Upload
utkanturan
View
242
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
1/22
T.C.Mersin niversitesi
Sosyal Bilimler Enstitsletme Ana Bilim Dal
ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYEDEK DURUMU
Utkan, TURAN
Mersin,2011
NDEKLER
Giri....1
E-Ticaret Kavram ve Tarihesi.2
E-Perakendecilik Kavram.....................................................................5E-Perakendeciliin Avantajlar..............................................................8
E-Alverite Yaanan Sorunlar ve E-Alverii Tercih Etmeme
Sebepleri.....10
Trkiyede BT Kullanm Ve E-Alveri..12
Sonu..18
Kaynaka....19
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
2/22
GR
Bilgi ve iletiim teknolojilerinin gelimesi ve internet kullanmnn
yaygnlamasyla geleneksel anlamdaki ticaret ve perakendecilik elektronik ve
sanal ortamlara tanmtr.
Yeni bir alveri alan olan internet, tketicilere zaman ve mekn kstlar
olmadan bulunduklar konumdan dorudan istedikleri firmalara ulaabilme, o
firmalarn rn veya hizmetlerini inceleme ve internet ortamnda ticaret yapan
dier firmalarn rn ve hizmetleriyle kyaslama imkn dourmutur.
reticiler asndan e-perakendecilik; Firmalar tketicilere araclar ortadan
kaldrarak kolaylkla ulatrma ve dorudan pazarlama ve sat ( Direk Sat
Modeli veya Brick-and-Click ) imknlar sunmutur. (Barutu, 2008:318)
E-perakendecilikle birlikte iletmeler kresel pazarlara kolaylkla girebilmekte
ve bu pazarlarda yeni frsat ve mterilere ulaabilmektedirler. Ayrca internetle
birlikte salanan iletiim ve pazarlama aralaryla firmalar marka konumlandrma
ve rn eitlendirme faaliyetlerini interaktif olarak yrtebilmektedirler.
(Enginkaya, 2006:10)
2
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
3/22
E-Ticaret Kavram ve Tarihesi
WTO(Dnya Ticaret rgt)'nun tanmna gre:
"E-Ticaret; rnlerin retim(sunum), sat ve datm ilemlerinin
telekomnikasyon alaryla yaplmasdr."
CEFACT(Birlemi Milletler Ynetim, Ticaret ve Ulatrma lemlerini
Kolaylatrma Merkezi)'a gre ise;
, ynetim ve satn alma faaliyetlerinin, bu faaliyetlerin yrtlmesi iin
yaplanm veya yaplanmam i bilgilerinin, reticiler, tketiciler ve kamu
kurumlar ile dier organizasyonlar arasnda elektronik aralar zerinden
yaplmasdr.
OECDe gre, e-ticaret eitli srelerin oluturduu bir projedir. Bu sreler;
Ticaret ncesi firmalarn elektronik ortamlarda pazar aratrmasyapmas ve pazar tanmas,
retici ve perakende firmalarnn elektronik ortamda bulumas,
Mterinin perakende firmasna demeyi yapmas,
Mteriyle yaplan szlemenin koullarnn yerine getirilmesi, mal veya
hizmetin mteriye teslimi,
Sat sonras bakm ve destek hizmetlerinin salanmas
3
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
4/22
E-Ticaretin geliimine baktmzda u srelerden getiinigryoruz;
1979-Michael Aldrich-"Teleputer"n icad ve online alveriin balamas
1981-Thomson Holidays B2B Online Alveri uygulamasn
balatmtr.
1982-France Telecom Minitel Online Sipari Aygtn gelitirmitir.
1984-Gateshead/Tesco ilk B2C Online Alveri uygulamasn
gerekletirmitir. Mrs Snowball ilk kaytl online mterisidir.
1987-Swreg-Online ticaret yapan ilk yazlm irketinin kurulmas
1990-Tim Berners Lee-WWW a sevisinin kurulmas
1993-Mosiac Web Taraycsnn gelitirilmesi
1994-Netscape-Mozilla Web Taraycsnn ortaya k-Pizza Hutn
online sipari uygulamasna balamas -Online bankaclk-Online iek
sat ve dergi abonelikleri gibi e-ticaret uygulamalar-Netscape 1.0 ile
SSL ifreleme yntemi kullanlarak e-ticarette gvenlik arttrlmtr.
