Microsoft Windows 2000 Temel Bilgiler Windows 2000 İşletim …iibf.erciyes.edu.tr/ilkay/bk1/ders2.pdf · 2005-10-04 · Microsoft Windows 2000 Temel Bilgiler 10 kapatılıncaya

icrosoft Windows 2000 Temel Bilgiler 8

Microsoft Windows 2000 Temel Bilgiler

M

2

Windows 2000 İşletim Sistemi

Windows 2000 kişisel bilgisayarlar için geliştirilmiş bir Windows işletim sistemidir.

Windows 2000 grafiksel kullanıcı arabirimi ile ekran üzerinde fareyle kontrol

edilebilen pencereler ve simgeler sunarak bilgisayar kullanımını oldukça

kolaylaştırır. İstenen bilgileri bulma ve paylaşmayı kolaylaştırır. Windows 2000,

aynı anda çok sayıda programı çalıştırma ve bu programlar arasında geçiş yapma

imkanı sağlar. Windows 2000, kullanımı daha kolay, yönetimi daha rahat, daha

uyumlu ve daha güçlü bir işletim sistemidir.

Windows 2000 ile bilgilere daha hızlı erişebilir ve görevlerinizi hızlı ve kolay bir

şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Windows 2000; dosyalarla çalışmayı, bilgilere

ulaşmayı, bilgisayar ortamınızı kişiselleştirmeyi, web üzerinde ve uzaktan çalışmayı

kolaylaştırır.

Windows 2000’in yönetimi daha kolaylaştırılmıştır. Çünkü, Windows 2000’de sık

kullanılan bilgisayar yönetimi görevlerinin çoğu otomatik ve daha verimli bir hale

getirilmiştir. Windows 2000 ile kurma, yönetme ve destek işlemlerini daha kolay

gerçekleştirebilirsiniz.

Windows 2000’in farklı ağ türleri ve çok sayıda eski donanım ve yazılımla

uyumluluğu arttırılmıştır. Geliştirilmiş sürücü desteğine sahiptir.

Windows 2000, endüstriyel güç güvenilirliğine, en yüksek düzeyde güvenliğe ve

güçlü bir performansa sahiptir.

Windows 2000’e Başlamak

Bilgisayarınızın elektrik düğmesini açtığınızda Windows 2000 otomatik olarak başlar

ve karşınıza Windows’ta Oturum Aç iletişim kutusu gelir. Kullanıcı adınızı ve

Bilgisayar Kullanımı I Ders Notları Yrd. Doç. Dr. M. Sıtkı İlkay

Microsoft Windows 2000 Temel Bilgiler 9

Parolanızı doğru bir şekilde yazarak Tamam düğmesini tıkladığınızda, ekranınızda

aşağıdaki görüntü belirir.

Görev Çubuğu

Bilgisayarım Simgesi

Başlat Düğmesi

Masaüstü

Masaüstü

Windows 2000’i başlattığınızda, gördüğünüz boş büyük alana masaüstü denir. Sık

kullandığınız programlar klasörler ve belgeler için kısa yollar ekleyerek masaüstünü

özelleştirebilir, masaüstünün görüntü özelliklerini değiştirebilirsiniz.

Görev çubuğu

Görev çubuğu ekranın altında yer alır. Görev çubuğunun sol tarafında başlat

düğmesini, sağ tarafında ise bilgisayarınıza yüklü klavye dilinin simgesini ve saati

görebilirsiniz. Görev çubuğunda ayrıca, açtığınız program, belge veya pencereyi

simgeleyen bir düğme yer alır. Bu düğmeler program, belge veya pencere



kapatılıncaya kadar görev çubuğu üzerinde görüntülenir. Bu düğmeleri pencereler

arasında hızlı geçiş yapmak için kullanabilirsiniz. Pencereyi kapattığınızda, o

pencereyi simgeleyen düğme görev çubuğundan kaybolur.


Microsoft Windows 2000 Temel Bilgiler 11 Başlat düğmesi

Başlat düğmesi programların başlatılmasını, üzerinde en son çalışma yapılan

belgelerin açılmasını, sistemle ilgili ayarların yapılmasını, istenen dosya, klasör ve

diğer unsurların bulunmasını, yardım alınmasını ve windows oturumunun

kapatılmasını sağlayan başlat menüsünü açar.

Fare Kullanımı

Windows 2000 fare (mouse) ile kullanılmak üzere tasarlanmış bir işletim sistemidir.

Windows 2000’de bir çok işlemi klavye kullanarak da yapabilirsiniz. Ancak, fare

kullanmak işinizi oldukça kolaylaştırır.

Bu bakımdan, Windows 2000’i kullanmaya başlamadan önce fare kullanımını

öğrenmek gerekir.

Fare

Fare, fare işaretçisi adı verilen masaüstündeki simgeyi kontrol eder. Fare işaretçisi

farklı durumlarda farklı görünümler alır. Fare işaretçisinin masaüstündeki

görünümü aşağıda gösterilmiştir.

Fare İşaretçisi

Fareyi düz bir zemin üzerinde kaydırmak suretiyle, fare işaretçisini masaüstünde

istediğiniz yöne doğru hareket ettirebilirsiniz. Fare ile fare işaretçisinin hareketleri

aynı yönde olur.

Fare üzerinde genellikle iki düğme bulunur. Bunlar sol ve sağ düğmelerdir. Fare

düğmeleri kullanıcının sağ veya sol elini kullanmasına göre yapılandırılabilir. Fare

düğmeleri başlangıçta sağ elini kullanan kişilere göre yapılandırılmıştır. Bu durumda

sol düğme normal seçim ve sürükleme işlemleri, sağ düğme ise kısa yol menülerini

açmak için kullanılır.

Fare kullanımında öncelikle bilinmesi gereken dört temel işlev bulunmaktadır.

Bunlar; işaretlemek, ıklamak, çift t klamak ve sürüklemek şeklinde sıralanabilir. t ı

İşaretlemek



Fare işaretçisini masaüstündeki bir simgenin üzerine götürmeye işaretlemek denir.

Tıklamak

Masaüstündeki bir simgeyi işaretledikten sonra, farenin normal seçim düğmesine

hızlıca basılıp bırakılmasına tıklamak denir. Tıklamak masaüstündeki simgeleri

seçmek ve menüleri açmak için kullanılır. Bir simge seçildiğinde rengi kararır.

Seçimi iptal etmek için masaüstünde boş bir alana gelip, farenin sol düğmesine

tıklamak gerekir.

Çift Tıklamak

Masaüstündeki bir simge işaretlendikten sonra, farenin normal seçim düğmesine

ard arda hızlıca iki kez basılıp bırakılmasına çift tıklamak denir. Çift tıklamak

genellikle masa üstündeki bir öğeyi açmak veya programı başlatmak için kullanılır.

Sürüklemek

Bir simge seçildikten sonra, farenin normal seçim düğmesi basılı durumdayken fare

işaretçisini hareket ettirmeye sürüklemek denir. Sürüklemek simgelerin

masaüstünde veya bir pencere içerisinde yeniden düzenlenmesi veya bir yerden

diğer bir yere taşınması veya kopyalanması için kullanılabilir.

Masaüstünde Yer alan Simgeler

Bilgisayarım Bilgisayarım simgesi genel olarak masaüstünün sol üst köşesinde yer alır. Bu

simgeyi bilgisayarınızda yer alan disket sürücüyü, sabit disk veya diskleri, varsa CD

sürücüyü, Denetim Masası klasörünü görmek için kullanabilirsiniz. Sürücülere ve

klasörlere göz atmak için masaüstündeki bilgisayarım simgesini çift tıklamanız

gerekir.

Ağ Komşuları

Bilgisayarınız bir ağa bağlıysa, ağa bağlı olan bilgisayarları görmek ve paylaşıma

açılmış dosyalara ulaşmak için bu simgeyi kullanabilirsiniz.



