9
jmwq 8vIN (kMipaUtr swieM s (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM : 1 iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm) sYSn Bwg-A (3-3 AMk vwly pRSn) ipAwry ividAwrQIE, ies swl hox vwlIAW pRI-borf Aqy slwnw pRIiKAwvW leI kMipaUtr swieMs ivSy dy pypr dI vDIAw iqAwrI Aqy duhrweI dy mMqv nwl pypr ivcly BwgW dI vMf Anuswr pRSn auqr Byjy jw rhy hn[ ies PweIl ivc pypr dy Bwg-A ivc Awaux vwly sMBwivq Coty au~qrW vwly pRSn qu hwnUM Byjy jw rhy hn[ iehnW pRSnW ivcoN 15 AMkW dw pypr Awauxw hY, iesleI pypr ivcoN vDIAw AMk pRwpq krn leI iehnW swry pRSn auqrW dI iqAwrI qusIN bhuq hI vDIAw qrIky nwl krnI hY[ iesqoN ielwvw islybs Anuswr ivfIE lYkcrz dy ilMk vI ies PweIl ivc id`qy gey hn, ijnHW aupr kil`k krky qu sIN swry islybs dI hor vI vDIAw FMg nwl iqAwrI kr skogy[ PweIl dy AMq ivc mwfl tYst pypr vI id`qw igAw hY qW jo qusIN pRIiKAwvW ivc Awaux vwly pypr dI bxqr cMgI qrHW smJ sko[ Bwg-A ivc Awaux vwly pRSnW dI AMk vM f ies pRkwr hY: 8 5 1+C - 7 2 1+C 7 2 1+C 8 5 1+C - 8 5 1 - 6 3 1 6 3 1 8vIN jmwq dy kMipaUtr swieMs dy pwTW dy ivfIE lYkcr dyKx leI jrUrq Anuswr hyT id`qy ilMk aupr kil`k kro jI[ pwT-1 AYm.AYs. vrf ivc tyblz Aqy myl https://youtu.be/1s5-qjor608 pRYktIkl sYSn (pwT-1 aupr ADwirq) https://youtu.be/Atx1TBm9rQI pwT-2 ieMtrnYt https://youtu.be/rmZUq0A-1ag pwT-3 ienPormySn tYknolojI nwl jwx-pCwx https://youtu.be/Q-nwQVzftAw pwT-4 pwvrpuAieMt nwl jwx-pCwx https://youtu.be/hTkKFzYeoNs pwT-5 AYfvWsf pwvrpuAieMt https://youtu.be/rpWbAL69Y5I pwT-6 AYksl nwl jwx-pCwx https://youtu.be/kOX0cuJCo94 pwT-7 mYmrI XUints Aqy jYnrySnz https://youtu.be/jfCOW_Yf-xg islybs Anuswr tYst-pRYktIs leI qusIN hyTW id`qy ilMk dI vrqoN kr skdy ho: http://cspunjab.nirmancampus.co.in/quizindex.php iksy vI jmwq dy stfI-mtIrIAl/eI-bu`ks fwaU nlof krn leI hyTW id`qy ilMk aupr kil`k kro: http://cspunjab.nirmancampus.co.in/study.php

New Exam Pattren: 2020-21 PSEB Mohali) pyz n: 1

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: New Exam Pattren: 2020-21 PSEB Mohali) pyz n: 1

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 1

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

sYSn

Bwg-A (3-3 AMk vwly pRSn) ipAwry ividAwrQIE, ies swl hox vwlIAW pRI-borf Aqy slwnw pRIiKAwvW leI kMipaUtr swieMs ivSy dy pypr dI vDIAw iqAwrI Aqy duhrweI dy mMqv nwl pypr ivcly BwgW dI vMf Anuswr pRSn auqr Byjy jw rhy hn[ ies PweIl ivc pypr dy Bwg-A ivc Awaux vwly sMBwivq Coty au~qrW vwly pRSn quhwnUM Byjy jw rhy hn[ iehnW pRSnW ivcoN 15 AMkW dw pypr Awauxw hY, iesleI pypr ivcoN vDIAw AMk pRwpq krn leI iehnW swry pRSn auqrW dI iqAwrI qusIN bhuq hI vDIAw qrIky nwl krnI hY[ iesqoN ielwvw islybs Anuswr ivfIE lYkcrz dy ilMk vI ies PweIl ivc id`qy gey hn, ijnHW aupr kil`k krky qusIN swry islybs dI hor vI vDIAw FMg nwl iqAwrI kr skogy[ PweIl dy AMq ivc mwfl tYst pypr vI id`qw igAw hY qW jo qusIN pRIiKAwvW ivc Awaux vwly pypr dI bxqr cMgI qrHW smJ sko[ Bwg-A ivc Awaux vwly pRSnW dI AMk vMf ies pRkwr hY:

8 5 1+C -

7 2 1+C

7 2 1+C

8 5 1+C -

8 5 1 -

6 3 1

6 3 1

8vIN jmwq dy kMipaUtr swieMs dy pwTW dy ivfIE lYkcr dyKx leI jrUrq Anuswr hyT id`qy ilMk aupr kil`k kro jI[

pwT-1 AYm.AYs. vrf ivc tyblz Aqy myl https://youtu.be/1s5-qjor608

pRYktIkl sYSn (pwT-1 aupr ADwirq) https://youtu.be/Atx1TBm9rQI

pwT-2 ieMtrnYt https://youtu.be/rmZUq0A-1ag

pwT-3 ienPormySn tYknolojI nwl jwx-pCwx https://youtu.be/Q-nwQVzftAw

pwT-4 pwvrpuAieMt nwl jwx-pCwx https://youtu.be/hTkKFzYeoNs

pwT-5 AYfvWsf pwvrpuAieMt https://youtu.be/rpWbAL69Y5I

pwT-6 AYksl nwl jwx-pCwx https://youtu.be/kOX0cuJCo94

pwT-7 mYmrI XUints Aqy jYnrySnz https://youtu.be/jfCOW_Yf-xg

islybs Anuswr tYst-pRYktIs leI qusIN hyTW id`qy ilMk dI vrqoN kr skdy ho: http://cspunjab.nirmancampus.co.in/quizindex.php

