υγ. home

23 ΥΓ.

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥΦΩΤΟ: SILVIO RUSMIGO

ΦΩΤΟ ΕΡΓΩΝ: ΝΙΚΟΣ ΛΟΥΚΑ

«Τι σημαίνει οικείο για σένα;» τον ρωτώ, «ό,τι αγγίζει τα ενδόψυχά μας» μου απαντά «Τι σημαίνει οικείο για σένα;» τον ρωτώ, «ό,τι αγγίζει τα ενδόψυχά μας» μου απαντά και κάπως έτσι αρχίζει η κουβέντα μας ένα βράδυ στο σπίτι του, με τη Χιόνα να και κάπως έτσι αρχίζει η κουβέντα μας ένα βράδυ στο σπίτι του, με τη Χιόνα να απλώνει νωχελικά στο χαλί του και κείνον να μιλά χαμηλόφωνα για τα στοιχειώδη απλώνει νωχελικά στο χαλί του και κείνον να μιλά χαμηλόφωνα για τα στοιχειώδη τεχνάσματα της μνήμης…Εγώ διατυπώνω απορίες και κείνος μέσα από τις απαντή-τεχνάσματα της μνήμης…Εγώ διατυπώνω απορίες και κείνος μέσα από τις απαντή-σεις του γεμίζει το δωμάτιο με το άρωμα τού οικείου και όσο περνά η ώρα με κάνει σεις του γεμίζει το δωμάτιο με το άρωμα τού οικείου και όσο περνά η ώρα με κάνει να αισθάνομαι πως θέλω ξανά να στολίσω το σπίτι μου. Και την…ψυχή μου. Κάπως να αισθάνομαι πως θέλω ξανά να στολίσω το σπίτι μου. Και την…ψυχή μου. Κάπως έτσι λοιπόν…έτσι λοιπόν…Γιατί σε ενδιαφέρει η έννοια του οικείου; Γιατί σε ενδιαφέρει η έννοια του οικείου; Με ενδιαφέρει η αναπροσαρμογή του, η Με ενδιαφέρει η αναπροσαρμογή του, η αναθεώρησή του. Προσπαθώ να αναπροσαρμόσω στο μέλλον.αναθεώρησή του. Προσπαθώ να αναπροσαρμόσω στο μέλλον.Γιατί θέλεις να το αναπροσαρμόσεις; Γιατί θέλεις να το αναπροσαρμόσεις; Για να του δώσω μια καινούρια ανάγνωση Για να του δώσω μια καινούρια ανάγνωση στον παρόντα χρόνο.στον παρόντα χρόνο.Και γιατί έχει σημασία μια καινούρια ανάγνωση; Και γιατί έχει σημασία μια καινούρια ανάγνωση; Γιατί είναι άδικο να περνούν τα Γιατί είναι άδικο να περνούν τα πράγματα σε ένα καθεστώς αργίας. Σε ένα καθεστώς λησμονιάς.πράγματα σε ένα καθεστώς αργίας. Σε ένα καθεστώς λησμονιάς.Και πώς γίνεται αυτή η καινούρια ανάγνωση; Και πώς γίνεται αυτή η καινούρια ανάγνωση; Είναι σαν να βάζεις τον εαυτό σου Είναι σαν να βάζεις τον εαυτό σου σε μια καινούρια θέση απέναντι στη μνήμη. Πώς τη βίωσες και πώς τη βιώνεις στον σε μια καινούρια θέση απέναντι στη μνήμη. Πώς τη βίωσες και πώς τη βιώνεις στον παρόντα χρόνο.παρόντα χρόνο.Γι’ αυτό τα έργα σου θέλεις να αποτελούν στοιχειώδη τεχνάσματα της μνήμης;Γι’ αυτό τα έργα σου θέλεις να αποτελούν στοιχειώδη τεχνάσματα της μνήμης;Ναι…Γιατί θεωρώ ότι η πρώτη ανάγνωση δεν φωτίζει τα πράγματα. Πολλές φορές Ναι…Γιατί θεωρώ ότι η πρώτη ανάγνωση δεν φωτίζει τα πράγματα. Πολλές φορές μάλιστα μπορεί να παγιδέψει την ιδέα. Η εικόνα των πραγμάτων όπως και η αντίλη-μάλιστα μπορεί να παγιδέψει την ιδέα. Η εικόνα των πραγμάτων όπως και η αντίλη-ψή τους δεν μπορεί να είναι σταθερή, γιατί τα δεδομένα αλλάζουν. Με ενδιαφέρει ψή τους δεν μπορεί να είναι σταθερή, γιατί τα δεδομένα αλλάζουν. Με ενδιαφέρει λοιπόν αυτή η ανάγνωση και επανανάγνωση μέσα από τις εκάστοτε συνθήκες.λοιπόν αυτή η ανάγνωση και επανανάγνωση μέσα από τις εκάστοτε συνθήκες.Γιατί έχει σημασία η δεύτερη και η τρίτη ανάγνωση των πραγμάτων;Γιατί έχει σημασία η δεύτερη και η τρίτη ανάγνωση των πραγμάτων; Θεωρώ πως Θεωρώ πως η πολλαπλή ερμηνεία είναι λυτρωτική. η πολλαπλή ερμηνεία είναι λυτρωτική. Τι σημαίνει ποιητική της καθημερινότητας;Τι σημαίνει ποιητική της καθημερινότητας; Είναι ό,τι μαλακώνει τη σκέψη μας Είναι ό,τι μαλακώνει τη σκέψη μας μέσα από τα καθημερινά. μέσα από τα καθημερινά. Και μέσα από τα έργα σου αυτό επιχειρείς;Και μέσα από τα έργα σου αυτό επιχειρείς; Επιχειρώ μνημονικές συμπτύξεις. Να Επιχειρώ μνημονικές συμπτύξεις. Να ξαναγίνουν ενεργά τα οικεία μέσα σε ένα καθεστώς, έστω κι αν αυτό είναι το καθε-ξαναγίνουν ενεργά τα οικεία μέσα σε ένα καθεστώς, έστω κι αν αυτό είναι το καθε-στώς ενός έργου τέχνης.στώς ενός έργου τέχνης.Κινείσαι στο έργο όπως κινείσαι και στη ζωή σου;Κινείσαι στο έργο όπως κινείσαι και στη ζωή σου; Ναι. Και στη ζωή μου μετακινώ Ναι. Και στη ζωή μου μετακινώ τα οικεία μου, τους αλλάζω θέση, χωρίς ωστόσο ποτέ να τα καταργώ. τα οικεία μου, τους αλλάζω θέση, χωρίς ωστόσο ποτέ να τα καταργώ. Η μνήμη τελικά μας καθορίζει;Η μνήμη τελικά μας καθορίζει; Προσωπικά θεωρώ πως ζούμε μνημονεύοντας και Προσωπικά θεωρώ πως ζούμε μνημονεύοντας και μνημονεύουμε για να νιώθουμε ότι ζούμε. Υπάρχει αυτή η αμφίδρομη σχέση ζωής μνημονεύουμε για να νιώθουμε ότι ζούμε. Υπάρχει αυτή η αμφίδρομη σχέση ζωής και μνήμηςκαι μνήμηςΜεγαλώνοντας τι νιώθεις να αλλάζει;Μεγαλώνοντας τι νιώθεις να αλλάζει; Λιγοστεύουν τα πράγματα που σου είναι Λιγοστεύουν τα πράγματα που σου είναι καινούρια ή αποκαλυπτικά. Μεγαλώνοντας καλείσαι περισσότερο να χειριστείς τα καινούρια ή αποκαλυπτικά. Μεγαλώνοντας καλείσαι περισσότερο να χειριστείς τα ήδη βιωμένα και κείνα που έχεις τώρα στα χέρια σου.ήδη βιωμένα και κείνα που έχεις τώρα στα χέρια σου.Μπορείς να καταλάβεις έναν άνθρωπο από τα αντικείμενα που έχει στο σπίτι Μπορείς να καταλάβεις έναν άνθρωπο από τα αντικείμενα που έχει στο σπίτι του;του; Σίγουρα. Αν περιβάλλεται από αντικείμενα σημαίνει πολλά, αν δεν περιβάλ- Σίγουρα. Αν περιβάλλεται από αντικείμενα σημαίνει πολλά, αν δεν περιβάλ-λεται πάλι σημαίνει πολλά. Τα αντικείμενα καθορίζουν πτυχώσεις του χαρακτήρα λεται πάλι σημαίνει πολλά. Τα αντικείμενα καθορίζουν πτυχώσεις του χαρακτήρα ενός ανθρώπου.ενός ανθρώπου.Γιατί στο σπίτι σου έχεις περισσότερα διακοσμητικά αντικείμενα παρά έργα τέ-Γιατί στο σπίτι σου έχεις περισσότερα διακοσμητικά αντικείμενα παρά έργα τέ-χνης;χνης; Γιατί πιστεύω πολύ στην επαναφορά του διακοσμητικού αντικειμένου. Γιατί πιστεύω πολύ στην επαναφορά του διακοσμητικού αντικειμένου. Το διακοσμητικό αντικείμενο σου προσφέρει μια θαλπωρή. Εδρεύει σε μια ιδεολο-Το διακοσμητικό αντικείμενο σου προσφέρει μια θαλπωρή. Εδρεύει σε μια ιδεολο-γία, η οποία είναι πιο εμφαντική στο πώς να μας ξεκουράζει, να μας συντροφεύει, γία, η οποία είναι πιο εμφαντική στο πώς να μας ξεκουράζει, να μας συντροφεύει, να μας ευχαριστεί. Γι’ αυτό λέω να ξαναστολίσουμε τα σπίτια μας με αντικείμενα.να μας ευχαριστεί. Γι’ αυτό λέω να ξαναστολίσουμε τα σπίτια μας με αντικείμενα.Και έτσι να στολίσουμε ξανά και τις ψυχές μας;Και έτσι να στολίσουμε ξανά και τις ψυχές μας; Ναι και τις ψυχές μας. Ναι και τις ψυχές μας.Τώρα είμαι έτοιμη για να με πας μια βόλτα στα οικεία σουΤώρα είμαι έτοιμη για να με πας μια βόλτα στα οικεία σου. Πάμε λοιπόν…. Πάμε λοιπόν… Ε.Ξ Ε.Ξ