Geri Dönüşüm Kutusu

Sildiğiniz dosyaların geçici olarak saklandığı yerdir. Yanlışlıkla silmiş olduğunuz

dosyaları, geri dönüşüm kutusundan geri alabilirsiniz. Geri Dönüşüm Kutusu

boşaltıldığında bu dosyalar sabit diskten silinir.

Internet

Internet Explorer Tarayıcısını başlatır. Ağ üzerinden İnternet’e bağlı olan bir

bilgisayarda, bu simgeye çift tıklayarak İnternet’e bağlanabilirsiniz.

Başlat Menüsü

Başlat düğmesini tıkladığınızda başlat menüsü açılır. Başlat menüsü, Windows

2000’i kullanmak için ihtiyaç duyduğunuz komutların yer aldığı bir menüdür. Bu

menüde yer alan komutlar ve bu komutların yaptıkları işler aşağıda kısaca

açıklanmıştır.

Başlat menüsünde önünde ok işareti olan komutlar bunların birer açılır menü

olduklarını gösterir. Bu komutlar fare ile işaretlendiğinde yeni menüler açılır. Bunlar

hiyerarşik bir yapıdadır. Karşısında ok işareti olan menüler işaretlendikçe yeni bir

menü açılır.



Kendisini üç nokta izleyen komutlar, tıklandığında bir iletişim kutusu ile

karşılaşacağınızı gösterir.

Programlar

Bilgisayarınızdan başlatabileceğiniz programların listesini görüntüler. Başlat

menüsünden programlar komutunu verdiğinizde programlar listesi görüntülenir.

Programar listesi bilgisayarınızda kurulu bulunan programlara bağlı olarak farklılık

gösterir.

Başlangıç Windows 2000’i başlattığınızda içerisinde yer alan programları otomatik

olarak başlatan bir programdır.



Belgeler

En son açılan, en fazla 15 belgenin listesini görüntüler. Daha önce hiç bir belge

açılmamışsa, belgelere tıkladığınızda boş olduğunu görürsünüz. Belgeler, daha

önceden açmış olduğunuz belgelere hızlı bir şekilde ulaşmanızı sağlar. Belgeler’i

işaretlediğinizde görüntülenen listede yer alan bir belgeye tıklayarak, o belgenin

hızlı bir şekilde açılmasını sağlayabilirsiniz.

Ayarlar

Ayarlar’ı işaretlediğinizde, açılan listede, Denetim Masası, Yazıcılar ve Görev

Çubuğu görüntülenir.

Denetim masasını kullanarak, sistem ayarlarını değiştirebilirsiniz. Denetim

masasından, bölgesel ayarları yapabilir, fare özelliklerini ayarlayabilir, klavye

özelliklerini belirleyebilir, sistemin tarih ve saatini değiştirebilir, masaüstünün

görüntüsünü değiştirebilirsiniz.

Yazıcıları tıklayarak, yazıcı ekleyebilir, yazıcı ayarlarını değiştirebilir, eklenmiş olan

yazıcıları kaldırabilirsiniz.



Görev Çubuğunu kullanarak, Görev Çubuğu Seçeneklerini belirleyebilir kısayollar

ekleyerek, Başlat Menüsünü özelleştirebilir, Belgeler menüsünde yer alan belgeler

listesini temizleyebilirsiniz.

Bul

Aradığınız bir dosya veya klasörü, ağ komşularında yer alan bir bilgisayarı, gelen

mesajları, adres defterinde yer alan kişileri aramanızı sağlar. Bilgisayarınızda bir

dosya veya klasörü aramak istediğinizde, başlat menüsünden Bul komutunu

işaretlemeniz, açılan menüden Dosyalar veya Klasörler… komutunu tıklamanız

gerekir.

