Upload
ngonhu
View
222
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
07.04.201609:00
3. Gün
• ELEKTROLİT BOZUKLUKLARI -1
• GEBELERİN RESÜSİTASYONU - 2
• ZEHİRLENMELERDE RESÜSİTASYON - 3
Elektrolit Bozuklukları(Acil Serviste Sık Karşılaşılanlar)
Elektrolitler• Na⁺…………………135 - 145 mEq/L
• K⁺…………………..3,5 - 5,5 mEq/L
• Ca⁺⁺…………………8,5 - 10,5 mEq/L
• Mg⁺⁺…………………1,5 - 2 mEq/L
• Cl⁻…………………..100 - 110 mEq/L
• HCO₃⁻……………….22 - 24 mEq/L
Na⁺ (135-145 mEq/L)
• E, K farksız• Yaşla değişim göstermez• Diyet sodyumundan etkilenmez• Sıvı alımı-atılımından etkilenir ***
• Plazma osmolalitesi ölçüm/hesaplama• Vücut sıvı volüm durumu• İdrar miktarı ve sodyum…
Na⁺ (135-145 mEq/L)
• Hipo Na⁺tremi;
• Akut - Kronik ?
• Semptom var mı ?
• Hipo - Hiper - Övolemik ?
Na⁺ (135-145 mEq/L)
• Hipo Na⁺tremi;
• Akut - Kronik ?
• Akut: 24 saatte 120 mEq/L veya saatte 0.5 mEq/L düşme
• Kronik: Akut sıvı yüklenme hikayesi yok ve Na <125 mEq/L
Na⁺ (135-145 mEq/L)
• Hipo Na⁺tremi;
• Akut ve Semptom varsa;
• Hipotonik sıvılar stoplanır.
• Na⁺ değeri saatte 1-2 mEq yükseltilir..
• Kronik ve semptom varsa;
• Na⁺ değeri saatte 0,5 mEq yükseltilir. (Günlük max 12)
Na⁺ (135-145 mEq/L)
• Akut Hiponatremi —> Hızlı tedavi et, “ kalıcı nörolojik hasar riski artmıştır”
• Kronik Hiponatremi —> Hızlı edavi edilirse ozmotik demiyelinasyon riski yüksektir!
• Hipovolemik hiponatremi —> tedaviye izotonik NaCl ile başlanır. Öncelik Hipovoleminin düzeltilmesidir.
• Hipervolemik hiponatremi —> tedavi tuz ve su kısıtlaması, diüretik ve diyaliz tedavisi
Na⁺ (135-145 mEq/L)
• Hiper Na⁺tremi;
• Ekstraselüler volüm eksikliği varsa:
• Normovolemik oluncaya kadar NaCl
• Daha sonra hipotonik sıvılara geçilir
• Ekstraselüler volüm fazlalığı varsa: Diüretik, Diyaliz
Sıvı Açığı
• Sıvı açığının hesaplanması:
• Toplam vücut sıvısı: Vücut ağırlığı x 0.5 (E) veya 0.4 (K)
• Su Açığı: [(Serum [Na+] – 140) x TVS] / 140
• Sıvı açığı 48-72 saatte, kontrollü replase edilir.
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• İntrasellüler ortamın en önemli katyonu• E, K farksız
• Kan örneklemesi önemli!! • (Tekrar tekrar yumruk sıkmak,kan örneğini iğneden püskürtmek, kanı bekletmek)
• Kalinor Tb (40mEq) - KCl amp (10mEq)
• Saatte max 20 mEq / Litrede max 40 mEq• 24 saatte max 120 mEq replase edilir.• Monitör ve idrar çıkışı olmadan KCl verilmez. (25-30cc/saat)
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• Hipo - K⁺alemi;• Renal kayıplar, Gis kayıpları, İlaçlar• Transselüler şift (insülin-dextoz)
• Serum K⁺ değeri < 2,5 veya EKG bulguları varsa• REPLASMAN tedavisi
• Hiper - K⁺alemi;• Aşırı endojen ve eksojen potasyum• Atılım ve redüstribüsyon bozuklukları• İlaçlar
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• Hipo - K⁺alemi EKG bulguları
• T dalgasında düzleşme veya inversiyon • QT uzaması gibi görünen U dalgası • ST segment depresyonu • Ventriküler aritmiler (VPS, VT, Torsade de pointes) • Atriyal aritmiler (atriyal prematür vurular, AF)
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• Hiper - K⁺alemi;
• Nörolojik ve kardiyak semptomlar önplandadır • Halsizlik, kasgüçsüzlüğü, DTR ve motorkayıp • Parestezi, paralizi
• İletimblokları, ekstrasistoller, VT, VF• Renal yetmezlik veya rabdomyoliz bulguları
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• Hiper - K⁺alemi EKG bulguları;
• 5.5-6.5 mEq/L: • T dalgasında sivrileşme ve daralma, • QT intervalinde kısalma, • QRS genişlemesi, • ST depresyonu
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• Hiper - K⁺alemi EKG bulguları;
• 6.5-7.5 mEq/L: • P dalgasının amplitüdü düşer, kaybolur• AV iletim yavaşlar, 1⁰ AV blok, 2⁰ AV blok• Atriyal arrest
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• Hiper - K⁺alemi EKG bulguları;
• 7.5-8.5 mEq/L: • QRS komplekslerinin amplitüdü düşer ve genişler • AV tam blok • T dalgasında düzleşme• Tedavi edilmezse hiperkalemi ağırlaşır VT, VF, asistol
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• Hiper - K⁺alemi;
• IV Kalsiyum glukonat veya kalsiyum klorid • Digital toksisitesi, hiperkalsemi kontrendike (BY,KKY?)
• Kardiyak toksik etkiyi geri çevirir.• Kalbin eşik potansiyalini arttırır.
• Kalsiyum Klorid: 5 ml %10’luk 2 dk’da IV infüzyon • Kalsiyum Glukonat: 10 ml %10’luk 2 dk da IV infüzyon • Etkisi verildikten sonra 5 dk içinde başlar, 30 dk sürer, • 3-5 dk’da EKG’de düzelme görülmezse tekrarlanır.
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• Hiper - K⁺alemi;
• Dextroz ve İnsülin: (3 - 1)• 30 dk içinde geçici olarak potasyumu hücre içine atar.
• Endojen insülin salınımı nıuyarır. • %50 Dextroz 50ml içinde 5-10Ü regüler insülin
• 500ml%10 dextroz içinde 15 Ü regüler insülin/1 saatte
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• Hiper - K⁺alemi;
• Sodyum Bikarbonat: • Asidozlu hastalarda insülinin etkisini arttırır. • pH’yı alkalinize eder,
• Geçici olarak potasyumu hücre içine atar. • Etkisi 30 dk. İçinde başlar.
• 1mEq/kg IV yavaşpuşe, 15-30dk’dabir tekrarlanır. • Veya 1000ml %5 dekstroz içinde en fazla 150 mEq infüzyon.
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• Hiper - K⁺alemi;
• Albuterol: • Potasyumu intraselüler boşluğa atar. • Plazma insülin konsantrasyonunu arttırır.
• Renal yetmezlikli, sıvı yükü olan hastalarda faydalı• Potasyum seviyesini 0.5-1.5 mEq/L düşürür.
• Etkisi 30dk.’da başlar,2-3 saat sürer• 5 mg yüksek akımlı nebülizer ile 20 dk.’da verilir.
K⁺ (3,5 - 5,5 mEq/L)
• Hiper - K⁺alemi;
• Loop Diüretikleri • Furosemide: Potasyumun renal atılımını arttırır. • 20-40 mg IV verilir.
• Hemodiyaliz
Ca⁺⁺ (8,5 - 10,5 mEq/L)
• Hipo - Ca⁺alsemi;• Nedenleri: Herşey (hipoalbuminemi, sepsis,
rabdomyoliz, osteoblastik tm, hiperfosfatemi, hipomagenezemi, ilaçlar toksinler, BY, KcY…)
• Hiper - Ca⁺alsemi;• PTH ile ilişkili: Hiperparatroidizm• PTH ile ilişkisiz: Herşey (maligniteler, ilaçlar,
falimilyal hiperkalsiürik hiperkalsemi, idiopatik…)
Ca⁺⁺ (8,5 - 10,5 mEq/L)
• Hiper - Ca⁺alsemi;• Bulantı, kusma, baş ağrısı, polidipsi, poliüri, kabızlık
• EKGBulguları:• QTkısalması, PRuzamasıve QRS genişlemesi, • T düzleşmesi ve ters dönmesi, kalp blokları
Ca⁺⁺ (8,5 - 10,5 mEq/L)
• Hiper - Ca⁺alsemi;
• Hidrasyon:250-500 ml/saat %0.9 SF infüzyonu• Loopdiüretikleri: Furosemide40-80mgIV • Difosfonatlar: Etidronat, pamidronat, zoledronik asit • Kalsitonin: 2-8U/kg 6-12 saat ara ile SC/IM • Hidrokortizon: 200-300mg/gün3gün
• Hemodiyaliz
Ca⁺⁺ (8,5 - 10,5 mEq/L)
• Hipo - Ca⁺alsemi;
• Düzeltilmiş kalsiyum:
• 0.8 × (Normal albümin – ölçülen albümin) + Hasta Ca⁺
Ca⁺⁺ (8,5 - 10,5 mEq/L)
• Hipo - Ca⁺alsemi;• Hafif hipokalsemi: Oral tedavi
• Ağır hipokalsemi;• ABC• IV kalsiyum replasmanı• 100-300 mg elemental kalsiyum 5-10 dk’da • (iyonize kalsiyumu 0.5-1.5 mmol yükseltir)
• Kalsiyum glukonat: 10 ml’de 90 mg elemental kalsiyum• Kalsiyum klorür: 10 ml’de 272 mg elemental kalsiyum • Kalsiyum infüzyonu: 0.5 mg/kg/saat —> 2 mg/kg/saat
• GEBELERİN RESÜSİTASYONU - 2
“Gebe Hasta” - CPR• En sık ölüm nedeni ?• Embolizm ? Yaralanmalar ?
• 2.000.000 (Gebe + doğum sonrası 42.gün)
• Kalp hastalıkları, Pulmoner embolizm• Psikiyatrik bozukluklar, Gestasyonel HT• Sepsis, Kanama, Amnion sıvı embolisi ve• Ektopik Gebelik
“Gebe Hasta” - CPR• Gebelerde kardiyak arrestin önlenmesi;
• ABC• Sol lateral pozisyon + Uterus sola itilmeli (15-30º)
• Damar yolu diyaframın üst seviyesinden• SO₂ Takibi —> yüksek akımlı Oksijen
• İlaçlar - kar zarar oranı gözeterek yapılmalı• En kısa sürede obstetri uzmanına ulaşılmalı
“Gebe Hasta” - CPR
• Göğüs basısı ?• Solunum desteği ? • (artmış intraabdominal basınç)-(düşük tidal volüm)
• OED ? - kullan - (bilgi yok) Pedlerin yerini değiştir ?
• Resüsitasyon çabası yetersiz ? CPR uzuyor ?• Fetusun tahliyesini düşün !!!
“Gebe Hasta” - CPR• İleri Hava Yolu ? (ne zaman)• Artmış İntraabdominal basınç —> Aspirasyon• En erken zamanda düşün.
• Zor entübasyon !!! (Alternatif hazırla)
• Fetus için 24-25 hf viyabilite• Annenin yaşam belirtisi yok?• 5. dk’da C/S düşün.
“Gebe Hasta” - CPR
• Özet:• Aspirasyon riski —> Erken entübasyon• Mukozal ödem —> 0,5-1 mm küçük tüp• Oksijen ihtiyacı artmış —> Hipoksi riski !• Sol lateral pozisyon,• Göğüs basısı biraz daha üst seviyeden,• İlaçlar ??? (uteroplasental vazokonstrüksiyon !!!)• İlk 5 dk da fetusun yaşama şansı çok yüksek.
• ZEHİRLENMELERDE RESÜSİTASYON - 3
Zehirlenmeler - CPR
• Acile başvuran hastaların %1’ i zehirlenme
• Zehirlenen hastalarda %1 ölüm
• 40 yaş altı ani ölüm ?!
• Erken tedaviyle sekelsiz dönme oranı yüksek
Zehirlenmeler - CPR
• Ölüm nedeni ???• Havayolu obstüksiyonu ?• Solunum arresti ?• Disritmi ?
Zehirlenmeler - CPR
• ABC
• Ağız içini temizle !!!• Havayolu sağla• Ağızdan ağıza suni solunum ?
Zehirlenmeler - CPR
• Spontan solunumu var ?• Bilinç Kapalı ?• Entübe edelim mi ???
Zehirlenmeler - CPR
• EKG ?• Disritmi ?
• Hipo/hipertermi ?• Hipo/hipertansiyon ?
Zehirlenmeler - CPR
• D - O - N - T• Dextroz• Oksijen• Nalokson• Tiamin
Zehirlenmeler - CPR• Laroxyl ?• Beloc ?• Verapamil ?• Digoksin ?• Metil Alkol ?• DDT ?• Fare Zehiri ?• INH ?
• Bikarbonat• Glukagon• Ca Klorid• Digi Fab• Fomepizol• Pralidoksim• Vit K• Pridoksin
Zehirlenmeler - CPR• Laroxyl ?• Beloc ?• Verapamil ?• Digoksin ?• Metil Alkol ?• DDT ?• Fare Zehiri ?• INH ?
• Bikarbonat• Glukagon• Ca Klorid• Digi Fab• Fomepizol• Pralidoksim• Vit K• Pridoksin
• Bitti…