25
İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim Değişikliğine Yönelik Çalışmalarımız Özlem DURMUŞ Sanayi ve Teknoloji Uzmanı Döngüsel Ekonomi Kongresi 5-6 Ekim 2017, İstanbul

İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim Değişikliğine

Yönelik Çalışmalarımız

Özlem DURMUŞSanayi ve Teknoloji Uzmanı

Döngüsel Ekonomi Kongresi5-6 Ekim 2017, İstanbul

Page 2: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Kavramsal Çerçeve

Döngüsel Ekonomi: Kaynakların kapalı bir çevrim içerisinde sürekli olarak yeniden kullanıldığı, mümkün olduğunca az kayıp veren bir üretim ve tüketim sistemi

▪ Kaynak verimliliği (enerji, ham madde ve su verimliliği)

▪ Geri kazanım, geri kullanım ve geri dönüşüm (endüstriyel simbiyoz, eko-tasarım vb.)

▪ Tedarik zincirinin (yaşam döngüsünün) tüm aşamalarını dikkate alan beşikten beşiğe /cradle to cradle (beşikten mezara yerine) yaklaşımı

Page 3: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi
Page 4: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Politika Çerçevesi:

Avrupa Komisyonu Döngüsel Ekonomi Eylem Planı (COM, 2017)▪ Eko tasarım (ürünlerin uzun ömürlü, kolay onarılabilir, enerji-suyu tasarruflu kullanır ve geri

dönüştürülebilir biçimde tasarımı),

▪ Döngüselliğin MET’lere entegrasyonu: Örneğin Demir Dışı Metaller için Mevcut En İyi Teknikler Dokümanı (2ncil ham maddelerin kullanımının ve enerji/su verimliliğinin artırılması)

▪ «Döngüsel Ekonomide Endüstri 2020» 650 milyon Euro’luk fonun oluşturulması

▪ KOBİ’lerin temiz üretim teknolojilerine erişiminin desteklenmesi

Ulusal Eko-Verimlilik Programı (2014-2017) Odak Alanları:• Kaynak Verimliliğinin Artırılması

• Ürünlerin Yaşam Döngüleri Boyunca Ortaya Çıkan Çevresel Etkilerinin Azaltılması

• Atıkların Yeniden Kullanımı / Geri Dönüşümü / Geri Kazanımı

• Endüstriyel Simbiyoz

• Temiz Üretim Teknolojilerinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması

Page 5: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Sanayide Döngüsel Ekonomi ile İlgili Çalışmalarımız:

Kaynak Verimliliği:

▪ Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi (2014-2017)

▪ Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi Projesi (2017-2021)

▪ İmalat Sanayi Sürdürülebilir Üretim Göstergeleri

▪ AÇA’nın Kaynak Verimliliği konusunda Ulusal Referans Merkezi (2015’ten beri)

Endüstriyel Simbiyoz:

▪ Türkiye için Yeşil OSB Çerçevesinin Geliştirilmesi Projesi (2016-2017)

Yaşam Döngüsü Perspektifi:

Ulusal Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi Veri Tabanının Geliştirilmesi için Teknik ve İdari Altyapının Oluşturulması Projesi (2017-2020)

Page 6: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi (2014-2017)

o Amaç: Türkiye Sanayisinde; hammadde, enerji ve suyun verimli ve sürdürülebilir kullanımı ile elde edilebilecek potansiyel ekonomik ve çevresel faydaları; sektörler ve bölgeler düzeyinde analiz etmek

o Sektörel Kapsam: İmalat Sanayi Geneli ve Seçili Sektörler;

I. Gıda ürünleri imalatı

II. Tekstil ürünlerinin imalatı

III. Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı

IV. Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı

V. Ana metal sanayi

o Bölgesel Kapsam: İBBS 26

Page 7: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi (2014-2017)

PROJE ÇIKTILARI:

İmalat sanayi geneli ve seçili sektörlerde (gıda, tekstil, kimya, ana metal, mineral);

o toplam kaynak tasarruf potansiyeli (TL/yıl)

o enerji tasarruf potansiyeli (TL/yıl) (TEP/yıl) (toplam, elektrik ve yakıt olarak)

o ham madde tasarruf potansiyeli (TL/yıl)

o su tasarruf potansiyeli (TL/yıl) ve (m3/yıl)

o yatırım miktarları ve yatırımların geri dönüş süreleri

o kaynak verimliliğini olumsuz etkileyen faktörler

o potansiyelin hayata geçirilmesi ile önlenebilecek çevresel etkiler

Page 8: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi (2014-2017)

o İmalat sanayinde tüm kaynaklardan (ham madde, enerji ve su) elde edilebilecek toplam tasarruf potansiyelinin senaryolara göre yaklaşık 23,7 -39,3 milyar TL/yıl olacağı ve toplam potansiyelin yaklaşık %71’inin (senaryolara göre 16,8 -27,6 milyar TL/yıl) ham madde tasarrufu ile sağlanabileceği öngörülmektedir.

3,3-5,2 Milyar TL/yıl

3,1-6Milyar TL/yıl

1,5-2,3 Milyar TL/yıl

3,2-5,3 Milyar TL/yıl

2,2-3,9 Milyar TL/yıl

23,7-39,3 Milyar TL/yıl

Page 9: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi (2014-2017)

o Türkiye imalat sanayi genelinde toplam tasarrufun parasal olarak en yüksek olduğu bölgeler sırasıyla TR10 (İstanbul) ve TR42’dir (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova).

Page 10: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi (2014-2017)

o İmalat sanayinde ham madde ile sağlanabilecek tasarruf potansiyelinin senaryolara göre yaklaşık 17-28 milyar TL/yıl olacağı öngörülmektedir. Potansiyelin hayata geçmesi için gereken toplam yatırım miktarı 16-26,5 milyar TL ve yatırımın geri dönüş süresi 1,4 yıldır.

2,5-4Milyar TL/yıl

2-4Milyar TL/yıl

1,2-2Milyar TL/yıl

1,5-2,5 Milyar TL/yıl

0,9-1,5 Milyar TL/yıl

17-28 Milyar TL/yıl

Page 11: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi (2014-2017)

o İmalat sanayinde enerji ile sağlanabilecek tasarruf potansiyelinin senaryolara göre yaklaşık 6-10 milyar TL/yıl ve 4,6-7,7 milyon TEP/yıl olacağı öngörülmektedir. Potansiyelin hayata geçmesi için gereken toplam yatırım miktarı 10,8-18 milyar TL ve yatırımın geri dönüş süresi 1,8 yıldır.

0,7-1Milyar TL/yıl

0,9-1,9 Milyar TL/yıl

0,2-0,4 Milyar TL/yıl

1,7-2,7 Milyar TL/yıl

0,7-1,3 Milyar TL/yıl

6-10Milyar TL/yıl

0,5-0,8 MilyonTEP/yıl

0,6-1,2 MilyonTEP/yıl

0,2-0,3 Milyon TEP/yıl

1,5-2,4 Milyon TEP/yıl

0,6-1 Milyon TEP/yıl

4,6-7,7 Milyon TEP/yıl

Page 12: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi (2014-2017)

o İmalat sanayinde su verimliliği ile sağlanabilecek tasarruf potansiyelinin senaryolara göre yaklaşık 297-519 milyon m3/yıl olacağı öngörülmektedir. . Potansiyelin hayata geçmesi için gereken toplam yatırım miktarı 0,5-0,9 milyar TL ve yatırımın geri dönüş süresi 1 yıldır.

10-18 Milyon m3/yıl

36-74 Milyon m3/yıl

10-16 Milyon m3/yıl

7- 12 Milyon m3/yıl

207-353 Milyon m3/yıl

297-519 Milyon m3/yıl

31-55 Milyon TL/yıl

108-224 Milyon TL/yıl

31-48 Milyon TL/yıl

23-37 Milyon TL/yıl

622-1.062 Milyon TL/yıl

892-1.557 Milyon TL/yıl

Page 13: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi (2014-2017)

o İmalat sanayinde tüm kaynaklardan (ham madde, enerji ve su) elde edilebilecek toplam tasarruf potansiyelinin hayata geçmesi ile 9,5 - 16 milyon ton CO2-e/yıl sera gazının oluşmadan önlenebileceği (% 14 oranında azaltılabileceği) öngörülmektedir.

