120

MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

  • Upload
    others

  • View
    11

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler
Page 2: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

MADDE VE ISI

Page 3: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı,

sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur.

Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

taneciklerden oluşmuştur.

KATISIVI

GAZ

MADDE VE ISI

Page 4: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Maddeyi oluşturan tüm taneciklerin hareketli olduğunu biliyoruz…

Peki!!!

Maddeleri oluşturan bu taneciklerin hareketlerini değiştirebilir miyiz?

MADDE VE ISI

Page 5: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

MADDE VE ISI

Page 6: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

MADDE VE ISI

Page 7: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Maddeler ısı aldığında maddeleri oluşturan

tanecikler daha hızlı, ısı verdiğinde ise tanecikler

daha yavaş hareket ederler.

Fakat maddeleri oluşturan taneciklerin büyüklüğünde

bir değişiklik olmaz.

Taneciler arasındaki mesafe ise belirgin olarak değişir.

MADDE VE ISI

Page 8: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 9: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

BU KARMAŞADAN KURTULMANIN ŞİFRESİ ÇOK BASİT

MADDE VE ISI

Page 10: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Eğer belirtilen değer termometre ile ölçülebiliyorsa, sıcaklıktır.

Isı ise, maddeler arasında alınıp verilen enerjinin adıdır.

Isı ve Sıcaklık Nedir?

Page 11: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isı ve Sıcaklık Nedir?

Isı, sıcaklığı yüksek olan maddeden düşük olan

maddeye aktarılan enerjidir.

Isı, bir maddenin taneciklerinin sahip olduğu

hareket enerjisinin toplamına denir.

Sıcaklık, taneciklerinin ortalama hareket

enerjilerinin bir göstergesidir.

Page 12: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 13: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 14: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Sıcaklık, bir maddenin aldığı ya da verdiği ısı enerjisinin

göstergesidir. Bu nedenle sıcaklığın var olmasının nedeni ısı

enerjisidir.

Bir maddeye ısı enerjisi verildiğinde verilen ısı enerjisini

alan tanecikler bu ısı enerjisini kinetik enerjiye çevirir. Bu nedenle

taneciklerin kinetik enerjisi artacağı için maddenin sıcaklığı artar.

Isı ve Sıcaklık Arasındaki İlişki

Page 15: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Sıcaklık, bir maddenin aldığı ya da verdiği ısı enerjisinin

göstergesidir. Bu nedenle sıcaklığın var olmasının nedeni ısı

enerjisidir.

Bir madde dışarıya ısı enerjisi verdiğinde taneciklerin kinetik

enerjisi azalacağı için maddenin sıcaklığı azalır.

Isı ve Sıcaklık Arasındaki İlişki

Page 16: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Sıcaklık farkından dolayı maddelerin tanecikleri arasında enerji aktarımı gerçekleşir, bu aktarılan enerjiye ISI denir.

Isı Nedir?

Page 17: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Hızlık hareket eden tanecikler yavaş hareket eden tanecikler ile çarpışır.

Taneciklerin çarpışması esnasında ısı alış verişi gerçekleşir.

Çarpışmadan sonra hızlı hareket eden tanecikler yavaşlarken, yavaş hareket eden tanecikler hızlanır.

Isı Aktarımı Nedir?

Page 18: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler
Page 19: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isı Aktarımı Nedir?

Page 20: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Maddeler ısı aldıkça maddeyi oluşturan taneciklerin hareketleri hızlanır; ısı verdikçe yavaşlar.

Bu durumu günlük hayatımızla karşılaştırdığımız hangi olaylarla açıklayabiliriz?

Isı Aktarımı Nedir?

Page 21: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

1. Burada ısı aktarımının yönü nasıldır?

2. Maddelerin sıcaklığı nasıl değişir?

ISI AKTARIMI NEDİR?

Page 22: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Sıcaklıkları aynı iki madde arasında ısı aktarımı gerçekleşir mi?

