Upload
phungthien
View
218
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Dojrzałość szkolna to…
gotowość dziecka do rozpoczęcia nauki,
chęć podjęcia nowych zadań,
zdolność przystosowania się do nieznanego
środowiska oraz ogólnie zmienionej sytuacji
życiowej.
OSIĄGNIĘCIE DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ
UZALEŻNIONE JEST OD:
Stanu zdrowia
Wrodzonych zdolności
Nabytych umiejętności
WAŻNE CZYNNIKI WPŁYWAJACE NA
NABYTE UMIEJĘTNOŚCI DZIECKA
Budzenie przez rodziców/opiekunów rozwoju dziecka poprzez
zróżnicowane zabawy i zajęcia
Zapewnianie dziecku możliwości nawiązywania kontaktów
z rówieśnikami, w tym głównie zabawy z innymi dziećmi.
Stawianie dziecku przez rodziców/opiekunów wymagań
odpowiednich do wieku i możliwości.
DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNĄ NALEŻY OCENIAĆ
UWZGLĘDNIAJĄC NASTĘPUJĄCE SFERY ROZWOJU
PSYCHORUCHOWEGO:
Sfera Fizyczna
Sfera umysłowa
Sfera emocjonal
no-społeczna
Mowa
MOWA
Rozumienie
Rozumie polecenia 2-3 etapowe (np. „Idź do pokoju,
połóż książkę na stole i przynieś swoje nowe auto”).
Potrafi do końca wysłuchać bajki lub opowiadania.
Rozumie wyrażenia określające położenie
przedmiotów w przestrzeni (na, pod, w, przed, za
itp.).
Mowa czynna
Mowa jest wyraźna i zrozumiała.
Wszystkie głoski wymawiane są prawidłowo. Dziecko
opowiada o tym, co działo się w ciągu dnia.
Potrafi opisać przedmiot i ilustrację oraz opowiedzieć
o przeczytanej historii.
Potrafi wskazać i wyjaśnić niedorzeczności (np. latająca
łódź).
Opowiada używając zdań złożonych, poprawnie buduje
zdania, stara się uwzględniać reguły gramatyczne.
Potrafi prowadzić dialog nie odbiegając od tematu.
Mowa jest narzędziem myślenia!
DOJRZAŁOŚĆ FIZYCZNA
Dziecko szkolne dysponować musi odpowiednim zasobem sił fizycznych i odpornością na zmęczenie
(wielogodzinne siedzenie w ławce, noszenie ciężkiego tornistra szkolnego i wykonywanie różnych zadań umysłowych).
Przy takich czynnościach jak pisanie, rysowanie, wycinanie, wydzieranie, konstruowanie, nawlekanie koralików i innych pracach plastyczno-technicznych potrzebna będzie dziecku dobra sprawność rąk, koordynacja ruchowa i koordynacja ruchowo-wzrokowa.
W przeciwnym wypadku ruchy będą powolne, nieharmonijne, sztywne, kanciaste, mało precyzyjne.
DOJRZAŁOŚĆ SPOŁECZNA
Samoobsługa:
Potrafi poprawnie umyć się i wytrzeć oraz umyć zęby.
Właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta po sobie.
Samodzielnie korzysta z toalety.
Samodzielnie ubiera się i rozbiera, dba o osobiste rzeczy i nie naraża ich na zgubienie lub kradzież.
Utrzymuje porządek w swoim otoczeniu.
DOJRZAŁOŚĆ SPOŁECZNA:
Kontakt z dorosłymi
prawidłowo nawiązuje kontakty z dorosłymi,
przestrzega zawartych umów. Charakteryzuje go
zwiększające się zdyscyplinowanie,
obowiązkowość, samodzielność.
Przejawem braku gotowości społecznej jest stałe
absorbowanie uwagi nauczyciela, domaganie się
ciągłego wyróżniania i dążenie do
uprzywilejowanej pozycji w klasie.
