Phan Vi - · PDF filenăm sinh đúng bốn ba ngày hai ... ti-vi, tủ lạnh, ... Một bà lối xóm nghe tiếng khóc, chạy qua:

Phan Việt Thủy

BIỂNLỬA

Nhân Ảnh

2016

BIỂNLỬATruyện Ngắn Phan Việt Thủy

Bìa : Khánh Trường Phụ bản: Khánh Trường & Hồ Hữu Thủ

Trình Bày: Lê Hân Kỹ Thuật: Tạ Quốc Quang ISBN: 978-1539330042

Nhân Ảnh Xuất Bản

2016

MụcLụcLời giới thiệu 7

Luân Hoán - Phan Việt Thủy 9

Biển lửa 15

Bất hạnh 29

Chiếc hòm màu đỏ 35

Gánh gạo nuôi chồng 47

Chết trong tù 55

Nguyệt Khuyên 63

Chỉ một mình anh 73

Siêu lừa 97

Chung nhà ba tầng 105

Lờigiớithiệu

Tập truyệnngắnnầy là tổnghợpnhững truyệnđãđượcđăngtải trêncácbáoởÚc,MỹvàGia‐Nã‐Đạivàcộngthêmbatruyệnmới.Dođềnghịcủacácthânhữu,tuyểntậptruyệnnầyđượcxuấtbảnbởinội dung những truyện nầy thể hiện những hiệntượng xã hội khổ đau, bi thảm ở miền Nam ViệtNamsaunăm1975.

Mặcdùkhôngphải lànhữngtrangghichéplịchsử xã hội, những nhân vật, truyện đều là hư cấu.NhưnghyvọngnhữngtruyệnnầycũngnóilênmộttrongnhữngmuônvànhoàncảnhxãhộibithươngtrongmộtgiaiđoạnlịchsửmàdântộcViệtNamđãphảihứngchịu.

Xinchânthànhcảmtạquíthânhữuđãtrìnhbàyvàấnhànhtuyểntậptruyệnngắnnầy.

PhanViệtThủy

PhanViệtThủy

Luân Hoán

mộttrongnhữngláthưtôivuinhậnsớmnhất

ưsauvàithángđịnhc

ếntừxứchuộttúiđ

ngườigởithưtênquenbiếtnhưngmặtmàychưa

nhờcùngmêthơvăn

emnhaunhưthânthiết

x

gvầnDtênkhôngbằnmàG..ihơilạ

hthườngxướngâmnghebìniếtdễsaichínhtảv

ngBìnhPhanVănGiưỡng,QuảconcủalàngLệThủymộnggóigiữântìnhànhdanhPhanViệtThủyth

nămsinhđúngbốnbaốtngàyhai,thánghain

tôiđoánmòcũngragàyhoàngđạothậttốtn

àyngườimangđượctuổinọcthôngminhvàhiếuh

maisausẽlàmthầy

iểnđạttừxanhtóch

nnổitrộinhấtnghềvă

tìnhyêuthìkhỏinói

đầyắpnhữnggiótrănghungchănchỉmộtđóac

tôibóicósaiđâuôngdanhthànhthisĩtừThờiNay,NgànKhơi,hổThông,Văn...tạpchíP

chủnhiệmrồichủbiêntừHiệnDiệnđếnViệt

quốcnộiranướcngoàiẫnsốngcùngcâyviếtv

ggópcủachovănchươnmộtsốtác phẩm:bằng DungNhan,HoaBuồnthơ

TayTìnhT ...thơBàn ựtruyệnANewLand

iêng,chungđềucóđủr

thầytrongsựnghiệplàmôngdạycấpđạihọc

oànggiữtrưởngbanđàngh

gànhgiáodụcxứÚcn

ychínhtạimôitrườngnàônghếtlònggiớithiệu

nềnvănhọcViệtNam

quakhánhiềuhìnhthức

cụthểdùngthơvănViệtNamlàmkhảohạch

lòngvằngvặtánhtrănguênhàthơmtrangsáchq

ùngthơtôicũngđượcdlàmđềthimộtbận

glângchẳngthểkhônglânọcbàilàmthậtấmđ

cạnhsángtácvănthơôngsoạnnhiềutựđiểnphổbiếntiếngViệtmìnhmgiàuthêmngônngữlà

đâucầnchitôikhen

tđãquánhiềungườibiếvinhdanhvàvănbằngng,“vẻvangdânViệt”ô

tôiđượclàmbạnôngãnhdiệnđươngnhiênlàh

vẽôngđểcótôiưởngkéthậtlưỡngtiệnh

ôngvẫnthườnggởichothântìnhcùngtựđiển

lẫnmộtgócđờiriêngồnghươngvịđấtÚcn

roochưathấykangaớimàynhưđãt

tậnAustraliahờtìnhbạnchưagặpn

sẽgởiđếntặngôngnhđỏláphongvàngxa

đểđổichúkoalaàítnhiềunắnggióv

cânônggắngđừnglênđểtiếptụccầnbút

chúngtađềugiàgân

ẹnôngcóngàygặph

Luân Hoán

BIỂNLỬA

Chị Tám bước vào khỏi cửa, người chị muốn té xỉu xuống nền nhà, mặt mày choáng váng. Chị Tám nằm dài trên chiếc chiếu vẫn trải sẵn hàng ngày cho mấy mẹ con nằm. Mấy đứa con mừng rỡ chạy lại:

- Mẹ có mua gì cho con không mẹ?

- Mẹ cho con một đồng con mua khoai đi mẹ, từ sáng tới giờ con chưa ăn gì cả.

Chị Tám không còn đủ sức giữ bình tĩnh dịu ngọt với con nữa:

- Hết rồi con ơi, không còn gì nữa hết. Ăn uống gì, chết rồi con ơi.

Những đứa con ngây thơ nhìn mẹ với cặp mắt sửng sốt, im lặng sợ sệt. Chị Tám không còn nói gì được với con, hai hàng nước mắt chảy ròng ròng. Chị ôm đứa con nhỏ vào lòng, sai đứa con gái lớn:

- Con cho mẹ ly nước, lấy một đồng đi ra ngoài mua gì về cho em ăn.

Đây không phải là lần đầu chị Tám bị bọn bò vàng (công an) bắt lấy hàng hóa. Mấy lần trước chúng bắt ngưới lấy của không ai dám hé môi than van, sợ chúng cho là phản động, vì chúng không cho phép mua bán. Đằng này, sau những lần ruồng bắt chỗ này, chợ lại mọc ra chỗ khác. Hết chợ ngồi đến chợ chạy, nhà nước mới hô hào “đăng ký đàng hoàng, ai muốn mua bán cứ việc đăng ký”, nhà nước chỉ việc đánh thuế mà thôi. Thông báo rõ ràng như vậy chị Tám cũng như mọi người đinh ninh mình đã thế chỗ, đã đóng thuế, mình được quyền buôn bán. Không ngờ chúng làm một mẻ khác, hốt sạch cả lại bắt người. Chúng dụ người ta bầy hàng ra để chúng lấy. Ôi thôi luật lệ gì đối với bọn chúng. Thông báo qui định rõ ràng một đàng, chúng lại làm một nẻo. Còn ai mà tin cái ông ”nhà nước” đó nổi. Đến người chết mà chúng cũng lừa bịp mấy thước vải liệm, cái hòm để chôn huống chi người sống. Nhân đạo gì đối với chúng. Bao nhiêu ý nghĩ cay đắng hờn căm hiện ra trong óc chị Tám. Những lời nói của những người hai bên đường dội lại trong tâm hồn chị Tám như những lời an ủi sau cùng. Chị Tám cố tìm lời an ủi cho chính mình nhưng cũng đều thất vọng não nề. Tức quá đi mà, càng nghĩ càng tức, càng nghĩ đến càng bấn ruột. Chị muốn la hét lên

16 PHAN VIỆT THỦY

thật lớn cho có trời có đất thấu nỗi tâm can. Chị muốn chạy ra đường kéo mấy thằng bò vàng chưởi một mẻ cho hả dạ. Nhưng trước mắt chị một đàn con nheo nhóc. Ai nuôi con chị. Anh Tám ở tù đã mấy năm nay. Một thân một mình chị Tám chống chạy cho qua ngày, cũng bởi chị Tám tìm cách nuôi con ngày hai bữa, chị bèn vơ quét bán hết đồ đạc trong nhà, không còn một cái giường cho con nằm, một cái áo lành lặn cho con mặc để lấy vốn ra chợ trời buôn bán.

Cả con đường Tôn Thất Hiệp sáng nay như có giặc. Đám bò vàng chận hai đầu đường, các ngõ hẻm. Chúng cho một số giả dạng thường dân len lõi vào khu chợ. Khi những chiếc xe bịt bùng chở đám bò vàng có võ trang nhảy xuống, mọi người sững sốt cứ nghĩ chúng ruồng bắt thanh niên trốn nghĩa vụ quân sự. Những cuộc dằng co cải vã lúc đầu không đi đến đâu trước mũi súng. Chúng lùa ngườì, khiêng hàng lên xe. Thế là mọi người tóa hỏa, tìm đường thoát thân. Để cho chúng lấy của còn hơn để cho chúng bắt giam đày đi lao động. Những người trong chợ nhìn nhau ngơ ngác. Vài câu chưởi đổng chẳng thấm vào đâu. Bọn bò vàng ngang nhiên khiêng của, ti-vi, tủ lạnh, máy radio lần lượt được chúng thu dọn sạch sành sanh. Những túp liều vải đều bị chúng đập phá. Ở hai đầu góc đường loa phóng thanh chan chát: “Nhân dân bình tĩnh, đây là lệnh của đảng và nhà nước nhằm quét sạch tàn dư Mỹ ngụy”.

Chị Tám vật vã lăn lóc, than trời than đất bên cạnh đứa con chưa đầy năm tuổi. Chị quay cuồng như con heo bị cắt tiết. Mấy đứa con quay chung quanh chị

BIỂN LỬA 17

khóc liên hồi. Một bà lối xóm nghe tiếng khóc, chạy qua:

- Sao vậy chị Tám? Có sao không mà mấy mẹ con ầm ĩ lên thế này.

- Chết rồi bà ơi. Không còn gì để sống nuôi con nữa cả. Chúng cướp hết rồi…

- Bình tỉnh đã nào. Chị làm vậy tội nghiệp mấy đứa con. Còn người còn của, hơi đâu mà khóc lóc…

Chị Tám gắng gượng ngồi dậy, lau nước mắt.

- Bà xem, nhà cửa đâu còn gì, được bao nhiêu dồn vào buôn bán nuôi con. Chúng lại quét sạch một mẻ nửa rồi, làm sao mấy mẹ con tui sống nổi.

- Mẹ cha nó, nó ăn cướp giết người rồi trời sẽ hại chúng nó. Trước sau gì nó cũng chết. Chị lo sống mà nuôi con, đợi ngày anh Tám về đỡ đần cho chị. Ba vạn cũng bỏ, từ ngày giải phóng đến giờ, biết bao nhiêu người đau khổ, giàu có, nhà cao cửa rộng chẳng còn gì, ra đi nằm vỉa hè. Chị thấy trước mắt đó, như ông Sáu Quang bây giờ lất phất lơ phơ che miếng vải ở công viên mà sống.

Bóng đêm đã phủ trùm xuống căn nhà. Chị Tám sai con thắp cây đèn dầu lên. Dưới bóng đèn dầu leo lét, chị Tám vẫn ngồi than thở, ruột gan cào cấu. Hình ảnh anh Tám hiện ra trong trí óc chị Tám như một niềm tin chói sáng. Một người chồng giờ đây đang đau khổ, đang ngày đêm nghĩ đến cảnh vợ con đói rách. Lần đầu lên thăm anh Tám, chị Tám không cầm được


nước mắt trước thân hình tiều tụy, ghẻ lở, gầy còm của anh Tám. Chị Tám đã hứa với chồng ”Anh cố giữ gìn mạng sống, anh đừng lo nghĩ gì, gia đình con cái đã có em. Em thay anh nuôi con đợi ngày anh về. Tình nghĩa vợ chồng, tình thương con là một sức mạnh giúp chị Tám qua khỏi những giây phút ê chề đau đớn. Ngoài đường, trời tối đen. Tiếng rao lanh lảnh của người bán bún bò về đêm. Chị Tám sai đứa con lớn ra gọi bà bán bún bò vào.

Người đàn bà thoăn thoắt để gánh xuống miệng niềm nở:

- Chị ăn mở hàng cho em, chắc tối nay em bán hết sớm.

- Mong chị bán đắt hàng, nhưng nói thiệt với chị, chị bán chịu cho mẹ con tôi. Từ sáng đến giờ mẹ con tôi chưa có tí gì trong bụng.

- Chị nói mỉa em hoài làm chi…

Người đàn bà bán bún bò hai tay liếng thoắng lấy bát muỗng, miệng vẫn nói liên tiếp cho vui khách hàng:

- Phố xá gì mà tối thủi tối thui. Điện cúp một tuần ba bốn lần làm sao mà ai chịu được.

Chị Tám đếm lại từng đầu đứa con và nói với bà bán bún múc cho đủ số. Mấy đứa con mừng rỡ thấy rõ, hai mắt chăm chú vào gánh bún bò. Chị Tám bắt đầu kể lể câu chuyện bị giựt hàng hồi sáng. Bà bán bún bò thở ra:

BIỂN LỬA 19

- Khổ lắm chị ơi, buôn bán hồi nầy khổ sở, khó khăn quá trời. Em mà không nghỉ đến chồng con em thì em đâu đến nỗi nầy... Em cứ nghĩ anh “đi học tập” ít lâu anh về chứ em đâu ngờ mà lâu quá rứa.

- Bọn chúng nó ngu lắm chị ơi. Anh Tám nhà này chỉ có trung sĩ quèn thôi mà đến nay cũng chưa về. Chúng kết tội anh Tám là làm chiến tranh chính trị, chứ chúng đâu có biết, ảnh chỉ suốt ngày đi mua, phân phối ba cục đường, hộp sữa cho anh em trong đơn vị. Chúng cứ tưởng làm chiến tranh chính trị là cán bộ chính trị của chúng.

- Nhà em cũng đâu có gì. Hai vợ chồng cứ tưởng là đi dạy học trong quân đội thì chẳng có gì đáng nói với chúng. Ai nhè, chúng cho chồng em làm phụ khảo ở đại học là “phụ tá tra khảo”, nên chúng cứ` bắt nhà em khai lên khai xuống hoài. Chúng hỏi nhà em đánh đập nhân dân bao nhiêu lần, dùng vũ khí nào tra khảo hạch tội nhân dân…Ôi chán lắm. Hôm em lên thăm ảnh, nghe kể lại vừa buồn cười vừa tức muốn ói máu.

- Chị nghỉ coi, mấy lần chúng mời lên phường họp, họp hoài tuần nào cũng họp. Nhiều người hỏi tại sao nhà nước chưa cho những người học tập cải tạo về. Chúng chỉ trả lời ba phải “chồng con mấy chị học tập chưa tốt, nhân dân chưa yêu cầu”. Nếu có ai hỏi nhân dân là ai chắc chúng cũng ngậm họng. Chúng mình không phải nhân dân là thứ gì chị. Ai mới là nhân dân kia chứ…trông bộ chị mảnh khảnh quá, sao mà chị cũng chịu khó.


Người đàn bà bán bún bò tự dưng khựng lại, như có cái gì nhắc nhở chị, mắt mày rầu rầu, thở dài.

- Nói thiệt với chị, hồi xưa em đi dạy học. Bọn chúng vô “giải phóng” cho bọn em nghỉ việc ráo. Ai mà có chồng con đi học tâp cải tạo đều bị cho thôi việc hết. Thời buổi này đi làm cho nhà nước, lương làm sao đủ sống, thà vất vả một chút mà kịếm được bửa cơm bửa cháo cho con…

- Con cái chúng mình lớn lên cũng chẳng học hành được gì. Đã là con “Ngụy” chúng đâu có cho học lên đại học…

Hai người đàn bà cùng chung hoàn cảnh, một tâm sự có việc gặp nhau có dịp san sẽ nỗi nhọc nhằn, ấm ức trong lòng. Tình thương chồng thương con hết sức mãnh liệt, đã giúp cho những người đàn bà bất chấp mọi khổ cực, nhọc nhằn để giữ vững sự sống. Bà bán bún bò ra đi không còn hỏi han tiền bạc khi đã hiểu rõ hoàn cảnh chị Tám.

Chị Tám than thở trong căn nhà trống. Chị bồng đứa con mà tâm trí quay cuồng nghỉ đến ngày mai. Ngày mai đâu còn gì để nuôi con, lấy gì cho con ăn con sống. Chị Tám không thể bồng con đi ăn xin. Ý nghỉ thoáng đến trong đầu óc chị, chị còn căn nhà là gia sản cuối cùng. Ngày mai, chị Tám sẽ đi tìm người bán căn nhà. Chỉ còn tiền bán nhà mới có thể cứu sống chị Tám và bầy con.

Suốt một ngày chạy đôn chạy đáo, tơi tả vẫn chưa tìm ra người mua nhà. Đến chiều, chị Tám đành kiếm

BIỂN LỬA 21

một cái áo còn lành lặn đem ra chợ An Đông bán. Chiếc áo cưới mà chị hứa mãi trong lòng cố giữ làm kỹ niệm cũng không còn cách nào giữ được. Số tiền bán chiếc áo đủ mua hai kilô gạo và một ít thức ăn mang về cho con đang đói ngồi mong mẹ ở nhà. Trên đường từ chợ về nhà, chị Tám gặp được một người đồng ý mua căn nhà của chị với giá sáu lượng vàng. Mang nỗi mừng vui về, mấy đứa con nhìn chị không khỏi vui lây. Suốt đêm chị Tám không ngủ được, cứ lẫn quẩn tính toán đến số tiền bán nhà.

Sáng hôm sau, chị Tám thức dậy sớm, lo cơm nước cho con, chị chuẩn bị giấy tờ mang lên “phòng nhà đất” quận. Chị Tám đợi cả hơn một tiếng đồng hồ mới có một cán bộ nhà đất ra tiếp chị:

- Bà muốn bán nhà phải không?

Chị Tám trong lòng phập phòng hồi hôp.

- Dạ em muốn bán nhà.

Người cán bộ để lộ hàm răng đen, mặt mày sần sùi, trong chiếc áo trắng cháo lòng, chống tay lên bàn với vẻ đầy uy quyền:

- Bà muốn đi kinh tế mới phải không?

- Dạ, đâu có. Em bán nhà để lấy tiền nuôi con.

- Chồng bà làm gì?

- Dạ, chồng em đi học tập chưa về.


Người cán bộ vừa nghe nói, vội quẳng xấp hồ sơ về một bên.

- Bà về đi, nhà bà bán không được. Nói cho bà rõ chồng bà thuộc ‘’ngụy quân ngụy quyền’’ đi cải tạo. Nếu bà muốn đi kinh tế mới, nhà nước sẽ sắp xếp bà đi, còn căn nhà bà là của nhân dân chứ không phải của bà nữa. Bây giờ nhà nước chỉ cho bà ở tạm bợ khi chồng bà ăn năn hối cải “học tập lao động tốt” nhà nước sẽ cho về, khi đó nhà nước sắp xếp cho cả vợ chồng cùng đi kinh tế mới luôn và căn nhà sẽ do nhà nước quản lý.

- Thưa ông, căn nhà này của tôi, tôi đứng chủ quyền. Ngày xưa cha mẹ tôi mua cho tôi, đâu có dính dáng gì đến chồng tôi.

- Của bà là của chồng bà, chồng bà không đi làm tay sai, đi giết nhân dân thì làm sao có tiền mua nhà. Đảng và nhà nước đã qui định như vậy rồi, bà về đi.

Chị Tám không còn nói được lời nào. Tên cán bộ xua đuổi chị ra khỏi văn phòng. Hắn đứng dậy, đi vào trong dáng bộ như đang bận rộn chuyện gi. Chị Tám muốn khóc, chị cố nén lại cơn giận, chị đi ra hai chân nặng nề dặm xuống nền nhà “Trời ơi là trời, thế này làm sao mẹ con tôi sống được”.

