40
1 k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/ l8;]Da/ @)!& P8LaLsf] ;"rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs tyf sfof{Gjog k|lqmof of] lgb]{lzsf k/fdz{ tyf k|ltlqmofsf nflu tof/ kfl/Psf] xf] . o;af/]sf] ;'emfjx¿ -ut] dlxgf jif{_ ;Dd [email protected] df k|]lift ug{ ;lsg]5 . 2 April 2018

P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

  • Upload
    others

  • View
    8

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

1

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

l8;]Da/ @)!&

P8LaLsf] ;"rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut

lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs tyf sfof{Gjog k|lqmof

of] lgb]{lzsf k/fdz{ tyf k|ltlqmofsf nflu tof/ kfl/Psf] xf] . o;af/]sf] ;'emfjx¿ -ut] dlxgf

jif{_ ;Dd [email protected] df k|]lift ug{ ;lsg]5 . 2 April 2018

Page 2: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

2

ljifo;'rL

s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt

v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿

Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4 cGo ;"rgf

3_ gLlt tyf /0fgLltx¿

ª_ sfo{;~rfng ljlw tyf k|lqmof

r_ cGo ;"rgf

…o; b:tfj]h a[xt\ hg;d'bfo;Dd k'¥ofpgsf nflu c+u|]hLaf6 cg'jfb ul/Psf] xf] . Pl;onL ljsf; a}+s -P8LaL_ n] o; cg'jfbsf] oyf{ytf sfod ug]{ k|of; u/]sf] 5 t/ P8LaLsf] sfdsfhsf] efiff c+u|]hL xf] / o; b:tfj]hsf] c+u|]hL d"n ;+:s/0fnfO{ dfq dfq cflwsfl/s / cf}krfl/s dflgg]5 . s'g} klg p4/0f ug{sf nflu o; b:tfj]hsf] c+u|]hL d"n ;+:s/0fnfO{ cfwf/ dfGg'kg]{ x'G5 .Ú

Page 3: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

3

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

zAbfjnL

k|efljt hgtf — Pl;ofnL ljsf; a}+sn] ;xfotf lbPsf cfof]hgf tyf sfo{qmdaf6 nfeflGjt x'g] jf k|lts"n c;/ kg]{ u/L k|efljt x'g ;Sg] hgtf .

;~rfns ;ldlt -af]8{_

— cGoyf pNn]v ul/Pafx]s, o;n] P8LaLsf] ;~rfns ;ldltnfO{ a'emfpF5 .

C0fL — /fli6«o cfof]hgfsf] ;Gbe{df pNn]v x'Fbf o;n] P8LaLsf] ;xfotf k|fks eGg] a'emfpF5 .

;]jfu|fxL — :jtGq cfof]hgfx¿sf ;Gbe{df k|of]u x'Fbf o;n] C0fL, hdfgLsf] nfek|fks, sf]if Joj:yfks, nufgLstf{ cyjf P8LaLn] C0f jf hdfgL lbg], cyjf nufgL ug]{ c¿ o:t} k|s[ltsf cGo kIfnfO{ a'emfpF5 .

k"0f{tf — s'g} b:tfj]hsf ;Gbe{df o;sf] cy{ P8LaLsf] s'g} ljefun] kfPsf] lhDd]jf/Lsf] Tof] :t/sf] tof/L xf], h;df ;f] ljefunfO{ To:tf] b:tfj]hn] tf]s]sf cfjZostfx¿ k"/f ePsf x'G5g\ .

clGtd k|ltj]bg — s_ P8LaL;dIf cf}krfl/s ¿kn] k]; ul/Psf clGtd k|ltj]bg v_ cfof]hgf tyf sfo{qmdsf] u'0f:t/ k'Ubf] ePsfn] P8LaLn] ;xof]u ug{] lgSof]{n ul/Psf] k|ltj]bg, / u_ yk kl/dfh{g cfjZos gePsf] k|ltj]bg .

:jtGq cfof]hgf — C0f, hdfgL, ;]o/ nufgL cyjf cGo Joj:yfåf/f nufgL ePsf] s'g} cfof]hgf, h;nfO{ -s_ ;b:o /fi6«« cyjf s'g} ;/sf/n] hdfgL lbPsf] 5}g, jf -v_ s'g} ;b:o /fi6«« cyjf ;/sf/n] hdfgL lbP tfklg hdfgLstf{n] ;t{x¿ k"/f gu/]sf] cj:yfdf klg ;DalGwt ;b:o /fi6«« / P8LaLaLrsf] C0f cyjf hdfgLsf] ult a9fpg], lgnDag ug]{ cyjf vf/]h ug]{ cg'dlt P8LaLnfO{ x'Fb}g .

/fli6«o cfof]hgf — C0f, cg'bfg, cyjf cGo Joj:yfåf/f nufgL ul/Psf] s'g} klg cfof]hgf, h;nfO{ -s_ ;b:o /fi6««x¿nfO{ lbOPsf] x'G5, jf -v_ ;b:o /fi6««n] ;'/If0f -hdfgL_ lbPsf] x'G5 .

Page 4: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

4

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

ePkl5 — …ePkl5Ú eGgfn] :jLs[lt, ljt/0f, ;dfkg, kfl/t, 5nkmn, hf/L, k|flKt, cyjf k];eGbf k5fl8 k|of]u ul/g] zAb, h;sf] cy{ Jofjxfl/s ¿kn] hlt;Sbf] l56f] / :jLs[lt, ljt/0f, ;dfkg, kfl/t, 5nkmn, hf/L, k|flKt cyjf k]; ePkl5sf] b'O{ ;ftf -!$ lbg_ eGbf l9nf] gx'g] eGg] a'emfpF5 .

Page 5: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

5

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

lgoldt ¿kdf hf/L ul/Psf] P8LaL d:of}bf / ;"rgf

!= Pl;ofnL ljsf; a}+s -P8LaL_n] cfkm\gf C0fL1 tyf ;]jfu|fxLsf]2 lgs6df /x]/ ljsf;sf ultljlwsf] tof/L tyf sfof{Gjog ;~rfng

ug]{ u5{ . To; qmddf P8LaLn] cfkm\gf ;fem]bf/ ;a}nfO{ ;"rgfsf] kx'Frsf] gLltsf l;4fGt tyf ;fj{glgsLs/0f ug]{ Joj:yfaf/] hfgsf/L u/fpg]5 .

s_ 8s'd]G6sf] ;fj{hlgsLs/0f

@= lgDg¿kdf jlu{s[t d:of}bfsf b:tfj]hx¿ vf; ;/f]sf/jf kIf tyf ;DalGwt C0fL jf u|fxs;Fusf] k/fdz{kl5 lgoldt ¿kdf P8LaLsf] j]a;fO6df ;fj{hlgs ul/g]5 .

s_ gLlt, /0fgLlt, ;~rfng gLlt tyf k|lqmofx¿ M kl/R5]b ! df lgoldt ¿kdf ;fj{hlgs ul/g] 8s'd]G6 tyf ;"rgf / ltgnfO{ ;fj{glgs ul/g] ;do pNn]v ul/Psf] x'G5 .\

v_ /fli6«o ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;xof]u /0fgLlt M kl/R5]b @ df lgoldt ¿kdf ;fj{hlgs ul/g] ;a} ;"rgf tyf 8s'd]G6x¿ tyf ltgsf] ;fj{glhgs ;do lbOPsf] 5 .

u_ sfo{qmd tyf kl/of]hgf M sfo{qmd tyf kl/of]hgfsf cj:yf tyf sfof{Gjogsf af/] afXo ;fem]bf/x¿nfO{ ;';"lrt u/fpgsf nflu P8LaLn] :jtGq tyf lge{/ kl/of]hgfsf ljljw ;"rgf tyf 8s'd]G6nfO{ lgoldt ¿kdf ;fj{hlgs ug]{5 h;cGtu{t kf]h]S6 8f6f l;6 -k|f]h]S6 8f6f l;6_, ;]jfu|fxL tyf ;fk6Lstf{n] pknAw u/fPsf] kl/of]hgf ;'/If0f 8s'd]G6nufotsf 8s'd]G6 kb{5g\ . P8LaLn] kl/of]hgf tyf sfo{qmd;Fu ;DalGwt P8LaLsf] :jtGq d"Nof+sg ljefu -cfOO8L_ n] pknAw u/fPsf] k|ltj]bg, ;xnufgL

1 …C0fLÚ eGgfn] /fli6«o ;~rfngsf kl/of]hgfdf P8LaLaf6 cfly{s ;xfotf k|fKt ug]{ lgsfo eGg] a'lemG5 . -;~rfng lgb]{lzsf v08 3-!!_. https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-

document/31483/om-d11-20170227.pdf). 2 …;]jfu|fxLÚ eGgfn] Tof] lgsfo h;sf] s'g} sf/f]jf/df Jofkfl/s p2]Zo /x]sf] x'G5 jf P8LaLn] ;~rfng lgb]{lzsfsf] v08 3-!)_ sf] cfwf/df sf/f]jf/ ug]{

(https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31483/omd10-20160524.pdf) :jtGq kl/of]hgf ;~rfngsf] nflu jf P8LaLsf] ;~rfng lgb]{lzsf cGtu{tsf] v08

3-!%_ df (https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31483/om-d15-20171020.pdf) pNn]v ePcg';f/sf] Joj:yfcg';f/ sf/f]af/ ul/g]5 .

Page 6: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

6

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

;dembf/L tyf e|i6«frf/lj?4sf ;"rgfnfO{ lgoldt ¿kdf ;fj{hlgs ug]{5 . kl/R5]b # df kl/of]hgf tyf sfo{qmdx¿;Fu ;DalGwt lgoldt ¿kdf ;fj{hlgs ul/g] ;"rgfsf] ;"rL k|:t't ul/Psf] 5 .

3_ cGo ;"rgf M P8LaLn] lgoldt ¿kdf vl/b;Fu ;DalGwt ;"rgf, Pl;ofnL ljsf; sf]ifsf] ;xof]u k|fKt ug]{ d'n'ssf] sfo{ d"Nof+sg, Pl;ofnL ljsf; sf]ifsf ;Demf}tf;Fu ;DalGwt ;"rgf, jflif{s k|ltj]bg, cfly{s tYof+s tyf cg';Gwfg, k|zf;sLo ;"rgf, ljQLo ;"rgf, /f]huf/Lsf] ;"rgf tyf P8LaLsf] hjfkmb]xL ;+oGqcGtu{t pTkflbt ;"rgfx¿nfO{ ;fj{hlgs ug]{ ub{5 . kl/R5]b $ df o:tf ;"rgfsf] lgoldt ;fj{hlgsLs/0f tyf ltgsf] ;do k|:t't ul/Psf] 5 .

#= gLltdf pNn]v ePsf cGo k|fjwfgn] k|ltaGw gunfPsf] cj:yfdf af]8{df ;"rgfsf nflu k|:t't ul/Psf] hfgsf/Lx¿ af]8{df k|:t't ePnuQ} P8LaLsf] j]a;fO6df ;fj{hlgs ul/g]5 . af]8{df ljrf/flwg 8s'd]G6x¿nfO{ af]8{n] :jLs[lt lbP;Fu} P8LaLsf] a]j;fO6df ;fj{hlgs ul/G5 .