Yardım

Windows Yardımını başlatmanızı sağlar. Yardım’ı Başlat Menüsünden açabileceğiniz

gibi, Bilgisayarım veya Windows Gezginini başlattığınızda Araştırılıyor

Pencerelerindeki Yardım menülerini kullanarak da açabilirsiniz. Bilgisayarınızda

yapmak istediğiniz bir işle ilgili bilgiye ihtiyaç duyduğunuzda, Windows Yardımına

baş vurabilirsiniz. Yardım Konuları iletişim kutusundan, İçindekiler sekmesine

tıklayarak genel yardım konularına bakabilirsiniz. İçindekiler bir kitabın içindekiler

kısmını andırır. Ana konuların başındaki kitap simgesini tıklayarak, alt konuları

açabilirsiniz. simgelerine tıklayarak, bu simgenin yanında yazılı olan yardım

konularını açabilirsiniz.



Dizin ve Bul sekmelerine tıklayarak, özel yardım konularına ulaşabilirsiniz. Dizin

sekmesinde yardım konularını, bir kitabın dizini gibi, alfabetik sırada listelenmiş

olarak göreceksiniz. Dizin sekmesinde anahtar sözcüğü yazarak veya kaydırma

çubuğunda kaydırma yaparak, istediğiniz yardım konularına ulaşabilirsiniz.

Bul sekmesinde de anahtar sözcük yazarak arama yaptırabilirsiniz. Anahtar sözcük

yazarak yardım aramada, Dizin ile Bul arasındaki temel fark; dizin anahtar sözcükle

başlayan konuları listelerken, bul anahtar sözçüğün geçtiği tüm konuları listeler.

Çalıştır

Çalıştır MS-DOS komutu yazarak programları başlatmanızı sağlar.



Oturumu Kapat

Oturumu Kapat komutu bilgisayar oturumunu kapatmanızı, bilgisayarı yeniden

başlatmanızı, bilgisayarı MS-DOS kipinde başlatmanızı, tüm programları kapatarak

farklı bir kullanıcı olarak oturum açmanızı sağlar.

Bilgisayarınızın elektrik düğmesini kapatmadan önce, mutlaka Başlat menüsünden

Oturumu Kapat komutunu vermeniz gerekir. Bu komutu vermeden önce, açık olan

bütün pencereleri kapatmanız iyi olur. Oturumu Kapat komutu verildikten sonra,

Windows Oturumunu Kapat iletişim kutusu açılır. Bu kutudan, Bilgisayar

oturumunu kapat seçeneğini tıkladıktan sonra, Evet düğmesine tıklamanız gerekir.

Bilgisayarınız otomatik olarak kapanıyorsa, sadece monitörü kapatmanız yeterlidir.

Bilgisayarınız otomatik olarak kapanmıyorsa, Ekranda “Şimdi Bilgisayarınızı

Kapatabilirsiniz” mesajını görünceye kadar beklemeniz ve daha sonra hem kasa

üzerindeki güç düğmesini hem de monitörü kapatmanız gerekir. Bilgisayarınızı

düzgün bir şekilde kapatmadığınız zaman, işletim sistemine zarar verebilirsiniz.



İletişim Kutusu Kullanımı

Windows 2000 kullanıcının verdiği emri yerine getirmek için, bilgiye ihtiyaç

duyduğunda, iletişim kutularını görüntüye getirir. İletişim kutularının ekserisinde,

kullanıcının seçebileceği seçenekler, onaylayabileceği onay kutuları, yazı

yazabileceği metin kutuları, seçim yapabileceği açılır listeler ve emirleri verebileceği

komut düğmeleri yer alır. Aşağıda bu düğmelerden örnekler ve kısa açıklamalar

bulacaksınız.

Seçenek düğmeleri, seçeneği temsil eden kelime veya cümlenin önünde yer

alır. Bu düğmelere tıklayarak, istediğiniz seçeneği seçebilirsiniz. Seçmek

istediğiniz düğmeye tıkladığınızda, seçenek düğmesinin içinde siyah bir nokta

belirir. Bu siyah nokta seçilmiş olan seçeneği gösterir. Bir seçenekler

grubundan sadece birini seçebilirsiniz. Yukarıda Tam seçeneğinin seçilmiş

olduğunu görmektesiniz.

