Upload
ronald-2008
View
110
Download
1
Tags:
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Een aantal leermodellen worden toegelicht in een PowerPoint presentatie.Er wordt stilgestaan bij o.a.:- Grounded Cognition- 4 Components Instructional Design- Piaget, Miller, Kolb- het Nijmeegse modelDe interactieve elementen (animaties, navigatie tussen dia's) werken helaas niet in deze online versie.Taal: Nederlands / Dutch only
Citation preview
Onderwijs- en LeermodellenRon Leunissen
Brainstormsessie EB / 6 mei 2013
Inhoud
Casus Henry Molaison korte-termijngeheugen, lange-termijn-geheugen, Test Enhanced
Learning
Grounded Cognition situated action, bodily states, simulation
Leren constructivisme, Piaget, Kolb, Miller
Onderwijs stappenplan, Nijmeegs model
Advies advies, actieve student Filmpje, 2
min.
Henry Molaison (1926-2008) Levensgevaarlijke epilepsie Operatie temporaal kwab, in 1953
O.a. hippocampus verwijderd Epilepsie beheersbaar
Ná operatie Normale intelligentie Normale herinnering jeugd Retrograde amnesie voor
2 tot 10 jaar vóór operatie Anterograde amnesie
Henry Molaison (1926-2008)
Anterograde amnesie: Géén lang onthouden van nieuwe
semantische informatie Wel korte termijn onthouden Wel onthouden nieuwe
motorische en sensorische vaardigheden (ofschoon onbewust)
Henry Molaison (1926-2008)
Conclusie, in hersenen: Lange termijn geheugen Korte termijn geheugen Motorisch/sensorisch geheugen
Atkinson & Shiffrin (1968)
Sensory memory
Working memory
Long term memory
• Very short time• mSec
• Short time• ± 10 Sec• max. 7 elements remembering• 3 elements processing
• timeless• limitless
Cognitive load
Central, dominant structure of
human cognition
Learning =change in LTM
neuronen, 2o sec.Cognitive Load/ 2
min.
Leren = …
Leren is: wijziging in Lange Termijn Geheugen
Leren door: 1. Ophalen van kennis(schema)
uit Lange Termijn Geheugen2. Koppelen nieuwe kennis aan oude kennis
in Werkgeheugen3. Terugplaatsen van bijgewerkt(e)
kennis(schema)in Lange Termijn Geheugen
Working memory
Long term memory
Stap 1
Stap 2
Stap 3
Stap 4
Stap 5
Stap 6
Nieuwe kennis koppelen aan bestaand kennis-schema
Stap 1
Stap 2
Stap 3
Stap 4
Stap 5
Nieuw
Test Enhanced Learning / direct effect
Testen stimuleert onthouden in lange termijn geheugenen werkt zelfs sterker dan stof opnieuw bestuderen.
Experiment: SSSS = vier keer zelfstudie SSST = 3 keer zelfstudie + 1 keer formatieve toets STTT = 1 keer zelfstudie + 3 keer formatieve toets
Test Enhanced Learning / indirect effect
Tussentijdse feedback geeft input aan student om materiaal gericht nogmaals te bestuderen.
leren
zelftestwat ging fout
Confidence Based Testing
Expertise
Guidance
Time >>
Expert
ise >
>
Interactive PPT
Proactive Interference
Oud schoolgedicht:
Hoe meer ik leer, des te meer meer ik weet.Hoe meer ik weet, des te meer ik vergeet.Waarom leer ik dan?
• Tussentijds formatief toetsen ‘beschermt’tegen proactive interference
Conclusie
Biedt de leerstof dusdanig aan dat het Werk-geheugen optimaal gebruikt wordt. denk aan Cognitive Load schrijf gestructureerd (bijv. Information
Mapping)
Zet formatieve toetsing in om ophalen van informatie uit Lange-Termijn geheugen te prikkelen.(zgn. Test-Enhanced Learning)
Information Mapping
Cognitive Load/ 2 min.
Interactive PPT
Grounded Cognition
Grounded cognition reflects the assumption that cognition is typically grounded in multiple ways including: Simulations Situated action Bodily states
Lawrence BarsalouAnnual Review of Psychology, 2008Filmpje, 2
min.
Grounded Cognition
bij het leren wordt “de kennis” opgeslagen “in” de diverse op dat moment participerende hersendelen
voelen, ruiken, horen, zien, bewegen, etc.
Grounded Cognitionsimulation
bij het ophalen van de kennis is er een simulatie van de situatie tijdens het leren.
Echter, de simulatie hoeft niet compleet te zijn
(partial simulation, partial re-enactment) kan onderhevig zijn aan bias en fouten
De simulatie is bij mensen nauw verweven met het linguistische systeem (als onderscheid tot dieren)
Leren en taal
Onderzoek puzzeloplossend vermogen, verschil apen en kinderen (Science maart 2012)
Kinderen (3 of 4 jaar) lukte het beter de puzzels op te lossen, vooral de moeilijkste puzzels
Kinderen maakten meer gebruikvan elkaar door:1. imiteren2. instructies geven3. aanmoedigen4. complimentjes geven
Hersenen bereiden zich voor
Hersendelen worden actief: mogelijke acties bij het zien van een object verbanden leggen vastleggen in geheugen met taal
(symbolen)
+ =
Grounded Cognitionsituated action
Alle waarnemingen van de situatie tijdens het leren, spelen een rol bij het leren
Ook sociale interactie wordt waargenomen en speelt mee bij het leren
Onthouden sterkst bij activiteitendie bijdragen tot het bereiken van een doel.
Grounded Cognitionbodily states
De waargenomen lichamelijke toestand van de lerende speelt een rol bij het leren.
Voorbeelden: Negatiever oordeel als je steeds met de armen
een wegduw-beweging maakt positiever oordeel als je een potlood
horizontaal tussen je tanden klemt(lijkt motorisch op glimlachen)
Leren door afkijken
Onderzoek puzzeloplossend vermogen, verschil apen en kinderen (Science maart 2012)
Kinderen (3 of 4 jaar) lukte het beter de puzzels op te lossen, vooral de moeilijkste puzzels
Kinderen maakten meer gebruikvan elkaar door:
1. imiteren2. instructies geven3. aanmoedigen4. complimentjes geven
Hersencellen reageren
Spiegel-neuronen in de hersenen van de waarnemer reageren op acties die men ziet
Spiegel-neuronen
FC Donders instituut
Filmpje, 2 min.
Conclusie
Zorg dat bij het leren van de leerstof diverse zintuigen (zinnig) geprikkeld worden Laat de leeromgeving zoveel mogelijk lijken op
de omgeving waarin het ophalen van de kennis zal plaatsvinden
Voorkom overbelasten van het werkgeheugen
Zorg voor positieve emoties, fijne leeromgeving
Laat voorbeelden van het goede gedrag zien
Practice + Feedback
Practice leads to permanence
Practice + Feedback leads to perfection
Interactive PPT
Scaffolding
Scaffolding en expertise
Minder scaffolding bij meer expertise Lange-termijn-geheugen als “steiger” /
heeft kennis-schema’s opgebouwd
Expertise
Guidance
Time >>
Expert
ise >
>
Guided Instruction, effectief leren10 tips voor docenten
1. Herhaal een deel van wat eerder geleerd is iedere dag: Dit versterkt wat reeds geleerd is en kan leiden tot meet vloeiende herinnering (recall)
2. Presenteer nieuw leermateriaal in kleine stappen, en help de lerenden hiermee te oefenen
3. Stel vragen: deze helpen de lerenden oefenen wat net gepresenteerd is en verbindingen te leggen met reeds geleerd is
4. Geef modellen en/of uitgewerkte voorbeelden (worked-out examples) om lerenden te leren hoe een probleem opgelost kan/moet worden
5. (Bege)leid studenten in het oefenen met nieuw leermateriaal6. Ga na of het begrepen is om misvattingen/fouten te vermijden7. Zorg dat lerenden succes hebben door bijvoorbeeld punten 2 (stappen), 4
(WOE), 5 (oefenen) en 6 (controleren op begrip)8. Zorg voor scaffolds (tijdelijke steigers) voor moeilijke taken.
Verminder steigers naarmate expertise bij student toeneemt.9. Eis en monitor zelfstandig oefening om kennis- en vaardigheidsschema’s
te automatiseren10. Laat lerenden wekelijks en maandelijks terughalen wat ze geleerd hebben
om schema’s opnieuw te activeren
Bron: Masterclass Effectief Leren, Open Universiteit, Nederland Artikel (pdf)
4CID-model / Merriënboer
Meer webinfo
Ondersteunendeinformatie
Veel ondersteuningdoor docent(bijv. doet ‘t voor)
Steeds minderondersteuningdoor docent
Student doethet zelf
Sommige deeltakenapart oefenen(automatisering)
ProcedureleInformatieJust in Time
4CID-model
Voortgang in het curriculum Model herhaalt zich Leertaken worden steeds moeilijker
Historisch uitstapje
Is dit anders dan voorheen werd gedacht?
Nee …
Confusius (551 – 479 v. Chr.)
Wat je me vertelt, vergeet ik
Wat je me laat zien, onthoud ik
Wat je me laat doen, maak ik me eigen
Revolutionair ?
Is dit anders dan voorheen werd gedacht?
Ja …
Voorheen in leerpsychologie veelal gewerkt met abstracte systemen zonder ‘anatomisch substraat’
Jean Piaget (1896-1980) Constructivisme
Kennis zit in structuren/schema’s
Drie processen bij leren:
Assimileren, staat voor het incorporeren van wat waargenomenwordt in een bestaand kennisschema.
Accomoderen, is de verandering van een schema als gevolg van het assimileren
Equilibreren, het in evenwicht brengen van assimilatie en accommodatie.
Aldus ontstaan steeds complexere kennisstructuren
David Kolb (1939 - )leerstijlen
2 assen: Concreet – Abstract Actief – Reflectief
4 leerstijlen: Doener Dromer Beslisser Denker
Advies: Doe voor elk type iets in jouw onderwijs
Concreet
Abstract
Actie
f
Reflectief
Denker
Dromer
Beslisser
Doener
David Kolb (1939 - )leercyclus Onderzoek:
Mensen hebben niet één leerstijl, maar passen steeds hun leerstijl aan
David Kolb (1939 - )experiential learning
David Kolb (1939 - )leercyclus
Nadenker
Waarnemer
Toepasser
Doener
Concrete ervaringen opdoen
Observeren en
reflecteren
Vormen en formuleren
van abstracte begrippen
Experimenteren en actief
toetsen
Piramide van Miller (1965 - )groeiende expertiseL
aat
zien hoe
weet hoe
weet
Knowledge
Competence
Performance
Action
expe
rtis
e
Meer webinfo
Verkeerde “vertaling”
Jaar 6
Jaren 4 & 5
Jaar 3
Jaren 1 & 2
Piramide van Miller versusexperiential learning
laat zien hoe
weet hoe
weet
DOEN
KIJKEN
BEGRIJPEN
CONTROLEREN
Hiërarchie versus cyclisch proces
Is er wel een strakke hiërarchie?
Zijn het in elkaar grijpende leercycli?
Thema3
Thema 2
Thema 1
Self Determination Theory
Drie intrinsieke motivatoren van SDT Competence Autonomy Relatedness
4CID kan bijdragen aan intrinsieke motivatie als: student steeds meer kan (competence) student eigen keuzes kan maken (autonomy) student kan samen werken met anderen
▪ collaboratief (samen 1 doel)▪ coöperatief (elk een eigen doel)
Meer webinfo
Beklijven van kennisleercyclus zinnig inzetten
Nut duidelijk maken aan student
Timing, dusdanig dat kennis aansluit op eerder en later onderwijs
Integratie met eerder geleerde kennis
Toepassing in praktijk mogelijk maken
Denkookaan4CID
Conclusie
Gebruik Miller om leerdoelen te verduidelijken weet / weet hoe / laat zien / doet
Gebruik Piaget/Kolb, laat student startpunt van de leercyclus kiezen of varieer het startpunt
Gebruik 4CID-model als denkraam voor vormgeving van “lessen”
DenkookaanSDT
Leren ≠ onderwijs
Onderwijs = Intentioneel Leren
Meester-Gezel-systeem
Leerling kijkt hoe de meester het doet
Doet vanaf begint mee op eigen niveau
Niveau en verantwoordelijkheid groeienin loop van tijd
Tot slot:Meesterproef
Onderwijs voor grote groepen
Leren ≠ onderwijs
Voorbeeld uit basisonderwijs
Hoe pak ik
dit aan ?
1a. Ik lees de vraag of opdracht goed! Is het 1 vraag of opdracht? Zijn het meerdere vragen of opdrachten?
1b. Ik herhaal de vraag of opdracht (zachtjes) voor mezelf!
Heb ik al eerder zo'n vraag of opdracht gehad?Weet ik al hoe ik dat moet doen? Heb ik de vraag of opdracht goed begrepen? Nee, ik heb het nog niet begrepen, dus ik lees het nog een keer
heel goed. Nee, nog niet, ik vraag om hulp.
1c. Ik weet hoe het moet, ik maak een plan en ga verder met de volgende stap …
Wall-e’s stappenplan
Wall-e’s stappenplan
2. Ik ga de vraag of vragen beantwoordenof: ik ga de opdracht maken!
Dit doe ik aan de hand van mijn plan!!
3. Ik kijk mijn werk na! Heb ik antwoord gegeven op de vraag of op alle
vragen? Heb ik gedaan wat ik moest doen? Heb ik alle opdrachten gemaakt? Kan mijn antwoord kloppen? Heb ik geen fouten gemaakt bij
het overschrijven ?
KLAAR ! Dat heb ik goed gedaan!
3 stappenplanstudenten en docentenStudent Docent
1 Leest de opdracht Formuleert heldere opdracht
Beschrijft eindproduct duidelijk
Vraagt om verhelderingMaakt een plan
Geeft uitleg waar nodig
2 Gaat aan de slag Stelt tijd/ruimte/e.d. beschikbaar
Geeft waar nodig begeleiding
3 Controleert eigen werk
Geeft feedback
Resultaat is input voor volgende opdracht
Droste-effect
Blokniveau1. Inleiding, plan maken2. Aan de slag3. Controleren
Onderdelen in een blok Idem
Sub-onderdelen idem
Nijmeegs model
1. Oriëntatie
2. Oefenen
3. Feedback
4. Beoordelen
HC
ZSO / WG / PR
RC
BT
Nijmeegs model, ZSO
Zelfstudieopdracht (ZSO)
1. AchtergrondLeerdoel
2. InstructieProduct
3. Nabespreking
Gebruik gestructureerde schrijfmethode (bijv. IMAP)
Diverse vormen mogelijk:-WG- RC-Zelftest ( bijv. Confidence Based )
Keuze onderwijswerkvorm
Afhankelijk van “gedrag” (leerdoel) motorische actie, cognitieve actie etc.
Afhankelijk van wel of niet fysiek bijeen wel of niet gelijktijdig bijeen
Samen – Alleen studeren
Fysiek bijeen Niet-fysiek bijeen
Synchroon Face-to-face onderwijs Online chat-room
A-synchroon Werkgroepen Online forums
Mogelijkheden voor digitale werkvormen
Moderne leeromgeving
Digitale media maken mogelijk: asynchroon communiceren met grote aantallen lerenden
(portaal-technieken: info per individu)
Minder zintuigenprikkeling dan leren in praktijk
Verschil leeromgeving en werkomgeving:“het verborgen curriculum”
Veilige leeromgeving
Veilige sfeer tijdens: Hoorcolleges Werkgroepen, practica Responsiecolleges
Ook in digitale leeromgeving: Forums Prikborden Wiki’s, etc.
Samenvattend advies Verdeel de leerstof in onderdelen met haalbare leerdoelen
sluit aan bij het voorkennisniveau van de student, denk aan niet-nominale studenten,gebruik bijv. entreetesten bij leeronderdelen
denk aan elementen uit pyramide van Miller en leercyclus van Kolb (wát moet de student dóen?)
voorkom overbelasting van het werkgeheugen tijdens het leren
Gebruik het Nijmeegs model en/of 4CID-model zet steeds een “punt aan de horizon”, verdeel de weg naar het einddoel in stapjes controleer onderweg of de studenten het begrepen hebben, laat studenten oefenen
Zorg voor een leeromgeving die diverse zintuigen prikkelt met zinnige prikkels. laat de leeromgeving zoveel mogelijk lijken op de omgeving waarin het ophalen van de kennis
plaatsvindt.
Zorg voor positieve emoties een veilige leeromgeving, af en toe wat humor in de opdrachten, afwisseling in de werkvormen
Gebruik intrinsiek motiverende factoren competence, autonomy, relatedness van Self Determination Theory
Laat studenten voorbeelden van het juiste gedrag zíen maak gebruik van het vermogen tot leren via imiteren
Activeer de student
Aristoteles (384-322 v. Chr):“Onderwijs is het ontsteken van het
innerlijk vuur, niet het volgieten van een vat.”
Filmpje, 2 min.
Laatste diaU heeft het
eindevan deze
presentatie
bereikt.
Vragen?
afsluiten
Grounded Cognition
Lawrence Barsalou
Bron: YouTubeBekijk tot 2 min. 8 sec.
Naar vorige dia
Cognitive load
Drie types van cognitieve belasting
Bron: YouTubeDuur: 4 min. 28 sec.Bekijk zeker tot: 2 min. 8 sec.
Naar vorige dia
1 extraneous cognitive load2 intrinsic cognitive load3 germane cognitive load
Air Guitar World Champion 2009
Naar vorige dia
Bron: YouTubeBekijk tot 42 sec.
Information MappingRobert E. Horn
Demo: online demonstratie IMAPNaar vorige
dia
Information types categorize the subject matter into 7 information types:
1. procedureis a task or number of steps leading to a result (operational 'how-to' level)
2. processdescribes why a task/process is done (on a management level)
3. structuredescribes the structure of a physical, material object (printer, form, machine, ...)
4. conceptdescribes an idea, a concept
5. principlea policy, rule telling what is allowed and what not
6. factproposition without proof/argumentation
7. classificationsorting of chunks/units into classes
→Set of 7 principles to organize information effectively so that it is easy to access, understand, and remember.
1. chunkinggroup content into small manageable units; make information digestible, either for memorization or comprehension.
2. relevanceput together what belongs together, omit irrelevant information
3. labellinggive a meaningful label (title) to each chunk; labels show organization,
4. consistencyuse the same labels, titles, formats and/or structures for the same subjects
5. integrated graphicsuse illustrations, figures and tables as integrated part of the text
6. accessible detailuse details/illustrations/clarifications where needed; complete abstract presentations with concrete examples
7. hierarchy of chunking and labellingorganize an accessible structure for content chunks by grouping them into larger chunks and labelling them. Chunks without a hierarchy and label are difficult to find and understand. This principle calls for creating a structure to provide accessibility to the chunks. This structure gives users a chance to see the "bigger picture," but also access progressive layers of detail.
X
Confidence Based Learning
Klik hierKlik nogmaalsNaar vorige
dia
“Het Nieuwe Leren”
Je kunt ‘t ook overdrijven …
Bron: YouTube / KoefnoenDuur: 2 min. 10 sec.
Naar vorige dia
Levende hersencellen
Foetale zenuwcellen in vitro
Bron: YouTubeDuur: 25 sec.
Naar vorige dia
Mirror Neurons
Bron: YouTubeDuur: 2 min..
Naar vorige dia
Oeps, u bent voorbij de laatste dia
Klik hier om terug te keren naar de eerste
dia
Digitale didactiek
Zorg voor haalbare leerdoelen
LEERDOEL
Veilige leeromgeving
Socrates (470 v.Chr.- 399 v.Chr) met leerlingen op de markt van Athene
Verdeling leerdoelen over blokken
GNKCohort Instroom
Propedeuse na 1 jaaraantal %
Bachelor na 3 jaaraantal %
2005 330 194 58.5 163 49.4
2006 330 176 53.3 194 58.8
2007 329 176 53.5 175 53.2
2008 331 213 64.4
2009 329 171 52.0
Bron: Kritische reflectie GNK Nijmegen 2011
Houd rekening met Bachelor-studenten die onderwijsblokken in niet-nominale volgorde doorlopen
Veilige leeromgeving