Nr 12 Zespół Szkół Zawodowych im. Piastów Opolskich w Krapkowicach

1

Oswoić patriotyzm Oswoić patriotyzm Oswoić patriotyzm

Drodzy Zamkowicze!

Słowo patriotyzm będzie w tym numerze odmieniane

na różne sposoby. Często i do znudzenia.

Mamy jednak nadzieję, że lektura naszej gazetki

pomoże Wam „oswoić się” z tym pojęciem.

Patriotyzm rozumiany jest zwykle bardzo ogólnie;

dla nastolatka to pojęcie rozmyte, kojarzące się

z zamierzchłymi czasami walki o niepodległość,

utrwalonymi na kartach nużących lektur

obowiązkowych z języka polskiego.

Jednak na pytania dotyczące patriotyzmu wcześniej

czy później musi odpowiedzieć każdy z Was.

Czy jestem patriotą? Czy patriotyzm to tylko miłość do

ojczyzny? Czy trzeba się wstydzić naszych

patriotycznych odruchów?

Na te i inne pytania – mamy nadzieję – odnajdziecie

odpowiedź w najnowszym numerze „Zamku naszej

przyszłości”.

mgr Magdalena Malewicz

mgr inż. Agnieszka Podstawa

Czego dowiecie się w tym numerze:

Symbole narodowe: flaga, godło, hymn i ich znaczenie ...................................................... str. 2

Ankieta: definicja patriotyzmu według uczniów ................................................................. str. 2

Wychowanie patriotyczne w szkole ................... str. 3

Trudne pytanie o miłość do ojczyzny .................. str. 4

Ważne święta narodowe - 3 Maja ......................... str. 5

Jestem Ślązakiem czy/i Polakiem? Trudne pytania o tożsamość kulturowo – narodową ...... str. 5

W jaki sposób można współcześnie wyrazić patriotyzm? ............................................................ str. 6

Dlaczego szkolne lektury, w których szeroko poruszony jest problem patriotyzmu są dla nas nudne i nieciekawe? .............................................. str. 7

Kosmopolityzm kontra patriotyzm. Co może wyniknąć ze zderzenia tych dwóch przeciwstawnych społecznych postaw? ........................................... str. 8

Działania samorządu szkolnego w sferze wychowania patriotycznego ................................ str. 10

Obchodzimy święto naszej szkoły – 20 września ............................................................ str. 11

O nacjonalizmie słów kilka... ............................... str. 11

Poetyckie rozważania o patriotyzmie................... str. 12

Poezja Zamkowiczów ........................................... str. 12

Symbole narodowe i ich znaczenie

Symbole narodowe to przedmioty, które reprezentują wartości narodów, państw, a nawet regionów. Pod nimi gromadzi się grupa patriotów, którzy nie traktują flagi jako „kawałka materiału”, hymnu jako „piosenki, z której można kpić”, a godło w żadnym stopniu nie jest rzeczą do wyśmiewania. Dla nich symbole te są jak powietrze, jak matka, jak ojciec, jak kawałek samego siebie.

Polska flaga złożona jest z dwóch pasów. Mają one taką samą szerokość. Górny pas jest koloru białego, dolny koloru czerwonego. Barwy te są nawiązaniem do herbu państwa. Kolor biały odnosi się do Orła Białego, natomiast czerwony ma związek z tarczą herbową.

Hymnem państwowym jest „Mazurek Dąbrowskiego”. Jest to pieśń patriotyczna, będąca symbolem jedności. Powstała we Włoszech, a jej autorem jest Józef Wybicki.

Biały orzeł ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, ze złotym dziobem i szponami, widniejącym na czerwonym polu tarczy - to właśnie godło Polski.

Opracowała:Jolanta Miniewska, kl. 2 TI

Ankieta na temat patriotyzmu

Poniższy tekst stworzyliście Wy sami, a raczej – Wasze odpowiedzi, których udzieliliście w ankiecie na temat patriotyzmu. Z pewnością z całości wyłania się obraz punktu widzenia uczniów Zamku: nieco przekorny, czasem idealizujący, ale szczery. Wnioski z tej ankiety są dla Nas – nauczycieli ważną wskazówką, na jakie aspekty w kwestii wychowania patriotycznego należy zwrócić szczególną uwagę.

Magdalena Malewicz

Dnia 18 kwietnia została przeprowadzona ankieta „Patriotyzm w oczach młodzieży” pośród uczniów z różnych klas m.in. I i II zawodowych oraz I, II i III klas technikum.

Patriotyzm to ...

W pierwszym pytaniu osoby wypełniające ankietę musiały zdefiniować pojęcie patriotyzmu.

