Upload
ygaorgtr
View
478
Download
35
Embed Size (px)
DESCRIPTION
The Ascent of Money kitabının özeti
Citation preview
PARANIN YÜKSELİŞİ Dünyanın Finansal Tarihi
Yazar: Niall Ferguson
Kitapta Değinilen Önemli Noktalar
Modern kredi piyasaları, Rönesans döneminde İtalya'da doğmuştur.
Bankalar ve kredi piyasaları yokluğunda tefeciler ve onların borç köleleri vardı.
Bugün, Bono piyasaları çok güçlü bir etkendir. Devletlerin mali politikalarını
yansıtmaktadır.
Finansal piyasaların kaçınılmaz iniş çıkışları vardır.
Refah seviyesi yüksek devletler, sosyal bir maliyetle birçok hayati riske karşı
sigortalanır .
Uzun vadeli sermaye yönetimi liderliğindeki uzmanlar teorinin temiz etkilerinin
farkına vardılar ancak düzensiz gerçeklerle başa çıkamaz durumdalar.
ABD hükümetinin tasarruf ve konut kredileri konusundaki desteği 1980’lerdeki kredi
krizi ile 2000’lerin başındaki konut kredileri krizine neden olmuştur.
Amerika’daki düşük gelir gruplarının konut kredileri krizi öncesinde, Çin ve Amerika
garip bir kucaklaşmayla, cimri Çin’in hali vakti yerinde Amerika’ya ödünç para
vermesiyle kilitlenmiştir.
İnsan davranışları genellikle akla mantığa sığmaz, bu da gerçekçi analizi tehlikeli kılar.
GİRİŞ
Paranın Yükselişi
Ne Öğreneceksiniz?
Bu kitapta;
1) Bankacılığın nasıl başladığını
2) Sıcak paranın ekonomiyi nasıl büyüttüğünü
3) Finans tarihinin bugüne nasıl ışık tuttuğunu öğreneceksiniz.
Tavsiye
Niall Ferguson, anlatımında finansın gelişimini anekdot ve gözlemlerle sunmaktadır.
Sizi, bankacılığın Rönesans İtalya’sı doğusundan 20. yüzyıla, serbest piyasa türevleri ve döviz
ticaretine taşır. Ferguson’un kitabı okunaklı, eğlenceli ve bilgi vericidir. Yazarın yaklaşımı
biraz gazeteci, bir o kadar da tarihçi gibidir. Bu finans tarihi kim, ne, ne zaman, nasıl ve niçin
sorularının cevaplarını taşıyan gerçekleri, tatlı gibi lezzetli bir şekilde okuyucuların önüne
sunar.
Para Dağı
Karl Marx’ın başı çektiği idealistler, paranın insan ilişkilerini tehdit ettiğine inanırlardı.
Banka'nın Doğumu
Bu arada İtalya'da Medici, modern bir kurum olan bankanın ortaya çıkışında önemli
bir rol oynadı. Her yerde olduğu gibi orada da insanlar krediye ihtiyaç duyuyordu ve yüksek
ÖZET
Paranın Yükselişi
faizlerle tefecilerden kredi kullanıyordu. Medici ailesi, aynı zamanda gangster bir aileydi ama
işlerin yoluna koyulmasında önemli bir rol oynadılar. Daha sonra Kuzey Avrupalılar, İtalyan
Modelini kullanarak finans sektörünü, bankacılığı geliştirerek ileri taşıdılar. Amsterdam Döviz
Bankası, 1609 yılında para transferlerinde standart birimi sağlamak üzere kurulmuştur. Bunu
1656’da İsviçre Bankası Riksbank ve 1694’te The Bank of England izlemiştir.
Bono Piyasaları
Tahvil piyasası, yatırımcı ve tüccarların, uluslarının politikacılarının yaptığını
düşündükleri şeyleri ifade ettikleri günlük anketler gibidir. Tahvil fiyatlarını düşürerek
olumsuz görüş sergilerler ve ülkelerinin borçlanma maliyetini arttırırlar.
Baloncuklar
Sıcak para girişi ve çıkışı, ekonominin gelişme sürecinde 5 aşamada ortaya çıkmıştır:
1) Displacement (Hacim): Ekonomik ortamda kazançlı fırsatlar yaratır.
2) Euphoria: Alıcı, bir geribildirim döngüsü ,overtrading, oluşturur.
3) Mania: Alıcı tarafından, geride bir ipucu kalmayacak şekilde oluşturulan baloncuk.
4) Distress (Tehlike): Aşırılık açık bir şekilde netleşir.
5) Revulsion (Tepki-Tiksinti): Baloncuk patlaması, özellikle bilinçsiz bir şekilde büyük
miktarlarda satışlar yapmak.
Paranın Yükselişi
Risk Yönetimi
Bu bölümde Ferguson, Avrupa'da sigorta sektörünün köklerini inceler. Katrina
Kasırgası gibi afetler risk yönetimi problemlerini ortaya çıkarmıştır.
Sigorta sektörünün temelleri 18. yüzyılda atıldı. İskoçya kökenli Robert Wallace
Alexander Webster ve Colin Maclaurin dul ve yetimler için bir fon kurdu. Yıllık primi
hesaplamak için, din adamlarının ölüm oranı hesaplanırdı ve kurtulanların ortalama sayısı
baz alınırdı. 20. yüzyılda birçok ülke, yaşlılarını hastalık ve diğer risklere karşı korumanın
maliyetini omuzlamaya başladı.
Gayrimenkul Yatırımı
Gayrimenkul güvenli, sağlam, uzun vadeli bir yatırım olarak hak etmediği bir üne
sahiptir. 19. yüzyıla kadar, İngiltere topraklarının pek çoğu aristokratlara aitti. Bu
gayrimenkulleri teminat olarak kullanarak altına girdikleri ağır borçlar yüzünden sonunda
kaybettiler. 20. yüzyılda İngiltere ve Amerika’da konut kredileri finansmanı yaygınlaştı.
Büyük bir hızla büyüyen Mortgage balonu 21. yüzyılda tüm dünyayı içine alan küresel krize
neden oldu ve düşük gelirli kesime kullandırılan bu kredilerin yanlış bir finansman olduğu
ortaya çıktı.
"Chimerica"
Küreselleşme öncesi 1. Dünya Savaşına kadar ülkeler arası ticari ve finansal
bağlantılar o kadar güçlüydü ki bazı uzmanlar ekonomik açıdan savaşın mümkün olmadığını
düşünüyorlardı. 1. Dünya Savaşı bu görüşü çürüttü. Çin'in piyasa ekonomisinin ortaya
çıkması, yakın tarihin en önemli gelişmelerinden biridir.
Paranın Yükselişi
Çin mallarının Amerika piyasasında satılması Çin deki fabrikaların yüksek karlara
ulaşmasını sağlamıştır. Çin’de kargaşa içinde ortaya çıkan başarı ve Amerika’daki düzen
içinde ortaya çıkan büyük Mortgage krizi, 21. yüzyılın başında küreselleşmenin, ne kadar
gelişmiş olursa olsun kırılgan olabileceğinin dersini vermiştir.
20. yüzyılın başlarında Çin ve Amerika arasındaki ilişki, İngiltere ile Almanya
arasındaki ilişkiye paraleldir.
Para tırmanışı, uzun bir evrimsel süreçtir. Ne öngörülebilir ne de rasyonel olmuştur.
İnsan davranışı ve psikolojisi şaşırtıcıdır. Mali uygulamalar ve kurumlar, sürprizlerle
değişimlerle düzenleyicilerin lehine olarak yeni çevrelerine tanıtılmaktadır. Hatta yeni yeni
değişimlerle sürecin devamlılığı sağlanmaktadır.
Niall Ferguson Laurence A. Tisch Harvard Üniversitesi tarih profesörü, Jesus College.
Oxford Üniversitesi kıdemli araştırma görevlisi ve yine kıdemli araştırma görevlisi (Hoover
Enstitüsü , Stanford Üniversitesi)
Kitapları: Kağıt ve Demir, Rothschild Evi, Savaşın Yazığı, Cash Nexus, İmparatorluk, Colossus
ve Dünya Savaşı.
YAZAR HAKKINDA