ÖĞR.GÖR. Ebru KARAZEYBEKANTALYA SAĞLIK YÜKSEKOKUL

Direk ya da indirek travmanın etkisiyle

kemiğin anatomik bütünlüğünün

bozulmasıdır

Açık kırıklar

Kapalı kırıklar

KIRIK BELİRTİLERİ AĞRI, DUYU ARTMASI DEFORMİTE veya KISALIK ANORMAL HAREKET KREPİTASYON (Bazen kırık uçlarının

sürtünmesine bağlı kıtırtı sesi )ANİ ŞİME VE EKİMOZ HAREKET KAYBI DERİDE SOLUKLUK, SOĞUKLUK HİSSİ

OLUR,AÇIK KIRIKTAN GÖRÜLEN KIRIK UÇLARI

Kırığın yol açabileceği olumsuz durumlar nelerdir?

Kırık yakınındaki damar, sinir, kaslarda

yaralanma ve sıkışma.

Kırık bölgede nabız alınamaması, solukluk,

soğukluk

Parçalı kırıklarda kanamaya bağlı şok

Kırıklarda ilkyardım nasıl olmalıdır?Hayatı tehdit eden yaralanmalara öncelik

verilir,İlkyardımı kaza yerinde yapılmalı, hastayı

başka yere taşımayın Kol etkilenmişse yüzük ve saat gibi eşyalar

çıkarılır (aksi takdirde gelişebilecek öden doku

hasarına yol açacaktır,)

Kırık olup olmadığı önce elbisesi

üzerinden hafifçe elle muayene ederek

saptamaya çalışılır.

Hastanın giysilerini çıkartmak

gerekiyorsa önce sağlam taraf çıkarılır,

gerekirse elbisesi dikiş yerinden sökülür

AÇIK KIRIKLARDA; Yara yerini temiz örtü ile örtün Kanamayı kontrol etmek için bası uygulayın Cillten dışarı çıkan kemik uçları üzerine bası

uygulamayın Dışarı çıkmış kemik uçlarını yerine

getirmeyi çalışmayın Açık yara üzerine koyduğunuz temiz örtü ya

da tampon üzerinden bandaj yapın

Bandaj üzerinden dolaşım kontrolü yapın

Kırık bölgesini alt ve üst kısmından hareketsiz hale getirin

Yara içinde görülen kemik parçaları çıkartılmamalıdır ( Kanama yapabilir,

damar ve sinirler yaralanabilir).Kırılan bölgeyi sağlam bölgeye sabitleyinYaralanma bölgesini desteklemeden

hareket ettirmeyin Kol ve bacaklar yukarıda tutulur,Tıbbi yardım istenir (112).

OMURGA KIRIKLARINDA İLKYARDIM

Çoğu kez yüksek bir yerden düşme

Trafik kazaları

Yaralıyı muayene etmeden, belinde ya da

boynunda ağrısı, başka bir şikâyeti olup,

olmadığını sormadan döndürmeyiniz,

Ayağa kaldırmayınız.      

Kırık olmadığı kesin olarak saptanıncaya kadar

kırık var gibi hareket ettiriniz.

Eğer omurgasında bir kırıktan

şüpheleniyorsanız, yaralıyı yerinden kaldırmadan

altına genişçe bir tahta ya da kapı yerleştiriniz.

Baş ve boynun her iki yanına ayakkabılarını ve

katlayarak elbiselerini katlanmış şekilde koyarak

boynun oynamasını önleyiniz. Eğer elinizde kum

torbası varsa onu da koyabilirsiniz.

Üst kol kırıklarında; Kolun omzuna yakın üst kısmında kırık

varsa,koltukaltına bir bez ya da havlu ile destekleyin

Kırık kısmın dış kısmına sert bir destek yerleştirin

Önkolu bir bezle boyna asın

Üst kolu vucuda sabitleyin

PARMAK KIRIKLARINDA İLKYARDIM Kırık olan parmak altına parmak genişliğinde

bir tahta ya da eğer elinizde varsa hazır dar bir alüminyum şerit (atel) koyarak sarınız.

Gerekirse kırık parmağı; yandaki sağlam parmağa flasterle ya da sargı bezi ile sararak tespit ediniz.

Kırık tarafı kalp seviyesinin üzerinde tutunuz. Kırık yer üzerine buz koyunuz.Parmaktaki yüzük kesilerek çıkarılmalıdır. (Yüzük nedeniyle şişlik olur. Yüzük parmağı

sıkarak kangrene çevirebilir.)

KÜREK VE KÖPRÜCÜK KEMİĞİ KIRIKLARINDA İLK YARDIM

•Kırık tarafın koltuk altına

ufak bir pamuk topağı  ya

da katı bir bez koyup kolu

eşarp ya da tülbentle

boyuna asınız.

•Kırık yer üzerine buz

koyunuz.

Alt bacak kırıklarında; Hastayı düz yatırın

Kırık bölgeyi destekleyin

Kırık bölgenin her iki yanına destek yerleştirin

Sağlam bacağı kırık olana yerleştirin

Her iki bacak arasında yumuşak destekler

koyun

Kırık bacağa sağlam bacağa;diz,ayaka

bileği,kırık bölgesinin alt ve üst bölgesinden

sargıyla sabitleyin

Uyluk ve kalça kırıkları; Hastayı düz yatırın

Kırık bölgeyi destekleyin

Ayak bileğinden kırık bölgeyi desteklerden

bacak aralığına yumuşak takviyeler koyun

Sağlam bacakla kırık bölgeyi birbirine

sabitleyin

Ayak kırıkları;Hastayı sırt üstü yatırın

Ayağını desteğe alın, çorapları,ayakkabıları çıkartın

Yaralanan tarafı destekle yukarı kaldır

Kanama varsa kontrol edin

Acil servise nakledin

ÇIKIK NEDİR?

Eklem yüzeylerinin birbirinden ayrılmasıdır

Eklem bağları ve eklem kapsülünün, fizyolojik yapı bozukluğuna uğraması, zayıf bir yapıya sahip olması

Travmalar,ani ve karşıt hareket zorlaması sonucu oluşur

BELİRTİLER

Etkilenen eklem bölgesinde ve yakınında

şiddetli ağrı

Güç ve hareket kaybı

Şekil bozukluğu

Ezilme, siyanoz, şişlik

Hassasiyet

Çıkıkta ilkyardım nasıl olmalıdır?Çıkık olan eklemi yerine koymaya

çalışmayınız. Eklem aynen bulunduğu şekilde tespit

edilir,Çıkık eklem üzerine yarım saat havluya

sarılı buz torbası koyunuz. Kalp seviyesinin üzerinde tutunuzHasta / yaralıya ağızdan hiçbir şey

verilmez,Bölgede nabız, deri rengi ve ısısı kontrol

edilir,Tıbbi yardım istenir (112).

Burkulma ve Zorlamalar Burkulmalar; bükülme ve gerilme nedeniyle

eklemin geçici olarak çıkması sonucu,eklem bağlarının gerilmesi ya da yırtılması

Zorlamalar; uzuvların büyük kas gruplarının aşırı gerilmesini içerir

BELİRTİLER Eklemde ani ağrı

Şişlik, siyanoz

Hareket kısıtlılığı

Hassasiyet

Ekstremiteyi kullanmama

İLKYARDIM ? Yaralıyı hareket ettirmeyin

Burkulmuş ayağınızın üzerine basmayınız

Soğuk kompres uygulayın(buz uyg).

Yaralanan bölge altına destek koyarak yukarı kaldırın

Yaralanan bölgenin gerilmesinden ve masaj yapmaktan kaçının

Elastiki sargı ile sıkmayacak şekilde

sarınız.

Parmaklarınızı oynatarak kaslarınızı

çalıştırınız.

Böylece kasların pompalayıcı etkisi ile

şişliğin azalmasına çalışınız

Tıbbi yardım istenir (112).

KAS KRAMPLARINDA İLKYARDIM Bir ya da birkaç kas grubunda birdenbire

ve istemimiz dışında olan kısa ya da uzun süreli kasılma, kramp denir

Zorlu antrenman Yorgunluk Tuz kaybı kramplara yol açabileceği gibi Hiç bir neden olmadan da gece uykuda

olabilir. En çok ayak ve baldır kaslarında olur

KAS KRAMPLARINDA İLK YARDIM Kişiyi sakin olarak yatırınız. Bir elinizle kramp girmiş ayak ucundan tutup yukarı doğru bükerek normal durumuna getirmeye çalışınız.

Diğer elinizle baldır kısmına hafifçe bastırınızKramp girmiş kasın bir kaç yerini çimdikleyiniz.

Elinizin kenarı ile kramp girmiş kasın üzerine hafifçe vurunuz

El ayası ile kramp girmiş kası ovuşturunuz   Kramp girmiş kasın üzerine havluya sarılmış termofor koyarak sıcak uygulayınız.

Bundan sonra tekrar masaj yapınız.Krampa neden, fazla sıcak sonucu su ve tuz

kaybı olabilir. 1 litre su ya da ayrana 1 çeyrek çay kaşığı

kadar tuz koyarak karıştırıp içiriniz. Kramp geçtikten sonra kramp giren ayak ve

baldır kaslarınızı geriniz.