46
Ôn thi chính trị cuối khóa Soạn thi ôn tập chính trị cuối khóa Câu 1: 1. Phạm trù vật chất: a. Định nghĩa về vật chất: - Vật chất với tư cách là phạm trù triết học đã có lịch sử phát triển trên 2500 năm. Ngay từ thời cổ đại, xung quanh phạm trù vật chất đã diễn ra cuộc đấu tranh không khoan nhượng giữa chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm. Đồng thời, cũng giống những phạm trù khác, phạm trù vật chất có quá trình phát triển gắn liền với sự phát triển của thực tiễn và nhận thức của loài người. - Trong một thời gian dài, quan điểm về vật chất tuy có những ưu điểm nhất định trong việc giải thích cơ sở vật chất của sự tồn tại giới tự nhiên nhưng về căn bản vẫn còn nhiều hạn chế. Trong bối cảnh đó, Lênin đã khẳng định bản chất vật chất của thế giới và đưa ra định nghĩa kinh điển về vật chất: “vật chất là phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan được đem lại cho con người trong cảm giác, được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác”. - Định nghĩa của Lênin về vật chất có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của chủ nghĩa duy vật và nhận thức khoa học: Trang 1

Ôn Tập Chính Trị Cuối Khóa

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Tư tưởng Hồ Chí Minh

Citation preview

n thi chnh tr cui kha

n thi chnh tr cui kha

Son thi n tp chnh tr cui khaCu 1: 1. Phm tr vt cht:a. nh ngha v vt cht: Vt cht vi t cch l phm tr trit hc c lch s pht trin trn 2500 nm. Ngay t thi c i, xung quanh phm tr vt cht din ra cuc u tranh khng khoan nhng gia ch ngha duy vt v ch ngha duy tm. ng thi, cng ging nhng phm tr khc, phm tr vt cht c qu trnh pht trin gn lin vi s pht trin ca thc tin v nhn thc ca loi ngi. Trong mt thi gian di, quan im v vt cht tuy c nhng u im nht nh trong vic gii thch c s vt cht ca s tn ti gii t nhin nhng v cn bn vn cn nhiu hn ch. Trong bi cnh , Lnin khng nh bn cht vt cht ca th gii v a ra nh ngha kinh in v vt cht: vt cht l phm tr trit hc dng ch thc ti khch quan c em li cho con ngi trong cm gic, c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh v tn ti khng l thuc vo cm gic. nh ngha ca Lnin v vt cht c ngha quan trng i vi s pht trin ca ch ngha duy vt v nhn thc khoa hc: Bng vic to ra thuc tnh c bn nht, ph bin nht ca vt cht l thuc tnh tn ti khch quan, Lnin phn bit s khc nhau c bn gia khi nim vt cht vi t cch l phm tr trit hc vi khi nim vt cht vi t cch l phm tr ca cc khoa hc chuyn ngnh, t khc phc c hn ch trong quan nim v vt cht ca ch ngha duy vt c; cung cp cn c nhn thc khoa hc xc nh nhng g thuc v vt cht, to lp c s l lun cho vic xy dng quan im duy vt v lch s, khc phc c nhng hn ch duy tm trong quan nim v x hi. Khi khng nh vt cht l thc ti khch quan c em li cho con ngi trong cm gic v c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh, Lnin khng nhng khng nh tnh th nht ca vt cht, tnh th hai ca thc theo quan im duy vt m cn khng nh kh nng con ngi c th nhn thc c thng qua s chp li, chp li, phn nh ca con ngi i vi thc ti khch quan.b. Phng thc v hnh thc tn ti ca vt cht Vn ng l phng thc tn ti ca vt cht: vn ng ca vt cht l t thn vn ng. ngghen chia vn ng thnh 5 hnh thc vn ng c bn: vn ng c gii, vn ng vt l, vn ng ha, vn ng sinh hc, vn ng vt l. Cc hnh thc vn ng ny c sp xp t trnh thp n cao, tng ng vi trnh kt cu ca vt cht. ng yn l tng i, tm thi: v ng in, cn bng ch xy ra torng mt s quan h nht nh ch khng xy ra vi tt c mi quan h; ng in, cn bng ch xy ra trong mt hnh thc vn ng ch khng phi xy ra vi tt c cc hnh thc vn ng; ng in khng phi l ci tn ti vnh vin m ch tn ti trong mt thi gian nht nh, ch l xt trong mt s quan h nht nh, ngay trong s ng im vn din ra nhng qu trh bin i nht nh. ng im l trng thi c bit ca vn ng: l vn ng trong th cn bng, n nh, vn ng cha lm thay i c bn v cht, v tr, hnh dng, kt cu ca s vt. Khng gian, thi gian l nhng hnh thc tn ti ca vt cht: Mi dng c th ca vt cht u tn ti mt v tr nht nh, c mt qung tnh nht nh v tn ti trong mi tng quan nht nh vi nhng dng vt cht khc. Nhng hnh thc tn ti nh vy c gi l khng gian. Mt khc, s tn ti ca s vt cn c th hin qu trnh bin i: nhanh hay chm, k tip hay chuyn ha Nhng hnh thc tn ti nh vy c gi l thi gian. Nh vy, vt cht, khng gian, thi gian khng tch ri nhau; khng c vt cht tn ti ngoi khng gian v thi gian; cng khng c khng gian, thi gian tn ti ngoi vt cht vn ng. Ngoi ra, khng gian c thuc tnh ba chiu cn thi gian ch c mt chiu, y l hnh thc tn ti v qung tnh v qu trnh din bin ca vt cht vn ng. c. Tnh thng nht vt cht ca th gii: Chn ngha duy vt cht bin chng khng nh: bn cht ca th gii l vt cht, th gii thng nht tnh vt cht ca n. Theo quan im : Mt l, ch c mt th gii duy nht l th gii vt cht; th gii vt cht l ci c trc, tn ti khch quan, c lp vi thc ca con ngi. Hai l, th gii vt cht tn ti vnh vin, v tn, v hn, khng c sinh ra v khng b mt i. Ba l, mi tn ti ca th gii vt cht u c mi lin h khch quan, thng nht vi nhau, biu hin ch chng u l nhng dng c th ca vt cht, l nhng kt cu vt cht, c ngun gc vt cht, do vt cht sinh ra v cng chu s chi phi ca nhng quy lut khch quan ph bin ca th gii vt cht. Trong th gii vt cht khng c g khc ngoi nhng qu trnh vt