Upload
tobias-peeters
View
318
Download
9
Embed Size (px)
Citation preview
Oplossingsgericht werken
Welkom!
Drs. Agnes Schilder
OGW - NW Fryslan 2
Even voorstellen
16-05-2013
• Psycholoog, coach, trainer, docent
• ACT too
• OGW, breinleren, positieve psychologie
OGW - NW Fryslan 3
dat doen wat volgens jou nodig is?
NIET….
16-05-2013
Hoe motiveer je cliënten zo dat ze
OGW - NW Fryslan 4
Je kunt iemand anders niet motiveren, mensen kunnen alleen zichzelf motiveren….
Mee eens?
16-05-2013
OGW - NW Fryslan 5
Deze twee dagen:
• Oplossingsgericht werken: – wat is dat?– hoe pas je dat toe in gesprekken?– wanneer / met welk doel?
• Motiverende gespreksvoering / Motivational interviewing– wat is dat?– hoe pas je dat toe in gesprekken?– wanneer / met welk doel?
• Wat is het verschil en wanneer kies je voor OGW wanneer voor MI?16-05-2013
OGW - NW Fryslan 6
Programma dag 1
16-05-2013
Welkom, intro op het programma, voorstelrondje (waarderende benadering / positieve psychologie)
Oefening: oplossingsgericht luisteren Theorie: ontstaan van OGW en belangrijke uitgangspunten
Oefening: start van het gesprek, de nuttigheidsvraag Theorie: doelen stellen, veranderwens vaststellen
Oefening: de schaalvraag Theorie: platform bepalen
OGW - NW Fryslan 7
Oefening 1 Veranderen?
16-05-2013
Behoud het goede...
OGW - NW Fryslan 8
Kennismaking, opdracht 1
16-05-2013
Oplossingsgericht luisteren, 2/3-tallen
Vragen ter inspiratie:
• Wat gaat er goed?• Waarover ben je tevreden? • Wat heb je voor nuttigs geleerd? • Wat breng je voor bruikbare zaken mee uit je vorige
team / werk / opleiding? • Wat wil je behouden?• Stel, het is een jaar later en je kijkt tevreden terug op het
jaar. Waarover ben je dan tevreden?
OGW - NW Fryslan 9
Kennismaking, opdracht 2
16-05-2013
• Kies een kaart die voor jou past bij wat jullie net besproken hebben in jullie groep.
• Stel jezelf kort voor en vertel iets over waar jouw kaart voor staat.
OGW - NW Fryslan 1016-05-2013
Diagnose- consultatie participatie,receptmodel cliënt centraal
Ontstaan OGW
OGW - NW Fryslan 11
Tips:
16-05-2013
• Eerst aansluiten, dan doorvragen
• Yes-set bij jezelf
• Focus op je cliënt (geen self-disclosure)
• Geen voorbereiding op de inhoud
• Leiden van achteren, vertraag in het begin
• Stel vragen op het spoor van de ander
OGW - NW Fryslan 12
Grondleggers OGW
Steve de Shazer en Insoo Kim BergLouis Caufmann, Peter Szabó,
Coert Visser, Gwenda Schlundt Bodien (NOAM.nu) 16-05-2013
OGW - NW Fryslan 13
Basisregels versie 1.0
1. If it’s not broken, don’t fix it.2. If it does not work, stop and do something
different.3. If it works, do more of it.
In het Nederlands:4. Als iets niet kapot is, herstel het niet.5. Als iets niet werkt, stop en doe iets anders.6. Als iets werkt, doe er méér van.
16-05-2013
OGW - NW Fryslan 14
Basisregels versie 7.3
1. If it’s not broken, don’t fix it.2. If it does not work, stop and do something different.3. If it works, do more of it.
4. Als iets (nog) goed (genoeg) werkt, herstel het dan niet.5. Als iets goed (genoeg) werkt, doe er gewoon mee verder
en/of doe er méér van.6. Als iets niet (langer) (goed genoeg) werkt, stop er dan mee,
leer ervan en doe iets anders.7. Als iets goed (genoeg) werkt, leer het van iemand anders
en/of bied het een ander aan.16-05-2013
OGW - NW Fryslan 15
Stop it!
