Upload
govind-sanskrit-rajan
View
278
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
CBSE Sanskrit worksheets for Class 9 - SA 2
Citation preview
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 1
SA 2
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 2
SA 2
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 3
SA 2
saMskRtma\ kxaa 9
paz\yaËma: iWtIyaM sa~ma\ SA 2
1) Apizt: gaVaMXa: 10 A=\ka:
2) AaOpcaairkM AnaaOpcaairkM vaa p~ma\ 5 A=\ka:
3) ica~vaNa-nama\ 10 A=\ka:
vyaakrNama\
4) Xabd$paiNa
hlanta: rajana\ Bavat\ Aa%mana\ ivaWsa\ gacCt\ 6 A=\ka:
saM#yaaXabda: ek iW i~ catur\ pHcana\ 6 A=\ka:
5) Qaatu$paiNa laaoT\ ivaiQaila=\ lakaryaao: 6 A=\ka:
prsmaOpidna: BaU (Bava\) pz\ hsa\ nama\ gama\ (gacC\) Asa\ hna\ ËuQa\ naXa\ naRt\ Aap\
Xak\ [Ya\ pRcC\ kR &a (jaa) Baxa\ icant\
Aa%manaopidna: saova\ laBa\ Éca\ maud\ yaaca\
]Bayapidna: naI ) (hr\) Baja\ pca\
6) ]ppdivaBa@tya: 6 A=\ka:
samayaa inakYaa pit iQak\ ivanaa ivanaa Alama\ hIna: pyaaojanama\ Alama\
AarBa\ pmaad\ pr: Anantrma\ inaQaa-rNao vaamat: dixaNat: Anaadro
isnah\ ivaXvasa\ Anaurja\ Baavao
7) p%yayaa: @t @tvatu XatR Xaanaca\ 6 A=\ka:
saaih%yama\
8) paza: 7 8 9 10 11 12 13 14 (8 paza:)
gaVaMXa: 5 A=\ka:
pVaMXa: 5 A=\ka:
naaT\yaaMXa: 5 A=\ka:
BaavabaaoQanama\ Xlaaokanvaya: pXnainamaa-NaM kqaaËma: Xabdaqa-: each 4 marks 20 A=\ka:
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 4
SA 2
pRYzsaM#yaa
1 Apizt gaVaMXa:
2 AnaaOpcaairkp~ma\
3 ica~laoKnama\
4 hlantXabd$paiNa
5 saM#yaavaacaka:
6 Qaatu$paiNa
7 ]ppdivaBa@tya:
8 p%yayaa:
9 paz: 7 trvao namaao|stu
10 paz: 8 kma-Naa yaait saMisaiwma\
11 paz: 9 ivajayataM svadoXa:
12 paz: 10 kao|hM vadtu saaMptma\
13 paz: 11 na Qama-vaRwoYau vaya: samaIxyato
14 paz: 12 kvayaaima vayaaima yaaima
15 paz: 13 BaartIyaM iva&anama\
16 paz: 14 Baartonaaist mao jaIvanaM jaInama\
17 kqaaËmalaoKnama\
18 Xabdaqa-maolanama\
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 5
SA 2
k1 AQaao ilaiKtma\ AnaucCodM piz%vaa AnaucCodaQaairtanaaM pXnaanaama\ ]<araiNa ilaKt
gaja: AitXaya: maRga: Aist . Asya vaarNaM krI hstI [it [traiNa naamaaina saint . AyaM ivaXaalakaya:
pXau: Aist . AyaM Baarto EaIla=\kayaaM tayalaaND\ doXaoYau pisaw: jantu: . AaifkaWIpo Aip gajaa: dRXyanto .
eto gajaa: AtIva ivaXaalakayaa: ivaXaalakNaa-: dIGa-dnta: ca Bavaint . gajaa: paya: vanaoYau eva svakuTumbaona sah
vasaint . gaja: AtIva saaQaumaRga: gamBaIr: ca Bavait . AnQamaana\ WIpoYau korlapdoXao ca gajaa: yan~agaaroYau BaarM
vahint . pura gajaa: ra&ama\ Ala=\kar: AasaIt\ . gajaaraohNaM ivaXaoYama\ AasaIt\ . gajasaOnya: ra&ama\ Aitmah<vapUNaa-
saonaa AasaIt\ . ra&: pu$Yaao<amasya gajasaonaaM dRYT\vaa mahavaIr: Alao@saaNDr: BayaBaIt: ABavat\ . dixaNaBaarto
[danaImaip maindroYau gajaa: dRXyanto . iXaixat: gaja: manauYya [va savaa-iNa kmaa-iNa kraoit . manauYyasya BaaYaNaM Eau%vaa
kayaa-iNa kraoit . gaja: [-Xvarsya Ad\Bauta XaRiYT: .
A) ekpdona ]<art . 1 x 5 = 5
1) k: Aitkaya: Aist ? 2) ka ra&ama\ Aitmah<vapUNaa- saonaa AasaIt\ ?
3) gajaa: vanaoYau kqaM vasaint ? 4) ku~ Aip gajaa: dRXyanto ?
5) k: manauYya [va kayaa-iNa kraoit ?
Aa) pUNa-vaa@yaona ]<art . 2 x 2 = 4
1) AaifkadoXao gajaa: kIdRXaa: Bavaint ?
2) Ala@saaNDr: kqaM BayaBaIt: ABavat\ ?
[) inado-XaanausaarM ]<art . 1 x 4 =4
1) jantu: - Asya ivaXaoYyapdM ikma~ pyau>ma\ ? 2) Eau%vaa - Asya p%yayacCodM ku$t ?
3) jantu: - Asya samaanapdM ikma\ AnaucCodo pyau>ma\ ?
4) gaja: AtIva ca Bavait .
[-) Asya AnaucCodsya kRto ]icatM XaIYa-kM ilaKt . 2
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 6
SA 2
k1 AQaao ilaiKtma\ AnaucCodM piz%vaa AnaucCodaQaairtanaaM pXnaanaama\ ]<araiNa ilaKt 10 A=\ka:
mahabaila: ek: samaqa-: rajaa AasaIt\ .sa: svaprak/maoNa svaga-syaaip rajaa ABavat\ . du:iKta: dovaa:
mahaivaYNauM ga%vaa Avadna\ “ho hro! vayaM svarajyaM %ya@%vaa AtIva du:iKta: sma: . Asmaana\ rxa” [it . mahaivaYNau:
“AvaXyaM kraoima” [it ]>vaana \ . ekda sa: mahabaila: ‘AXvamaoQama \’ [it ya&M kRtvaana\ . tqaa mahaivaYNau:
vaamanaba*macaairNa: $pM svaIkR%ya yaagaXaalaama\ Aagatvaana\ . sa: i~pdM BaUimama\ Ayaacat. mahabaila: Aip taM tsmaO
AyacCt\ . prM sa: vaamana: Ait dIGa-: BaU%vaa saklaM BaUmaNDlaM svaga-rajyaM ca maapyait sma . [danaIM mahabalao: samaIpo
rajyaM QanaM vaa naaist . prM sa: icarHjaIvaI ABavat\ . [danaImaip sa: jaIvait svapjaa: dYTuM saMva%saro ekvaarma \
AagacCit [it janaa: manyanto . At: AaoNama\ [it mahao%savaM maanayaint janaa: . Ahao mahabalao: prak/ma: .
pXnaa:
1 ekpdona ]<art . 1
1 vaamana: ikma\ Ayaacat ? 2 mahabaila: ksya rajaa ABavat\ ?
2 ekvaa@yaona ]<art . 1
1 mahaivaYNau: kqaM yaagaXaalaama\ Aagatvaana\ ?
3 pXnainamaa-NaM ku$t . 1
1 Ahao mahabalao: prak/ma: . 2 du:iKta: dovaa: mahaivaYNauM ga%vaa Avadna\ .
4 ivaXaoYaNapdM ilaKt . 1
1 mahabaila: 2 rajaa
5 sainQacCodM ku$t . svaga-syaaip 1
6 p%yayacCodM ku$t . kRtvaana\ 1
7 ir>sqaanaM pUryat . 1
1 [danaIM ………………… samaIpo rajyaM QanaM vaa naaist .
2 ekda sa: mahabaila: ………………… [it ya&M kRtvaana \ .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 7
SA 2 8 k: kM vadit . 1
1 “ho hro ! vayaM svarajyaM %ya@%vaa AtIva du:iKta: sma:”
9 ivaBai>vacanao ilaKt . 1
1 mahabalao: 2 yaagaXaalaama\
10 Asya gaVaMXasya samauicatM XaIYa-kM ilaKt . 1
k1 AQaao ilaiKtma\ AnaucCodM piz%vaa AnaucCodaQaairtanaaM pXnaanaama\ ]<araiNa ilaKt 10 A=\ka:
ga=\gaanadI ihmaalayaat\ pvahit . saa AtIva pavanaI nadI Aist . ga=\gaayaa: [traiNa naamaaina BaagaIrqaI
Alaknanda jaa*navaI [%yaadya: . ga=\gaanadI AtIva vaogaona ihmaalayaat\ pvahit . Asyaa: naVa: tTo bahUina nagaraiNa
vat-nto . taina pyaaga: )YaIkoXa: hirWarma\ kaXaIpurI naOimaXaarNyaM [lahabaad\ paT\naa kaolkata [%yaadIina . eYaa
nadI paya: sava-oYaaM ]<arBaartsya sava-oYau pdoXaoYau vahit . t~%yaanaaM kRiYaBaUmaI: ga=\gaajalaona AtIva saflaa: Bavaint .
t~ kRYaka: AtIva santuYTa: kRiYakaya-M kuva-int . gaaoQaUma: vaIih: kapa-sa: saUpaiNa ca kRYaka: ivapulama\
]%padyaint . ga=\gaayaa: jalao mahanaaOka: Aip calaint taiBa: vaaiNajyaM samyak\ calait . ga=\gaanaVaM snaanaM ihndUnaaM
prmapavanaM Aist . dIpavalaIidnao sava-ismana\ xao~o jalao ga=\gaanadI pvaaihta Bavait [%yaip to manyanto . At:
dIpavalaIsnaanaM “ga= \gaasnaanama\” [it kqayaint janaa:.
pXnaa:
ekpdona ]<art . 1
1 ga=\gaanadI ksmaat\ pvahit ? 2 janaa: dIpavalaIsnaanaM ikM kqayaint ?
ekvaa@yaona ]<art . 1
3 ga=\gaayaa: tTo kaina nagaraiNa vat-nto ?
pXnainamaa-NaM ku$t . 1
4 ga=\gaanaVaM snaanaM ihndUnaaM prmapavanaM Aist .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 8
SA 2 5 gaaoQaUma: vaIih: kapa-sa: saUpaiNa ca kRYaka: ivapulama\ ]%padyaint ..
ivaXaoYaNapdM ilaKt . 1
6 nadI 7 nagaraiNa
sainQacCodM ku$t . 8 [%yaip 1
samaanapdM ilaKt . 1
9 jaa*navaI 10 vadint
ir>sqaanaM pUryat . 1
11 ga=\gaayaa: jalao ……………… Aip calaint taiBa: vaaiNajyaM samyak\ calait .
12 t~%yaanaaM kRiYaBaUmaI: ……………… AtIva saflaa: Bavaint .
ivalaaomapdM ilaKt . 1
13 dixaNaBaartma\ 14 AsantuYTa:
ivaBai>vacanao ilaKt . 1
15 ga=\gaayaa: 16 BaUmaI:
17 Asya gaVaMXasya samauicatM XaIYa-kM ilaKt . 1
Eò. +vÉÉäʱÉÊJÉiÉ-+xÉÖSUäônÆù {ÉÊ`öi´ÉÉ +xÉÖSUäônùÉvÉÉÊ®úiÉÉxÉ |ɶxÉÉxÉ =kÉ®úiÉ-
¤ÉɱªÉEòɱÉä ʴɶÉä¹ÉiÉÉä ¤ÉɱɺªÉÉä{ÉÊ®ú ºÉƺÉMÉǺªÉ |ɦÉÉ´ÉÉä ¦É´ÉÊiÉ* ¤ÉɱÉEò& ªÉÉoù¶Éè& ¤ÉɱÉEèò& ºÉ½þ ºÉÆMÉËiÉ
EòÊ®ú¹ªÉÊiÉ iÉÉoù¶É B´É ¦ÉʴɹªÉÊiÉ* +iÉÉä ¤ÉɱªÉEòɱÉä nÖùVÉÇxÉè& ºÉ½þ ºÉÆMÉÊiÉ& EònùÉÊ{É xÉ Eò®úhÉÒªÉÉ* nÖùVÉÇxÉÉxÉÉÆ
ºÉƺÉMÉæhÉ ¤É½þ É& ½þÉxɪÉ& ¦É´ÉÎxiÉ, ªÉlÉÉ nÖùVÉÇxɺÉƺÉMÉæhÉ ¨ÉxÉÖ¹ªÉ& +ºÉnÂù-´ÉÞkÉ&, nÖùÌ´ÉSÉÉ®ú& ¦É´ÉÊiÉ, iɺªÉ ¤ÉÖÊrù&
nÚùʹÉiÉÉ ¦É´ÉÊiÉ* ºÉ& nÖù´ªÉǺÉxÉ-OɺiÉÉä ¦É´ÉÊiÉ, +iÉ& iɺªÉ ¶É®úÒ®Æú IÉÒhÉÆ nÖù¤ÉDZÉÆ SÉ ¦É´ÉÊiÉ* EòÒÌiÉ& xɶªÉÊiÉ* +iÉ&
º´ÉªÉ¶É´ÉÞrùªÉä YÉÉxÉ´ÉÞrùªÉä ºÉÖJɺªÉ ¶ÉÉxiÉä¶SÉ |ÉÉ{iɪÉä ºÉ´Éê®úÊ{É ºÉnùÉ ºÉiºÉÆMÉÊiÉ& Eò®úhÉÒªÉÉ, nÖùVÉÇxɺÉÆMÉÊiɶSÉ ½äþªÉÉ*
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 9
SA 2
1. BEò{ÉnäùxÉ =kÉ®úiÉ- 2
+. nÖùVÉÇxɺÉƺÉMÉæhÉ ¤ÉÖÊrù& EòÒoù¶ÉÒ ¦É´ÉÊiÉ?
¤É. ¤ÉɱÉEòºªÉÉä{ÉÊ®ú ºÉƺÉMÉǺªÉ |ɦÉÉ´É& ʴɶÉä¹ÉiÉ& EònùÉ ¦É´ÉÊiÉ?
ºÉ. 'ºÉÆMÉÊiÉ&' <iªÉºªÉ {ÉnùºªÉ ºÉ¨ÉÉxÉ{ÉnÆù ÊEò¨É +jÉ |ɪÉÖHò¨ÉÂ?
nù. Eäò¹ÉÉÆ ºÉƺÉMÉæhÉ ¤É½þ É& ½þÉxɪÉ& ¦É´ÉÎxiÉ?
2.{ÉÚhÉÇ´ÉÉCªÉäxÉ =kÉ®úiÉ- 4
+. nÖùVÉÇxɺÉƺÉMÉæhÉ EòÉ& EòÉ& ½þÉxɪÉ& ¦É´ÉÎxiÉ?
¤É. ºÉ´Éê& ËEò |ÉÉ{iÉÖÆ ºÉiºÉÆMÉÊiÉ& Eò®úhÉÒªÉÉ?