Bu iki maddeden birinin sıcaklığı diğerinden farklı olması halinde ne olur?

55 C 55 C

Page 23: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Sıcaklıkları farklı iki madde bir araya geldiğinde aralarında

ısı alışverişi olur.

Sıcaklığı fazla olan madde ısı verir, sıcaklığı az olan ise ısı

alır.

Yani sıcaklığı fazla olan maddenin sıcaklığı az olan maddeye

doğru ısı akışı olur.

ISI AKTARIMI NEDİR?

Page 24: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Maddeler arasındaki ısı alışverişi her iki maddenin sıcaklığı eşit oluncaya kadar devam eder.

Maddeler arasındaki ısı alışverişi durduğunda her iki maddenin sıcaklığı da eşit olur.

ISI AKTARIMI NEDİR?

55 C 55 C

Page 25: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Bulunduğu ortama göre sıcaklığı yüksek olan her madde çevresine ısı aktarır.

Isı maddelere çeşitli yollarla yayılır.

Güneşin dünyamızı ısıtması, yemek yaparken tencerenin ısınması ve yemeğin pişmesi gibi olayların her birinde ısı farklı yollarla yayılır.

Isı Aktarımı Nedir?

Page 26: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Maddelerin bir ucundan diğer ucuna ısı aktarımı taneciklerin birbirine çarpması sonucunda gerçekleşir.

Madde ısı aldığında tanecikler daha hızlı titreşir ve yanlarındaki taneciklere çarparak onların daha hızlı titreşmesini sağlar.

Aynı şekilde bu taneciklerde diğer taneciklere çarpar ve onlarında titreşim hızını arttırır. Böylece ısı madde boyunca aktarılmış olur.

Isının Yayılma Yolları

Page 27: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Maddeleri oluşturan taneciklerin birbirine çarpması ile ısının aktarılmasına ısının iletim yoluyla yayılması denir. Katı

maddelerde ısı iletim yoluyla yayılır.

Isının Yayılma Yolları

Page 28: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isının iletim yoluyla yayılması, maddeler birbirine temas ettiğinde de olur. Örneğin, yanan sobanın üstüne çaydanlık koyduğumuzda, sadece çaydanlığın altının sobaya değmesine rağmen, çaydanlığın metal kapağı, ısının iletilmesi sebebiyle ısınır. Isı çaydanlığın sıcak olan kısmından soğuk olan kısmına doğru iletilir.

Isının Yayılma Yolları

Page 29: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 31: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Bütün maddeler taneciklerden oluştuğu için katı, sıvı ve gaz halde bulunan tüm maddelerde ısının iletim yoluyla yayılması görülebilir.

Isının Yayılma Yolları

Page 32: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Ancak ısının iletim yoluyla yayılması katı halde bulunan maddelerde, sıvı ve gaz halde bulunan maddelere göre daha kolaydır.

Çünkü katı maddeler oluşturan tanecikler arasındaki boşluk genellikle çok azdır, bu sebeple tanecikler arasındaki ısı iletimi kolay olur.

Isının Yayılma Yolları

Page 33: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 34: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Güneşli bir kış günü evimizin içinde, pencerenin önünde

durduğumuzda güneş bizi ısıtır, fakat dokunduğumuzda camın

soğuk olduğunu hissederiz.

Güneşin bizi ısıtıp, camı ısıtmamasının nedeni ne

olabilir?

Isının Yayılma Yolları

Page 35: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Cam gibi saydam maddeler ışığı geçirdikleri için kolay ısınmazlar.

Fakat biz pencerenin önünde camdan geçen ışınlar sayesinde

ısınmış oluruz.

Isı kaynağından yani güneşten bize doğrudan temas olmamasına rağmen ısı aktarımı IŞIMA

yoluyla gerçekleşmiştir.

Isının Yayılma Yolları

Page 36: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isının Yayılma Yolları

Isı kaynağından cisme doğrudan temas olmadan ısının ışınlar

şeklinde aktarımı IŞIMA yoluyla yayılma denir.