16-05-2013
http://www.youtube.com/watch?v=Ow0lr63y4Mw
We gaan er vanuit dat cliënten:
• Onder zeer moeilijke omstandigheden hun uiterste best doen• Zich hechten aan de ideeën die ze krijgen• Zich moreel juist, welgemanierd, beleefd en eerlijk willen
gedragen en hun leven willen verbeteren• Goed willen kunnen opschieten met anderen• Geaccepteerd willen worden en deel willen uitmaken van een
groep• Hun leven en dan van hun naasten willen verbeteren• Willen zorgen voor mensen die belangrijk voor hen zijn en door
hen verzorgd willen worden• Een waardevolle erfenis willen achterlaten en een positieve
bijdrage aan de wereld willen geven• Door anderen gerespecteerd willen worden en anderen willen
respecteren. 16-05-2013 OGW - NW Fryslan 16
Nuttigheidsvraag
16-05-2013 OGW - NW Fryslan 17
• Wat zou nuttig zijn om nu te bespreken?
• Wat zou dit gesprek nuttig voor je maken?
• Afsluiting:We hebben nog 5 minuten zie ik, wat zou zinvol kunnen zijn om nog te bespreken?
OGW - NW Fryslan 18
Oefening 2 Nuttigheidsvraag
16-05-2013
A: Beschrijf in een paar minuten een probleem/een situatie die jij nu lastig vindt.
B: Stel onderstaande vragen letterlijk aan persoon A.
• In welke zin is dit een probleem voor je?• Waar heb jij last van?• Hoe heb je daar last van?• Hoe belemmert het jou?
• Waar kan ik je nu in dit gesprek mee helpen?• Wat zouden we nu moeten bespreken wil dit een nuttig gesprek voor jou zijn?
Persoon B: Geef nu een probleemdefinitie zoals jij denkt dat ie klopt.Persoon A: Geef aan of deze definitie klopt voor jou.
Filmfragment / wondervraag
16-05-2013 OGW - NW Fryslan
Masterclass Insoo Kim Berg, interview deel 1 en deel 2
19
OGW - NW Fryslan 20
Essentie: doen wat werkt!
16-05-2013
• We leren vooral van wat goed gaat, niet van wat fout gaat of niet werkt.
OGW - NW Fryslan 2116-05-2013
OGW - NW Fryslan 22
Complimenten geven
1. direct compliment
2. indirect compliment
3. circulair zelf-compliment
16-05-2013
OGW - NW Fryslan 23
1. Direct compliment
Jij zegt wat je goed vindt aan de ander, de ander ontvangt en is daarin passief.
16-05-2013
OGW - NW Fryslan 24
2. Indirect compliment
Eerst geef je een positieve waardering, gevolgd door een vraag, zodat de ander
zichzelf complimenteert.16-05-2013
OGW - NW Fryslan 25
3. Circulair zelf-compliment
Je geeft eerst een positieve waardering, stelt dan een vraag wat een andere persoon positief zal
waarderen in hem/haar. Het compliment gaat viaeen andere persoon, als een cirkel.
16-05-2013
OGW - NW Fryslan 26
Complimenten over… Kennis wat weet/begrijpt iemand al Ervaring wat is bruikbaar uit het verleden Vaardigheid wat kan iemand Attitude basis houding, overtuiging Motivatie wat wil iemand, enthousiasme,
gedrevenheid Persoon kenmerk, kwaliteit, stijl Resultaat wat er bereikt is
16-05-2013
OGW - NW Fryslan 27
Oplossingsgericht luisteren
16-05-2013
• Complimenten geven
• Gericht op wat wel goed gaat, wat wel kan
• Zelfvertrouwen vergroten
• Relatie opbouwen
OGW - NW Fryslan 28
Problem talk
16-05-2013
“Problem talk creates problems, solution talk creates solutions”.
Verandertaal uitlokken (motivational interviewing)
Verandertaal
1. de wens (ik wil veranderen)2. de vaardigheid om het doel te bereiken (ik kan veranderen)3. de redenen om te veranderen (als ik verander dan …)4. de noodzaak om te veranderen (ik moet veranderen)5. de toezegging doen, vastbeslotenheid (ik ga veranderen)6. het zetten van stappen (ik heb iets veranderd)
OGW - NW Fryslan 30
Verandertaal herkennen, versterken en ontlokken
16-05-2013
• Reden: Ik wel wel, maar ....Wat is de belangrijkste reden om X wel te doen?
