Otit Komplikasyonları

Ar.Gör.Dr. Arzu Öz

Otitis media

Otitis media orta kulak ve mastoid hücrelerin enfeksiyonu ve inflamasyonu olarak tanımlanabilir.

Otitis media Akut (< 3 hafta) Subakut (3 hafta- 3 ay) Kronik (> 3 ay)

Otit komplikasyonları

Antibiyotik öncesi dönemde otit komplikasyonlarını görülme oranı %6.4, mortalite %76.4 iken; antibiyotik sonrasında mortalite oranı %0-6 olarak bildirilmiş. Gelişmekte olan ülkelerde

mortalite oranı %18.4.

Komplikasyon oluşumunu etkileyen faktörler

Etken mikroorganizmanın virulansı,antibiyotik direnci Konak direnci Antibiyoterapinin yeterliliği Enfeksiyon yayılımını etkileyen anatomik bariyerler Havalı boşlukların drenajı

Akut enfeksiyonda S. Pneumonia H. İnfluenza M. Catarrhalis

Kronik enfeksiyonda P. Aureginosa

İmmunsupresyon (DM, AİDS, antineoplastik ilaçlar…)

Kötü pnömotize kulaklar

Yayılım yolları

Preforme yollar doğuştan olan anatomik açıklık

veya dehissans

Kemik erozyonu ile yayılım

KOM kolesteatom,granulasyon AOM a. koalesan mastoidit

Venöz trombofilebit yoluyla

purulan menenjit, otitik hidrosefalus

Hematojen yayılımpurulan menenjit, temporal lob absesiyaygın septisemi

İntratemporal Komplikasyonlar

Mastoidit Fasiyal sinir paralizisi Labirentit

Seröz labirentit Süpüratif labirentit

Labirent fistülü Akut petrozit

Mastoidit

Akut mastoidit AOM’da orta kulak mukozasını etkileyen enfeksiyon mastoid

boşluğa yayılımı, koalesan mastoidit, periost inflamasyonu

postaurikuler bölgede ağrı, kızarıklık, hassasiyet

Subakut mastoidit DKY da koyu, yapışkan akıntı, sessiz ‘’masked mastoiditis’’

6-8 hafta

Kronik mastoidit Akut, intermittant ve inaktif evre

Fasiyal sinir paralizisi

Hem AOM hem de KOM da görülebilir. Timpanik segmentte en sık tutulum

AOM; nöropraksi, fallop kanalında sıkışma >2 haftada görülmesi kemik erozyonunu gösterir. Parasentez/tüp, antibiyotik, kortizon uygulaması, cerrahi

(NET sabit, ENoG da amplitütde düşüş, EMG volanteer aksiyon potansiyelinde düşüş >>> CERRAHİ)

KOM; kolesteatom, osteit, kemik harabiyeti Cerrahi; geniş mastoidektomi, fasiyal sinir dekompresyonu

Labirentit

Otite bağlı en sık görülen intratemporal komplikasyon Yayılım

Komşuluk yoluyla (timpanojen yol) Orta kulaktan oval, yuvarlak pencere yoluyla/kemik erozyonuyla

labirente yayılım

Meningojen yol Menejitli hastalarda internal akustik kanal veya aquaduktus kohlea

aracılığıyla labirente yayılım

Hematojen yol

Labirentit

Seröz labirentit

Süpüratif labirentit

Seröz (sınırlı, lokalize) labirintit

Enfeksiyonun veya enfeksiyona bağlı toksinlerin komşuluk yoluyla anatomik açıklıklar, fissürler, kemik erozyonuna bağlı labirent fistülleri kanalıyla labirente geçişi

Nadiren hematojen veya meningojen yolla geçiş AOM da geçiş yolu yarı geçirgen yuvarlak pencere

membranı

‘’irritatif labirintit’’ Vestibüler semptomlar: ani başdönmesi, bulantı; Kohlear semptomlar: uğultu, işitme kaybı (yüksek fre.

SNİK) Fistül testi

Süpüratif (yaygın, pürülan) labirintit

Kalıcı, total işitme kaybı Sıklıkla seröz labirenti takip eder Akut, kronik (latent), iyileşme evresi

Akut evre: perilenfatik aralığa bakteri geçişi, lökosit infiltrasyonu; bakteri, lökosit yıkım ürümleri membranöz labirentte nekroz; irritatif- paralitik evre, şiddetli bulantı, kusma

Kronik evre: Perilenfatik alanda granulasyon ve fibroz, >2hft 4-6 hafta, vertigo, nistagmus kaybolur, total vestibuler, kohlear

fonksiyon kaybı İyileşme evresi: perilenf endolenfatik alanda yeni kemik

oluşumu

Labirent fistülü

Travmatik, iatrojenik, enfeksiyöz veya neoplastik Ani hareketle veya DKY müdahaleyle başdönmesi ve

nistagmus ‘’ fistül testi’’ LSSC >> horizontal, hasta kulağa doğru (irritatif) PSSC >> vertikal nistagmus LSSC ve SSSC ampullalarını etkileyen rotatuar

nistagmus Ölü labirentte fistül testi negatif

Büyük fistüllerde işitme kaybı riskinden kol. matriksi yerinde bırakılır.

<2mm fistüllerde matriks kaldırılır, fasya, perikondriumla onarım yapılır.

Labirent fistülü

Lateral semisürküler kanal fistülü ve tegmen erozyonuna neden olan dev kolesteatom

Labirent fistülü

Superior semisürküler kanalda fistül

Akut petrozit

Temporal kemiğin petröz parçasının (petröz apeksin) iltahabıdır.

Şiddetli nevraltik başağrısı

Gradenigo sendromu Retroorbital nevraljik başağrısı

(V. Sinir ganglionuna bası)

Abdusens paralizisi (çift görme) Israrlı kulak akıntısı

Akut petrozit

Mastoidektomili, meatoplastili kulakta ısrarlı kulak akıntısında pertozitten şüphelenilmeli

Tedavide yüksek doz antibiyotik

Cerrahi işitme fonksiyonuna göre değerlenidirilir: İç kulak yapıları ve işitme normal >> fasiyal sinir, labirent

korunarak ekstradural subtemporal yaklaşım İşitmenin olmadığı durumlarda >> translabirentin ve

transkoklear girişimler

Ekstratemporal Komplikasyonlar

Subperiostal apse Postaurikular apse Bezold apsesi Yalancı bezold apsesi Temporozigomatik apse (Luc absesi) Jugulodigastik apse Zigomatik apse

Subperiostal apse

Koalesan mastoidit sonucu oluşan mastoid içindeki enfeksiyonun, kemik korteksi erozyona uğratarak mastoid dışındaki periostun altına ulaşmasıdır.

Direk yayılım veya vasküler kanallar yoluyla ulaşabilir.

Subperiostal abse mastoiddeki enfeksiyonun kemik erozyonu yaparak periost altına fistülize olduğu bölgeye göre klinik belirti verir ve farklı isimlerle adlandırılır:

Subperiostal apse

Postaurikular apse Macewen üçgeninden oluşan fistül sonucu periosta

drenaj

Ateş, DKY ödem, arka üst duvarda çökme (sagging); akıntı kesilir, postaurikular sulkus silinir.

Tedavi: Drenaj, antibiyoterapi Cerrahi: basit mastoidektomi-radikal

mastoidektomi

Subperiostal apse

Bezold apsesi Erozyon mastoid apeks bölgesinde SKM yapışma

yerindedir, abse SKM boyunca yayılır. Ağrılı boyun hareketleri

Yalancı Bezold apsesi Erozyon SKM yapışma yeri lateralindedir, apse

SKM fasyası ile yüzeyel boyun fasyası arasındadır

Subperiostal apse

Temporazigomatik apse (Luc apsesi)

Zigoma kökü hücrelerinin lateralindeki kemik erozyonu sonucu zigomatik bölgedeki periosta yayılım

Kulak sayvanının üst yapışma yerinde laterale itilme,şişlik,zigomatik ark boyunca şişlik, üst göz kapağında ödem

Subperiostal apse

Jugulodigastik apse Mastoid apeksin medialinden derin apreks

hücrelerinden fistül, lateral sinüs-digastrik rij Apse stiloid adele grubundan jugulodigastrik

bölgeye farenks lateral duvarına ulaşır. Ateş, boyun ağrısı, yutmada güçlük

Citelli apsesi Digastrik adele arka karnı boyunca uzanır.

