Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Pasuritë nëntoksoreVite me radhë, shfrytëzimi i metaleve ka qene mbeshtetjakryesore ekonomike, qysh prej koheve para – Romake. Iliret, Romakët, Bizantët, Saksonët, Turqit, Francezët dheBritanikët kanë kryer nje shfrytëzim ekstensiv ne rajon. Keto veprimtari kanë qenë të bazuar mbi një seri prejnëntë minierash, pesë prej të cilave përbëjne kompleksine sotëm të Trepçës.
Edhe pse informatat e sakta për pasuritënëntokësore të Kosovës nuk dihen, ato të cilatnjihen e bëjnë vendin tonë një shtet mjaft tëpasur me minerale dhe pasuri të tjeranëntokësore.
Vendburimet mëtë rëndësishmetë plumbit dhezinkut janë gjeturnë pjesën veri-lindore tëKosovës
Ato i përkasinbrezitmineralmbajtëstë Pb-Zn, me gjatësi për mëshumë se 80 km dhe përfshinëdisa miniera.
Prizren
Gjakovë
Pejë Prishtinë
Ferizaj
Mitrovicë
Gjilan
Rezervat e vërtetuara
PRISHTINË
Gjilan
Pejë
Mitrovicë
Rahovec
Ferizaj
Vushtrri
Kaçanik
RogovëMushtisht
Belo Brdo
LeshakKoporiç
LeposaviçDubokë Soçanicë
KërpimehBajgorë
Zubin Potok Zveçan
Runik
Skenderaj
Podujevë
Batllavë
Orllan
Keqekollë
Fushë KosovaObiliqTërstenik
DrenasSlatinë
KomoranGraçaricë
LipjanMagurë
Strezoc
Kamenica
Muçibaba
ZhegërPozharan
Viti
BrodShtërpc
Brodosac
Lubijë e P.
ZhurVrbrica
Suharekë
Krusha e Madhe
ShtimeBellanicëMalishevë
Brod
Gurakoc
Irzniq
Krushec
Budisaci
Klinë
Jashanicë
LlapushnikGllarevë
Raushic
Daçan
Junik
PrilepBresalc
Mushnikovë
Gjakovë
Qafa e Prushit Prizren
Miniera e Bellobërdos
Minierat: Koporic dhe Zhutapërla
Shkritorja e Pb Zveçan
Rafineria e Zn Mitrovicë
Miniera Stantërg & Vendburimet satelite
Flotacioni në Tuneli i Parë
Miniera Cërnac
Flotacioni në Leposaviç
(e fundosur)
Miniera Ajvalia (e fundosur)
Miniera Artanë
Minierat: Kishnicë dhe Badoc
Flotacioni nëGraçanicë
Minierat e veriut4.431.227t
Pb-6.66%, Zn4.67%,
Ag-98.8g/t
Minierat qëndrore39.901.385t
Pb-4.02%, Zn-3.25%, Ag-76g/t
Minierat e jugut14.400.000t,
Pb-4.41%, Zn-6.85%, Ag-103g/t
Harta e minierave, vendburimeve, flotacioneve, shkritores dhe rafinerisë së Trepçës
Miniera Çuka e Batllavës
Burimet minerale kryesorePlumbiZinkuArgjendiLinjitiNikeliKromiBakriMagneziBoksidetHekuri
Burimet e mineraleveLinjiti ka rëndësi të jashtëzakonshme për Kosovën. Ai kontribuon me 97 % te prodhimit të energjisë totale elektrike me 3 % të bazuar në Hidrocentrale. Me 14700 milion ton, Kosova zotëron vendin e pestë me rezervat industriale të linjitit në Europë. Historikisht shfrytëzimi i linjitit daton qysh prej vitit 1922, kur filloi shfrytëzimi me punime nentokesore te cekta ne shkalle te voge ne pellgun e Kosoves.
Miniera e KishnicësDuke u bazuar në të dhënat e drejtorit të minierës së
Kishnicës z. Xhemajli:
Miniera e Kishnicës eksziston që nga shekulli 14. Atëe kishin zotëruar francezët, agnlezët dhe serbët.
Xehet e kësaj miniere përmbajnë kryesisht mineralesi plumbi, zinku dhe argjendi.
Para viteve ’90 në minierën e Kishnicës kanëpunuar 1800 punëtorë, ndërsa sot janë vetëm 400 punëtorë dhe nuk jane aq aktiv.
Sot kjo minierë eksporton xehen bruto në Zvicërr, duke mos ditur përbërjen e saktë të metaleve nëkëto xehe.
Në funksion është vetëm pjesa e minierëssipërfaqësore.
Miniera nëntokësore është fundosur nga uji dhe nukështë në funksion.
Miniera e Kishnices
Flotacioni
Flotacioni (pastrimi i metaleve) ka filluar punën në shtator të vitit 1932. Xehja nga Artana deri në flotacion bartej me teleferik me gjatesi te pergjithshme prej 21 km.
Ndikimi në mjedis i aktivitetevenë miniera
Përpunimi dhe nxjerrja e këtyre mineraleve shpeshshkakton edhe dëme të mëdha në mjedis. Sidomos nëKosovë ku teknologjia e përdorur është mjaft e vjetërsuar.
Përfundim
Si u pa më lartë Kosova ka burime tëmjaftueshme nëntokësore që garantonnë të ardhmen një zhvillim ekonomik mëtë madh.Me funksionalizimin e këtyre minieravemund të punësohen mbi 20 000 punëtorë.
Punuan
Ariton DermakuGem AbdullahuLorik sfishtaEtnik KrasniqiUke Gashi