Niềm hi vọng bán được căn nhà đã trở thành thất vọng ê chề. Ra khỏi trụ sở văn phòng nhà đất, chị nhìn thấy tấm bảng màu vàng kẽ chữ đỏ chị rùng mình như người bị cơn sốt rét kinh niên hành hạ. Trời mưa lất phất. Chị Tám không còn thấy được người đi đường,

BIỂN LỬA 23

cả bầu trời mờ mịt hơi sương. Chị Tám nhớ lại câu thơ của Trần Dần “…Tôi đi…không thấy phố thấy nhà, chỉ thấy mưa sa trên màu cờ đỏ…”.

Trước khi đi đến phòng nhà đất, chị Tám cũng đã biết đó là chỗ ăn tiền, chỗ ăn cướp nhà người ta. Ai muốn bán được nhà phải cho chúng ăn gần như một nửa. Nhưng làm thế nào, trong túi chị Tám không còn một đồng bạc thì làm sao đút lót cho nó, mà chị cũng quên, thiếu gì người trung gian, mai mối cho chúng ăn tiền. Đám người chuyên môn sống nhờ chạy áp phe thời nào cũng đầy rẫy. Bây giờ lại đông hơn từ chuyện lớn đến chuyện nhỏ đều “cửa trước hậm hẹ, cửa sau nhẹ nhàng”. Giờ này chị không đủ sức để đi nói chuyện với họ. Chị Tám trở về nhà trong nỗi chán chường, thất vọng ê chề. Biết bao giờ xã hội mới trong sạch lành mạnh? Bọn chúng nói cho lắm, hô hào cho nhiều, nào là cách mạng, nào là độc lập …Ôi thôi, bọn nói nhiều thì càng tồi tệ hơn nữa. Ngày xưa, người ta cũng ăn tiền nhưng không có hậm hẹ, đe dọa như bọn này bây giờ, không có sừng sộ nạt nộ như buộc cổ thắt họng người ta như bọn này bây giờ. Chị Tám cố lắm vẫn không hình dung ra được một ngày mai cho xã hội Việt Nam. Chị nằm xuống chiếc chiếu mà thân hình không còn một chút cảm giác. Tiếng nhạc văng vẳng từ căn nhà bên cạnh sao mà thắm thía.

- “…Các anh đi ngày ấy đã lâu rồi, các anh đi biết bao giờ trở lại. Xóm làng tôi trai gai vẫn chờ mong…’’.


Những ngày dài vô tận, kéo lê tâm hồn chị xuống như chị đang đứng cheo leo trên bờ vực thẳm.

Tiếng gõ cửa làm chị Tám giật mình. Chị Tám bước ra mở cửa. Người đàn ông lạ mặt, một tên bộ đội đội nón cối bước thẳng vào nhà nhìn chung quanh từ cánh cửa, nền nhà, trần nhà không hỏi han một lời. Chị Tám đâm ra hốt hoảng:

- Ông hỏi ai? Có chuyện gì không?

- Bà là bà Tám? Bà muốn bán nhà này phải không?

- Dạ, ông hỏi mua nhà mà nảy giờ làm mẹ con tôi sợ quá trời.

- Bà định bán bao nhiêu? Nhà có ’’nhà xí tự đông không bà’’?

Người cán bộ đứng chống nạnh hai tay lên hông, mắt vẫn đảo qua đảo lại từng góc nhà.

Chị Tám nói:

- Ông cứ xem kĩ đi. Nếu ông đồng ý rồi sẽ hay. Có người đã đồng ý mua với giá sáu lượng vàng rồi đó.

- Nhưng mà chị đâu có bán được nhà. Nhà này thuộc diện nhà nước quản lí mà.

- Ông nói làm sao ấy. Nhà này là nhà của tôi mà.

- Nói thật với chị, tôi đã biết rỏ căn nhà này. Nếu chị đồng ý bán tôi với giá ba lượng vàng thì chị khỏi lo giấy tờ gì hết. Chị chỉ việc dọn ra khỏi nhà là được,

BIỂN LỬA 25

mọi gấy tờ tôi sẽ lo hết. Chị suy nghĩ kĩ đi, tôi sẽ trở lại ngày mai.

Người cán bộ ra về, chị Tám ngẩn ngơ, ngơ ngẩn không biết tính ra làm sao. Chị Tám biết mà, có bọn chúng mới biết mách mối nhau, mới làm cho con người ta chán nản để chúng hùa nhau ăn cướp mà.

Chị Tám đau lòng đứt ruột bồng bế con cái dọn ra khỏi nhà. Chị đã chọn con đường ra đi tìm tương lai cho mấy đứa con. Biển cả mênh mông, bão táp, đói khát, hải tăc… kinh hoàng mà bao nhiêu người đã chấp nhận lao vào còn hơn sống với bọn cộng sản.

Biển lửa đã đốt bao nhịêu tâm hồn khao khát tự do. Nhưng bên kia ngọn lửa là vùng hừng đông. Ngọn lửa đã đốt cháy bao nhiêu năm nay “cái thiên đàng cộng sản”. Những người ra đi đã cho nhân loại biết được giữa cái chết và sự sống dưới chế độ cộng sản. Chỉ có ánh sáng mới nuôi sống con người đáng sống. Chỉ có hơi thở tự do, cuộc đời tự do mới đánh đổi được sự hi sinh vô biên của con người. Không còn con đường nào khác, phải lao vào biển lửa để tìm sự sống. Những ý nghĩ đến với chị Tám hết sức mãnh liệt. Trước khi ra đi, chị Tám để lại một bức thư cho anh Tám, nhờ một người bạn thân cất giữ và cố gắng trao tận tay cho anh Tám.


“Mình yêu quí,

Mình hãy tha lỗi cho em đã tạm rời bỏ mình đi. Xa mình là em xa tất cả. Nhưng chẳng còn cách nào vì tương lai con cái. Ngày mai, em và các con sẽ tìm đường về “quê ngoại”. Cầu mong trời Phật phù hộ cho em. Mình cứ nghĩ rằng em và các con hằng mong đợi và thương nhớ mình…” .

BIỂN LỬA 27

tranhKhánhTrường

BẤTHẠNH

Mộtchútrượuvào làconngườibầnthầnbuồnnản.Ngày nào tôi không được nói chuyện vớiMỹHảo con người tôi cứ lửng lơ nuối tiếc. Mỗi buổichiềuvề lòng tôinhư lửađốt,nônnóngbồnchồn.Tôikhônghiểu tại sao tôi lại cócảmgiácnhưvậynhưngtôicốtựchữabằngcáchtìmquên.Bờsôngmặtnướclàmchotôiquênđicảmgiácđó.Khiánhnắngmàucamcuốingàysắpkhuấthẳnởcuốichântrời,tôinhìnxuốngbờsôngnhữngángmâymàutơlunglinhđáynước,tôithấyhìnhảnhMỹHảorấtrõràng và nỗi nhớ nhung tràn ngập tâm hồn tôi.NhiềulầntôitựhỏimìnhđãthựcsựyêuMỹHảo?Tôikhôngtrảlờiđược,tôithươnghayyêuMỹHảo?

Tôisayđắmhayngâydại?Tấtcảlẫnlộnvàodòngsuynghĩ.CómộtđiềutôibiếttôikhôngthểvắngMỹHảo lâungàyđược.Tôi tựvímìnhnhưanhchànglưulinh,mộtngàykhôngcórượu.

Tôi gặpMỹ Hảo trongmột hoàn cảnh vô cùngđặcbiệt.Nhữngngàymàcảđấtnướcnhưnồibắprangtrênlòlửa.Nhữngđoànngườihốthoảngđạpnhau chạy về Sài gòn.Khi conđườngLongKhánhSàigònbịgiánđoạnbởichiếntrậnđangxảyraácliệt,mọi người đổ ùa ra bờ biển tìm đường thoátthân.Trênmộtchiếcthuyềnnannhỏ,tôiđãcốhếtsức,kéođượcMỹHảolênđangbếđứacontrêntay,lênđược thuyền.Chỉcầnmột tích tắc tôiđuốisứcsẩy tay thìMỹ Hảo và đứa con nhỏ đã rơi xuốngbiển.Nhữngđợtsóngbiểnnhưmuốnđánhvỡtungcon thuyền. Mọi người chỉ được một chỗ ngồikhôngnhúcnhích,ngườinàyphảiépsátvàongườikiađểcònchỗtátnước.Chiếcthuyềnnhưchiếclálềnhbềnhtrênmặtnước.Mọingườichỉcònđặttấtcả tin tưởng vào định mệnh. Trên thuyền, ngườinào cũng ướt, mặtmày xám ngắt, lạnh cóng. MộttaytôibếbéThảo,concủaMỹHảo,ômsátvàolòng,mộttaytátnước.Mộtsốngườikhácrũ liệtkhôngcòn biết gì nữa. Một đêm một ngày như cả mộtquãngđờidàilêthêđầytrắcẩn.Tôiđãkhônghiểuđược do một sức mạnh nào chiếc thuyền đã đến


đượcbếnbờVũngTàu.

NhữngngàyởSàigòn,MỹHảokhôngcómộtaithân thích bà con, nàng phải sống nhờở gia đình

mộtngườibạngáicũ.Tôitrởlạiđơnvịtrungương

BẤT HẠNH 31

làmviệcvàhàngngàyvẫnđếnthămMỹHảo.

TôiđãđưaMỹHảoquanhữngconđườnglámerợpbóngmát,ngồinhữngquáncàphêtrầmngâmvà bàn những chuyện bất trắc của xã hội Sài gòn.Tìnhhìnhchínhtrịđangrơivàotìnhtrạngrốiloạn,ngườingườicácnơiđổdồnvềSàigònvàngườiSàigònlạitìmđườngrađi.Sàigònđangtrongcơnbãolốc,trongcơnsốtnghiệtngã.Cólầnvôtìnhnóiđếnquákhứ,MỹHảoômmặt,haihàngnướcmắttuôntrào:

‐Anhnghĩcoi,emlàmsaomàsốngđượcvớingườiCộngSản.Baemđãbịchúngchặtđầuvìđãlàmviệctronghộiđồnglànglúcemmớilênmườituổi.Lớnlên em làm sao quên được hình ảnhmẹ em chếtngấtkhithoángthấyđầubaemtreolũnglẳngởgóccâyđầulàng.Emmồcôichatừđó,mẹemphảibỏlàngquamộttỉnhkhácđểsinhsống.Nỗicơcựccủamẹemtrongnhữngngàythángsauđóởnơixứlạvẫntầntảonuôiemlớnkhôn.Emphảiđilấychồngsớmđểcónơinươngtựagiúpđỡmẹemtuổigià.Một hạnh phúc an phận đơn sơ không được baolâu,mùa hè đỏ lửa đến. Chồng emđã bị bắn chếttrong cơn kinh hoàng này. Em thấy dồn dập bấthạnhđếnvớiem,cólẽtấtcảbấthạnhđaukhổtrênđời nàyđềudồn cho em tất cả.Những tiếng súngbêntai,từngđoànngườilầnlượtbỏchạykhinghenóiViệtCộngđếnnơi,nổikinhsợđãthôithúcemliều thânômconrađi.Trongđầuócem,emchưa

nghĩ cuộc sống sẽđếnvới emnhư thếnàonhưngemvẫntìmcáchsốngđểkhỏichếttrongámảnh,đểkhỏinhìnnhữngkẻthùđãgiếthơnnữaphầncuộcđờicủaem.Anhlàngườicứusốngcuộcđờiemvàconemcònlại.Nếusaunàycóngườiđànôngnàođếnvớiem, thươngemchỉ thêmkhổmà thôi.Emkhông muốn anh là người đàn ông đó, anh đừngoántráchemdùemrấtđaukhổnóirađiềunày.

NhữnglờinóicủaMỹHảonhưnhữngngọnkimnhọnchíchvàomạchmáu,vàotim,vàotâmhồntôi.TôithấymáutôiđãchảyhoàvớiquákhứbithươngcủaMỹHảo,khôngaihiểuđược.

Chamẹanhchị tôibiết tôi thươngyêuMỹHảođãoántráchxỉvã tôi “một thằngcontraimới lớnlênđiyêumộtngườiđànbàcóchồngcócon”.Tôiđã không phân trần, đã không chối cãi, tôi chỉ imlặngsốngchotìnhcảmriêngmình.Tôinghĩnếucónóiracũngvôích,khôngđánhđỗđượcnhữngtậptụcsuynghĩhẹphòiđãcótừxưađốivớingườiđànbà,đãlàmkhổđautàntạkhôngbiếtbaonhiêutâmhồnbấthạnh.Tìnhyêukhôngphảichỉbịtróibuộcvàochuyệnvợchồngconcái.Chắccóngườisẽbảolà tôingụybiệnmùquáng,điềunày tôi chỉ trả lờicho riêng tôi.Tôibiết tôi sốngvớimộthạnhphúckhôngtínhtoán,sốngvớisựrungđộngthậtsựcủacon tim.Tôinóihếtnhữngdịnghịbaoquanh.Mỹ


Hảođãtỏracứngrắn,nàngnói:

‐Emyêuanh,nhưngemthấyrõthânphậncủaem,emkhôngmuốnlàmanhkhổ.

TôikéoMỹHảovàolòng,siếtchặtbàntay:

‐Tuỳem,tìnhyêutheoanhkhôngphảilàmộtbàitoán,mộtcuộcđánhcờ, lý luận trong tìnhyêuchỉthừathảimàthôi.

Tôikhôngthểnàorờikhỏisởsuốtngàyvàđêm29. Sáng ngày 30 tháng 4 tôi trở về nhà. Căn nhàkhoákínkhôngmộttiếngđộngbêntrong.Tôiphácửavàonhà.Trênbàncómộtmiếnggiấyvớinhữngòngchữvộivàngnguệchngoạc:d

“Tâmcon,Bamẹkhôngcócáchnàolạiđónconkịp.Bamẹvàgia đình đã được chúTámbáogấpphảixuốngtàungay.Conphảitìmđườngđingay.

Bacủacon”.

Tôivòmiếnggiấychovàotúiáo,lấyxegắnmáylênngayMỹHảo.

‐Hai ngày nay em trông chờ anh từng phút từnggiây.Lòngemnhưlửađốt,cứchạyrađườngrồilạichạyvào, em tínhnếu lên sởkiếmanh, anh lại vềnhà em rồi thì làm sao. Làm sao bây giờ hở anh.ÔngMinhđãđọc lệnhđầuhàngbàn giao rồi, Việt

BẤT HẠNH 33

Cộngđãvàođầyđườngghêquá!

Tôi,MỹHảovàbéThảochạykhắpđườnglối,lênTân SơnNhất, xuống BạchĐằng, cuối cùng chẳngbiếtconđườngnàođểchạy.Cácđường lộrakhỏiSàigònđangcógiaotranhrấtnguyhiểm.CuốicùngtôiđãđưaMỹHảovàbéThảovềsốngởcănnhàba

mẹtôiđể lại.TôivàMỹHảosống trọnvẹnnhữngngàyđó,nhưnghạnhphúcnày cũngđãbị chia xẻbởisựkinhhoàng.ĐấtnướcrơivàotayCộngSản.ÁmảnhxưakhôngthểnàokhôngđếnvớiMỹHảo.Một tháng sau đó tôi đã phải vào trong trại tậptrung“cảitạo”.MộtlầnnữabấthạnhlạiđếnvớiMỹHảo.

CHIẾCHÒMMÀUĐỎ

Nhìn mặt Cổn, người ta cứ nghĩ ngay Cổn bịbệnh sốt rét kinh niên. Hai má hóp lại để lộ haixươnggòmánhôlêncộngthêmhaicặpmắtthâmsâu không khác người thiếu ăn lâu năm. CặpmôiCổn vểu lên vừa dày lại vừa đen để bày hai hàmrăngvàngngầukhóithuốclá.KhiCổnđứngthẳng,cứngđơtrướcmặthơnmộttrămngườitù,Cổnnóiliêntubấttận.Hắnnóinhưchưabaogiờđượccócơ hội để nói. Mà khi hắn nói, ai cũng biết chắcnhữngđiềuhắnnóirakhôngaingheđược.Nhưngcâu nói của hắn vừa ngây ngô cộc lốc lại vừa vônghĩa. Mỗi lần nói, hai hàm răng của Cổn nghiến

qualạinhưcốixaygạo,muốnnghiếnvụnxácđámngười trướcmặt.Khinói,hắncó thóiquenngướcmặtlêntrờikhôngkhácmộtcậuhọctròtrảbàichothầy giáo, hắn phải nhìn lên trời mới nhớ nhữngđiều thuộc lòng.Khácvớinhữngbài thuộc lòng làcócâucónghĩahayho,đằngnàyhắncốchứng tỏhắn thuộc bài, thuộc chính sách đường lối cáchmạng.

Nhiềulúchắnlặpđi lặplạimộtcâucảnămsáulần. Những người ngồi nghe hắn, chẳng biết hắnmuốnnóigì.Cổncốgắngnóicàngnhiềuđểchứngtỏhắnlàngườiquảngiáoxuấtsắc,amhiểuđườnglốicáchmạng.

Mặttrờichiếuthẳngđầu,nóngnhưlửađốt.CổntậphọpcảhaiđạiđộithànhhìnhchữU.Lốitậphọpchờ lên lớp vào lúcmười hai giờ trưa của Cổn làviệcthườngtìnhcủahắn,vàđãđượcchínhtrịviêncấptrungđoànkhenngợiCổnlà“biếtcáchhànhhạbọn ngụy quân ngụy quyền”. Và cứ thế, Cổn làmhoài. Việc tậphọphômnay cómột cái gì đặc biệtnênCổn chưanói gì, đãnhếchmép cười.Nụ cườichưa chớmnở đã vụt tắt ngay. Từ ngày Cổn xuấthiệnvàgiớithiệulàquảngiáođếnnaygầnhainămchưaaithấyCổncườibaogiờ.Hômnay,mọingườithấy hắn cười làmột điều lạ. Hắn chờmọi người


ngồixuốngrồihắnbắtđầucấttiếng.

‐Đạiđộichúngtađượccấptrêngiaophóxâydựngtrungtâmsảnxuấtdụngcụkỹthuậtcanhtác.Mấyngàyqua,tôiđãđirangoàiđiềunghiênmộtlòrèn.

Nóiđếnđâyhắnngưng lạibỗngdưngcườikhanh

CHIẾC HÒM MÀU ĐỎ 37

kháchrồitiếp:

‐CáccôgáiSàigònđẹpquá…màmàđẹpphồnvinhgiảtạomà…màôithôiănmặcgìđểchânđểtaycảlên, đúng như lời Bác vàĐảng dạymàmiềnNamnghèo,bịđếquốcbóclộtnêncáccôcácbàđâucóđủvảimàmayquầnáo…ghêgớmthiệt…Cảđạiđộicũngcườirộlên.

HoàngngồicạnhMẫn,Hùng,Tâm,đưataykhèoradấuchocảđámcùngnghe:

‐Taonóikhôngsaimà,cáithằngnàynóđãbịteotừlâurồi.Cứnằmtrongrừngăncơmvớimuối,ănbacủ nứa bậy bạ lại sốt rét rừng liênmiên làm saotránhkhỏi.

Mẫnhùnghổhơn:

‐ Đâu phải, tao nghe nói hắn làmột trong nhữngthằng xung phong thiến trước khi vào Nam làmchiếnsĩCáchMạng.Nênbâygiờhắnđâudámnhìnđànbà.Dođóhắnluônluôncaucó.

TânrataylàmdấuđểngheTânnói:

‐Mấyđứabâytrậtlất.KhivôNam,hắntìnhnguyệnxungphong vào các đồnbót. Và khi thử trậnđầu,hắnđã tiêu luôncái “hạ từngcơ sở”.Chonênbây

.giờthấybọnmìnhhắnnhưmuốnlồnglộnlên

Cổnralệnhmọingườitrởlạinghiêmtúc.