Intrakranial Komplikasyonlar

Menenjit Lateral sinüs tromboflebiti Ekstradural (epidural) apse Subdural ampiyem (apse) Beyin Apsesi Otitik hidrosefalus

Menenjit

En sık görülen intrakranial komplikasyon Orta kulaktaki enfeksiyonun BOS a geçerek

menengial zarları enfekte etmesiyle oluşur. AOM: anatomik açıklık/ venöz tromboflebit Etkenler:

H. İnfluenza S. Pneumonia Stap. Pyogenes Protus Pseudomonas

Menenjit

Belirtiler: Baş ağrısı Ense sertliği Bilinç bozuklukları (delirium, stupor, koma) Kranial sinir paralizisi

Kernig ve Brudzinski belirtisi

Menenjit

BOS basıncında artış BOS ta bulanıklaşma Polimorf lökositlerde artış BOS protein miktarında artma (150-400mg/l >> 2-3g/l)

Glukoz ve klor miktarında azalma

Menenjit

Seröz safha:

Meningismus, BOS basıncında artış

Selüler safha:

Klinik belirtiler, Glu.azalması, polimorf lökositler

Bakteriyel safha

Bilinç bozuklukları, kranial sinir paralizileri

Lateral sinüs trombozu

En sık etkilenen sigmoid sinüs

Mastoid emisser venlerle bağlantılı Griesinger belirtisi: emisser venlerdeki enfeksiyona

bağlı mastoid bölgede ödem

Bacaklı ateş, mastoidde ağrı, pulsatil kulak akıntısı

Lateral sinüs trombozu

Mortalite %10-36

Lateral sinüs trombozu

Tober ayer testi (Queckenstedt testi)

Lateral sinüs trombozu

Tedavi

Yüksek doz antibiyoterapi

Cerrahi: geniş mastoidektomi, trombus varsa çıkarılır.

Septisemi riski taşıyan antibiyotiğe cevapsız yaygın tromboflebit >> ligasyon

Ekstradural (epidural) apse

Otojen intrakranial abselerin en sık görüleni

Koalesan mastoidit, petrozit, kol. nedeniyle oluşan kemik harabiyetinin yayılım yeri Tegmen antri, timpani >> orta kafa çukuru Sigmoid sinüs üzerindeki kemik erozyonu, petroz kemiğin

arka tarafının erozyonu >> arka kafa çukuru

Dural irritasyona bağlı başağrısı, pulsatil kulak akıntısı mevcut. Ateş yok.

Tedavi: antibiyotik, mastoidektomi, drenaj.

Subdural ampiyem (apse)

Dura ile araknoid arasındaki yapısal aralığa yayılan enfeksiyon

Mortalite >%50.

Çoğuna epidural apse eşlik etmekte.

Etken: Streptokoklar -en sık- Anaerob bakteriler Nadiren S. Aureus ve Gr (-) basiller

Subdural ampiyem (apse)

Toksik tablo: ateş, başağrısı, konfüzyon, konvülziyon, somnolans, stupor, hemipleji, nörolojik bulgular…

Lökositoz, BOS basıncın da ve hücre miktarında artış. BOS glukozu normal, kültürde üreme yok.

Cerrahi: Kraniyotomi

Beyin Apsesi

Temporal lob –en sık- (20-30 yaş) Serebellar abse (10-20 yaş) Pariyatal lob İntraparankimal

%80 KOM, %20 AOM Çocuklarda beyin apsesinin %25’i otojen iken,

yetişkinlerde oran >%50.

Temporal lob apsesi

Serebellar abse

Beyin Apsesi

Başlangıç evresi Lokalize beyin ödemi, ensefalit dönemi Ateş, başağrısı, bulantı, kusma, titreme, halsizlik

Latent evre Halsizlik, iştahsızlık, huzursuzluk

Manifest evresi Ciddi başağrısı,yüksek ateş, fokal nörolojik bulgular, şuur

bulanıklığı, kusma, bradikardi, solunum düzensizliği

Terminal evre Konvulziyon, status epileptikus, hemipleji, bradikardi, solunum

düzensizliği, ölüm

Otitik hidrosefalus

Otitis media ile birlikte kafa içi abse, enfeksiyon olmaksızın BOS basıncında artış.

BOS basıncı hariç BOS bulguları normal. Lateral sinüs trombosuyla birlikte olabilir. BOS emiliminde

blokaj/ BOS salınımında artış/ kafa içi venöz dolaşım bozukluğu Başağrısı, bilinç bulanıklığı, kusma, görme netliğinde bozulma… Papilödem, diplopi (abdusens paralizisi)

Tedavi Aralıklı LP Primer hastalığın tedavisi

Kaynaklar

Koç C. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi. 2004.

www.drtbalu.co.in

Teşekkürler …