1

1- SINAV KAYGISIa. Eğitimde Kaygıb. Kaygı Türleri

2- SINAV KAYGISININ NEDENLERİ

3- SINAV KAYGISININ BELİRTİLERİ

4- SINAV KAYGISI İLE BAŞ ETME YOLLARIa. Ailelere Öneriler

5- SINAV KAYGISI HAKKINDA ARAŞTIRMA SONUÇLARI

6- DİĞERa. Sınav Kaygısı Haberlerib. Sınav Kaygısı Öyküleric. Sınav Kaygısı İle İlgili Kitaplar

2

Kaygı, organizmanın zorlanması ya da tehdit edilmesi ile ortaya çıkan gerginlik

durumu, artmış fizyolojik uyarılmışlık ya da subjektif bir endişedir. (Morsünbül,

2012)

Stres kavramı en genel anlamıyla ise şu şekilde tanımlanmaktadır: Stres, iç ve

dış ortamdan kaynaklanan etkenlerin, kişi tarafından tehdit edici veya zararlı

olarak değerlendirilmesi sonucunda, bedensel ve psikolojik boyutlarda ortaya

çıkan aşırı uyarılma halidir. (Ayrancı & Öge, 2011)

3

“Kaygı” ve “stres” kavramlarının temel farklılığını açıklamak gerekir. Kaygı,

stresin yarattığı bir ürün olarak değerlendirilmekte ve hoş olmayan, bireyi

rahatsız eden ve olumsuz etkileyen bir “duygu durumu” olarak

tanımlanmaktadır. (Ayrancı & Öge, 2011)

Sınav kaygısı, akademik başarıyı olumsuz yönde etkileyen, bilişsel ve

fizyolojik belirtilerle görülen ve bireyin çalışma kalitesini bozan bir durum

olarak tanımlanmıştır. (Gençdoğan, 2010)

4

Kaygı, eğitim alanında yapılan çalışmalarda sıklıkla yer alan değişkenlerden

birisi olmuştur. Okullarda kaygının en yoğun yaşandığı anlar sınavlardır. Bu

noktada sınav kaygısı, özel bir kaygı çeşidi olup bireyin değerlendirilmesi söz

konusu olduğunda hissedilen korkuyla karışık bir tedirginlik duygusudur.

Sınav kaygısı birçok ülkede ilkokuldan sonraki eğitim ve öğretime

hazırlanmada yoğun olarak yaşanan ve beraberinde bir çok olumsuzluğu

getiren güncel bir konudur. (Coşaner & Silman, 2012)

5

Spielberger, kaygıyı iki çarpanla açıklar:

Sürekli kaygı tehdit algısındaki bireysel farklılıklarla tanımlanır ve kişilik

özellikleriyle ilişkilidir.

Durumluk kaygı, zaman içinde yoğunluğu değişen geçici bir duygusal

durumdur.

6

Sürekli kaygı.

Durumluk kaygı.

7

Sınav kaygısı,

durumluk kaygıdır.

Dereli, heyecanlı kişilik yapısının sınav kaygısıyla

ilişkili olduğunu belirtmiştir. Alyaprak da sürekli kaygı

düzeyi ile sınav kaygısı arasında olumlu yönde ilişki

olduğunu saptamıştır.(Başpınar Can, Dereboy, & Eskin, 2012)

Başarıya giden yolda kaygı yol gösterici mi, yoksa

engelleyici mi?

8

Sınav kaygısının iki farklı boyutu olduğu birçok araştırmada belirtilmektedir.

Sınav kaygısı yüksek olan bireylerin yoğun olarak bilişsel boyuta ilişkin

belirtiler gösterdikleri belirtilmektedir. Aşırı düzeyde bir kaygı, öğrenmeyi

olumsuz yönde etkilediği, çok düşük düzeydeki kaygının da öğrenmeyi

güçleştirdiği, yapılan araştırmalarla belirlenmiştir. Orta düzeyde bir kaygı ise

öğrenmeyi olumlu yönde etkilemektedir. (Gençdoğan, 2010)

Genelde yüksek kaygılı öğrenciler, düşük düzeyde kaygılı öğrencilere göre

daha fazla başarısız olurlar. (Gençdoğan, 2010)

9

Kaygı Düzey Grafiği

İstenilen kaygı, orta düzey kaygıdır.

Düşük

KaygıOrta

Düzey

Kaygı

Yüksek

Kaygı

-1-1 0 +1

VİDEO – 1-Sınav Kaygısı Nedir?-

http://www.uzmantv.com/sinav-kaygisi-nedir

11

Zihinsel Belirtileri

Felaket yorum içeren tüm inanç ve düşünceler, aşırı uyanıklık hali,kendini aşırı gözleme, unutkanlık, dikkatini toplamada, soruları okuyupanlamada, düşünceleri organize etmede güçlük vs.

Fizyolojik Belirtileri

Kalp atışlarında hızlanma, nefes alıp verişin hızlanması, çeşitlikaslarda gerginlik, ağız kuruluğu, terleme, titreme, baş ağrısı, yüz kızarmasıvs.

Duygusal Belirtileri

Gerginlik, sinirlilik, karamsarlık, korku, endişe, panik, kontrolü yitirme hissi vs.

Davranışsal Belirtileri

Kaçma (sınavlardan hemen çıkma), kaçınma (sınavlara hiç girmeme) vs.

(Özer, 2012)12

VİDEO – 3-Sınav Kaygısının Belirtileri

Nelerdir?-

http://www.uzmantv.com/sinav-kaygisinin-belirtileri-nelerdir

13

Çocukluk döneminde kaygının oluşmasında cinsiyet, ebeveynlerin

mesleği ve eğitim durumu, ailenin sosyo-ekonomik durumu, kardeş sayısı,

çocuğun basarı durumu da etkilidir. (Erözkan, 2004) Bunun yanında

aşağıdaki etkenler de sınav kaygısına neden olan unsurlar arasındadır.

Zamanı etkin kullanamama ve hazır olmama

Sınav esnasında ya da sınavda girmeden önce konulara tam olarak

hazırlanamamak, kaygıyı artırır.

Fizyolojik ihtiyaçları karşılamama

Uykusuzluk, yanlış beslenme (aşırı şeker, sigara ve alkol kullanımı),

dinlenmeme sınavda hata olasılığını artırır.

14

Felaket yorumları içeren düşünceler

-ellerim titreyecek, karnım ağrıyacak.

-herkes benden daha iyi not alacak.

-eğer bu sınavdan yüksek alamazsam sınıfta kalırım. (Yazgan, 2000)

15

Bowman ve Stern (1995), bas etmeyi;

a) durumu değiştirmeye yönelik belli tepkiler,

b) stresi derecelendirme ve bilişsel yapıda buna uygun tepkiyi yapılandırma,

c) stresin oluşturduğu olumsuz duyguları kontrol altına alabilme girişimleri

olarak sıralamaktadırlar.

Musch ve Broder (1999)'e göre sınav kaygısıyla basa çıkmada sistematik

duyarsızlaştırma, stres asısı ve gevşeme tekniklerinin önemli bir işlevi vardır.

(Erözkan, 2004)

16

Aile, çocuklarının sınavlara hazırlanması için gerekenleri ellerinden

geldiğince yerine getirmeli, onlara maddi ve manevi koşullar hazırlamaya

çalışmalıdır.

Aileler, çocuklarının zekâlarını sınavla ölçme yanlışlığına düşmemelidir.

Aile, çocuklarını başka ailelerin çocuklarıyla kıyaslamamalıdır.

Aile, “Bizi mahçup etme mutlaka kazanmalısın.’ türü şartlandırmalardan

uzak durmalıdır.

Haftada bir, en az ayda bir mutlaka öğretmenleri ile görüşmeli, kendi

üzerlerine düşenler varsa bunları yerine getirmelidir.

17

18

Aile, Sürekli ‘Çalış!’ demek yerine: Ne yaptın, nasıl gidiyor,

bizlerden bir isteğin var mı?’ tarzında bir yaklaşımı tercih etmelidir.

Aileler kendileri de, sınav sonucu ile ilgili kaygılar yaşayabilir. Bu da

öğrenciye yansır. Bu durumda aile de bu tür kaygılardan kendisini

kurtarmaya çalışmalıdır.

Aile, Çocuğun yaptıklarını yetersiz görmek yerine; yapılanları takdir

etmeli, yapılması gerekenleri ise yeni hedefler olarak önüne

koymalıdır .

Aile, bu sınavın sadece bir fırsat olduğunu, bu fırsat kaçarsa hayatta

daha başka fırsatların da kendisini beklediğini çocuğa anlatmalıdır.