3.ÊxÉnæù¶ÉÉxÉÖºÉÉ®ú¨É =kÉ®úiÉ-
+. EòºªÉ {ÉnùºªÉ EòÉ®úhÉäxÉ 'nÖùVÉÇxÉè&' {Énäù iÉÞiÉÒªÉÉ |ɪÉÖHòÉ? 1/2
¤É. '¤ÉÖÊrù& nÚùʹÉiÉÉ' +jÉ Ê´É¶Éä¹ÉhÉ{Énù¨É ʱÉJÉiÉ* 1/2
ºÉ. '|ÉÉ{iÉÖ¨ÉÂ' <iªÉºªÉ {ÉnùºªÉ +lÉæ Eò& ¶É¤nù& +xÉÖSUäônäù |ɪÉÖHò&? 1/2
nù. '½þÉxɪÉ&' {ÉnùºªÉ ʴɦÉËHò ´ÉSÉxÉÆ SÉ Ê±ÉJÉiÉ? 1/2
½þ. '¤ÉɱÉEòºªÉÉä{ÉÊ®ú' {ÉnùºªÉ {ÉnùSUäônÆù EÖò¯ûiÉ* 1
4. +ºªÉ MÉtÉƶɺªÉ ºÉ¨ÉÖÊSÉiÉÆ ¶ÉÒ¹ÉÇEÆò ʱÉJÉiÉ* 1
k1 A AQaao ilaiKtma\ AnaucCodM piz%vaa AnaucCodaQaairtanaaM pXnaanaama\ ]<araiNa ilaKt 5 A=\ka:
Kgaa: [-Xvarsya Ad\Bauta saRiYT: . to sava-da pirvaaroNa ima~O: ca sah sauKona Aanandona ca jaIvaint . to Alpo
naIDo sauKM jaIvaint . s~IKga: yaqaasamayama\ ANDM saUto . ANDat\ yada Xaavak: AagacCit tda tsya rxaNaM maata
kraoit . Xaavaksya rxaNaM saa Ahaora~M kraoit Baaojanama\ AanaIya tsmaO mauKat\ mauKM yacCit . pXcaat\ maata eva
tsmaO Xaavakaya ]%pittuma\ AByaasaM yacCit . sava-o XaO%yaM gaIYmaM ca sahnto . manauYyaa: [va to vas~aiNa na jaanaint
tqaaip to manauYyaoBya: AiQakM sauKma\ AnauBavaint .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 10
SA 2 A) ekpdona ]<art . ½ x 4 = 2
1) Kgaa: kaina na jaanaint ? 2) Kgaa: ksya Ad\Bauta saRiYT: ?
3) Kga: Baaojanama\ AnaIya ikM kraoit ? 4) k: ANDM saUto ?
Aa) pUNa-vaa@yaona ]<art . 1 x 2 = 2
1) Kgaa: kqama\ jaIvaint ? 2) maata ikM kraoit ?
[) “sauKma\” ksya ivaXaoYaNapdM Aist ? 1
k 1) Aa) AV ivaValayao vanamahao%sava: Aayaaojyato . mahao%sava: pat: saPtvaadnao AarmBaiyaYyait .
nagarpailakayaa: AQyaxa: eva AV mau#yaaitiqa: Aist . sava-o Ca~a: [danaIM sannawa: saint . ivaValayasya pmauKa:
pQaanaaQyaapk: ca AQyaxasya svaagataqa-M Waro itYzint . Warma\ ]Bayat: Ca~a: Aip AQyaxasya svaagataqa-maova
ivaivaQavaNa-O: puYpO: itYzint . yada AQyaxa: AagacCit tda to tM puYpO: svaagatM kirYyaint . bahva: janaa: Ca~a:
ca svaima~O: iptRByaaM sah pa=\gaNao itYzint . toYaaM hsto baalavaRxaa: lata: ca saint . yada mahao%savasya AQyaxa:
pqamaM baalavaRxaM raopyait tdanaIM eto Aip svahsto ivaVmaanaana\ baalavaRxaana\ t~ pa=\gaNaM pirt: raopiyaYyaint . pXcaat\
sava-o baalavaRxaoBya: jalaM saoicaYyaint . eto baalavaRxaa: yada mahana\ vaRxaa: Bavaint tda kocana puYpaiNa flaaina vaa
dasyaint evaM lata: Aip . evaM vanamahao%sava: sava-~ Bavaot\ [it mama AaXaya: .
A) ekpdona ]<art . 1 x 2 = 2
1) k: vanamahao%savao mau#yaaitiqa: Aist ? 2) Warma\ ]Bayat: ko itYzint ?
Aa) pUNa-vaa@yaona ]<art . 2 x 2 = 4
1) kda janaa: baalavaRxaana\ raopiyaYyaint ? 2) ko pa=\gaNao itYzint ?
[) inado-XaanausaarM ]<art . 1 x 2 = 2
1) ‘ivaVmaanaana\’ Asya ivaXaoYyapdM ikma~ pyau>ma \ ?
2) ‘mahao%savasya’ Asya pdcCodM ku$t .
[-) Asya AnaucCodsya kRto ]icatM XaIYa-kM ilaKt . 2
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 11
SA 2
K1) idnaWyasya kRto ivaramaaya pQaanaaQyaapkM pit ilaiKto p~o maHjaUYaayaaM pd<aO: XabdO: ku$t .
1 x 5 = 5 A=\ka:
maanyaa: 1 .
saadrM vandnaaina .
AhM Bavat: 2 navamyaaM kxaayaaM Ca~: Aisma . AV pBaRit mama 3
svasqaM na Aist . ]drvaodnaa iXaraovaodnaa ca AtIva st: . At: idnaWyasya 4 yacCtu
[it paqa-yao .
Qanyavaad: .
BavadIya: Ca~:
5 .
ivaValayao AvakaXaM pQaanaacaaya-mahaodyaa: Arivand: XarIrM
K1 ima~M pit ilaiKto p~o maHjaUYaayaaM pd<aO: XabdO: ir>sqaanapUit-M ku$t . 5 A=\ka:
prIxaayaa: kaolkata 46 sahayaM kulaXaoKr: kuXailanaaO
22 maaga-banQaumaaga-:
1 …………………
ipya ima~ ivanaaod namasto .
Ahma~ kuXala: Aisma . manyao yat\ tva iptraO Aip t~ 2 …………………… . mama iWtIyasa~prIxaa
[danaIM pcalait . tdqa-ma\ Ahma\ Ahaora~M pzaima . mama maata ma(M 3……………… yacCit . gaRho Aip tsyaO
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 12
SA 2 bahUina kayaa-iNa saint . ra~aO ekvaadnapya-ntma\ AhM pzaima . mama janak: Aip ma(M sahayaM yacCit . 4
……………… AnantrM vayaM sava -o pya-Tnaaya gaimaYyaama: . tva iptRBya: mama pNaamaana\ inavaodya . Qanyavaada:
tva AiBannaM ima~ma\
5 ………………
K1 paQyaapkM pit ilaiKto p~o maHjaUYaayaaM pd<aO: XabdO: ir>sqaanapUit-M ku$t . 5 A=\ka:
673 rajaondpsaadmaaga-:
1……………………………….
janakpurI na[-idllaI
maanyaa: pQaanaaQyaapk mahaodyaa:
2 …………………………….
ramakRYNapurma\ na[-idllaI
saadrM pNamaaima . AhM BavataM ivaValayao navamakxaayaaM piztuma\ [cCaima . mayaa EautM yat\ BavataM ivaValayasya
Ca~a: Ait ivanamaa: AQyaapka: Aip 3………………………… Bavaint [it . AnauXaasanao Aip Ayamaova
ivaValaya: idllaInagaro 4…………………………… vahit . At: Ahmaip Aismana \ ivaValayao piztuma\ [cCaima.
kRpyaa ma(ma\ AnaumaitM yacCntu [it paqa-yao .
Qanyavaad: . Bavat:
Aa&akarI
5…………………….
rajakIya ]ccatr ivaValaya: . pqamaM sqaanaM . ivak/ma: .
ramapsaadnagarma\ . AtIva sarlaa:
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 13
SA 2
JÉ.1. iÉ´É Ê´ÉtɱɪÉä GòÒb÷ÉÊnù´ÉºÉ-ºÉ¨ÉÉ®úÉä½þ& +ɪÉÉäÊVÉiÉ&* +ºªÉ ºÉ¨ÉÉ®úÉä½þºªÉ ´ÉhÉÇxÉ{É®Æú {ÉjÉÆ º´ÉʨÉjÉÆ |ÉÊiÉ
ʱÉJÉʺÉ* +vÉ& |ÉnùkÉè& ¶É¤nèù& {ÉjÉʨÉnù¨É {ÉÚ®úªÉiÉ*
¶É¤nùÉ& - ʨÉjÉ, =iºÉɽþ&, B¹É& =iºÉ´É&, ºÉ|Éä¨ÉxɨÉ&, nù¶ÉÇEòÉ&, ʨÉjɨÉÂ,
GòÒb÷ÉÊnù´ÉºÉ&, +¨¤ÉɱÉÉiÉ&, ʱÉJÉiÉ, Ê®ú±Éä-vÉÉ´ÉEòÉ& *
1.--------------------,
ÊnùxÉÉRÂóEò&29.12.04
Ê|ÉªÉ 2.----------, 3.------------*
ÊnùºÉ¨¤É®ú¨ÉɺɺªÉ xÉ´É˴ɶÉÊiÉiɨÉä Ênù´ÉºÉä +º¨ÉÉEÆò Ê´ÉtɱɪÉä 4.----------- +ɪÉÉäÊVÉiÉ&
+ɺÉÒiÉÂ*iÉjÉ UôÉjÉä¹ÉÖ +{ÉÚ´ÉÇ& 5.----------- où¹]õ&* ʴɶÉä¹ÉiÉ& Ê®ú±Éä-vÉÉ´ÉxÉä EäòÊSÉiÉ 6.----------
ªÉlÉÉ º´ÉEòÉè¶É±É¨É |Énù̶ÉiÉ´ÉxiÉ& iÉiÉ ºÉ´ÉÇlÉÉ +ÊuùiÉҪɨÉ +ɺÉÒiÉÂ*iÉä¹ÉÉÆ EòÉè¶É±ÉÆ où¹]Âõ ÉÉ ºÉ´Éæ 7.----
-------- +iÉÒ´É |ɦÉÉÊ´ÉiÉÉ& +ɺÉxÉÂ* ¦É´ÉnùÒªÉä Ê´ÉtɱɪÉä 8.---------------EònùÉ ¦ÉʴɹªÉÊiÉ
<ÊiÉ 9.---------------*
¦É´ÉnùҪɨÉ 10.------------
+ɶÉÒ¹É&
K1) saMskRtpustkanaaM k/yanaaqa-M pustkvaiNajaM pit ilaiKto p~o maHjaUYaayaaM pd<aO: XabdO: ku$t .
½ x 10 = 5 A=\ka:
iWtIyaa, ivaYaya:, it$vanantpurma\ 12, kxaayaaM, EaIinavaasa:,
Qanama\, pustkaina, igair T/oiD=\ pustkalaya:, saMskRtM, AlaGaubaapdoXao,
24 gaanQaI maaga-:
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 14
SA 2 1 .
korlapdoXa:
mahaodya
AhM 2 BaartIyaivaValayao navamyaaM 3 pzaima . mama 4 BaaYaa
saMskRtmaist . AhM pqamaM vaarM 5 pzaima . At: saMskRtM mama naUtna: 6 Aist . At:
sarlasaMskRtsya &anaaya yaaina 7 saint taina kRpyaa poYayantu [it paqa-yao . mama gaRhsa=\kot: ]pir pd<a:
Aist .
8 XaIGamaova poYayaaima .
Qanyavaada:
BavadIya:
9 .
papk:
10 .
11, ]pmaaga-:, naohu$ vaIqaI,
caonnaO - 44, timalanaaDu .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 15
SA 2
K 3) AQa: pd<aM ica~M AaQaR%ya maHjaUYaayaaM pd<aXabdanaaM sahayatyaa pHca saMskRtvaa@yaaina ilaKt .
2 x 5 = 10 A=\ka:
gau$kulama\ iXaxak: vaRxaa: naIcaO: iXaYyaa: pat: yaaogaaByaasaM
AnauXaasanaM Qyaanaona ]pdoXaM pitidnaM kuXalaa: pustkaina
pHcavaa@yaaina :
1) _______________________________________________________________
2) _______________________________________________________________
3) _______________________________________________________________
4) _______________________________________________________________
5) _______________________________________________________________
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 16
SA 2 K 3 AQa: pd<aM ica~M AaQaR%ya maHjaUYaayaaM pd<aXabdanaaM sahayatyaa pHca saMskRtvaa@yaaina ilaKt .
10 A=\ka:
pHcavaa@yaaina :
1) _______________________________________________________________
2) _______________________________________________________________
3) _______________________________________________________________
4) _______________________________________________________________
5) _______________________________________________________________
pdmaHjaUYaa : gau$: iXaYyaa: pazyait AaEamao vaTvaRxa: pitidnama\
]pdoXama\ saaQaumaRgaa: naIitma\ ]pidXait Qama-ganqaana\ Xaaintmayama\
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 17
SA 2
K 3 AQa: pd<aM ica~M AaQaR%ya maHjaUYaayaaM pd<aXabdanaaM sahayatyaa pHca saMskRtvaa@yaaina ilaKt .
10 A=\ka:
pdmaHjaUYaa : isaMh: maUYak: vanao calat: ima~o pXyait vadit vaRxaa:
saundrM vanaraja: jaalaona itYzit pitidnaM rxait AiBannaM ima~M
pHcavaa@yaaina :
1) _______________________________________________________________
2) _______________________________________________________________
3) _______________________________________________________________
4) _______________________________________________________________
5) _______________________________________________________________
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 18
SA 2 JÉ.3.+vÉ& nùkÉÆ ÊSÉjÉÆ où¹]Âõ ÉÉ {ÉäÊ]õEòɪÉÉÆ |ÉnùkɶɤnùÉxÉÉÆ ºÉ½þɪÉiɪÉÉ {É\SÉ´ÉÉCªÉÉÊxÉ =kÉ®ú{ÉÖκiÉEòɪÉÉÆ Ê±ÉJÉiÉ 10
{Énù¨É\VÉÚ¹ÉÉ :
pHcavaa@yaaina :
1) _______________________________________________________________
2) _______________________________________________________________
3) _______________________________________________________________
4) _______________________________________________________________
5) _______________________________________________________________
¤ÉÉʱÉEòÉ&, ¶ÉÖrù¨ÉÂ, Eò¨É±ÉÉÊxÉ, ´ÉÞIÉÉ&, ¶ÉÉä¦ÉxiÉä, §É¨ÉÎxiÉ,
º´ÉɺlªÉɪÉ, ºÉ®úÉä´É®äú, ´ÉÉiÉÉ´É®úhɨÉÂ, EÖò´ÉÇÎxiÉ*
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 19
SA 2
K 3) AQa: pd<aM ica~M AaQaR%ya maHjaUYaayaaM pd<aXabdanaaM sahayatyaa pHca saMskRtvaa@yaaina ilaKt .