‐Doyêucầucôngtác,cácanhlậpmộtbanthợrèngồmnămngười.Đặcbiệtbanrènđượcbồidưỡngbữaănsáng.Ngàymaiđạiđộiphâncôngdựngnhàchoban rèn.Ngàymai tôi dẫn các anhban rènđithamquan…

Nghenóiđếnbồidưỡngbữaănsángvàdẫnđithamquan,mọingườixônxao.Nhiềutiếngnhỏtothìthầmbàntínhđoánthửbồidưỡngbữaănsángsẽ được gì. Mẫn cho rằng nhiều lắm là nữa chéncơm.Tân tính theophầnxuất cơmtrưađượchơnmộtchén,bữaănsángchắcbằngmộtphầntưcơmtrưa.Tânreolên:

‐Mộtchéncháobuổisáng…

Hoàng là người trong nhóm không mấy lạcquan:

‐Tao nói sai, bọnmày chặt đầu tao đi. Bồi dưỡngbuổisángởđâytốiđalàhaicủkhoaimìhoặcmộttráibắplàcùng.Bọnmàytínhxem,đừngcóhồhởi,đừngcótinnhưđãtinthôngcáorồirụcmạng.Mộtngườithêmvàicủsắnmìvàvácbúatánsắttừsáng


đếnchiềuthìcòngìlàbồidưỡng.

Những ngày sau buổi lên lớp có nụ cười là cảmột chuỗi ngày bựcmình cho cả đại đội. Đại độiđược chia ra nhiều toán nhỏ. Toán đi đắp bề rèn,ống thổi.Toánđiđào,nhổcọcsắthàngràođểcắtlàmcuốc, xẻng.Toánêẩmnhất làquaphi trườngbêncạnhgỡvĩsắtởphiđạo.Cứhaingườikhiêng

một tấmvĩ sắt trênđoạnđườngdàiđếnbốnnămcây số dưới sức nắng thiêu đốt. Gần hai năm vớilượng cơm muối mà cách mạng nuôi ăn chỉ còncáchchờchếtchứđừngnóiđếnchuyệnkhuânvácnâng cả tánhưvậy.Toánngười khiêngvĩ sắt đầuhàngngaylúckhởiđầu.Vớihaibàntaykhônglàmsaogỡnhữngtấmvĩsắtđãđượcghépnốibằngbúabằngmáy.Toánngườikéonhautrởlạibáocáo.Cổn


khôngcầnđểý,ngướcmặtlênralệnh:

‐Cácanhvềkhắcphục,khôngđượclôithôi.

Nhữngcặpmắtnhìnnhauchánnảnuểoảibướcđi.

Lò rèn được hình thành và được xemnhưmộtcông trình vĩ đại củaCổn kể từngày về làmquảngiáođếnnay.Cổnsángnàocũngvậy,Cổnđếnnhàlò rèn, nhìn trước nhìn sau sờmó từng ống thổi,xem lại mấy cây búa. Hắn chỉ việc nhấc lên đểxuốngnhưđểchứngtỏđãkiểmtraxongtrướckhilàmbáocáolênthủtrưởng.Lòrènhoạtđộngchưađầy bốn tuần lễ, cả nămngười trong ban rèn đềubệnhhết.Ngườiđibệnhxá,vìbị tê liệt,ngườixintrở lại trồng rau, nhổ cỏ.Một lần nữa Cổn lại tậphọpđạiđộivàogiờăntrưađểkhẩntrươngcắtcử

.ngườithaythế

Đúng theo kế hoạch của Hùng, Mẫn, Tân vàHoàng đã bàn định. Mỗi người sẽ đưa tay tìnhnguyệnvào làmởban rèn.Kếhoạch thoát trạiđãđượcbốnngườidựtínhvàđồngýthựchiệnkhông

đượctiếtlộchongườithứnăm.

Toán thợ rènmớibắt tay vào việc sản xuất đãvượt chỉ tiêu hàngngày.Ngàyđầu, sản xuất đượcbốncáicuốcvàhaicáixẻng,sangngàythứhaihàngtăngthêmđượcmộtcáixẻngnữa,cụthểsốlượngsảnxuấtdừnglạiởđơnvịthứtám.ĐiềunàyđãlàmCổnhài lòngvìđãđượcthủtrưởngkhenngợihếtlời là Cổn đã điều động phục hồi lại sản xuất kỹthuậtcungcấpcholaođộngtăngnăngsuất.Cổnlạilàngười thíchđượckhenvà thíchchức tước.Mấytuần đầu trong thời gian dựng trại, Cổn sơ ý đeoquânhàmvớicấpbực thượngsĩ.Biếtvậy, toántùvẫngọiCổnlàthiếuúy.TừđóvềsauchẳngbaogiờthấyCổnđeoquânhàmnữa.Việctùbinhthăngcấpchoquảngiáođượcquảngiáohồhỡichấpnhận.Từđóanhem trongđạiđộivẫncứgọiThiếuúyCổn.Cổnlấylàmhàilònglắm,đôikhicònchứngtỏmìnhlàmộtsĩquancónhiềuchiếncônghiểnhách.KhổnỗiCổnloayhoayhọchoàivẫnkhôngkýđượcchữ


ký,“bènlăntaychotiện”.

Trong mấy tháng nay, căn nhà của quản giáothường xuyên xảy ra những cuộc cãi cọ lớn tiếng.Hầu như tối nào cũng họp phê bình kiểm thảo vàlúcnàocũngcóviệccãivãlớntiếng.Nguyênnhânchínhvẫnlàđỗlỗichonhaungườinàyngườikiađãbị hủ hoá đãmất phẩm chất cáchmạng. Căn nhàchialàmbangăn,mộtđểănuống,nhàkho,cònlạidùng phòng ngủ cho tất cả bảy người. Mỗi mộtngườimộtcáigiườngriêngbiệt,khôngđượcngăn

cách.Giườngngườinàycáchgiườngngườikiachỉcòn lối đimà thôi.Mới đầu,một chiếc xe đạp củaHàmđược ưu tiên để vào nơi sạch sẽ trịnh trọngnhất cạnh tủđểhồ sơkêkhai lý lịch của tùnhân.Rồi đến Chiêu, đến Cường, đến Cổn… Ai cũng cómộtchiếcxeđạpđểngayđầugiườngngủ.Vấnđềđặtralàmỗikhiđilạiđềuphảikhókhăntrèoquatừngchiếcxe.Nhiềubuổihọpliêntiếpđểgiảiquyếtvấnđềchỗđểxeđạpkhôngđiđếnđâuvìđồngchínàocũngkhôngmuốn“vậtbất lythân”.RiêngCổnchiếcxemớimuamớiquákhómàđểrangoàihiênnhà.Cổnmớitìmcáchtreolênởtrênphầngiườngngủcủamìnhnhưvậykhỏisợbụibậmvàoxevàolốpxevà lạikhôngbịchỉ tríchmangbệnhtưhữu,không tôn trọng đường đi công cộng. Chiêu nằmcạnh Cổn lên tiếng phản đối việc treo xe đạp lêntrầnnhàlấylýdosợnhữngsợidâymỏngmanhdễđứt,xeđạprớtxuốngrấtnguyhiểmchotínhmạng.Việc tranh chấp chỗ để xe đạp chưa yên thì quảngiáoCường lại đemvềmột chiếchòmbằng gỗđỏtoánthợmộcđóngvìCườnglàđộitrưởngcủatoánmộc.BaonhiêuđồđạclỉnhkỉnhmàCườnggomgópmualượmtừtrướcđếnnayđểđầyđầugiườngđềuđượcCường thudọnvàochiếchòmmớimangvề.Nhưvậy tưhữucủaCường từnaynằmgọn trongchiếc hòm, như chiếc áo dài cũ, đôi guốc tây, cáiquần sa tanh mua làm quà cho vợ. Cường không


quênmuathêmổkhóakhóalạicẩnthận.

Cổn đã yên chí lớn vì dưới tay Cổn đã có toánthợrèn.Cổnsẽralệnhchotoánthợrènlàmmộtcái

hòm không phải bằng gỗ như Cường, mà là mộtchiếc hòm bằng tôn. Cổn hết sức hồ hỡi vì đã cósángkiếnvượtbực.Cáihòmbằngtônvừachắclạivừabền.NhỡranhàcócháyđinữathìđồđạccủaCổnvẫncònnguyênvẹntrongchiếchòmbằngtôn.

Cổnkhôngđểphíthìgiờ,vộivàngmặcáoquầnđixuốngtậphọptoánthợrèn.Cổnralệnh:

‐Đâylàlệnhtrên,donhucầutìnhhìnhcácanhsẽlàmmộtcáihòmbằngtôn.Kíchthướcrasaotôisẽhướngdẫnsau.Đểkhỏitrìtrệcôngtácsảnxuất,tôichỉđiềuđộnghaianhtrongcôngtácnàymàthôi.

‐Thưaanh,mỗikhitrongđạiđộicóngườinàochếtđều gỡ ván đóng hòm. Dùng tôn đóng hòm khókhănquá.

‐Cácanhkhôngbiếtcáihòmlàthếnào?

ViệcđặtcâuhỏiCổnlạigiảithíchngay:

‐Cáihòmđựngáoquầnmàcácanhkhôngbiếtthếthì còn biết cái gì nữa.Ngày xưaMỹngụy bóc lộtnhândânlàđicànquétgomgóphòmcủanhândânlại…

Cổn bỏ dở lời nói, đi lại gần ống bè lấy thùngđựngđạnđạiliênkhônglênchỉchoHoàng:

‐Nótươngtựnhưcáinày,nhưngcácanhsẽlàmtogấpbacáinày.Nhớphải làmchocẩn thậnvàđẹpđấynhé.


HoàngvàMẫnbị chỉđịnh thựchiện.Haingườingơngácnhìnnhaugỡmiếng tôn treo của lòrènxuống.

Cổn vẫn đứng quan sát hai người bắt đầu thihànhcôngtác,mớibỏđitrởvềcănnhàquảngiáo.Cổn quay đi trong lòng thơ thới mãn nguyện vànghĩrằngtừnaytrởđimìnhsẽkhôngmấtmộtthứgìđãmuađược.Chiếchòmcũngsẽlàmónquàtặngvợ sau bao nhiêu năm chiến đấu xa cách. Cổnmường tượngđầynỗisungsướngkhivợCổngặplạichồngvớichiếchòmtrongđóáoquần,giàydép,đai… không biết vợ Cổn sẽ sung sướng đến mứcnào với chiến lợi phẩm sau hơn năm năm chiếnđấu.

Trởvềcănnhàquảngiáo,Cổnmởtủđạiđộilấyramộthộpsơnmàuđỏđãdùngviếtkhẩuhiệuănmừng“đạithắngmùaxuân”cònlại.Cổnmanghộpsơn xuống ngay cho toán thợ rèn và không quêndặndò:

‐ Sau khi hoàn tất, các anh đánh bóng xong dùngsơn này mà sơn lên. Màu đỏ là màu của Đảng ta


đấy.

Những ngày đêm sau đó, Cổn cứ chập chờnkhôngngủđược.Đôilúcgiữađêmhắnthứcdậybậtđènnhìnlạicáihòmmàuđỏxinhxắnởđầugiườngvànhữngđồ vật bên trong. Cònhơn10ngàynữamớiđếnngàyđiphépvềBắc,chuyếntrởvềvớimộtgia tài đồ sộ sẽ làm cho vợ con Cổn sung sướng,

làng xómphải kínhnể.Trái ngượcvớingày rađi,trên thân hình Cổn chỉ được một quần xà lỏn vàmộtchiếcáocụttayvámấylỗ.

TừgaxelửaHàNamNinhvềlàng,Cổnphảimấtcảhơnnữangàyđườngđibằngxeđạp,Cổncứđinhninhsẽcóxehơinhànướcdichuyểnhắnvề làng.Cổn để chiếc xe đạp xuống mà lòng đầy đau xótnuối tiếc làmónquàkhônggiữđượcnguyênvẹn.Lạicòntúigạonữa,Cổnsợxenặngnênđeotúigạovàongười.

ChiếchòmmàuđỏđượcCổnbuộcthậtcẩnthậnbằngmộtcuộndâydừakhádài.Conđườngđấtdàihunhútngoằnngèolồilõm,mỗilầntrôngthấyđếngầnmộtđoạnđườngnhiềuhố,Cổncẩnthậnxuốngxe, vác xe lên vai qua khỏimới lại leo lên xe đạptiếptụcđạpđi.

Hai bên đường về làng, nhà cửa hoang tàn xơxác.Cổnkhôngdámđứng lạidọcđường,mặcdầuhai bên đường nhiều người nhìn Cổn đi chiếc xeđạp mới đầy vẻ kính phục và muốn thăm hỏichuyệntrò.Cổnnônnónggặplạivợ,nênchămchú


màđi.

Bước vào căn nhà hoang vắng, không thấy ai,Cổncũngchẳng thấyđượcmộtcáibàncáigiườngchicả.Cổnđâmralosợ,haycảnhàđãchết.Cổncấttiếng gọi lớn. Ba Cổn phía sau vườn chạy vào ômchầm lấy Cổn. Hai cha con khóc lóc mừng rỡ. BốCổnmếumáo:

‐Baxinbáovớiconthếnày,saukhiconđiđượcbatháng,vợconđãlykhaigiađìnhlêncôngtácmiệtLạngSơn.Đếnnay,bachẳngbiếttintứcgìcả.Concủa con, thằng Tuấn đang đi chăn trâu cho hợptác…

Cổnthởdàithấtvọngnhànước:

‐Conchiếnđấubaonhiêunăm,naytrởvềgiađình.Nhàcửatannát.Giađìnhlytán.

Cổn gạt nướcmắt, tay chỉ vào chiếc xe đạp và:chiếchòmthìthào

‐Quàchobốđấy.

BốCổnnhưtỉnhngườira:

‐ Ôi quí hoá quá. Chiếc xe đạp là mơ ước của bốtrongbaonhiêunămnay.


tranhKhánhTrường

GÁNHGẠONUÔICHỒNG

Mườihaingười,đànông lẫnđànbàvà trẻ conchenchúc lênmộtchiếcxeđò.Ngườiphuxe laơiới.Cảnhhỗnđộnvẫn tiếp tụcđếnnửa tiếngđồnghồ.Sốngườivẫnchenlấnchưalênđượcmộtnửa.Ngườiđànôngtrạcđộbamươi,dangâmđenbướcragiậndữ.

‐Từtừđãnào,làmgìmàcuốngquítcảlênthế.Xechưa chạy đâu. Anh kia, kỳ quá vậy. Anhmang gìmàđểchắncảlốilênxuống.

GÁNH GẠO NUÔI CHỖNG 47

Miệngvừanóitayvừachỉvàocáibaodàycứng.

‐ Bỏ cái bao tải kia ra đi, chomấy bà già, trẻ con

người ta lên trước. Mấy anh thanh niênmà cũngchenlấnđòilêntrước,khôngkểailàaicả.

Thủy ngẩn ngơ, vừa bồn chồn lo lắng vừa tứcgiận,Chỉcóchừngấyngười,chỉcóchừngấyngườilênxemàcũnglalốiomsòm.

Đây là chuyến đi thăm chồng lần đầu. Ba nămtrời những mong và đợi. Đợi ngày đến đêm qua.Đợimong hoài Thủy thấy nhưmỏimòn từng thớthịt.Nướcmắtcóchảyđầynhữngchiếckhănlôngcũngkhôngđủvơiđinỗibuồnnỗinhớ.Haiđứaconchưaquámười tuổi.Ngàyngàyhỏimẹ “ba đâu?”.Làmsaomànói.Làmsaomàtrảlờichoconhếthỏi.Baconcótội?Khôngổn.Baconđihọctập?Connóhỏilại:

‐Balớnvậymàđihọchảmẹ?Hồibabằngcon,bakhôngchịuhọcphảikhôngmẹ?

‐ Ba học gì mà … học hoài chẳng thấy về. Tết Bacũng không về, không ai mừng tuổi cho con. BathằngTíbạnconđượcnhiềnquàghê.Nàoxehơi,


kẹo,súng,đủthứ.Banóđưanóđihọcnữađómẹ.

Những câu nói của con như những nhát gươmxoáyvàotimThủy.Nhữngđứaconvôtộibịlấymấttìnhthươngcủacha.Anhnóiđimườingày.Emvẫnngâythơtin10ngày.CảvợlẫnchồngngâyngôtintheothôngbáocủaỦyBanQuânQuản.Thếmà10tháng,20tháng,30thángquangàyvềchẳngthấy,saomàkỳcụcquá.Emkhônghiểunỗi.Emmàbiết

thếemkhôngbaogiờchoanhđiđâu.Cứởnhà,nếucó chết cũng toạinguyệncònhơn làmònmỏiđợichờ.ĐôikhiThủymuốnhétlên,muốnphátđiênlên


được.

Anhđi,đồnglươnghết,giadụngtrongnhàchẳngcó làbao.Một tháng,hai thángđầuThủycònchịuđựngđược.Cònmấychụcngànchiađềuramàtiêu.Khát nước cũng không dám uống dọc đường. Hyvọng anh sẽ về sớm kiếm việc làmnuôi con.Nhớhồivợchồngmới lấynhauthờigiannhưđọnglại.Ngàynhưngắnđi.Mỗitờlịchrơixuốnglàbỏthêmvàobàitínhcộng,hạnhphúchàngngàynhưbỏvàoconheođấthạnhphúctừngđồng.Cứnghĩmàbuồncười,nếusaunày15,20nămnữanếuvợchồngcóhết cạn hạnh phúc đi nữa, đập con heo đất cũngsốngđếntrămnăm.

Ngồitrongchờthờigianđếnchậmquá.Ngoảnhmặtnhìn lại,ôisaonhanhthế.Sáuthángqua,mộtnăm,hainămrồibanămnhưbóngcâuquacửasổ.Baonhiêuđổithaybênngoàixãhội.Từxanhrađỏ,từtrắngravàng.Điđâucũngthấynhannhảnmàuvàngmàuđỏ.Quảthậtnhuộmđỏquêhương.Trongnhàcũngthayđổimộtcách lạ lùng.Cái tủ lạnhkỷniệmngàycưới, cái tivimẹcho làmcủahồimôn,chiếcxegắnmáyngàyngàyvợchồngchởnhauđilàm, đưa con đi chơi cuối tuần, bộ bàn ghế giađình… tất cảkhôngcóchânsaomàbỏnhàđiđâumất? Từng tháng từng kỳ gởi quà, Thủy phải chomột thứgì ra chợ trời,mỗikhi conđaucũngphải

lục lạo trong tủ xem còn thứ gì để bán được. Lúcđầucòndodựnuốitiếc,nhưngrồikhôngcòncáchnàohơn,đaukhổkhôngcầmđượcnướcmắtđểcủarađi.

Chiếc xe ì ạch qua khúc đường đất đỏ đầy ổchuột. Cơn mưa chợt đổ xuống, bao nhiêu ngườitrênxenhưco lại, lo lắng.Vàiba câu chuyện traođổiđầybuồnphiềnuuẩn.Toànlànhữngtiếngthởdài, không một tiếng cười. Tâm thần Thủy căngthẳng.Thủyđangnghĩđếnchồng.Anhchắc làgầygò, đen đũi mang chiếc áo bạc màu với nhữngmiếngvábằngvảibaocát.Vợchồngcónhậnđượcra nhau nữa không? Gặp nhau mừng chắc phátkhóc.Thủynghĩthầm,nếuđượcômchồnghônmộtlầnchothỏalòngthươngnhớ.Coichừngxỉutạichỗemọingườicườichết.Thủynghĩcũngchẳngsợaicười,chỉsợchồngmìnhthêmnặngtội.

Thủyvẫnnghemộtsốngườimaymắnđượcchovềkểlạicuộcsốngởtrại.Tìnhtrạngthựcphẩmcựckỳ thiếu thốn, ai cũng đói rã ra nên chẳng còn ainhường nhịn cho ai nữa. Nhiều người không chịunổi cực khổ để phải bỏ xác trong trại, gia đìnhchẳnghềhaybiết.Miênmannghĩ đến cảnh tù tội

m củachồng,Thủyứa nước ắt.

Chiếc xe bỗng dừng lại. Người phu xe nhảyxuống,chạylạichỗ3ngườibộđộiđangđứng.Mộtngười ra vẽ hung hăng nói gì không rõ với ngườiphuxe.Ngườiphuxechạytrởlại:


‐Xuốngxebàconơi,xekhôngđiđượcnữa

i:

.