• Stappen: Ik weet niet hoe .......Wat zou een eerste stap zijn?
• Mogelijkheid: Maar ik heb geen.....Hoe zou jij het aan kunnen pakken zodat...?
• Wens: Ik zou wel willen vanwege de .....En als dat lukt, wat zou er dan gebeuren?
• Commitment: Zal ik het wel doen?Wat denk je dat er gebeurt als je er aan begint?
OGW - NW Fryslan 31
Verandertaal uitlokken
16-05-2013
Rechtstreeks vragen stellen die verandertaal oproepen, ook wel: evocatieve vragen stellen (Miller en Rollnick, 2008).
Bijvoorbeeld:
• Nadelen van de status quo: “Wat vindt u vervelend aan de huidige situatie?”
• Voordelen van verandering: Hoe zou u het graag anders willen zien?”• Optimisme over verandering: “Welke persoonlijke krachten hebt u die
u helpen om te slagen en uw doelen te bereiken?”• Bedoeling om te veranderen: “Wat vindt u nu van uw drugsgebruik?”
OGW - NW Fryslan 32
Verandertaal uitlokken
16-05-2013
Oefening 3.
A brengt dilemma in waar hij/zij nu echt mee zit.B lokt verandertaal uit.
(7 minuten)
Wissel van rol.(7 minuten)
OGW - NW Fryslan 33
Ambivalentie vergroten (MI)
16-05-2013
Niet veranderen:Voordelen: Nadelen:
**
Wel veranderenVoordelen: Nadelen:
**
OGW - NW Fryslan 34
Vragen, vragen, vragen….
16-05-2013
OGW - NW Fryslan 35
OGW uitgangspunten:
• Als het werkt, laat het dan zo (if it’s not broken, don’t fix it)• Als iets ooit effect had, doe het dan vaker• Als iets niet werkt, doe iets anders
• Geen enkel probleem doet zich de hele tijd voor• Verandering is constant en onvermijdelijk• De toekomst is onderhandelbaar en wordt geschapen• Kleine veranderingen kunnen grote gevolgen hebben• Stel cliënten vragen, maar vertel ze niet wat ze moeten doen. • Problemen en oplossingen zijn niet altijd direct aan elkaar
gerelateerd16-05-2013
OGW - NW Fryslan 36
Van probleemdenken naar oplossingsgericht denken
Begin probleem
De gevreesde toekomst
Begin gewenste situatie
De gewenste toestand
Wat is het volgende stapje?
Wat is er a
l
bereikt en hoe?
Coert Visser, gebaseerd op het Albert model van Mark McKergow
De huidige situatie
Wat wil je in plaats van het
probleem?
Wanneer is er al eens een hoger
punt op de schaal bereikt?Hoe is dat bruikbaar?
16-05-2013
Drie soorten reactiesType relatie Kenmerken Interventies coaching
Bezoekerstypisch De ander ziet geen nut van het gesprek
• Aard en aanleiding verhelderen• Zoeken naar het nut voor de
ander• Rollen verhelderen
Klaagtypisch De ander ziet wel nut, maar gedraagt zich hulpeloos en klaagt
• Begrip en acceptatie van het perspectief en de perceptie van de ander
• Verder verhelderen nut voor de ander en de rollen
• Begin met de eerste stappen van oplossingsgericht coachen
Klanttypisch De ander ziet het nut, staat open voor hulp en is bereid tot actie
Volg de stappen van oplossingsgericht coachen
Bron: www.noam.nu
16-05-2013 OGW - NW Fryslan 37
Vier oplossingsgerichte invalshoeken:
Lees meer
16-05-2013 OGW - NW Fryslan 38
OGW - NW Fryslan 40
Tot besluit
16-05-2013
3 vragen:
• Wat heb je geleerd/is nieuw voor jou?
• Wat laat je voortaan na?
• Wat ga je toepassen, welke concrete stap?