Ñaët vaán ñeà.

TìnhTình hìnhhình laïmlaïm duïngduïng röôïuröôïu taïitaïi moätmoät phöôøngphöôøng

thaønhthaønh phoáphoá ThaùiThaùi NguyeânNguyeânTraàn Vieát Nghò, Laõ Thò Böôûi, Nguyeãn Minh Tuaán, Ñinh Ñaêng Hoeø vaø coäng söï

Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu.Keát quaû vaø baøn luaän

Keát luaän

II. . ñaëtñaët vaánvaán ñeàñeà

Röôïu ñaõ ñöôïc söû duïng töø raát laâu vaø ñöôïc coi nhö moät chaát kích thích. Ngaøy nay, röôïu ñöôïc Toå chöùc Y teá Theá giôùi xeáp loaïi laø moät trong caùc chaát gaây nghieän. Nhöõng roái loaïn taâm thaàn do nghieän röôïu gaây ra ñöôïc xeáp loaïi ôû chöông F1.Cuõng nhö caùc chaát taùc ñoäng taâm thaàn khaùc, röôïu coù nhieàu taùc haïi ñoái vôùi söùc khoûe con ngöôøi maø khoâng phaûi luùc naøo cuõng ñöôïc nhaän thöùc ñaày ñuû. Röôïu gaây caùc beänh cô theå, caùc beänh taâm thaàn, aûnh höôûng tôùi cuoäc soáng cuûa ngöôøi söû duïng, gia ñình vaø toaøn xaõ hoäi.

Hieän nay, ôû Vieät Nam vieäc uoáng röôïu raát phoå bieán. Vieäc naáu röôïu, baùn röôïu naèm ngoaøi taàm kieåm soaùt cuûa nhaø nöôùc. Ñi baát cöù ñaâu cuõng coù theå mua ñöôïc röôïu. Röôïu ñöôïc baøy baùn coâng khai hoaëc ñöôïc saûn xuaát löu thoâng moät caùch töï do.ôû nöôùc ta, theo soá lieäu ñieàu tra cuûa caùc taùc giaû (Nguyeãn Vieät, Nguyeãn Vieát Thieâm, Laõ Thò Böôûi vaø coäng söï - 1988), soá ngöôøi nghieän röôïu ôû moät phöôøng daân cö Haø Noäi coøn thaáp (1,15%), coù theå coøn boû soùt trong quaù trình ñieàu tra. Nguyeãn Vaên Sieâm, Traàn Vaên Cöôøng, Nguyeãn Theá Khanh ñieàu tra taïi Quaát Ñoäng - Thöôøng Tín - Haø Taây (1998) ñöa ra tyû leä 4,66%.

* Muïc ñích nghieân cöùu

Khaûo saùt böôùc ñaàu vieäc söû duïng röôïu (laïm duïng röôïu - LDR, vaø nghieän röôïu - NR) taïi phöôøng Gia Saøng - thaønh phoá Thaùi Nguyeân.

IIII. . ÑoáiÑoái töôïngtöôïng vaøvaø phöôngphöông phaùpphaùp nghieânnghieân cöùucöùu..

1. Ñoái töôïng.

Duøng phieáu ñieàu tra saøng loïc vaø chaån ñoaùn xaùc ñònh LDR vaø NR caùc ñoái töôïng coù hoä khaåu thöôøng truù, hoaëc ñang laøm aên sinh soáng taïi ñòa baøn phöôøng Gia Saøng - thaønh phoá Thaùi Nguyeân. *. Tieâu chuaån chaån ñoaùn: Theo

baûng phaân loaïi beänh quoác teá laàn thöù 10 (ICD10).*. Thôøi gian nghieân cöùu: 7/2000.

2. Phöông phaùp tieán haønh.

Ñieàu tra hoä gia ñình

Ñieàu tra saøng loïc, sau ñoù phoûng vaán saâu theo phieáu ñieàu tra.

Xöû lyù soá lieäu theo phöông phaùp thoáng keâ.

Caùn boä nghieân cöùu : Caùc baùc só chuyeân khoa taâm thaàn

IIIIII. . KeátKeát quaûquaû vaøvaø baønbaøn luaänluaän

1. Ñaëc ñieåm kinh teá xaõ hoäi.

Thaønh phoá Thaùi Nguyeân : laø moät vuøng trung du thaáp, caùch Haø Noäi khoaûng 80 km, ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi coøn thaáp. Phöôøng Gia Saøng naèm saùt ngoaïi oâ thaønh phoá vôùi soá daân laø 8.965 ngöôøi.

Phaân tuoåi giôùi nhö sau:

Nhãm Nam Nữ Tæng sè

0-9 562 550 1112

10-19 949 918 1867

20-29 713 774 1487

30-39 666 722 1388

40-49 876 774 1650

50-59 353 381 734

60-69 217 183 400

70-79 105 120 225

> 80 40 62 102

Tæng4481 = 49,98%

4484 = 50,02%

8965 = 100%

2. Tyû leä laïm duïng röôïu vaø nghieän röôïu.

Soá ngöôøi LDR vaø NR laø 418 ngöôøi chieám tæ leä 4,66%Keát quaû naøy cao hôn keát quaû cuûa Nguyeãn Vaên Sieâm 0,63% daân soá (nghieân cöùu ôû vuøng noâng thoân) nhöng laïi thaáp hôn so vôùi keát quaû nghieân cöùu taïi moät soá vuøng nuùi 7% (Noâng Moäng Döông) vaø ôû thaønh phoá 6,7% (Ñoã Thuùy Lan).

3. Tyû leä ngöôøi LDR vaø NR phaân theo giôùi.

Giíi n %

Nam 415 99,3

Nữ 3 0,7

Céng 418 100

Nhöõng ngöôøi LDR vaø NR chuû yeáu laø nam giôùi, chieám 99,3% Tyû leä naøy phuø hôïp vôùi nhieàu taùc giaû khaùc. Traàn Vaên Cöôøng cho tæ leä 99,2% ôû nam giôùi taïi xaõ Quaát Ñoäng, Thöôøng Tín, Haø Taây(1999).

4. Ngöôøi LDR vaø NR phaân theo tuoåi.

Tuoåi uoáng nhieàu nhaát laø töø 35-44 (40%), tuoåi uoáng sôùm nhaát laø 20, tuoåi muoän nhaát coøn uoáng laø 90.

Nhãm tuæi

n %

<15 0

15-24 4 0,9

25-34 67 15

35-44 169 40*

45-54 97 23*

55-64 52 11*

>65 29 2

Céng 418 100

5. Ngheà nghieäp.

Nhoùm coù nhieàu ngöôøi söû duïng röôïu nhieàu nhaát laø coâng nhaân 33,5%, sau ñoù laø höu trí 28,8% vaø laøm ruoäng 17,9%, ngheà töï do 12%.

NghÒ nghiÖp n %

Kh«ng nghÒ 12 2,8

Bé ®éi, c«ng an 6 1,4

Gi¸o viªn 2 0,5

Bu«n b¸n 7 1,7

MÊt søc 9 2,1

L¸i xe 8 1,9

Lµm ruéng 75 17,9

C«ng nh©n 141 33,5

H u trÝ 87 28,8

C¸n bé 14 3,3

Th ¬ng binh 2 0,5

Thî méc 2 0,5

Thî x©y 1 0,2

Thî may 2 0,5

Tù do 50 12,0

Céng 418 100

6.Trình ñoä vaên hoùa:

Gaëp nhieàu nhaát laø trình ñoä vaên hoùa trung bình, phoå caäp laø caáp II chieám 53,3%. Soá ngöôøi muø chöõ vaø trình ñoä ñaïi hoïc chieám tyû leä thaáp (0,23% vaø 2,1%).

Trình độ văn hoá n %

Mù chữ 1 0,23

CÊp I 27 6,46

CÊp II 223 53,3

CÊp III 158 37,8

Cao ®¼ng, trung cÊp, ®¹i häc

9 2,1

Céng 418 100

7. Möùc soáng.

Möùc soáng ôû ñaây chuû yeáu laø möùc soáng trung bình (83,7%).

Møc sèng n %

NghÌo 24 5,7

Trung bình 350 83,7

Kh¸ 44 10,6

Céng 418 100

8. Taàn soá söû duïng haøng tuaàn, thaùng.

Trong soá LDR vaø NR, 69% söû duïng röôïu haøng ngaøy.

TÇn sè n %

Hµng ngµy 290 69

3-4 ngµy/tuÇn

75 18

1-2 ngµy/tuÇn

22 5

1-3 ngµy/th¸ng

5 1

< 1lÇn/th¸ng

0 0

9. Taàn soá söû duïng röôïu trong ngaøy.

Tính taàn soá uoáng trong ngaøy, cao nhaát laø 2-3 laàn (72%), tieáp laø 1 laàn(22,5%).

TÇn sè n %

1 lÇn 94 22,5

2-3 lÇn 301 72,0

4-6 lÇn 22 5,3

> 6 lÇn 1 0,2

418 100

Gaëp trôû ngaïi hoïc taäp chieám tyû leä cao (64%), tieáp theo laø caùc raéc roái gia ñình (48%), maát caùc thích thuù cuõ gaëp vôùi taàn soá cao (40%), bò baét do laùi xe trong traïng thaùi say chæ coù 30 tröôøng hôïp (7%).

