METAL YÜZEYLERİN BOYANDIĞI TESİSLER VE SKHKKY

ÇEVRE GÖREVLİSİ EĞİTİMİ

Yavuz YÜCEKUTLUKimya Yük. Mühendisi

Çevre Yönetimi Genel MüdürlüğüHava Yönetimi Dairesi Başkanlığı

Antalya Aralık 2009

Metal yüzeylerin boyanması ve otomotiv sanayi 2004 yılında yayımlanan Endüstriyel Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ile Çevre Mevzuatına girmiştir.

Bu tesislerden kaynaklanan organik ve buharlar ve toz emisyonun azaltılması hakkında hüküm ve sınır değerler;

Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ve

Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde değişim ve gelişim göstermiştir.

Metal ve ahşap yüzeylerin ve araçların boyandığı tesislerden önemli miktarda uçucu organik bileşik atmosfere deşarj olur.

“Solvent bazlı boyaların” ağırlık olarak yaklaşık yarısını organik esaslı çözücüler oluşturur.

Yönetmelik bu çözücülerin atmosfere karışması konusunda düzenlemeler getirir.

Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek–8.5.13 kapsamında Beyaz Eşyaların ve Metal Yüzeylerin Boyandığı Tesisler kapasitelerine bağlı olarak ;

Ek-8Ek-8

Ayda 2000 adet veya üzerinde beyaz eşya boyamasının yapıldığı tesisler A grubu emisyon iznine;

Ayda 2000 adetten az beyaz eşya boyamasının yapıldığı tesisler ise B grubu emisyon iznine tabidir.

Ek-8Ek-8

Ek-8 de değerlendirmeTesis TürüTesis Türü

Ek-8.5.12,13,14

Emisyon İzni EşikleriEmisyon İzni Eşikleri

Liste AListe A Liste BListe B

Motorlu Araç Motorlu Araç Boyama Boyama verniklemevernikleme

≥ ≥ 200 Adet/Ay200 Adet/Ay 30-200 Adet/Ay30-200 Adet/Ay

Beyaz Esya BoyamaBeyaz Esya Boyama ≥ ≥ 2000 Adet/Ay2000 Adet/Ay < 2000 Adet/Ay< 2000 Adet/Ay

Organik çözücü Organik çözücü kullanılarak kullanılarak ahsap/metal ahsap/metal yüzey boyamayüzey boyama

≥ ≥ 250 kg/saat250 kg/saat 10-250 kg/saat10-250 kg/saat

Metal Yüzeylerin Boyanması

Boya tabancası ve boyanacak Boya tabancası ve boyanacak yüzeyleryüzeyler

Söz konusu tesisler SKHKKY Yönetmeliği üretim prosesi açısından EK-5 kapsamında V.2.2 (Beyaz Eşyaların, Metal Yüzeylerin ve Ahşap Malzemelerin Boyandığı Tesisler) de verilen özel emisyon sınırlarına ve EK-1 ve Ek-7’ye tabidir.

Ek-5Ek-5

Ek-5.V Tesisteki boyama ve kurutma ünitelerinden

kaynaklanan atık gazdaki organik buhar ve gaz emisyonları Ek-1’in (i) bendinde verilen sınır değerleri aşmamalıdır. Bu tesislerden kaynaklanan organik gaz ve buharlar emisyonları, 01/01/2008 tarihinden itibaren Ek–7 Tablo 7.2.2 de yer alan sınır değerlere uygun olmalıdır.

Atık gazlardaki toz emisyonu 20 mg/Nm3 değerini aşmamalıdır.

Bunların dışında, Ek-1’deki ilgili esaslara uyulmalıdır.

Bakanlığımıza intikal eden beyaz eşyaların ve metal yüzeylerin boyandığı tesisler arasında; Pişirici ve Isıtıcı Cihazlar İşletmeleri, Bulaşık Makinesi İşletmeleri, Kombi, Şofben, Gaz Kontrol Cihazları, Eşanjör, Buzdolabı ve Derin Dondurucu Üretim Tesisleri, Çamaşır ve Kurutma Makinesi Üretim Tesisleri yer almaktadır.

Beyaz eşya üretim tesisleriBeyaz eşya üretim tesisleri

Otomotiv üretim ve motorlu Otomotiv üretim ve motorlu araç üretim tesisleri hükümleraraç üretim tesisleri hükümler

Otomotiv üretim ve motorlu araç üretim tesisleri

Tablo 5.9 (Kütlesel Bilanço)

g/m2

20 mg/m3 Toz

Ek-1 diğer esaslar

Metal yüzeylerin boyanması

Ek-1.i (Organik buhar ve gazlar)

mg/Nm3

20 mg/m3 Toz

Ek-1 diğer esaslar

Bu tür tesislerde ünitelerde kullanılan hammaddelere bağlı olarak özel toz ölçümü yapılması gerekir.

SKHKKY Ek-1.h kapsamında özel toz ölçümünün yapılması istenmiştir.

Ancak herhangi bir ünitede tozun toplam kütlesel debisi örnek olarak fosfat için ETKHKKY Ek-1.h’de verilen kütlesel debi değerlerinden düşükse özel toz ölçümü yapılmasına gerek olmadığı mütalaa edilmektedir.

ÖZEL TOZ EMİSYONLARIÖZEL TOZ EMİSYONLARI

Bu tesislerde boyahane ve kurutma ünitelerinden kaynaklanan toz emisyonunun 20 mg/m3’ü aşmaması gerekmektedir.