$= s'g} klg 8s'd]G6 P8LaLsf] j]a;fO6df k|sflzt ePkl5 To;nfO{ ;fj{hlgs ePsf] dflgg]5, oBlk ;fem]bf/x¿nfO{ ;"rgf ;Dk|]if0f ug{sf nflu cGo ljlw tyf dfWod klg ckgfOg]5 . t/ To:tf 8s'd]G6sf cf+lzs jf k"0f{ c+z ;fj{hlgsLs/0fsf] ckjfbsf a'Fbf cGtu{t k/]sf 5g\ eg] To;nfO{ ;fj{hlgs ul/g] 5}g . P8LaLsf] ;"rgfsf] kx'Frsf] gLltcg';f/ g} ;fj{hlgs ug{ k|ltalGwt ;"rgfnfO{ ;fj{hlgs ul/g] 5}g . To:tf 8s'd]G6sf] ;"rLnfO{ cfjZostfcg';f/ ;do ;dodf oBfjwL ul/g]5 .

v_ kl/of]hgf k|efljtnfO{ pknAw u/fOg] ;"rgf

%= kl/of]hgf k|efljt ;d'bfo;lxt dlxnf, ljkGg, tyf cGo hf]lvddf k/]sf cGo ;/f]sf/jfnfx¿;Fu ;+jfb cfbfgk|bfg ug{ P8LaLn]

cfkm\gf hdfgLstf{ tyf ;]jfu|xL;Fu /fli6«o tyf :jtGq kl/of]hgfaf/]sf ;"rgf tyf hfgsf/Lx¿ ;doqmddf ljljw efiffdf3 pgLx¿n]

a'em\g] u/L ;xh kx'Frdfkm{t ;fj{hlgs ug]{ u/]sf] 5 . ;"rgf cfbfgk|bfgsf] of] k|lqmof kl/of]hgfsf] ;'?jftL cj:yfaf6 g} yflnG5

3 o:tf ;"rgf kl/of]hgf k|efljt dflg;x¿n] ;xh} a'em\g] u/L a|f];/, lnkmn]6, a'sn]6dfkm{t\ ;fj{hlgs tyf ljt/0f ul/g]5 . lg/If/ dflg;x¿sf] xsdf eg] ;~rf/sf cGo k|efjsf/L dfWod ckgfOg]5 .

Page 7: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

7

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

tfls kl/of]hgf lgdf{0fsf k|To]s r/0fdf g} ;/f]sf/jfnf tyf k|efljt ;d'bfon] cfkm\gf k|ltlqmofx¿ sfo{qmd of]hgf, tof/L / sfof{Gjogsf a]nf k|efjsf/L 9+un] k|:t't ug{ ;s'g\ . kl/of]hgf If]q / To;n] kfg]{ c;/;Fu ;DalGwt kl/dfh{gx¿sf ;"rgfx¿nfO{ klg ;DalGwt ;a} lgsfodf cfbfgk|bfg ul/G5 .

^= P8LaLn] cfkm\gf hdfgLstf{ tyf ;]jfu|fxLnfO{ s'g} klg kl/of]hgf tyf sfo{qmd ljsf;sf qmddf ;~rf/ /0fgLlt tof/ kfg{ ;xof]u ug]{ ub{5 . of] k|efljt ;d'bfonufot cGo ;/sf]sf/jfnfx¿;Fusf] k/fdz{ / ;xeflutfsf] cfGtl/s kf6f] xf] . ;~rf/ /0fgLlt s'g} 5'6\6} 8s'd]G6 geO{ kl/of]hgfsf] k|zf;sLo lgb]{lzsf, lkPPd tyf cGo kl/of]hgfsf] cGt/–;Gbe{ ;"rgfsf ¿kdf k|:t't ePsf] x'G5 . ;~rf/ /0fgLltn] b'O{ txsf] ;~rf/ cEof;åf/f s_ b'O{ k|sf/sf ;"rgf v_ ;"rgf ;fj{hlgs ug]{ ;+oGq, ;"rgf ;fj{hlgs x'g] ;do tflnsf tyf efiff u_ /, ;"rgfsf] ;fj{hlgsLs/0f tyf ;~rf/sf] cg''udg tyf lgu/fgLsf] lhDd]jf/L lng] lgsfo ;dfj]z u/]sf] x'g'k5{ .

&= o; ;~rf/ /0fgLltn] C0fL tyf ;]jfu|fxLnfO{ kl/of]hgf k|efljt ;d'bfo;Fu ;Dks{ u/fpFb} kl/of]hgfsf] vfsf lgdf{0f tyf sfof{Gjog r/0fdf ;xof]u k'¥ofpg'sf ;fy} ljsf; k|lqmofdf tNnf] tx tyf gful/s ;dfh ;+u7gsf] ;xeflutf a9fpFb} ;"rgfsf] kx'Frdf ;d'bfosf]

;xeflutfnfO{ clej[l4 ug]{5 .4

*= P8LaLn] s'g} klg kl/of]hgf;Fu ;DalGwt hfgsf/L tyf ;"rgf k|bfg ug{sf nflu nflu Pp6f s]Gb| tf]Sg]5, hxfF kl/of]hgf k|efljt ;d'bfo tyf cGo ;/f]sf/jfnfx¿n] lgoldt ;Dks{dfkm{t ;"rgf k|fKt ug{ ;Sg]5g\ . kl/of]hgfsf] tof/L r/0fdf g} o;sf] Joj:yf ul/G5 / kl/of]hgf ;DkGg eP;Ddsf nflu hf/L /xG5 . P8LaLsf] nflu ;"rgfsf] s]Gb| hlxn] klg kl/of]hgf clws[t g} x'g]5g\ . ;xfotf k|fKt ug]{ lgsfo tyf ;]jfu|fxLn] kl/of]hgfsf] cj:yf x]l/sg cfkm\g} ;"rgf s]Gb|sf] Joj:yf ug'{kg]{ x'G5 .

u= cg'jfb

4 kl/of]hgfx¿df k/fdz{ tyf ;xeflutfsf] cg'df]bgsf] nflu cGo gLltx¿df pNn]v ul/Psf] 5 . kl/of]hgf k|efljt ;d'bfo tyf ;/f]sf/jfnfx¿n] k/fdz{ tyf ;xeflutfsf] nflu PcfO{kLn] cfjZos k[i7kf]if0f pknAw u/fpg] 5 .

Page 8: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

8

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

(= P8LaLsf] sfdsfhsf] efiff c+u|]hL xf] .5 oBlk, P8LaLn] ;xof]u u/]sf lqmofsnkx¿df kl/of]hgf k|efljt ;d'bfo tyf cGo

;/sf]sf/jfnf¿sf] kl/of]hgfk|ltsf] a'emfO{ km/flsnf] xf];\, pgLx¿sf] ;xof]u tyf ;xeflutf a9f];\ eGg] p2]Zon] 8s'd]G6 tyf cGo hfgsf/Lx¿nfO{ cGo efiffdf klg cg'jfb ug]{ ul/G5 . s'g} klg 8s'd]G6 tyf hfgsf/Lsf] cg'jfbsf k|sf/ tyf o;sf] ;Ldf kl/l:ylthGo cfjZostf tyf ;Gbe{ ;fk]lIft x'g] eP klg ;"rgfdf s_ cGt/f{li6«o ;|f]tfx¿nfO{ Wofgdf /fVb} P8LaLsf] ;du| Jjj;fo, gLlt tyf /0fgLlts wf/0ff ;Daf]wg ePsf] v_ kl/of]hgf k|efljt ;d'bfonfO{ ;fj{hlgs k/fdz{sf nflu k|:t't ePsf] u_ b]z, kl/of]hgf tyf sfo{qmd ljif]z;Fu ;DalGwt ePsf] 3_ /, P8LaLsf] j]a;fO6 nlIft ePsf] x'g'k5{ . cg'lbt x'gkg]{ 8s'd]G6x¿ s_ /fli6«o ;xeflutf /0fgLlt -l;lkP;_ / cGtl/d l;lkP;, hxfF c+u|]hL Jofks ¿kdf af]lnFb}g, v_ lkl8P;, cfjZos ePsf] v08df u_ kl/of]hgf tyf

;'/If0fsf cGo ;"rgf . P8LaL cg'jfb vfsfn] yk ;"rgf k|i6\ofpg]5g\ .6

3= ;"rgfsf] afXo cg'/f]wsf] ;Daf]wg

!)= ;"rgfsf] nflu afXo lgsfoaf6 eO{ cfpg] cg'/f]wnfO{ P8LaLdf k|:t't ubf{ s_ ;"rgf dfu ug]{ cgnfOg kmf/d v_ j]a;fO6df ePsf] Od]n sG6\ofS6 kmf/d u_ :6fkmsf] Od]ndf k|ToIf Od]n u/]/ jf 3_ kq jf km\ofS; u/]/ . ;Dks{ ljj/0f P8LaLsf] j]a;fO6

(www.adb.org) df pknAw 5 .

!!= ;"rgfsf nflu cg'/f]wk|fKt ePkl5 P8LaLsf] ;DalGwt ljefu, sfof{no tyf ;DalGwt sd{rf/Ln] dfu ePsf] ;"rgf klxn] g} ;fj{hlgs eO;s]sf] 5–5}g lgSof]{n u5{g\ / olb ;fj{hlgs eO;s]sf] 5 eg] To:tf] ;"rgf tyf hfgsf/Lsf] ln+s jf k|ltlnlknfO{ cg'/f]wstf{nfO{ k]|lift ul/G5 . olb ;fj{hlgs ¿kdf pknAw gePsf ;"rgf tyf hfgsf/Lsf] dfu ePsf] v08df P8LaLn] To:tf

5 olb cGo efiffdf cg'lbt 8s'd]G6sf s'g} ;+:s/0fdf b'ljwf pTkGg ePdf c+u|]hL efiffnfO{ g} cflwsfl/s dflgg]5 .

6 P8LaL . @)!@ . P8LaL cg'jfb vfsf ;+zf]wgx¿ . dlgnf . https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/32928/files/translation-framework-2012.pdf

Page 9: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

9

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

cg'/f]wdfly ljrf/ u/L ;"rgf gLltsf] ckjfbdf kg]{–gkg]{ lgSof]{n ug]{5 . olb dfu eO{ cfPsf] ;"rgfsf] cf+lzs v08 ckjfb cGtu{t kg]{ /x]5 eg] Tof] ;"rgf ;dfj]z gu/L afFsL ;"rgf pknAw u/fOg] 5 / ;f]sf] af/]df oyfy{ hfgsf/L cg'/f]wstf{nfO{ pknAw u/fOg]5 .

!@= P8LaLn] ;"rgfsf] dfu eO{ cfPsf] afXo cg'/f]wx¿nfO{ % sfo{ lbgleq k|ltlqmof lbg]5 / k|fKt cg'/f]w cg';f/sf] ;"rgfsf ;DaGwdf @) sfo{lbgleq} hjfkm kmsf{pg]5 . o; qmddf P8LaLn] cg'/f]w eO{ cfPsf] ;"rgf tyf hfgsf/L pknAw u/fpg] 5 jf cg'/f]w s] sf/0fn] c:jLs[t eof] eGg] v'nfpFb}, ;"rgf gLltsf] k|fjwfgx¿ k|i6 ¿kdf pNn]v ug]{5 . olb P8LaLn] dfu eO{ cfPsf] cg'/f]wnfO{ c:jLs[t u/]sf] v08df cg'/f]wstf{n] gLltsf Kof/f @!–@^ sf cfwf/fdf clkn ug{ kfpg] clwsf/ ;'/lIft x'G5 . olb s]xL P]ltxfl;s

;"rgfsf]7 dfu eO{ cfPdf P8LaLn] ;"rgf lbg'kg]{ ;donfO{ a9fpg ;S5 / o:tf] cj:ydf ;"rgfsf nflu c'g/f]w ug]{ kIfnfO{ ;f]sf

af/]df ;dod} oyf]lrt ;"rgf k|bfg ul/g]5 . P]ltxfl;s ;"rgf ;fj{hlgs ug{ ldNg]–gldNg] lg0f{o ;DalGwt lgsfo jf ljefun] g} ub{5 / ckjfbsf] a'Fbf cGtu{t kg]{ gkg]{ klg lglZrt ug]{5 . P8LaLn] ;"rgfsf] cg'/f]wnfO{ lgu/fgL ug]{ tyf o;af/]sf ljj/0f j]a;fO6df ;fj{hlgs ug]{5 .

ª= clkn ;+oGq

!#= ;"rgf tyf hfgsf/Lsf] afXo cg'/f]w c:jLs[t ePsf] v08df To;pk/ ul/g] clkn s_ ;fj{hlgs lxtsf] v_ gLltsf] pNnª3g

ePsf] cfwf/df To;dflysf] clkn lnlvt ¿kd} ug'{ kg]{5 . o;sf nflu cfjZos ;Dks{x¿ j]a;fO6 (www.adb.org) df pknaw 5g\

.

!$= olb dfu eO{ cfPsf] ;fj{hlgs lxtsf] ;"rgf tyf hfgsf/L ckjfbsf] a'FbfcGtut{ c:jLs[t ePdf ;"rgfsf] kx'Fr ;ldltdf ;"rgf dfu c:jLs[t ePsf] v'nfpFb} clkn ug{ ;lsg]5 . s'g} klg cg'/f]wnfO{ :jLs[t jf c:jLs[t ug{sf nflu PcfO;Ln] s_ af]8{sf] /]s8{sf] nflu af]8{sf] lg0f{o v_ cGo 8s'd]G6sf] nflu cWoIfsf] cg'df]bg cfjZos xG5 . oL lg0f{o g} clGtd lg0f{o x'g]5 .

7 P]ltxfl;s ;"rgf elgPsf] Tof] ;"rgf x'g\ h'g P8LaLn] ;xof]u u/]sf kl/of]hgf, sfo{qmd, gLlt, /0fgLlt tyf P8LaLn] ;~rfng ug]{ @) jif{eGbf a9Lsf ;"rgf h'g P8LaLn] pTkfbg u/]sf] jf pknAw u/fPsf] x'G5

. ;"rgf gLltdf kx'Frsf] cg'R5]b #@ df To:tf ;"rgfsf] ;fj{hgLs/0fsf] af/]df lj:t[t hfgsf/L lbOPsf] 5 .

Page 10: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

10

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

!%= ;fj{glgs gLlt ldr]/ ePsf lqmofsnfklj?4sf clknx¿nfO{ PcfO;Ldf ph'/L ug{ ;lsG5 . o:tf clkn PcfO;Ldf cfPsf] % sfo{lbg leq PcfO;Ln] clknk|fKt ePsf] hfgsf/L ph'/Lstf{nfO{ u/fpg]5 . clknk|fKt ePkl5 ;~rfns ;ldltn] ;"rgfsf] kx'Fr ldlrPsfaf/] lg0fo{ ugf{;fy cg'/f]wstf{nfO{ P8LaLsf] lg0f{o ;s];Dd l56f] tyf @) sfo{lbgeGbf ga9fO{ sf/0fx¿ v'nfO{ lnlvt ¿kdf g} pknAw u/fOg]5 . olb ;~rfns ;ldltn] o;af/]df lg0f{o gu/]sf] cj:yfdf ;f]sf] hfgsf/L klg cg'/f]wstf{nfO{ u/fOg]5 .

!^= olb PcfO;Ln] gLltx¿sf] cltqmd0f gePsf] lg0f{o u/]sf] v08df cg'/f]wstf{n] :jtGq clkn lgsfo -PcfOkL_df klg cfkm\gf] clkn k|:t't ug{ ;S5g\ . PcfOkLdf clkn btf{ u/fpFbf P8LaLsf] j]a;fO6 -www.adb.org_ df pknAw ;Dks{ 7]ufgf pNn]v u/]/ lnlvt ¿kd} ug'kg]{5 .

!&= PcfO;Ldf cfPsf] clknnfO{ ;dLIff ug]{ qmddf, PcfOkLn] gLltx¿sf ck]Iff tyf sygnfO{ Wofg lbg'sf ;fy} ;"rgf ;fj{hlgs gug{sf nflu olb P8LaL tyf cGo s'g} t];|f] kIfn] cg'/f]w u/]sf] 5 eg] To;nfO{ klg Wofg lbg]5 . PcfOkLn] clknk|fKt ePsf] $% lbg ga9fO{ cfkm\gf] ;'g'jfO ;'gfpg]5 . PcfO;Lsf] lg0f{onfO{ ;b/ ug]{ jf ab/ ug]{ eGg] clwsf/ PcfOkLdf /x]sf] x'G5 / PcfOkLsf] lg0f{o g} clGtd lg0f{o x'g]5 .

!*= ;fj{hlgs lxtdf cfwfl/t clknsf] kIf jf ljkIfdf ;~rfns ;ldltsf] ljif]zflwsf/lj?4 eg] clkn btf{ ug{ kfOg] 5}g .

!(= olb PcfO;L jf PcfOkLn] klxn] ePsf lg0f{onfO{ g} ;b/ u/L ;"rgf ;fj{hlgs gug]{ lg0f{o u/]sf] v08df P8LaLn] ;"rgfsf] dfu ug]{ cg'/f]wstf{nfO{ o;af/]df sf/0fx¿ v'nfO{ ePsf lg0f{ox¿ :ki6 ¿kdf pknAw u/fpg]5 . olb PcfO;L jf PcfOkLn] k"j{ lg0f{onfO{ ab/ ub}{ ;"rgf lbg /f]s gnufPsf] cj:yfdf, P8LaLn] cg'/f]wstf{nfO{ cfjZos ;"rgf pknAw u/fpg]5 . P8LaLn] cfk"mnfO{ k|fKt ePsf clknx¿sf] ;"lr j]a;fO6df ;fj{hlgs ub}{ k|To]s clkndfly ePsf lg0f{onfO{ klg ;fj{hlgs ug]{5 .

ª= ;+zf]wg

@)= sfo{ ;~rfngdf ePsf kl/jt{gx¿nfO{ P8LaLsf] j]a;fO6df ;fj{hlgs ul/g]5 . ;fj{hlgs ug]{ cfjZostf, ;"rgf dfu k|lqmof jf clkn k|lqmof km]/abn ul/Fbf cfjZos k/fdz{ tyf cGt/lqmof ul/g]5 . t/ of] a'Fbf P8LaLsf cGo gLltx¿sf] kl/jt{gdf nfu" x'Fb}g .

Page 11: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

11

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

gLlt, /0fgLlt, ;~rfng gLlt / k|lqmof

P8LaL b:tfj]h/ ;"rgf ;fj{hlgsLs/0fsf] ;dofjlw / 9fFrf l6Kk0fL /k|ltlqmof

!= cfufdL !@ dlxgfdf ljsf; tyf ;dLIff ul/g] ;"/If0f ;"lr, If]q tyf ljifout gLlt tyf /0fgLltnofut cGo gLlt jf /0fgLltx¿nfO{ ;fj{hlgs k/fdz{sf] nflu k|:t't ul/g]5 .

!@ dlxgfsf] ;"lr P8LaLsf] a]j;fO6 -www.adb.org_ df ;fj{hlgs ul/g]

@ k/fdz{ of]hgf of]hgfsf] ;dfKtLeP;Fu}8 P8LaLsf] j]a;fO6df ;fj{hlgs ul/g]9

# gLlt tyf /0fgLltsf] k/fdz{sf nflu k|:t'tk|lt

sfd ;DkGg eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6df ;fj{hlgs ul/g]

$ ;~rfns ;ldltdf k|:t't ePs} ;dodf P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

;fj{hlgs k/fdz{ k|lqmof ckgfOg] ;a} gLlt tyf /0fgLltdf nfu" x'g]

%= cGo P8LaL gLlt tyf /0fgLltx¿ cg'df]bg tyf :jLs[t eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 -www.adb.org_ df ;fj{hlgs ul/g]

^= cg'df]bg tyf :jLs[ltsf] nflu af]8{ ckm 8fO/]S6;{sf] j}7sdf k|:t't cWoIfsf] ;+If]k

;~rfns ;ldltnfO{ hfgsf/Lsf nflu pknAw u/fpFbf g} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df pknAw x'g] af]8{df cWoIf;fd' k|:t't eP;Fu}

8 …eP;Fu}Ú eGgfn] s'g} klg sfo{kl5sf] ;s];Dd l56f] eGg] a'lemG5 / @ xKtf -!$ sfo{lbg_ eGbf l9nf] x'g] 5}g eGg] a'lemG5 . -pbfx/0fsf nflu :jLs[lt, ljt/0f, ;DkGg, 5nkmn, u|fxotf, lgisfzg, k|flKt / k]; u/]sf] ._ 9 …;DkGgÚ egL 8s'd]G6sf] xsdf k|of]u ul/G5 eg] Tof] r/0f hxfF P8LaL ljefux¿sf], C0fLsf] jf ;]jfu|fxLn] cfjZos tof/Lsf] lhDd]jf/L lnPsf x'G5g\ .

Page 12: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

12

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

P8LaLsf] j]a;fO6 -www.adb.org_ df ;fj{hlgs ul/g]

&= sfo{;~rfng of]hgf P8LaLsf] j]a;fO6 -www.adb.org_ df ;fj{hlgs ul/g]

*= ;~rfng lgb]{lzsf P8LaL :6fkmnfO{ Hff/L ul/P;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 -www.adb.org_ df ;fj{hlgs ul/g]

(= cfof]hgf k|zf;lgs lgb]{lzsf P8LaL :6fkmnfO{ Hff/L ul/P;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 -www.adb.org_df ;fj{hlgs ul/g]

!)= P8LaL ;~rfngsf] sd{rf/L lgb]{lzsf P8LaL :6fkmnfO{ Hff/L ul/P;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 -www.adb.org_ df ;fj{hlgs ul/g]

/fli6«o ;fem]bf/L tyf If]qLo ;xof]u /0fgLlt

P8LaL b:tfj]h ;"rgf ;dofjlw / ;fj{hlgsLs/0f 9fFrf l6Kk0fL k|ltlqmof != cfufdL jif{sf] tof/Lsf nflu tof/ gofF /fli6«o

;fem]bf/L /0fgLltsf] ;"lr -l;l;P;_÷cGtl/d l;lkP; tyf If]qLo ;xof]u /0fgLlt -cf/l;lkP;_

!@ dlxgfsf] ;"lr P8LaLsf] a]j;fO6 -www.adb.org_ df ;fj{hlgs ul/g]

gofF ljsf;zLn ;b:o d'n's - l8l;P;_ sf nflu Ps gofF cfGtl/s l;lkP; tof/ ul/g] jf ljBdfg ljsf;zLn ;b:o d'n'snfO{ hf]vdaf/] cjut u/fOg] .10

10 P8LaL . @)!^ . /fli6«o ;fem]bf/ /0fgLlt . ;~rfng lgb]{lzsf . OMA2/BP dlgnf . https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31483/om-a2-20160920.pdf

Page 13: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

13

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

@ l;lkP; lgdf{0f ubf{sf] k[i7kf]if0f hfgsf/L tyf

l;lkP;sf] 8«fkm\6 -pknAw ePdf_ tof/Lsf qmddf k/fdz{cl3 /fli6«o ;/f]sf/jfnfx¿nfO{ k|]lift ul/g]

/fli6«o ;/sf]sf/jfnfx¿11;Fu ;xh ;xhLs/0fsf tyf l;lkP;sf] ljsf;df pgLx¿nfO{ of]ubfg lbgsf] nflu tof/Lsf qmddf o; 8s'd]G6nfO{ lbOPsf] l6Kk0fLx¿;lxt pknAw u/fOG5 . l;lkP; 8s'd]G6sf] vfsfnfO{ P8LaLsf] j]a;fO6

-www.adb.org_ df pknAw u/fOG5, P8LaL / ;b:o /fi6«sf] ;xdlt ePdf tyf ;fj{hlgs ubf{ g} k|efjsf/L x'g] 7flgPdf .

#= clGtd l;lkP;÷cGtl/d tyf cfl;P; cg'df]bg tyf :jLs[ltsf nflu ;~rfns ;ldltdf k|:t't eP;Fu} ;b:o /fi6«sf] ;xdltdf P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] jf clGtd l;lkP;÷cGtl/d tyf cfl;P;sf] cg'df]bg tyf :jLs[ltsf nflu ;~rfns

;fj{hlgsLs/0fsf] nflu ;b:o /fi6«;Fu lgdf{0f tyf 5nkmnsf] ;'?jftL r/0fdf g} ;xdlt lng'kg]{5 tyf ;xdlt kqsf ¿kdf To;nfO{ clen]v ug'kg]{5 .

11 …;/f]sf/jfnfÚ eGgfn] l8Pd;L ;/sf/, ljsf; ;fem]bf/, lghL If]q, gful/s ;dfh tyf pko'{Qm u}/;/sf/L ;+:yf eGg] a'lemG5 .

Page 14: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

14

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

;ldltdf k|:t't eP;Fu}12 P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

$= l;lkP;÷cGtl/d cfl;P;sf tyf cf/l;P; ;xof]uL ljB'tLo 8s'd]G6sf] ln+s

• ;dfj]zL tyf lbuf] ljsf; d"Nof+sg • ljsf; ;xhLs/0f s]Gb|

clGtd l;lkP;÷cGtl/d tyf cfl;P;sf] gLltut k|:t'ltsf nlfu k|:t't eP;Fu} P8LaLsf]

j]a;fO6 -www.adb.org_ df ;fj{hlgs ul/g]

l;lkP;÷cGtl/d l;lkP; tyf cf/l;P; lgdf{0fsf qmddf ljifotu tyf If]qut tyf d"Nof+sg -1fg pTkfbg_ tyf s'g} klg oBfjlwnfO{ P8LaLsf] j]a;fO6df ;fj{hlgs ul/g] .