DOJRZAŁOŚĆ SPOŁECZNA:
Kontakt z dziećmi
Obdarza uwagą dzieci, aby rozumieć to, co mówią
i czego oczekują.
Przestrzega reguł obowiązujących w społeczności
dziecięcej, stara się współdziałać.
Rozumie proste sytuacje społeczne i ma rozeznanie, co jest dobre, a co złe
(np. że nie wolno krzywdzić innych, niszczyć cudzej własności, przywłaszczać
sobie znalezionych rzeczy), dobrze się czuje w nowym środowisku, z chęcią
podejmuje zadania we współpracy z innymi dziećmi.
Kompetencje społeczne:
zdolność dostosowania się do zasad grupy.
Chodzi o świadomość tego, że uczestnictwo
w niektórych zadaniach i zabawach wymaga
umiejętności dostosowania się do zasad przy czym
nie znaczy to, że dziecko się zgadza na wszystko i
wszędzie, tylko raczej na dostosowaniu się do zasad
w razie zgody lub odmowy, jeśli zasady się dziecku
nie podobają.
Kompetencje społeczne c.d.
Zdolność pełnego dostosowania się do zasad
w zakresie bezpieczeństwa i poleceń dorosłych,
którzy są jasno określeni jako osoby za
bezpieczeństwo odpowiadające.
Dojrzałość emocjonalna
To zdolność do przeżywania bogatego i zróżnicowanego świata uczuć, odpowiednia do wieku umiejętność panowania nad swoimi emocjami i kontrolowania ich.
Gotowe emocjonalnie dziecko prawidłowo reaguje na pozytywne bądź negatywne uwagi dotyczące
zachowania i postępów w nauce.
Dziecko niegotowe emocjonalnie jest wybuchowe, drażliwe, agresywne, złości się lub płacze z błahego powodu, często popada w konflikty z kolegami. Może też być zahamowane, zalęknione, niepewne, napięte, nadwrażliwe, płaczliwe. Takie dziecko boi się głośniejszych uwag nauczyciela nawet, gdy go nie dotyczą. Liczy się również:
Umiejętność kontrolowania złości na poziomie unikania rękoczynów
i obelg
Dojrzałość umysłowa
przejawia się w zainteresowaniu nauką, zwłaszcza czytaniem,
pisaniem, liczeniem, zaciekawieniem zjawiskami
zachodzącymi w najbliższym otoczeniu.
Dziecko nie ma problemów ze zrozumieniem przekazywanych
wiadomości, poleceń, instrukcji czy treści czytanego
opowiadania, bajki, lektury.
Potrafi doprowadzić rozpoczętą pracę do końca, bo ciekawi go
wynik własnych poczynań.
Oceniając gotowość umysłową dziecka, bierze się pod uwagę
również poziom rozwoju percepcji wzrokowej i koordynacji
wzrokowo-ruchowej, oraz analizy i syntezy słuchowej. Te
funkcje w dużej mierze decydują o opanowaniu umiejętności
pisania i czytania.
Co jeszcze jest istotne ?
Motywacja
Umiejętność radzenia sobie z porażkami
Koncentracja i wytrwałość
Motywacja
Dziecko przede wszystkim ma ochotę eksplorować otoczenie, dużo się bawi i preferuje zmienność swoich działań.
W pewnej chwili zaczyna chcieć umieć różne rzeczy bardziej niż się bawić (choć oczywiście na zabawę w pewnym zakresie będzie miało ochotę już do końca życia).
Prosi o pomoce naukowe lub chętnie bierze udział w zajęciach, gdzie można coś stworzyć lub się nauczyć. Wcześniej powiedziałoby, że mu się nudzi. Najwcześniejsze symptomy takiej motywacji są w wieku 4,5 roku, ale zwykle następuje to po piątych urodzinach.