W kolejnym pytaniu okazało się, że 70% ankietujących czuje się patriotami, a 30% nie utożsamia się z tym pojęciem.

Na pytanie: „Dlaczego czujesz się patriotą?” najczęściej ankietujący odpowiadali „Kocham swój kraj”. Inni zaś „Tak zostałem/am wychowany/a” lub po prostu „Czuję się patriotą”.

Natomiast na pytanie „Dlaczego nie czujesz się patriotą” ankietowani odpowiadali m.in.: „Nie obchodzę świąt państwowych”, „Nie kocham swojego kraju”, „Nie interesuje mnie kraj, w którym mieszkam”.

W pytaniu numer 4 ankietujący musieli odpowiedzieć na pytanie: "Jakie czynniki mają wpływ na kształtowanie ich patriotyzmu."

(dokończenie na str. 3)

2

(dalszy ciąg artykułu ze str. 2)

W następnym pytaniu uczniowie musieli wyznaczyć przedmioty szkolne, które mają znaczący wpływ na ich patriotyzm (od najważniejszego). Po przeanalizowaniu wszystkich ankiet odpowiedź w 85% wygląda tak:

Po kolejnym pytaniu 45% uczniów twierdzi, że nauczyciele wskazanych wcześniej przedmiotów mają przeciętną rolę w kształto-waniu ich postaw patriotycznych. 26% twierdzi, że rola nauczycieli jest mała, 16% uważa, że ich rola jest duża, a zaledwie 13% twierdzi, że rola nauczyciela jest bardzo duża, ponieważ „są dobrymi nauczycielami i można się od nich wiele nauczyć”, a także dlatego, że „nauczyciele potrafią kształtować postawę uczniów”.

Uzasadnienie do „dużej roli” jednogłośne –„Nauczyciele przekazują nam niezbędną wiedzę o narodzie”.

„Przeciętna rola” była uzasadniana m.in. tym,

że „Nauczyciele narzucają nam sposób postrzegania kraju ” natomiast inni uważają, że w szkole za mało jest prowadzonych dyskusji na temat patriotyzmu.

Osoby, które uważają, że rola nauczycieli jest mała też mają swoje argumenty, a oto parę z nich :„I tak zrobię i będę tym kim chcę i nie zmienię swoich poglądów ze względu na nauczyciela”.

„Mało jest poświęconych lekcji na temat patriotyzmu”.

„Ja sam decyduję o tym czy będę patriotą czy nie, nie potrzebuję do tego nauczycieli, którzy narzucą mi własne zdanie”.

Opracowały:Jolanta Miniewska, kl. 2 TIMarta Sobek, kl. 1E ZSZ

Wychowanie patriotyczne w naszej szkole

W bardzo przystępny i zwięzły sposób p. Marcin Sułkowski – nauczyciel historii oraz WOSu w Zamku przedstawił Wam główne założenia wychowania patriotycznego, którym objęty jest każdy z Was, nie tylko na lekcji historii, ale również języka polskiego czy godziny wychowawczej. To trudne, ale jednocześnie ważne i odpowiedzialne zadanie dla nas, nauczycieli.

Magdalena Malewicz

Wychowanie patriotyczne jest jednym z głównych celów współczesnej szkoły.

Definicja patriotyzmu w słowniku Władysława Kopalińskiego oznacza: „miłość ojczyzny, własnego narodu, połączoną z gotowością do ofiar dla niej, z uznaniem praw innych narodów i szacunkiem dla nich”.Właśnie w tej konwencji próbujemy na co dzień realizować program wychowawczy w naszej szkole.

(dokończenie artykułu na str. 4)

3

(dalszy ciąg artykułu ze str. 3)

Rok szkolny 2010/2011 był bogaty w wszelkiego rodzaju rocznice, które były eksponowane na lekcjach historii, wiedzy o społeczeństwie i języka polskiego. Jako mieszkańcy Śląska skupiliśmy nasze działania na 90 rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego. W związku z tym udało nam się przedstawić historię Powstań Śląskich całej szkole przy pomocy prezentacji multimedialnych oraz wykładów prowadzonych przez zaproszonych gości. Uczniowie zainteresowani tą tematyką badali dzieje swoich miejscowości pod kątem powstań śląskich. W wyniku tego powstała gazetka ukazująca ślady Powstań Śląskich na ziemi krapkowickiej. Tym samym miłośnicy historii w naszej szkole zajęli się dziejami lokalnymi korzystając z zasady „od szczegółu do ogółu” zrealizowali projekt CEO Ślady przeszłości - „Historia fabryki obuwia Tomasza Baty w Otmęcie”.