η σημασία του οικείου∆ικές του σημειώσεις σαν σε ημερολόγιο. Επισκέψεις στα αγαπημένα του ∆ικές του σημειώσεις σαν σε ημερολόγιο. Επισκέψεις στα αγαπημένα του

μέρη. Επιστολές από θεωρητικούς και κριτικούς της τέχνης γραμμένες για μέρη. Επιστολές από θεωρητικούς και κριτικούς της τέχνης γραμμένες για

τον ίδιο. Μικρά ενσταντανέ με το γατί του να περπατά ανάμεσα στα βιβλία. τον ίδιο. Μικρά ενσταντανέ με το γατί του να περπατά ανάμεσα στα βιβλία.

Αυτός είναι ο κόσμος του. Κι εμείς με αφορμή την ατομική του έκθεση, που Αυτός είναι ο κόσμος του. Κι εμείς με αφορμή την ατομική του έκθεση, που

μόλις εγκαινίασε, του ζητούμε να μας πάρει μια βόλτα στα οικεία του…μόλις εγκαινίασε, του ζητούμε να μας πάρει μια βόλτα στα οικεία του…

Info: O Σάββας Χριστουδουλίδης εκθέτει στην Omikron gallery την τελευταία του δουλειά κάτω από το τίτλο Στοιχειώδη Τεχνάσματα. Η έκθεση θα παραμείνει Info: O Σάββας Χριστουδουλίδης εκθέτει στην Omikron gallery την τελευταία του δουλειά κάτω από το τίτλο Στοιχειώδη Τεχνάσματα. Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι τις 31 ∆εκεμβρίου. Ώρες λειτουργίας: ∆ευτέρα - Παρασκευή 10.00-13.00 και 16.00-20.00, Σάββατο: 10.00-14.00. τηλ: 22678240ανοιχτή μέχρι τις 31 ∆εκεμβρίου. Ώρες λειτουργίας: ∆ευτέρα - Παρασκευή 10.00-13.00 και 16.00-20.00, Σάββατο: 10.00-14.00. τηλ: 22678240

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑ ΧΡΙΣΤΟ∆ΟΥΛΙ∆Η

ΜΝΗΜΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΝΩΣΤΟ ΞΥΛΟΚΟΠΟΜΝΗΜΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΝΩΣΤΟ ΞΥΛΟΚΟΠΟ

25 ΥΓ.