1995-Jeff Bezos tarafndan ilk kresel apta online alveri sitelerinden
Amazon.com kurulmutur. Ayn yl iinde Pierre Omidyar tarafndan ilk
Web tabanl ak arttrma sitesi olan Ebay kurulmutur.
1998-Elektronik posta pullar web zerinden alnp satlmaya ve
kullanlmaya balanmtr.
1999-Business.com 7,5 milyon dolara Ecompanies ortak giriim
grubuna satlmtr.
2000-Dot.com bubble meydana gelmitir ve web sitelerinin piyasa
deerleri aniden dmtr.
2002-Ebay, Paypal 1,5 milyon dolara satn alr.
2003-Amazon.com 35 milyon dolarlk yllk net kr aklar
4
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
5/22
2005-Youtube alr.
2006-Google tarafndan 1,6 milyar dolara satn alnr.
2007-Business.com 345 milyon dolara RH Donelley irketine satlmtr
2008-ABDde e-ticaret ve online perakende satlar 208 milyar dolara
ulamtr.
(Uygur, 2010:10-16)
E-Perakendecilik Kavram
5
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
6/22
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
7/22
anlatan, insanlar online alverie tevik eden ynlendirici e-
mteri; kiiye zg rn ve hizmet talep eden zel e-mteri ve rn veya
hizmet satn alrken birden fazla faktr dnen, aratrma-karlatrma yapan
ilgili e-mteri olarak gruplandrlmtr.
(Barutu, 2008:319-320)
Hawkins vd. ise online mterileri 8 ksmda incelemitir(Nikbay, 2006:13):
1. Alveri Severler: Yetkin bilgisayar ve internet kullanclardrlar ve
alveri alkanlklarn internet zerinden devam ettirirler. Dier
tketicilere online alveriin yararlarndan bahsederler.
2. Macerac Gezginler: Online alverii elence amal kullanrlar. Bu
sebeple, online perakendeciler tarafndan pek dikkate alnmazlar. nternet
zerindeki birok fikre ve trende hkimlerdir.
3. pheyle Yaklaanlar: steksizlikleri bilgisayar ok iyi
kullanamamalarna baldr fakat yeni bilgilere ve fikirlere de aklardr.
Gvenlik problemlerinden herhangi bir endie duymazlar.
4. Amal Kullanclar: nterneti genellikle i amal ve kariyerlerini
gelitirmek iin kullanrlar.
5. Korku Duyanlar: nternet ve bilgisayar kullanmma hkimdirler ancak
kredi kart gvenlii, rn teslimi, satn ald rn grememekten
kaynakl korkularndan dolay tercih etmezler.
6. Saknanlar: rnn teslim sresini beklemeyi sevmezler ve rn
almadan nce rn grmek isterler. Perakendecilerin kolaylkla ba
edemedii bir mteri tipidir.
7. Teknoloji zrller: Bilgisayar ve internette ok az zaman geirirler ve
bilgi teknolojilerine ilgileri ok dktr.
7
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
8/22
8. Elence Arayanlar: nterneti elence arac olarak
grrler ve internet alveriinden korkarlar. Gvenlik risklerinden
ekinmezler ama ancak uzun vadeli taksit imknlar varsa alveri
yaparlar.
Hamilton, online mteri tiplerini incelemi ve 6 kategoridesnflandrmtr(Nikbay, 2006:18)
1. Pratik Kullanclar: Sabrsz fakat kazanl internet kullanclardr. Ayda
sadece 7 saat online alverie harcarlar ve bu tm internet
kullanmlarnn yarsn oluturur.
2. Srfler: Zamannn %32sini internete harcarlar ve dier kullanclara
nazaran 4 kat fazla sayfa dolarlar.
3. Yeni balananlar: nternette yenidirler ve alverie scak bakmazlar.
Daha ok Brick-and-Mortar markalar tercih ederler.