2 x 5 = 10 A=\ka:
purskarsamaaraoh: ivaValayao mau#yaaiqait: Ca~a: paPnauvaint pQaanaaQyaapk:
EaoYza: ]nnaitpqao santuYTa: samaajao
pHcavaa@yaaina :
1) _______________________________________________________________
2) _______________________________________________________________
3) _______________________________________________________________
4) _______________________________________________________________
5) _______________________________________________________________
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 20
SA 2
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 21
SA 2
hlantXabd$paiNa
rajaa rajaanaaO rajaana: Bavaana\ BavantaO Bavant:
rajaanama\ rajaanaaO ra&: Bavantma\ BavantaO Bavat:
ra&a rajaByaama\ rajaiBa: Bavata Bavad\Byaama\ Bavad\iBa:
ra&o rajaByaama\ rajaBya: Bavato Bavad\Byaama\ Bavad\Bya:
ra&: rajaByaama\ rajaBya: Bavat: Bavad\Byaama\ Bavad\Bya:
ra&: ra&ao: ra&ama\ Bavat: Bavatao: Bavatama\
rai& ra&ao: rajasau Bavait Bavatao: Bava%sau
ho rajana\ ho rajaanaaO ho rajaana: ho Bavana\ ho BavantaO ho Bavant:
Aa%maa Aa%maanaaO Aa%maana: ivaWana\ ivaWaMsaaO ivaWaMsa:
Aa%maanama\ Aa%maanaaO Aa%mana: ivaWaMsama\ ivaWaMsaaO ivaduYa:
Aa%manaa Aa%maByaama\ Aa%maiBa: ivaduYaa ivaWd\Byaama\ ivaWd\iBa:
Aa%manao Aa%maByaama\ Aa%maBya: ivaduYao ivaWd\Byaama\ ivaWd\Bya:
Aa%mana: Aa%maByaama\ Aa%maBya: ivaduYa: ivaWd\Byaama\ ivaWd\Bya:
Aa%mana: Aa%manaao: Aa%manaama\ ivaduYa: ivaduYaao: ivaduYaama\
Aa%maina Aa%manaao: Aa%masau ivaduiYa ivaduYaao: ivaW%sau
ho Aa%mana\ ho Aa%maanaaO ho Aa%maana: ho ivaWana\ ho ivaWaMsaaO ho ivaWaMsa:
gacCna\ gacCntaO gacCnt:
gacCntma\ gacCntaO gacCt:
gacCta gacCd\Byaama\ gacCd\iBa:
gacCto gacCd\Byaama\ gacCd\Bya:
gacCt: gacCd\Byaama\ gacCd\Bya:
gacCt: gacCtao: gacCtama\
gacCit gacCtao: gacC%sau
ho gacCna\ ho gacCntaO ho gacCnt:
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 22
SA 2
kaya-pi~ka hlant Xabd$paiNa
1 AhM maindro psaadM paPtvaana\ . (Bagavat\)
2 eva Aa%maanaM ]wrot\ . (Aa%mana\\)
3 piNDta: eva caxauYmant: pkIit-ta: . (jagat\\)
4 main~Na: vandnto . (rajana\\)
5 AhM baalakM pXyaaima . (gacCt\\)
6 AhM pustkM yacCaima . (Bavat\\)
7 Baaskracaaya-: EaoYz: . (ivaWsa\\)
8 caar: samaacaarM inavaodyait . (rajana\\)
9 tva pu~M sah Kolait . (Bavat\\)
10 maindrM t~ Aist . (Bagavat\\)
11 Aa&a pirpalanaIyaa . (rajana\\)
12 pu~: ivaWana\ Aist . (Bavat\\)
13 namaama: . (ivaWsa\)
14 baalakoBya: purskar: dIyato . (Qaavat\\)
15 sa%yaM Bavaot\ . (vaaca\\)
16 naama ikma\ . Bavait Bavata Bavat:
17 pu~: t~ Kolait . Bavato Bavat: Bavait
18 tda kiXcat\ AagacCit . ivaduYa: ivaWana\ ivaduYaa
19 vaRxaaNaaM saurxaa prmaM k<a-vyama\ . Bavata Bavat: BavantM
20 kivata: ma(ma\ AtIva raocato . Aa%manaa Aa%mana: Aa%maina
21 Aa&a AnaukrNaIyaa . ivaduYa: ivaduYaa ivaWaMsama\
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 23
SA 2 22 baalakoBya: jalaM pyacC . Qaavad\iBa: Qaavad\Bya: Qaavatama\
23 sah saMBaaYaNaM k<a-vyama\ . ivaduYaa ivaduYa: ivaduYaa
24 janaa: saovanto . ivaW%sau ivaduYaaM ivaduYa:
25 saovaka: Bajanto . rajaa rajaanaM ra&a
26 svayamaova rxaa krNaIyaa . Aa%maanaM Aa%maiBa: Aa%mana:
27 kalaona AXaaok: rajaa ABavat\ . gacCt: gacCtona gacCta
28 savao-YaaM paiNanaaM prmaa%maa ivarajato . Aa%mana: Aa%manaa Aa%maina
29 rajaa purskarM yacCit . ivaWd\iBa: ivaWd\Bya: ivaduYaaM
30 saBaa piNDtO: Ala=\kRta . rajaa rajaanaaM ra&:
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 24
SA 2
sa=\#yaa – Numbers
ek: ekadXa ekivaMXait: ek i~MXat\ ek ca%vaairMXat\
WaO WadXa Wa ivaMXait: Wa i~MXat\ iW ca%vaairMXat\
~ya: ~yaaodXa ~yaao ivaMXait: ~yas i~MXat\ i~ ca%vaairMXat\
ca%vaar: catu d-Xa catuiva-MXait: catu: i~MXat\ catu: ca%vaairMXat\
pHca pHcadXa pHcaivaMXait: pHca i~MXat\ pHca ca%vaairMXat\
YaT\ YaaoDXa / YaT\dXa YaD\ ivaMXait: YaT\ i~MXat\ YaT\ ca%vaairMXat\
saPt saPtdXa saPt ivaMXait: saPt i~MXat\ saPt ca%vaairMXat\
AYT AYTadXa AYTa ivaMXait: AYT i~MXat\ AYT ca%vaairMXat\
nava navadXa Aqavaa
ekaonaivaMXait:
nava ivaMXait:
ekaona i~MXat\
nava i~MXat\
ekaona ca%vaairMXat\
nava ca%vaairMXat\
ekaona pHcaaXat\
dXa ivaMXait: i~MXat\ ca%vaairMXat\ pHcaaXat\
ek pHcaaXat\ ek YaiYT: ek saPtit: ek AXaIit: ek navait:
iW pHcaaXat\ iW YaiYT: iW saPtit: iW AXaIit: iW navait:
i~ pHcaaXat\ i~ YaiYT: i~ saPtit: i~ AXaIit: i~ navait:
catu: pHcaaXat\ catu: YaiYT: catu: saPtit: catu: AXaIit: catu: navait:
pHca pHcaaXat\ pHca YaiYT: pHca saPtit: pHca AXaIit: pHca navait:
YaT\ pHcaaXat\ YaT\ YaiYT: YaT\ saPtit: YaT\ AXaIit: YaT\ navait:
saPt pHcaaXat\ saPt YaiYT: saPt saPtit: saPt AXaIit: saPt navait:
AYT pHcaaXat\ AYT YaiYT: AYT saPtit: AYT AXaIit: AYT navait:
nava pHcaaXat\
ekaona YaiYT:
nava YaiYT:
ekaona saPtit:
nava saPtit:
ekaona AXaIit:
nava AXaIit:
ekaona navait:
nava navait:
ekaona Xatma\
YaiYT: saPtit: AXaIit: navait: Xatma\
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 25
SA 2
Kindly note the following.
1 to 4 have different words in masculine, feminine and neuter genders. Read the words
given in the box above.
They have to be used according to the gender of the noun.
It is common from 5. Means 5 onwards all numbers are common in all three genders.
Read the examples given below.
[maaina vaa@yaaina pzt .
puilla=\ga: s~Iila=\ga: napuMsakila=\ga:
1 ek: ivaValaya: eka baalaa ekma\ flama\
2 WaO baalakaO Wo lato Wo pa~o
3 ~ya: Ca~a: itsa: gauha: ~IiNa nao~aiNa
4 ca%vaar: maagaa-: catsa: Xaalaa: ca%vaair flaaina
5 pHca vaRxaa: pHca Ca~a: pHca gaRhaiNa
ir@tsqaanaM pUryat .
1 _____________ jana: (ek) 2 _____________ klaa (ek)
3 _____________ p~ma\ (ek) 4 _____________ pa~o (Wa)
5 _____________ maRgaaO (Wa) 6 _____________ baalaka: (i~)
7 _____________ nao~aiNa (i~) 8 _____________ kvaya: (catur\)
9 _____________ lalanaa: (catur\) 10 _____________ flaaina (catur\)
11 _____________ maatr: (pHca) 12 _____________ kpya: (i~)
13 _____________ baalak: (ek) 14 _____________ pBaa: (i~)
15 _____________ makra: (catur\) 16 _____________ [ndva: (pHca)
17 _____________ irpva: (i~) 18 _____________ saariqa: (i~)
19 _____________ naV: (saPt) 20 _____________ maIna: (ek)
ek: eka ekma\
WaO Wo Wo
~ya: itsa: ~IiNa
ca%vaar: catsa: ca%vaair
pHca pHca pHca
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 26
SA 2
saM#yaa Xabd$paiNa
Kindly note the difference in the sabdrups of numbers. They are like pronouns (sava-naama). Take the
example of ikma\ in all three genders. Also note
Number 1 sabdarup has only singular in all three genders. (no dual and plural)
Number 2 sabdarup has only iWvacanama\ . (ekvacanama\ and bahuvacanama\ are not available.)
Number 3 onwards sabdarups have only plural in all three genders. (ekvacanama\ and
iWvacanama\ are not available.)
Sabdarups from 5 to 100 are similar and common in all three genders. So learn only 5 and
understand rest are like 5.
Watch the sabdarups carefully.
No. 1 only singular in all 3 genders. No. 2 only dual in all 3 genders.
Pauilla=\gao s~Iila=\gao napuMsak Pauilla=\gao s~Iila=\gao napuMsak
ek: eka ekma\ WaO Wo Wo
ekma\ ekama\ ekma\ WaO Wo Wo
ekona ekyaa ekona WaByaama\ WaByaama\ WaByaama\
eksmaO eksyaO eksmaO WaByaama\ WaByaama\ WaByaama\
eksmaat\ eksyaa: eksmaat\ WaByaama\ WaByaama\ WaByaama\
eksya eksyaa: eksya Wyaao: Wyaao: Wyaao:
ekismana\ eksyaama\ ekismana\ Wyaao: Wyaao: Wyaao:
No. 3 only plural in all 3 genders. No. 4 only plural in all 3 genders.
Pauilla=\gao s~Iila=\gao napuMsak Pauilla=\gao s~Iila=\gao napuMsak
~ya: itsa: ~IiNa ca%vaar: catsa: ca%vaair
~Ina\ itsa: ~IiNa catur: catsa: ca%vaair
i~iBa: itsaRiBa: i~iBa: catuiBa-: catsaRiBa: catuiBa-:
i~Bya: itsaRBya: i~Bya: catuBya-: catsaRBya: catuBya-:
i~Bya: itsaRBya: i~Bya: catuBya-: catsaRBya: catuBya-:
~yaaNaama\ itsa¨Naama\ ~yaaNaama\ catuNaa-ma\ catsa¨Naama\ catuNaa-ma\
i~Yau itsaRYau i~Yau catuYa-u catsaRYau catuYa-u
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 27
SA 2
Number 5 onwards only Plural ( bahuvacanama\ ) in all three genders.
Ending
letter 5 6 7 8 9 10
nil pHca YaT\ saPt AYT nava dXa
nil pHca YaT\ saPt AYT nava dXa
iBa: pHcaiBa:
Bya: pHcaBya:
Bya: pHcaBya:
anaama\ pHcaanaama\ YaNNaama\
sau pHcasau
Fill the sabdarup with the help of endings in the above boxes.
[maaina vaa@yaaina pzt .
1 i~iBa: pa~O: 2 ca%vaair yaanaaina
3 WaByaaM kraByaaM 4 dXaiBa: manauYyaO:
5 Wyaao: hstyaao: 6 pHcaBya: Ca~oBya:
7 catsaRiBa: baailakaiBa: 8 YaT\sau pa~oYau
9 navaanaaM pa~aNaama\ 10 saPt vanaaina
11 AYTBya: Ca~oBya: 12 YaT\Bya: baailakaBya:
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 28
SA 2
ir@tsqaanaM pUryat .
1 _____________ jana: (ek)
2 _____________ klaa (ek)
3 _____________ p~ma\ (ek)
4 _____________ pa~o (Wa)
5 _____________ maRgaaO (Wa)
6 _____________ baalaka: (i~)
7 _____________ nao~aiNa (i~)
8 _____________ kvaya: (catur\)
9 _____________ lalanaa: (catur\)
10 _____________ flaaina (catur\)
11 _____________ QaonauBya: (pHca)
12 _____________ kpya: (i~)
13 _____________ baalakaya (ek)
14 _____________ pBaaiBa: (i~)
15 _____________ makraNaaM (catur\)
16 _____________ [nduYau (pHca)
17 _____________ irpUNaaM (i~)
18 _____________ saariqaBya: (i~)
19 _____________ nadInaaM (saPt)
20 _____________ maInaat\ (ek)
21 eksyaa: _____________ (jananaI)
22 _____________ jalaiQaBya: (i~)
23 eksyaama\ _____________ (idXaa)
24 _____________ pjaasau (YaT\)
25 pHcaBya: _____________ (BaiganaI)
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 29
SA 2
laaoT\ ivaiQaila=\ lakaryaao: 6 A=\ka:
prsmaOpidna: BaU (Bava\) pz\ hsa\ nama\ gama\ (gacC\) Asa\ hna\ ËuQa\ naXa\ naRt\ Aap\
Xak\ [Ya\ pRcC\ kR &a (jaa) Baxa\ icant\
Aa%manaopidna: saova\ laBa\ Éca\ maud\ yaaca\
]Bayapidna: naI ) (hr\) Baja\ pca\
kaya-pi~ka laaoT\ lakar:
idnaa=\k: ………………… naama …………………………… kxaa ……… vaga-: ……….
1 hsa\ Qaatao: laaoT\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: hsatu
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
2 pt\ Qaatao: laaoT\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: pttu
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
3 vad\ Qaatao: laaoT\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: vadtu
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
tu tama\ ntu
A tma\ t
aina ava ama
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 30
SA 2
4 gama\ (gacC\) Qaatao: laaoT\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: gacCtu
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
5 naRt\ Qaatao: laaoT\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: naR%yatu
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
6 ËuQa\ Qaatao: laaoT\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: ËuQyatu
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
7 naXa\ Qaatao: laaoT\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: naXyatu
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
8 pRcC\ Qaatao: laaoT\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: pRcCtu
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 31
SA 2
kaya-pi~ka ivaiQaila=\ lakar:
1 ilaK\ Qaatao: ivaiQaila=\lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: ilaKot\
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
2 %yaja\ Qaatao: ivaiQaila=\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: %yajaot\
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
3 tp\ Qaatao: ivaiQaila=\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: tpot\
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
4 Xap\ Qaatao: ivaiQaila=\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: Xapot\
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
5 mauca\ Qaatao: ivaiQaila=\ lakar: .
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Anyapu$Ya: mauHcaot\
maQyamapu$Ya:
]<amapu$Ya:
et\ etama\ eyau:
e: etma\ et
eyama\ eva ema
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 32
SA 2
AQa: pd<aaina vaa@yaaina ir@tsqaanaM ]icatO: iËyapdO: pUryat .
1 maalaa . pztu pz .
2 %vaM . ilaKaina ilaK .
3 AQyaapk: Ca~: ca . ilaKtama\ ilaKt .
4 AhM . vadntu vadaina .
5 yauvaaM . Qaavatama\ Qaavatma\ .
6 to Ca~a: . Bavaama Bavantu .
7 taO baalakaO . Kolatama\ Kolantu.
8 vayaM saMskRtM . ilaKaina ilaKama .
9 yaUyaM pustkalayaM . gacCt gacCaina .
10 AavaaM $gNaoBya: saovaaM . ku$ kuvaa-va .
11 Ca~a: saaya=\kalao . ËIDotma\ ËIDoyau: .
12 yaUyaM savao- k/IDa=\gaNao . Qaavaoyama\ Qaavaot .
13 AhM ivaValayaat\ baih: . gacCoyama\ gacCot\ .
14 AavaaM Xva: pazM . pzova pzoma .
15 isaMha: maaMsaM . Kadotama\ Kadoyau: .
16 gau$: Ca~oBya: ]pdoXaM . yacCot\ yacCo: .
17 r%naakr: sa%sa=\gaona eva mahiYa-: . Bavaot\ Bavaoyama\ .
18 ramaoNa sah saIta laxmaNa: ca vanama\ . gacCotama\ gacCoyau: .
19 to sava-o Qaavaka: spQaa-yaaM vaogaona . Qaavaova Qaavaoyau: .
20 Ca~a: prIxaayaO saMyak\ . pzoyau: pzot .
21 yauvaaM Xlaaokana\ ]ccaO: . vadotama\ vadotma\ .
22 AavaaM Xar%kalao EaImad\vaalmaIikramaayaNaM . pzova pzoma .
23 yaUyaM ra~aO diQa na . Kadot Kadotma\ .
24 baalaa: pitidnaM ivaValayaM . pzoyau: pzot\ .
25 %vama\ [dM pustkM samyak\ . pXyaot\ pXyao: .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 33
SA 2
ir>sqaanaaina ]icatO: pu$YaO: vacanaO: ca pUryat .
1 Ca~a: pznaaya ivaValayaM …………………… . gacCot\ gacCoyau: gacCotma\ .
2 [-Xvar: Ba>ana\ ……………………. rxantu rxatu rxaaina .
3 %vama\ ]Vanao ……………………. Bamaoyau: Bamaot Bamao: .
4 AavaaM janakona sah ……………………. Kolaoyama\ Kolaova Kolaoma .
5 AakaXaivamaanaM vaogaona ……………………. ]%ptot\ ]%ptotama\ ]%ptoyau: .
6 yaUyaM vanao maRgaana\ na ……………………. maaryatma\ maarya maaryat .
7 savao- maRgaXaalaayaaM maRgaana\ …………………… . pXyaotama\ pXyaaina pXyaoyau: .
8 caaOraO kaoYaat\ Qanama\ ……………………. caaoyantu caaoryatama\ caaoryatu .
9 yauvaaM karyaanaM vagaona na ……………………. calaot calaotama\ calao:.
10 saOinaka: yauwxao~M ……………………. calatu calatama\ calaoyau: .
11 kvaya: Xlaaokana\ ……………………. rcaoyaot\ rcayaotama\ rcayaoyau: .
12 vaRYaBaa: xao~oYau tRNaM ……………………. caraina carava carntu .
13 vayaM imaYzannaaina ……………………. Kadaina Kadava Kadama .
14 dova: Ba>ana\ ……………………. rxaot\ rxaotama\ rxaoyau: .
15 janaa: ]pvanaoYau puYpaiNa na ……………………. ~aoTyatu ~aoTyatama\ ~aoTyantu .
16 yaUyaM maQauraiNa flaaina . Kad\ ivaiQaila=\ lakar: .
17 AavaaM Xva: calaica~M . gama\ laaoT\ lakar: .
18 taO Ca~aO k/IDa=\gaNao . Qaava\ ivaiQaila=\ lakar: .
19 %vaM pat: sava-da . pz\ laaoT\ lakar: .
20 AhM pat: janakM dovaM ca . nama\ ivaiQaila=\ lakar: .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 34
SA 2
laaoT\ lakar:
saova\ Qaatao: laaoT\ lakar: Aa%manaopdI
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
AnyapuÉYa: saovatama\ saovaotama\ saovantama\
maQyamapuÉYa: saovasva saovaoqaama\ saovaQvama\
]<amapuÉYa: saovaO saovaavahO saovaamahO
laBa\ Qaatao: laaoT\ lakar: Aa%manaopdI
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
AnyapuÉYa: laBatama\ laBaotama\ laBantama\
maQyamapuÉYa: laBasva laBaoqaama\ laBaQvama\
]<amapuÉYa: laBaO laBaavahO laBaamahO
rma\ Qaatao: laaoT\ lakar: Aa%manaopdI
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
AnyapuÉYa: rmatama\
maQyamapuÉYa:
]<amapuÉYa:
kmp\ Qaatao: laaoT\ lakar: Aa%manaopdI
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
AnyapuÉYa: kmptama\
maQyamapuÉYa:
]<amapuÉYa:
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 35
SA 2
vaRQa\ Qaatao: laaoT\ lakar: Aa%manaopdI
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
AnyapuÉYa: vaQa-tama\
maQyamapuÉYa:
]<amapuÉYa:
ivaiQaila=\ lakar:
saova\ Qaatao: ivaiQaila=\ lakar: Aa%manaopdI
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
AnyapuÉYa: saovaot saovaoyaatama\ saovaorna\
maQyamapuÉYa: saovaoqaa: saovaoyaaqaama\ saovaoQvama\
]<amapuÉYa: saovaoya saovaovaih saovaomaih
laBa\ Qaatao: ivaiQaila=\ lakar: Aa%manaopdI
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
AnyapuÉYa: laBaot laBaoyaatama\ laBaorna\
maQyamapuÉYa: laBaoqaa: laBaoyaaqaama\ laBaoQvama\
]<amapuÉYa: laBaoya laBaomaih laBaomaih
rma\ Qaatao: ivaiQaila=\ lakar: Aa%manaopdI
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
AnyapuÉYa: rmaot
maQyamapuÉYa:
]<amapuÉYa:
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 36
SA 2
kmp\ Qaatao: ivaiQaila=\ lakar: Aa%manaopdI
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
AnyapuÉYa: kmpot
maQyamapuÉYa:
]<amapuÉYa:
vaRQa\ Qaatao: ivaiQaila=\ lakar: Aa%manaopdI
ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
AnyapuÉYa: vaQa-ot
maQyamapuÉYa:
]<amapuÉYa:
AQa: pd<aaina vaa@yaaina ir@tsqaanaM ]icatO: iËyapdO: pUryat .
1) to Ca~a: svaivaValayaM . saovatama\ saovaotama\ saovantama\
2) yaUyaM saOinaka: raYT/M . saovasva saovaoqaaM saovaQvama\
3) AavaaM sva iptraO Ahina-XaM . saovaO saovaavahO saovaamahO
4) saa baailaka: purskarM . laBaot laBaoyaataM laBaorna\
5) AavaaM puYpmaalaaM . laBaoqaa: laBaoyaaqaaM laBaoQvaM
6) AhM naUtnaM vas~M AV . laBaoya laBaovaih laBaomaih
7) janaa: QanaM . raocatama\ raocaotaM raocantama\
8) %vaM KolanaM . raocasva raocaoyaaqaaM raocaoQvama\
9) AavaaM saMskRtkqaaM . raocaO raocaavahO raocaamahO
10) vaIr: imaYTannaM paPya . maaodot maaodotaM maaodorna\
11) yauvaaM XauwM vas~M paPya manaisa maaodqaa: maodoQvaM maaodoyaaqaaM
12) vayaM prIxaayaaM ]<amaa=\kana\ paPya . maaodoya maaodovaih maaodomaih
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 37
SA 2
13) yaacakaO BaaojanaM . yaacatama\ yaacaotama\ yaacantama\
14) yaUyaM iBaxaaM maa . yaacaoqaa: yaacaoyaaqaaM yaacaoQvama\
15) AhM Aacaayaa-t\ &anaM . yaacaO yaacavahO yaacamahO
16) baailaka: [-XvarM . Bajaot BajaoyaataM Bajaorna\
17) vaRYaBaaO XakTM . naIyaot naIyaoyaataM naIyaorna\
18) yauvaaM pustkaina . naIyaoqaa: naIyaoyaaqaaM naIyaoQvama\
19) AavaaM BaaojanaM . naIyaoya naIyaovaih naIyaomaih
20) caaOr: QanaM . hrtama\ hrotama\ hrntama\
21) %vaM QanaM maa . hrsva hroqaaM hrQvama\
22) AhM ikmaip na . hrO hravahO hramahO
23) yauvaaM sad\gauNaana\ . Bajaqaa: BajaoyaaqaaM BajaoQvama\
24) AavaaM sajjanaana\ . Bajaoya Bajaovaih Bajaomaih
25) lalanaa: BaaojanaM . pcatama\ pcaotaM pcantama\
24) yaUyaM Aip BaaojanaM . pcaoqaa: pcaoyaaqaaM pcaoQvama\
25) vayaM kdaip na . pcaO pcaavahO pcaamahO
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 38
SA 2
iWtIyaa ivaBai@t:
1) samayaa (near) 2) inakYaa (near)
A) ivaValayaM samayaa Ca~a: Kolaint . Aa) nadIM inakYaa gaama: Aist .
[) maatrM samayaa iXaXau: itYzit . [-) vaRxaana\ inakYaa janaa: Bamaint .
3) pit (towards)
A) isaMh: maRgaM pit Qaavait . Aa) saOinaka: Xa~Una\ pit Qaavaint .
4) iQak\ (curse)
A) iQak\ Asa%yavaaidnama\ . Aa) iQak\ paipnama\
5) ivanaa (without)
A) QanaM ivanaa jaIivatM sauKmayaM na Bavait . Aa) ima~M ivanaa sauKM naaist .
tRtIyaa ivaBai@t:
1) ivanaa (without)
A) &anaona ivanaa ]VaogaM naaist . Aa) iXaxakona ivanaa ivaValaya: naaist .
2) Alama\ (enough, stop)
A) AlaM ËIDnaona . Aa) AlaM laoKnaona .
3) hIna: (without)
A) ivaVyaa hIna: na XaaoBato . Aa) madona hIna: gauNavaana\ manauYya: Bavait .
4) pyaaojanama\ Aist naaist (use)
A) XauYkona kaYzona Aigna: jvalait . Aa) baalakona Aip rajaa BaUyato .
catuqaI- ivaBai@t:
1) Alama\ (equal to / enough)
A) kRYNa: kMsaaya Alama\ . Aa) BaIma: duyaa-oQanaaya Alama\ .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 39
SA 2 pHcamaI ivaBai@t:
1) AarBa\ (to start)
A) ga=\gaa ihmaalayaat\ AarByato . Aa) BaartM kaXmaIrpdoXaat\ AarByato .
2) pmaad\ ( to be negligent )
A) pznaat\ pmaad: maa ku$ . Aa) sadacaart\ na pmaidtvyama\ .
3) pr: (after)
A) pu~: janakat\ pr: AiBaQaavait . Aa) janaa: naotu: pr: calaint .
4) Anantrma\ (afterwards)
A) gaRhat\ AnantrM ]Vanama\ Aist . Aa) prIxaayaa: AnantrM ivarama: Bavait .
YaiYz ivaBai@t:
1) inaQaa-rNao (to decide)
A) kvaInaaM EaoYz: kailadasa: . Aa) naotRYau EaoYz: maha%maa gaanQaI .
2) vaamat: (left side)
A) mama gaRhsya vaamat: AapNama\ Aist . Aa) ivaValayasya vaamat: eka nadI Aist .
3) dixaNat: (right side)
A) vaRxasya dixaNat: kuzIr: itYzit . Aa) maatu: dixaNat: pu~I calait .
4) Anaadro (while doing…)
A) ilaKt: mama ima~ma\ AagacCt\ Aa) Qaavat: janaksya vaYaa- ABavat\ .
saPtmaI ivaBai@t:
1) isnah\ (love, affectionate)
A) maata pu~o isna(it . Aa) baalaka: ifsaayaaM isna(int .
2) ivaXvasa\ (trust, believe)
A) sa: ima~o ivaXvaisait . Aa) AhM mama jyaoYzo isna(aima .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 40
SA 2 3) Anaurja\ (facinated)
A) lata BartnaaT\yao Anaurjyato . Aa) koXava: ihmalao(o Anaurjyato .
4) Baavao (when…..)
A) Aacaayao- gato Ca~a: saMlapint. Aa) main~vayao- Aagato savao- GaaoYayaint .
AByaasa:
kaoYzko pd<aana\ Xabdana\ ]icativaBa@taO pyaujya ir@tsqaanaaina pUryat .
1) hIna: manauYya: dird: Bavait . (santaoYasya santaoYaat\ santaoYaoNa)
2) nama: . (ip~a iptir ip~o)
3) baailaka janmaidvasao imaYzannaM yacCit . (jyaoYTayaa: jyaoYTayaO jyaoYTayaaM)
4) manauYya: BaIt: Qaavait . (gajaat\ gajaona gajasya )
5) Aja-una: EaoYz: . (Qanauiva-Vasau Qanauiva-VayaaM Qanauiva-VanaaM )
kaoYzko pd<aana\ Xabdana\ ]icativaBa@taO pyaujya ir@tsqaanaaina pUryat .
1) rhIma: tbalaa samaqa-: . (vaadnaat\ vaadnaona vaadnao)
2) duYT: jana: ËuQyait . (sajjanaaya sajjnaat\ sajjanasya)
3) AnantrM saIta gacCit . (ramasya ramaat\ ramao)
4) vaamat: ekM Bavanama\ Aist . (naVaM naVa: naVO)
5) BaartM AarByato . (kaXmaIrat\ kaXmaIrsya kaXmaIro)
kaoYzko pd<aana\ Xabdana\ ]icativaBa@taO pyaujya ir@tsqaanaaina pUryat .
1) baalaka: pit Qaavaint . (kipnaa kipM kpo:)
2) iQak\ . (paipnaM paipna: paipnao )
3) puYpaiNa raocanto . (baailakaBya: baailakaiBa: baailakanaama\ )
4) vaIrvar: Alama\ . (Xa~uBya: Xa~UNaaM Xa~uYau )
5) Alasa: pmaaVto . (pznaona pznaat\ pznasya)
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 41
SA 2 kaoYzko pd<aana\ Xabdana\ ]icativaBa@taO pyaujya ir@tsqaanaaina pUryat .
1) purt: maindrma\ Aist . (saraovarat\ saraovarsya saraovaro)
2) dixaNat: mahana\ vaRxa: itYzit . (latayaO latayaaM latayaa:)
3) AhM kuXala: . (saMskRtBaaYao saMskRtBaaYaayaaM saMskRtBaaYaayaa: )
4) ivanaa ku~ gacCisa ? (pustkM pustkona pustkat\ )
5) Aarxaka: inakYaa Qaavaint . (caaOroNa caaOrM caaOrat\ )
]ppdivaBai>ma\ AnausaR%ya ir>sqaanaaina pUryat .
1 …………………… (ivamaanasqaana) pirt: gaRhaiNa saint .
2 janaa: …………………… (nagar) AiBat: vasaint .
3 mahadova: Xa=\kr: …………………… (kOlaasa) AiQavasait .
4 A=\kur: …………………… (klama) ivanaa ivaValayaM na AagacCit .
5 Ba>a: …………………… (svaoYTdovata) pit paqa-naaM kuva-int .
6 iQak\ ……………………. (naotR)
7 baalaka: …………………… (kiva) sah Kolaint .
8 Ca~a: …………………… (bauiw) hInaa: na Bavaint .
9 sava-o pu~a: …………………… (iptR) saaQa-M pya-Tnaaya gacCint .
10 Alama\ …………………….(kRYNamait)
11 …………………… (ga=\gaamaatR) nama: .
12 …………………… (nadI) svaist .
13 …………………… (iXafalaI) flaaina raocanto .
14 sa: …………………… (gaao) kuPyait .
15 to danavaIra: …………………… (td\) danaM yacCint .
16 Aacaaya-: …………………… (iXaYya) k/uQyait .
17 rajaoXa: …………………… (sava-) du(it .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 42
SA 2
18 jananaI …………………… (pu~I) BaaojanaM yacCit .
19 baalaka: …………………… (vaaiTka) baih: k/IDint .
20 AnauYaa …………………… (Aidit) pra Aist .
21 …………………… (dIpavalaI) pUva-M navara~ma\ maanyato .
22 …………………… (hir) BaIt: XaXak: vaogaona Qaavait .
23 ga=\gaa …………………… (ihmaaid`) pvahit .
24 janaa: …………………… (vyaaiQa) ~syaint .
25 Ca~a: …………………… (pazXaalaa) inaga-cCint .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 43
SA 2
XatR p%yaya:
XatR p%yaya: kovalaM prsmaOpdQaatuiBa: sah yaaojyato . Asya p%yayasya $paiNa puilla=\gao s~Iila=\gao napuMsakila=\gao ca
pRqak\ pRqak\ Bavaint . Aip ca Asya p%yayasya yaaogaonaaip vaa@yaM na samaaPtM Bavait . AyaM p%yaya: Vaotyait yat\
BaUtkalao vat-maanakalao BaivaYya%kalao vaa kta- ikM kuva-na\ Aist [it vaNa-yait .
maUlaQaatu: napuMsakila=\gao puilla=\gao s~Iila=\gao Aqa-:
pz\ pzt\ pzna\ pzntI reading
ilaK\
Qaava\
hsa\
yaaca\
rxa\
icant\
ija
)
pa
da
sqaa
gama\
nama\
pt\
smaR
naI
palaya\
pca\
Kad\
Kna\
dRXa\
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 44
SA 2 puilla=\gao pyaaoga:
maUlaQaatu: ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Qaava\ Qaavana\ QaavantaO Qaavant:
nama\
ilaK\
s~Iila=\gao pyaaoga:
maUlaQaatu: ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
gama\ gacCntI gacCn%yaaO gacCn%ya:
smaR
pca\
napuMsakila=\gao pyaaoga:
maUlaQaatu: ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
gama\ gacCt\ gacCtI gacCint
sqaa
naI
ir>sqaanaM pUryat .
1 isaMh: ]ccaO: ……………… gauhayaa: baih: inaga-cCit . gaja-\
2 ……………… k/IDk: kndukM gaRh\Naait . Qaava\
3 ……………… baailaka: prsprM cacaa-M kuva-int . pz\
4 baalakaO BaaojanaM ……………… jalaM ipbat: . Kad\
5 ……………… AQyaaipka Xyaamap+o ilaKit . pazya\
6 ……………… eva sa: kiva: kivata: rcayait . hsa\
7 piqaka: nagarM ……………… saint . gama\
8 to vaIra: yauwM ……………… Aasana\ . kR
9 AhM Xva: mama vaaiYa-kIprIxaaM ……………… BaivaYyaaima . ilaK\
10 bak: ma%syaana\ ……………… Kadit . sqaa
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 45
SA 2 Xaanaca\ p%yaya:
maUlaQaatu: Aqa-: puilla=\gao s~Iila=\gao napuMsakila=\gao
saova\ serving saovamaana: saovamaanaa saovamaanama\
yaaca\ yaacamaana: yaacamaanaa yaacamaanama\
Dya\ Dyamaana: Dyamaanaa Dyamaanama\
kmp\ kmpmaana:
i@laXa\ i@laXyamaana:
vaRt\ vat-maana:
[-xa\ [-xamaaNa:
laBa\ laBamaana:
vaRQa\ vaQa-maana:
maud\ maaodmaana:
yauQa\ yauQyamaana:
jana\ jaayamaana:
vand\ vandmaana:
naI naIyamaana:
yauja\ yaujyamaana:
pca\ pcamaana:
XaI=\ Xayaana:
XauBa\ XaaoBamaana:
sah\ sahmaana:
kR kuvaa-Na:
pkaXa\ pkaXamaana:
Students are asked to fill the feminine and neuter gender by their own.
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 46
SA 2
1 __________________ Ca~a: . ( yatmaana:, yatmaanaa:, yatmaanaaO )
2 _____________ vaIraO . ( yauQyamaanaa:, yauQyamaanaaO, yauQyamaanaa)
3 _____________ p~aiNa . ( XaaoBamaanaaO , XaaoBamaanama\, XaaoBamaanaaina )
4 _____________ nayanao . ( sfurmaanaaO, sfurmaanao, sfurmaanama\)
5 _____________ baailako . ( i@laXyamaanaa, i@laXyamaanama\, i@laXyamaanao)
6 _____________ naVaO . ( vaQa-maanaaO, vaQa-maanaa , vaQa-maanaa: )
7 _____________ rajaana: . ( vat-maanaa:, vat-maana:, vat-maanaama\)
8 _____________ Qanama\ . ( jaayamaanaaina, jaayamaanama\ , jaayamaanaa)
9 _____________ XaaKo ( kmpmaanaaO , kmpmaanama\ , kmpmaanao)
10 _____________ dIpa: . ( jaajvalyamaanaa, jaajvalyamaanama\ , jaajvalyamaanaa:)
11 _____________ jananaI . ( [-xamaanaI, [-xamaanaa, [-xamaana: )
12 _____________ naotar: . ( maaodmaana: , maaodmaanaa:, maaodmaanao )
13 _____________ paicaka . ( pcamaana:, pcamaanaa, pcamaanama\)
14 _____________ caaOra: . ( laBamaanaa:, laBamaanaa, laBamaanaaO)
15 _____________ maRgaa: . ( sahmaana:, sahmaanaa, sahmaanaa:)
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 47
SA 2
@tvatu p`%yaya:
A @tvatu p%yaya:
AyaM p%yaya: la=\lakarsya pyaaogaM ivanaa QaatUnaaM BaUtkalao (simple past) pyaaogaaya ]pyaujyato . AyaM p%yaya:
QaatuiBa: sah yaaogasya pXcaat\ puilla=\gao s~Iila=\gao napuMsakila=\gao ca pRqak\ pRqak\ $paiNa AaPnaaoit.
yaqaa ……
pz\ + @tvatu piztvat\ piztvaana\ piztvatI . evamaova AQa: pd<aanaamaip kuva-ntu .
maUlaQaatu: Aqa-: puilla=\gao s~Iila=\gao napuMsako
pz\ piztvaana\ piztvatI piztvat\
ilaK\ ilaiKtvaana\ ilaiKtvatI ilaiKtvat\
Qaava\
hsa\
yaaca\
saova\
icant\
ija
)
pa
da
sqaa
gama\
nama\
pt\
smaR
naI
laBa\
pca\
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 48
SA 2 puilla=\gao pyaaoga:
maUlaQaatu: ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Qaava\ Qaaivatvaana\ QaaivatvantaO Qaaivatvant:
nama\
ilaK\
s~Iila=\gao pyaaoga:
maUlaQaatu: ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
gama\ gatvatI gatva%yaaO gatva%ya:
smaR
laBa\
napuMsakila=\gao pyaaoga:
maUlaQaatu: ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
ija gatvat\ gatvatI gatvaint
sqaa
naI
vaa@yaoYau pyaaoga: .
1 saa svapustkaina ivaValayaM . naItvaana\ naItvatI naItva%ya:
2 taO baalakaO svapazana\ . ilaiKtvatI ilaiKtvantaO ilaiKtvant:
3 Ba@ta: maindro dovaM . natvant: natvaana\ natvatI
4 AhM svaivaYayaana\ . smaRtvatI smaRtvantaO smaRtvaana\
5 saa baailaka BaaojanaM . Kaidtvaana\ KaidtvatI Kaidtvant:
6 WaO gajaaO jalaaXayao jalaM . pItvantaO pItva%yaaO pItvant:
7 baailako sva maatrM . saoivatvatI saoivatva%yaaO saoivatva%ya:
8 lalanaa: ramaayaNapazM . piztva%yaaO piztva%ya: piztvatI
9 naT: purskarM . labQavatI labQavaana\ labQavat\
10 maata BaaojanaM . p@vavatI p@vavaana\ p@vavat\
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 49
SA 2
@t p%yaya:
AyaM p%yaya: QaatUnaaM la=\lakarsya kma-vaacyaaM BaUtkalao (past passive) ]pyaujyato . AyaM p%yaya: QaatuiBa: sah
yaaogasya pXcaat\ puilla=\gao s~Iila=\gao napuMsakila=\gao ca pRqak\ pRqak\ $paiNa AaPnaaoit. yaqaa ……
pz\ + @t = piztma\ pizt: pizta . evamaova AQa: pd<aanaamaip kuva-ntu .
maUlaQaatu: Aqa-: puilla=\gao s~Iila=\gao napuMsako
pz\ pizt: pizta piztma\
ilaK\
Qaava\
hsa\
yaaca\
saova\
icant\
ija
)
pa
da
sqaa
gama\
nama\
pt\
smaR
naI
laBa\
pca\
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 50
SA 2 puilla=\gao pyaaoga:
maUlaQaatu: ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
Qaava\ Qaaivat: QaaivataO Qaaivata:
nama\
ilaK\
pca\
s~Iila=\gao pyaaoga:
maUlaQaatu: ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
gama\ gata gato gata:
smaR
laBa\
pz\
napuMsakila=\gao pyaaoga:
maUlaQaatu: ekvacanama\ iWvacanama\ bahuvacanama\
ija ijatma\ ijato ijataina
sqaa
naI
nama\
vaa@yaoYau pyaaoga: .
1 baalak: janakona naIt: . 2 WaO laoKaO tona ilaiKtaO .
3 dovaI Ba@tO: nata . 4 mayaa paza: smaRta: .
5 vaanaroNa flaaina Kaidtaina . 6 baalakona dugQaM pItma\ .
7 Aacaaya-: iXaYyaO: saoivat: 8 pustkM Ca~O: piztma\ .
9 QaavakO: purskara: labQaa: . 10 maa~a BaaojanaM p@vama\ .
ir@tsqaanaaina pUryat .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 51
SA 2 1 pUjaa pustkM ………………… pz\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
2 %vaM BaaojanaM ………………… kR @tvatu (kRtvaana\ kRtvatI kRtva%ya: )
3 vayama\ ]Vanao ………………… Bama\ @tvatu (Baimatvaana\ Baimatva%ya: BaimatvatI )
4 yaUyamaip samaudtTo ………………… ËID\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
5 sa: flaaina ………………… Kad\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
6 saa baailaka p~M ………………… ilaK\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
7 sauroXa: rmaoXa: ca ica~M ………………… rca\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
8 AavaaM prsprM ………………… dRXa\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
9 to Ca~a: k/Ida=\gaNao ………………… Qaava\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
10 AhM BaaojanaM ………………… pca\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
11 AavaaM pustkalayao pustkaina ……………… pz\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
12 iXaxakaO pazana\ ………………… paz\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
13 taO t~ ]VanaM dYTuM ………………… sqaa @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
14 isaMha: vanaoYau ………………… vasa\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
15 to baailako purskarM ………………… p Aap\ @tvatu (piztvaana\ piztvatI piztva%ya: )
1 mayaa pustkM ……………… pz\ @t 2 gauÉNaa pXnaaO ……………… pcC\ @t
3 Ba@tO: dovata ……………… nama\ @t 4 %vayaa rai~BaaojanaM ……………… kR @t
5 mayaUroNa t~ ……………… nat\ @t 6 pu~aByaaM maata ……………… pUja\ @t
7 maRgaona jalaM ……………… pa @t 8 tO: XlaaokaO ……………… kqa\ @t
9 saovakona rajaa ……………… vaca\ @t 10 vyaaQaO: maRgaa: ……………… hna\ @t
11 %vayaa ra~aO inada ……………… kR @t 12 yauYmaaiBa: ]Vanao puYpaiNa …………… gaNa\ @t
13 AavaaByaaM calaica~aiNa ……………… dRXa\ @t
14 pu~: ip~a sah BamaNaM kt-uma\ ………… Anau mana\ @t
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 52
SA 2
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 53
SA 2
Sloka 1: Trees give shade to others; but stand in the heat. They bear fruits for others. Hence it is like a
noble person.
Xlaaok: 1 Cayaama\ Anyasya kuva-int svayama\ ca Aatpo itYzint . flaaina Aip praqaa-ya (yacCint . At:) vaRxaa:
sa%pu$Yaa: [va .
Sloka 2 : Oh! The birth of a tree is a gift which is supportive to all living being. They are great since no one
leaves tree without fulfillment of their wishes. (tress give everything that people want from it).
Xlaaokanvaya: Ahao eYaaM sava-paNyaupjaIvanama\ janma varma\ . mahI$ha: Qanyaa: yaoBya: Aiqa-na: inaraXaa na yaaint .
Sloka 3 : Trees fulfill the wishes of others with their leaves, flowers, fruits, shade, root, seed coat (kernel),
wood, smell, sap, ash, wig and skin (bark).
Xlaaokanvaya: . (vaRxa: ) p~ puYp fla Cayaa maUla valkla da$iBa: ganQa inayaa-sa Basma Aisqa tao@maO: kamaana \
ivatnvato .
Sloka 4 : Oh Mango! Even though those days are gone of flowers, fragrance and fruits, even now you
reduce the heat by your shade. (Trees are always helpful)
Xlaaokanvaya: . Aama yaVip to idvasaa: gata: yao puYpsaaOrBaflapcaura: . hnt tqaaip sampit janaanaaM AittapM
Cayayaa eva dlayaisa .
Sloka 5 : The roots are given shelter to snakes, top to Monkeys, branches to birds and flowers to beetles.
There is nothing left unoccupied in a sandal tree.
Xlaaokanvaya: . (candnapadpsya) maUlaM Bauja=\gaO: iXaKrM Plava=\gaO: XaaKa ivah=\gaO: kusaumaaina BaR=\gaO: (ca
AaiEatma\) . tt\ candnapadpsya samantat\ sa%vaBarO: yat\ (BaagaM) na AaiEatM (tt\) naas%yaova .
Sloka 6 : Oh lemon! Let foolish people abuse your bitter taste, but your soar (taste) pacifies thirsty. Only
those who suffer by acidity which affects like sunlight, will praise you (they know your value).
Xlaaokanvaya: . inamba ! %vadIya kTuta dahhn~I (tqaaip) maUZmanaujaa: tva daoYagaaqaa: gaayantu . ima~var ! tpna ]pma
ip<atapO: tPta: (manauYyaa:) eva tavakgaItkaina gaasyaint .
Sloka 7: Trees bare the weight of flowers, leaves, fruits etc., also the trouble of sun’s heat and pain of cold.
You offer everything to others happiness. My salutations to tree, who is the head of all philanthropists.
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 54
SA 2 Xlaaokanvaya: . vaRxa: kusauma p~ AavalaInaaM BarM Qa<ao . Gama-vyaqaaM XaItBavaaM $jaM ca vahit . AnyasauKsya hotao: ya:
sava-ma\ Ap-yait, tsmaO vadanyagaurvao trvao nama: Astu .
pustkM piz%vaa AQa: pXnaaina ]<art .
ekpdona ]<art .
1 ko Aatpo itYzint ? 2 ko sa%puÉYaa: [va ?
3 koYaaM janma varma\ ? 4 ko Qanyaa: ?
5 kIdRXaa: idvasaa: gata: AamavaRxasya ? 6 vaRxaa: kyaa tapM dlayait ?
7 pHcamao Xlaaoko ivavaRt: vaRxa: k: ? 8 ka dahhn~I ?
9 maUZmanaujaa: ka: gaayaint ? 10 ko inambasya ]pyaaogaM jaanaint ?
11 koYaaM BarM Qarint mahIÉha: ? 12 k: ]darjanaEaoYz: ?
ivaXaoYaNapdM ilaKt .
1 idvasaa: = 2 trvao =
samaanapdM ilaKt .
1 tÉ: = 2 Aatp = 3 Aiqa-na: =
4 daÉ: = 5 sampit = 6 Bauja=\ga: =
7 Plava=\ga: = 8 ivah=\ga: = 9 kusaumaaina =
10 sa<vaBar: = 11 tpna: = 12 Gama- =
13 vyaqaa = 14 ÉjaM = 15 vadanya =
ivalaaomapdM ilaKt .
1 Aatpo x 2 praqa- x 3 inaraXaa x
4 idvasa x 5 maUlaM x 6 kTuta x
7 daoYa x 8 tap x 9 vyaqaa x
ivaBai@tvacanaM ilaKt
1 Aatpo ________ ________ 2 yaoBya: ________ ________
3 daÉiBa: ________ ________ 4 janaanaaM ________ ________
5 BaR=\gaO: ________ ________ 6 tva ________ ________
7 Gama-vyaqaaM ________ ________ 8 hotao: ________ ________
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 55
SA 2 9 trvao ________ ________ 10 praqaa-ya ________ ________
lakar puÉYa vacanaM ca ilaKt .
maUlaQaatu: lakar: puÉYa: vacanama\
1 itYzint ________ ________ ________ _______
2 yaaint ________ ________ ________ _______
3 ivatnvato ________ ________ ________ _______
4 dlayaisa ________ ________ ________ _______
5 gaayantu ________ ________ ________ _______
6 gaasyaint ________ ________ ________ _______
7 Ap-pyait ________ ________ ________ _______
8 Astu ________ ________ ________ _______
pXnainamaa-NaM kuÉt .
1 Aatpo ________? 2 CayaaM ________? 3 praqaa-ya ________?
4 puYpsaaOrBaflapcaura: ________? 5 tao@maO: ________? 6 Aiqa-na: ________?
7 XaaKa ________? 8 kusaumaaina ________? 9 candnapadpsya ________?
10 maUZmanaujaa: ________?_ 11 flaavalaInaaM ________? 12 trvao ________?
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 56
SA 2
once there was a forest dweller sage called mahathapaa ( mahatpa ). Once when he was sitting
under a tree, then a crane ( balaaka ) passed shit on him. He turned angry and saw it. By his sight, the
crane burnt to ashes. Then the sage was proud of his power of penance.
Once this sage in a city went to a Brahmin house, begged to the lady. That pious housewife
(pitvata gaRihNaI ) said him ‘wait a moment, until I finish serving my husband’. Hearing this, the sage
looked at her with anger. She said with smile ‘oh sage! I am not that crane’. Hearing this, surprised
sage said ‘how does she know this?’ thinking thus, he sat there.
Then the noble lady completing her service to her husband, brought the alms to the sage.
The sage with folded hands said her ‘tell me, how you know the plot of crane without seeing? Then
I will accept the alms.’ She said ‘oh sage! I don’t practice any other virtue ( Qama-: ), other than serving
my husband. I got this knowledge due this service. Then, you go to a slaughter called
dharmavyaadha ( Qama-vyaaQa: ) and ask him. Then you will get more virtues ( Eaoya: ) and you will be free
from pride’. Thus he was told by the noble lady, accepted the gesture, that sage after saluting her,
and left the house.
Another day, that sage, searching the house of meat seller, went there. Seeing the sage,
dharma vyadha said ‘knower of brahman! Are you sent by the noble lady?’ hearing this, surprised
sage said to dharma vyadha ‘oh gentle man! You are a meat seller ( maaMsaivaËyaI ) and how you have
this knowledge?’ ‘knower of Brahman! I am devotee of my parents, They are my refuge (resort).
I take bath after they bath, I eat after feeding them, I sleep after they sleep, so this knowledge. I do
this business, selling meat of animals killed by them as my duty. Not on the greed of money. Oh
sage! Pride is the destroyer of knowledge. Hence do your duty, so you will get virtues.’
Then the sage who was advised by dharma vyadha, went to his house. Watching all the
activities of dharmayvadha, he went to forest and achieved enlighten by his advice. So it is told
‘janak and others reached the stage of accomplishment only by action’
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 57
SA 2
ekpdona ]<art .
1 mahamaunao: naama ikma\ ? 2 mahamauina: ku~ ]pivaYT: AasaIt\ ?
3 yada mauina: balaakaM dRYT: tda ikma\ ABavat\ ? 4 gaRihNaI kIdRXaI AasaIt\ ?
5 saaQvaI ikM kR%vaa iBaxaaM Aanayat\ ? 6 kM ga%vaa Qama-M pRcC [it gaRihNaI vadit ?
7 Qama-vyaaQa: ikM kraoit sma ? 8 Qama-vyaaQa: kIdRXa: AasaIt\ ?
9 Qama-vyaaQa: svaQama-M ikma\ [it vadit ? 10 kaO Qama-vyaaQasya prayaNama\ ?
ivaXaoYaNapdM ilaKt .
1 mauina: 2 gaRihNaI 3 Qama-vyaaQaM
samaanapdM ilaKt .
1 mauina: 2 tÉ: 3 [h
4 gaRihNaI 5 dRYTvaana\ 6 ivahsya
7 AakNya- 8 baih 9 Bata-
10 AiBaiht: 11 AnyaoVu: 12 ABaaYat
13 AaXau 14 Avalaao@ya 15 e%ya
ivaBai@tvacanaM ilaKt .
1 tp:pBaavaat\ ________ ________ 2 AsaaO ________ ________
3 pircayaa-ma\ ________ ________ 4 kaopdRYT\yaa ________ ________
5 maunao: ________ ________ 6 %vayaa ________ ________
7 saovaayaa: ________ ________ 8 ivaËiyaNaM ________ ________
9 pitvatyaa ________ ________ 10 ivapiNasqaM ________ ________
pdcCodM sainQacCodM ku$t .
kao|ip _______ + ________ t$cCayaa _______ + ________
tsyaapir _______ + ________ ËuwstaM _______ + ________
@vaaip _______ + ________ balaakoit _______ + ________
ttXca _______ + ________ bawaHjaila: _______ + ________
saa|vadt\ _______ + ________ kraomyahma\ _______ + ________
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 58
SA 2
kHcana _______ + ________ td\gaRhat\ _______ + ________
Qama-vyaaQaXca _______ + ________ mauinaiva-ismat: _______ + ________
tdupdoXaat\ _______ + ________ ]@tHca _______ + ________
lakar puÉYa vacanaM ca ilaKt .
maUlaQaatu: lakar: puÉYa: vacanama\
1 Ayaacat ________ ________ ________ _______
2 Avadt\ ________ ________ ________ _______
3 ABaaYat ________ ________ ________ _______
4 ]paivaXat\ ________ ________ ________ _______
5 gahIYyao ________ ________ ________ _______
p%yayacCodM ku$t .
1 ]pivaYT: _______ + ________ 2 kuw: _______ + ________
3 ]pgat: _______ + ________ 4 AvaaPtvaana\ _______ + ________
5 Eau%vaa _______ + ________ 6 dRYTvaana\ _______ + ________
7 ivahsya _______ + ________ 8 AakNya- _______ + ________
9 icantyana\ ______ + ________ 10 Aadaya _______ + ________
11 pNamya _______ + ________ 12 gatvaana\ _______ + ________
pXnainamaa-NaM kuÉt .
1 tsyaapir ________? 2 @vaaip nagaro ________?
3 Bat-u: ________? 4 maunao: ________?
5 mama ________? 6 maaMsaivaËiyaNaM ________?
7 inarh=\kar: ________? 8 pitvatyaa ________?
9 t%gaRhat\ ________? 10 ivaismat: ________?_
11 snaapiya%vaa ________? 12 Qama-vyaaQaona ________?
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 59
SA 2
GaTnaanausaarM kqaaËmalaoKnaM ilaKt .
1 mauina: Ah=\karmaupagat: .
2 gaRihNaI kqayait ‘naahM balaakoit’ .
3 sa: Qama-vyaaQasya iËyaivaiQaM dRYTvaana\ .
4 tsya dRYTmaa~a eva balaaka Basmasaat\ ABaUt\ .
5 mahatapa naama mauina: AasaIt\ .
6 mauina: gaRihNaIM kaopdRYT\yaa dRYTvaana\ .
7 sa: maatRip~ao: Ba@t: AasaIt\ .
8 saa gaRihNaI tM Qama-vyaaQamaaMsaivaËiyaNa: samaIpM poiYatvatI .
1 ________________ 2 ______________ 3 ______________
4 ________________ 5 ______________ 6 ______________
7 ________________ 8 ______________
GaTnaanausaarM kqaaËmalaoKnaM ilaKt .
1 mauina: Ëuwstama\ vyalaaokyat\ .
2 ekda mauina: baa*maNagaRho baa*maNaIM iBaxaamayaacat .
3 eka balaaka ivaYzama\ ]dsaRjat\ .
4 dRYTmaa~a eva balaaka Basmasaat\ ABaUt\ .
5 saa tma\ Avadt\ ‘ptIxasva xaNaM’ [it .
6 AasaIt\ pura kao|ip mahatpa naama vanavaasaI mauina: .
7 sa: tsya ]pdoXaM Eau%vaa Aa%ma&anaM paPtvaana\ .
8 mauina: Qama-vyaaQasya maaMsaivaËiyana: samaIpM gatvaana\ .
1 ________________ 2 ______________ 3 ______________
4 ________________ 5 ______________ 6 ______________
7 ________________ 8 ______________
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 60
SA 2
Worksheet
ekpdona ]<art .
1 mahamaunao: naama ikma\ ? 2 mahamauina: ku~ ]pivaYT: AasaIt\ ?
3 yada mauina: balaakaM dRYT: tda ikma\ ABavat\ ? 4 gaRihNaI kIdRXaI AasaIt\ ?
5 saaQvaI ikM kR%vaa iBaxaaM Aanayat\ ? 6 kM ga%vaa Qama-M pRcC [it gaRihNaI vadit ?
ivaXaoYaNapdM ilaKt .
1 mauina: 2 gaRihNaI
samaanapdM ilaKt .
1 mauina: 2 tÉ: 3 balaaka
4 gaRihNaI
ivaBai@tvacanaM ilaKt .
1 tp:pBaavaat\ ________ ________ 2 AsaaO ________ ________
3 pircayaa-ma\ ________ ________ 4 kaopdRYT\yaa ________ ________
pXnainamaa-NaM kuÉt .
1 tsyaapir ________? 2 @vaaip nagaro ________? 3 Bat-u: ________?
4 maunao: ________?
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 61
SA 2
Test paper
1) AQa: pd<aM XlaaokM piz%vaa tdQa: pd<aana\ pXnaana\ ]<art . 6 A=\ka:
ttXca saa saaQvaI Batu-: XauEaUYaaM kR%vaa iBaxaamaadaya maunao: Aintkma\ Aagata . sa ca mauina: bawaHjaila:
tamavadt\ ‘kqaM %vayaa Ananyagaaocarao balaakavaR<aantao &at [it baUih ttao iBaxaaM gahIYyao’ . saa|vadt \ ‘maunao na
Bat-Rsaovaayaa: AprM kHcana Qama-M kraomyahma\ . t%psaadona eva mao etadRXaM iva&anama\ . ikHca [t: Qama-vyaaQaa#yaM kHcana
maaMsaivaËiyanaM ga%vaa ett\ pRcC . ttsto Eaoyaao BaivaYyait %vaM ca inarh=\kar: BaivaYyaisa [it’ . evaM sava -ivada
AiBaiht: gaRhItaitiqasa%kar: sa mauina: taM pNamya td\gaRhat\ inargacCt\ .
pXnaaina .
ekpdona ]<art . ½ x 4 = 2
k) saa ikM AprM kHcana Qama-M kraoit ?
K) kM ga%vaa pRcC [it saaQvaI vadit ?
ga) ka balaaka vaR<aantM jaanaait ?
Ga) ikM kR%vaa saa iBaxaaM Aanayat\ ?
ekvaa@yaona ]<art .
=) saaQvaI ikma\ Aadaya Aagata ? 1 x 2 = 2
ca) yaid mauina: Qama-vyaaQaM gaimaYyaisa tona ikM BaivaYyait ?
inado-Xaanausaarma\ ]<art . 1 x 6 = 6
C) “baUih” Aismana\ Aqao- Xlaaoko ikM pdM Aist ?
A) jaanaait Aa) vad [) iBaxaama\
ja) “iBaxaaM” A~ ka ivaBai>: ?
A) iWtIyaa Aa) tRtIyaa [) catuqaI-
Ja) ‘Aintkma\’ Asya ivalaaomapdM A~ ikM pyau@tma \ ?
A) samaIpma\ Aa) ]pir [) dUrma\
Ha) ‘iva&anama \’ Asya ivaXaoYaNapdM A~ ikM pyau@tma \ ?
A) etadRXama\ Aa) Aprma\ [) AiBaiht:
T) ‘pRcC’ A~ k: lakar: ?
A) laT\ lakar: Aa) la=\ lakar: [) laaoT\ lakar:
z) ‘pNamya’ A~ k: p%yaya: ?
A) Tap\ Aa) @t [) lyap\
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 62
SA 2
(King of Mewar Maharana Prathap seated on a rock, was in discussion with few entrusted soliders
in a difficult situation. Many of his years passed in fighting for the freedom of his country. Oh!
That pitiable person is without food for his soldiers. But now he wants to protect his nation by his
life.)
Prathap : Curse me. I am unlucky. I am unable to save my country. Enough with my lift. (Breathe
long)
(his followers were worried seeing him, then a prince of Mewar enters)
Prince : (saluting Rana as if he is king) Victory to the king, Victory..
Prathap : (breathing) dear brother ! why do you make me shy by singing victory words?
Prince : Lord ! Why do you tell like this? What you haven’t done to save our country? What you
haven’t endured (borne) to conquer the country? Sure you will win…
Prathap : Where is the victory ? I am now to give up my country….
Soldier : (with folded hand) Oh king! Not like that… We are the followers of the luck of our
Master. We will follow you….
Prathap : Don’t say like that… I am grateful to you. Warriors and courageous people have helped
much for the nation. Staying in the country, try for the freedom of our country.
All soldiers : we are ready to save our country, will follow you only.
Prathap : do as you wish, now we have to give up our place.
(Pratap breaths long, soldiers follow him, seeing the disappointment of Pratap, the forest dwellers
called “bhils” also feel sad)
First person : Curse.. what a bad situation! Patriotic Prathap also started to another place leaving
his country..?
Second person : I don’t know what is written in the luck of Mewar? Oh merciless god! Be merciful
on the patriot!
Third person : this pitiable person is worried even without food and weapons. Oh Lord
Parameswara ! be merciful! How can we see the bad shape of our mother land?
(All Bhills are blabbering)
Soldier 1 : Oh God ! Why you have become cruel towards country and Dharma? (towards Prathap)
Oh King ! Kindly kill me with my sword. I am unable to see the bad condition of my country.
All soldiers : life becomes hell in a dependent country. We are unable to hold our life.
(all attempts to commit suicide)
(seeing this even the Bhills also attempt to commit suicide)
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 63
SA 2 Prathap : (seeing the soldiers and Bhills attempt to commit suicide) stop stop! People who commit
suicide will go to the world where there is light (hell). Death through war will give well for us.
Think with courage for the freedom of our country.
(a sound from the screen)
A Voice : Stop! Oh Lord ! Stop !
Prathap : Seems already known voice. (towards a soldier) climb the tree and see who makes this
sound?
Soldier : (seeing the sign) Maharaj! He is Minister of Mewar – Bhamasha ….
Prathap : Oh ! Bhamasha also arrived ? He understood our bad luck?
(Bhamasha carries huge treasure)
Bhamasha: (with salutations) Oh food giver! Where you have started leaving this servant?
Prathap : (breathing long) nowhere friend! I am unable to go. I am worried in protecting the nation
without money and army.
Bhamasha: My heart is broken into pieces hearing your worries. (Showing the treasure) What is
the use of this wealth? This is the best way to spend this money.
Prathap : You say the truth.
Bhamasha: then take it. Break the chain of slavery by your strong shoulders. Make our country
free. (offering the treasure near the feet of Prathap)
Prathap : (with surprise) What do you do? I don’t accept the money given to you.
Bhamasha: (humbly) Kindly accept this Lord ! to save our country and dharma.
Prathap : Oh Minister! you are great. Your mother is great. You are born in a great family.
(looking the treasure which is useful to protect 25000 soldiers for 10 years, talking towards the
soldiers)
In this moment we will fight to free our country (praising Bhamasha) Dear friend! Come embarrass
me strongly.
Bhamasha : I am blessed (both embarrass each other)
All soldiers :
Rana is great… and the minister
The meeting of these is very good
We are great and the time too
Great to meet once again.
Victory to Maha Rana! Victory to Bhamasha ! Victory to our Country!
(Curtain closed)
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 64
SA 2
AQa: pd<aM naaT\yaaMXaM piz%vaa tdQa: pd<aana\ pXnaana\ ]<art .
rajapu~: (rajaaoicatM pNamya) ivajayataM maharaja: ivajayatama\ .
ptap: (samaaXvasya) Aiya Baat: ! kqaM jayaGaaoYaM kR%vaa maaM lajjayasao ?
rajapu~: dova ! kqaM Bavaana\ vadit evama\ ? ikM nau Klau kRtM Bavata rajya~aNaaya ? svadoXaM svaaQaInaM k<au-M
Bavata ikM na saaoZma\ ? ivajaoYyato nanau Bavaana\ !
ptap: kutstavad\ ivajaya: ? svadoXamaova %ya@tuM t%prao|hma\ .
BaT: (AHjailaM bad\Qvaa) maharaja ! naOvaM tavat\ svaaimaBaagyaanaama\ Anaugantar: vayama\ . vayaM savao- %vaama\
AnaugaimaYyaama: .
ptap: evaM na va@tvyama\ . kRt&ao|isma Bavatama\ Ahma\ . vaIrO: QaIrO: bahu ]pkRtM doXasya . svadoXao
eva itYzd\iBa: Bavad\iBa: doXasya svatn~tayaO pya%na: samaaQaoya: .
ekpdona ]<art .
1) ikM %ya@tuM t%pr: ptap: ? ______________________
2) BaTa: koYaama\ Anaugantar: ? ______________________
ekvaa@yaona ]<art .
3) kO: pya%na: ivaQaoya: ?
____________________________________________________________
inado-Xaanausaarma\ ]<art .
4) ivaXaoYaNapdM icanaut . vaIrO: - Asya ivaXaoYaNapdM Aist
A) naOvaM Aa) kRt&ao|hM [) QaIrO: [-) Bavad\iBa: ] : ______________
5) BaTO: - pyaa-yapdM ikma\ ?
A) Bavata Aa) ]pkRtM [) vaIrO: [-) Bavad\iBa: ] : ______________
6) kRt&ao|isma Bavatama\ Ahma\ . - Aismana\ vaa@yao iËyaapdM ikma\ ?
A) Aisma Aa) kRt&: [) AhM [-) Bavatama\ ] : ______________
7) pXnainamaa-NaM kuÉt . Bavata ikM na saaoZma\ .
A) kona Aa) ksya [) ksmaat\ [-) k: ] : ______________
8) ikM nau Klau kRtM Bavata rajya~aNaaya ? - A~ Bavata [it sava-naama pdM ksmaO pyau>ma\
A) vaIrO: Aa) rajapu~oNa [) ptapona [-) main~Naa ] : ______________
9) prajaya: - Asya ivalaaomapdM ikM pyau@tma\ ?
A) rajya~aNaaya Aa) ivajaya: [) svaaQaInaM [-) ]pkRtma\ ] : ______________
10) svadoXamaova %ya@tuM t%prao|hma\ - Aismana\ vaa@yao kt-RpdM ikma\ ?
A) svadoXama\ Aa) eva [) AhM [-) t%pr: ] : ______________
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 65
SA 2
Sloka 1 : I give light to the person who gives me affection (oil), to see the world. Tell me who am
I ?
Sloka 2 : people with beautiful face wants see me. They see themselves in me as if they are happy
or sad.
Sloka 3 : I have three eyes but I am not shiva. I have water in me but I am not a pot. I have beard
and mustache but not a human. Tell me who am I ?
Sloka 4 : I have no teeth, but eats stones. I am a non-living thing, but I speak a lot. I have many
qualities (many stiches) in me but walks with others leg.
Sloka 5 : I am part of a vehicle, weapon of Hari, emblem of Indian President, I move and I am in
circle shape. One who knows me is a scholar.
Sloka 6 : I am black in colour, but not Krishna, Big in size not a mountain, I am strong but not
Bheem, my nose is my hand, tell who am I?
Sloka 7 : I dance always on the white platform, I express the feelings of a person through signals,
I have black face and think now tell me who am I ?
Sloka 8 : who is Pandu’s wife ? what the ornament of a house? Who is enemy of Ram, what is the
birth place of sage Agasthya? One of the son of the Sun god. Tell if you know who are Kunti,
dauther, ravana and kumbhakarna?
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 66
SA 2
No age for the virtuous person
Boy Ashtavakra returned home after playing with his friends. He asked his mother ‘mother! Where is my
father?’. She said ‘son! Your father went to the royal court of King Janak for a debate. But he hasn’t returned
so far. So I am also worried’. Listening to this Ashtavakra replied “Mother! Stop worrying. Tomorrow
morning I will go to the royal court and know the message.” Mother said “you are a boy. Entry in the royal
court is not easy. You may be insulted there”. Ashtavakra who is genius and expert in all scriptures said
‘mother! Don’t be afraid and don’t have doubt. I will return quickly with father’.
Telling like this, permitted by mother, Ashtavakra went to the Royal court. Somehow he entered
into the court, he saluted the king humbly. Seeing his deformed limbs, scholars in the royal court laughed
loudly. “This boy will debate with us” knowing this, they smiled looking each other. Seeing their activities
Ashtavakra also laughed loudly.
Looking the laughing boy all the scholars in the court were stunned. King asked the reason of
laughing. Ashtavakra told ‘King! I heard that your court is adorned by the scholars, who are experts in the
science of soul (Vedanta philosophy) and knower of the secrets of Scriptures. But reaching the court I see
that these Scholars laughing seeing my deformed limbs, I also laugh seeing the pedantic persons”.
He said again “king! I ask what is there to see in this body which is filled with bone, blood, flesh
and bone marrow (or Cartilage) and covered skin. Why the soul is not seen, who is witness of all, detached,
permanent, without form. If the river is deformed then the water of the river also deformed?
With the permission of King Janak Ashtavakra debates with scholars and defeated them. Looking
the scholarliness, knowledge in Vedanta philosophy (science of soul), intelligence, King Janak was
attracted and requested him “Oh lord! I am proud to see you. I want to give you something”. Ashtavakra
replied “if anything is yours, offer me”.
Janak : I offer my kingdom.
Ashtavakra : it is not yours. You got it through heredity.
Janak : I offer money.
Ashtavakra : Money is not yours. It is received from the subjects (as tax).
Janak : I offer my body.
Ashtavakra : Soul is the master of the body, not you.
Janak: I offer my mind.
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 67
SA 2 Ashtavakra : Okay. Offer me your mind.
Janak: Lord ! I have offered my mind to you. Order me now to perform duty of a king.
Ashtavakra : How will perform your duty? Your mind is under my control. You cannot decide anything
with alternatives without mind.
Janak : (talking self) what kind of situation I am in? Unique happiness in a peaceful mind. Then how can I
perform worldly affairs?
I am unable to debate or think, no yajna (fire sacrifice), charity, proud, movement, how can I rule
my subjects when I don’t get time to think?
(loudly) Lord! Guide me. You are my guru. (falling on his feet). Satisfied Ashtavakra teaching him different
knowledge and science of sour. So it is said
“Age is not considered amongst virtuous person”.
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 68
SA 2 pXnakaoYa: paz: 11 na Qama-vaRwoYau: vaya: samaIxyato
pazM piz%vaa tdQa: pd<aana\ pXnaaina ]<art .
1) k: ËIiD%vaa gaRhM p%yaavaR<a: ? ] : ___________________________
2) jananaI AYTavaËM kqaM saMbaaoQayait ? ] : ___________________________
3) AYTavaËsya janak: ksya saBaaM gat: ? ] : ___________________________
4) baalaksya janak: ikmaqa-M rajasaBaaM gat: ? ] : ___________________________
5) ka icantatura Aist ? ] : ___________________________
6) AYTavaË: kda rajasaBaaM gaimaYyait ? ] : ___________________________
7) ksyaaM pvaoXa: na saulaBa: ? ] : ___________________________
8) rajasaBaayaaM k: Aip saMBaavyato ? ] : ___________________________
9) AYTavaË: kIdRXa: baalak: ? ] : ___________________________
10) AYTavaË: kona sah ixapma\ AagaimaYyait ? ] : ___________________________
11) AYTavaË: ku~ gat: ? ] : ___________________________
12) saBaaisqata: piNDta: ikmaqa-ma\ Ahsana\ ? ] : ___________________________
13) eYa: baala: kona sah Xaas~aqa-M kirYyait ? ] : ___________________________
14) ikM dRYT\vaa AYTavaË: Aip Ahsat\ ? ] : ___________________________
15) janaksya saBaa kO: Ala=\kRta ? ] : ___________________________
16) Aa%mana: sva$pM ikma\ Aa%maa kIdRXa: Aist ? ] : ___________________________
17) AyaM doh: kIdRXa: [it AYTavaË: vadit ? ] : ___________________________
18) AYTavaË: ksya Anauma%yaa Xaas~aqa-M kraoit ? ] : ___________________________
19) ikM inarIxyaa rajaa pBaaivat: ABavat\ ? ] : ___________________________
20) AYTavaËM kIdRXaM vastu Ap-iyatuM rajaanaM vadit ? ] : ___________________________
21) rajyaM kIdRXaM Bavait ? ] : ___________________________
22) QanaM kqaM paPyato ? ] : ___________________________
23) k: XarIrsya AQyaxa: ? ] : ___________________________
24) rajaa AYTavaËaya ikma\ Ap-yait ? ] : ___________________________
25) kona ivanaa saMklpivaklpaO na Bavait ? ] : ___________________________
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 69
SA 2 Test paper
paz: 11 na Qama-vaRwoYau vaya: samaIxyato
AQa: pd<ama\ AnaucCodM piz%vaa tdQa: pd<aanaaM pXnaanaama\ ]<araiNa ilaKt .
sa: puna: Avadt\ ‘rajana\ pRcCaima nanau Aismana\ Aisqa ÉiQar maaMsa maodaoBairto cama-vaoiYTto doho ikma\ Aist dXa-naIyama\
sava-saaxaI inala-op: ina%ya: inarakarXca Aa%maa kqaM na dRXyato vadntu Bavant: ikM vaËo doho Aa%maa vaË: Bavait yaid
nadI vaËa ikM tsyaa: jalamaip vaËma\
ra&: janaksya Anauma%yaa AYTavaË: piNDtO: sah Xaas~aqa-M kR%vaa tana\ Ajayat\ . AYTavaËsya Aa%ma&anaM
Xaas~paiND%yaM bauiwpaTvaM saMyamaaidgauNajaatM ca inarIxya rajaiYa-: janak: pBaaivat: BaU%vaa tsmaO inavaoidtvaana\ .
pXnaaina
ekpdona ]<art . ½ x 4 = 2
1 k: sava-saaxaI Aist ? 2 AYTavaË: kO: sah Xaas~aqa-M kRtvaana\ ?
3 AYTavaË: ksya Anauma%yaa Xaas~aqa-M kraoit ? 4 k: AYTavaËoNa pBaaivat: ABavat\ ?
ekvaa@yaona ]<art . 1 x 2 = 2
1 AyaM doh: kIdRXa: ? 2 k: rajaiYa-: ?
inado-Xaanausaarma\ ]<art . 1 x 6 = 6
1 nadI - Asya Xabdsya ivaXaoYaNapdmaist
1) inalao-p: 2) vaËma\ 3) vaËa 4) vaËo
2 doho - A~ ka ivaBai@t:
1) iWtIyaa 2) saPtmaI 3) YaYzI 4) pqamaa
3 Ajayat\ - [it iËyapdsya kt-RpdM ikma\
1) rajaa 2) janak: 3) piNDta: 4) AYTavaË:
4 dXa-naIyama\ - A~ k: p%yaya: pyau@t:
1) AnaIyar\ 2) naIyar\ 3) @tvatu 4) @t
5 tsyaa: - A~ k: ila=\ga:
1) puilla=\ga: 2) ]<amapuÉYa: 3) s~Iila=\ga: 4) napuMsakila=\gama\
6 dRYT\vaa - [%yasya samaanapdM ikma~ pyau@tma\
1) dXa-naIyama\ 2) Anauma%yaa 3) inarIxya 4) dRXyato
Total marks obtained : _________
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 70
SA 2
Introduction
Yasodhara : Swathi! Where are you going?
Swathi : I go to teach the uneducated people.
Yasodhara : Good job. Now a days all know the value of education.
Swathi : Life is incomplete without education. Have youn’t read in Class 6 that “uneducated will
not shine like the flowers without smell.”
Yasodhara : Yes. I also read that all the citizens in the kingdom of King Bhojraj everyone is not
only educated, also they are able to compose poem.
Swathi : What do you say? All are poets?
Yasodhara : Yes. True. One should read this drama “kvayaaima vayaaima yaaima”.
Lesson - Scene 1
(It is the royal court of King Bhojaraj in the city Dhara.
All the ministers and officers seated on their respective seat)
Gate keeper : Victory to Lord ! A Scholar called Lakshmidhara from Dravidadesa (South India)
waiting at the entrance to meet His Majesty.
Bhoja : Send him with respect.
Gate keeper : As you order my Lord! (leaves)
Lakshmidhara : (entering with the gate keeper) King! I salute you! Let your fame spread the all
sides like the light of the Sun. Let your wealth and happiness develop. Let your wealth shine and
let the difficulties be destroyed. Let the council of Scholars be established. Let your interest in
studies and arts may increase. Listen –
(sloka) A leader who is forgiver, philanthropist, felicitates others qualities is attained only by our
fortune. It is difficult to get the same who is supportive, perfect, clever, poet and educated.
Bhoja : I am blessed. Where are you coming from?
Lakshmidhara: King! Where there is a pool with full of water, birds come themselves. I also arrived
here hearing your interest in education and charity. I want to live in your country.
Bhoja : It is my luck that Scholars like you will beautify my council of Scholars. (towards the
minister) Minister! Invite the Municipal Commissioner, order him to get a residence for this
Scholar Lakshmidhara. Vacate the house of an uneducated person from the city, where this Scholar
will stay.
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 71
SA 2 Minister: As you order my Lord! (he left and returns with the Commisioner)
Commissioner: King! I went to the city by the order of the Minister, I haven’t find any uneducated
in our city. Where shall this Scholar stay?
Bhoja : (thinking for a while) Oh Commissioner! You go again to the city. One who is unable to
compose a poem, vacate him.
Scene 2
Commissioner : (towards a weaver) Oh! What are you doing?
Weaver: Sir! I tie the broken the threads.
Commissioner : are you educated?
Weaver : Yes. I have read in a School.
Commissioner : do you know to compose a poem?
Weaver : Look here sir! I am engaged in weaving, how can I compose a poem?
Commissioner: Then you have to come with me to the Royal court!
Weaver : Pl forgive me. What can I do going there? Be mercy, be mercy on me. I cannot work if
I go there.
Commissioner: I don’t know. You should come. This is king’s order. Stop working. Come with
me at once.
Weaver : is it King’s order? No other way. Let go commissioner.
Scene 3
(Royal court; all are seated as usual)
Commissioner : (entering) King! This weaver is broght. He doesn’t know to compose a poem.
Bhoja : (towards weaver) Oh! You don’t know to compose a poem. So get money from the
treasury, move to another place. This scholar is going to stay in your house with his family.
Weaver : King! Order of the King should be followed by me, even then kindly listen to my humble
request.
Bhoja : Tell quickly.
Weaver : Oh King! Weaving is my profession. I work day and night with great effort and earn my
livelihood. I have no practice to compose poem like poet. Even then I submit something. Kindly
listen…
(Sloka) I compose a poem, but not attractively. If I try, I compose it beautifully. Oh Valourous!
Oh King whose foot rest is adorned with the jewels of the crowns of kings! I compose a poem,
weave and go now.
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 72
SA 2
Bhoja : Well done weaver! Well done. What a wonderful use of words “kvayaaima vayaaima yaaima” You
are great. I also feel myself proud in whose kingdom even weavers, potters, ironsmith, sculptors,
workers also compose wonderful poetry.
(towards weaver) Oh poet! Accept this abundance of Golden gifts. Go to your own house. (towards
minister) Let Pandit Lakshmidhar live in my palace until he gets another residence.
(king offers gold coins to the weaver. Weaver receiving the gift happily saluting king, returns
home)
pXnakaoYa: paz: 12
kvayaaima vayaaima yaaima
pazM piz%vaa AQa: pd<aanaaM pXnaanaamau<araiNa ilaKt .
ekpdona ]<art .
