PITANJA ZA ZAVRŠNI TEST IZ INŽENJERSKE EKONOMIJE 1. Koji su pokazatelji proizvodnje građevinskih objekata? 2. Opisati osnovne odredbe ugovora 3. Opisati sadržaj,način vođenja i korištenje gradilišne dokumentacije 4. Dati obrazloženje investicionog programa 5. Šta je studija opravdanosti i navesti šta sadrži? 6. Opisati način naplate radova putem beskamatnog avansa 7. Šta je ugovaranje po FIDIC-u? 8. Šta su opšti i posebni uslovi ugovaranja? 9. Šta je kalkulativni faktor? 10 .Šta je predmjer radova, a šta predračun? 11. Šta sadrži proizvodna vrijednost objekta? 12. Kako se određuje proizvodna vrijednost objekta? 13. Navesti strukturu cijene objekta? 14. Šta je investicioni program, a šta troškovi uređenja građevinskog zemljišta? 15. Šta obuhvataju troškovi pripremanja građevinskog zemljišta? 16. Šta obuhvataju troškovi opremanja građevinskog zemljišta? 17. Šta su prosječne norme u građevinarstvu? 18. Šta su finansijske garancije i navesti neke od njih? 19. Šta je garantni rok? 20. Navesti načine naplate izvedenih radova 21. Opišite obračun razlike u cijeni kliznom skalom 22. Šta je biznis plan? 23. Šta je finansijski plan? 24. Šta je CASH-FLOW? 25. Na koji način se određuje jedinična cijena za naknadne radove? 26. Navesti načine ugovaranja u našoj praksi 26. Šta je proizvodna, a šta tržišna vrijednost objekta? 27. Šta je ugovaranje? 28. Šta je licitaciona dokumentacija? 29. Šta je licitiranje? 30. Za koje se objekte radi studija opravdanosti? 31. Šta je kapital i objasniti realni i finansijski oblik kapitala? 32. Šta je revalorizacija cijene, objasniti 33. Navesti i objasniti metode revalorizacije cijene 34. Šta je građevinska knjiga, od čega se sastoji i kako se vodi? 35. Objasniti obračun privremenih situacija putem građevinske knjige 36. Objasniti obračun privremenih situacija putem matrice naplate 37. Objasniti način uplate i povraćaja beskamatnog avansa

8. Šta su opšti i posebni uslovi ugovaranja? Opšti uslovi ugovora za radove moraju se koristiti za sve ugovore o radovima koji se finansiraju po programima EU.Tekst opštih uslova se ne može menjati.U slučaju da je neku odredbu potrebno izmeniti, dopuniti ili ukinuti to se radi u Posebnim uslovimaPosebni uslovi se moraju posebno pripremati za svaki konkretan ugovorOpšti uslovi ugovora se sastoje od 66 – 69 članova koji se grupišu u određene cjeline.

16. Šta obuhvataju troškovi opremanja građevinskog zemljišta? Opremanje javnog građevinskog zemljišta obuhvata izgradnju objekata:mreže vodosnabdevanja, mreže kanalizacije, saobraćajnih površina sa kompletnom opremom,parking površina, pešačkih površina,javnih zelenih površina, kao i njihovo uređivanje sa pratećim sadržajem, i drugo

17. NormeNorme-zajednički "jezik" svih učesnika u građevinskom procesu Nastale su kako bi se regulisali svi proizvodni procesi u građevinarstvu Norma-latinska reč, znači MERILO (propis za merenje odredjenog rada) Prosečne gradjevinske norme napravljene su prema dobro organizovanom radnom mestu, prosečnom radniku koji radi pod normalnim uslovima, racionalno koristi svoje znanje, materijal, alat i mašine Podrazumeva se da je ostvaren kvalitet proizvoda kakav se zahteva u projektu i po tehničkim propisima. Primenom normi podiže se produktivnost rada, a plaćanje tog rada je prema rezultatu, tj ostvarenom učinku i kvalitetu.

25. Cijena naknadnih radova Ugovorena cijena ne obuhvaća vrijednost naknadnih radova. Cijena naknadnih radova određuje se ugovorom o izvođenju naknadnih radova.

26. Šta je proizvodna, a šta tržišna vrijednost objekta?Tržišna vrednost građevinskog objekta je određena odnosima na tržištu Proizvodna vrednost objekta je vrednost objekta koji se gradi, gde je uračunata cena izvođenja radova i ostali aktuelni troškovi U praksi, kupoprodajna vrednost građevinskog objekta na tržištu, iako u mnogome zavisi od proizvodne vrednosti, može biti jednaka, veća, ili manja od njegove proizvodne vrednosti Lokacija, kvalitet izvedenih radova, kao i funkcionalnost objekta, mogu na tržištu da povećaju ili umanje proizvodnu vrednost objekta U ovakvim slučajevima, očigledno je, da procenat amortizacije i troškovi revitalizacije umanjuju vrednost objektaPostoje metode kojima se računa tržišna vrednost građevinskog objekta.

26. Navesti načine ugovaranja u našoj praksi -po jedinici mere ugrađenog materijala Karakteristika ovog načina je da se ugovaraju jedinične cene pozicija iz predračuna radovaUgovorena ukupna cena izvođenja radova je orijentaciona, a stvarna cena se dobija po završetku radova-po m2 izgrađenog prostora Po ovom načinu se ugovara cena za m2, obično korisnog prostoraCena metra kvadratnog korisnog prostora formira se kao količnik ukupno ugovorene cene radova i projektovane površine korisnog prostora-po sistemu ''ključ u ruke'' Ugovara se cena kompletne usluge, sa uključenom cenom izrade projektne dokumentacije ili bez usluge projektovanja, od početka do završetka izgradnje objekta - predaje ključeva objekta osposobljenog za eksploataciju-parcijalno ugovaranjeKod parcijalnog ugovaranja investitor pojedine vrste radova ugovara sa različitim izvođačima

27. Šta je ugovaranje?Procena, vrednovanje ponuda i ugovaranje (u slučaju javnog nadmetanja) podrazumeva sledeće aktivnosti:komisijsko ocenjivanje, vrednovanje i rangiranje ponudapriprema nacrta izveštaja o ocenjivanju tenderapriprema i podnošenje izveštaja nadležnim organimapotpisivanje ugovora gde je to neophodno, dobijanje saglasnosti od strane finansijera

28. Šta je licitaciona dokumentacija? Licitaciona dokumentacija treba da omogući sprovođenje procedure nadmetanja u cilju izbora najpovoljnijeg izvođača radova, od ponuđača koji su učestvovali na licitaciji

Obaveze i prava investitora i izvođača na projektu za koji je raspisana licitacija određena su opštim uslovima ugovaranja, i posebnim uslovima ugovaranja Ove uslove propisuje investitor, a učesnici u licitaciji / ponuđači prihvataju ove uslove koji se realizuju prilikom zaključenja ugovora o izgradnji29. Šta je licitiranje? Izvođenju radova, osim projektovanja i procedura koje se tiču pripremanja lokacije, predstoji izbor izvođača radova koji se, najčešće, obavlja pozivnim ili javnim nadmetanjem, tj. sprovođenjem licitacije, odnosno tenderskom procedurom.Sprovođenje licitacije podrazumeva: organizaciju i upravljanje procesom podnošenja ponuda, iprocenu, vrednovanje ponuda i ugovaranje

30. Za koje se objekte radi studija opravdanosti? Novim Pravilnikom su utvrđeni sadržaj i obim prethodne studije opravdanosti i studije opravdanosti kao minimalni nivoi potrebni za odlučivanje o opravdanosti daljeg projektovanja i/ili izgradnje 17 vrsta objekata iz člana 89. Zakona, koji su grupisani u sledeće grupe objekata:1.Nuklearne objekte; Industrijske objekte; objekte u granicama nacionalnog parka, kulturnih dobara od nacionalnog i međunarodnog značaja i objekte u njihovoj zaštićenoj okolini i drugih zaštićenih dobara od nacionalnog i međunarodnog značaja, u skladu sa zakonom; postrojenja i uređaja za uklanjanje otpada spaljivanjem i hemijskim postupcima; objekte za proizvodnju, skladištenje i uništavanje opasnih materija i skladištenje i uništavanje štetnih materija i otpada koji ima svojstvo opasnih materija; aerodrome za javni vazdušni saobraćaj; i mehanizovana teretna i javna putnička pristaništa.2. Objekte za proizvodnju i preradu nafte i gasa; međuregionalne i regionalne objekte vodosnabdevanja i kanalizacije, gradske sisteme za vodosnabdevanje i kanalisanje otpadnih voda, kao i postrojenja za prečišćavanje voda; magistralne i regionalne puteva, putne objekte i saobraćajne priključke na magistralne i regionalne puteve; javne železničke infrastrukture i priključke; regulacione radove na plovnim putevima i plovne kanale i brodske prevodnice koje nisu u sastavu hidroenergetskog sistema.3. Hidroelektrane; i telekomunikacione objekte u sistemima veza koji su međunarodnog i magistralnog značaja i telekomunikacione objekte koji se grade na teritoriji dve ili više opština, zaključno sa glavnim kapacitetima4. Visoke brane i akumulacije ispunjene vodom, jalovinom ili pepelom za koje je propisano tehničko osmatranje; i regulacione radove za zaštitu od velikih voda gradskih područja i ruralnih površina većih od 300 ha.

31. KapitalKapital je ekonomska vrijednost koja se ulaže u proizvodnju ili neku drugu ekonomsku djelatnost s osnovnom svrhom da se uveća, dakle da donese neku dobit U realnom obliku kaptal postoji kao sredstva za proizvodnju: mašine, oprema, postrojenja, zgrade i drugi objekti, repromaterijal, zalihe poluproizvoda, zalihe gotovih proizvoda koji nisu 3 prodati itd. Kapital u ovom obliku obi čno nazivamo realnom imovinom. U finansijskom obliku kapital postoji u raznim finansijskim instrumentima koji vlasniku (zahvaljuju ći funkciji vlasništva) donose prihod (prinos ili povrat). 4 Mogu biti u obliku štednih uloga, nov čani krediti, obveznice, akcije, komercijalni zapisi i sl.

32. Revalolizacija cijeneRevalorizacija osnovnih sredstava predstavlja svodjenje knjigovodstvene vrednosti na tržišnu vrednost. Za to svodjenje se koristi koeficjent revalorizacije po mesecima u toku godine i zbirni koeficjent na kraju poslovne godine. Koeficjent predstavlja stopu rasta cena na malo koju zvanično objavljuje zavod za statistiku. Vrši se radi obračunavanja realne amortizacije i radi utvrdjivanja dobiti.

34. Šta je građevinska knjiga, od čega se sastoji i kako se vodi?U građevinsku knjigu upisuju se točni podaci o izmjenama i količinama stvarno izvedenih radova po odgovarajućim stavkama iz troškovnika i služi kao dokaz (dokument) za obračun i naplatu radova. Po potrebi, u građevinsku knjigu ucrtavaju se i odgovarajuće skice. Građevinska knjiga je najvažniji

segment u naplati izvedenih radova Kroz građevinsku knjigu radi se obračun izvedenih radova prema stavkama iz troškovnika Građevinska knjiga vodi se u jednom primjerku na način da svaka stavka iz troškovnika ima svoj zasebni list.Sve količine navedene u građevinskoj knjizi koje se naknadno ne mogu provjeravati, a ovjerio ih je nadzorni inženjer, smatraju se konačno utvrđenim količinama. Sve ispravke u građevinskoj knjizi moraju biti obostrano potpisane.Po završnom konačnom obračunu svi listovi građevinske knjige uvezuju se i predaju naručitelju. Podatke za građevinsku knjigu zajednički prikupljaju nadzorni inženjer i rukovoditelj radova

35. OBRAČUN PRIVREMENIH SITUACIJA PUTEM GRAĐEVINSKE KNJIGEOvaj način obračuna situacija se primenjuje kada su radovi ugovoreni po jedinici mere ugrađenog materijala. Građevinska knjiga se sastoji od obračunskih listova. Obračun izvedenih količina vrši se u obračunskom listu građevinske knjige na osnovu, na licu mesta, izmerenih dimenzija izvedene pozicije.Privremena situacija se popunjava na sledeći način: Opis radova po pozicijama za koje se vrši obračun u privremenoj situaciji Uz opis radova/pozicija upisuju se kumulativno izvedene količine radova Množenjem upisanih količina i jediničnih cena pozicija, dobijaju se finansijske vrednosti pozicija Vrednost privremene situacije u posmatranom obračunskom periodu dobija se oduzimanjem kumulativne vrednosti prethodne situacije od kumulativne situacije za posmatrani obračunski period

36. OBRAČUN PRIVREMENIH SITUACIJA PUTEM MATRICE NAPLATEOvaj način obračuna situacija pogodan je kada se ugovorom precizira da su ugovorenom cenom obuhvaćeni svi radovi potrebni da se objekat izgradi i privede funkcijiTo znači da se ne obračunavaju ni viškovi ni manjkovi radova u odnosu na predmer radova iz ponude izvođača, koja je usvojena i verifikovana ugovoromU našoj praksi na ovaj način se obično obračunavaju radovi ugovoreni po m2 izgrađenog prostoraRadi preciznijeg određivanja procenta izvršenja, pozicije matrice mogu da se podele na više sastavnih tehnoloških aktivnosti, npr: parketarske radove moguće je podeliti na polaganje parketa, hoblovanje i lakiranjezidarske radove na zidanje i malterisanjeelektro instalacije na prvu fazu (kablovi koji se montiraju u zidove objekta), drugu fazu (elementi koji se montiraju na zidove objekta) i instalacije slabe struje (telefonske i TV instalacije

37. Avans - znači plaćanje unapred za radove koji će tek biti izvršeni. Avans se obično daje kao deo (ili procenat) od ukupno ugovorene vrednosti radova radi nabavke materijala i formiranja gradilišta. Avans je po pravilu beskamatni.POVRAĆAJ AVANSAUplaćeni avans izvođač pravda izvedenim radovima i vraća investitoru putem privremenih situacijaIzvođač vraća primljeni avans uz svaku mesečnu situaciju koja se ispostavlja po ugovorenoj dinamici naplate izvođenja radova. Avans se vraća mesečno u delovima. Ukupna vrednost ispostavljene situacije se umanjuje za iznos stvarno iskorišćenog avansa na sledeći način: Ukupan iznos avansa se podeli brojem meseci iz ugovorenog roka građenja. Svaka ispostavljena mesečna situacija se umanjuje za dobijeni iznos avansa, tako da se avans u potpunosti opravda (vrati) na kraju roka građenja

Napomena: 33 - Znaci! Xaos, 32 - Filozofski odgovoreno :D