Ο υλικός πολιτισμός για τον Σάββα Χριστοδουλί-Ο υλικός πολιτισμός για τον Σάββα Χριστοδουλί-δη δεν είναι απαραίτητα εκείνος που ορίζεται μέσα δη δεν είναι απαραίτητα εκείνος που ορίζεται μέσα από τη συνήθη αλαζονική καχυποψία για τη μαζική από τη συνήθη αλαζονική καχυποψία για τη μαζική παραγωγή και το καθεστώς της υπερσυσσώρευσης παραγωγή και το καθεστώς της υπερσυσσώρευσης των καταναλώσιμων αντικειμένων. Ο Χριστοδουλί-των καταναλώσιμων αντικειμένων. Ο Χριστοδουλί-δης δεν βλέπει τα αντικείμενα αποκλειστικά μέσα δης δεν βλέπει τα αντικείμενα αποκλειστικά μέσα από τις καπιταλιστικές τους κρίσεις. από τις καπιταλιστικές τους κρίσεις. Ακόμα και αν αποδέχεται τον «αινιγματικό» χαρα-Ακόμα και αν αποδέχεται τον «αινιγματικό» χαρα-κτήρα του προϊόντος ως εμπόρευμα που γεννιέται κτήρα του προϊόντος ως εμπόρευμα που γεννιέται από την εμπειρία της εργασίας και ό,τι αυτό μπο-από την εμπειρία της εργασίας και ό,τι αυτό μπο-ρεί να σημαίνει, δίνει στη γλυπτική το ηθικό πλεο-ρεί να σημαίνει, δίνει στη γλυπτική το ηθικό πλεο-νέκτημα να μπορεί να αμφισβητεί τα δεδομένα της νέκτημα να μπορεί να αμφισβητεί τα δεδομένα της παραγωγής και να αναδιατυπώνει τους όρους της παραγωγής και να αναδιατυπώνει τους όρους της κατανάλωσης. κατανάλωσης. Συγκεκριμένα, ο καλλιτέχνης ξεκινά από το ση-Συγκεκριμένα, ο καλλιτέχνης ξεκινά από το ση-μείο που η εκθεσιακή διάταξη του αντικειμένου μείο που η εκθεσιακή διάταξη του αντικειμένου είναι εξίσου σημαντική όσο και οι μηχανισμοί της είναι εξίσου σημαντική όσο και οι μηχανισμοί της παραγωγής του.παραγωγής του.Υπό αυτήν την έννοια, ο καλλιτέχνης εγκαταλείπει Υπό αυτήν την έννοια, ο καλλιτέχνης εγκαταλείπει για λίγο το Κεφάλαιο του Μαρξ χωρίς να το κλείσει για λίγο το Κεφάλαιο του Μαρξ χωρίς να το κλείσει και ψηλαφίζει την «ψυχοπαθολογία της Καθημε-και ψηλαφίζει την «ψυχοπαθολογία της Καθημε-ρινής Ζωής» του Φρόιντ. Ίσως, γι’ αυτό το λόγο τα ρινής Ζωής» του Φρόιντ. Ίσως, γι’ αυτό το λόγο τα πρώην χρηστικά αντικείμενα του γλύπτη αγγίζουν πρώην χρηστικά αντικείμενα του γλύπτη αγγίζουν τα ενδιαφέροντα της σουρεαλιστικής παράδοσης, τα ενδιαφέροντα της σουρεαλιστικής παράδοσης, εκεί που η συναλλαγή των εμπορικών προϊόντων εκεί που η συναλλαγή των εμπορικών προϊόντων αποκτά ανθρωπομορφική προβολή και εντάσσεται αποκτά ανθρωπομορφική προβολή και εντάσσεται σ’ ένα πλαίσιο ανάκλησης της μνήμης. Άραγε ποια σ’ ένα πλαίσιο ανάκλησης της μνήμης. Άραγε ποια είναι τα τεχνάσματα της ανάκλησής της;είναι τα τεχνάσματα της ανάκλησής της;Είναι η bella maniera, που εκφράζεται με τις σχο-Είναι η bella maniera, που εκφράζεται με τις σχο-λαστικές επιλογές και ανακατασκευές των λεπτο-λαστικές επιλογές και ανακατασκευές των λεπτο-μερειών αντικειμένων επίπλωσης, όπου η μετατό-μερειών αντικειμένων επίπλωσης, όπου η μετατό-πιση της αρχικής τους ταυτότητας διαμορφώνει με πιση της αρχικής τους ταυτότητας διαμορφώνει με απρόβλεπτο τρόπο μια διαφορετική αφήγηση. Μ’ απρόβλεπτο τρόπο μια διαφορετική αφήγηση. Μ’ ένα ρυθμό που στα ποικίλα του tempo αναδεικνύ-ένα ρυθμό που στα ποικίλα του tempo αναδεικνύ-ει τις δυνατότητες του καλλιτέχνη να χρησιμοποιεί ει τις δυνατότητες του καλλιτέχνη να χρησιμοποιεί με απαράμιλλη ευκολία τις διακοσμητικές γλώσ-με απαράμιλλη ευκολία τις διακοσμητικές γλώσ-σες, κάποιες φορές με χάρη και άλλες φορές λίγο σες, κάποιες φορές με χάρη και άλλες φορές λίγο πιο γκροτέσκα, ο γλύπτης Χριστοδουλίδης ελέγχει πιο γκροτέσκα, ο γλύπτης Χριστοδουλίδης ελέγχει απόλυτα το μέσο του.απόλυτα το μέσο του.Ο Χριστοδουλίδης είναι ο εκφραστής ενός λεξιλο-Ο Χριστοδουλίδης είναι ο εκφραστής ενός λεξιλο-γίου (του οποίου σίγουρα οι καταβολές ιστορικά γίου (του οποίου σίγουρα οι καταβολές ιστορικά βρίσκονται στο μανιερισμό) που έχει τη δυνατότη-βρίσκονται στο μανιερισμό) που έχει τη δυνατότη-τα να δημιουργεί μικρόκοσμους σε κάθε επιφάνεια τα να δημιουργεί μικρόκοσμους σε κάθε επιφάνεια της ύλης, να αχρηστεύει την ανταλλακτική αξία του της ύλης, να αχρηστεύει την ανταλλακτική αξία του εμπορεύσιμου αντικειμένου και να της προσδίδει εμπορεύσιμου αντικειμένου και να της προσδίδει στοχαστικό βάθος. Η δική του, όμως, υφολογική στοχαστικό βάθος. Η δική του, όμως, υφολογική διαδρομή δεν είναι θορυβώδης, τα γλυπτά του δεν διαδρομή δεν είναι θορυβώδης, τα γλυπτά του δεν μεταφέρουν ουτοπικές διακηρύξεις μέσα από την μεταφέρουν ουτοπικές διακηρύξεις μέσα από την επικύρωση μιας οπτιμιστικής ρητορικής, ούτε εκεί-επικύρωση μιας οπτιμιστικής ρητορικής, ούτε εκεί-νης ενός ανήμπορου γοτθικού ηδονικού πένθους. νης ενός ανήμπορου γοτθικού ηδονικού πένθους. Προτιμά τα εδάφια της μελαγχολίας που συνηθί-Προτιμά τα εδάφια της μελαγχολίας που συνηθί-ζονται σε εσωτερικούς χώρους, εκείνες τις στιγμές ζονται σε εσωτερικούς χώρους, εκείνες τις στιγμές όπου στη νοσταλγία δεν κρύβεται η επιθυμία να όπου στη νοσταλγία δεν κρύβεται η επιθυμία να φέρουμε στο παρόν αυτό που υπήρξε, αλλά η επί-φέρουμε στο παρόν αυτό που υπήρξε, αλλά η επί-γνωση ότι αυτό που ζήσαμε χάθηκε για πάντα. Ένας γνωση ότι αυτό που ζήσαμε χάθηκε για πάντα. Ένας