Bazı emisyon izin başvurularında boyahane ve kurutma ünitelerinden kaynaklanan toz emisyonunun ETKHKKY Ek-1 Diyagram 1 veya yakma tesisi olarak değerlendirilmektedir.

Toz emisyonunun 20 mg/m3’ü aştığı ünitelerde iyileştirmeler yapılması ve tesisin sınır değerleri aşmayacak şekilde çalıştırılması istenmektedir.

Toz sınır değeri Toz sınır değeri

ETKHKKY Ek-5.V.2.2 gereğince 01/01/2008 tarihinden itibaren VOC emisyonlarının Ek–7 Tablo 7.2.2 de yer alan sınır değerlere uygun olması gerekmektedir.

EK-7 ve Organik bileşiklerEK-7 ve Organik bileşikler

Beyaz Eşyaların, Metal Yüzeylerin ve Ahşap Beyaz Eşyaların, Metal Yüzeylerin ve Ahşap Malzemelerin Boyandığı TesislerMalzemelerin Boyandığı Tesislere dair e dair hükümler EK-7hükümler EK-7

I'inci sınıf organik bileşikler I'inci sınıf organik bileşikler (0,1 kg/saat ve üzerindeki (0,1 kg/saat ve üzerindeki emisyon debileri için)emisyon debileri için) 20 mg/N20 mg/Nmm33

II'nci sınıf (2 kg/saat ve II'nci sınıf (2 kg/saat ve üzeri)üzeri) 100 mg/Nm100 mg/Nm33

III'üncü sınıf (3 kg/saat ve III'üncü sınıf (3 kg/saat ve üzeri)üzeri)

150 mg/Nm150 mg/Nm33

Araç Boyanması

Otomotiv Fabrikaları Otomotiv Fabrikaları

EK-4 de yer alan “emisyonların engellenmeden atmosfere verilmesi” hükmüne uygun olmadığı tespit edilen bacaların Ek-4 e uygun hale getirilmesi için bacaların çıkışlarında bulunan dirseklerin çıkarılması ve tesiste bulunan bacalarda, baca yüksekliklerinin Yönetmelik Ek-4’te belirtilen hususlara uyulması gereklidir.

EK-4EK-4

Bacalara dirsek takarak yönlendirme yapılmaması gereklidir

Dikkat edilecek hususlar:Dikkat edilecek hususlar:

Kullanılan hammaddelere dair bilgi olmalı, bu Kullanılan hammaddelere dair bilgi olmalı, bu madde ya da bileşikleri bacada da aranmalı,madde ya da bileşikleri bacada da aranmalı,

Kullanılan hammaddelerin kanser yapıcı Kullanılan hammaddelerin kanser yapıcı niteliğine bakılarak Ek-1 kapsamında niteliğine bakılarak Ek-1 kapsamında değerlendirilmeli,değerlendirilmeli,

Emisyon kaynaklarına ve yapılarına Emisyon kaynaklarına ve yapılarına bakılmalı, (tüm emisyon kaynakları bildirilmiş bakılmalı, (tüm emisyon kaynakları bildirilmiş mi, ölçüm yapılmış mı, yapıları uygun mu)mi, ölçüm yapılmış mı, yapıları uygun mu)

Kütlesel debiye bağlı sınır değerlerKütlesel debiye bağlı sınır değerler

Özel toz ve kanserojen madde ölçümünün istendiği durumlarda bu ölçümleri gerçekleştiren kurum kuruluşların Bakanlığımızca bu parametreleri ölçmeye yetkilendirilmiş olmaları gerekmektedir.

Ölçüm firmalarının Ölçüm firmalarının yetkilendirilmiş olmasıyetkilendirilmiş olması

Genel Yanlışlar:Genel Yanlışlar:

Yalnızca pişirme ve kurutma fırınlarında Yalnızca pişirme ve kurutma fırınlarında ölçüm,ölçüm,

Yakma tesisi gibi değerlendirme,Yakma tesisi gibi değerlendirme, Toz emisyonu ile ilgili Ek-1.b.1 (Diyagram 1) Toz emisyonu ile ilgili Ek-1.b.1 (Diyagram 1)

çerçevesinde değerlendirme,çerçevesinde değerlendirme, Boyahane üniteleri olarak yer alan Beyaz Boyahane üniteleri olarak yer alan Beyaz

Boya Kabini, Renkli Boya Kabini, aktivasyon, Boya Kabini, Renkli Boya Kabini, aktivasyon, fosfat banyosu, pasivizasyon, deiyonizasyon, fosfat banyosu, pasivizasyon, deiyonizasyon, durulama ve yağ alma ünitelerinden durulama ve yağ alma ünitelerinden kaynaklanabilecek emisyonları (VOC, toz, kaynaklanabilecek emisyonları (VOC, toz, özel toz) dikkate almama özel toz) dikkate almama

Dikkat

Bacalara dikkatBacalara dikkat Özel toz ölçümü gerekebilir (Ek-1.h)Özel toz ölçümü gerekebilir (Ek-1.h) Kanser yapan maddeler çıkabilir (Ek-1.j)Kanser yapan maddeler çıkabilir (Ek-1.j) Emisyonların sınıfları Ek-1 de yanlış Emisyonların sınıfları Ek-1 de yanlış

değerlendirilmiş olabilir.değerlendirilmiş olabilir. Beyaz eşya sektöründeki pişirme ve kurutma

ünitelerine ait emisyon kaynaklarının yakma yerine proses bacası olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

yyucekutlu@cevreorman.gov.tryyucekutlu@yahoo.com