Page 37: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isının Yayılma Yolları

Page 38: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Dünyamızın güneş ışınları sayesinde ısındığını biliyoruz.güneşten yayılan ışınlar uzay boşluğunda hareket ederek ışıma yoluyla dünyamıza gelir.

Isının Yayılma Yolları

Page 39: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Kışın güneşli günlerde dışarıda sıcaklık sıfırın altında iken evimizin güneş alan kısmı soba yanmasını gerektirmeyecek kadar ısınır. Bu olay ışıma yoluyla ısı yayılmasına iyi bir örnektir.

Bundan dolayı da kışların soğuk geçtiği bölgelerde, ev ve iş yerlerimizin güneş almasını tercih ederiz.

Isının Yayılma Yolları

Page 40: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Dünyamız gündüzleri güneşten ışıma yoluyla gelen ışınlar sayesinde ısınır, fakat geceleri güneşten ışıma yoluyla ısı alamaz. Buna rağmen dünya, geceleri ışıma yoluyla ısı yayar.

Bunun içindir ki kayalar, toprak, dereler, göller, yaşadığımız ortamlar geceleri gündüzlere göre daha soğuktur.

Page 41: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Dünya geceleri daha soğuk olmasına rağmen gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı en fazla 10-15 ºC olur.

Page 42: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Dünya’nın uydusu olan Ay’da sıcaklık gündüzleri 120 ºC, geceleri ise -155 ºC’ a ulaşır. Gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkının bu kadar uzun olmasının sebebi Ay’da atmosferin olmamasından kaynaklanmaktadır.

Page 43: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Atmosfer güneş ışınlarının tamamını yeryüzüne ulaştırmaz. Bundan dolayı Dünya’nın çok sıcak olması engellenir.

Ayrıca atmosferi oluşturan gazlar, yeryüzünün yaydığı göremediğimiz ışınların uzaya yayılmasını engelleyen bir perde oluşturur.

Sera Etkisi Nedir?

Page 44: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Atmosfer güneş ışınlarının bir kısmının yeryüzüne ulaşmasına izin verirken yeryüzüne ulaşan ışınların bir kısmının da dışarı çıkmasını engeller. Bu olaya SERA ETKİSİ denir.

Sera Etkisi Nedir?

Page 45: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Sera Etkisinin Nedenleri

Page 46: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Atmosferi oluşturan gazlar dünya için elverişli sıcaklığı sağlar.

Ancak bazı gazların miktarlarının çeşitli sebeplerle artması Dünya’nın normalden daha fazla ısınmasına yol açar.

Endüstrinin gelişmesi motorlu araçların sayısının artması vb. sonucu fosil yakıtların kullanımı, buna bağlı olarak da çevreye yayılan gaz miktarı da artmaktadır.

Bu durum buzulların erimesine ve bunun sonucunda da iklimlerin değişmesine sebep olur.

Sera Etkisinin Nedenleri

Page 47: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Sıvı ve katı halde maddelerde ısının iletim yoluyla yayılmasını karşılaştıracak olursak hangi durumda iletim daha hızlı olduğunu tahmin edebilir miyiz?

Isının Yayılma Yolları

Page 48: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Sıvı haldeki maddelerde tanecikler arası boşluklar katı haldeki maddelere göre daha fazladır.

Bu sebeple sıvılarda iletim yoluyla ısı yayılması daha yavaş gerçekleşir.

Isının Yayılma Yolları

Page 49: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isının Yayılma Yolları

Peki,Sıcak su altta, soğuk su üstte iken

suların karışmasının kısa sürede gerçekleşmesinin

sebebi ne olabilir?

Page 50: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Tenceredeki suyu ısıtmaya başladığımızda kabarcıkların oluştuğunu ve bu kabarcıkların aşağıdan yukarıya doğru hareket ettiğini hepimiz görmüşüzdür.