άλλος λοιπόν παράλληλος τρόπος (manierus) στον άλλος λοιπόν παράλληλος τρόπος (manierus) στον Χριστοδουλίδη θεμελιώνεται στα ανθρωπινά συναι-Χριστοδουλίδη θεμελιώνεται στα ανθρωπινά συναι-σθήματα διαμέσου των μορφολογικών δυνατοτήτων σθήματα διαμέσου των μορφολογικών δυνατοτήτων των αντικειμένων. των αντικειμένων. Την ίδια στιγμή που ο πλαστικός λόγος των γλυπτι-Την ίδια στιγμή που ο πλαστικός λόγος των γλυπτι-κών κατασκευών του φανερώνεται, η αρχική πηγή κών κατασκευών του φανερώνεται, η αρχική πηγή του σχεδιασμού των αντικειμένων-επίπλων δια-του σχεδιασμού των αντικειμένων-επίπλων δια-τηρείται ανέπαφη. Ο Χριστοδουλίδης φαίνεται ότι τηρείται ανέπαφη. Ο Χριστοδουλίδης φαίνεται ότι ενδιαφέρεται για την αντιληπτική καθαρότητα του ενδιαφέρεται για την αντιληπτική καθαρότητα του αντικειμένου, αφού σχεδόν ποτέ δεν κρύβει τη δο-αντικειμένου, αφού σχεδόν ποτέ δεν κρύβει τη δο-μική και σχεδιαστική του γραμμή. Υποστηρίζει την μική και σχεδιαστική του γραμμή. Υποστηρίζει την εμπλοκή του αποτελέσματος της σύνθεσης με το εμπλοκή του αποτελέσματος της σύνθεσης με το πρωτογενές τους ιδίωμα, και αυτό όχι από κάποια πρωτογενές τους ιδίωμα, και αυτό όχι από κάποια φορμαλιστική ή τεχνική αδυναμία, αλλά επειδή η φορμαλιστική ή τεχνική αδυναμία, αλλά επειδή η κάθετη κατάργηση αυτής της συνθήκης θα διαμόρ-κάθετη κατάργηση αυτής της συνθήκης θα διαμόρ-φωνε μια μεταφυσική συνθήκη που θα εναντι-φωνε μια μεταφυσική συνθήκη που θα εναντι-ωνόταν στη σκοπιμότητα του εγχειρήματος και ωνόταν στη σκοπιμότητα του εγχειρήματος και που δεν είναι άλλη από το σεβασμό του για μια που δεν είναι άλλη από το σεβασμό του για μια ποιητική της καθημερινής πρακτικής που με τόσο ποιητική της καθημερινής πρακτικής που με τόσο ενθουσιασμό τη μοιράζεται στις κατασκευές του. ενθουσιασμό τη μοιράζεται στις κατασκευές του. Πρέπει να διατηρηθεί το ίχνος της προέλευσης, Πρέπει να διατηρηθεί το ίχνος της προέλευσης, που είναι προϋπόθεση μιας διεύρυνσης της σχέ-που είναι προϋπόθεση μιας διεύρυνσης της σχέ-σης μας με την ιστορία του πολιτισμού και ειδικά σης μας με την ιστορία του πολιτισμού και ειδικά με τα ερωτήματα που προκύπτουν στη σχέση μας με τα ερωτήματα που προκύπτουν στη σχέση μας με τον υλικό πολιτισμό.με τον υλικό πολιτισμό. Το ζήτημα, έξαλλου, δεν είναι να εθελοτυφλούμε Το ζήτημα, έξαλλου, δεν είναι να εθελοτυφλούμε μπροστά στη χρηστική αρχική αξία του γλυπτικού μπροστά στη χρηστική αρχική αξία του γλυπτικού αντικειμένου ώστε να αποδείξουμε την «υψηλή» αντικειμένου ώστε να αποδείξουμε την «υψηλή» αξία του έργου, αλλά αντίθετα να ενδυναμώσου-αξία του έργου, αλλά αντίθετα να ενδυναμώσου-με στοιχεία που στην αρχική ταυτότητα της κατα-με στοιχεία που στην αρχική ταυτότητα της κατα-σκευής, πριν την ανασύνθεση και αναδιατύπωση, σκευής, πριν την ανασύνθεση και αναδιατύπωση, υπήρχαν ως δυνατότητες αλλά παθητικά είχαν υπήρχαν ως δυνατότητες αλλά παθητικά είχαν εγκλωβιστεί από τις προτεραιότητες ενός αυστη-εγκλωβιστεί από τις προτεραιότητες ενός αυστη-ρού μονόπλευρου χρηστικού προγραμματισμού. ρού μονόπλευρου χρηστικού προγραμματισμού. Και πάλι όμως, στο οικιακό αντικείμενο η ποιητική Και πάλι όμως, στο οικιακό αντικείμενο η ποιητική της καθημερινότητας επιστρέφει, επιστρέφει στην της καθημερινότητας επιστρέφει, επιστρέφει στην προσπάθεια να διασώσει το ρεαλισμό των βιωμά-προσπάθεια να διασώσει το ρεαλισμό των βιωμά-των που έχουν συνδιαλλαγεί με το ανθρώπινο υπο-των που έχουν συνδιαλλαγεί με το ανθρώπινο υπο-κείμενο. Ο κυνισμός που εκφέρει η καταγωγή της κείμενο. Ο κυνισμός που εκφέρει η καταγωγή της ύλης και η μετατροπή της σ’ εμπόρευμα δεν ακυ-ύλης και η μετατροπή της σ’ εμπόρευμα δεν ακυ-ρώνεται, ενώ συμπληρώνεται με τις επιπρόσθετες ρώνεται, ενώ συμπληρώνεται με τις επιπρόσθετες παθολογίες της απόκτησής του, της αγοράς του. Οι παθολογίες της απόκτησής του, της αγοράς του. Οι σχεδιαστικές ανακατατάξεις στο έργο του καλλιτέ-σχεδιαστικές ανακατατάξεις στο έργο του καλλιτέ-χνη μπορούν να καταλήγουν – ευτυχώς - και σ’ ένα χνη μπορούν να καταλήγουν – ευτυχώς - και σ’ ένα ντελίριο διακοσμητικό καπρίτσιο, ώστε να λυγίσει η ντελίριο διακοσμητικό καπρίτσιο, ώστε να λυγίσει η άκαμπτη εικόνα του ξύλινου τραπεζιού. άκαμπτη εικόνα του ξύλινου τραπεζιού. Tο πείσμα της περατότητας της άψυχης ύλης που Tο πείσμα της περατότητας της άψυχης ύλης που είναι και η πρώτη εντύπωση όταν παρατηρείς έπι-είναι και η πρώτη εντύπωση όταν παρατηρείς έπι-πλα στην ιδιωτική σφαίρα ή πολύ περισσότερο στις πλα στην ιδιωτική σφαίρα ή πολύ περισσότερο στις βιτρίνες των καταστημάτων, στο έργο του Χριστο-βιτρίνες των καταστημάτων, στο έργο του Χριστο-δουλίδη ανατρέπεται με τις συμπλεγματικές περι-δουλίδη ανατρέπεται με τις συμπλεγματικές περι-πτύξεις και τις παραθέσεις αντικειμένων που διεκ-πτύξεις και τις παραθέσεις αντικειμένων που διεκ-δικούν τη ζωτικότητα του παρόντος τους μέσα από δικούν τη ζωτικότητα του παρόντος τους μέσα από μια σοφή σχεδιαστική πρόταση του παρελθόντος.μια σοφή σχεδιαστική πρόταση του παρελθόντος.

Κωστής Βελώνης - Εικαστικός Κωστής Βελώνης - Εικαστικός

cogito ornamentale

ΥΓ. 26

«Στην τέχνη ο μόνος που έχει το δικαίωμα να

εκφράσει αυτό που αισθάνεται είναι το άτομο που

αισθάνεται για πολλούς», λέει ο Φερνάντο Πεσόα

στην «Ηθική της Δύναμης». Απόλυτη η θέση του ποιητή

που φαίνεται να φράζει την εμπλοκή των πολλών σε

δημιουργικά εγχειρήματα. Δηλωτική, εντούτοις, μιας

ανάγκης το έργο να αποτελεί προϊόν έκφρασης ενός

δημιουργού με ταυτότητα ιδεολογικά ευρύτερη των

πλαισίων του εγώ. Έτσι φαντάζουν τα έργα στη Στοά

Νικοκλέους. Υπάκουα σε μια αισθητική απλοϊκότητας

αναγάγουν την αλήθεια των όλων σε μια ευφάνταστη

και ευφραντική απεικόνιση. Έξω από ισχυρούς

εννοιολογικούς ιστούς και κανόνες φορμαλιστικής

τυπολογίας, τα έργα κορνιζάδικου με συγκινούν. Μα

πάνω από όλα μου καθιστούν ακόμα βέβαιο πως ό,τι

φτιάχτηκε για να κοσμεί απλά, κρατά στις μέρες μας

μια γεύση νοσταλγίας. Ωμά και άδικα παραγκωνίστηκαν

τα είδη κόσμησης εδώ και χρόνια. Μπιμπελό,

πόστερ, γυαλικά και άλλα χειροτεχνήματα υπήρξαν

κράχτες μιας ιδεολογίας, που ήθελε τον άνθρωπο να

συντροφεύει πράγματα και πράγματα να στέκουν δίπλα

του, απαλλαγμένα χρηστικότητας.

δευτέρα 11 π.μ. στο κορνιζάδικο ...δευτέρα 11 π.μ. στο κορνιζάδικο ...

27 ΥΓ.

ΛΕΚΕΣΛΕΚΕΣ

ΥΓ. 30

Η επικρατέστερη χειρονομία

στην οποία επιδίδεται μια

Μαντόνα είναι αυτή του

εναγκαλισμού. Στην ουσία

το βρέφος δεν εν-κορφώνεται

αλλά υποβαστάζεται. Στα

έργα, το αίσθημα της

στοργής αντιπαλεύεται

την αξία του βάρους και η

ορθότητα της θεομήτορος

φλερτάρει με την εντύπωση

μιας ανεπαίσθητης

υπόκλισης στο κενό που την

υποδέχεται. Η Μαντόνα όρθια

συντροφεύει το βρέφος,

όρθια και τον προσκυνητή.

Αμέτρητες ώρες πέρασα

σπουδάζοντας την έκφρασή

της. Της γαλάζιας Μαντόνας

από την Καταλονία στην

Καθολική της Λάρνακας. Σε

έργα της τελευταίας διετίας

επιχείρησα υφολογικές

παραλλαγές Της. Κρύβοντας

το πρόσωπό της με το χέρι,

η Μαντόνα δείχνει να

αποστρέφεται τη θέα που

δοκιμάζει. Πρόκειται στην

ουσία για ποιητική σύμβαση

που καθιστά το έργο

υπάκουο σε ένα τέχνασμα.

Φέρνω στο μυαλό μου τον

Γεώργιο Δροσίνη, που

γύρω στο 1930, αγγίζει τη

Μαντόνα έξω από το σύνηθες

εκφραστικό περίγραμμά

της. Ο ποιητής βγάζει για

περίπατο την Παναγία και

μετά την οδηγεί ξανά στο

σπίτι της. Η επαναφορά στην

έδρα της μοιάζει λυτρωτική

στον ποιητή. Λυτρωτική

λοιπόν για τον Δροσίνη η

λιτάνευσή της όσο και μια

προσευχή στο όνομά της. Η

προσευχή μια περιδιάβαση. Η

περιδιάβαση μια προσευχή.

τρίτη 1 μ.μ. στην παναγία τρίτη 1 μ.μ. στην παναγία

των χαρίτων στη λάρνακα...των χαρίτων στη λάρνακα...

31 ΥΓ.

«Κύματα μας τα φέρνανε, κύματα μας τα παίρνανε τα όνειρά

μας/πέστε μου σε όλα ετούτα εμείς τι να κάνουμε» γράφει

η Μέλπω Αξιώτη. Είναι σαν να της πήρε τ’ όνειρο το κύμα

και δεν της το ’φερε ποτέ πίσω. Μετά την εισβολή κράτησε

για λιμάνι της το οδόφραγμα. Με μια θαρραλέα καλημέρα

με υποδέχεται κάθε φορά. Έτσι και αλλιώς κάθε τι που

ξεστομίζει θαρραλέο ακούγεται. Ακόμα και όταν σωπαίνει,

θαρραλέα είναι. Πέρασαν από τα χέρια της τα πολυτιμότερα

κεντήματα του τόπου και από τα μάτια της οι πιο οδυνηρές

εικόνες του πολέμου. Όταν μετά τον καφέ, πασκίζει να μου

ξεδιπλώνει εμπορεύματά της, είναι σαν να ξεδιπλώνει τις

μνήμες της. Τα περιγράφει με στόμφο και συγκίνηση συνάμα.

Στα χέρια της αυτά ανοίγουν απροκάλυπτα και σιωπηλά,

«ξημερώνουν», φεγγοβολούν. «Όλα τούτα δεν είναι στρωσίδια

είναι πλάσματα, ομολόγησε μια μέρα. Κοντά της η αξία της

λαϊκής τέχνης μου έγινε συνείδηση και βίωμα. Κοντά της

έμαθα ότι κάθε τι περίτεχνο καμώνεται για να πληροί μια

στέρηση και να συντηρεί μαζί μια προσδοκία.

τετάρτη 10 π.μ. στο κατάστημα της έλλης σταύρου...τετάρτη 10 π.μ. στο κατάστημα της έλλης σταύρου...

«Ο άνθρωπος του πνεύματος αυτοδημιουργείται, ανά πάσαν στιγμήν, ανάλογα με την ανάγκη της στιγ-«Ο άνθρωπος του πνεύματος αυτοδημιουργείται, ανά πάσαν στιγμήν, ανάλογα με την ανάγκη της στιγ-μής. Ξέρει και αισθάνεται την ακριβή σχέση ανάμεσα στα πράγματα και στον ίδιο».μής. Ξέρει και αισθάνεται την ακριβή σχέση ανάμεσα στα πράγματα και στον ίδιο».Montesquieu - essai sur le goutMontesquieu - essai sur le goutΘέλω να δανειστώ από τον (ορατό )κόσμο δυνάμεις μόνο - όχι μορφές, αλλά τα απαραίτητα για να Θέλω να δανειστώ από τον (ορατό )κόσμο δυνάμεις μόνο - όχι μορφές, αλλά τα απαραίτητα για να φτιάχνω μορφές.φτιάχνω μορφές.Καθόλου Ιστορία - Καθόλου ∆ιάκοσμοι - Αλλά το αίσθημα της ίδιας της ύλης, του βράχου, του αέρα, των Καθόλου Ιστορία - Καθόλου ∆ιάκοσμοι - Αλλά το αίσθημα της ίδιας της ύλης, του βράχου, του αέρα, των νερών, της φυτικής ύλης - και οι στοιχειώδεις δυνατότητές τους. Valery - Στοχασμοίνερών, της φυτικής ύλης - και οι στοιχειώδεις δυνατότητές τους. Valery - Στοχασμοί