BàgiàngồicạnhThủyhỏivớirangoà

‐Ởđâyvàotrạicònxanữakhôngcháu.

‐Khôngbiếtbácơi.Ngheđâucònkhoảng3câysốnữa.

Mọi người trên xe nhốn nháo. Vậy thì làm saobâygiờ,đibộthêmbacâysốnữa,làmsaomàmangxách?Thanthởcũngchẳng íchgì,mọingườicũngphảilầnlượtxuốngxe.

Trờiđãvềchiều,mưađãtạnh.Dọcđườngkhôngmộtbóngngười.Hiuhắthaibênbờđườngtrảidàira chânnúinhững luốngmìmới trồngcằncỗi.Xaxahơnnữa,một vài chúbộđộimang súngđi tới.Tayxáchvaimang,khôngainóiđược lờinào.Mồhôiđổxuốngthấmướttoànthân.Bàcụgiànhưhụthơi,kéolêtừngbướcnặngnề:

thếnày!‐Trờiơilàtrờisaomàkhổquá

Ngườithanhniênquaylại:


‐Bácđưacháuxáchcáibaochobác.

Tay xách tay dìu cụ già. Thư của chồng gởi vềbảoThủy:“Emcốgắngthuxếpviệcnhàlênthămanhlàđủ.Nhớdẫncontheochoanhgặp.Trongnàyđầyđủ cả, nhưngnhớmang cho anhmột ít khoaikhô,mộtítmìgói,muốimè,bộtbíchchivàítthuốctrị bệnh, thuốc bổ B1”. Thủy đọc thư chồng Thủy

hiểurõcáichữ“đầyđủ”củachồng.Thủybiếtchồngmìnhđangcầngì.Nànggắngmangtheochođầyhaitúixách,Thủycảmthấychưađủthỏamãnsựthiếuthốncủachồng.

Chẳng bao lâu toán người ngồi ôm xách, gồng,gánh đã vây quanh trước cổng trại với hàng chữmàu vàng: “Doanh trại quân đội nhân dân”. Tiếptheocổngsắtlàhàngràokẻmgaichồngchấthaibalớp.Bêntrongnhữngmáinhàtônlụpxụpsansát.Nhữngngườichụmbaởphíanhàlớplágầnđóđưatayvẫy.Đasốởtrần,Thủyhyvọngtrongsốđócóchồngmình.

Khimọingườiđãđếnđầyđủ.Haibaanhbộđộibướcra.Ngườiđứngtrước,ngườiđứngsau,ngườiđứngbêncạnhđưamắt lấmla lấmlét, taycầmcòsúng. Anh đứng trước ra vẻ có cấp bực. Hai taichốngnạnhnóilớn:

‐Đảngvànhànước chỉ chophépgởimột túi nhỏthôi. Bây giờ đã gần tối, nhân dân viết tên ngườithânvàngườigởibỏvàotúiquà.Chúngtôisẽđưavào.Xongrồinhândânravề.Lưuýlàkhôngđượcgởithuốc,dao,tiềnbạcvàgạovàonhé.

Mọi người như thảng thốt, Thủy lấy can đảm,


giọnghỏirunrunnói:

‐Anhlàmơntrìnhlạichochúngtôiđượcgặpngườinhà.Đườngxáxaxôi, lâu lắmchúng tôimớiđượcphépthămmộtlần.

‐Khôngđược,ĐảngvàNhànướcđãquiđịnhnhưvậyrồi.

Thủy tứcgiậnquá,nghĩ thầmcáigì cũngĐảng,NhàNước,nhândân.Bắtconngườitahọctậphoàikhôngchovềcứbảolànhândânchưayêucầu.Họchoàicứbảolàchưatốt.Thậtlàkỳquái.

Ngườikháclạiđứngrathanthởnănnỉ:

‐Nếubâygiờ tốirồi, chúngtôixinnghỉ lạivàmaixinđượcgặpngườinhà.

‐Đãbảolàkhôngđượclàkhôngđược.Ởđâykhôngđảmbảotínhmạng.

‐Chúngtôiđợiđểxinvàichữcủangườinhà.

Nhưnổicơnthịnhnộlên,anhbộđộikhuataylalớn:

‐Bàconámchỉchúngtôilấyhả.Bàconmangvềcảđi.Chúngtôikhôngnhậnmộttígìhết.

Không còn thuyết phục được nữa, làm sao nóivới những con người không có trái tim kia thôngcảmnỗikhổcủamình.Họcóbiếtđâu?Nếuhọhiểu


thìlàmgìcótrạihọctậpcảitạo.

Trờiđãtốihẳn.Haibênđườngếchnháikêuthậtnãonuộtghêsợ.Conđườngtrởvềthậtdàivàghêrợn, đimãi chưa thấy được bóng nhà ven đường.Hai chân Thủy nhức nhối, tâm thần Thủy như rũxuống, ê ẩm. Những bước đi không còn cảm giác.

Vài đứa trẻ vừa đi vừa chạy. Có người ngồi bệtxuốngbênđườngkhôngcònđiđượcnữa.

Bóngtốibaotrùmvạnvậtnhưphủkíncảtươnglainhữngcuộcđờibấthạnh.

CHẾTTRONGTÙ

Trongcáctrạitù,nhữngconbệnhthườngxuyênxẩy đến. Mỗi lần có một người nào bị bệnh, cácngườikhácgomgópthuốclạiđểcứuchữa.Đếnlúcnày, hầu như không còn ai còn thuốc nữa.Nhữngviênthuốccuốicùngkhôngđủsốlượngđểcứuvãntình trạng trầm trọng của Vũ. Hai viên thuốc saucùng Vũ đã uống sáng nay nhưng bệnh tình vẫnkhôngmộtchútsuygiảm.Hơncảmộttuầnnay,anhđội trưởng thường xuyên báo cáo với “ban quảngiáo” trạivàxinchoVũđược lênđiều trị tạibệnhviện.Lầnnàobảnquảngiáocũngtrảlời“hiệnnaykhôngcóchỗnằmvàcũngkhôngcóthuốc”.

Trong số bạn bè quen thân chỉ có tôi và HiệpthườngxuyênbênVũ.Hàngngàysaugiờlaođộng,Hiệpphải lấyphầngạo riêngđểnấu cháo choVũ.Hiệp và tôi vô cùng xót xa thấy Vũmỗi ngàymộtkiệtsức.Đôilúcđếntứcbựcvìsựbấtlựccủamìnhtrướcconbệnhtầmthường.TôivàHiệpđãbànvớianhđộitrưởnglêngặpbanquảngiáobáocáotìnhtrạng nguy ngập của Vũ, cố xin cho Vũ được lênnằm bệnh viện nội ngày hôm nay, chứ tình trạngnàyVũkhôngthểsốngđược.Mấytênquảngiáochỉtỉnhlờkhôngcóchuyệngìquantrọngvàchỉhứasẽbáocáovớibệnhviện.

KhicóđượclệnhchoVũlênnằmbệnhviệnanhem trong đội vô cùng mừng rỡ. Hiệp, tôi và haingườibạnnữaphảiđikiếmmộtvàitấmvánđểlàmcángkhiêngVũ.Hìhụcmãimớigỡđượcnhữngtấmván lótnằm,đóngvộivàng thànhmột tấmđủchoVũnằm.

Conđườngtừtrạilênbệnhviệndàihơnhaicâysố.Dọcđường,nhữngtấmváncứmuốnrơira.Bốnngười thaynhauvừakhiêngvừagiữchoVũđượcnằmyên.BốnngườicũngphảivấtvãlắmmớiđưaVũđếnđượcbệnhviện.Lúcnàyai cũngcảmthấyyếusức,vìhầunhưgầnhainămnaychưamộtngàynàomàbụngcảmthấyno.Cơthểnhưđangrờirã


dầnmòn.

Bệnhviệntrungđoànchỉcóvỏnvẹnhaidãynhàtônthấplètè,nóngbức.ChúngtôiđặtVũxuốngvàđưagiấytờchoviênytátrực.Hắncầmtờgiấygiới

thiệucủabanquảngiáođọcluiđọctớimãimớilật

CHẾT TRONG TÙ 57

cuốnvởhọctròraghitênVũvào.Hắnnói:

‐TênnàymàĐạiúyhả?...Cácanhđợinhé,bệnhnàymàđưalênđâylàmgì,ởđâycũngchẳngcònthuốcgìđâu.

Nói xong, viên y tá lơ đãng bỏ đi làm chuyệnkhác,dườngnhưhắnđanglăngxăngsửasoạnốngtiêm,nướcsôi,băng,bông…

Bêncạnhbànnhậnbệnh,tôithấymộttấmbảngnhỏviếtnguệchngoạchaichữ“phòngmổ”.TôivàHiệprùngmìnhớnlạnh.Phòngmổđượcbaoquanhbằngmộtcáimùngmuỗi.Baphíachekínbằngbatấmnylon.

Viên y tá trở lại chỗ chúng tôi, nhìnVũ và bảochúngtôikhiêngVũquađểởphíacuốigócnhà,chỗcòntrốngvàvẫnchonằmyêntrêntấmcángđó.

‐Đểchoanh tanằmđó,đợi chiềunayhaymai cóngười“xuấtviện”mớicógiườngnằm.

Nói xong viên y tá bỏđi. Tôi vàHiệpởnán lạivớiVũđượcgiờnàohaygiờđó.Hiệp lấy loncháomangtheođútchoVũăn.Vũlắcđầu:

‐Màynhớngàymaimanglênchotaothêmmộtcáigìđểđắp.Nếucóthưcủanhàtao,màyxinmanglêngaynhé.n

ChúngtôithấyVũmệt,haimắtlờđờnênkhôngmuốn nói chuyện gì thêm. Số người nằm đầygiường, đủ thứ bệnh, nhiều nhất là bị thương vìdẫmphảilựuđạnhoặcmìn.Mộtngườikhácchỉcònbộxươngvìmắcbệnhđáiđường.Thấychúng tôi,anh ra dấu cho anh ta xinmột cục đường. Tôi vàHiệplắcđầuchẳngbiếtnóisao.

Khoảngmột giờ sau, chúng tôi thấy một chiếcvõng khiêng vào để trước phòng mổ. Người nằmtrênvõngrênla,máunhàynhụa.Chânđượccộtlạibằng một cái áo trân rách nát. Tôi hỏi hai ngườikhiêngvõng:

‐Anhấybịsaovậy?

‐Bịmìn,gãygiò.Mộtchếtcònnằmngoàiđợiđưađichôn.

Những câu trả lời cộc lốc đầy vẻ sợ sệt. Chúngtôi nhìn nhau đầy thông cảm đau đớn. Mọi sựchuyệntròvớinhauđềubịcấmngặt trừphicùngtổđội.Viênytáđưataychỉhaingườikiadichuyểnbệnh nhân vào phòngmổ và đuổi họ ra khỏi cănnhàbệnhviện.Nhìnviênytácầmmộtcáicưavẫndùngđểcưasắt,hơqua lại trênngọn lửacủamộtcái lòđốtbằngdầuhỏa.Hắncầmmộtnhúmbônggònlausạchmấymảngkhóibámvàolưỡicưa.Hiệpnhìntôinóinhỏ:


‐Bịcưachânrồi!

‐ Hình như đã chuẩn bị xong, viên y tá đi ra khỏi

phòngkhoảngmườiphútsautrởlạivớihaitênbộ

CHẾT TRONG TÙ 59

độikhác,chúngtôiđoánlàbácsĩgiảiphẩu.

Nhìnquatấmvảimùng,tôithấyhaitay,haichâncủa bệnh nhân bị cột chặt vào thành giường.Mặttrướcphủkínbằngmộttấmvảitrắng.Tiếnglathấtthanhnãonuộtnhưmuốnđứthơi.Tiếng lưỡicưađưaquađưalạinghenhưthịtmìnhbịcắt,chúngtôiphảinghiếnrăng,rùngmình.Tiếnglahéttắtlịmcólẽ vì ngất xỉu không còn chịu đựng được nỗi đauđớn.

Vũmởmắtnhìnchúngtôihỏi:

‐ Gì mà la dữ vậy, đưa tao về dưới, có chết cũngđược,chứnằmởđâychắctaochếtsớm.

‐Nóidạinào,màyởđâyhyvọngcóchút ít thuốc,màysẽkhỏi.Anhemmìnhkhôngaicònthuốcnữacả.Nhấtlàthuốctrụsinh.

Tôi và Hiệp ra về trời đã về chiều. Buổi chiềumênhmôngvàhơinóngcònsótlạitrongngàyđanggay gắt. Mấy khi chúng tôi có dịp đi ra khỏi khumình ở. Không gian bao la, tôi và Hiệp như đuanhauhítthởkhítrờitronglànhchothỏachí.Ngangquamộtkhoảngđấttrống,lônhômộtdãymộmớiđắp.TôinóivớiHiệp:

‐Mìnhởhoàitrongnày,cóngàyđếnlượtmìnhranằmđây,rộngrãi…

‐Taothấynhữngthằngđãnằmxuốngđâylàsung

sướng là xong hếtmọi chuyện, khỏi phải chịu đóichịu khát, khỏi phải “lên lớp” nghe bọn lãi nhãinhứcđầunhứcóc.Chỉtộinghiệpvợconchamẹở

mongđợiloâu.nhàđangtừngngàytừnggiờ

‐Chưagìmàyđãbiquanrồi.

Đúngbangàysau,đượctinVũđãchết,anhemtrongđộirấtxônsao.Nổibuồnvà loâuphủtrùmxuốngsốphậnnhữngngườicònlại.TôiđứngngâyngườihìnhdunglạikhuônmặtcủaVũ.

Chiếchòmđượcchắpghépbằngnhữngtấmvánépvụn tháogỡ từ các thùngđạncũ.Hai tấm lànhduynhấttháoratừcánhcửa.Mộttấmlótdướivàmộttấmlótphủtrên.

Tôi,HiệpvàbốnanhemnữatìnhnguyệnloantángVũ. Chúng tôi không cómột tấmvãi để liệm.MộtbộáoquầncònsạchmặcvàochoVũ,kèmthêmbaláthưcủavợVũ.Mộtláthưmớinhấtđãbịbanquảngiáobócra.Ởđây,chúngtôiđềubiếtnộidungtấtcảtừgiađìnhgởilênđềugiốngnhau.Nhưngkhiđượcthưaicũngmừngrỡvìbiếtđượcngườinhàvẫncòn sống.Giađìnhcũngbiết rõviệc thư từbịkiểmduyệtgắtgaochonênkhôngdámviếtgìđếnviệc làm ăn hay thay đổi cuộc sống gia đình. Tôithoángđọcmấydòngchữnghesaomàxótxađau


đớn:

‐Anhcốgắnghọc tập tốt, laođộng tốtđể sớm trởthànhngười lương thiện, sớmtrởvềsumhọpvới

emvàcon.Emvàconđangmongđợianhtừngngày

CHẾT TRONG TÙ 61

từnggiờ…

NhữnglờitrongthưcủavợVũlàmtôinhớđếnTuấn.Hômvừarồilênhộitrườnghọctập,choanhemphát biểu, Tuấnđãphát biểu châmbiếm chuacaytrướcmặtmấytênquảngiáo:

‐Sao con vợ tôi từ ngày nó được “giải phóng”, nóngangngượckhốnnạnquá.Nóviếtthưkhuyêntôihọctậptốtđểtrởthànhngườilươngthiện.Nóinhưvậynóchửichatôikhôngbằng,nóámchỉtừtrướcđếngiờtôilàthằngbấtlương.Tìnhnghĩavợchồnglà tình nghĩa bất lương. Bây giờ nó được “Cáchmạng”giáodụckỹ,nótrởmặtdạybảotôinhưthế…

Tuấnnóixong,hàngtràngpháotayvangdậyhộitrường.AnhemaicũngkhenTuấncanđảm.Nhữngtên quản giáo lặng thinh cũng bởi chưa hiểu kịp.Hôm sau, Tuấn bị gọi lên và chuẩn bị hành trangđếnđơnvịmớiCônSơn.

Sáu người chúng tôi hì hục đào xong huyệt,không cầm được nước mắt trước quan tài Vũ.Những nắm đất đưa tiễn ngập ngừng. Một conngườiđãbaonămhysinhchiếnđấucho lý tưởngtựdo,khôngngãgụctrênchiếntrường,naylạichết

đauđớnlặnglẽtrongcõitùđày.

Hiệpđứngnghiêmtrangnói:

‐Vũ,màychếttaođauđớnlắm.Màyconlinhthiêngphù hộ cho vợ con mày sống hạnh phúc, khỏe

mạnh…

SaucáichếtcủaVũ,cảtrạixônxaonáođộng.Cáibệnh tầm thường nhưngở đây rất đáng sợ: Bệnhkiết lỵ.Từphòngnàybướcquaphòngkiaai cũngbàn tán thứbệnhđang lan tràn.Ngườiđãbịbệnhvàngườichưabịbệnhđềuphậpphồng losợ,mọingười như lên cơn sốt, cả trại tù Trảng Táo nàyđanglêncơnsốtvìconbệnhdễtruyềnnhiễmnày.Gầnmột trămdãynhà san sát, trongmỗidãynhàchứacảtrămngười.Mỗingườiphảitựépmìnhthugọn trongbốngang tấc, làmsaokhôngkhỏibệnh.Bị bệnh mà không có thuốc chữa, người bệnh vàngười không bệnh vẫn chen chúc nhau từng chỗnằm.Consốbệnhđãlênđếnhơnmộtnữa.

Đến lúcai cũngnhư lìđi,kẻcómắcbệnhcũngchảsao,chếtnhưVũlàcùng.

Những căn nhà vệ sinh lộ thiên cách nhà ởkhông quá hai trăm thước. Hàng đàn ruồi xanhngập các phòng. Rau muống luộc là món ăn duynhấthàngngàyhàngbữa,lạiđượctướibằngnướcphânlấytừhầmcầu.Ngườinàocũngránlắmmớinhấtđịnhchỉănmuốirang,chịuđựngchoquamùadịch.

Nhữngconngườibiếtmìnhđangbịgiếtchếtlầnmònnhưngcũngphảicầmcựchiếnđấu,vẫnnuôihyvọng,nuôisựsống…

NGUYỆTKHUYÊN

Nắngchiềuvàngvọt,nhảymúa trên từngngọncây kẻ lá.Nhữngmái nhà san sát.Mái tôn ôm sátmáitônlónglánh.Conđườngdẫnvàophốbắtđầutừ ngã ba. Mọi sinh hoạt tấp nập, nhộn nhịp tậptrungdọc theohaibên conđườngnầy. Sựgặpgỡthânthiếtcũngbắtđầutừđây.Hàngphượngvỹđỏrực kẻ thành một đường chia khu phố thành hai

miềnrõrệt.

Mỗi khi thấy hoa phượng lác đác rơi, lòng tôikhôngkhỏinaonaovớinhữngkỹniệmtuổihọctrò.Mộtmùa chia tay, rồihaimùa chia tay. . .Mỗi lầnnhưthế,tôithấymìnhnhưcaolớnhẳnlênvớibaolưu luyến. Nhớ cổng trường im mát, nhớ những

ngườibạnngồithânngồibênnhausuốtbaonhiêunămtrời.Nhớquayquắt.Nhớnhữngvị thầyđángkính,suốtđời tận tuỵvớihọc trò.Bâygiờ, từtrêncăngácnầynhìnvàokhoảngtrờixanhmênhmôngvànhữnghìnhảnhbạnthânhiệnvề:nàoChâumọtsách, Tùng còm, Thuý đanh đá . . .tản mác mỗingườimỗiphương.Tất cảđãvàođời.Bâygiờ, tôichỉ còn lạimột người, Công Tằng Tôn NữNguyệtKhuyên.Aiđọccáitênthôicũngđủmỏimắt.Khôngbiết trên xứ sở nầy còn có ai tên dài hơnNguyệtKhuyênnữakhông?