Öncelikle tencerenin dibindeki su ısınır. Tencerenin dibinde ısınan su kabarcıklar oluşturarak yüzeye yükselirken, yüzeydeki henüz ısınmamış olan su tanecikleri dibe iner.

Isının Yayılma Yolları

Page 51: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Sıcak su yükselirken soğuk suyun onun yerine geçmesi ile suyun tamamı ısınır.

Isının bu şekilde yayılmasına KONVEKSİYON yolu ile yayılma denir.

Isının Yayılma Yolları

Page 52: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 53: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

İLETİM YOLUYLA

IŞIMA YOLUYLA

KONVEKSİYON YOLUYLA

ISININ YAYILMA YOLLARI

Isının Yayılma Yolları

Page 54: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isı ocaktan metal tavaya daha çok IŞIMA yoluyla aktarılır.

Metal tava ısı aldıkça tavanın metal sapı dahil her tarafına İLETİMyoluyla ısı yayılır.

Çorbanın ısınması ise KONVEKSİYON yoluyla gerçekleşir.

Isının Yayılma Yolları

Page 55: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 56: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isının Yayılma Yolları

Page 57: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 58: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isının yansıması ve soğurulması

Page 59: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isının yansıması ve soğurulması

Page 60: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Farklı renkteki yüzler ışınları farklı miktarda tutar. Maddelerin ışınları tutmasına SOĞURMA denir.

Koyu renkli yüzeyler ışınların çoğunu soğurken, açık renkli yüzeyler ışınların çoğunu geri gönderir buna YANSITMA denir.

Bu sebeple koyu renkli yüzeyler açık renkli yüzeylere göre daha çok ısınır.

Isının yansıması ve soğurulması

Page 61: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 62: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 63: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isının yansıması ve soğurulması

Page 64: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isının yansıması ve soğurulması

Page 65: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Işınları yansıtan parlak ve yansıtıcı yüzeyler, ışınları soğurmadığı için ısınmaz.

Işınları soğurmayan yüzeyler, ısı yalıtımı gerektiren yüzeylerin kaplanmasında kullanılır.

Isının yansıması ve soğurulması

Page 66: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isının yansıması ve soğurulması

Page 67: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Termosa sıcak bir madde koyduğumuzda, bu maddeden yayılan ışınlar termosun parlak ve yansıtıcı yüzeyine çarparak geri döner.

Böylece maddenin dış ortama ısı yayması engellenmiş olur.

Aynı şekilde termosa soğuk bir madde koyduğumuzda, termosun parlak ve yansıtıcı dış yüzeyi dışarıdan gelen ışınları yansıtacağı için madde ısı almaz.

Isının yansıması ve soğurulması

Page 68: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isının yansıması ve soğurulması

Page 69: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 70: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 71: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 72: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 73: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 74: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler
Page 75: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Peki…

Isının yayılması bütün maddelerde aynı hızda mı gerçekleşir???

CAMTAHTA PLASTİK DEMİR

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

Page 77: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Tel, metal kaşık gibi maddelerin tanecikleri düzenli ve sıkı bir yapıda bulundukları için ısıyı çok iyi iletirler.

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

Page 78: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Fakat bütün maddeler ısıyı iyi iletmezler. Tahta, plastik, hava gibi maddeler örneğin.

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

Page 79: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Farklı maddeler ısıyı farklı hızla iletirler.

Isının bir maddede yayılma hızı o maddenin iletken mi yoksa yalıtkan mı olduğuna bağlıdır.

Maddeleri oluşturan tanecikler arasındaki boşluk ne kadar fazla ise o maddeler o kadar kötü iletkendir.

Page 80: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isıyı iyi ileten maddeler ısı iletkeni, ısıyı iyi iletmeyen maddeler ısı yalıtkanı olarak adlandırılır.

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

ISI İLETKENİ

Demir

Bakır

Alüminyum

Altın

Gümüş

ISI YALITKANI

Beton

Plastik

Saman

Tahta

Cam yünü

Köpük

Page 81: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 82: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Karlarla kaplı kutup bölgelerinde insanlar kardan yaptıkları “iglo” adı verilen evlerde yaşamaktadırlar.