iksy vI jmwq dy stfI-mtIrIAl/eI-bu`ks fwaUnlof krn leI hyTW id`qy ilMk aupr kil`k kro:

http://cspunjab.nirmancampus.co.in/study.php

Page 2: New Exam Pattren: 2020-21 PSEB Mohali) pyz n: 1

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 2

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

Bwg-A (3-3 AMkW vwly pRSn) pwT-1 AYm.AYs. vrf ivc tybl Aqy myl mrj dy nwl kMm krnw

pR:1 fwkUmYNt ivc tybl iensrt krn dy iksy iek qrIky dw nW d`so[ au~qr: fwkUmYNt ivc tybl iensrt krn dy keI qrIky hn[ iehnW ivcoN mu`K qrIky ies pRkwr hn:

frwA tybl tybl btn dI vrqoN nwl iensrt tybl AwpSn dI vrqoN nwl

pR:2 spil`t sYl AwpSn dI vrqoN bwry d`so[ au~qr: spil`t sYl dw mqlb hY vMfxw jW qoVxw[ ies qrWH spil`t sY~l AwpSn dI vrqoN tybl dy iksy sYl nUM do jW izAwdw sY~lW ivc vMfx leI kIqI jWdI hY[ AYm.AYs. vrf ivc ies AwpSn nwl AsIN iek sYl nUM keI roAz jW kwlmW ivc vMf skdy hW[ ieh AwpSn tybl dy Layout tYb ivc mOjUd huMdI hY[id`qw ic`qr spil`t sY~l AwpSn dI vrqoN nUM drSw irhw hY[ pR:3 koeI iek̀ qrIkw d`so ijs duAwrw kwlm dI cOVweI bdl skdy hW[ au~qr: kwlm dI cOVweI bdlx dy keI qrIky hn[ mwaUs dI shwieqw nwl kwlm dI cOVweI AwswnI nwl bdlI jw skdI hY[ kwlm dI cOVweI bdlx leI mwaUs puAwieMtr nUM kwlm dI bwfr lweIn qy lY ky jwE Aqy kil`k Aqy frYg krdy hoey bwfr nUM loVINdI cOVweI qk̀ iK`co[ies qrWH mwaUs dI mdd nwl kwlm dI cOVweI bdl jwvygI[AsIN kwlm dI cOVweI Layout tYb ivc tybl gru`p dy Properties btn qoN vI bdl skdy hW[ pR:4 mrjf sY~l AwpSn dI vrqoN d`so[ au~qr: mrj dw mqlb hY joVnw jW iek`Tw krnw[ ies qrWH mrjf sY~l AwpSn dI vrqoN nwl AsIN do jW do qoN v`D sY~lW nUM mrj krky iek sY~l bxw skdy hW[ AYm.AYs. vrf ivc ies AwpSn nwl AsIN keI roAz jW kwlmW nUM iek sY~l ivc mrj kr skdy hW[ieh AwpSn tybl dy Layout tYb ivc mOjUd huMdI hY[id`qw igAw ic`qr mrj sY~l AwpSn dI vrqoN nUM drSw irhw hY[ pR:5 fwtw sors kI hY? au~qr: myl mrz AYm.AYs. vrf ivc vrqI jwx vwlI iek mh`qvpUrx AwpSn hY[ myl mrj leI do fwkUmYNt iqAwr kIqy jWdy hn: fwtw sors Aqy myn (mu`K) fwkUmYNt[ fwtw sors ivc v`K-v`K piqAW (Addresses) dI ie`k ilst huMdI hY[ ies ilst dI vrqoN myl mrj dI vrqoN krdy hoey v`K-v`K piqAW leI ic`TIAW iqAwr krn leI kIqI jWdI hY[fwtw sors Aqy mu`K fwkUmYNt nUM ie`kTw krky mrjf fwkUmYNt iqAwr kIqw jWdw hY[ pR:6 mu`K fwkUmYNt kI huMdw hY? au~qr: myl mrz AYm.AYs. vrf ivc vrqI jwx vwlI iek mh`qvpUrx AwpSn hY[ myl mrj leI do fwkUmYNt iqAwr kIqy jWdy hn: fwtw sors Aqy myn (mu`K) fwkUmYNt[ mu`K (myn) fwkUmYNt auh dsqwvyz huMdw hY ijs ivc v`K-v`K piqAW aupr ByjI jwx vwlI sWJI sUcnw huMdI hY[fwtw sors Aqy mu`K fwkUmYNt nUM ie`kTw krky mrjf fwkUmYNt iqAwr kIqw jWdw hY[

pwT-2 ieMtrnY`t pR:1 ieMtrnYt kI hY? au~qr: ieMtrnYt nUM ieMtrnYSnl nYtvrk AwP kMipaUtrz vI ikhw jWdw hY[ swDwrx rUp ivc ies nUM nYtvrk AwP nYtvrks vI ikhw jw skdw hY[ ieh sMswr ivc PYly l`KW kMipaUtrW qoN bixAw hY[ ieMtrnYt ny swry sMswr

Page 3: New Exam Pattren: 2020-21 PSEB Mohali) pyz n: 1

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 3

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

ivc ie`k kRWqI ilAw id`qI hY[ieMtrnYt kMipaUtr nYtvrk duAwrw sMcwr krdy hn[ Bwrq ivc ieMtrnYt syvwvW 15 Agsq, 1995 ivc VSNL nW dI ie`k srkwrI kMpnI duAwrw SurU kIqIAW geIAW sn[ pR:2 ieMtrnYt srivs poRvweIfr dI audwhrx idau[ au~qr: ieMtrnYt srivs pRvweIfr nUM ISP vI ikhw jWdw hY[ ieh auh kMpnI huMdI hY so swnUM ieMtrnYt dI suivDw pRdwn krdI hY[ieMtrnYt srivs pRvweIfr dIAW audwhrnW hyT ilKy Anuswr hn:

BSNL (bI.AYs.AYn.AYl.)