4. Rutin Takipiler: Bilgi bamlsdrlar ve interneti sklkla bilgi edinme
amal kullanrlar.
5. Pazarlklar: nternette ucuzluk ve indirim kampanyalarn aratrrlar.
6. Sporseverler: Spor meraklsdrlar ve spor ve elence sitelerinde
gezinmekten holanrlar.
E-Perakendeciliin Avantajlar
Mteri asndan eitli avantajlar vardr. Bunlar(Saydan, 2008:389):
Reel hayattaki alveri merkezlerinde, arlarda karlalan ar
kalabalklardan ve kuyruklarda bekleme gibi problemlerden kurtulma
8
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
9/22
Piyasa aratrmas yapp, birok farkl firmay, rn
karlatrp btenize en uygun olan kolaylkla seebilme imkn
Zaman ve mekn kst olmamas;7/24 alveri imkn olmas
Daha fazla rn ve hizmet bilgisine daha ksa srede ulama imkn
rn eitliliinin ve alternatiflerinin geni olmas
Perakendeciler ve reticiler asndan avantajlar yle sralanabilir(Enginkaya,
2006:11);
1. Zaman, mekn ve pazar kst olmadan dnya apnda tannma imkn
sunar.
2. 7/24 sipari alma olana vardr.
3. Kredi kart onayyla sipariler annda nakit paraya dntrlebilir.
4. Maaza, sat personeli, depo maliyetleri gibi maliyetleri minimuma
indirir.
5. Katalog, fatura basm gibi ilemlerin sanal ortamda yaplmasylamasraflarn minimuma indirilmesi ve bilgilerin sanal ortamda hzl bir
ekilde deitirilip, gncellenebilmeleri imkn vardr.
6. Minimum giderle daha youn reklam ve pazarlama olana sunar.
Giriimlerin nternet zerinden Yaplan Satlar Vastasyla Elde Ettii Faydalar
(Devlet Planlama Tekilat[DPT],2010)
9
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
10/22
Perakendeciler ve tketicilerin ortak faydalanabilecei bir takm avantajlar da
vardr(Kpolu, 2008:41):
1. Perakendeciler, rn ve hizmetlerini tm dnyaya ulatrma imkn
bulurken, alclar da tm dnyada sunulan rn ve hizmetlerden
kendilerine uygun olan seebilmektedirler.
2. Perakendeciler, mterilerine daha yakn olduklarndan dolay rakiplerine
nazaran daha ok tercih edilmekte, mteriler de daha kaliteli hizmete
ulaabilmektedir.
3. Perakendeciler, mteri ihtiyalarn daha kolay kavrayabilmekte ve
onlara zel uygun rn ve hizmetler sunabilmektedir, mteriler de bu
rn ve hizmetlere makul fiyatlarla sahip olabilmektedir.
4. E-alveri ilemleri, klasik alveri ilemlerine gre ok daha ucuza
yaplabilmekte ve hem satc hem de alc bu bakmdan tasarruf
salayabilmektedir.
E-Alverite Yaanan Sorunlar ve E-Alverii Tercih Etmeme Sebepleri
nternet zerinden Alverite Yaanan Sorunlar-2009 Aralk
10
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
11/22
Yaplan anket aratrmalarnn sonular incelendiinde internet zerinden
alverite sorun yaayanlarn oran 2007 ylnda %6,3, 2008 ylnda %9,5, 2009
ylnda ise %5,6 olarak gzlenmitir. 2009 Aralk aynda aklanan aratrmaya
gre internet zerinden alverite en ok yaanan sorun hasarl ya da yanl rn
teslimi olarak gzkmektedir.
nternet zerinden Satn Almama Nedenleri 2007-2008-2009
Tketicilerin internet zerinden alveri yapmama nedenleri incelendiinde
internet zerinden alverie ihtiya duyulmamasnn olduka yksek bir oranda
olduu grlmtr. Ayrca rn yerinde grerek almay tercih etmenin orannn
2009 yl verilerine gre yksek oluuyla, hatal ve yanl rn tesliminden
yaanan ikyetler arasnda balant da grlmektedir.