Powyższe projekty są jedynie przykładami działań szkoły w zakresie krzewienia patriotyzmu. Na zajęciach pozalekcyjnych skupiliśmy się głównie na historii najbliższej, lokalnej, która pozwala uświadomić sobie położenie każdego z nas w państwie. Dzięki takiej pracy stajemy się „realną” częścią Polski. Jeśli już sobie to uświadomimy, lepiej zrozumiemy patriotyzm i będziemy świadomie, czynnie uczestniczyli w życiu naszego kraju.

Opracował:p. Marcin Sułkowskinauczyciel historii i WOSu

Trudne pytanie o miłość do ojczyzny. I jeszcze

trudniejsza odpowiedź

Niejeden z nas na wyżej zadane pytanie odpowie w sposób szablonowy, wyuczony, albo gdzieś zasłyszany. Tak, to istotnie najprostsza definicja patriotyzmu. Bardzo ogólna i nic niemówiąca. Kasia spróbuje bardziej wyczerpująco odpowiedzieć na pytanie, czym jest miłość do ojczyzny.

Magdalena Malewicz

Miłość do ojczyzny miarą wartości człowieka

– tak pisał niegdyś Henryk Sienkiewicz. Nasi pradziadowie doskonale wiedzieli, o czym mówił, oddali jej to, co każdy ma najcenniejszego – własne życie. Dawno temu ludzie walczyli o niepodległość, byli dumni z tego, że są Polakami, a dobro kraju było najcenniejsze.

W obecnych czasach ludzie żyją w pośpiechu, pierwsze miejsce zajmuje dobra praca, pieniądze, wyjazdy. Ojczyzna zajmuje – niestety – dalekie miejsce, nikt nie myśli o tym, czy jest dobrym obywatelem.

Głównie z powodu wyjazdów za pracą stworzyliśmy na arenie międzynarodowej kiepski wizerunek Polaka. Nie myślimy o tym, że będąc poza granicami naszego kraju, stajemy się reprezentantami naszej ojczyzny.

"Jak nas widzą, tak nas piszą" – mówi prawdę stare, polskie przysłowie. To, co mówimy, jak się zachowujemy, jakie mamy poglądy, buduje wspólny – nie zawsze pozytywny obraz Polaka.

Miłość do ojczyzny nie może nam być obojętna

Warto o tym pomyśleć, że miłość do ojczyzny nie może nam być obojętna. Nieważne gdzie jesteśmy, a pobyt za granicą wcale nie zwalnia nas z obowiązku bycia Polakiem. Sami pomyślmy, co to oznacza. Niekoniecznie dobrym patriotą, ale dobrym człowiekiem.

Opracowała: Katarzyna Tomeczek,

absolwentka ZSZ (kl. IIIe)

4

Jestem Ślązakiem czy/i Polakiem? Trudne pytania o

tożsamość narodowąCzęściowej odpowiedzi na to trudne pytanie podjęła się uczennica Zamku, obecnie absolwentka ZSZ.Przeczytajcie, może bliskie będzie Wam to, w jaki sposób przedstawia problem poruszony w temacie.

Magdalena Malewicz

Urodziłam się w Polsce na Śląsku Opolskim. Od pokoleń moja rodzina wywodzi się z tego obszaru. Od dziecka też jestem wychowywana w kulturze śląskiej. Nauczono mnie tej gwary oraz jej obyczajów. Faktem jest, że Śląsk niegdyś był okupowany przez Niemców, to jednak Polska odzyskała swoją chwilowo utraconą część narodu.

Czy tylko z tegoż powodu wielu znanych polityków ma prawo podważać i zastanawiać się nad naszą narodowością? Dla tych, którzy niewiele wiedzą o Śląsku, przytoczę parę informacji na jego temat. Ślązacy należący do zespołu grup ludności polskiej zamieszkują głównie Górny Śląsk oraz posługują się zespołem śląskich gwar o różnym zakresie wpływów z języków niemieckiego i czeskiego. Polacy mówią, że jesteśmy Niemcami, Niemcy – że Polakami, a my przede wszystkim jesteśmy ludźmi. Powyższe różnice zdań określają Ślązaków jako ludzi częściowo pozbawionych narodowości. Ja śmiało mogę powiedzieć, że jestem Polką o kulturze śląskiej.

Opracowała: Patrycja Szywalska,absolwentka klasy IIIe ZSZ

5

Konstytucja 3 Maja – ważne święto narodowe

To jedno z najważniejszych świąt narodowych obchodzonych corocznie w naszym kraju. Zapewne wielu z Was wie, jak istotnym dokumentem dla osiemnasto-wiecznej Polski była Konstytucja 3majowa. Jak przystało jednakże na młodych patriotów wypada swoją wiedzę na ten temat nieco poszerzyć. Pomoże w tym tekst Joasi.