Ακολουθώντας τον εικαστικό δημιουργό στους δρόμους που αυτός ορίζει, καθώς μεταπλάθει Ακολουθώντας τον εικαστικό δημιουργό στους δρόμους που αυτός ορίζει, καθώς μεταπλάθει με εκφραστική εφευρετικότητα τους ρυθμούς αυτού του (Κ)κόσμου, η κριτική και η θεωρία με εκφραστική εφευρετικότητα τους ρυθμούς αυτού του (Κ)κόσμου, η κριτική και η θεωρία έρχονται να ομολογήσουν απολογητικά τον άρρητο εν τέλει χαρακτήρα του έργου τέχνης. Μια έρχονται να ομολογήσουν απολογητικά τον άρρητο εν τέλει χαρακτήρα του έργου τέχνης. Μια τέτοια αποφασιστική διατύπωση, σκέφτομαι, συμβαίνει, μόνο όταν διαπιστώσει κανείς πως το τέτοια αποφασιστική διατύπωση, σκέφτομαι, συμβαίνει, μόνο όταν διαπιστώσει κανείς πως το έργο τέχνης παρέχει από μόνο του μια πλήρη αισθητική επάρκεια, όταν αποτελεί δηλαδή τόκο έργο τέχνης παρέχει από μόνο του μια πλήρη αισθητική επάρκεια, όταν αποτελεί δηλαδή τόκο της αυθόρμητης αλλά ταυτόχρονα και της διανοούμενης ηλικίας της εικαστικής πράξης.της αυθόρμητης αλλά ταυτόχρονα και της διανοούμενης ηλικίας της εικαστικής πράξης.Ανακαλώ στη μνήμη μου, σαν συμπλήρωμα σ’ αυτές τις σκέψεις το πώς προσδιόριζε ο Derrida Ανακαλώ στη μνήμη μου, σαν συμπλήρωμα σ’ αυτές τις σκέψεις το πώς προσδιόριζε ο Derrida την έννοια κείμενο, ως αυτοτελή οργανισμό, όταν ομολογούσε πως ένα κείμενο οποιουδήπο-την έννοια κείμενο, ως αυτοτελή οργανισμό, όταν ομολογούσε πως ένα κείμενο οποιουδήπο-τε μάλιστα τύπου παραμένει αδιόρατο, γιατί κρύβει τουλάχιστον σε πρώτη όψη το νόμο της τε μάλιστα τύπου παραμένει αδιόρατο, γιατί κρύβει τουλάχιστον σε πρώτη όψη το νόμο της σύνθεσής του και τους κανόνες του παιχνιδιού του, ενώ προκαλεί με επίμονους υπαινιγμούς σύνθεσής του και τους κανόνες του παιχνιδιού του, ενώ προκαλεί με επίμονους υπαινιγμούς να πλησιάσεις τη λογική του.να πλησιάσεις τη λογική του.Μια δική μου απόπειρα προσέγγισης στα «Στοιχειώδη Τεχνάσματα» του Σάββα Χριστοδου-Μια δική μου απόπειρα προσέγγισης στα «Στοιχειώδη Τεχνάσματα» του Σάββα Χριστοδου-λίδη, νιώθω να έχει ένα χαρακτήρα περιδιάβασης στο εργαστήρι ενός σημερινού Faust, όπου λίδη, νιώθω να έχει ένα χαρακτήρα περιδιάβασης στο εργαστήρι ενός σημερινού Faust, όπου μέσα από τη μαγεία, το μυστήριο, την εκκεντρικότητα, την αντισυμβατικότητα, τον κόσμο μέσα από τη μαγεία, το μυστήριο, την εκκεντρικότητα, την αντισυμβατικότητα, τον κόσμο των μοντέλων και των συμβόλων του, θα αρχίσουν να διαφαίνονται οι πηγές, οι επιλογές, οι των μοντέλων και των συμβόλων του, θα αρχίσουν να διαφαίνονται οι πηγές, οι επιλογές, οι συγγένειες, αλλά και ο τρόπος που οικοδομεί τις εικόνες των αντικειμένων του.συγγένειες, αλλά και ο τρόπος που οικοδομεί τις εικόνες των αντικειμένων του.Ο Σάββας Χριστοδουλίδης συνομιλεί ευφάνταστα με υλικά όπως, χρηστικά καθημερινά ή δι-Ο Σάββας Χριστοδουλίδης συνομιλεί ευφάνταστα με υλικά όπως, χρηστικά καθημερινά ή δι-ακοσμητικά αντικείμενα, έπιπλα, ακόμη, χαρτί ύφασμα μέταλλο ή ξύλο, εργαλεία ή φυτά…ακοσμητικά αντικείμενα, έπιπλα, ακόμη, χαρτί ύφασμα μέταλλο ή ξύλο, εργαλεία ή φυτά…αναμνήσεις, φαντασία, μνήμη…αναμνήσεις, φαντασία, μνήμη…Μαστορεύοντας τα μεταπλάθει για να μας καταθέσει μια μέθοδο εργασίας, ως ποιητικής των Μαστορεύοντας τα μεταπλάθει για να μας καταθέσει μια μέθοδο εργασίας, ως ποιητικής των επεμβάσεων, των παρεμβάσεων και παραβάσεων, των μεταποιήσεων και μετατροπών, των επεμβάσεων, των παρεμβάσεων και παραβάσεων, των μεταποιήσεων και μετατροπών, των μετατοπίσεων, των μετασχηματισμών, της επινόησης, την τέχνη με άλλα λόγια της μεταφο-μετατοπίσεων, των μετασχηματισμών, της επινόησης, την τέχνη με άλλα λόγια της μεταφο-ράς, της μεταμόρφωσης και της αλληγορίας.ράς, της μεταμόρφωσης και της αλληγορίας.Objets de curiosité ή έργα παραδείγματα στη συλλογιστική των ready-mades του Marcel Objets de curiosité ή έργα παραδείγματα στη συλλογιστική των ready-mades του Marcel Duchamp και των σουρεαλιστικών αντικειμένων, ο καλλιτέχνης μοιάζει να συνταιριάζει τις Duchamp και των σουρεαλιστικών αντικειμένων, ο καλλιτέχνης μοιάζει να συνταιριάζει τις εικαστικές και εννοιακές του προτάσεις για να προκαλέσει νέες προσμίξεις και συνωμοτικές εικαστικές και εννοιακές του προτάσεις για να προκαλέσει νέες προσμίξεις και συνωμοτικές σχέσεις που επαναπροσδιορίζουν τα όρια ανάμεσα στο πραγματικό, το κυριολεκτικό, το στε-σχέσεις που επαναπροσδιορίζουν τα όρια ανάμεσα στο πραγματικό, το κυριολεκτικό, το στε-ρεοτυπικό, το πλασματικό, καθώς φωτίζονται οι αινιγματικές συνομιλίες των πραγμάτων του ρεοτυπικό, το πλασματικό, καθώς φωτίζονται οι αινιγματικές συνομιλίες των πραγμάτων του αντιληπτικού κόσμου.αντιληπτικού κόσμου.