cht ang bin i v chuyn ha ln nhau, l ngun gc, nguyn nhn v kt qu ca nhau. 2. Phm tr thc:a. Ngun gc ca thc: Ngun gc t nhin ca thc: V b c ngi: thc l thuc tnh ca mt dng vt cht c t chc cao l b c ngi, l chc nng ca b c, l kt qu hot ng sinh l thn kinh ca b c. V mi quan h gia con ngi vi th gii khch quan to ra qu trnh phn nh nng ng, sng to: y l mi quan h tt yu ngay t khi con ngi xut hin. Trong mi quan h ny, th gii khch quan c phn nh thng qua hot ng ca cc gic quan tc ng n b c ngi, hnh thnh nn thc. Phn nh l s ti to nhng c im ca dng vt cht ny dng vt cht khc trong qu trnh tc ng qua li ln nhau gia chng. Nhng c im mang thng tin c gi l ci phn nh, cn dng vt cht tc ng c gi l ci c phn nh. Phn nh c th hin di nhiu hnh thc: Phn nh vt l, ha hc: l hnh thc thp nht, c trng cho vt cht v sinh. Hnh thc phn nh ny mang tnh th ng, cha c nh hng la chn ca vt nhn tc ng. Phn nh sinh hc: l hnh thc phn nh cao hn, c trng cho gii t nhin hu sinh. Tng ng vi qu trnh pht trin ca gii t nhin hu sinh, phn nh sinh hc c th hin qua tnh kch thch, tnh cm ng, phn x. Phn nh tm l: l phn nh ca ng vt c h thn kinh trung ng c thc hin trn c s iu khin ca h thn kinh thng qua c ch phn x c iu kin. Phn nh nng ng, sng to: l hnh thc phn nh cao nht, n ch thc hin dng vt cht pht trin cao nht, c t chc cao nht l b c ngi. y l phn nh c tnh ch ng la chn thng tin, x l thng tin to ra nhng thng tin mi, pht hin ngha ca thng tin. S phn nh ny c gi l thc. Ngun gc x hi ca thc: Lao ng: l qu trnh con ngi s dng cng c tc ng vo gii t nhin nhm thay i gii t nhin cho ph hp vi nhu cu ca con ngi, y cng l qu trnh lm thay i cu trc c th ca con ngi. Nh vy, s ra i ca thc ch yu do hot ng ci to th gii khch quan thng qua qu trnh lao ng. Ngn ng: l h thng tn hiu vt cht cha ng thng tin mang ni dung thc. Khng c ngn ng, thc khng th tn ti v pht trin. s ra i ca ngn ng gn lin vi lao ng. Lao ng ngay t u mang tnh tp th, mi quan h gia cc thnh vin trong lao ng ny sinh h nhu cu phi c phng tin giao tip, trao i t tng. Nhu cu ny lm ngn ng ny sinh v pht trin ngay trong qu trnh lao ng. Nh vy, ngun gc c bn, trc tip v quan trng nht quyt nh s ra i v pht trin ca thc l nhn t lao ng. Sau lao ng v ng thi vi lao ng l ngn ng.b. Bn cht v kt cu ca thc: Bn cht ca thc: Tnh cht nng ng, sng to: c th hin kh nng hot ng tm sinh l ca con ngi trong vic nh hng tip nhn thng tin, chn lc, x l, l gi thng tin trn c s nhng thng tin c n c th to ra nhng thng tin mi v pht hin ngha ca nhng thng tin c tip nhn. ng thi cn c th hin qu trnh con ngi to ra nhng tng, gi thuyt, huyn thoi trong i sng tinh thn ca mnh. thc l hnh nh ch quan ca th gii khch quan: thc l hnh nh v th gii khch quan, hnh nh y b th gii khch quan quy nh v c ni dung, hnh thc biu hin nhng n khng cn y nguyn nh th gii khch quan m n ci bin thng qua lng knh ch quan. thc l mt hin tng x hi v mang bn cht x hi: s ra i v tn ti ca thc gn lin vi hot ng thc tin, chu s chi phi khng ch ca cc quy lut t nhin m cn l ca cc quy lut x hi, c quy nh bi nhu cu giao tip x hi v cc iu kin sinh hot hin thc ca i sng x hi. Kt cu ca thc: Tri thc: l ton b nhng hiu bit ca con ngi, kt qu ca qu trnh nhn thc, l s ti to li hnh nh ca i tng c nhn thc di dng cc loi ngn ng. Mi biu hin ca thc u cha ng ni dung tr thc. Tri thc l phng thc tn ti ca thc v l iu kin thc pht trin. Cn c vo lnh vc nhn thc v trnh pht trin ca nhn thc c th chia tri thc thnh nhiu loi: tri thc t nhin, tri thc i thng v tri thc khao hc Tnh cm: l nhng rung ng biu hin thi ca con ngi trong cc quan h. Tnh cm biu hin v pht trin trong mi lnh vc i sng ca con ngi; l mt yu t pht huy sc mnh, mt ng lc thc y hot ng nhn thc v thc tin. Khng c tnh cm th khng c yu t thi thc nhng ngi v sn v na v sn, nhng cng nhn v nng dn ngho i theo cch mng. ch: l s biu hin sc mnh ca bn thn mi con ngi nhm vt qua nhng cn tr trong qu trnh thc hin mc ch ca n. C th coi ch l quyn lc ca con ngi i vi mnh, n iu khin, iu chnh hnh vi con ngi hng n mc ch mt cch t gic, n cho php con ngi t kim ch, t lm ch bn thn v quyt on trong hnh ng theo quan im v nim tin ca mnh. Gi tr chn chnh ca ch khng ch th hin cng ca n mnh hay yu m ch yu th hin ni dung, ngha ca mc ch m ch hng n. Tt c cc yu t to thnh thc c mi quan h bin chng vi nhau, song tri thc l yu t quan trng nht, l phng thc tn ti ca thc, ng thi l nhn t nh hng i vi s pht trin v quyt nh mc biu hin ca cc yu t khc.3. Mi quan h gia vt cht v thc:a. Vai tr ca vt cht i vi thc: Trong mi quan h vi thc, vt cht l ci c trc, thc l ci c sau; vt cht l ngun gc ca thc; vt cht quyt nh thc; thc l s phn nh i vi vt cht. thc l sn phm ca mt dng vt cht c t chc cao, l b c ca con ngi nn ch khi c con ngi mi c thc. Cc yu t to thnh ngun gc t nhin, ngun gc x hi ca thc u, hoc l chnh bn thn ca th gii vt cht, hoc l nhng tn ti ca vt cht nn vt cht l ngun gc ca thc. thc phn nh th gii vt cht, l hnh nh ch quan v th gii vt cht nn ni dung ca thc c quyt nh bi vt cht. Bn cnh , vt cht cn quyt nh thc biu hin cng nh mi s bin i ca thc.b. Vai tr ca thc i vi vt cht: Trong mi quan h vi vt cht, thc c th tc ng tr li vt cht thng qua hot ng thc tin ca con ngi. V thc l thc ca con ngi nn ni n vai tr ca