NörotransmiterlerDOÇ. DR. VEDAT EVREN

Sinyal İletimi Neydi?

Nörotransmiter Ne Yapar?

•Nörotransmiter sinyalin kendisi (Birinci mesajcı)◦ Postsinaptik hücrenin elektriksel yanıtını değiştirir

◦ Öte yandan, çoğu zaman intraselüler yolakları da aktive eder

◦ ÖRNEK:

Norepinefrin >> Reseptörüne bağlandığında GTP bağlayıcı proteinler aktive olur >> İkinci mesajcılar oluşur >> Enzimatik kaskadı aktive eder >> Hedef moleküller etkilenir

Böyle bir mekanizmanın avantajı nedir?

3 tip sinyal molekülü ..

Reseptör Kategorileri

Efektör Yolaklar

İkinci Mesajcılar

Otto Loewi (Sene 1926)

Nörotransmiter olmanın şartları

•Madde salındığı nöronda sentezlenmiş olmalı

•Madde Ca++’a bağımlı olarak (ekzositoz ile) salınabilmeli

•Salgılandığı sinapsta postsinaptik bölgede reseptörü bulunmalı

Nörotransmiter Kategorileri

Kabaca iki kategoriye ayırabiliriz:

◦ Küçük molekül nörotransmiterler

◦ Nöropeptidler

Nörotransmiter HızıPrimer haberciler, kimyasal yapılarına ve etki hızlarına göre sınıflandırılır.

Aslında, buradaki etki hızı, ileticinin kendisi ile değil, onun özgül reseptörü ve (varsa) bu reseptörün etkileştiği düzeneklerle ilgilidir.

Hızlı NT / R

- Amino Asitler:◦ Eksitatör: Glutamat, Aspartat◦ İnhibitör: Glisin, GABA

◦ Aminler:◦ Eksitatör: ACh(n), Serotonin (5-HT3)

Yavaş NT / R

-- Aminler: ACh(m), DA, NA, H, 5-HT

-- Peptidler: Enkefalinler, SP (P Maddesi), Bradikinin

En yavaş İletici / R:

Hormonlar

Reseptör Aileleri•İyonotropik reseptörler (ligand kapılı iyon kanalları)

◦ Ekstraselüler tarafta nörotransmiter bağlanma bölgesi

◦ Membranı geçen iyon kanalı

•Metabotropik reseptörler (G-protein eşleşmeli reseptörler)◦ Reseptörün kendisinde iyon kanalı yoktur

◦ İyonun membranı geçmesi birkaç metabolik aşamadan sonra gerçekleşir!

◦ Ekstraselüler tarafta nörotransmiter bağlanma bölgesi

◦ İntraselüler taraf G-proteini bağlar

Asetilkolin (Ach)◦ Muskarinik Reseptör

◦ Beyin

◦ Kalp

◦ Pankreas

◦ Nikotinik Reseptör◦ Sinir-Kas kavşağı

◦ Otonomik Gangliyonlar (Tüm pregangliyonik)

◦ SSS (Öğrenme, bellek, NT salgı regülasyonu)

Metabolizma (Ach)

Ach Reseptörleri•Farmakolojik özelliklerine göre iki temel gruba ayrılırlar.

•Zehirli mantar alkoloidi olan müskarin, düz kas ve bezlerde asetilkolinin uyarıcı etkisini gösterir. Bu nedenle, bu tür etkilere müskarinik etki denir ve aracı olan reseptörler müskarinik kolinerjik (metabotrop) reseptörler (mACh-R) olarak sınıflandırılır. Bu etkiler, atropin ile (yarışmalı olarak) bloke edilir.

•İskelet kası nöromüsküler kavşağı, otonom gangliyonlar ve merkez sinir sistemi reseptörler ise, atropinden etkilenmez ve nikotin ile de uyarılabilir. Bu nedenle, bu tür etkilere nikotinik etki denir ve aracı olan reseptörlere nikotinik kolinerjik (iyonotrop) reseptörler (nACh-R) olarak sınıflandırılır. Bu etkiler, kürar ile bloke edilir.

ACh R•Asetilkolin (ACh)

◦ Muskarinik R◦ Beyin

◦ Kalp

◦ Düz kas

◦ Pankreas

◦ Nikotinik R ◦ Sinir-Kas kavşağı

◦ Otonomik Gangliyonlar (Tüm pregangliyonik)

◦ Beyin (Öğrenme, bellek, NT salgı regülasyonu)

ATROPİN

KÜRAR

Atropin (atropa belladonna)•Antikolinerjikler

◦ Atropin

◦ Skopolamin

•Deliryum

•Halüsinasyon

Kürar

Glutamat (Glu)•Normal beyin işlevleri için en önemli nörotransmiter

•Eksitatör sistemin tamamına yakını glutamaterjik

•Beyindeki toplam sinapsların yarısına yakını glutamaterjik ??

•Klinik önemi büyük: EKSİTOTOKSİSİTE

•Esansiyel olmayan amino asit (KBB geçemez)

Glutamat Sentezi

Glutamat Reseptörleri

Metabotrop reseptörler (mGlu-R),G protein aracılığı ile hücre içi IP3 ve DAG düzeylerini artırır veya cAMP düzeyleriniazaltırlar.

•Beyinde yaygındırlar, pre- veya post-sinaptik

•Özellikle hipokampus ve beyincik sinaptik plastistisitesinde önemli rolleri vardır.

İyonotrop reseptörler (iGlu-R),NMDA (N-metil-D-aspartat)

Kainat (KA-R)

AMPA (alfa amino 3-hidroksi-5-metil-4-izoksazolproprionat)

Glutamat Reseptörleri

Glutamat Reseptörleri•KA-R ve AMPA-R iyon kanalları açılınca, sodyum içe girişi ve potasyum çıkışıgerçekleşir.

•Hücre içine bol miktarda kalsiyum girişi sağlayan NMDA-R bazı önemli özelliklertaşır.

◦ Glisin bağlayan bölgesi fizyolojik yoğunlukta doymadan (modülasyon) aktiveolmaz.

◦ Kanal duvarındaki magnezyum blogu, ancak, depolarizasyon ile kalkabilirse(bunu AMPA-R veya voltaja bağımlı iyon kanalı etkinliği sağlayabilir) aktiveolur.

◦ Hücre-içi Ca++ artışı ile CaM ve CaM kII etkinleşir. Kinaz AMPA-Ryi fosforiller, sayısını artırır ve sinaptik bölgeye yığılmasını sağlar (LTP).

Glutamat Reseptörleri•Postsinaptik nöronların çoğunda NMDA ve AMPA-R birlikte yer alır.

•NMDA-R ise yalnızca nöronlarda, KA ve AMPA-R hem nöron, hem de gliyada, bulunur.

•Hipokampusta ve frontal kortikal alanlarda bol miktarda NMDA-R vardır veöğrenme-bellek süreçlerinin önemli bir sübstratı olan uzun sürelipotansiyasyonu (LTP) olanaklı kılar.

•Glu ve analogları, hücre içinde çok yüksek yoğunluklarda kalsiyum birikmesineve çevredeki aksonlara zarar vermeden hücre ölümüne (eksitotoksisite) yolaçarlar.

•Bu süreç ve yol açtığı diğer yıkıcı olaylar kaskadı, akut (inme, travma, zehirlenme) veya kronik (nöropsikiyatrik hastalıklar) nörodejenerasyonda önemlirol oynar.

GABA (Gama-aminobütirik asit)

GABA, beyindeki temel inhibitör etkendir; ◦ MSS sinapslarının %20sindeki ileticidir.

◦ Retinada da bulunur.

◦ Başlıca, presinaptik (dolaylı) inhibisyondan sorumludur.

◦ GABA, Glutamatın GAD aracılığı ile dekarboksilasyonu sonucu oluşur.

◦ B kompleks vitamini piridoksin türevi, piridoksal fosfat, hem GAD, hem de GABA-T için zorunlu bir kofaktördür.

◦ GABA, ayrıca, kendi taşıyıcısı ile aktif olarak geri alınır.

◦ VGAT ise GABA ve glisinin veziküllere aktif taşınmasını sağlar.

GABA Metabolizma

GABA Reseptörleri•A, B ve C sınıfı olarak üç grup reseptör tanımlanmıştır.

•Erişkin omurgalı MSS’de A ve B tipi, retinada da C tipi reseptörler yaygındır.

•A ve C-R, beşer alt birim içeren ve hücre içine klor girişini sağlayan iyon kanallarıdır.

•GABAB-R metabotropdur, bir G protein ile eşleşerek potasyum çıkışını kolaylar ve adenilat siklazı ketler ve kalsiyum girişini engeller.

•Tüm GABA-R etkileri IPSPye yol açar, hiperpolarizasyon sağlar.

• C tipi reseptörler, üç ρ alt birimin farklı bileşimi ile oluşan pentamerlerdir.

•A tipi reseptörler ise, altı alfa, dört beta, dört gamma, bir delta ve bir epsilon alt birimin farklı bileşimleriyle oluşan pentamerlerdir.

•Bu çeşitlilik, farklı bölge reseptörlerinin etki farkını yaratır.

GABA Reseptörleri•GABAA-R alfa alt birimine bağlanan benzodiazepinler (diazepam, v.b.), klor geçişini artırır. Bu ilaçlar, kaygı giderici, kas gevşetici, antikonvülsif ve sedatif etkilidir.

•Barbitüratlar ve alkol de klor geçişini artırır.

•Bu reseptörde, ayrıca, progesteron ve deoksikortikosteron metabolitlerinin bağlandığı ve klor geçişini modüle eden bir bölge daha vardır. Bu maddelerin büyük dozlarının uyku endüklediği ve anestezik olduğu bilinmektedir.

•Bir başka grup benzodiazepin reseptörü (PBR) de, steroid salgılayan endokrin bezlerde, diğer periferik dokularda, beyin astrositlerinde ve beyin tümörlerinde bulunur. Steroid sentezi, trafiği ve hücre proliferasyonu ile ilişkili olabilirler.

GABA Klinik

•GAD’a otoimmünite katı adam sendromuna (SMS) yol açar. ◦ Dalgalı ve ilerleyici kas rijiditesi ile ağrılı kas spazmları görülür.

• Pankreastaki insulin salgılayan hücrelerde de GAD içeren vezikülbenzeri yapılar vardır. Insüline bağlı tip 1 diabet, B hücrelerin yıkımı ilekarakterize otoimmün hastalıktır ve en yaygın otoantikorlar GAD’a karşıdır. Ancak, tip 1 diabet çok yaygın olmasına karşın, SMS çokenderdir; tüm SMS’lerde diabet yoktur ve iki hastalık arasındaki bağıntıhenüz çözümlenememiştir.

Glisin•NMDA reseptöründeki bağlanma bölgesi ve buradaki rolü itibariylebeyinde önemli bir eksitatör modulatördür.

•Ancak, glisin, özellikle beyin sapı ve omurilikte, doğrudan (postsinaptik) inhibisyondan sorumlu önemli bir inhibitör ileticidir.

•Ligand bağlayan beta ve yapısal alfa alt birimlerden oluşan bir pentamer olan bu iyonotrop reseptör, klor kanalını açarak, hücre içine girişinisağlar.

•Güçlü bir zehir olan striknin bu reseptörlerde antagonist etkilidir vekonvülsiyonlara ve kas hiperaktivitesine yol açar.

•Bazı kişilerde irkilme refleksi hiperaktiftir (hiperrefleksi); bunlarınbazılarında, glisin-R yapısının farklı olduğu görülmüştür.

Glisin Metabolizma

GABA, Glisin ve Anestezi

•Genel anesteziklerin etki mekanizmaları hala çok iyi bilinmemektedir.

•Ancak son bilgiler, yalnızca alkol ve barbitüratların değil, volatilanesteziklerin de iyon kanalı reseptörleri ile etkileştiğine, özellikle, GABAB ve glisin reseptörleri üzerinden klor geçişini artırdıklarına işaretetmektedir.

BİYOJENİK AMİNLER

◦ Noradrenalin◦ Adrenalin◦ Dopamin

◦ Serotonin◦ Histamin

Katekolaminler

◦ Noradrenalin = Norepinefrin (NA, NE), ◦ Adrenalin = Epinefrin (A,E)

◦ Sempatik postgangliyonik (NA)

◦ Adrenal medulla (A)

◦ Beyin (Dikkat)

◦ Dopamin◦ Beyin (Ödül/bağımlılık, hareket)

Noradrenalin

Noradrenalin•Hücre gövdeleri beyin sapı ve hipotalamusta yerleşen nöron

sonlanmalarından salgılanır.

•Beynin geniş alanlarına yayılan lifler genel olarak beynin tüm

aktivitelerini kontrol eder.

•Sempatik postganglionik nöronlarından salgılanır. Bazen inhibitör, bazen

uyarıcırıdır.

Adrenalin ve Noradrenalin•Ekzositoz sırasında A ve NA ile birlikte, granüllü veziküllerdeki ATP,

kromogranin A, dopamin betahidroksilaz da salınır. Dolaşımdaki

kromogranin A düzeyleri sempatik etkinliğin güvenilir bir endeksidir.

•NA ve A, monoamin oksidaz (MAO) ile oksidasyon yolu ile veya katekol-

o-metiltransferaz (COMT) ile metilasyon yolu ile metabolize olur.

•MAO-A ve MAO-B izoformları vardır. Yaygındır, en çok nöron

sonlanmalarında bulunur.

•COMT da yaygındır, karaciğer, böbrekler, düz kaslarda boldur. Ayrıca,

gliyada, postsinaptik nöronlarda vardır, presinaptik yapıda bulunmaz.

Adrenalin

Dopamin•Substantiya Nigra dopaminerjik nöronlarında salgılanır, başlıca sonlanma bölgesi bazal ganglionlardır.

•Genel etkisi inhibisyondur.

•Sodyum ve klora bağımlı taşıyıcılarla aktif olarak geri alınır.

•MAO ve COMT ile metabolize edilir, DOPAC ve HVA da sulfatlara yıkılır.

DA Reseptörleri:

•Hepsi de G proteinlerle eşleşen beş tipi klonlanmıştır

•D1 ve D5 cAMP düzeylerini artırır

•D2, D3 ve D4 cAMP düzeylerini düşürür

•D4 reseptörleri şizofrenide altı kat artar

Dopamin

Metabolizma (Katekolamin)

Metabolizma (Katekolamin)

Katekolamin Klinik

•Bağımlılık mekanizmaları,

•Şizofreni,

•Psikozlar,

•Hareket Bozuklukları,

•Parkinson Hastalığı,

•Duygudurum bozuklukları

Seratonin

◦ Beyin (Uyku, afekt), retina

◦ Trombositler

◦ GI sist (enterokromafin hüc. & myenterik pleksus)

Seratonin•En yüksek yoğunlukları, trombositlerde ve gastroentestinal sistem; daha az miktarda beyin (özellikle beyin sapı rafe nukleusları) ve retinadabulunur.

•Ağrı yollarında ve yüksek beyin bölgelerinde inhibitör, kaslarda uyarıcı etkili.

•Temel aminoasid triptofanın hidroksilasyon ve dekarboksilasyonu ileoluşur (diyetle ne kadar alınırsa, beyin 5-HT düzeyleri de o kadaryükselir).

•Salımdan sonra büyük bir bölümü aktif taşıyıcı ile geri alınır ve MAO ile5-hidroksiendol asetik aside (5-HIAA) yıkılır.

•İdrardaki 5-HIAA, 5-HT metabolizmasının endeksi olarak alınır.

•5-HT epifiz bezinde melatonine dönüştürülür.

Seratonin Sentezi

Seratonin

5-HT Reseptörleri•İyonotrop 5-HT3 reseptörü dışındakiler bir G proteinle eşleşerek, adenilat siklaz veya fosfolipaz C üzerinden etkili olurlar; bazıları pre-, bazıları post-sinaptiktir.

•5-HT3 reseptörleri, gastroentestinal sistemde ve area postremadakikusma merkezinde yaygın ve etkindir.

•5-HT4 tipi reseptörler, sindirimde salgı ve peristaltizm ile ilişkilidir; ayrıca, beyinde de bulunur.

•5-HT6 ve 5-HT7 tipi reseptörler, tüm limbik sistemde yaygındır; özellikle,6 tipi grubun antidepresanlara afinitesi çok yüksektir.

•Normalde hidroksilaz satüre olmadığından diyetle ne kadar triptofanalınırsa, beyin 5-HT düzeyleri de o kadar yükselir

Seratonin Klinik

•İştah / Yeme bozuklukları,

•Kan akımı / Pıhtılaşma bozuklukları,

•Duygudurum bozuklukları,

•Uyku ve Ritm bozuklukları (5-HT epifiz bezinde melatonine dönüştürülür)

Histamin

◦ Beyin (hipotalamustan tüm beyine:

◦ Uyarılma, cinsellik, viseral ve endokrin düzenleme

◦ Vestibüler sistem

◦ Gastrik mukoza

◦ Hipofiz

◦ Allerjik reaksiyonlar

Histamin•Histaminerjik nöron somaları posteriyör hipotalamustüberomamiller çekirdeğinde bulunur; aksonları, (katekolamin ve diğer monoaminler gibi) serebral korteksinve beyin sapının pek çok bölümüne ve omuriliğe uzanır.

•H, ayrıca, gastrik mukoza hücreleri ve Mast hücrelerinde (önve arka hipofizde) bulunur.

•H, amino asid histidinin dekarboksilasyonu ile oluşur.

•H, metilhistamin veya histaminaz ile imidazol asetik aside dönüştürülür.

Histamin

Histamin Sentezi

Histamin Yıkılması

•Histamin metil-transferaz

•MAO

Histamin Reseptörleri•Hepsi de beyin ve periferde bulunabilen üç tipi (H1, H2, H3) bilinmektedir.

•H3 reseptörlerinin çoğu presinaptiktir, bir G protein ile eşleşerek, H salımını ketlerler.

•H1-R, fosfolipaz C’yi aktive eder.

•H2-R, cAMPyi aktive eder.

•Bu sistemin beyindeki işlevi tam bilinmese de, “arousal”, cinsel davranış, ön hipofiz hormonlarının düzenlenmesi, kan basıncı, su içme, ağrı eşiğigibi süreçlerle ilişkilidir.

PÜRİNLER

•ATP

•Adenozin

•UTP (Uridin 5’ trifosfat)

ATP•ATP bütün sinaptik veziküllerde bulunur?

•Eş-salınım (klasik nörotransmiter ile birlikte) (NA, DA, GABA, GLU, Ach)

•Nöronlara ekstraselüler olarak ATP uygulanmasının elektriksel yanıta yol açtığı bilinmektedir

•Eksitatör nörotransmiter gibi davranır ◦ Omurilik motor nöronlarında

◦ Duysal ve otonom gangliyonlarda

◦ Bazı hipokampal nöronlarda

Adenozin•Sinaptik veziküllerde bulunmaz

•Ca++’a bağımlı salımı olmaz

•Ekstraselüler enzimlerle ATP’den oluşur◦ Apyrase

◦ Ekto-5’ nükleotidaz

•MSS depresanıdır

•Kalpte vazodilatör etki

Pürinerjik Reseptörler

İyonotropik

Non-selektif katyon kanalları

Metabotropik

A- AdenozinP- ATP

Kafein ve Teofilin adenozin reseptörlerini bloke eder)

PEPTİT NÖROTRANSMİTERLER•Amino asit sekanslarına göre kabaca 5 gruba ayrılırlar:

◦ Beyin / bağırsak peptitleri

◦ Opioid peptitler

◦ Hipofiz peptitleri

◦ Hipotalamik salgılatıcı hormonlar

◦ Diğerleri...

ÖZELLİKLERİ•Birçok hormon nörotransmiter olarak da etki eder

•Peptit nörotransmiterlerin bazıları duygulanımı modüle eder

•Diğer bir kısmı ağrı algısı üzerinde etkilidir

•Bazı peptitler de (MSH, ACTH ..) kompleks stres yanıtını düzenlerler

•Peptit nörotransmiterler genellikle küçük molekül nörotransmiterlerle birlikte salınırlar

Sentez•Hücre gövdesi

•Hızlı aksonal taşınma

Substance P (P maddesi)•Hücre gövdesinde sentezlenir, paketler içine alınan öncül proteinler aksonal transportla taşınırlar.

•Substans P (ağrı maddesi) ve diğer taşikininler◦ P Maddesi

◦ Omurilikte primer aferent nöronlarda (yavaş ağrı)

◦ Nigrostriyatal sistem (hareket)

◦ Hipotalamus (nöroendokrin regülasyon)

◦ Barsakta peristaltizm

◦ NK-1 (Nörokinin-1)◦ Antagonistleri antidepresan etki oluşturur

Substance P (P maddesi)•Substans P

◦ Ağrı anlamına gelen “pain” sözcüğünün ilk harfi ile adlandırılan bu polipeptid, barsaklarda, periferik sinirlerde ve MSS’nin çeşitli yerlerinde bulunan bir taşikinindir.

◦ P maddesi, omurilik primer aferent nöron sonlanmalarında yüksek yoğunluklarda bulunur ve yavaş ağrı iletimindeki ilk aracıdır.

◦ Akson refleksinin aracısıdır (deriye enjekte edilince kızarıklığa yol açar).

◦ Nigrostriyatal sistemde (DA ile orantılı miktarda) ve (nöroendokrin regülasyon için) hipotalamusta da yüksek yoğunluklardadır.

◦ Barsaklarda peristaltizmde rol oynar.

Endojen Opioid Peptitler•Endorfinler

◦ α-Endorphin

◦ α-Neoendorphin

◦ β-Endorphin

◦ γ-Endorphin

•Enkefalinler◦ Leu-enkephalin

◦ Met-enkephalin

•Dinorfinler◦ Dynorphin A

◦ Dynorphin B

Endojen Opioid Peptitler•Beyin ve gastroentestinal sistemde morfin bağlayan reseptörler vardır.

•Bunların endojen ligandları aranırken enkefalinler bulunmuştur.

•Metiyonin içerenlere met-enkefalin, lösin içerenlere, lö-enkefalin denir.

•Bunlara ve opiyoid reseptörlere bağlanan diğer peptidlere opiyoid peptidler denir.

•Değişik beyin bölgelerinde, omurilik ve beyin sapında sübstansiya jelatinozada (analjezik etki) ve barsaklarda (motiliteyi azaltma etkisi) bulunurlar.

•En az 20 tane tanımlanmıştır.

Opioid Reseptörler

•3 tip; mü, kappa ve delta reseptörleri tanımlanmıştır.

•ε opioid reseptör?

•G proteinlerle eşleşir ve adenilat siklazı baskılarlar.

•Mü-R etkinliği potasyum geçişini artırır,

•Kappa-R ve delta-R’leri kalsiyum kanallarını kapatır.

•Morfin, özellikle, mü-R üzerinden etkilidir. Bu reseptörün endojen ligandları, prekürsörü bilinmeyen endomorfin 1 ve endomorfin 2dir.

Opioid Reseptörler

Eroin

DİĞER NÖROTRANSMİTERLER•Kannabinoyidler:

◦ Mariyuananın (kenevir, esrar, ot) psikoaktif maddesine yüksek afinite ile duyarlı reseptör klonlanmıştır.

◦ Kannabis Reseptörü: CB1-R G proteinle eşleşerek cAMPyi baskılar,

◦ Santral ağrı yolakları, beyincik, hipokampus ve serebral kortekste yaygındır.

◦ Bu reseptörün endojen ligandı, bir araşidonik asit türevi olan anandamiddir

◦ Öfori, dinginlik, rüya hali, dalgınlık, analjezi yapar.

DİĞER NÖROTRANSMİTERLER•Cannabis Sativa

DİĞER NÖROTRANSMİTERLER•Nitrik oksid (NO), damar endoteli (EDRF) ve nöronlarda sentezlenip salınan bir bileşiktir.

◦ Hücre içinde, arginin, sitrüline dönüşürken, NADPH varlığında, kalsiyum ile uyarılmış NOS enzimi tarafından oluşturulur. Üç tür NOS vardır.

◦ NO gaz formundadır, yarı ömrü kısadır,

◦ Reseptörü bulunmaz, kolaylıkla tüm membranlardan difüzyonla geçer

◦ Guanilat siklaza bağlanır.

◦ Beyinde retrograd haberci olarak hipokampus ve kortekste LTP ve beyincikte LTD mekanizmalarında önemli rol oynar.

•Karbon monoksid (CO), hem metabolizma yolunda oluşan bir gazdır. ◦ Özellik, etki mekanizması ve etkileri NOe benzer.

DİĞER NÖROTRANSMİTERLER•Nitrik oksid (NO).

DİĞER NÖROTRANSMİTERLER•Prostaglandinler:

◦ Araşidonik asid türevleridir.◦ Sinir sisteminde yaygındır. ◦ İletici olmaktan çok cAMP aracılı tepkimeleri module ederler.

•Nöroaktif steroidler: ◦ Bu steroidler dolaşımdan beyine kolayca geçerler. ◦ Beyinde pek çok seks ve stres steroid reseptörü vardır. ◦ Genomik etkileri dışında, nöron mebranı veya içinde hızlı etkilere de aracılık ederler. ◦ Nöroendokrin regülasyon, ◦ GABA-R modülasyonu, ◦ Miyelin oluşumu (progesteron), ◦ Dendrit ve spine oluşumu (östradiol), ◦ Nörogenez etkileri vardır. ◦ Beyinde oluşan aktif maddelere nörosteroid denir.