Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Mondzorg en dementie is het nog de moeite?Seminarie Steunpunt WVG 7 mei 201
Prof dr Jackie Vanobbergen
AlsAls ik de dingen niet meer weetAls ik de namen niet meer kenen wat ik zeg meteen vergeetzodat ik onherkenbaar ben,zodat ik onherkenbaar ben,begin dan aan een heel oud lied.Dan zing ik mee en aarzel niet.
Geert BoogaardUit: Alles om niet
Iedere oudere, hoe kwetsbaar ook, heeft recht op een goed uitgewerkt mond zorgplan(≠ behandelplan)
• Het belang van de patiënt is de eerste prioriteit.
• Respect voor de autonomie, zover als mogelijk.
• Goede mondgezondheid heeft positieve effecten op gezondheid, waardigheid, self-esteem en sociale integratie.
Belangrijke bedenking:
• Modern management van dementie heeft als doel kwaliteit van leven zo goed als mogelijk te vrijwaren. Genezing is tot zover niet mogelijk.
• Preventieve en primaire curatieve mondzorg kan substantieel bijdragen tot de algemene gezondheid en welbevinden van de kwetsbare ouderen met dementie?
mogelijk.
De pathogene microbiota in de mond zijn zeer divers, en zij kunnen doordringen tot in meerdere systemen en daar inflammatie stimuleren.
Resultaten: • Vijf hoog kwalitatieve publicaties zijn hier opgenomen.
• Twee studies toonden aan dat een verbetering van de mondzorgde kans op het ontwikkelen van aspiratie pneumonie sterk doet
Van der Maarel-Wierink, Vanobbergen, Gerodontology, 2011
de kans op het ontwikkelen van aspiratie pneumonie sterk doet dalen samen met de kans op sterven omwille van de AP.
• De drie andere studies toonden aan dat adequate mondzorg het aantal potentiële respiratoire ziektekiemen sterk doet dalen met als gevolg een reductie in het risico op aspiratiepneumonie zeker wanneer gecombineerd met slik- en hoestproblematiek (dysfagie).
“In conclusion, oropharyngeal aspiration is a potential common risk in elderly patients who develop pneumonia. Accurate diagnosis and treatment of oropharyngeal dysphagia along with efficient cleansing of the oral cavity to remove potential pathogens should form an
Incidence: 36.5% (SD 16.3)
remove potential pathogens should form an integral part of hospital and nursing home based care for older people, in particular those who are scheduled for anesthesia or who suffer from dysphagia.”
Consensus meeting Geriatric Oral Research Group, IADR Barcelona, 2012
Statement form the American Heart Association
Lockhart, Baddour et al. Syst Rev, Circulation, 2012
Statement from the American Heart Association
Lockhart, Baddour et al. Syst Rev, Circulation, 2012
Destructie van de β-cellenVeroorzaken van insuline resistentie
• Slecht gecontroleerde diabetes, in combinatie met roken, is een significante risicofactor voor parodontale aandoeningen
• Patiënten met diabetes (voornamelijk slecht gereguleerde) hebben een significant hogere
• Er is voldoende evidencedie aantoont dat
Ship, JADA 2003
parodontale aandoeningensignificant hogere prevalentie van ernstige parodontitis
die aantoont dat parondontale infecties bijdragen tot problemen met controle van glycemie
Parodontitis behandelen?
• belangrijk?Patiënten die behandeld waren hadden een klinisch
relevante daling van de HbA1c waarde (0,4).Een daling van 0,2 was geassocieerd met een 10% Een daling van 0,2 was geassocieerd met een 10%
verminderde mortaliteit. Khaw K, et al. Glycated haemoglobin, diabetes, and mortality in men in Norfolk
cohort of European Prospective Investigation of Cancer and Nutrition (EPIC-Norfolk). BMJ, 2001
• Het aantal en de spreiding van de natuurlijke tanden in de mond zijn gerelateerd aan het eten van bepaalde voedingsstoffen. Dit heeft een invloed op de voedingsinname en twee
Malnutritie - Evidence?
invloed op de voedingsinname en twee biochemische maten van voedingsstatus (Plasma ascorbate and retinol)
British National Diet and Nutrition Survey(Sheiham and Steele, 2001)
Evidence
Correlation Impact of oral treatment
Mondgezondheid en algmene gezondheid
ASVD ++ -
Pneumonia ++ +
Diabetes ++ ++
Malnutrition + -
Iedere oudere, hoe kwetsbaar ook, heeft recht op een goed uitgewerkt mond zorgplan(≠ behandelplan)
• Infectie verwijderen• Comfort, welzijn,
kwaliteit van leven verhogen
Mondzorgplan
Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek Pathologie?
Ja
NeenOpvolgrapportMondhygiëne
OndersteuningContinuïteit (recall)
Klinisch onderzoek Pathologie?
Ja
Mondzorgplan
Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek Pathologie?
Ja
NeenOpvolgrapportMondhygiëne
OndersteuningContinuïteit (recall)
Klinisch onderzoek Pathologie?
Ja
Oral health care plan
Observation – communication – contact with the patient
Clinical Pathology?
Yes
NoFollow-up
Oral hygieneSupport
Continuity(recall)
Clinical examination
Pathology?
Yes
Emmy: Contact and communication with the husband is very helpful inunderstanding the environmental factors of our patient.
Mondzorgplan
Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek Pathologie?
Extra aandacht voor:• Weigeren bij eten• Voortdurend het gezicht wegtrekken
Ja
NeenOpvolgrapportMondhygiëne
OndersteuningContinuïteit (recall)
Klinisch onderzoek Pathologie?
Ja
• Voortdurend het gezicht wegtrekken• Kwijlen • Gebitsprothese uitlaten• Roepgedrag • Aggressief gedrag• Rusteloosheid
Mondzorgplan
Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek Pathologie?
Ja
NeenOpvolgrapportMondhygiëne
OndersteuningContinuïteit (recall)
Klinisch onderzoek Pathologie?
JaAlles valt of staat met de dagelijkse mondhygiëne
Mondzorgplan
Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek Pathologie?
Ja
NeenOpvolgrapportMondhygiëne
OndersteuningContinuïteit (recall)
Klinisch onderzoek Pathologie?
JaAlles valt of staat met de dagelijkse mondhygiëne
Mondzorgplan
Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek Pathologie?
Ja
NeenOpvolgrapportMondhygiëne
OndersteuningContinuïteit (recall)
Klinisch onderzoek Pathologie?
JaAlles valt of staat met de dagelijkse mondhygiëne
Mondzorgplan
Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek Pathologie?
Ja
NeenOpvolgrapportMondhygiëne
OndersteuningContinuïteit (recall)
Klinisch onderzoek Pathologie?
JaAlles valt of staat met de dagelijkse mondhygiëne
Mondzorgplan
Observatie – communicatie – contact met de patiënt
Klinisch onderzoek Pathologie?
Ja
NeenOpvolgrapportMondhygiëne
OndersteuningContinuïteit (recall)
Klinisch onderzoek Pathologie?
Ja
Sociale anamnese Medische anamnese
ja
Mondzorgplan
Type en
Diagnose
Plaque accumulatieCariës
WortelrestenSlijmvliespathologieParodontale infecties
Prothetische problemen…
jaType en
ernst van de aandoening neemt toe
met de graad van dementie
Mondzorgplan
Social anamnesis Medical anamnesis
Yes
Oral health care plan
Diagnosis
Plaque accumulationHalitosisCaries
Residual rootsMucosal condition
Periodontal infectionsProsthetic treatment need, xerostomia…
Yes Type and severity of oral pathology.
Incidence increases with the
severity of dementia
Inspection of Julien (AD, diabetes – 84) who has several residual rootswith caries, suffering from pain, refusal to eat, bad breath.
Social anamnesis Medical anamnesis
Yes
Oral health care plan
Diagnosis
Plaque accumulationHalitosisCaries
Residual rootsMucosal condition
Periodontal infectionsProsthetic treatment need, xerostomia…
Yes Type and severity of oral pathology.
Incidence increases with the
severity of dementia
Periapical Abscess. X-ray shows dark area. An easy-to-understandexplanation of the problem to the nurse or family.
Sociale anamnese Medische anamnese
ja
Mondzorgplan
ZorggraadPrimaire en
secundaire diagnoseErnst van de dementie
Medicatie
ZorggraadAlleenstaandWeerbaarheid
Financiële draagkracht
Diagnose
CariësWortelresten
SlijmvliespathologiePlaque accumulatie
Parodontale infectiesProthetische problemen…
jaMedicatiedraagkracht
Ethische aspecten.. Type en
ernst van de aandoening.
Mondzorgplan
ZorggraadPrimaire en
secundaire diagnoseErnst van de dementie
Medicatie
Anticoagulantia
• Recente INR waarde
Diabetes
• Graad van regulatie
• HbA1c
Bisfosfonaten
• Per os • IV• Sinds
wanneer?
Interactie medicatie
• Bv. Clopidogrel -Plavix
Medicatie
Mondzorgplan wordt besproken met bewoner, familie, WZC, verpleegkundige,
huisarts, CRA, mutualiteit (informed consent, inschatten van de
compliance achteraf)
Mondzorgplan
• Infectie controle
• Benefit van de behandeling voor de patiënt
• Comfort
Mondzorgplan wordt besproken met bewoner, familie, WZC, verpleegkundige, huisarts, CRA,
mutualiteit (informed consent)
Mondzorgplan
Uitgevoerd door bv.
Gerodent
Uitgevoerd door lokale
tandarts
Uitgevoerd in ziekenhuis
(narcose, sedatie)
Dagelijkse zorg
(thuisverpleging)
It is good practice to explain, in simple terms, what is being done and why
Gentle restraint by the carer (handholding, distraction) may be all
that is needed
Nabijheid van de bekende zorgverlener om Julien gerust testellen.
Mondzorgplan wordt besproken met bewoner, familie, WZC, verpleegkundige,
huisarts, CRA, mutualiteit (informed consent)
Mondzorgplan
Uitgevoerd door bv.
Gerodent
Uitgevoerd door lokale
tandarts
Uitgevoerd in
ziekenhuis (narcose, sedatie)
Follow-up risico inschatting
Mondhygiëne (met assistentie of volledig overnemen)
Ondersteuning – inschatten van compliance
Continuïteit (recall)
Mondzorgplan
Mondhygiëne - preventie
Communicatie empathie en Communicatie empathie en ethiek
Infectiebestrijding en -controle
Kwaliteit van leven, comfort en welzijn
In woon- zorgcentra bevat het model tevens:
Een assessment van de mondgezondheid geïncorporeerd in het basis assessment bij opname
Mondhygiëne protocol geïntegreerd in de dagelijkse zorg protocollen
Modulaire training van de zorgverleners
Arrangementen voor toegankelijkheid van tandheelkundige zorg
Bedankt voor uw aandacht
JVO - 12 mei 2014 37Community DentistryJVO - 12 mei 2014 37Community Dentistry