%= cg'lbt clGtd l;lkP;÷cGtl/d l;lk;nfO{ /fli6«o efiffdf cg'jfb ug]{

af]8{n] :jLs[t u/]sf] () sfo{lbgleq P8LaLsf]

j]a;fO6 -www.adb.org_ df ;fj{hlgs ul/g]

;fdfGotof c+u|]hL efiff k|rgndf gcfpg] b]zdf . P8LaL kl/of]hgf clws[tn] l;lkP;÷cGtl/d l;lkP;sf] cg'jfb cfjZos 5 5}g eGg] lgSof]{n ug]{5g\ .

^= clGtd l;lkP;÷cGtl/d l;lk;dfly af]8{ ckm 8fO/]S6;{df 5nkmn x'Fbfsf] cWoIfsf] ;f/;+If]k

af]8{df hfgsf/Lsf nflu k|:t't eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

&= /fli6«o sfo{ ;~rfng of]hgf tyf If]qLo ;xof]u sfo{ ;~rfng of]hgfsf] ljB'tLo ln+s;lxt

af]8{df hfgsf/Lsf nflu k|:t't eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

olb km'6gf]6sf] # gDa/df pNn]v eP jdf]lhdsf] sfo{;~rfng lgb]{lzsfsf] v08 @ -/fli6«o ;fem]bf/L /0fgLlt -km'6gf]6 !_ df pNn]v ePdf ljBdfg l;lkP;sf] kl/dfh{gsf nflu l;cf]lakL tof/

12 …eP;Fu}Ú eGgfn] s'g} klg sfo{kl5sf] ;s];Dd l56f] eGg] a'lemG5 / @ xKtf -!$ sfo{lbg_ eGbf l9nf] x'g]5}g eGg] a'lemG5 . -pbfx/0fsf nflu :jLs[lt, ljt/0f, ;DkGg, 5nkmn, u|fxotf, lgisfzg, k|flKt / k];

u/]sf] ._

Page 15: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

15

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

ul/g]5 . o; kl/dflh{t l;cf]ljkL af]8{ j}7sdf k|:t't eP nuQ} ;fj{hlgs ul/g]5 .

kl/of]hgf tyf sfo{qmd

P8LaL b:tfj]h÷;"rgf ;dofjlw / ;fj{hlgsLs/0f 9fFrf l6Kk0fL k|ltlqmof != k|f]h]S6 8f6f l;6 -lkl8P;_ sfo{qmd rln/x]sf] cj:yfdf k|:t't ul/g] x'Fbf s]xL ;"rgf k|f/lDes cj:yfdf k|fKt gx'g ;S5g\ t/ ;"rgfk|fKt

x'gf;fy} To;nfO{ ;fj{hlgs ul/g]5 . olb P8LaLn] s'g} kl/of]hgfaf6 cfkm\gf] ;+nUgftfnfO{ x6fPdf lkl8P;df To;sf] hfgsf/L ;+nUgtf x6]sf] !@ dlxgf;Dd u/fOg]5 . lkl8P;sf] j]ak]hdf kl/of]hgf;Fu ;DalGwt cGo 8s'd]G6sf ln+snfO{ pNn]v ul/g]5 .

:jtGq C0f, ax' ljQLo ;xof]u -PdPkmPkm_ cg'bfg, k|fljlws ;xof]usf kl/of]hgfsf lkl8P;13

cjwf/0fkqsf] :jLs[lt eP;Fu}14 P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

cjwf/0ff kq afx]ssf kl/of]hgfx¿, pbfx/0fsf nflu k|ltrqmLo ;xof]u, sf nflu k|f/lDes lkl8P; -km'6gf]6 !_ :6fkm ;dLIff ldl6ª jf Joj:yfkg ;dLIff ldl6ªsf] ;dfkg;Fu} k|:t't x'g]5, cfkt\sflng C0fsf] ;DaGwdf eg] C0fsf] :jLs[lt:fFu} tyf ;fgf :t/sf] k|ljlws

13 P8LaL .@)!%. r/0fa4 ljQLo ;xhLs/0f . ;~rfng lgb]{lzsf . OMD14/BP dlgnf https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31483/omd14.pdf

14 …eP;Fu}Ú eGgfn] s'g} klg sfo{kl5sf] ;s];Dd l56f] eGg] a'lemG5 / @ xKtf -!$ sfo{lbg_ eGbf l9nf] x'g]5}g eGg] a'lemG5 . -pbfx/0fsf nflu :jLs[lt, ljt/0f, ;DkGg, 5nkmn, u|fxotf, lgisfzg, k|flKt / k];

u/]sf] ._

Page 16: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

16

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

;xof]usf] ;DaGwdf eg] ;xof]usf] :jLs[lt;Fu} lkl8P;sf] ;fj{hlgs ul/g]5 .

klxnf] ls:tfsf] ax'ljQLo ;xof]u tyf k|To]s ls:tfsf] k|f/lDes lkl8P;

;f] C0f ls:tfsf] tYo k|fKt x'gf;fy P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

olb tYo k|fKt gePsf] cj:yfdf :jLs[t ePsf] cfjlws ljQLo ljj/0f k|fKt x'gf;fy (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

u}/–:jtGq kl/of]hgfsf] lkl8P; s ju{df ¿kdf jlu{s[t u}/–:jtGq kl/of]hgfsf] jftfj/0fLo ;'/If0fsf] k|f/lDes lkl8P; u}/–:jtGq kl/of]hgfsf] ;~rfngsf k|fljlws ;xof]u

P8LaLn] kl/of]hgf :jLs[t ug]{ lgSof]{n eO{ af]8{df #) lbg leq} k|:t't x'Gg eGg] olsg ePsf] ch:yfdf P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] af]8{ ckm 8fO/]S6;{df :jLs[ltsf] nflu k|:t't x'g'eGbf !@) lbg cl3 P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] k|fljlws ;xof]usf] :jLs[t ePsf] #) lbgleq} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

cBfjlw lkl8P; ;"rgfk|fKt x'gf;fy tyf kl/of]hgf s'g} 7"nf] kl/jt{g x'gf;fy cfjZostfcg';f/ P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

kl/of]hgfsf] k|lqmof tyf sfof{Gjog nufotsf lkl8P; cBfjlw . k|To]sk6s ;dLIff sfo{;ldlt eP;Fu}sf] kl/of]hgfsf] ;DaGwdf cfPsf sd{rf/L k|ltj]bgx¿ .

Page 17: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

17

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

PdPkmPkmsf] nflu ;DalGwt c+zsf] dfq} lkl8Pkm oBfjlw ug{ ;lsg]5, olb lkl8Pkm oBfjlw ug' kg]{ cj:yf 5 eg], olb axt\ kl/dfh{g ePsf] 5 / sfo{ ;dfKt ePsf] cj:yfdf . lbOPsf] ;fdu|L k|of]ustf{ d}qL ePsf] / cfof]hgf k|efljt ;d'bfo tyf cGo ;/f]sf/ jfnfx¿n] ;lhn} a'em\g ;Sg] ePsf] lgSof]{n ug'{kg]{5 .

cg'lbt lkl8P;

• /fli6«o C0f, ;xof]u tyf k|fljlws ;xof]usf kl/of]hgf sf/f]af/

• lghLIf]q;Fusf] sf/f]af/ tyf k|fljlws ;xof]u

• lghLIf]qnfO{ lbOg] C0f tyf cg'bfg

cjwf/0ff kq :jLs[t ePsf] ^ dlxgfkl5 jf C0f tyf cg'bfg :jLs[t ePsf] ^ dlxgfleq P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] k|fljlws ;xof]usf] sf/f]af/ :jLs[t ePsf] ^ dlxgfleq P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] k|f/lDes lkl8Pkm :jLs[t ePsf] ^ dlxgfleq P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

;fdfGotof tL b]z tyf kl/of]hgf If]qdf sfof{Gjog x'G5 hxfF c+u|]hLsf] k|of]u Jofks gePsf] tyf kl/of]hgf ;fGble{t 5 eg] . P8LaL kl/of]hgf clws[tn] cg'jfb cfjZos eP gePsf] lgSof]{n ug]{5g\ .

@ kl/of]hgf ;'/If0f 8s'd]G6

Page 18: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

18

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

P8LaLn] ;'/If0f /f0gLlt c'g;f/ cfjZostfnfO{ Wofgdf /fVb} ;'/If0f 8s'd]G6nfO{ cfkm\gf] j]ak]hdf kf]:6 ug]{5 . o;;DaGwL k"0f{ ljj/0fdf ;'/If0f gLlt lgb]{lzsf -P;lkP;_15df lbOPsf] 5 . Jftfj/0fLo tyf ;fdlos ljifosf kl/of]hgf ;"rgf kl/of]hgf k|efljt ;d'bfo tyf cGo ;/sf]sf/jfnfx¿nfO{ ;xh kx'Fr / ;/n a'emfO{ x'g] u/L ;doqmddf16 pknAw u/fOg]5 .

# k|f/lDes ul/aL tyf ;fdflhs ljZn]if0f -cfOlkP;P_

• /fi6«Lo kl/of]hgf

• lghLIf]qsf k/of]hgf

kl/of]hgf sfo{qmdsf] cjwf/0ffkq :jLs[t eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] nufgL ;ldltsf] :jLs[ltcl3 P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

;DalGw sd{rf/Ln] :jLs[t cjwf/0ff kqnfO{ cfOlkP;P;Fu c;+nUg u/L 5'6\6f5\6\6} ¿kdf ;fj{hlgs ug{ k]z ug'Pkg]{5

$= k|fljlws ;xof]u vfsfsf] k|f?k -l6PPkmP_, olb s'g} 5 eg]

;DalGwt ;b:o /fi6«af6 …gf] cAh]S;g n]6/Ú k|fKt x'gf;fy P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

P8LaLn] ljsf;zLn ;b:o /fi6«x¿nfO{ gf]l6lkms];g n]6/ cfPkl5 k|fljlws ;xof]u vfsfsf] k|f?k -l6PPkmP_ ;"rgf tyf tYof+s k|:t't ug{sf nflu @) lbgsf] ;do lbg]5 . k|fKt ;"rgf tyf tYof+s olb ;fj{hlgs ug{ gx'g] zLif{scGtu{tsf 5g\ eg] 8s'd]G6af6 To:tf ;"rgfnfO{ x6fP/ dfq P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]5 .

%= k|fljlws ;xof]u ;xdlt kq ;DalGwt ;b:o /fi6«sf] …gf] cAh]S;g n]6/Ú tyf PcfOlksf]

15 P8LaL . @))( . ;'/Iff gLlt ljj/0f . dlgnf / P8LaL . @)!# . ;'/If0f gLlt ljj/0f . ;~rfng lgb]{lzsf . OMF1/BP dlgnf https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-

document/31483/om-f1-20131001.pdf 16 of] ;"rgf a|f];/, lnkmn]6, jf a'sn]6dfkm{t kl/of]hgf k|efljt ;d'bfon] a'em\g] efiffdf pknAw u/fOg]5 . lg/If/ JolQmx¿sf nflu eg] ;~rf/sf cGo k|efjsf/L dfWod ckgfOg]5 .

Page 19: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

19

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

ckjfbdf kg]{ ;"rgf tyf hfgsf/LnfO{ x6fP/ P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]5

^= k|fljlws ;xof]u k|ltj]bg

• /fli6«o kl/of]hgf

• lghLIf]qnfO{ k|bfg ul/g] k|fljlws ;xfotf

;DalGwt lgsfoaf6 :jLs[t kfP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] k|fljlws ;xof]u :jLs[t ePsf] #) lbgleq k|fljlws ;xof]u ;+lIfKt ¿k P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

kl/of]hgfsf] :jLs[t;Fu} k|fljlws ;xof]usf] cjwf/0ff kq ;lxtsf k|ltj]bg P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

&= ;fgf k|fljlws ;xfotfsf dfl;s tyf rf}dfl;s k|ltj]bgx¿

;~rfns ;ldltdf k|:t't eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

*= k|fljlws ;xfotfsf kl/of]hgfsf k/fdz{bftfsf clGtd k|ltj]bg

sfo{;DkGg eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]17

k|fljlws ;xof]usf] cg'bfg ;xfotfdfkm{t nfu" x'g] k|fljlws ;xfotfsf kl/of]hgfsf k|ltj]bgdf olb s]xL ;+j]bzLn ljifoj:t' 5g\ eg] ;DlaGwt ;/sf/nfO{ k/fdz{bftfsf] clGtd k|ltj]bg;Fu ;DalGwt ;"rgfsf] ;fj{hlgsLs/0fsf] cj;/ lbOg]5 . ;"rgfsf] ;fj{hlgsLs/0fsf gLltcg';f/ ;"rgfsf] s'g}

17 …;DkGgÚ egL 8s'd]G6sf] xsdf k|of]u ul/G5 eg] Tof] r/0f hxfF P8LaL ljefux¿sf], C0fLsf] jf ;]jfu|fxLn] cfjZos tof/Lsf] lhDd]jf/L lnPsf x'G5g\ .

Page 20: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

20

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

klg jl~rtLs/0f jf /f]Ssf ug{sf nflu ;"rgfsf] gLltnfO{ cfwf/ dflgg]5 . clGtd k|ltj]bg eGgfn] To:tf] k|ltj]bg xf] h'g (i) P8LaLdf clGtd k|ltj]bgsf ¿kdf k|:t't ePsf] x'G5 (ii) P8LaLn] ;xof]u u/]sf] sfo{qmd tyf kl/of]hgfdf u'0f:t/Lo /x]sf] lgwf{/0f u/L k|of]usf] nflu :jLs[t ePsf] x'G5, (iii) h;df yk kl/dfh{gsf] cfjZostf x'Fb}g .

(= cWoIfsf] k|ltj]bg tyf ;'emfjsf] ljB'tLo ln+s 8s'd]G6;xltsf] 8s'd]G6

• /fli6«o kl/of]hgf

lgDg 8s'd]G6 P8LaLsf j]a;fO6df ;fj{hlgs ug'{kg]{x'G5 M

• [;dfgfGt/ 8s'd]G6] cf/cf/kL ;~rfns ;ldltdf k|:t't eP;Fu} ;b:o /fi6«sf] ;xdltdf

• olb ;b:o /fi6« cu|Ld ;fj{hlgsLs/0fsf] nflu ;xdt gePdf, P8LaLn] cf/cf/kLnfO{ :jLs[t eP;Fu} cfkm\gf] j]a;fO6df /fVg]5 .

cf/cf/kL ;fj{hlgs eP;Fu} P8LaLsf] a]j;fO6df kf]:6 ul/g]5, t/ lglZrt 8s'd]G6sf nflu cGoyf pNn]v gePdf, pbfx/0fsf] nflu sfg'gL ;xdlt . kl/of]hgf ;dfkg eP;Fu} 8s'd]G6sf] On]S6«f]lgs ln+s P8LaLsf j]a;fO6df kf]:6 ul/g]5 h;df cBfjlw ul/Psf] k|zf;sLo lgb]{lzsf÷;xhLs/0f k|zf;sLo lgb]{lzsf ;dfj]; x'g]5g\ . ;DalGwt sd{rf/Lx¿n] cf/cf/kLsf] cu|Ld ;fj{hlgssLs/0fsf af/] C0f :jLs[ltsf nflu x'g] 5nkmnsf qmddf cjut u/fO{ dfOg'6df pNn]v ug'kg]{5 . cu|Ld ;fj{hlgsLs/0fn] P8LaLsf] kf/blz{tfdf ;'wf/ Nofpg]5 .

Page 21: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

21

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

• lghLIf]qsf kl/of]hgf

• ;+lIfKt ¿ksf] 8s'd]G6 :jLs[t ePsf] #) lbgleq P8LaLsf] j]a;fO6df /flvg]5 .

;+lIfKt ;+:s/0fdf P8LaLsf] kl/of]hgf d"Nof+sg tyf hf]lvd ljlgdo nufotsf kl/of]hgfsf uf]Ko 8s'd]G6nfO{ ;+nUg ul/Psf] x'Fb}g .

!)= cg'bfg ;xof]u k|ltj]bg -lhPcf/_ :jLs[t eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

Ul/aL lgjf/0fsf nflu hfkfg sf]ifn] ;xof]u /x]sf] kl/of]hgfx¿df nfu" x'g] .

!!= cBfjlws ljQLo cg'/f]w k|ltj]bg :jLs[t eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

PdPkmPkmcGtu{t ljQLo sf/f]af/df nfu" x'g]

!@= ljQLo k|ltj]bg ;~rfns ;ldltdf k|:t't eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

PdPkmPkmcGtu{tsf] jftfj/0fLo ljQLo sf/f]af/df nfu" x'g]

!#= kl/of]hgf k|f?k vfsf ;DalGwt lgsfoaf6 :jLs[t eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

kl/of]hgf k|f?k ;xhLs/0fdf nfu" x'g]18

!$= ;fgf lghL If]qsf kl/of]hgfsf] b|'t kx'Fr -kmf:6_ k|ltj]bg19

:jLs[t eP;Fu} ;+lIfKt ¿ksf] k|ltj]bgnfO{ P8LaLsf] j]a;fO6

18 P8LaL . @)!$ . ljQLo pks/0f tyf gd'gf M kl/of]hgf vfsf ;xhLs/0f . dlgnf . 19 P8LaL . @)!% . ;fgf lghL sf/f]jf/sf] b'|t kx'Fr . dlgnf . -8s'd]G6 cf/ !*–!%_ / P8LaL . @)!^ . lghLIf]qsf] ;~rfng k|lqmof . ;~rfng lgb]{lzsf . OMD10/BP dlgnf

https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31483/omd10-20160524.pdf

Page 22: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

22

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

(www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

!%= cWoIfdf k|:t't k|ltj]bg ;+lIfKt ¿knfO{ #) sfo{ lbgleq P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

u}/:jtGq ljlgdodf nfu" x'g]

!^= sfg'gL ;Demf}tf

• /fli6«o kl/of]hgfsf] sfg'gL ;Demf}tf

• ;+zf]lwt sf'g'gL ;Demf}tf

• hgj/L ! !((% b]lv ! ;]K6]Da/ @))% ;Ddsf :jtGq kl/of]hgfsf] sfg'gL ;Demf}tf tyf ;f] ;Demf}tfdf ePsf ;+zf]wg

;Demf}tfdf x:tfIf/ eP;Fu}, PcfOkLsf] ckjfbdf kg]{ a'FbfnfO{ x6fP/, P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] ;+zf]wg ePsf] @ xKtfkl5 PcfOkLsf] ckjfbdf kg]{ a'FbfnfO{ x6fP/, P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] ;DalGwt lgsfosf] cfu|xdf ;Demf}tf tyf ;+zf]wg x'Fbfsf avtdf s]xL ;+j]bgzLn

P8LaLn] cfkm\gf] dftxtdf cfPsf lghLIf]qsf] kl/of]hgfx¿sf] sfg'gL b:tfj]h ;fj{hlgs ug]{ 5}g . ;fy}, ;fj{hlgs lghL ;fem]bf/L ljlgdo ;Nnfxsf/ ;ldltcGtu{tsf] lgb]{zg jf o;;Fu ;DalGwt cGo sfg'gL b:tfj]hnfO{ klg ;fj{hlgs ug]{ 5}g . o;df Jofkfl/s ;x–ljQLo ;dembf/Lsf 8s'd]G6 klg ;dfj]z x'G5g\ . P8LaLn] cg'/f]w eO{ cfPdf ;fem]bf/ kIfsf] ;xdltdf ;DkGg ePsf] sfg'gL ;Demf}tfnfO{ ;fj{hlgs ug]{5 . P8LaLnfO{ ;f] vfnsf] ;"rgfsf] cg'/f]w eO{ cfPsf] #) lbgleq ;dalGwt /fi6«n] ;"rgfsf] uf]kgLotfsf] nflu lnlvt cg'/f]w k|fKt gePsf] cj:yfdf To:tf ;Demf}tf s'g}

Page 23: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

23

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

• hgj/L ! !((% df bflvnf eO;s]sf] :jtGq kl/of]hgfsf sfg'gL ;Demf}tfx¿ / tLgdf ePsf ;+zf]wg

;"rgfnfO{ x6fP/ cg'/f]w eO{ cfPdf pknAw u/fOg] . cg'/f]w eO{ cfPdf pknAw u/fOg] . To:tf cg'/f]w eO{ cfPdf ;"rgf pknAw u/fpg' cl3 ;DalGwt ;/sf/sf] ;xdlt lng' cfjZos x'G5 .

klg cg'/f]wstf{nfO{ ^) lbgleq pknAw u/fpg]5 .

!&= n]vfk/LIf0f ePsf] kl/of]hgfsf] ljQLo ljj/0f P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLn] PlkPkmP; :jLs[t lbP;Fu} -km'6gf]6 !_20 jf,

k|To]s C0fL;Fu kl/of]hgfsf] ljQLo ljj/0fsf] jflif{s n]vfk/LIf0fsf] ;fj{hlgsLs/0fsf] ;Defjgfsf af/]df 5nkmn ul/g]5 h'g k|To]s kl/of]hgfsf] C0f ;Demf}tfsf] c+u x'g]5 . nfu" x'g] cj:yf

• cS6f]j/ !% @)!% jf Tokl5sf ;a} /fli6«o C0f jf ;f]:fFu ;DalGwt tYo tYof+s, /

• lkPkmcf/sf] bf];|f] tyf cGo ljQLo rfn" PdPkmsf] ;~rfns ;ldltdf :kLs[ltsf nflu k|:t't cS6'j/ ! @)!% / To;kl5sf -o; ljifo;Fu ;DalGwt s'g} tYo pknAw gePdf_

20 P8LaL . @)!% . kl/of]hgf ljQLo k|ltj]bg tyf n]vfk/LIf0f . ;~rfng lgb]{lzsf . OMJ7/BP dlgnf https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31483/omj7.pdf / P8LaL . @)!% . ljQLo k|ltj]bg tyf C0fsf] n]vf k/LIf0f /÷jf cg'bfg k|bQ kl/of]hgf . kl/of]hgf k|;fzsLo lgb]{zg . PAI.5.07 . dlgnf . https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-

document/33431/pai-5-07.pdf

Page 24: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

24

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

P8LaLn] k|fKt u/]sf] #) lbg ga9fO{21

/fli6«o kl/of]hgfdf nfu" x'g]

• clk|n @ @)!@ kl5 yflnPsf ;Demf}tfx¿

• ;To–tYo vf]hLsf] ;'?jft eP;Fu} cS6'a/ !% @)!% cl3, jf

• lkPkmcf/sf] bf];|f] tyf r/0fa4 ljQLo PdPkmPkm ;~rfns ;ldltdf k|:t't eP:fFu}

!*= kl/of]hgf sfo{If]qsf] axt\ ;+zf]wg ;+zf]wg ePnuQ} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

lghLIf]qsf] kl/of]hgfsf] nflu ;+lIfKt k|lt h;df uf]Ko ;"rgf ;dfj]z ePsf] x'Fb}g .

!(= ljQLo ljlgof]hgsf] gLltdf cfwfl/t C0f tyf cg'bfg C0f tyf cg'bfg :jLs[t ePnuQ} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

ljQLo ljlgof]hg ;dLIffsf] k|ult ljj/0f tyf kx'Fr sfof{Gjog / kfngfsf] C0f tyf cg'bfgsf] zt{cg';f/

@)= sfo{;Dkfbfg k|ltj]bg - of]hgf, sfo{qmd, k|fljlws ;xfotf, PdPkmPkm / PdPkmPkm lghLIf]sf kl/of]hgfsf] jflif{s ;dLIff k|ltj]bg

;~rnfs ;ldltdf k|:t't ul/P;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] ;~rfns ;ldltdf k|:t't eP;Fu} ;+lIfKt ¿knfO{ P8LaLsf] j]a;fO6

21 ;fj{hgLs/0f cfjZos PlkPkmP;sf] v08sf] h]& df ;dLIff x'g'cl3 / km'6gf]6 * df pNn]lvt kl/of]hgf k|zf;sLo lgb]{lzsf cg';f/ .

Page 25: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

25

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

(www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]22

@!= kl/of]hgf ;DkGg k|ltj]bg tyf k|fljlws ;xof]u ;DkGg k|ltj]bg ;~rfng ;]jf / ljQLo Joj:yfkg ljefun] tof/ kf/]sf] k|ltj]bg

;~rfns ;ldltdf k|:t't eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

@@= :jLs[t PkmPkmPkmsf] dfl;s tyf jflif{s k|ltj]bg23 ;~rfns ;ldltdf k|:t't eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

@#= P8LaL :jtGq d"Nof+sg ljefun] tof/ kf/]sf] d"Nof+sg k|ltj]bg24 -s_ of]hgfa4 d"Nof+sg;xltsf] # jif]{ sfo{of]hgf P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org)

df ;fj{hlgs ul/g]

-v_ ;a} :jtGq d"Nof+sg k|ltj]bg

• If]qLo ;xfotf sfo{qmd d"Nof+sg • skf]{/]6 tyf ljifout d"Nof+sg • k|efj d"Nof+sg cWoog • kl/of]hgf / sfo{qmd Ifdtf d"Nof+sg • k|fljlws ;xof]u d"Nof+sg • kl/of]hgf ;DkGg k|ltj]bg / lj:tfl/t jflif{s

;dLIff – Pkmcf/cf/_sf] ;+lIfKt ¿k • ljifout sfuhft • /fli6«o ;xof]u sfo{qmd d"Nof+sg - l;OlkO{_ jf

;~rfns ;ldltdf k|:t't eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

lghLIf]qsf] kl/of]hgfsf] d"Nof+sg tyf j}wtfsf nflu Ps ;+lIfKt 8s'd]G6 P8LaLsf] a]j;fO6df ;fj{hlgs ul/g]5, h;df Jofj;flos ;+j]bgzLn tyf uf]Ko Jofkfl/s ;"rgf ;dfj]z x'g] 5}gg\ . ;+If]lKtLs/0fsf nflu lkP;cf]8L lhDd]jf/ x'g]5g\ . cfOO8Lsf] nflu k|ltj]bg Joj:yfkg jf ;~rfns ;ldltnfO{ ;Dk|]if0f ul/g] 5}g, pbfx/0fsf nflu PS;Pxf/kL, j}w k|ltj]bg, lkl;cf/ cfbLnfO{ sfo{ ;DkGg x'gf;fy ;fj{hlgs ul/g]5 .

22 P8LaL . @)!! . kl/of]hgf k|:t'lt tyf Joj:yfkg k4lt . ;~rfng lgb]{lzsf . OMJ/BP dlgnf https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31483/omj01-

28oct2011.pdf / P8LaL . @)!# . :jtGq d"Nofª\sg . ;~rfng lgb]{lzsf OMK11/BP dlgnf https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31483/omk1.pdf 23 P8LaL . @)!% . ax'ljQLo ;xhLs/0f . ;~rfng lgb]{lzsf . OMD14/BP dlgnf https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31483/omd14.pdf. 24 P8LaL . @)!# . :jtGq d"Nofª\sg . ;~rfng lgb]{lzsf OMK1/BP dlgnf https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31483/omk1.pdf.

Page 26: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

26

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

l;lkP; clGtd ;dLIffsf] k|ltj]bg

https://www.adb.org.site.evaluation/evaluation-

documents-type

-u_ cfOO8L jflif{s d"Nof+sg k|ltj]bg

;~rfns ;ldltdf k|:t't eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

-3_ l8O;L ldl6ªdf cWoIfsf] ;+If]lks/0f -ª_ d"Nof+sg k|ltj]bgaf/] Joj:yfkgsf] k|ltlqmof -r_ cfOl8aL k|ltlqmofaf/] Joj:yfkgsf] k|ltlqmof

;DkGg eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] cfOO8Ldf Joj:yfkg k|ltlqmof k|fKt eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] ;DkGg eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

@$= ;xljQLo nufgLsf nflu x'g] ;Demf}tf, kl/of]hgf s]lGb|t, ;Demf}tf, k|f¿k tyf P8LaL / 6«:6kmG8aLr x'g] ;Demf}tf / cGo åokIfLo / a'xkIfLo ;xnufgLstf{sf ;Demf}tfx¿

cg'/f]w eO{ cfPdf uf]Ko elg ls6fg ul/Psf afx]ssf ;"rgf pknAw u/fOg] jf ;Demf}tfsf ;dodf ;xnufgL kIfsf] rf;f]nfO{ ;Daf]wg x'g]u/L ;"rgf ;j{hlgs ul/g] . To:tf] cj:yfdf ;xnufgL stf{sf] ;xdlt clgjfo{ 5 .

cfwsfl/s ;xnufgLsf kl/of]hgfsf ;"rgf tyf hfgsf/L olb s'g} 5g\ eg], h:t} d'Vo zt{tyf lgodx¿ ;DalGwt k|fljlws ;xfotf k|ltj]bg jf cf/cf/kLdf pNn]v ul/g]5 h'g P8LaLsf] j]a;fO6df ;fj{hlgs ul/g]5 .

Page 27: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

27

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

@%= ei6«rf/lj?4sf] ;"rgf

• P8LaLsf] e|i6«frf/lj/f]wL / OdfGbf/L ljefu

-cf]PcfO_25 sf] jflif{s k|ltj]bg • Kl/of]hgf vl/b;Fu ;DalGwt ;dLIff

• pNn+3gsf] ;"rgf cGtu{t -s_ OsfO h;n] ;xdlt pNn+3g u/]sf 5g\ -v_ OsfO h;n] P8LaLsf] e|i6«rf/lj/f]wL gLlt -;g\ !((* ljleGg ;+zf]wg_ sf] pNn+3g u/]sf 5g\ -u_ OsfO hf] af/af/sf] k|ofz ubf{ klg ;Dks{df cfpFb}gg\ -3_ OsfO h;n] cGo ax'kIfLo ljsf; a}+ssf gLlt pNn+3g ug]{x¿ kb{5g\ .26

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

PcfOkL cGtu{t ckjfbdf kg]{ ;"rgf tyf hfgsf/LnfO{ ;Daf]wg ug]{u/L cf]PcfOsf] k|ltj]bgnfO{ ;+If]kLs/0f ul/g]5 .

cGo ;"rgf

P8LaL b:tfj]h÷;"rgf ;dofjlw / ;fj{hlgsLs/0f 9fFrf l6Kk0fL k|ltlqmof !=

Vl/b

-s_P8LaLsf] ljQLo ;xof]udf ;~rfng x'g] k|To]s ;/sf/L cfof]hgfsf] ultljlw tyf sfo{qmdsf] ;"rL

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

25 e|i6frf/ / cGo clgoldttf;DaGwL u'gf;f] a'em\g] P8LaLsf] lgsfosf ¿kdf cf]PcfO{ /x]sf] 5 h;n] P8LaLsf] e|i6frf/lj/f]wL gLltb]lv P8LaLsf] ljQLo ultljlw tyf sd{rf/Lx¿sf] u'gf;f] ;'Gg] ub{5 . 26 P8LaL . @)!) . cfk;L ;Demf}tf kfngfsf nflu ;Demf}tf . dlgnf .

Page 28: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

28

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

-v_ kl/of]hgfsf] k|zf;sLo lgb]{lzsfsf27 nflu cfjZos C0fLsf] vl/b of]hgf h;df cfof]hgfsf nflu cfjZos -s_ vl/b of]hgfcGtu{t ;dfg, ;]jf, sfd, k/fdz{ / cfof]hgfsf] klxnf] !* dlxgf;Dd cfjZos kg]{ cGo ;]jfsf] a]Unfa]Un} ;Demf}tf, -v_ k|To]s vl/b k|lqmofsf] k|:tfljt ljlw, -u_ P8LaLsf] ;dLIff k|lqmof

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

cfof]hgf k|zf;lgs lgb]{lzsfsf] c+usf ¿kdf

-u_ C0fLsf] sf] cBfjlws vl/b of]hgf

cfof]hgf cjlwe/ 36Ldf jif{el/ P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

-3_ ljif]z ;"rgfsf ¿kdf sfof{Gjog lgsfo / P8LaLn] hf/L u/]sf] ;a} cGt/f{li6«o k|lt:kwL{ af]nsaf]n vl/bdf efu lng jf kdfdz{sf sfo{ ug{ .

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

-ª_ 7]Ssfsf] lhDdf kfPsfx¿sf] k"0f{ ljj/0fM 7]s]bf/sf] gfd, 7]Ssfsf] k"0f{ ljj/0f, of]hgf /sd, k|lt:kwf{df ;xefuL k/fdz{ bftfn] k|:tfljt

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

27 x]g'{xf];\ kl/R5]b @, c+s ( cf/cf/kLsf] ;fj{hgLs/0fsf] nflu tyf ;xof]uL 8s'd]G6 -lghL kl/of]hgfsf nflu_ cfof]hgf k|zf;sLo lgb]{lzsf;lxt_ .

Page 29: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

29

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

u/]sf] /sd / k/fdz{ bftfsf] >]0fL ljefhgsf] k"0f{ ljj/0f

-r_ P8LaLsf] skf]{/]6÷;+:yfut vl/bsf] ;DaGwdf cfXjfg ul/Psf k|:tfj / k|bfg ul/Psf 7]Ssf / d'Vo k|aGwgdf ul/Psf d'Vo vl/b cDof;x¿

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

!) nfv 8n/ jf ;f]eGbf dflysf] sfo{df vl/bdf nfu" x'g] / ! nfv dflysf] k/fdz{sf] sfddf nfu" x'g] .

@ Pl;ofnL ljsf; a+}ssf] ;xfotf k|fKt ug]{ d'n'ssf] cGt/b]zLo sfo{bIftf d"Nofª\sg

-s_ tYof+sLo Ifdtf k|bz{g;lxtsf] /fli6«o sfo{Ifdtf d"Nof+sgsf] jflif{s k|ltj]bg

;DkGgeP;Fu}28 P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]29

Pl;ofnL ljsf; sf]ifsf] kxF'r kfPsf k|To]s b]zsf] ;Gbe{df

-v_ /fli6«o gLlt tyf ;+:yfut d"Nof+sg lgb]{lzsf P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

#=

jflif{s k|ltj]bg, cfly{s tYofª\s / cg';Gwfg

-s_ P8LaLsf] jflif{s k|ltj]bg

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs

28 …eP;Fu}Ú eGgfn] s'g} klg sfo{kl5sf] ;s];Dd l56f] eGg] a'lemG5 / @ xKtf -!$ sfo{lbg_ eGbf l9nf] x'g] 5}g eGg] a'lemG5 . -pbfx/0fsf nflu :jLs[lt, ljt/0f, ;DkGg, 5nkmn, u|fxotf, lgisfzg, k|flKt / k]; u/]sf] ._ 29 …;DkGgÚ egL 8s'd]G6sf] xsdf k|of]u ul/G5 eg] Tof] r/0f hxfF P8LaL ljefux¿sf], C0fLsf] jf ;]jfu|fxLn] cfjZos tof/Lsf] lhDd]jf/L lnPsf x'G5g\ .

Page 30: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

30

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

-v_ P8LaL cfp6n's / cBfjlws P8LaL cfp6n's

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs

-u_ cGo M

• PsLs[t Pl;ofnL cfly{s k|ltj]bg • /fli6«o klxrfg cWoog • PlofofnL cg'aGw lgu/fgL • P8LaL sfo{kq • cfwf/e"t /0fgLlt • d'Vo ;"rsf+s

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs

$= k|zf;lgs tyf cGo ;"rgf

-s_ P8LaL :yfkgf ;Demf}tf -a8fkq_ -v_P8LaLsf] sfg'gsf cfwf/df -u_ P8LaLsf] af]8{ ckm ueg{/sf] gLlt -3_ P8LaL af]8{ ckm ueg{/sf] ;~rfng ljlw

-ª_ Pl;ofnL ljsf; a}+ssf] s]Gb|Lo sfof{no lkmlnlkG;df /xg] u/L lkmlnlkmG; ;/sf/;Fu ePsf] ;emf}tf

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

ckjfbsf] ;"rLdf k/]sf afx]s ;a} cf}krfl/s lg0f{onfO{ x'g]

Page 31: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

31

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

-r_ d'Vo d'n's / ;b:o /fi6«;Fu P8LaLn] u/]sf ;Demf}tfx¿ -5_ P8LaLsf ;b:o /fi6« / ltgn] cg'aGwg u/]sf] k'FhL / tL /fi6«x¿sf dtflwsf/ -h_ P8LaLsf] ;+:yfut ;+/rgf -em_ ;~rfng ;ldltsf ueg{/ / ;~rfnsx¿sf] ;"rL -`_ ;~rfns ;ldltsf ;b:o / ltgsf] dtflwsf/ ;d"xsf] ;"rL -6_ af]8{ ckm 8fO/]S6/sf] ;ldlt / ltgsf ;b:ox¿sf] ;"rL -7_ P8LaL Joj:yfkg / jl/i7 txsf sd{rf/Lx¿sf] ;"rL -8_ dfly plNnlvt ;a}sf] ;Dks{ ;"rgf -9_jflif{s a}7s af]8{ ckm ueg{/sf] lg0f{o / ueg{/sf efif0fsf ;f/;+If]k tyf ;~rfng ljlw -0f_ af]8{ ckm ueg{/åf/f hf/L @ clk|n @)!@ otf nfu" ePsf cGo a'Fbf tyf ;~rfns ;ldltn] k|;f/0f ug{ cg'dlt lbPsf a'Fbfx¿

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g], ;b:o /fi6«x¿;Fusf] ;xdltdf P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g], ;ldltsf] a}7s ;lsPsf] ^) lbgleq

Joj:yfkg kIfn] ;~rfns ;ldltsf ;"rgf tyf hgsf/Lsf] dfu eO{ cfPdf To:tf] ;"rgf

Page 32: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

32

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

-t_ k|To]s cfly{s jif{sf] ah]6sf] ¿k/]vf / sfo{of]hgf -y_ ;~rfns ;ldltsf] cf}krfl/s a}7sn] kfl/t u/]sf lg0f{osf] b'?:t clen]v -b_ af]8{df ljrf/fwLg zLif{sx¿sf] cGtl/d ;"rL -w_ ;~rfng ;ldltsf k|To]s lgoldt a}7ssf lg0f{osf] dfOGo'6 -g_ ;~rfns ;ldltx¿n] k"0f{ a}7sdf k]; u/]sf jflif{s k|ltj]bgx¿, cg'/f]wsf cfwf/df s'g} ljifo ljif]zdf ;DalGwt -k_ ;~rfns ;ldltsf] ;Ddltsf] nflu k|fb]lzs tflnsfsf] PsfO

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g], ;~rfng ;ldltdf 5nkmn eP;Fu} k|To]s !) jif{ lg0f{osf ;a} ljj/0f ;fj{hlgs hfgsf/Ldf NofOg] !) jif{kl5 To:tf ;a} 8s'd]G6nfO{ cg'/f]w eO{ cfPdf ;fj{hlgs ul/g]5 ;~rfng ;ldltdf 5nkmn eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] lgdldt ¿kdf P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

;fj{hlgs ug{ ;~rfns ;ldltsf] l;kml/kmsf] lg0f{odf dfq sf/afxL ub{5 . To:tf ;"rgf ;fj{hlgs ug{sf nflu P8LaLn] ;~rfns ;ldltdf ef]l6ª k|:tfj u/L lgSof]{n ug]{{5 . @ clk|n @)!@ kl5 a;]sf] ;~rfns ;ldltsf] cf}krfl/s a}7sdf dfq nfu" x'g]5 / ckjfbsf ¿kdf pNn]v ePsf a'Fbfdf lgod cg';f/ g} x'g]5 .30

30 af]8{ ldl6ªsf] s'/fsfgLnfO{ ;+If]kLs/0f ul/g] 5}g . olb s'g} ljifoj:t' PcfO{kLcGtu{tsf] ckjfbsf] a'Fbfdf k5{g\ eg] To;nfO{ ;fj{hlgs ul/g] 5}g . olb st} b'O{j6f Ph]G8f ;fj{hlgs ePsf] 5 eg] ltgnfO{

Pp6f Ph]G8fsf ¿kdf k|:t't ul/g]5 .

Page 33: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

33

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

-km_ k|To]s ;~rfns ;ldltsf] k"0f{ a}7ssf] dfOg'6 -a_ af]8{sf] ;ldltsf] jflif{s k|ltj]bg

%= ljQLo ;"rgf

-s_ P8LaLsf] ;fwf/0f k'FhLut ;|f]t tyf ljz]if sf]ifsf]31 n]vf k/LIf0f ul/Psf ljQLo ljj/0f32

-v_P8LaLsf] ;fdfGo k'FhLut ;|f]t tyf ljz]if sf]ifsf] ljQLo tYofª\s ;dflji6 ljz]if sf]if dfly Joj:yfkgn] u/]sf] 5nkmn / ljZn]if0f

-u_n]vfk/LIf0f gePsf q}dfl;s ljQLo ljj/0f

-3_C0f ;]jfaf/] l8Pd;Lsf] jflif{s k|ltj]bg

P8LaLsf ;~rfns ;ldltsf ueg{/x¿sf] jflif{s a}7s x'g'cl3 P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] ;~rfng ;ldlt :jLs[lt lbP cg';f/ P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] ;~rfng ;ldlt :jLs[lt lbP cg';f/ P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] ;~rfng ;ldltdf :jLs[lt eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

31 cg'df]bg gePsf] k|ltnfO{ klg P8LaLsf] jflif{s k|ltj]bgdf ;dfj]z ul/g]5 . n]vfk/LIf0f ePsf] jflif{s k|ltj]bgnfO{ jflif{s ldl6ªdf af]8{ ckm ueg{/n] :jLs[lt lbg]5 . 32 pbfx/0fsf nflu, P8LaL / k|fljlws ;xof]u ljz]if sf]if .

Page 34: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

34

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

-ª_k|To]s cfly{s jif{sf] P8LaLsf] ah]6

-r_;fj{hlgs k|:tfj ;DalGw

;~rfng ;ldltdf :jLs[lt eP;Fu} P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g]

^= /f]huf/L ;"rgf

-s_ P8LaL cfwf/e"t tna ;+/rgf -v_ Joj:yfkg / sd{rf/Lsf tnadfg / ;]jf–;'ljwf lgwf{/0f ug]{ dfkb08 -u_ Joj:yfkg / af]8{sf ;b:ox¿sf] jflif{s tnadfg -3_ sd{rf/L egf{, v6gk6g, ;?jf / ;anLs/0f ;DaGwdf P8LaLsf] p2]Zo / /0fgLlt -ª_ sd{rf/L egf{sf lglDt kbx¿sf] ljj/0f -r_ P8LaLsf] hjfkmb]lxtfcGtu{t lgjf{x ug'{kg]{ ;"rgf -5_ P8LaLsf] ;+:yfkg vl/b k|lqmof, af]nsaf]ndf ;xefuLtfsf nflu ul/Psf] cfXjfg / d'Vo vl/b cEof;df ul/Psf] s/f/ .

P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org) df kbk"lt{ x'g] ;Defjgfsf] @ xKtf cl3af6 ;fj{hlgs ul/g] P8LaLsf] hjfkmb]lxtfcGtu{t ;do–;dodf cBfjlws ub}{ P8LaLsf] j]a;fO6 (www.adb.org)

df ;fj{hlgs ul/g]

&= P8LaLsf] hjfkmb]xL ;+oGqcGtu{t pTkflbt ;"rgf

Page 35: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

35

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

P8LaLn] cfkm\gf] hjfkmb]xL ;+oGq cGtu{t tof/ ePsf] tyf cGo ;DalGwt cGo ;"rgfnfO{ cfkm\gf] j]a;fO6df ;fj{hlgs ug]{5 h'g P8LaLsf] ;~rfng lgb]{lzsf;Fu33 ;DalGwt x'g]5, h;sf] ;do ;dodf ;+zf]wg x'g]5 . o;sf] lj:t[t ljj/0f hjfkmb]xL ;+oGq gLlt @)!@ df k|:t't ul/Psf] 5 .

*=. Pl;ofnL ljsf; sf]if ;Demf}tf;Fu ;DalGwt ;"rgf

;fdfGotf, P8LaLn] s'g} ;Demf}tf;Fu ;DalGwt ;"rgfnfO{ cfkm\gf] j]a;fO6df ;fj{hlg ug]{5 h;cGtu{t Pl8Pkm k'g/fjnf]sg tyf dWofjlw ;dLIff kg]{5 .

(= ;~rfns ;ldltdf k|:t't ul/g] cGo 8s'd]G6 ;~rfns ;ldltdf ;"rgfsf nflu k|:t't

;"rgf jf ljrf/fwLg - ;xcdlt, cg'df]bg cflb_ h'g dfly st} pNn]v ePsf] 5}g .

;~rfns ;ldltdf k|:t't eP;Fu} P8LaLsf] a]j;fO6df ;fj{hlgs ul/g] clb ;ldltn] cGoyf pNn]v gu/]sf] ;Gbe{df

olb 8s'd]G6 pTklQ ePsf] ljefun] To;nfO{ ckjfbsf ;"rgfsf ¿kdf lgSof]{n u/]sf] 5 eg] Tof] af]8{df k|]lift ug'{cl3 ckjfbsf] a'Fbf v'nfOsg ;Gbe{;lxt Joj:yfkgdf hfgsf/L u/fpg' k5{ . olb ljefun] ckjfbsf] ;"rLdf gk/]sf] ;"rgf tyf hfgsf/L eP tfklg To;nfO{ ;fj{hlgs ubf{ s'g} vfnsf] xfgL x'G5 eGg] lgSof]{n u/]df ;f] adf]lhdsf] sf/afxL ug{ af]8{sf] :jLs[t lng'k5{ .

33 P8LaL . @)!@ . hjfkmb]xL ;+oGq gLlt . dlgnf https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/328211/accountability-mechanism-policy-2012.pdf / P8LaL . P8L8L . @)!@ . hjfkmb]xL ;+oGq . ;~rfng lgb]{lzsf . OML1/BP dlgnf https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31483/oml1.pdf.

Page 36: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

36

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

P8LaL Ö Pl;ofnL ljsf; a+}s, PcfO;L Ö ;"rgfsf] kx'Fr ;ldlt, PcfkL Ö ;"rgfsf] kx'Fr gLlt, cfOPkL Ö :jtGq clkn lgsfo ;|f]t M P8LaL

1;fj{hlgs lxtdflysf] PcfO;Lsf] l;kml/; af]8{ /]s8{sf nflu ;~rfns ;ldltnfO{ ljt/0f ul/g]5 .

Page 37: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

37

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

P8LaL Ö Pl;ofnL ljsf; a+}s, PcfO;L Ö ;"rgfsf] kx'Fr ;ldlt, PcfkL Ö ;"rgfsf] kx'Fr gLlt, cfOPkL Ö :jtGq clkn lgsfo ;|f]t M P8LaL 1 ;'rgfdflysf] kx'Fr gLlt @)!*, cg';f/ PcfOkLn] cWoIf jf ;~rfns ;ldltn] u/]sf] lg0f{odflysf] clknnfO{ u|x0f ug]{ 5}g, olb cj:yf To:tf] b]lvg cfPsf]df, olb ;fj{hlgs lxtdflysf] clkn x'g cfPdf jf

;~rfns ;ldltn] cfkm\gf] k|flwsf/ k|of]u u/L ;"rgfsf] dfunfO{ c:jLsf/ u/]df -g]u]l6e cf]e//fO8_

Page 38: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

38

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

;fj{hlgsLs/0f ckjfbx¿

p2]Zod"ns tyf lg0f{o k|lqmof

-s_ P8LaLsf cfGtl/s ;"rgf h'g ;fj{hlgs ubf{ P8LaLsf] p2]Zod"ns tyf lg0f{o k|lqmofsf] OdfGbfl/tfdf k|Zg p7\g ;S5, pbfx/0fsf nflu P8LaL ue{g/x¿, af]8{ ;b:o, lgb]{zssf ;Nnfxsf/, Joj:yfkgsf ;b:o, P8LaL sd{rf/L k/fdz{bftf jf cGo OsfO jf cGo P8LaLn] lgo'Qm u/]sf lgsfox¿aLr tyf cfk;df ePsf ;+jfb, wf/0ff, k|ofzx¿sf] cfbfgk|bfg . P8LaLn] cfkm\gf] lg0f{o k|lqmofsf kl/0ffdx¿nfO{ ;fj{hlgs ug]{ u/] tfklg tL ljrf/, wf/0ff / kx'Fr k|:t't ub}{ cfGtl/s ¿kdf ltgx¿ dfly v'nf 5nkmn ug]{5 .

-v_ P8LaLn] cfkm\gf af]8{ ckm 8f/]S6/sf] sf/afxL34, ckjfbdf df}lvs s'/fsfgLsf] lnkL35, wf/0ff tyf kx'Fr cfbfg k|bfgdf cj/f]w k'Ug] vfnsf ;"rgf

;fj{hlgs ug]{ 5}g h;df ;~rfns ;ldltsf] ;zAb sf/afxL, clen]v, af]8{ ldl6ªsf] dfOg'636, lglZr af]8{ ldl6ªdf cWoIfåf/f k|:t't ;+If]lks/0f37 nfuotsf ;"rgf k5{g\ .

-u_ p2]Zod"ns tyf lg0f{o k|lqmofsf qmddf ePsf ;"rgf ljlgdo, tof/ ;"rgf jf ;"rgf ;fef/nfO{ P8LaL / o;sf ;b:of tyf cGo PsfO h;nfO{

P8LaLn] ;+of]hg u/]sf] x'G5 . To:tf ;"rgf h;nfO{ ;fj{hlgs ubf{ P8LaLsf] lg0f{o k|lqmof / P8LaLsf] OdfGbfl/tfdf ;emf}tf u/]sf] 7xl/G5 eg] To:tf ljrf/, wf/0ff / k|ofznfO{ ;fj{hlgs ul/g] 5}g .

uf]kgLo¿kdf pknAw ;"rgf

34 o; gLltsf] nflu af]8{ ckm 8fO/]S6;{sf] sf/jfxL eGgfn] af]8{ ckm 8fO/]S6;{ / af]8{ sld6L eGg] a'lemG5 / af]8{ ldl6ª / sld6L ldl6ªdf btf{ ePsf tL ;a} ljj/0f eGg] a'lemG5 . pbfx/0fsf nflu ;+If]kLs/0f, dfOGo'6, cWoIfsf] ;+If]k nufot P8LaL Joj:yfkg ljefu jf ;lrjfnoaLr ePsf] ljB'tLo nufot ;a} ;~rf/ cfbfgk|bfg . 35 cf}krfl/s af]8{ ldl6ªsf] oyf?k k|ltlnlksf] cg'/f]w dfu eOcfPdf To:tf 8s'd]G6 tof/ ePsf] !) jif{ lalt;s]sf] ePdf To:tf 8s'd]G6 ;fj{hlgs ul/g]5 . olb cf}krfl/s af]8{ ldl6ª @ clk|n, @)!@ kl5 ePsf] / To:tf ;"rgf ;fj{hlgs ug{ gx'g] ckjfbsf] a'Fbfdf g]k/]sf] v08df . 36 k|To]s lgoldt af]8{ ldl6ªsf] dfOGo'6 af]8{n] cg'df]bg u/]kl5 ;fj{hlgs ul/g]5 . To;sf nflu ^) lbgeGbf a9Lsf] ;do lng]5}g . of] gLlt lgoldt af]8{ ldl6ªsf] xsdf jf ! ;]K6]Da/, @)!% kl5sf] xsdf nfu"

x'g]5 .

37 /fli6«o ;fe]mbf/L / If]qLo /0fgLltsf] k|To]s af]8{ 5nkmndf / k|To]s gLlt jf :jLs[t /0fgLltdfly x'g] af]8{ 5nkmndf cWoIfsf] ;+If]kLs/0fsf] xsdf nfu" x'g] .

Page 39: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

39

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

-3_ P8LaLn] uf]Ko ¿kdf k|fKt ePsf] ;"rgfsf] uf]kgLotfnfO{ ;'/lIft u5{ . P8LaLnfO{ uf]Ko elg pknAw u/fOPsf] ;"rgfnfO{ pknAw u/fpg] lgsfon] ;fj{hlgs ug'{ elg lnlvt cg'dlt glbP;Dd P8LaLn] To:tf ;"rgfnfO{ ;fj{hlgs ug]{ 5}g .

-ª_ P8LaLnfO{ t];|f] kIfaf6 pknAw u/fOPsf] :jfldTjsf ;"rgf jf cGo s'g} ;"rgf olb ;fj{hlgs ePdf To;n] t];|f] kIfsf] Jofj;flos :jfy{, ljQLo :jfy{, jf k|lt:kwL{ Ifdtfdf cj/f]w k'¥ofpF5 jf k'¥ofpg ;Sg] ePdf jf To:tf ;"rgfsf] ;|f]t jf cGo kIf k|efljt x'G5g\ eg] .

-r_ P8LaL ;+nUg ePsf] ;]jfu|fxL tyf cGo ;DalGwt lgsfodf uf]Ko Jofj;flos ;"rgf h;n] cfk;L ;Demf}tfdf ;fj{hlgs gul/g] elg pNn]v ul/Psf] x'G5 .

JolQmut ;"rgf

-5_ P8LaLsf] gLltdf pNn]v eP afx]ssf ;a} JolQmut ;"rgf olb ;fj{hlg ePdf ;Da4 JolQmsf] j}wflgs uf]klgotfdf c;/ k'Ug] vfnsf ;"rgf pbfx/0fsf nflu lgo'QmL / 5gf]6 k|lqmof;Fu ;DalGwt ;"rgf, /f]huf/Lsf zt{, sfo{Ifdtf d"Nof+sg, JolQmut :jf:Yo ljlj/0f, JolQmut ;~rf/, cfGtl/s åGå Joj:yfkg;Fu ;DalGwt / clknsf ;"rgf tyf cg';Gwfg;Fu ;DalGwt ;"rgf .

ljQLo ;"rgf

-h_ ljQLo ;"rgf h'g ;fj{hlgs ePdf To;n] P8LaL / o;sf lqmofsnfkx¿sf] Jofj;flos / ljQLo :jfy{df cGofo u/]sf] jf ug{ ;Sg] 7xl/g hfG5 eg] . pxfx/0fsf nflu P8LaLsf cfufdL C0fsf] cfsng, ljQLo k|Io]k0f, P8LaLsf] sf]if ;~rfngsf :jtGq nufgL lg0f{osf tYof+s, C0f d"Nof+sg, C0f of]Uotfsf] d"Nof+sg, hf]lvd d"Nof+sg, / ;"rgf h;n] k'FhL tyf ljQLo ahf/nfO{ tyf cGo ;]jfu|fxLnfO{ ;+j]bgzLn c;/ k'¥ofpg ;Sb5 .

-em_ ljQLo ;"rgf h'g ;fj{hlgs ubf{, JolQmsf] ljQLo Joj:yfkgsf] Ifdtfdf c;/ k'¥ofpg] jf k'¥ofPpg ;Sb5 .

;"/Iff / ;'/If0f

-`_ ;"rgf h'g ;fj{hlgs ubf{ JolQmsf] hLjg vt/fdf kg{ ;Sg] jf :jf:Yodf xfgL k'Ug ;S5, P8LaLsf] ;DklQpk/ Iflt k'Ug ;S5 jf ;b:o /fi6«sf] /fli6«o ;"/Iff jf k|lt/Iffdf c;Gt'ng cfpg ;S5 .

sfg'sL tyf cg';Gwfgsf ljifo

Page 40: P8LaLsf] ;rgfsf] kx'Fr gLltcGt{ut lgoldt b:tfj]h ;fj{hlgs ... ljifo;'rL s_ cGt/b]zLo ;fem]bf/L /0fgLlt tyf If]qLo ;fxotf /0fgLlt v_ cfof]hgf / sfo{qmdx¿ Uf_ cfof]hgf tyf sfo{qmd ;Da4

40

k|ltlqmof tyf k/fdz{sf nflu k|:t't d:of}bf gf]e]Da/ @)!^ cg';f/

-6_ s'g} ;"rgf u|fxssf] ljif]zflwsf/ cGtu{t kb{5 -P8LaL sfplG;n jf afXo sfg'gL k/fdz{bftf;Fusf] ;~rf/ cfbfgk|bfg_ jf cGo ;"rgf olb

;fj{hlgs ul/of] eg] u|fxssf] j}wflgs :jfy{nfO{ gh/cGbfh ul/Psf] x'g hfG5 jf sfg'gsf] pNn+3g x'g hfG5 eg] To:tf ;"rgf .38

-7_ P8LaLnfO{ pknAw u/fOPsf] clgoldttfsf] cf/f]k, e|i6«frf/, jf P8LaLsf] e|i6«frf/lj/f]wL cGo gLltsf]39 pNn+3g jf b'/frf/ jf s'g} cf/f]k;Fu ;DalGwt cg';Gwfg, P8LaLsf] e|i6«frf/ lj/f]wL gLlg jf b'/frf/ s'g} ;"rgf olb ;fj{hlgs ul/G5 eg] s'g} cg';Gwfgdf k"jf{u|x jf Gofo ;Dkfbgdf c;/ k'Ug uPdf jf cGo cj:yfx¿df P8LaLsf sd{rf/L gLlt jf cg';Gwfgsf] gLlt cg';f/ g} x'g]5 .

cfGtl/s cl86 l/kf]6{ / 6«:6 kmG8 cl86 l/kf]6{40

-8_ -s_ P8LaLsf] n]vfk/LIfssf] sfof{nosf] cfGtl/s n]vfk/LIf0fdf cfGtl/s k|0ffnLdf s]xL ;+j]bzLn ;"rgf x'g ;S5g\ h'g ;"rgfnfO{ t];|f] kIfn]

P8LaLnfO{ cfFr k'Ug] u/L pkof]u ug{ ;S5g\41, -v_ s]xL lglZrt n]vf k/LIf0f h'g P8LaLsf afXo k/LIfsn] P8LaL ;+nuG 6«:6 kmG8sf] l/kf]6{ h'g

;fj{hlgs ubf{ :yflkt dfGotf pNn+3g x'g hfG5 .42

38 o;df ;'/Iff tyf a}+lsª sfg'g / slk/fO6 sfg'gn] s]xL k|ltaGb nufPsf] x'g;S5 . 39 P8LaL . @)!) . e|i6frf/lj/f]wL tyf Odfgbf/L M vfsf gLlt tyf /0fgLlt . dlgnf https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/31317/anticorruption-integrity-policy-strategy.pdf / P8LaL . !((@ . e|i6frf/lj/f]wL gLlt . dlgnf https://www.adb.org/documents/anticorruption-policy -;do–;dodf x'g] ;+zf]wg;lxt_ 40 n]vfk/LIfssf] wf/0ff tyf n]vfk/LIf0f ePsf] ljQLo ljj/0fx¿ hg;d'bfonfO{ ;fj{hlgs ul/Psf] P8LaLsf] jflif{s k|ltj]bg cg';f/ ;fj{hlgs x'g] sfo{qmd o;df ;dfj]z ePsf] x'Fb}g . 41 P8LaLsf] cfGtl/s n]vfk/LIf0f / ;a} n]vfk/LIf0fsf] k|flKtx¿ pRr tyf dWod hf]lvdnfO{ af]8{sf] cl86 sld6L;Fu cfbfg–k|bfg ul/g]5 . 42 P8LaLn] n]vf tyf n]vfk/LIf0fsf] nflu cd]l/sL :uyflkt dfGotnfO{ dfgs cfwf/ dfGg]5 . s]xL lglZrt 6«:6L sf]ifsf] ljQLo ljj/0fx¿ bftfsf] ljj/0fsf] k/LIf0f dfkb08 cd]l/sL dfGotfeGbf leGg klg x'g ;S5, t/ n]vf /fVg] ljlw eg] cd]l/sL dfkb08sf] dfGotfcg'¿k g} x'g ;S5 . o:tf ljj/0f /fVg] ljleGg dfkb08x¿df klg sf]if h:sf] cwLgdf 5 / bftf lx:;]bf/ sf]ifsf] Joj:yfkg jf k|zf;gsf] lhDd]jf/L lng]x¿sf] rfxgfcg'¿k tof/ ul/Psf] x'G5 . o;sf] ;}4flGts dfGotf cd]l/sL n]vf k|0ffnLsf] ljlwn] klg lbPsf] 5 . of] ljlwcGtu{t ljj/0fsf cz+x¿nfO{ ;Lldt ?kdf dfq ;fj{hlgs ul/Psf] x'G5 .