TôiquenNguyệtKhuyênnhưmộttìnhcờ,điềngiúptờđơnthivàođạihọc.Tôinhớ, tôiđãviếtđiviếtlạihailầnvẫnkhôngépđủkhoảngtrốngđiềntên. Cái tên thếnào thì conngườiNguyệtKhuyêncũngnhưthế,lêthê,lượtthượt.Nổibậtnhấtlàmáitóc không khác đuôi ngựa. Ai nhìn cũng phải sayđắm,nhấtlàlúcNguyệtKhuyênđingượcchiềugió.CómộtlầntôihỏiNguyệtKhuyên:

‐Saoemkhôngcắtngắntócbớtđi?.

Nguyệt khuyên trả lờimột cách dễ thương làmtôixúcđộng:

‐Emchưamộtlầnthềthốt.

Có lẽ, tôiyêuNguyệtKhuyênbắtđầutừđó.Tôikhôngngờtìnhyêuđãđến.Quảthật,cóaitínhtoánđược tìnhyêubaogiờ.Tôinhưuốngvàomột thứ


rượukỳdiệu,ngâyngất.Cảmgiáclânglângnhững

NGUYỆT KHUYÊN 65

lầnhẹnhògặpgỡ,đưađón.

TôivàođạihọctrướcNguyệtKhuyênmộtnăm.Chonên, tôiphải làmđủthứgiúpNguyệtKhuyên:chépbài,mượnsách,ngồigiảngđườngnghegiảng.TôisaymêthúvịlàhàngtuầnchởNguyệtKhuyênđếnthưviệnmượnsách.Tôinhậnramìnhnhưkhùkhờcủakẻđangsaytrongtìnhyêu.Nhưngtôithấychưa có khoảng đời nào thú vị, đẹp đẽ bằng thờigiantôiyêuNguyệtKhuyênsayđắmđếnthế.

Cuộc đời sinh viên quả thật nghèo. Hàng tuần,phảingửatayxinbamẹtừngnăm,mườiđồng.Biếtvậy, chứkhôngcónăm,mườiđồng trong túicũngthànhthằngcùlần.CómộtchiềuThứBảy,tôiphảimượnmột người bạnmười đồng để đưa NguyệnKhuyênđixemkhicóphimhay.Bạnbèaicũngđixem, mình ở nhà sao được. Trong lúc xem phim,đến đoạn ngọn đèn mờ dần, tôi nói với NguyệtKhuyên:

‐Tìnhyêuchúngmìnhcũngnhưngọnđèn.Anhlàcáitimđènvàemlàdầutrongbình.Nếungàynàođó,khôngcòndầutrongbìnhthìtimđèncũnghéohontắtngụm.

NguyệtKhuyênquaysangtôi,đưataynhéomộtcái:

‐Anhnầysosánhkỳquá.Vậythìthiếugìdầu,anhkiếmđâucũngđược.

Tranh luậnvui vui vậymà chúng tôi đãbỏquamộtđoạnphimhay.Tôitựvícuộcđờitôinhưcănphòngtối,cầncócâyđèn.TôilàtimđènvàNguyệtKhuyênlàdầu.Nếukhôngcócâyđèn,cuộcđờitôi

.sẽâmu

Bốn năm trời trôi qua, tưởng như một giấcmộng. Tôi vàNguyệtKhuyên có nhữngmongướcrất tầm thường, một gia đình êm ấm, hạnh phúc.Hai chúng tôi say sưa với những công tác xã hội,làm bất cứ việc gì có thể giúp người nghèo khổ.Nămlụtmanglạivôcùngtaihoạ,nhiềugiađìnhđóikhát, thiếu thốn. Chúng tôi cùng một số bạn bètronggiađìnhPhật tửchèo thuyềnđi tiếp tế thứcăn,nướcuốngtừngnhà.Trờimưatầmtã,giómạnhtừngcơn.Cáilạnhthấuxươngsethắt.Haihàmrăngrun lập cập nhưng ai cũng vui vẻ hào hứng chèonhữngconthuyềnnhỏđitừnhànầysangnhàkhácvừa trao phẩm vật vừa vớt người. Chẳng bao lâu,nhữngchiếcthuyềncấpcứuđãđưađượcmấytrămngườiđànbà,trẻconvàngườigiàlênmộtgócphốcao.Ngườilonấucơmphátthuốc.Ngườikháctiếptụcdichuyểnsốngườiđangtrongvòngnguyhiểm.

Cuốinămđó,tôiratrườngvàbiếtthếnàocũngphải đi xa. Từ đó tôi bắt đầu hỏi cưới NguyệtKhuyên. Bao nhiêu khổ tâm trànđầy tâmhồn tôi.NguyệtKhuyênthuộcdònggiỏigiađìnhquítộc.Giađìnhtôinghèolắm,làmsaobâygiờ.Ngangtráibắtđầu. Ba mẹ Nguyệt Khuyên nhất định không cho


chúngtôithànhvợchồng.NguyệtKhuyênchobiết,

NGUYỆT KHUYÊN 67

mẹNguyệtKhuyênnói:

‐ Làm sao để họ hàng ngồi lại được, bao nhiêu tonhỏxầmxìbỉumôibỉumiệng,aimàchịuđược.

Tôingỏý cùng chamẹ tôi, chamẹ tôi cũng lắcđầu lia lịa:giađìnhmìnhnghèoquáconơi.Ngườitachắcchắnkhôngchịuđâu.

Tôinghenóimà tâmhồnnãonề.Giậnmìnhvàthương cho những cô gái sinh ra trong những giađìnhquítộc.Trướckhiyêuai,phảiđắnđochọnlựa.Chọnlựangườithuộcdòngdõigiaphong,giàuhaynghèo,địavịthếnào.Tôinghĩđếnlànhứccảđầu.TrongxãhộiViệtNam,tìnhyêu,hônnhânsaomàphức tạp quá. Thời đại bây giờmà còn phân biệtgiaicấp,giàunghèo.

Phố vừa lên đèn.Những con đường nhộn nhịpvàobuổitốinhưngộpthở.Hơinóngbuổichiềucònsót lại oi bức. Nguyệt Khuyên đến,mặtmày ủ rũ,hớt ha hớt hãi. Tôi đoán biết thế nào cũng cóchuyện không lành. Chưa kịp ngồi xuống, NguyệtKhuyênđãnói:

‐ Nan giải quá anh ơi. Em không có phương thứcgiảiquyết.Embiếtnhưthếnầy,emđãkhôngthèmquenanhlàmgìchokhổnhưthếnầy.

‐Emnóisao?Vừarồiởnhàcóchuyệngì?

‐Bamẹemnhấtđịnhkhôngchoemlấyanh.Nhưngemcũngđãnóilàemđãyêuanhthậtlòng.Emmàkhônglấyđượcanh,emchẳngbaogiờlấyđượcai.Em sẽ đi tu cho trọn tình trọn hiếu. Cũng bởi câunói nầymà cả nhà em làm rầm cả lên, cho em làngười con bất hiếu, không vâng lời bamẹ. Ngườiem bây giờ bủn rủn tay chân, đầu óc như điêncuồng.

‐ Từ từ đã nào. Chamẹ aimà không thương con.Chúngmìnhtìmcáchxoayđổitìnhthế.

Cứnghĩnhư thế, tôi vàNguyệtKhuyên chuyểnsangchiếntranhlạnh,khôngnóinăngđềcậpgìđếnchuyệncướihỏinữavàcũngkhôngvannài, tranhluận.

NguyệtKhuyênnóiđầytintưởng:

‐Cứđểyênvậy.Mộtnăm,hainămbamẹemthấyemcàngngàycànglớntuổimàchưachịulấychồng.Khiđó,bamẹemdụcem“lolấychồngđicon”.Emnghĩ,chúngmìnhsẽcócơhộitốt.Nhiềungườicongái khác thường sợ hết tuổi thanh xuân, khó lấychồng.Riêngem,emchẵngsợếđâu.Vìemđãtraotrọnniềmtinnơianh.Emchẳngbaogiờnghĩanh


sẽphảnbộiem.Tìnhyêuchúngtasẽphainhạt.

Thànhphốđangyêntĩnhbỗngbừngbừngnhốnnháonhưnồibắprang.Tinchiếnsựácliệtlantràntrên các báo, đài phát thanh. Mọi người xôn xaobànghoàng.Ban‐mê‐thuộcdi tảnchiến thuật.Huế

thất thủ.Tiếng súngnổmỗi lúcmỗi gầnhơn.Mỗibuổisángthứcdậy,mọingườisửngsốt.Ngườinầyhỏi người kia, tình hình thế nào. Chẳng ai biết rõđíchxác.Cảthànhphốhốthoảng,hoangmang.Tintứctừngườinầysangngườikiakhôngbiếttinvàoai. Ai biết tình hình nguy kịch lắm rồi. Ra đường,gặp người quen ai cũng thở dài hỏi “tính sao? Đicách nào?”. Có người bình tĩnh trả lời “không sao

NGUYỆT KHUYÊN 69

đâu”.

Từng đoàn xe chở lính về. Từng toán lính chiathành nhóm đứng từng góc phố. Chiến trận đangxẩy ra ngay trong thành phố. Từ giờ phút đó, cảthành phố như lên cơn sốt. Lệnh giới nghiêm bắtđầu có hiệu lực. Mới đầu, mọi người không dámbướcrakhỏinhà.Nhưngkhithấytừngđoànxecácloạichởđầyngười,túixách.Từngnhómlínhcởibỏquânphụccùngvợcon,giađìnhchạyhoảng loạn.Cảthànhphốnhưongvỡtổ.Xeđạp,xeHonda,xehơichởđầyngười,túixách,đồđạc.Mộtbàmẹchỉgánhnổihaiđứaconngồitrongthúngởhaiđầuvàmột túm gạo, vừa đi vừa khóc. Một chiếc xe gắnmáy chởmột lúc sáu người, hai vợ chồng và bốnđứacon.Mộtvàixeđạpchởđầyđồđạc.Biểnngườiùarangãquốclộ1.Conđườngxuốngcửabiểntrànngậpxevàngười.Tôisắpxếpchobamẹvàmấyemtôichuẩnbịrađi.Mẹtôikhócnãoruột,nhữngtiếngkhóc như đứt từng khúc ruột. Một ngườimẹ khổnhọctạodựngnhàcửasựnghiệp,bâygiờbuôngbỏhết,làmsaokhôngkhỏiđaulòng.

Tôi chạy vội đến nhà Nguyệt Khuyên. Tôi phảichenlấn,lenlỏiquađượcnhữngchặngđườngđầyngườivàxemớiđếnđượcnhàNguyệtKhuyên.Vừađếncửanhà,nhà imvắng.Tôigọicửahoài, chẳngcómộtaimởcửa.ThếlàbiếtchắcNguyệtKhuyênvàcảgiađìnhđãrađi.GiờnầyNguyệtKhuyênđangởđâu?Đi theohướngnào?Làm saobây giờ?Baonhiêucâuhỏidồndậpđếntrongtríóctôi.Tôiquaytrởlạinhàbamẹtôi.Mỗichặngđườnglàmỗigiannan khổ ải. Làn sóng người chạy lui chạy tới, hốthoảnglalớn“chúngnóđếnrồi”.XetăngT54ởngã


bađường.

Thếlàconđườngvềnhàtôibịcắtđứt.Trờibắttối.Tôivừađivừachạy.Tôiphảibăngquanhữngcon đường tắt lầy lội. Tôi bị sụp xuống hố, ngườingãtéxuống.Tiếngsúngnổchátchúa,mỗilúcmộtgầnhơn.Tôingherõ tiếng la, tiếngkhóccảngườilớnlẫntrẻcon.Tôilấysứcbìnhsinhngồidậy.Toànthântôikhôngcòncảmgiác.Đêmcànghunhútsâuthẳm. Những com đom đóm như những bóngmaghêrợnnhậpnhòatrongđêm.Đếnnhà,nhàchẳngcònai.Khôngkhílạnhlùngảmđạm.Tôinhưngườimấthồn.Tôiphảilàmgìbâygiờ?Bamẹ,emtôivàNguyệt Khuyên đang ở đâu? Tôi không còn suynghĩ,chạyvàonhàtìmkiếmbìnhnước,vàibộquầnáo chovào túi xáchvà cắmđầuchạy.Trời tốiđennhư mực, mịt mù choáng váng. Những tiếng nói,thởdàixônxaotrongnhữngcănnhàdọctheohaibênđườngtrongđêmtối.Từngđoànngườivừađivừachạyrahướngbãibiển.Đoànxehơikhôngcòn

đi được nữa đành bỏ lại choán cả đường.Một vàithâyxácngườinằmrãiráchaibêvệđường.Nhiềungười,nhấtlàđànbàvàtrẻemgàothétthảmthiết“baơi,mẹơi”. Khổđaudồndập khổđau, cònbấthạnhnàohơn.Chiến tranhrồi lại chiến tranh.Đôi

NGUYỆT KHUYÊN 71

chânbướcđikhôngcòncảmgiác.

TôimơmàngthấyNguyệtKhuyênhiệnratrongtrí,aoướcgặplạiNguyệtKhuyêntrướckhitrúthơithở. Hình ảnh Nguyệt Khuyên đang lê bước nặngchỉu trên con đường thoát thân. Tôi rưng rưngnước mắt nghĩ đến ba mẹ tôi, em tôi và NguyệtKhuyên.

Một tháng trôiqua.Tôinằmởbệnhviện,mongngống từng phút từng giờ tin tức ba mẹ tôi vàNguyệtKhuyên.Khungcửasổbệnhviệnvẫnmởramỗisáng.Tôithèmthuồngmuốnômvồlấynhữngtianắngbanmai.Ngoàikiađường, tiếngngườivàxechạynáonhiệtnhưtrongcơnlốcbãotáp.

tranhHồHữuThủ

CHỈMỘTMÌNHANH

Tiếng nói lao xao. Người ngồi kẻ đứng. Nhữngtấm bàn bằng vĩ sắt kê thành ba lối, đầy ắp, nàoxách,giỏ,thứcăn,quầnáo…Chồngvợchacon,anhemmặtnhìnmặttrongnỗivuingờngợ.Nhìnnhaunhưcốgắngnhậnrathânxác,thịtdacủanhaucònđó.Mỗikhuônmặttáinhợt,xanhsaomangnỗiâulo riêng lẽnặngnề.Mặtnhìnnhaunhư traonhaunhữngthanthởngậmngùi.Tuyvậyxemranhữngưutưcủađámđôngcũngcómẫusốchung:sốphậnra thế nào trong những ngày sắp tới. Mỗi ngườikhôngtìmthấymộtchúthyvọngởtươnglai.Mongmỏi sớmđược trởvề làmongmỏi chung củamọi

người đang ngồi đó. Tiếng cười ở đây thật hiếm.Mộtnhếchmôimỉmcườicủavợgặpchồng,chồnggặpvợ,mẹgặpconchợttanbiếntronggiâylátđểnhường lại cho những câu chuyện tính toán giađình,âu losốphận.Thờigian thămnuôichỉđượcmộtgiờ.Aicũngmuốnchạyđuavớithờigian.Nóinhững điều muốn nói với nhau, nhưng rồi cũngchẳngnói được gì.Khi gặpnhaunỗi vuimừngđã


choánhết.

Mấy tên quản giáo cứ lảng vảng đi qua đi lạiquanhnhàthămnuôi,trôngbộmuốndòdẫm,nghengóng,mắt lắm la lắm lét đảo qua đảo lại từ bànnày sangbànkhác.Mọingườinhìn chúngvớiđầycăm hận chất ngất. Hờn căm không nói ra được.Nếukhôngnghỉ đến cái chết vàđọađầy thân xác,mọingườiđãphanh thâyxéxácnhữngconngườirừng rúđóđã làmkhổđời chung.Hơinónghừnghực,máitônthấplété,ngườinàocũngmồhôinhễnhại. Mặc dù ngồi chen chúc, ai cũng lo trao đổichuyệnriêng.Thoángthấymộttênquảngiáođitớithìphảinóilớn,hỏichuyệnbângquơ.Quảthậtoáioăm.Lệnhcủatrại“khigặpthânnhânkhôngđượckhóc, phải ăn nói to lớn chững chạc”. Hoàng nghĩthầmthứluậtlệgìmàkỳlạ.Cấmxúcđộng.Đaukhổcũngphảigắngcười.Hoàngđượcranhàtiếpkháchsớmlàcũngnhờtìnhnguyệnlàmcôngtáctiếpđónđểmongđónđượcvợlênthăm.Mongđợitừsángđến giờ, Hoàng chẳng thấy bóng dáng vợ đâu cả.Thời gian tiếp thânnhânđếnhai giờ chiều là hết.Hoàng bồn chồn lo âu, hay là ở nhà vợ mình có

chuyện gì không lên được. Vợ chồng cưới nhauchưađầybatháng.30tháng4đếnmộtcáchthảngthốt. Tình nghĩa vợ chồng đậm đà, tràn đầy bỗngdưng chia xa. Sự thay đổi chế độ quá nhanh,mỗingười ngẩn ngơ ngơ ngẩn, tưởng chừng như trờisập. Ngày khăn gói lên đường vào trại tập trungHoàngcũngđãnóivớivợ.“Lầnnàyđichắckhóvềlắm.Cuộcsốngkhôngbiếtrasao,chúngsẽđưađiđâu?”.Cuốicùnghaivợchồngcũngnghĩ. “Thôi10ngàyđichorồi,sauđótrởvềlàmănyênổn.Nấnnáthêmrắcrối”.Loanlogóivàotúixáchhaibộquầnáohơicũ,mộtquầnđãxưa.Lonthịtchàbông,muốimè,kemđánhrăng,khănmặtáoquầnlót…chođầymột túi. Loan cởi nhẫn cưới đeo vào cho Hoàng.“Anhcốgiữ làmbùahộmệnh, lúcnàocũngcóembêncạnh”.Hoàngthấyvậymàthươngvợthêm.Cóngườivợbiếtchămsóctừnglitừngtí.Hoàngrưngrưngnướcmắtbướcrakhỏinhà…Vậymàđãhơnhai năm. Hai năm dài đăng đẳng nay mới có hyvọnggặpđượcmặtvợ.Hainămtrờibênngoàixãhộiđãthayđổibiếtbaonhiêu.Ởtrongtrạihọctậpnhư ở trong chuồng sắt bao kín. Bên ngoài, bêntronghàngràocáchnhauchưađếnmộtmétmàhaithếgiớimịtmù.Ngàyngàycứnghĩđếngiađìnhvợcon, biến đổi xã hội cũng đủ điên lên được. Cóngườiđãđiênthật.Ngẫnngơ,khùkhờ,khôngcòntỉnhtáo.Suốtngàychỉmàimộtthanhthépnhỏlàmcáikimváquầnáo.Đôikhichỉđểchobạnbè.Chưanói đến chuyện đói cơm, đau ốm xảy đến thườngxuyên.Ngườinàocũngđói.Mởmắtralàcảmthấy

CHỈ MỘT MÌNH ANH 75


thiếucơm.Đingủcáibụngđãcàocấu.Mỗibữacơmăn rồimà có cảm giác như chưa ăn. Đêm đêm cốgắng ngủ cho cơn đói đi qua mau. Những khuônmặt trai tráng nhìn nhau đầy nỗi chua chát đắngcay.Hai cái áo cày hai nămkhông còn đường chỉ.Baocátđắpđầytừ lưngrangựccũngchỉđểdànhkhoácvàobuổitốiđingủchođỡlạnhcònsuốtngàychỉmặc“sơmida”.Tronghoàncảnhnàykhôngcònaigiàuhơnai,chỉbiếtcùngnhauchiaxẻnỗibuồn,lòng căm hận. Tình thương ở đây thật chân thật.Ngàythămnuôiđếnaicũngmừng.Mừngnhưmẹđichợvềhồinhỏvậy.Mongđượcgặpvợcon,chamẹvàcũngmongcóchútlươngthực,thuốcmenđểcóthểkéodàithêmsựsống.Sựsốngcònởđâymongmanh quá. Sángmởmắt dậy thấymình còn sốngquamộtngàykhác cũng cảm thấymừng. Sự sốngchếtmongmanhhơncảlúcrađichiếntrận.Ởmặttrậnmìnhcótiến,cólùi,cóthểlàmchủđượcmìnhtrướckẻđịch.Ởđâyhoàntoànbấtlựcbótay.Baoýnghĩ miênman đến. Bỗng Hoàng thoáng thấy vợ,ngườinhưnhẹhẳn lên,muốnbayrađónvợ.Ướcchừngnhưmuốnômchoànglấyvợhônchođỡnhớthương.Trướcmặtlàmấytênquảngiáo,làmộtlôcác“bảntựkhai”,“kiểmđiểm”.Trướckhiđếnngàythămnuôitấtcảđềuphải“lênlớp”đểhọcmộtbàigọi là “văn minh lịch sự”. Nào là chồng gặp vợkhôngđượcômnhau,làmnhưvậylàkémvănminhlịch sự, gặp người nhàmừng, thì phải cười… Baonhiêuthứcấm…Khônglẽgặpnhaunhưgỗđáhaylên sân khấu đóng kịch. Tình cảm vợ chồng theo

kiểuCộngsảncũngphảiđóngkịchđể“đạtmụcđích


yêucầu”.