0,2-0,3 Milyon ton

CO2/yıl

0,4-0,7 Milyon ton

CO2/yıl

0,7-1Milyon ton

CO2/yıl

4,7-7,5 Milyon ton

CO2/yıl

0,7-1,3 Milyon ton

CO2/yıl

9,5-16 Milyon ton

CO2/yıl

Page 14: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi (2014-2017)

o İmalat sanayinde tüm kaynaklardan (ham madde, enerji ve su) elde edilebilecek toplam tasarruf potansiyelinin hayata geçmesi ile toplam çevresel etkide % 14-23 oranında azalma ev eko-verimlilikte %12-25 oranında artış öngörülmektedir.

%9-17 %22-60 %6-10 %9-23 %9-18 %12-25%13 %20 %8 %21 %11 %14-23

Page 15: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

http://vgm.sanayi.gov.tr/sayfa.html?sayfaId=fa6667a3-32b1-4d34-9f93-0f809109123e

Özet Kitap Sonuç Raporu Çevresel Etki Analizi Raporu

Sanayide Kaynak Verimliliği Potansiyelinin Belirlenmesi Projesi (2014-2017)

Page 16: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi Projesi (2017-2021)

* Envanter 62 ilde, 23 sanayi sektöründe, 887 adet firmada, 7,5 kW üzeri yaklaşık 100 000 adet motora ilişkin veriyi içerir

Projenin amacı: Küçük ve orta boy işletmelerde kullanılan elektrik motorlarında enerji verimliliğine yönelik piyasa dönüşümünü sağlayarak Türkiye’de sanayide enerji verimliliği alanında büyük ilave yatırımları teşvik etmek.

• Sera gazı azaltım hedefleri:

- Doğrudan ömür boyu sera gazı azaltımı : 3 milyon ton CO2-eq

- Dolaylı ömür boyu sera gazı azaltımı: 6 milyon ton CO2-eq

Projenin tarafları: BSTB, GEF, UNDP, TSE, Arçelik, Aemot, Gamak Volt

İmalat Sanayinde Kullanılan Elektrik Motorları Envanteri*: Sanayide halihazırda kullanılan ve verimsiz (IEO, IE1, değişken hız sürücüsü bulunmayan IE2) olarak nitelendirilen toplam 3.783.694 adet 7.5 kW ve üzeri AC motorun bulunduğu tahmin edilmektedir. Verimsiz motorların tamamının yenilenmesi ile yaklaşık 34 milyar kWh/yılelektrik tasarrufunu ve ülkemiz ekonomisine yaklaşık 8,5 milyar TL/yıl katkı sağlanabilecektir

Page 17: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

BSTB İmalat Sanayi Sürdürülebilir Üretim Göstergeleri (sera gazı yoğunluğu)

A. Atık yoğunluğu (kg/TL)

B. Su verimliliği (TL/m3)

C. Sera gazı yoğunluğu (ton CO2-e/TL)

Kyoto Protokolü kapsamında yer alan doğrudan sera gazlarının (CO2, CH4, HFC, N2O, SF6 ve PFC) toplam CO2 eşdeğeri cinsinden miktarının (ton CO2-e), faktör maliyetiyle katma değere (TL) oranıdır.