1) daivaDdoXaIya: k: AagacCit ? ] : ___________________
2) ivaduYa: naama ikma\ ? ] : ___________________
3) ksya dXa-naaqa-M ivaWana\ Aagat: ? ] : ___________________
4) ka [va Baaojarajasya kIit-: idxau psaarma\ AaPnaaotu [it ivaWana\ kqayait ? ] : __________________
5) kaina ivalayaM vajantu ? ] : ___________________
6) k: pitYzaM laBatama\ ? ] : ___________________
7) pixaNa: ku~ samaayaaint ? ] : ___________________
8) ikM samaakNya- laxmaIQar: Baaojasya rajyaM samaagat: ? ] : ___________________
9) laxmaIQar: ku~ vastuM [cCit ? ] : ___________________
10) ksmaO inavaasavyasqaaM karyatu [it rajaa AaidXait ? ] : ___________________
11) kma\ nagaro na ApXyat\ nagarpala: ? ] : ___________________
12) tntuvaaya: ikM kraoit ? ] : ___________________
13) ku~ tntuvaayaona iXaxaa gaRhIta ? ] : ___________________
14) tntuvaaya: kismana\ vyaga: Aist ? ] : ___________________
15) kona kaya-haina: BaivaYyait ? ] : ___________________
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 73
SA 2
16) tntuvaayasya gaRho k: sqaasyait ? ] : ___________________
17) tntuvaayasya vyavasaaya: k: ? ] : ___________________
18) kismana\ tntuvaayasya AByaasa: naaist ? ] : ___________________
19) yaid ya%naat\ kavyaM kraoit tih- kqaM kavyaM kraoit ? ] : ___________________
20) kIdRXaI pdyaaojanaa [it rajaa kuivandM pXaMsait ? ] : ___________________
21) Baaojasya rajyao ko lailataM kavyarcanaaM kuva-int ? ] : ___________________
22) ikyat\ pairtaoiYakM yacCit kuivandaya naRp: ? ] : ___________________
23) piNDt: ku~ vaasaiyatvya: [it rajaa vadit ? ] : ___________________
24) rajaa ksmaO svaNa-maud`a: Ap-yait ? ] : ___________________
25) kIdRXa: tntuvaaya: rajaanama\ AiBavaaV gaRhM pyaait ? ] : ___________________
kaya-pi~ka
Baaoja: kuivandM pit Baao: %vaM kavyaM kt-uM na jaanaIYao . At: rajakaoYaat\ QanaM gaRhI%vaa @vaicadnya~ psqaanaM ku$ .
tva gaRho eYa piNDtvar: sakuTumba: sqaasyait .
tntuvaaya: rajana\ rajainayama: tu mayaa palanaIya: eva tqaaip EaUyataM mama ekM inavaodnama\ .
Baaoja: %vairtM baUih
tntuvaaya: maharaja: tntuvayanaM mama vyavasaaya: . AhM rai~indvama\ pirEamya Anaona vyavasaayaona jaIivakamaja-yaaima .
kavyarcanaayaaM mahakivatulya: mama AByaasa: naaist tqaaip ikiHcat\ inavaodyaaima .
pXnaaina .
ekpdona ]<art .
1 kuivandsya k: vyavasaaya: ? ___________________________ 1
2 ksmaat\ QanaM svaIkrNaIyaM [it Baaoja: vadit ? ___________________________ 1
3 k: mahakivatulya: naaist ? ___________________________ 1
ekvaa@yaona ]<art .
1 tntuvaaya: kqaM jaIivakamaja-yait ?
________________________________________________________________ 1
2 k: palanaIya: ?
________________________________________________________________ 1
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 74
SA 2
k: kM vadit .
1 %vairtM baUih . _________________________________ 1
2 tqaaip EaUyataM mama ekM inavaodnama\ . _________________________________ 1
inado-Xaanausaarma\ ]<art .
1 kuuivand: Asya pyaa-yaXabd: k: ? ________________________
2 tva gaRho eYa piNDtvar: sakuTumba: sqaasyait . A~ piNDtvarsya naama ikM ?
______________________
3 @vaicadnya~ pdcCodM ku$t . _____________ + ______________
kxaa prIxaa paz: 12
AQa: pd<aM naaT\yaaMXaM piz%vaa tdQa: pd<aana\ pXnaana\ ]<art .
Baaoja: AnaugaRhItao|isma . kut: samaagamanama\ A~Bavatama\ .
laxmaIQar: rajana\ ! ya~ jalapUNa-M sar: Bavait t~ pixaNa: svayaM samaayaaint . Ahmaip
BavataM ivaVanauragaM danaXaIlataM ca samaakNya- samaagatao|isma . Bavadajyao inavastuma\ [cCaima .
Baaoja: mamaOtt\ saaOBaagyaM yad\ BavaadRXaa: ivaWaMsa: mama piNDtpirYadM ivaBaUYayaoyau: .
(main~NaM pit) main~vaya- ! nagarpalaM samaahUya AaidXyataM yat\ sa laxmaIQarivaduYao inavaasavyavasqaaM
karyatu . nagaro kRtinavaasama\ ApiztM janaM ina:saaya- td\gaRho eYa piNDtvar: vaasaiyatvya: .
pXnaa: (each one mark)
1 ekpdona ]<art . kM nagarat\ ina:saaryatu [it Baaoja: main~Nama\ AaidXait ? .
pixaNa: ku~ svayaM samaayaaint ? .
2 ekvaa@yaona ]<art . piNDt: kqama\ QaaranagarIM samaagat: ?
.
3 pdcCodM ku$t . ivaVanauragama\ + .
4 p%yayacCodM ku$t . inavastuma\ + + .
5 ivaXaoYaNapdM ilaKt . janama\ .
6 k: kM vadit . kut: samaagamanama\ A~Bavatama\ .
.
7 A) samaanapdM ilaKt . tDaga: .
Aa) ivaprItpdM icanaut . ApiztM janama\ .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 75
SA 2
AQa: pd<aM naaT\yaaMXaM piz%vaa tdQa: pd<aana\ pXnaana\ saMskRtBaaYayaa ]<art .
Warpala: jayatu dova: divaDdoXaIya: laxmaIQarnaamaa kiXcat\ ivaWana\ dovasya dXa-naaqa-M AQyaasto WardoXama\ .
Baaoja: saadrM pvaoXaya .
Warpala: yaqaa AaidXait dova: . inaYËant:
laxmaIQar: Warpalaona sah pivaXya rajana\ AiBavaadyao Bavantma\ . idnakrdIiPtirva Bava%kIit-: idxau psaarmaaPnaaotu
vaQa-ntaM ivaBavaa: saaO#yaaina ca . lasantu sampd: ivalayaM vajantu ca ivapd: .
Baaoja: AnaugaRhItao|isma . ya~ jalapUNa-M sar: Bavait t~ pixaNa: svayaM samaayaaint Ahmaip BavataM ivaVanauragaM
danaXaIlataM ca samaakNya- samaagatao|isma . Bavad\rajyao inavastuma\ [cCaima .
ekpdona ]<art . ½ x 4 = 2
1) k: Baaojarajyao inavastuma\ [cCit ? ________________________
2) Baaojasya dXa-naaqa-M laxmaIQar: ku~ AQyaasto ? ________________________
3) laxmaIQar: kona sah saBaayaaM pivaXait ? ________________________
4) pixaNa: ku~ samaayaaint ? ________________________
ekvaa@yaona ]<art . 1 x 2 = 2
1) laxmaIQar: Baaojarajaaya ikma\ AaXaIvaa-dma\ AyacCt\ ?
__________________________________________________________________
2) ikM samaakNya- laxmaIQar: samaagat: ?
__________________________________________________________________
pd<aivaklpoBya: Xauwma\ ]<arM ica%vaa inad-oXaanausaarM ilaKt . 1 x 6 = 6
1) sampd: - [it pdsya ikM ivalaaomapdma\ A~ pyau@tma\ ?
A) saaO#yaaina Aa) ivapd: [) ivaBavaaina [-) idxau ___________________
2) kut: Aagamanama\ A~ Bavatama\ - A~ Bavatama\ [it pdM ksmaO pyau@tma\ ?
A) Baaojaaya Aa) vaIraya [) Warpalaaya [-) laxmaIQaraya ___________________
3) idnakr - Asya samaanapdM ikma\ ?
A) saUya-: Aa) cand: [) sauKM [-) QanaM ___________________
4) sar: - [%yasya ivaXaoYaNapdM ikma\ ?
A) kut: Aa) pixaNa: [) jalapUNa-M [-) svayaM _____________________
5) pvaoXaya - A~ k: lakar: ?
A) laT\ Aa) laaoT\ [) ivaiQaila=\ [-) la=\ _____________________
6) samaakNya- - A~ k: p%yaya: ?
A) %vaa Aa) tumauna\ [) lyap\ [-) @t _____________________
Marks scored : ______
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 76
SA 2
Once a sage called Swathi was thirsty. While looking for water, he heard
attractive sound. The followed the sound and walked ahead. Somewhere water drops
from the mountain generating wonderful music falling on dried leaves. He observed
this and got motivated, he forgetting his thirst, reached home. He founded the
method to give echo in the musical instruments. Thus he invented a music instrument
called ‘Mrudangam’.
This story has been described in Bharath Muni’s Natyasastra. It is not possible
to make a musical instrument without echo. Not only in music, also in mathematics,
physics, chemistry, life science, medicine, archery, geology, space science, study on
stars, metallurgy, gemology, aviation, civil engineering, sculpture, what else, we
have achieved unique achievements after deep study on science of army (war) also.
Maharishi Parasara has described the varieties of activities of leaves in his
works called ‘vriksha ayurved’ such as process of photo-synthesis, inner most parts
of a leaf, plasma, germination etc. ‘Pythagoras theorem’ which is well known in
geometry, is basically described in ‘sulva sutras’ before Pythagoras by Bodhayana
Acharya.
Agriculture, life science, art and sculpture were taught along with Buddhism
in Nalanda University. At the age of 7, a student learn 5 (stages) types of education.
First stage of Grammar. Following that the second is sculpture. In this sculpture,
methods to make machines, astrology and horoscope were taught. Medicine is the
third. There protection of body, operation, knowledge of medicine and others were
taught. Fourth one is ‘Reasoning’ in which Nyaya philosopy and Tharka philosophy
(logic) were taught by which one comes to know about facts on existence and non-
existence. Final is ‘science of soul’ in which the secret of life is described.
Thus the thread of Indian Science is great and value for the human life.
According to our vision on our life the science also for the welfare of every one and
happiness for everyone. The Indian community’s slogan is
(Sloka) Let everyone be happy, let everyone be free from diseases, let
everyone see good and no one should be sorrowful.
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 77
SA 2 Worksheet
BEònùÉ º´ÉÉÊiÉxÉɨÉEò& ¨ÉÖÊxÉ& Ê{É{ÉɺɪÉÉ {ÉÒÊb÷iÉÉä|¦É´ÉiÉ * VɱɨÉڱɨÉ +Îx´É¹ªÉiÉÉ iÉäxÉ Eò¶SÉxÉ +ɼ±ÉÉnùEò®ú& ¶É¤nù&
¸ÉÖiÉ&* iɨÉ +xÉÖºÉÞiªÉ ºÉ +OÉä MÉiÉ&* iÉjÉ EÖòjÉÊSÉiÉ {É´ÉÇiÉÉiÉ {ÉiÉxiÉ& VɱÉʤÉxnù´É& ¶ÉÖ¹Eò{ÉhÉÉÇxÉɨÉ ={ÉÊ®ú {ÉÊiÉi´ÉÉ
¨ÉvÉÖ®Æú ºÉÆMÉÒiÉÆ VÉxɪÉÎxiÉ º¨É* BiÉnÂù +´ÉMÉiªÉ |ÉäÊ®úiÉ& ºÉ iÉÞ¹ÉÉEÖò±ÉiÉÉÆ Ê´Éº¨ÉÞiªÉ ´ÉäMÉäxÉ +ɸɨɨÉ Aagatvaana\ * ºÉÆMÉÒiɺÉÉvÉxÉä¹ÉÖ |ÉÊiÉv´ÉxÉä& =i{ÉÉnùxÉÉlÉÈ ªÉ& ºÉÚI¨ÉGò¨É& +ɴɶªÉEò& iɨÉ +Îx´É¹]õ´ÉÉxÉ ºÉ&* B´ÉÆ ªÉiÉ ºÉÆMÉÒiɺÉÉvÉxÉÆ
ÊxĘ́ÉiÉ´ÉÉxÉ iɺªÉ xÉÉ¨É ¨ÉÞnÆùMÉ <ÊiÉ*
1.BEò{ÉnäùxÉ =kÉ®úiÉ -
Eò. Eò& Ê{É{ÉɺɪÉÉ {ÉÒÊb÷iÉ& +ɺÉÒiÉ ?
JÉ.¨ÉÖÊxÉ& ÊEò¨É ʴɺ¨ÉÞiªÉ ´ÉäMÉäxÉ +ɸɨɨÉ +ÉMÉiÉ´ÉÉxÉ ?
ga koYaamaupir pit%vaa maQaurM sa=\gaItM janayaint sma ?
Ga maunao: naama ikma\ ?
2.{ÉÚhÉÇ´ÉÉCªÉäxÉ =kÉ®úiÉ -
Eò. ¨ÉÖÊxÉ& ÊEò¨É +Îx´É¹]õ´ÉÉxÉÂ?
JÉ. '¨ÉÞnÆùMÉ' <ÊiÉ xÉÉ¨É EòºªÉ?
3.ÊxÉnæù¶ÉÉxÉÖºÉÉ®ú¨É =kÉ®úiÉ -
Eò. 'ʴɺ¨ÉÞiªÉ' {Énäù Eò& |ÉiªÉªÉ&?
JÉ. 'VÉxɪÉÎxiÉ º¨É' +ºªÉ +lÉÇ& ±ÉRÂó ±ÉEòÉ®äú ±É]Âõ ±ÉEòÉ®äú ´ÉÉ?
ga , saMgaItma\ Asya ivaXaoYaNapdM ikma\ A~ pyau@tma\ ?
Ga , BiÉnÂù +´ÉMÉiªÉ |ÉäÊ®úiÉ& ºÉ iÉÞ¹ÉÉEÖò±ÉiÉÉÆ Ê´Éº¨ÉÞiªÉ ´ÉäMÉäxÉ +ɸɨɨÉ Aagatvaana\ .
Aismana\ vaa@yao iËyaapdM ikma\ ?
= , ºÉ +OÉä MÉiÉ&* A~ sa [it pdM ksmaO pyau@tma\ ?
ca , purt: [it Xabdsya samaanapdM ikma~ pyau@tma\ ?
--------------
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 78
SA 2
AQa: pd<aM pVaMXaM piz%vaa tdQa: pd<aana\ pXnaana\ ]<art .
evaM BaartIyaiva&anaprmpra Ait ]%kRYTa maanavaIyamaUlyayau>a ca AasaIt\ . AsmaakM jaIvanadRYTo:
Anau$pmaova tt\ iva&anamaip sava-ihtaya sava-sauKaya ca AasaIt\ yat: BaartIyasaByatayaa: maUlaman~ma\ Aist
sava-o Bavantu sauiKna: sava-o santu inaramayaa: .
savao- BadaiNa pXyantu maa kiXcat\ du:KBaak\ Bavaot\ ..
pXnaa: (each one mark)
1 ekpdona ]<art . ka ]%kRYTa ? .
sava-o ikma\ pXyantu ? .
2 ekvaa@yaona ]<art . AsmaakM jaIvanadRYTo: Anau$pmaova ikma\ AasaIt\
.
3 pdcCodM ku$t . iva&anamaip + .
4 pdpircayaM ku$t . sava-ihtaya ivaBai>: vacanama\.
5 ivaXaoYaNaivaXaYyaaO . ]%kRYTa .
6 ivagahvaa@yaM ilaKt . sava-sauKaya Aqavaa jaIvanadRiYT: .
7 samaanapdM icanaut . EaoYza .
ivaprItpdM icanaut . sava-du:Kaya .
Dr. VCG
prIxaa sauQaa pqamaao Baaga: (Pariksha Shudha – Part 1 for Class 9) Page 79
SA 2