Genel olarak tketicilerin internet zerinden alveri srasnda yaad sorunlar
yle zetlenebilir (Kpolu, 2008:33);
11
Sorunlar
Yanl ya da hasarl rn teslimi
Teslim sresinin belirtilenden fazla olmas
Sipari verme veya deme esnasnda internetsayfasnda sorun yaanmas
Garanti sresi ve dier yasal haklar konusunda bilgizorluu
ikayet ya da tazminat zorluu veya ikayet sonrasyantn yeterli olmamas
Hile, dolandrclk ve sahtekarlk ile karlama (kredikart bilgilerinin kotuye kullanlmas, mal ve hizmetleriteslim alamamak)
Trkiye K
52,3 43,
30,0 16,
25,2 18,
10,6 12,
9,3 3,7
5,1 6,1
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
12/22
1. Alveri srasnda yaanabilecek kiisel bilgilerin
alnmas veya kredi kart dolandrcl gibi gvenlik sorunlar
2. Alnan rnn garantisinin olup olmamasndan kaynakl sorunlar
3. Yanl, hatal veya bozuk rn teslimi ve bunun sonucunda muhatap
bulunamamas
Giriimlerin nternet zerinden Satlarn Kstlayan Faktrler, 2008
Giriimlerin internet zerinden satlarn kstlayan faktrleri incelediimizde
ilk sray rn veya hizmetin e-sat iin uygun olmamas, mterilerin e-
ticarete aina olmamas ve demelerle ilgili gvenlik problemlerinin aldn
grmekteyiz.
(DPT, 2010)
Trkiyede BT Kullanm ve E-Alveri
12
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
13/22
TK HANEHALKI BLM TEKNOLOJLER
KULLANIM ARATIRMASI SONULARI (Trkiye statistik Kurumu[TK],
2008)
Temel Gstergeler, 2008
45,2
20,6
38,0
35,9
43,1
18,3
0
10
20
30
40
50
%
TrkiyeKentKr
16- 74 ya grubu bireylerdebilgisayar kullanm oran
16- 74 ya grubu bireylerdeInternet kullanm oran
2008 Yl TK verilerine gre hanelerin %25,4nde internet eriiminin olduu
gzlenmitir. 16-74 ya grubunda yaplan aratrmada erkeklerde internet
kullanm oran %45,4, kadnlarda %26,6 olarak belirlenmitir. Son ayierisinde(Ocak-Mart) bireylerin %32,2si internet kullanmtr. nternet kullanan
bireylerin %11,6s internet zerinden mal veya hizmet siparii vermi ya da satn
almtr. Sipari verme ya da satn aln en son yapld zamana gre % 7,2si
son ay ierisinde, % 2,7si ay ile bir yl arasnda, % 1,7si ise bir yldan
uzun sre nce gerekletirilmitir. %88,4lk kesim internet zerinden hi mal
veya hizmet siparii vermemi ya da satn almamtr. Son 12 ayda nternet
zerinden mal veya hizmet siparii veren ya da satn alan bireyler en fazla
13
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
14/22
elektronik ara (cep telefonu, kamera, TV, DVD oynatc v.b)
almlardr.
2009 TK HANEHALKI BLM TEKNOLOJLER KULLANIM
ARATIRMASI SONULARI(TK, 2009)
Temel gstergeler, 2007 - 2009
19,7
33,430,1
25,4
38,0 35,9
30,0
40,1
38,1
0
10
20
30
40
50
nternet eriimi olan hane
oran
16 - 74 ya grubu bireylerde
bilgisayar kullanm oran
16 - 74 ya grubu bireylerde
internet kullanm oran
%
2007 (*) 2008 (*) 2009
2009 ylnda yaplan aratrmada hanelerin %30unda internet eriiminin olduu
saptanmtr. nternet kullanan bireylerin kiisel kullanm amacyla nternet
zerinden mal veya hizmet siparii verme ya da satn alma oran % 11,8dir.