Onay kutuları, onaylayacağınız bir kelime veya cümlenin önünde yer alır. Onay

kutuları küçük bir kare şeklindedir. Bu karenin içine tıklayarak, bir seçeneği

onaylayabilir veya onayı kaldırabilirsiniz. Onayladığınız kutunun içinde onay işareti

belirir. Onaylanmış kutuyu tekrar tıklayarak onayı kaldırabilirsiniz. Yukarıda

onaylanmamış ve onaylanmış onay kutularını görmektesiniz.

Açılır liste düğmeleri tıklandığında bir listenin

açılmasını sağlar. Örneğin, yukarıda gösterilen Masaüstünün yanındaki açılır liste

düğmesine tıkladığınızda, altındaki liste açılır. Açılan listeden istediğiniz ögeyi

tıklayarak açılmasını sağlayabilirsiniz.



Metin kutusu, içine klavyeyi kullanarak yazı

yazabileceğiniz, dikdörtgen şeklinde bir kutudur. Metin kutusunun içine tıklayarak

metin girebilirsiniz.

Komut düğmeleri, yanda görüldüğü gibi üzerlerinde komut yazan dikdörtgen

şeklindeki düğmelerdir.

Komut düğmelerini tıklayarak, düğme üzerinde yazılı olan komutu işleme

sokabilirsiniz.


Açılır liste düğmesi

Metin kutusu

Komut düğmesi

Pencereleri Yönetmek

Windows 2000 işletim sisteminde bütün programlar ve belgeler pencereler içinde

görüntülenir. Pencerelerin masaüstündeki konumları değiştirilebilir, boyutları

ayarlanabilir, pencereler simge durumuna küçültülebilir, ekranı kaplatılabilir,

kapatılabilir. Pencereleri etkin bir şekilde yönetebilmek için öncelikle bir pencerenin

kısımlarını tanıyacağız. Masaüstündeki Bilgisayarım simgesini çift tıklayarak

Bilgisayarım Penceresi’ni açalım.


Bir Pencerenin Kısımları

Baş ık Çubuğu Pencerenin üst kenarında yer alan ve adını gösteren çubuktur. Başlık

çubuğunun sol başında Denetim Menüsü, Pencere Başlığı, sağ tarafında

ise sırasıyla Simge Durumuna Küçült, Ekran Kapla ve Kapat düğmeleri

yer alır. Bir pencereyi başlık çubuğundan tutup sürükleyerek,

masaüsütündeki konumunu değiştirebilirsiniz. Ayrıca, bir pencerenin

etkin olup olmadığını pencere çuğunun renginden anlayabilirsiniz.

Pencere etkinse, başlık çubuğu koyu (lacivert) renkte, etkin değilse

sönük (gri) renktedir.

l

ı

Simge Durumuna Küçült Düğmesi Pencere Başlığı

Ekranı Kapla Düğmesi Başlık Çubuğu

Kapat Düğmesi

Denetim M

Simge Duru

Küçült Düğ

Bilgisayar Ku

DenetimMenüsü

Menü Çubuğu

Kaydırma Oku

Kaydırma Kutusu

Dikey Kaydırma Çubuğu

Yatay Kaydırma Çubuğu

enüsü Denetim menüsü her pencerenin başlık çubuğunun sol başında,

pencere başlığının önünde yer alır. Denetim menüsü simgesi her

pencerede faklıdır. Denetim menüsünde yer alan komutları

kullanarak, pencenin boyutlarını değiştirebilir, taşıyabilir, simge

durumuna küçültebilir, ekranı kaplatabilir veya kapatabilirsiniz.

muna

mesi

Bu düğmeye tıklayarak, pencereyi gizleyebilirsiniz. Simge

durumunua küçüt düğmesine tıklamak uygulama programını

kapatmaz, sadece penceresini gizler. Bu durumda uygulama

programı çalışmaya devam eder. Penceresi simge durumuna

llanımı I Ders Notları Yrd. Doç. Dr. M. Sıtkı İlkay


küçültülmüş bir programın düğmesi görev çubuğu üzerinde

görüntülenmeye devam eder. Gizlenmiş pencereyi tekrar açmak

için görev çubuğu üzerindeki düğmesine tıklayabilirsiniz.

