NARODNA SKUPŠTINA

REPUBLIKE SRPSKE

EKONOMSKA POLITIKA REPUBLIKE SRPSKE

ZA 2016. GODINU

Banja Luka, decembar 2015. godine

2

1. UVOD

Izrada Ekonomske politike Republike Srpske za 2016. godinu predviđena je Programom

rada Narodne skupštine Republike Srpske za 2015. godinu („Službeni glasnik Republike Srpske“,

broj 31/15) i predstavlja dokument koji definiše ciljeve ekonomske politike i osnovne sektorske

politike Vlade Republike Srpske u 2016. godini. Ujedno, sagledava makroekonomska kretanja u

međunarodnom okruženju i Republici Srpskoj, njihov međusobni uticaj, te daje projekcije

makroekonomskih pokazatelja za iduću godinu. U izradi Ekonomske politike učestvuju sva

ministarstva i institucije Republike Srpske u skladu sa svojim nadležnostima, dok Ministarstvo

finansija ima ulogu da usklađuje pojedine politike sa mogućnošću njihovog finansiranja i predlaže

je Vladi, a Vlada Narodnoj skupštini Republike Srpske.

Okvir za izradu Ekonomske politike Republike Srpske za 2016. godinu predstavljaju

politike Vlade Republike Srpske, definisane Reformskom agendom za period 2016–2018. godina i

Akcionim planom Republike Srpske koji su usaglašeni sa Evropskom unijom i međunarodnim

finansijskim institucijama. Ujedno, pri izradi Ekonomske politike za 2016. godinu, uzeti su u obzir

pozitivni zakonski, podzakonski i drugi propisi, postojeće politike, te njihove izmjene.

Ekonomsku politiku Republike Srpske za 2016. godinu prati Akcioni plan za realizaciju

Ekonomske politike Republike Srpske za 2016. godinu, u kome su jasno definisane sve aktivnosti,

nosioci aktivnosti i rokovi za njihovu realizaciju. Izvršenje Akcionog plana za realizaciju

Ekonomske politike Republike Srpske za 2016. godinu razmatraće Vlada Republike Srpske

najmanje dva puta godišnje.

2. MAKROEKONOMSKA KRETANJA

2.1. MEĐUNARODNO EKONOMSKO OKRUŽENJE

Prema izvještaju MMF-a iz oktobra 2015. godine, World Economic Outlook (WEO), u

kojem se analiziraju globalna ekonomska kretanja, projekcija globalnog rasta iznosi 3,1%.

Slabiji oporavak u 2015. i 2016.

godini (u odnosu na ranije

projekcije) uglavnom je rezultat

uticaja globalnih faktora (visok

javni i privatni dug, slabost

finansijskog sektora, nizak nivo

investicija, niska stopa rasta

produktivnosti rada, demografske

tranzicije, pad cijena sirovina i sl.)

koji istovremeno predstavljaju i

rizike za ostvarivanje projektovanog

rasta. Prema istim projekcijama,

privredni rast u Evro zoni iznosi

1,5% u 2015. i 1,6% u 2016. godini,

a u Evropskoj uniji 1,9% u 2015. i

2% u 2016. godini. Za Evropske

zemlje u razvoju1

projektovan je rast

od 3% u 2015. i 2016. godini.

Prema mišljenju MMF-a, region Jugoistočne Evrope je imao koristi od nižih cijena nafte i

1 Европске земље у развоју обухватају: Србију, Хрватску, Бугарску, Мађарску, Пољску, Румунију и Турску, укључујући

Албанију, Босну и Херцеговину, Косово, Македонију и Црну Гору.

Tabela 2.1: Pregled projekcija MMF-a, ažurirano u oktobru 2015.

Projekcije

2013 2014 2015 2016

Realni rast BDP-a, %

Svijet 3,4 3,4 3,1 3,6

Razvijene ekonomije 1,4 1,8 2,0 2,2

SAD 2,2 2,4 2,6 2,8

Evro zona -0,5 0,9 1,5 1,6

Zemlje u razvoju 5,0 4,6 4,0 4,5

Evrop ka unija 0,1 1,5 1,9 1,9

Evropske zemlje u razvoju 2,9 2,8 3,0 3,0

Rast svjetske trgovine (robe i

usluge),%

3,5 3,3 3,2 4,1

Rast cijene nafte, u dolarima,

godišnje promjene, %

-0,9 -7,5 -46,4 -2,4

Potrošačke cijene

Razvijene zemlje 1,4 1,4 0,3 ,2

Zemlje u razvoju 5,9 5,1 5,6 5,1 Izvor: MMF, World Economic Outlook, Update October 2015.

3

postepenog oporavka u Evro zoni, ali je s druge strane bio pogođen stanjem u Rusiji i pod uticajem

povišenog korporativnog duga.

Slično prethodnom, prema projekcijama

Evropske komisije iz novembra 2015.

godine2 očekuje se nastavak blagog

ekonomskog oporavka u narednom

periodu, uprkos brojnim izazovima u

globalnoj ekonomiji. Naime, i pored pada

cijena nafte i slabljenja vrijednosti evra,

ekonomski oporavak u 2015. godini je

bio prisutan u gotovo svim zemaljama

članicama EU, ali je ostao slabijeg

intenziteta. Očekivani realni rast BDP-a u

Evro zoni iznosi 1,6% u 2015. godini, do 1,8% u 2016. godini, dok se za EU očekuje rast od 1,9% u

2015. do 2% u 2016. godini.

2.2. MAKROEKONOMSKA KRETANJA U REPUBLICI SRPSKOJ

Na osnovu kretanja makroekonomskih pokazatelja Republike Srpske u prethodnom periodu

i u periodu januar–septembar 2015. godine, privrednih aktivnosti u Republici Srpskoj i zemljama

okruženja, započetih aktivnosti i planiranih politika Vlade Republike Srpske, izrađene su procjene i

projekcije kretanja makroekonomskih pokazatelja Republike Srpske za 2015. i 2016. godinu.

Tabela 2.3: Procjene makroekonomskih pokazatelja za 2015. i projekcije

za 2016. godinu3

O P I S 2011 2012 2013 2014 2015 2016

BDP u milionima KM – nominalni 8.682 8.585 8.761 8.847 8.873 9.135

Broj stanovnika – u milionima 1,43 1,43 1,43 1,42 1,42 1,42

BDP po stanovniku u KM 6.073 6.006 6.146 6.225 6.256 6.454

% rasta BDP-a, nominalno 4,4% -1,1% 2,1% 1,0% 0,3% 2,9%

% rasta BDP-a, realno 0,8% -1,1% 1,9% 0,2% 1,4% 2,4%

Inflacija – godišnja stopa 3,9% 2,1% 0,0% -1,2% -1% 0,5%

Prosječne neto plate u KM 809 818 808 825 833 842

Uvoz u milionima KM 4.578 4.488 4.558 4.946 4.575 4.777

Rast uvoza u % 13,0% -2% 1,6% 8,5% -7,5% 4,4%

Izvoz u milionima KM 2.561 2.375 2.604 2.692 2.613 2.744

Rast izvoza u % 17,6% -7,3% 9,7% 3,4% -2,9% 5,0%

Pokrivenost uvoza izvozom u % 55,9% 52,9% 57,1% 54,4% 57,1% 57,4%

Stopa nezaposlenosti % 24,5% 25,6% 27,0% 25,7% 25,2% 24,7% Izvor: Republički zavod za statistiku Republike Srpske (2011–2014), procjena (2015) i projekcija (2016) Ministarstva finansija

Republike Srpske

Iako je Republika Srpska, u 2014. godini dva puta bila pogođena poplavama (u maju i u

avgustu), ostvaren je realni rast BDP-a od 0,2%. Pored loše hidrometeorološke situacije, na

privredna kretanja je uticalo i smanjenje cijene nafte i hrane na svjetskom tržištu, te izlazak Evro

zone iz recesije. Ostvarene stope realnog rasta BDP-a u prva dva kvartala 2015. godine, iznosile su:

2 2015 Autumn Economic Forecast of the European Commission

3 Напомена: С обзиром на то да су званични показатељи БДП-а, у случају БиХ према Агенцији за статистику БиХ засновани

на производном приступу, Министарство финансија Републике Српске као полазну основу за процјену узима податке о

годишњем БДП-у, као и кварталне процјене за 2014. годину, засноване на производном приступу, а које препоручују и

овлаштене институције Републике Српске и Босне и Херцеговине.

Tabela 2.2: Evropska ekonomska predviđanja za EU,

jesen 2015.

Projekcije za EU 2013 2014 2015 2016

Realni rast BDP (%, g/g) 0,2 1,4 1,9 2,0

Inflacija (%, g/g) 1,5 0,6 0,0 1,1

Nezaposlenost (%) 10,9 10,2 9,5 9,2

Bilans budžeta (% BDP) -3,3 -3,0 -2,5 -2,0

Ukupni javni dug (%

BDP)

87,3 88,6 87,8 87,1

Bilans tekućeg računa (%

BDP)

1,5 1,6 2,2 2,2

Novembar 2015, Evropska komi ija

4

0,9% i 1,5%, respektivno4, čemu je doprinio nastavak deflatornih pritisaka, oporavak u Evro zoni i

zemljama regiona, te rast u oblastima industrijske proizvodnje i građevinarstva.

Kvartalne stope rasta BDP-a za EU(28), u

2014. godini, su iznosile 1,5%, 1,2%, 1,4%

i 1,4%, a u prva dva kvartala 2015. godine

1,8% i 1,9%. Podaci na Grafikonu 2.15

pokazuju da zemlje najznačajniji

spoljnotrgovinski partneri Republike Srpske

ostvaruju pozitivna privredna kretanja.

Imajući u vidu kretanja u regionu i u

Republici Srpskoj (poplave u 2014. godini,

sušu u 2015. godini, nastavak deflatornih

pritisaka, te planirane aktivnosti u Republici

Srpskoj) procijenjeni realni rast BDP-a u

2015. godini iznosi 1,4%. U narednom

periodu se, usljed postepenog jačanja

privrednog rasta i zaposlenosti u okruženju,

očekuje rast izvoza i domaće tražnje koja se

dijelom finansira doznakama iz

inostranstva. U 2016. godini, očekuje se

nastavak privrednog rasta sa realnim rastom BDP-a od 2,4%.

Prosječna stopa deflacije u Republici Srpskoj (mjerena indeksom potrošačkih cijena CPI), u

2014. godini iznosila je 1,2%, dok je u periodu januar–septembar 2015. godine iznosila 1,3%. Ovo

ukazuje na nastavak deflatornih pritisaka usljed pada cijena nafte i hrane na svjetskom tržištu. Tako

je najveći pad cijena evidentan u odjeljcima Hrana i bezalkoholna pića (-2,9%) i Prevoz (-1,2%), uz

činjenicu da u spoljnotrgovinskoj razmjeni Republika Srpska ima značajan trgovinski deficit u ovim

kategorijama robe. Na Grafikonu 2.2 vidi se uticaj promjene cijena hrane i prevoza na ukupan nivo

cijena u Republici Srpskoj u 2014. i devet mjeseci 2015. godine6. Procjenjuje se da će prosječna

stopa deflacije u 2015. godini iznositi oko 1%, dok se u Evro zoni očekuje inflacija od 0,1%.

4 Процијењени подаци Републичког завода за статистику Републике Српске. 5 Извор: EUROSTAТ, Statistic Database, недесезонирани (ЕSA 2010), подаци преузети 29. 10. 2015. 6 Промјене су изражене годишњим стопама (пореди се одређени мјесец са истим мјесецом претходне године).

Grafikon 2.1: Realne stope rasta BDP-a kvartalno (K/K-4)

– poređenje Republika Srpska, EU 28 i zemlje u koje

Republika Srpska najviše izvozi

Izvor: Republički zavod za statistiku Republike Srpske, EUROSTAT

(nedesezonirani podaci)

Grafikon 2.2: Uticaj promjene cijena hrane i prevoza

na ukupan nivo cijena u Republici Srpskoj u 2014. i

2015.

Izvor: Republički zavod za statistiku Republike Srpske

Grafikon 2.3: Poređenje prosječnih godišnjih stopa

inflacije u Republici Srpskoj, Bosni i Hercegovini i

Evro zoni

Izvor: Republički zavod za statistiku Republike Srpske, MMF

5

U projekcijama za naredne godine, pozitivna stopa bazne inflacije ukazuje na pozitivne

stope rasta cijena robe i usluga koje nisu predmet trgovine sa inostranstvom. S druge strane,

međunarodne institucije predviđaju zadržavanje cijena nafte i hrane na niskom nivou i u 2016.

godini, ali zbog oporavka u razvijenim zemljma očekuje se skroman rast cijena, tako da

projektovana inflacija u Evro zoni iznosi 1%. Imajući u vidu navedeno, procjenjuje se da će u 2016.

godini u Republici Srpskoj inflacija iznositi 0,5%.

Ostvaren rast industijske proizvodnje, u 2014. godini, od 0,7% u najvećoj mjeri je rezultat

rasta u oblasti Prerađivačka industrija (5%), dok je pad zabilježen u oblastima Proizvodnja i

snabdijevanje el. energijom, gasom, parom i klimatizacija (-9,0%) i Vađenje ruda i kamena (-3,3%).

U periodu januar–septembar 2015. godine stopa rasta iznosila je 3,8%, čemu je doprinijelo

povećanje proizvodnje u oblastima: Proizvodnja i snabdijevanje el. energijom... (2,9%), Vađenje

ruda i kamena (13,9%) i Prerađivačka industrija (2,2%). Ovakvo kretanje industrijske proizvodnje

ukazuje na povećanje privredne djelatnosti u 2015. godini. Imajući u vidu očekivana pozitivna

kretanja u okruženju i njihov uticaj na privredu u Republici Srpskoj, kao i to da je industrijska

proizvodnja u Republici Srpskoj u značajnoj mjeri izvozno orijentisana, u narednom periodu se

očekuje pozitivno kretanje stope rasta industrijske proizvodnje (3% do 5%).

Prosječna neto plata u Republici Srpskoj u 2014. godini iznosila je 825 KM, što je, u odnosu

na 2013. godinu, nominalno povećanje od 2,1%, a realno 3,3% imajući u vidu deflaciju. U periodu

januar–septembar 2015. godine, prosječna plata iznosila je 832 KM i procjenjuje se da će na

godišnjem nivou iznositi 833 KM. U 2016. godini se očekuje blagi rast neto plata na nivo od 842

KM.

U 2014. godini, anketna stopa nezaposlenosti se smanjila (za 1,3 procentna poena) na nivo

od 25,7%, dok se broj nezaposlenih smanjio za 3,6%. U periodu januar–septembar 2015. godine,

broj nezaposlenih se dodatno smanjio za 4,2%, te je ostvaren blagi pad anketne stope nezaposlenosti

(za 0,5 procentnih poena) na nivo od 25,2%. Očekuje se nastavak ovog trenda, tako da za 2016.

godinu projektovana stopa nezaposlenosti iznosi 24,7%.

Obim spoljnotrgovinske razmjene u 2014. godini iznosio je 7,6 milijardi KM i u poređenju

sa prethodnom godinom veći je za 6,7%, dok je pokrivenost uvoza izvozom iznosila 54,4%. Rast

izvoza iznosio je 3,4%, dok je rast uvoza iznosio 8,5%, čemu je uglavnom doprinijelo povećanje

izvoza i uvoza u oblasti Prerađivačka industrija, koja u ukupnoj strukturi uvoza i izvoza učestvuje

sa oko 70% do 80%. U periodu januar–septembar 2015. godine obim spoljnotrgovinske razmjene je

smanjen za 7,1%, što je rezultat smanjenja izvoza od 4,1% i smanjenja uvoza od 8,7%, dok

pokrivenost izvoza uvozom iznosi 58,9%. Padu izvoza značajno je doprinio pad izvoza u oblastima:

Nafta i ulja dobijena od bitumenskih minerala, osim sirovih (-57,2%), Električna energija (-45,7%) i

Ogrevno drvo (-20%)7. Padu uvoza najviše je doprinio pad uvoza sirove nafte iz Rusije (-33,7%)

koja značajno učestvuje u strukturi uvoza sa 15,1% (5,7 procentnih poena manje u odnosu na isti

period 2014. godinu), a samim tim i na kretanje uvoza. Procjena je da će na godišnjem nivou

smanjenje izvoza iznositi 2,9%, a uvoza 7,5%.

Grafikon 2.4. Kretanje izvoza električne energije i uvoza sirove nafte u periodu januar–septembar

2015.

7 За 2015. годину планирано је смањење производње електричне енергије због ревитализације агрегата Г1 у хидроелектрани

Дубровник. Карактеристика електроенергетког система Републике Српске је да више од 50% производње електричне

енергије потиче из двије термоелектране, тако да приликом непланског застоја у њиховом раду долази до значајног

поремећаја у производњи. Република Српска располаже билансним вишковима електричне енергије који се крећу 20% до

30% укупне производње на годишњем нивоу.

6

Izvor: Republički zavod za statistiku Republike Srpske

Izvor: Republički zavod za statistiku Republike Srpske

U 2016. godini počinje sa radom TE Stanari, tako da je plan proizvodnje električne energije

veći za 27,8% u odnosu na planiranu proizvodnju za 2015. godinu. Pored navedenog, a u skladu sa

predviđenim poboljšanjem privredne aktivnosti u zemljama sa kojima Republika Srpska ostvaruje

značajnu spoljnotrgovinsku razmjenu i očekivanim rastom izvozne tražnje, za 2016. godinu su

projektovane stope rasta izvoza 5%, uvoza 4,4%, dok je projektovana pokrivenost izvoza uvozom

57,4%.

Osnovni rizici za ostvarenje projekcija tiču se (ne)ostvarenja navedenih pretpostavki iz

okruženja, neizvjesnost kretanja cijena na svjetskom tržištu, elementarne nepogode, kao i izostanak

planiranih investicionih ulaganja.

Investicione aktivnosti u privredi biće jedan od značajnih pokretača privrednog rasta u

narednom periodu. Strateške oblasti u koje će se najviše ulagati su saobraćajna infrastruktura, sektor

poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, kao i energetika.

