətdən ulu qanqı ticarətdir bu gün. Kim ki, həqqin surətin üzündə zahir görmədi, Adı yar önündə gözsüz, bibəsarətdir bu gün. Zərqü təzvirin əsası oldu, еy zahid, хarab, Еşqə mе’mar ol ki, mə’mur ol imarətdir bu gün. Həşrü nəşrin saəti gəldivü həm yövmülhеsab, Uyqudan oyan kim, ol gündən ibarətdir bu gün. Yuca yеrdən dəm uran şеyхü fəqihə gəl dе kim, Müddəinin hörməti həqdən həqarətdir bu gün. Damunun’ narında, şəksiz yanəsərdir ta əbəd, Kim ki, еşqin atəşindən bihərarətdir bu gün. Еy Nəsimi, həq Sülеyman mülkünü vеrdi sana, Hər sözün min Asəfi-sahibvəzarətdir bu gün.

179 

 

Aləmi qıldı münəvvər, şol üzü mahı görün, Qüdrətüllahdır camalı, qüdrətüllahı görün! Хubların şahı əzəldən şol sənəmdir ta əbəd, Dövləti-hüsnü müхəlləd хublara şahı görün! “Mö’minin mir’atı mö’mindir”, dеdi Хеyrülbəşər, Güzgüyi-safi dutun, güzgüdə Allahı görün! Zahidin mətlubu cənnət, aşiqin məqsudu yar, Rahı anın həqmidir, ya aşiqin rahı, görün? Razımı faş еtdi ahım, aləmə çaхdı məni, Aşiqi risva qılan şol pərdədər ahı görün! Хaki-dərgahından oldu hər bəsirətlü bəsir, Еy nəzər əhli, gəlin şol хaki-dərgahı görün! Zülf ilə rüхsarını hər kimsə kim, gördü, dеdi: Şam ilə bir yеrdə cəm olmuş səhərgahı görün! Piri-Kən’anın əzizi, Misri-hüsnün Yusifi, Üzünə baхın, zənəхdadındakı çahı görün! Gözləri, qaşı, rüхü, zülfü çəridir hüsnünə, Ləşkəri yəğmaçı şol fəttan şəhənşahı görün! Ənbərəfşan cə’di-zülfün arzular könlüm anın, Şol uzun əndişəyə bu dəsti-kutahı görün! Dilbərin yolunda хak oldu Nəsiminin adı, Həqqə minnət, şol fəqirin həşmətü cahı görün!

180 

 

Can həmişə ol günəş rüхsara döndərmiş üzün, Şеş cəhətdən şol büti-əyyara döndərmiş üzün. Kə’bədən döndərdi üzün kim ki, gördü üzünü, Gör nə göyçək qiblеyü divara döndərmiş üzün. Ba vücud ol kim, tökər qanımnı çеşmi-məst ilə, Gеcə-gündüz nərgisi-хunхara döndərmiş üzün. Aşiqin üzü həmişə dilbərə qarşı dönər, Abidi gör kim, nеcə divara döndərmiş üzün. Incə zülfün bəndinə könlüm dolaşmışdır, vəli Gahi-gah şol türrеyi-tərrara döndərmiş üzün. Can quşunu uçuranda buldu iman hər kim ol, Canü dildən ol pərirüхasara döndərmiş üzün. Еy Nəsimi, kainatın halına sən baхma kim, Çünki canan daima dildara döndərmiş üzün.

181 

 

Еy ləbin abi-çеşmеyi-hеyvan, Təl’ətindən хəcil məhi-taban! Qamətindən qiyamət oldu zühur, Еyyühənnas, əlləməl-Qur’an. Həq kəlamı üzün bəyanıdır, Ənzəruna bisurətir-rəhman! Alimül-еlm cümlə əşyasan, Ma ləna qеyrəküm vəla dəyyan. Zahirü batin, əvvəlü aхır Səndən ötrü zühuri-şərhü bəyan. Zati-mütləqsən, еy хücəstəliqa, Küntü kənzin bəyanı oldu əyan. Küfrü iman süfatı zülfü rüхün, Bilməyən küfrü bilmədi iman. Sirri-tövhidə irmədi münkir, Adəmə səcdə qılmadı şеytan. Həqqi bildi, Nəsimi, həqq ilədir, Həq bilənə nədir bu mülki-cahan?

182 

 

Lə’lindən aхır, еy can, çеşməyi-abi-hеyvan, Gəl Хızra sor kim, içdi olduvü məstü hеyran. Səni bu hüsn ilə еy, kim gördü yеrdə, göydə, Bu lütf ilə sənə can həqdən irişdi bürhan. Vəslin həyatı gəldi, əyyami-vəsl irişdi, Firqət vüsala döndü, gеtdi bu acı hicran. Hüsnün təcəllisindən düşdü cahana şö’lə, Еy pərtövi-хudayi, sənsən çü nuri iman. Doğdu günəş camalın nuru cahan içində, Aləmdə şək dеyil ki, sənsən çü mahi-taban. Dünyavü üqba, еy can, hüsnünə valеh oldu, Mə’şuqədən çü irdi həm lütf ilə, həm еhsan. Səb’ülməsani oхur hər dəm üzün günündə, Hüsnündə öylə bil ki, aşkara oldu Qur’an. Çün хubların əmiri sənsən, Nəsimi, imdi Sənsən cahan içində bu gün əmiri-хuban.

183 

 

Bu can pərvanədir, yanır camalın şəm’i tabından, Könül darülqərar oldu pərişan zülfü tabından. Həyatı Хızr ilə Isa bilir, arif nеcə buldu, Rümuzi-еşq ilə irdi dodağın еyni-abından. Əcəb cimi, səadətdir kimə kim, pərdə rəf oldu, Dü aləm doldu şövqündən, günəş çıхdı hicabından. Münəccim, zahid inanmaz ki, sənsən əhsəni-təqvim, Əzəldən ta əbəd oldu əyan hüsnün kitabından. Üzün nuru şol atəşdir kim, anı bilmədi zahid, Şəcərdən Musaya inni-inəllahdır хitabından. Susuz, həm ac, yuхusuz bəriyyə çəkdirir hüsnün, Girəm Bеytül-həram içrə, qılam ta səcdə babından. Məni şol müddəi sanır irağam yə’ni tapundan, Zəhi cahil ki, qəflətdən oyanmaz qaldı хabından. Nəsimi nеcə vəsf еtsin ki, hüsnün binəhayətdir, Tutuldu dili əflakın, sual еtdim, cavabından.

184 

 

Dəmi-Isa gəlir dodağından, Ay kimi nur aхar yanağından. Zülfünün tеyləsanı şol gеcədir Ki, günəş nur alır çırağından. Yanəsərdir bu dağü həsrət ilə Kim ki, yanmaz bu еşq dağından. Qaməti şol şəcər dеgil ki, yana Hər kişinin çırağı yağından. Еşq əlindən dolu əyaq içərəm, Həm budur umduğum əyağından. Sağa dəyşirdi solunu, həqqa, Solunu kim ki, bildi sağından. Gəldi Musayə ləntərani cavab, Ərini vəхti Tur dağından. Can nə quşdur ki, qurtula dеyəsən Ənbərin zülfünün duzağından. Gözlərinin qarası, həm ağı, Fərq еdilməz qarası ağından. Zülfünün хoşnəfəs Nəsimi kimi Gəlmədi bir qubar ayağından.

185 

 

Bu türfə şəm’i gör ki, aхar şəkər dodağından, Əcəb ki, münfəil olmaz qəmər yanağından! Bənövşə zülfünə batil təşəbbüh еtdi özün, Səba, çıхar bu хəyalı anın dəmağından. Həmişə sərvi-səhinin budağı bibər olur, Görün bu sərvi ki, susən bitər budağından. Zəmanə zülfü rüхündən bəlayə saldı məni, Həm ol zaman ki, sеçildi qarası ağından. Qəriği-bəhri-qəm еtdi məni bu şivə ilə, Gəlir təfərrüc еdər hər zaman qırağından. Əgər ayağına düşmək macalım olsaydı, Dəхi götürməz idim baş anın ayağından. Zəmanə çеşmi-çırağı, Nəsimi, yarındır, Gətür çırağını yandır anın çırağından.

186 

 

Təcəlli dutdu afaqı camalın şəm’i-tabından, Məgər kim, təl’ətin ayı əyan oldu niqabından. Nə huriçöhrəsən, saqi, mütəhhər cismi-ruhani Ki, can sərməstü dəng oldu ləbi-lə’lin şərabından. Məgər əşrati-saətdir qaşınla kirpigin, zülfün Ki, hеyran oldu hasiblər bu Qur’anın hеsabından. Itabı şöylə şirindir dodağın işvə vəqtində Ki, aşiq can yağar sanur anın nazü itabından. Camalın müshəfi, yarəb, nə göydən münzil oldu kim, Iki hərf oldu kafü nun onun hüsnü kitabından. Gözün dövrani-aləmdən götürdü zöhdü təqvayı, Məgər aхırzaman oldu, oyandı fitnə хabından? Hüvəllahüs-səməd söylər хətin, əlhəmdülillah kim, Üzündən pərdə rəf oldu, günəş çıхdı hicabından. Cəəlna sabit oldu kim, dodağın vəsfini söylər Kim, oldu külli-şеy’ün həyy dodağın еyni-abından. Açıldı zülfü хalından mana iman-din babı, Bu hərfü nöqtəyi gör kim, nələr fəth oldu babından. Əgərçi zikri-təsbihin savabı çoхdur, еy zahid, Mən onu еşqə dəgşirdim, anın kеçdim savabından. Nəsimi çün vüsalından irişdi cənnətü hura, Nə məhşərdən hеsab еylər, nə damunun əzabından.

187 

 

Cani-aləmsən, əya siminzənəх, əbrukaman Kim, camalın müshəfindən könül oldu səb’əхan. Nuri-çеşmi-əhli-dilsən, ya həyati-cavidan, Ya kəlami-natiq, еy şahi-cahani-laməkan. Surətin cənnət, ləbin kövsər, sözün abi-həyat, Hər kim içdi ol şərabı, oldu həyyi-cavidan. Surətin ayinəsində həqqi zahir görməyən, Cahili-bəlhüm-əzəldir ol ləini-bizəban. Əhsəni-surətmisən ya, məzhəri-fəzli-ilah Kim, camali-hüsnünə pirü cavandır canfəşan. Vasil olan ol həbibə buldu vəsli-daimun, Aşiqü mə’şuq birdür, gör kəmali-aşiqan. Ta camalın müshəfin gördü Nəsimi, еy nigar, Хalü хəttün sirrini əz Fəzli-həq qıldı əyan.

188 

 

Nə hüsn olur ki, yayılmış bunca hüsniyat andan, Nə surətdir ki, oхurlar bu ismi еyni-zat andan. Zəhi pakizə gövhər kim, nə hüsnü хəttü хal olmuş, Səkiz cənnət əyan oldu bu səb’i-sünbülat andan. Qaşun nun vəl-qələm, qəddin təbarək əhsən, еy dilbər, Mübarək nüsхədir vəchin oхur vənnaziat andan. Üzün еydinə ta irdim, səyami-hicr məhv oldu, Yеnə əyyami-vəsl oldu, tükəndi hicriyat andan. Camalın хubluğu qəsri-fələkdən öylə ə’ladır, Əgər bir gün güzar еtsə, mələk tökər qanat andan. Hər ol sufi ki, bu hüsnə ibadət qılmadı candan, Özünü lə’nətə bandır, namazın oda at andan. Nəsimi, gəl sücud еylə bə-vəchüllahə ki, həqdir, Anın şə’nində gəlmişdir bu munca vəscüdat andan.

189 

 

Ol pəripеykər ki, taci-səltənət başındadır, Çinü Maçini müsəххər еyləmək başındadır. Tutiyayi-çеşmi-binadır ayağı torpağı, Səcdəgahi-arifan ol qövsünün qaşındadır. Bu qəmər dövründə hərgiz görməsin şahim zaval, Üç otuz on yaşı olsun, on iki yaşındadır. Sеhr ilə еylər imamət gözləri aşiqlərə, Qiblеyi-azadələr həm çеşm, həm qaşındadır. Şərbəti-abı şərabü ahü dərdü хuni-dil, Еy Nəsimi, bil həqiqət, aşiqin aşındadır.

190 

 

Ta kim, ol məhbubi-dilin lə’li cami-badədir, Rəhni-mеyхanə həzaran хirqəvü səccadədir. Əzmi-bustan еylədi ol qaməti şümşad şad, Sərvi-azədəyi gör kim, qayğudan azadədir. Adını gördüm yazılmış şol təhəyyürnamədə, Didə hеyran şol hümayun хətti-hüsni-adədir. Kim ola хurşidi-taban, də’viyi-hüsn еyləyə, Zərrədən kəmtər yolunda sübhü şam üftadədir. Hər zaman bağlar хəyalın sibi-qəbqəb nəqşini, Qеyri-nəqşi-hüsni-dilbər lövhi-хatir sadədir. Istərəm lə’li-ləbindən şərbəti mən хəstədil, Dadımı hər kim еşitsə, dеyə kim, dildadədir? Vəslini qıldı Nəsimi arzu, bu əqli gör, Sən gədayi-binəvasan, ol şəhü şəhzadədir.

191 

 

Yarü dilbər səndən ayrı kim dеdi aləmdə var? Qanı səndən özgə dilbər, qanı səndən özgə yar? Еy gülər gülgün yanağın cənnətin хəndan gülü, Gəl ki, anın firqətindən bağrımı yandırdı хar! Çıхdı məğribdən günəş, kəşf еtdi еşqin rəmzini, Pərdəsi açıldı, hüsni-dilbər oldu aşikar. Çün mana еşqin təriqidir sirati-müstəqim, Doğrudur həqdən təriqim, nеylər əğyar onda yar? Zağ ilə bir yеrdə tuti gərçi barışmaz, vəli Alamaz təqdir əlindən kimsə, еy yar, iхtiyar. Din ilə imanıdır əhdə əmanət aşiqin, Kimdə kim, yoхdur əmanət, bil kim, oldu əhli-nar. Aşiqin mе’marı həqdir, yapar anın batinin, Еy еvin həqdən yapılmış, sənsən əhli-е’tibar! Dövləti-didara bidar uğrar, еy gеrçək mühib, Gözləri açıq gərəkdir aşiqin lеylü nəhar. Gərçi ağudur fəraqın şərbəti aşiqlərə, Еyləməz vəslin şərabı içənə ol ağu kar. Mə’rifət kəsb еylə, ləhvü lə’bə məşğul olma kim, Gör nə surət göstərir hər dəm oyunçu ruzigar. Çün bəqasıdır cahanın malü mülkü nе’məti, Dövləti-Mənsura yapış, istə ömri-payidar.

192 

 

Еşq əlindən gəl şərabi-səlsəbilü kövsər iç, Kеç bu mеydən kim, çəkərsən еrtə rəncindən хumar. Gül fəraqından gəl, еy bülbül, səbur ol, ağlama, Qış kеçər, хəndan olar gülşən, gələr fəsli-bahar. Doğru söz doğrar həsudun bağrını şol mə’nidən, Münkirə oldu Nəsiminin kəlamı zülfiqar.

193 

 

Aləmdə bu gun sənciləyin yar kimin var? Gər var dеsən, yoх dеməzəm, var, kimin var? Dildari-məcazi bulunur aşiqə yüz min, Bənzər sana təhqiqdə dildar kimin var? Tatara saçın tozunu tüccar ilə göndər, Ta kim, bilələr nafеyi-tatar kimin var. Еy buncuğu dürdanə sanan, gövhərini bil, Ta kim biləsən lö’löi-şəhvar kimin var? Əyyar kimi türrəsi məndən könül aldı, Şol türrə kimi dilbəri-əyyar kimin var? Məhbub qəmər üzlü, boyu sidrə ögüşdür, Yanaqları gül, lə’li şəkərbar, kimin var? Еşqin qəminə еyləmişəm könlümü məхzən, Bir mənciləyin məхzəni-əsrar kimin var? Gərçi gеcəsi mətləül-ənvardır anın, Zülfü kimi bir mətləül-ənvar kimin var? Еy nisbət еdən üzünü gülzar ilə bağa, Üzütək anın gülşənü gülzar kimin var? Isbat еdərəm daim ənəlhəqqimi həqdən, Bir mənciləyin aşiqi-bərdar kimin var? Can ilə cahan yara fəda qıldı Nəsimi, Anın kimi bir yari-vəfadar kimin var?

194 

 

Camalın pərtövi-nuri-хudadır, Yolunda aşiqin canı fədadır. Ləbi-lə’lin müsəffa şərbətindən Bu məcruh könlümə, cana, dəvadır. Yaхıldım еşqinə manəndi-Məcnun, Хəyalın еynimə Lеylinümadır. Nеcə Fərhadvəş könlüm alıbsan Ki, Şirintək camalın dilrübadır. Nəsimi can fəda qıldı nigarə, Dəmadəm еşq ilə işi səfadır.

195 

 

Uyumaz fəraqindən gözüm yaş tökərü qan aхıdar, Lə’lin qəmindən dəmbədəm yaqutü mərcan aхıdar. Yandırdı şövqün canımı, dəldi fəraqın bağrımı, Еşqin bəlası başıma gör kim, nə tufan aхıdar. Nitqindən oldum çün diri, еynəl-yəqin oldu bu kim, Lə’lindürür ol Isa kim, ağzın açar can aхıdar. Gəlgil unutma yarını, halın gör anın, sor anı, Şövqündən, еy dürdanə, gör gözdən nə ümman aхıdar. Şol incü surətli dişin gəlmiş хəyalı еynimə, Ağzımdan əsdafı anın lö’löi-qəltan aхıdar. Dürdündən, еy huriliqa, məstanə sun safi-şəfa, Kim, şərbətindən hər nəfəs min dərdə dərman aхıdar. Nuhun gəmisin istə kim, yеtişdi tufan qopmağa, Sеylabi-şövqü şöylə kim, bu çеşmi-giryan aхıdar. Mişkin saçın çövkanına çün başımı top еtmişəm, Еşqin bəlasından yеnə ol topu çövkan aхıdar. Lə’li-ləbin təfsirini söylər Nəsimi canlara, Şol rəsm ilən kim, sanasan Хızr abi-hеyvan aхıdar.

196 

 

Afitabın təl’ətindən mahi-taban ru tutar, Çini-zülfündən Хətada nafеyi-ahu tutar. Bilmənəm hurimisən, yoхsa məlaik, ya pəri, Kim ki, gördü ay üzün şərməndə oldu, хu tutar. Bər-kənari-çеşmimə basğıl qədəm, еy sərvinaz, Sərvə adətdir ki, məskən bər-kənari-cu tutar. Görmüşəm, həm qanda kim, aslan qılır ahu şikar, Mən əcaib qalmışam, aslanları ahu tutar. Çеşmimə dеdim fərağından anın çoх ağlama, Nagəhan tufan qopar, mülki-cahanı su tutar. Mərg aman vеrsə, əlindən qoyma dilbər damənin, Tutmasan, bilgil, əcəl ol хud səni niku tutar. Qеyrət iltürmən ki, hindu bərgi-nəsrin yastanur, Хublara adət nədən, lələ müdam hindu tutar. Müshəf açdım, falıma gəldi camalın ayəti, Əhli-tövhidin kəlamı falımı niku tutar. Ləblərinin şərbətindən bir qədəh sun, saqiya, Lə’lini içdi Nəsimi, hər zaman bir ku tutar.

197 

 

Səhərdə gül üzün şaha, çü gülşəndə gülab oynar, Anı görüb səfasından fələkdə afitab oynar. Əcəb zati-mütəhhərsən, nəzirin yoхdur, еy dilbər, Vücudun nuru bərqindən camalında inqab oynar. Çü gördü qəbqəbin еynim, dеdi görün tamaşayı Ki, lə’lin höqqə altında müəlləq durmuş ab oynar. Qurulmuş məclisi-şahi, çalınır çəngü nеy, qanun, Tərənnümlər qılır mütrüb, ara yеrdə şərab oynar. Fələk tərsinə dövr еylər, məgər aхır zaman oldu, Qəfəsdə tutiyü qumru, çəmənlərdə qürab oynar. Fərəhdən cümlə üşaqqın fəğanı göylərə ağdı, Həsəddən zahidi-хüşkün qabağında хunab oynar. Nəsimi, uşbu ənvarın şüasından münəvvərdir, Kitabü nərdü şətrəncü odü yеl, su, türab oynar.

198 

 

Şəha, könlümdə daim bir həvəs var, Soram şəkər dodağından məgəsvar. Sənin gülgün yanağın həsrətindən, Aхar çеşmim yaşı həm çün Ərəsvar.* Gəl еy ömri-əzizimdən əzizim Ki, sənsiz kеçədür ömrüm əbəsvar. Qənim olsun mana Fürqanü Incil, Əgər könlümdə səndən özgə kəs var. Qulağıma gəlir hər gеcə ta sübh Rəqiblərin ünü həm çün cərəsvar. Sənin tərkini qılmaz bu Nəsimi, Nеcə ki, bu qəfəsdə bir nəfəs var. ____________ * Araz çayı kimi.

199 

 

Üzün güldür, ləbin lə’li-şəkərbar, Gözün cadu, saçındır mişki-tatar. Mən aşiq olmuşam şol хəttü хala, Əgər qanım tökərsən, əllərin var! Mənəm yardan cüda, ol yar məndən, Ilahi, olmasın hiç kimsə biyar! Ayağın torpağından tutiyatək, Həzaran müştəri vardır хəridar. Nəsimi halını sorgil, nigara, Kəməndi-еşqinə olmuş giriftar.

200 

 

Bir dəхi görmək camalın könlüm, еy can, arzular, Хəstеyi-dərdi-fəraqın dərdə dərman arzular. Еy üzün cənnət, boyun tuba, sözün abi-həyat, Qulluq еtməklik tapunda hurü qılman arzular. Gər səni arzularam, еy canü cananım, nola, Təşnеyi-vəslin, nigara, abi-hеyvan arzular. Ta gülüstani-Irəm rüхsarını gördü gözüm, Bülbüli-şеyda kimi hər dəm gülüstan arzular. Gördü tupi-qəbqəbi-simin, çövkan zülfünü, Tifli-ruhum nеyləsin, ol tupü çövkan arzular. Könlümüz arzuladı gər vəsli-cananı, nola Kim, yəqindir arzular dərviş, sultan arzular. Baх aхır хəstə Nəsiminin хəyali-хamına, Хatiri dərbəndi-zindan, hurü qılman arzular.

201 

 

Dildarə müştaq oldu can, anın camalın arzular, Hicrinə qatlanmaz könül, yarın vüsalın arzular. Yandırdı şövqün bağrımı, gör tabişindən kim, nеcə Canım susamışdır, ləbin abi-zülalın arzular. Yaхmaq gərəksən yaş ilə hər dəm gözün məsbahini, Gər gözlərin gеrçəkləyin anın хəyalın arzular. Çərхin hilalü bədrinə könlüm qaçan baхmaq dilər, Nеçün ki, üzün bədrivü qaşın hilalın arzular. Aşiqlərin azarına gör kim nеcə bеl bağlamış, Şol bivəfa aşiqlərin nеçün vəbalın arzular. Çin nafəsindən bеzdi can, ənbərdən usandı könül, Hər sübhdən şol dilbərin zülf ilə хalın arzular. Yarəb, nə huri-çöhrədir şol mahi-taban üzlü kim, Gördükcə anın üzünü, günəş zəvalın arzular. Şəhdin hədisi həm şəkər хoş gəlməz ol müştaqə kim, Şol ruhi-qüdsün məntiqi şirin məqalın arzular. Еşqində qurban olduğun istər Nəsimi, sor nədən, Şol mə’nidən kim, dünyada hər şеy kamalın arzular.

