Nâzım Hikmet - Son Şiirleri (1959-1963)

7/24/2019 Nzm Hikmet - Son iirleri (1959-1963)

1/99

. i

,t

{ .

tl

0ts0


2/99

soN

$iiRLERi

Nizrm

Hikmet

(Selanik,

20

Kasrm

1901

-

Moskova,

3

Haziran

1963)

Bal.rriye

Mektebi'ni

bitirdi

(1919),

Harnidiye

Kruvazciriine

stajyer

bahriye

subayr

olarak

atandr.

1920'de

sa$trk

kumlu

karanyru

asiier-

likten

grkartrldr.

ocak

7927'de

Milli

Mr.icaclele'ye

katrlmak

rizere

Anadolu'ya

gegti.

Cepheye

grinderilmedi,

bir

srire

Bolu,da

rJiret_

menlik

yaptrktan

sonra

Eyhil

1921,,de

Batum

iizerinden

Moskov a,ya

gitti,

Do$u

Emekqileri

Komunist

Universitesi,nde

(KUTV)

okuju.

1924'de

Trirkiye'ye

dondu,

bir

yrl sonra

yeniden

Moskova,ya

gitti,

1928'e

kadar

kaldr.

1928'de

dondLigrinde

bir siire

tutuklu

Uiar.lit_

leri

ile ilgili

agrlan

pek

gok davada

beraat

eden NAzrm

Hiknret,

1933'den

baglayarak,

193B'e

kadar

,gizli

6rgi)t

kurmak,,

suqlarrndan

tutuklandrktan

sonra,

bu

tarihte

,,orduyu

ve

donanmayr

isyana

teg_

vik

suElanndan

tutuklandi

ve toplam

28

ytl

4 ay

hapis-cezasrna

mahkfim

edildi.

14

Temmuz

1_950,de

grkan

Cenel Ai

yasisr,ndan

ya_

rarlanarak,

15 Temmuzda

serbest

brrakrldr.

yasal

olarak

vtikiimliilri-

Eri

olmamasrna

kargrn,

askerli$i.e

karar

ahnmas'rr

hayairna

ycinerik

bir telrdit

gcirdri$ri

igin17

Haziran

1951,de

istanbul,din

uy.ridr,

Ro-

manya

rizeri'den

Moskova'ya

gitti.

25 Temmuz

1951 tariiri.cle,

Ba_

kanlar

Kurulu

kararryla

Tiirk

vatandaghgrndan

grkartrldr.

ohirntine

kadar

pek gok

iilkeye

seyahatier

yaph,

konferanslar

verdi,

qiirlerini

okudu.

Moskova'da

Novodevigiy

Mezarh$r,nda

gomrihidrir.

$iir

yaznraya

191,4'tebaglayan

NAzrm

Hikmet,in

ilk

giiri,

Mehmed

NA_

zrnr

imzasryla

( HAIA

Servilerde

A$hyorlar

m1,)

3 Ekim

l91g'de

yeni

Mecnun'da

yayrmlandr.

7927

-

7924 yrllarr

arasrnda

Moskova,da

cigre_

nim

gcirtirken

tanqh$r

Rus

futiiristleri

ve konstriiktivistleri'den

esinle-

nerek,

klasik

giir

kahplarrndan

sryrrlmrg,

ozgrir, yeni

bir

giir

dili

ve

biqi_

mi

geliqtirmeye

baqladr.

Bu

iik

gahgmalanndan bazrlan

Aydtnl*

dergi_

sinde

yayrmlandr.

ilk qiir

kitabr,

Giinegi lgenlerin

Tiirkiisi

1928,de

B a-

kfi'da

yayrmlandt.

1.929'da

istanbui'da

basrlan

Bj5

Sattr,

edebiyat

gev-

releri'de

genig

bir yankr

uyand'dr.

Zamanla,

tam

anlamryla

kiasik

de

denilemeyecek

ama

biqimsel

bakrmda.

daha

az

deneysei

bir giir

dili

geliqtirdi.

Halk giirinin

de

do$u

giirinin

de

Eaidag

bir

giirden

odln

ver_

meden

nasrl

kullanrlaca$rni

gcisterdi.

Edebiyahn

yanrsrra,

tiyatro

ve sinema

da

NAzrm

Hikmet,in

ilgi

ala_

nrna

girmigtir.

Moskova'da

bulunduiu

yilla4,

bu

iki

sanat ttiir.inde

Ruslarrn

rinctihik

etti$i ga$a

uygun

diigmektedir.

pek

gok

filmin

se-

naryolanm

yazdr,

gekirnierinde

katkrda

bulundu.

Gazete

yaztlan,

romanlarr,

oykrileri,

Eevirileri

de

olan

Ndzrm

Hikmet,in

yaprtlau,

1938'den

1.965

yllrna

dek

Trirkiye,de

yasaklandr.

1965,den

biglaya_

rak,-

geqitli

basrmlan

yaprlan

yaprtlarr,

,,britiin

yaptlarl,

kapsimrn_

da,

bir

araya

getirildi.

Yapr

Kredi

yayrnlarr,

bu

,,tri[iyatr,,

yeni.ien

gcizden

geqirerek

yayrmlamaktadrr.


3/99

Nkzrm

Hilcrnet'i:n

Y

KY'

deki

6

t

eki

kit

aPI

ar

t :

iirler

-1

(zooz)

835

Sattr

jokond

ile

SI-YA-U

Varan

3

1 +1=1

Sesini

KaYbeden

ehir

Siirler

-2(zooz)

'

Be,,erci

Kendini

Niqin

Oldiirdit?

Cece

Celen

Telgraf

Portreler

Thranta-Babu'Ya

MektuPlar

Simavne

Kadrsr

O lu

eyh

Bedreddin

Destant

eyh

Bedreddin

Destanr'na

ZeYl

iirler

-

3

booz)

KuvAYi

MilliYe

Saat

i1-22

iirleri

Dort

HaPisaneden

Rubailer

Siirler

-

4

booz)

Yatar Bursa

Kalesinde

Siirler

-5

(zooz)

Mcnrleketimden

i

nsan

Manzaralarr

iirler

-

6

(zoaz)

Yeni

iirler

iirier'7

(zooz)

Son

iirleri

iirler

- 8

(zooz)

Ilk

iirier

il

NAZIM HIKMET

SON

IIRLERI

(79se-7963)

iirler

:

7

OTT9

istRt'tguL


4/99

Yapr

Kredi YaYrnlan

-

1584

Biitiin

Eserleri

-

7

Son

iirleri

(1959-1963)

/

NAzrm

Hikmet

Edittir:

Giiven

Turan

Tasarrm:

Nahide

Dikel

Baskr:

Euromat

Sanayi

Caddesi,

No.

17

34510

Qobangegme-Yenibosna/istanbul

1. Baskr:

istanbul, Ocak

2002

7. Baskr:

isianbul,

Ekim

2006

ISBN 975-08-0379-5

@

Yapr

Kredi

Kriltiir

Sanat

Yayrncrhk

Ticaret

ve

Sanayi

A. .

Aral*

2001

Biitiin

YaYrn

haklan sakhdrr'

Kaynak

gtisterilerek

tamtm

iqin

yaprlacak

krsa ahnhlar

drgmda

yayrnJmrn

yazrh

izni olmaksrzrn

higbir yolla

goSalhlamaz.

Yapr Kredi

Kiilitir

Sanat

Yaytncrhk

Ticaret

ve

Sanayi

A' .

Yapr Kredi

Kirltiir Merkezi

istiklal

Caddesi

No.285

Beyoflu 34433

Istanbul

Telefon:

(0

212)

252 47 00

(pbx)

Fak:

(0

2'12) 293 07

23

http:

/

/ww.yapikrediyayinlari.com

e-posta:

ykkultur@ykykuitur'com-tr

internet

satrg

adresi:

http://yky.estore.com.tr

www.teleweb.com'tr

Igindekiler

i t

Yine

lyimserlik

Usttine

10

.

Izmirli

Te men

11

.

Asker

KaEagr

72

.

Bu

Vatana

Nasrl

Krydrlar?

13

.

Ciderayak

74

o

Kore'de

Olen

Bir

Yedek

Subaylmrzrn

Menderes'e

Soyledikleri

/Diyet

76

o

lSrrma

gibi

krzlarl

76.

Hasret

77

.

ehir

Akpam

ve

Sen

18

r

Srcaklarda

79

.

[Sen

benim

sarhoglufiumsun]

79

.

[Bu dtinyada

ne gok

grizel

kadrn

varl

20

.

iki

Sevda

22

.

lBerlin'de

Astorya

Lokantasr'ndal

23

.

[20-30

kilometrede

bir]

24

.

lBiliyorum

artrk iyice

biliyoruml

25

.

lBritrin

kaprlarr

kapah

tistr.imel

26

.

Gazete

Foto raflarr

Ustrine

32.

ehftler

33

.

lSeni

driptintirtim]

lBitkiler

ipeklisinden

dalh

budakhsrnal

[Crilti

m,

iki gcizti

mrin

bebe il

Dorthik

[Yeryriztine

tohum

gibil

Ug

Leylek

Lokantasr

[Aya

gidilecek]

lMerih'e

giden kosmos

gemisinde

turistlerl

lAk

bir

karanfil

gibi

Eatlayrp

da

gekirdekl

[Kafamr

Elkanp

dolaba

kilitlesem

bir

haftah rnal

fLaypzigli

kzlarrn

bacaklarr

gayetle

guzeu

[Kar

kesti

yolu]

Yera'ya

Ruhun

Sabah

Karanh r

Ctiney

Da lannrn

Hatrrasrnda

Kalan

Geceleyin

Bakri

Lenin'le

Lenin

Ustrine

Vrladimir

iliq'le

Konuguyorurn

Salatahk

34.

35.

95'

36.

37.

38.

38.

39.

39.

40.

4I

.

42,

43.

45.

46t

47.

48.

50.


5/99

51

o

[Kadrnrm

Brest'e

kadar

benimle

geldil

52

.

lKrrdrlar

tazecik

Yeqil

dallarrmrzrl

53

.

ilk

RomaAkqamrm

54

.

Beyaztt

MeYdanrndakl

Olii

55

.

Vera'mn

Uykudan

UYanryt

g6

o

[Ayrrhk

demir

qubuk

gibi

sallanryor

havadal

57

.

Yera'ya

58.

YazYa$muru

59

.

[Seviyorum

seni

ekmeii

tuza

banrP

Yer

gibil

59

r

[Her

gtiniim

mis

gibi

diinYa

kokan

bir

kavun

dilimil

60

.

[$u

kargrki

rgtklara

iner

bu

asfaltl

61

.

[Uyandr.m

bu

sabah

da]

62

o

[Durup

dururken

iqimde

bir

geYler

koPuP

trkrYor

bofiazrmrl

63

r

[Sabah

saat

altr]

6g

.

[Laypzig'de

bir

Yafmur

yafiryor

incecikten]

6{

o

[insanlarrn

ttirkiileri

kendilerinden

guzell

55

e

[1960

gtiztinde

LaYPzig

de

Astorya

Oteli'ndel

66

r

Krrktncr

Yrhmrz

67

.

lUstrimtize

yazdrklarrmrn

68.

68.

69.

70.

hepsi

yalanl

Yamyamlar

Yolculuk

Piri

Reis'in

Hartasr

Kosmosun

Kardegli$i

Adrna

72

.

Saman

Sansl

86

.

Havana

Roportajr

97

.

ICiindc

kag

rnilYon

insan

olur

Yeryiiziindel

97

r

[Yaimurun

iginde

Beriin'de

qafakl

98

.

Bir

$ehirde

TrrarnvaYlarla

Yaprimrg

Gece

Gezintileri

.

Usttine

101

.

Yaprak

Dokiimti

102

.

Bir $ehir

103

.

lCeliyor

srram]

103

.

[Hog

geldin

bebek]

104

.

Otobiyografi

197

r

[Tagtandt

tunqtandt

alqrdandrl

108

.

YrlbaqrAiact

111

r

[Bir

qeyler

yazmahYrm]

112

.

Hiirriyet

Kavgasr

113

.

Niyazalant

Somurgesi

114

r

[Yagrm

altmrpl

115

o

[Kogmaca

oynayahm

Gtizin'cigiml

116.

Teftig

117

.

KadrnlarrmrzrnYiizleri

113

o

[Yrkarrdln

biittin

havuzlarrnda

Roma

gehrininl

119'

Asya-Afrika.Yazarlarrna

1.21.

.

Gizenga'yr

Oldiirecekler

122

.

Yoldagrm

121

.

Severmiqim

Me$er

129

.

liri

iri

damlaiarryia

Y.rgmur

tizum

salkrmrYdrl

130

.

Vera'nrn

Rcsmi

131

'

Yagmurun

Altrnda

132

o

[Krrmrzr

sarr

yegil

balonlarda

Eocuk

qrghklarryla

gtinegJ

133

.

Tarusa

Yolu

134.

ispanya

135

.

lDrinyayrverelim

qocuklara

hiq

deiilse bir

grinltiirinel

136

r

$ehir

Sokaklannda

Koylri

Askerler

137

.

tafik

Memurlarr

137

.

[Sibirya

rrmaklannda

buzlar

Eozrildti

goktanl

138

.

Evler

139

.

[Ohim

dtigtincesinden

soyunduml

140

.

Aradrklarrn

141

r

[Qrnar

olsam

dinlensem

golgesindeJ

141

o

lFasulya

gibi ya;ryorum

son zamanlarda]

142

.

[Yoruldun

a$rrh$rmr

tagrmaktanl

142

r

[Btitrin

kaprlar kapah

inik

biitlin

perdelerl

143

.

Romanya'ya

Dair

Lirik

Roportaj

146

.

Neyi Bildirir

Sayrlar

150

.

Vatan

Haini

151

.

Aqhk

Ordusu Yrirr.iyor

152

.

Trirkiye iqEi

Srnrfina

SelAm

153

.

Gayya Kuyusu

154

.

Nerden

Gelip

Nereye

Gidiyoruz?

158

.

[Saint-Micl-rel

nhtrmmda

beginci

kattan

grkar

yolal

158

'

[Cok

mu

gegti

aradan

az

mrl

159

.

[Bir

anda pargalanan

binlerce

grinegin

yangmrydr

buJ

169

r

[Bir

krz

vardr Japonya'da]

161

.

KocalmaiaAhgryorum

767

.

[Biz

drinyayrz]

762

.

Tanganika

Roportajr

777

.

$ayp

KalmaUsttine

178

.

tserlin

Mektubu

1

178

.

Berlin

Mektubu

2

180

.

Berlin

Mektubu

3

181

.

Ozlem

782.

Cenaze Merasimim

i33

.

[Delikanh

melezdi]

185

.

Bahar Ya$murlan

187

.

Radyoaktiviteli

Ya$murlar

Usttine

1BB

.

1

Mayrs'ta

Krzrl

Meydan

189

.

1

Mayrs

196

.

[Dtiglerin

hrzryla

aktrm]

191

.

Mayrsrn 17'pinde

792.

Yera'ya


6/99

yiNp

iyivsnnlir

usruxs

Saihirmda

agrldr kosmos

yoltl

Moskova'da

aqrhg torenindeyim.

Avucumda

bir

qocu un

sarrqrn eli,

bir yrlbagr

aiacr cintindeyim.

Biliyordum,

ya;rna bile gelmeden,

gcizlerinde

srrqa toplar yanan

Eocuk,

yolcu frizeleri

gtineqe

doiru,

yrldrzlarrn

arasrndan,

bahklar

gibi

sessiz sedasrz

akrp

gidecek.

Ama fr.ize

yolcularr yola

qrkabilecek

mi

pasaportsuz?

Bilet

olacak

mr? Parayla mr

alacaklar?

Ve

uzakla

grp

karpuzlaqrr,

elmalagrrken

drinyamrz,

rstrratosferde

savag

ftizelerine

mi rastgelecekler?

Beni ilgilendiren bavullarrnrn

egyasr depil,

ytireklerinin

yiikri.

Korkuyorlarsa

kimden, neden, nigin,

nasrl?

Ya

para hrrsr?

Emir verme merakr?

Ytiztine

yrlbagr

a acrrun telli pullu

aydrnhir

vuran

gocuk,

belli,

bilmiyorum

neden, ama

belli

yagayacak benden iki

kere

gok.

Kosmosa

filan

gidip gelecek.

i9

bunda degil.

Yerytizti

nd

e gci

recek

mucizen

in

bri yti

Stinti

:

tek insan milletini

prrrl prnl.

Ben iyimserim,

dostlar,

akarsu gibi...

7.'1,.'1959,

Moskova


7/99

izvrinli

rnivtst'l

Krqlamrz

gomiihince

karanhia

inecefim

sokaia

Penceredeh'

Bir

saat

iqinde

vannm

dafa'

Gel

da a

qrkalrm

izmirli

ie men'

Karrgryor

bir

Yezit

her

EeYime,

dolara

satrhP

olmek

neYime?

Bir gift

de sciztim

var

Adnan beyime

Gel

daia

grkahm

izmirli

teimen'

Kuvayr

MilliYe

kanr

damarda,

asker

ocafrnln

anr

damarda,

bekler

biziyizbin

yifit

da larda'

Gel

da a

qrkahm

izmirli

te men'

1959

ASKER

KAQAGI

Koyrin

evleri karanhk,

gokte

yrldrz

prr

prr eder.

Ben bir asker

kaqairyrm,

Gelin, bana bir

tas

su

ver.

Neyleyim, kusura

bakma,

elleri krnasrz

Gelin,

galar

asker

kaqaklarr

kaprlarr

geceleyin.

Koyde bebeler

aihyor,

uyku uyutmuyor

aqlrk.

Yaramr

sanvet bacrm,

jandarmalarla

Earprgtrk.

Gozleyip

durur yolumu

emzikli bir

kadrncairz.

Biz on kere on bin Memet,

on kere on bin kaga rz.

Bu

y arayr sardrn, bayrm,

ya yriregimin yarasr?

Ayyrldrzr esir etti

Amerikan

bandrrasr.

Koyrin

evleri karanhk,

gokte yrldrz prr prr

eder.

Ben

bir asker

kaga ryrm,

Gelin,

bana bir tas su

ver

26Ocak1959

(


8/99

BU VATANA

NASIL

KIYDILAR

insan olan vatanrnr

satar

mr?

Suyun

iqip ekn'reiini

Yediniz.

Dtinyada

vatandan

aziz

geY

var

mr?

Beyler

bu vatana

nasrl

krYdrnrz?

Onu

didik

didik

didiklediler,

saqlanndan

tutup

stiriiklediler,

gotrirtip

kAfire

:

Btryur...

dediler.

Beyler

bu

vatana

nastl

krYdrnrz?

Eli

kolu zincirlere

vurulmug,

vatan

qrrrlgrplak yere

serilmiq.

Oturmug

gtifstine

Teksash

qavLlg.

Beyler

bu

vatana

nasri

krYdrnrz?

Gtinti

gelir

Earh

dtizrine

qevrilir,

giinii

gelir hesabrnrz

gorultir.

Grimi

gelir sualiniz

sorulur

:

Beyler

bu

vatana

nasrl krydrnrz?

1959

cinnRayar

Giderayak iglerim

var

bitirilecek,

giderayak.

Ceylam

kurtardrm

avclnln

elinden

ama daha baygrn

yatar

ayrlamadr.

Kopardrm

portakah

dahndan

ama kabuiu

soyulamadr.

Oldum yrldrzlarla

hagrr negir

ama saylsr bir tamam

sayrlamadr.

Kuyudan qektim

suyu

ama

bardaklara

konulamadr.

GtiLller

dizildi

tepsiye

ama

ta$tan

fincan

oyulamadr.

Sevdalara

doyulamadr.

Giderayak

iglerim

var bitirilecek,

giderayak.

Haziran1.959

73


9/99

KORE'DE

OITU

BIRYEDEK

SUBAYIMIZIN

MENDERES'g

soYI-EnirLsRi

DiYET

Gcizlerinizin

ikisi de

yerinde,

Adnan

Bey,

iki g


10/99

).

)T

,F

Srrma

gibi

krzlar

bu

Avrupa

gehrinde

bizim

grprtrk

terliklerle

geziyot-

Hava

agtr

igimdeki

istanbul

tizerinde.

Bir

selvi,

bir

gegme, Uskridar.

Koqtumsa

da

yetigemedirn

iskeleden

kalktr

vaPur.

HASRET

Yriz

yrl oldu

yiiztinti

gcirmeyeli,

belini

sarmayah,

gciztimin

iqinde

durmayah,

akhnrn

aydrnhirna

sorular

sormayalt,

dokunmayah

srcakhirna

karnrntn.

Ytiz yrldrr

bekliyor

beni

bir

gehirde bir

kadrn'

Aynr

daldaydrk,

aym

daldaydrk.

Aynr daldan

dtigtip

ayrrldrk.

Aramrzda

yiiz

yilltk

zarr.ar;

yol

ytiz

yill*.

Yiiz

yrldrr alacakaranhkta

koguyorum

ardrndan.

1959,

30

Haziran,

Laypzig

t6

6

Temmuz

959

77

EHIR

AK AM

VE

SEN

Koynumda

grnlqrplaksrnrz

gehir.akgam

ve

sen

aydrnhirnrz

yriziime

vuruyor

bir de saElannrzrn

kokusu.

Bu

qarpan

yrlrek

kimin

sesleri soluklarrmrzrn

tistrinde

kr.it ktit atan

.-

senin mi

gehrin

mi

akqamrn

mt

yoksa benimkisi

mi?

Ak;am

nerde bitiyor nerde baghyor

gehir

qehir

nerde bitiyor sen

nerde baghyorsun

ben

nerde bitip nerde baghyorum?

9 Temmuz 1959


11/99

SICAKLARDA

Bu srcaklarda

seni

dtigr.imiyorum

grplakhSrnr

boynunu

bileklerini

minderde

ak bir

kug gibi yatan ayaSrnr

senin

sciylediklerini.

Bu

srcaklarda

seni dtiErintiyorum

bilmiyorum

akhmda

en

qok kalan ne

gciztimrin

cinrine

gelen

boynun mu

bileklerin

mi

qrplak

aya rn

mr

bana benim olurken soylediklerin

mi?

Bu sarr srcaklarda seni dr.igtintiyorum

bu

sarr

srcaklarda

bir

otel odasrnda seni

drigtiniip

yalmzhirmr

soyunuyorum

biraz

da

6hime

benzeyen

yalmzh rmr.

10 Temmuz

1959

r8

79

{-*)F

Sen

benim

sarhoglu umsun

ne

ayrldrm

ne ayrlabilirim

ne ayrlmak

isterim

,

bagrm

airr

dizlerim

narefalmrrs

tistr-im

bagrm

qamur

iginde

yanrp

sonen

rgrirna

drige kalka giderim.

)F

{- {-

Bu

dtinyada

ne

gok

grizel

kadrn

var

krzlar

hele.

Otelin

balkonuna

grk

seyret

ihtiyar.

Bir yandan giir

ddktrir

birbirinden

aydrnhk

bir

yandan

yarundaki

oh.imle

sohbet

eyle.

10 Temmuz

1959

1,2Temmuz'1.959


12/99

IKI

SEVDA

Bir

gciniilde

iki

sevda

olamaz

yalan

olabilir.

ehrinde

soguk

yafimurlarrn

gece

otel odasrnda

srrttistti

yattyorum

gcizlerim

tavana

dikili

bulutlar

gegiyor

tavandan

rslak asfaltr

geqen

kamyonlar

gibi airr

ve saida

uzakta

ak bir

yapr

yiiz

kath

belki

tepesinde

altrn

ifne

parhyor.

Bulutlar

geEiyor

tavandan

karpuz

kayrklan

gibi

gr.ineg yukhi

bulutlar'

Oturmugum

cumbaya

ytiztime

sulartn

rgr[r

dilgtiyor

bir

rrmak

kryrsrnda

mtylm

bir deniz

krYrsrnda

mr?

O

tepsideki

ne

o

gtilhi tepsideki

yer

gileii

mi

kara

dut

mu?

Fulya

tarlasrnda

mryrm

karh

kayrn

ormanrnda

mr?

Giiliip

aihyor

sevdi im

kadrnlar

iki dilde.

Dostlar

nasrl

bir

araya geldiniz?

Birbirinizi

tanrmazsrnrz.

Nerde bekliyorsunu

z

benl?

Beyaat'ta

Qrnarh

Kahve'de

mi

Gorki Parkr'nda

mr?

ehrinde

sofuk yaimurlarrn

gece

otel odasrnda

srrtrishi

yatryorum

gozlerim

yanryor

gcizlerim

alabildiiine

aErk

bir

hava

gahndr

armonikle

baqladr utla

bitti.

igimde

sarma

dolag karmakarrqrktr

biiyrik uzak

iki

gehrin

hasreti.

Frrlamak

yataktan

kogmak

altrnda

yaimurun

istasyona

kogmak

-

Stir kardeEim

Makinist

gcittir

beni

oraya.

-

Nereye?

17

Temmuz7959


13/99

Berlin'de

AstorYa

Lokantaslnda

bir

garson

krz

vardr,

gumtig

damlasr

gibi bir

ktz'

Yriklti,

a$rr

tepsilerin

usttinden

gliltlmserdi

bana'

Yitirdi$irn

memleketin

krzianna

benzerdi'

Ama bilmem

ki

neden

gozlerinin

altr

qtiriirdri

kirni

kere'

Nasibolmadr

baktr$r

masalara

bir

tr-irlii

oturamadrm'

Bir

giin

bile

oturmadr

baktrirm

rnasalara'

Yagh bir

adamdr.

Hastaydr

da

sanrrsam,

Perhiz

Yemekleri

Yerdi'

Ytiziime

kederli

kederli

dalmayr

bilir

Almanca

bilmezdi

ama'

Uq

ay,

tiE

ovrin

geliP

gitti,

sonra

kayboldu.

Belki

memleketine

d onmtig

belki

donmeden

olmr'i

qttir'

23

Temmuz

1959

***

20

-

30 kilometrede

bir

r.ishine

milyarlarca

yidrz

ya ryormug

gibi

milyarlarca

yaprairn

arasrndan

geEiyor

tiren.

z0 -

30

kilometredc

bir

yeqil bakrr

krilAhh

kuleler

gegiyor

vagonun

iginden

kederli

arduvazlar

krpkrzrl

kiremitler

kiremitler vernikli

gibi

de

parhyor,

balkonda

bir kadrn

mavi mayolu

sangrndr

satltyorum

sokaklar

tertemiz

ama

rssrzca

renkli

gfineqler

gibi yanan

saksrlar.

20 -

30 kilometrede

bir

fabrikalar

buram

buram

Temmuz

yapraklarr

rgrkla qiqip

kabarmrg.

igimde

telAq

varrp

gcirememek

gortip

kahrolmak

telAgr.

20 -

30 kilometrede

bir

motorlu tekerlekleriyle

asfalt

prnl

prrrl

ekinler

srrma kuqak

gibi

ve

milyarlarca

yaprairn

arasrndan

geqiyor tiren

sonra

anslzln Vrltava

suyunull

tizerinde

arasrnda

koprtilerle

heykellerin

kararmrg

grimriqten

bir

gehir.

Orda

dtinya

grizelim

komtir

gozhi

bacrm

yrizii

kAattan

ak

oltiyor kanserden

28

yagrnda.

25

Temmuz

1959

23


14/99

**)&

Biliyorum

artrk

iyice

biiiYorum

bu

garda

tirenden

bir daha

iniqimde

ne

gcizlerini

gcireceiim

bacrm

aklarr

siitmavi

kara

gcizlerini

ne de

parrltryr

briytik

kaprurn

drErnda

taglar

aiaglar

camlar

insanlarrn

Yizti

siinmtiq

olacak

gcizlerin

gehrin aydrnhirnr

topra$rn

altrna

gottirr-ip

-

mezarhkta

goktan

qtirr.imtigttir.

Biliyorum

artrk

iyice

biliYorum

biliyorum

1

hiqbir

Eey

bildiiim yok

belki

ben

gok daha once

bir

daha

higbir

garda

higbir

tirenden

ir-rmeyeceiim

bilmiyorum

srra

hangimizin

bacrm

seninki

kanser

benimki

ytirek

infarktr

bilmiyorumbilmiyorum

ama

yine

de ciyle

geliYor

ki

bana

bu

garda

bir

daha

inigimde

tirenden...

Bir grin

fazla

yagamak

l-ratta senden

Bairgla

alEakhirmr

bacrm.

29Temmuz1959

24

25

{. * >F

Bittin kaprlarr kapah ristrime

btitrin

perdeleri

inik

ne bir

mendil

mavilik

ne

bir avuq yrldtz.

Bizi burda

mr

bashracak oltim

bizbw

gehirden

grihim

Erkamryacak

mryltz?

3 Aiustos 1,959,

Laypzig


15/99

G AZETE FOToCRAFLART

usruNp

1

Kara Yara

Birinci

sayfada yatryor iki sritun tistrine

iki

qrplak

yavrucuk,

birinci sayfada iki

sritun

ristr.ine

bir

avug

kemik deri.

Delinmiq

patlamrg

etleri.

Biri

Diyarbakrrh, Erganili

biri.

Kollarr

bacaklarr kargacrk

burgacrk,

kafalan

kocaman,

afirzlan korkunq

bir

haykrrrgla

aErk,

birinci sayfada tagla

ezilmig

iki

kurbafacrk.

iki kurbagacrk

kara

yarah iki

yavrum

benim.

Yrlda kim bilir kag

bininiz

acr suya

bile doymadan gelip gidiyor...

Ve

mtistegar

bey

:

(Kara

Yaraya tutulasr)

Endigeye

mahal

yok,

diyor.

3 Agustos 1959

z6

1n

2

Emniyet Mtidiirii

Guneg bir yara

gibi

agrlmrg

gokte

akryor

kanr.

Uqak alanr.

Kargrlayrcrlar, eller

gobekte

:

coplar,

cipler,

hapisane

duvarlan,

karakollar

ve dara$aElarrnda sallanan

ipler

ve siviller goze

gortirrmez

ve bir

qocuk

iqkenceye

dayanamadr

attr

kendini Emniyet'te uqrincti

kattan.

Ve

iqte

Emniyet Mtidr.iru

bey

uqaktan

iniyorlar

Amerika'dan

dontiyorlar

mesleki tetkikattan.

incelediler uyku

uyutmamak

usullerini

ve

memnun kaldrlar

pek

hayalara

ba$anan elektrottan

ve bizdeki tabutlu.klarrn

risttine

bir

de

kor-rferans vererek

aqrkladrlar

faydalarrnr

koltuk

altlanna

kaynar yumurta

koymanrn,

boyun derisini

kibritle

ince ince

yakrp

soymanrn.

Emniyet

Mtidtini bey ugaktan

iniyorlar

Amerika'clan

donr.iyorlar

ve

coplar

cipler

ve dara$aglartnda

salianan

ipler

tistat

dcindri diye

seviniyorlar.

1959


16/99

.)

Aclnan

Bey

Trirktiler soylendikge

Trirk

diliyle

Seni

seviyorum giiltim,

denclikqe Tiirk diliyle

Ttirk diliyle

griltiniip

Trirk

diliyle airtlar yakrldrkqa,

Adnan Bey,

ben arrrl.rcairm,

anrlacak

Ttirk

diliyle

size

sdvri'qiim

Thrlalarrmrza

girrnig degil sizin gibisi

yab;rn

domuzunun.

$el-rrimiz

g6rmrig defil yangrnrn sizcten kanhsrm.

Bir

adrnrz

var,

Adnan Bey,

adrn'uza benzeyen.

Dilimiz kuruyor dilimizi konugtuiunuz iqin.

Bitten,

aghktan,

srtmadan betersiniz.

Yriz

Ttirkiye

olsa

elinizden de gelse

yiiztirrr-i de

zirrcire

vunrr

ytiz

kere

satarsrnrz.

Milletimin

en

talilrsiz

gecesi

ana

rahmine

di

gtriirintiz

gecedir.

1959

28

29

4

Afunet

EninYalman

Selinikli

Osman Efendi

keskin

muhasebecilerdendi

ama o da

yanrldr

omrtinde

bir

kere

yanhq

bir tohum

atrp

rahm-i

madere.

Bu

tohum

dtinyaya

Erkrp

insan

biEimini

aldrysa da,

boyu

da

bir

karrq

kaldrysa

da,

oyle

haltlar

yedi, oyle iqler

karrgtrrdr

ki

scivdtiler kabrinde

bile babasr

Osman Efendiye.

Osman Efendi,

Ahmet

Emin

adrnr takmrgh

tohumuna,

Ahmet

Emin,

Yalman'hfr

kattr

buna

ve Ahmet Emin

Yalman

cince Alaman

oldu sonra

Amerikan.

Ona gore her

devirde,

her

zaman

satrlacak

bir gazeteydi

Vatan

ve hazret

sattl vatanl.

Hapse

atacaklarmrg

Ahmet Emin

Yalman'r

Amerikana

yaranmaktaki

rekabet

yr.izrinden.

Hapisteki

hrrsrzlara

acryorum

ben,

ahlAklarr

bozulacak

Emin

Beyle

aynr damda yagayarak...

1959


17/99

5

Refik Koraltan

Tekstilde

umutsuz durum.

Bir

igsiz kezzap igti.

Bir

milyon

qocuk

okuldan

mahrum.

Kara yara Mardin'e

gegti.

Grev yapan

iggiler

yakalandr.

Koylti,

Eiftliklerin

ekinini

yakryor...

Bir

gazete sayfasrnda

baghklann arasrndan bakryor

baqkan

baqkan

Refik

Bey,

bel bel bakryor.

Briyrik

Millet Meclisi'nin

sal-ribi

giisteriyor

suratrnr milletime

bilmem neyini

gcisteren bir

deli gibi.

Biliyoruz,

odur

kr.igtik daflarr

ve dailarrn do$urdufu

fareleri

yaratan

ve Debreli

Hasan gibi

martini

atan.

Biliyoruz,

tutmug

elinden Amerikan

:

Yrini

ya Refik

kulum,

demig

ve

Refik Bey ytirr.imrig,

gcibeii

kendinden bir

kang

onde,

diz

kapaklanna kadar

kana

batarak,

milli

qerefimizin

kemikleri iisttinde.

Biliyoruz,blliyoruz,

bu

vatanrn

anaslnr a$latan

bir

ismet,

bir

Adnan,

bir de

Koraltan.

3o

7959

Korktr

Korkuyor

Adnan

Menderes

oltilerden

korkuyor.

Kore

dailanndan geliyor

kimi

apaqrk g6zleri

dumanh

kaytan

bryrklarr kanh

yaglarr

yirmi.

Korkuyor Adnan

Menderes

oltilerden

korkuyor

hele

gocuk

oltilerinden.

Karlnlarr

davul gibi, boyunlan gcipten

ince,

krnyorlar Adnan

Beyin

nlutfak

camlarrnr

her gece mezarlarrndan qrkrnca...

Kqrkuyor

Adnan

Menderes

dirilerden korkuyor

hele

gankhlardan

hele kasketlilerden.

Kasketliler

hayrnr

bairglamayr

bilmez.

Korkuyor

Adnan

Menderes

kocaman

yanaklarr

sarkryor

ya[h,

sarr.

Korkuyor

Adnan

Menderes

tiE

saata indi

uykusu.

Korkuyor

Adnan Menderes

hiqbir korkuya

benzemez

halkrnr

satanrn

korkusu.

-t959

3L


18/99

$EHITLER

$ehitler,

KuvAyi

Milliye

gehitleri;

mezardan

qrkmantn vaktidir

$ehitler,

KuvAyi

Milliye

qehitleri,

Sakarya'da,

inonti'nde,

Afyon'dakiler

Dumluprnar'dakiler

de elbet

ve

de Aydrn'da,

Antep'te

vurulup

dtiqenler,

siz toprak

altrnda

ulu

kciklerimizsiniz

yatarstnrz

ai

kanlar

iEinde.

$ehitler,

KuvAyi

Milliye

gehitleri,

siz toprak

altrnda

derin

uykudayken

dtigmanr

Eairrdrlal,

satrldrk,

uyamn

Biz

toprak iistiinde

derin uykulatdayv,

kalkrp

uyandrrrn

bizi

uYandrrrn

bizi

$ehitler,

Kuvdyi

Milliye

qel-ritleri,

mezardan

grkmantn

vaktid

ir

7959

12

))

***

Seni

dtiqrinrirtim

anamrn

kokusu

gelir burnuma

dr.inya

grizeli

anamrn.

Binmiqin

athkarrncasrna iEimdeki

bayramrn

fir

donersin

eteklerinle

saElarrn

uEugur

bir yitirip bir

bulurum

al al olmug ytizrinri.

Sebebi ne

seni bir brgak yarasr

gibi hatrrlamamrn

sen bciyle uzakken

senin

sesini duyup

yerimden firlamamrn

sebebi

ne?

Diz goktip

bakarrm

ellerine

ellerine

dokunmak isterim

dokunamam

arkasrndasrn

camrn.

Ben

bir

gagkrn

seyircisiyim

gtihim

alacakaranhfrmda

oynadrirm

dramrn.

7

Afustos

1959


19/99

,T

)f

)s

Bitkiler

ipeklisinden

dalh budakhsrna

hayvanlar

triyhistinden

pullusuna

evler

krl

Eadrrrndan

beton-armesine

dletler

uqa rndan

trrag

makinesine

kadar

bir de denizler

bir de

bardaktaki

su

bir de

yrldrzlar

bir de

da lartn

uykusu

bir

de

her

geyle

her yerde karmakarrgrk insan

yani ahnteri

yani

kitaplardaki yalan

yani doiru

yalan

yani

dost dtigman

yani

hasret sevinE

keder

gelip

geqtim kalabahirn

iginden

gelip

geqen kalabahkla

beraber.

14 Agustos

1959

34

35

**)F

Gtihim, iki

goztimrin

bebefi

cilmekten

korkmuyorum,

oknek

arrma

gidiyor,

onuruma yediremiyorum

olmeii.

DORTLUK

Yeryiiziine

tohum gibi

saqmrgrm oltilerimi,

kimi

Odesa'dayatar,

kimi

istanbul'da,

Prrai'da kimi.

En

sevdi im

memleket

yerytiLztidrir.

Srrarn gelinc

e y eryriz:iiyle

orttin

rizerimi.

15

A ustos 1959

16

A ustos

1959


20/99

Uq

LEYLEK

LOKANTASI

Prra 'da

Ug

Leytek

Lokantasr'nda

buluqurduk.

imdi,

bir yol

ktyrsrnda,

gozlerim

kapah

duruyorum

sen bir

ohim boyu

benden

uzak.

Belki

Prrai'da

Ug

Leylek

Lokantasr

yok,

ben uyduruyorum.

Prrai'da

UE Leylek

Lokantasr'nda

bulugurduk.

Soylerdim

iEimden senin

ytiziine

bakarak

ttirktilerin

ttirkr.istinti

Srileyman

peygamberin.

Prrai'da

UE Leylek

Lokantasr'nda

bulugurduk.

imdi,

bir

yol kryrsrnda,

gozlerim kapah

duruyorum,

sen

bir

cihim boyu

benden

uzak

bir

krrrk aynadastn

Earpuk

Eurpuk.

Prrai'da

Uq Leylek

Lokantasr'nda

bulugurduk.

Ah

bacrm,

vah Sonya Danyolova

higbir

gey

unutulmuyor


21/99

Merih'e

giden

kosmos

gemisinde

turistler

yeryriztiyce

yazrlmrq

giirler

okuyacak.

Her sdzri

beste

beste,

renk

renk,

kat

kat

agarak

en srrh

gekirdege

ulaqabilecekler.

'F*'F

)F

)F

)F

Ak

bir karanfil

gibi

Eatlayrp

da

Eekirdek

atom

bahgelerine

ytiniyiince

aydrnhk,

yalnrz

merakhlarr

defiil,

btitr.jn

insanhk

qiirin

aynasrnda

kendini

seyredecek.

Arahk

1959

Arahk

1959

38

)F*X

Kafamr

qrkarrp

dolaba kilitlesem

bir

haftahfirna

karanhfina

boq

bir

dolabrn

omuzlarrma

bir

qmar

diksem kafamrn yerine

uyusam golgesinde bir haftahirna.

)F*.*

Laypzigli krzlarrn bacaklarr gayetle

grizel

etekleri

de

gayetle

krsa

cimnimtin bu

kadar gerilerde kaldrirnr

gormezdim

Laypzigli

krzlann

bacaklarr

bdyle uzak

olmasa.

1 959

1959

39


22/99

i**

Kar kesti yolu

sen yoktun

oturdum

karqrna

dizristii

seyrettim

ytiztinti

gcizlerim

kapah.

Gemiler

gegmiyor uqaklar

uEmuyor

sen

yoktun

karqrnda

duvara

dayanmrgtrm

konugtum konuglum

konugtum

aizrmr

aqmadrm.

Sen

yoktun

ellerimle

dokundum

sana

ellerim ytiztimdeydi.

Arairk 1959

40

41.

VER,ryYA

Bir agag var iqimde

fidesini getirmigim

grinegten.

Sahnrr yapraklarr ateg bahklar

gibi

yemigleri kuglar gibi

otrigrir.

Yolcular ftizelerden

goktan

indi

iqimdeki

y/,drza.

Dtigrimde

igittiiim

dille

konuquyorlar,

komuta,

bobtirlenme,

yalvanp yakarma yok.

iqimde

ak bir yol

var.

Karrncalar buiday

taneleriyle

bayram

grfihklarryla

kamyonlar gelir

geger

ama

yasak,

geqemez

cena.ze

arabasr.

iEimde mis

kokulu

krzrl bir

gril gibi

duruyor

zaman.

Ama bugrin

cumayrmg, yarrn

cumartesiymiq,

qofum gitmig

de azrm

kalmrg,

umurumda

deiil.

75.1.7960,

Kislovodsk


23/99

RUHUN

Ruhun

bir

rrmaktrr,

gr.ihim,

akar

yukarda dafrlann

arasrnda,

dailarrn

arasrndan

ovaya

doiru,

ovaya

doim, ovaya

kavugamadan

bir

ttirlti,

bir

trirhi

kavugamadan uykusuna

soititierin,

genig

koprti

gcizlerinin

rahathirna,

sa2irklara,

yeqil

bagh

ordeklere,

diizhiklerin

yumugak

kederine kavuqamadan,

kavugamadan

ayrqr$rndaki

buiday tarlalartna,

ovaya

do$ru

akar,

akar

yukarrda dailarrn

arasrndan,

bir

yrirlan bir dagrlan bulutlan

sririikleyip,

geceleri iri

iri

yrldrzlart

tagryarak,

dagbaqr

yrldrzlarrnr,

mavi gtineqlerini de

dafbagr

karlartnrn,

akar

kopriklene

koptiklene,

dibinde

ak

taglarr

kara taglara

kangtrrrp,

akar akrntrya

karqr ytizen

bahklarryla,

donemeqlerde

kugkulu,

uqurumlara

dtigrip

gahlanarak,

kendi

uiultusuyla

deli divane

akar

yukarda

dailarrn arasrndan,

dailann

arasrndan ovaya

doiru,

ovaya

doiru, ovayr

kovalayrp

ovaya

kavugamadan

bir

tr.irlti.

Kislovodsk, 3

$ubat

1960

42

43

SABAH

KARANLIdI

Sabah

karanh$rnda

telgrra f d irekleri,

yol.

Sabah

karanhirnda

aynasl

parlayan

konsol

masa

terlik,

egyalar birbirini

yeniden gcirtip

tanrr.

Odamrzda sabah

karanh$r

bir

yelken

gibi aydrnlanrr.

Odamrzda

prrlanta

yrizr-ik

gibidir

mavi serinlik

Yrldrzlar afanr odamrzda.

Qok

uzakta,

gokytizrindeki

derenin dibinde aiarrr

taqlar.

BaEr

yastrktad rr griltimtin

alabildiiine

genig

kugttiyr.i yastrktadrr ba

qr.

Elleri

iki ak

lAle

gibi yorganrn

iisttindedir.

Saqlannda kuglar

otriLgmefie baqlar.

Sabah

karanh$rnda aiaqlarr,

fabrika

bacalanyla

qehir.

Sabah karanhirnda

aiaqlar

rslakhr

fabrika

bacaiarr

srcak

Sabah

karanhirrlda

asfaltr okqayarak

ilk

adrmlar

odanrrzdan geger

ilk

motor

u$ultusu

ilk

kahkaha

ilk

kuftir,

seyyar bcirekqinin

camekAmndaki

bugu

stitqriye

giren

qizmeli qofor

komgulann

ailayan

qocuiu

mavi

afiqteki

grivercin

vitrindeki

manken

sarr iskarpinleri ayairnda

ve sandal

aSacrndan

Qin

yelpazeleri


24/99

ve

krrmr2t o

kahn

a zrbir

tanemin

ve brittin

uyanrglarrn

en mutlulart

en

tazeleri

odamrzdan

geEer

sabah

karanhitnda.

Sabal-r

karanhirncta

radyoyu aqarrm

:

Dev adh

madenlerle

dev

sayrlar

birbirir-re

kartgrr

petrol

kuyulan

mrsrr tarlalarryla

yarlqlr

Lenin

nigam alan

qoban

(resmini

ilk

sayfalarda

gorn-rr.igtim

kahn

bryrklarr

sarkrk

kara)

konugur

geng krz

gibi srkrhp

utanaraktan.

Gegilir

kutuplardan

gelen haberlere

sonra bu sabah

saat altrda

tigtincr.i suputnik

donerken

yeryrizrinti

8879 kere

agrlrr

yas

trkta kocaman

gozler i grilltimtin.

Dumanh

dai gdlleri

gibidirler

hentiz.

iqlerinden

mavi bahklar

geger

krvrltrlarla

diplerinde yeqil

gamlar durur

bakarlar

derin dtimd tiz

niyalarrmn sonu

sabah

karanhirnda

prnl ptrrl

vurur

aydrnlanrrrm,

kendi

kendimi

gcirtip

yeniden

tanrrtm

kryasrya

bahtiyanmdrr

aztctk

utantrrm

ama

azrctk.

Yolculufa hazrr bir yelken

gibidia

aydrnhk

bir yelken

gibi

sabal-rleyin

odamrzda

kara

nhk.

Gtiltim

Erkar

yataktan

bir kayrsr gibi

qrplak.

Mavi afipteki

guvercin

gibi aktrr

sabah

karanhfrnda yatak.

44

1960

ubat,

Kislovodsk

45

GUNEY

DAGLARININ

HATIRASINDA

KALAN

Kuzeyden

indim

bu gr.iney daflarrnrn memleketine ikinditizeri.

Yanrmda genE,

ak

bir

kadrn

vardr,

ytiztine

mavi

bir

tanyeri gibi

qekilmig

olan gozleri,

dtimdriz, saman sarrsr saqlarryla...

Kuzeyden

indim bu griney dailannrn memleketine

ikinditizeri.

Bu dailaa

insanlarrn,

ineklerin, kamyonlarrn

arasrnda yagtyorlardr,

so ritler, elmalar, megeler

ve

qam

aiaElarryla

ve artrk

yanrmdaki ak kadrnrn

saman sansr saqlarryla,

kaplanlar ve

alabahklarla beraber.

Bu

daflar,

karhydrlar, grinegliydiler, krrmrzr ve koyu

yegildiler,

yrkrlmrg

hisarlarr

vard r.

Bu

dailar,

okul defterlerinin yapraklarr

arasrnda yaqryorlardr,

sanatoryumlarrn ve devlet ma azalarrnrn iqinde,

krvrrm krvrrm

asfalt yollarla tahta

kcipnilerin arasrnda.

Bu da 1a1,

vurulmuq

yaban

kegilerinin

yarasrnda,

ve gcillerin

dibinde

yagryorlardr

ve

artrk

bir kadrn vardr,

ytiztine mavi

bir

tanyeri gibi

qekilmig

gozleriyle

ak bir

kadrn

ve

artrk

biliyorum

yalnrz bu

mavi tanyeri

kalacak

akhnda

bu

gtiney

da larrnrn.

4

ubat

1960, Kislovodsk


25/99

GEcELEYiit

narU

Geceleyin

yidrzstza[rr

denizekadar

geceleyin

zifiri

karanhkta

grineqli

buSday

tarlasrdrr

Bakr-i

qehri'

Tepedeyim,

avuq

avu

garPar ytizr.irne

rqrk

taneleri,

l-ravada

rast

peqrevi

Bo[aziEi

sularr

gibi

akar'

Tepedeyim,

uzakla

grr

uqsuz

bucaksrz ay'rrhkta

bir

sal

gibi

yiireiim

gider amlann

otesine

yrldrzsrz

airr

denize

kadar

zifiri

karanhkta.

1960,

$ubat,

Bakri

46

47

LENIN'LE

Yazrn

gr.in rgrirna

dalar gitri

hayatrn

iqine dalmak,

'NiEin

drinyaya

geldim,

niEin

yagryorum?"un

kargrhfrnr buknak,

geng

kalnrak gelen grinler gibi

genq

kalmak

gelen

grinlerle

beraber,

genE

kalmak,

bir toprak

yegil,

bir

bayrak

krzrl,

bir

grivercin

ak,

Lenin'le

aym

hirkriden,

aynr

rrmaktan,

aynr siperden/

aynr

yapr yerinden olmak...

1960

$ubat,

Moskova


26/99

LENIN

usruNn

vneuivtin.iliq'

lE

KONU9UYORLIN4

Lenin, diyorum

da,

Vrladimir

ilig,

iqimde

bir

ral-rathk,

bir

gtiven

:

kendime,

insanlara,

topra a,

bir ugsuz

bucaksrz

sevinq...

Lenin,

diyorum

da,

Vrladimir

iliq,

bir

bayrak,

bir

mavilikte,

kr2rl

bir gtil

gibi

aqlyor,

elmalar

saErhYor,

qocuklar

:

ak,

kara, san,

gtile

oynaga

topluyor

elmalan...

Lenin,

diyorum

da,

Vrladimir

iliq,

Lenin,

diyorum

ve 40

yrldrr onun

pegince

parti

biletimle

gidiyorum.

Ytireiim aizrmda

qrkanm kargrsrna

her seferinde,

ama

oniinde yere

kapanmak

gelmez

iEimden.

Uludur,

alabildiiine

ulu,

ama

ezilmem

ululuiuyla,

elimden

tutar,

geker beni

yukarrya

kendine

doiru.

Biliyorum,

Vrladimir

ilig,


27/99

SALATALIK

Avluda dizboyu

kar

lapa

lapa

da ya$ryor

hzrnr

alamadr

sabahtan

beri

bir

ttirli.

Mutfaktayrz.

Masada, mugambantn

tistiinde

bahar,

masada,

mugambanrn

tistrinde

korpecik

bir

salatal*

Eiqeii

burnunda,

ptltr-irhi.

Qepqevre

oturmug bakryoruz

ona,

qavkr

vuruyor

yiiztimtize

yumugacrk

bir tazeliktir

kokuyor

bir

tazelik.

Qepgevre

oturmug

baktyoruz ona

gagkrn

dtiqtinceli

iyimser.

Rriyada gibi bir halimiz

var.

Masada, muqambanrn

tisttinde

umut,

masada, mugambanrn

r.isttinde gtizel grinler

yegil bir

giinegle yriklti

bir

bulut

yaklagan sabrrsrz

zrimrtit

bir kalabahk

agrhp

saqrlacak

sevdalar

masada, mugambantn

tistiinde

korpecik

bir

salatahk

qiqeii

burnunda,

pr.ihirhi.

Avluda

dizboyu kar

lapa

lapa

dayafiryor

hrzrm

alamadr

sabahtan beri

bir ttirlti.

Ekber tsabayef'e

Mart1,960,

Moskova

5o

5a

***

Kadrnrm

Brest'e kadar

benimle geldi,

indi

tirenden

peronda

kaldr,

uialdr, ufaldr, ufaldr,

ugsuz bucaksrz

mavilikte

buiday tanesi

oldu,

sonra

raylardan

bagka

gey

goremedim.

Sonra,

Leh

topralrndan seslendi karqrhk

veremedim.

"Nerdesin

gtih.im, nerdesin?"

diye

soramadrm,

"Yanrma

gel " dedi, yanlna varamadrrn,

hiq durmayacakmrg gibi

gidiyordu

tiren,

bofuluyordum

kederden.

Sonra,

kumlu

toprakta kar parqalan

qtiruyordu,

sonra,

birden

anladrm

ki,

kadrnrm beni goniyordu,

"Beni

unuttun

mu,

beni

unuttun

mu?" diye soruyordu,

ballarsa

gamurlu grplak

ayaklarryla gokytizlinde yriniyordu.

Sorrra,

yidtzlar

inip

kondu telgrraf tellerine,

karanhksa

yafmur gibi

garpryordu

tirene,

kadrnrm

telgrraf

direklerinin altrnda duruyordu,

koynumdaymrg

gibi de yr-ireii

kr'it

kr-it

vuruyordu,

direkler gelip geqiyordu

o

krmrldanmryordu yerincien,

hiq durmayacakmrq

gibi

gidiyordu

tiren

bofuluyordum

kederden.

Sonra

birden

anladrm

ki,

yrllardrr,

ama

uzun yrllardrr

bu tirende

ya9lyorum.

-

ama, bunu

nasrl, neden

arrladrirma

hAld

gaqryorum

-

ve

hep

aynr briytik, aym umutlu

ttirkriyii

sciyleyerek

sevdi$im

gehirlerle

sevdi$im

kadrnlardan

boyuna

uzaklaqryorum

ve

hasretlerini

etimin

iqinde igleyen

bir

yara gibi

taqryorum

ve bir yerlere yaklapryorum, bir yerlere

yaklagryorum.

Mart

1960" Akdeniz


28/99

**rl-

Krrdrlar tazecik

yegil

dallarrmrzr

Krrdilar

kitap

tutan eilerimizi

Kanrna

girdiler

Eocuklartmrzrn.

1960,

Nisan

52

53

it-x

RorvrAAKgAMrM

Sarr srcak

kocaman

rslak

bir

Eigek

krrmrzr

bahklar

yosunlarrn

arasrnda

karrncalar

prrrl prnl

kara

gcizlti

telAgh

karrncalar

ve

grnarlarla

tag

beygirler

srrrlsrklamdr

bir

kadrn

gcirdim

elleri

kalEasrnda

bagrnda

Eamagrr

sepeti

bir

kadrn

gordtim

crgara

iEiyor

60 modeli

Ford

arabasrnda

bir

kadrn gcirdr.im

otobtis

durairnda

glzleri

kapah

dokunsan

aglayacak

dort bir

yantm

rgrl rgrl

camdl

ve

camlar hep

birden

bairrrp qairrryordu

nisandr

akgamdr

yaimur

yairyordu

esmer

ayaklarr grplak

bir

yaimur

yaimur

yairyordu cimrtimtin

ilk Roma

akgamrna

.

ve ilk

gemsiyesine

omn-imtin

gemsiyem

ihtiyardr

bana

onu geng

bir

sosyalist

verdi

san;rn

sol

bir

sosyalist

bir komtinist

mi

tingine

gidiyordum

qemsiyem

bahtiyardr

bahtiyardrm

Roma

rslak

bir

duvardr

ve

artrk bu

duvarda

bir

tek

afiq

vardr

gitti im

mitingin

afigi.

Nisan

1960, Roma


29/99

BEYAZIT

MEYDANI'NDAKI

OLU

Bir olti

yatryor

on

dokuz

yagrnda

bir

delikanh

giindtizleri

gtineqte

geceleri

yrldizlann

altrnda

istanbul'da,

Bey

azft

MeYdanr'

nda.

Bir


30/99

Ayrrhk

demir

gubuk

gibi sallanryor

havada

garpryor

yiietime

ytiztime

sersemledim

kaqryorum

ayrrhk

kovahyor

beni

yolu

yok

elinden

kurtulmanrn

dizlerim

kesildi

yrkrlacafirm

ayrrhk

zaman

deiil yol

degil

ayrrhk

aramtzda

bir

kdpri.i

krldan

ince krhqtan

keskin

krldan

ince

krhgtan

keskin

aynhk

aramrzda

bir koprti

seninle

diz

dize

otururken

de

6}{.aziran1950

Berlin

-

Moskova

uqak

56

VERA YA

Moskova nrn 11

0

kilometre doiusunda

Oka

rrmafrndan

ciirendim giimiiq

ttirktisiiLnri rrmaklarrn

durup dinlenmeden

akrp gitmenin

ululuiunu

rrmak gemilerinden

suya drigen rgrklarrn

gafrrsrnr

uzaklara

Oka

rrmafrndan oirendim hasretlerinin

dalgrn

delililini.

Yaz

geceleri

Oka

rrmair

ince

kumlarr ve sedefleriyle

ak

bir

kadrnr

yrkayarak

aktr odamda

kahn

ktitriklerinin

arasrndan.

Yaz geceleri

drigmedi

dallarrndan

zamanlarrn yapraklarr

gitmeden

gittim adrnr hAlA bilmediiim topraklara.

16

Temmuz

1960

57


31/99

YAZ

YAGMURU

Bir

yaz'yaftmuru

yaidr

iqime

ezildi

iri

tiztirn

taneleri

camlarrmda

gozleri

kamaqtr

yapraklanmrn

Bir

yaz

yaimuru

yagdr

iqime

gtimiig

gtivercinler

uqtu

damlanmdan

koqtu yalnayak

topraSrm

Bir

yaz ya$muru

yaidt

iqime

tlramvayrma

atladr

bir

kadrn

ak

baldrrlan

rslak

Bir

yaz yaimuru

yaidr

igime

iqimdeki

kederi

serinletmeksizin

Bir yaz

yaimuru

ya[dr

igime

anslzrn

baqladr

dindi ar"rsrzrn

eski

yerinde

duruyor

srcakhk

kor demiryolunda

pash

kahn

4

Afustos

1960

58

*{-tf

Seviyorum

seni ekmeii

tuza banrp yer

gibi

geceleyin

ategler

iqinde

uyanarak

a$zrmr

dayayrp

musluia su

iqer

gibi,

airr

posta

paketini,

neyin

nesi

belirsiz,

telAqh, sevinqli,

kugkulu

aqar

gibi,

seviyorum seni

denizi ugakla

ilk.defa

geqer

gibi.

istanbul'd a

yumugacrk karartrken

ortahk

iqimde

krmrldanan

bir

geyler

gibi,

seviyorum

seni "Yagryoruz

gok grikiir "

der

gibi.

)F )F

)F

27

A$ustos 1960

29 A$ustos

1960

Her

grintim mis

gibi dr.inya

kokan

bir

kavun

dilimi

senin

saYende.

Br.ittin yemigler

elime

gr.inegtenmigim

gibi uzamyor

senin

sayende.

Senin

sayende

yalnrz umutlardan

ahyorum

bairmr.

Yiirefimin

gahgr

senin

sayende.

En

yalnrz

akgamlarrm

bile duvannda

gr.ilen

bir

Anadolu kilimi

senin

sayende.

$ehrime

ulaqmadan

bitirirken

yolumu

bir gtil bahgesinde

dinlendim

senin sayende

Senin sayende,

iEeri sokmuyorum

en

yumugak

urbalarrnr

giYiP

btiyrik

rahathfa

gairran trirkrileriyle

kaprmr

Ealan

oltimti.

59


32/99

,F )F

)F

u

karqrki

rgrklara

iner bu

asfalt.

inekler

riger

riEer ytiklenrniq

kamyonlara,

sallanryor

baglarr

a rr,

rahat.

u

kargrki

rgrklara

iner

bu asfalt.

inekler tiger

tiEer

ytiklenmip

kamyonlara,

karasr, alacasr,

sarrsr.

HiE kimse anlatamaz

onlara

:

mezbahaya

gidiliyor

gece yarlsr.

u

kargrki

rgrklara

iner bu

asfalt.

inekler

riger

tiEer

ytiklenmig

kamyonlara,

sallanryor

baglarr

a rr,

rahat.

1

Eyltil1960

6o

6r

***

Uyandrm

bu

sabah

da

ve

ytirtidti

ristrime

do ru

karmakarrgrk

:

duvar,

battaniye,

cam

ve plastik

ve tahta

ve

tavana

vuran

kararmrq

pSrimrigten

rgrk.

Ve

ytirtidti

tistrime

bir trramvay

bileti

ve dtigdmrin

bu yana

drigrip

scinen

yansr

ve otel

odasr

denen driqman

memleketi,

bir

giirden

riE

satrr

ve bir saman

sansr.

Yrirridri tistrime

doiru

ak almyla z,arnan

ve

anrlar ya murlu

ve boqluiun

yatakta

ve

haber

ikimizden

ve

aynhirmrzdan.

Uyandrm

bu sabah

da.

6Eylm1960


33/99

)F

'F

IF

Durup

dururken

iqimde

bir

qeyler

kopup trkryor bofiazrmt,

durup

dururken

srqraylp

kalkryorum

yanda

brrakrp

yaztrr.,

durup

dururken

riiya

gortiyorum

bir otelde,

holde, ayakta,

durup

dururken

garplyor

alntrna

kaldrnmdaki

a aq,

durup

dururken

bir

kurt uluyor aya

kargl bahisrz,

ofkeli,

ag,

durup

dururken

yrldrzlar

inip

sallamyor

bir bahEede,

saltncakta,

durup dururken

mezardaki

hAlim geqiyor

akhmdan,

durup

dururken kafamda

bir

gr.inegii

duntan,

durup

dururken

hiq

bitmeyecekmig

gibi

bailanryorum

bagladrirm

grine,

ve her seferinde

sen

Etktyorsun

suyun

yrizrine...

8

Eyltil

1960

6z

*{->t

Sabah saat

altr.

Agtrm grinrin kaprsrnr girdim iEeri,

kargrladr beni pencerede genE

mavinin

tadr,

aynada alnrmrn

dtinden kalma

qizgileri

ve ensemde bir kadrn sesi ayva triyti gibi yumugak

ve radyoda memleket haberi

ve artrk oburlufum

dolup dolup tagarak

kogacaSrm a aEtan

aiaca

saatlerin yemiq bahqesinde

ve gtineq batacak yavrum

ve

umuyorum, gecenin

citesinde

bekliyecek beni

yeni

bir

mavinin tadr, umuyorum...

**)F

Laypzig'de

bir yaimur

yairyor

incecikten,

y afiry

oruz vitrinler,

aiaqlar,

insanlar,

bir

de

otomobillerin

hrzr,

bir

de

geqmig

zamanlar,

bir de saman sartst,

bir

de

ben

yaSryoruz yaian yaimurla

beraber

incecikten.

14

Eyltil

1960

18 Eyltil 1960

63


34/99

***

insanlann

ti.irktileri

kendilerinden

gr-izel,

kendilerinden

umutlu,

kendilerinden

kederli,

daha

uzun

omr.irhi

kendilerinden.

Sevdim

insanlardan

gok

ttirktilerini.

insansrz

yagayabildim

tuirktisriz

higbir

zaman.

Hiqbir

zaman beni

aldatmadr

trirktiler

de.

Ttirkrileri

anladrm

hangi

dilde

soylenirse

soylensin'

Bu

dtinyada

yiyip

iqtiklerimin,

geziP

tozduklarrmrn,

gortiP

iqittiklerimin,

dokunduklarlmrn,

anladrklarrmrn

hiqbiri,

hiqbiri,

beni

bahtiyar

etmedi

tr.irkriler

kadar'..

20

Eyliil

1960

64

*X-)t

7960

gnznnde

Laypzig'

de Astorya

Oteli'nde

dordrimtiz

aynr yatakta

yattrk

dcjrdtimriz holde

dolagtrk

yan yana

dordrimriz

yemek

yedik

aynr tabaktan

dordtimriz

diz

dize dinledik

aynr radyoyu

d


35/99

KIRKINCI

YILIMIZ

Hepimiz

krrk yrl

cince

doiduk,

krrk

yrl cince

sabahleyin

krrk yrl 6nce

gtin

rgtrken

Bedreddin'in

iznik

Gcilti'nde

qamh bellerinden

birinde

Koroilu'nun

ve Sibirya'dan,

esirlikten

dcinen

Bolgevik

Osman

pusuya

drigtirtirken

Urfa

yolunda

seher,

vakti

Frransrzt.

Hepimiz krrk

yagrndayrz

yirrnisine

basantmrz

da

altmrgrnl

gegenimiz

de

atrhp

cilenimiz

de

istanbul'da

Miduriyet

penceresinden

Bu

krrkrncr yrhmrzda

ne bir

ormantz

ne

gose

boyunda

tek

ttik

kavak aiacr

bir

tarlayrz tohumu

sagrlmtg.

Hepimiz

krrkrna

bastrk

bu

sabah

hapiste

yatanrmtz,

igyerindekilerimiz,

muhacirimiz.

Hepimiz

krrkrna

bastrk

bu

sabah.

Yoldaqlar

yeni yeni

yrllara

25

Eyltil

1960

66

)F

'F

)F

Usttimtize

yazdrklarrmrn

hepsi

yalan

onlar olan

deiil

olmasrnr

istediklerimdi

aramrzda

onlar

ulagrlmaz

dallarrnda

duran

hasretlerimdi

onlar

susuzluiumdu

dtiglerimin

kuyusundan qekilmiq

rqria

gizdi$im

resimlerdi

onlar.

Ustrimtize

yazdrklanmrn

do$ru

hepsi

gtizelli$in

yani

bir yemig

sepeti

yahut krr

sofrasr

sensizliiim

yani

qehrin

son kdgesinde

son

sokak feneri

olugum

krskanrqrm

seni

yani gozr.im

ba$h

kogugum geceleyin

tirenlerin

arasrnda

bahtiyarhirm

yani

bentlerini

yrkrp

akan

gtinegli

rrrnak.

Usttimrize

yazdrklarr'mrn

hepsi

yalan

tistrimtize

yazdrklarrmrn

doiru

I'repsi.

30 Eylril

"1960,

Laypzig

67


36/99

YAMYAMLAR

Masam,

kdatlarrm,

yazr

makinam,

iishim

bagrm

kan

iEinde,

kan

iqinde

kaldrnmlarr

geqtiiim

qehirlerin,

duvarlarda ellerimin

izleri

kan

iginde,

yarmrqrm

gcipstimti

yiire imi

yiyoruz

bir

di;iyle

beraber.

Mektup

yaz,telgraf

Eek,

telefon

et,

geliyorum, geliyorum, geliYorum

de,

ciltim,

uslandrr

beni.

YOLCULUK

Bir

gair

yolculuk

ediyor

bir

denizinde

drinYamrzrn

bakarak

bir

Yrldrza.

Yolculuk ediyor

gairin

biri

Yrldrzlardan

birinde bir

denizde

bakarak

dtinYamrza.

Yolculuk

ediyor

gairler

denizlerinde

k6inatln

bakarak

birbirine.

25 Ekim

1960

1960,

Akdeniz

68

69

PIRI REIS'IN

HARTASI

Piri Reis

driglerimizi

Eizmiq

hartasrna

boyamrg

serin deniz sabahlarrmn renkleriyle.

Piri

Reis

driqlerimizi

qizmiq

hartasrna

goz gormemig,

el deimemig

yrldrz hevenkleriyle.

'

Piri Reis driglerimizi

gizmig

hartasrna

varrlan kryrlardan

ayak

basmamrg kumsallara

do ru

hayrrsrz

adalarla yegil

papaianlann

arasrndan

bill0r

kcigklere

giden yolu.

Reis'in hartasrnda krtalardan

btiytik

boynuzlu

bahklar

ve timsah

bagh

maymunlar

yanardaglardan

iri

Reis'in

hartasrnda

yelkenliler

ytirek kadar

ama

bahklarla maymunlar yutamryor

yelkenlileri.

Yolculuklar

baqlamaz yrirek

qairrmasa

akrl yorulabilir,

yrlabilir,

ama yiireiin srrtr gelmez

yere.

Yelkenljlerle

gid iliyor kosmosa

Piri Reis'in

hartasrnda ytizen ytirek kadar yelkenlilerle.

29 Arahk 1960, Moskova


37/99

KOSMOSUN

KARDE$LIGI

ADINA

Kosmosta

bizden

bagka

dtigiinen

var mr

var

bize

benzer

mi

bilmiyorum

belki

bizden

gtizeldir

bizonabenzer

meseiA

ama

qayrrdan

nazik

belki

de

akarsuyun

qavkrna

benzer

belki

qirkindir

bizden

karrncaya

benzer

meselA ama

tlraktorden

iri

belki

de

kapr grcrrtisrna

benzer

belki

ne

grizeldir

bizden

ne

de

qirkin

belki

trpatrp bize

b enzer

ve yrldrzlardan

birinde

hangisinde

bilmiyorum

yrldrzlardan

birinde

konugacak

elEimiz

hangi

dilde

bilmiyorum

yrldrzlardan

birinde

konugacak

elqimiz

onunla

Tovarig

diyecek

soze bu

scizle

baglayacak

biiiyorum

Tovarig diyecek

ne ris

kurmafa

geldim ylldrzrna

ne

petrol

ne

yemig irrrtiyazr

istemefe

Koka-kola

satacak

da

de$ilim

selAmlamaya

geldim seni

yeryrizti.

umutlart

adrna,

bedava

ekmek

ve bedava

karanfil

adrna

7o

77

mutlu

emeklerle

mutlu

dinlenmeler

adrna

YArin

yanairndan

gayrr her yerde

her

geyde

hep beraber

diyebilmek

adrna

evlerin

yurtlann

dtinyalarrn

ve

kosmosun kardegli$i

adrna.

13

Nisan

'1961,Paris


38/99

SAMAN SARISI

Vera Tulyakova'ya

derin saygrlarrmla

I

Seher

vaktr

habersizce

girdi gara

ekspres

kar igindeydi

ben paltomun

yakasrnl kaldrrmrq

perondaydrm

peronda benden

baqka

da

kimseler

yoktu

durdu

dntimde

yatakh vagonun

pencerelerinden

biri

perdesi arahktr

geng

bir kadrn uyuyordu

alacakaranhkta

alt ranzada

saqlan

saman sarrsr kirpikleri

mavi

krrmrzr

dolgun

dudaklarrysa

grmarrk

ve

somurtkandr

rist ranzada

uyuyanl

gciremedim

l-rabersizce

usulcacrk

grktr

gardan

ekspres

bilmiyorurn

nerden

gelip

nereye

gitti ini

baktrm arkasrndan

tist

ranzada

ben

uyuyorum

Vargova'da

Biristol

Oteli'nde

yrllardrr biiyle

derin uykulara

dalmrghirm

yoktu

oysa

karyolam

tahtaydr dardr

genE

bir kadrn

uyuyor

bagka bir

karyolada

saElarr

saman sansr kirpikleri

mavi

ak boynu uzundu

yuvarlaktr

yrllardrr

boyle

derin uykulara dalmrghir

yoktu

oysa karyolasr

tahtaydr dardr

vakrt hrzla

ilerliyordu

yaklaqryorduk

gece

yanlarrna

yrllardrr

bciyle

derin uykulara

dalmrghfrmrz

yoktu

72

/)

oysa

karyolalar

tal-rtaydr dardr

iniyorum merdivenleri

dordtincri kattan

asansor bozulmuq yine

aynalarrn

iqinde iniyorum

merdivenleri

belki

yirmi yagrmdayrm

belki

ytiz yaqrmdayrm

vakrt l-rrzla ilerliyordu

yaklaqryorduk

gece

yarrlarrna

r-igtincti katta

bir kaprnrrl otesinde bir kadm griltiyor

sai

elimde kederli

bir

gtil

agrldr afrr

afrr

Kribah

bir balerinle

karqrlaqtrm

ikinci katta karh

pencerelerde

taze esmer bft

yalaza

gibi

geqti

alnrmrn

iizerinden

gair

Nikolas Gilyen

Havana'ya

dondr.i

qoktan

yrllarca Avrupa ve Asya otellerinin hollerinde

oturup

iEtikti

yrrdum

yudum

gehirlerimizin

hasretini

iki

gey

var ancak ohimle unutulur

anamf

zrn

yljzljyle

gehrimizin

yr.izti

kaprcr

uiurladr beni

gocuiu

geceye

batrk

ytirtidtim

buz gibi esen yelin

ve

neonlann

iginde ytirtdtim

vakrt

hrzla

ilerliyordu yaklagryordum

gece

yarrlanna

qrktrlar

cintime

ansrzln

oralart

giindiiz gibi

aydrnhktr ama onlan benden baqka gciren olmadr

bir mangaydrlar

krsa

konqlu

qizmeleri

pantolonlarr ceketleri

kollarr kollarrnda

gamah haq iqaretleri

elleri

ellerinde

otomatikleri

vardr

omuzlarr

miiferleri

vardr ama

baglarr

yoktu

omuzlarryia

miiferlerinin

arasr

bogluktu

hattA yakalarr boyunlan vardr ama baqlarr yoktu

cjltimlerine

a lanmayan askerlerdendiler

yrirtidrik

korktuklarr

hem

de hayvanca korktuklarr belli

gozlerinden belli

d

iyemem


39/99

baglarr

yok ki

gcizleri

olsun

korktuklan

hem

de

hayvanca

korktuklan

beili

belli

gizmelerinden

korku

belli

olur

mu

qizmelerden

oluyordu

onlannki

korkularrndan

ateg

etmeie

de

baqladrlar

attstz

arasrz

brittin

yaprlara

btittin

tagrt

araqlanna

buttin

canhlara

her

sese

her

krvrltrya

ateg

ediyorlar

hattA

$open

Sokailnda

mavi

bahkh

bir afiqe

ateq

ettiler

ama

ne bir

srva

parEasl

drigiiyor

ue

bir

cam

krrrhyor

ve

kurgun

seslerini

bendel-r

baqka

duvan

yok

oltiler

bir

SS

mangasr

da

olsa

oltiler

oldtiremez

ciltiler

dirilerek

oldr'inir

kurt

olup

elmantn

iqine

girerek

ama

korktuklarr

hem

de

hayvanca

korktuklarr

beili

bu

gehir oldiiniln remig

miycli

kendileri

oldr.iriilmeden

once

bu

gehrin ken rikleri

birer

birer

krnhp

derisi

yr'izilmemiq

miydi

derisinden

kitap

kabr yaprlmamrg

mrydr

yairndan

sabun

saglanndan

sicim

ama

igte

duruyorclu

kargrlarrnda

gecenir1

ve

buz

gibi

esen

yelin

iginde

sr-

cak bir

firancala

gibi

vakrt

hrzla

ileriiyordu

yaklaqryordum

gece

yarrlanna

Belveder

yolunda

dtiqilndum

Lel'rlileri

kahraman

bir

mazurka

oynuyorlar

tarihleri

boyunca

Belveder

yolunda

dtiqtindrim

Lehlileri

bana

ilk

ve

belki

de son

niqanrmr

bu

sarayda

verdiler

tcjren

men-turu

aqtr

yaldrzh

ak

kapryr

girdim

biiytik

salona

genq bir

kadrnla

saglan

saman

sansr

kirpikleri

mavi

ortahkta

da

ikimizden

baqka

kimseler

yoktu

bir

de

akvareller

bir

de incecik

koltuklar

kanapeler

bebekevlerindeki

gibi

ve

sen

bundan

dolayr

74

75

bir

resimdin

agrk

maviyle

qizilmig.belki

de bir

tag bebektin

belki

bir

prrrltrydrn dtiglimden

damlamrg sol

mernemin

usttine

uyuyordun alacakaranhkta alt

ranzada

ak

boynun uzundu yuvarlaktr

yrllardrr

boyle derin uykulara

dalmrghirn

yoktu

ve

iqte

Krrakof

gehrinde Kapris Barr

vakrt

hrzla ilerliyor

gece yanlanna

yaklagryoruz

ayrrhk

masanln

ristrindeydi

kahve bardafrnla

limonatamrn

arasrnda

onu

oraya

sen

koydun

bir

taq

kuyunun dibindeki

suydu

bakryorum

e$ilip

bir koca

kiqi

grihimsriyor bir buluta

belli

belirsiz

sesleniyorum

seni yitirmig

geri

dcinriyor sesimin yankrlan

ayrrhk

masanrn ristr.indeydi

ogara paketir-rde

gozhiklti

garson

getirdi onu

ama

sen

rsmarladrn

krvnlan

bir

dumandr.gcizlerinin

iqinde

senin

clgaranln ucunda

senin

ve hoqqa kal demefe

hazrr olan

avucunda

ayrrhk

masanrn ristr.inde dirsefini dayadrlrn

yerdeydi

akhndan geqenlerdeydi

ayrrhk

benden gizlediklerinde gizlemediklerinde

aynhk

rahatlrf,

rndaydr senin

senin giivenindeydi

bana

briyrik

korkundaydr ayrrhk

birdenbire

kaprn

aqrlrr

gibi sevdalanlnak

birilerine

ansrzrn

oysa

beni seviyorsun ama bunun

farkrnda

deiilsin

ayrrhk

bunu

farketmeyiqir-rdeydi senin

aynhk kurtulmugtu yergekiminden

airrhir yoktu

triy

gibiydi diyemem

ttiLyrin de airrhir

var

aynhfrn

afrrhgr

yoktu

ama kendisi vardr


40/99

vakrt

hrzla

ilerliyor

gece yarrlarr

yaklagryor

bize

yrirtidtik

yilrdrzlara

de en Ortagag

duvarlannrn

karanhirnda

vakrt

hrzla

akryordu

geriye

doiru

ayak

seslerimizin

yankrlarr

san srska

kcipekler gibi

geliyordu

ardrmrzdan

koguyordu ontimiize

Yegelon

Universitesi'nde

geytan

taglara ttrnaklannt

batrra

batrra dolaqr-

yor

bozmaia

gahgryor

Kopernik'in

Araplardan

kalma

usturlabrnt

ve

pazar

yerinde

bezzazlar

gar;rstnln

kernerieri altrnda

rok end rol oynu-

yor

Katolik

cifrencilerle

vakrt

hrzla

ilerliyor

gece

yarrlanna yaklaqryoruz

vuruyor

bulutlara

krzrltrsr

Nova

Huta'nrn

orda

kciylerden

gelen genq

igqiler

madenle

birlikte

ruhlarrnr

da alev

alev

dciktiyor

yeni

kahplara

ve ruhlarrn doktimli

madenin

doktimtinden

bin

kere

zordur

Meryem

Ana

kilisesinde

qan

kulesinde saat

baglarrnr

qalan

borazan

gece

yarlslnl

qaldl

OrtaEaidan

gelen

qrihir

ytikseldi

gehre

yaklagan

drigmanr

verdi

haber

ve

sustu

grrtlafrna saplanan

okla

ansrzrn

borazan

iE rahathfryla

oldri

ve

ben

yaklagan

dtiqmanr

gortip de

haber veremeden

oldr.irtilmenin

actsr*

m dtigiindtim

vakrt

hrzla ilerliyor

gece yartlarr

rqrklartnr yeni

sondiirmtiq bir

vapur

iske-

lesi gibi arkada

kaldr

seher

vaktr

habersizce

girdi gara

ekspres

yafmurlar

igindeydi

Ptrag

bir goltin dibinde

giimtiq

kakma

bir sandrktr

kapairnr

agtrm

iEinde

genE bir

kadrn uyuyor

camdan

kuglarrn arasurda

76

saElarr

saman

sarrsr

kirpikleri

mavi

yrllardrr

boyle derin

uykulara dalmrghir

yoktu

kapadrm kapair

yrikledim

sandrSr yrik vagonuna

habersizce

u-sulcacrk

qrktr

gardan

ekspres

baktrm

arkasrndan kollarrm

iki

yamma

sarkrk

yaimurlar iqindeydi Prrag

sen

yoksun

uyuyorsun

alacakaranhkta

alt

ranzada

iist

ranza

bombog

sen

yoksun

yeryriziintin

en

grizel

gehirlerinden

biri

bogaldr

iqinden

elini qektiiin

bir

eldiven

gibi bogaldr

sondti artrk

seni

gormeyen

aynalar

nasrl

scinerse

yitirilmig

akgamlar

gibi

Vrltava suyu

akryor kcipnilerin

altrndan

sokaklar bombog

btittin

pencerelerde perdeler inik

trramvaylar

bomboq geqiyor

biletqileri vatmanlarr

bile

yok

kahveler

bombog

lokantalar barlar

da 6yle

vitrinler

bombog

ne kumag

ne

krristal

ne

et ne

garap

ne bir kitap ne

bir

gekerleme

kutusu

ne

bir karanfil

qehri

duman gibi

saran

bu yalnrzhirn iginde

bir koca kigi yalnrzhkta

on

kat

artan ihtiyarh rn kederinden

silkinmek

iqin

Lejyonerler Kcip-

rtisri'nden

martrlara

ekmek atryor

gerefinden genq

ytireiinin

kanrna batrrrp her

lokmayr

vakrtlarr

yakalamak istiyorum

parmaklanmda kahyor

altrn tozlan hrzlarrnrn

yatakh

vagonda bir kadrn uyuyor

altranzada

77


41/99

yrllardrr

boyle

derin

uykulara

dalmrqhfr

yoktu

saqlan

saman

sarrsr

kirpikleri

mavi

elleriyse

giimiiq

gamdanlarda

mumlardt

rist

ranzada

uyuyam

goremedim

ben

defilim

bir

uYuYan

varsa

orda

belki

de

tist

ranza

bog

Moskova'Ydr

tist

ranzadaki

belki

duman

basmrg

Leh

toPrairnt

Birest'i

de

basmtq

iki

gundiir

uqaklar

kalkrp

inemiyor

ama

tirenler gelip

gidiyor

bebekleri

akmrq

gozlerin

iEinden

geqiyorlar

Berlin'den

beri

kompartrmanda

bir

baqtmaytm

karh

ovalarrn

guneqiyle

uyandrm

ertesi

sabah

yemekli

vagonda

kefir

denen

bir

qegit ayran

iqtim

garson

krz

tanrdr

beni

iki

piyesimi

seYretmiq

Moskova'da

garda

genq

bir

kadrn

beni

kargrladr

beli

karrnca

belinden

ince

saqlarr

saman

sarrsr

kirpikleri

mavi

tuttum

elinden

Yririidiik

yiinidtik

gr'ineqin

altrnda

karlarr

qrtrrdata

qrtrrdata

o

yrl

erken

gelmigti

bahar

o

gtr-tt ,

Qobanyrldrzrna

haber

uqurulan

gtinlerdi

Miskova

bahtiyardr

bahtiyardrm

bahtiyardrk

yitirdimseniansrzrnMayakovskiAlanr,ndayitird'imansrzlnsenioysa

anslzrn

defil

giinkti

once

yitirdim

avucumda

elinin

srcakhirnr

senin

sonra

elinin

yumuqak

airrhirnr

yitirdim

avucumda

sonra

elini

ve

aynhk

parmaklarrmrzrn

birbirine

ilk

defiiginde

baglamrqtr

qoktan

78

ama

yine

de ansrzrn

yitirdim seni

asfalt

denizlerinde

otomobilleri

durdurup

baktrm iqlerine

yoksun

bulvarlar

karlr

seninkiler

yok

ayak

izleri

arasrnda

botlu iskarpinli

qoraph

qrplak

senin

ayak izlerini

birde tanrrrm

milisyonerlere

sordum

gormediniz mi

eldivenlerini

qrkarmrgsa

ellerini gormemek

olmaz

elleri

gtimrig

qamdanlarda

mumlardrr

milisyonerler

btiyrik

bir nezaketle kargrhk

veriyor

gormedik

istanbul'da

Sarayburnu

akrntrsrnr

qrktyor

bir romorkrjr

ardrnda tiE mavna

gak

gak ediyor da vak vak

ediyor

da

martr kuqlarr

seslendim

mavnalara Krzrl Meydan'dan

romorkortin

kaptanrna

sesleneme-

dim

qinkti

makinasr

oyle gtimbtirdtiyordu

ki

sesimi

duyamazdr

yorgundu

da kaptan

ceketinin

driimeleri

de kopuktu

seslendim

mavnalara

Krzrl

Meydan'dan

gormedik

girdim

giriyorum

Moskova'nrn

britr.in

sokaklarrnda

britrin

kuyruklara

ve

yalntz kadrnlara

soruyorum

yr.in bagorttih i gr-iler

yrizlti

sabrrh

sessiz

kocakarrlar

al yanakh kopqa

burunlu tazeler

qapkalan

yegil

kadife

ve geng

krzlar

tertemiz

srmsrkr

gayetle

de

qrk

belki

korkunE

kocakarrlar

bezgin tazeler gapgal

krzlar

da var

ama onlar-

dan bana ne

gtizeli

kadrn

milleti

erkeklerden once gcirtir

ve unutmaz

gormediniz

mi

saqlarr saman

sarrsr kirpikleri mavi


42/99

kara

paltosunun

yakast

ak

ve

sedef

driimeleri

kocaman

Prrai'da

aldr

gormedik

vakrtlarla

yarr ryorum

bir

onlar

one

geqiyor

bir

ben

Documents

Nâzım Hikmet - Son Şiirleri (1959-1963)