Prema Izvještaju o investicijama u svijetu (od 24. juna 2015. godine) kretanja stranih

ulaganja u 2014. godini zabilježila su veći pad od očekivanog, tako da je na globalnom nivou došlo

do pada stranih ulaganja u odnosu na 2013. godinu u iznosu od 16% u odnosu na očekivanih 8%.

Razvijene zemlje bilježe pad od 28% u odnosu na očekivanih 14%, dok zemlje u razvoju bilježe

rast u iznosu od 2% u odnosu na očekivanih 4%. Zemlje u tranziciji su ostvarile pad od 48,3%, što

je blizu očekivanog pada. Kada je u pitanju Jugoistočna Evropa, prema UNCTAD Izvještaju o

investicijama u svijetu za 2014. godinu, možemo uočiti da skoro nijedna zemlja nije dostigla nivo

stranih ulaganja prije izbijanja svjetske finansijske krize 2008. godine.

Prema podacima Centralne banke BiH, u 2014. godini, ostvarena direktna strana ulaganja

kompanija sa sjedištem u Republici Srpskoj iznose 379,1 miliona KM, što je gotovo 2,5 puta više

nego u 2013. godini, kada su ulaganja bila 152,6 miliona KM.

Javni dug Republike Srpske, koji obuhvata unutrašnji i spoljni dug budžeta Republike,

unutrašnji i spoljni dug jedinica lokalne samouprave, te unutrašnji dug fondova socijalne sigurnosti

i Univerzitetskog kliničkog centra Banja Luka na dan 31. decembar 2014. godine je iznosio 4.090,6

miliona KM, dok je procjena za kraj 2015. godine 4.357,4 miliona KM. Ukupan dug Republike

Srpske, koji pored javnog duga obuhvata i spoljni dug javnih preduzeća i IRB RS, na dan 31.

decembar 2014. godine je iznosio 5.055,2 miliona KM, dok je procjena za kraj 2015. godine

5.351,4 miliona KM.

Tabela 2.4. Ukupan i javni dug Republike Srpske na dan 31. decembar 2014. i procjena za 2015.

godinu

Stanje duga

31. 12.

2014. kraj 2015.

Indeks

31. 12.

2014.

kraj

2015.

u milionima KM % u ukupnom dugu

1 Spoljni dug: 2.887,2 3.167 109,7 57,1% 59,2%

7

1.1. Republike Srpske (budžeta) 1.859,1 2.093,8 112,6 36,8% 39,1%

1.2. jedinica lokalne samouprave 63,5 79,3 124,9 1,3% 1,5%

1.3. javnih preduzeća i IRB-a 964,7 993,9 103 19,1% 18,6%

2 Unutrašnji dug: 2.168 2.184,4 100,8 42,9% 40,8%

2.1. Republike Srpske (budžeta) 1.528 1.572,8 102,9 30,2% 29,4%

2.2. jedinica lokalne samouprave 330,4 255,6 77,4 6,5% 4,8%

2.3. fondova socijalne sigurnosti i KBC 309,7 356,0 114,9 6,1% 6,7%

3 Dug Republike Srpske (budžeta) (1.1 + 2.1) 3.387 3.666,6 108,3 67,0% 68,5%

4 Dug jedinica lokalne samouprave (1.2 + 2.2) 393,8 334,9 85 7,8% 6,3%

5 Dug fondova socijalne sigurnosti i KBC (2.3) 309,7 356 114,9 6,1% 6,7%

6 Dug javnih preduzeća i IRB (1.3) 964,7 993,9 103 19,1% 18,6%

7 JAVNI DUG (3 + 4 + 5) 4.090,6 4.357,4 106,5 80,9% 81,4%

8 UKUPAN DUG (3 + 4 + 5 + 6) 5.055,2 5.351,4 105,9 100% 100%

Izvor: Ministarstvo finansija Republike Srpske

Prema tome, učešće javnog duga u BDP-u na kraju 2015. godine iznosiće 48,8% BDP-a

(Grafikon 2.5), dok će ukupan dug Republike Srpske iznositi 60%8 BDP-a. Ako pogledamo na

kojim pozicijama će doći do značajnijeg rasta duga u 2015. godini u odnosu na 2014. godinu,

vidimo da je to spoljni dug Republike Srpske (budžeta) i jedinica lokalne samouprave, te unutrašnji

dug fondova socijalne sigurnosti. Povećanje zaduženja u 2015. godini rezultat je prije svega

depresijacije KM u odnosu na druge valute, te investicione aktivnosti Republike Srpske (sanacija

štete od poplava, ulaganje u zdravstveni i obrazovni sektor, stambeno zbrinjavanje izbjeglih i

raseljenih lica itd.). Prema procjenama Ministarstva finansija Republike Srpske, učešće javnog duga

u BDP-u u Republici Srpskoj u 2016. godini će iznositi 48,5%9 BDP-a.

Grafikon 2.5. Javni dug Republike Srpske (% BDP-a) u periodu 2004–2014. godina i procjena

za 2015. godinu

8 У процјенама индикатора за јавни (48,8% БДП-а) и укупан дуг (60,0% БДП-а) за 2014. годину нису укључени

кредити намијењени за финансирање санације штете из Јединственог регистра штета – по Закону о задуживању

дугу и гаранцијама Републике Српске („Службени гласник Републике Српске“, бр. 71/12 и 52/14) кредити се

изузимају из ограничења која су прописана за укупан (60%) и јавни дуг Републике Српске (55%). 9 Исто као под 10.

8

Ciljevi upravljanja dugom u narednom periodu su: obezbjeđenje finansiranja potrebnog za

izmirenje budžetskih obaveza, obezbjeđenje finansiranja potrebnog za razvoj infrastrukture i

zdravstva, kao i saniranje posljedica i zaštita od poplava Republike Srpske, pribavljanje sredstava

uz minimalni rizik i trošak, uzevši u obzir ograničenost finansijskih izvora, kao i potrebu jačanja

domaćeg tržišta hartija od vrijednosti.

3. REFORMSKE OBLASTI REPUBLIKE SRPSKE U 2016. GODINI

Osnovni programski cilj Republike Srpske oduvijek je bio jaka, stabilna, demokratska i

prosperitetna Republika Srpska, sa nadležnostima koje su joj verifikovane Dejtonskim

sporazumom, otvorena prema svijetu i institucijama koje mogu da odgovore potrebama svih njenih

građana. Na osnovu jasnog programskog cilja, detaljne analize stanja po svim oblastima, Programa

rada Vlade za period 2014–2018. godina, te politika Vlade Republike Srpske, definisanih

Reformskom agendom za period 2016–2018. godina i Akcionim planom Republike Srpske koji su

usaglašeni sa Evropskom unijom i međunarodnim finansijskim institucijama, ključne reformske

oblasti Vlade Republike Srpske za 2016. godinu baziraju se na pet reformskih stubova:

1) Stabilan privredni rast,

2) Fiskalna održivost,

3) Socijalna sigurnost,

4) Vladavina prava i

5) Evropske integracije.

4. POLITIKE REPUBLIKE SRPSKE U 2016. GODINI PO OBLASTIMA REFORME

Stabilan privredni rast baziraće se na oporavku privrede i unapređivanju poslovne klime i

konkurentnosti. Osiguranje održivog, efikasnog i kontinuiranog privrednog rasta, uz jačanje

administrativnih kapaciteta i povećanje efikasnosti javnih institucija na svim nivoima, stvoriće

prostor za povećanje i bolje usmjeravanje socijalnih davanja, te stvoriti povoljnije i socijalno

pravednije okruženje. Napori u smislu osiguranja fiskalne i finansijske održivosti će biti ojačani

mjerama za jačanje vladavine prava i borbe protiv korupcije. Ujedno, sve navedene politike Vlade

Republike Srpske pomoći će evropskom putu Republike Srpske.

U nastavku slijedi pregled ključnih politika u 2016. godini, po svakom od navedenih

reformskih stubova i oblasti.

4.1. STABILAN PRIVREDNI RAST

Stabilan privredni rast zasnivaće se na sljedećim reformskim oblastima:

1. oporavak privrede i

2. unapređivanje poslovne klime i konkurentnosti

9

4.1.1. Oporavak privrede

Potreba pokretanja procesa oporavka privrede ima za cilj jačanje održivog, efikasnog,

socijalno pravednog i stabilnog privrednog rasta, otvaranja novih radnih mjesta, povećanja i bolje

ciljane raspodjele socijalnih davanja, te stvaranja održivog i pravičnog poslovnog okruženja. S tim

u vezi, oporavak privrede je ključni cilj i prioritet politike Vlade Republike Srpske za 2016. godinu,

iz čega će svoju realizaciju da crpe i sve druge politike. Oporavak privrede baziraće se na smanjenju

poreskog opterećenja rada, reformama tržišta rada, te infrastrukturnim projektima i

reindustrijalizaciji u svim oblastima prerađivačke industrije, obezbjeđujući ujedno povoljne izvore

sredstava za finansiranje preduzeća putem Investicono-razvojne banke Republike Srpske i

Garantnog fonda Republike Srpske.

Smanjenjem poreskog opterećenja rada, smanjenjem doprinosa, koji je započet sa

realizacijom u 2015. godini, obezbijediće se istovremeno rasterećenje privrede, te obezbijediti

sigurne i realne izvore iz kojih će biti nadoknađena sredstva vanbudžetskim fondovima zbog

smanjenja prihoda po osnovu doprinosa.

Novi Zakon o radu omogućiće veću fleksibilnost tržišta rada, bolju povezanost visine plata

sa radnim učinkom, smanjiti negativne podsticaje za zapošljavanje, omogućiti bolju zaštitu prava

radnika i smanjiti neformalno zapošljavanje, te na taj način značajno doprinijeti poboljšanju

položaja i radnika i privrednih društava. Nakon donošenja novog Zakona o radu pristupiće se i

izmjenama drugih zakonskih rješenja iz oblasti rada i zapošljavanja s ciljem njegovog usklađivanja

sa novim zakonom o radu (Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o posredovanju u zapošljavanju

i pravima za vrijeme nezaposlenosti, Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o evidencijama u

oblasti rada i zdravstvenog osiguranja), kao i zaključivanje novog Opšteg kolektivnog ugovora.

Kada je riječ o mjerama na tržištu rada, u 2016. godini planirano je donošenje Strategije

zapošljavanja Republike Srpske za period 2016–2020. godina i Akcionog plana

zapošljavanja za 2016. godinu. Ujedno, radi utvrđivanja realne ponude radne snage na tržištu

rada, obezbijediće se da se evidencije nezaposlenih lica iz JU Zavod za zapošljavanje Republike

Srpske koji su na evidenciji zbog zdravstvenog osiguranja, vode u Fondu zdravstvenog osiguranja,

jer ne čine ponudu radne snage.

Strategijom zapošljavanja i drugim aktima iz oblasti zapošljavanja prioritet će biti dat

kategorijama porodica poginulih boraca i najboljim studentima javnih univerziteta.

U javnom sektoru uvešće se obavezno višegodišnje planiranje ljudskih resursa, koje će

uključivati planove redovnog i prevremenog penzionisanja, rješavanja viškova i kontrolisanog,

redukovanog zapošljavanja novih lica, s uvažavanjem prioriteta definisanih u prethodnom stavu.

Takođe, redefinisanje uloge Zavoda za zapošljavanje Republike Srpske, u smislu jačanja

funkcije posredovanja pri zapošljavanju i sprovođenja programa i mjera aktivne politike

zapošljavanja jeste važna aktivnost Vlade u 2016. godini. Za potrebe poslodavaca, obezbijediće se

dostupnost spiskova nezaposlenih lica, radi brže i lakše komunikacije između poslodavaca, sa jedne

strane, i lica koja traže zaposlenje, sa druge strane.

Zakonom o podsticajima zapošljavanja, koji će se pripremiti u saradnji sa Privrednom

komorom, kreiraće se mjere kojim će se poslodavac stimulisati za broj novozaposlenih radnika u

2016. godinu u odnosu na broj radnika u prethodnoj godini. Ovim zakonom će biti obuhvaćena

privredna društva i preduzetnici.

Nastaviće se kontinuirano, u saradnji sa Banjalučkom berzom, unapređivanje i

poboljšavanje jedinstvenog sistema za multilateralne kompenzacije i cesije, koji se u 2015.

godini pokazao kao odlična mjera i veoma efikasan sistem, sa namjerom da se dodatno poboljša

likvidnost privrede.

U svrhu privredno-ekonomskog rasta i razvoja Republike Srpske, u oblasti energetske

infrastrukture, nastaviće se kontinuirana realizacija započetih, kao i obezbjeđenje uslova za

realizaciju novih investicija, uz istovremeno očuvanje energetske stabilnosti, izgradnjom većih

10

termoenergetskih objekata: TE Stanari, TE Ugljevik 3 i TE Gacko 2. Troškove primjene snose

investitori iz vlastitih i kreditnih sredstava, uz podršku Republike Srpske u smislu obezbjeđenja

zemljišta u vlasništvu Republike Srpske neophodnog za realizaciju projekta ili garanta za kreditno

zaduženje ZP RITE Gacko za realizaciju TE Gacko 2. Izgradnja većih energetskih objekata koji

koriste obnovljive izvore energije realizovaće se kroz početak izgradnje ili pripremu za izgradnju

sljedećih objekata: HE Dabar iz sistema Gornji Horizonti, HE Mrsovo na rijeci Lim, MHE Bočac 2

na rijeci Vrbas, kao i vjetroelektrana VE Trusina, Nevesinje i VE Hrgud Berkovići. Troškove

realizacije snose investitori, uz podršku Republike Srpske u smislu obezbjeđenja zemljišta u

vlasništvu Republike Srpske neophodnog za realizaciju projekta ili garanta za kreditno zaduženje za

realizaciju HE Dabar, VE Hrgud i MHE Bočac 2.

Ponovo će se razmotriti mogućnost projektovanja i investiranja u kapitalni projekat HE Buk

Bijela ili preprojektovane kapacitete na istom području, ili sopstvenim kapacitetima Elektroprivrede

RS ili uz izbor strateškog partnera. Na osnovu pripremljenog stručnog plana, ući će se u

restrukturisanje Elektroprivrede Republike Srpske, sa ciljem racionalne organizacije i ojačane

investicione sposobnosti strateškog privrednog subjekta u većinskom vlasništvu Republike.

Imajući u vidu da je prerađivačka industrija značajan sektor industrije Republike Srpske,

prioritetno će u 2016. godini započeti proces reindustrijalizacije u svim oblastima prerađivačke

industrije, koja ima za cilj pokretanje/oživljavanje proizvodnje, povećanje obima industrijske

proizvodnje i zaposlenosti. Riječ je o dugoročnom i složenom procesu, u kojem se moraju agažovati

sve nadležne institucije Republike Srpske. Ovaj proces podrazumijeva i proces ozdravljenja i

revitalizacije privrednih društava sa većinskim vlasništvom države, od kojih neka ne posluju ili

posluju sa minimalnim kapacitetom, te su kao takva neefikasna i nelikvidna. Sprovođenje koncepta

reindustrijalizacije podrazumijeva:

Sprovođenje procesa privatizacije. U prerađivačkoj industriji posluje 20 privrednih društava u kojima nije privatizovan državni

kapital, od kojih je 11 društava sa većinskim ili 100% državnim kapitalom, čiji status treba

riješiti u najkraćem roku.

Restrukturiranje. Radi uspješnog sprovođenja privatizacije, sprovodiće se postupci restrukturiranja privrednih

društava sa većinskim i 100% državnim kapitalom, pod uslovom da imaju tržište i dalju

perspektivu, te da se očekuju pozitivni efekti sprovođenja ovog postupka.

Pokretanje i okončanje stečajnog postupka i likvidacija.

U društvima u kojima privatizacija i restrukturiranje ne bi dali pozitivne efekte, treba pokrenuti

postupke stečaja i likvidacije. Iako je riječ se o teškim socijalno-ekonomskim procesima, koji

nemaju alternativu i koji su neophodni da bi se spriječilo dalje stvaranje gubitaka i propadanje

navedenih društava. Međutim, u slučaju da za to postoje odgovarajuće pretpostavke, stečajni

postupak će se sprovoditi u pravcu reogranizacije, a u cilju očuvanja proizvodnje i zaposlenosti.

U 2016. godini identifikovaće se potencijalne klasterske inicijative i pružiti podrška

njihovom nastajanju, te pomoći povezivanje klastera sa obrazovnim institucijama i klasterima u

okruženju. Na taj način pružiće se podrška internacionalizaciji malih i srednjih preduzeća kroz

proces klasterizacije.

Ujedno, radiće se na uspostavljanju i razvoju poslovnih zona u Republici Srpskoj,

putem izrade Programa razvoja poslovnih zona koji će obuhvatiti kategorizaciju zona i ažuriranje

baze podataka o zonama uz primjenu GIS aplikacije, te iniciranje izmjene i dopune zakonskog

okvira koji se odnosi na razvoj zona i prenos vlasništva nad zemljištem sa Republike na jedinice

lokalne samouprave kod perspektivnih zona.

Jedan od prioritetnih zadataka u narednom periodu je jačanje kapaciteta Evropske

mreže preduzetništva Republike Srpske i uspostavljanje saradnje sa ostalim konzorcijumima, te

pružanje praktičnih informacija i pomoći MSP u cilju lakšeg pronalaženja poslovnih partnera iz

EU, uspostavljanje poslovne saradnje sa institucijama, organizacijama i MSP u EU, učestvovanje

11

na tenderima u EU, lakši pristup informacijama o pravnoj regulativi EU, dobijanje informacija o

programima podrške i regulativi u vezi sa inovacijama, posredničkim uslugama u transferu

tehnologije i znanja i dobijanjem informacija o programima EU za istraživanje i tehnološki razvoj

i organizacija poslovnih susreta privrednika. (Treba napomenuti da je Konzorcijum iz Republike

Srpske koji čine Republička agencija za razvoj MSP, Privredna komora Republike Srpske,

Univerziteti u Banjoj Luci i Istočnom Sarajevu i Inovacioni centar Banja Luka obezbijedio

članstvo u Evropskoj mreži preduzetništva.)

U narednom periodu predviđena je izrada Studije razvoja tržišta rizičnog kapitala koja

će identifikovati na koji način institucije Republike Srpske mogu da doprinesu razvoju tržišta

rizičnog kapitala i olakšaju domaćim preduzećima i preduzetnicima pristup ovom obliku

finansiranja, te će se predložiti potrebne mjere za razvoj ovog instrumenta kroz izradu potrebne

regulative i stvaranje uslova za formiranje Fonda rizičnog kapitala u Republici Srpskoj, i načine

privlačenje stranog kapitala sa dugoročnim investicionim planovima. Aktivnosti Investiciono-razvojne banke Republike Srpske (IRB RS) u 2016. godini biće

usmjerene na pružanje finansijske podrške realizaciji domaćih društvenih, ekonomskih i ostalih

razvojno orijentisanih projekata. U 2016. godini, plasman sredstava krajnjim korisnicima vršiće se

na kreditnoj osnovi i kroz ulaganja u hartije od vrijednosti, posredstvom domaćeg tržišta kapitala.

Kreditna sredstva realizovaće se putem plasmana fizičkim i pravnim licima, u skladu sa uslovima i

kriterijumima koji su uređeni Pravilima plasmana IRB RS. Dalje, domaća privredna aktivnost biće

stimulisana i kroz učešće IRB RS u emisijama vlasničkih i dužničkih hartija od vrijednosti. Podrška

realizaciji lokalnih infrastrukturnih projekata biće takođe moguća posredstvom tržišta kapitala,

posredstvom plasmana u municipalne obveznice, kao i dodjelom grantova primjenom Sporazuma sa

Razvojnim programom Ujedinjenih nacija (UNDP) o sprovođenju Projekta integrisanog lokalnog

razvoja. Pored realizacije stambenih kredita iz sredstava Fonda stanovanja Republike Srpske, u

2016. godini očekuje se postizanje pune operativnosti kreditnog aranžmana sa Razvojnom bankom

Savjeta Evrope – CEB, na koji način će biti proširen krug korisnika stambenih kredita IRB RS,

putem zasebne kreditne linije, a socijalnim grupama i grupama od posebnog interesa i značaja za

Republiku Srpsku biće obezbijeđena dodatna sredstva za rješavanje stambenog pitanja pod

povoljnim uslovima. Vrijednost odobrenog kreditnog aranžmana iznosi 5 miliona evra.

Slično kao i do sada, Banka će nastaviti redovno da prati i analizira društveno-ekonomske

potrebe i specifične zahtjeve privređivanja u Republici Srpskoj, te da prema njima vrši eventualne

izmjene i prilagođavanja svojih ukupnih investicionih aktivnosti. Nastaviće se postupak

privatizacije preostalog neprivatizovanog državnog kapitala u Republici Srpskoj, u cilju okončanja

ovog dugogodišnjeg procesa. Na privatizaciju neće biti nuđen državni kapital onih strateških

preduzeća koja je Vlada Republike Srpske, svojom odlukom o određivanju preduzeća od strateškog

značaja za Republiku Srpsku, izuzela do daljeg iz ovog postupka, dok će se prodaja državnog

kapitala ostalih preduzeća u kojima je država većinski vlasnik vršiti uz konsultacije sa resornim

ministarstvima.

IRB RS će i tokom 2016. godine sprovoditi aktivnosti profesionalnog upravljanja državnim

kapitalom u preduzećima i institucijama finansijskog sektora koje se nalaze u portfeljima Akcijskog

fonda i Fonda za restituciju Republike Srpske u svrhu obezbjeđenja očuvanja i uvećanja realne

vrijednosti preostalog državnog kapitala u Republici Srpskoj. IRB RS će nastaviti da održava

aktivne kontakte sa potencijalnim stranim investitorima da bi ih upoznala sa mogućnostima i svim

pogodnostima koje pruža ulaganje u Republiku Srpsku. Za plasmane IRB RS, na kreditnoj osnovi i

putem tržišta kapitala, u 2016. godini, biće dostupna sredstva u ukupnom iznosu od oko 213 miliona

KM, a obezbijediće se iz povrata ranije plasiranih sredstava, te putem kreditnih aranžmana sa

međunarodnim finansijskim institucijama.

Posredstvom Garantnog fonda Republike Srpske omogućiće se uvođenje novih

garantno-kreditnih linija za podršku poljoprivredi, industriji i sektoru usluga, za podršku razvoju

inovativnih preduzeća, podrške inovacijama i uvođenju novih tehnologija i podršku izvozno

12

orijentisanim privrednim društvima, što će obezbijediti olakšan pristup finansijama malim i

srednjim privrednim društvima i preduzetnicima korištenjem garancija po nižim premijskim

stopama. Kada je riječ o sektoru trgovine, u 2016. godini u cilju donošenja smjernica za razvoj

trgovinskog sektora biće donesena Strategija razvoja trgovine Republike Srpske do 2020. godine,

kao i Akcioni plan za realizaciju Strategije. Sprovodiće se dalje aktivnosti na sprovođenju Politike

brendiranja domaće proizvodnje. Radi promovisanja domaćeg proizvoda i domaćeg proizvodnog

potencijala nastaviće se sa izdavanjem biltena „Najbolje iz Srpske“ i kontinuirano će se sprovoditi

kampanja „Naše je bolje“ u saradnji sa Privrednom Komorom Republike Srpske. Biće donesen

Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o zaštiti potrošača u Republici Srpskoj, nastaviće se sa

pružanjem finansijske podrške radu udruženja za zaštitu potrošača, te kreiranjem i sprovođenjem

politike zaštite potrošača.

S ciljem povećanja prometa u turizmu, povećanja broja dolazaka, kao i produženja

turističke sezone, u 2016. godini radiće se na proglašenju turističkih destinacija, odnosno formiranju

turističkih proizvoda u saradnji sa Turističkim organizacijama opšina i gradova. Promocijom

ključnih turističkih proizvoda poboljšaće se imidž Republike Srpske u okruženju. Takođe, predviđa

se podrška prioritetnim vidovima turizma, kao i obezbjeđenje garantnih linija po posebnim

uslovima za različite vidove turizma. Mapiranje ključnih destinacija za razvoj turizma omogućiće

pozitivan uticaj na privredni rast Republike Srpske, posmatrano kroz povećanje broja noćenja i

prometa u ugostiteljstvu. Radi postizanja konkurentnosti turističkog proizvoda Republike Srpske

kao nove destinacije na turističkom tržištu, koja je orijentisana na pružanje usluga prvenstveno u

aktivnom odmoru, sa izraženom sezonskom ponudom u ljetnom i zimskom periodu.

Ubrzaće se aktivnosti na proglašenju i formiranju novog nacionalnog parka na području

gornjeg toka rijeke Drine. Razmotriće se i predložiti privatizacija pojedinih kapaciteta koji su u

oblasti turizma i dalje u većinskom vlasništvu Republike. U područjima od posebnog značaja za

razvoj turizma, poput Jahorine i nacionalnih parkova Kozare i Mrakovice, ali i drugih područja,

podstaći će se strateški partneri za izgradnju novih turističkih kapaciteta, putem stranih investicija,

javno-privatnog partnerstva, koncesija ili drugih modela, sa ciljem obogaćenja turističke ponude

Republike.

4.1.2. Unapređivanje poslovne klime i konkurentnosti

Unapređenje poslovne klime i konkurentnosti predstavljaju osnovne preduslove za

obezbjeđenje stabilnog privrednog rasta. Dalji rast i prosperitet moraju biti zasnovani na novim

investicijama, koje će obezbijediti otvaranje novih radnih mjesta i biti pokretač novom privrednom

ciklusu. Realizacija tog cilja zasniva se na pojačanoj borbi protiv sive ekonomije, te eliminisanju

prepreka za poslovanje preduzeća i nove investicije.

Sa aktivnostima na sprečavanju sive ekonomije počelo se u 2015. godini, putem sistemskih

zakonskih rješenja, čije će usvajanje i puna primjena biti u 2016. godini. Posebna pažnja biće

posvećena kontroli neregistrovane djelatnosti, te radu „na crno“, sa namjerom da se prvenstveno

eliminiše nelojalna konkurencija prema privrednim subjektima koji su registrovali djelatnost i

redovno izmiruju svoje obaveze.

Eliminisanjem prepreka za poslovanje preduzeća i investicije, preko registra parafiskalnih

nameta, te poboljšanjem stečajnih procedura, uz uklanjanje administrativnih barijera u svim

djelatnostima privrede, a ujedno investicijama u infrastrukturne projekte, prvenstveno u oblasti

saobraćaja, uz posebnu pažnju posvećenu boljoj povezanosti obrazovanja sa tržištem rada,

kontinuirano će se unapređivati poslovna klima i konkurentnost privrede Republike Srpske.

Pravna osnova za registar parafiskalnih nameta biće uspostavljena posredstvom novog

Zakona o poreskom sistemu, da bi se u 2016. godini uspostavio registar parafiskalnih nameta. Time

bi se onemogućilo stvaranje novih parafiskalnih nameta, koji u značajnoj mjeri, finansijski, ali i

13

administrativno opterećuju privredne subjekte. Nakon toga, u 2016. godini, uz pomoć USAID-a

nastaviće se analiza parafiskalnih nameta koji su uključeni u registar, te ukidanje onih za koje se

pokaže da nisu opravdani.

Ujedno, će se ukinuti posebna republička taksa, po osnovu čega će biti ostvareni manji

prihodi u budžetu Republike, ali i dobitak za subjekte koji neće imati obavezu da uplaćuju taksu.

Novim Zakonom o stečaju uređuje se postupak restrukturiranja i stečajni postupak, pravne

posljedice otvaranja i sprovođenja postupka restrukturiranja i stečajnog postupka, reorganizacija

stečajnog dužnika na osnovu stečajnog plana, te međunarodni stečaj. Imajući u vidu postojeće

probleme i poteškoće u stečajnom postupku, novim zakonom ostvaruju se sljedeći ciljevi:

blagovremeno pokretanje postupka restrukturiranja i stečajnog postupka, finansijsko i operativno

restrukturiranje dužnika u postupku restrukturiranja, skraćivanje perioda trajanja stečajnog

postupka, smanjenje troškova, naročito troškova predujma, način imenovanja stečajnih upravnika

uz poštovanje principa ravnomjernosti i ravnopravnosti prilikom imenovanja, kao i starosna granica

za stečajne upravnike i visina njihovih naknada, zaštita prava povjerilaca u stečajnom postupku,

unapređivanje procesa reorganizacije, u smislu njegovog pojednostavljenja, usklađivanje propisa

koji imaju uticaja na primjenu Zakona o stečajnom postupku, te određivanje organa koji bi vršio

nadzor nad primjenom zakonske odredbe koja se tiče blagovremenog pokretanja postupka i koji bi

izricao sankcije stečajnom dužniku, odnosno organu ovlaštenom za zastupanje stečajnog dužnika

usljed neblagovremenog pokretanja postupka. Uvođenje postupka restrukturiranja kao novine

omogućiće privrednim društvima sa finansijskim teškoćama da, prije nego što nastupi platežna

nesposobnost i razlog za stečaj, restrukturiraju svoje finansijske obaveze i otklone mogućnost

stečaja i nastave sa normalnim privrednim životom. Oni koji to ne uspiju, u postupku

restrukturiranja imaće prema ovom zakonu mogućnost da to učine u stečajnom postupku

reorganizacijom stečajnog dužnika. Kada je u pitanju postupak restrukturiranja, novi Zakon između

ostalog propisuje da je APIF nadležan, odnosno dužan da kao organ koji vodi evidencije računa

poslovnih subjekata, sačini listu dužnika koji kasne sa izmirenjem preuzetih novčanih obaveza do

60 dana i objavi tu listu na internet stranici i u roku od tri dana obavijesti dužnika da su se stekli

uslovi za pokretanje postupka restrukturiranja, čime se otvara mogućnost blagovremenog

identifikovanja potencijalnih insolventnih privrednih subjekata. Postupak restrukturiranja se mora

okončati u roku od 150 dana od dana njegovog otvaranja, a izuzetno, u opravdanim slučajevima

ovaj rok može produžiti se za još 90 dana. Ujedno, definisan je viši stepen kontrole rada stečajnih

upravnika kroz posebno razrađen način kontrole rada stečajnog upravnika od povjerilaca, a

predviđene su i strože novčane kazne i jednostavnija smjena stečajnih upravnika i njihovo brisanje

sa liste. Broj predmeta koje može voditi jedan stečajni upravnik je limitiran, a izabrani stečajni

upravnik obavezan je da nakon preuzimanja službe zaključi kod osiguravajućeg društva osiguranje

od odgovornosti za sve rizike koji su povezani sa njegovom djelatnošću. Na taj način, u 2016.

godini obezbjeđuje se nova pravna regulativa, što će u značajnoj mjeri riješiti probleme uočene pri

dosadašnjim stečajnim postupcima.

Razmotriće se i pripremiti zakonska rješenja za procese mogućeg programiranog, vođenog,

brzog stečaja ili sličnog postupka za akcionarska društva ili javna preduzeća od opšteg interesa,

poput komunalnih djelatnosti, kod kojih se mora obezbijediti obavljanje javne funkcije i u

eventualnom postupku stečaja, kao i znatno ubrzan i jasno vođen postupak.

Zakon o rokovima izmirenja novčanih obaveza, koji je bio pripremljen i upućen u

skupštinsku proceduru, povučen je nakon konsultacija sa Privrednom komorom, jer bi doveo u

neravnopravan položaj privredne subjekte iz Republike Srpske u odnosu na one iz Federacije BiH.

S tim u vezi, navedeno zakonsko rješenje usaglašava se sa predstavnicima Federacije BiH, tako da

se u 2016. godini donese navedeni zakon, usaglašen sa istim zakonskim rješenjem u Federaciji BiH,

čime će se uvesti više reda u oblast izmirenja novčanih obaveza, poboljšati likvidnost privrede, a

istovremeno će svi privredni subjekti, u oba entiteta, biti u ravnopravnom položaju.

14

U oblasti građevinarstva, sa ciljem otklanjanja prepreka i poboljšanja ambijenta

poslovanja nastaviće se rad na uspostavljanju mjera energetske efikasnosti, vršenju energetskog

pregleda i izdavanju energetskog certifikata, čime će se ostvariti znatne uštede u ukupno potrebnoj

energiji, ali i povećanje komfora korisnika (obaveza energetskog pregleda za nove zgrade počinje

od 1. januara 2016. godine); uspostavljanju sistema kontrole kvaliteta građevinskih proizvoda i

opreme, koji će sprovoditi ovlaštena pravna lica kao ovlaštena tijela za ocjenu usaglašenosti

građevinskih proizvoda i ovlaštena tijela za izdavanje tehničkog odobrenja (ova aktivnost je

započeta u 2015. godini i predviđeno je da se u kontinuitetu odvija u narednom periodu); stvaranju

pravnih i tehničkih preduslova za prelazak na evrokodove kao skup evropskih standarda

namijenjenih za projektovanje i proračun svih vrsta građevinskih konstrukcija bez obzira na

materijal od kojeg su izgrađeni (s obzirom na to da su sve države okruženja već prešle na

evrokodove zbog čega postoje problemi prilikom realizacije međudržavnih i prekograničnih

projekata, a u 2016. godini stvoriće se administrativni uslovi da se pristupi ovom projektu koji će se

realizovati tokom 2017. i 2018. godine). Izmjenama propisa i donošenjem novih biće uređena

legalizacija bespravno izgrađenih objekata na novim i stimulativnim principima usaglašenim sa

odlukom Ustavnog suda Republike Srpske. Obezbijediće se uslovi da se tenderska dokumentacija

za javne nabavke prilagođava uslovima domaćih privrednih društava, te da se u postupku

licenciranja strane kompanije izjednače sa uslovima koje moraju ispuniti domaće kompanije;

nastavku realizacije projekta unapređivanja energetske efikasnosti u zgradama javnih institucija koji

se finansira iz kreditnih sredstava Svjetske banke, a koji se odnosi na objekte zdravstva i prosvjete,

čime će se ostvariti značajne uštede u korištenju ovih objekata uz poboljšanje komfora korištenja i

produženje vijeka trajanja objekta.

U oblasti prostornog uređenja omogućiće se skraćenje procedura za donošenje pojedinih

strateških dokumenata. S tim u vezi, cijene izrade planskih dokumenata biće niže u odnosu na

postojeće.

Nastaviće se postupak uspostave jedinstvene zemljišno-knjižne evidencije, po planu

Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove, sa ciljem uspostavljanja evidencije u

onim opštinama u kojima je evidencija uništena, te objedinjavanja u onim opštinama u kojima

postoje i knjige gruntovnice i katastra.

U oblasti zaštite životne sredine, izmjenama i dopunama Zakona o zaštiti životne sredine

od septembra 2015. godine, osigurano je skraćivanje rokova za donošenje Rješenja o odobravanju

Studije uticaja na životnu sredinu za sve projekte za koje se sprovodi procjena uticaja na životnu

sredinu, za 30 dana. Ujedno, osigurano je i dodatno skraćivanje rokova za 60 dana za određene

projekte, za koje se u postupku procjene uticaja utvrdi da nemaju značajan uticaj na životnu sredinu

nakon izgradnje, odnosno u fazi eksploatacije. Na ovaj način olakšani su uslovi privrednim

subjektima za pribavljanje dozvola za izgradnju i rad.

Donošenjem, te izmjenama zakonskih i podzakonskih akata u oblasti elektroenergetike,

rudarstva i industrije olakšaćva se poslovanje privrednim društvima, te se vrši podsticanje novih

investicija i usklađivanje sa evropskom legislativom.

S tim u vezi, vršiće se usklađivanje Zakona o privrednim društvima sa propisima

Evropske unije, prije svega sa direktivama Evropske unije – OECD Principima korporativnog

upravljanja i rješenjima koja postoje u uporednom pravu razvijene tržišne privrede, što ima za cilj

unapređivanje pojedinih instituta ovog zakona, a prije svega korporativnog upravljanja, adekvatnije

određivanje većine za odlučivanje, adekvatnije zaštite prava manjinskih akcionara, preciznije

uređenje pitanja sukoba interesa članova i organa društva, kao i preciziranje pravne forme i

statusnih promjena, te uređenje drugih pitanja na osnovu iskustava u dosadašnjoj primjeni zakona.

U cilju ispunjenja obaveza iz Ugovora o Energetskoj zajednici realizacija Trećeg

energetskog paketa u sektoru elektroenergetike ostvariće se donošenjem novog Zakona o

električnoj energiji, čime će se udovoljiti principu liberalizacije tržišta. To će takođe uticati i na

poboljšavanje organizacije elektroenergetskog sistema u Republici Srpskoj i ostvarivanje prihoda i

15

cjelokupnog poslovanja, kao pozitivan efekat i na krajnje korisnike, tj. potrošače. Ove aktivnosti

biće istovremeno veoma značajne i u smislu reforme javnih preduzeća.

Izmjenama i dopunama Zakona o gasu obezbijediće se ispunjavanje obaveza iz Ugovora

o Energetskoj zajednici i primjena Trećeg energetskog paketa, odnosno obaveza koje proističu iz

EU zakonodavstva, a tiču se otvaranja tržišta gasa. To će se odraziti na razvoj gasnog tržišta i

povećanje učesnika, kao i na jačanje konkurentnosti i poboljšanje položaja krajnjih korisnika,

privrede i domaćinstava.

Donošenjem i/ili izmjenama zakonskih i podzakonskih akata u oblasti rudarstva i geologije

(Zakona o rudarstvu, Zakona o geološkim istraživanjima), te izradom Strategije upravljanja

mineralnim sirovinama, obezbijediće se veća pravna sigurnost za privredne subjekte koji

obavljaju poslove iz oblasti rudarstva i geologije, a što će imati za posljedicu veći priliv stranog i

domaćeg kapitala, s obzirom na činjenicu da Republika Srpska raspolaže raznovrsnim i ekonomski

značajnim mineralnim sirovinama.

U oblasti poljoprivrede u 2016. godini izvršiće se usvajanje i harmonizacija propisa koji

proizlaze iz ustavnih nadležnosti Republike Srpske (Zakon o sjemenu, Zakon o sadnom materijalu,

Zakon o genetički modifikovanim organizmima, Zakon o hrani, Zakon o poljoprivredi, Zakon o

poljoprivrednom zemljištu), te usvajanje i harmonizacija propisa koji se odnose na ustavne

nadležnosti zajedničkih organa na BiH nivou, a koji su istovremeno u skladu sa Acqui

Communitaire da bi se blagovremeno vršile pripreme za potpuno preuzimanje regulative EU kada

BiH postane članica te integracije.

Započeće se sa aktivnostima na uspostavljanju sistema identifikacije zemljišnih parcela

(engl. LPIS – Land Parcel Identification System), kao sastavnog dijela Integrisanog

administrativnog kontrolnog sistema (engl. IACS – Integrated Administration and Control System),

što je u skladu sa zahtjevima EU zajedničke poljoprivredne politike (engl. CAP – Common

Agriculture Policy). Ovim se postižu znatne uštede i obezbjeđuje finansijska disciplina i namjenski

utrošak agrarnog budžeta.

Takođe, izradiće se dokumenta za ruralni razvoj i IPARD Operativne strukture, što je

preduslov za kreiranje IPARD Programa i definisanje mjera koje će se finansirati iz EU fondova za

ruralni razvoj. Osim toga, zemlja potencijalni korisnik navedenih fondova, dužna je da zaključi

Okvirni sporazum i Sektorske sporazume sa Evropskom komisijom, zatim dobije akreditaciju za

uspostavljenu IPARD operativnu strukturu. Korištenje sredstava EU u pretpristupnom periodu je

bitno jer omogućava korisnicima da osim povećanja konkurentnosti poljoprivrednih proizvođača,

imaju akreditovanu operativnu strukturu, koja će služiti za prihvat mnogo većih sredstava iz

fondova EU za poljoprivredu i ruralni razvoj (EAFG I EAFRD) nakon sticanja punopravnog

članstva.

Nastaviće se sa unapređivanjem modela finansiranja razvoja poljoprivrede i ruralnih

područja zasnovana na tri stuba: posebna kreditna linija IRB, kreditne linije za dugoročne i

kratkoročne plasmane u poljoprivredi i sredstva podsticaja iz tekućeg budžeta. Pored navedena tri

stuba podrške, za finansiranje razvoja sektora koristiće se i kreditna sredstva Svjetske banke i

IFAD-a, kao i drugi međunarodni izvori finansiranja i donatorska sredstva (naročito fondovi EU). U

saradnji sa Garantnim fondom Republike Srpske kreiraće se posebne kreditne linije, prilagođene

primarnim poljoprivrednim proizvođačima, radi olakšanog pristupa kreditnim sredstvima.

Fokus u realizaciji budžetskih izvora finansiranja će biti na podsticanju tržišno orijentisane

primarne poljoprivredne proizvodnje i prerade poljoprivrednih sirovina, da

bi se osigurao rast BDP-a. Sredstva podrške dugoročnom razvoju usmjeravaće se na naglašeniju

podršku investicijama u razvoj intenzivne proizvodnje u animalnoj i biljnoj proizvodnji, a u skladu

sa višegodišnjim programima razvoja navedenih sektora koji će biti doneseni u narednoj godini.

Takođe, biće nastavljena izgradnja sistema za navodnjavanje sa ciljem povećanja konkurentnosti

biljne proizvodnje.

16

Biće podržani svi oblici udruživanja i povezivanja poljoprivrednih proizvođača i drugih

subjekata koji doprinose unapređivanju organizacije proizvodnje, otkupa, prerade i plasmana

poljoprivrednih proizvoda, kao što su klasteri, poljoprivredne zadruge i drugi oblici udruživanja. Pri

tome će se insistirati na preciznijem definisanju statusa udruženja poljoprivrednih proizvođača, kao

i na izgradnji savremenog zadrugarstva zasnovanog na međunarodnim zadružnim principima.

Nastaviće se aktivnosti u oblasti unapređivanja spoljnotrgovinskog poslovanja i zaštite

domaće proizvodnje kroz iniciranja i predlaganja rješenja u saradnji između institucija Republike

Srpske i zajedničkih institucija na nivou BiH.

Radiće se i dalje na sistemskom uvezivanju i koordinaciji svih institucija koje rade u oblasti

poljoprivrede, čime se obezbjeđuje uspostavljanje funkcionalnijeg agrarnog sistema. Radi

intenzivnije primjene znanja u oblasti poljoprivredne proizvodnje u narednom periodu će se jačati

funkcija pružanja stručnih usluga kroz savjetodavni i uzgojno-selekcijski rad.

Biće donesen Program uspostavljanja izvještajno-prognozne službe Republike Srpske i

programi posebnog nadzora u oblasti zaštite zdravlja bilja, u cilju sistemske kontrole štetnih

organizama u biljnoj proizvodnji.

Radi unapređivanja genetskog potencijala u biljnoj i stočarskoj proizvodnji, nastaviće se

uspostavljanje reprocentara, kao i ulaganja u izgradnju kapaciteta za doradu sjemena, proizvodnju

certifikovanog sadnog materijala i razvoj poljoprivrede u brdsko-planinskom području.

Nastaviće se aktivnosti na inventarizaciji zemljišnih resursa i realizaciji drugih mjera

zemljišne politike, sa ciljem unapređivanja, korištenja i očuvanja zemljišnih resursa.

Nastaviće se sa jačanjem kapaciteta i modernizacijom protivgradne preventive na cijelom

području Republike Srpske.

U prehrambenoj industriji prioritetno će se raditi na unapređivanju poslovnog i

investicionog ambijenta sa krajnjim ciljem povećanja stepena i obima finalizacije proizvoda i

povezivanja svih učesnika u lancu proizvodnje, prerade i robnog prometa na dugoročnoj osnovi.

U oblasti veterinarstva radiće se na neophodnim izmjenama zakona i podzakonskih akata

za uspostavljanje Sistema obilježavanja i kontrole kretanja životinja, što je preduslov za uspješnu

kontrolu zaraznih bolesti i zoonoza i za ispunjenje uslova sljedivosti sirovina i namirnica

životinjskog porijekla u skladu sa politikom „od njive do trpeze“. Sistem treba da omogući efikasnu

i pouzdanu kontrolu kretanja životinja, efikasnu razmjenu podataka između entiteta, između BiH i

drugih država, između poslovnih subjekata i svih drugih zainteresovanih ovlaštenih tijela.

Pored toga, donijeće se novi Zakon o veterinarstvu u Republici Srpskoj i podzakonski akti u

cilju usklađivanja sa utvrđenim principima i procedurama EU legislative i uspostavljanje cjelokupnog

sistema službene kontrole i samokontrole za proizvođače i prerađivače uz poštivanje standarda ocjene

usklađenosti. Definisaće se organizacija veterinarske službe u cijelosti, rad inspekcijskih službi na

lokalnom nivou, kao i dinamika ubrzanog donošenja podzakonskih akata u ovoj oblasti, a sve u cilju

usklađivanja sa utvrđenim procedurama i principima EU legislative.

Takođe, sprovešće se kategorizacija subjekata u poslovanju sa hranom.

Ujedno, obezbijediće se unapređivanje i standardizacija organizacije mjera stručnog nadzora

radi iskorjenjivanja bolesti koje se obavezno prijavljuju međunarodnim organizacijama, što je uslov

koji daje mogućnost svrstavanja Republike Srpske i BiH u države sa statusom zanemarljivog rizika ili

bez rizika, za trgovinu i izvoz životinja i životinjskih proizvoda kojima se određene bolesti mogu

prenositi.

U oblasti vodoprivrede donijeće se Strategija integralnog upravljanja vodama 2015–2024.

godina i planovi upravljanja oblasnim riječnim slivovima rijeke Save i Trebišnjice za period 2016–

2021. godina, a realizovaće se i preuzete obaveze u okviru članstva u Dunavskoj (ICPDR-a) i

Savskoj komisiji i otpočeti sa izradama mapa poplavnog rizika u cilju izrade plana upravljanja

poplavama. Nastaviće se sa realizacijom mjera hitne sanacije na vodoprivrednim objektima po

osnovu: Projekta hitne pomoći i zaštite od poplava koji se finansira iz sredstava EIB, kao i po

naredbama Republičkog štaba za vanredne situacije. Obezbijediće se izgradnja drinskog nasipa na

17

širem području grada Bijeljine, koji se finansiraju kroz IDA kreditna sredstva Svjetske banke i

mjere u oblasti vodosnabdijevanja i sanitacije u odabranim opštinama iz kreditne linije EIB.

Redovno će se vršiti tekuće investiciono održavanje vodoprivrednih objekata od JU „Vode Srpske“.

U oblasti šumarstva, intenzivno će se sprovoditi predviđene mjere za redefinisanje

organizaciono-ekonomske i kadrovske pozicije JPŠ „Šume Republike Srpske“. Donošenjem novih

zakonodavnih rješenja, kvalitetnije ćemo urediti odnose između šumarstva i prerade drveta sa

ciljem jačanja stepena finalizacije proizvoda. Nastaviće se sa realizacijom Akcionog plana za

sprečavanje nelegalnih aktivnosti u sektoru šumarstva, putem zajedničkih akcija MUP-a, JPŠ i

Šumarske inspekcije, koje su u 2015. godini dale odlične rezultate. Aktiviraćemo sredstva

Revolving fonda Hitnog projekta šumarstva BiH za Republiku Srpsku, a za potrebe rehabilitacije

šumskih komunikacija i izrade novog informacionog sistema u JPŠ. Nastaviće se sa realizacijom

projekta GEF-a (Projekat održivog upravljanja šumama i krajolikom) za šumsko-uzgojne radove i

pripremu i izradu Master plana otvaranja šumskih kamionskih puteva. Procedurom ugovaranja

ustanovljenih lovišta u Republici Srpskoj sa budućim korisnicima, ostvarivaće se veći prihodi u

lovstvu koji će se koristiti za njegov razvoj.

Posredstvom Jedinice za implementaciju projekata u poljoprivredi i ruralnom razvoju,

nastaviće se sa realizacijom razvojnih projekata koji se finansiraju iz međunarodnih izvora

finansiranja, kao što su IFAD, EIB, Svjetska banka, a odnose se na: Projekat razvoja navodnjavanja,

Projekat poljoprivrede i ruralnog razvoja, Projekat odbrane od poplava rijeke Drine, Projekat

razvoja sistema za uzgoj goveda, Projekat razvoja ruralnog poslovanja i Projekat hitnog oporavka

od poplava.

U oblasti saobraćaja biće izrađena prostorno planska dokumentacija, te će se pristupiti

izgradnji kargo objekta, proširenju putničkog terminala i nabavci aerodromske opreme, a sve sa

ciljem sa bi se na aerodromu Banja Luka povećao protok robe i putnika i povećao stepen

bezbjednosti vazdušne plovidbe. Pored toga, biće izrađen i master plan aerodroma, kao i prostorni

plan za područje posebne namjene. Ujedno, da bi međunarodni aerodrom Banja Luka zadržao CAT

I otpočeće aktivnosti na proširenju aerodromskog kompleksa i osnovne staze aerodroma prema

istoku. Investicija obuhvata izradu prostorno-planske dokumentacije, uklanjanje objekata – kuća u

zoni proširenja osnovne staze, izgradnju nove ograde, izmještanje obodnog kanala, proširenje

osnovne staze i njenu stabilizaciju. Nastaviće se sa realizacijom infarstrukturnih projekata, i to:

Radovi na izradi glavnog projekta i izgradnji auto-puta Banja Luka – Doboj, dionica Prnjavor–

Doboj dužine 37 km;

Radovi na izradi glavnog projekta i izgradnji auto-puta Banja Luka – Doboj, dionica Banja

Luka – Prnjavor 35 km;

Aktivnosti u vezi sa potpisivanjem ugovora sa potencijalnim investitorom (kineski partneri) za

izgradnju, autoputa na dionici Glamočani – Banja Luka – Mrkonjić Grad – Mlinište;

aktivnosti na pripremama za projektovanje i traženju potencijalnih investitora za izgradnju

autoputa ili brze ceste na dionici Banja Luka – Prijedor;

aktivnosti na analizi opravdanosti, te pripremama za projektovanje i traženju potencijalnih

investitora za izgradnju autoputa ili brze ceste na dionici Istočno Sarajevo – Višegrad, a u vezi

sa projekcijama i strategijom glavnih putnih pravaca u Republici Srbiji;

Aktivnosti u vezi sa izgradnjom međudržavnog mosta na rijeci Savi kod Gradiške;

Aktivnosti u vezi sa pronalaženjem izvora finansiranja za izgradnji auto-puta Doboj–Vukosavlje

na koridoru Vc, u dužini od 46,6 km i

Aktivnosti na izgradnji mosta preko rijeke Drine na lokaciji Bratunac–Ljubovija i pristupnih

puteva na području Republike Srpske, kao i zajedničkog graničnog prelaza.

Radiće se na donošenju strateških dokumenata iz oblasti javnih puteva u cilju sistemskog

pristupa poslovima održavanja, zaštite, izgradnje i rekonstrukcije putne mreže, kao i na donošenju

novih propisa iz oblasti prevoza u drumskom saobraćaju radi stvaranja adekvatnog, bezbjednog,

pouzdanog, efikasanog i finansijski održivog drumskog saobraćaja u Republici.

18

Donošenjem Strategije podsticanja stranih ulaganja u Republici Srpskoj u periodu

2016–2020. godina i pratećeg akcionog plana, ostvarivaće se privlačenje stranih investicija koje

vode povećanju efikasnosti i produktivnosti. Pored strateških sektora do sada promovisanih u

Republici Srpskoj, intenziviraće se aktivnosti na privlačenju investicija u informaciono-

komunikacione tehnologije. Na ovaj način bi se povećala konkurentnost Republike Srpske

uključivanjem malih i srednjih preduzeća u međunarodne lance vrijednosti i transfer novih

tehnologija i znanja.

Ujedno, nastaviće se unapređenje aktivnosti u vezi sa reformom registracije poslovanja.

Cilj je prvenstveno da se unaprijede tehnički uslovi za registraciju zanatsko-preduzetničke

djelatnosti, te izvrši digitalizacija sudske arhive u svrhu stvaranja što kvalitetnijeg registra

poslovnih subjekata. Pored toga, posredstvom Upravnog odbora Uprave za indirektno o porezivanje

BiH insistiraće se na skraćenju rokova i ubrzanju procedura za dobijanje PDV broja.

Šira i intenzivnija primjena pune metodologije procesa procjene uticaja propisa (PUP),

posebno na propise od značaja na poslovno okruženje, počeće od 2016. godine. Metodologija

procjene uticaja propisa je već uključena u pravni sistem Republike Srpske od 2009. godine. Kratka

procjena uticaja se vrši na sva zakonska i podzakonska akta. Puna metodologija procjene uticaja

propisa vrši se na manji broj zakona. Cilj je njena masovnija primjena, a u svrhu izrade što

kvalitetnijih propisa. Metodologija podrazumijeva analizu troškova i koristi svakog propisa, a jedan

segment je i fiskalni uticaj. U tom smislu, primjena metodologije treba da doprinese izboru najbolje

opcije za budžete i građane. Takođe, podrazumijeva analizu uticaja na konkurentnost, posebno rad

malih i srednjih preduzeća, te donošenje kvalitetnih i stabilnih zakona.

S obzirom na to da je efikasan sistem infrastrukture kvaliteta jedan od preduslova

obezbjeđenja slobodne trgovine i slobodnog kretanja robe, zaštite potrošača i povećanja

konkurentnosti domaće privrede, tokom 2016. godine nastaviće se sa aktivnostima donošenja

savremene tehničke regulative Republike Srpske usaglašene sa tehničkim propisima EU i

evropskim postupcima standardizacije, metrologije, akreditacije, ocjenjivanja usaglašenosti i

tržišnog nadzora. Na osnovu analize realizacije Akcionog plana Vlade Republike Srpske za

preuzimanje direktiva Novog pristupa u pravni sistem Republike Srpske za period 2013–2015.

godina i sačinjavanjem sveukupnog Pregleda važeće tehničke regulative u Republici Srpskoj,

preuzete iz SFRJ i SR BiH i JUS standarda sa obavezujućom primjenom, biće pripremljen i usvojen

cjelokupni Akcioni plan za preuzimanje u pravni sistem Republike Srpske propisa EU u oblasti

slobodnog kretanja roba i praćenja njihove primjene, kao i Akcioni plan za stavljanje van primjene

neprimjenjivih tehničkih propisa preuzetih iz SFRJ i SR BiH i JUS standarda sa obavezujućom

primjenom. U skladu sa zahtjevima STO, EU i CEFTA, uspostaviće se operativna Baza važećih

tehničkih propisa Republike Srpske i učiniti efikasnijom već uspostavljenu Kontakt tačku za važeće

tehničke propise Republike Srpske u Republičkom zavodu za standardizaciju i metrologiju

Republike Srpske. Ministarstvo za ekonomske odnose i regionalnu saradnju, u saradnji sa

Koordinacionim tijelom za infrastrukturu kvaliteta roba i usluga u Republici Srpskoj, nastaviće da

koordinira navedene aktivnosti i da unapređuje saradnju sa svim institucijama infrastrukture

kvaliteta u BiH i susjednim zemljama (posebno sa Srbijom i Crnom Gorom), domaćim privrednim

subjektima, certifikacionim tijelima i laboratorijama, kao i Privrednom komorom Republike Srpske.

Izradiće se Zakon o opštoj bezbjednosti proizvoda, kojim će se, u skladu sa EU regulativom,

sadržinski odrediti opšti zahtjevi za bezbjednost proizvoda koji se stavljaju na tržište Republike

Srpske, obaveze proizvođača i distributera u tom smislu, kao i uslovi i način informisanja potrošača

kada su u pitanju opasni proizvodi i razmena informacija u vezi sa rizicima koje određeni proizvod

može predstavljati po zdravlje i bezbednost potrošača i drugih korisnika.

Obezbijediće se formiranje Koordinacionog tijela za slobodno pružanje usluga u Republici

Srpskoj, koje će pratiti i koordinisati primjenu Zakona o uslugama u Republici Srpskoj. Izvršiće se

analitički pregled zakonodavstva Republike Srpske za oblast slobodnog pružanja usluga, a u cilju

izrade Akcionog plana za sprovođenje Zakona o uslugama u Republici Srpskoj.

19

Posebna pažnja u 2016. godini, biće posvećena boljoj povezanosti obrazovanja sa

tržištem rada. Nakon obavljene sveobuhvatne rasprave, biće pripremljen prijedlog Strategije

obrazovanja za naredni period. Ciljevi obrazovanja i Strategije biće da sistem obrazovanja

učenicima i studentima omogući sticanje i usvajanje znanja, vještina i vrijednosti. Kada se govori o

predškolskom obrazovanju, organizovaće se programi za djecu u godini pred polazak u školu, vršiti

senzibilisanje javnosti i roditelja o potrebi uključivanja djece u predškolsko vaspitanje i

obrazovanje, te kreirati obavezne programe stručnog usavršavanja vaspitača. U oblasti osnovnog

obrazovanja izvršiće se analiza postojeće mreže škola i sprovesti mjere racionalizacije, a ujedno i

obezbijediti uslovi za prevoz učenika sa područja škola koje su prestale sa radom. Intenziviraće se

sveobuhvatna analiza nastavnih planova i programa, sa ciljevima rasterećenja od suvišnih sadržaja,

modernizacije, praćenja savremenih tokova nauke i društva, a, u srednjim školama, naročito sa

ciljem većeg praktičnog obrazovanja za savremene potrebe. Poseban akcenat biće stavljen na

povezivanje srednjeg stručnog obrazovanja sa tržištem rada. Odnosno, izradiđen model za

efikasnije povezivanje sistema srednjeg obrazovanja za kvalitetnije povezivanje škole sa tržištem

rada, lokalnom zajednicom, preduzećima i kompanijama. Standardi zanimanja obezbjeđuju jačanje

važnosti stručnog obrazovanja, jer znanja i vještine koje su pojedinci stekli kroz stručno

obrazovanje trebalo bi da predstavljaju ključne kompetencije koje tržište rada očekuje od pojedinca.

Uspostavljanjem sistema kvalifikacija u srednjem stručnom obrazovanju olakšaće se proces

modernizacije nastavnih planova i programa, prepoznavanje postignuća pojedinca, bolju

osposobljenost i profesionalnu pripremu za tržište rada, odnosno njegovo lakše i brže zapošljavanje

i dalji nastavak obrazovanja. Da bi se postigao nivo poboljšanja kvaliteta radne snage za tržište

rada, jačaće se sistem profesionalne orijentacije učenika.

Reforma povezivanja visokog obrazovanja i tržišta rada obuhvata ne samo promjenu

strukture studija i uklapanje u okvire bolonjskog procesa, već i promjenu unutar visokoškolskih

institucija i njihovih istraživačkih i obrazovnih politika, kao i obrazovanje zasnovano na

kompetencijama za potrebe tržišta rada, saradnju univerziteta s javnim i privatnim sektorom, te

sistematsko razvijanje istraživačkog kadra, ne samo za potrebe akademskog tržišta, već i za potrebe

ostalih sektora i tržišta radne snage (industrije, preduzetništva, trgovine, javnih ustanova i

organizacija, istraživačkih organizacija i drugih organizacija). Mjere će obuhvatiti i usaglašavanje

uslova i profila studija sa potrebama tržišta rada i pravcima razvoja Republike, usmjeravanje

visokoškolskih ustanova da kroz razvijanje stručne prakse studenata, tokom svih godina studija,

obezbijede proizvode i usluge namijenjene tržištu, a time i dodatna vlastita sredstva. Fokus će biti

usmjeren na podsticanje razvojnih istraživanja koja generiše i realizuje naučnoistraživački sektor

prema konkretnim problemima u privredi i društvu.

U novim propisima daće se više prostora i mogućnosti za različite oblike cjeloživotnog

učenja, što predstavlja i jednu od obaveza Republike Srpske u skladu sa Jerevanskim komunikeom.

U tom smislu, visokoškolskim ustanovama će se omogućiti izvođenje različitih oblika neformalnog

učenja i izdavanje javnih isprava koje to dokazuju, a potom i vrednovanje tih oblika učenja u okviru

studijskih programa putem priznavanja ECTS bodova. Razmotriće se mogućnosti za uvođenje

kratkih ciklusa visokog obrazovanja (dvije godine) koji se ponovo aktuelizuju u Evropskom

prostoru visokog obrazovanja jer nude mogućnost brzog sticanja kvalitetnog znanja za potrebe

tržišta rada.

U oblasti visokog obrazovanja preduzimaće se mjere na povećanju jednakopravnosti u

pristupu visokom obrazovanju. Na taj način omogućićemo olakšan pristup visokom obrazovanju

stanovništvu slabijeg socioekonomskog položaja uz ravnomjerniju raspodjelu trenutno raspoloživih

resursa, što će doprinijeti rastu konkurentnosti unutar procesa koji se odvijaju u visokom

obrazovanju, te povećanju efikasnosti studiranja. Samim tim, odluke koje se donose u oblasti

visokog obrazovanja na svim nivoima (nivo izvršne i zakonodavne vlasti, nivo visokoškolskih

ustanova, nivo studenata i njihovih porodica) biće više uslovljene i povezane sa konkretnim

ekonomskim kriterujimima i politikama. Povećanje konkurentnosti u procesima koji se odvijaju u

20

oblasti visokog obrazovanja dovešće do povećanja kvaliteta studiranja a time i znanja i stručnosti

svršenih studenata na tržištu rada. Povećanje stručnosti i znanja radne snage na tržištu rada dalje će

imati pozitivan uticaj na ekonomiju i društvo u cijelini.

Unapređivanje kvaliteta visokog obrazovanja biće jedan od prioriteta i u 2016. godini. Za

postizanje ovog cilja biće osmišljene konkretne aktivnosti i stvoren pravni okvir, naročito na planu

pooštravanja kriterijuma za licenciranje visokoškolskih ustanova, uvođenja prakse relicenciranja i

kontinuirane provjere kvaliteta kroz obavezan proces akreditacije, te na stvaranju uslova za

rangiranje visokoškolskih ustanova prema kriterijumima kvaliteta. Takođe, unapređivanje kvaliteta

visokog obrazovanja odvijaće se i kroz posvećenost izuzetnim studentima.

U pravcu boljeg povezivanja visokog obrazovanja i tržišta rada, radiće se na izgradnji i

realizaciji Kvalifikacionog okvira za obrazovanje u Republici Srpskoj koji će biti dio

Kvalifikacionog okvira (KO) za obrazovanje u Bosni i Hercegovini. Ovaj dokument predstavljaće

set principa i referenci koji pokazuju vrijednost kvalifikacija i omogućiće zainteresovanima da vide

da li kvalifikacija pruža mogućnost za dalje obrazovanje ili tržište rada ili i jedno i drugo. KO će

takođe, omogućiti upoređenje kvalifikacija iz različitih oblasti obrazovanja (opšteg, stručnog i

visokog), pokazuje povezanost (horizontalnu i vertikalnu) i jasnost puteva sticanja kvalifikacija. On

će biti instrument komunikacije među različitim dijelovima sistema (visoko, opšte srednje, srednje

stručno obrazovanje) i njihovim podsistemima i imati i razvojnu i regulatornu ulogu. KO će

pokrivati sve kvalifikacije formalno prepoznate u Republici Srpskoj i postaviti ih u jasno definisane

odnose i strukturu. Obuhvatiće sve nivoe kvalifikacija koje se mogu steći kroz sve vidove

obrazovanja, osposobljavanja i učenja i omogućiće tijesnu vezu obrazovanja sa tržištem rada. Na

kraju, ono što je jednako važno, omogućiće uporedivost, prepoznatljivost i priznatost domaćih

kvalifikacija van Bosne i Hercegovine. Pretpostavka je da je optimalno vrijeme potrebno za izradu

KO je najmanje pet godina. No, izrada kvalifikacionog okvira nije privremeni posao već trajno

nastojanje uvezivanja svijeta obrazovanja sa svijetom rada, metoda učenja sa stečenim znanjem i

ocjenjivanja studenata sa realnim postignućima svakog od njih. Stoga ne treba težiti završetku ovog

posla, već što skorijem otpočinjanju ove aktivnosti koju su već otpočele sve države u regionu.

Preduzeće se aktivnosti usmjerene na jačanje procesa internacionalizacije visokog

obrazovanja, a posebno na povećanju međunarodne mobilnosti studenata i akademskog osoblja.

Podsticaće se viskoškolske ustanove iz Republike Srpske da uspostavljaju saradnju sa

akreditovanim evropskim i svjetskim univerzitetima što će doprinijeti internacionalizaci visokog

obrazovanja kao jednog od najvažnijih mehanizama poboljšanja ukupnog kvaliteta obrazovnog

procesa. Nastaviće se sufinansirati međunarodna razmjena studenata i akademskog osoblja, pri

čemu ćemo posebnu pažnju posvetiti učešću akademskog osoblja u programima međunarodne

razmjene i saradnje, prije svega, mladih naučnih radnika koji će svoju naučnonastavnu i karijeru

istraživača nastaviti na univerzitetima u Republici Srpskoj.

Nastaviće se sa stipendiranjem studenata sva tri ciklusa studija koji studiraju na

visokoškolskim ustanovama u Republici i inostranstvu. Takođe, nastaviće se sa isplatom sredstava

namijenjenih za podsticanje studenata koji se školuju za deficitarna zanimanja. Nastaviće se

unapređeivanje studentskog standarda tako što će se već od naredne godine potpuno opremiti novi

objekti studentskih domova u Banjoj Luci, u kojem će biti smješteno još 280 studenta, Foči, čiji je

smještajni kapacitet 346 kreveta i Palama u koje će biti smješteno još 590 studenta. Takođe,

nastaviće se sa sufinansiranjem programa i projekata studentskih organizacija. S ciljem

unapređivanja studentskog standarda, radiće se na stvaranju uslova za funkcionisanje studentskih

zadruga.

Suštinska povezanost obrazovanja, istraživanja i inovacija, i politike Vlade u ovoj oblasti,

ogledaju se kroz Strategiju naučnog i tehnološkog razvoja Republike Srpske za period 2012–2016.

godina, tako da će se u 2016. godini pristupiti izradi novog strateškog dokumenta. Ujedno, radiće se

i na poboljšanju nastavno-naučnih kompetencija akademskog osoblja i unapređivanju sistema

vrednovanja naučnoistraživačkog rada na visokoškolskim ustanovama; nastaviće se rad na

21

unapređenju nauke, te razvoju evaluacije i bibliometrijskih pokazatelja naučnoistraživačkog rada u

Republci Srpskoj (scijentometrijom); obezbijediti podršku istraživačkim projektima i projektima

razvoja tehnologija koji stvaraju preduslove za saradnju sa poslovnim sektorom; nastaviti aktivnosti

na uspostavljanju inovacionog sistema Republike Srpske; raditi na ujednačavanju kriterija za izbor

u zvanja na visokoškolskim ustanovama u Republci Srpskoj, te usaglašavanju kriterijuma za izbore

u naučno-nastavna i naučna zvanja; te jačanju kapaciteta Agencije za informaciono društvo

Republike Srpske, JU „Akademska i istraživačka mreža Republike Srpske – SARNET“, te JU

„Andrićev institut“ Višegrad. Kada je riječ o Fondu dr Milan Jelić, nastaviće se izgradnju

regionalnih Centara za informisanje, savjetovanje i obuku mladih (CISO centara) pri Zavodu za

zapošljavanje Republike Srpske kao resursnih centara stipendista, jačati saradnju sa privrednim

sektorom u smislu povezivanja stipendista sa adekvatnim prilikama za stručno usavršavanje i

zapošljavanje, nastaviti promociju ostvarenih rezultata i povezivanje sufinansiranih studenata na

prestižnim univerzitetima sa institucijama iz Republike Srpske i drugim zainteresovanim

studentima, te razvijati saradnju sa Fondom za mlade talente „Dositej“ iz Republike Srbije i

Centrom za karijerno savjetovanje i vođenje mladih talenata Republike Srbije.

4.2. FISKALNA ODRŽIVOST

Važan cilj u politikama javnih finansija je vremensko restrukturisanje javnog i ukupnog duga

na srednjoročnoj i dugoročnoj osnovi, zbog čega će primarni interes i napor biti uloženi da se

godišnji anuiteti otplate u narednim godinama reprogramiraju, srednjoročnim i dugoročnim

zaduživanjem, pod povoljnim uslovima. Takođe, kod daljih odluka o zaduživanju za razvojne

potrebe, biće određeni dugoročni prioriteti Republike i izbor optimalnih projekata s aspekta

društvene opravdanosti i razvojnih efekata.

Fiskalna održivost zasnivaće se na sljedećim reformskim oblastima:

1. fiskalna konsolidacija i

2. reforma javnog sektora.

4.2.1. Fiskalna konsolidacija

Sprovođenje fiskalne konsolidacije dovešće do postepenog smanjenja budžetskog deficita, te

omogućiti srednjoročno smanjenje učešća javnog i ukupnog duga u bruto domaćem proizvodu

Republike Srpske. Na taj način, fiskalna konsolidacija ima za cilj da obezbijedi stabilno

makroekonomsko okruženje, te stabilan, pozitivan realni rast u srednjem i dugom roku, sprovodeći

istovremeno više strukturalnih reformi, prvenstveno u oblasti javnog sektora. Fiskalna konsolidacija

biće sprovedena smanjenjem javne potrošnje, te povećanjem javnih prihoda, kroz povećanje prihoda

od poreza na potrošnju, proširenjem poreske osnovice, smanjenjem sive ekonomije, te unapređenjem

rada poreskih uprava. Smanjenje javne potrošnje najvećim dijelom će biti rezultat sprovođenja

reforme javne uprave, te veće fiskalne odgovornosti. Posebna pažnja biće posvećena strogim

kontrolama zapošljavanja i ukupnog fonda plata u javnom sektoru, do čijeg povećanja neće doći bez

obzira na rast prihoda.

Sprovođenjem Zakona o fiskalnoj odgovornosti u Republici Srpskoj, koji je usvojen u

2015. godini, značajno će se unaprijediti fiskalna odgovornost i disciplina za trošenje javnih sredstava

u budžetskom sistemu Republike Srpske, odnosno na republičkom nivou, ali i na nivou jedinica

lokalne samouprave i vanbudžetskih fondova. Prvenstveni cilj je da svi subjekti budžetskog sistema

Republike Srpske iskažu ukupne neizmirene obaveze, donesu realne planove za njihovo izmirenje u

narednom periodu, te da se onemogući stvaranje obaveza iznad nivoa definisanih budžetima. Na taj

način, ostvarene uštede u javnoj potrošnji biće moguće usmjeriti na kapitalnu potrošnju. Ujedno, u

cilju što efikasnije i efektivnije primjene Zakona o fiskalnoj odgovornosti u Republici Srpskoj,

22

prilagodiće se i druga zakonska rješenja, ukoliko se za to ukaže potreba, da bi se fisklana odgovornost

i disciplina dodatno osnažila.

Jedna od najnegativnijih pojava u svakom društvu i ekonomiji, pa tako i u Republici Srpskoj

je siva ekonomija, koja značajno pogoršava fiskalnu održivost. Odnosno, siva ekonomija je

višestruko i iz nekoliko aspekata negativna pojava koja umnogome sprečava kvalitetan ekonomski

napredak, stvarenjem prije svega nelojalne konkurencije, smanjenjem prihoda budžeta i

vanbudžetskih fondova, onemogućavanjem zaposlenih u sivoj zoni da ostvare svoja prava iz

socijalnih osiguranja. Prema tome, jedan od osnovih ciljeva Vlade Republike Srpske u narednom

periodu, na putu ostvarivanja fiskalne održivosti, odnosno fiskalne konsolidacije, jeste suzbijanje i

sprečavanje sive ekonomije.

S tim u vezi, predloženi Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o poreskom postupku je

dio seta zakona kojima se sprovodi dalja reforma privrednog sistema u Republici Srpskoj sa

prvenstvenim ciljem suzbijanja sive ekonomije. Unapređivanje kontrolnih inspekcijskih postupaka,

povećanje efikasnosti inspekcijskih organa su dio ove reforme, a što se postiže, prije svega

stvaranjem adekvatnog pravnog okvira sa podlogom u predloženim tekstovima zakona, za

sprovođenje posebnih inspekcijskih kontrola i represivnim mjerama za utvrđivanje kršenja propisa

u vezi sa registracijom poslovne djelatnosti u formi preduzetnika, privrednog društva ili ustanove,

kao i propisa u vezi sa registracijom obveznika doprinosa u Jedinstvenom sistemu registracije,

kontrole i naplate doprinosa. Naime, setom zakona u ovom dijelu reforme, predloženo je da sve

inspekcije u Republici Srpskoj imaju nadležnost u nadzoru odredaba koje uređuju obaveznu

registraciju pravne forme za obavljanje određene djelatnosti, i takođe, da sve inspekcije u Republici

Srpskoj imaju nadležnost u nadzoru odredbe ovog zakona kojim je propisana obaveza registracije

obveznika doprinosa u Jedinstvenom sistemu registracije, kontrole i naplate doprinosa. Ovakvo ili

vrlo slično rješenje imaju i zemlje u okruženju, i trebalo bi da prije svega ima preventivno dejstvo, a

posljedično i represivno jer za kršenje predmetnih odredaba o registraciji poslovanja, tom subjektu

će biti izrečena mjera zabrane obavljanja djelatnosti i zapečaćen objekat u kojem se ta djelatnost

vršila, a u slučaju kršenja odredaba o registraciji obveznika doprinosa (radnika) prvo će biti

izrečena novčana kazna, a u slučaju ponovljenog prekršaja i tom subjektu će biti izrečena mjera

zabrane obavljanja djelatnosti. Predloženim zakonom se dakle, sa ciljem suzbijanja sive ekonomije,

stvara pravni okvir za sprovođenje nadzora i izricanje mjere zabrane obavljanja djelatnosti onom

fizičkom ili pravnom licu, preduzetniku ili ustanovi koja kao poslodavac nije registrovala radnika

(obveznika doprinsa) u Jedinstvenom sistemu registracije, kontrole i naplate doprinosa, te se daje u

nadležnost i drugim inspekcijama da vrše ovaj nadzor.

Prema tome, u 2016. godini nastaviće se rad na unapređivanju rada svih kontrolnih organa

u Republci Srpskoj, a istovremeno će se posebna pažnja posvetiti reformi inspekcijskih službi u

svim oblastima. S tim u vezi, Prijedlogom zakona o izmjenama i dopunama Zakona o inspekcijama

u Republici Srpskoj vrši se redefinisanje ovlaštenja inspektora u cilju postizanja efikasnijeg

mehanizma za obezbjeđivanje poštovanja propisa, tako da se, između ostalog, redefinišu ovlaštenja

inspektora Republičke uprave za inspekcijske poslove, kao i inspektora u jedinicama lokalne

samouprave u pogledu ovlaštenja da, nezavisno od vrste djelatnosti i od nadležnosti inspektora, svi

inspektori, tj. sva inspekcijska zvanja predviđena važećim Zakonom o inspekcijama u Republici

Srpskoj, budu ovlašteni za vršenje inspekcijskog nadzora nad poštovanjem odredaba o registraciji

subjekata za obavljanje određene djelatnosti, kao i kontrole prijava radnika na obavezne vidove

osiguranja. Pored inspektora Republičke uprave za inspekcijske poslove i inspektora koji poslove

inspekcijskog nadzora obavljaju na nivou jedinica lokalne samouprave kao povjerene poslove, nadzor

nad primjenom odredaba o registraciji subjekata za obavljanje određene djelatnosti u skladu sa

posebnim propisima, vršiće i inspektori Poreske uprave, kao i inspektori Republičke uprave za igre na

sreću. Nadzor nad primjenom odredaba o registraciji obveznika doprinosa u Jedinstvenom sistemu

registracije, kontrole i naplate doprinosa svi inspektori koji kontrolišu navedenu oblast, vrše u skladu

sa zakonom kojim se uređuje poreski postupak, dok će svi ovlašteni inspektori nadzor nad

23

poštovanjem odredaba o registraciji subjekata za obavljanje određene djelatnosti u skladu sa

posebnim propisima, vršiti na osnovu ovlaštenja koja propisuje ovaj zakon.

Zakonom o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru Republike

Srpske urediće se sistem unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru, koji obuhvata

finansijsko upravljanje i kontrolu i internu reviziju, utvrđuje metodologija i standardi i druga pitanja

od značaja za uspostavljanje, razvoj i sprovođenje sistema unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom

sektoru. Na taj način, uz Zakon o fiskalnoj odgovornosti u Republici Srpskoj biće zaokružen sistem

koji će omogućiti značajno poboljšanje fiskalne discipline i odgovornosti u Republci Srpskoj.

U oblasti finansijskog izvještavanja u 2016. godini radiće se na daljem unapređivanju

sistema izvještavanja kroz aktivnosti usmjerene na razvoj statističkih osnova finansijskog

izvještavanja usaglašenih sa međunarodno priznatim standardima makroekonomskih statističkih

sistema, povećanju efikasnosti, obuhvatnosti i transparentnosti konsolidovanih finansijskih

izvještaja korisnika budžeta, te kontrolisanih jedinica javnog sektora. Sa ciljem strateškog uređenja

oblasti računovodstva i revizije biće doneseni strateški dokument daljeg razvoja i unapređivanja

računovodstvene i revizorske profesije u Republici Srpskoj. Takođe, sprovodiće se i aktivnosti

usmjerene na: unapređenje finansijskog izvještavanja za mala i srednja preduzeća; unapređenje

sistema kontrole kvaliteta i javnog nadzora društava za reviziju i ovlaštenih revizora; dalje

unapređenje sistema finansijskog izvještavanja u javnom sektoru, sa posebnim akcentom na razvoju

statističkih osnova finansijskog izvještavanja, usaglašenih sa relevantnim međunarodnim

standardima makroekonomskih statističkih sistema; te povećanju funkcionalnosti jedinstvenog

registra finansijskih izvještaja.

4.2.2. Reforma javnog sektora

Reforma javnog sektora je jedan od ključnih prioriteta za uspostavljanje fiskalne

konsolidacije i osiguranje fiskalne održivosti. S tim u vezi, reforma javnog sektora biće sprovodena

paralelno sa reformama u ekonomskom sistemu, uz očuvanje socijalne sigurnosti svih kategorija

stanovništva Republike Srpske, osiguravajući osnaživanje vladavine prava. Posebna pažnja u 2016.

godini biće posvećena reformi zdravstvenog sektora, uspostavljanju novog regulatornog okvira u

bankarskom sektoru, te restrukturiranju Željeznica Republike Srpske, realizaciji Programa za

uspostavljanje racionalne i efikasne funkcije Javne ustanove „Vode Srpske“ i redefinisanju

organizaciono-ekonomske i kadrovske pozicije JPŠ „Šume Republike Srpske“.

Reforma javne uprave i lokalne samouprave

Reforma republičke uprave u Republici Srpskoj biće nastavljena u 2016. godini u cilju

poboljšanja efikasnosti i transparentnosti uprave, kao i poboljšanja profesionalnosti zaposlenih. U

tom cilju, biće izrađen dokument koji će predstavljati okvir djelovanja institucija uključenih u

proces reforme javne uprave u narednom periodu, doneseni zakoni i podzakonski akti kojim će se

omogućiti efikasnije i brže sprovođenje reforme. Biće donesen Zakon o državnim službenicima

kojim će na novi način biti definisana radna mjesta rukovodećih državnih službenika, državnih

službenika i namještenika, stvoreni preduslovi za veću mobilnost zaposlenih pri popunjavanju

upražnjenih radnih mjesta i drugo. Podzakonskim aktima biće izvršena analiza, analitička procjena,

gradacija i opis poslova svakog radnog mjesta u republičkoj upravi, što će dovesti do pravičnog

vrednovanja svakog radnog mjesta. Vlada i republički organi uprave će svojom organizacijom biti u

direktnoj vezi sa reformskim procesima.

U 2016. godini pristupiće se donošenju i novog Zakona o lokalnoj samoupravi i Zakona o

službenicima i namještenicima u organima jedinica lokalne samouprave, koji će biti osnov za izradu

novog strateškog razvojnog dokumenta u oblasti lokalne samouprave u Republici Srpskoj.

24

Navedenim zakonima urediće se, između ostalog, kriterijumi za određivanje broja zaposlenih u

opštinskim, odnosno gradskim upravama, te utvrditi načela za njihovu unutrašnju organizaciju.

Stvoriće se pretpostavke za jačanje saradnje jedinica lokalne samouprave, a što je važna

pretpostavka za racionalizaciju troškova. Novom Strategijom razvoja lokalne samouprave i

teritorijalne organizacije definisaće se pravci razvoja lokalne samouprave i teritorijalne

reorganizacije u Republici Srpskoj za period 2017. – 2022. godina. Strategija nastavlja opredjeljenje

za razvoj višetipskog koncepta lokalne samouprave, u kojem će gradovi imati razvijenije i dodatne,

povjerene nadležnosti, poput odlučivanja o imovinsko-pravnim poslovima u prvom stepenu, dok će

male lokalne zajednice imate manje nadležnosti, za zadovoljenje osnovnih potreba građana u

lokalnoj zajednici. Razmotriće se i drugi elementi moguće funkcionalne decentralizacije i

povjeravanja određenih poslova Republike svim ili najvišim oblicima lokalne samouprave u

sistemu višetipskih zajednica. Takođe, razviće se i kriteriji za dalji razvoj teritorijalne organizacije,

osnivanje i ukidanje lokalnih zajednica. Takođe, početkom 2016. godine donijeće se Strategije

obuke za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave u Republici Srpskoj koji obuhvata period od

2016. do 2020. godine. Opšti cilj Starategije je uspostavljanje održivog i funkcionalnog sistema

obuke koji će službenicima u opštinama i gradovima biti kvalitetan izvor znanja i sticanja vještina

potrebnih za razvoj visokoprofesionalne, odgovorne i efikasne lokalne samouprave u Republici

Srpskoj.

Reforma javnih preduzeća

U saradnji sa Investiciono-razvojnom bankom Republike Srpske uradiće se analiza

održivosti preduzeća u državnom vlasništvu, te predložiti mjere za sanaciju održivih i likvidaciju

neodrživih preduzeća. Ujedno, radiće se izmjena propisa kojim se uređuje rad javnih preduzeća,

radi postizanja veće discipline u javnim preduzećima i njihove veće efikasnosti u radu.

Restrukturiranje Željeznica Republike Srpske predstavlja jedan od prioriteta Vlade

Republike Srpske u 2016. godini. Željeznice Republike imaju mnoštvo specifičnosti, koje ih

izdvajaju i uslovljavaju poseban, jedinstven pristup procesu restrukturiranja. Organizacija i

funkcionisanje Željeznica Republike Srpske je normativno uređena prvenstveno Zakonom o

željeznicama Republike Srpske. Međutim, na poslovanje ovog preduzeća utiču i drugi zakonski

akti Republike Srpske i BiH (Zakon o javnim preduzećima, Zakon o privrednim društvima, i drugi),

brojni podzakonski akti (uredbe, odluke i drugi podzakonski akti), pravilnici iz oblasti željezničkog

saobraćaja, kolektivni ugovori (Opšti, Granski i Kolektivni ugovor Željeznica Republike Srpske), te

Statut Društva, kao njegov najviši normativni akt. Pored toga, ova oblast podliježe i propisima i

direktivama međunarodne zajednice (propisima EU, UIC, CIT, FTE i dr.). S tim u vezi, program

restrukturiranja podrazumijeva ukupno prilagođavanje uslovima poslovanja, što će biti veoma

specifično i zahtijeva veoma detaljna i visokosofisticirana znanja iz svih navedenih oblasti, te će se

zajednički, u saradnji sa ekspertima Svjetske banke pokušati iznaći najbolji model. Rezultati

implementacije predloženih mjera i aktivnosti restrukturiranja treba da budu vidljivi kroz jačanje

operativnih i finansijskih kapaciteta Željeznica, u smislu stabilizacije osnovnog poslovanja, ali i

kroz uspostavljanje kvalitetnog željezničkog sistema u Republici Srpskoj, koji ne zaostaje za

najboljim praksama razvijenih zemalja. Ovi rezultati bi, kroz optimizaciju prihoda i rashoda,

obezbijedili buduću profitabilnost Željeznica Republike Srpske.

Dalje ulaganje Republike u preduzeće Željeznice Republike Srpske, kako putem godišnjih

subvencija, tako i putem servisiranja kreditnih obaveza i javnih investicija u Željeznice, mora

rezultovati u promjeni vlasničke strukture, s obzirom da je Republika jedini akcionar koji stalno i u

visokim iznosima subvencioniše ili investira, i što se konačno mora odraziti i u promjeni vlasničke

strukture Željeznica, odnosno valorizovanju i povećanju vlasničkog udjela Republike.

U 2016. godini će se nastaviti sa realizacijom Programa za uspostavljanje racionalne i

efikasne funkcije Javne ustanove „Vode Srpske“. Da bi se u narednom periodu efikasnije

25

upravljalo vodama u Republici Srpskoj, neophodno je unaprijediti oblike organizacije upravljanja

sektorom voda, zastupajući principe i strateške odrednice jačanja postojeće instutucije. Posebna

pažnja mora se posvetiti jačanju potencijala i resursa sektora voda u pogledu izvršenja primarnog

zadatka koji se odnosi na pripremu planova upravljanja vodama, zaštitu od štetnog djelovanja voda,

korištenju voda i zaštiti voda.

Redefinisanje organizaciono-ekonomske i kadrovske pozicije JPŠ „Šume Republike

Srpske“ biće nastavljeno u 2016. godini. Odnosno, sprovešće se reorganizovanje JPŠ „Šume

Republike Srpske“ u skladu sa Zakonom o javnim preduzećima i donijeti novi statut preduzeća,

Izraditi Pravilnik o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u JPŠ „Šume Republike Srpske“, te

usvojiti izmjene Zakona o šumama. Donošenjem novih podzakonskih akata, kvalitetnije ćemo

urediti odnose između šumarstva i prerade drveta. Nastavićemo aktivnosti na izradi novih

sortimentnih tablica, kao baznog obračunskog osnova u šumarstvu, kao i ostalih normativnih akata

vezanih za oblast proizvodnje (tehničko-tehnološke tipizacije terena, optimalni normativi), uz

aktivnosti na izradi master plana izgradnje šumskih kamionskih puteva, biće zaokružen proces

reorganizacije šumskog sektora Republike Srpske.

Reforma zdravstvenog sektora

S ciljem uvođenja trezorskog sistema poslovanja u zdravstveni sistem Republike Srpske,

odnosno u sve javne zdravstvene ustanove i Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske, kao

prethodnu mjeru, biće izvršene analize dugovanja zdravstvenog sistema, odnosno domova

zdravlja, te bolničkog sektora, kako bi se jasno utvrdili iznosi obaveza, te predložio model za

njihovo rješenje. Partner u cjelokupnoj i sveobuhvatnoj reformi zdravstvenog sektora biće eksperti

iz Svjetske banke.

Drugi korak u reformi zdravstvenog sistema, koji će pomoći da se uspostavi sistem pune

odgovornosti i fiskalne discipline u sve ustanove zdravstvenog sistema predstavljaće uvođenje

trezorskog sistema poslovanja, koji će se realizovati u dvije faze. Prvo će biti uveden terzorski

sistem poslovanja u domove zdravlja, na način da jedinice lokalne samouprave, kao osnivači

domova zdravlja u potpunosti preuzmu odgovornost i za upravljanje i fiskalnu disciplinu domova

zdravlja, dok će u drugoj fazi u trezorski sistem biti uključen sekundarni i tercijarni nivo

zdravstvene zaštite, te Fond zdravstvenog osiguranja Republike Srpske. Namjera je da se prva faza

završi do kraja prvog kvartala 2016. godine, a realizacija druge faze će biti završena do kraja 2016.

godine.

Na taj način, stvorili bismo prostor da se, uz ekspertsku pomoć stručnjaka iz Svjetske banke

pronađu novi modeli i izvori finansiranja zdravstvenog sektora, te normiranje mreže

zdravstvenih ustanova, što je takođe planirano započeti u 2016. godini, te na taj način pripremiti

sve aktivnosti za uspješnu realizaciju kompletne reforme zdravstvenog sistema do kraja 2017.

godine.

Kada je riječ o zakonskoj regulativi, u 2016. godini biće donesen Zakon o izmjenama i

dopunama zakona o zdravstvenom osiguranju. Neophodno je izvršiti modernizaciju i

prilagođavanje zakona kako sadašnjim uslovima u Republici Srpskoj, tako i prilagođavanje sa

propisima iz okruženja. Takođe, značajnu ulogu će imati i sagledavanje mogućnosti za uvođenjem

dodatnog osiguranja, kao i raspoloženje osiguravajućih kuća za ulazak na tržište zdravstvenog

osiguranja u Republici Srpskoj.

U cilju obezbjeđenja dodatnih sredstava za finansiranje zdravstvene zaštite, Vlada

Republike Srpske je uputila inicijativu za izdvajanje dijela sredstava iz akciza na duvan i

alkohol, kao štetne proizvode koji višestruko povećavaju rizik zdravstvenog osiguranja (zbog

češćeg obolijevanja onih koji ih konzumiraju), i na tome će se insistirati i u 2016. godini, jer je

donošenje navedenih zakonskih rješenja u nadležnosti zajedničkih institucija BiH.

26

Pored navedenog, pristupiće se donošenju i novog ili izmjenama i dopunama Zakona o

zdravstvenim komorama.

Reforma finansijskog sektora

Jedan od osnovnih problema bankarskog sektora jeste visoko učešće nekvalitetnih kredita

u ukupnim kreditima banaka Republike Srpske. Problemi u vezi sa rastom nekvalitetnih kredita i

nepokriveni dio rezervama za kreditne gubitke mogu u narednom periodu značajno uticati na

slabljenje kapitalne osnove banaka, ukoliko se nastave negativni trendovi u kvalitetu aktive i

pogoršanju naplativosti kredita. U cilju dodatnog jačanja otpornosti banaka i očuvanja kvaliteta

njihovog poslovanja, u narednom periodu banke će svoje aktivnosti usmjeriti na kapitalno jačanje

banaka, unapređivanje sistema upravljanja rizicima, a posebno kreditnim i rizikom likvidnosti,

kontrolu nivoa dospjelih potraživanja i nekvalitetnih kredita radi ranog prepoznavanja pogoršanja

kreditnog portfolia i preduzimanja odgovarajućih mjera za rješavanje nekvalitetnih kredita, te

uspostavljanje i unapređivanje stres testova na moguće scenarije kriznih situacija i njihov uticaj na

poslovanje banke, a posebno kapital, kreditni rizik i rizik likvidnosti. U okviru svojih ovlašćenja,

Agencija za bankarstvo Republike Srpske će u sprovođenju kontinuiranog nadzora banaka posebno

pojačati nadzor kreditnog rizika, adekvatnosti rezervi za potencijalne kreditne gubitke, te

adekvatnosti kapitala banaka, sprovodi testiranje otpornosti na stres po pojedinačnim bankama,

uspostavi sistem ranog upozorenja i otkrivanja problema i negativnih trendova u poslovanju banaka

radi preventivnog djelovanja i blagovremenog preduzimanja mjera, jačati transparentnost

poslovanja banaka i drugih finansijskih organizacija u cilju očuvanja povjerenja u bankarski sistem.

Takođe, aktivnosti Agencije treba da budu usmjerene na zaštitu prava i interesa korisnika

finansijskih usluga, kako kroz djelovanje Ombudsmana za bankarski sistem, tako i neposrednom

kontrolom finansijskih organizacija, u cilju daljeg razvoja i unapređenja supervizije bankarskog

sektora u skladu sa međunarodnim standardima i zahtjevima tržišta. U cilju postizanja naprijed

navedenog, u 2016. godini biće osavremenjen zakonski okvir koji će postrožiti bonitetne zahtjeve

bankarskog poslovanja, uključujući adekvatniju procjenu profila rizika banaka, kvalitetnije

upravljanje rizicima, dosljednu primjenu standarda korporativnog upravljanja, kao i unaprijediti

nadzornu funkciju Agencije za bankarstvo Republike Srpske uvođenjem dodatnih mjera rane

intervencije, razvojem konsolidovanog nadzora, te stvaranjem pretpostavki za sprovođenje

postupka restrukturiranja banaka. Prema tome, u 2016. godini biće donesen novi Zakon o bankama

Republike Srpske, izmijenjen Zakon o Agenciji za bankarstvo Republike Srpske, u cilju

usklađivanja sa novim Zakonom o bankama Republike Srpske, posebno u segmentu restrukturiranja

banaka, te Agencija za bankarstvo Republike Srpske usvojiće Akcioni plan za implementaciju

preporuka FSAP misije, koji će obuhvatati period od 2015. do 2017. godine.

Zakonom o obaveznim osiguranjima u saobraćaju, koji je usvojen u septembru 2015.

godine, zbog potrebe pripreme društava za osiguranje za prelazak na samostalno određivanje

adekvatne premije zasnovane na procjeni rizika koje pokriva osiguranje od autoodgovornosti, kao

preduslov obezbjeđenja sistemske stabilnosti sektora osiguranja, utvrđena je postepena i fazna

deregulacija, tj. liberalizacija cijena osiguranja od autoodgovornosti u periodu od osam godina. S

tim u vezi, aktivnosti u 2016. godini odnose se na donošenje akta od Agencije za osiguranje

Republike Srpske kojim će propisati smjernice koje su društva za osiguranje dužna primjenjivati u

izračunavanju sopstvene tarife premija (period djelimične liberalizacije), a ujedno će pripremiti i

plan donošenja ostalih akata u cilju pripreme tržišta za liberalizaciju i metodologije nadzora.

Takođe, radi unapređivanja zakonskog okvira i daljeg usklađivanja sa direktivama

Evropske unije u oblasti posredovanja u osiguranju, u 2016. godini pristupićemo donošenju novog

zakona ili izmjenama i dopunama Zakona o posredovanju u osiguranju. Dalje, pristupićemo i

pripremnim aktivnostima za osavremenjavanje zakonskog okvira koji reguliše poslovanje i

nadzor društava za osiguranje, a koji će biti zasnovan na prihvatljivim preporukama FSAP misije

27

i potrebom za unapređivanje regulacije ove oblasti koju je Agencija za osiguranje Republike Srpske

identifikovala pri obavljanju poslova nadzora nad društvima za osiguranje, sa posebnim akcentom

na analizu statusa sredstava za pokriće tehničkih i matematičkih rezervi u cilju sagledavanja

opravdanosti za utvrđivanje privilegovanog statusa tih sredstava.

U cilju otklanjanja nedostataka u dosadašnjoj praksi poslovanja investicionih fondova, te

predlaganja modela preoblikovanja zatvorenih investicionih fondova, pri tom ne zaboravljajući

potrebu zaštite interesa akcionara fondova, u septembru 2015. godine usvojen je Zakon o

izmjenama i dopunama Zakona o investicionim fondovima. Ostavljen je rok od tri godine od dana

stupanja na snagu Zakona za obavezno preoblikovanje zatvorenih investicionih fondova, koji su

nastali u procesu transformacije privatizacionih investicionih fondova, kako bi se društvima za

upravljanje, imajući u vidu strukturu portfelja zatvorenih investicionih fondova, dalo dovoljno

vremena da obezbijede neophodnu likvidnost portfelja prema projektovanoj dinamici. Novi režim

rada investicionih fondova nakon preoblikovanja trebao bi da dovede do aktivnije uloge fondova na

tržištu hartija od vrijednosti kroz restrukturiranje portfelja, te usklađivanja njihovog poslovanja sa

pravilima poslovanja ovih vrsta finansijskih posrednika na razvijenim tržištima. Takođe, procjena je

da bi novi režim rada mogao dovesti do spajanja određenog broja društava za upravljanje radi

ekonomičnijeg poslovanja i kvalitetnijeg pružanja usluga akcionarima, odnosno vlasnicima udjela

fondova, ali i likvidacije fondova čiji upravljači nisu do sada obezbijedili, a neće obezbijediti ni u

prelaznom periodu preduslove za poslovanje u formi otvorenih investicionih fondova, što će

svakako biti osnovne aktivnosti na tržištu kapitala u 2016. godini.

Unapređivanje efikasnosti javnih investicija

Kvalitet i efikasnost investicione potrošnje ključno utiču na ostvarenje veze investicije –

razvoj. Veći obim investicija ne podrazumijeva i direktno proporcionalno povećanje razvijenosti,

samo efektivne i efikasne javne investicije doprinijeće rastu i razvoju društva. S tim u vezi,

unapređenje efikasnosti javnih investicija prepoznato je kao operacija koja direktno doprinosi

poboljšanju operativnog upravljanja i transparentnosti korišćenja javnih finansija. Unaprijeđeni

sistem javnih investicija u Republici Srpskoj može biti od ključnog značaja za povećanje efekata

ostvarenih javnim sredstvima osiguravajući fiskalnu i dužničku održivost. Reformski model

unapređivanja javnih investicija u Republici Srpskoj biće zasnovan na dva stuba: Opravdan odabir

javnih investicija, prije svega na kriterijumima – društvena korisnost i ekonomska rentabilnost, te

kvalitetnije upravljanje javnim investicijama i model/instrument efikasne realizacije javnih

investicija. Unapređivanje efikasnosti sistema javnih investicija u Republici Srpskoj biće izvršen u

dvije faze: horizontalna harmonizacija pravila na republičkom nivou, te vertikalna koordinacija sa

opštinama i gradovima.

Pored toga, biće predloženo i uvođenje zakonske obaveze izrade Programa javnih investicija

i za jedinice lokalne samouprave, te pokrenuti pregovori u vezi sa izmjenama Zakona o javno-

privatnom partnerstvu, u konsultacijama sa Savezom opština i gradova.

4.3. SOCIJALNA SIGURNOST

Socijalna sigurnost biće obezbijeđena kroz politike u sljedećim oblastima:

1. penzijsko-invalidsko osiguranje,

2. boračko-invalidska zaštita,

3. socijalna zaštita

4. oblast raseljenih lica,

5. oblast porodice, mladih i sporta i

6. oblast kulture.

28

Obezbjeđujući socijalnu sigurnost, Vlada Republike Srpske želi da pozicionira Republiku

Srpsku kao moderno i pažljivo društvo, koje brine za one koji se ne mogu sami brinuti o sebi, ali

istovremeno ne remeteći odnose u ekonomiji, koji moraju biti fiskalno održivi. Na taj način,

dugoročno će se raditi na poboljšanju ciljanih socijalnih davanja, kroz politike i mjere koje će

socijalnu sigurnost učiniti efikasnijom, efektivnijom i pravičnijom, postavljajući ju na stabilne

finansijske osnove.

Politike u oblasti porodice, omladine i sporta imaju za cilj da istaknu važnost uloge mladih u

svim aspektima društvenog života u Republici Srpskoj, a politke u oblasti kulture da istaknu

osobenosti kulturnog života Republike Srpske, a sve u skladu sa trenutnim mogućnostima

Republike.

Upravo zbog toga, akcenat svih naših politika i jeste na privredi, privrednom ambijentu i

fiskalnoj konsolidaciji, preko čega će se iz godine u godinu stvarati stabilni i realni izvori za

politike u oblasti socijalne sigurnosti, omladine, kao i oblasti kulture.

Politike u oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja

Iako su reforme penzijskog sistema iz 2000. i 2011. godine pooštrile uslove za ostvarivanje

prava na starosnu penziju, one su imale pozitivne efekte u smislu usporavanja rasta broja korisnika

prava, ali ipak, osnovni indikator sistema, odnos broja osiguranika i broja korisnika prava, iz godine

u godinu ima negativan trend, što je posljedica stalnog povećanja broja korisnika prava i stagnacije

odnosno smanjenja broja osiguranika. Ipak, pozitivni trendovi zabilježeni su u strukturi penzija, u

smislu da se povećava procenat korisnika starosne penzije u ukupnom broju korisnika i smanjenjuje

procenat korisnika invalidske penzije. Pozitivan trend uočava se i u smanjenju broja priznatih prava

u jednoj godini. Takođe, kao pozitivan trend za sistem treba naglasiti da se postepeno povećava

efektivna starost korisnika starosne penzije u momentu ostvarivanja prava. Imajući izneseno u vidu,

može se konstatovati da postoji više trendova koji su pozitivni za sistem penzijskog i invalidskog

osiguranja, ali da najvažniji indikator sistema, tj. odnos broja osiguranika prema broju korisnika ima

negativan trend i da će, ukoliko se u narednom periodu ne poboljša, dugoročno negativno uticati na

stabilnost sistema. S tim u vezi, već od 2016. godine potrebno je ispitati potrebu za reformom

parametara penzijskog sistema, da bi se blagovremeno moglo reagovati i obezbijediti njegova

održivost.

U cilju obezbjeđenja redovnosti isplate penzija, već su usvojene izmjene i dopune Zakona o

penzijskom i invalidskom osiguranju, Zakona o budžetskom sistemu, Zakona o trezoru i Zakona o

doprinosima, čiji je osnovni cilj uvođenje Fonda PIO Republike Srpske u sistem trezorskog

poslovanja od 1. januara 2016. godine. Suština promjene jeste da se prihodi i rashodi koji se

odnose na isplate penzija i funkcionalno poslovanje Fonda PIO u cijelosti uključe u budžet

Republike Srpske i da se time postigne dodatna sigurnost u blagovremenom obezbjeđenju sredstava

za isplatu penzija.

Takođe, u skladu sa obavezama iz Reformske agende, u 2016. godini izradiće se šeme za

dobrovoljno penzionisanje, a ujedno i pristupiti osnivanju prvog dobrovoljnog penzijskog

fonda.

Politike u oblasti boračko-invalidske zaštite

U planu je donošenje nove Uredbe o stambenom zbrinjavanju porodica poginulih boraca

i RVI Odbrambeno-otadžbinskog rata Republike Srpske za period 2016–2018. godina, koja

ima za cilj stambeno zbrinjavanje porodica poginulih boraca i RVI I do IV kategorije koji se iz bilo

kojeg opravdanog razloga nisu prijavili na stambeno zbrinjavanje u okviru Projekta 2008–2010.

Politike socijalne zaštite

29

U 2016. godini vodićemo aktivnosti poboljšanja socijalne zaštite u smislu da pomoć

dobijaju najsiromašniji i onima kojima je najpotrebnije, kroz sljedeće: Ispitivanje efikasnijih modela

održivosti ustanova socijalne zaštite čiji je osnovač Vlada i budžetiranja, analiza funkcionalnosti

Zakona o socijalnoj zaštiti, analiza zadovoljstva korisnika, izmjene i dopune Zakona o socijalnoj

zaštititi, uspostavljanje i kontinuirano korištenje Sotak baze, iniciranje bolje primjene postojećih

neiskorištenih zakonskih modela (centri za pomoć u kući, dnevni centri i unapređivanje

hraniteljstva) za ostvarivanje osnovnih prava iz Zakona, iniciranje izmjene Zakona o penzijsko-

invalidskom osiguranju, donošenje strategije unapređivanja socijalne zaštite djece bez roditeljskog

staranja, analiza i izrada nove startegije unapređivanja društvenog položaja lica sa invaliditetom,

analiza i izrada strategije za unapređivanje zdravlja i socijalne zaštite starih ljudi, te kroz efikasniju

raspodjelu lutrijskih sredstava za projektne i programske aktivnosti unapređenja socijalne zaštite.

Na taj način će biti obezbijeđeno poboljšanje ciljane socijalne zaštite, kroz bolje ciljanje prioritenih

grupa i najugroženijih stanovnika Republike Srpske, veću kontrolu socijalnih davanja.

Politike u oblasti raseljenih lica

Kao i prethodnih godina, i u 2016. godini, a u cilju ostvarivanja politika u oblasti raseljenih

lica, povratnika i izbjeglica, planirano je sljedeće: nastaviće se obezbjeđivati zdravstvena zaštita za

raseljena lica i povratnike koja nemaju ovu zaštitu po drugim osnovama; nastaviće se obezbjeđivati

alternativni smještaj licima bez smještaja iz reda raseljenih lica i izbjeglica; nastaviće se obnova i

rekonstrukcija uništenih stambenih jedinica kroz sljedeće vrste pomoći: sanacija-izgradnja

stambenih jedinica po sistemu „ključ u ruke“, dodjela građevinskog materijala sa stimulativnim

novčanim sredstvima za njegovu ugradnju, novčana pomoć za ugradnju doniranog građevinskog

materijala od drugih donatora; nastaviće se obnova i izgradnja komunalne i javne infrastrukture u

cilju održivog povratka i stvaranja uslova za normalan život u povratničkim i izbjegličkim

naseljima kroz izgradnju i obnovu vodovoda, izgradnju i obnovu elektro mreže, izgradnju i obnovu

kanalizacione mreže, izgradnju i obnovu putne mreže i obnovu javnih i vjerskih objekata; nastaviće

se pružati pomoć kroz dodjelu sredstava za nabavku poljoprivredne mehanizacije opreme,

finansijsku pomoć za mala preduzeća i porodični biznis, pomoć u obnovi vjerskih i drugih javnih

objekatada, a u cilju poboljšanja uslova održivog povratka; te nastaviće se aktivnosti na pružanju

pomoći udruženjima građana koja se u svom radu bave problemima izbjeglica, raseljenih lica i

povratnika. Da bi se naprijed navedene aktivnosti uspješno realizovale, Vlada Republike Srpske će

se koncentrisati na realizaciju sljedećih programa, odnosno projekata: Program rješavanja problema

raseljenih lica, povratnika i izbjeglica; Projekat rekonstrukcije stambenog fonda OPEC (Fond za

međunarodni razvoj – OFID); Projekat obnove stambenih jedinica iz sredstava Saudijskog

razvojnog fonda (SFD); Projekat zatvaranja kolektivnih centara i alternativnih smještaja putem

osiguranja javnih stambenih rješenja – CEB2 i Regionalni Program stambenog zbrinjavanja (RSP).

Politike u oblasti porodice, mladih i sporta

U oblasti porodice, u 2016. godini nastaviće se da pružanje zaštite, pomoći i podršku

žrtvama nasilja, u skladu sa Zakonom o zaštiti od nasilja u porodici, Strategijom za suzbijanje

nasilja u porodici Republike Srpske za period 2014–2019. godina i Akcionim planovima koji se

donose za svaku godinu implementacije Strategije. Osnovni pravci djelovanja biće usmjereni na

obezbjeđenje finansijskih sredstava za realizaciju obaveza koje proizlaze iz zakona i povećanje

odgovornosti jedinica lokalne samouprave kada je u pitanju finansiranje, evidentiranje i

izvještavanje o nasilju u porodici, te unapređenje procesa evidentiranja slučajeva nasilja u porodici.

Takođe, radiće se na poboljšanju kvaliteta porodičnog života, kroz sprovođenje i unapređivanje

mjera populacione politike, te povećanja materijalnih mjera pronatalitetne politike, uključujući

projekat „Fond treće i četvrto dijete“, aktiviranje lokalne samouprave na unapređenju i razvoju

mjera podrške porodicama, te sprovođenje polulacione edukacije. Unapređenje sistema zaštite djece

30

od nasilja, zlostavljanja ili zanemarivanja, promovisanje i praćenje konvencija koje se odnose na

zaštitu djece, te podsticanje socijalne uključenosti djece, što će biti politika Vlade i u 2016. godini.

Vlada će poslije izrade neophodnih analiza pristupiti izradi zakonskih rješenja u okviru Projekta

pod nazivom – Nacionalna penzija za majke sa četvero djece.

U oblasti omladine, u 2016. godini biće podržana realizacija Omladinske politike Republike

Srpske za period 2016–2020. godina, ojačani kapaciteti Omladinskog savjeta Republike Srpske,

radiće se na unapređenju i razvoju volontiranja u Republici Srpskoj, te realizovati program

subvencionisanja kamatne stope na stambene kredite za mlade i mlade bračne parove. Ujedno,

podržavaće se omladinski projekti i programi omladinskih organizacija, te projekti usmjereni na

unapređivanje omladinskog rada djelovanja i aktivnosti. Pružiće se podrška za osnivanje i razvoj

omladinskih organizacija u ruralnim sredinama, kroz finansiranje projekata i manjih investicija u

ruralnim sredinama, te podršku za edukaciju i učestvovanje mladih na međunarodnim

manifestacijama i konferencijama bitnim za mobilnost mladih i njihov dalji razvoj.

U oblasti sporta prioritetni zadatak je donošenje novih zakonskih rješenja o sportu koja

treba da riješe ili pomognu rješavanju problema kao što su : pitanje statusa sportskih klubova, sa

razradom rješenja koja uključuju privatno vlasništvo, javno vlasništvo Republike ili lokalne

zajednice, mješovito vlasništvo, status udruženja građana i slično, zatim pitanje vlasništva nad

sportskim objektima ili infrastrukturom, kao i rješavanje pitanja velikih dugovanja sportskih

klubova, kao preduslova daljeg opstanka i napretka sporta. Definisaće se i različiti statusi

vrhunskog, profesionalnog, amaterskog ili rekreativnog bavljenja sportom. I u 2016. godini,

nastaviće se usmjeravati aktivnosti na sistemsko uređenje sportske oblasti, uključivanje građana

Republike Srpske svih uzrasta u sportske aktivnosti iz zdravstvenih razloga, te u saradnji sa

sportskim organizacijama Republike Srpske (savezima i klubovima) razvijati registrovane sportske

grane kroz realizaciju redovnih takmičenja, te promovisati sport kroz organizaciju značajnih

međunarodnih sportskih manifestacija na teritoriji Republike Srpske i Brčko Distrikta, ali i

afirmisati sport Republike Srpske na međunarodnoj sceni. Prema tome, kao prioritetne oblasti u

vezi sa podsticanjem socijalne uključenosti i promovisanje jednakih mogućnosti u 2016. godini

raditi na omasovljenju sporta, stvaranju uslova za bavljenje sportskim aktivnostima, te na realizaciji

značajnih masovnih sportskih projekata.

Politike u oblasti kulture

U oblasti kulture, u 2016. godini, izvršićemo strateško planiranje aktivnosti na razvoju i

unapređenju oblasti kulture u Republici Srpskoj, kroz izradu Strategije razvoja kulture u Republici

Srpskoj za period 2016–2020. godina. Po pitanju JU SP Donja Gradina, biće nastavljena realizacija

Projekta Memorijalnog centra. Ona će podrazumijevati izradu Glavnog projekta Memorijalnog

centra i otpočinjanje radova na izgradnji (prva faza). Kada je riječ o JU Arheološki muzej „Rimski

municipium“ Skelani, nastaviće se arheološka istraživanja na lokalitetu „Zadružni dom“ (treća

faza). Takođe, nastaviće se elektronsko umrežavanje biblioteka Republike Srpske i izgradnju

jedinstvenog bibliotečko-informacionog sistema Republike Srpske na programsko-informatičkoj

platformi Cobiss (treća faza), kreiranjem jednog centralnog, elektronskog kataloga – bibliografske

baze podataka, zasnovanog na jedinstvenoj informatičkoj tehnologiji.

4.4. VLADAVINA PRAVA

Vladavina prava i borba protiv organizovanog kriminala i korupcije, su osnovna

opredjeljenja Vlade Republike Srpske u oblasti reforme pravosuđa. Nezavisnost sudova je osnova

garancije vladavine prava, demokratije i poštovanje ljudskih sloboda. Nezavisnost sudova

podrazumijeva kako neophodan kvalitet sudstva, tako i pravo svakog građanina da o njegovim

31

pravima i slobodama odlučuje nezavisne sudije. Ovaj princip zaštićen je i na evropskom nivou

Poveljom o osnovnim pravima i slobodama. U tom smislu, Vlada Republike Srpske preduzima

neophodne aktivnosti u cilju obezbjeđenja vladavine prava, s ciljem da očuva nezavisnost,

nepristrasnost, profesionalnost i efikasnost pravosudnih institucija.

U oblasti reforme pravosuđe ostvareni su rezultati kroz usvajanje usaglašenog teksta

Strategije za reformu sektora pravde za period 2014–2018. godina od strane Savjeta ministara,

Vlade oba entiteta i Pravosudne komisije Brčko Distrikta; te potpisivanje Protokola od strane

ministara pravde svih nivoa vlasti uz učešće najviših predstavnika Evropske komisije po kome će se

reforma Zakona o sudu Bosne i Hercegovine nastaviti po radnoj verziji teksta koje je pripremilo

Ministarstvo pravde Republike Srpske, uz Nacrt Zakona o sudovima Bosne i Hercegovine iz 2013.

godine. U skladu sa usaglašenim tekstom Nacrta Zakona o sudovima Bosne i Hercegovine,

prilagodiće se i odredbe Zakona o tužilaštvu Bosne i Hercegovine kao i Zakona o krivičnom

postupku Bosne i Hercegovine, a izvršiće se i reforma Zakona o Visokom sudskom i tužilačkom

savjetu Bosne i Hercegovine, uz jasno odvojen postupak izbora sudija od postupka izbora tužioca.

Takođe, obrađen je novi Nacrt zakona o suzbijanju korupcije, organizovanog i najtežih

oblika privrednog kriminala kojim se predviđa osnivanje Posebnog odjeljenja tužilaštva za

suzbijanje korupcije, organizovanog i najtežih oblika privrednog kriminala pri Republičkom

tužilaštvu Republike Srpske čime se borba protiv korupcije, organizovanog i najtežih oblika

privrednog kriminala diže na jedan viši nivo.

U cilju sprovođenja Strategije i akcionog plana za borbu protiv korupcije u Republici

Srpskoj, imenovana je Komisija za sprovođenje Strategije koja je održala svoju prvu konstitutivnu

sjednicu. Svim zainteresovanim licima dostupna je aplikacija za prijavu sumnje na korupciju i

drugih nepravilnosti u javnim institucijama, a izrađen je i softver za izvještavanje o implementaciji

Strategije i Akcionog plana kojim je omogućena jedinstvena metodologija izvještavanja u Republici

Srpskoj.

Ujedno, usvojen je novi Zakon o advokaturi Republike Srpske koji je utvrdio obavezu Vlade

Republike Srpske da na prijedlog ministra pravde utvrdi visinu nagrade i naknade advokatima za

odbrane po službenoj dužnosti. Ovu naknadu, do sada je utvrđivala Advokatska komora Republike

Srpske i stvarane su ozbiljne finansijske obaveze za Vladu Republike Srpske za obezbjeđenje

navedenih isplata na godišnjem nivou.

I u 2016. godini biće preduzete sve potrebne aktivnosti na obezbjeđenju materijalnih i

kadrovskih pretpostavki za redovno funkcionisanje pravosudnih institucija u Republici Srpskoj, sa

posebnim osvrtom na privredne sudove, a u cilju jačanja njihove nezavisnosti i samostalnosti.

Biće intenzivirane aktivnosti u okviru Strukturisanog dijaloga o pravosuđu između EU i

BiH, a posebno u pogledu reforme Suda i Tužilaštva Bosne i Hercegovine, kao i Visokog sudskog i

tužilačkog savjeta. U cilju vođenja strukturisanog dijaloga, Vlada će posebno insistirati na pitanjima

stvarne nadležosti Suda Bosne i Hercegovine u krivičnim stvarima te insistirati da se ona odredi

samo za krivična djela proisana Krivičnim zakonom Bosne i Hercegovine ili nekim drugim

zakonom kojeg je donijela Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine. Takođe, umjesto

Apelacionog vijeća koje se nalazi u sastavu Suda Bosne i Hercegovine insistiraće se na

uspostavljanju drugostepenog suda čija bi isključiva nadležnost bila rješavanje o pravnim

lijekovima na prvostepene odluke Suda Bosne i Hercegovine (član 2. Protokola 7 Međunarodne

Konvencije o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda iz 1984). Zakonodavnom regulativom treba

obezbijediti da sudovi i tužilaštva Bosne i Hercegovine nemaju bilo kakvu supremaciju u odnosu na

sudove, odnosno, tužilaštva entiteta.

U cilju integrisanja borbe protiv kriminala i korupcije, Vlada će u 2016. godini pristupiti

izradi novog Krivičnog zakona Republike Srpske kojim će se između ostalog propisivati i nova

krivična djela usaglašena sa preporukama relevantnih međunarodnih tijela i konvencija i standarda

Evropske unije, a posebno u cilju otvaranja poglavlja 23. i 24. U tom smislu, radiće se i na zaštiti

lica koja prijavljuju korupciju donošenjem posebnog zakona.

32

U cilju ostvarenja strateškog cilja izraženog kroz pristup pravdi, Vlada će raditi na

utvrđivanju nove mreže sudova i određivanju njihovog početka rada, kao i utvrđivanje nove mreže

tužilaštava, a sve radi sprovođenja pozitivnih propisa. U tom smislu sagledavaće se mogućnost za

početak rada osnovnih sudova kako je i predviđeno Zakonom o sudovima u Republici Srpskoj kao i

Okružnog suda u Prijedoru, Okružnog privrednog suda u Prijedoru, Osnovnog suda u Kozarskoj

Dubici i Tužilaštva u Prijedoru, kao i Posebnog odjeljenja za borbu protiv organizovanog kriminala

i korupcije pri Republičkom tužilaštvu.

U 2016. godini biće usvojen Akcioni plan za prevenciju i borbu protiv terorizma u skladu sa

Strategijom za borbu protiv terorizma u BiH za period 2015–2020. godina. Ujedno, izradiće se

Akcioni plan Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske za borbu protiv organizovanog

kriminaliteta za period 2017–2019. godina (usklađivanje sa evropskim standardima, jačanje

kapaciteta za borbu protiv organizovnog kriminaliteta i dr.). Takođe, Usvajanjem Strategije sajber

bezbjednosti Republike Srpske za period 2016–2019. godina, biće stvoren strateški okvir za borbu

protiv visokotehnološkog kriminaliteta, a u cilju održavanja stabilnog bezbjednosnog ambijenta.

4.5. EVROPSKE INTEGRACIJE

Evropske integracije i dalje su naše prioritetno opredjeljenje i, u tom smislu, u 2016. godini

će biti nastavljeno jačanje institucionalnih i kadrovskih kapaciteta za sprovođenje obaveza iz

procesa pridruživanja Evropskoj uniji i postepeno usklađivanje zakonodavstva Republike Srpske sa

propisima Evropske unije, ali i realizaciju mjera definisanih Reformskom agendom za period 2016–

2018. godina i Akcionim planom Republike Srpske koji su usaglašeni sa Evropskom unijom i

međunarodnim finansijskim institucijama.

I dalje će se insistirati na primjeni mehanizma koordinacije procesa evropskih integracija u

BiH, u skladu sa rješenjima i principima dogovorenim 2013. godine, koji su potvrđeni od strane

Vlade Republike Srpske zaključkom broj: 04/1-012-2-1082/13 od 23. maja 2013. godine i

zaključcima Narodne skupštine Republike Srpske broj: 01-2114/13 od 4. oktobra 2013. godine i

broj: 02/1-021-173/15 od 11. februara 2015. godine, te zastupati koncept koordinacije procesa

evropskih integracija u BiH u kojem će svaki nivo vlasti u BiH raspolagati svojim ustavnim

kapacitetom i u skladu s tim izvršavati evropske obaveze. Kada je u pitanju primjena odluke Suda

pravde u Strazburu u predmetu Sejdić–Finci protiv BiH i u narednom periodu zastupaće se rješenje

koje je već odavno utvrdila Narodna skupština Republike Srpske.

Biće nastavljeno ostvarivanje saradnje sa institucijama BiH u sprovođenju obaveza koje

proističu iz Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanja, koja će se u svemu odvijati u skladu sa

Odlukom o ostvarivanju koordinacije republičkih organa uprave u sprovođenju aktivnosti u oblasti

evropskih integracija i međunarodne saradnje („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 47/13) i

uz puno poštovanje usaglašenog mehanizma koordinacije u oblasti evropskih integracija u BiH, čiji

je cilj da odgovori potrebama funkcionalnog, sistemskog i organizovanog djelovanja svih nivoa

vlasti u BiH u procesu pridruživanja EU, u skladu sa ustavnim nadležnostima.

Sprovodiće se aktivno učestvovanje u radu zajedničkih radnih tijela za praćenje procesa

stabilizacije i pridruživanja i relizacije obaveza definisanih Sporazumom o stabilizaciji i

pridruživanja između EU i BiH, sastavljenih od predstavnika EU i institucija u BiH, kao i svim

oblicima izvještavanja Evropske komisije o ostvarenom napretku nadležnih institucija Republike

Srpske i daljem ispunjavanju utvrđenih obaveza.

U 2016. godini biće nastavljene aktivnosti na postepenom usklađivanju zakonodavstva

Republike Srpske sa pravnom tekovinom EU u skladu sa Odlukom o postupku usklađivanja

zakonodavstva Republike Srpske sa pravnom tekovinom Evropske unije i pravnim aktima Savjeta

Evrope („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 46/11, 1/14 i 95/14). Kao i proteklih godina, biće

donesen novi godišnji Akcioni plan usklađivanja zakonodavstva Republike Srpske sa pravnom

33

tekovinom EU i pravnim aktima Savjeta Evrope za 2016. godinu. Takođe, u cilju kontinuiranog

jačanja kapaciteta institucija Republike Srpske, nastaviće se sa koordinacijom i organizacijom

obuka državnih službenika u oblasti evropskih integracija.

Dodatno, institucije Republike Srpske će nastaviti aktivnosti vezane za programiranje i

korištenje sredstava pretpristupne pomoći Evropske unije (IPA) kao i program Finansijskog okvira

za Zapadni Balkan (WBIF), vodeći računa o poštovanju nadležnosti institucija Republike Srpske

kao i o odgovarajućoj zastupljenosti interesa Republike Srpske u oblastima na koje se aktivnosti

odnose.

Vlada Republike Srpske i u narednom periodu ostaje opredjeljena za unapređivanje

regionalne i međuregionalne, ali i svih drugih oblika međunarodne saradnje. Potreba

uspostavljanja bolje i efikasnije međusobne saradnje proizlazi iz objektivne upućenosti na susjedne

i druge evropske zemlje, posebno imajući u vidu neophodnost regulisanja sve većeg broja socijalnih

i ekonomskih pitanja na regionalnom i međunarodnom nivou, zatim potrebu razvoja infrastrukture i

boljeg korištenja zajedničkih resursa, dalje liberalizacije trgovine i drugo. Regionalna saradnja

predstavlja i značajan segment evropskog integracionog procesa, te je time neophodno njeno dalje

jačanje. Stoga će se putem mreže predstavništava Republike Srpske u inostranstvu, uspostavljanjem

partnerskih odnosa, potpisivanjem i realizacijom sporazuma o saradnji sa drugim regijama, te

sprovođenjem zajedničkih projekata i aktivnosti, nastaviti jačanje saradnje sa institucijama,

međunarodnim organizacijama, poslovnim i akademskim zajednicama i drugim subjektima u

inostranstvu, a u skladu sa potrebama i interesima Republike Srpske. Dalje intenziviranje saradnje

sa Republikom Srbijom ostaje u vrhu prioriteta, kako u oblasti ekonomije i privrede, tako i u svim

drugim oblastima od zajedničkog interesa.

Projekat „Podrinje“ realizuje se na osnovu potpisanog Protokola o saradnji Vlada

Republike Srpske i Republike Srbije i Platforme za razradu i realizaciju projekta Podrinje i

predstavlja značajan zajednički projekat čiji je osnovni cilj ekonomski i društveni razvoj ovog

područja i unapređenje međusobne saradnje u prioritetnim oblastima, kao što su infrastruktura,

poljoprivreda, turizam, mala i srednja preduzeća, energetika, zaštita životne sredine, zdravstvo,

kultura, ali i druge oblasti od obostranog interesa. Projektom je trenutno obuhvaćena 31 opština,

koje se nalaze u širem području sliva rijeke Drine, iz Srpske – 15 opština i Srbije – 16 opština, te

dvije područne privredne komore iz Republike Srpske i tri regionalne privredne komore iz Srbije.

Učešće u ovom projektu otvoreno je i za druge opštine i organizacije. Kao rezultat snimljenog

stanja i neposrednog kontakta sa opštinama iz Republike Srpske i Republike Srbije sa područja

Podrinja izrađen je dokument Program razvoja Podrinja, u sklopu izrade studije „Sličnosti i

komplementarnosti privredne strukture Republike Srpske i Republike Srbije kao osnove jačanja

ekonomske saradnje“. Predmetni dokument razmatran je na konstitutivnim sjednicama Radne grupe

za realizaciju projekta „Podrinje“ i Savjeta korisnika, nakon čega je usvojen na Odboru za

upravljanje projektom (čine ga resorni ministri nadležni za prioritetne oblasti), na zajedničkoj

sjednici dviju vlada, 26. juna 2015. godine. Takođe, na pomenutim sjednicama tijela za realizaciju

projekta usvojeni su zaključci, kojima je, između ostalog, predviđeno da Radna grupa izradi

Akcioni plan za implementaciju Programa razvoja Podrinja za svaku pojedinačnu oblast (osu

djelovanja – ukupno sedam), čija je izrada u toku. S tim u vezi, planirano je da realizacija Programa

razvoja Podrinja otpočne u 2016. godini.

34

5. REALIZACIJA EKONOMSKE POLITIKE

Mjere definisane u ovoj ekonomskoj politici usklađene su sa Budžetom Republike Srpske za

2016. godinu i drugim izvorima finansiranja, kojim se obezbjeđuju sredstva za njihovu realizaciju,

te strateškim dokumentima Republike Srpske. Ekonomska politika će biti i osnova za planiranje

rada svih organa i organizacija, a njihovi rezultati će se ocjenjivati u skladu sa ovim dokumentom.

Nakon usvajanja Ekonomske politike Republike Srpske za 2016. godinu, Vlada Republike

Srpske će usvojiti Akcioni plan za realizaciju Ekonomske politike Republike Srpske za 2016.

godinu, u kome će biti jasno definisane sve aktivnosti, nosioci aktivnosti i rokovi za njihovu

realizaciju, a njegovo izvršavanje razmatraće Vlada Republike Srpske najmanje dva puta godišnje.

Sva ministarstva će u najkraćem roku, na osnovu Ekonomske politike i Akcionog plana sačiniti

svoje planove rada za 2016. godinu.