Sipari verme ya da satn aln en son yapld zamana gre % 5,8i son ay
ierisinde, % 2,7si ay ile bir yl arasnda, % 3,3 ise bir yldan uzun sre
nce gerekletirilmitir. nternet kullanan bireylerin %88,2si ise nternet
zerinden hi mal veya hizmet siparii vermemi ya da satn almamtr. Son 12
ayda nternet zerinden mal veya hizmet siparii veren ya da satn alan bireyler en
fazla elektronik ara (cep telefonu, kamera, TV, DVD oynatc v.b) almlardr.
14
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
15/22
2010 TK HANEHALKI BLM TEKNOLOJLER KULLANIM
ARATIRMASI SONULARI(TK, 2010)
Temel gstergeler, 2007 - 2010
19,7
33,430,1
25,4
38,035,9
30,0
40,138,1
41,643,2
41,6
0
10
20
30
40
50
nternet eriim imkan olanhane oran
16 - 74 ya grubu bireylerdebilgisayar kullanm oran
16 - 74 ya grubu bireylerdenternet kullanm oran
%
2007 2008 2009 2010
2010 yl Nisan ay ierisinde yaplan aratrmada ise hanelerin %41,6snn
internet eriim imknna sahip olduu grlmtr. Bu oran 2009 ylnn ayn
aynda %30 olarak aklanmt. nternet kullanan bireylerin kiisel kullanm
amacyla nternet zerinden mal veya hizmet siparii verme ya da satn alma oran
%15 olarak saptanmtr. Sipari verme ya da satn aln en son yapld zamana
gre % 9,0 son ay ierisinde, %3,6s ay ile bir yl arasnda, %2,5i ise biryldan uzun sre nce gerekletirilmitir. Son 12 ayda (Nisan 2009-Mart 2010)
nternet zerinden mal veya hizmet siparii veren ya da satn alan bireyler %24,3
oran ile en fazla giyim ve spor malzemeleri almlardr. Bunu %23,8 ile elektronik
aralar, %19,3 ile ev eyas, %15,2 ile seyahat bileti alma, ara kiralama, %13,3
ile gda maddeleri ile gnlk gereksinimler izlemektedir. Bir nceki yl ayn
dnemde elektronik aralar %32,2 ile (cep telefonu, kamera, TV, DVD oynatc
v.b) ilk sray almt.
15
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
16/22
2008 TK GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER KULLANIMIARATIRMASI (TK, 2008)
Giriimlerde yllara gre bilgisayar kullanm, nternet eriimi veweb sayfassahiplii oranlar
87.8
80.4
48.2
88.785.4
63.1
90.6 89.2
62.4
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
70.0
80.0
90.0
100.0
Bilgisayar kullanm nternet eriimi Web sayfassahiplii
%
2005 2007 2008
2008 TK verilerine gre giriimlerde internet eriim oran 2007 yl Ocak
aynda % 85,4 iken bu oran 2008 yl Ocak aynda % 89,2ye ykselmitir.
nternet eriimine sahip giriimlerin web sayfasna sahiplik oranlar 2007 yl
Ocak aynda % 63,1 iken, 2008 yl Ocak aynda % 62,4 olarak aklanmtr.
Bir nceki yla ilikin gstergeler incelendiinde, 2007 yl Aratrmas
sonularna gre 2006 ylnda web sayfasna sahip olan giriimlerin, bu sayfalarzerinden sunduklar hizmetler srasyla % 61,3 ile giriimin rnlerini
pazarlamak, % 57,7 ile rn kataloglarna ve fiyat listelerine eriimi salamak
ve % 39,6 ile sat sonras destek hizmetleri salanmas eklindedir. 2008 yl
Aratrmas sonularna gre ise 2007 ylnda web sayfasna sahip olan
giriimlerin, bu sayfalar zerinden sunduklar hizmetler srasyla % 78,4 ile rn
kataloglarna ve fiyat listelerine eriimi salamak, % 44,5 ile giriim
tarafndan retilen rnlerin pazarlanmas ve % 28,4 ile sat sonras destek
16
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
17/22
hizmetleri salanmas olarak grlmtr. 2007 ylnda internet
eriimine sahip giriimlerin % 15,4 internet zerinden sipari vermekte iken, %
9,4 ise internet zerinden sipari almaktadr.