Hoàngđưavợvàomộtcáibàncònchỗngồi.VợHoàng lênmộtmình,mặtmày xanh nhợt,mồ hôiướtđẫmngồithởhổnhểnnhưmuốnđứthơi.MộtmìnhLoanxáchhaitúinặngchịchđitừngoàicổngvào nhà thămnuôi hơn ba cây số. Hai hàng nướcmắtkhôngcầmđược.LoannhìnHoàngtừđầuđến

mắtđầmđề.chân,haimắtđỏkènước

?‐Anhđượckhỏekhông

‐Ởnhàlâunayrasao?

Trongđầumọingườitrànđầycâuhỏi.Cứnhưlàđi thivấnđáp.Cócâuhỏicảhaiđềukhôngtrả lờinỗi,đếnôngtrờicũngchẳngtrảlờiđược.“Anhbiếtkhinàoanhđượcthavề?”

KhôngbiếtHoàngđãnóivớiLoannhữnggìlàmLoan khóc nức nở, không còn nén được xúc độngnữa,Loannói:

‐ Em chỉ có một mình anh giúp em can đảm đểsống.Anhcốgiữgìn,nếuanhcóchuyệngìchắcemsẽkhôngsốngnổi.

‐Emcứyênlòng,anhsẽtìmlẻsống.Ởhoàitrongnày không biết ngày nào chết, không được nhìnthấymặt em…Lần sau cógiấybáo cũngđừng lênthămnữa, anhđã quyết định rồi.Nhưngphải gặpem, anhmới quyết định được. Em cố gắng lo thu

xếpđờisống…

Đưavợravề lòngđầynỗixótxa,Hoàngtưởngchừng như vĩnh viễn chi tay. Bóng Loan xa dần.Hoàng đứng ngây người không còn biết bước đi.Anhnắngvềchiềuvàngvọtgaygắt.Nhữngcơngiólốc thổimạnh,bụiđỏ tungmờ lốiđi.Nhữngbóngngườimờdầnnhườnglạikhoảngkhông.Mấyđámraucải,hàngràokẽmgaihiệnratrướcmắt.

Saulầnthămnuôi,gặpđượcvợ,HoàngđãnóiýđịnhcủaHoàngvàThành.Đêmhômđóhaianhemđã thức thậtkhuyavớibaonỗihồihộp.Tính toánbànbạcmộtvàichi tiếtcóthểxảyrabấtngờ.Haianhemđiđếnquyếtđịnh.Thànhnói:

‐AnhHoàngà,chúngmìnhkhôngnênchầnchừđểlỡ cơhội.Thời gianđã thuận tiện.Để lỡhômnàochúngđưamìnhđếnmộtnơikháclàmsaomàtínhđược

‐Thànhđãnghiêncứu rõđoạndâykẽmgaiởđóchưa?Xemchừngmìnvàlựuđạnthìbỏmạng.

‐Anhyênchí,hômtrướcralàmđấttrồngmìemđãmenrachỗđó,emđã lấynhữngcụcđá lớnquẳngvàokhuvựcđóxemcómìnkhông?Mấythằngbạn


cứtưởngemđuổichồn.

Ngày hôm sau, trướcmắtmọi ngườiHoàng vàThànhvẫnsinhhoạtbìnhthườngkhôngđểlộmộtvẽgìkháclạ;nhưngtrongđầuóchaingườirốibù.Những gói quà người nhàmang lên, anh em cũng

mangrachiaxẻ.Hainămtrời,anhemmớicómộtngàynođủ.NàoHươngngườinhái,Tháiphicông,Nghiêmđại pháo…đủmặt binh chủng…Thái vừa


ănvừanói:

‐Cácbạntừtừnhe,đóikhôngchếtđếnkhinolạichếtmệt lắm. Thằng nàomuốn chết có hòm chôn

tậprồichết.thìgắngsốngrakhỏitrạihọc

Hươngnhảyvôhùnghổ:

‐Mày đừng nói bậy. Đâu đến nỗimày. Ngày hômnay chúng ta phải như con lạc đà. Còn lâu lắmchúngmàyơi.

‐Thằngnàochịuchơicóganchịuchếtthìphảinhưhổchếtchứđừngnhưchuộtchếttaođếchcóthắpnhang.

Mộtngàydàikỷniệmvớibạnbè.Câuchuyệnbỏdởkhôngaidámtiếptụcvìsợnóihơnnữatrongsốanhemcóđứaphản thìbỏmạngcảđám.Đếngiờphảiđingủ,khôngđượcnóichuyện.ĐốivớiCộngsản đời sống ở tù không khác đời sống con vật.Khôngcơmăn,khôngchỗnằm.Cáigìcũngphảithếnày, phải thế nọ, không được nghe, không đượcnói…NhưngbọnCộng sản làm saohiểuđược suynghĩcủaanhem.

Đúnghaigiờsángnhưđãđịnh,HoàngvàThànhtìm mọi cách lặng lẽ rời khỏi chỗ nằm ra đi gặpnhauởgóccâychuối.Từđósẽbòratớihàngrào.Trời tốiđennhưmực, sươngđêmdầyđặc.Hoàng

bước ra khỏi phòng với bao nổi hồi hộp, tim đậpmạnh nhưng tâm trí hết sức tỉnh táo. Khi đã bắtđượctayThành,haingườiđảomắtnhìnquanhrồingồi xuống. Hai người bắt đầu bò dọc theo cốngnước. Thành cầm chiếc kềm bấm do ông già dấutrongquàmanglên.CònHoàngcầmcondaođãlàmmấy tuần trước.Quađượcnửahàng rào, tớikhúccó nhiều đoạn dây kẽm gai chằng chịt. Hai ngườinằm xuống, Thành cắt đoạn nàoHoàng bò lên gỡđoạnđóđểđưangườiqua.BỗngHoàngbịmộtkhúcdâyđậpxuốngvai,kéoxuốnglưng.Hoàngngherátvàướt,biết chắcmáuđãchảy,Hoàngcốvươn tớinữađểkéokẽmgaiquamộtbên.Thànhghétainóinhỏ:


‐Gắnglên,cònmộtlớpnữa.

Vừa biết được ra khỏi cổng rào trại, hai ngườimừngquá,nằmsátxuốngnghengóng,địnhthầntrílại, cốnhướngmắt lênđể tìmhườngđi.Khókhănđãtrảiqua,haingườiphảibòhơnnữacâysốmớiđếnbìarừng.Khoảngruộng thậthóchiểm,nhữngvũngnướcsâudọctheohaibênbờruộnglànhữngchướng ngại vật. Hai người phảimen theo nhữngbụicâyđầygaigóc.Nhữngtiếngếchnháiđuanhaukhuavangrộnvừanãoruột.Đếnđượcbìarừng,cảhaivừaláchvàomộtbụicây,cởiáoquầnravắtkhôtrong giây lát rồi lại đi ngay. Người bắt đầu thấmlạnh.Banđêmtrongrừngvôcùngâmu.ĐidọctheolốimònphíaTâyNam.Nhữngconđomđómlậplòetrongđêmnhưnhữngbóngma.Nhữngtiếngchân


dậmxuốnglákhôlaoxao.

Tiếngcôntrùngrãríchchenlẫntiếnglaoxaokẻláđãđưahaingườivàomộtthếgiớikỳbícủanúirừngnhưheo,nai,mển,nhím…lảngvảngvàlàkhuvực thường có người đi săn. Thành suy nghĩ giâylát:

‐Emđi trước, anh thấyemnhảyvàobụi cây, anhlậptứcnhảytheoemngaynhé.

‐Gầnsángrồi,mìnhnênđiláchsangmộtnơikhác.

Vừanóichưadứtlời,từđằngxacóbóngđenđitới, thứ đèn đi săn nhà nghề. Thành quay lại kéoHoàngnhảysangbênphải,chuivàomộtbụirậm,cảhai như nín thở ngồi lặng yên không nhúc nhích,đợibóngđenđiqua.

Cuộc phiêu lưu nào mà chẳng có những nguyhiểm,khiđãdấnthânkhôngcònsợnguyhiểmlàgì.Haingườiđãnhậnanhemtừngàybướcchânvàotrạihọctập.Trướcđóhaingườichỉbiếtnhauqualoa thôi. Thành là một sĩ quan trong ngành biệtđộng,mớira trườngĐàLạtchưađầymộtnămđãlêncấpbậctrungúy.Thànhthamdựkhánhiềumặttrậnnênhếtsứcdạndày,córấtnhiềukinhnghiệmhoạchđịnhkếhoạch.HoàngrấttinởkhảnăngcủaThành.Từkhi cóýđịnh trốn trại anhemđã từngtâmsựvớinhau:

‐Chúngmìnhtrốntrạilàđãchấpnhậncáichết,vànếu có phải chết, cũng cảm thấy toại nguyện còn

hơnsốngmònmỏinhụcnhã.

‐AnhHoàng,anhlớntuổivàcónhiềukinhnghiệmkiến thức hơn em. Anh có vợ con, anh cần phảisống. Phần em có chết cũng chẳng sao. Chỉ mộtmình, anh tronghoàn cảnhnày emmới tin tưởngvàthềnguyệnsốngchếtvớianh.

NgheThànhnói,Hoànghết sức cảmđộng.Mộttìnhbạnchân thành.HoàngcũngtìmcáchkhuyênThành:

‐Emcòntrẻ,emcầnphảisống,giữvữngýchí,phảitìmcáchđểsốngchứ,sốnghoàitrongchốnnàychỉđợingàychếtmàthôi.

NhữngýchíđótrởlạitrongđầuHoànglàmtăngthêm nghị lực. Sự sống chết lúc này cả hai khôngcòn nghĩ đến. Hoàng cảm thấy như có một sứcmạnhvôbiênmớitrườnmìnhquađượcnhữnglớpkẽm gai chằng chịt. Hoàng ra dấu cho Thành cứngồiyên.Bòngđènlậplòeđiquanhanh.Thànhnói:

‐ChúngtaphảiđổihướngvềphíatráinúiBàĐen.Làm thếnàođến sáng anh emmìnhphải thoát rakhỏikhurừngthưanày.

‐Từ từđã,mìnhphảiđi kiếmmỗi thằngmột câynhỏvác lênvaimới ravẻđi rừngvànhất làdùng


làmvũkhítựvệ.

Nghe hợp lý, Thành đi sâu vàomột đoạn, đốnnhanh hai cây cho hai người. Miệng Hoàng thì


thầm:

‐LạyChúa,Chúahãyphùhộchochúngcon.

Màn sương trắng đặc quyện lối đi, Hoàng nhìnlênnhữngtàuláphủđầylớpnướcóngánhrồinghĩđếnthânphậnđờimìnhmỏngmanhnhưtừnggiọtsươngmai, chỉ có tạo hóamới thấu suốt sự hiệnhữumuônloài.Bỗngmộttiếngsộtsoạttừtrongbụirậm,ThànhkhoáttaykéoHoàngngồixuống.Cảhaithoángthấymộtconchồnvừachạyngangqua.Haingười đều ngồi ở thế chiến đấu nhìn nhau mỉmcười.Bâygiờchungquanhđềuđángsợ.Mộttiếngđộngcỏncon,một lung linhkẽ lá,xaoxác lá rừngtrởthànhâmthanhnguyhiểmđángchúý.

Vừa ra khỏi khu rừng thưa, mặt trời đã ngayđầu,Thànhdừnglại:

‐ Chúngmìnhphải tìmđếnmột con suối nhỏ tìmnướcuống,emcómanggóicơmkhô.

Miệngvừanói,tayvừamởgóicơmkhôđưachoHoàng.

‐Ăntừtừ,đườngcòndài.

Hai người bóc từng nắmnhai ngon lành, tronggóicơmkhôlàbảnđồvàđịabàn.Thànhlấyra:

‐Anhđểemngồixemđiểmđứngvàhướngđi, từđêmđếngiờmìnhchỉđinhắmchừng.

Hoàngđi lấymột túi ny‐lonnhỏđi kiếmnước,

consuốinhỏrócrách,nướctrongngần,nhữngconlăng quăng lội trông thấy rõ rệt.Hoàng cúi xuốngnhậnchìmtúiNylonchonướcvàođầy, từ tốncộtlại xong dùng hai tay bụm lại, hất nước lên mặt.Nướcmát lạnh làmtỉnh lại.Bỗngsau lưngmộtcụgià vai vác con dao lớn, dẫn một con chó. Hoàng

giàlêntiếng:chưakịpchàohỏi,cụ

‐Làmgìởđâychú?

‐Cháuđilàmrừng.

‐Ởđâynhànướccấmdânlàng lâurồichúkhôngbiếtsao?

Nghecụgiànói,Hoànglúngtúng,mặttáixanh.Hoàngkhôngdodự:

‐ Cháu còn đi nữamà, không dámđốn cây ở đâyđâu.

‐Chúbiếtkhông?Khôngphảilàcấmđốncây.Bấylâu nay chú không biết hả. Khu vực nàymấy anhPhục Quốc thường hoạt động. Mấy anh bộ đội ra


đâyđốntre“bị”hoài.

Hoàngvộivãchàocụgiàđi trở lạiphíaThành.ĐánglẻHoàngphảibắtchuyện,nhờcụgiàgiúpchomộtítthứcănnhưngngánquá.TrongchếđộCộngSản,chúngbiếnconngườivàconngườithànhđángsợ lẫn nhau. Mỗi người có thể là một công an.Khôngcònaitinởaingaycảanhemruột.Cảnhcontố cha, vợ tố chồng đã xảy ra sau khi Cộng Sản


chiếmmiềnNam.

Hoàngđitrởlạitrongdángbộhốthoảng:

‐ĐiThànhơi,đimauchứởđâynguyhiểm.

Thành bình tĩnh nghe Hoàng kể lại câu chuyệnvừagặpônggià.Thànhnói:

‐ Anh saomà đểmất bình tĩnh quá vậy. Hay lắm,chúngmìnhở lại đâyhoặc đi vòng vòng tìm xem,gặpchiếnhữucủamình, sướng lắm.Emchỉmonggặpđượcđườngliênlạc,emsẽsẵnsànghoạtđộngchiếnđấu.

‐Anhcũngvậy.Emtìmxem,nhìnkỹtừngdấuchânđiđểmìnhcóthểlầnmòtìmgặpđượcanhemPhụcQuốcởđây.Mấyngười lên thămnuôicũngcónóilạikhuvựcnàynhómCaoĐàiPhụcQuốchoạtđộngmạnhlắm.

Conđườngmònduynhấtxuyênsuốtquarừng,conđườnglàlốimòncủanhữngchiếcxekéogỗ(xebe)cònđể lại.Gầnsuốtmộtngày len lỏiquatừngkhurừngtremênhmông,nhữngbụitretocaokhỏitầmmắt, dướinhữnggốc tre là nhữngbúpmăng,trôngrấtdễthương.Cảhaiướcgìcómộtcáisoongnhỏđể luộcmăngănđỡ.Dù thấy conđườngmònêmảnhưngcảhaibàntínhvớinhau:

Khôngthểđitheoconđườngxebenàyđược,vìnếuđichúngtasẽrakhỏirừngvàđếnkhucódân.HoàngsuynghĩgiâylátrồihỏiThành:

‐Emtínhsao?Bâygiờmìnhkhôngcógìđểănmàđườngđiquakhỏibiêngiớiphảimấtbốnngàynữalàít.

‐Vậythìanhemmìnhlầnrabìarừngvàonhàdânxinítgạonhờnấucơm,mìnhvắtlại.

‐KhôngđượcđâuThành,khunàyhồixưacũnglàViệt Cộng không.Mình ra gặpdân, đúngdân “thứthiệt Việt Cộng” thì chết. Nhất làmình không thểnhờnấucơmđược,lộngay.Ngườitanhìnmặthaianh emmình người ta biết ngay liền chúngmìnhkhôngphảilàdânđịaphương.

Con đường cát mủn đầy dấu chân đi. Đi mộtđoạnđườngmònHoàngcảmthấykhoankhoáimộtchút, thầmnghĩđếnnhữngconđườngSàiGòn lúcnày.NhữngconđườngNguyễnDuđầybóngcâymeim mát, con đường Lê Lợi một thời rộn rịp, nàoquánMaiHươngnhữngchiều thứBảyvớibạnbè.Nhữngkỷniệmvớinhữngthằngbạnsuốtngàyngồibàn chuyện thế thái nhân tình ở quán LaPagodebêntáchcàphênónghổi.Bâygiờbạnbèsốngchếtrasao.HoàngnóivớiThành:

‐ Thành, tao nghĩ hạnh phúc con ngườimình chỉlắm lúcđơngiản thôi, như suốtngàymình lặn lộigaigốcnayquađượcmộtkhúcđườngêmảmình


cũngcảmthấysungsướng.

‐Cáihạnhphúcvật chất lànhữnggìmìnhcóhơncáimìnhcóhiệntạimộtchút.Nếuhaianhemmình

giờ này có một nắm cơm nóng hổi, không có gìbằng. Mình phải đi lách vào tận bên trong, anh


Hoàng.Khúcnàydấuchânngườinhiềuquá.

‐Trongngườianhcònlạicáinhẫncướiduynhất.Haianhemmìnhlầnmòrabìarừng,tìmcáchlàmsaobánhoặcđổimột ít thứcăn.Chứmìnhđihoàikhôngcógìăn,khôngthểgắngsứcvượtquađược.

‐ Không được đâu anhHoàng, nhẫn cưới kỷ niệmcủaanh,bánđâuđược,gắnglênchứ,chếtchócđâumàsợ.

HoàngcởichiếcnhẫnđưaThành.

‐Màynghe lờitao,màymangđibánhayđổigìđi.Mìnhphảigiữconngườimìnhsốngtrướccáiđã.Kỹvậtmàmình có, chết đi giữa rừng cũng thành vônghĩa.

Hai anh emmen ra phía rừng, thấp thỏmnhìnnhữngngôinhàlátồitàn,lụpxụp,cảhaiđâmthèmmộtgiấcngủ,một lynướctrànóng.Nhàkhôngranhà,đôikhi chỉmộtmái lá.Thànhngồiởmộtbụicây cómột cây cao làmđiểm,Hoàngđi ra xamộtchút, vai vác khúc cây nhỏ và con dao. Hoàng đãdặn Thành không được đi xa. Ở trong bụi câyHoàngcòn theodõiThành, cóchuyệngìHoàngsẽnhảyratiếpcứu.

Haicôgái,đoánchắclàhaichịemđangbêmộtcái rá từ đằng xa. Thấy người, Thành mừng lắmnhấtlàkhôngphảiđànôngvàngườilớn.Thànhđi

vộilạihỏi:

ànặngthế?‐Haicôđiđâumanggìm

‐Emmangcủmìđibán.

‐Bánmìmàaimua,ởđâythiếugì.

‐Bâygiờđói lắmchúơi.Mìcũngkhôngcómàăn.ìănthaycơm.Ngườinàocũngphảimuam

?‐Bánchochúđượckhông

‐Dạ,chúmuamấyđồng?

‐Chúmuốnmualắmnhưngkhôngcótiền.