10.1.Taùc haïi ñeán gia ñình ,baûn thaân

T¸c h¹i n %

Trë ng¹i trong häc tËp 267 64

Đánh nhau 92 22

Gặp rắc rối gia đình 200 48

BÞ b¾t do ®i xe trong tr¹ng th¸i say

30 7

BÞ tai n¹n do l¸i xe trong tr¹ng th¸i say

62 15

Giảm thích thú cũ 203 40

Coù 13% caùc tröôøng hôïp LDR vaø NR coù caùc beänh lyù veà tieâu hoùa, chuû yeáu laø xuaát huyeát tieâu hoùa, vieâm loeùt haønh taù traøng.

10.2. Trieäu chöùng beänh cô theå.

TriÖu chøng c¬ thÓ

n %

Gan 30 57

Tiªu hãa (d¹ dµy) 55 13

Dị cảm (Viên da dây thần kinh, đau buốt)

39 9

Kh¸c 7 2

Gaëp nhieàu nhaát laø traïng thaùi sa suùt, maát quan taâm ñeán coâng vieäc, ngöôøi thaân vaø caùc ham thích cuõ (19%), traàm caûm gaëp 13%, ñaëc bieät coù 25 tröôøng hôïp (6%) coù hoang töôûng.

10.3. Caùc trieäu chöùng taâm thaàn.

TriÖu chøng t©m thÇn n %

Sa sót, thê ¬, l¹nh nh¹t, mÊt quan t©m ®Õn c«ng viÖc, ng êi th©n vµ ho¹t ®éng th«ng th êng kh¸c

78 19

TrÇm buån 54 13

Hoang t ëng 25 6

Nghi ngê ng êi kh¸c 26 6

Quªn 64 15

Goäp chung caû hai nhoùm, 56% traû lôøi tieáp tuïc uoáng khi ñaõ bieát taùc haïi cuûa röôïu vôùi taâm thaàn vaø cô theå.

10.4. Thaùi ñoä cuûa ngöôøi söû duïng.

Th¸i ®é n %

TiÕp tôc uèng khi ®· biÕt t¸c h¹i ®Õn c¬ thÓ

146 35

TiÕp tôc uèng khi ®· biÕt t¸c h¹i ®Õn t©m thÇn

89 21

11. Söï xuaát hieän caùc trieäu chöùng cai.

Ở ñaây, caùc trieäu chöùng xuaát hieän ñaày ñuû vôùi caùc möùc ñoä khaùc nhau .

TriÖu chøng cai n %

Run tay, m«i 83 20

Tr»n träc, khã ngñ 154 37

Bån chån 132 32

To¸t må h«i 89 21

Tim ®Ëp nhanh 67 16

Buån n«n, n«n 56 13

MÖt mái 143 34

Ảo giác 11 3

C¸u b¼n 134 32

Co giËt 5 1

144 ngöôøi (34%) coù nhöõng côn theøm röôïu maõnh lieät, 125 (30%) ngöôøi caûm thaáy cuøng moät löôïng röôïu nhö tröôùc nhöng keùm hieäu löïc hôn, 133 ngöôøi (32%) caàn uoáng theâm moät löôïng nöõa môùi ñaït möùc, 37% khoù nguû, 179 ngöôøi (43%) ñaõ coá gaéng boû röôïu nhöng khoâng thaønh.

IVIV. . KeátKeát luaänluaän

Tyû leä LDR vaø NR ôû Phöôøng Gia Saøng, Thaønh phoá Thaùi Nguyeân chieám 4,66% chuû yeáu gaëp ôû nam, löùa tuoåi lao ñoäng (35-54 tuoåi). 72% uoáng 2-3 laàn/ ngaøy, treân 50% tieáp tuïc uoáng duø bieát taùc haïi cuûa röôïu. Röôïu gaây nhieàu trieäu chöùng veà cô theå vaø taâm thaàn, aûnh höôûng nhieàu ñeán cuoäc soáng lao ñoäng, hoïc taäp cuûa ngöôøi LDR, NR vaø cuoäc soáng cuûa toaøn gia ñình.

Ñeå haïn cheá LDR vaø NR, nhaø nöôùc, caùc ngaønh coù lieân quan caàn ñöa ra caùc bieän phaùp ñeå quaûn lyù vieäc saûn xuaát vaø löu haønh röôïu, tuyeân truyeàn taùc haïi cuûa röôïu, cai nghieän cho nhöõng ngöôøi ñaõ nghieän röôïu nhaèm haïn cheá toái ña caùc taùc haïi do röôïu gaây ra.