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

Page 83: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Dışarıda sıcaklık -70ºC iken bu insanlar, igloların içinde sadece bir mum yakarak nasıl üşümeden kalabiliyorlar?

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

Page 84: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Kar üzerinde duran minik kuşun resmine bakalım.

Bu kuş vücut sıcaklığını nasıl koruyor olabilir?

Tüylerini kabartmış olduğunu görüyoruz.

Bu kuşun tüylerini kabartmış olması ısı kaybına nasıl bir etki yapabilir?

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

Page 86: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Kışın giydiğimiz kıyafetlerin pamuk, yün ve kuş tüyü gibi malzemelerden yapılmasını neden tercih ederiz?

Tüylü malzemelerin ısı yalıtımını sağlama nedenleri neler olabilir?

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

Page 87: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

Page 88: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

Page 89: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isıyı iyi iletmeyen maddeler YALITKAN maddeler olarak adlandırılırlar.

Isı akışını yavaşlatmak istediğimiz durumlarda plastik, tahta gibi yalıtkan maddeleri kullanarak yalıtımı sağlarız.

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

Page 91: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Yalıtım için kullanılan bazı malzemelerin içinde

hava bulunur…

Sizce hava ısı akışını

nasıl yavaşlatıyor olabilir???

Isı iletkeni – Isı Yalıtkanı

Page 92: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

cam yünü Çatı yalıtım

zemin

döşeme

yansıtıcı

yüzey

asbestçift camstrafor

muşamba laminant çift cam

Page 93: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

1.Isı yalıtımını sağlaması

2.Kolay şekil alması

3.Hafif olması

4.Ucuz olması

5.Böcekler tarafından yenilmemesi

6.Ateşten az yada hiç etkilenmemesi

7.Uzun ömürlü olması

8.Çabuk çürümemesi dayanıklı olması…

Gibi özellikler yalıtım maddelerinde aranan özelliklerdir.

Page 94: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Yalıtım

malzemeleri

Yanma

özelliği

Kullanıldığı

yerler

Kullanım

ömrü

Plastik köpük Alev alır Dış ve iç duvar Uzun ömürlüdür

Ahşap Alev alır Dış ve iç

döşeme

Kısa ömürlüdür

Taş yünü Yanmaz Tavan, iç ve dış

duvar

Uzun ömürlüdür

Cam yünü Zor alev alır tavan, iç ve dış

duvar, güneş

paneli, tesisat

boruları

Uzun ömürlüdür

Katran Alev alır Tavan Kısa ömürlüdür

Page 95: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler
Page 96: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 97: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Ev ve iş yerlerimizdeki yalıtımın enerji tüketiminde,

doğal kaynaklarımızın korunmasında ve

ekonomideki etkisi neler olabilir?

Page 98: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler
Page 99: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Isı yalıtımı olmayan evlerde…

Page 101: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Örneği beraber çözelim …!

Page 102: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

iletim

ışıma

konveksiyon

iletkenyalıtkan

Page 103: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 104: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 105: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 106: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 107: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 108: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 109: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 110: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 111: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 112: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 113: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 114: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 115: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 116: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 117: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Biraz da soru çözelim mi?

Page 118: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

A) Açık renkli elbiselerin ışığı soğurması

B) Açık renkli elbiselerin ışığı yansıtması

C) Koyu renk elbiselerin ışığı yansıtması

D) Koyu renk elbiselerin ısı kaybını önlemesi

Biraz da soru çözelim mi?

Page 119: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

A) İletim ve ışıma

B) İletim

C) Işıma

D) Konveksiyon

Biraz da soru çözelim mi?

Page 120: MADDE VE ISI - WordPress.com...2011/05/06  · Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur. Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler

Beni Dinlediğiniz

için teşekkür ederim!