1

Mikilvægi frjálsra félagasamtaka í þróunarsamvinnu

Ágústa Gísladóttir

2

Baráttan gegn fátækt

• 3.000.000.000 manns lifa á minna en 2 $ á dag

• Vegna kreppunnar munu væntanlega bætast 90.000.000 manna í þann hóp á ári hverju eftir 2010

• 840.000.000 eru undir hungurmörkum• 1.000.000.000 íbúar heimsins hafa ekki

aðgang að heilnæmu vatni.

3

Leiðirnar

• Einbeita sér að bæta hag fátæka fólksins með beinum hætti – bæta heilsugæslu, skóla oþh ? (Social protection)

• Beina sjónum að auknum hagvexti og viðskiptum og draga þannig úr fátæktinni – styðja einkaframtakið? (Trade for aid)

• Bæta stjórnunina og veita fjármunum beint í ríkissjóð?

• Nýjar áherslur– “konflikt, klima, kapital” ?– “fuel, food, finance”

4

Starfhæf stjórnvöld

Lífvænn einkageiri

Virkt borgaralegt samfélag

Þróun

5

Hvernig• Framkvæmd verkefna – Millenium Villages,

Global Fund etc• Stuðningur við verkefni stjórnvalda

– Einstök verkefni, körfufjármögnun etc.• Stuðningur við verkefni frjálsra

félagasamtaka• Stuðningur við einkageirann• Eyrnamerkt framlög í ríkissjóð -

geirastuðningur• Framlög í ríkissjóð

6

Áherslur við veitingu þróunaraðstoðar

• Árangur/skilvikni (effectiveness) • Eignarhald (ownership)• Hagkvæmni (efficiency)• Samræming (harmonisation)• Samhæfing (alignment)• Verkaskipting (division of labour)

7

Hverjir eru bestir??• Skilvirknin er talin vera mest hjá þróunarbönkum

og hjá þeim framlagsríkjum sem veita mikinn fjárlagastuðning – og í þeim ríkjum sem eru með bestu stjórnsýsluna

• Auðveldast er að mæla beinan árangur þegar verkefnanálgun er beitt.

• Öll OECD lönd beita fleiri en einni nálgun við þróunarsamvinnu.

• Goðsögnin um NGOs segir að þau– eigi auðveldara með að ná til hinna fátæku– séu sveigjanlegri og ódýrari– minna skrifræði og lægri umsýslukostnaður

8

• Frjáls félagasamtök eru hluti hins borgaralega samfélags sem.– kemur málum á dagskrá– beitir þrýstingi á ráðamenn– veitir velferðarþjónustu– er málsvari, berst fyrir réttindum hópa– vaktar og veitir stjórnvöldum aðhald

• Frjáls félagasamtök gegna mikilvægu hlutverki í baráttunni gegn fátækt með því að standa vörð um þá sem minnst mega sín í heiminum.

9

Dæmi frá Noregi

Hlutfallslegt framlag

Samstarfsaðilar/- lönd Mósambík Malavi Úganda Líbería

Stjórnvöld 80,7 55 44,5 15,4

Alþjóðleg NGOs 1,2 1,3 2,3 5,9

Innlend NGOs 3 14,8 0,8 0

Norsk NGOs 9,1 21,2 28 17,6

Fjölþjóðastofnanir 5,9 7,7 24 61,2

10

Ný lög um þróunarsamvinnu á Íslandi

• Nýjar nálganir mögulegar s.s.

• Fjárlagastuðningur• Geirastuðningur• Körfufjármögnun

• Nánari samvinna ÞSSÍ og ráðuneytis

11

ViðmiðinÍ samræmi við stefnumið stjórnvalda og þúsaldar markmið Sameinuðu þjóðanna skal einkum nýta íslenskt þróunarfé við að minnka fátækt og auka efnahagslega og félagslega þróun

12

Framlög - yfirlit

Framlög, milljón USD

  2007 2008 2009 2010

ÞSSÍ heild 17,90 21,80 14,90 14,00

Íslensk NGO 0,60 0,60 0,60

Erlend NGO 0,50 0,20 0,20

         

13

Almennar kröfur til viðfangsefna

– Verkefni skulu vera með skýr markmið sem hægt er að ná á tilsettum tíma.

– Verkefni þurfa að vera sjálfbær. Þess vegna skal þekkingaruppbygging (local capacity building) ætíð að vera innbyggð.

– Gæta þarf jafnréttis- og umhverfis-sjónarmiða í öllum verkefnum.

14

• Mat á styrkumsóknum mun m.a. byggjast á eftirtöldum viðmiðunum

– Gæðum verkefnisins – Getu umsækjanda til að stýra verkefninu, sem

og fyrri reynsla.– Getu umsækjanda til að virkja samstöðu og

tryggja mótframlag – Virðisauka vegna íslenska samstarfsaðilans.

15

• ÞSSÍ leggur áherslu á ábyrgð, árangur, hagræðingu, samstarf og samþættingu.

• Samstarfið við frjáls félagasamtök er og verður mikilvægur þáttur í íslensku þróunarstarfi.

16

Sumir eru því miður með kuldapoll í hjarta, sagði afi minn einu sinni við mig, ég veit það ekki. Ég veit það bara að við berum siðferðislega ábyrgð í þessum heimi, og ég

veit að heimurinn er ekki bara Ísland. Ég veit að líf fólks í Afríku og víðar reiðir sig á þróunaraðstoð frá þeim sem standa betur. Það er ekkert í veröldinni eins dýrmætt og lífið, og ef við viljum geta horft áfram framan í heiminn, þá hjálpum við þessu fólki áfram. Framundan eru tímar þrenginga, og á slíkum tímum getum við sýnt heiminum

reisn okkar, og hjartalag.Jón Kalmann Stefánsson, nóvember 2008.