Magdalena Malewicz

Konstytucja 3 Maja była jedną z pierwszych ustaw zasadniczych na świecie. Wprowadzała szereg reform porządkujących sprawy państwa oraz społeczeństwa. 3 maja 1791 roku dokonano w Polsce konstytucyjnego zamachu stanu. Tak można inaczej określić sposób, w jaki uchwalono ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Dzięki ustawie zasadniczej dokonano istotnej przemiany przestarzałego ustroju politycznego Rzeczpospolitej.

Wprowadzono m.in. podział władzy na ustawo-dawczą, wykonawczą i sądowniczą. Choć religią panującą w kraju pozostawał katolicyzm, to

konstytucja wprowadziła novum w postaci wolności wyznania. Kraj na mocy konstytucji stał się monarchią parlamentarną.

Opracowała: Joanna Skupnik, absolwentka ZSZ

W jaki sposób można współcześnie wyrazić

patriotyzm?To istotny problem i ciekawe pytanie. Trudne o tyle, że z pewnością niejednemu z Was ciężko znaleźć na nie odpowiedź. Ale nie bylejaką. Taką, która zadowoli Was samych oraz Wasze otoczenie. Zuza na pytanie postawione w temacie artykułu znalazła bardzo interesującą odpowiedź. Sprawdźcie sami, może i Wam się spodoba? I przyda?

Magdalena Malewicz

Żyjemy w czasach, kiedy patriotyzm nie jest przyjmowany szczególnie przez ludzi młodych. Dorośli a przede wszystkim ludzie, którzy żyli w czasach ucisku i przemocy wiedzą jak ważna jest Ojczyzna i miłość do niej. Mieli wtedy pełno okazji do wyrażenia swojego patriotyzmu. Czy teraz jest ich mniej? Nie. Po prostu w dzisiejszych czasach ludzie ich nie zauważają albo - co gorsze - marnują. Zastanówmy się, jak można pokazać, że jest się patriotą.

Okazji jest mnóstwo, choćby śpiewanie hymnu Polski z szacunkiem, nie - opartym o ścianę czy z dłońmi w kieszeniach. Patriotyzm najlepiej okazywać przez szanowanie symboli narodowych i instytucji, więc zanim kolejny raz wypiszesz na ścianach wulgarne słowa zastanów się, czy jest to właściwe zachowanie.

Może i żyjemy w czasach, kiedy bycie patriotą szczególnie wśród młodzieży powoduje wyśmia-nie i odrzucenie przez grupę, ale to nie znaczy, że należy od razu „tańczyć tak jak nam zagrają”. Bo kim jest człowiek, jeśli nie szanuje swojej

ojczyzny? Obchodząc święta narodowe i rocznice historyczne Polski również pokazujemy, że jesteśmy z nią związani. Prawdziwych patriotów można było zauważyć w kwietniu 2010 roku, kiedy pod Smoleńskiem zginęło tyle Polskich osobistości. Zwykłe postawienie znicza było wtedy aktem patriotyzmu. Biorąc udział w wyborach również pokazujemy, że Polska jest dla nas ważna i obchodzi nas, co się w niej dzieje i nie pozostawiamy decyzji innym tylko sami bierzemy udział w sprawach państwa.

Nawet mieszkając w innym państwie czy na innym kontynencie możemy okazywać swój patriotyzm, w tym przypadku przykładem dla nas powinien być Ojciec Święty Jan Paweł II, który choć mieszkał tak daleko od Polski, od swojej ojczyzny, nigdy nie zapomniał swojego pocho-dzenia. Mimo że był ojcem dla wszystkich ludzi na świecie szczególnie kochał Polaków. Był naprawdę wielkim człowiekiem i głębokim patriotą.

W dzisiejszych czasach patriotyzm oznacza raczej dbałość o najbliższe otoczenie. Współczesny patriota powinien starać się, aby ulepszyć swój „kąt” na świecie. Segregując śmieci, oszczędzając wodę i energię każdy z nas pokazuje, jakim jest patriotą, a ucząc swoje dzieci takiego samego postępowania kształtuje nowych patriotów.

Najważniejszym jednak jest dbanie o język i kulturę

Najważniejszym jednak jest dbanie o język i kulturę. Jest to takie ważne, ponieważ będąc kulturalnym sami kształtujemy w sobie to, co najlepsze. Dbając o bliskich jak również obcych, okazując im swą bezinteresowną pomoc wzmacniamy więzi z otaczającą nas społe-cznością. Natomiast dbając o tradycje i obyczaje sprawiamy, że jesteśmy bliżej naszych przodków.

Uważam, że patriotyzm jest ważną częścią naszego życia, ponieważ dostając tyle od ojczyzny powinniśmy się odwdzięczyć. Gdy człowiek jest patriotą staje się coraz bardziej wartościowym człowiekiem i zostanie na zawsze zapamiętany.

Opracowała: Zuzanna Wieja, klasa 2 HM

6

7

Dlaczego lektury szkolne, w których poruszany jest problem patriotyzmu, są dla nas nudnie i nieciekawe?

Autorka tekstu trafnie ujmuje powód braku zainteresowania lekturami szkolnymi, zwłaszcza tymi, w których na plan zasadniczy wysuwa się problematyka patriotyczna. A lektur tego typu jest naprawdę wiele. Dlaczego tak was odstręczają? Może warto się nad tą kwestią zastanowić? Zapraszam do lektury tekstu Weroniki.

Magdalena Malewicz

W szkole średniej wiele omawianych lektur ma charakter patriotyczny. Ich zadaniem jest kształtowanie naszych poglądów na rzeczy-wistość, pokazywanie dobrej i nienagannej postawy człowieka „stającego murem” za swoją ojczyzną. Dlaczego dzieje się tak, że nie czytamy takich książek? Odpowiedź najczęściej można usłyszeć następującą: bo są nudne. W klasie liczącej 30 osób tylko kilka przeczyta w całości zadaną lekturę. Połowa uczniów zacznie, ale nie dokończy jej, a reszta klasy nawet nie pofatyguje się by ją wypożyczyć. Nigdy się nad tym nie zastanawiamy, dlaczego takie zjawisko pojawia się coraz częściej. Powiedzieć można, że w niedalekiej przeszłości słuszne będzie stwierdzenie, że „patriotyzm dziś to tylko puste słowo”. Więc czym naprawdę jest ten patriotyzm?

Patriotyzm według słownika języka polskiego oznacza miłość do ojczyzny, własnego narodu, połączony jest z gotowością ponoszenia dla niej ofiar. W Polsce, zwłaszcza wśród młodych, nie odnajdzie się zbyt wielu, których można by z powodzeniem określić takim mianem. Dobro narodowe traci na wartości. Zdarzają się przypadki niszczenia godła czy też flagi.

Nie zwraca się na nie uwagi i nie oddaje należnego szacunku. Wydaje się być oczywi-stością, że każdy zna hymn narodowy i wie jak podczas jego odśpiewywania należy się zachować. Jednak w praktyce okazuje się, iż znajomość hymnu ograniczamy do jednej-dwóch zwrotek, a postawa "na baczność" okazuje się być figurą nie do wykonania podczas 3 minut.

Polski język coraz częściej zostaje ulepszany zwrotami

obcojęzycznymi

Polski język coraz częściej zostaje ulepszany zwrotami obcojęzycznymi. Nie zdajemy sobie sprawy z tego, że w języku używanym przez młodzież coraz częściej polskie słowa wypiera język angielski. Zamiast powiedzieć „dobrze” powiemy „OK”, czy witając się użyjemy zwrotu „hello” zamiast „dzień dobry”.

Postawa patrioty, uważana jest jako pewnego rodzaju wariactwo. Żyjemy w czasach beztroski i nie musimy walczyć w obronie swego narodu. Gdy rozmawiamy w języku polskim nie obawiamy się, że z tego powodu zostaniemy w jakikolwiek sposób ukarani. Nie zdajemy sobie sprawy, że o dzisiejszy świat walczyli nasi dziadkowie czy pradziadkowie. Ponadto oglądając w telewizji uroczystość związaną z historią naszego narodu czy to rocznice powstań, czy obchody wiążące się z odzy-skaniem niepodległości zauważyć można, że osoby biorące udział to ludzie starsi. Osoby te przeżyły czasy, gdy Polska nie istniała na mapie tylko w ich sercach. Kombatanci biorący udział w ruchach oporu czy żołnierze walczący o wolność podczas I i II wojny światowej to osoby prawdziwej wiary w polskość, patrioci, przykłady do naśladowania. Zastanawiać się można, dlaczego do tego nawiązuję. Wrócę do tematu lektur szkolnych, zwłaszcza tych "patriotycznych". Otóż w tekstach z kanonu podstawowego ukazany jest obraz wierzącej Polski, ludzi wielkiego serca i godnego zachowania w trudnych dla ojczyzny czasach.

(dokończenie na str. 8)

Obywatel świata, czy Europy, a może tylko własnej ojczyzny? Patriota czy kosmopolita? Kolejny intrygujący tekst Weroniki być może pomoże ustalić, kim jesteście i z jaką postawą się utożsamiacie? Zapraszam do lektury tego artykułu.

Magdalena Malewicz

Człowiek to jedyna istota posiadająca rozum i wolną wolę. Związane jest to z podejmowaniem decyzji, które rzutują na jego dalsze życie. Jego postawa może uznawać lub nie wartości państwa, rodziny czy regionu, z którego pochodzi, lub w którym mieszka. W zależności od nastawienia może być ona pozytywna lub negatywna. Postawą szanującą te cechy będzie patriotyzm, żadnej wartości nie będą one przedstawiały dla kosmopolity.

8

( dalszy ciąg artykułu ze str. 7)

Przykładem jest epopeja „Pan Tadeusz”. Ten 13-sto zgłoskowiec przesycony jest miłością do ojczyzny. Bohaterowie na każdym kroku przejawiają wobec niej szacunek, otaczają czcią bohaterów narodowych oraz czasy Sejmu Wielkiego. Jacek Soplica po opuszczeniu stron rodzinnych przywdziewa szaty mnicha i poświęca swoje życie sprawie narodowej. Młody Tadeusz dochowując patriotycznych rodzinnych tradycji wyrusza na wojnę przeciw Rosji wraz z wojskami napoleońskimi. Kochanowski w pieśni „O cnocie” nazywa miłość do ojczyzny nie tyle co patriotyzmem, co cnotą, zaś w „Trylogii” Henryk Sienkiewicz utrwalił potęgę narodu polskiego i chlubę minionych czasów. Umieszcza w niej postać Kmicica, który z lokalnego rzezimieszka zmienia się w nieustraszonego obrońcę narodu, gotowego wszystko poświęcić dla dobra ojczyzny. Te wszystkie postacie to wzory odpowiedzialności, ludzi walczących o dobro ojczyzny. Lektury szkolne, w których poruszany jest problem patriotyzmu, są dla nas nudne i nieciekawe, ponieważ mamy kłopot, aby je zrozumieć. Nie potrafimy sobie wyobrazić tego, że Polski nie było, że walczono z wszelkimi przejawami patriotyzmu. Dla nas to rzecz niewiarygodna.

Zniechęcają nas do czytania przez to, że czasy, które zostają w nich opisane wydają się nam tak odległe. Dziś żyjemy w nowych czasach i to jeden z powodów, dla których książki, które pisano „ku pokrzepieniu serc” nie goszczą w naszych sercach, a jedynie pozostają zakurzone na regałach bibliotek. A może – na pohybel nowoczesności – sięgnąć po jedną z nich? A nóż Wam się spodoba?

Opracowała: Weronika Pierskalla, kl. II HM

Kosmopolityzm kontra patriotyzm. Co może wyniknąć ze zderzenia tych dwóch przeciwstawnych społecznych postaw?

Heroiczny ból, aktywność w walce, harcerstwo, stanie na baczność,

Bóg, Honor, Ojczyzna.

Czy nie z tym kojarzy nam się patriotyzm? Czy dziś jesteśmy jeszcze patriotami, a o naszej polskości decydują już jedynie granice? Co przedstawia kosmopolityzm, a co patriotyzm? Jakie oblicza ukazują w dzisiejszych czasach i jakie skutki dla państwa i obywateli są z nimi związane?

Patriotyzm to z łac. patria,-ae czyli ojczyzna. Jest to postawa szacunku, umiłowania i oddania się własnemu krajowi oraz chęć ponoszenia za nią ofiar; pełna gotowość do jej obrony w każdej chwili. Postawa patriotyzmu jest znana od wielu stuleci. Po raz pierwszy użyto go już w erze elżbietańskiej. Jest kilka typów patriotyzmu. Patriotyzm lokalny – związany jest z miłością do stron rodzinnych, miejsca urodzenia i wychowania oraz do miejsca zamieszkania. Patriotyzm regionalny – to przywiązanie do regionu, krainy etnograficznej, dzielnicy kraju, z której się pochodzi, lub w której się mieszka. Patriotyzm narodowy – odnosi się do miłości kraju ojczystego oraz narodu znajdującego się w obrębie państwa. Wartości oddania ojczyźnie są częstym tematem w literaturze. Kochanowski w wierszu „O dobrej sławie” pisze tak: „Komu dowcipu równo z wymową dostaje, niech szczepi między ludźmi dobre obyczaje; niechaj czyni porządek, rozterkom zabiega, praw ojczystych i pięknej swobody przestrzega”. Porusza poprzez te słowa problem powinności obywatela wobec własnej ojczyzny.

Twierdzi, że o miłości do ojczyzny świadczy nie tylko męstwo

okazane na polu bitwy, ale również wykorzystanie innych talentów

darowanych przez Boga.

Pozytywnym przejawem patriotyzmu są msze odprawiane za ojczyznę, składanie kwiatów przed grobami żołnierzy oraz pamięć i dbanie

o miejsca związane z masową zagładą ludzkości.