2009 TK GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER KULLANIMI
ARATIRMASI (TK, 2009)
Giriimlerde yllara gre bilgisayar kullanm, nternet eriimi ve websayfas sahiplii
80,4
48,2
88,7 85,4
63,6
90,7 89,2
62,3
90,787,8
58,7
88,8
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0
Bilgisayar kullanm nternet eriimi Web sayfas sahiplii
%
2005 2007 2008 2009
2009 ylnda yaplan aratrma sonularna gre 2008 ylnda bilgisayar kullanan
giriimlerin %16,2si bilgisayar alar zerinden rn/hizmet siparii vermekte
olup, %10,1i ise rn/hizmet siparii almaktadr. Giriimlerin internet zerinden
yaplan satlar vastasyla elde ettii faydalar arasnda ilk sray %70,5 ile yeni
pazarlara girmek, sat potansiyelini arttrmak almaktadr. Giriimlerin nternet
zerinden satlarn engelleyen veya snrlandran nedenler ise srasyla %56,4 ile
mterilerin internet zerinden alm yapmaya hazr olmamalar, %55,0 ile
giriimin rn/hizmetlerinin e-ticaret iin uygun olmamas ve %48,0 ile
demelerle ilgili gvenlik problemleri olarak aklanmtr.
17
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
18/22
2010 TK GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER KULLANIMIARATIRMASI (TK, 2010)
Giriimlerde yllara gre bilgisayar kullanm, nternet eriimi ve web sayfassahiplii
80,4
48,2
88,785,4
63,6
90,7 89,2
62,3
90,7 92,3 90,9
57,8
87,8
58,7
88,8
0,010,020,030,040,050,060,070,080,090,0
100,0
Bilgisayar kullanm nternet eriimi nternet eriimi olangiriimlerde web sayfas
sahiplii
%
2005 2007 2008 2009 2010
2010 TK verilerine gre ise Ocak aynda nternet eriimine sahip giriimlerin
%57,8inin web sayfasna sahip olduu, web sayfasna sahip olan giriimlerin, busayfalar zerinden sunduklar hizmetlerin ise srasyla %78,4 ile rn kataloglar
ve fiyat listesi, %33,5 ile web sitesinin gvenlii ile ilgili olarak gvenlik
politikas beyan, gizlilik mhr veya sertifikas ve %28,1 ile ak i
pozisyonlar iin ilanlar ve evrimii (online) i bavurusu olduu grlmtr.
Aratrma sonularna gre ayrca 2009 ylnda giriimlerin %15,0inin
bilgisayar alar zerinden rn/hizmet siparii verdii, %8,4nn isern/hizmet siparii ald anlalmtr. 2010 yl Ocak aynda giriimlerin
%10,1inin elektronik imza kulland, %21,9unun Bilgi ve letiim Teknolojisi
(BT) gvenlii politikasna sahip olduu aklanmtr.
SONU
18
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
19/22
Bilgi ve iletiim teknolojilerinin gelimesi ve bu teknolojilerin
yaygnlamasyla bir ok alan ve sektrde olduu gibi perakendecilik sektr de
sanal ortamlara tanmaya balamtr. E-maazaclk ve e-perakendecilik
sektrnn gelimesiyle birlikte perakendeciler ve reticiler rn ve hizmetlerini
sanal maazalar araclyla her kesimden ve dnyann her yerinden tketicilere
ulatrma imkn bulurken, tketiciler de sanal ortamlarda zaman ve mekn kst
olmadan kendi btelerine uygun rn ve hizmetleri, ksa srede pazar ve piyasa
aratrmas yaparak satn alma imkn bulmaktadrlar.
TK verileri incelendiinde hanelerde internet kullanmnn 2008den 2010a
%25,4ten %41,6ya kt grlmtr. nternetten rn veya hizmet sipari
verme orannn ise 2 yl iinde sadece %3,4 artt ve %15e kt
gzlemlenmitir. Bu orann dk olmasnn nedenlerine gelindiinde en nemli
sebebin insanlarn internetten alverie ihtiya duymadklar, dier nemli
sebeplerinse gizlilik-gvenlik kayglar duymalar, rn birebir mteri
temsilcisiyle ve grerek satn alma alkanlklarnn olduu belirlenmitir.