19

Yüksek Riskli Sınav Kaygısının Azaltılmasında

Sistematik Duyarsızlaştırma İle Bilişsel Yeniden

Yapılandırmanın Etkililiğinin Karşılaştırılması

Makale yılı: 2012

Makalenin Yayınlandığı Dergi :

Türk Psikiyatri Dergisi ;23(1): 9-17

Makale Sahipleri :

Pınar BAŞPINAR CAN,

Ciğdem DEREBOY,

Mehmet ESKİN

20

21

Karşılaştırmalı sonuç stratejisi yöntemi

ile yüksek riskli bir sınav olan üniversite

sınavına hazırlanan öğrencilerin sınav

kaygısını azaltmada grupla uygulanan

davranışçı veya bilişsel terapilerin hangisinin

daha etkili olduğunu ortaya koymak ve bu

yolla sınav kaygısı ile ilgili iki temel kuramı

sınamaktır.

AMAÇ

ÇALIŞMA

GRUBU

Üniversiteye giriş sınavında sınav

kaygısından sıkıntı çeken 16-22 yaşları

arasında lise son sınıf öğrencisi ve lise

mezunu toplam 50 öğrenci davranışçı ve

bilişsel terapi gruplarına seçkisiz olarak

atanmıştır. Her gruptaki katılımcılar grup

biçiminde, yapılandırılmış, aynı terapist

tarafından yürütülen 9 seans almışlardır.

Terapi surecinde her katılımcının anksiyete,

depresyon düzeyleri, psikiyatrik belirtileri

ve fonksiyonel olmayan düşünceleri

ölçülmüştür.

Cinsiyetin terapi oncesi ölçek puanlarına olan etkisi değerlendirildiğinde,

kadınların puan ortalamalarının erkeklere göre daha yüksek olduğu

görülmüştür. Cinsiyetin terapi öncesi ve sonrası ölçek puan değişimine etkisi

değerlendirildiğinde, kadınlardaki değişimlerinin erkeklerden daha yüksek

olduğu görülmüştür.

Girilen üniversite sınav sayısı ile bütün ölçek puanları arasında olumlu ilişki

olduğu gorulmuştur. Girilen sınav sayısı arttıkça ölçek puanları

yükselmektedir

22

Bilişsel ve davranışcı terapi yontemleri ile terapi oncesi ve sonrası uygulanan

olceklerden elde edilen puanların ortak etkisinin istatistiksel acıdan anlamlı

olmadığı ancak tum gruplarda olceklerin terapi oncesi ve sonrası puan

farklarının anlamlı olduğu bulunmuştur.

Çalışmada davranışçı ve bilişsel terapinin sınav kaygısının duygusallık ve

endişe bileşenlerine oldukça yakın etki gösterdikleri bulunmuştur.

Kızların erkeklere kıyasla sınav kaygılarının daha fazla olduğunu saptamıştır.

Okul başarı ortalamasının düşük olmasının sınav kaygısını arttırdığı

görülmüştür

23

Makale yılı: 2012

Makale:

Fatih Üniversitesi IV. Ulusal Sosyal Bilimler Olimpiyatı

Makale Sahipleri :

Merve DELİKKULAK

Selda CİMŞİT

24

25

Üniversite giriş sınavlarına hazırlanan

lise 12. Sınıf öğrencilerinin, sınav

performanslarını ve psikolojik uyum

süreçlerini bozduğu düşünülen yüksek

sınav kaygısının oluşumunda hangi

faktörlerin rol oynadığını ortaya

koymak ve yüksek kaygıya neden

olan bu durumların nasıl

düzeltilebileceği noktasında çözüm

önerileri geliştirmektir.

AMAÇ

ÇALIŞMA

GRUBU

Bu araştırmanın evrenini 2011-2012 eğitim-

öğretim yılında Eskişehir il merkezindeki

liselerde öğrenim gören ve üniversite giriş

sınavlarına hazırlanan 200 tane 12. Sınıf

öğrencileri oluşturmaktadır.

26

Bir sınav sırasında, bazen zihnimin sınavla ilgili

olmayan konulara kaydığınıhissediyorum.

Geleceğimin sınavlarda göstereceğim başarıya bağlı olduğunu bilmek

beni üzüyor.

Kendi notumu söylemeden önce

arkadaşlarımın kaç aldığını bilmek isterim.

Testi değerlendirenlerin, bazı öğrencilerin sınavda çok

heyecanlandıklarınıbilmelerini ve bunu testi

değerlendirirken hesaba katmalarını isterdim.

Örneklemde yer alan öğrenciler sınava hazırlanırken ya da sınav arasında

çevresinde olan bitenden fazlasıyla etkilendikleri için dikkatlerini toplamakta

güçlük çekmektedirler. Bu da yüksek sınav kaygısına neden olmaktadır.

Örneklemde yer alan öğrenciler, sınavlardaki başarılarıyla kendilerine olan

saygılarını eşdeğer gördükleri için endişeleri de artmaktadır. Sınavlarda

ölçülen durumun, sahip oldukları bilgi düzeyi olduğunu kabullenmeleri

noktasında zorluk çekmeleri sonucu endişeleri artıkça kaygı düzeyleri de

artmaktadır.

27

Makale yılı: 2012

Makalenin Yayınlandığı Dergi :

Turkish International Journal of Special Education and

Guidance & Counceling

Makale Sahipleri :

Sait COŞANER

Doç. Dr. Fatoş SİLMAN

28

29

Ortaokul öğrencilerinin sınav kaygı

düzeylerinin sosyo-demografik değişkenlere

göre incelemektir.

AMAÇ

ÇALIŞMA

GRUBU

Araştırmada Kuzey Kıbrıs Türk

Cumhuriyeti’nin Girne ilçesinde öğrenim

gören 6., 7. ve 8. sınıf öğrencileri çalışma

evreni olarak seçilmiştir. Araştırmaya

Seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenen

%48.1’i (n=77) kız ve %51,9’si (n=83)

erkek olmak üzere toplam 160 öğrenci

araştırmaya dahil edilmiştir. Veri toplama

aracı olarak “Sınav Kaygı Envanteri”

kullanılmıştır

Ortaokul oğrencilerinin sınav kaygı duzeyleri cinsiyete gore istatistiksel

olarak anlamlı bir şekilde farklılaştığı saptanmıştır. Kız oğrencilerin kaygı

puanları ortalamaları ,erkek oğrencilerin kaygı ortalamaları anlamalı duzeyde

daha yuksek olduğu saptanmıştır.

Öğrencilerin anne – babanın eğitimi, ailenin geliri, kardeş sayısına akademik

başarısı, bilgisayarı kullanım amacı, ders dışı kitap okuyup okumaması ve

ders dışı kitap okuma suresine göre kaygı puanları ortalamalarının anlamlı

olarak farklılaşmadığı belirlenmiştir.

Ailenin aylık gelirine bağlı olarak öğrencilerin sınav kaygısı düzeyleri

arasında anlamlı bir farklılık görülmektedir.

30

Makale yılı: 2012

Makalenin Yayınlandığı Dergi:

Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counceling,

2012, volume 1, issue 1

Makale Sahipleri :

Sait COŞANER

Doç. Dr. Oğuz SERİN

31

32

Bu araştırmanın amacı Gurup Rehberliği

Programı’nın sekizinci sınıf öğrencilerinin

sınav kaygı düzeylerine etkisini

incelemektir.

AMAÇ

ÇALIŞMA

GRUBU

Araştırmanın çalışma grubu 8. sınıf

öğrencilerinden oluşmuştur. Çalışma

grubunu oluşturan 24 öğrenci (%48)’i

deney grubunu, 26 öğrenci (%52)’i kontrol

grubunu oluşturmaktadır. Çalışma grubunu

oluşturan toplam öğrenci sayısı 50’tır.

Sınav kaygısı ile başa çıkma eğitimi sonunda ’’Kaygı Envanteri” öntest

puanları kontrol edildiğinde, kaygı sontest puanları deney ve kontrol grubuna

göre anlamlı bir farklılık bulunmuştur.

Sınav kaygısı ile başa çıkma eğitimi sonunda “Duyuşsal Kaygı” alt ölçeği

öntest test puanları kontrol edildiğinde duyuşsallık sontest puanları deney ve

kontrol grubuna göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.

33

Makale yılı: 2011

Makale Sahipleri :

Önder KAVAKÇI

Ayşegül Selcen GÜLER

Selma ÇETİNKAYA

34

35

Sınav kaygısı ile dikkat eksikliğihiperaktivite bozukluğu (DEHB),anksiyete, depresyon arasındaki ilişkitıp fakültesi öğrencileri örneklemindeincelemek amaçlanmıştır.

AMAÇ

ÇALIŞMA

GRUBU

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi

öğrencisini 171 öğrencilik bir grup

üzerinde çalışma gerçekleştirildi.

Bu çalışmada; tıp fakültesi öğrencileri arasında sınav kaygısı yaygınlığı

%15.8 bulunmuştur.

Sınav kaygısı ile DEHB, sürekli anksiyete, sosyal anksiyete ve depresyon

belirtileri arasında ilişki bulunmuştur.

Bu çalışmada DEHB ve depresyon puanları açısından cinsiyetler arası fark

görülmezken; sürekli kaygı, sosyal kaygı ve sınav kaygısı puanları kızlarda

daha yüksek bulunmuştur.

36

Makale yılı:2001

Makale Sahipleri :

Başaran GENÇDOĞAN

37

38

Lise öğrencilerinin sınav kaygısı ileboyun eğicilik düzeyleri ve sosyaldestek algısı arasındaki ilişkilerincelenmiştir

AMAÇ

ÇALIŞMA

GRUBU

Örneklem grubu olarak, Sivas ilmerkezinde 2001-2002 eğitim-öğretimyılında öğrenim gören toplam 53öğrenciden veriler toplanmış olup sınavkaygısı ile sosyal destek algısı için Sivasili Divriği ve Gemerek ilçelerinde 2001-2002 eğitim-öğretim yılında öğrenimgören toplam 77 öğrenciden veri eldeedilmiştir.

Sınav kaygısı ile sosyal destek arasında bir ilişki olmadığını ve sınav kaygısı

arttıkça boyun eğiciliğin de arttığını göstermektedir.

Farklı düzeylerde sınav kaygısına sahip öğrencilerin, boyun eğicilik puanları

arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık vardır.

Cinsiyet, sınıf düzeyi, babanın işi, kaç kardeş ve kaçıncı kardeş olduğuna

ilişkin değişkenler açısından sınav kaygısı ve boyun eğicilik puanları

yönünden farklar anlamsız bulunmuştur.

39

Makale yılı: 2011

Makalenin Yayınlandığı Dergi:

Sosyal Bilimler Dergisi sayı :30

Makale Sahipleri :

Evren AYRANCI

Ercan ÖGE

40

41

Öğrencilerin cinsiyetleri, iş sahibiolmaları ve genel mutluluk düzeylerininsınav kaygısı faktörleri üzerinde etkiyaratıp yaratmadıklarını tespit etmektir

AMAÇ

ÇALIŞMA

GRUBU

İstanbul Aydın Üniversitesi’ninmeslek yüksekokulundaki insankaynakları yönetimi, emlak ve emlakyönetimi, sağlık kurumlarıişletmeciliği ile bankacılık veprogramlarında uygulanmıştır.

Sınav gerginliği ile zihinsel karışıklık üzerinde ne kadar etki yaratabildikleri

ve bu etkilerin istatistiksel açıdan anlamlı bir etki yarattığı ortaya çıkmıştır.

Öğrencilerin cinsiyeti, sınav gerginliğini anlamlı olarak etkilemektedir.

Öğrencilerin mutluluk derecesi de sınav gerginliğini anlamlı olarak

etkilemektedir.

Öğrencilerin bir işte çalışıyor olmalarının veya olmalarının hiçbir sınav

kaygısı faktöründe anlamlı bir etkisi bulunmamaktadır.

42

43

44

SINAV STRESİNE YENİK DÜŞTÜ

ADANA'da üniversiteye giriş sınavında başarısız olma

korkusunu üzerinden atamayan 21 yaşındaki Tuğba Kuyucu, canına

kıydı.

.

45

Merkez Yüreğir İlçesi'nin Levent Mahallesi'nde oturan Tuğba Kuyucu, 3 kez

denemesine rağmen kazanamadığı üniversiteye giriş sınavına hazırlanmaya başladı.

"Tekrar kazanamazsam" stresinde olduğu tahmin edilen Tuğba Kuyucu, akşam

saatlerinde ders çalışmak için odasına girdi ve uzun süre dışarı çıkmadı. Kızını merak

eden baba Kemal Kuyucu, odasına girdiğinde kızını asılı halde buldu.

http://www.haberhurriyeti.com/HaberDetay/HaberDetay.aspx?ID=40436

SINAV STRESİNE DAYANAMADI

Sınav stresine dayanamayan bir kız öğrencinin baygınlık geçirdi.

Sınav stresini dışarıda yaşayan aileler aslında sınav öncesi yaptıkları

açıklamalarda tam da böylesi bir sonuçtan endişe ettiklerini söylemişlerdi.

Velilerin kaygılarının boşa olmadığı görüldü. Nitekim çocukları için sınav

süresince dua eden veliler en çok ÖSS dolayısıyla çocuklarının sağlığının

bozulmasından şikayetçi…

http://www.malatyaaktuel.com/inx/haber-12109Sinav_Stresine_Dayanamadi.html46

47

48

Sınav Kaygısı

Ferahim YEŞİLYURT

(2007)

Ben Bana Güveniyorum

Rüya TURNA

(2009)49

Stresten Uzak

Hamit Fuat PALULUOĞLU

(2007)

Sorularla Kaygı ve Sınav Kaygısı

İhsan KURT

(2006)50

TEŞEKKÜRLER

51