Ekranı Kapla

Düğmesi

Bu düğmeye tıklayarak, pencerenin tüm ekran alanını kaplamasını

sağlayabilirsiniz. Pencere ekranı kapladığında, Ekranı Kapla

Düğmesi’nin yerini Önceki Boyut Düğmesi alır.

Önceki Boyut

Düğmesi

Bu düğmeye tıklayarak pencerenizi tekrar eski boyutuna

getirebilirsiniz.

Kapat Düğmesi

Kapat Düğmesi’ne tıklayarak, pencereyi kapatabilirsiniz. Bir

pencereyi kapatmak, programın çalışmasına son verir ve o

programın Görev Çubuğu üzerindeki düğmesi kaybolur.

Menü Çubuğu Menü çubuğu bir pencerede yer alan menülerin listesini verir.

Menülerde, açılan uygulamada yapabileceğiniz faaliyetlerin ve

verebileceğiniz emirlerin listesi yer alır. Ekseri pencerelerde,

başlatılan uygulamaya özgü menülere ilaveten, Dosya, Düzen ve

Yardım menüleri yer alır.

Dikey Kaydırma

Çubuğu

Bir pencere içindeki simgeler, pencerenin o anki boyuna

sığmayacak kadar fazla olduğunda, Dikey Kaydırma Çubuğu

pencerenin sağ kenarı boyunca görüntüye gelir. Kaydırma okları

ve kaydırma kutusu ile pencere aşağı ve yukarı doğru

kaydırılarak, görülemeyen simgeler görüntüye getirilebilir.

Yatay Kaydırma

Çubuğu

Bir pencere içindeki simgeler, pencerenin o anki enine

sığmayacak kadar fazla olduğunda, Yatay Kaydırma Çubuğu

pencerenin alt kenarı boyunca görüntüye gelir. Kaydırma okları ve

kaydırma kutusu ile pencere sağa ve sola doğru kaydırılarak,

görülemeyen simgeler görüntüye getirilebilir.



Menü Kullanımı

Windows 2000 komutları menülerde listelenir. Her uygulama denetim menüsüne

ilaveten, kendine özgü menülere sahiptir. Windows ortamında bilgisayara bir

komut vermek için, önce komutun yer aldığı menu daha sonra ise, komut seçilir.

Menü Seçimi

Menüleri seçmek için fareyi kullanabileceğiniz gibi, klavyeyi de kullanabilirsiniz.

Menüleri Fare ile Açmak

Fareyi kullanarak menüleri açmak için, menü çubuğu üzerinde açmak istediğiniz

menünün adı üzerine fare ile tıklayınız.

Menüleri Klavye ile Açmak

• Menü çubuğunu seçmek için ALT veya F10 tuşuna basınız.

• İstediğiniz menüyü seçmek için, ← (sola ok ) veya → (sağa ok) tuşlarını

kullanınız.

• Menüyü seçmek için, Enter veya ↓ (aşağı ok) tuşuna basınız.

Ayrıca, her menüde bir harfin altının çizili olduğunu görürsünüz. ALT tuşu ile

birlikte menüdeki altı çizili olan harf tuşuna basarak istediğiniz menüyü

açabilirsiniz.

Aşağıda Windows 2000 Denetim Menüsü ve tipik bir Dosya menüsü gösterilmiştir.



Açık Bir Menüyü Kapatmak

Bir menüyü kapatmak için, fare ile menü dışında boş bir alana tıklayınız veya

klavyeden ALT veya F10 tuşuna basınız.

Bir Menüden Komutlar Vermek

Açık bir menüden komutlar vermek için, komutun üzerine tıklayabilir, komuttaki altı

çizili harf tuşuna basabilir veya aşağı ve yukarı ok tuşlarıyla istenen komutun

üzerine geldikten sonra Enter tuşuna basabilirsiniz.


Documents

Microsoft Windows 2000 Temel Bilgiler Windows 2000 İşletim …iibf.erciyes.edu.tr/ilkay/bk1/ders2.pdf · 2005-10-04 · Microsoft Windows 2000 Temel Bilgiler 10 kapatılıncaya