‐Chúnói “xạo”hoài.Khôngcó tiền làmsaochúngembánđược.

Côemkhoảngđộmườituổi,nghenóikéotaycôchị,dụcngườichịđi.Ngườichịgạt tayem.Thànhliềnvôđềngay,miệngnóitayđưachiếcnhẫnra.

‐Chúcócáinày,nhờcôemđibángiúpđểchúcótiềnmuamì.

Côgáilớntầnngầnhồilâu,lấychiếcnhẫnđi,côemkhôngchịuởlạivớithúngmìcònnónghổi:

‐Chúchoemgởirámìđây,chúngemđivàochút


xíu,bàTámtrongxómcólẽmuanhẫncủachú.

Haichịemquaygótrađi.Thànhbócvộimấycủmìmangvào choHoàng ănđỡđói, rồi chạy ra lại

ngồi gần rámì. Trong lúc chờđợiThành cũng lấymìăn.Mìnhcứănxongtrảtiền,hyvọngcótiềnvà


cómộtvàithứnhờmua.

Bóng tối xuống dần,mỗi lúcmột âm u. Nhữnglànkhóitừnhữngtúpnhàlálêncaorồitandầnvàokhoảngkhôngvôtận.Bóngđènlậplòerãirácmongmanh, chợt tắt, chợt hiện, xóm nghèo ở một gócrừngâmu.Cuộcđờinhữngngườidânởđâyquanhnămsuốtthángkhôngbiếthọkéolêcuộcsốngnhưthếnào.Nhữngâmthanhvềtốinghenãonề.Thànhnhớ lại có lần nói vớimấy thằng bạn khi đi hànhquânởmấylàngmiềnquê:

‐Đờisốngdânnôngthônmỗingàymỗi lamlũ,ănmặc hết sức đơn sơmộcmạc. Họ cảm thấy hạnhphúc êm ấm gia đình. Cái đau khổ của họ khôngphảilàcuộcsốnglamlũ,đầutắtmặttốivớicáicàybờruộng,màhọđaukhổlàbởisựsungsướngcủakẻ khác.Nếu họ không nhìn thấy cảnh nhà lầu xehơi,ănuốngvungvãicủagiớithànhthị,chắcchắnhọanphận,vuihàngngàytrongtúplềumáilá,cơmdưacủahọ.

Đêmcàngvềkhuya,Thànhcàngnónglòng.Đợicả hơn hai tiếng đồng hồ. Thành trở lại nói vớiHoàng:

‐SaoanhHoàng,haiđứanhỏlừamìnhrồi,chứđâyvàođósaomàlâuquávậy?

‐ Đúng rồi, không thể chờ đợi được nữa, chúng

mìnhphảiđi, càngở lạicàngnguy.Lỡmàhaiđứanókểlạivớivàitêncônganthìchết.

Thànhchạyrabêcáirámìvào.Haianhemchovào túi,mỗingườiăn thêmchođủno,vừađivừathanthântráchphận:

‐Mìnhđếnđộnàymàcònbịlừanữa.

‐ Thôi bỏ đi Thành ơi. Đó là chuyện thường tình,mìnhkhôngtínhtrước,đóikhổlàmchoconngườimấtmátđủthứ.Màylấyđólàmbàihọc,chừngấytuổimàcòn“dạigái”.Màythấyconnhỏxinhxắndễthươngmàytặngluônchocótình,phảicóhayhơn


không.

Nóixongcâunóiđó,haianhemcườixòa,vừađivừa xem xét, tìm chỗ ngủ lại qua đêm. Tìm đượcmộtgóccâyvừađủlớnđểhaingườicùngtựalưngngủ.Câycónhiềucànhlácheđỡsươngđêm.Ởđâykhông có thú dữ, hơn nữa cả hai đều đãmệt nênkhôngnghĩ đến làmmột vòng rào an toàn.Hoàngkiếmđượchaikhúccâykhô,mụcđốt lênsưởiấmquađêm.Đêmtrongrừngâmumờmịt.TrongđờiHoàngchưabaogiờnghĩđếnnhữnggiâyphútkỳbíhoang đườngnhư lúc này. Cuộc đời không ai ngờđược những điều xảy đến chomình. Cuộc bể dâulịch sử của cả một dân tộc như một nhát chém.Hoàngcảmthấyđauđớntậntrongtừngthớthịt,kẻda.Nhìnđămđămkhúc củimục cháybừngbừng,ngọn khói tỏa vào khoảng không vô tận. Hoàngthiếpngủlúcnàokhônghay.

Cơnmưakhônglớnlắm,nhưngđủđểthấmướt,đánhthứcHoàngvàThànhdậy.Cáilạnhtêtáigiữanúi rừng, kèm thêm nước mưa thấm ướt, Hoàngcảmthấyrunrunépsátngườivàothâncâychođỡướt. Thành ngước mắt lên trời, nhìn những đámmâychekhuấtsaucànhlá:

‐TrờikhôngmưalâuđâuanhHoàng,sắpsángđếnnơirồi.

‐Màyphảitínhlàmsaochúngmìnhphảibăngquacon đường ngắn nhất để tới được biên giới càngsớmcàngtốt.

‐Mìnhphảiquahaichỏmnúi,điđườngnàymìnhdễbịlạc…Muốnchắcănmìnhđivòngquatayphảirồi trởngượclại.Mìnhthấytốitốimớicóthểđếnđượcbờsôngbiêngiới.

Sáng sớm sương mờ trắng đục, hai người bắtđầuđikhinhìnrõlốiđi,vừađiThànhvừađưatayrũtừngcànhláchonướcvàotúinylon.Hoàngchonhững tấm lá đang đầy sương vào miệng cho đỡkhát. Băng qua được đám rừng chằng chịt,Hoàngthấymáuchảydàixuốngchân,lalên.Cảhaingừnglạicởihếtáoquầnra.Nhữngconvắttophìnhngậmđầymáu,cóconđãrớtxuống, lấyáophủivắtvẫnkhôngrơi.Thànhnói:


‐Anhdùngnướcbọtchovào,vắtrơingay.

‐ Mày nhìn xem sau lưng tao còn con nào nữakhông?

‐Anhphảixemkỹnhữngchỗkín,dướinách, trêntai.

Hoàngrùngmình,nhớlạihồinhỏHoàngsợnhấtlà conđĩa. Convắtnhỏxíunhưngkhi căngphồnglênkhôngkhácconđĩa.Xemtrướcxemsaukhôngcòn con vắt nào trên người nữa. Hai người mặcquầnáovàođitiếp.

‐GhêquáThànhơi.

‐Chưathấmvàođâuđâu.Hồixưabọnemđihànhquân, ngủ đêm trong rừng, đầy đủ áo quần thuốcnữamàsángngàythấynóbuđầytrongngười.Cóngườikhôngchịuđượcmuốnxỉuluôn.

‐ Hồi trước, dân miền Nam vẫn ví Cộng Sản lànhững con đĩa rừng, đúng thật. Ai cũng lo sốngriêng mình không thấy hiểm họa của chúng, nay


mớisángmắtthìđãrồi.

‐Đánhgiặcchỉđượcmộtsố,cònbaonhiêuthìphèphỡn tranh dành lợi lộc, cuối cùng chỉ tìm đườngbỏ chạy. Bởi vậy naymìnhmới như thế này. Bọnemnhữngngàycuối cùngnhưrắnkhôngđầu,hỏicấpchỉhuy,cấpchỉhuyđâumất,chẳngcóliênlạcgìcả.Cuốicùngcảđámnhìnnhaumàkhóc.MộtsốanhembiếttrướcnếurơivàotayCộngSảnkhôngcách gì sống được đành tự tử khi nghe lệnh đầuhàng.Mấythằngbạnemlấysúngtựbắnvàongườichết thật hiênngang. Em còn nghĩ đến bamẹ già,cởi bộ quân phục tìm đường về nhà. Không nghĩ

đến thì thôi.Chứnghĩđếnnhữngngày thángcuối


cùngthángtư,tứcmuốnóimáu.

‐Trongmộtxãhội,ngườidânkhôngtinởgiớilãnhđạo. Giới lãnh đạo thì tham nhũng thối nát, muaquanbántước,cóđịavịlãnhđạochỉlovơvéttiềnđầytúichuyểnngân,muanhà,muađất,thìgiờtâmtrí đâu mà đánh Cộng Sản. Một số người có tâmhuyết,cólýtưởngquốcgiađứnglênđềubịđèbẹp,bịchụpmũngay.Mấythằngxuấtthântừ línhkhổxanh,khổđỏ,đầuócnữathựcdân,nữaphongkiếnlàmsaomàlãnhđạođược.NgàynaybọnCộngSảncũng vậy, không sớm thìmuộn gì chúng cũng sụpđổ.Anhemmìnhgắngmàsống,gắngmànuôiýchí.

Suốt cả ngày không ăn, không nước uống, haianh em đã thấm mệt. Hoàng than đau chân, haichâncứngđihếtnổi.Thànhdừnglại:

‐ Anh ngồi xuống đây, để em bóp đỡ rồi nghỉ đợisángmaiđitiếp.

‐ĐiệunàylàmsaođinổihảThành.

‐Anhgắngđi,đếnkhinàoanhđikhôngnổithìemsẽcõnganh.

‐ Mày nói nhưmày còn khỏe lắm. Tao thấy màycũngđãmệtlắmrồi.

Haianhemđangtínhkiếmxemtráicâyhaythứlágìcóthểănđược,bỗngnghecótiếngnóilaoxaogầnđâyđó.ThànhradấuchoHoàng im lặngnằm

xuống.ThànhghévàotaiHoàng:

‐CóngườinóitiếngViệt.

‐Mày thử bò ramột đoạn xem sao. Vô lý đâymàcòntrongđấtViệtNam.

Bòmenrarừngkhoảng20phút,Thànhtrởlại:

‐ToánngườiViệtđibộ,anhtheoem,nhưnganhđểemđếngầnmộtmình,cóchuyệngìemla lên,anhliềnhôlớnđểemchạy.

Toánngườigồmhaingườiđànbàvàbốnngườiđàn ông đứng khựng lại khi thấy Thành từ trong

odựhỏitừđằngxa:bụirậmbướcra.Thànhcũngd

‐Cácanhcácchịđiđườngbộ?

Toánngườikhôngaitrảlờicứúớnhưlàngườicâmvậy.MộtngườiđànôngnóicâutiếngAnhýhỏiThànhlàngườigì.Thànhvộitrảlời:

‐ Không sao đâu, tôi cũng là người Việt, đi đườngbộ.

Haibênđềumừngrỡgặpđượcđồnghànhgiữachốn núi rừng nguy hiểm. Bốn người đàn ông chỉmặc quần lót còn hai người đàn bà chỉ còn chiếc


quầnxélàmđôi.Mayốngquầnlấychengực.

‐Bọntôimỗingườihailượngvàng,nhưngchỉđượcđưađếnmộtkhurừngvàhọchỉhướngđiquađây.Mới đi chưa đầy năm phút đã bị một toán người

Miên dí súng lấy hết đồ đạc áo quần, chúng bắtchúngtôicởihếttrầntruồngđểchochúngxét.Tấtcảmười người, nay còn lại sáu người. Bốn người


nữađềulàcongáibịchúngdẫnđiluôn.

Đoàn người đi đến được bờ sông vào tờ mờsáng.Dòngsôngrộngmênhmông,nướcchảycuồncuộn.Đứngnhìnnhauthanthở,lắcđầu.Mấyngườiđàn ông bàn tính kế để đưa hai người đàn bà vàmột đàn ông không biết bơi qua sông. Thành kéomấyngườiđàn ông cùngđi sâu vào rừngđốnhaicâytrethậttolàmphao.Haingườiđànbàvàmộtđàn ông không biết bơi vịn vào hai cây tre chonhữngngườikiakéo.Đoànngườibắtđầubơi,mặcdùnướcchảyxiết.Thành,Hoàngvàhaingườinữamộttaybơi,mộttaynângcâytrechonhữngngườikianổilên.Đếngiữasôngnướcchảyquámạnhkéo

n:luônđoànngườiđimộtkhoảng.Hoànglalớ

‐Haichịvàanhbơibằngchânchonhẹbớt.

Hai người đàn bà không còn sức lực, hai taycứng đơ vẫn nắm chặt cây tre. Con sóng to nhưcuồngbạo. Sóng tiếp sóngđánhậpvàongườiđànbà,chịukhôngnổiđãbuôngtay.ThànhgọiHoàngqua,bơigiữphíaThành.Thànhbơitheo,lặnxuốngkéođượcngườiđànbàlênchoníuvàovaiThành.Haingườichậmlạiphíasau,lúcHoàngnhìntrởlạikhông còn thấy Thành và người đàn bà đâu cả.Hoàngvànămngườicốlấysinhlực,bìnhsinhbơiđếnbờ,sáungườinằmsuổisoạikhôngcònhơisứcngồidậy.

Nhìn dòng sôngngọn sóng độc ác,Hòang khócnão nề. Thành không còn nữa. Hoàng tự nói vớimình.Chỉmộtmìnhanhđaukhổđượcđếnbếnbờtựdo,anhlàmsaobâygiờ?Mộtngườivợtrẻvĩnhviễnchiaxa,mộtânnhânvĩnhbiệtcuộcđời.Hòangchầmchậmlêtừngbướcnhớlại lờiLoan“chỉmộtmìnhanhgiúpemcanđảmđểsốngcảnhkhốnđốnnày.”

SIÊULỪA

Trời nắng chang chang. Cả đoàn người ốm ođangphảilaođộngphátrừngtrồngkhoai.BổngcótiếngquảngiáoXêxuống,mọingườitỏvẻhăngsay

nglên:đểkhỏilênlớp.TiếngquảngiáoXêva

‐AnhKhoađâu?Lênlàmviệcvớitôi.

Khoanghegọilênlàmviệcvớiquảngiáolàmặtmàyxâyxẩm.Mỗikhicóaibịquảngiáogọilênlàmviệc là có chuyện nghiêm trọng. Thông thường làchodờitrạiđếnnớibíhiểmhơn.

htabảo:

VừađếngiápmặtquảngiáoXê,an

‐Anhvềtrạilàmviệcvớimìnhmộttí.

Nghegiọngnhỏnhẹ,Khoacóphầnantâm.

Tronghộitrườnglànơimỗikhilênlớp,chỉcóXêvàKhoa.Xênói:

‐Mìnhbiết cậu làgiáosư tiếngAnhởnướcngoàivề.Mìnhmuốnhọc tiếngAnh, cậu giúpmìnhnhé.Khi nàomình rỗi, mình sẽ xuống cậu. Nhưng cậunhớ làđừngchoaibiết,nhất làmấyanh trênbanchỉhuy.

Nghexong,Khoathấyyênlòng.Đươngnhiênlàkhôngthểtừchối.Khoacũngmangtâmtrạnghoàinghi: Có phải đây là kỹ xảo điều tra hay không?Nhưngdùsaocũngphảitrảlờivuivẻ:

‐Khinàoanhmuốnhọc,anhcứgọitôi.

ThếlànhữngthángsauđóXêcứxuốnglều,kêuKhoa lên hội trường. Việc dạy cho một người cótrình độmột chút thì tương đối dễ. Đằng nầy, Xêchưahọcxonghết lớpba,đãởnhà làmruộng,rồiđếntuổi,Xêxungphongvàobộđội.XêbịđưavàoNam. Sau mấy lần xung trận, Xê được thăng cấpdần,đếnnămbảylăm,Xêđượcmangcấpthiếuuý.Vì bị thương, nênXêđược chuyển sang làmquảngiáotrạitậptrunglínhngụy.Bởivậy,khihọcngoạingữnhưtiếngAnhlàviệccựckỳkhó.Xêlạikhôngphát âm được âm L, cho nên khi nói “I like you”thành“Inaiyou”.HoặckhinóitừcóphầnphụâmképnhưschoolthìXêcứphátâmxì‐cun.


Khoacũngbiếtlợidụngcơhộinầyđểtìmcáchliênlạcvớigiađình.

‐AnhXêạ,viếtrabằngtaytrêntậpvởnhưthếnầykhôngchuẩnvàthuậntiệnlắmđâu.AnhvềSàiGòn,ghénhàtôilấybộsáchEnglishforTodaylênđâyđểhọc.

‐Maimốt,tôixinphéprồichocậuhay,cậuviếtthưsẵnđi.

Thế là Khoa liên lạc được với gia đình và cóthêmthứcăn,thuốcmen.

Cũng qua việc Xê học tiếng Anh nên anh emtrong đội có dịp nghỉ ngơi.Mỗi lần Xê xuống trại,anhemhàihướcbáongay“xexuống,chốngsĩlên”.Thếlàcảđộiùarakhỏilều,ởbênngoàinghỉngơi,khỏiphảilaođộng.

Ở trong trại, thiếu ăn, thiếu mặc, lại phải laođộng cho nên ai cũng thèm đường. Một hôm, Xêxuống học. Chưa ngồi xuống, Xê đã rút trong túimộtgóinhỏ,nói:

‐Hômnay,mìnhgởi cậu ít đườngbồidưỡng. Lâulắm,trêncơquanmớirótxuốngchomỗingườinửaânđường.c

SIÊU LỪA 99

Khoachốngchế:

‐Cảmơnanh.Saoanhkhôngđểmàdùng.

Dùnóivậychứhiếmlắmmớicómộtítđườngtrắngđểlâulâungậmđởthèm.

Saugầnbanămquảnlíxãhội,trườnghọcthiếugiáosư,nhấtlàgiáosưtiếngAnh.Thếlàai làgiáosưtrunghọcđượcthảchovề.Khoacũngthuộcdiệntrongsốnầy.

Khi trở về, ai cũng phải trình diện hàng tuầnvớicônganphườngvàkhôngphảiaicũngđượcđidạylại.Hầuhết,aicũngtìmđườngvượtbiên.

Khoa cũngmột số bạn vừa ra trại, dò hỏi chỗnầychỗkiaxemaitổchứcđi.Điởđâu,gặpngườiquenđềuhỏicóđườngdây,manhmốinàokhông.Nhiều người, nhiều trường hợp bị lừa. Khôngnhững mất tiền mà còn bị tù nữa. Có nơi, chínhcônganđứng ra tổ chức.Chúngnó thâu tiền,đưalêntàuxongvàcôngankhácùalênbắt.

Đanglúcchánnản,khôngbiếttinai.Mộthôm,tựdưngthấyXêđếnnhàgõcửa.Hắnnói,hắnđượcđiều về làm công an ở thị xã Phan Thiết và ghéthăm.Khoanghĩ,nólàcộngsãn,nhưngđãhọcvớimình,nhấttựvisưbántựvisư,nóghéthămmìnhcũng có tình có lí. Sau khi hỏi thăm gia đình, sứckhoẻ,côngănviệclàm.Hắndòhỏi:

‐Anhvàgiađìnhcótínhđinướcngoàikhông?Tôiđangđượctraonhiệmvụtổchứctàuchongườiđivượtbiên.Tôibènnghĩđếnanh.


Khoa im lặng lắngnghekhông trả lời trả vốn.Hắntiếp:

‐ Anh Khoa, tôi nói thật tình với anh, trưởng đồncông an của tôi nó ham vàng lắm. Nó thấy mấythằngkháctổchứcchođimấychuyếnmàômđượcmấy trăm lượngvàng.Hắnbènbàn tínhvới tôiđikiếmngườirồiănchia.Tôiđãkiếmđượcmườimấyngười rồi. Riêng anh, tôi nói với hắn là chỗ quenbiếtchonêngiađìnhanhnămngườichỉđóngnămcâythôi.Anhchỉcầnđóngtrướcbacâycònhaicâykhilêntàuanhmớinộp.Nếuanhđồngý,tôisẽdẫnanhra tậnnơibãivà tàucùngnơiđồn trúcủa tôichobiết.

NgheXênóigiọngđầytìnhcảmnênđồngýhẹnngày Xê đưa ra PhanThiết xem có đúng như hắnnóikhông.VìchưaphảitốnkémgìcảnênKhoaraPhan ặ .Thiếtg pXê

Như đã hẹn, Xê đứng chờ ở một góc bến xePhanThiết.Xêchàohỏiniềmnở:

‐Cậuđixemệtkhông?Mìnhvàoquángầnđâyuốngnướcđã.Ănuốngxong,mìnhsẽdẫncậuđixem.