Giriimlere ynelik incelendiinde; Giriimlerde internete eriim oran 2007
Ocak aynda % 85,4 iken, 2010 Ocak aynda %90,9a kt grlmtr. Bunu
yannda ayn yllar ierisinde web sayfas sahiplii orannn ise dt
gzlemlenmitir. Bunun sebebinin, giriimlerin hizmetlerini kendi web
sayfalarndan sunmayp sadece bu ii yapan e-maaza ve e-ticaret sitelerinden
saladklarndan kaynakland anlalmaktadr. Web sitesine sahip giriimlerinse
bu web sitelerinden sunduklar hizmetin en ok rn kataloglar ve fiyat listeleri
yaynlamak olduu grlmektedir. 2007 ylnda web sayfasna sahip firmalarn
sadece %9,4 rn ve hizmet siparii almaktadr. 2008 ylnda bu oran %10,1e
ykselmi, 2009da ise %8,4e dmtr. Bu dk oranlarn sebeplerine
baktmzda giriimlerin son yllarda rn ve hizmetlerini kendi web sitelerinden
deil de e-maaza ve e-perakende sitelerinden pazarladklar anlalmaktadr.
2008 ylnda yaplan bir aratrmada da internet zerinden satlar kstlayan
faktrler; rn ve hizmetin e-ticarete uygun olmamas, mterilerin e-ticarete
hazr olmamas ve demelerle ilgili gvenlik problemleri olarak belirlenmitir.
19
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
20/22
KAYNAKA
1. Barutu, S. (2008). Perakendecilik sektrnde teknolojik deiim: E-
perakendecilik, e-maaza ball ve e-maaza balln etkileyen
faktrler. Sleyman Demirel niversitesi ktisadi ve dari Bilimler
Fakltesi, 317-334.
2. Enginkaya, E. (2006). Elektronik perakendecilik ve elektronik alveri.
Yldz Teknik niversitesi, ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi, 11-16
3. Uygur, E. (2010).E-ticaret ve Trkiyedeki durumu. Atlm niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits letme Ana Bilim Dal. Yksek Lisans Tezi.
4. Nikbay, .H. (2006). Consumer behavior in electronic retailing and the
critical success factors affecting consumer preferences and loyalty.
Boazii niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Ynetim Biliim
Sistemleri. Yksek Lisans Tezi.
5. Saydan, R. (2008). Tketicilerin Online Alverie Ynelik Risk ve
Fayda Alglamalar: Geleneksel ve Online Tketicilerin Karlatrlmas.
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 386-402.
6. Kpolu, C. (2008).Dnya'da ve Trkiye'de perakendecilik ve e-ticaret
karlatrmas. Marmara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits ktisat
Anabilim Dal ktisat Teorisi Bilim Dal. Yksek Lisans Tezi.
7. Bilgi Toplumu statistikleri 2010. (2010, Haziran).
http://www.bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/Yayinlar/BilgiToplumuIstat
istikleri_2010.pdf
20
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
21/22
8. TK Haber Blteni 2008 Yl Hanehalk Biliim
Teknolojileri Kullanm Aratrmas Revize Sonular. (2009, Austos).
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=6163
9. TK Haber Blteni 2009 Yl Hanehalk Biliim Teknolojileri Kullanm
Aratrmas Sonular. (2009, Austos).
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=4104
10. TK Haber Blteni 2010 Yl Hanehalk Biliim Teknolojileri Kullanm
Aratrmas Sonular. (2010, Austos).
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=6308
11. TK Haber Blteni GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER
KULLANIMI ARATIRMASI, 2008. (2008, Kasm).
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=2068
12. TK Haber Blteni GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER
KULLANIMI ARATIRMASI, 2009. (2009, Kasm).
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=4149
13. TK Haber Blteni GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER
KULLANIMI ARATIRMASI, 2010. (2010, Kasm).
http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id= 6360
21
7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU
22/22
22