Embed Size (px)
Citation preview
Makina Mühendisleri OdasıKocaeli Şubesi
YÜKSEK BİNALARDA ve AVM'lerdeSULU SÖNDÜRME SİSTEMLERİ SEMİNERİ
Makina Müh. Esat ERSOY
03.02.2012 Cuma saat 14.00
www.EsatErsoy.com sitesini kaynak göstermek kaydıyla alıntı yapmak serbesttir. Sunumun her hakkı Esat Ersoy'a aittir.
Kocaeli'de içinde onlarca mağazanın bulunduğu 3 katlı NCity Alışveriş Merkezi'nde saat 03.00 sıralarında yangın çıktı.
Yangın tüm işyerini sardı. 15.01.2012
Yangının bilançosu yaklaşık 30 milyon TL
Ön İnceleme
Olay yeri incelendiğinde binanın herhangi bir yangın algılama sistemi ile donatılmadığı ve yangının gelişme evresinde bina bekçisi tarafından fark edildiği görülmüştür.
Binanın yangın söndürme sistemi sprinkler ile donatıldığı ancak binanın başta sinema salonu olmak üzere bazı bölümlerinde yangın tesisatının bulunmadığı anlaşılmıştır.
Bina içinde bulunan yangın dolaplarının önünde çeşitli stant ve makinaların bulunduğu ve bu makinaların yangın dolaplarına erişimi engellediği görülmüştür.
Yangın dolaplarına yangın tesisatından vanalar açıldığında su gelmediği tespit edilmiştir.
Sıcaklığın yükselmesi ile sprinklerlerin patladığı ancak sistemde su bulunmaması veya yangın pompasının işlevini yerine getirmemesi nedeni ile işlevini yerine getirmediği anlaşılmıştır.
İki adet elektrikli yangın pompası mevcut; ancak bunlar bir adet pompa kontrol paneline (kumanda panosu) bağlıdır.
Binanın içerisinde yeterli sayıda acil durum aydınlatma sistemi ve klavuzlama ikaz ışıklarının bulunmadığı görülmüştür.
Bina içerisinde ve dışında bulunan elektik panolarının yangın neticesinde kavrulduğunu, ancak var olan panellerin bazılarında “Elektrik İç Tesisler Yönetmeliğine” aykırı bağlantıların yapıldığı tespit edilmiştir.
Binanın mimari yapısının, acil kaçış yollarının, kaçış kapılarının ve merdivenlerinin acil durumlarda binanın tahliyesi için uygun özelliklerde olmadığı, güney bölümü zemin ve 1. Kat arasında iniş merdivenin bulunmadığı, bulunan tek merdivenin yukarı yönlü çalışan yürüyen merdiven olduğu, yürüyen merdivenlerin aleve dayanıklı olmadığı görülmüştür.
Sinema salonları çıkış kapılarının binanın yine iç kısmına açıldığı, bazı salonlarında tek çıkış kapısı olduğu görülmüştür.
Binanın doğu cephesinde bulunan iki acil kaçış merdiveninin yalnızca en üst kata açılan bir kapısı olduğu ve diğer katlarda yangın acil kaçış kapıları olmadığı görülmüştür.
Yangın kaçış merdivenlerinin zemin kattaki dışarıya açılan kapılarının asma kilit ile kilitlenmiş olduğu tespit edilmiştir.
Bina dış kapıları acil kaçış açısından uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Sinema salonu yer ve duvar kaplamaları ile seyirci koltuklarının tamamen yandığı, dolayısı ile aleve dayanıklı olmadığı anlaşılmıştır.
Havalandırma tesisatında yangının ve dumanın yayılmasını engelleyecek yangın damperinin bulunmadığı görülmüştür.
Binanın dış cephesinde yangın hidrantı bulunmadığı görülmüştür
H O ŞH O Ş G E L D İ N İ ZG E L D İ N İ Z
Temel bilgiler vereceğimiz söyleşimiz aşağıdaki mevzuatı esas almaktadır.
2007 yılında yürürlüğe giren TS EN 12845 standardı
TS EN 12845 : Sabit yangın söndürme sistemleri – Otomatik sprinkler sistemleri – Tasarım, montaj ve bakım
2007 yılında yürürlüğe giren ve 2009 yılında değişiklikler yapılan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik
Kısaltma: Yangın Yönetmeliği veya BYKHY
Temin: TÜYAK Vakfı'ndan Türkçe veya İngilizce kitap olarak, ücretli
veya www.mevzuat.gov.tr sitesinden dijital olarak, ücretsiz
Hiyerarşi (Üstünlük Sırası)
Yönetmelik hiyerarşik olarak standartın üstündedir.Bir konuda Yönetmelik ile standart arasında farklılık varsa, Yönetmelik esas alınır.Yangın Yönetmeliği'nde, Türk ve Avrupa standartlarında düzenlenmeyen hususlarda NFPA (Amerika B.D.) standartları kullanılabilir.
Söyleşi İçeriği
1.Yağmurlama Sisteminin Yatay Zonlanması2.Basınç Zonları ve Basınç Düşürücü Vanalar3.Ara Seviye Su Depoları4.Dilatasyonlar ve Sismik Koruma5.Yüksek Depoda Sulu Söndürme6.Atrium Boşluklarının Çevresine ve Cephe İç
Kısmına Yağmurlama Başlığı Gerektiren Durumlar
İstanbul İtfaiyesi İstatistiğiYanan Yerin Nevi Dağılımı
İstanbul'da yılda kaç adet AVM yangını çıkıyor ?
2010 yılında 40 adet2011 yılının ilk 11 ayında 45 adet
1. Bölüm: Yağmurlama Sisteminin Yatay Zonlanması
Alış Veriş Merkezlerinin (AVM) ve Yüksek Binaların toplam kapalı alanı büyüktür. Tüm binanın güvenliğini bir adet ana hatta (ıslak alarm vanasına) emanet etmek yanlıştır.
Güvendiğimiz köprü zayıfsa veya tamirat yapılıyorsa veya ... ?
Korunan En Fazla Alan“Islak Alarm Vanalı” , “Kilitlemesiz Ön Tepkili”
ve “Tek Kilitlemeli Ön Tepkili” Sistemlerde
Tehlike Sınıflandırması Bir Kontrol Vanası Tarafından Korunan En Fazla Alan [ m2 ]
Düşük Tehlike Kullanım Alanlarında 10.000
Orta Tehlike Kullanım Alanlarında,Düşük Tehlike Alanlarındaki Sprinklerler
Dahil
12.000TS EN 12845 Ek D veya Ek F'deki istekler
dikkate alınırsa değişmektedir.
Yüksek Tehlike Kullanım Alanlarında,Düşük ve Orta Tehlike Alanlarındaki
Sprinklerler Dahil
9.000
2. Bölüm: Basınç Zonları veBasınç Düşürücü Vanalar
Yangın dolabında lüle girişindeki basıncın 900 kPa'ı geçmesi halinde, basınç düşürücülerin kullanılması gerekir.
Yağmurlama başlıklarının ve vanaların çoğunun çalışma basıncı 12 bardır. (175 PSI)
http://youtu.be/7gqi5OJ0YOA
Basınç Düşürücü Vana
45 metreEn yüksekteki yağmurlama başlığı/dolap/itfaiye su alma ağzı ile en alçaktaki arasındaki yükseklik farkı 45 metreden fazla isebasınç zonları oluşturulmalıdır.http://www.youtube.com/watch?v=R8PQTR0vFaY
Çalışma Basıncı
Borular, fittingsler, vanalar, diğer ekipmanlar
kendi üzerinde oluşacak en yüksek basınca
dayanacak basınç sınıfında (çalışma
basıncında) seçilmelidir.
15 Dakika AraBaşka bir konuda seminer/söyleşi isteğiniz Başka bir konuda seminer/söyleşi isteğiniz
olduğunda, Oda Yönetimine iletebilirsiniz.olduğunda, Oda Yönetimine iletebilirsiniz.
Seminer/Söyleşi Değerlendirme/Anket Seminer/Söyleşi Değerlendirme/Anket
Formunu lütfen doldurun.Formunu lütfen doldurun.
Gözetim kriterleri kapsamında Mekanik Gözetim kriterleri kapsamında Mekanik
Tesisat alanında puan kazanılacaktır.Tesisat alanında puan kazanılacaktır.
3. Bölüm: Ara Seviye Su Deposu
Örnek göstermek üzere bir şekildir.Mühendis daha değişik bir tasarım yapabilir.Ara seviye su deposu hacmi vb konular mühendis tarafından belirlenecektir. (Tahmini olarak 25 m3 hacim)
Cazibe Tankı
Bazı katları cazibe tankı ile korumak mümkündür.Güvenilir bir tasarım yapmak mümkünse uygulama ihtimali vardır.
4. Bölüm: Dilatasyonlar ve Sismik Koruma
Yangın Yönetmeliği: Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde,
sismik hareketlere karşı ana kolonların herhangi bir yöne sürüklenmemesi için, dört
yollu destek kullanılması
ve 65 mm ve daha büyük nominal çaplı boruların katlardan ana dağıtım borularına
bağlanmasında esnek bağlantılar ile
boruların tavanlara tutturulmasında iki yollu enlemesine ve boylamasına sabitleme
askı elemanları kullanılarak boruların kırılmasının önlenmesi gerekir.
Dilatasyon geçişlerinde her üç yönde hareketi karşılayacak detaylar uygulanır.
Yer İvmesiYer ivmesinin ≥ 0.40 g olması beklenen bölgeler I. Derece,
0.30-0.40 g arasında olması beklenen bölgeler II. Derece,
bölge olarak belirlenmiştir.
Ülkemiz yüzölçümünün üçte ikisi I. ve II. Derece deprem bölgesinde
yeralmaktadır.
Deprem Sonrası Yangınlar“İstanbul'da meydana gelecek 7.5 şiddetindeki bir depremde,
meydana geldiği saate bağlı olarak kış aylarında, gece meydana
gelmesi durumunda 35 adet, gündüz saatlerinde 766 adet ve
yemek saatlerinde gerçekleşmesi durumunda ise 1906 adet
yangının meydana gelme ihtimali bulunmaktadır.”
Kaynak: Ateşi Tutan Eller – Ateş Kahramanları, Prof. Dr.
Abdurrahman Kılıç, Teknik Yayıncılık, 2010
Dilatasyon Geçişi (NFPA)
Sismik Koruma (NFPA)
Dört Yollu Destek
Enlemesine ve Boylamasına
Lateral Bracing Longitudinal Bracing
Kablo (Halat) ile
5. Bölüm: Yüksek Depoda Sulu Söndürme
Yüksek depolar yüksek tehlike sınıfındadır.
TS EN 12845 standardının yetersiz kaldığı depolarda NFPA 13 kullanılabilir.
AVM ve yüksek binaların bodrum katında genellikle bulunur. (Hipermarket, yapı market, mobilya mağazası vb. tarafından kullanılır)
Yüksek Tehlikenin İncelenmesi
Depolanan yanıcı malzemelerPaketleme türü (karton, stretch folyo vb.)Depolama şekli (raflı, yığma, paletli)Depolama yüksekliğiKat yüksekliği
http://youtu.be/CDXL6tBOygA
Atrium Boşluklarının ÇevresineAlanı 90 m2'den küçük olan atrium boşluklarının çevresi her katta en az 45 cm yüksekliğinde duman perdesi ile çevrelenir ve yağmurlama sistemi ile korunan binalarda duman perdesinden 15 ila 30 cm uzaklıkta, aralarındaki mesafe en çok 2 m olacak şekilde yağmurlama başlığı yerleştirilir. Kaynak: Yangın Yönetmeliği 9.9.2009 Atriumlarda doğal veya
mekanik olarak duman kontrolü yapılır.
Cephe İç KısmınaAlevlerin bir kattan diğer bir kata geçmesini engellemek için iki katın pencere gibi korumasız boşlukları arasında, düşeyde en az 100 cm yüksekliğinde yangına dayanıklı cephe elemanıyla dolu yüzey oluşturulur
veya cephe iç kısmına en çok 2 m aralıklarla cepheye en fazla 1.5 m mesafede yağmurlama başlıkları yerleştirilerek cephe otomatik yağmurlama sistemi ile korunur. Kaynak: 9.9.2009 tarihli Yangın Yönetmeliği