Είναι σαν πειράματα και μαθήματα υποψίας που μας εξοικειώνουν στις αλλαγές του τρόπου Είναι σαν πειράματα και μαθήματα υποψίας που μας εξοικειώνουν στις αλλαγές του τρόπου που βλέπουμε, που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, που επινοούμε πάνω στη φαινομενολογική που βλέπουμε, που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, που επινοούμε πάνω στη φαινομενολογική του υπόσταση, που εικονοποιούμε, που σχολιάζουμε, υπογραμμίζοντας ομοιότητες, αντιφά-του υπόσταση, που εικονοποιούμε, που σχολιάζουμε, υπογραμμίζοντας ομοιότητες, αντιφά-σεις, παραδοξότητες, παραδοσιακές ή μη δομές και αντιλήψεις. Είναι συνόψεις και αντικατο-σεις, παραδοξότητες, παραδοσιακές ή μη δομές και αντιλήψεις. Είναι συνόψεις και αντικατο-πτρισμοί απρόβλεπτων ανακαλύψεων από το περιβάλλον - φυσικό και μη - ή και από τον ίδιο πτρισμοί απρόβλεπτων ανακαλύψεων από το περιβάλλον - φυσικό και μη - ή και από τον ίδιο μας τον εαυτό, όταν διεισδύσουμε στα μύχια του, απαλλαγμένοι από το φόβο. Είναι επεξεργα-μας τον εαυτό, όταν διεισδύσουμε στα μύχια του, απαλλαγμένοι από το φόβο. Είναι επεξεργα-σμένα αντικείμενα/ εγκαταστάσεις, απόλυτης σχολαστικότητας, που δηλώνουν τη μορφοποι-σμένα αντικείμενα/ εγκαταστάσεις, απόλυτης σχολαστικότητας, που δηλώνουν τη μορφοποι-ητική ικανότητα του δημιουργού τους. ητική ικανότητα του δημιουργού τους. Οι τίτλοι των έργων του (Κακτόκηπος, Φοινικόκηπος, Μνημείο για ξυλοκόπο…) συνομιλούν Οι τίτλοι των έργων του (Κακτόκηπος, Φοινικόκηπος, Μνημείο για ξυλοκόπο…) συνομιλούν με την πλαστική εκδοχή, προσθέτοντας υπονομευτικές διατυπώσεις και φτιάχνοντας μια ισο-με την πλαστική εκδοχή, προσθέτοντας υπονομευτικές διατυπώσεις και φτιάχνοντας μια ισο-τοπία, όπου και οι δύο περιοχές και η πλαστική και η ρηματική αναπαύονται, ώστε να ολοκλη-τοπία, όπου και οι δύο περιοχές και η πλαστική και η ρηματική αναπαύονται, ώστε να ολοκλη-ρωθεί στο σύνολό της η αισθητική πρόταση.ρωθεί στο σύνολό της η αισθητική πρόταση.Ο Σάββας Χριστοδουλίδης προτείνει έναν προσωπικό τρόπο διερεύνησης και αντίληψης της Ο Σάββας Χριστοδουλίδης προτείνει έναν προσωπικό τρόπο διερεύνησης και αντίληψης της δημιουργικής διαδικασίας και πράξης, ως πολιτισμικού κοιτάγματος, το οποίο αξιοποιώντας δημιουργικής διαδικασίας και πράξης, ως πολιτισμικού κοιτάγματος, το οποίο αξιοποιώντας ένα ευρύ πεδίο αναφορών και πολλαπλών συσχετισμών οργανώνει τη δική του αυτοτέλεια και ένα ευρύ πεδίο αναφορών και πολλαπλών συσχετισμών οργανώνει τη δική του αυτοτέλεια και ενότητα, προσδιορίζοντας και ένα μηχανισμό αναδόμησης με υπαινιγμούς και απολήξεις.ενότητα, προσδιορίζοντας και ένα μηχανισμό αναδόμησης με υπαινιγμούς και απολήξεις.Οι ειρωνικοί του χειρισμοί στο μεταίχμιο ανάμεσα σε ό,τι θα ονομάζαμε πραγματικό και την Οι ειρωνικοί του χειρισμοί στο μεταίχμιο ανάμεσα σε ό,τι θα ονομάζαμε πραγματικό και την πληθυντική δυνατότητα παράστασής του, ανιχνεύουν μια μετάλλαξη σημασιών για την περι-πληθυντική δυνατότητα παράστασής του, ανιχνεύουν μια μετάλλαξη σημασιών για την περι-πέτεια της περιπλάνησης και πλάνης, για την τεκτονική μεταμφιεστικών δοκιμών και διαρ-πέτεια της περιπλάνησης και πλάνης, για την τεκτονική μεταμφιεστικών δοκιμών και διαρ-ρυθμίσεων, για την επικράτηση σημείων και στοιχείων μνήμης. Σαν σύγχρονα totems, είδωλα ρυθμίσεων, για την επικράτηση σημείων και στοιχείων μνήμης. Σαν σύγχρονα totems, είδωλα ειρωνείας και αυτοσαρκασμού, σαν κώδικες μεταλλάξιμων μορφών και ανακατασκευών με ειρωνείας και αυτοσαρκασμού, σαν κώδικες μεταλλάξιμων μορφών και ανακατασκευών με εσωτερικούς δεσμούς και συνάφεια. Σαν συστηματικές συνθέσεις διάνοιας και ευαισθησίας. εσωτερικούς δεσμούς και συνάφεια. Σαν συστηματικές συνθέσεις διάνοιας και ευαισθησίας. Σαν απόπειρες συναρπαστικές στη μακρόχρονη ιστορία του homo ludens. Σαν απόπειρες συναρπαστικές στη μακρόχρονη ιστορία του homo ludens. Ο Σάββας Χριστοδουλίδης παρεκκλίνει σταθερά από πεπατημένα μονοπάτια και νοηματοδο-Ο Σάββας Χριστοδουλίδης παρεκκλίνει σταθερά από πεπατημένα μονοπάτια και νοηματοδο-τεί με όσο γίνεται πιο γόνιμο τρόπο τις στάσεις και τα στάσιμα της περιπέτειας των κατασκευ-τεί με όσο γίνεται πιο γόνιμο τρόπο τις στάσεις και τα στάσιμα της περιπέτειας των κατασκευ-ών του, δημιουργώντας μια καθαρά δική του τοπογραφία. Αιχμαλωτίζει σε μια απελευθερω-ών του, δημιουργώντας μια καθαρά δική του τοπογραφία. Αιχμαλωτίζει σε μια απελευθερω-μένη και απόλυτα ακριβή συνδυαστική τα υλικά του, σαν κτερίσματα στολίδια ή σαν εφόδια μένη και απόλυτα ακριβή συνδυαστική τα υλικά του, σαν κτερίσματα στολίδια ή σαν εφόδια από προηγούμενη χρήση, παράγοντας ένα ζωτικό χώρο συγκλονιστικής ηρεμίας, όπου η αι-από προηγούμενη χρήση, παράγοντας ένα ζωτικό χώρο συγκλονιστικής ηρεμίας, όπου η αι-σθητική ποιότητα υπαγορεύει την ηθική εκείνης της ομολογίας πίστης που φωτίζει το μόνο σθητική ποιότητα υπαγορεύει την ηθική εκείνης της ομολογίας πίστης που φωτίζει το μόνο καταφύγιο, αυτό του δημιουργικού πεδίου. καταφύγιο, αυτό του δημιουργικού πεδίου.

Θάλεια Στεφανίδου Θάλεια Στεφανίδου Ιστορικός, κριτικός τέχνης/επιμελήτρια εκθέσεωνΙστορικός, κριτικός τέχνης/επιμελήτρια εκθέσεων

συνωμοτικές σχέσεις

ΚΑΚΤΟΚΗΠΟΣΚΑΚΤΟΚΗΠΟΣ

ΑΛΛΙΩΣ ΦΑΝΤΑΣΤΗΚΑ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ/ ΚΑΪΡΟΑΛΛΙΩΣ ΦΑΝΤΑΣΤΗΚΑ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑ/ ΚΑΪΡΟ