thc l ni n vai tr ca con ngi. Bn thn thc t n khng trc tip thay i c g trong hin thc, mun thay i hin thc con ngi phi tin hnh nhng hot ng vt cht. Song mi hot ng ca con ngi u do thc ch o, n trang b cho con ngi tri thc v thc ti khch quan. y, thc th hin s tc ng ca mnh i vi vt cht thng qua hot ng thc tin ca con ngi. S tc ng tr li ca thc i vi vt cht din ra theo hai hng: tch cc hoc tiu cc. Nh vy, bng vic nh hng cho hot ng ca con ngi, thc c th quyt nh hnh ng ca con ngi, hot ng thc tin ca con ngi ng hay sai, thnh cng hay tht bi, hiu qu hay khng hiu qu. Tm hiu v vt cht, v ngun gc, bn cht ca thc, vai tr ca vt cht, ca thc, c th thy: khng bao gi v khng u thc li quyt nh vt cht. Tri li, vt cht l ngun gc ca thc, quyt nh ni dung v kh nng sng to ca thc, l iu kin tin quyt thc hin thc, thc ch c kh nng tc ng tr li vt cht, s tc ng y khng phi t thn m phi thng qua hot ng thc tin ca con ngi. 4. ngha phng php lun v s vn dng lun im bn trong qu trnh i mi nc ta. ngha phng php lun: Trong mi hot ng nhn thc v thc tin i hi phi xut pht t thc t khch quan, tn trng khch quan ng thi pht huy tnh nng ch ng khch quan. Xut pht t thc t khch quan, tn trng khch quan l xut pht t tnh khch quan ca vt cht, c thi tn trng quy lut, nhn thc v hnh ng theo quy lut, tn trng vai tr quyt nh ca i sng vt cht i vi i sng tinh thn ca con ngi, x hi. Pht huy tnh nng ng ch quan l pht huy vai tr tch cc, nng ng, sng to ca thc v pht huy vai tr nhn t con ngi trong vic vt cht ho tnh tch cc nng ng, sng to y. iu ny i hi con ngi phi tn trng tri thc khoa hc v tu dng, rn luyn hnh thnh, cng c nhn sinh quan cch mng, tnh cm, ngh lc cch mng c s thng nht hu c gia tnh khoa hc v tnh nhn vn trong nh hng hnh ng.

Cu 2: Bin chng ca c s h tng v kin trc thng tng. Nu khi nim c s h tng. Khi nim c s h tng dng ch ton b nhng quan h sn xut hp thnh c cu kinh t x hi. C s h tng ca mt x hi, trong ton b s vn ng ca n, c to nn bi cc: quan h sn xut thng tr, quan h sn xut tn d v quan h sn xut mi tn ti di hnh thi mm mng, i biu cho s pht trin ca x hi tng lai, trong quan h sn xut thng tr chim v tr ch o, chi phi cc quan h sn xut khc, nh hng s pht trin ca i sng kinh t - x hi v gi vai tr l c trng cho ch kinh t ca mt x hi nht nh. Nh vy, h thng quan h sn xut ca x hi ng vai tr kp: mt mt, vi lc lng sn xut, n c vai tr l hnh thc kinh t - x hi cho s duy tr, pht huy v pht trin lc lng sn xut; mt khc, vi cc quan h chnh tr - x hi, n ng vai tr c s hnh thnh kt cu kinh t, lm c s hin thc cho s thit lp mt h thng kin trc thng tng ca x hi. Nu khi nim kin trc thng tng. Theo quan im ca Mc, khi nim kin trc thng tng dng ch ton b h thng kt cu cc hnh thi thc x hi cng vi cc thit ch chnh tr - x hi tng ng, c hnh thnh trn 1 c s h tng kinh t nht nh. T gic chung nht, c th thy kin trc thng tng ca 1 x hi bao gm: h thng cc hnh thi thc x hi v cc thit ch chnh tr - x hi tng ng ca chng. Trong x hi c giai cp, c bit l trong cc x hi hin i, hnh thi thc chnh tr v php quyn cng h thng thit ch, t chc chnh ng v nh nc l 2 thit ch, t chc quan trng nht trong h thng kin trc thng tng. Nh nc: V danh ngha, nh nc l h thng t chc i biu cho quyn lc chung ca x hi qun l, iu khin mi hot ng ca x hi v cng dn, thc hin chc nng chnh tr v chc nng x hi cng chc nng i ni v i ngoi ca quc gia. V thc cht, bt c nh nc no cng l cng c quyn lc thc hin chuyn chnh giai cp thng tr, tc giai cp nm gi c nhng t liu sn xut ca x hi, n chnh l ch th tht s ca quyn lc nh nc. Mi quan h bin chng gia c s h tng v kin trc thng tng.a. Vai tr quyt nh ca c s h tng i vi kin trc thng tng: Th hin trn nhiu phng din: tng ng vi 1 c s h tng s sn sinh ra 1 kin trc thng tng ph hp, c tc dng bo v c s h tng . Nhng bin i trong c s h tng to ra nhu cu khch quan phi c s bin i tng ng trong kin trc thng tng. C s h tng quyt nh kin trc thng tng, cn kin trc thng tng l s phn nh i vi c s h tng, ph thuc vo c s h tng. Tnh cht ph thuc ca kin trc thng tng v c s h tng c nguyn nhn t tnh tt yu kinh t i vi ton b lnh vc sinh hot ca x hi, d l lnh vc thc tin chnh tr, php luthay lnh vc sinh hot tinh thn ca x hi. Tnh tt yu kinh k li ph thuc tnh tt yu ca nhu cu duy tr v pht trin cc lc lng sn xut khch quan ca x hi.b. Vai tr tc ng tr li ca kin trc thng tng i vi c s h tng: S tc ng ca kin trc thng tng i vi c s h tng c th thng qua nhiu phng thc, iu ph thuc vo bn cht ca mi nhn t trong kin trc thng tng, ph thuc vo v tr vai tr ca n v nhng iu kin c th. Nh nc l nhn t c tc ng trc tip nht v mnh m nht ti c s h tng kinh t ca x hi. S tc ng ca cc yu t thuc kin trc thng tng, c th din ra theo nhiu xu hng, thm ch cc xu hng khng ch khc nhau m cn c th i lp nhau, iu phn nh tnh cht mu thun li ch ca cc giai cp, cc tng lp x hi khc nhau v i lp nhau. S tc ng ca kin trc thng tng i vi c s h tng c th din ra theo xu hng tch cc hoc tiu cc, iu ph thuc vo s ph hp hay khng ph hp ca cc yu t thuc kin trc thng tng i vi nhu cu khch quan ca s pht trin kinh t: nu ph hp n s c tc dng tch cc, ngc li s c tc dng tiu cc, km hm v ph hoi s pht trin kinh t trong 1 phm vi v mc nht nh. ngha ca vic vn dng lun im trn vo s nghip Cng nghip ha, Hin i ha nc ta trong giai on hin nay.

Cu 3: Hnh thi kinh t - x hi, qu trnh lch s t nhin ca pht trin cc hnh thi kinh t x hi.1. Cu trc hnh thi kinh t x hi. X hi l 1 h thng cu trc vi cc lnh vc c bn to thnh: lc lng sn xut, quan h sn xut v kin trc thng tng x hi. Trong , quan h sn xut va tn ti vi t cch l hnh thc kinh t ca s pht trin, lc lng sn xut, va tn ti vi t cch l ci hp thnh c s kinh t ca x hi m trn dng ln 1 h thng kin trc thng tng chnh tr, php lut, tn giotrong l lun ca ch ngha duy vt lch s, cu trc c gi l hnh thi kinh t - x hi. Vi t cch l 1 phm tr c bn ca ch ngha duy vt lch s, phm tr hnh thi kinh t x hi dng ch x hi tng giai on lch s nht nh vi 1 kiu quan h sn xut c trng cho x hi ph hp vi 1 trnh nht nh ca lc lng sn xut v vi 1 kin trc thng tng tng ng c xy dng trn nhng quan h sn xut y.2. Qu trnh lch s t nhin ca cc hnh thi kinh t - x hi. Mc cho rng: S pht trin ca nhng hnh thi kinh t - x hi l 1 qu trnh lch s - t nhin Mt l, s vn ng v pht trin ca x hi khng tun theo ch ch quan ca con ngi m tun theo cc quy lut khch quan, c bn nht l quy lut quan h sn xut ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xut v quy lut kin trc thng tng ph hp vi h tng. Hai l, ngun gc ca mi s vn ng, pht trin ca x hi, ca lch s nhn loi, ca mi lnh vc kinh t, chnh tr, vn haca x hi, suy n cng u c nguyn nhn trc tip hay gin tip t s pht trin ca lc lng sn xut ca x hi . Ba l, qu trnh pht trin ca cc hnh thi kinh t - x hi, tc l qu trnh thay th ln nhau ca cc hnh thi kinh t x hi, trong lch s nhn loi, v do s pht trin lch s nhn loi ca loi ngi, c th do s tc ng ca nhiu nhn t ch quan, nhng nhn t gi vai tr quyt nh chnh v s tc ng cc quy lut khch quan. Nh vy, lch s nhn loi ni chung, lch s pht trin ca mi cng ng ngi ni ring va tun theo tnh tt yu quy lut x hi va chu tc ng a dng ca cc nhn t khc nhau, trong c c nhn t hot ng ch quan ca con ngi. T lch s pht trin ca x hi biu hin ra l lch s thng nht trong tnh a dng v a dng trong tnh thng nht ca n.3. ngha Khoa hc v s vn dng lun im trn trong hot ng hot ng thc tin ca cch mng Vit Nam.

Cu 4: iu kin ra i c trng v u th ca sn xut hng ha.1. iu kin ra i v tn ti ca qu trnh sn xut hng ha.Sn xut hng ha ch ra i khi c 2 iu kin sau y: Th nht, phn cng lao ng x hi Phn cng lao ng x hi l c s, l tin ca sn xut hng ha. Mc ch r: S phn cng lao ng x hi ny l iu kin tn ti ca nn sn xut hng ha, mt du ngc li, sn xut hng ha khng phi iu kin tn ti ca s phn cng lao ng x hi. Phn cng lao ng x hi cng pht trin th sn xut v trao i hng ha cng m rng hn, a dng hn. Tuy nhin, phn cng lao ng x hi mi ch l iu kin th 1 cha sn xut hng ha ra i v tn ti. Th hai, s tch bit tng i v mt tng i ca nhng ngi sn xut. Mc vit: Ch c sn phm ca nhng lao ng t nhn c lp v khng ph thuc vo nhau mi i din vi nhau nh l nhng hng ha Nh vy, chnh quan h s hu khc nhau v t liu sn xut lm cho nhng ngi sn xut c lp, i lp vi nhau, nhng h li nm trong h thng phn cng lao ng x hi nhng h ph thuc ln nhau v sn xut v tiu dng. Trong iu kin y ngi ny mun tiu dng sn phm ca ngi khc phi thng qua s mua bn hng ha tc l phi trao i di nhng hnh thi hng ha. Sn xut hng ha ch ra i khi c ng thi 2 iu kin ni trn, nu thiu 1 trong 2 iu kin y th khng c sn xut hng ha v sn phm lao ng khng mang hnh thi hng ha.2. Nhng u th ca sn xut hng ha. Sn xut hng ha so vi sn xut t cung t cp c c trng v u th c bn sau y: Th nht, sn xut hng ho khng phi tha mn nhu cu ca bn thn ngi sn xut nh trong kinh t t nhin m tha mn nhu cu ca ngi khc, ca th trng. S gia tng khng hn ch nhu cu ca th trng l mt ng lc mnh m thc y sn xut pht trin. Th hai, cnh tranh ngy cng gay gt, buc mi ngi sn xut hng ha phi nng ng trong sn xut kinh doanh, phi thng xuyn ci tin k thut, hp l ha sn xut tng nng sut lao ng, nng cao cht lng sn phm, nhm tiu th c hng ha v thu c li nhun ngy cng nhiu hn. Cnh tranh thc y lc lng sn xut pht trin mnh m. Th ba, s pht trin ca sn xut x hi vi tnh cht m, cc quan h hng ha tin t lm cho giao lu kinh t, vn ha gia cc a phng trong nc v quc t ngy cng pht trin. T to iu kin ngy cng nng cao i sng vt cht v vn ha ca nhn dn.3. Nhng mt hn ch ca qu trnh sn xut hng ha. Bn cnh mt tch cc, sn xut hng ha cng c nhng mt tri nh phn ha giu ngho gia nhng ngi sn xut hng ha, tim n nhng kh nng khng hong kinh t - x hi, ph hoi mi trng sinh thi4. Lin h vi thc tin i mi ca nn kinh t Vit Nam.

Cu 5: Hng ha v hai thuc tnh ca hng ha.1. Nu khi nim hng ha (Bn cht). Hng ha l sn phm ca lao ng, n c th tha mn nhng nhu cu nht nh no ca con ngi thng qua trao i, mua bn. Khi nghin cu phng thc sn xut t bn ch ngha, Mc bt u bng s phn tch hng ha. iu ny bt ngun t cc l do sau: Th nht, hng ha l hnh thi biu hin ph bin nht ca ca ci trong x hi t bn. Mc vit trong nhng x hi do phng thc sn xut, t bn ch ngha chi phi th ca ci x hi biu hin ra l 1 ng hng ha khng l. Th hai, hng ha l hnh thi nguyn t ca ca ci, l t bo kinh t trong cha mi mm mng mu thun ca phng thc sn xut t bn ch ngha. Th ba, phn tch hng ha ngha l phn tch gi tr - phn tch cc c s ca tt c cc phm tr chnh tr, kinh t hc ca phng thc sn xut t bn ch ngha. Nu khng c s phn tch ny, s khng th hiu c, khng th phn tch c gi tr thng d l phm tr c bn ca ch ngha t bn v nhng phm tr khc nh li nhun, li tc, a t2. Hai thuc tnh ca hng ha: Gi tr s dng ca hng ha. Vi t cch l gi tr s dng, hng ha trc ht l mt vt nh c nhng thuc tnh ca n m tha mn 1 loi nhu cu no ca con ngi, khng k nhu cu tha mn 1 cch trc tip, nu vt y l 1 t liu sinh hot, hay gin tip, nu vt y l 1 t liu sn xut. Mc ch r: L nhng gi tr s dng, cc hng ha khc nhau trc ht v cht. Ngay mi 1 vt cng c th c nhiu thuc tnh t nhin khc nhau, do n c nhiu gi tr s dng hay cng dng khc nhau. Gi tr s dng hay cng dng ca hng ha l do thuc tnh t nhin ca vt th hng ha quyt nh. Gi tr s dng ch th hin khi con ngi s dng hay tiu dng. Mc ch r: ch c trong vic s dng hay tiu dng, th gi tr s dng mi th hin. Mt vt, khi l hng ha th nht thit n phi c gi tr s dng. Nhng khng phi bt c vt g c gi tr s dng cng u l hng ha. Mt vt mun tr thnh hng ha th gi tr s dng ca n phi l vt c sn xut ra bn, trao i, cng c ngha vt phi c gi tr trao i. Trong kinh t hng ha, gi tr s dng l ci mang gi tr trao i. Gi tr ca hng ha. Hai hng ha khc nhau l vi v thc c th trao i c vi nhau v gia nhng hng ha khc nhau c ci g chung. Mc ch r: nu gt gi tr s dng ca vt th hng ha ra mt bn, th vt th hng ha ch cn mt tnh m thi, c th l: chng l sn phm ca lao ng. Nh vy nu gt b gi tr s dng ra th tnh cht chung ca vi, thc chnh l s hao ph ca ngi lao ng. Ngi ta trao i hng ha cho nhau chng qua l trao i lao ng ca mnh n giu trong nhng hng ha y. Gi tr ca hng ha l lao ng x hi ca con ngi sn xut kt tinh trong hng ha. Hao ph lao ng ca con ngi kt tinh trong sn phm khng phi lc no cng c gi tr: nu s dng sc lao ng lm ra sn phm t tiu dng cho bn thn th s hao ph lao ng khng c hnh thi gi tr. Ch trong nhng x hi ngi ta lm ra sn phm trao i th hao ph mi mang hnh thi gi tr. Thuc tnh t nhin ca hng ha l gi tr s dng, thuc tnh x hi ca hng ha l hao ph lao ng kt tinh trong n v l gi tr. Bt k mt vt no mun tr thnh hng ha u phi c 2 thuc tnh: gi tr s dng v gi tr. 3. Mi quan h gia hai thuc tnh ca hng ha. Gia hai thuc tnh ca hng ha lun c mi quan h rng buc ln nhau. Trong , gi tr l ni dung, c s ca gi tr trao i, cn gi tr trao i l hnh thc biu hin ca gi tr. Hng ha l s thng nht ca hai thuc tnh gi tr s dng v gi tr, nhng y l s thng nht gia hai mt i lp. S i lp v mu thun th hin : ngi lm ra hng ha em ra bn ch quan tm n gi tr hng ha do mnh lm ra, nu h c ch n gi tr s dng cng chnh l c c gi tr. Ngc li, ngi mua hng ha li ch ch n gi tr s dng, nhng mun tiu dng gi tr s dng ngi mua phi tr gi tr ca n cho ngi bn. Ngha l qu trnh thc hin gi tr tch ri qu trnh thc hin gi tr s dng: gi tr c thc hin trc, sau gi tr s dng mi c thc hin.

Cu 6: S chuyn ha ca tin t thnh t bn.1. Cng thc chung ca t bn. Tin l sn vt cui cng ca lu thng hng ha, ng thi cng l biu hin u tin ca t bn. Mi t bn lc u biu hin di dng hnh thi mt s tin nht nh nhng bn thn tin khng phai l t bn. Tin ch bin thnh t bn trong nhng iu kin nht nh, khi chng c s dng bc lt sc lao ng ca ngi khc. Trong lu thng hnh ha gin n th tin c coi l tin thng thng, Vn ng theo cng thc: H T H, ngha l s chuyn ha ca hng ha thnh tin ri tin li chuyn ha thnh hng ha. y tin t khng phi l t bn, m ch l tin t thng thng theo ng ngha ca n v l phng tin t ti mc ch bn ngoi lu thng. Hnh thc lu thng hng ha ny thch hp vi nn sn xut nh ca nhng ngi th th cng v nng dn. Tin c coi l t bn vn ng theo cng thc: T H T, tc l s chuyn ha ca tin thnh hng, ri hng ha li chuyn ha ngc li thnh tin. im ging nhau v hnh thc gia hai cng thc lu thng l: u do giai on i lp nhau l mua v bn hp thnh, u c hai nhn t vt cht i din nhau l tin v hng, v hai ngi c quan h kinh t vi nhau l ngi mua v ngi bn. im khc nhau l: Trong lu thng hng ha gin n, im xut pht v im kt thc ca qu trnh u l hng ha, cn tin ch ng vai tr trung gian. Trong lu thng hng ha t bn, tin va l im xut pht, va l im kt thc ca qu trnh, cn hng ha ch ng vai tr trung gian, tin y khng phi chi ra dt khot m ch l ng ra ri thu v. Mc ch ca lu thng hng ha n gin l gi tr s dng tha mn nhu cu, s vn ng s kt thc giai on th hai khi nhng ngi trao i c c gi tr s dng m ngi cn n. Mc ch ca lu thng t bn khng phi l gi tr s dng m l gi tr, hn na l gi tr tng thm. V vy nu s tin thu v bng s ng ra th s vn ng tr nn v ngha. Do s tin ng v phi ln hn s tin ng ra, nn cng thc vn ng y ca t bn l T H T, trong T = T + T (T: s tin tri hn s tin ng ra), Mc gi l gi tr thng d. Mc ch lu thng ca t bn l s ln ln ca gi tr, l gi tr thng d nn s vn ng ca t bn l khng c gii hn v s ln ln ca gi tr l khng c gii hn. Mc ch r: Vy T H T thc s l cng thc chung ca t bn, ng nh n trc tip th hin ra trong lnh vc lu thng.2. Mu thun ca cng thc chung. Trong lu thng d trao i ngang gi hay khng ngang gi th cng khng to ra gi tr mi, do khng to ra gi tr thng d: Trng hp trao i ngang gi: ch c s thay i hnh thi ca gi tr, t tin thnh hng v t hng thnh tin, cn tng gi tr cng nh phn gi tr nm trong tay mi bn tham gia trao i trc vn khng thay i. V mt gi tr s dng th c hai bn trao i u c li v c c nhng hng ha thch hp vi nhu cu ca mnh. Trng hp trao i khng ngang gi: Trng hp th nht, khng c nh t bn no ch ng vai tr l ngi bn m khng l ngi i mua nn hnh vi bn hng ha cao hn gi tr khng h mang li mt cht gi tr thng d no, v d: gi tr hng ha ca nh t bn l 100 ng s c bn cao ln 110 ng v do thu c 10 ng gi tr thng d. Nhng cc nh t bn khc cng bn cc yu t sn xut cao hn 10% c li, nh vy 10% thu c khi l ngi bn s mt i khi l ngi mua. Trng hp th hai, ci m nh t bn thu c do mua r s mt i khi anh ta l ngi bn v cng phi bn thp hn gi tr th cc nh t bn khc mi mua. Trng hp th ba, mt nh t bn khi mua hng mua r c 5 ng v khi bn cng bn mc hn 5 ng th 10 ng gi tr thng d m ngi c c l do trao i khng ngang gi. Ci gi tr thng d m ngi thu c chnh l ci ngi khc mt i. Giai cp t sn khng th lm giu trn lng bn thn mnh. Mc khng nh vy l t bn khng th xut hin t lu thng v cng khng th xut hin ngoi lu thng. N phi xut hin trong lu thng v ng thi khng phi trong lu thng.3. Hng ha sc lao ng v tin cng ca ch ngha t bn.a. Sc lao ng v iu kin sc lao ng tr thnh hng ha: Sc lao ng ch c th thnh hng ha trong nhng iu kin lch s nht nh sau y: Th nht, ngi lao ng phi c t do v thn th, lm ch c sc lao ng ca mnh v c quyn bn sc lao ng ca mnh tr thnh hng ha. Th hai, ngi c sc lao ng phi b tc ot ht mi t liu sn xut v t liu sinh hot, h tr thnh ngi v sn, tn ti buc anh ta phi bn sc lao ng ca mnh sng. S tn ti ng thi hai iu kin ni trn tt yu bin thnh sc lao ng hng ha. Sc lao ng bin thnh hng ha l iu kin quyt nh bin thnh t bn. tuy nhin, bin thnh t bn th lu thng hnh ha v lu thng tin t phi pht trin ti mt mc nht nh.b. Hai thuc tnh ca hng ha sc lao ng: Gi tr hng ha sc lao ng: l hng ha c bit, gi tr sc lao ng khc vi hng ha thng thng ch n cn bao hm c yu t tinh thn v lch s. Lng gi tr hng ha sc lao ng do nhng b phn sau y hp thnh: Mt l, gi tr nhng t liu sinh hot v vt cht v tinh thn cn thit ti sn xut sc lao ng, duy tr i sng ca bn thn cng nhn. Hai l, ph tn o to ngi cng nhn. Ba l, gi tr nhng t liu sinh hot vt cht v tinh thn l cn thit cho con ci ngi cng nhn. bit c s bin i ca gi tr sc lao ng trong mt thi k nht nh, cn nghin cu hai loi nhn t tc ng i lp nhau: mt mt, tng nhu cu trung bnh v hng ha v dch v, v hc tp v nng cao trnh lnh ngh lm tng gi tr sc lao ng; mt khc, s tng nng sut lao ng x hi s lm gim gi tr sc lao ng. Gi tr s dng ca hng ha sc lao ng: ch th hin ra trong qu trnh tiu dng sc lao ng, tc l qu trnh lao ng ca cng nhn. Nhng qu trnh s dng v tiu dng ca hng ha sc lao ng khc vi qu trnh s dng hng ha thng thng ch: Hng ha thng thng sau qu trnh tiu dng hay s dng th gi tr ln gi tr s dng ca n u tiu bin mt theo thi gian. Qu trnh tiu dng hng ha sc lao ng li l qu trnh sn xut ra mt lot hng ha no , ng thi l qu trnh to ra mt gi tr ln hn gi tr ca bn thn hng ha sc lao ng. Do , gi tr s dng ca hng ha sc lao ng c tnh cht c bit. l cha kha gii thch mu thun ca cng thc chung t bn. Chnh c tnh n lm cho s xut hin ca hng ha sc lao ng tr thnh iu kin tin t chuyn ha thnh t bn.

Cu 7: S mnh lch s ca giai cp cng nhn.1. Khi nim giai cp cng nhn (giai cp v sn). Trong phm vi phng thc sn xut t bn ch ngha, giai cp cng nhn l giai cp c hai c trng c bn sau y: Th nht, v phng thc lao ng ca giai cp cng nhn: giai cp cng nhn l nhng tp on ngi lao ng trc tip hay gin tip vn hnh nhng cng c sn xut c tnh cht cng nghip ngy cng hin i, ngy cng c trnh x hi ha cao. y l mt c trng c bn phn bit ngi cng nhn hin i vi ngi th cng thi trung c v nhng ngi th trong cng trng th cng. Trong x hi t bn, nn sn xut i cng nghip ngy cng pht trin, my mc ngy cng nhiu, sn xut ngy cng c nng sut cao lm cho nhng ngi th th cng b ph sn, nhng ngi nng dn mt vic buc phi gia nhp vo hng ng cng nhn. Th hai, v a v ca giai cp cng nhn trong h thng quan h sn xut t bn: ngi cng nhn khng c t liu sn xut, h buc phi bn sc lao ng cho nh t bn kim sng. C. Mc v Ph. ngghen c bit ch phn tch c trng khin cho giai cp cng nhn tr thnh giai cp v sn, giai cp lao ng lm thu cho giai cp t sn v tr thnh lc lng i khng vi giai cp t sn. Da vo hai c trng trn, Ph. ngghen a ra nh ngha: giai cp v sn l mt giai cp x hi han ton ch kim sng bng vic bn lao ng ca mnh, ch khng phi sng bng li nhun ca bt c t bn no, l mt giai cp m hnh phc v au kh, sng v cht, ton b s sng ca h u ph thuc vo s cu v lao ng, tc l tnh hnh chuyn bin tt hay xu ca cng vic lm n, vo nhng bin ng ca cuc cnh tranh khng g ngn ni. Ni tm li, giai cp v sn hay giai cp nhng ngi v sn l giai cp lao ng trong th k XIX, giai cp v sn l do cuc cch mng cng nghip sn sinh ra.2. Ni dung s mnh lch s ca giai cp cng nhn. Lnin cho rng: im ch yu trong hc thuyt Mc l ch n lm sng r vai tr lch s th gii ca giai cp v sn l ngi xy dng x hi ch ngha. Theo quan im ca C. Mc v Ph. ngghen, vic thc hin s mnh lch s ca cng nhn phi tri qua hai bc: Bc th nht: giai cp v sn chim ly chnh quyn nh nc v bin t liu sn xut trc ht thnh s hu nh nc Bc th hai: giai cp v sn cng t th tiu vi t cch l giai cp v sn, chnh v th m n cng xa b mi phn bit giai cp v mi i khng giai cp. Hai bc ny quan h cht ch vi nhau: giai cp cng nhn khng thc hin c bc th nht th cng khng thc hin c bc th hai nhng bc th hai l quan trng nht giai cp cng nhn hon thnh s mnh ca mnh. hon thnh s mnh, giai cp cng nhn nht nh phi tp hp c cc tng lp nhn dn lao ng xung quanh n, tin hnh cuc u tranh cch mng xa b x hi c v xy dng x hi mi v mi mt kinh t, chnh tr v vn ha, t tng. l mt qu trnh lch s ht sc lu di v kh khn.3. Vai tr chnh ca ng v sn quyt nh s mnh Lch s ca giai cp cng nhn.a. Tnh tt yu v quy lut hnh thnh, pht trin chnh ng ca giai cp cng nhn: Mc d phong tro cng nhn c th pht trin v s lng, quy m cuc u tranh c th c m rng nhng cui cng u tht bi v thiu mt l lun khoa hc v cch mng soi ng. Khi c ng Cng sn ra i, thng qua s lnh o ca ng lm cho cng nhn nhn thc c vai tr, v tr ca mnh trong x hi, hiu c con ng, bin php u tranh cch mng, t tp hp c ng o qun chng nhn dn lao ng, thc hin vic lt ch ngha t bn, gii phng giai cp mnh, gii phng ton x hi v xy dng x hi mi v mi mt. ng Cng sn mun hon thnh vai tr lnh o cch mng th trc ht phi lun lun chm lo xy dng v t tng v t chc, phi lm cho ng vng mnh v chnh tr, khng ngng nng cao v tr tu, gn b vi qun chng nhn dn, c nng lc lnh o v hot ng thc tin.b. Mi quan h gia ng Cng sn v giai cp cng nhn: ng cng sn l t chc chnh tr cao nht ca giai cp cng nhn, i biu cho li ch v tr tu ca giai cp cng nhn v ton th nhn dn lao ng. Giai cp cng nhn l c s giai cp ca ng Cng sn, l ngun b sung lc lng phong ph cho ng cng sn. Nhng ng vin ca ng l nhng ngi cng nhn c gic ng l tng cch mng, c trang b l lun cch mng, t gia nhp ng v c cc t chc chnh tr - x hi ca giai cp cng nhn gii thiu cho ng. Trong hng ng ng, c nhng ng vin khng phi l giai cp cng nhn, nhng phi l ngi gic ng v s mnh ca lch s cng nhn v lun lun phi ng trn lp trng, trn li ch ca giai cp cng nhn. Tuy nhin, khng th ng nht ng Cng sn vi giai cp cng nhn. ng l mt t chc chnh tr ch tp trung nhng cng nhn tin tin, c gic ng l tng cch mng, c trang b l lun cch mng, do vy ng tr thnh i tin phong chin u, lnh t chnh tr v b tham mu chin u ca giai cp cng nhn. ng Cng sn c nhng li ch c bn thng nht vi li ch ca giai cp cng nhn v qun chng nhn dn lao ng, v th ng c th thc hin gic ng qun chng nhn dn, a h tham gia cc phong tro cch mng. C tp hp c qun chng nhn dn, huy ng c qun chng tham gia cc phong tri cch mng th nhng ch trng, ng li ca ng mi thc hin v khi ng mi c sc mnh, s mnh lch s ca giai cp cng nhn mi thc hin c. ng Cng sn l b tham mu chin u ca giai cp cng nhn v c dn tc. Khi ni ti vai tr tham mu chin u ca ng l ni ti vai tr a ra nhng quyt nh ng, nht l trong nhng thi im lch s quan trng. Nhng quyt nh ng n s to iu kin a phong tro cch mng tin ln, ngc li c th gy ra nhng tn tht cho cch mng. S d ng cng sn tr thnh tham mu chin u ca giai cp cng nhn v ng bao gm nhng ngi tin tin trong giai cp cng nhn, c trang b l lun khoa hc, cch mn v l nhng ngi c ti luyn trong thc tin phong tro cch mng.4. S mnh Lch s ca giai cp cng nhn Vit Nam t khi c ng cng sn Vit Nam ra i.

Cu 8: Vn dn tc v nhng nguyn tc c bn ca Ch ngha Mc Lnin gii quyt vn dn tc.1. Khi nim Dn tc. Khi nim dn tc thng c dng vi hai nh ngha: Th nht, khi nim dn tc dng ch cng ng ngi c th no c nhng mi lin h cht ch, bn vng, c sinh hot kinh t chung, c ngn ng ca cng ng v trong sinh hot vn ha c nhng nt c th so vi nhng cng ng khc, xut hin sau cng ng b lc, c s k tha v pht trin hn nhng nhn t tc ngi cng ng b lc, b tc v th hin thnh thc t gic ca cc thnh vin trong cng ng . Th hai, khi nim dn tc dng ch mt cng ng ngi n nh, bn vng hp thnh nhn dn ca mt quc gia, c lnh th chung, nn kinh t thng nht, quc ng chung, c truyn thng vn ha, truyn thng u tranh chung trong qu trnh dng nc v gi nc. Nh vy, nu theo ngha th nht, dn tc l b phn ca quc gia, l cng ng x hi theo ngha l cc tc ngi. Cn theo ngha th hai l ton b nhn dn mt nc, l quc gia dn tc. Vi ngha nh vy cho thy: khi nim dn tc v khi nim quc gia c s gn b cht ch vi nhau, dn tc bao gi cng ra i trong mt quc gia nht nh v thc tin lch s chng minh rng nhng nhn t hnh thnh dn tc chn mui thng khng tch ri vi s chn mui ca nhng nhn t hnh thnh quc gia. y l nhng nhn t b sung v thc y ln nhau trong qu trnh pht trin.2. Ni dung cng lnh dn tc ca Ch ngha Mc Lnin. Trn c s t tng ca C. Mc v Ph. ngghen v vn dn tc v giai cp, cng vi s phn tch hai xu hng ca vn dn tc, Lnin nu ra: cng lnh dn tc vi ba ni dung c bn. y c coi l cng lnh dn tc ca ch ngha Mc Lnin. Cng lnh dn tc ca ch ngha Mc Lnin l mt b phn khng th tch ri trong cng lnh cch mng ca giai cp cng nhn, l tuyn ngn v vn dn tc ca ng Cng sn trong s nghip u tranh gii phng dn tc, gii quyt ng n mi quan h dn tc. Cng lnh tr thnh l lun cho ch trng, ng li v chnh sch dn tc ca cc ng Cng sn v nh nc x hi ch ngha. Cc dn tc hon ton bnh ng: Quyn bnh ng gia cc dn tc l thing ling gia cc dn tc. Tt c cc dn tc, d ng ngi hay t ngi, c trnh pht trin cao hay thp u c quyn li v ngha v nh nhau, khng c c quyn c li v kinh t, chnh tr, vn ha, ngn ng cho bt c dn tc no. Trong mt quc gia c nhiu dn tc, quyn bnh ng gia cc dn tc phi c php lut bo v v phi c thc hin trong thc t, trong vic khc phc s chnh lch v trnh pht trin kinh t, vn ha gia cc dn tc do lch s li c ngha c bn. Trong quan h gia cc quc gia dn tc, quyn bnh ng gn lin vi cuc u tranh chng ch ngha phn bit chng tc, ch ngha b quyn nc ln, chng s p bc, bc lt ca cc nc t bn pht trin i vi cc nc lc hu, chm pht trin v kinh t. Mi quc gia u bnh ng trong quan h quc t. Cc dn tc c quyn t quyt: Quyn dn tc t quyt l quyn lm ch ca mi dn tc, quyn t quyt nh con ng pht trin kinh t, chnh tr - x hi ca dn tc mnh. Quyn dn tc t quyt bao gm quyn t do phn lp thnh cng ng quc gia c lp (v li ch ca cc dn tc, ch khng phi v mu v li ch ca mt nhm ngi no) v quyn t nguyn lin hip li vi cc dn tc khc trn c s bnh ng. Khi xem xt gii quyt quyn t quyt ca dn tc cn ng vng trn lp trng ca giai cp cng nhn: ng h cc phong tro dn tc tin b, kin quyt u tranh chng li nhng mu toan li dng quyn dn tc t quyt lm chiu bi can thip vo ni b cc nc, i ly khai chia r dn tc. Lin hip cng nhn tt c cc dn tc: y l t tng, ni dung c bn trong cng lnh dn tc ca Lnin. T tng ny l s th hin bn cht quc t ca giai cp cng nhn, phong tro cng nhn v phn nh tnh thng nht gia s nghip gii phng dn tc vi gii phng giai cp. on kt giai cp cng nhn cc dn tc c ngha ln i vi s nghip gii phng dn tc. N c vai tr quyt nh n vic xem xt, thc hin quyn bnh ng dn tc v quyn dn tc t quyt. ng thi y l yu t to nn sc mnh bo m cho thng li ca giai cp cng nhn v cc dn tc b p bc trong cuc u tranh chng ch ngha quc.3. Chnh sch Dn tc ca ng ta trong s nghip i mi hin nay.

Trang 27