Przeciwną do patriotyzmu postawą jest kosmopolityzm, którego propagowaniem zajęli się już stoicy. Słowo „kosmopolityzm” pochodzi od greckiego słowa „kosmopolites”, czyli „obywatel świata”. Jest to pogląd negujący wszelkie podziały kulturowo-polityczne i terytorialne, postawa kojarząca się negatywnie. Jego zwolennicy uważają za swoją ojczyznę cały świat. Typowy wyznawca powie tak: „Czasy się zmieniły. Ludzie podróżują, nie chcą ograniczać się do jednego kraju. Twierdzą: tam gdzie moje serce tam mój dom”.

Zjawisko to zajmuje duże miejsce we współczesnym świecie. Jego przejawy są coraz bardziej widoczne, jednak czy to dobre, czy złe? Przykładem kosmopolityzmu jest zawiązanie Unii Europejskiej. To związek krajów i społeczeństw będący ponad podziałami politycznymi. Coraz częściej przekonuje się nas, Polaków, i innych nowych członków UE, że jesteśmy obywatelami Europy. Lecz czy tak łatwo jest zapomnieć o własnej ojczyźnie?

Człowiek naprawdę ceniący całą ludzkość w jej różnorodnych przejawach kulturowych zawsze jest przywiązany do konkretnego kraju i narodu, w którym wyrósł i nauczył się szacunku dla ludzkich osiągnięć. Wielki przejaw kosmopolityzmu zauważamy już w epoce oświecenia. Zjawisko kosmopolityzmu szerzyło się i rozpowszechniało przez ludzi, którym zabrakło poczucia tożsamości narodowej, co doprowadziło do upadku państwa.

(dokończenie na str. 10)

9

( dalszy ciąg artykułu ze str. 9)

Wszyscy zgodzą się z tym, że patriotyzm i kosmopolityzm to całkiem odrębne postawy. Dziś nie trzeba walki i przelewu krwi, by zostać patriotą. Wystarczy nauka i uczciwa praca w ważnym dla nas kraju. Wystarczy żyć nie tylko dla siebie, ale przede wszystkim dla innych. Pomimo już ułatwionych możliwości stania się patriotą, ciągle to oddanie ojczyźnie kuleje. Wierzy się w to, co się powtarza, tworzy nową ideologię. Bo dziś Patrio jest passe, a Polak lubi być trendy, więc przyjmuje trend cosmo. Gdzie są jednak ci wszyscy kosmopolici, gdy polska gra kolejny mecz, a trybuny pękają pod naporem kibiców? Kiedy Wajda odbiera nagrodę za „Katyń”? Kiedy trzymamy kciuki za Kubicę? Dopóki będą wśród nas cosmo, dopóty będziemy patriotami.

Jak można kochać wszystkich ludzi na świecie, jeśli najpierw nie

nauczymy się kochać własnych bliskich i samych siebie?

Czy można być dobrym obywatelem świata, jeśli najpierw nie jest się dobrym obywatelem własnej Ojczyzny?

Opracowała: Weronika Pierskalla, kl. IIHM

Działania Samorządu Uczniowskiego w sferze

wychowania patriotycznegoSamorząd Uczniowski również realizuje działania w zakresie wychowania w patriotyzmie. Przykłady takich działań przedstawił w poniższym tekście p. Adam Latka.

Magdalena Malewicz

Realizując cele założone przez szkołę oraz zawarte w regulaminie Samorządu Ucznio-wskiego propagujemy patriotyzm w naszej szkole poprzez elementarne działania w różnorakiej formie. Aktualizujemy gazetki szkolne w obrębie korytarza dotyczące wydarzeń związanych z naszą historią. Dotyczy to zarówno czasów przeszłych jak i teraźniejszości np. tragedii w Smoleńsku. Przygotowane są one przez uczniów naszej szkoły. Z okazji dnia niepodległości 11 listopada współorganizujemy uroczystość Patriotyczne Śpiewanie, która daje możliwość uczniom poznania utworów śpiewanych w dawnych czasach. Pieśni te pozwalają poczuć atmosferę minionych lat, jednocześnie ucząc patriotyzmu. Współpracując z klasą IV TE wraz z wychowawcą mgr Joanną Włochowicz przygotowujemy sztandar szkoły na uroczystości zarówno szkolne, jak i państwowe. Przykładem może być składanie kwiatów pod pomnikiem ofiar przemocy i wojen dnia 11 listopada i 3-go maja. Udział delegacji złożonej z naszych uczniów w ważnych świętach państwowych pozwala im kontynuować tradycję i uczcić pamięć przodków.

p. Adam Latka nauczyciel historii i WOSu

10

O nacjonalizmie słów kilka…Nacjonalizm jest pojęciem trudnym i z pewnością wielu z Was miałoby problem z jego zdefiniowaniem. Oto najistotniejsze założenia tego terminu, które zebrała dla Was jedna z uczennic Zamku.

Magdalena Malewicz

Nacjonalizm to uznanie spraw własnegonarodu za najważniejsze. Głosi solidarnośćwszystkich grup i klas społecznych danegonarodu,

ruch narodził się w 1792 roku we Francji,

jednym z powodów wybuchu I wojnyświatowej był nacjonalizm,

skrajna, agresywna forma nacjonalizmunazywana jest szowinizmem,

pozytywną odmianą nacjonalizmu jest internacjonalizm, który zakłada dążenie do przyjaźni i współpracy narodów.

Informacje zebrała:Jolanta Miniewska, klasa 2 TI

Nacjonalizm jest przede wszystkim miłością do Ojczyzny

Według mnie nacjonalizm to również symbole narodowe: godło państwa, barwy i oczywiście język narodowy. Powinniśmy sobie nawzajem pomagać żyć w jedności i zgodzie. Moim zdaniem nacjonalista jest osobą taką, że poprzez najprostszą czynność umie pomóc drugiej osobie

11

20 września – Święto naszej szkoły

A oto kilka słów specjalnie dla naszych pierwszoklasistów!

Magdalena Malewicz

W dniu 20 września Zespół Szkół Zawodowych w Krapkowicach obchodzić będzie ważne święto. Jest to święto naszej szkoły, szczególnie ważne dla uczniów klas pierwszych, jak i dla nauczycieli. Uczniowie pierwszoroczni zostaną oficjalnie przyjęci do braci uczniowskiej Zamku, natomiast nauczyciele będą musieli przekazać im jak najlepiej wiedzę zdobytą przez nich. W tym

dniu nie odbywają się zajęcia lekcyjne, lecz wszyscy zebrani są w kościele na uroczystej mszy świętej poświęconej pierwszoklasistom. Po mszy nastąpi uroczyste ślubowanie uczniów w którym ,,pierwszaki'' będą zobowiązani do zachowania godnej postawy moralnej, systematycznego zdobywania wiedzy, okazy-wania szacunku rodzicom, nauczycielom i kolegom. Zobowiązują się także dbać o mienie szkoły, przestrzegać jej statutu, dbać o własne zdrowie, nie ulegać nałogom i być prawym obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej.

Życzymy nowym uczniom sukcesów w nauce i powodzenia w szkole wśród

nowo poznanych ludzi.Opracował: Piotr Szwajnos, klasa 2HM

np. przejść przez pasy czy nawet przytrzymać drzwi - to jest nawet oznaka dobrego wychowania.

Niektórzy uważają, że nacjonalizm kłóci się z liberalizmem, a niektórzy na odwrót. Jedni patrzą się na nacjonalizm przez pryzmat przedwojennej Polski, ale tak nie powinno być. Polacy powinni żyć też tym, co aktualnie się dzieje w świecie. Takie jest moje zdanie na temat nacjonalizmu.

Opracował: Mateusz Gołębiowski, klasa 1 TI

Poezja Zamkowiczów

Szczęśliwi

Za dużo smutków jest na tym świecie,Za wiele problemów, zbyt dużo zła.

A my musimy żyć dobrze, bo przecieDla Boga liczy się każda łza.

A łzy są cenne i zbyt dużo warte,By je wylewać za tyle, co nic.

Nauczmy się cieszyć drobnym żartem,By w pełni szczęśliwi w tym świecie być.

Bożena Gramala

Tylko

Nie znikajNie odchodź

Nie zatracaj sięNie odjeżdżaj

Nie zostawiaj mnieTylko bądź blisko

Przy mnieZawsze

Mimo wszystkoZe mnąTy i ja

Tylko się nie cofajRazem do końca

Tylko mnie kochaj!

Bożena Gramala

Poetyckie rozważania o patriotyzmie

DZISIEJSZY PATRIOTYZM

.. idziesz, z podniesioną głową choć lecą wyzwiska

i ranić cię mogą rzucane w twarz, z bliska..

..i nie jeden szydzi krzycząc, aż się pieni.. .. a ty się nie wstydzisz

swoich korzeni.. .. swojego języka..

.. historii, choć nie prosta.. i choć czasem .. myśl zaświta..

- nie chcesz z dala od niej zostać. Czujesz, jak razem wzrastasz .. z sąsiadem.. ziemią żyzną..

z budynkiem pośrodku miasta.. z OJCZYZNĄ.

Bo nie zawsze patriotą, ten, co rozprawia o męce..

.. czasem.. chodzi mu tylko o to by zagarnąć jak najwięcej..

Anna Wojdecka

12