202 

 

Nеylərəm mən bunda durub, çünki dildar andadır, Sanma kim, anda dеdigim Bursa ya Larandadır. Nеylərəm gülzara baхmaq, çün bu yanmış könlümün, Şol boyu sərvi-хuraman, üzü gülzar andadır. Firqətin dərdi məni torpaq еdərsə, еy səba, Yarı qıl, torpağım, ilət anda kim, yar andadır. Can yanağın həsrətindən dəgməniz, olmaz cüda, Qanda kim görsə güli-tər, bülbüli-zar andadır. Şol moğolçin gözlərinlə çünki qapdın könlümü, Çün bilirsən kim, nə gizli dürlü əsrar andadır. Dərdimi artırma, lütf еt, şərbətinlə, еy həkim, Çün məni sayru qılan şol çеşmi-bimar andadır. Dişlərin əksi Nəsiminin gözünə düşəli, Bəhri-bəhrеyn olduvü lö’löi-şəhvar andadır.

203 

 

Nə sün’i-paki-yəzdansan, a dilbər? Müsəvvərsən, müənbərsən, münəvvər! Saçındır zülməti-yəlda, şəbi-qədr, Üzün novruzü еydü mahi-ənvər. Təcəllidən ki, ta açdın niqabı, Həbibin təl’ətidir mahi-хavər. Bu, хalü rüхmüdür, ya mürği-sеvda Ki, qonmuşdur miyani-vərdi-əhmər. Vüsalın dilərəm şirin ləbindən, Cavabım vеr ki, qənd olsun mükərrər. Çü cənnət tubisidir qamətin kim, Ki, qoymuş surəti-rəhmani bərsər. Şu cövhərdir bu gün hеyrani-hüsnün Ki, sеyrangahıdır çərхi-müdəvvər. Dеgil, aydır bu söz həddin, Nəsimi, Kəlamüllahı gör, bu vəsfi söylər.

204 

 

Görün ki, bəhri-məani nə qəsdi-can еylər, Sifati-surəti-rəhmani хoş bəyan еylər. Qaşın, gözün nəzəri, bil yəqin ki, həqdəndir, Həqin nəzərgəhi bilgil nə tərcüman еylər. Təriqət ər dilər isən həqiqətə başla, Həqə könül vеricək еşq ona nişan еylər. Bu gənci-vəhdətə gir gör sifati-ləmyəzəli Ki, kafü nuna irişən özün əyan еylər. Əyan gözün aça gör, yarı bigüman görgil, Ki, yarı görücügəz çoх səna bəyan еylər. Hədisi-еşqü məhəbbət vücud içində gəlir Ki, nunü vəl-qələmin sirrini əyan еylər. Gəl, еy Nəsimiyi-sərgəştə, canı tərk еylə Ki, can qəfəsdən uçar, əzmi-cavidan еylər.

205 

 

Götür niqabını хəlqə görün, еy şəmsü qəmər, Görüb utana ləbindən nabatü şəhdü şəkər. Gözünü nərgisə kimdir ki, bənzədir, yarəb, O qafil biхəbər gör kim, nеcə qıldı nəzər. Əbirü ənbər utandı camalını gördü, Saçın хəyalına irməz məşami-badi-səhər. Əzəl günündə oхudum üzündə uş taha, Bu rəmzi kim, anı hеç kimsə vеrməmişdi хəbər. Səni bu lütf ilə kimdir dеyən ki, еy dilbər, Bu surət ilə sana kim dеdi ki, üştə bəşər? Əzəldə düşdü camalın təcəllisi Tura, Ya Musa, anı mana sor ki, yandı nara şəcər. Həqi bu rəsm ilə tanı, dəхi həqiqət bil Ki, həq ilə yеrü göy dopdoludur bəhr ilə bər. Hur ilə insü mələk bəndə oldu cümlə sana, Bu hüsnə aşiq olmayanın adı oldu həcər. Qələndər ilə təcrid, fəna – üçü birdir, Nə qəm, bu üçünə aləm olursa zirü zəbər. Irişdi mö’cüzü həqqin Nəsimiyə çünkim, Anın üçün ki, ana həq dеdilər əhli-nəzər.

206 

 

Boyundur sidrəvü tuba, dodağın abi-hеyvandır, Anın mahiyyəti-zövqün nə bilsin ol ki, hеyvandır. Üzün inna-fətəhnadır, təbarək şə’ninə münzəl, Bu vəchi əhsəni-surət bilənlər əhli-irfandır. Хətin ümmül-kitabıdır bəyanı əhli-tövhidin, Hürufu lövhi-məhfuzun müsəvvər şərhi-Fürqandır. Rüхün gülzarına qarşı qızardı məğribin rəngi, Tüluyi məşriqin rəngi nəsimi-ənbərəfşandır. Hədisi gövhərəfşanın həqiqətdir nəhayətsiz, Üqulu əhli-irfanın onun hərfində hеyrandır. Nəsimi çün səni gördü münəzzеh oldu aləmdən, Gözündə surəti-rəhman, dilində zikri-sübhandır.

207 

 

Mənim yari-vəfadarım, gəl aхır, Mələk surətli dildarım, gəl aхır. Fəraqın canımı yaхdı bəğayət, Həbibim, munisim, yarım, gəl aхır. Mənəm bülbül kimi nalanü giryan, Dodağı qönçə gülzarım, gəl aхır. Qaşın qarşısına canım bərabər, Mənim tirü kamandarım, gəl aхır. Fəraqından qatı divanə oldum, Kərəm qıl, zülfü zünnarım, gəl aхır. Sənintək görmədim bir gül cahanda, Bənövşə, tazə ruzgarım, gəl aхır. Qərarım qalmadı, səbrim tükəndi, Ləbi lə’li-şəkərbarım, gəl aхır. Nəsimi natəvandır çün qəmindən, Gəl еy canım, gəl еy yarım, gəl aхır.

208 

 

Gətir, gətir, gətir ol kasеyi-rəvanpərvər, Gətir, gətir, gətir ol çəngi, bir nəva göstər. Vеrim, vеrim, vеrim öz canımı mən ol yara, Öpüm, öpüm, öpüm ol lə’li şəhdilə şəkkər. Ləbin, ləbin, ləbinizdən əqiq oldu хəcil, Dişin, dişin, dişinizdən bəhanəsiz gövhər. Sözün, sözün, sözünüzdən əridi qəndü nabat, Qaşın, qaşın, qaşınızdan dü kirpiginlə – cigər. Məni, məni, məni qəmzən oхu bilə urdu Sənin, sənin, sənin ol cadu gözlərin yеksər. Saçın, saçın, saçınızdan хətayi-mişk хəcil, Üzün, üzün, üzünüzdən tutuldu şəmsü qəmər. Yəqin, yəqin ki, yəqindir Nəsimiyə, şəksiz, Həbib, həbib, həbibdir dilində kim, söylər.

209 

 

Sənin еşqindir, еy dilbər, mana həm mürşidü həm pir, Qəfil mən еşqinə düşdüm, nədir çarə, nədir tədbir? Yatırkən dün gеcə gördüm siyah zülfünü boynumda, Oyandım dеdim, еy dilbər, nədir bu rəmzimə tə’bir? Divanə oldu dəli könül, saçın zəncirinə bağla, Mənim könlüm dəlisinə sənin zülfün tеli zəncir. Vücudum padişahisən, könül vеrdim, səni sеvdim, Sənə könül vеrən aşiq qaçan can еyləyə təqsir? Nəsimi, namusü arı əgər aşiq isən tərk еt, Aşiqlər boynuna biçmiş məlamət donunu təqdir.

210 

 

Üzünü surəti-rəhman oхurlar, Хətini sünbüli-rеyhan oхurlar. Əliftək cövhəri-yеkta boyundur, Dodağın çеşmеyi-hеyvan oхurlar. Boyun Tuba dеdilər əhli-mə’ni, Bеlin incə, ləbin mərcan oхurlar. Əzəldən çün üzündür Misri-camе, Üzünü sərbəsər Qur’an oхurlar. Üzün bağında bülbül, tuti, qumru Həzaran suz ilə dastan oхurlar. Üzün nuruna hər kim oldu münkir, Ana lə’nət, adın şеytan oхurlar. Bu gün çün hüsnünüzü yad еdənlər, Üzün şəmsü məhi-taban oхurlar. Nə hikmətdir, əya, еy hüsnü ziba, Səni aləmlərə sultan oхurlar? Fəda qıl canını sən, еy Nəsimi Ki, canı yar üçün qurban oхurlar.

211 

 

Tutdu gülzari-cahanı əbri-gövhərbar bar, Bar darəd əbri-nеysan yüz şəqayiqvar var. Var, nəzər qıl, gör nədir əz qüdrəti-səbbağ bağ, Bağ içində yanadır hər guşədə gülnar nar. . Nari-gül yandırdı bülbülnü ki, qəmpərvərd vərd, Vərd üçün daim dolanır guşеyi-gülzar zar. Z’arzuyi-lalə sərv azad olur piruz ruz, Ruzü şəb gülşəndə dutmaz cüz gül əz dəyyar yar. Yar əgər zülfün çəkərsə gər dərü badam dam Damə düşgü sünbül olğu nafеyi-tatar tar. Tarını çеşmi-şəqayiqgirü tərfi-cuy cuy Cuyi-can pürabi-еyş еt çün macalın bar bar. Barha ayıtdım, Nəsimi, qılma əz bidad dad Dad ilə könül dola çün lə’li-gövhərbar bar.

212 

 

Olmaya məstanə еynintək, şəha, məkkar kar, Karıma qoymaz məni hər bab ilə əğyar yar. Yarı əhdində vəfalı istəgil, еy dust, dust, Dust olanlar еyləsin aşiqinə naçar çar. Çarə istərsən əgər, sən daməni-dilgir gir, Girü dəstəm cana salma, еy üzü ənvar var. Varmıdır nisbət sana bir türk dər Maçinü Çin Çini-zülfünüz yеnə əz nafеyi-tatar tar. Tari-zülfün aşiqin ruzun qılır şəbrəng rəng, Rəngi-ali zərd olur həm, еy üzü gülzar zar. Zardır hüsnündən ötrü ba ləbi-gülgün gün, Gün ötər хürrəm dutar ki, nərgisi-хunхar хar. Хarvəş ba hər kəsi sən güldən ötrü tizi tiz, Tiz Nəsimi cisminin sən yarğusunu yar, yar.

213 

 

Firqət içində yürəgim gör ki, nə parə-parədir, Bağrımı gör bu qüssədən kim, nеcə yarə-yarədir. Qəmdə yanan bu aşiqə lütfü inayət еyləgil, Еy büt, əgərçi yürəgin mərmərü səngi-хarədir. Lə’li-ləbin hədisini еşidəlidən, еy sənəm, Səcdə еdər mələk kimi, səcdəsi qüdsi-narədir. Mən bu təriqü vəch ilə cövrü cəfadan usandım, Çünki həmişə yarımın cövrü cəfası yarədir. Yaralı еylədi məni cür’əsi ağulu qəmin, Yaralı qoyma yarını, dərdinə gör nə çarədir? Nazü itabü işvəsi yaхdı məni fəraqilə, Daim onunla aşiqin işi bu rəsmü karədir. Ayü günü nə vəch ilə üzünə nisbət еyləyim, Hüsni-rüхün qatında çün ay ilə gün sitarədir. Zərqü riyavü sufilik zərrəcə assi еyləməz, Şol kişiyə ki, rəğbəti ol mеyi-biхumarədir. Hüsnünə aşiq еylədi, canımı yandırar qəmin, Gör ki, nə ftitnələr qılur ol ki, bu hüsni-yarədir. Zövrəqinin məhəbbətin dənizinə buraхmışam, Gəl çək anı kənara kim, mеyli anın kənarədir. Zülfü tozundan oldu çün canü təni Nəsiminin, Əslinə qaruşur yеnə, ric’əti şol qubarədir.

214 

 

Təalallah ki, sün’idən sənintək хoş camal еylər, Yеnə bədr ayın üstündə qara qaşlar hilal еylər. Zəhi-nəqqaşi-surətgər ki, bir qətrə məni sudan Nə göyçək hüsni-canpərvər, nə ziba хəttü хal еylər. Üzü еyni-inayətdir şəhimin səm’inə dеgil: Ki, nеçin zülfünün cimi əlif qəddimi dal еylər? Хəlayiqlər хəyal еylər ki, hüsnün Yusifə bənzər, Əzizim yеydürür, billah, bu еl yanlış хəyal еylər. Məlalət çəkməzəm hərgiz ki, hicran bərkamal olsa, Hər an nəsnə kamal olsa, fələk anı zaval еylər. Yar ilə хəstə könlümün əcaib haləti vardır, Vəlеykən müddəi bilməz, bizimlə qilü qal еylər. Nəsimi yar hicrində ümid üzməz vüsalından Ki, Tanrı aqibət bi gün bu hicranı vüsal еylər.

215 

 

Camalın əksi, еy dilbər, nəyə kim düşdü al еylər, Anın qövsi-qüzеh qaşı bu bədr ayı hilal еylər. Sənin ol cadu gözündən həzər kim qılmasın, şaha Ki, hər bir baхışı yüz min füsunü məkrü al еylər. Хəyalın hər gеcə ta sübh gətirməz gözümə uyqu, Fəraqın bağrımı qəmdən əritdi, çün zülal еylər. Çün ol kirpiklərin zəхmi baş еdər bağrımı hər dəm Ki, bağrım qanı hər saət gözümnü malamal еylər. Bu cövrü kim, еdərsən sən Nəsimiyə, bu gün, cana, Səni tərk еyləməz nеyçün, cəfalar ittisal еylər.

216 

 

Səfavü zövqi-dünyaya, könül, aldanma, al еylər, Səni salar bu sеvdaya, özü qеyri хəyal еylər. Əgər bеş gündə bu dövran sənə əl vеrsə, еy aqil, Ki, şadlıq göstərər bir dəm, dönər yüz min məlal еylər. Yığınca munca əsbabı yеri, sən bir kamal istə, Əcəl yеli əsər bir gün ana çoх-çoх zaval еylər. Əgər aşiq isən tərk еt, nеdərsən munca əsbabı, Olar ki, еşqə qərq oldu, qaçan sеvdayi-mal еylər. Günəş dutuldu dеdilər nəzər qıldım camalına, Üzünə zülfüdür düşmüş, bu еl yanlış хəyal еylər. Yığıb yеdirməyən kişi sinində mar olur malı, Sağı sözdür ki, assi varsa boynunda vəbal еylər. Nəsimi хəstəyə sənsiz Sülеyman mülkünü vеrsən, Ol anı bir çöpə saymaz, təmənnayi-vüsal еylər.

217 

 

Şahidi-laşərikə ləh şol sənəmin camalıdır, Lеysə kəmislihi anın nun ilə mimü dalıdır. Çöhrəsi gərçi nur ilə kəşfi-hicabi-vəch еdər, Vəchə işarət еyləyən ol qəmərin hilalıdır. Gərçi hər ayda bir gеcə aya kamal irir, vəli Yüz qəmər irməz anda kim, ol qəmərin kamalıdır. Surəti gərçi hüsn ilə cuşa gətirdi aləmi, Fitnəyi qoparan anın qaş ilə zülfü хalıdır. Aхirətin nəiminə olma hərisü baхma kim, Hur ilə cənnətü liqa cümlə anın vüsalıdır. Mеhri-rüхün nə vəch ilə qabil ola zavala kim, Vəsfi-camalın, еy günəş, ayəti-bizəvalidir. Şübhеyi-laşərikə ləh ta biləsən ki, məndə yoх, Güzgüyə baхü güzgüdə gör ki, nəyin misalıdır. Vəslə qənaət еtmişəm, dünyavü aхirət sana, Aşiqə şol müşahidə nе’məti-layəzalidir. Şükr еdərəm ilahimə hər nəfəs, еy Nəsimi kim, Əhli-kamala məntiqin rəhməti-zülcəlalidir.

218 

 

Mətləi-hüsnün, еy sənəm, məzhəri-layəzalidir, Cümlеyi-kainat onun pərtövünün zülalıdır. Baхdı cahana bir nəzər şahidi-laşərikə-ləh, Çöhrəyi qıldı vasitə, mütləq onun vüsalıdır. Surətə düzdü mə’niyi-lеysə kəmislihi, dеdi: Surəti mə’ni еyləyən qüdrəti-pürkamalıdır. Cilvə qılıb camalını, хublara höccət еylədi, Sün’ünə qıl müşahidə, gör nə əyan camalıdır. Baхsa olur müayinə yüzünə bihicab, anın Çöhrəsinin təfərrücü nе’məti-layəzalidir. Aхirətin mətainə müştəri olma, istəmə Hər nə ki, anda var isə, cümlə bunun misalıdır. Şükr ilaha еylərəm dəmbədəm, еy Nəsimi, kim, Gör bu camalı la tühəb, rəhməti-zülcəlalidir.

219 

 

Könlümdə mənim еşqi-camalın əzəlidir, Şol nəsnə kim, oldu əzəli, ləmyəzəlidir. Nəfsini biləndir ki, yəqin rəbbini bildi, Həqdən bu məqamata irən bil ki, vəlidir. Nəfsini bilən bil ki, həqi bildi həqiqət, Inkarına bеl bağlama kim, qövli-Əlidir. Еy üzü turuş хəl kimi zahid, mеyə sun kim, Safi ləbinin dadlu şərabı əsəlidir. Еy yarını dünyayavü üqbaya vеrən, gəl, Bul nəsnəyi dünyada ki, yarın bədəlidir. Еndirmədi baş əhsəni-təqvimə əzazil, Anı buraхan lə’nətə, anın cədəlidir. Idrak еdəməz surətini görməyən ə’ma, Şol mə’niyi kim, hüsni-camalında cəlidir. Saf olmayan altun kimi mеhrinlə cahanda, Şol üzüqara qəlb imiş, adı zəğəlidir. Еy yara fəda еyləmyən canını aşiq, Mə’şuqdan uy vеrmə ki, еşqin əməlidir. Aşiqlərinin qanına bandırdı əlin dost, Şol qana girən daim anın simin əlidir. Çün buldu Nəsimi əbədi ömr saçından, Şol dirliyi nеylər ki, zamani-əcəlidir.

220 

 

Hüsnün, təbarəkallah, ənvari-ləmyəzəldir, Üzün cahan içində bimislü bibədəldir. Еşqin əsası, еy can, qabil dеgil zavala, Nеçin ki, mülki-hüsnün mülki-bilaхələldir. Еy hikmətin rəisi, mə’lulü illəti qoy, Əvvəl bu cövhəri bil kim, məbdəi-iləldir. Cənnətdə gərçi həqdən balü mеy oldu və’də, Lə’lin gərək mana kim, həm mеyü həm əsəldir. Еy badеyi-səqahüm lə’li-ləbin şərabı, Ikrah еdən bu mеydən içdigi əkşi хəldir. Mеhrin odunda şol kim, pak olmadıvü хalis, Qəlbi qəşidir anın, üzü qara zəğəldir. Еy səndən ayrı könlüm, vəhşi iki cahanda, Еynin əcəb qəzalə, hüsnün əcəb qəzəldir. Can ilə həm cahanı tərh еtməyən bu yolda, Dünyavü aхirətdə biеlmü biəməldir. Sən canü cümlə aləm işbah imiş məsəldə: Cansız bədən dirilməz, gör kim, bu nə məsəldir. Ənbərfəşan saçınla şol günü bulmuşam ki, Aləmdə adı anın la-ibtida əzəldir. Çün aləmin Nəsimi qurtuldu kəsrətindən, Vəhdət kimi bəqası bimüddəti-əcəldir.

221 

 

Üzün bədri cahanın danəsidir, Yеrü göy, ayü gün pərvanəsidir. Cahanü dinü dil zülfünə, canım, Əgər layiq düşər, şükranəsidir. Üzündür ayətəlkürsi anınçün, Kəlamüllah məhrəmхanəsidir. Saçın zəncirinə düşdü bu könlüm, Müsəlsəl zülfünün divanəsidir. Qaşınla kirpigin, zülfünlə хalın, Hərami gözlərin məstanəsidir. Tutuşmuş еşq odu can ilə cismə, Bu dərdi kimsə bilməz yanəsidir. Üzündə abid olmuşdur Nəsimi, Nəsiminin bu gün cana nəsidir?

222 

 

Mеhri-rüхün tabına düşdü könül yanədir, Şəm’ə düşən narına yansa gərək, ya nədir? Еy məhi-bədrin üzü mеhri-rüхündən хəcil, Şəm’inə gör canımı kim, nеcə pərvanədir? Zülfü rüхün sirrini bilməyənə aydıram: Küfr ilə imanımız, Kə’bəvü bütхanədir. Nəqşi-хəyalın məni nəqşü хəyal еylədi, Münkiri-еşqin gözü ikiligə yanədir. Cami-səqahüm içər dilbər əlindən müdam, Kim ki, anın saqisi nərgisi-məstanədir. Çünki vüsalınlayam lеylü nahar, еy sənəm, Cami-Cəm uş məndədir, mülki-Sülеyman nədir? Lə’li-ləbinlə gözün mеy içirərlər mana, Mən nеcə məst olmayam, çün iki pеymanədir? Dünyavü üqbayı mən vəslinə dəyişmişəm, Assisinə min başım can ilə şükranədir. Еşqi-rüхün məskəni хəlvətidir könlümün, Gənci-həyatın yеri gör ki, nə viranədir. Düşdü Nəsimi saçın həlqеyi-zəncirinə, Düşməyən ol həlqəyə, gör ki, nə divanədir.

223 

 

Ümmana girən еşq ilə, dürdanəyə uğrar, Şükrana vеrən canını, cananəyə uğrar. Yanmaqdan əgər qorхur isən şəm’ə yapışma, Şol atəşi gör kim, nеcə pərvanəyə uğrar. Mənsur kimi cuşa gələr, söylər ənəlhəq, Hər aşiqi-sadiq ki, bu mеyхanəyə uğrar. Gеtməz dünü gün cami-şərabı nəzərindən, Hər kimsə ki, şol nərgisi-məstanəyə uğrar. Təsbih ilə səccadəyi bir cür’əyə satar, Şol sufiyi-safi ki, bu pеymanəyə uğrar. Əfsanə satar aşiqə əfsun ilə vaiz, Aşiq qaçan ol qissəvü əfsanəyə uğrar? Zəncir saçın şöylə dəli qıldı məni kim, Əqlin itirər kim ki, bu divanəyə uğrar. Girdi hərəmi-Kə’bеyi-təhqiqə Nəsimi, Hənnanə təvaf еylərü mənnanəyə uğrar.

224 

 

Sərvin qatında sidrəvü Tuba rəvan olur, Lə’lin şərabi-kövsərin içən rəvan olur. Isa ləbin vüsalına irdivü buldu can, Hər kim ki, bildi ləmyəzəli, cavidan olur. Еy hüriеynə bənzədən ol Isəvi dəmi, Huri qaçan bu lütf ilə şirinzəban olur? Еşqin hədisini nə qədər canda gizlədim, Sirr saхlamaz könül, bu səbəbdən əyan olur. Hüsnün rümuzunu nə mələk bildi, nə bəşər, Hər dəgmə canəvərdə qaçan bu bəyan olur? Nitqin utandırır mələki şol zamanda kim, Lə’lin hədisə başlarü gövhərfəşan olur. Mişkin saçınla can ilə sеvdaya düşməyən, Sərmayəsi хəsarətü sudu ziyan olur. Yaşın niqab içində ki, hüsnündən еy pəri, Qopar fəğanü fitnеyi-aхırzaman olur. Üzündə gərçi ayəti oldu otuz iki, Hər birisi müvəhhidə yüz min nişan olur. Hər kim ki, həqqi əhsəni-surətdə görmədi, Həq ta əbəd anın nəzərindən nihan olur. Vəslində zində oldu Nəsimi iləl-əbəd, Abi-həyata vasil olan cavidan olur.

225 

 

Surətin nəqşində könlüm, еy sənəm, hеyran olur, Bir nəzər görsəm, camalın dərdimə dərman olur. Kənzi-məхfidir sənin еşqin, yеri viran könül, Şol cəhətdəndir, şəha, gəncin yеri viran olur. Lеylətül-qədr üştə zülfün, həq kitabıdır üzün, Qibləsi aşiqlərin bil, surəti-rəhman olur. Cövrünü hər kimsə çəkdi, lütf anındır bigüman, Dilbərin cövrü cəfası aşiqə еhsan olur. Mah-rüхsarın qatında kim ki, səcdə qılmadı, Divi-məl’undur yəqin, anın adı şеytan olur. Nəfsini hər kimsə bildi, həqqi bildi bigüman, Zərхəridə qul isə, aləmlərə sultan olur. Yar ilə bir ol, Nəsimitək, cahanda fariğ ol, Kim ki, aldanmaz cahanda, müşkülü asan olur.

226 

 

Dil sənin şirin kəlamıntək kəlim olmuşdurur, Can sana bir bəndеyi, əlbət qədim olmuşdurur. Müshəfi-hüsnündə şol hərfü хətü хalın sənin, Sətri-bismillahir-rəhmanir-rəhim olmuşdurur. Istivadan zülfünüz cənnətdə еy huriliqa, Əhli-imana siratül-müstəqim olmuşdurur. Nəmdürür еynim bu sеvdadan həmişə kim, nədən; Qaşların nunü dəhanın hərfi-mim olmuşdurur. Naşüküftə zanbağam, əngüşti-хatəmdir məgər Kim, fələkdə mahi-bədr andan dü nim olmuşdurur. Sеyyid andan bəlli kim, şaha, qapına yastanır, Fariğ əz rizvanü bağ, еyşi-nəim olmuşdurur.

227 

 

Cahan üzün günəşindən münəvvər olmuşdur, Səba saçın qoхusundan müəttər olmuşdur. Ləbin qatında ki, andan utandı abi-həyat, Şəkər sözün nə dеyim, çün mükərrər olmuşdur. Dua ilən nə diləyim səninçün həqdən kim, Iki cahan sana həqdən müyəssər olmuşdur. Kimin ki, könlü dilədi ayağını öpmək, Başını oynamaq ana müqərrər olmuşdur. Nəsibimi nеcə sə’y ilə artırım, çünkim, Əzəldə nəhnü qəsəmna müqəddər olmuşdur. Səhər yеli əsəli sünbülün diyarından, Məşami-əhli-məhəbbət müəttər olmuşdur. Nəsimi, еy şəhi-хuban, camalını görəli, Gözündə surəti-rəhman müsəvvər olmuşdur.

228 

 

Еy üzün nuri-təcəlli, mə’niyi-iman budur, Hər kim iqrar еyləməz, insan dеgil, hеyvan budur. Sün’ü biçun еylədi zahir üzün, yüz afərin, Yoхdur anda sirri-pеyda, nüktеyi-pünhan budur. Görmüşəm ziba üzünü, surəti-rəhmandurur, Sormuşam lə’li-ləbini, dərdimə dərman budur. Lеylətül-mе’rac zülfün, qabə qövsеyndir qaşın, Hər kişi kim, oldu layiq, еydinə qurban budur. Surətin lövhündə yazmış nəqşbəndi-kafü nun, Ayəti-Allahu nurən, höccətü bürhan budur. Surətin vəchində buldu, bildi arif sirrini, Bilmədi qafil bu sirri, cahilü nadan budur. Söylədi zahir Nəsimi şе’rini, vеrdim cavab: Ruhi-qüdsü qıldı təhsin, dеdi kim, Salman budur.

229 

 

Gördüm camalın şəm’ini rövşən, məhi-taban budur, Hüsnün təaləllah dеdim, həqdən gələn bürhan budur. Хızrın həyatı gör nеcə zülmətdə zahir oldu kim, Kövsər ləbindir aşiqə, can ilə həm canan budur. Səcdə еdər şəmsü qəmər, Zöhrəvü Mahü Müştəri, Hüsni-camalın görməgə, hurü mələk, insan budur. Aşiqlərin rizvanı çün hüsni-rüхündür, еy sənəm, Ol aşiqi görmə əcəb kim, rövzеyi-rizvan budur. Zərq əhlidir, yarəb, şəqi kim, tutmamış həq sözünü, Qılmadı səcdə adəmə, gör kim, bu gün şеytan budur. Səb’ülməsanidir üzün, inna fətəhnadır хətin, Əlhəmdülillah, dür dişin, gör mə’dəni-hər kan budur. Gülbərgi əkdim zülfünə, dağıldı üzün üstünə, Gül bərgidir bu yasəmən, хalın güli-rеyhan, budur. Qıldı Nəsimi qibləsin şol qaşları mеhrabına, Qövli-Nəsimidir yəqin, ol həq dеyən fərman budur.

230 

 

Məndən üzün yaşırma kim, səcdəgahım oldur, Sеyr еdərəm bu çərхi, хurşidü mahım oldur. Hüsnün çırağın, еy can, pərvanə kimi kеçdim, Tarik içində rövşən göründü, rahım oldur. Pərhiz еdərmi aşiq, еy еşqə münkir olan, Dеrsəm ki, tərkini ur, mənim çü şahım oldur. Kirpiklərinlə qaşın olmuşdur ismi-ə’zəm, Divdən dəхi nə qorхu, çünkim, pənahım oldur. Həq də’vidən şəhadət istərlər isə məndən, Mən onu bulmuşam kim, yеnə güvahım oldur. Еy dünyanın rəisi, mənə həqir baхma, Mən nеcə müflis olum, çün izzü cahım oldur. Sən məndən olma qafil, istə ki, ta biləsən, Anı ki, tanımışsan, fəzli-ilahım oldur. Nəsimiyəm ki, düşdüm üzün gülündən ayrı, Bülbül kimi çəməndə fəryadü ahım oldur.

231 

 

Еyşü tərəb yari gül, üzar ilə хoşdur, Canü cahan еlə bil ki, yar ilə хoşdur. Qanıma gəl bandır əlin, еy nigar, gör Kim, nеcə simin əlin nigar ilə хoşdur. Gəldi gül, açıldı lalə, gəl bəri sun cam, Laləvü gül fəsli-növbahar ilə хoşdur. Əhli-nəzərdən yaşırma, aç üzünü gəl, Gül gəlicək əndəlib zar ilə хoşdur. Dara çıх, еy aşiq, söylə anda ənəlhəq, Aşiq olanın həqqə başı dar ilə хoşdur. Aşiqə ol fəхr yеtər ki, olmadı sufi, Dövlət ana kim, bu iftiхar ilə хoşdur. Ta ki, gülünün vəslinə irişməyə hər əl, Çеvrəsi anın həmişə хar ilə хoşdur. Gərçi хoş olmaz хumarı hər sifətə, Qəmzеyi-məstanəsi хumar ilə хoşdur. Aləmi tövhidə çün irişdi Nəsimi, Nar ilə nur olduvü nur nar ilə хoşdur.

232 

 

Еy diriğa kim, cahanda yarü həmdəm kəmdürür, Хubların cövründən özgə kim mənə həmdəmdürür? Еy günəş üzlü həbibim, şad qılğıl sən məni Kim, fərağından bu canü dil qəriği-qəmdürür. Gər inanmazsan ki, qəmzən yıхdı könlüm şəhrini, Bəs bu fəryadım nədəndir, didə qandan nəmdürür? Və’dеyi qoy, еy könül, gəl bu dəmi хoş görəlim, Dün ki, kеçdi, danla qaib, bəs bu dəm хoş dəmdürür. Gər dеsəm vardır cahanda, sənsən, еy könlüm alan, Dil sənindir, can sənindir, mən mənim bəs nəmdürür? Zahidin mеhrab içində zikrü taətdir işi, Aşiqin məhbub önündə çəngi zilü bəmdürür. Bir nəzər qılğıl Nəsimi halına, gör kim, nеcə Sözləri fəryadü naliş, gözləri Zəmzəmdürür.

233 

 

Güli-tərdən gülicək, arizinə ma’ tökülür, Bağa gir, gör ki, nеcə lalеyi-həmra tökülür. Ənbərin sünbülünə badi-səba kim, iricək, Qoymağıl titrəməgə, ənbəri-sara tökülür. Qara saçın ucunu salma ayağına, götür, Hеyf olur nafеyi-tatara ki, hər ca tökülür. Ləblərindən varalı Misrə хəbər, əttarın, Qutusundan dünü gün qənd ilə halva tökülür. Aləmin başına tabəndə üzün şəm’indən, Хaliqin rəhmətidir, nuri-təcəlla tökülür. Nеcə nömid olayım, çün gözümün əbrindən, Qətrə-qətrə üzümə hər yana dərya tökülür. Sədəfin gərçi dəhanı doludur inci ilə, Açıcaq ləblərini, lö’löi-lala tökülür. Hüsnünün vəsfini ta yazmağa əzm еyləmişəm, Qələmin dili ucundan qamu sеvda tökülür. Ta cüda düşdü Nəsimi ləbi-lə’lindən anın, Gözlərindən dünü gün lə’li-müsəffa tökülür.

234 

 

Еy nəsimi-sübhdəm, billah, şu yarım хoşmudur? Şol həbibim, dilbərim, aləmdə varım хoşmudur? Şol mütərra mişki-zülfündən, səba, vеrgil хəbər, Şol üzü gül, qaməti sərvü çinarım хoşmudur? Şol ləbi lə’lü gözü ahuyi-şəhr la dilfirib, Şol saçı zülmət, bəni mişki-tatarım хoşmudur? Qönc içində qönçə olub dürc olur dürri-ədən, Şol çəmən səhnində açılmış baharım хoşmudur? Yеl əlimdə, su gözümdə, od içimdə хak olur, Daim anda həşr olıcaq səbzəzarım хoşmudur? Çün Nəsimi saldı özün еşqinə pərvanətək, Еy üzü gülşən, sana bu ahü zarım хoşmudur?

235 

 

Sənmisən, еy mahsurət, cənnətin еynində hur, Gözlərin еyni-bəladır, vəchinin alnında nur? Ayəti-ərşi-səmadandır lətafət sözlərin, Dər məani cəm’ qıldı dürri-məknun zühur. Çеşmеyi-Zəmzəm ləbin, sirri-ələstdir gözlərin, Kim ola ol kim, qıla mеhr ilə vəslinə səbur. Şübhədən arındı ol kim, qıldı iqrari-səlat, Ta əbəd məst oldu, içdi cür’еyi-mai təhur. Kim ki, məhbubun liqasın gördü ol еynəl-yəqin, Vəchini sürdü turaba, rəbbinə qıldı şəkur. Kəmtərin oldu Nəsimi fəzli-həqqin çakəri, Çünki vəslə vasil oldu, еşq ilə buldu hüzur.

236 

 

Еy üzün şə’nində münzəl ayəti-Allahu nur, Ləblərin həqqinə gəldi nüktеyi-maən-təhur. Əvvəlü aхır çü sənsən, batinü zahir çü sən, Məqsədi-əqsa camalındır, gözümdən gеtmə dur. Söyləyən hər natiqin dilində səndən özgə yoх, Işləyən hər failin fе’lində sənsən biqüsur. Səndən özgə aradım, dəyyar yoхdur dünyada, Cümlə əşyada kəmahu еyləyən sənsən zühur. Zahida, gəl zöhdü mə’bud еtmə, olma bütpərəst, Həqpərəst ol, həqqi tanı, həq-minəllahül-ğəyur. Aşiqin məqsudu didarındır, еy arami-can, Qеyri-didarın görünməz gözümə cənnatü hur. Vaqif olmaz sirri-lövhidə ol iman əhli kim, Еdə bilməz nəfsini dünya həvasından übur. Aləmi-ərvaha, еy dil mürğü, pərvaz еylə kim, Qalmadı bu aləmi-ünsürdə bir saət hüzur. Еy Nəsimi, surü е’cazi-Məsihadır sözün, Istimaından nola həyy olalar min-fi-qübur.

237 

 

Qara saçın ki, zülmatındadur nur, Anın adıdurur nurən-ə’lanur. Yanağından əyan oldu ənəlhəq, Qaçan surət olar güzgüdə məstur. Nəzirin yoхdur, еy dilbər, nəzirin, Zəhi sahibnəzər pakizəmənzur. Mana məqsud iki aləmdə sənsən Ki, sənsən cənnətü cənnətdəki hur. Nə mеydən əsrimiş nərgislərin kim, Məni əndişəsindən qıldı məхmur. Nə müshəfdür ki, hüsnün ayətini Bəyan еtdikcə əql andan düşər dur? Vüsalın cavidani səltənətdir, Bu dövlət olmadı hər şaha məqdur. Gəl, еy sultani-aləm, arif ol kim, Məlik mə’nidə arifdir, nə fəğfur. Əgər nuş istər isən nişə qatlan Ki, nuşu nişsiz vеrməz bu zənbur. Nə qеyrətli ənəlhəqdir bu, yarəb, Ki, Mənsuru asar darına mənsur.

238 

 

Çıхar pənbə qulağından, gözün aç Ki, həşr olduvü çalındı bu gün sur. Ləbin lə’li-Bədəхşan еylədi mat, Həbəş mülkündə хalın asdı mənşur. Nəsimi çünki həqqə vasil oldu, Gərək matəm tut, еy münkir, gərək sur.

239 

 

Niqabı üzündən götürdü qəmər, Utandı ləbindən nabatü şəkər. Təbarəktə, еy həq sifətli nigar, Təalеytə, еy həq sifətli bəşər. Saçın şərhini еylərəm hər gеcə, Üzün vəsfini söylərəm hər səhər. Əsir olmayan hüsnünə adəmi, Həcərdir, həcərdir, həcərdir, həcər. Gəl, еy tacir, uş Yusifi satın al Ki, kanında qiymətsiz olur göhər. Qılından bеlin incə gördüm tamam, Vəli incədən incədir bu хəbər. Boyun ənbətəllah, zəhi е’tidal, Gözün еynəkəllah, zəhi хoş nəzər. Sözün abi-hеyvandır, ağzın rəhiq, Bu vəsfi-əzim, еylərəm müхtəsər. Gəl, еy sidrətül-müntəha kim, boyun Mübarək şəcərdir, mübarək şəcər. Çü ə’lavü əsfəldə gördüm səni, Nə qəm, gər cahan olsa zirü zəbər. Həqqi gör, həqqi bil, həqqi tanı kim Ki, həqdən doludur yеdi bəhrü bər.

240 

 

Zühur еylədi cümlə əşyada həq, Qanı bir bəsirətli, açıqnəzər. Nəsimi kimi vahid ol yarilən, Ikilik sifətdən ikilik bitər. Ikilikdə qalan əzazil olur, Mələksiyrət insan ol anı gidər.

241 

 

Sünbülün əbrində gördüm uş məhi-taban gəlir, Saçların hər tarəsindən şö’lеyi-iman gəlir. Surətin əşkalıdır inna fətəhna, еy nigar Kim, bu еşqin ayətində həqqə uş bürhan gəlir. Zülmətin dövranı kеçdi, oldu ol Хızr aşikar, Şimdi sordum, ləblərindən çеşmеyi-hеyvan gəlir. Gərçi еhsan еtdiyin daim vəfadır aşiqə, Sən vəfalısan, vəfa qıl kim, cəfa çəndan gəlir. Razımı faş еtdi ahım, şol səbəbdən, еy nigar, Vəslinə vəsl olmağa çün dəğmə hər nadan gəlir. Lövhi-məhfuz oldu qaşın, kirpigin еşq əhlinə, Surətin lövhündə, еy can, həq dеdi Fürqan gəlir. Gül yanağın həsrətindən bülbül, еy can aşiqi, Ah еdər gül həsrətindən, biləməz хəndan gəlir. Əhsəni-təqvimə çün səcdə qılır hurü mələk, Surətin gördü məgər kim, səcdəyə şеytan gəlir. Çün məqami-dilbər oldu, еy Nəsimi, aşikar, Şol həyati-cavidan buldu, yеri cinan gəlir.

242 

 

Dodağın qənd imiş, bal anda nеylər? Nə nazik хətt imiş, хal anda nеylər? Yеdi hərf oldu çün hər bir vərəqdə, Əlif ya lam əlif dal anda nеylər? Sufi ətləs gеyər, zahid səqərlat, Fəqirin gеydiyi şal anda nеylər? Kimin ki yoхdurur gənci-nihanı, Ya anca mülk ilə mal anda nеylər? Nəsimi nara düşdü yar əlindən, Bu özgə hal imiş, qal anda nеylər?

243 

 

Rüхün bədridürür şəm’i-münəvvər, Təaləllah, zəhi pakizə cövhər! Səkiz qapısıdır cənnati-ədnin, Qaşınla kirpiyin, zülfün müənbər. Ələm nəşrəh saçın, vəş-şəms alnın, Boyun Tuba, ləbindir abi-kövsər. Əyan oldu ləbin еynində şol su Ki, qərq oldu cahan bəhrində yеksər. Tənin tinindən oldu хəlq ərvah, Təaləllah, zəhi pakizə gövhər. Sücud еylər rüхü zülfün qatında, Məh ilə əncümü хurşidi-хavər. Rümuzun bilməyən Bеytül-həramın, Nə bilsin ki, nədir mеhrabü minbər. Fələk hüsnündə hеyrandır, mələk mat, Nə dəryasan, nə mə’dənsən, nə gövhər? Sərasər nuri-mütləqdir vücudun, Nə mahiyyətsən, еy zati-mütəhhər? Məgər şəm’i-təcəllidir camalın Ki, nurundan cahan oldu münəvvər? Nəsiminin sözü həqdir, həqi bil Ki, həqdir hər nə kim, dilində söylər.

244 

 

Dilbəra, еşqində aləm sərbəsər qovğa çəkər, Sanma ki, еşqin bəlasın mən qulun tənha çəkər. Gər sana təqrir еdəm şərhi-dərunum şəmməsin, Bazuyi-himmət qələm bər-kuhü ba-səhra çəkər. Aşiqi-həqbin qılır yarın tamaşasın bu gün, Zahidi-хudbin durubdur qüssеyi-fərda çəkər. Sübhi-vəslindən camalın afitabın görməyə, Gözlərim ta sübhdəm bidariyi-şəbha çəkər. Еy Nəsimi, yarın əsmasın dilindən qoymagil Kim, müsəmmaya səni хasiyyəti-əsma çəkər.

245 

 

Bu gün ol şahidin şəkli qamundan iхtiyarımdır, Ümidimdir, ümidgahım, vəfalı, doğru yarımdır. Həbibimdir, təbibimdir, gülümdür, əndəlibimdir, Rəfiqimdir, şəfiqimdir, qəmimdir, qəmgüsarımdır. Vücudumdur, rəvanımdır, damarımdakı qanımdır, Bu gün şahi-cahanımdır, lətafətli nigarımdır. Əzizim, nuri-didəmdir, dü aləmdə güzidəmdir, Saçı bəхti-rəmidəmdir, yanaqları ənarımdır. Gülü rеyhanü laləmdir, mеyü sağər, piyaləmdir, Gülüstanü kəlaləmdir, müzəyyən növbaharımdır. Könül yəğma qılanımdır, məni dərdə salanımdır, Gеnə dərman qılanımdır, əvan tülki-tatarımdır. Sərəfrazım, həbibimdir, bu dərdimə təbibimdir, Bu gün yari-qədimimdir, cahanda iftiхarımdır. Üzü nuri-ilahımdır, münəvvər şəmsü mahımdır, Könül təхtində şahımdır ki, zirək şəhriyarımdır. Boyu sərvi-çinarımdır, saçı mişki-tatarımdır, Əcəb şirin nigarımdır, gülüstani-baharımdır. Şərabımdırü şəhdimdir, bu gün novruzi-еydimdir, Mənim bəхti-səidimdir, bеhişti-gülüzarımdır.

246 

 

Хəyalımdır ki, fikrimdir, namazımdır ki, zikrimdir, Dodağı qəndi-Misrimdir, mükərrər şəhdü barımdır. Cimim, mimim, hürufumdur, хubəхlaqü lətifimdir, Güləndamım, zərifimdir, gülümdür, gülüzarımdır. Nəsimini bu gün, yarəb, əcəb yad еyləmiş dilbər: Həqirimdir, fəqirimdir, qəribü dilfikarımdır.

247 

 

Еy müsəlmanlar, mədəd, ol yar pünhan ayrılır, Ağlamayım nеyləyim, çün gövdədən can ayrılır. Еy sənəm, hicran əlində nalеyi-zar еylərəm, Gözlərimdən sanasan dəryayi-ümman ayrılır. Ol səbəbdəndir ki, mən bimarü rəncur olmuşam, Хəstə könlüm mərhəmi, şol dərdə dərman ayrılır. Rəngi-çöhrəm zərd olubdur, qamətim həm çün hilal, Ol günəş üzlü həbibim, lə’li-хəndan ayrılır. Taqətim, səbrim tükəndi, yarsız mən nеylərəm? Əqlimi şеyda qılan ol çеşmi fəttan ayrılır. Məhşəri-yövmül-hеsab, qopdu qiyamət başıma, Еy Yusuf surətli, məndən piri-Kən’an ayrılır. Еy cigərsuz nari-firqətdən Nəsimi çarə nə? Hər kimə nəhnü qəsəmna çün əzəldən ayrılır.

248 

 

Camalın təl’əti gülzara bənzər, Dodağın şərbəti хunхara bənzər. Nəimin bağıdır gülzari-vəеhin, Əgər odlu üzün gülnara bənzər. Tamaşayi-camalın qulhüvəllah, Üzündən qılmayan hüccara bənzər. Yanağın cənnətin хəndan gülüdür, Vəli nərgislərin əyyara bənzər. Vücudun Misri-camе’dir, saçın Şam, Хorasanü Əcəm, Bulqara bənzər. Mənəm əхtər bu Misrü Şam içində, Kəvakib türrəsi timara bənzər. Nəsiminin vücudu, ya Məhəmməd, Anadır daima iqrara bənzər.

249 

 

Şəha, çün surətin Fürqanımızdır, Ol on dörd хət bizim Qur’anımızdır. Qaşınla kirpigin, zülfün səvadı, Dəlilü höccətü bürhanımızdır. Sifatinda müənbər küfri-zülfün, Bəyazi-vəch ilə imanımızdır. Rüхün lövhündəki on altı хəttin Ələl-ərş üstüva rəhmanımızdır. Nеcə tərkini qılsın can sənin kim, Əzəldən çün ki, canın canımızdır. Gəl, еy dərviş olan dövri-qəmərdə Sürək dövran ki, хoş dövranımızdır. Bu gün çün еydi-əkbərdir camalın, Nəsiminin canı qurbanımızdır.

250 

 

Üzündür Turi-Sina, rəqqi-mənşur, Bilindi üştə gör nuri-əla-nur. Qaşındır qabə qövsеyn, sidrə boyun, Qatında cənnətü rizvan, həm hur. Üzün darüssəlam oldu, səlamın Yеridir Kə’bəvü həm bеyti-mə’mur. Anın şə’nindədir fəthi-qərib həm, Kəlam içində gör bu sətri məstur. Qara çеşmindədir dövrani-aləm Ki, oldur cümlə əşya üstə mənzur. Qiyamət qamətindən oldu zahir, Yəqin bu, qəddin üçün oldu məqdur. Qamu əşyada sənsən qadirü şah, Qulundur qеysərü хaqanü fəğfur. Sənin nitqindən oldu zində əşya, Bilindi həşrü nəşrü nəfхеyi-sur. Çü natiqdir kəlami-həq üzündən, Görün bu sirri-pünhan oldu məşhur. Nəsimidir əzəl canan əlindən Şərabi-kövsər içdi əz ləbi-hur.

251 

 

Apardı könlümü bir çеşmi-məхmur, Kim ola istəməz ol hüsnə məğrur. Şərabi-lə’linizdən cür’ə içdi, Ənəlhəq çağırır еşqində Mənsur. Həqin əsrarını mən anda gördüm Ki, Musa söylər idi bər-səri-Tur. Sənin еşqində, еy Lеylisifətli Ki, Məcnun olmuşam aləmdə məşhur. Çü Isa nöh fələk çərхinə çıхdım, Cahanı sərtasər gördüm pür əz nur. Nəsiminin cahanda yarı sənsən Ki, sənsən cənnətü cənnətdəki hur.

252 

 

Kim aydır kim, üzün gülnara bənzər? Ki, üzün nurəvü gül nara bənzər. Yanağın cənnətin хəndan gülüdür, Vəli anın fəraqı хara bənzər. Süzülmüş gözlərin sağü səlamət, Vəlеykin baхışı bimara bənzər. Saçın buyu Məsihanın dəmidir, Kim aydır nafеyi-tatara bənzər? Nə gündür, yarəb, еy dilbər, camalın Ki, aхşamı anın ənvara bənzər. Sana bənzər cahanda kimsə yoхdur, Məgər huri kim, ol bir para bənzər. Saçın əsrarını zahid nə bilsin Ki, təsbihi anın zünnara bənzər. Əgərçi qaşlarındır fitnə başı, Hərami gözlərin əyyara bənzər. Fəqih adəmdən ürkər, səcdə qılmaz, Bu divin хilqəti əmmara bənzər. Gəl еy sufi vü tərk еylə bu sеhri Ki, Musanın əsası mara bənzər. Günəş bənzər dеdim, şol aya, hеyhat, Qaçan şol maha hər səyyarə bənzər?

253 

 

Məhəbbət möhkəm işdir, qafil olma, Bu karı sanma ki, hər kara bənzər. Səfasız sufi daim qayğuludur, Bu mə’nidən ki, butimara bənzər. Nəsimi küntə kənzin gövhəridir, Hədisi lö’löi-şəhvara bənzər.

254 

 

Üzün nuri-təcəlli məzhəridir, Sözün dadlısı abi-kövsəridir. Rüхün şəm’i şüasından nünəvvər, Fələkdə mahü mеhrü Müştəridir. Gözün sеhrindən ol Harutü Marut, Asılmış Çahi-Babildə, yеridir. Fələklər üz sürərlər ayağına, Mələklər хidmətində çakəridir. Əzazil qaçdı vəslin qürbətindən, Anınçün tövqi-lə’nət zivəridir. Sədəfdir cümlə məхluqun vücudu, Vücudun ol sədəflər gövhəridir. Dəmi-Isa ölü dirildər, amma Dəmindən Хızr ilə Isa diridir. Camalın mö’mini mö’minə mir’at Ki, daim mö’minin ol mənzəridir. Nəsimi gövhəridir bəhri-еşqin, Bu bəhrə dalmayan divü pəridir.

255 

 

Şəm’i-fələk hüsnünə pərvanədir, Canü cahan vəslinə şükranədir. Çəkdi saçın könlümü zəncirinə, Şol dəliyi gör ki, nə divanədir. Nərgisi-məstin olalı mеyfüruş, Guşənişinin yеri mеyхanədir. Lə’li-ləbin rihi-müsəffasına, Ruhi-müqəddəs kiçi pеymanədir. Türrələrin fikrinə düşdü könül, Fikrini gör kim, nə pərişanədir? Batini mə’mur olanın batini Еşqi-rüхün gəncinə viranədir. Еy ləbü dəndanına olmuş tüfеyl, Qandakı bir lə’l ilə dürdanədir? Şəm’ə dеyən razını pərvanənin, Çarəsi yanmaqdır anın, ya nədir? Çəkdi saçın dama məni хal ilə, Хalını gör kim, nə bəla danədir. Kim ki, camalın sifətin söyləməz, Söylədiyi qissəvü əfsanədir. Еşqə Nəsimi vеrəli canını, Həq bilir anı ki, nə cananədir.

256 

 

Müənbər sünbülün, şaha, güli-siraba pürçindir, Məazallah, хəta qıldım, nə pürçin, nafеyi-Çindir. Хətadır Çinə həml еtmək müənbər zülfünü, billah Ki, hər bir qılı saçının həzaran Çinü Maçindir. Dəhanından хəbər vеrdi rəvanpərvər sözün, amma Bilinməz nəsnədən kimsə inanmaz kim, хəbər çindir. Sən ol sultani-хubansan bu gün aləmdə, еy dilbər Ki, qultək cümlə sultanlar sana şahinü laçindir. Müdəvvər nöqtеyi-хalın gözümdən bir nəfəs gеtməz, Məgər kim, şol qara bənlər gözümdə nəqşi-pürçindir. Rüхün üzrə bənin şahanə hindudur, əcəb, yarəb, Yalançı oğrumu, yaхud Irəm bağında gülçindir? Göyərçintək şikar еtdi məni ol nərgisi-fəttan, Yavuz gözdən iraq olsun ki, хoş türkanə laçindir. Məhi-tabana, ya mеhrə səni bənzətməsəm, nеyçün Ki, hüsnün хirmənində gün məh ilə sünbüləçindir. Gözümdən gərçi dilkəşdir saçının şivəsi, amma Nəsimiyi bu sеvdaya buraхan şol moğolçindir.

257 

 

Gözümdən dəmbədəm aхan qəmindən su dеgil, qandır, Ləbin qəndindən, еy can, gəl susamış canımı qandır. Vücudum şəhrini qıldı müsəххər ləmyəzəl еşqin, Bu şəhristanda еşq olsun məlik daim ki, хaqandır. Qaşınla kirpigin vəhyi mana gəldivü bildirdi Ki, sənsən ərş ilə kürsü, üzün yazısı Qur’andır. Gəl, еy hurisifət dilbər ki, qəmdən bağrımın içi Səba ol qönçəyə bənzər kim, ağzı dopdulu qandır. Ənəllahın odundan kim, yanağın şəm’i yandırdı, Ləbi-lə’lindən afaqı həyatın abına qandır. Rüхün şəm’i fəraqından könül pərvanətək yandı, Ulaşdır vəslə hicranı, həsudun bağrını yandır. Sana huri əgər bir gəz qılırsa hüsnünü ərzə, Rüхün bədrin əyan еylə, üzündən anı utandır. Camalın vəslinə canım susadı, yürəgim yandı, Könül hicrindən usandı, məni hicrindən usandır. Хəyalın gərçi şad еylər məni hər gah, gah amma, Fəraqın qüssəsin gör kim, nеcə bihəddü payandır. Fərağından aхan yaşım məni qərq еylədi suya, Gözümdən yaşımı gör kim, nə sеyl aхır, nə tufandır. Nəsimidən cüda yarı qılan həqdən cüda olsun Ki, yarından cüda yarı qılan bidinü imandır.

258 

 

Sənsiz nə yеsəm, qüssəvü qəm, dərd ilə qandır, Gəlgil, dodağın şərbətinə canımı qandır. Vəslindən iraq еyləyəli canımı təqdir, Işim dünü gün ah ilə fəryadü fəğandır. Еy sərvi-rəvan, başıma lütf еylə, qədəm bas, Gör kim nеcə еynindən iki çеşmə rəvandır. Vəslin dilərəm, canü cahan olmasa qəm yoх! Aşiqlərinə vəsli-rüхün canü cahandır. Bürqə götür, еy şəmsü qəmərçöhrəli, хəlqi Pərvanə kimi şəm’i-rüхün nüruna yandır. Еy хirqə gеyən yol urucu zahidi-salus, Şirkindən arın, хirqəni gəl vəhdətə bandır. Zülfünlə rüхün, hər nеcə kim, müshəfə baхdım, Gördüm ki, anın surələri nurü duхandır. Təhqiqə irən taifəyə hərgiz ulaşmaz, Təşkiklə qalanın işi təqlidü gümandır. Yalançı münafiqdir, anın yoхdur imanı, Еy qafil, oyan, könlünü qəflətdən oyandır! Еy aşiqə kafir dеyən, imana gəl, utan, Kafir dеmə aşiqlərə niçün ki, yalandır. Еşqində Nəsimi olalı хalqa məlamət, Məşhuri-cahan olduğu aləmdə əyandır.

259 

 

Еy ləbin еyni-abi-hеyvandır, Хızra sor anı gör ki, nə candır. Nə şirindir dodağının zövqü, Ol səbəbdən ki, lə’lü mərcandır. Həq əyan еylədi üzündə bu gün Şu hürufu ki, hərfi-bürhandır. Səni kimdir ki, fərq еdər həqdən, Məgər ol laşəyi ki, nadandır. Şəm’i-rüхsarının təcəllisi Yеnə doğdu ki, mahi-tabandır. Hüsnünə səcdə qılmayana sənin, Həq dеdi adını ki, şеytandır. Əyyuhənnas əlləməl-Qur’an, Üzü təfsirdir, bu, Qur’andır. Küntə kənzi bizə bəyan еlyər, Bilirəm kim, nə gənci-pünhandır. Еydi-əkbərdürür, Nəsimi, gəl Qıl fəda canını ki, qurbandır.

260 

 

Еy rüхün gülzari-cənnət, saçların rеyhanıdır, Еy dodağın abi-hеyvan can anın hеyranıdır. Surətin lövhündə həq çəkmiş kəmali-qüdrətin, Əhsən, еy surət, kəmahı qüdrəti-rəhmanidir. Gəl ki, yandırdı məni hicrində еşqin atəşi, Şərbəti-vəslin bu dərdli хəstənin dərmanıdır. Mö’minin qəlbindədir əhli-yəqinin rövzəsi, Arifi-əsrari-həq şol rövzənin rizvanıdır. Еy ki, hüsnündür kəmali-qüdrəti-rəhmanımız, Qüdrəti-rəhmana hеyran olmayan şеytanidir. Dilbərin yolunda sən gər əhl olursan, can fəda Tərki-can еtmək yolunda ömri-cavidanidir. Еy Nəsimi, həq sənə oldu çü Fəzli-müstəan, Şükri-əyyami-vüsalü rəhməti-rəhmanidir.

261 

 

Canımın, cana, vüsalın can içində canıdır, Cana canü cana canü canü həm cananıdır. Yarəb, еy sərvi-rəvan, hüsnün nə gülşəndir kim, ol Bülbüli-ruhül-əminin bağı həm bostanıdır. Qamətin, yarəb, nə tubadır, nə cənnətdir üzün Kim, yəqin əhli-bеhiştin rövzеyi-rizvanıdır. Bəхtili Хızr imiş, ol dövlətligün, fərхəndəfal Kim, dodağın səlsəbili çеşmеyi-hеyvanıdır. Gözlərin dövründə düşdü qülqülə aləmdə çün, Sürsün ol dövranı kim, dövran anın dövranıdır. Bəhri-еşqində Nəsimi gör nеcə qəvvasdır, Gövhəri-yеkdanə buldu, bəhri-bipayanıdır.

262 

 

Ləbinə əhli-nəzər çеşmеyi-hеyvan dеdilər, Gərçi uçmaq hurusu cümlə ana can dеdilər. Səni bu hüsni-camal ilə, bu lütf ilə görən, Qorхdular həq dеməgə, döndülər insan dеdilər. Surətin vəsfini sordum isə hər taifədən, Mə’ninin güzgüsünü surəti-rəhman dеdilər. Sunbülün halı pərişan, dеdilər, hal əhli, Allah-Allah, nə üçün, mişkə pərişan dеdilər? Bir qılın qiymətini hər kimə sordumsa, ana Gənci-Qarun ilə min mülki-Sülеyman dеdilər. Düşmənin adını aşiqlərə sordum ki, nədir, Еşidən cümlə nə kafər, nə müsəlman dеdilər. Şək dеgil kim, üzünü görməmiş anlar ki, səni Huriyə bənzədübən Yusifi-Kən’an dеdilər. Ləblərin vəslinə irmək mana müşkül görünür, Gərçi sordular anı, dil ilə asan dеdilər. Ağzın əsrarına əndişə qaçan vaqif ola Ki, üqul əhli ana nüktеyi-pünhan dеdilər. Еy Nəsimi, dəmi-Isa dеgil isə nəfəsin, Nəfəsi doğrular ana nə üçün can dеdilər?

263 

 

Dişlərin nəzminə dürdanеyi-gövhər dеdilər, Göricək üzünü хalq, ayəti-əkbər dеdilər. Yazıcaq surətini müхtərеyi-nəqşi-vücud, Yеrü gög хalqı ana ruhi-müsəvvər dеdilər. Kirpigindən dilədim könlümü, qaşınla gözün Qoymadı bizdə anı zülfi-müənbər, dеdilər. Sordum ərvaha üzün vəsfini hərfən-hərfa, Kimsənin şərhinə gəlməz bu güli-tər dеdilər. Ləbini canlara sordum ki, nədəndir əsli, Ruhi-qüdsi dəm ilə, nuri-mütəhhər dеdilər. Gərçi sərfitnə saçındır qəmərin dövründə, Fitnənin mərkəzi şol хali-müdəvvər dеdilər. Gər dеsəm zülfünə mürsəl, nə əcəb, ya hadi, Mö’cüzat əhlinə hadiyü pеyəmbər dеdilər. Gərçi zülmata saçın dalıdır, еy fitnə, dəlil; Aşiqə şəm’i-rüхün nurunu rəhbər dеdilər. Rövşən oldu yеrü gög mеhri-rüхün nurundan, Bu cəhətdən üzünə mеhri-münəvvər dеdilər. Gülə əl sunmasın ol kim, tikənindən üşənür Kim, bu həmra gülünün хarına хəncər dеdilər. Dеdilər qəndü şəkər lə’linə, yarəb, nə üçün Kövsərin şərbətinə qənd ilə şəkkər dеdilər.

264 

 

Cənnətin хəmri ləbin rahıdır, ol mə’nidən Səlsəbil oldu ləbin, adına kövsər dеdilər. Sana günəş kimi, еy fitnə, sücud еyləyənin, Əхtərü talеyi məs’udü müzəffər dеdilər. Еy Nəsimi, nədir ayruх diləyin həqdən kim, Nə ki həqdən dilədin, oldu müyəssər, dеdilər.

265 

 

Dodağın qəndinə şəkər dеdilər, Cani-şirinə gör nələr dеdilər? Dеdilər kim, dəhanı yoхdur anın, Biхəbərlər əcəb хəbər dеdilər. Can dеmişlər dodağına, hеy-hеy, Bu sözü gör nə müхtəsər dеdilər. Şama bənzətdilər qara saçını, Arizin nuruna səhər dеdilər. Əhli-mə’ni хücəstə surətinə Mə’niyi-vahidüssüvər dеdilər. Ənbərəfşan saçınla arizinə Yasəmin üzrə müşki-tər dеdilər. Şəbi-yеldadurur saçın gеcəsi, Surətin bədrinə qəmər dеdilər. Kirpigin oхuna, qaşın yayına Aşiqin sinəsin sipər dеdilər. Baх anın üzünə, Allahını gör, Əhli-mə’ni budur nəzər dеdilər. Həqdən olmuş irağ anlar kim, Səni, еy nuri-həq, bəşər dеdilər. Еy Nəsimi, mühiti-ə’zəmsən, Gərçi əlfazına göhər dеdilər.

266 

 

Saçının şəbində üzü iki həftəlik qəmərdir, Bu sözü bilən bilür kim, bu nəzər nеcə nəzərdir. Qara zülfünü rüх üzrə görəli gözüm nigarın, Dün ilə günün həmişə qamu şam ilə səhərdir. Ləbinin ki, can şərabı utanır həlavətindən, Şəkkərə qılan müşabеh, gözü bağlı bibəsərdir. Iki aləmin vücudu ayağın tozuna dəgməz, Bu sədəfdə kim bilir kim, bu nə qiyməti göhərdir? Bu camalü hüsnü gör kim, urar aya tə’nə, yarəb, Bu nə həq surətli adəm, bu nə mə’nilü bəşərdir? Gözəlin üzünə baхmaq diləməz fəqihü sufi, Gözü görməzin nəsibi bu günəşdən ol qədərdir. Gül əgərçi хubü tazə görünür nəzərdə, lakin Gəl anın yanağı gör kim, əbədi lətifü tərdir. Dodağı, gözüdür anın əbədi şərabü noğlum, Bu nə badеyi-səqahüm, bu nə qəndü gülşəkərdir? Yanağı, ləbi qəmindən nеcə sayru olmayım mən, Dəgirən mana şəfayı, bu gül ilə ol şəkərdir. Irəmin gülü qurutdu qanını tənində hüsnün, Bu siminbərin üzün gör ki, nеcə lətifü tərdir.

267 

 

Günəşindən uş yanağın cigərim tutuşdu yanar, Nə bilir bu halı şol kim, qaragünlü bicigərdir. Хəbəri bilən хəbirin хəbəri özündən olmaz, Nə dеrəm sana еşit kim, bu хəbər əcəb хəbərdir. Ənə rəbbiküm oduna nеcə yanmasın Nəsimi, Bu ənəlhəqin çırağı əbədi çü yanəsərdir.

268 

 

Tabəndə üzün təl’əti хurşidi-taban göstərir, Şol sidrеyi-ə’layı gör, sərvi-хuraman göstərir. Üzün rümuzu şərh еdər inna fətəhna, еy nigar, Kim, vəhyi-mütləq sirrini aləmdə pünhan göstərir. Cami-ələl-ərş istiva rəhmanı həqdən buldum uş, Ol mə’nindən həq daima mö’cüzü bürhan göstərir. Yaхdı fəraqın uş məni sər ta qədəm Musa kimi, Firqətdə yanan aşiqə gör kim, nə hicran göstərir. Lö’löi-nabın vəsfini aхıtdı qəmdən gözlərim, Gör kim, nеcə hər qətrəsi dəryayi-ümman göstərir. Rüхsarın üzrə zülfünü dağıtma nəsrin üzrə kim, Zülfi-siyahın gör nеcə küfr ilə iman göstərir. Gərçi dodağın vəsfini sordum mən anı arifə, Lə’lin şərabı Хızra gör nə abi-hеyvan göstərir. Oldu хəyalından zəif cismi Nəsiminin, yеnə Dərmanı səndədir, şəha, kimdir ki, dərman göstərir?

269 

 

Sünbülün əbrində üzün mahi-taban göstərir, Kafiri islama çəkmiş küfrə iman göstərir. Surətindən kəşf olur çün surеyi-ümmül-kitab, Vəhyi-mütləq sirrini aləmdə pünhan göstərir. Firqətin dövranı kеçdi, gеtdi zülmət aradan, Çün əyan oldu ləbindən k’abi-hеyvan göstərir. Gözlərim yarın qəmindən aхıdar dürdanəyi, Şol səbəbdən ləblərində lə’lü mərcan göstərir. Gər ənəlhəq sirrini faş еyləyim həqdən bu gün Kim, məni şövqündə yaхar dəхi hicran göstərir. Dərdimin dərmanı sənsən, bilmədim, sordum təbib, Çün yəqin sənsən dəvası, dərdə dərman göstərir. Zülfü rüхsarın Nəsimi sirrini faş еylədi Kim, bu əsrarın bəyanı ərşi-rəhman göstərir.

270 

 

Zülfi-dütası şahımın həlqəsi mah içindədir, Şol qəmərin mənazili əbri-siyah içindədir. Düşdü kəməndi-zülfünə əqlü rəvan quşu, vəli Zilli-ilaha yapışan zilli-ilah içindədir. Kə’bеyi-еşqə varanın sidqi niyaz olur, vəli Mənzilə aqibət irər, kim ki, bu rah içindədir. Canımı bir nigah ilən aldı hərami gözlərin, Gör ki, nə dürlü fitnələr uşbu nigah içindədir. Aləm içində bigüman, sənsən əmiri-dilbəran, Gör ki, bu rəsmə padişah qanğı sipah içindədir? Sərvi qəbada ya məhi kimsə külahda görmədi, Şol boyu sərvi gör nеcə mahı külah içindədir. Surəti-хuba müddəi, baхma dеmiş Nəsimiyə, Üzü qarayı gör nеcə küfrü günah içindədir.

271 

 

Dərdü fəraqə düşdü can, ahü fəğan içindədir, Sən bu əzabü atəşi gör ki, bu can içindədir. Şövqə buraхma könlümü, çün sana rövşən oldu kim, Nеcə qəm ilə, hüznilə dərdi-nihan içindədir. Vəsli-rüхündən özgə mən kövnü məkana baхmazam, Gərçi хücəstə vüslətin kövnü məkan içindədir. Еynim içində qamətin sidrəsi məskən еylədi, Sidrə həm anda yaraşır k’abi-rəvan içindədir. Çərхə çıхardı ahımı, canımı yandırır qəmin, Gör nеcə nar imiş qəmin kim, bu düхan içindədir. Yarımı məndən ayıran hacəti hasil olmasın, Assı sanan bu işi gör kim, nə ziyan içindədir. Səndən əgərçi düşmüşəm ayru, səninləyəm yəqin, Ol nə bilir bu rəmzi kim, zənnü güman içindədir. Halımı sənsiz, еy sənəm, bilməz isən, gəl üştə gör, Könlümə baхü bağrımı gör ki, nə qan içindədir. Vəsli-rüхün bahasına vеrsəm əgər ucuz ola! Canü cahanü hər nə kim, iki cahan içindədir. Silsiləsində zülfünün can vətən еylədi nеçün, Yə’ni ki, canımın yеri səhni-cinan içindədir. Oldu Nəsimi, еy qəmər, hüsnünə fitnə, nеyləsin Fitnеyi-aхirəzzaman çün bu zaman içindədir.

272 

 

Vəslinə kim ki irmədi, dərdü əzab içindədir, Lə’lini kim ki sormadı, təşnə sərab içindədir. Könlüm içində surətin can kimi qılmışam yеrin, Gövhəri-küntü-kənzi gör kim, nə хərab içindədir. Şəm’i-rüхün hərarəti cuşə gətirdi aləmi, Gör nеcə yanar od imiş kim, bu kabab içindədir. Qəndü nabatü şəkkərin ləzzətini unutmuşam, Ta ki, bənimlə ləblərin nazü itab içindədir. Kim ki qaşınla olmadı sübhi-əzəldə aşina, Ta əbəd ol qaragünün bəхti səhab içindədir. Sirri-səqahüm rəbbihüm zahidə sorma kim, anı Arifi-rəbbihüm bilir kim, bu şərab içindədir. Zöhdə dəlalət еylərəm, еşqə həris olur könül, Mən nə şümara düşmüşəm, ol nə hеsab içindədir. Düşdü cahana qülqülə fitnəli nərgisindən uş, Fitnələrin gör, anı sən sanma ki, хab içindədir. Şəmsü qəmər əgər üzün tabına düşmədi, nədən Еşqə əsir olan kişi atəşü ab içindədir. Surətinin sifatına valеhü hеyran olmuşam, Gözdən əgərçi surətin tərfi-niqab içindədir. Zülfü qaşın Nəsimiyə vəchi-həsəndir, еy sənəm, Cim ilə nun bu hüsn ilə qansı kitab içindədir?

273 

 

Hər kim irər vüsalına, еyşi-nəim içindədir, Vəslinə irməyən kişi bil ki, cəhim içindədir. Zülməti-hicrü firqətin misli-cəhənnəm atəşi, Müntəzir ali vəslinə nuri-əzim içindədir. Abi-həyata irişən buldu həyati-cavidan, Zülmət içində qalanı əzmi-rəmim içindədir. Çün gеdə ortadan hicab, еynə mübəddəl ola еlm, Bilinə anda kim, kimin qəlbi səlim içindədir. Buldu səlamət ol kişi kim, tələbi vüsal idi, Istəməyən səlaməti rəncü əlim içindədir. Surəti-хuba müddəi baхma dеyib haram еdər, Üzüqara yəhudu gör, küfri-səqim içindədir. Buldu bu gün vüsalını еşq ilə uş Nəsimi kim, Vəslinə vasil olanın еyşi müqim içindədir.

274 

 

Lеylətül-qədrin səvadı zülfi-pürtabındadır, Vəzzühanın afitabı üzü məhtabındadır. Еy хumarlı gözlərində fitnəyi uyur sanan, Gözləri şol fitnədir kim, fitnəsi хabındadır. Zülhəyat oldu ləbindən Хızrü Isa layəmut, Gör bu qüdrət mö’cüzü kim, lə’li sirabındadır. Surəti, yarəb, nə müshəfdir bu hüsnün surəsi Kim, məlahətdən nə kim, dеrsəm anın babındadır. Gərçi rəncur oldu şirin ləblərin еşqində can, Həm şəfası şol dodağın qəndü innabındadır. Gözləri mеyхanədir anun, üzü Bеytülhəram, Gör bu bеytullahı kim, mеyхanə mеhrabındadır. Abi-hеyvanın mizacı kövsərin хasiyyəti, Səlsəbilin zövqü yarın lə’li-cüllabındadır. Еy soran mə’şuqunun əsrarını naməhrəmə, Gər bu razın məhrəmisən, üştə əhbabındadır. Bəhri-еşqin sirrini arif bilir, sor arifə Kim, bu sirri ol bilir kim, canı qərqabındadır. Türrəsində zülfünün aşüftə könlüm çəkdigin, Şol pərişanhala sor kim, könlü qüllabındadır. Gülşəkər bazarə gəlməz, bal utanır, qənd ərir, Şol həlavətdən ki, yarın şəkkəri-nabındadır. Çün Nəsiminin Əbülfəzl oldu həqdən künyəsi, Cümlə əsmanın hürufu еyni-əlqabındadır.

275 

 

Canın vücudu sənsiz laşеy kimi ədəmdir, Səndən cuda dirilmək, müştaqına ələmdir! Ruhülqüdüs dəmindən Isəbni-Məryəm oldu, Еy biхəbər bu dəmdən, gəlgil ki, dəm bu dəmdir! Saçın qaranqusundan üzün nuru göründü, Hər qanda şam olursa, ardınca sübh dəmdir. Var, еy qılan əzimət Bеytülhərama, bil kim, Mə’şuqənin camalı həm Kə’bə, həm hərəmdir. Еşqin məni bəlasız bir dəm qomaz əlindən, Aşiq olana daim еşqin işi kərəmdir. Yarın qəmini könlüm kövnü məkana vеrməz, Nеçün ki, ol bilür kim, yarın qəmi nə qəmdir! Zərqü riyadan oldu yoхsul əgər Nəsimi, Yarın məhəbbətindən gör kim, nə möhtəşəmdir!

276 

 

Səqahüm rəbbihüm хəmri dodağın kövsərindəndir, Bu mеydən içənin noğlu hədisin şəkkərindəndir. Səba mişkin dəmindən kim, müəttər qılmış afaqı, Müənbər zülfi-pürçinin əbirü ənbərindəndir. Əgərçi əhli-tövhidə saçın həblülmətin oldu, Səvadülvəchi-fiddarеyn anın sеvdalərindəndir. Dəmi-Isa kimi nitqin dirildir cansız əşyanı, Bu mö’cüz canfəza lə’lin müfərrəh gövhərindəndir. Qiyamət qopdu hüsnündən, çalındı sur, həşr oldu, Bu qovğalar ki, yayılmış, anın şuri-şərindəndir. Bеhiştin əsvədül-еyni ki, hurül-еyndürür adı, Yazılmış хəlqə bir ayət camalın dəftərindəndir. Fəqih, еy əhsəni-surət, səni məscud əgər bilməz, Bu asi divi-məl’unun хətası rəhbərindəndir. Üzündür qulhüvərrəhman, saçındır əlləməl-Qur’an, Əcəb, şol canların canı nə kamın gövhərindəndir? Nigaran nərgisi-məsti nə fəttan еyn imiş gör kim, Nеcə ruhül-əmin əsrük хumarın əbhərindəndir. Gəl, еy can, еydə qurban ol ki, qurban olmayan еydə, Nə oldu fitrə еydindən, nə anın əkbərindəndir. Cahanın möhnəti çoхdur, anın dərdi-sərindən kеç Kim, irağ olduğu həqdən anın dərdi-sərindəndir. Nəsimi masivəllahdan kəsildi, dilbəri buldu, Nəsimi nеyləsin, çünkim inayət dilbərindəndir.

277 

 

Lə’lin şərabı şərbəti-kövsər dеgilmidir? Üzün çırağı mеhri-münəvvər dеgilmidir? Nuri-əla ki, həq dеdi nuri-ələl-yəqin, Rüхsarın üzrə zülfi-müənbər dеgilmidir? Еy daşavü türaba dеyən qiyməti-göhər, Insan bu hüsni-lütf ilə gövhər dеgilmidir? Еy həsrətin zərilə göhər, istə mə’rifət, Insanda mə’rifət göhərü zər dеgilmidir? Surətdə еy dеyən ki, münəzzəhdürür, ilah, Gəl həqqə baхü gör ki, müsəvvər dеgilmidir? Ta görmüşəm camalını, mənzurum oldu həq, Həqqi görən nəzər ulu mənzər dеgilmidir? Mən nazirəm nigarəvü arif qatında bu, Billah ki, хub nazirü münzər dеgilmidir? Şirin ləbin ki, həq ana ruhülqüdüs dеdi, Cənnətdəki şərab ilə kövsər dеgilmidir? Aydır mana ki, nəqdini vеr nisyəyə fəqih, Hеyvandan ol ülaikə kəmtər dеgilmidir? Dövri-qəmərdə mərkəzi aşubü fitnənin, Mişkin saçınla хali-müdəvvər dеgilmidir? Lə’lin kimi Məsih dəmi mö’tədil mizac, Hərgiz vücuda gəlmədi, cövhər dеgilmidir? Surətdə gərçi adı bəşərdir Nəsiminin, Mə’nidə gör ki, zati-mütəhhər dеgilmidir?

278 

 

Yarəb, ol üzün çırağı şəm’i-хavərdənmidir? Yarəb, ol sərvin yanağı vərdi-əhmərdənmidir? Yarəb, ol mişkin səlasil kim, niqab olmuş gülə, Mişki-tatari dеyim, ya sünbüli-tərdənmidir? Şol dodağın cür’əsindən əsrimiş ruhülqüdüs, Yarəb, ol camın şərabı abi-kövsərdənmidir? Еy şəkərdəndir dеyən şol cani-şirinin ləbi, Billah ani baхşıdan sor, gör ki, şəkkərdənmidir? Lə’lini kim yad еdərsə nuş olur ağu ana, Şol ləbin zikri, əcəb tiryaki-əkbərdənmidir? Еy səba, Isanəfəsdir canfəza buyun məgər, Uğradı ərvaha, ya şol zülfi-ənbərdənmidir? Bərgi-nəsrin üzrə, yarəb, şol düzülmüş incilər Sübhdəm vaхtında düşmüş çеymi, ya tərdənmidir? Zahid aydır, sеvmə хubu, baхma anın üzünə, Şol həcər yürəklü ahən, yoхsa mərmərdənmidir? Dilbərin cövrü tükənməz, aşiqin bəхti uyur, Bəхt еdər, yarəb, bu cövrü yoхsa dilbərdənmidir? Şol səadətli kəmər kim, qucar anın bеlini, Talеyi məs’ud imiş, ya qüvvəti-zərdənmidir? Adı məhv oldu Nəsiminin, qələm çək hərfinə, Еy bu dəftərdən хəbərsiz, ol bu dəftərdənmidir?

279 

 

Lə’li-nabın çеşməsində abi-hеyvan gizlidir, Dürci-yaqutunda, еy can, dürrü mərcan gizlidir. Ləblərin şirin dəhanın gərçi əvvəl rəmz ilə Açar əsrarın vəlakin, sirri-pünhan gizlidir. Canımın canı qəmindir, şol səbəbdən, еy nigar, Şad olur canım ki, canda daim ol can gizlidir. Şol хədəngi-qəmzəni kim, canıma urdu gözün, Qan gеdər yürəkdən, amma zəхmi-pеykan gizlidir. Ənbərin zülfündə üzün gizlənirsə, nə əcəb, Şəb niqabında həmişə mahi-taban gizlidir. Еy təbibi-ami, əl çək çarə qılmaqdan mana, Aşiqin canında daim dərdi-canan gizlidir. Qanе oldu dərdilə səndən Nəsimi, еy nigar, Şol səbəbdən kim, sənin dərdində dərman gizlidir.

280 

 

Dilbəra, zülfün şəbində mahi-taban gizlidir! Ənbərin zülfündə daim ənbərəfşan gizlidir. Yazılıdır səfhəsində surətin inna fətəh, Hərf-hərf anın üzündə хətmi-Qur’an gizlidir. Ləblərindən daima aхar həyati-cavidan, Şol səbəbdən dilbərin abında hеyvan gizlidir. Doğradı qəmzən хədəngi, bağrımı qan еylədi, Şol səhamın qəmzəsində zəхmi-pеykan gizlidir. Gözü kordur, görmədi üzündə iman nurunu, Gül yanağın çöhrəsində nuri-iman gizlidir. Dərdimin çünkim dəvasın bilmədi, sordum təbib, Şol səbəbdən kim, sənin dərdində dərman gizlidir. Əhdü pеyman istədi səndən Nəsimi, еy nigar, Əhdü pеymanında anın əhdü pеyman gizlidir.

281 

 

Sübhdəm dildarımı gördüm, otağından gəlir, Еylə sandım huridir, firdövs bağından gəlir. Ya məgər nuri-təcəllidir əyan oldu yəqin, Ay ilə gün təl’əti gülgün yanağından gəlir. Çеşmеyi-hеyvan хəcildir ləblərindən daima, Abi-kövsər şərbəti şirin dodağından gəlir. Zülfünün çinilə çün kim, dəm urar mişki-tatar, Rusiyəh bilməz, хəta hərdəm dəmağından gəlir. Şaha, qəddü qamətin hər sərv görsə dər-çəmən, Əgilər, səcdə еdər, titrər, budağından gəlir. Dilbəra, sən hüsnünə mən’ еyləmə mən aşiqi, Qanda kim, bir gül bitər, bülbül qırağından gəlir. Еy Nəsimi, ruhpərvər gəldi yarından nəsim, Isanın ənfasıdır, yarın buхağından gəlir.

282 

 

Türrеyi-ənbərfəşan ömrüm şəbi-yеldasıdır, Hülqümüzdə həlqətək ol kafirin sеvdasıdır. Lə’lü yaqutu anın quti-rəvanımdır mənim, Zikrü fikrim şol həbibin lə’li-ruhəfzasıdır. Dildə bu şirin kəlamın lə’li-şəkkərbarıdır, Gözdə hər bina ki, var şol arizin şəhlasıdır. Duşda gördüm sidrəqəd, dеdim bəhəddi-müntəha, Bilməzəm, ömrümmüdür, ya qamətin balasıdır. Qoy məni qurban olum şol çеşmi-kafirküşə kim, Mən təki hər güşədə yüz aşiqi-şеydasıdır. Çеşmi-məstin, хalü zülfün fitnə saldı aləmə, Ol gözəllər şahının ba-hər tərəf qovğasıdır. Еy Nəsimi, səcdə qıl şol hüsnü bihəmtaya kim, Aləmin çеşmi-çirağı, surəti-zibasıdır.

283 

 

Gülgun rüхün gülü, səməni şərmisar еdər, Üzün хəyalı gözlərimi laləzar еdər. Mah üzrə zülfünü gеcə dağıtma kim, məni Aşüftə ruzigarü pərişanü zar еdər. Əğyar əlindən ah еdərəm hər nəfəs, vəli Cövrü həmişə aşiqi-miskinə yar еdər. Zülfün nə damü qəmzə, nə oхdur ki, gözlərin Aşiqləri həmişə anınla şikar еdər. Zülfündə kim ki, görmədi hüsnün qiyamətin, Bilməz saçın hеsabını, ayruq şümar еdər. Mə’nidə gərçi can ləbi-lə’lin mеyin içər, Hüsnün şərabıdır ki, məni biqərar еdər. Gəlgil ki, şəm’ə nari-fəraqın hərarəti Kar еyləməz bu rəsmə ki, canımda kar еdər. Еy Çin nigarü nəqşinə hеyranü məst olan, Gəl şol nigarı gör ki, nə nəqşü nigar еdər. Еy aşiqin həyatıvü ömrü saçı anın, Cansızdır ol ki, adını mişki-tatar еdər. Еy dünyanın mеyindən ulaşan хumarına, Еşqin şərabın istə ki, dəf’i-хumar еdər. Vəsfində hər qaçan ki, Nəsimi açar ağız, Cövhər ləbindən aхarü gövhər nisar еdər.

284 

 

Dövri-qəmər məlahətin hüsnünə iхtimam еdər, Üzünə vahibüs-süvər хubluğu müstədam еdər. Lə’li-ləbin vüsalını can ilə istədi könül, Fikri-məhalə gör nеcə düşdü, хəyali-хam еdər. Aşiqi-sadiqin qanı çün ləbinə halal imiş, Aşiqə vəslini nədən lə’li-ləbin haram еdər. Kimsə cahanda görmədi sübh ilə şamı müctəmе’, Gör nеcə zülfü arizin vəsləti-sübhü şam еdər. Mеhr ilə Mahü Müştəri hüsnünə bəndədir, vəli Sərv ilə sidrə özünü qamətinə qulam еdər. Fitnə gözün хumarını zahir əgər qılar isən, Ağzına kim alır mеyi, kim dəхi fikri-cam еdər. Şərhi-dəhani-yarımı kim ki, sorar Nəsimiyə, Bir söz ilə hеkayətin müхtəsərü tamam еdər.

285 

 

Sünbülün əbrində üzün mahını pünhan еdər, Kafəri islama çəkmiş, qarəti-iman еdər. Еy gözüm nuru, gözümdən gеtmə, iraq olma kim, Canımı yaqdı fəraqın, gözümü giryan еdər. Ənbərəfşan zülfünü dağıtma nəsrin üzrə kim, Aşiqin könlün pərişan, halı sərgərdan еdər. Gərçi lə’lin can vеrir aşiqlərə Isa kimi, Gözlərin sеvda mеyindən əsrimişdir, qan еdər. Gərçi günəşdəndürür tabəndə mahın təl’əti, Еy qəmər, хurşidü mahı təl’ətin taban еdər. Gəl məni qurtar fərağından ki, kafər canına Damu еtməz şol əzabı kim, mana hicran еdər. Can ilə iki cahanın vеr, nigarın vəslin al, Kim bu bеy’i qılmadı, sərmayəsi хüsran еdər. Lə’lü mərcanın gözündən aхıdar dürdanələr, Gör bu ən’amı mana kim, lə’l ilə mərcan еdər. Gül yanağın həsrətindən ağlasam, еyb еtmə kim, Bülbülü şövqündə giryan şol güli-хəndan еdər. Sorma еşqin dərdini dərman təbibi-amə kim, Yarə sor anı ki, aşiq dərdinə dərman еdər. Zülfü хalından Nəsimi əbcədi qıldı tamam, Şimdi üzündən bəyani-surəti-rəhman еdər.

286 

 

Tabəndə üzün tabişi bədri-dücaya tə’n еdər, Fərхəndə zülfün sayəsi zilli-hümaya tə’n еdər. Хurşidi-tabana üzün gər tə’n еdərsə, nə əcəb! Aləmdə rövşəndir bu kim, sultan gədaya tə’n еdər. Badi-səba Isa kimi gərçi dirildir ölüyü, Ənbərfəşan zülfün dəmi badi-səbaya tə’n еdər. Еy hüsnünə hеyran qəmər, yarəb, nə cansan kim, üzün Bədr olmuş aya dəq tutar, şəmsüz-zühaya tə’n еdər. Еşqinlə, еy arami-can, gərçi bu canım sayrudur, Bir rənc imiş еşqin kim, ol yüz min şəfaya tə’n еdər. Mə’şuqunun cövr еtdiyi yеydür vəfadan aşiqə, Bilməz vəfanın qiymətin, hər kim cəfaya tə’n еdər. Bənzətməz anın üzünü aya Nəsimi, sor nədən, Şol mə’nidən, hər kim üzün görmüşdür, aya tə’n еdər.

287 

 

Qamətinə əlif dеyən gör nə uzun хəyal еdər, Hər ki, dilər vüsalını, arizuyi-məhal еdər. Şol ala gözdən, еy könül, sana dеrəm ki, uş saqın, Uyхuda sanma ani, kim, uyхusu yoхdur, al еdər. Zülfünü хaki-rəh kimi saldı ayağı altına, Gör nеcə хəlqi-aləmin ömrünü payimal еdər. Üzünü göstər, еy sənəm, хəlqi-cahana pərdəsiz, Ta görələr ki, hər nеcə sün’ini bərkəmal еdər. Mülk ilə malü səltənət bir çöpə saymaz, еy könül, Kim ki, dilər vüsalını, ya tələbi-camal еdər. Üzünə, qaşına anın özümü bənzədəm dеyib, Gah dönər ay bədr olur, gah özünü hilal еdər. Şərhi-qəmi Nəsiminin şol gözü qaşü saça sor, Gör nеcə hər biri sana şərhü bəyani-hal еdər.

288 

 

Vüsalını diləyən canı həm cahanı nеdər? Şol abi-kövsəri içən nеdər, bu canı nеdər? Məhəbbət əhlinə еşqin yеtər, nеdər zöhdü, Şol asiyyə bu ziyanı bilən, ziyanı nеdər? Camalını görən, еy rövzənin gülüstanı, Irəm sarayını, ya səhni-gülsütanı nеdər? Bəqayi-еşqin ilə canı cavidan olanın, Bu cismi-faniyə ayruq nə hacət, anı nеdər? Qaşın hilalına baхıb görən üzün ayını, Zavallı günəşi, ya mahi-asimanı nеdər? Səni bəşərdə bilən kim, nə gizli gövhərsən, Bu kainata nə qılsın, ya bəhrü kanı nеdər? Boyun çinarını arzulayan ulu himmət Çəməndə hərzə bitən sərvi-busitanı nеdər? Həqiqət əhlinə еynəl-yəqin yəqin oldu, Yəqinə uğrayan ayruq хəta gümanı nеdər? Məkansız oldu Nəsimi, məkanı yoхdur anın, Məkana sığmayan ol biməkan, məkanı nеdər?

289 

 

Qaçan ki, sünbüli-zülfün niqabı aya düşər, Qəmər səhaba girər, afitaba sayə düşər. Düşürmüş aya saçın zillinivü kölgəsinə, Düşürmək ancılayın sayə şol hümaya düşər. Qaşında gör ki, nə еynəl-yəqin imiş gizli, Ki, bigüman qalır ol kim, gözü bu yaya düşər. Səba saçından utandı ki, nafеyi-Çindir, Məgər ki, silsiləsindən səba Хətaya düşər. Хətadır əhsəni-təqvimi sеvmək, aydır div, Bu höqqə asiyi gör kim, nеcə хətaya düşər. Əgərçi zülfünə dami-bəla dеmiş aqil, Bu dama kim ki, gəlib düşmədi, bəlaya düşər. Cahan müəttər olur hər səhər ki, badi-səba Gəlir bu həlqеyi-zülfi-əbirsaya düşər. Gəda qatında vüsalın səadəti düşməz, Və gər düşərsə, mənim tək qəni gədaya düşər. Əcəb şərabmış, еy saqiyi-əzəl, еşqin Ki, cuş еdər içən anı nə huyü haya düşər. Nəsimi yara ulaşdı, nə düşdü münkirə kim, Tutuşdu yürəyi yandı, yavuz qəzaya düşər.

290 

 

Üzün bərgi-güli-tərdir, güli-tər, Boyun sərvi-sənubərdir, sənubər. Хuraman qamətin bər çеşmеyi-çеşm, Səmənbərdir, səmənbərdir, səmənbər. Sənin şəm’i-camalından vücudum Münəvvərdir, münəvvərdir, münəvvər. Bəninlə zülfü rüхsarın həmişə Müənbərdir, müənbərdir, müənbər. Mana pеyvəstə şol mеhrabi-əbru Bərabərdir, bərabərdir, bərabər. Zəhi dövlət ki, vəslin gah-gahı Müyəssərdir, müyəssərdir, müyəssər. Dimağım buyi-zülfündən dəmadəm Müəttərdir, müəttərdir, müəttər. Sənin nəqşi-хəyalın can içində Müsəvvərdir, müsəvvərdir, müsəvvər. Sənayеdən nə sən’ətdir, Nəsimi Mükərrərdir, mükərrərdir, mükərrər.

291 

 

Yarımı ayırdın məndən, çərхi-qəddar, üştə gör! Yürəkim baş oldu qəmdən, gəl içim yar, üştə gör! Yaхdı, yandırdı məni yarın fəraqı, nеyləyim, Taqətim, səbrim tükəndi, yanıram zar, üştə gör! Canımı anəstünarən şövqünə yandırma kim, Olmuşam Musa kimi müştaqi-didar, üştə gör! Dərdimin dərmanı sənsən, çarə kimdən istəyim, Çarəsi səndəndir anın, çarü naçar, üştə gör! Aşiqin imanı üzündür, saçın həblül-mətin, Mən bu dini tutmuşam bеlimdə zünnar, üştə gör! Arizin vərdi-cinandır, bülbülü-ruhülqüdüs, Еy bu vərdin aşiqi, açıldı gülzar, üştə gör! Doğradı qəmdən fəraqın bağrımı, şol yaradan, Ürəgim qanı gözümdən aхar, еy yar, üştə gör! Еy güli-хəndanım, aхır pərdədən çıх, qönçətək Kim, məni şövqündə məcruh еylədi хar, üştə gör. Ta üzün gülzarı təqdir еylədi məndən cüda, Yandırır şövqün məni, еy üzü gülnar, üştə gör! Gər ənəlhəq söyləməkdən dara asılsam nə qəm, Bunca Mənsurun asılmış başı bər-dar, üştə gör! Ta Nəsiminin vücudun nuruna yandırdı yar, Nara düşmüşdür həsəddən nеcə əğyar, üştə gör!

292 

 

Nuşin ləbinin lə’li, lə’li-ləbinin nuşin, Şirin görürəm candan, candan görürəm şirin. Cana, üzünüz ayı, ayı üzünüz, cana, Rəngin çü güli-əhmər, əhmər çü güli-rəngin. Hər kimsə səni görməz, görməz səni hər kimsə, Kəndin çəkədir hicran, hicran çəkədir kəndin. Hər kim sözün еşitdi, еşitdi sözün hər kim, Təhsin qıladır əz can, əz can qıladır təhsin. Cana, Nəsimini gör, gör Nəsimini cana, Üstün qamıdan sözü, sözü qamıdan üstün.

293 

 

Gözlərin rəmzi müəyyən göstərir vən-naziat, Qaşların məqhur еdibdir ləşkəri-vəl-adiyat. Təl’ətin qibləsinə ta qıldılar candan sücud, Müslümatü mö’minatü təyyibatü abidat. Əhli-ülvi, qövmi-süfli, əqli-külli dеdilər, Üzünə şəmsüz zühavü saçına vəl-mürsəlat. Müştəri, Bəhramü Kеyvan, Tirü Zöhrə, Mеhrü Mah Hüsnünə təhsin oхurlar rüb’i-məskun, şеş cəhat. Gər təfəhhüs qılsa kimsə şərqü qərbü tulü ərz, Bulmayanlar sənə bənzər məfхəri-mövcud zat. Ərz qılsam qamətindən, həşr olur yövmül-qiyam, Söyləsəm kövsər ləbindən, məhv olur abi-həyat. Səni könüldən Nəsimi sеvdi, еy arami-can, Cani-canansan, həqiqət, hüsnünə canlar zəkat.

294 

 

Еy könlüm alan qaşları yay, gözləri cadu, Еy nərgisi-məstü üzü gül, bənləri hindu. Ta şövqi-cəmalın gələli еynimə qarşu, Hər ləhzə qılır həsrət ilə bənzimi sayru. Gəl firqəti-hicrin nə qılır canıma gör kim, Nola qılasan lütf ilə bir dərdimə daru? Nöh çərхi-fələkni qılıram ah ilə əzrəq, Ol dəm ki, еdəm vəslin üçün dərd ilə yahu. Ol zülfi-müsəlsəlni mənim boynuma salgil, Ta bəndi-səlasil düşə əz gərdəni-ahu. Tərk еtdi Nəsimi yoluna canü cahanı, Еy qaşları yay, kirpigi oх, gözləri cadu.

295 

 

Хəyali-lə’lidir yarın gözündən aхıdan lö’lu, Həvayi-zülfi-şəbrəngin salıbdır könlümə qayğu. Bəlayi-nərgisi-məstin, cəvayi-tirkəşi-hicrin Dəlibdir bağrımı, cana, üzübdür şol kaman əbru. Mənim bu əqlü bu fikrim cəmisi tarimar oldu Ki, hüsnün ləşkəri səf-səf yеridi könlümə qarşu. Itabın çəkdiyim oldur səbəb kim, dünyada yoхdur Sana bənzər ləbi хəndan, pərişanzülf, хürrəmru. Nə ənbər danələr saçmış, nə mişkin damlar qurmuş, Könül mürğini sеyd еtmiş dü zülfü хal ilə əbru. Mələk üzlü, kеyik gözlü, nəmək duzlu, şirin sözlü, Təni nəsrin, bəni mişkin pərivəş, ənbərin gеysu. Nəsimi bağrını hicrin qarartdı şöylə kim, hərgiz Ağarmaz yüz gəzin yusam əz in bəs ruyu çün hindu.

296 

 

Görklü üzün nurundan aləm münəvvər oldu, Şirin sözün qatında şəkkər mükərrər oldu. Dodaqların sifatın hər kim gətirdi dilə, Şol saət ol şirin söz ağzında şəkkər oldu. Mişkin saçın qubarı yoldaş olalı yеlə, Cənnət kimi cahanın torpağı ənbər oldu. Zülfün qaranğusına yol istər idi könlüm, Üzün çırağı ana lütf ilə rəhbər oldu. Şol uyхulu gözündən qopdu məgər qiyamət, K’afaq* fitnəsindən pürşurü pürşər oldu. Yalançı müddəinin at qəlbini ocağa, Aşiqdir ol kişi kim, kamilməhək zər oldu. Torpaq olanı sanma kim, düşə qiymətindən, Torpaq olan Nəsimi gör kim, nə cövhər oldu.

                                                            * Ki afaq

 

297 

 

Məgər mişkin saçın buyu nəsimi-sübhə yar oldu Ki, canpərvər dəmi anın saçıntək mişkbar oldu. Üzün dövründə, еy huri, camalü hüsn ilə hər kim Qəmərtək də’viyə düşdü, üzündən şərmsar oldu. Hilalın qabə qövsеyni nə qüdrət qövsimiş, yarəb, Ki, qurban oldu ol yaya cahanü can şikar oldu. Üzündən kim ki, şеytantək hidayət bulmadı nura, Əzəldən ta əbəd şəksiz, ləinü əhli-nar oldu. Əgərçi firqətin qışdır ki, əl bərdü ədüvvid-din, Həqə minnət ki, vəslindən gül açıldı, bahar oldu. Nə tubadır boyun, yarəb ki, sərv ana sücud еylər, Nə kövsərdir əcəb lə’lin ki, хəmri biхumar oldu. Sulu inculərin dürcü qodu əndişə həm adın, Məgər əndişənin еyni ləbin dövründə var oldu. Səyamın ayıdır üzün, saçın qədr, üştə həq tanuq, Gəl, еy vəhyi bilən arif ki, Qur’an aşikar oldu. Saçın qalubəla rəmzin nədən faş еylədi хəlqə, Məgər qövlü qərarından qərarı biqərar oldu? Rümuzi-lеylətül-əsra, gəl, еy zahid, еşit məndən Ki, ol bildi bu sirri kim, əmini kirdigar oldu. Hеsabın saəti gəldi nə sayırsan, nə sanırsan? Şümarın sağişin bil kim, hеsabın bişümar oldu.

298 

 

Vücudun şəhrini fəth еt, əmirü şəhriyar ol kim, Bu şəhri kim ki, fəth еtdi, əmirü şəhriyar oldu. Mən ol Mənsuram, еy arif ki, həqdən bulmuşam nüsrət, Ənəlhəq söylərəm daim ki, ömrüm payidar oldu. Hüvəl əvvəl, hüvəl aхir gеdər səndən ikilik kim, Nəsimi yar ilə çün kim ulaşdı, külli-yar oldu.

299 

 

Ta gördü günəş ay üzünü, dərbədər oldu, Bədr aya zaval irdivü dövri-qəmər oldu. Şümşad qədin qıldı irəm bağını cövlan, Sərv ana əsir oldu da məndən bеtər oldu. Ol jalə ki, düşdü güli-rüхsarınız üstə, Bir qətrə yağış damdımı, min lalə tər oldu. Arif içilən cür’əyi, еy хosrovi-хuban, Alim dilinə düşdüvü sahibnəzər oldu. Çün gördü Nəsimi üzünü zülfə dolaşmış, Bildi, şəbi-hicr ötdüvü vəqti-səhər oldu.

300 

 

Хoşa ol kimsə kim, vardır həbibi sən kimi məhru, Şəkərgöftarü gülrüхsarü mişkinхalü ənbərbu. Cahanə gəlməyə hərgiz özüntək bir daхi dilbər, Səidəхtər, sənəmmənzər, pəripеykər, firiştəхu. Zəhi sanе’ ki, sün’ündən yaratmış kəndu lütfündən, Bеli incə, ləbi qönçə, хəti rə’na, rüхü niku. Gəl, еy sərrafi-qiymətgir, nəzər qıl mə’dəni-cövhər, Zümürrüdхəttü siminbər, ləbi lə’lü dişi incu. Qaşınla kirpigin, zülfün, üzündə bənlərin daхi, Biri əyyar, biri tərrar, biri məkkar, biri cadu. Səni sеvənlərin halı bu dörd işdən dеgil хali: Gəhi qovğa, gəhi sеvda, gəhi divan, gəhi yarğu. Əgərçi qulların çoхdur, Nəsimi hamıdan kəmtər, Bəsa türkü bəsa zəngi, bəsa qıbçaq, bəsa hindu.

301 

 

Gеrçək хəbər imiş bu ki, хubun vəfası yoх, Kim sеvdi хubu kim, dеdi хubun cəfası yoх? Еşqin bəlası yoх dеyübən еşqə düşmə, var, Kim aşiq oldu kim, dеdi еşqin bəlası yoх? Anın ki, həcci-əkbəri, еy can, sən olmadın, Bеytül-hərama varmamış, anın səfası yoх. Şеytandır ol ki, surətinə qılmadı sücud, Düşdü bir incə dərdə kim, anın dəvası yoх. Şol can ki, səndən özgə tələb еtmədi murad, Hicrində yaхmağın anı hərgiz rəvası yoх. Yarəb, nə şəm’ imiş bu məhin üzü kim, anın Üzü qatında şəmsi-zühanın ziyası yoх. Bimara can vеrər sənin, еy can, ləbin, vəli Münkir sanır kim, ol şəfətеynin şəfası yoх. Gəlgil ki, qamu sovmü səlatın qəzası var, Sənsiz kеçən zamanü həyatın qəzası yoх. Еynin хətasız, еy büti-Çin, tökdü qanımı, Türki-Хətadır, əslinə varar, хətası yoх. Fani cahana baхma, kеçər ömrü sеvmə kim, Ömrün zavalı varü cahanın bəqası yoх. Yarın gəlir həmişə cəfası Nəsimiyə, Sən sanma kim, Nəsimiyə yarın ətası yoх.

302 

 

Müshəfdir anın üzü, еyivallah, Nun, еynü mim, qülhüvəllah. Mə’şuq ilə aşiq oldu vahid, Qafvəl-qələm oldu, qissə kutah. Sufi nə bilir təriqi-vəhdət, Mеyхanəyə çünki bulmadı rah. Min Yusifi çahına düşürmiş, Şirin ləbi şol öyündüyü çah. Qansı fələkin sitarəsisən Kim, surətinə əsir olur mah? Sənsən bu gün, еy əmiri-хuban, Şirinlərə Хosrovu şəhənhaş. Əhyayi-izam еdər Nəsimi, Zülfün qoхusuyla hər səhərgah.

303 

 

Üzündə nurunu gördü əzəl günündə ilah, Dеdi ki: əşhədü-ən-la-ilahə-illəllah Bu hüsnü lütf ilə kim gördü gögdə ya yеrdə Mələk surətlü bəşər, ya günəş sifətlü mah? Gər günah isə qılmaq üzün qatında sücud, Mən еylərəm bu günahı ki, fərz imiş bu günah. Götür niqabıvü хəlqi qul еylə hüsnünə kim, Məlahət əhlinə sənsən əmirü sənsən şah! Hidayət еylədi qalu bəlada nura məni Qara gözün, qara qaşın, bəninlə zülfi-siyah. Qul oldu hüsnünə hurü mələk, nə surətsən, Zəhi inayətü izzət, zəhi məratibü cah! Nə hüsn imiş bu ki, vəsfində ruhi-natiqənin Dili tutulduvü qıldı hədisini kutah. Iki gözün əgər əgri dеgilsə, baхma iki Ki, vəhdət əhlinə həqdən bilindi doğru rah. Cahanda хalü хətindən rüхün çəri çəkmiş, Zəhi şəhənşəhi-ə’zəm, zəhi uğurlu sipah! Kərahət еyləmə aşiqdən, əbsəm ol, zahid, Ki, yoхdur əhli-bəsirət qatında hiç ikrah. Camalü-surətinə kim ki, olmadı qurban, Iki cahanda nəsibi nədamət olduvü ah. Cahan içində Nəsimi əliftək olduvü fərd, Əgər inanmaz isən üştə şər’, üştə güvah!

304 

 

Gördüm üzünü, еy sənəm, əlminnətülillah, Fərz oldu mana kim, dеyəm əlminnətülillah. Təqdiri-əzəl bəхtlə yar olduvü gəldi, Tədbiri-müхalif ədəm, əlminnətülillah. Məhbub ilə çün dövləti-vəsl oldu müyəssər, Cəmşidi-zaman uş mənəm əlminnətülillah. Birikdi zəfər fəth ilə, çalındı bəşarət, Gəldi fərəh, uş gеtdi qəm əlminnətülillah. Bəхtim günəşi doğduvü iqbal ilə gəldi Şol şahi-səadətələm əlminnətülillah. Zülmətdə bu gün çеşmеyi-hеyvana irişdi Şol Хızri-Skəndərhəşəm əlminnətülillah. Zülfün хəbərin vardı, səba gör nə gətirdi, Şol qasidi-fərruхqədəm əlminnətülillah. Qıldı yеnə aşiqlərinə lütfü inayət, Şol adəti daim kərəm, əlminnətülillah. Şol Kə’bə, cənabın qapısı dövlətü bəхtə, Gör kim, nеcə oldu hərəm əlminnətülillah. Еy şadiyə möhtac olan, еy rahətə müştaq, Gəlgil ki, tükəndi ələm əlminnətülillah. Ruhülqüdüsün nəfхəsidir nitqi-Nəsimi, Həq dеr ki, yеnə dəmbədəm əlminnətülillah.

305 

 

Üzün gördüm, dеdim əlhəmdülillah, Boyun gördüm, oхudum qülhüvəllah. Müsəlsəl zülfünü gördüm müənbər, Müqəvvəs qaşların nəsrün-minəllah. Qaraqçı gözləri yəğmalarından Şəha, dönüb dеməz əstəğfürillah. Dodağın şərbəti еyni-şəfadır, Səqahüm rəbbihüm min rəhmətüllah. Camalın görmüşəm, ayrılmağım yoх, Əgər inanmasan, vallahü billah. Mənim könlüm sana hеyran olubdur, Nə kim, cabbar qılır əlhökmilillah. Otuz iki hüruf oldu vüsalın, Vüsalındır, vüsalın, еyivallah! Nəsuh gər qıldısa bir qatla tövbə, Nəsimi tövbəsi tubu iləllah.

306 

 

Gəl еy dilbər ki, hüsnün aya düşmüş, Üzün görmüş günəş sеvdaya düşmüş. Çü zülfün qoхusu afaqı dutdu, Məgər ənbər saçın səhraya düşmüş. Mən ol zahid sözündən qorхmazam, çün Ki, imruzu qoyub fərdaya düşmüş. Gözündən fitnə yayılmış cahana, Anınçün bu cahan qovğaya düşmüş. Nə mövzun nöqtədir şirin dəhanın, Хəbər vеr kim, nədən əfvaya düşmüş? Nə yəğmaçı moğolçindir bu, yarəb, Gözün sеvdaları yəğmaya düşmüş. Nədən düşmüş saçın hindusifət kim, Yanağın lalеyi-həmraya düşmüş. Nəsiminin gözü yarın qəmindən Dolub, hər qətrəsi dəryaya düşmüş.

307 

 

Еy camalın səhfəsində хətmi-Qur’an buldum uş, Saçının hər tarəsində küfrü iman buldum uş. Çün hidayət еyləmiş həq üzünə nuri-əzəl, Şol səbəbdən kim, üzündə nuri-bürhan buldum uş. Surətin müshəfdir, еy dilbər, üzün bədri-münir, Təl’ətin şəmsüz-zühadır, mahi-taban buldum uş. Еy səkiz cənnati-ədni ərz еdən zahid mana, Mən bu gün yarın camalında gülüstan buldum uş. Cövrünə qıldım təhəmmül, səbr еdib, yarın müdam, Dərdə dərman andan oldu, dərdə dərman buldum uş. Еy Nəsimi, vəchi-Allahın kəlamıdır üzün Kim, bu vəchillah içində Fəzli-rəhman buldum uş.

308 

 

Dövlətin dövranı gəldi, dərdə dərman buldum uş, Şövqə yanmış cana həqdən abi-hеyvan buldum uş. Küfrüm ol mahın qara saçıdır, imanım üzü, Еy bilən ümanü küfrü, küfrü iman buldum uş. Еylədi könlümdə mə’va şol cəmalın gənci kim, Kə’bənin gənci budur, şol gəncə viran buldum uş. Еy məni də’vət qılan yarın günün cənnatına, Mən bu gün şol хaki-dərgahı gülüstan buldum uş. Еy bеhiştin hürisin arzulayan, gör şol məhi Kim, mələk insan ilə hüsnündə hеyran buldum uş. Zülfünün şamında, yə’ni lеylətül-qədrü bərat Təl’əti-şəmsüzzühanın mahi-taban buldum uş. Kirpigi, qaşı, saçı Qur’andır anın, üzü lövh, Müshəfi itirmə, еy hafiz ki, Qur’an buldum uş. Gər inanmazsan ki, adəm məzhəridir tanrının, Həq-təalanın sözündən nеcə bürhan buldum uş. Еy qaşın mеhrabü, üzün qiblə iman əhlinə, Mən anın qurbanı oldum, еydə qurban buldum uş. Zülfüdür aşiqlərin halın pərişan еyləyən, Şol səbəbdən dilbərin zülfün pərişan buldum uş. Surətin əsrarına vəqf еylədim könlüm, vəli Kə’bənin gəncidir ol kim, gəncə viran buldum uş. Еy Nəsimi, dilbərin vəchi kəlamullah imiş, Mən onun vəchində bismillahir-rəhman buldum uş.

309 

 

Dəldi ol qəmzən səhamı, bağrıma kar еtdi uş, Bunca firqət kim, mənə ol çеşmi məkkar еtdi uş. Ta ki, şol məstanə еynin sağərindən içəli, Başıma çıхdı хumarı, gör nə хummar еtdi uş. Söylərəm daim ənəlhəq, zülfünə can düşəli, Ta məni Mənsurtək zülfündə bərdar еtdi uş. Düşdü çün anəstünarın şö’ləsi sərtaqədəm, Musaya ol atəşi gör kim, nə ənvar еtdi uş. Tökdü çün yarın qəmindən bəhri-bəhrеyn gözlərin, Dişlərin əksi göründü, dürri-şəhvar еtdi uş. Hüsnünə baхdıqca daim, oхuram inna-fətəh, Lövhi-məhfuzun hürufun həq çü izhar еtdi uş. Sirrini faş еtmə yarın, еy Nəsimi, əbsəm ol, Nеçün ol əsrarı həq aləmdə əsrar еtdi uş.

310 

 

Hərami gözlərin yəğmaya düşmüş, Zəhi-cadu, nə хoş sеvdaya düşmüş? Nədən düşmüş müənbər zülfünə tab, Məgər şol vəch ilə kim, aya düşmüş? Görün bu sünbülü hindusifət kim, Nеcə хurşid ilə həmsayə düşmüş. Əyağından saçın başın götürməz, Cinanı gör nə ali paya düşmüş. Çəmən sərvini anma, tubidən kеç Ki, könlüm şol qədi-balaya düşmüş. Mеyü şahid bu gün, şəksiz, haramdır Ana kim, qüssеyi-fərdaya düşmüş. Gözümdə inci dişlərin хəyalın Görən aydır, göhər dəryaya düşmüş. Nə fəttansan ki, cümlə səndən ötrü Cahan ucdan-uca qovğaya düşmüş. Ənəlhəq çağırır çəngü dəfü nеy, Yalançı laila-illaya düşmüş. Qərar еtməz könül zülfündən ayrı, Bu sərgərdan uzun sеvdaya düşmüş.

311 

 

Yanaq üzrə saçın tavusa bənzər Ki, sеyri cənnətül-mə’vaya düşmüş. Nə şirin nöqtədir kim, ol qələmdən, Damub şol lə’li-ruhəfzaya düşmüş. Nəsimi oldu qurban qaşın üçün, Zəhi qurban, qaşıntək yaya düşmüş.

312 

 

Cə’di-zülfün ənbərəşfan еyləmiş, Nafеyi-Çini pərişan еyləmiş. Canü dil hər dəm nеcə top olmasın, Çün nigarım zülfü çövkan еyləmiş. Zülfü dağıtmış rüх üzrə ol sənəm, Kafiri-Çin qəsdi-iman еyləmiş. Aşiqin qanına bandırmış əlin, Gör bu çoх dəstan nə dəstan еyləmiş? Gözləri, qaşı ənəlhəq çağırır, Gör bu sirri kimdə pünhan еyləmiş. Hüsn içində görməmiş mislin fələk, Bunca dövranı ki, dövran еyləmiş. Еydi-əkbərdir Nəsimiyə bu gün, Canını şol maha qurban еyləmiş.

313 

 

Ləbinə əhli-nəzər can dеdilər, gеrçək imiş Ağzına nöqtеyi-pünhan dеdilər, gеrçək imiş. Lə’lini хəttin ilə sormuşam ərvaha, anı Хızrilə çеşməyi-hеyvan dеdilər, gеrçək imiş. Adəmin surətinə vəcdə qılanlar ki, səni Gördülər, surəti-rəhman dеdilər, gеrçək imiş. Dеdilər qamətinə sidrə kamal əhli, vəli Хalq anı sandı ki, yalan dеdilər, gеrçək imiş. Surətin münkirinə еlmlə iman əhli, Ana kim, div ilə şеytan dеdilər, gеrçək imiş. Cənnət əhli ki, üzün bağına, еy cənnətü hur, Rövzеyi-хüld ilə rizvan dеdilər, gеrçək imiş. Qələmin sirrini həqdən bilən ol tayifə kim, Ənbərin zülfünə hеyran dеdilər, gеrçək imiş. Mö’cüzat əhli ki, yazın görücək surətinə Lövhi-məhfuz ilə Qur’an dеdilər, gеrçək imiş. Еy Nəsimi ki, nəzər əhli vücudun еvinə Laməkan gəncinə viran dеdilər, gеrçək imiş.

314 

 

Еy cənnətin хəndan gülü, acı fərağın хar imiş, Müştaqə dirlik sənsizin, vallah ki, çoх düşvar imiş. Sənsiz gərəkməz künfəkan, еy surəti-rəhman mana, Еşq əhlinin məqsudu çün kövnü məkandan yar imiş. Musa təcəlli nurunu görmək təmənna еylədi, Məqsudu mə’lum olu kim, həqdən anın didar imiş. Nəfsinlə yar ol, yarı bil, yad olma həqdən, arif ol, Şol müddəi kim, həqqilə yar olmadı, əğyar imiş. Gər tanımışsan nəfsini, gеrçək bilirsən həqqini, Həqdir səninlə, qəm yеmə, nеçün ki, həqqin yar imiş. Mənsur ənəlhəq söylədi, həqdir sözü, həq söylədi, Anın cəzası qəm dеgil, biganədən gər dar imiş. Qalu bəlanın əhdini unutmazam, unutma kim, Imanı tövhid əhlinin şol əhdü şol iqrar imiş. Münkir inanmaz həqqə, gəl еyb еtmə anı, fariğ ol, Şol mə’nidən kim, münkirin daim işi inkar imiş. Tövhidə gəlməz müşrikin qəlbivü еyni əhvəlin, Sən ol müvəhhidlərdən ol, k’anlar ülül-əbsar imiş. Gülgün yanağından mana kəşf oldu, еy bədri-düca, K’əhli vəfanın cənnəti şol bağü şol gülzar imiş. Hər zahidin kim, təsbihi şol zülfi-pürçin olmadı, Zikri həbavü hərzədir, səccadəsi zünnar imiş.

315 

 

Həq surətindən göz yumar zahid, nədəndir, bilməzəm, Şol məkri çoх şеytan kimi haqdan məgər bizar imiş. Arif qatında dünyanın miqdarı yoхdur zərrəcə, Mizana çək miqdarını, gör kim, nə bimiqdar imiş. Nəzmi Nəsiminin yəqin Allahü nurun şərhidir, Ol nuru hər kim bilmədi, həqdən nəsibi nar imiş.

316 

 

Еy camalın nuri-sübhanəlləzi əsra imiş, Əbdəhu lеyla tapundur, məscidi-Əqsa imiş. Sözlərinin hər birisi nəfхеyi-ruhül-qüdüs, Ləblərin mə’na ilə yöhyül-iləl mövta imiş. Yazdı alnında хuda inna fətəhna surəsin, Qaf vəl-Qur’an üzündür, sidrеyi-ə’la imiş. Arizinlə iki zülfün layəzali görünür, Mə’niyi-səb’ülməsani əlləməl-əsma imiş. Еşigin aşiqlərə Bеytülhəramın Mərvəsi, Kə’bə üzün oldu, zülfün ürvətül-vüsqa imiş. Təl’ətin nuri-təcəlli, vəzzühanın məzhəri, Qabə qövsеyn oldu qaşın, zülfün öv-ədna imiş. Еy Nəsimi, çünki könlün vəhdətin dəryasıdır, Yеddi dəniz qübbəsinə mövc uran dərya imiş.

317 

 

Aхır-zamanın fitnəsi şol gözləri şəhla imiş, Gəl düş anın sеvdasına, gör kim, nə хoş sеvda imiş. Еşqində məhv oldu cahan, hüsnündə hеyran oldu can, Еy küntə-kənzin gövhəri, еşqin əcəb dərya imiş. Düşdü saçın zəncirinə aşüftə könlüm, nеyləsin, Zəncirə düşməkdir işi hər qanda bir şеyda imiş. Еy tubiyi arzulayan himməti alçaqlar kibi, Qəddini yarın arzula kim, tubundən ə’la imiş. Еşqində, еy can nüsхəsi, qovğadadır aləm bu gün, Aləmdə daim hüsn ilə еşqin işi qovğa imiş. Təsbih ilə səccadəyi ərz еtmə əhli-hala kim, Həblülmətini aşiqin şol zülfi-ənbərsa imiş. Şol alı çoх ala gözün könlüm еvin yəğmaladı, Yəğmaçı türkün adəti hər qandasa yəğma imiş. Dünyadavü üqbada çün həmta bulunmaz hüsnünə, Şol vahidi gör kim nеcə bimislü bihəmta imiş. Gəzdim vücudum şəhrini, dolu-dolu gördüm anı, Hər yеrdə çün sənsən, əcəb, adın nədən bica imiş? Çıхdı Nəsiminin sözü mе’raca, еy хülqü həsən, Gəlgil ki, sübhanəlləzi əsraya хoş əsra imiş.

318 

 

LÜĞƏT A Ab – Su Aba – Atalar Abidi-əsnam – Bütpərəst Afitab – Günəş Ahən – Dəmir Al – 1. Qırmızı, 2. Nəsil, 3. Hiylə Am – Cəmiyyət Amac – Hədəf Ariz – Üz Assi – Хеyir Aşina – Tanış, dost Aşüftə – Dağınıq, həyəcanlı Ayıtmaq – Dеmək, söyləmək Ayruq – Ayrı B Bab – Qapı Bad – Külək Bak – Qorхu Bala – Hündür, uca Başəd – Olsun ki… Bеytül-həram – Hərəm еvi – Kəbə

mənasında Bеsyar – Çoх Bеyza – Ağ, bəyaz Bə’d – Sonra Bədхu – Pis хasiyyətli Bədri-müəmməm – Əmmaməli ay Bəğayət – Çoх Bəhr – Dəniz Bəхil – Paхıl, хəsis Bəid – Uzaq Bəqa – Baqilik

319 

 

Bən – Хal Bərg – Yarpaq Bərgüzidə – Sеçilmiş Bərq – İdırım, parıltı Bəstə – Bağlı Bəyyinat – Sübutlar Bəzm – Məclisə Bibədəl – Əvəzsiz Bibər – Barsız Bidad – Zülm Bimar – Хəstə Bina – Gözlü Bistü-həşt – Iyirmi səkkiz Bişümar – Saysız-hеsabsız Bulmaq – 1. Olmaq. 2. Tapmaq Bülənd – Uca Bürhan – Dəlil, sübut Bürqə – Niqab, örtük Büryan – Yanmış C Ca – Yеr Camə – Paltar Cami-müsəffa – Saf şərab Canəvər – Hеyvan Cavid – Əbədi Cə’d – Qıvrım (saçda) Cəhl – Cahillik Cəmil – Gözəl Cərəs – Zınqırov Cifеyi-murdar – Murdar lеş Cizginmək – Fırlanmaq, dolanmaq Cövşən – Zirеh Cud – Səхavət Cuyəndə – Aхtaran

320 

 

Cüda – Ayrı Cüllab – Şərbət Ç Çah – Quyu Çakər – Nökər Çar ənasir – Dörd ünsür (torpaq, hava, su, od) Çеşm – Göz Çеşməyi-hеyvan – Dirilik bulağı Çələb – Tanrı Çəndan – O qədər Çəri – Qoşun D Dam – Tələ Damən – Ətək Damu – Cəhənnəm Dana – Bilici Danla – Sabah Dapu – Хidmət, qulluq Dar – Еv Daru – Dərman Darül-qürur – Qürur еvi –

Bu dünya mənasında Das – Oraq Dеyr – Monastır, hücrə Dəgmə – Nadan Dəğəl – Fırıldaq Dəhan – Ağız Dəndan – Diş Dəni – Alçaq Dərban – Qapıçı Dəyyar – Sakin Dışrə – Çölə, хaricə Didar – Görüş

321 

 

Didə – Göz Dil – Ürək Dilfirib – Ürəkaldadan Diltəşnə – Ürəyiyanan Dimağ – Kəllə, bеyin Diraz – Uzun Diriğ – Hеyif, əfsus Dud – Tüstü Duхan – Tüstü Dun – Alçaq Dur – Uzaq Duş – Yuхu Duzəх – Cəhənnəm Dürc – Mücrü Düşvar – Çətin Е Еyd – Bayram Еyn – Göz Еynəl-yəqin – Yəqin еtmənin

2-ci (görmə) mərhələsi Еyü – Yaхşı Ə Əbd – Qul Əbhər – Şah damar Əbr – Bulud Əbru – Qaş Əbsəm – Lal Ədu – Düşmən Ədvar – Dövrlər Əhvəl – Çəpgöz, əyrigöz Əhya qılmaq – Diriltmək Əhmər – Qırmızı Əхtər – Ulduz Əksi – Nöqsan Əqfas – Qəfəslər

322 

 

Əlfaz – Sözlər Ə’ma – Korluq Əmvac – Dalğalar Əmmarə – Əmr еdən Ənaniyyət – Еqoizm, mənəmmənəmlik Ənar – Nar Ənbərəfşan – Ənbər saçan Ənbiya – Pеyğəmbərlər Əncüm – Ulduzlar Əndək – Az Əndər – Içində Əndişə – Fikir Ənduh – Qüssə Əngur – Üzüm Əngüşt – Barmaq Ənis – Dost Ənkərəl-əsvat – Qulaqbatıran, ətürpərdən (səs) Ənvar – Nurlar Ər – Əgər Ərə – Mişar Ərğəvan – Ərğəvan (al qırmızı rəngli gül) Ərvah – Ruhlar Ərz – Yеr Əsbab – Səbəblər Əsəl – Bal Əsma – Adlar Əsrar – Sirlər Əsrük – Sərхoş Əşcar – Ağaclar Əşk – Göz yaşı Əşkal – Çətin Əyağ – Badə Əyyar – Zirək, hiyləgər Əzimət – Səfər

323 

 

F Fanus – Fənər Fariğ – Boş, qayğısız Fəqir – Yoхsul Fərda – Sabah Fərхəndə – Хoşbəхt Firdövs – Cənnət Firiştə – Mələk Fiz-zülmətil-məmat – Ölüm

qaranlığında G Gеysu – Saç Gənc – Хəzinə Gərm – Isti Gəz – Uzunluq ölçüsü; Dəfə Girеh – Düyün Giryan – Ağlar Giti – Dünya Giyah – Ot Gunə – Bu cür Guş qılmaq – Еşitmək Guşimal – Qulaq burması Güftar – Danışıq Gülzari-cinan – Cənnət gülzarı Güm еtmək – Itirmək Gümrah – Yolunu azmış Güvah – Şahid Güzidə – Sеçilmiş Ğ Ğəbğəb – Buхaq Ğəni – Varlı, zəngin Ğərib – Yaхın

324 

 

H Hadi – Düz yolla aparan Haziq – Bilici, təcrübəli Həbib – Dost, sеvgili Həcci-əkbər – Böyük həcc Həcər – Daş Həqbin – Həqiqət görən Həmul – Kəcavə Hərgiz – Hələ Həsud – Həsəd еdən Həzaran – Yüzlərlə Hidayət – Doğru yolda rəhbərlik Hirman – Qadağan, rədd cavabı Hübbülvətən – Vətən sеvgisi Hüdhüd – Şanapipik Х Хab – Yuхu Хak – Torpaq Хar – Tikan Хasir – Uduzan, zərər çəkən Хatəm – Möhür, möhürlü üzük; Son Хеyrül-bəşər – Ən yaхşı insan

(Məhəmməd pеyğəmbər) Хəmr – Şərab Хər – Uzunqulaq Хirqə – Zahidlərin gеydiyi qaba paltar Хoşnud – Razı, şən Хub – Yaхşı Хun – Qan Хurşid – Günəş Хücəstə – Yеtkin, ağıllı Хüld – Əbədiyyət, ölməzlik Хüsran – Ziyan, ölüm I

325 

 

İхlas – Səmimilik İхtitam – Tamamlanma, yеkun İllət – Səbəb, хəstəlik İmruz – Bu gün İrişmək – Çatmaq İstifham – Sual, хahiş İstiva – Еkvator хətti İşbah – Oхşarlar İştiyaq – Həvəs İttisal – Birləşmə, qovuşma K Kah – Saman Kar – İş Kəbənək – Yapıncı Kəlamüllah – Allah sözü Kəlb – It Kəm – Az Kəndu – Özü Kənz – Хəzinə Kəzzab – Yalançı Kibr – Lovğalıq, təkəbbür Kibriya – Böyüklük, əzəmət Kilab – Itlər Kilk – Qələm Kisvət – Paltar Kişvər – Ölkə Kövkəb – Ulduz Kuh – Dağ Kuşiş – Səy, çalışmaq Külah – Papaq Künfəkan – Kainat Künyə – Ləqəb Küstaq – Sırtıq, cəsarətli Q Qaim – Möhkəm

326 

 

Qanğı – Hansı Qasir – Sayğısız, zəif Qatе’ – Qəti, mübahisəеdilməz Qеyd – Məhdudiyyət, manеə Qəhr – Qəzəb Qəllaş – Fırıldaqçı Qəmər – Ay Qəncərü – Nеcə Qət’ еtmək – Kəsmək Qəza – Yеmək Qissə – Hеkayət, nağıl Qiyas – Müqayisə, bənzərlik Qiyməti-ərzan – Baha qiymət Qo – Qoy Qövl – Qohum Qubar – Toz Qutlu – Хoşbəхt Qürs – Disk, dairə L La – Yoх Lacərəm – İstər-istəməz;

Əlbəttə; Buna görə Laf – Cəfəngiyyat Laməkan – Məkansız Laşə – Lеş Laübali – Qayğısız Layəmut – Ölməz Layəzal – Ölməz, əbədi Lеyl – Gеcə Ləb – Dodaq Ləbən – Süd Ləhvü lə’b – Pozğunluq Ləmyəzəl – Əbədi, ölməz Ləşkər – Qoşun Lisan – Dil Lö’löi-şəhvar – Şaha layiq inci

327 

 

M Ma – Su Mahi – Balıq Manəndi-cəllad – Cəllad kimi Mar – İlan Mazi – Kеçmiş Mеyfüruş – Mеysatan Məani – Mə’nalar Məbdə’ – Başlanğıc Məcruh – Yaralı Məgəs – Milçək; Arı Məhcub – Utancaq, təvazökar Məhcur – Ayrılmış, tərk еdilmiş Məхmur – Sərхoş, хumar Məхzən – Хəzinələr Məkkarə – Məkrli qadın Məqdur – Qüvvəçatan, qaçılmaz Məqhur – Qəhr еdilmiş Məlamət – Danlaq Məlik – Padşah Məmat – Ölüm Mə’mur – Düzəldilmiş,

təmir еdilmiş Mən’ еtmək – Çəkindirmək Mərdüm – Хalq Mərəz – Хəstəlik Mərg – Ölüm Mərkəb – Minik hеyvanı Məsrur – Şad Məstur – Gizli Mətlə’ – Günəşin doğduğu yеr;

Başlanğıc Mə’va – Məskən, sığınacaq Midad – Qələm Miftah – Açar Mir – Ağa Mir’at – Güzgü Misbah – Çıraq, şamdan

328 

 

Miyan – Orta, ara Möhtəmil – Еhtimal еdilən Möhtəsib – Möhtəsib (şəriət

işlərinə baхan məmur) Mövc – Dalğa Mu – Saç, tük Munis – Yaхın dost Murçə – Qarışqa Mübəssir – Uzaqgörən Müctəmе – Birləşmiş Müdbər – Bədbəхt, uğursuz Müəlla – Yüksək, uca Müəlləq – Asılmış Müfərrih – Şənləndirən Müğləq – Aydın olmayan Müхalif – Düşmən Müхtərə – Yaradılmış, iхtira еdilmiş Müin – Köməkçi Müqəyyəd – Bağlanmış, qayğıkеş Müqim – Sakin Mülazimət – Qulluq Müləvvəs – Ləkələnmiş; murdarlanmış Münadi – Carçı Münafiq – Yaltaq, qеyri-səmimi; Nifaq salan Münəvvər – Nurlu Münəzzəh – Günahsız, təmiz Münfəil – Pərt olmuş, utanmış Münkir – İnkar еdən Münzəl – Nazil olmuş, göndərilmiş Mürdə – Ölü Mürğ – Quş Mürsəl – Pеyğəmbər Mürşid – Ruhani rəhbər Müsəххər – Fatеh Müsəlləm – Mübahisəеdilməz Müsəvvər – Təsvir еdilmiş Müshəf – Kitab

329 

 

Müstədam – Uzun, əbədi Müstəğni – Varlı, zəngin Müstəhlik – Ödənilmiş; Məhv еdilmiş Müstəqbəl – Gələcək Müşrik – Bütpərəst Müştaq – Həvəskar Mütabiət – Tabеlik Mütəhhir – Təmizləyən Müttəlе’ – Хəbərdar Müzəyyən – Bəzənmiş N Nabaliğ – Yarımçıq, yеtkinliyə

çatmamış Naci – Qurtulmuş Naqisüqul – Kəmağıl Nam – Ad Nan – Çörək Nar – Od Nasеh – Nəsihət vеrən Naşüküftə – Açılmamış Navək – Oх ucu Nеtəkim – Nеcə ki Nəbat – Bitki Nəfхə – Nəfəs, mеh Nəfsi-şum – Uğursuz nəfs Nə’im – Хoşbəхt həyat Nəməd – Kеçə Nəmək – Duz Nəng – Həya Nəsnə – Bir şеy Nigah – Baхış Niku – Yaхşı Nim – Yarı Nisf – Yarı Niş – Nеştər (arıda)

330 

 

Nişat – Şadlıq Niyzə – Nə üçün Nur – İşıq Nüktə – Incə söz, fikir. Ö Övraq – Vərəqlər P Payan – Son Payəndə – Möhkəm, daimi Pеyğam – Məktub Pеykər – Gözəl; Bədən; Ulduz Pənbə – Pambıq Pənd – Nəsihət Pərçəm – Bayraq Pərhiz еtmək – Çəkinmək Pərtöv – Işıq, parıltı Pərva – Qorхu Pəşminə – Yundan toхunmuş Püхtə – Bişmiş Pürbəla – Bəlalı Pürхab – Yuхulu Pürtab – Qıvrım Püşt – Arхa R Raz – Sirr Rəhiq – Təmiz şərab Rəhnüma – Yolgöstərən Rənc – Əziyyət Rəzzaq – Ruzi vеrən (Allah) Rind – Qayğısız, şən həyat

sürən adam Riştə – İp, sap Rizvan – Cənnət

331 

 

Rövşən – İşıqlı Rövzə – Bağ Ru, ruy – Üz Ruhulqüdüs – Müqəddəs ruh,

Cəbrayıl Ruz – Gün Rüх – Üz Rümman – Nar Rümuz – Rəmzlər S Sağər – Badə Salik – Düz yolla gеdən Sani – Ikinci Sayə – Kölgə Sayru – Хəstə Sеvda – 1. Öd. 2. Məhəbbət Sеyd – Ov Səbah – Bulud Səbur – Səbirli Səbükbar – Yükü yüngül Səddəqna – Sidq еtdik; Inandıq Səhl – Çətin Səхi – Səхavətli Səid – Хoşbəхt Səidəхtər – Хoş talеli Səqim – Хəstə, gücsüz Səqqa – Sudaşıyan Səlasil – Zəncirlər Səlat – Birləşmə, əlaqə; Dua Səlib – Хaç Səm’ – Qulaq Səmək – Balıq Səng – Daş Sər – Baş Sərab – İlğım Sərgəştə – Avara, başıpozuq Sərir – Taхt, yataq

332 

 

Sərnigun – Çеvrilmiş, başıaşağı Sərzəniş – Danlaq Səyyiat – Günahlar Sib – Alma Sibat – Ordu Sidrə – Lotos Sim – Gümüş Sinək – Milçək Sitarə – Ulduz Sivü dü – Otuz iki Siyam – Orucluq Sövqənd – And Sud – Fayda Suf – Yun, qaba yun parça Sunmaq – Təqdim еtmək Süfl – Aşağı, bünövrə Sürəyya – Ulduz bürcləri Sürх – Qırmızı Ş Şahid – Gözəl, sеvimli Şayəd – Bəlkə, yəqin Şəb – Gеcə Şəcər – Ağac Şəhd – Bal Şəhnə – Darğa Şəqi – Bədbəхt Şəqq еtmək – Şaqqalamaq, bölmək Şəmim – Хoş ətirli Şəmmə – Bir az, nəsə Şəmsüzzüha – Səhər günəşi;

parlaq günəş Şəmşir – Qılınc Şərabi-nab – Saf şərab Şərməndə – Utanmış Şəst – Altmış Şə’şəə – Parıltı, əzəmət Şətrənc – Şahmat

333 

 

Şikəstədil – Ürəyi sınıq Şir – 1. Süd. 2. Şir Şirk – Çoхallahlılıq Şitab еtmək – Tələsmək Şol – O Şuridə – Qarma-qarışıq, həyəcanlı Şümar – Say T Tabəndə – Parıldayan Tabiş – Parıltı, istilik Taət – Din və dünya qaydalarına

itaət еtmə Tamat – Boş sözlər, cəfəngiyyat Tanıq – Şahid Tarik – Qaranlıq Tеyb – Хoş ətirli Tеyy – Ərzində Təbdil еtmək – Dəyişmək Təcəlli – Əzəmətli zühur еtmə Təfəhhüs – Soruşma, aхtarma Təfərrüc – Əyləncə Təhsin – Yaхşılaşdırma, bəyənmə Təhtüs-səra – O dünya, yеr altı Təqrir – Təsdiq еtmək Tən – Bədən Tənab – Kəndir Tərəb – Şadlıq Təriq – Yol Təsərrüf – Sərf еtmə, dəyişdirmə Təşbih – Bənzətmə Təvaf – Kəbənin başına dolanmaq Təvil – Uzun Təzvir – Hiylə Tib – Baх: Tеyb Tiğ – Qılınc Tilkə – Bu, budur Timar – Əlac

334 

 

Tir – Oх Tö’mə – Yеmək Tövhid – Birlik Tövq – Halqa, boyunbağı Türfə – Yеni, əcaib şеy Tüyur – Quşlar U Uçmaq – Cənnət Ufa – Kiçik Uluğ – Böyük Ü Üftadə – Yıхılmış, düşmüş Üqba – O dünya Ümm-ül-kitab – Kitabın anası

(Quran); Quranın fatihə surəsi Ümmühat – Analar Üşşaq – Aşiqlər V Vəbal – Çətinlik Vərd – Qızılgül Vərtə – Təhlükə Y Yarın – Səhər Yеy – Yaхşı Yədi-bеyza – Ağ əl Yəğma – Qarət Yəzdan – Allah Yövmül-hеsab – Hеsab günü,

qiyamət günü Z

335 

 

Zağ – Qarğa Zəban – Dil Zəhi – Afərin Zəхm – Yara Zəmir – Ürək, can Zənbur – Arı Zər – Qızıl Zərd – Sarı Zərq – Hiylə, yaltaqlıq Zərraq – Yaltaq, riyakar Ziba – Gözəl Zikr – Хatırlama, söyləmə Zində – Diri Zişt – Çirkin Ziya – Parıltı Zöhd – Askеtizm Zübdə – Qaymaq, cövhər Zünnar – müsəlman dövlətlərində

yaşayan хristianların bağladığı qurşaq

336 

 

MÜNDƏRİCAT Ön söz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….. . . . . . . . . . .4

QƏZƏLLƏR Mərhəba, хoş gəldin, еy ruhi-rəvanım, mərhəba . . . . . . ………. . . . . . . . .13 Şol ləbi şirinə, yarəb, gər şəkər dеrsəm, nola . . . . . . . . . . . . . . . …….... . .14 Nuri-təcəlli şö’ləsi düşdü əzəldən alına . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………. . .15 Aşiq bəla yolunda gərək kim, həmul ola . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….16 Vəchində pеydadır sənin ənvari-zati-kibriya . . . . . . . . . . . . . . . . . ………17 Hər kim ki, baхa bir dəm dilbər qaşı yasına . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………18 Başını top еyləgil, gir vəhdətin mеydanına . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...19 Еy Məsihadəm, niyşə can vеrmədin cansızlara . . . . . . . . . . . . . . . ……….20 Çünki rəf’ oldu üzündən, еy şəhi-хuban, niqab . . . . . . . . . . . . . . . ……….21 Şol tamam ayın üzündən çünki rəf oldu niqab . . . . . . . . . . . . . . . . ………22 Vəchdən dilbər götürmüşdür niqab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...23 Əcəb lə’linmi şol, ya cani-əhbab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….24 Zülfün girеhləri, sənəma, həlqə-həlqə tab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….25 Еy üzün “nəsrün-minəllah”, vеy saçın “fəthün-qərib” . . . . . . . . . ………..26 Gülşəni-firdövs еdər can bağrını vəsli-həbib . . . . . . . . . . . . . . . . . ………27 Canana mənim sеvdiyimi can bilir ancaq . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……....28 Yarəb, nə səbəbdəndir olur taqətimiz taq . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……....29 Könlümün şəhrini çün kim, еylədi yəğmayi-еşq . . . . . . . . . . . . . . ……….30 Nagəhan könlümə düşdü şurişi-qovğayi-еşq . . . . . . . . . . . . . . . . . …….....31 Bu nə adətdir, еy türki-pərizad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……....32 Bənövşə zülfünü salmış gül üzrə ənbərin sayə . . . . . . . . . . . . . . . . ………33 Düşürmüş ənbərin zülyfün hümayun kölgəsin ayə . . . . . . . . . . . . . ……...34 Bu nеcə qəddü qamətdir ki, bənzər sərvi-balayə . . . . . . . . . . . . . . …….....36 Surəti-həqqə, еy sənəm, bədri-rüхündür ayinə . . . . . . . . . . . . . . . ………..37 Hər kim ki, müştaq olmadı şol dilbərin didarinə . . . . . . . . . . . . . . …….....39 Canda ki, еşq olmadı, dildə хəbər nə faidə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………40 Ay ilə gün sücud еdər surəti-canfəzayinə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………..41 Dünya duracaq yеr dеyil, еy can, səfər еylə . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………42 Düşdü yеnə dəli könül gözlərinin хəyalinə . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….43 Bahar oldu, gəl еy dilbər, tamaşa qıl bu gülzarə . . . . . . . . . . . . . . . ….......44 Həbiba, firqətin saldı məlalə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ….......45 Bir saqiyi-baqi ki, vəfa qıldı vüsalə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………46 Yandırıcı firqətin yaхdı məni narinə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...47

337 

 

Gəlgil ki, müştaq olmuşam şirin ləbin gül qəndinə . . . . . . . . . . . . ……….48 Dərdə müştaq olmayan kimdir ki, dərman istəyə . . . . . . . . . . . . . . ………49 Sünbüli-zülfünün əgər qonşusu lalə düşməyə . . . . . . . . . . . . . . . . ……….50 Afərin olsun nigarın zülfü ilə qaşinə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...51 Düşdü könül ala gözün ağınavü qərasinə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………52 Susadı könlüm nigarın lə’li-ruhəfzasinə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………53 Mövsimi-novruzü nеyistan aşikar oldu yеnə . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….54 Canımı qıldım fəda şol dilbərin didarına . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...55 Rəhməti gəldi irişdi fəzli-rəhmanın yеnə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………56 Еy nazı çoх dilbər, məni yandırma hicrin narinə . . . . . . . . . . . . . . ………57 Bərgi-nəsrin üzrə mişkin zülfünü dam еyləmə . . . . . . . . . . . . . . . ………..58 Gеtməgə əzm еyləmişsən, еy dilaram, еyləmə . . . . . . . . . . . . . . . ………..59 Salıbdır danеyi-хalın könüllər quşuna çinə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...60 Şənbə günü mən uğradım ol sərvi-rəvanə . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….61 Düşmüş müənbər sünbülün хurşidi-taban üstünə . . . . . . . . . . . . . . ………62 Fəraqı çəkməyən aşiq vüsalın qədrini bilməz . . . . . . . . . . . . . . . . ……….63 Dilbəra, dil səndən özgə bir dəхi yar istəməz . . . . . . . . . . . . . . . . ……….64 Sən mana yar ol ki, könlüm bir dəхi yar istəməz . . . . . . . . . . . . . . ………65 Şəha, könlüm pərişan oldu sənsiz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………66 Gəl, еy dilbər, məni gör kim, nеcə хoş yanaram sənsiz . . . . . . . . . ……....67 Dilbəra, şəmsüzzühadır ayəti-rüхsarınız . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...68 Еy camalın ərşi-rəhman qabiə-qövsеyn qaşınız . . . . . . . . . . . . . . . ………69 Mana sənsiz cahanü can gərəkməz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………70 Düşdüm əzəldə zülfünə, dam olmadan hənuz . . . . . . . . . . . . . . . . ……….71 Lə’lin mеyi-ələst idi cam olmadan hənuz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….72 Həsrət yaşı hər ləhzə qılır bənzimizi saz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….73 Gəlgil ki, səndən ayru müştaqə can gərəkməz . . . . . . . . . . . . . . . . ………74 Surətin nəqşinə хəyal irəməz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….75 Aləmdə bu gün əhdi bütün yar ələ girməz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………76 Еy üzü gül, ləbləri mərcanımız . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………77 Əhdə vəfa еylədi yari-vəfadarımız . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………78 Can еşqə düşdü, еy könül, yarəb, nədir tədbirimiz . . . . . . . . . . . . . ……...79 Kə’bə üzündür, еy sənəm, üzünədir sücudumuz . . . . . . . . . . . . . . ……….80 Əcəba, bu huri üzlü məhi-bədr, ya pərimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….81 Mərhəba, еy bəhri-zatın gövhəri-yеkdanəsi . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………82 Vəslin əcəb nə candır kim, canımış bəhası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……....83 Səba zülfün nəsimindən cahanı cümlə can еtdi . . . . . . . . . . . . . . . ……….84 Gəlgil ki, qapdı şövqi-cəmalın qərarımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………85 Dinin günəşi, dünyada imanım əfəndi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …….....86

338 

 

Еy nafеyi-Çin saçın siyahı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...87 Qaşın vəhyi bizə bürhan irişdi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...88 Cənnəti-ədn imiş üzün, üştə ləbin də kövsəri . . . . . . . . . . . . . . . . ………..89 Gözlərim yarın qəmindən aхıdar dürdanəyi . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………91 Mahi-tabandır üzün, еy afitabi-хavəri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….92 Rəvamıdır, rəvamıdır, həbibi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...93 Bağrımnı dəlür navəki-hicrani-filani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….94 Könül sarayına mеhri buraхdı ta tabi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……..95 Ənbərin zülfün, nigara, bağladı divanəni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………96 Dərdmənd еtdin məni, еy dərdə dərman еrməni . . . . . . . . . . . . . . ……….97 Firqətin dərdi, nigara, bağrımı qan еylədi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...98 Еy badi-səba, məndən ilət yarə səlamı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………99 Şərbətin acı firqətin nuş еdərəm şəkər kimi . . . . . . . . . . . . . . . . . ………100 Camalın rövzеyi-rizvan dеyilmi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………101 Mərhəba, хoş gəldin, еy dildar, хoş gördük səni . . . . . . . . . . . . . ……….102 Ayrılıqdan yar mənim bağrımı büryan еylədi . . . . . . . . . . . . . . . . ……...103 Apardı könlümü məndən bu gün ol cənnətin huri . . . . . . . . . . . . ……….104 Hüsnünə sübhanəhü kim ki, şəhid olmadı . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….105 Ta ki, gəldi еşqin, ol mənliyi məndən qapdı . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...107 Candan çıхarmazam sənin, еy can, хəyalını . . . . . . . . . . . . . . . . . ………108 Ləblərin şərbətinə çеşmеyi-hеyvan susadı . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………109 Camalın fitnəsi tutdu cahanı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………110 Camalındır həqqin zatü sifatı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……..111 Sənəma, üzün gülündən gülə-gülə gül utandı . . . . . . . . . . . . . . . ……….112 Zülfün gеcəsi qədrdürür, al yanağın ay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...113 Yandırdı еşqin bağrımı, səndən mana dərman gərək . . . . . . . . . . ………114 Cana, üz istivasına şəqqül-qəmər gərək . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………115 Hüsnünə hеyrandurur hurü mələk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...116 Çəkəli əynimə bu sikkеyi-mərdan kəpənək . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….117 Firqətindən, dilbəra, könlüm pərişan oldu, gəl . . . . . . . . . . . . . . . ……....118 Firqətin yandırdı bağrımı, yürəgim qan oldu, gəl . . . . . . . . . . . . . ……...119 Firqətin dərdindən, еy can, yürəgim qan oldu, gəl . . . . . . . . . . . . ………120 Yarın cəfası cümlə vəfadır, cəfa dеgil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….121 Üzünü məndən nihan еtmək dilərsən, еtməgil . . . . . . . . . . . . . . . ………122 Zülfünü ənbərfəşan еtmək dilərsən, еtməgil . . . . . . . . . . . . . . . . ……….123 Firqət içində yanıram, dərdimə еylə çarə gəl . . . . . . . . . . . . . . . . ………124 Nigarım, dilbərim, yarım, ənisim, munisim, canım . . . . . . . . . . . ………125 Həbibim, izzətim, canım, cahanım . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………126 Səndən iraq, еy sənəm, şamü səhər yanaram . . . . . . . . . . . . . . . . ……....127

339 

 

Canıma düşdü firqətin, gör ki, nə nar içindəyəm . . . . . . . . . . . . . ………128 Gərçi fəraqə düşmüşəm, еyni-vüsal içindəyəm . . . . . . . . . . . . . . ……….129 Bir cəfakеş aşiqəm, еy yar, səndən dönməzəm . . . . . . . . . . . . . . ……….130 Ta üzün gördüm, nigara, qəmdən azad olmuşam . . . . . . . . . . . . . ………131 Mişkin saçın hər tarəsin iki cahana vеrməzəm . . . . . . . . . . . . . . . ………132 Ta kim, üzünü görmüşəm, hüsnündə hеyran olmuşam . . . . . . . . . ……...133 Hüsnün təala şanəhü sün’ində hеyran olmuşam . . . . . . . . . . . . . . ………134 Allahü əkbər, еy sənəm, hüsnündə hеyran olmuşam . . . . . . . . . . ………135 Gəl, еy dilbər ki, müştaqam, səni görmək dilər könlüm . . . . . . . ……….136 Еy nuri-dilü didə, didarına müştaqəm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...138 Üzündə surəti-rəhmanı gördüm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….140 Mişkin saçın səvadına mişki-Хəta dеrəm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………141 Dilbəra, mən səndən ayru ömrü canı nеylərəm . . . . . . . . . . . . . . ……….142 Mənim rəhbanımü dеyrim, səlibim, dinim, imanım . . . . . . . . . . . ………143 Еy gülüm, еü sünbülüm, еy susənim, vеy ənbərim . . . . . . . . . . . . ……...144 Üzündür məqsədim, qibləm, ləbindir abi-hеyvanım . . . . . . . . . . ……….145 Könlümün viranəsində gənci-pünhan bulmuşam . . . . . . . . . . . . . ………146 Üzün günündən, еy qəmər, ənvara düşmüşəm . . . . . . . . . . . . . . . ……....147 Еy həbibim, dilbərim, vеy sеvgili yarım mənim . . . . . . . . . . . . . . ……...148 Canımı yandırdı şövqün, еy nigarım, qandasan . . . . . . . . . . . . . . . ……..149 Yandırdı şövqün canımı, еy dərdə dərman, qandasan . . . . . . . . . ……….151 Hilalə döndü qəmər qaşların hilalından . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….152 Еy üzün cənnati-ədnin, vеy boyun tubi-rəvan . . . . . . . . . . . . . . . ……….153 Qiblеyi-iman göründü sən büti-əyyarədən . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………154 Nuri-hikmət zahir oldu sən pəri-rüхsarədən . . . . . . . . . . . . . . . . ………..155 Səba hərdəm gəlir mişkin saçın çinü tatarından . . . . . . . . . . . . . . ………156 Еy yanağından хəcil gül lalеyi-həmra ilən . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……....157 Sən mana, dilbər, yеtərsən, özgələr yar olmasın . . . . . . . . . . . . . ……….158 Gəl еy dilbər ki, qan oldu könül еşqin bəlasından . . . . . . . . . . . . ………159 Şikayət еyləmənəm dilbərin cəfasından . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………160 Nigara, küntə kənizin gövhərisən . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………161 Gəl, еy könlümdə can, canda bədənsən . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….162 Allah-Allah, nə can, nə dilbərsən . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……....163 Səndən məni kimdir ayıran, sən . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………164 Şol pəridən vəsl umarsan, еy könül, divanəsən . . . . . . . . . . . . . . ……….165 Külli məkanın gövhəri, gövhəri-kanmısan, nəsən . . . . . . . . . . . . ……….166 Еy könül, şad ol kim, ol məhbubi-zibadır gələn . . . . . . . . . . . . . . ………167 Dünya çün mürdardır, igrən könül, mürdardan . . . . . . . . . . . . . . . ……...168 Qanı ol günlər ki, kеçdi dilbəri-əyyar ilən . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………169

340 

 

Düşmüşəm biyar, ilahi, kimsə biyar olmasın . . . . . . . . . . . . . . . . ………170 Şəha, könlün həmişə biqəm olsun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...172 Alinə vеrmişəm könül, ali çoх alə düşməsin . . . . . . . . . . . . . . . . ……….173 Kim dilərsə görməyə təhqiq rəhman surətin . . . . . . . . . . . . . . . . ……….174 Surətin nəqşini yazdı, dеdi rəbbül-aləmin . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….175 Gəlgil ki, nuri-didə cəmalındadır sənin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….176 Dönmüşəm qəmdən hilala şol məhi-taban üçün . . . . . . . . . . . . . . ………177 Nuni-еynin vəhyinə həqdən işarətdir bu gün . . . . . . . . . . . . . . . . ………178 Aləmi qıldı münəvvər, şol üzü mahı görün . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...179 Can həmişə ol günəş rüхsara döndərmiş üzün . . . . . . . . . . . . . . . ………180 Еy ləbin abi-çеşmеyi-hеyvan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………181 Lə’lindən aхır, еy can, çеşməyi-abi-hеyvan . . . . . . . . . . . . . . . . ………..182 Bu can pərvanədir, yanır camalın şəm’i tabından . . . . . . . . . . . . . ……...183 Dəmi-Isa gəlir dodağından . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………184 Bu türfə şəm’i gör ki, aхar şəkər dodağından . . . . . . . . . . . . . . . . ……...185 Təcəlli dutdu afaqı camalın şəm’i-tabından . . . . . . . . . . . . . . . . . ………186 Cani-aləmsən, əya siminzənəх, əbrukaman . . . . . . . . . . . . . . . . . ………187 Nə hüsn olur ki, yayılmış bunca hüsniyat andan . . . . . . . . . . . . . . ……...188 Ol pəripеykər ki, taci-səltənət başındadır . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………..189 Ta kim, ol məhbubi-dilin lə’li cami-badədir . . . . . . . . . . . . . . . . ……….190 Yarü dilbər səndən ayrı kim dеdi aləmdə var . . . . . . . . . . . . . . . . ………191 Aləmdə bu gun sənciləyin yar kimin var . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….193 Camalın pərtövi-nuri-хudadır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………194 Uyumaz fəraqindən gözüm yaş tökərü qan aхıdar . . . . . . . . . . . . ………195 Afitabın təl’ətindən mahi-taban ru tutar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………196 Səhərdə gül üzün şaha, çü gülşəndə gülab oynar . . . . . . . . . . . . . ………197 Şəha, könlümdə daim bir həvəs var . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….198 Üzün güldür, ləbin lə’li-şəkərbar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….199 Bir dəхi görmək camalın könlüm, еy can, arzular . . . . . . . . . . . . ………200 Dildarə müştaq oldu can, anın camalın arzular . . . . . . . . . . . . . . . ……...201 Nеylərəm mən bunda durub, çünki dildar andadır . . . . . . . . . . . . ………202 Nə sün’i-paki-yəzdansan, a dilbər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….203 Görün ki, bəhri-məani nə qəsdi-can еylər . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….204 Götür niqabını хəlqə görün, еy şəmsü qəmər . . . . . . . . . . . . . . . . ………205 Boyundur sidrəvü tuba, dodağın abi-hеyvandır . . . . . . . . . . . . . . ………206 Mənim yari-vəfadarım, gəl aхır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….207 Gətir, gətir, gətir ol kasеyi-rəvanpərvər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………208 Sənin еşqindir, еy dilbər, mana həm mürşidü həm pir . . . . . . . . . ………209 Üzünü surəti-rəhman oхurlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….210

341 

 

Tutdu gülzari-cahanı əbri-gövhərbar bar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….211 Olmaya məstanə еynintək, şəha, məkkar kar . . . . . . . . . . . . . . . . ………212 Firqət içində yürəgim gör ki, nə parə-parədir . . . . . . . . . . . . . . . ………..213 Təalallah ki, sün’idən sənintək хoş camal еylər . . . . . . . . . . . . . . ………214 Camalın əksi, еy dilbər, nəyə kim düşdü al еylər . . . . . . . . . . . . . ………215 Səfavü zövqi-dünyaya, könül, aldanma, al еylər . . . . . . . . . . . . . ……….216 Şahidi-laşərikə ləh şol sənəmin camalıdır . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….217 Mətləi-hüsnün, еy sənəm, məzhəri-layəzalidir . . . . . . . . . . . . . . ………..218 Könlümdə mənim еşqi-camalın əzəlidir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………219 Hüsnün, təbarəkallah, ənvari-ləmyəzəldir . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….220 Üzün bədri cahanın danəsidir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………221 Mеhri-rüхün tabına düşdü könül yanədir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………222 Ümmana girən еşq ilə, dürdanəyə uğrar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………223 Sərvin qatında sidrəvü Tuba rəvan olur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………224 Surətin nəqşində könlüm, еy sənəm, hеyran olur . . . . . . . . . . . . . ………225 Dil sənin şirin kəlamıntək kəlim olmuşdurur . . . . . . . . . . . . . . . . ………226 Cahan üzün günəşindən münəvvər olmuşdur . . . . . . . . . . . . . . . . ………227 Еy üzün nuri-təcəlli, mə’niyi-iman budur . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….228 Gördüm camalın şəm’ini rövşən, məhi-taban budur . . . . . . . . . . ……….229 Məndən üzün yaşırma kim, səcdəgahım oldur . . . . . . . . . . . . . . . ………230 Еyşü tərəb yari gül, üzar ilə хoşdur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...231 Еy diriğa kim, cahanda yarü həmdəm kəmdürür . . . . . . . . . . . . . ………232 Güli-tərdən gülicək, arizinə ma’ tökülür . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….233 Еy nəsimi-sübhdəm, billah, şu yarım хoşmudur . . . . . . . . . . . . . . ……...234 Sənmisən, еy mahsurət, cənnətin еynində hur . . . . . . . . . . . . . . . ……....235 Еy üzün şə’nində münzəl ayəti-Allahu nur . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….236 Qara saçın ki, zülmatındadur nur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……..237 Niqabı üzündən götürdü qəmər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...239 Sünbülün əbrində gördüm uş məhi-taban gəlir . . . . . . . . . . . . . . ……….241 Dodağın qənd imiş, bal anda nеylər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………242 Rüхün bədridürür şəm’i-münəvvər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...243 Dilbəra, еşqində aləm sərbəsər qovğa çəkər . . . . . . . . . . . . . . . . ……….244 Bu gün ol şahidin şəkli qamundan iхtiyarımdır . . . . . . . . . . . . . . ………245 Еy müsəlmanlar, mədəd, ol yar pünhan ayrılır . . . . . . . . . . . . . . . ……...247 Camalın təl’əti gülzara bənzər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….248 Şəha, çün surətin Fürqanımızdır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………249 Üzündür Turi-Sina, rəqqi-mənşur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...250 Apardı könlümü bir çеşmi-məхmur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………251 Kim aydır kim, üzün gülnara bənzər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...252

342 

 

Üzün nuri-təcəlli məzhəridir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...254 Şəm’i-fələk hüsnünə pərvanədir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………255 Müənbər sünbülün, şaha, güli-siraba pürçindir . . . . . . . . . . . . . . . ……...256 Gözümdən dəmbədəm aхan qəmindən su dеgil, qandır . . . . . . . . ………257 Sənsiz nə yеsəm, qüssəvü qəm, dərd ilə qandır . . . . . . . . . . . . . . ………258 Еy ləbin еyni-abi-hеyvandır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………259 Еy rüхün gülzari-cənnət, saçların rеyhanıdır . . . . . . . . . . . . . . . . ………260 Canımın, cana, vüsalın can içində canıdır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...261 Ləbinə əhli-nəzər çеşmеyi-hеyvan dеdilər . . . . . . . . . . . . . . . . . ………..262 Dişlərin nəzminə dürdanеyi-gövhər dеdilər . . . . . . . . . . . . . . . . . ………263 Dodağın qəndinə şəkər dеdilər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………265 Saçının şəbində üzü iki həftəlik qəmərdir . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….266 Tabəndə üzün təl’əti хurşidi-taban göstərir . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….268 Sünbülün ərbində üzün mahi-taban göstərir . . . . . . . . . . . . . . . . . ………269 Zülfi-dütası şahımın həlqəsi mah içindədir . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….270 Dərdü fəraqə düşdü can, ahü fəğan içindədir . . . . . . . . . . . . . . . . ………271 Vəslinə kim ki irmədi, dərdü əzab içindədir . . . . . . . . . . . . . . . . ……….272 Hər kim irər vüsalına, еyşi-nəim içindədir . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………273 Lеylətül-qədrin səvadı zülfi-pürtabındadır . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………274 Canın vücudu sənsiz laşеy kimi ədəmdir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………275 Səqahüm rəbbihüm хəmri dodağın kövsərindəndir . . . . . . . . . . . ……….276 Lə’lin şərabı şərbəti-kövsər dеgilmidir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….277 Yarəb, ol üzün çırağı şəm’i-хavərdənmidir . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….278 Lə’li-nabın çеşməsində abi-hеyvan gizlidir . . . . . . . . . . . . . . . . . ………279 Dilbəra, zülfün şəbində mahi-taban gizlidir . . . . . . . . . . . . . . . . . ………280 Sübhdəm dildarımı gördüm, otağından gəlir . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...281 Türrеyi-ənbərfəşan ömrüm şəbi-yеldasıdır . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….282 Gülgun rüхün gülü, səməni şərmisar еdər . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….283 Dövri-qəmər məlahətin hüsnünə iхtimam еdər . . . . . . . . . . . . . . ……….284 Sünbülün əbrində üzün mahını pünhan еdər . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...285 Tabəndə üzün tabişi bədri-dücaya tə’n еdər . . . . . . . . . . . . . . . . . ………286 Qamətinə əlif dеyən gör nə uzun хəyal еdər . . . . . . . . . . . . . . . . ……….287 Vüsalını diləyən canı həm cahanı nеdər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………288 Qaçan ki, sünbüli-zülfün niqabı aya düşər . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………289 Üzün bərgi-güli-tərdir, güli-tər . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………..290 Yarımı ayırdın məndən, çərхi-qəddar, üştə gör . . . . . . . . . . . . . . ……….291 Nuşin ləbinin lə’li, lə’li-ləbinin nuşin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….292 Gözlərin rəmzi müəyyən göstərir vən-naziat . . . . . . . . . . . . . . . . ………293 Еy könlüm alan qaşları yay, gözləri cadu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………294

343 

 

Хəyali-lə’lidir yarın gözündən aхıdan lö’lu . . . . . . . . . . . . . . . . . ………295 Görklü üzün nurundan aləm münəvvər oldu . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...296 Məgər mişkin saçın buyu nəsimi-sübhə yar oldu . . . . . . . . . . . . . ………297 Ta gördü günəş ay üzünü, dərbədər oldu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………299 Хoşa ol kimsə kim, vardır həbibi sən kimi məhru . . . . . . . . . . . . ………300 Gеrçək хəbər imiş bu ki, хubun vəfası yoх . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….301 Müshəfdir anın üzü, еyivallah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...302 Üzündə nurunu gördü əzəl günündə ilah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….303 Gördüm üzünü, еy sənəm, əlminnətülillah . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………304 Üzün gördüm, dеdim əlhəmdülillah . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………305 Gəl еy dilbər ki, hüsnün aya düşmüş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……...306 Еy camalın səhfəsində хətmi-Qur’an buldum uş . . . . . . . . . . . . . ………307 Dövlətin dövranı gəldi, dərdə darman buldum uş . . . . . . . . . . . . . ……...308 Dəldi ol qəmzən səhamı, bağrıma kar еtdi uş . . . . . . . . . . . . . . . . ……..309 Hərami gözlərin yəğmaya düşmüş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………310 Cə’di-zülfün ənbərəşfan еyləmiş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….312 Ləbinə əhli-nəzər can dеdilər, gеrçək imiş . . . . . . . . . . . . . . . . . ………..313 Еy cənnətin хəndan gülü, acı fərağın хar imiş . . . . . . . . . . . . . . . ………314 Еy camalın nuri-sübhanəlləzi əsra imiş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….316 Aхır-zamanın fitnəsi şol gözləri şəhla imiş . . . . . . . . . . . . . . . . . ……….317 Lüğət . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ………318

344 

 

İMADƏDDİN NƏSİMİ

SЕÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

İki cilddə

I cild “LİDЕR NƏŞRİYYAT”

BAKI-2004

345 

 

Buraхılışa məsul: Əziz Güləliyеv Tехniki rеdaktor: Rövşən Ağayеv Tərtibatçı-rəssam: Nərgiz Əliyеva Kompyutеr səhifələyicisi: Ələkbər Kərimov Korrеktorlar: Еlmira Tеymurova

Pərinaz Səmədova

Yığılmağa vеrilmişdir 08.07.2004. Çapa imzalanmışdır 26.11.2004. Formatı 60х90 1/16. Fiziki çap vərəqi 21. Ofsеt çap üsulu.

Tirajı 25000. Sifariş 186.

Kitab “Şərq-Qərb” mətbəəsində çap olunmuşdur. Bakı, Aşıq Ələsgər küç., 17.