Airtel (eyArtY`l) JIO (jIE) Idea (AwiefIAw)

pR:3 eI-kwmrs qoN qusIN kI smJdy ho? au~qr: eI-kwmrs dw pUrw nW ielYktRoink kwmrs hY[ ieMtrnYt dI mdd nwl vpwr krn nUM eI-kwmrs ikhw jWdw hY[ eI-kwmrs dI mdd nwl AsIN iksy vI smyN Gr bYTy koeI vI cIz KrId skdy hW[ Amazon, Flipcart,

Myntra Awid ku`J mShur eI-kwmrs vYbsweItW dIAW audwhrxW hn[ pR:4 WWW kI hY? d`so[ au~qr: WWW dw ArQ hY vrlf vweIf vY~b[iesnMU WEB jW W3 dy nW nwl vI jwixAw jWdw hY[ ieh vYb srvrW dw iek smUh huMdw hY[ vrlf vweIf vYb ivc sUcnw nUM vYb pyjW ivc stor kIqw jWdw hY[ vYb pyjW dy smUh nUM vYbsweIt ikhw jWdw hY[ hryk vYbpyz dw iek AYfrYs huMdw hY, ijsnUM URL (XUnIPorm irsors lokytr) ikhw jWdw hY[ vYbpyzW nUM dyKx leI vYb-bRwauzrW dI vrqoN kIqI jWdI hY[ PwierPoks, gugl krom Awid ku`J Awm vrqy jwx vwly vYb bRwaUzr hn[ pR:5 ieMtrnYt kunYkSn dIAW iksmW d`so[ au~qr: ieMtrnYt kunYkSn keI iksmW ivc auplbD hn[ hyTW ku`J Awm vrqy jwx vwly ieMtrnYt kunYkSnW dIAW iksmW id`qIAW geIAW hn ijnWH ivcoN koeI vI ie`k kunYkSn ieMtrnYt clwaux leI vriqAw jw skdw hY:

fwiel A`p (Dial Up) bRwfbYNf (Broadband)

vwierlYs (Wireless) fI.AYs.AYl. (DSL)

AweI.AYs.fI.AYn. (ISDN)

pR:6 eI-myl bwry d`so[ au~qr: eI-myl dw pUrw nW ielYktoRink myl hY[ ieh ieMtrnYt dI sB qoN v`D vrqI jwx vwlI suivDw hY[ieh myl Byjx dw sB qoN qyz qrIkw hY[ iesdI vrqoN nwl AsIN dunIAW ivc iksy vI ivAkqI nUM iksy vI smyN sMdyS Byj jW pRwpq kr skdy hW[ eI myl rwhIN tYkst, qsvIr jW iksy vI iksm dI PweIl ByjI jW pRwpq kIqI jw skdI hY[eI-myl Byjx Aqy pRwpq krn leI eI-myl AYfrYs dw hoxw jrUrI hY[ Gmail Aqy Yahoo Awm vrqIAW jwx vwlIAW eI-myl vYb sweItW hn[ pR:7 vY`b sricMg kI hY? au~qr: sricMg dw ArQ hY ku`J l`Bxw[ieMtrnYt aup`r Axigxq vYbsweItW Aqy vYbpyjW ivc v`K-v`K iksmW dI sUcnw auplbD hY[ vYb pyjW aupr koeI vI sUcnw l`Bxw vYb sricMg khwauNdI hY[ vYb pyzW aupr sUcnw nUM l`Bx leI src ieMjxW dI vrqoN kIqI jWdI hY[ src ieMjx ieko ijhy vY~b pyjW nUM l`B ky ie`ko QW qy iek`qr krdy hn[ gUgl (Google) src ieMjx sB qoN v`D vriqAw jwx vwlw src ieMjx hY[ pR:8 ieMtrnYt leI ikhVy-ikhVy hrfvyAr jrUrI hn? au~qr: ieMtrnYt dI vrqoN leI hyT ilKy hwrfvyAr XMqrW dI jrUrq pYNdI hY:

ie`k prsnl kMipaUtr (PC) 128 MB jW ies qoN v`D rYm (RAM) tylIPon lweIn kunYkSn mofm (MODEM)

pwT-3 ienPwrmySn tYknolojI nwl jwx pCwx pR:1 ienPrmySn tYknolojI (IT) kI hY? au~qr: ienPrmySn tYknolojI kMipaUtr hwrfvyAr Aqy swPtvyAr nwl sMbMDq tYknolojI hY[ iesnUM IT dy nW nwl vI jwixAw jWdw hY[ iesdI vrqoN sUcnwvW nUM pRosYs krn, stor krn Aqy tRWsPr krn leI kIqI jWdI hY[ iksy vI dyS dI qr`kI ivc ienPwrmySn tYknolojI dw v`fw Xogdwn huMdw hY[ ieh swfI jIvn-SYlI, is`Kx, Kyfx Aqy kMm krn dw qrIkw bdl rhI hY[ pR:2 vY~bsweIt kI hY? au~qr: iek hI fomyn nwl sMbMDq ie`k jW ie`k qoN v`D pyjW dy smUh nUM vYb`sweIt ikhw jWdw hY[ vYbsweIt dy pyz Awps ivc hweIprilMkW dI mdd nwl ilMk kIqy jWdy hn[ hryk vYb pyz dw ie`k ivl`Kx AYfrYs huMdw hY ijsnUM

Page 4: New Exam Pattren: 2020-21 PSEB Mohali) pyz n: 1

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 4

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

URL (XUnIPwrm irsors lokytr) ikhw jWdw hY[ vY`bsweItW ivclI jwxkwrI dyKx leI vYb bRwaUzrW dI vrqoN kIqI jWdI hY[ pR:3 mobweIl tYknolojI dw kI ArQ hY? au~qr: mobweIl tYknolojI ienPrmySn tYknolojI dw ie`k Bwg hY[ iesny sMcwr dw ichrw pUrI qrWH bdl ky r`K id`qw hY[ iesdI vrqoN nwl sMswr dy dUr-durwfy vwly ielwikAW nwl sMcwr krnw sMBv ho sikAw hY[ pR:4 Aw`nlweIn SwipMg kI hY? au~qr: AwnlweIn SwipMg ielYktRoink kwmrs jW vpwr dw iek qrIkw hY[ieh XUzr (aupBogqw) nUM ieMtrnYt dI vrqoN krdy hoey cIjW jW syvwvW KrIdx dI suvIDw pRdwn krdw hY[AwnlweIn SwipMg nwl AsIN Gr bYTy koeI vI cIz AwswnI nwl iksy vI smyN KrId skdy hW[ AwnlweIn SwipMg rwhIN KrIddwrI dw ib`l AsIN nY`t bYNikMg jW ATM kwrf rwhIN Adw kr skdy hW[ pR:5 nY`t bYNikMg kI hY? au~qr: nYt-bYNiMkMg nUM AwnlweIn bYNikMg vI ikhw jWdw hY[ nY`t bYNikMg ny bYNkW ivc kMm kwj dw qrIkw pUrI qrWH bdl ky r`K id`qw hY[ nY`t-bYNikMg nwl AsIN ieMtrnYt dI vrqoN krdy hoey bYNkW nwl sMbMDq keI kMm-kwj Gr bYTy hI kr skdy hW[ audwhrx leI: nYtbYNikMg dI vrqoN nwl AsIN Awpxy bYNk Kwqy dI jwxkwrI pRwpq kr skdy hW, pYsy tRWsPr kr skdy hW, ib`l Br skdy hW Awid[ pR:6 fwaUnloifMg qoN qusIN kI smJdy ho? au~qr: fwaUnloifMg dw ArQ hY ik swfw kMipaUtr ieMtrnY`t dI vrqoN krdy hoey fwtw pRwpq kr irhw hY[ AsIN ieMtrnYt qoN keI v`K-v`K iksmW dIAW PweIlW ijvyN ik AwfIE, ivfIE jW hor fwtw PweIlW fwaUnlof krky vrq skdy hW[ pR:7 vY`b sri&Mg kI huMdI hY? au~qr: vY`b sriPMg qoN Bwv hY iksy jwxkwrI nUM dyKdy hoey ie`k vYbsweIt qoN dUjI vYbsweIt qy jwxw[ ies dw iek hor ArQ hY – ieMtrnYt au`qy smW ibqwauxw[ vYb pyjW aupr bxy ilMks dI mdd nwl AsIN AwswnI nwl iek pyz qoN dUjy pyz qy Aw jw skdy hW[

pwT-4 pwvrpuAwieMt nwl jwx pCwx

pR:1 pwvrpuAwieMt kI hY? au~qr: pwvrpuAwieMt iek AYplIkySn swPtvyAr hY[ ieh mweIkroswPt kMpnI dw auqpwd hY Aqy ieh AYm.AYs. Awi&s dw ie`k Bwg hY[ pwvrpuAwieMt dI vrqoN pRBwvSwlI pRYzntySn iqAwr krn leI kIqI jWdI hY[pwvrpuAwieMt dw purwxw nW pRYzYNtr sI ijsnUM fYins Awsitn Aqy Qwms rfkIn ny bxwieAw sI[ 1987 ivc iesdw nW pwvrpuAwieMt ipAw[

Page 5: New Exam Pattren: 2020-21 PSEB Mohali) pyz n: 1

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 5

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

pR:2 pRYzntySn qy not ilKo[ au~qr: pRYzYNtySn Awm qOr qy keI slweIfW dw smUh huMdw hY[ ies ivc iek jW ie`k qoN v`D slweIfW vI ho skdIAW hn[ pRYzYNtySn iksy Kws ivSy nUM pRBwvSwlI qrIky nwl pyS krn leI bxweI jWdI hY[ pRYzYNtySn bnwaux leI ipkcr, tYkst, gRwP, cwrt, AYnImySn, tRWzISn Awid dI vrqoN kIqI jWdI hY[ pRYzYNtySn bnwaux leI pwvrpuAwieMt swPtvyAr dI vrqoN kIqI jWdI hY[ pR:3 pRYzntySn iqAwr krn dy Al`g-Al`g qrIikAW dy nW ilKo[ au~qr: pRYzYNtySn iqAwr krn dy Al`g-Al`g qrIikAW dy nW hyT ilKy hn:

1. blYNk pRYzYNtySn 2. rIsYNt tYNplyts

3. sYNpl tYNplyts 4. QIms

5. mweI tYNplyt 6. inaU Prom AYgizsitMg

pR:4 AYnImySn kI hY? au~qr: AYnImySn pihlW qoN bxy bxwey vIzUAl iePYkts huMdy hn[ iesdI vrqoN pRYzntySn nUM pRBwvSwlI bnwaux leI kIqI jWdI hY[ pwvrpuAwieMt ivc iehnW nUM iksy vI vsqU qy lgwieAw jw skdw hY[ ijs vsqU aupr AYnImySn lgweI jWdI hY ieh aus vsqU nUM gqImwn kr idMdy hn[ AYnImySn lgwaux leI Animations tYb dI vrqoN kIqI jWdI hY[ pR:5 slweIf qy not ilKo[ au~qr: ijs qrWH iek i&lm keI CotIAW-CotIAW kil`ps qoN iml ky bxdI hY, ausy qrWH pRYzYNtySn keI slweIfW qoN iml ky bxdI hY[ pRYzYNtySn dy iek`ly pyz nUM sleIf ikhw jWdw hY[ pRYzYNtySn bnwaux leI slweIf aupr v`K-v`K iksmW dy AwbjYkt r`Ky jw skdy hn[ pwvrpuAwieMt ivc pRYzYNtySn bnwaux leI iek jW iek qoN v`D slweIfW dI vrqoN kIqI jw skdI hY[

hor m`hqvpUrx pRSn pR:1 pwvr-puAwieMt ivc aupl`bD v`K-v`K ivaU dy nW ilKo[ au~qr: pwvrpuAwieMt ivc slweIfW dyKx dy Al`g Al`g qrIky huMdy hn, ijnWH nUM ivaU ikhw jWdw hY[ pwvrpuAwieMt ivc hyT ilKy 5 ivaU aupl`bD hn:

1. nwrml ivaU 2. slweIf swrtr ivaU 3. nots ivaU

4. rIifMg ivaU 5. mwstr ivaU

pR:2 lyAwaUt nUM pirBwiSq kro[ au`qr: ieh ie`k swDwrx ifzweIn huMdw hY[ lyAwaUt slweIf aupr v`K-v`K AwbjYktW dI siQqI nUM drSwauNdw hY[ pwvrpuAwieMt swnUM AwswnI nwl slweIfW bnwaux leI v`K-v`K iksmW dy lyAwaUt pRdwn krdw hY[ iksy slweIf dy lyAwaUt aupr tweItl, tybl, cwrt, kil`p-Awrt, smwrt Awrt, qsvIr Awid ho skdy hn[ pR:3 slweIf tRWzISn kI huMdI hY? au`qr: pRYzYNtSn dorwn iek slweIf qoN bwAd dUjI slweIf Awaux vyly jo ivzUAl iePYkt vrqy jWdy hn, auhnW nUM slweIf tRWzISn ikhw jWdw hY[ pwvrpuAwieMt swnUM slweIf tRWzISn leI v`K-v`K iksmW dy ivzUAl iePYkt pRdwn krdw hY[ pRYzYNtySn ivc slweIf tRWzISn lgwaux leI Transitions tYb dI vrqoN kIqI jWdI hY[

pwT-5 AYfvWsf pwvrpuAwieMt

pR:1 slweIf dI id`K nUM bdlx leI v`K-v`K qrIikAW dy nW ilKo[ au~qr: slweIf dI id`K nUM bdlx leI hyT ilKy qrIky vrqy jWdy hn:

ifzweIn QIm dI vrqoN nwl klr skIm dI vrqoN nwl bYkgRwaUNf stweIl dI vrqoN nwl

Page 6: New Exam Pattren: 2020-21 PSEB Mohali) pyz n: 1

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 6

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

pR:2 klr skIm (Color Scheme) dI vrqoN bwry ilKo[ au~qr: klr skIm pwvrpuAwieMt ivc vrqI jwx vwlI iek mh`qvpUrx AwpSn hY[ iesdI vrqoN slweIf dI id`K bdlx leI kIqI jWdI hY[ iesdI vrqoN nwl tYkst, lweInW, tweItl Awid dw rMg bdilAw jw skdw hY[ ies AwpSn dI vrqoN nwl slweIf dw Aglw Aqy ipClw rMg vI bdilAw jw skdw hY[ klr skIm AwpSn Design tYb ivc mOjUd huMdI hY[ pR:3 kil`p AOrgynweIzr (Clip Organizer) bwry d`so[ au~qr: kil`p AOrgynweIzr pwvrpuAwieMt ivc vrqI jwx vwlI iek mh`qvpUrx AwpSn hY[ iesnUM kil`p Awrt ivfIE vI ikhw jWdw hY[ ies dI vrqoN pwvrpuAwieMt ivc v`K-v`K iksmW dIAW kil`ps nUM pRbMiDq krn leI kIqI jWdI hY[ ies ivc v`K-v`K AYnImyitf kil`ps, ivfIEz, qsvIrW Aqy hor mIfIAw stor huMdy hn[ iehnW dI vrqoN pRYzntySn bnwaux leI kIqI jWdI hY[ kil`p Awrt ivfIE AwpSn Insert tYb ivc mOjUd huMdI hY[ pR:4 QImz (Themes) kI huMdy hn? au~qr: QImz pwvrpuAwieMt ivc vrqI jwx vwlI iek mh`qvpUrx AwpSn hY[ ieh pihlW qoN hI pirBwiSq bYkgRwaUNf ifzweIn, tYkst stweIl, klr Awid huMdy hn[ ies AwpSn dI vrqoN nwl slweIf dI id`K nUM bdilAw jw skdw hY[ QImz nUM ie`k jW ie`k qoN v~D slweIfW leI vriqAw jw skdw hY[ slweIfW aupr QImz lwgU krn leI Design tYb dI vrqoN kIqI jWdI hY[ pR:5 pwvr-puAwieMt ivc dwKl hox vwly v`K-v`K qrWH dy AwbjYktW dy nW ilKo[ au~qr: pwvr-puAwieMt ivc dwKl hox vwly v`K-v`K qrWH dy AwbjYktW dy nW hyT ilKy Anuswr hn:

vrkSIt ib`tmYp

ipkcr kil`pAwrt

hor mh`qvpUrx pRSn pR:1 pwvrpuAwieMt ivc ivfIE dwKl krn dy 3 qrIky ikhVy hn? a~`qr: pwvrpuAwieMt ivc ivfIE dwKl krn dy 3 qrIky hyT ilKy hn:

kil`p Awrt ivfIE ivfIE Prom vYbsweIt ivfIE Prom PweIl

gkm^6 (AYm.AYs. AYksl nwl jwx pCwx)

pR:1 AYm.AYs. AYksl dy v`K-v`K iesqymwl d`so[ au~qr: AY`m.AYs. AYksl hyT ilKy kMmW leI vrqI jWdI hY: 1. iesdI vrqoN gxnwvW (calculations) krn leI kIqI jWdI hY[ 2. AYksl ivc fwty nUM cwrt rUp id`qw jw skdw hY[ 3. iesdI vrqoN tweIm-tybl bnwaux leI kIqI jWdI hY[ 4. iesdI vrqoN krmcwrIAW dIAW qnKwhW bnwaux leI kIqI jWdI hY[ 5. iesdI vrqoN ividAwrQIAW dw irzlt iqAwr krn leI kIqI jWdI hY[ pR:2 AYm.AYs. AYksl ivMfo dy BwgW dI sUcI bxwE[ au~qr: AYm.AYs. AYksl ivMfo dy BwgW dI sUcI ies pRkwr hY:

tweItl bwr kuie`k AYksYs bwr tYbz

irbn nym bwks (AYfrYs bwr) PwrmUlw bwr

vrk eyrIAw styts bwr skrol bwr

pR:3 PwrmUlw bwr nUM ibAwn kro[ au~qr: PwrmUlw bwr irbn dy hyTW mOjUd huMdI hY[ ies ivc AYkitv sYl dy kMtYNt idKweI idMdy hn[ iesdI vrqoN nwl sY`l kMtYNt ivc blwv kIqw jw skdw hY[ iesqoN ielwvw AYkitv sY`l ivc nvW kMtYNt jW PwrmUlw dwKl krn leI vI PwrmUlw-bwr dI vrqoN kIqI jw skdI hY[ pR:4 AYm.AYs. AYksl ivc AYkitv sY~l kI huMdw hY? au`qr: AYkitv sY`l nUM mOjUdw sYl vI ikhw jWdw hY[ AYksl ivc AYkitv sY`l auh sY`l huMdw hY ijs ivc AsIN kMm kr rhy huMdy hW[ ieh guVHy rMg dw Awieqwkwr bwks huMdw hY[ AYkitv sY`l dw AYfrYs nym bwks ivc dyiKAw jw skdw hY[

Page 7: New Exam Pattren: 2020-21 PSEB Mohali) pyz n: 1

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 7

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

pR:5 AYm.AYs. AYksl kI hY? au~qr: mweIkroswPt AYksl ie`k spRYfSIt pRogrwm hY[ iesdI vrqoN gixqk fwtw nUM shI FMg nwl r`Kx Aqy fwtw aupr gxnwvW krn leI kIqI jWdI hY[ ieh mweIkroswPt AwiPs dw ie`k Bwg hY[ AYksl ivc PwrmUly Aqy PMkSnW dI mdd nwl kMm kIqw jWdw hY[

gkm^7 (mYmrI Xuints Aqy jnrySnz) pR:1 mYmrI dy BwgW dy nW ilKo[ au~qr: mYmrI auh jgwH huMdI hY ij`Qy fwtw Aqy hdwieqW stor kIqIAW jWdIAW hn[ mYmrI bhuq swry Coty ih`isAW ivc vMfI huMdI hY ijMnWH nUM sY~l ikhw jWdw hY[ hryk sYl dw iek̀ v`Krw AYfrYs huMdw hY[muK̀ qor qy mYmrI nUM do BwgW ivc vMifAw jw skdw hY: AMdrUnI mYmrI (ieMtrnl mYmrI) bwhrI mYmrI (AYkstrnl mYmrI)

pR:2 rom dy v`K-vK BwgW dy nW ilKo[ (rom dIAW v`K-v`K iksmW dy nW ilKo[) au~qr: rom ie`k pRweImrI mYmrI hY ijsdw pUrw nW rIf EnlI mYmrI hY[ iesnUM hyT ilKy v`K-v`K BwgW (iksmW) ivc vMifAw jw skdw hY: MROM (mwskf rIf EnlI mYmrI) PROM (pRogrwmybl rIf EnlI mYmrI)

EPROM (ieryzybl AYNf pRogrwmybl rIf EnlI mYmrI)

EEPROM (ielYkitRklI ieryzybl Aqy pRogrwmybl rIf EnlI mYmrI)pR:3 pihlI jnrySn dIAW mu`K ivSySqwvW ilKo[ au~qr: pihlI jYnrySn dIAW mu`K ivSySqwvW hyT ilKy Anuswr hn: 1. ies jYnrySn dy kMipaUtrW ivc vYikaUm itaUbW mu`K pRosYisMg kMponYNt v`jo vrqIAW jWdIAW sn[ 2. ies jYnrySn dy kMipaUtrW ivc ielYktRomYgnyitk irlyA mYmrI nUM pRweImrI v`joN vriqAw jWdw sI[ 3. ies jYnrySn dy kMipaUtrW pMc kwrfW nUM sYkMfrI mYmrI v`joN vriqAw jWdw sI[ 4. ies jYnrySn dy kMipaUtrW dw Awkwr kwPI vf̀w huMdw sI Aqy kImq vI ijAwdw huMdI sI[ 5. ies jYnrySn dy kMipaUtr grmI ijAwdw pYdw krdy sn[ 6. ies jYnrySn dy kMipaUtr ijAwdw BrosyXog nhIN huMdy sn[ pR:4 cOQI jnrySn dy kMipaUtr isstmW dy nW ilKo[ au~qr: cOQI jYnrySn dy kMipaUtrW ivc VLSI ieMtygRyitf srktW dI vrqoN kIqI jWdI sI[ iehnW kMipaUtrW dIAW mu`K kMipaUtr isstmW dy nW hyT ilKy hn:

IBM PC Apple II

CRAY I CRAY II

CRAY-X/MP

pR:5 AI ivc Swiml KyqrW bwry ilKo[ au~qr: AI dw pUrw nW AwrtIPIiSAl ieMtYlIjyNs hY[ ieh kMipaUtr swieMs dI ie`k nvIN bRWc hY jo kMipaUtrW nUM mnu`K dI qrWH socx dy smr`Q bxwauNdI hY[ AI dI vrqoN ivc hyT ilKy mu`K Kyqr Swml hn:

roboitks gym plyieMg

AYksprt isstm mnu`KI BwSwvW nUM smJxw

hor mhvpUrn pRSn pR:1 sYkMfrI mYmrI jW AYkstrnl mYmrI kI hY? au~qr: AYkstrnl mYmrI nUM sYkMfrI mYmrI jW AYgjUAlrI jW sQweI mYmrI vI ikhw jWdw hY[ ies ivc fwtw p`ky qOr qy stor rihMdw hY[ ieh nwn-volytweIl mYmrI huMdI hY[ies mYmrI nUM CPU is`Dy qOr qy iesqymwl nhIN kr skdw[ sYkMfrI mYmrI pRwiemrI mYmrI dy mukwbly ssqI huMdI hY, prMqU ieh rPqwr ivc pRwiemrI mYmrI nwloN holI huMdI hY[AYkstrnl mYmrI mYgnyit`k Aqy AwptIkl tweIp dI huMdI hY[ pR:2 trYks kI huMdy hn? au~qr: trYks mYgnyit`k ifsk dI BOiqk sMrcnw dw ih`sw hn[ iksy vI ifsk dw q`l pwrdrSI sWJy kyNdr-ibMdU vwly c`krW ivc vMifAw huMdw hY[ iehnW c`krW nUM trYks ikhw jWdw hY[ iehnW trYks dI igxqI ifsk dI smr`Qw Anuswr G`t v`D ho skdI hY[ pR:3 sYktr kI huMdy hn? au~qr: sYktrz mYgnyit`k ifsk dI BOiqk sMrcnw dw ih`sw hn[ mYgnyit`k ifsk dw hr ie`k trYk Coty-Coty ih`isAW ivc vMifAw jWdw hY, ijMnWH nUM sYktr ikhw jWdw hY[ hyrk trYk ivc 8 jW aus qoN v`D sYktr ho skdy hn[ hryk sYktr ivc 512 bweIts stor krn dI smr`Qw huMdI hY[

Page 8: New Exam Pattren: 2020-21 PSEB Mohali) pyz n: 1

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 8

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

pR:4 kMipaUtr dI pMjvIN jnrySn bwry ivsQwr nwl ilKo[ au~qr: kMipaUtrW dI 5vIN jYnrySn 1989 qoN hux q`k mMnHI jWdI hY[ ies jYntrySn dy kMipaUtrW ivc ULSI ieMtygRyitf srktW dI vrqoN kIqI jWdI hY[ iehnW kMipaUtrW ivc mweIkRopRosYsr ic`p l`gy huMdy hn[ iehnW ic`pW aupr 10 imlIAn q`k purjy l`gy huMdy hn[ ies jYnrySn dy kMipaUtr AwrIPIiSAl ieMtYlIjYNs swPtvyArW aupr ADwirq huMdy hn[ pMjvIN jYnrySn dy kMipaUtr keI pRkwr dy hn: ijvyN ik notbu`k, fYsktwp, vrkstySn, supr kMipaUtr Awid[

8vIN jmwq - mwfl pypr

kMipaUtr swieMs smW: 3 GMty sYSn: 2020-21 AMk:50

not: pRSn-p`qr iqMnH BwgW a, A Aqy e ivc vMifAw igAw hY[ Bwg-a dy pRSn:1 ivc bhu-ivklpI pRSn hn pRSn:2 KwlI QwvW nwl sMbMDq hY Aqy pRSn:3 shI jW glq, pUry rUp Aqy Swrtk`t kIAz nwl sMbMDq hY[ Bwg-A ivc pRSn 4 qoN pRSn 8 q`k Coty au`qrW vwly pRSn hn[ ies Bwg dy do pRSnW ivc AMdrunI Cot id`qI geI hY[ Bwg-e ivc pRSn 9 qoN 10 q`k v`fy au`qrW vwly pRSn hn ijMnHW ivc AMdrunI Cot id`qI geI hY[ hryk pRSn dy AMk ausdy swhmxy drSwey gey hn[

Bwg-a pRSn:1 bhu-ivklpI pRSn[

i. v`K-v`K sY~lW iv`c A`gy jwx leI tybl ivc _______ kIA dI vrqoN kIqI jWdI hY[ 1 a. kMtrol A. iSPt e. tYb s. hom

ii. tybl btn ________ tYb ivc mOjUd huMdw hY[ 1 a. hom A. lyAwaUt e. iensrt s. ivaU

iii. ie`k vrkSIt ivc v`D qoN v`D ________ kwlm mojUd huMdy hn[ 1 a. 83524 A. 1048576 e. 16384 s. 256

iv. ________ duAwrw AwnlweIn ieMtrnYt qy g`lbwq kIqI jWdI hY[ 1 a. eI-kwrms A. cYitMg e. eI-myl s. vrlf vweIf vYb

v. iek ifsk dw hr iek trYk Coty BwgW ivc vMifAw huMdw hY, ijnWH nUM ___ ikhw jWdw hY[ 1 a. sYktr A. eyrIAw e. ifsk s. typ

vi. ________ dw mqlb hY, ieMtrnY`t nwl juVy hoxw[ 1 a. AwPlweIn A. AwnlweIn e. ienlweIn s. eI-myl

vii. ___________ ie`k pRYzntySn pRogrwm hY[ 1 a. pwvrpuAwieMt A. AYksl e. vrf s. pyNt

viii. ivfIE nUM ___________ qrIikAW nwl dwKl kIqw jw skdw hY[ 1 a. 1 A. 2 e. 3 s. 4 pRSn:2 KwlI QwvW Bro[

i. gRYfIAYNt AwpSn ________ fwielwg bwks ivc huMdI hY[ 1

ii. vrf fwkUmYNt, ibtmYp, vrkSIt nUM ______ AwpSn nwl dwKl kIqw jWdw hY[ 1

iii. pwvrpuAwieMt dy ________ ivaU hn[ 1

iv. ________ dw mqlb hY ik ie`k vY`bsweIt qoN dUjy vYbsweIt qy jwxw[ 1

v. _____ Aqy ____ dy kwt Kyqr qoN iek̀ sYl bxdw hY[ 1

vi. ______ sY`l auh huMdw hY ijs ivc AsIN kMm kr rhy huMdy hW[ 1

vii. __________ ibts dy smUh nUM bweIt ikhw jWdw hY[ 1

viii. __________ ivc myilMg ilst huMdI hY[ 1 pRSn:3 hyTW drSwey Anuswr auq̀r ilKo[

i. roA Aqy kwlm dy kwt nUM sY~l kihMdy hn[ (shI jW glq ilKo) 1

ii. sY~lW nUM tybl ivc mrj nhIN kIqw jWdw[ (shI jW glq ilKo) 1

iii. QImz pihlW qoN hI pirBwiSq bYkgRwaUNf ifzweIn, tYkst stweIl, klr huMdy hn[ (shI jW glq ilKo)

1

iv. klr skIm slweIfW qy lwgU nhIN huMdI[ (shI jW glq ilKo) 1 v. WWW dw pUrw rUp ilKo[ 1

Page 9: New Exam Pattren: 2020-21 PSEB Mohali) pyz n: 1

jmwq 8vIN (kMipaUtr swieMs (New Exam Pattren: 2020-21) – PSEB Mohali) pyz nM: 9

iqAwr krqw: ivkws kWsl-9501010979 (UGC-NET Qualified) (kMipaUtr PYkltI – s.s.s.s. (kM), sunwm)

vi. ROM dw pUrw rUp ilKo[ 1 vii. pwvrpuAwieMt ivc nvIN slweIf dwKl krn dI Swrtk`t kIA ilKo[ 1 viii. slweIf SoA dyKx leI ikhVI PMkSn kIA dI vrqoN kIqI jWdI hY? 1 ix. pRYzntySn syv krn leI Swrtk`t kIA ilKo[ 1 Bwg-A Coty au`qrW vwly pRSn:

pRSn:4 spil`t sYl AwpSn dI vrqoN bwry d`so[ 3 jW

fwtw sors kI hY? pRSn:5 AYm.AYs. AYksl dy v`K-v`K iesqymwl d`so[ 3 pRSn:6 pihlI jnrySn dIAW mu`K ivSySqwvW ilKo[ 3 pRSn:7 AYnImySn kI hY? 3

jW pwvrpuAwieMt kI hY? pRSn:8 slweIf dI id`K nUM bdlx leI v`K-v`K qrIikAW dy nW ilKo[ 3

Bwg-e v`fy au`qrW vwly pRSn:

pRSn:9 nY~tvrk Aqy ieMtrnY`t duAwrw kIqy jWdy kMmW bwry d`so[ 5 jW

mofm kI hY? mofm dIAW iksmW Aqy rPqwr d`so[ pRsn:10 ienPrmySn tYknolojI dI jrUrq dI ivAwiKAw kro[ 5

jW sri&Mg Aqy sricMg ivc kI &rk hY?

islybs Anuswr tYst-pRYktIs leI qusIN hyTW id`qy ilMk dI vrqoN kr skdy ho: http://cspunjab.nirmancampus.co.in/quizindex.php

iksy vI jmwq dy stfI-mtIrIAl/eI-bu`ks fwaUnlof krn leI hyTW id`qy ilMk aupr kil`k kro:

http://cspunjab.nirmancampus.co.in/study.php

8vIN jmwq dy kMipaUtr swieMs dy pwTW dy ivfIE lYkcr dyKx leI jrUrq Anuswr hyT id`qy ilMk aupr kil`k kro jI[

pwT-1 AYm.AYs. vrf ivc tyblz Aqy myl https://youtu.be/1s5-qjor608

pRYktIkl sYSn (pwT-1 aupr ADwirq) https://youtu.be/Atx1TBm9rQI

pwT-2 ieMtrnYt https://youtu.be/rmZUq0A-1ag

pwT-3 ienPormySn tYknolojI nwl jwx-pCwx https://youtu.be/Q-nwQVzftAw

pwT-4 pwvrpuAieMt nwl jwx-pCwx https://youtu.be/hTkKFzYeoNs

pwT-5 AYfvWsf pwvrpuAieMt https://youtu.be/rpWbAL69Y5I

pwT-6 AYksl nwl jwx-pCwx https://youtu.be/kOX0cuJCo94

pwT-7 mYmrI XUints Aqy jYnrySnz https://youtu.be/jfCOW_Yf-xg