D. Atık geri kazanım oranı (%)

E. Çevresel harcama ve istihdam (%)

http://vi.sanayi.gov.tr/sug/

Page 18: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

BSTB İmalat Sanayi Sürdürülebilir Üretim Göstergeleri (sera gazı yoğunluğu)

İmalat sanayi genelinde 2013 yılında üretilen 1 TL katma değer başına 1,34 kg CO2-e salınımı yapıldı

üretilen 1 TL katma değer başına CO2 salınımı

Kaynak: İmalat Sanayi Sürdürülebilir Üretim Göstergeleri (BSTB,Verimlilik Genel Müdürlüğü) http://vi.sanayi.gov.tr/sug/

Page 19: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

BSTB İmalat Sanayi Sürdürülebilir Üretim Göstergeleri (sera gazı yoğunluğu)

Kaynak: İmalat Sanayi Sürdürülebilir Üretim Göstergeleri (BSTB,Verimlilik Genel Müdürlüğü) http://vi.sanayi.gov.tr/sug/

sera gazı salınımı en fazla 3 sektör:

1. Metalik olmayan mineral

2. Ana metal

3. Kimya

sera gazı yoğunluğu en fazla 3 sektör:

1. Metalik olmayan mineral

2. Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı

3. Ana metal

Page 20: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) Kaynak Verimliliği Ulusal Referans Merkezi (2015-…)

• More from less 2015

• More from less 2018 (devam ediyor)

https://www.eea.europa.eu/publications/more-from-less

Page 21: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Karbon Ayak İzi Eğitimleri (UNEP işbirliği ile, 2013)

• Genel Müdürlüğümüz ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı, Teknoloji Sanayi ve Ekonomi Birimi (UNEP-DTIE) işbirliği ile;

• Ankara ve İstanbul’da sanayicilere yönelik 2’şer günlük ücretsiz temel eğitimler düzenlendi.

• Farklı sektörlerden toplam 80 firma temsilcisi ve çevre yöneticisi ile ayrıca Mısır, Fas ve Rusya Temiz Üretim Merkezleri’nden 7 uzman eğitildi.

Page 22: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Türkiye için Yeşil OSB Çerçevesinin Geliştirilmesi Projesi (2016-2017)

Projenin Amacı: Yeşil OSB’ler için ulusal bir çerçeve oluşturulması ve organize sanayi bölgelerinde yeşil rekabetçilik fırsatlarının ortaya konulması Projenin Kapsamı: seçilen 4 OSB’de

▪ İzmir Atatürk OSB,

▪ Bursa OSB,

▪ Adana Hacı Sabancı OSB ve

▪ Ankara Sanayi Odası 1. OSB

kaynak tüketimi yoğun sektörlerde saha çalışmaları yürütülerek kaynak verimliliği, su verimliliği, yeşil altyapı ve endüstriyel simbiyozolanakları gibi alanlarda saha çalışmaları yapılmış, aynı zamanda literatür araştırmaları ve teknik analizler gerçekleştirilmiştir.

Proje kapanış toplantısı 7 Kasım 2017’de Ankara’da gerçekleştirilecek ve hazırlanan Ulusal Yeşil OSB Yol Haritası paydaşlar ile değerlendirilecektir

Page 23: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Ulusal Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi Veri Tabanının Geliştirilmesi için Teknik

ve İdari Altyapının Oluşturulması Projesi (2017-2020)

Projenin Amacı:

Ülkemizde üretilen ürün ve hizmetlerin çevresel etkilerinin bütüncül ve somut olarak ölçülüp değerlendirilebilmesi, karbon ve su ayak izlerinin hesaplanabilmesi amacıyla;

1. Ulusal YDD Veri Tabanının kurulabilmesi için idari ve teknik alt yapının oluşturulması

2. Veri Tabanının iskeletinin kurulması ve çekirdek veri setinin (enerji ve su üretim ve dağıtımı)oluşturulması

Page 24: İmalat Sanayinde Döngüsel Ekonomi ve İklim …cevkokongre.com/wp-content/uploads/2017/10/id1.pdfKüçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi

Türkiye’de Sürdürülebilir Üretim Kalıplarının Geliştirilmesi Projesi (2018-2020)

Projenin Amacı:

Sürdürülebilir üretim, yeşil girişimcilik, eko-inovasyon/eko-tasarım prensiplerinin Türkiye imalat sanayinde yaygınlaştırılması