Khoaquansátkỉvàhỏi:

SIÊU LỪA 101

‐Anhởđâyvớigiađìnhvợconkhông?

‐GiađìnhmìnhvẫnởngoàiBắccả.Nămrồi,mìnhcó về thăm và định sẽ đưa gia đình vào đây sinhsốngnhưngcònđợitrênchophép.Vợconmìnhở

ngoài Bắc làm nông, vất vả lắm.Mình cũngmuốnkiếmítvốntrướcđã.

XêhướngdẫnKhoađingangquađồncônganvàchỉvàođó:

‐Đâylànơilàmviệccủamình.Nhưngcôngviệccủamìn đ t hhlà ibênngoàitheodõi ìnhhìn .

Hai người đi theo con đường dọc bờ biển.Ngườihaibênđườngnhìnvớiconmắttòmòkhôngbiếtcôngandẫnngườinầyđiđâu?

Đếnmộtđoạncómấychiếctàuđánhcá,Xêchỉtayvàocontàulớn:

‐Contàuđósẽđưacậuđi.Cậumuốngiúpvàingườibạnthânnữathìchotôibiết.HaingàynữamìnhsẽvàoSàiGòngặpcậu.

Trở về lại Sài Gòn, Khoa nói lại với vợ. VợchồngthấychuyệnXêtổchứcđángtinđược.Ngaytối hôm đó, Khoa tìm gặp hai người bạn thân đãcùngởtùtrongtrạicảitạo.Khoatrìnhbàyđầuđuôicâu chuyện về việc Xê tổ chức đưa người đi. Haingườibạn làLànhvàMẫnđềubiết việcKhoadạytiếngAnhchoXê,chonêncũngtinlàhắngiúpKhoavàđồngýngay:

KhoanóiXêgiúpchohaiđứamìnhđiluôn.‐


Khoahỏilại:

‐Hai bạn có tin được không?Mình sẽ hẹnhắn vàđưahaibạnratậnnơigặpmặthắnvàxemđịađiểmbến .tàu,nơihắnlàmviệc

Đúng hai ngày sau, Xê lại đến nhà Khoa. Lầnnầy Khoa muốn Xê đưa cả ba người ra lại PhanThiếtđểLànhvàMẫnnhậnxétvàquyếtđịnh.

Thế làLànhvàMẫnđồngý,mỗingườibacâyvàng,đưatrướchaicâyvàcònmộtsẽđưakhi lêntàu.

Đếnngàyhẹn,Xêđếnnhàđểnhậnvàng.Trướcmặtmọingười,Xêviếtgiấynhậnvàngvàhứarằngnếu rcótrụct ặcgì,Xêsẽtrảlạisốvàngđãnhận.

Sau khi giao vàng cho Xê, Khoa và hai ngườibạn bàn tính các tình huống bất trắc. Thế là mọiviệc

SIÊU LỪA 103

sặpxếpxong,đợingàygiờlêntàu.

Địa điểmhẹn là bến xe đò PhanThiết. Đây làđịađiểmđôngđúcsuốtngàyđêm,ítaiđểýđếnai.Xêhẹngặplúcmườimộtgiờ.GiađìnhKhoavàmấyngười bạn chia cách nhau ởmỗi gốc bến xe. Mọingườiaicũnghồihộp,nónglòngchờđợi.Chờmãiđến12giờđêm,khôngthấyXêđến.MấyngườibạncủaKhoanghĩchắccóvấnđề,trụctrặcbãibến.Dùthếnào,mọingườicũngđànhphảiđợi.Đếnquá2giờsáng,vẫnkhôngthấyXêđến.Thếlàbiếtthấtbạirồi. Khoa thu xếp cho gia đình trở về Sải Gònchuyếnxesớmnhất.CònKhoavàhaibạnnữavẫn

thứcđợiđến8giờsángđểđếnđồncônganmàXêchỉđểhỏitìmgặpXê.

Đúng8giờ,Khoađếncổngđồncôngan,Khoahỏin iếuúyXê.gườigáccổnglàmuốngặpth

Ngườilínhgáctrảlờicộclốc:

‐TrongđồnnầykhôngcóailàthiếuuýXêcả.

không.NhờanhhỏilạixemcóailàTrầnVănXê

clạitrởlại:Anhlínhgácđivàocửa,chố

‐KhôngcóailàTrầnVănXêcả.

Khoađiragặphaingườibạn:

‐Chếtrồicácbạnơi,bịlừarồi.AnhlínhgácnóilàtrongđồnnầykhôngcóailàthiếuúyXêcả.Bâygiờ,phảilàmsao?

‐ChúngtaphảivềSàiGònngay,chứchầnchừởđâysẽcònnguyhiểm.

Thế làconđườngvượtbiên tiêutan.Mộtviệclấy tìnhcảmđể lừa tinhvi.Thếmớibiết tìnhcảmkhôngphảilúcnàocũnglàtìnhcảm.

CHUNGNHÀBATẦNG

Hômnay là ngày lễ lớn.Dânđimuamộtmónquàkháđắttiền,mangđếntặngThoan.Theothônglệ,muốnnhờvảchuyệngìphảicóphongbì.NhưngDânchưalàmvội.Dânđếnthămvàtặngquàtrướcđã. Thoan tiếp đón Dân rất niềm nở. Sau tách tràđậmDântừtốn:

‐Chỗđồnghương,anhxếpchoemmộtchỗởnhé.

‐Cậuđểtừtừ.Thếnàomìnhcũngdànhưutiêncho.

cậu

Sau lầnđược tặngquàvàgặpmặtDân.Thoanbắtđầulênkếhoạch.

TừngàyThoancốchạychođượcchứcgiámđốcsởnhàđất,đãkhôngcóbaonhiêubạnbèđồngchícũtiếpxúcxinxỏ.Biếtvậy,nhưngThoanphảicókếthoạch lo chomình và gia đìnhmình trướcđã. Vớichứcvụgiámđốcsởnhàđấtởthànhphốlớnnầylàcơhộibằngvàngđểlàmgiàu.

Sau nhiều ngày suy nghĩ, Thoan gọi ba thằngcùngquêlạitạinhàriêngcủamình.Mộtchầurượuthịtnosay.ThoannóingaychoDân,NgoanvàNgạc:

‐Hômnay,mờibacậuđến,mìnhbáotinmừngchocáccậu:Mìnhcócănnhàbatầngvừalấycủathằngtư sảnmạibản.Ủybanđãđuổinóđikinh tếmới.Mình phânchiacho cáccậu.

Vừa nghe nói xong Dân nhanh nhẩu cầm lyrượulên:

‐Ch uivàcảmơnanhThoan.úngtacùngchungv

Ngoankhôngkém:

‐ Có anh làm lãnh đạo, chúng em được nhờ. Anhgiúpchođồnghươngchúngmình,chúngemnhớơnanhsuốtđời.

Thoanvuicườidằngiọngravẻđànanh:

‐Vấnđềlàcáccậuănởhòathuậnđểgiữchođượccănnhàvàsaunầyanhemmìnhsẽtínhsau.Đểchocôngbằngbacậusẽbócthăm.Aiđượctầngnàothìởtầngđó.


Kết quả bốc thăm: Ngoan tầng một, Dân tầnghaivàNgạctầngba.

Dù khác nhaumỗi tầng, nhưng tầng nào cũngrộngmênhmông, hơn 40mét vuông nên anh nàocũngvui sướng chảbằngởHàNội sau54,bốnhộgiađìnhchianhaucănnhà20métvuông.

Nhậnnhàxong,baanhđưagiađìnhvợcontừquêvào.

Ngoan làm trưởng công an. Hàng ngày khôngbiếtbaonhiêungườitấpnậpluitớitròchuyệnvớivợNgoan.Làmănthếnàokhôngbiết,chỉthấysaumột thời gian ngắn thấy vợ con Ngoan xum xuêvàngbạc,xegắnmáy,xehơi...VợDâncốtìmratạisaochúnglạigiàunhanhnhưthếvàmớibiếtNgoanchuyên tổ chức đưa người lên tàu vượt biên. MỗingườiDânđưa lên tàu,Dânđượcmột lượngvàng.Mặc dầu Dân lấy 3 lượng nhưng phải giao chotrưởngđồnvàchủtàuhếthai.

Dânthìkhôngvừa.Dânlàmquảnlýthịtrường.Ngày ngày, Dân vác về khi thì một cái TV, khi thìmột dàn máy hát. Vợ Dân tập trung lại, lâu lâuchuyển raBắcmột chuyến.Chẳngbao lâu, vợDâncũngvênhmặtlênravẻtađâycũnggiàucónhưai.VợDânbắt đầu xumxuê, ngon lành hơn: uốn tóc,đánh

CHUNG NHÀ BA TẦNG 107

phấnmáhồng,sơnmóngtayđỏchói.

Còn anh chàng Ngạc ở tầng trên cùng, nhưngnhờvợNgạclanhlợimồmmépchonêncũngănra

làm được. Cũng nhờ chức vụ trưởng phòng thuếquậnchonênvợNgạcthahồthâu“thuếbôi trơn”.VợNgạcbắtđầutậpăndiệnmốtSàiGòn:mặcváythậtngắngầnđểlộtamgiácsắt, lạibơmngựcnữađểlộhaiquảdừabấtchấptrờimưanắng.

Lúc ở trong rừng, người nào cũng “trên răngdướidế”chảaiganhtịai.Nayngườinàocũngtiềncủarủngrỉnh, làconngười từáoráchquầnôm,ailạikhôngcólòngganhtị,đốkị.Babàbướcrabướcvào là bỉumôi bỉumõ: ‐Anh chị làm ăn khấm kháquánhỉ.

Từganhtịđếnxungđộtlàchuyệnbìnhthường.Nhưngxungđộtkhôngphảiđơngiản.Họtìmcáchhại nhau bằngmọi cách.Mỗi người nghĩ cách làmsaođẩyanhkiarakhỏinhàđểmìnhchiếmtrọn.Sựviệc đếntaiThoan.

Thoan gọi ba người Dân, Ngoan và Ngạc lên,cũngnhưtheokếhoạchđãtính:

‐Cáccậuởchungcănnhàđókhôngđượcđâu.Mìnhlàmthủtụcbánhoágiáchocáccậu.Sauđó,cáccậubán lạichoemcủamình.Cáccậucómộtmóntiềnlớn đimua nhà khác do chínhmình làm chủ, chứkhôngphảilànhàcủanhànướcnữa.

Baanhnghekếhoạchquáhayliềnđồngýngay.Hơnnữa,bâygiờanhnàocũng tiềncủanhiềurồi,phảidọnđiởchỗkhácđểtránhdòmngó.


Làmthủtụcmuanhàxong.Cảbagiađìnhdọnrakhỏicănnhàbatầngnầy.Vàtrongvòngchưađầyhai tuần, cả bangười làmgiấybán lại cho em traicủa Thoan.Mọi thủ tục giấy tờ đều do Thoan sắpxếpcả.

Thếlàchỉtrongvòngthờigianngắnaicũngsởnhữumộtcănnhàriênglạikhôngtốnmộtđồng ào.

Nhờ có phe cánh ở thành uỷ, Thoan đã phânchiachocấplãnhđạohậuhĩ,đãbịtmồmchúngcảrồi. Bởi vậy chỉ trong vòng chưa đầy một năm,Thoanchiếmhữubốncănnhàmặttiềnđườngphố.Nhàcửacaoráo,sangtrọngcủangườivượtbiênvàngười đi kinh tếmới để lại. Tất cả đều thuộc nhànướcquảnlý.Tấtcảnằmtrongtaysởnhàđất.

Ở đời, trâu cột ghét trâu ăn là chuyện thườngtình. Dục làm phó giám đốc sở nhà đất. Chức phóthườngkhôngcóquyềnquyếtđịnh.Mộtchứcvụchỉgiữghếchochánhsở.Màquảthật,lâunayDụcchưakiếmchácđượcgìngaycảkiếmriêngchomìnhmộtngôinhàcũngchưacó.Bàymưu, tínhkếDụcphảilàmchoThoanmấtchứcgiámđốcsởmớiđượcvàtấtnhiênDụcsẽ lênthaythế.Dụccũngđãthấyrõ,Thoanđãlàmănchiachácvớigiớilãnhđạorồichonênthậtkhó.

Việc khó, nhưng không phải không thực hiệnđược.DụcbiếtThoanthíchmêgái.CógáinondângchothìThoanđingay.


Dục tổ chức chuyến đi nghĩ dưỡng Vũng tàucùng với Thoan. Dục sắp xếp thuêmột cô chuyênhành nghề bia ôm, xinh xắn lại còn trẻ, dành choThoan.

ĐinghĩdưỡngVũngTàuđãthànhthờithượngvàđẳngcấpchotầnglớpcánbộ.Nghĩngơi,cóthứcănngonvàcógáiđẹpcánbộnàolạikhôngthích.

Cũngvìkhôngmuốnđểlộchoaibiếtlàmìnhđiăn chơi duhí, ông trưởngvàphó đi với nhaumàthôi.DụcnóivớiThoan“mìnhđixe tưnhânngoàichokhỏiaiđểý”.Dục thuêxe tưnhânLexushạngsangchochuyếnđiduhínầy.

Ănuốngnosayxong,DụcrủThoancùng thuêmột “jet boat” hai người cùng lái để tìm cảm giácmạnh.Thoanrấtthíchthúmóntròchơimớilạnầy.

Nhưđã tính trước,để choThoan lái,Dụcngồiphía sau. Trong lúc đang chạy, Dục đẩy Thoanxuống biển và nhận chìm Thoan xuống đến ngộpthở chết luôn. Đội cấp cứu ra, nhưng không kịp.Thoanđãtắtthở.Dụcđãchuẩnbịsẵnmộtphongbì50 triệuđể trao chobác sĩ giảonghiệm.Thế là kếhoạch của Dục đã thành công. Người lên thayThoanlàmgiámđốcsởnhàđấtkhôngaikhácngoàiDục.


Thoanđượcđưavềcănnhàbatầngcủangườiemđanglàmchủđểngườiemlomaitáng.Bangườiđồng hươngDân, Ngoan vàNgạcmangmỗi người

một vòng hoa lớn đến căn nhàmình đã ở để tiễnđưangườiđồnghươngvàcũnglàânnhânvềnơiannghỉnghìn thu.Trongnhữngvònghoaphúngđiếucó vòng hoa với hàng chữ “VôCùngThươngTiếc”củaphósởDậu.


tranhKhánhTrườn g

TácphẩmdoNhânẢnhxuấtbản:

2016

BiểnLửa,truyệnngắn,PhanViệtThủyTruyệnNgắnKhánhTrường,Tập1

p2BướcChânLã ongThaoTruyệnNgắnKhánhTrường,Tậ

ngB SNhịpTimThơ,thơ

ạt,dukýcủaCaoM

NgọnTỵNhân

KhóiC ìnhLụcBát,thơLêHânuối Hoán

BắcKỳ,tậ cNguồnHương,thơLuânptruyệncủa

Phiếm18,truyệnphiếNguyễnTàiNgọmSongT

NgaoDuCùngVũKhí,thơLuânHoánhao

TìnhKhúcPhạmMạnhTìnhKhúcTrườngSa,2

Cương,26cakhúc(táibản)6c

Huế,MộtThuởKinhakhúc(táibản)

NhữngLự hĐô,biênkhảocủaMaiKhắcỨng

ủaLâmHoàngMạnNướcMắt B’Lan(táibản)

aChọKhóKhăn,dịchthuậtcCủaRừng,tậptruyệncủaAm

gThaoai

Phiếm17,truyệnphiếmcủaSonHồChíMinh,ChânDungMộtCuộcĐời,dịchthuậtcủaLâmHoàngMạnho TheTopOfTheWhistler,bảndịchtiếngAnhcủaThiênhấtPhương&KelliCraigDangtừtậptruyệncủaSongThao

TN

2015

ThơThơm oánTừGốcRễTình,thơLuânHhiếm16,truyệnphiếmcủaSongThao

P

2014

ĐọcNhịpThởLuânHoáPhiếm15,truyệnphiếmc

n,nhiềutácgiảviết

ĐờiTưMaoTrạchĐông HoàngMạnhủaSongThao

uyểnTậpTruyệnNgắn,dịchthuậtcủaLâm,Tập4,SongThao

uyểnTậpTruyệnNgắn,Tập3,SongThaoTT

2013

HươngXưa,thơPhạmĐỗCũngCầnCóNhau,phóng àngXuânSơn

Hùng

TuyểnTậpTruyệnNbútvàthơcủaHo

TuyểnTậgắn,Tập2,SongThao

haoNướcMắt aiB’Lan

pTruyệnNgắn,Tập1,SongT

hiếm14CủaRừng,tậptruyệncủaAm,truyệnphiếmcủaSongThao

hiếm13,truyệnphiếmcủaSongThaoPP

2012

SổTayTh t,Vbiênsoạn n

ànhNgữ&TụcNgữ,Anh‐Việ

hiếm12

iệt‐Anh,củaLâmHoàngMạnhvàcácco,truyệnphiếmcủaSongThao

hiếm11,truyệnphiếmcủaSongThaoPP

2011

hiếm1 P 0,truyệnphiếmcủaSongThaohiếm9,truyệnphiếmcủaSongThaoP

2010

BảnTìnhCaCũ,thơNguyễnĐôngGianghim ộcHương

TheoGó hánhQuânXaRồiTiếngC Cu,tậptruyệncủaM

Sông,TiễtThơ,tảnmạnvềthơcủaHàKnChân

Phiếm8,truyệnpĐi,thơTriềuHoaĐạihiếmcủa

êmTừngMảnh,tậptruyệ ChínhSongThaoncủaHoàng

ìnhKhúcNgôThụyMiên,31cakhúcĐT2009

Phiếm7,truyệnphiếmcủaSongThaohiếm6,truyệnphiếmcủaSongThaoP

2008

XinEmT TàiNgọcấmHình,tậptruyệncủaNguyụcBátBướcRa,thơLuânHoá

hiếm5,truyệnphiếmcủaSongThao

ễnmTừL nEP

2007

MộtQuãngXuânThì,tậptruyệncủaẤuTímg,thơLuânHo

TìnhỞĐàiỔTìnhLậnLưn án

MộtĐoạBắc,tậptruyệncủaHoàngChính

ệncủaHoàngChínhBóngCh LanChâu

nTrongThánhKinh,tậptruyiều,tuyể

Phiếm4,truyệnntậpthơ,văncủaTrọngKhang&phiếmcủaSong

DựaHơiBèBạn,Tập2 HoánThao

ânìnhKhúcPhạmMạn cakhúc

,hồikýrờicủaLuhCương,26

ìnhKhúcTrườngSa,26cakhúcTT

2006

TácGiảViệtNam(táibảnlầnthứ1

,sưutậpcủaLêBảoHoàng)

ựaHơiBèBạn,Tập nD 1,hồikýrờicủaLuânHoáuáKhứTrướcMặt,hồikýrờicủaLuânHoánQ

2005

NétPhongLan,tậ uỳnhptruyệncủaYLaLêKhắcNờiThơ,biênkhảo,nhiềutá

ácGiảViệtNam,sưutậpcủaLêBảoHoàng

gọcQuânHoán,MộtĐ cgiảLT

2004

MơLam,thơTrọngKhang&LanChâu

2003

TìnhThơmMấyNhánh,thơLêHân

2002

ôngNúiCùngNgườiThơmNgátThơ,thơLuânHoán(táiản)Sb

2001

NhữngHồngNhan củaSầuĐôngNguyễnThọChấn)

CủaMộtThời,tậptruyện

ượuHồngĐãRót,thơLuânHoán(táibản)(R

LiênLạcTácGiảPhan Việt Thủy:

[email protected]

LiênLạcNhàXuấtBảnNhân Ảnh:

[email protected]

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

Documents

Phan Vi - · PDF filenăm sinh đúng bốn ba ngày hai ... ti-vi, tủ lạnh, ... Một bà lối xóm nghe tiếng khóc, chạy qua: