Nowelizacja ustawy Prawo Zamówień Publicznych

2009

dr inż. Arkadiusz BorowiecPolitechnika Poznańska

Instytut Inżynierii Zarządzania

Nowelizacje w 2009r.

• Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – tzw. mała nowelizacja

• Ustawa o zmianie ustawy PZP oraz niektórych innych ustaw z dnia 23 października 2009r. – tzw. duża nowelizacja

• Zmiany aktów wykonawczych do nowelizacji

Zmiany w zakresie aktów wykonawczych

• Nowelizacja rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane – zmiany wynikają z tzw. małej nowelizacji

• Nowe rozporządzenie w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań – spowodowane koniecznością dostosowania przepisów rozporządzenia do zmian nowelizacyjnych w tzw. dużej nowelizacji

• Nowe rozporządzenie w sprawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (duża nowelizacja)

• Nowe rozporządzenie w sprawie wzorów ogłoszeń zamieszczanych w BZP (duża nowelizacja)• Nowelizacja rozporządzenia w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od

odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczenia (mała nowelizacja)

• Nowe rozporządzenie wykazu usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym (duża nowelizacja)

• Nowe rozporządzenie w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro stanowiącego podstawę przeliczania wartości zamówień publicznych – zmiana wynika z Komunikatu Komisji Europejskiej

• Nowe rozporządzenie w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich – zmiana związana jest ze zmianą rozporządzenia Komisji Europejskiej

Nowe progi unijneWysokość kursu euro

Nowe wartości tzw. progów unijnych określone rozporządzeniem Komisji Wspólnot Europejskich

obecnie po zmianie

5 150 000 eur 4 845 000 eur

412 000 eur 387 000 eur

206 000 eur 193 000 eur

133 000 eur 125 000 eur

Zmieniona wartość średniego kursu złotego w stosunku do euro

obecnie po zmianie

3,8771 PLN 3,8390 PLN

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychCel nowelizacji

• Zapewnienie wykonawcom dostępu do zamówień na zasadach niedyskryminacyjnych (warunki)

• Przyspieszenie procedur (pytania do siwz, opłata sądowa)• Zmniejszenie kosztów związanych z organizacją i udziałem w

postępowaniu (wadium, zaliczki, brak obowiązku publikacji ogłoszenia w prasie)

• Rozwiązania „prospołeczne”

Wejście w życie nowelizacji:• Przepisy o zmianie art. 38 – z dniem ogłoszenia, zastosowanie

również do postępowań wszczętych przed wejściem w życie nowelizacji

• Pozostałe przepisy – w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychWarunki udziału w postępowaniu

Ustawa określa dwa typy warunków udziału w postępowaniu:

1. „Pozytywne”, których spełnienie skutkuje dopuszczeniem do procedury udzielania zamówienia (art. 22 ust. 1)

- doświadczenie i wiedza,- posiadanie uprawnień do wykonywania określonej

działalności lub czynności,- dysponowanie odpowiednim potencjałem technicznym

oraz osobami zdolnymi do wykonywania zamówienia,- znajdowanie się w odpowiedniej sytuacji ekonomicznej

i finansowej

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychWarunki udziału w postępowaniu

2. „Negatywne”, których spełnienie skutkuje obowiązkiem wykluczenia wykonawcy (art.24 ust.1)- Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zamówienia skutkujące powstaniem szkody

stwierdzonej orzeczeniem sądu, uprawomocnionym w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania,

- Otwarcie likwidacji lub ogłoszenie upadłości wykonawcy,- Zaleganie z uiszczaniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub

zdrowotne,- Prawomocne skazanie za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie

zamówienia, przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, przestępstwo przeciwko środowisku, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, a także za przestępstwo skarbowe lub przestępstwo udziału w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego

- Orzeczenie sądu wobec podmiotów zbiorowych w zakresie zakazu ubiegania się o zamówienia, na podstawie przepisów o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary

W nowelizacji art.24 ust.1 pkt. 4-9 nastąpiło rozszerzenie katalogu czynów przestępczych o przestępstwo przeciwko środowisku

- Złożenie nieprawdziwej informacji mającej wpływ lub mogącej mieć wpływ na wynik prowadzonego postępowania

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychOpis sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu

• Opisu sposobu oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu dokonuje zamawiający

• Zobowiązanie zamawiającego do sformułowania opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu w sposób związany z przedmiotem zamówienia i proporcjonalny do przedmiotu zamówienia oraz zamieszczenia tego opisu w ogłoszeniu albo w zaproszeniu do negocjacji w przypadku trybów niewymagających publikacji ogłoszenia

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychDokumenty potwierdzające spełnianie warunków

• Doprecyzowanie przepisów dotyczących wskazania momentu, w którym wykonawca potwierdza spełnianie warunków udziału w postępowaniu (art. 26 ust. 2a) oraz uelastycznienie sposobu potwierdzania spełniania tych warunków (art. 26 ust. 2b i 2c)

• Ciężar wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu spoczywa na wykonawcy (art. 24 ust. 2 pkt. 4, art. 26 ust. 2a)

• Zobowiązanie wykonawcy, na żądanie zamawiającego i w zakresie przez niego wskazanym, do wykazania, odpowiednio na dzień składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert, spełniania: warunków udziału w postępowaniu, o których mowa w art. 22 ust.1, i braku podstaw do wykluczenia z powodu niespełniania warunków, o których mowa w art. 24 ust. 1

• Umożliwienie wykonawcy, jeżeli z uzasadnionej przyczyny nie może on przedstawić dokumentów wymaganych przez zamawiającego, alternatywnego potwierdzenia znajdowania się w odpowiedniej sytuacji ekonomicznej lub finansowej poprzez przedstawienie innych dokumentów, które w wystarczający sposób potwierdzają spełnianie opisanego przez zamawiającego warunku

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychPotencjał osób trzecich

• Uprawnienie wykonawcy do potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu poprzez wykorzystanie wiedzy i doświadczenia, potencjału technicznego, osób zdolnych do wykonania zamówienia oraz zdolności finansowych innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nim stosunków,

• Obowiązek wykazania w takim przypadku, że wykonawca będzie dysponował wymaganymi możliwościami, w szczególności przedstawiając w tym celu zobowiązanie podmiotów trzecich,

• Wskazanie w rozporządzeniu w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy możliwości żądania dokumentów od osób trzecich

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychZamówienia zastrzeżone

• W przepisie art. 22 ust. 2 nowelizacji implementuje się postanowienie art. 19 dyrektywy 2004/18: zamawiający będą mieli możliwość zastrzeżenia, że o zamówienia będą mogli ubiegać się wyłącznie wykonawcy, których ponad 50% zatrudnionych pracowników stanowią osoby niepełnosprawne

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychZapytania do siwz

• Doprecyzowanie zasad wyjaśniania przez wykonawców treści siwz oraz udzielania takich wyjaśnień przez zamawiających

• Wniosek o wyjaśnienie treści siwz musi wpłynąć do zamawiającego nie później niż do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert

• Jeżeli wniosek o wyjaśnienie siwz wpłynął po terminie zamawiający może udzielić wyjaśnień ale nie ma takiego obowiązku

• Zobowiązanie zamawiającego do niezwłocznego udzielania wyjaśnień:- nie później niż na 6 dni albo na dwa dni przed upływem terminu składania ofert- o ile wniosek wpłynął do zamawiającego nie później niż w dniu, w którym upływa połowa terminu składania ofert

• Przedłużenie terminu składania ofert nie wpływa na przedłużenie terminu do zadawania pytań.

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychOgłoszenia o zamówieniach

• Uchylenie obowiązku zamieszczania ogłoszenia o zamówieniu w dzienniku lub czasopiśmie o zasięgu ogólnopolskim, jeżeli wartość przedmiotu zamówienia na roboty budowlane jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 20 mln euro, a na dostawy lub usługi 10 mln euro (art. 40 ust. 4)

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychWadium

• Zobowiązanie zamawiającego do zwrotu wadium wykonawcom niezwłocznie po wyborze oferty najkorzystniejszej lub unieważnieniu postępowania, z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza.

• Zobowiązanie zamawiającego do żądania ponownego wniesienia wadium przez wykonawcę, któremu wadium już zwrócono, jeżeli w wyniku ostatecznego rozstrzygnięcia protestu jego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza

• W sytuacji przedłużenia terminu związania ofertą po wyborze oferty najkorzystniejszej, obowiązek wniesienia nowego wadium lub jego przedłużenia dotyczy wyłącznie wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza (art. 85 ust.4)

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychZabezpieczenie należytego wykonania umowy

• Rezygnacja z obowiązku obligatoryjnego żądania zabezpieczenia należytego wykonania umowy (uchylenie przepisów art. 147 ust. 3 i 4)

• Zabezpieczenie nie obejmuje okresu gwarancji jakości

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychZaliczki

• Jednoznaczne uprawnienie zamawiających do udzielania zaliczek na poczet wynagrodzenia wykonawcy zamówienia publicznego (art. 151a)

• Możliwość udzielenia zaliczek na poczet wykonania umowy musi być przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu lub siwz (z wyjątkiem art. 151a ust.2)

• Uprawnienie do udzielania zaliczek w odniesieniu do zamówień finansowanych z udziałem:

a) Środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej,b) Niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielonej przez państwa

członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)c) Niepodlegających zwrotowi środków innych niż wymienione w lit.a i b

pochodzących ze źródeł zagranicznych

Zaliczki mogą być udzielane jeżeli przedmiotem zamówienia są roboty budowlane.Ograniczenie dotyczące udzielania zaliczek nie dotyczy jednostek samorządu terytorialnego oraz ich związków oraz innych jednostek sektora finansów publicznych, dla których organem założycielskim lub nadzorującym jest jednostka samorządu terytorialnego

Ustawa z dnia 25 września 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz ustawy o kosztach sądowychZmiany umowy

• Zakaz zmiany umowy o zamówienie publiczne dotyczy wyłącznie zmian istotnych postanowień umowy

• Dopuszczenie nieistotnych zmian w umowie – rozumiane w ten sposób, że wiedza o ich wprowadzeniu do umowy na etapie postępowania o udzielenie zamówienia nie wpłynęłaby na krąg podmiotów ubiegających się o to zamówienie czy też na wynik postępowania (zmiany nie naruszają zasady równego traktowania wykonawców)

Ustawa z dnia 23 października 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz niektórych innych ustawNowe definicje

• Nowe zdefiniowanie pojęć: postępowanie o udzielenie zamówienia i usługi

• Postępowanie o zamówienie publiczne – należy przez to rozumieć postępowanie wszczynane w drodze publicznego ogłoszenia o zamówieniu lub przesłania zaproszenia do składania ofert albo przesłania zaproszenia do negocjacji w celu dokonania wyboru oferty wykonawcy, z którym zostanie zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego, lub – w przypadku trybu zamówienia z wolnej ręki – wynegocjowania postanowień takiej umowy

• Usługi – należy przez to rozumieć wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy, a są usługami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 2a (delegacja do wydania rozporządzenia)Katalog usług priorytetowych i niepriorytetowych zdefiniowany w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów, opartym na załącznikach II i XVII do dyrektywy 2004/18 i 2004/17, co zapewnia spójność przepisów i umożliwia zamawiającym posługiwanie się wyłącznie przepisami krajowymi

Ustawa z dnia 23 października 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz niektórych innych ustawTerminy składania ofert

• Przetarg nieograniczony• Jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne w przypadku dostaw lub

usług termin składania ofert nie może być krótszy niż 7 dni od dnia zamieszczenia ogłoszenia o zamówieniu w BZP, a w przypadku robót budowlanych – nie krótszy niż 14 dni (było odpowiednio 7, 20 dni)

• Jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi unijne a informacja o zamówieniu została zawarta we wstępnym ogłoszeniu informacyjnym, o ile wstępne ogłoszenie informacyjne zawierało wszystkie informacje wymagane w tym ogłoszeniu, w zakresie, w jakim informacje te są dostępne w momencie publikacji tego ogłoszenia, i zostało wysłane do publikacji Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich lub zamieszczone w profilu nabywcy na co najmniej 52 dni i nie więcej niż 12 miesięcy przed datą wysłania ogłoszenia o zamówieniu, zamawiający może wyznaczyć termin składania ofert nie krótszy niż:

- 22 dni – od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich drogą elektroniczną, zgodnie z formą i procedurami wskazanymi na stronie internetowej określonej w dyrektywie

- 29 dni – od dnia przekazania ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich w inny sposób (było odpowiednio 29 lub 36 dni)

Ustawa z dnia 23 października 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz niektórych innych ustawTerminy składania ofert

• Przetarg ograniczony• Zmieniony został termin składania ofert wskazany w art. 52

ust.1 pkt.3• Jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi

unijne, a informacja o zamówieniu została zawarta we wstępnym ogłoszeniu informacyjnym, o ile wstępne ogłoszenie informacyjne zawierało wszystkie informacje wymagane w tym ogłoszeniu, w zakresie, w jakim informacje te są dostępne w momencie publikacji tego ogłoszenia, i zostało wysłane do publikacji Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich lub zamieszczone w profilu nabywcy na co najmniej 52 dni i nie więcej niż 12 miesięcy przed datą wysłania ogłoszenia o zamówieniu, zamawiający może wyznaczyć termin składania ofert nie krótszy niż 22 dni

Ustawa z dnia 23 października 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz niektórych innych ustawOgłoszenie ex ante

• W trybie negocjacji bez ogłoszenia oraz z wolnej ręki zamawiający może opublikować ogłoszenie o dobrowolnej przejrzystości ex ante

• Opublikowanie takiego ogłoszenia pozwala wykonawcom uzyskać informacje o zamówieniach udzielanych w trybach, gdzie nie ma obowiązkowego ogłoszenia, co umożliwia ewentualne zakwestionowanie wyboru trybu

• Zamieszczenie takiego ogłoszenia chroni zamawiającego przed zawarciem umowy podlegającej unieważnieniu oraz skraca czas, w jakim potencjalni wykonawcy są uprawnieni do kwestionowania wyboru trybu.

Ustawa z dnia 23 października 2009r. o zmianie ustawy PZP oraz niektórych innych ustawUnieważnienie postępowania

• W art. 93 ust. 1 zmieniono przesłanki unieważnienia postępowania o zamówienie publiczne:

• Zamawiający unieważnia postępowanie jeżeli cena najkorzystniejszej oferty lub oferta z najniższą ceną przewyższa kwotę, którą zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, chyba że zamawiający może zwiększyć tę kwotę do ceny najkorzystniejszej oferty (pkt.4)

• Zamawiający unieważnia postępowanie jeżeli postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego (pkt.7)

• Zamawiający może unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli środki pochodzące z budżetu UE oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie EFTA, które zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia, nie zostały mu przyznane, a możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została przewidziana w:

1) Ogłoszeniu o zamówieniu – w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego, przetargu oganiczonego, negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego albo licytacji elektronicznej, albo

2) Zaproszeniu do negocjacji – w postępowaniu prowadzonym w trybie negocjacji bez ogłoszenia albo zamówienia z wolnej ręki, albo

3) Zaproszeniu do składania ofert – w postępowaniu prowadzonym w trybie zapytania o cenę.