Cyfrowa demencja…
Nie tylko rozwój dziecka staje czasami na drodze do motywacji
do uczenia się. Coraz częściej na tej drodze stoi uzależnienie
od ekranów – smartfonów lub komputerów, czasem jeszcze
telewizorów. Dzieci korzystające często z tych „dobrodziejstw”
nie mają cierpliwości i chęci do nauki, po prostu wolą
grać/oglądać. Życie wirtualne jest dla nich szybsze
i ciekawsze niż normalne, więc wolą się uczyć dobrze grać.
Sytuacja rodzinna, na przykład rodzeństwo na horyzoncie lub
rozwód rodziców mogą powodować, że dziecko nie chce się
zajmować własnym rozwojem, a bardziej jest zajęte
bezpieczeństwem swoim i własnej rodziny.
Podobnie się dzieje przy bolesnych chorobach i innych
problemach zaburzających motywację dziecka.
Umiejętność radzenia sobie z porażkami
Umiejętność która jest potrzebna do długotrwałej pracy nad różnymi zagadnieniami.
Jeśli dziecko zniechęca się przy pojedynczych porażkach, bądź nie podejmuje wyzwań ze strachu przed porażkami, wówczas nauka umiejętności musi przebiegać bardzo małymi kroczkami, w których dziecko jest pewne, że odniesie sukces.
Blokuje to duże skoki umiejętności i korzystanie z edukacyjnego dobrodziejstwa porażek. Zamiast wnioskować na podstawie nieudanej próby, dziecko uznaje, że jest głupie i rezygnuje z próby.
Komunikaty blokujące rozwój
Z racji na skoncentrowania na swoich umiejętnościach dzieci w tym wieku częściej powiedzą o sobie „jestem głupi/a” niż w innym wieku i pojawienie się takich komunikatów na poziomie incydentalnym nie jest wyznacznikiem braku dojrzałości szkolnej.
Jeśli ten komunikat pada niemalże codziennie i co chwilę blokuje dziecko przed podejmowaniem wyzwań jest sygnałem, że praca nad tym elementem jest potrzebna do osiągnięcia dojrzałości szkolnej.
Koncentracja i wytrwałość
Oczywiście w ramach dojrzałości szkolnej nie chodzi o to, żeby dziecko miało cierpliwość buddyjskich mnichów tworzących godzinami mandale z piasku (bądź trwających podobny czas w nieruchomej medytacji).
Jednak jest to zdolność brana pod uwagę i ciągłe rozpraszanie się jest dla sygnałem, że dziecko może mieć problemy w szkole.
KIEDY DZIECKO NIE JEST GOTOWE ABY
PÓJŚĆ DO SZKOŁY?
ma niską ocenę gotowości szkolnej wykonaną w przedszkolu;
gdy ma zaburzone procesy poznawcze: Napotyka na trudności w spostrzeganiu oraz
klasyfikowaniu,
Ma trudności z zapamiętywaniem informacji,
Koncentracja uwagi jest chwiejna, bardzo podatna na rozproszenie;
zaburzona jest komunikacja językowa.
KIEDY DZIECKO NIE JEST GOTOWE, ABY
PÓJŚĆ DO SZKOŁY? (c.d.)
gdy ma trudności emocjonalne:
w zabawie reaguje gniewem, złości się,
obraża,
łatwo wybucha złością, płaczem, reaguje
bardzo impulsywnie (nieadekwatnie),
okazuje nadmierny lęk, wycofuje się,
stara się przebywać blisko nauczyciela lub
innej osoby dorosłej w stopniu
utrudniającym zabawę i naukę w grupie,
unika sytuacji wymagających
samodzielności.
Rozwój dziecka – kiedy jest dobrze?
…Gdy rozwój jest na poziomie tzw. normy rozwojowej
i jest harmonijny – czyli wszystkie sfery rozwijają się
w podobnym tempie.
Wszystkie elementy gotowości szkolnej są jednakowo ważne, choć
niestety nie zawsze rozwijają się harmonijnie.
W razie wątpliwości wskazana jest wizyta i pogłębiona diagnoza
w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej.