Phát triển du lịch hoa ở Hà Nội

Nguyễn Mai Li

Trường Đại học KHXH&NV

Luận văn ThS ngành: Du lịch; Mã số: chuyên ngành đào đạo thí điểm

Người hướng dẫn: PGS.TS Phạm Trung Lương

Năm bảo vệ: 2013

Abstract: Hệ thống hoá những vấn đề lý luận liên quan đến du lịch hoa. Kinh nghiệm phát

triển du lịch hoa và bài học cho phát triển du lịch hoa ở Hà Nội. Tiềm năng và hiện trạng phát

triển du lịch hoa ở Hà Nội. Định hướng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội. Đưa ra những giải

pháp chủ yếu để phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.

Keywords: Du lịch; Phát triển Du lịch; Du lịch hoa

Content:

1

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 3

1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 3

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................................... 4

3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài ........................................................................ 4

4. Phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................................................... 5

5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 5

6. Cấu trúc của luận văn .......................................................................................... 5

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN CỦA DU

LỊCH HOA................................................................................................................ 6

1.1.Du lịch và các loại hình du lịch ......................................................................... 6

1.1.1. Du lịch .............................................................................................................. 6

1.1.2. Sản phẩm du lịch .............................................................................................. 6

1.1.3. Các loại hình du lịch và xu hướng phát triển .................................................. 6

1.2. Du lịch hoa ......................................................................................................... 6

1.2.1. Khái niệm du lịch hoa ...................................................................................... 6

1.2.2. Một số điểm đặc trưng của tài nguyên du lịch hoa.......................................... 7

1.3. Những yếu tố ảnh hƣởng đến sự phát triển của du lịch hoa ......................... 7

1.3.1. Điều kiện tài nguyên ........................................................................................ 7

1.3.2. Cơ sở vật chất kỹ thuật và cơ sở hạ tầng ......................................................... 7

1.3.3. Các chủ trương, chính sách ............................................................................. 8

1.4. Vai trò của du lịch hoa ...................................................................................... 8

1.4.1. Xét ở góc độ kinh tế .......................................................................................... 8

1.4.2 Xét ở góc độ xã hội ............................................................................................ 8

1.4.3. Xét ở góc độ phát triển bền vững ..................................................................... 8

1.5. Sự phát triển của du lịch hoa trên thế giới và ở Việt Nam ............................ 8

1.5.1. Trên thế giới ..................................................................................................... 8

1.5.2. Tại Việt Nam .................................................................................................... 9

CHƢƠNG 2: TIỀM NĂNG VÀ HIỆN TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH HOA

Ở HÀ NỘI ................................................................................................................ 9

2.1 Tiềm năng phát triển Du lịch hoa ở Hà Nội .................................................... 9

2.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................................ 9

2.1.1.1. Địa hình ............................................................................................. 9

2.1.1.2. Khí hậu .............................................................................................. 9

2.1.1.3. Thổ nhưỡng ..................................................................................... 10

2.1.1.4. Nguồn nước ngọt ............................................................................. 10

2.1.2. Làng hoa và các giá trị nhân văn truyền thống ............................................. 10

2.1.3. Vườn quốc gia Ba Vì ...................................................................................... 10

2.1.4. Quy hoạch Thủ đô với các không gian xanh .................................................. 10

2.2. Hiện trạng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội .................................................. 11

2.2.1 Hiện trạng về sản phẩm và loại hình du lịch hoa Hà Nội .............................. 11

2.2.2 Hiện trạng hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch hoa Hà Nội ......................... 12

2

2.2.3 Hiện trạng chính sách cho phát triển du lịch hoa Hà Nội .............................. 12

2.2.4. Hiện trạng về cung - cầu đối với du lịch hoa ................................................ 13

CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN

DU LICH HOA Ở HÀ NỘI ................................................................................... 13

3.1. Định hƣớng phát triển du lịch hoa trên địa bàn Hà Nội. ............................ 13

3.1.1 Định hướng phát triển một số điểm du lịch hoa ............................................. 13

3.1.2. Định hướng phát triển một số loại hình du lịch gắn với hoa ........................ 15

3.2. Một số giải pháp để phát triển du lịch hoa ở Hà Nội. .................................. 18

3.2.1. Nâng cao nhận thức về du lịch hoa ở Hà Nội ................................................ 18

3.2.2 Tăng cường thể chế và chính sách cho phát triển du lịch hoa ....................... 18

3.2.3. Tăng cường đầu tư hạ tầng phát triển du lịch hoa, đặc biệt tại các làng du

lịch hoa trọng điểm .................................................................................................. 18

3.2.5. Tăng cường liên kết giữa các thành phần tham gia phát triển du lịch hoa.. 19

3.2.6. Tăng cường phát triển và quảng bá cho sản phẩm du lịch hoa Hà Nội ....... 19

KẾT LUẬN ............................................................................................................. 20

3

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Du lịch từ lâu nay đã trở thành mối quan tâm của nhiều quốc gia trên thế giới

trong đó có Việt Nam. Chiến lƣợc phát trển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm

nhìn đến năm 2030 đã xác định: “Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi

nhọn, du lịch chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong cơ cấu GDP, tạo động lực thúc

đẩy phát triển kinh tế - xã hội”. Để đạt đƣợc mục tiêu này, một trong những nhiệm

vụ trƣớc mắt mà ngành du lịch phải thực hiện đó là việc đa dạng hóa các loại hình,

sản phẩm du lịch để hấp dẫn du khách. Trong số rất nhiều loại hình, sản phẩm du

lịch mới, đƣợc xây dựng trong thời gian gần đây, không thể không kể đến du lịch

hoa.

Trên thế giới, tại một số quốc gia phát triển nhƣ Hà Lan, Mỹ, Nhật Bản, v.v...

hoa không chỉ là sản phẩm để xuất khẩu mà chúng còn đặc biệt hấp dẫn đối với

khách du lịch. Du lịch hoa ở những nƣớc này khá phát triển và đem lai nguồn

doanh thu khổng lồ cho ngành du lịch.

Việt Nam, do đặc điểm về vị trí địa lí và các điều kiện tự nhiên với bờ biển dài

nên có sự đa dạng về các hệ sinh thái với tính đa dạng sinh học cao. Sự đa dạng này

cũng thể hiện ngay ở các loài hoa. Chính vì vậy, du lịch hoa ở Việt Nam cũng đã

đƣợc quan tâm phát triển, song chƣa thực sự phổ biến. Đã xuất hiện các tour du lịch

tìm hiểu về các loài phong lan tại vƣờn quốc gia Cúc Phƣơng, tour ngắm hoa đỗ

quyên trên hành trình chinh phục nóc nhà Đông Dƣơng Phanxipan, hay tour ngắm

hoa hồng, hoa sim rừng ở đảo Phú Quốc để; các tour tham quan làng nghề hoa ở Đà

Lạt, Sa Đéc; tour tham dự Festival hoa Đà Lạt, Festival hoa Hà Nội… Tất cả những

chƣơng trình du lịch này đã thu hút đƣợc một lƣợng lớn du khách tham gia. Hiện

nay, nhiều công ty du lịch nắm bắt đƣợc tốt nhu cầu thị trƣờng đã thành công trong

việc thiết kế tour theo từng mùa hoa để đáp ứng nhu cầu trải nghiệm của du khách.

Song thực trạng phát triển chung của du lịch hoa ở Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế

và chƣa tƣơng xứng với tiềm năng.

Hà Nội đƣợc xác định là trung tâm du lịch trọng điểm của Việt Nam, nơi đây,

ngoài những lợi thế về tài nguyên du lịch, “hoa” đƣợc xem là một dạng tài nguyên

du lịch quan trọng gắn với các làng hoa nổi tiếng nhƣ Ngọc Hà, Nhật Tân; với đa

dạng sinh học tại vƣờn quốc gia Ba Vì; với không gian “xanh” trong quy hoạch của

Thủ đô mở rộng… Tuy nhiên thời gian qua, tiềm năng du lịch này chƣa đƣợc khai

thác hiệu quả, mặc dù Hà Nội đã nhận ra và có những hành động cụ thể để phát

4

triển du lịch hoa. Vẫn biết, ngƣời Hà Nội xƣa nay nổi tiếng thanh lịch bởi thú chơi

hoa đầy tao nhã, nhƣng cũng chính họ đang đánh mất dần những „„nét hoa‟‟ duyên

dáng đó. Đáng lẽ, du lịch hoa là một nét rất riêng của ngƣời Hà thành, nhƣng thực

tế đến nay vẫn chƣa có một sản phẩm du lịch hoa nào đƣợc khai thác hiệu quả,

phục vụ khách du lịch. Thực trạng này phần nào cũng đã ảnh hƣởng đến nỗ lực “đa

dạng hóa sản phẩm và loại hình du lịch” nhằm phát triển Hà Nội thành điểm đến du

lịch hấp dẫn không chỉ của quốc gia và còn của khu vực và quốc tế.

Trong bối cảnh đó việc thực hiện nghiên cứu “Phát triển du lịch hoa ở Hà

Nội” có ý nghĩa không chỉ về mặt lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn, góp phần

phục hồi hình ảnh của điểm đến từng một thời nổi tiếng về hoa, và quan trọng hơn

là giúp đa dạng hoá sản phẩm du lịch nhằm tăng cƣờng thu hút khách du lịch đến

với Hà Nội.

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Du lịch hoa, hay du lịch gắn với hoa không phải là một khái niệm mới đối với

những ngƣời làm làm du lịch cũng nhƣ đối với khách du lịch. Thực tế đã chứng

minh sự tồn tại của nó. Tuy nhiên theo tiêu chí phân loại các loại hình du lịch, du

lịch hoa không phải là một loại hình du lịch độc lập, du lịch hoa có thể là một dạng

của du lịch sinh thái, cũng có thể là một dạng của du lịch cộng đồng hay du lịch

nông thôn… gắn với đối tƣợng tài nguyên là hoa. Do vậy, từ trƣớc đến nay, chƣa

có một học giả nào ở trong nƣớc cũng nhƣ trên thế giới đƣa ra những nghiên cứu

một các có hệ thống về du lịch hoa. Các nghiên cứu về du lịch gắn với hoa thực tế

chỉ rải rác trong các công trình nghiên cứu liên quan đến các loại hình du lịch sinh

thái, nông thôn, du lịch lễ hội… Nói nhƣ vậy để thấy rằng, tác giả không phải là

ngƣời đi tiên phong trong vấn đề này, mà chỉ là ngƣời làm nhiệm vụ hệ thống hóa

các khái niệm liên quan đến du lịch hoa để từ đó làm tiền đề lý luận vững chắc

nhằm góp phần phát triển hơn nữa các loại hình du lịch gắn với hoa tại Hà Nội.

3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài

- Mục đích của đề tài: Xác lập cơ sở khoa học (lý luận và thực tiễn) phát triển du

lịch hoa tại Hà Nội, góp phần làm đa dạng hơn nữa các sản phẩm du lịch của thủ

đô, và định vị lại thƣơng hiệu các làng hoa xƣa của Hà Nội

- Nhiệm vụ của đề tài:

Hệ thống hoá những vấn đề lý luận liên quan đến du lịch hoa.

Kinh nghiệm phát triển du lịch hoa và bài học cho phát triển du lịch hoa ở Hà

Nội.

5

Tiềm năng và hiện trạng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.

Định hƣớng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.

Những giải pháp chủ yếu để phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu

Phương pháp tổng hợp, phân tích tài liệu, số liệu

Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế

Phương pháp điều tra xã hội học

Phương pháp dự báo

5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tƣợng nghiên cứu: Du lịch hoa.

- Phạm vi nghiên cứu:

Về nội dung: phát triển du lịch gắn với nguồn tài nguyên hoa phong phú, đa

dạng của Hà Nội

Về không gian: Hà Nội sau khi mở rộng địa giới

Về thời gian: tƣ liệu cho nghiên cứu về hiện trạng từ năm 2005 - 2010

6. Cấu trúc của luận văn

Cấu trúc của luận văn, ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham

khảo, bao gồm 3 chƣơng:

Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn phát triển của du lịch hoa

Chƣơng 2: Tiềm năng và hiện trạng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội

Chƣơng 3: Định hƣớng và một số giải pháp để phát triển du lịch hoa ở Hà Nội

6

NỘI DUNG

CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN CỦA DU LỊCH

HOA.

1.1. Du lịch và các loại hình du lịch

1.1.1. Du lịch

Du lịch là hoạt động có nhiều đặc thù, gồm nhiều thành phần tham gia, tạo

thành một tổng thể hết sức phức tạp. Hoạt động du lịch chẳng những đem lại lợi ích

kinh tế mà còn cả lợi ích chính trị, văn hóa, xã hội... Và bản thân hoạt động du lịch

không nằm ngoài mục đích thỏa mãn các nhu cầu ngày một phong phú của con

ngƣời nhƣ giải trí, tham quan, nghiên cứu, khám phá, tìm hiểu…Dƣới góc độ đó, để

khẳng định rằng du lịch hoa sẽ là triển vọng có thực nhằm đa dạng hóa các sản

phẩm du lịch, đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách.

1.1.2. Sản phẩm du lịch

Sản phẩm du lịch là sự kết hợp giữa dịch vụ, tài nguyên và các phƣơng tiện

vật chất để mang lại cho du khách sự hài lòng. Có những dịch vụ đơn lẻ thỏa mãn

nhu cầu thiết yếu của khách nhƣ ăn, ở, đi lại, mua sắm… Có những sản phẩm du

lịch đơn lẻ thỏa mãn các nhu cầu đặc trƣng của khách nhƣ nhu cầu tham quan, giải

trí, nâng cao thể lực… Các công ty, đại lý lữ hành là yếu tố trung tâm trong chuỗi

giá trị dịch vụ du lịch, đóng vai trò kết nối, sắp xếp các dịch vụ du lịch đơn lẻ thành

một sản phẩm du lịch hoàn chỉnh.

1.1.3. Các loại hình du lịch và xu hướng phát triển

Hoạt động du lịch đƣợc thực hiện thông qua các loại hình du lịch cụ thể. Mỗi

điểm đến, khi muốn phát triển du lịch, từ nghiên cứu nhu cầu và khả năng nguồn

cung của mình, từ các điều kiện phát triển du lịch có thể xác định các nhóm sản

phẩm cần ƣu tiên phát triển, hình thành các loại hình du lịch. Tuy nhiên, rất khó để

thống kê đầy đủ các loại hình du lịch hiện có, bởi các tiêu chí đƣa ra để phân loại

lại phụ thuộc vào quan điểm chủ quan và mục đích phân loại của từng tác giả.

1.2. Du lịch hoa

1.2.1. Khái niệm du lịch hoa

Có rất nhiều cách hiểu khác nhau về tên gọi “du lịch hoa”, nhƣng căn cứ trên

thực tế phát triển du lịch có thể hiểu du lịch hoa (hay du lịch gắn với hoa) là một

hình thức du lịch thiên nhiên, trong đó hoa là tài nguyên du lịch chính, được khai

thác để phát triển những loại hình với các sản phẩm du lịch tương ứng như: du lịch

tham quan trải nghiệm/ du lịch sinh thái nghiên cứu tìm hiểu các loài hoa, du lịch

7

làng nghề trồng hoa, du lịch lễ hội hoa... Trong tƣơng lai, cùng với sự gia tăng của

nhu cầu du lịch, chắc chắn nguồn tài nguyên hoa sẽ đƣợc khai thác để phát triển

nhiều loại hình và sản phẩm du lịch hơn nữa. Nhƣng dù là loại hình hay sản phẩm

nào, thì du lịch hoa luôn giúp con ngƣời thêm yêu quý, gần gũi và biết trân trọng tự

nhiên hơn.

1.2.2. Một số điểm đặc trưng của tài nguyên du lịch hoa

Tài nguyên du lịch hoa là ngôn ngữ chung của nhiều quốc gia trên thế giới,

xóa bỏ đi những dị biệt về màu da, xóa bỏ cả những khoảng cách về văn hóa…

Khách du lịch dƣờng nhƣ tìm đƣợc tiếng nói chung cho dù họ đang đƣợc ngắm

nhìn những bông hoa đó ở bất cứ nơi nào trên hành tinh này.

Tài nguyên du lịch hoa chịu ảnh hƣởng sâu sắc bởi tính mùa. Đây là dạng tài

nguyên chỉ tồn tại ở một thời điểm nhất định trong năm, phụ thuộc hoàn toàn vào

chu kỳ phát triển của các loài hoa

Sự phát triển của nguồn tài nguyên này phụ thuộc nhiều vào yếu tố tự nhiên

thuận lợi. Tuy nhiên hiện nay, đa số những quốc gia có du lịch hoa phát triển lại là

những quốc gia có ngành trồng hoa tiên tiến, ứng dụng tốt các yếu tố công nghệ kỹ

thuật vào sản xuất, gieo trồng theo quy mô và số lƣợng lớn.

1.3. Những yếu tố ảnh hƣởng đến sự phát triển của du lịch hoa

1.3.1. Điều kiện tài nguyên

Hiện nay, có thể thấy tài nguyên hoa đã và đang đƣợc khai thác để phát triển

thành các sản phẩm du lịch hoa bao gồm:

- Các loài hoa tiêu biểu của một vùng miền, một đất nước.

- Các loài hoa dại/ hoa bản địa: (wildflower/ native species)

- Hoa tại các làng hoa truyền thống

- Hoa tại các trang trại/vườn/ khu trồng hoa công nghệ cao

- Hoa tại các công viên hoa chuyên đề

- Các loài hoa đặc hữu tại vườn quốc gia/ khu bảo tồn

- Các lễ hội hoa thường niên

1.3.2. Cơ sở vật chất kỹ thuật và cơ sở hạ tầng

Đối với các loại hình du lịch gắn với hoa, trên thực tế những yêu cầu về cớ

sở vật chất kỹ thuật và cơ sở hạ tầng cũng không có nhiều khác biệt so với các loại

hình du lịch khác. Tuy nhiên, có thể thấy tại một số quốc gia có du lịch hoa phát

triển, hệ thống cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật đƣợc đầu

tƣ khá chuyên nghiệp.

8

1.3.3. Các chủ trương, chính sách

Đây là yếu tố chủ quan có tác động trực tiếp tạo môi trƣờng thuận lợi cho sự

phát triển du lịch nói chung và các loại hình du lịch nói riêng. Điều này đòi hỏi cần

có những chính sách cụ thể, phù hợp với đặc điểm của từng loại hình du lịch và

điều kiện từng nơi để tạo điều kiện thuận lợi cho các loại hình du lịch phát triển.

Trong nhiều trƣờng hợp yếu tố chính sách còn quyết định sự ra đời hoặc mức độ

phát triển của một loại hình du lịch nào đó.

1.4. Vai trò của du lịch hoa

1.4.1. Xét ở góc độ kinh tế

Góp phần làm gia tăng các giá trị cho ngành trồng hoa.

1.4.2 Xét ở góc độ xã hội

Giúp con ngƣời gắn bó với nhau hơn. Du lịch giúp con ngƣời xích lại gần nhau

hơn, và nhất là đi du lịch để đƣợc ngắm nhƣng bông hoa, con ngƣời càng trở nên

gắn bó hơn, hiểu nhau hơn.

1.4.3. Xét ở góc độ phát triển bền vững

Có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn, phát triển các nguồn gen quý hiếm.

1.4.4. Xét ở góc độ phát triển của ngành du lịch

Góp phần làm đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, từ đó nâng cao sức hấp dẫn,

sức cạnh tranh của du lịch Việt Nam,.

1.5. Sự phát triển của du lịch hoa trên thế giới và ở Việt Nam

1.5.1. Trên thế giới

Hà Lan

Hà Lan đƣợc biết đến với những thành phố rực rỡ sắc màu của hoa. Tại đất

nƣớc này, những bông hoa không chỉ là sản phẩm xuất khẩu chính mà chúng còn

đặc biệt hấp dẫn đối với khách du lịch. Các hoạt động du lịch gắn với hoa đƣợc

khai thác một cách hiệu quả tại đây. Sản phẩm du lịch, chiếm phần lớn là các tour

tham quan các vƣờn hoa, bảo tàng hoa, chợ hoa; hoặc các tour du lịch lễ hội hoa.

Rất nhiều điểm du lịch gắn với hoa đã đƣợc đầu tƣ công phu, có bài bản; bên cạnh

đó cũng có rất nhiều các sự kiện văn hóa du lịch gắn với những bông hoa đƣợc

ngành du lịch của quốc gia này quan tâm.

Nhật Bản

Tại đất nƣớc Nhật Bản, vẻ đẹp của những bông hoa lại có sức hút diệu kỳ với

những ai từng một lần đặt chân đến xứ sở Phù Tang này.

9

Du lịch Nhật Bản nổi tiếng bởi nhiều yếu tố và một trong những yếu tố quan

trọng không thể không nhắc đến là vai trò của những bông hoa. Làm đƣợc điều

tƣởng nhƣ đơn giản này, phải nói đến đóng góp không nhỏ của ngành du lịch Nhật

Bản trong công tác tuyên truyền quảng bá.

1.5.2. Tại Việt Nam

Việt Nam đƣợc đánh giá là đất nƣớc có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch

hoa, tuy nhiên du lịch hoa ở Việt Nam vẫn là một khái niệm còn mới cả về lý luận

và thực tiễn. Các sản phẩm du lịch gắn với hoa đƣợc xây dựng dựa vào nguồn tài

nguyên hoa của đất nƣớc còn nhiều hạn chế. Đa phần các sản phẩm này chỉ đƣợc tổ

chức xây dựng vào các dịp festival hoa hàng năm đƣợc tổ chức tại một số thành

phố lớn: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Lạt.

Tiểu kết chƣơng 1:

Trong chƣơng 1, tác giả đã nghiên cứu và hệ thống hóa các khái niệm liên

quan đến du lịch hoa, một số điểm đặc trƣng, điều kiện để phát triển cũng nhƣ vai

trò quan trọng của du lịch hoa xét trên nhiều khía cạnh. Nội dung chƣơng 1, còn

nghiên cứu sự phát triển của du lịch hoa tại hai quốc gia phát triển trên thế giới là

Hà Lan và Nhật Bản; đồng thời tại Việt Nam, sự phát triển của du lịch hoa tại

“thành phố hoa Đà Lạt” đang là mô hình để nhiều tỉnh thành phố khác trong cả

nƣớc học tập, trong đó có Hà Nội.

Hệ thống cơ sở lý luận đã nghiên cứu ở chƣơng này sẽ là cơ sở quan trọng

trong việc nhìn nhận đánh giá thực trạng phát triển của du lịch hoa tại Hà Nôi trên

cơ sở nguồn tài nguyên cũng nhƣ những điều kiện phát triển mà Hà Nội đang có.

CHƢƠNG 2: TIỀM NĂNG VÀ HIỆN TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH HOA

Ở HÀ NỘI

2.1 Tiềm năng phát triển Du lịch hoa ở Hà Nội

2.1.1. Điều kiện tự nhiên

2.1.1.1. Địa hình

Hà Nội có hai dạng địa hình chính là đồng bằng và đồi núi. Địa hình đồng

bằng chủ yếu thuộc địa phận Hà Nội cũ và một số huyện phía đông của Hà Tây cũ,

chiếm khoảng ¾ diện tích tự nhiên, nằm bên hữu ngạn sông Đà và hai bên dòng

sông Hồng. Địa hình này tƣơng đối thuận lợi cho việc canh tác nông nghiệp, trong

đó có nghề trồng hoa.

2.1.1.2. Khí hậu

10

Khí hậu Hà Nội tiêu biểu cho kiểu khí hậu Bắc Bộ với đặc điểm là khí hậu

nhiệt đới gió mùa ẩm. Hà Nội có đủ bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Mùa thu và đặc

biệt là mùa xuân đƣợc đánh giá là thuận lợi cho cây cối phát triển, cũng là mùa của

muôn hoa khoe sắc.

2.1.1.3. Thổ nhưỡng

Phần lớn đất đai Hà Nội là nhóm đất phù sa của hệ thống sông Hồng và sông

Cầu bồi đắp. Đây là loại đất trồng trọt tốt thích hợp với nhiều loại cây trồng. Nhóm

đất phù sa này phân bố đều khắp ở các huyện Gia Lâm, Thanh Trì, Từ Liêm - chính

tại đây đã hình thành nên một vành đai xanh cho Hà Nội.

2.1.1.4. Nguồn nước ngọt

Hà Nội là thành phố gắn liền với những dòng sông,

Nguồn nƣớc ngọt do sông này cung cấp góp phần quan trọng trong sinh hoạt

đời sống cũng nhƣ trong tƣới tiêu, sản xuất.

Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, Hà Nội đƣợc đánh giá là môi trƣờng tốt để

các loài thực vật sinh trƣởng và phát triển. Du lịch hoa vốn gắn liền với yếu tố tài

nguyên là hoa, sự ƣu ái của tự nhiên dành cho Hà nội khiến nơi này có thêm cơ hội

để phát triển hơn nữa các loại hình du lịch gắn với hoa.

2.1.2. Làng hoa và các giá trị nhân văn truyền thống

Các làng hoa truyền thống nổi tiếng của Hà Nội một thời phải kể đến: Ngọc

Hà, Hữu Tiệp, Nghi Tàm, Nhật Tân, Quảng Bá.

Bên cạnh các làng hoa, từ xƣa cứ vào dịp tết Nguyên Đán ở Thăng Long lại có

tục mở chợ Hoa xuân. Hiện nay, các chợ hoa này vẫn đƣợc duy trì đều đặn mỗi dịp

tết đến. Đây cũng đƣợc đánh là một tài nguyên du lịch hấp dẫn của Hà Nội.

2.1.3. Vườn quốc gia Ba Vì

Tại vƣờn quốc gia Ba Vì, đã có một số loài hoa và một số điểm tham quan

gắn với hoa đƣợc du khách quan tâm. Đây chính là điều kiện để phát triển các tour

du lịch sinh thái chuyên đề hoa, giúp du khách có điều kiện quan sát, tìm hiểu đời

sống của các loài hoa trong tự nhiên, hay bán tự nhiên. Vì là một dạng của loại hình

du lịch sinh thái, nên nếu đƣợc khai thác thành công nó sẽ góp phần làm đa dạng

hơn nữa các chƣơng trình du lịch sinh thái vốn đang rất đƣợc du khách quan tâm tại

đây.

2.1.4. Quy hoạch Thủ đô với các không gian xanh

Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn

đến 2050 đã thể hiện rõ ý tƣởng về một không gian xanh đô thị - ý tƣởng về thành

11

phố sinh thái. Với 68% tổng diện tích đất tự nhiên đƣợc quy hoạch dành cho các

hành lang xanh, đất cây xanh tập trung trong đô thị đạt 10-15m2/ngƣời, thì đó cũng

chính là những con số biết nói để khẳng định rằng du lịch gắn với hoa sẽ có thêm

cơ hội để phát triển từ những trang trai trồng hoa trong tƣơng lai tại các vành đai

xanh cũng nhƣ các công viên khu vực nội đô.

2.2. Hiện trạng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội

2.2.1 Hiện trạng về sản phẩm và loại hình du lịch hoa Hà Nội

Với loại hình du lịch tham quan, sản phẩm chủ yếu hiện đang đƣợc khai thác

là các chƣơng trình du lịch tham quan làng hoa. Các chƣơng trình này thƣờng chỉ

gói trọn trong ngày với nội dung chính là tham quan và tìm hiểu về làng hoa, mua

các sản phẩm hoa tƣơi cắt cành lại vƣờn. Nhìn chung nội hàm của loại sản phẩm

này khá đơn giản, ít phải đầu tƣ về tài chính cũng nhƣ kinh nghiệm. Đây có lẽ là lý

do chính khiến các công ty lữ hành lựa chọn để xây dựng.

Đối với du lịch lễ hội, sản phẩm du lịch đƣợc xây dựng chính là chƣơng trình

tham gia Lễ hội hoa đƣợc tổ chức thƣờng niên tại Hà Nội. Nội dung của sản phẩm

đa phần hƣớng du khách đến các hoạt động diễn ra trong lễ hội, tham quan các

không gian trƣng bày hoa... Thực tế, các công ty lữ hành chỉ xây dựng chƣơng trình

tham quan lễ hội trong khoảng thời gian từ nửa ngày đến một ngày, trong đó lễ hội

hoa chỉ là một điểm đến trong cả lịch trình tham quan của du khách. Ít công ty xây

dựng sản phẩm du lịch lễ hội hoa hoàn chỉnh, để du khách có thể tham dự lễ hội “từ

đầu đến cuối”. Nguyên nhân chính là do lễ hội thực sự chƣa đủ hấp dẫn để du

khách dành toàn bộ thời gian trong hành trình cho việc tham gia các hoạt động của

lễ hội. Các nhà tổ chức mới chỉ dừng lại ở việc “bày ra một bữa tiệc hoa thịnh

soạn” để du khách tự thƣởng lãm, chứ chƣa giúp du khách cách tiếp cận với những

món ăn tinh thần độc đáo đó một cách “có bài bản”.

Với loại hình du lịch sinh thái có thể đƣợc triển khai tại Vƣờn quốc gia Ba Vì,

sản phẩm cụ thể đó các chƣơng trình du lịch chuyên đề hoa thì gần nhƣ bị lãng

quên. Một thực tế cho thấy, có rất nhiều tour du lịch đƣợc tổ chức thành công tại

đây, song việc xây dựng riêng một tour khám phá các loài hoa tại vƣờn quốc gia

theo từng mùa trong năm thì dƣờng nhƣ chƣa ai quan tâm. Nguyên nhân cơ bản

chính là vấn đề kinh phí đầu tƣ xây dựng sản phẩm.

Với loại hình du lịch làng nghề, ở thời điểm hiện tại Hà Nội chƣa có một sản

phẩm du lịch làng nghề nào đƣợc triển khai tại các làng nghề trồng hoa. Chƣơng

trình du lịch đến làng hoa đa phần chỉ là những tour tham quan thông thƣờng. Hoạt

12

động du lịch tại các làng hoa thì hoàn toàn mang tính “tự phát”, diễn ra một các

manh mún, nhỏ lẻ ở một số hộ gia đình.

Tiềm năng phát triển du lịch hoa của Hà Nội rất phong phú, nhƣng để biến hoa

thành những sản phẩm du lịch đặc sắc thì du lịch Hà Nội vẫn chƣa làm đƣợc, sản

phẩm du lịch hoa của Hà Nội còn quá đơn điệu, nghèo nàn.

2.2.2 Hiện trạng hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch hoa Hà Nội

Lễ hội hoa đƣợc tổ chức khá quy mô, với những hoạt động đặc sắc, hấp dẫn,

góp phần tạo nên những sản phẩm du lịch phục vụ địa phƣơng, thu hút du khách

trong và ngoài nƣớc. Đây cũng chính là một hình thức tuyên truyền và quảng bá,

giới thiệu tiềm năng thế mạnh của thủ đô nhằm thu hút các nhà đầu tƣ trong và

ngoài nƣớc, góp phần xây dựng Hà Nội thành một trung tâm du lịch hấp dẫn với

nhiều sản phẩm đặc thù. Sự kiện đƣợc tổ chức thƣờng niên này đánh dấu mốc quan

trọng trong công tác tuyên truyền, quảng bá cho du lịch hoa tại Hà Nội.

Tuy nhiên cũng nhận thấy một thực tế là, các chƣơng trình xúc tiến cho du

lịch hoa thông qua lễ hội còn còn đơn điệu, chƣa đƣợc quan tâm nhiều. Ngoài lễ hội

hoa đƣợc tổ chức hàng năm nhƣ một lễ hội văn hóa - du lịch nhằm mục đích quảng

bá cho hoa cũng nhƣ du lịch hoa Hà Nội, thì gần nhƣ chƣa có một chƣơng trình xúc

tiến nào khác giành cho du lịch hoa.

2.2.3 Hiện trạng chính sách cho phát triển du lịch hoa Hà Nội

Để du lịch hoa có cơ hội phát triển, không thể không quan tâm đến ngành

trồng hoa, cũng nhƣ việc phục hồi các làng hoa cây cảnh truyền thống. Trên thế

giới ở một số nƣớc có du lịch hoa phát triển: Hà Lan, Nhật Bản…thì ngành trồng

hoa luôn giữ vai trò chủ đạo, đồng thời là cơ sở để xây dựng các sản phẩm du lịch

liên quan đến hoa. Nắm bắt đƣợc đòi hỏi này, nhiều đề án nhằm phát triển hoa, cây

cảnh ra đời. Tuy mục tiêu ban đầu của đa số các đề án chỉ là để “phục vụ nhu cầu

ngƣời tiêu dùng, góp phần đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hóa hiện đại hóa nông

nghiệp nông thôn, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống ngƣời nông dân”, song một

cách gián tiếp, vô hình chung nó lại tạo ra những điều kiện “cần” cho du lịch hoa

phát triển. Và nếu có thêm sự quan tâm thích đáng của ngành du lịch thì chắc chắn

sẽ đảm bảo cả điều kiện “đủ” để du lịch hoa thực sự có thêm cơ hội để phát triển

trong tƣơng lai.

Tiêu biểu nhất phải kể đến đề án: “Phát triển sản xuất hoa, cây cảnh thành phố

Hà Nội, giai đoạn 2012-2016”.

13

Trƣớc đó, vào năm 2004, UBND TP Hà Nội cũng đã phê duyệt: “Dự án xây

dựng khu trồng hoa hàng hóa tập trung Tây Tựu” với tổng kinh phí hơn 100 tỷ

đồng. Đây là một trong số các dự án nhằm cứu vãn các làng hoa của Hà Nội trong

cơn lốc đô thị hóa. Dự án cũng kỳ vọng, thủ đô Hà Nội sẽ có một “công viên hoa”

vừa hiện đại, vừa giữ đƣợc nét đẹp truyền thống của một làng hoa lâu đời.

Bên cạnh những chính sách khuyến khích ngành trồng hoa phát triển, trong

thời gian qua một số đồ án quy hoạch phát triển du lịch ở những nơi có tiềm năng

du lịch đặc thù có đề cập đến các phƣơng án về xây dựng các công viên hoa chuyên

đề; phục hồi phát triển các làng hoa cây cảnh truyền thống; khuyến khích việc tổ

chức các hội chợ hoa, lễ hội hoa nhƣ những sản phẩm du lịch hấp dẫn. Festival hoa

Hà Nội đƣợc tổ chức đều đặn vào các năm từ năm 2009 là một minh chứng cụ thể

cho hƣớng phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.

2.2.4. Hiện trạng về cung - cầu đối với du lịch hoa

Tồn tại một lƣợng cầu lớn từ phía du khách đối với các chƣơng trình du lịch

hoa, song nguồn cung từ phía các công ty du lịch chƣa đáp ứng đƣợc.

Tiểu kết chƣơng 2:

Căn cứ vào hệ thống cơ sở lý luận ở chƣơng 1, nội dung chƣơng 2 tác giả đã

nêu ra những điều kiện mà Hà Nội đang có, để có thể phát triển các loại hình du

lịch gắn với hoa. Trên cơ sở những điều kiện này, tác giả cũng phân tích rõ thực

trạng phát triển của du lịch hoa tại Hà Nội hiện nay trên một số phƣơng diện: thực

trạng về sản phẩm, về chính sách, về xúc tiến quảng bá; đồng thời cũng tóm lƣợc

lại những thuận lợi và những khó khăn mà du lịch hoa đang phải đối mặt.

CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN

DU LICH HOA Ở HÀ NỘI

3.1. Định hƣớng phát triển du lịch hoa trên địa bàn Hà Nội.

3.1.1 Định hướng phát triển một số điểm du lịch hoa

Các làng hoa

Trên địa bàn Hà Nội hiện nay, các làng hoa hoàn toàn có thể quy hoạch lại để

phát triển thành những điểm du lịch hoa hấp dẫn. Tài nguyên du lịch tại đây, ngoài

nguồn nguồn tài nguyên hoa phong phú, còn phải kể đến đó là cảnh quan thiên

nhiên, là các di tích văn hóa lịch sử, các giá trị nhân văn truyền thống của những

làng nghề hàng trăm năm tuổi... Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất của các làng nghề

14

trồng hoa tại Hà Nội hiện nay chính là ở kết cấu hạ tầng. Do vậy, dù nguồn tài

nguyên có, song các làng hoa chƣa thể trở thành một điểm du lịch hấp dẫn thu hút

khách.

Với các làng hoa truyền thống thuộc khu vực nội thành: Ngọc Hà, Nhật Tân,

Nghi Tàm... hiện nay đang phải đối mặt với quá trình đô thị hóa một cách chóng

mặt. Nhƣ vậy, thực trạng chung dễ nhận thấy, đó chính là nguy cơ bị “xóa sổ” của

các làng hoa. Các làng hoa Hà Nội là nét duyên dáng rất riêng của Hà Nội, nếu để

mất sẽ rất khó khôi phục. Hơn nữa mất một làng nghề, nhiều giá trị văn hóa phi vật

chất khác cũng sẽ mất theo. Nếu quy hoạch phát triển các làng hoa này thành điểm

du lịch hoa thì đây sẽ là những điểm tham quan vô cùng hấp dẫn.

Đối với các làng hoa ven đô mới hình thành trong khoảng mƣời đến hai mƣơi

năm trở lại đây, lại cần có định hƣớng quy hoạch phát triển theo một hƣớng khác.

Đây là những làng nghề mới, song lại luôn đƣợc ví là “vựa” hoa của thủ đô. Ƣu

điểm nổi trội của các làng nghề là có diện đất đất canh tác hoa lớn, đa số các hộ dân

đều tham gia trồng hoa. Đây là điều kiện quan trọng để có thể biến nơi đây thành

điểm du lịch hoa hấp dẫn.

Vườn quốc gia Ba Vì

Một điểm du lịch quen thuộc đối với mỗi ngƣời dân Hà Nội, đó là vƣờn quốc

gia Ba Vì - nơi đƣợc mệnh danh là lá phổi xanh của thủ đô. Tuy nhiên, tại đây

dƣờng nhƣ nguồn tài nguyên hoa đang bị lãng quên. Nếu biết tận dụng nguồn tài

nguyên này, vƣờn quốc gia Ba Vì có thể trở thành một điểm du lịch hoa hấp dẫn

trong tƣơng lai của thủ đô.

Tại đây, có một loài cây hoa đặc hữu đang đƣợc nhiều nhà nghiên cứu quan

tâm, đó chính là loài Thu hải đƣờng Ba Vì. Thu hải đƣờng không phải là những loài

cây xa lạ đối với ngƣời chơi cây Việt Nam. Những cây Thu hải đƣờng dễ trồng có

lá và hoa đẹp từ lâu đã đƣợc dùng làm cây trang trí

Bên cạnh Thu hải đƣờng, Dã quỳ tại vƣờn quốc gia Ba Vì cũng đƣợc nhiều

ngƣời yêu hoa biết đến. Hoa dã quỳ không chỉ đẹp vì sắc vàng rực rỡ, tại nhiều

quốc gia ngƣời ta biết đến dã quỳ còn bởi chính công dụng của nó. Do vậy, ý tƣởng

là tại sao vƣờn quốc gia Ba Vì không mở rộng diện tích trồng loài hoa này. Những

khóm hoa hiện có, đa phần là do mọc tự nhiên, chƣa có sự tác động của con ngƣời.

Trong tƣơng lai, nếu đƣợc sự quan tâm đầu tƣ đúng hƣớng rất có thể nơi đây sẽ trở

thành điểm ngắm hoa dã quỳ đẹp nhất của miền Bắc.

Chợ hoa Quảng Bá

15

Tại Hà Nội, cũng có một điểm đến khác đƣợc đánh giá là hấp dẫn đối với

những du khách yêu hoa, đó chính là chợ hoa đêm Quảng Bá. Tuy nhiên giống nhƣ

nhiều điểm đến hấp dẫn có gắn với hoa ở Hà Nôi, nơi đây cũng chƣa đƣợc chính

thức công nhận là “một điểm du lịch” theo đúng nghĩa của nó, mặc dù trên thực tế

cũng đã có không ít du khách trong nƣớc và nƣớc ngoài tìm đến.

Hà Nội xƣa còn đƣợc biết đến với những chợ hoa Tết, nhƣng chợ hoa nổi

tiếng nhất nằm ở phố Hàng Lƣợc. Với “tuổi đời” hàng trăm năm, chợ hoa Tết Hàng

Lƣợc thực sự là một điểm đến hấp dẫn đối với những du khách muốn hiểu về nét

văn hóa Tết của ngƣời Hà Nội. Tuy nhiên, điều quan trọng hiện nay là phải tạo

dựng lại không gian văn hóa truyền thống của chợ hoa Hàng Lƣợc xƣa. Đồng thời

xây dựng những sản phẩm du lịch hoàn chỉnh để chào bán cho du khách. Khi đó,

chợ hoa xuân Hàng Lƣợc sẽ trở thành một điểm tham quan trong một chuỗi các

điểm đến gắn với hoa của một tour du lịch chuyên đề hoa.

Công viên chuyên đề hoa

Công viên chuyên đề hoa là một khái niệm còn khá xa lạ đối với ngƣời Việt

Nam, tuy nhiên đối với nhiều nƣớc trên thế giới, loại hình công viên này đã trở nên

quá quen thuộc. Theo Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm

2030, tầm nhìn đến 2050, ý tƣởng về một không gian xanh đô thị luôn dành đƣợc

sự quan tâm của nhiều ngƣời. Trên cơ sở ý tƣởng này có thể có thể hình thành nên

những công viên chuyên đề hoa nhƣ là những vành đai xanh của thủ đô. Vành đai

đặc biệt này sẽ không chỉ giúp Hà Nội xanh hơn, mà chắc chắn còn giúp Hà Nội

đẹp hơn, rực rỡ hơn.

3.1.2. Định hướng phát triển một số loại hình du lịch gắn với hoa

Du lịch tham quan

Gắn với tài nguồn tài nguyên hoa thì đây là loại hình du lịch phổ biến nhất

không chỉ riêng ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia có du lịch hoa phát triển. Tại

Hà Nội, loại hình du lịch tham quan các làng hoa cũng đã đƣợc đƣa vào khai thác

phục vụ du khách. Tuy nhiên, nhƣ đã đề cập ở chƣơng 2, hiện trạng phát triển loại

hình du lịch này còn đơn điệu, nhàm chán. Nội dung chƣơng trình tham quan cũng

chỉ là để du khách tự ngắm hoa rồi chụp hình… các dịch vụ khác gần nhƣ không có

gì. Chính vì lý do đó nên các sản phẩm du lịch hình thành trên cơ sở loại hình này

thiếu sức hấp dẫn đối với du khách. Hơn nữa, công tác xúc tiến cho loại sản phẩm

này không đƣợc đầu tƣ đúng mức. Do vậy, càng khiến cho sản phẩm trở nên quá

xa lạ đối với du khách.

16

Du lịch làng nghề trồng hoa

Khác với hình thức du lịch tham quan đơn thuần, điều hấp dẫn khách du lịch ở

các làng nghề trồng hoa này không chỉ bởi những bông hoa, mà còn chính là ở việc

du khách có thể trực tiếp tham gia vào các công đoạn của quá trình tạo nên những

sản phẩm và trải nghiệm cùng ngƣời dân địa phƣơng. Do vậy, điều quan trọng là

cần tạo nên những sản phẩm du lịch thật cụ thể để hấp dẫn du khách. Một tour du

lịch “trải nghiệm cùng ngƣời dân làng lúa - làng hoa” sẽ giúp du khách có cái nhìn

xuyên xuyết về lịch sử hình thành và phát triển của các làng hoa Hà Nội qua các

giai đoạn lịch sử.

Du lịch nông nghiệp (Agri-tourism), gắn với các trang trại trồng hoa tương

lai tại vùng đệm xung quanh chân núi Ba Vì

Trong Nghị quyết 12/2012/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân thành phố Hà

Nội về việc thông qua quy hoạch phát triển du lịch Thành phố đến năm 2020, định

hƣớng đến năm 2030 cũng đã chỉ rõ du lịch nông nghiệp là một trong số những sản

phẩm du lịch đƣợc ƣu tiên phát triển trong thời gian tới, “du lịch nông nghiệp phát

triển ở các vùng ngoại thành, bổ sung hỗ trợ cho các chƣơng trình du lịch nội đô”.

Ngay cả trong nội dung quy hoạch phát triển du lịch theo không gian lãnh thổ với

các cụm du lịch trọng điểm, thì cụm du lịch Sơn Tây - Ba Vì, các sản phẩm du lịch

sinh thái nghỉ dƣỡng cuối tuần và sản phẩm du lịch nông nghiệp cũng luôn dành

đƣợc sự quan tâm.

Hà Nội sau khi mở rộng địa giới, một vùng đất quan trọng không thể không

đề cập đến trong bản đồ du lịch đó là vùng núi Ba Vì. Hiện tại, thì loại hình du lịch

nông trại đã đƣợc triển khai tại đây. Đó là các tour tham quan một số trang trại:

trang trại chăn nuôi bò sữa, trang trại trồng chè… và trong một tƣơng lai không xa,

đó có thể là những trang trại trồng hoa.

Du lịch sinh thái

Du lịch sinh thái gắn với nguồn tài nguyên hoa tại Hà Nội có thể phát triển

theo hai hƣớng, thứ nhất đó là các tour sinh thái tự nhiên gắn với nguồn tài nguyên

hoa tại khu vực vƣờn quốc gia Ba Vì, thứ hai là các tour sinh thái nhân văn - làng

nghề gắn với các làng nghề trồng hoa tại Hà Nội.

Đối với các tour sinh thái tự nhiên gắn với tài nguyên hoa tại vƣờn quốc gia

Ba Vì thì cần có một định hƣớng xây dựng và phát triển rõ ràng. Du lịch sinh thái

tại đây đa phần hình thành dựa trên nguồn tài nguyên sẵn có, chƣa đi vào chiều sâu.

Khách đến đây theo kiểu sinh thái mới chỉ “hít khí trời trong lành” chứ chƣa có

17

những hƣớng dẫn cụ thể về thảm động thực vật đa dạng. Do vậy, phát triển loại

hình sinh thái tự nhiên gắn với hoa sẽ là một hƣớng đi đúng đắn để đa dạng hóa sản

phẩm du lịch cho vƣờn quốc gia Ba Vì, giúp nơi này không chỉ có sắc xanh của cỏ

cây mà còn có thêm những thảm màu rực rỡ của hoa lá.

Du lịch sinh thái nhân văn - làng nghề là một trong những mô hình làng sinh

thái phục vụ du lịch góp phần xây dựng nông thôn mới theo hƣớng phát triển bền

vững hiện nay. Nếu mô hình du lịch sinh thái nhân văn – làng nghề đƣợc áp dụng

tại đây chắc chắn đáng nó sẽ góp phần không nhỏ vào việc nâng cao nhận thức, tƣ

duy của những ngƣời nông dân, giúp họ chủ động thích nghi với những thay đổi

trong sản xuất, hƣớng đến một nền nông nghiệp xanh, thân thiện với môi trƣờng,

bảo vệ cảnh quan sinh thái và sức khỏe con ngƣời.

Du lịch lễ hội hoa (Festival hoa)

Loại hình này đã đƣợc nhiều công ty lữ hành quan tâm và xây dựng thành sản

phẩm cụ thể chào bán cho du khách. Tuy nhiên, một hạn chế lớn của Festival hoa

Hà Nội đó là chƣa làm nổi bật đƣợc tiềm năng du lịch hoa của thủ đô, cũng nhƣ

chƣa chỉ ra đƣợc một loài hoa đặc trƣng của riêng Hà Nội. Vậy nên, hơn lúc nào

hết thông qua lễ hội cần giới thiệu đến du khách những làng hoa của Hà Nội bằng

chính những sản phẩm du lịch độc đáo và đặc sắc. Hành trình khám phá “nét hoa”

của Hà Nội qua việc tìm về với những làng hoa xƣa và cả những làng hoa mới hình

thành ở khu vực ven đô trong khoảng 20-30 năm trở lại đây sẽ là một minh chứng

cụ thể giúp du khách hiểu hơn về nét văn hóa thanh lịch của ngƣời Hà Nội, dù qua

bao thăng trầm, biến cố song ngƣời Hà Nội, hoa vẫn là thứ không thể thiếu trong

đời sống thƣờng ngày

Du lịch chữa bệnh

Du lịch chữa bệnh gắn với hoa, trên cơ sở khai thác giá trị của các loài hoa,

xây dựng các cơ sở vật chất kỹ thuật liên quan đến sức khỏe phục vụ nhu cầu hồi

phục tăng cƣờng sức khỏe của du khách. Du lịch chữa bệnh gắn với hoa thƣờng gắn

với mục đích làm đẹp, xả stress bằng các hoạt động nhƣ spa chăm sóc da, chăm sóc

cơ thể, thƣ giãn đầu óc… Hình thức này rất tốt cho sức khỏe của khách sau một

hành trình tham gia các hoạt động du lịch, thƣờng đƣợc thực hiện nhƣ một nội dung

trong lịch trình của chuyến đi. Để đa dạng hơn nữa các dịch vụ chăm sóc sức khỏe

cho du khách, Hà Nội có thể tận dụng nguồn tài nguyên hoa phong phú để triển

khai các dịch vụ chăm sóc sắc đẹp nhờ vào công dụng của các loài hoa. Đây sẽ trở

18

thành điểm đến quan trọng trong một tour chuyên đề hoa, giúp hành trình này trở

nên hấp dẫn du khách.

3.2. Một số giải pháp để phát triển du lịch hoa ở Hà Nội.

3.2.1. Nâng cao nhận thức về du lịch hoa ở Hà Nội

Cần nâng cao nhận thức của đội ngũ quản lý trong ngành du lịch, các doanh

nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực du lịch và cộng đồng xã hội về vai trò và vị trí

của các loại hình du lịch gắn với hoa trong sự phát triển chung của toàn ngành.

3.2.2 Tăng cường thể chế và chính sách cho phát triển du lịch hoa

Để có cơ sở pháp lý nhằm khuyến khích du lịch hoa phát triển, tạo ra những

sản phẩm du lịch mới hấp dẫn du khách khi đến thủ đô, cần xem xét xây dựng và

ban hành một số chính sách:

Thu hút, khuyến khích các doanh nghiệp trong và ngoài nƣớc đầu tƣ xây

dựng các điểm du lịch hoa hấp dẫn. Tạo môi trƣờng thông thoáng để chính các

doanh nghiệp chủ động phát huy vai trò động lực thúc đẩy du lịch hoa phát triển.

Riêng đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực lữ hành, cần khuyến

khích, hỗ trợ trong khâu nghiên cứu thị trƣờng, tìm hiểu nhu cầu du khách đối với

các loại hình du lịch gắn với hoa, từ đó có cơ sở đầu tƣ xây dựng những sản phẩm

du lịch hoa đặc sắc cho Hà Nội.

Ban hành cơ chế chính sách thúc đẩy phát triển sản xuất và khuyến khích các

doanh nghiệp tham gia đầu tƣ vào sản xuất hoa công nghệ cao.

Đặc biệt, các làng nghề trồng hoa luôn là điểm đến hấp dẫn đối với những du

khách yêu hoa khi đặt chân đến Hà Nội. Do vậy, cần ban hành những chính sách cụ

thể để khuyến kích nghề trồng hoa tại đây phát triển

Cũng cần đƣa ra một cơ chế chính sách để bảo tồn phát triển loài hoa mang

tính đặc trƣng của Hà Nội, là đào Nhật Tân. Từ đó xây dựng một thƣơng hiệu du

lịch hoa của riêng Hà Nội, đây chắc chắn sẽ trở thành một sản phẩm du lịch hấp

dẫn du khách mỗi dịp tết đến xuân về

3.2.3. Tăng cường đầu tư hạ tầng phát triển du lịch hoa, đặc biệt tại các

làng du lịch hoa trọng điểm

Tại các làng du lịch hoa trọng điểm, chính quyền địa phƣơng cần có chính

sách hỗ trợ về mặt tài chính, đầu tƣ phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật, nhất là việc

mở rộng và nâng cấp hệ thống giao thông, hệ thống xử lý môi trƣờng để đáp ứng

yêu cầu phục vụ khách du lịch.

19

Về cơ sở dịch vụ du lịch tại các làng hoa, cần quy hoạch xây dựng các điểm

mua sắm quà lƣu niệm và các sản phẩm đƣợc làm từ hoa; xây dựng chợ hoa- vừa

là; khuyến khích việc đầu tƣ xây dựng các trung tâm chăm sóc sắc đẹp, phục hồi

sức khỏe có sử dụng các liệu pháp từ hoa, xây dựng nhà đón tiếp khách và trƣng

bày, bán các sản phẩm của làng hoa: hoa cắt cành, hoa khô, tinh dầu chiết xuất từ

hoa...

3.2.5. Tăng cường liên kết giữa các thành phần tham gia phát triển du

lịch hoa

Để du lịch gắn với hoa có điều kiện phát triển hơn nữa tại Hà Nội, cần có sự

phối kết hợp chặt chẽ của các thành phần tham gia nhƣ: Sở Văn hóa, Thể thao và

Du lịch Hà Nội, chính quyền địa phƣơng, doanh nghiệp kinh doanh lữ hành và

ngƣời dân.

3.2.6. Tăng cường phát triển và quảng bá cho sản phẩm du lịch hoa Hà

Nội

Để thực hiện chiến lƣợc trƣớc tiên du lịch Hà Nội cần xây dựng kế hoạch xúc

tiến quảng bá cho du lịch hoa. Xác định các phƣơng tiện hay hình thức để thực hiện

xúc tiến quảng bá du lịch. Đối với du lịch hoa Hà Nội hiện nay, khách nội địa vẫn

là chủ yếu, nên chọn hình thức tổ chức các sự kiện, các lễ hội để quảng bá cho du

lịch hoa là hợp lý. Với sự kiện Festival hoa đƣợc tổ chức một vài năm gần đây

chính là cơ hội tốt để du khách biết đến du lịch hoa Hà Nội nhiều hơn. Ngoài ra,

các phƣơng tiện khác nhƣ báo, tạp chí, phát thanh, truyền hình, internet… cũng góp

phần không nhỏ trong việc quảng bá hình ảnh du lịch hoa Hà Nội. Đối với du

khách quốc tế, việc quảng bá các chƣơng trình du lịch hoa trên các cẩm nang/ sổ

tay hƣớng dẫn khách đi du lịch ở Việt Nam: Exploring Vietnam, Lonely Planet,

Vietnam Tourist Guidebook, Trip Advisor....

Tiểu kết chƣơng 3

Từ thực trạng phát triển của du lịch hoa Hà Nội, trong chƣơng 3, tác giả đã

mạnh dạn đƣa ra định hƣớng để phát triển một số điểm du lịch hoa trên cơ sở

những điểm đến có gắn với hoa tại Hà Nội hiện nay: các làng hoa, chợ hoa, vƣờn

quốc gia Ba Vì, hay định hƣớng xây dựng các công viên hoa chuyên đề hoa trên cơ

sở Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến

2050. Bên cạnh đó, tác giả cũng đề xuất một số giải pháp để phát triển du lịch hoa

Hà Nội, đó là các giải pháp về cơ chế chính sách, giải pháp về cơ sở hạ tầng, về xúc

20

tiến quảng bá… Đây có thể xem là cơ sở lý luận quan trọng trong định hƣớng phát

triển du lịch hoa của Hà Nội trong tƣơng lai.

KẾT LUẬN

Hoa là một tạo vật của thiên nhiên, từ ngàn đời nay nó đã trở thành biểu trƣng

cho những giá trị tinh khiết tự nhiên và không thể thiếu trong đời sống của con

ngƣời. Từ lâu con ngƣời đã biết dùng hoa để trang trí, làm đẹp cho cuộc sống và

nay hoa còn trở thành đối tƣợng của nhiều loại loại hình du lịch khác nhau. Với

ngƣời Hà Nội, những cái tên nhƣ: Ngọc Hà, Nhật Tân, Nghi Tàm, Quảng Bá...

không biết tự bao giờ đã trở nên quá quen thuộc và thân thƣơng. Nhắc đến Hà Nội,

không ít ngƣời đã mƣờng tƣợng ngay đến những làng hoa, những con đƣờng trong

phố ngập tràn hoa hoa sữa, hoa ngâu, hay những gánh hàng hoa dọc các con phố...

Hoa Hà Nội đa dạng, phong phú hơn bất kỳ nơi đâu; ngƣời Hà Nội am hiểu và xem

hoa nhƣ một thú chơi tao nhã từ bao đời nay. Vậy tại sao Hà Nội không tận dụng

chính nguồn tài nguyên hoa nay để quảng bá cho du lịch Hà Nội? Vẻ đẹp tinh khiết,

tƣởng nhƣ rất mong manh của những bông hoa lại có một sức mạnh diệu kỳ, luôn

thu hút và hấp dẫn du khách.

Du lịch hoa, hiện đã và đang ngày càng đƣợc nhiều du khách biết đến. Hà Nội

lại là nơi hội tụ đủ những điều kiện quan trọng để du lịch hoa có thể phát triển

mạnh mẽ trong tƣơng lai. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau nên đến thời điểm

này, những sản phẩm du lịch hoa của Hà Nội vẫn còn quá đơn điệu, nghèo nàn và

xa lạ đối với du khách. Những đề xuất của tác giả trong luận văn hi vọng sẽ góp

một phần nhỏ vào sự phát triển của du lịch hoa Hà Nội, để Hà Nội không chỉ đƣợc

biết đến là một thủ đô nghìn năm tuổi với những trầm tích văn hóa lắng đọng mà

Hà Nội còn đƣợc biết đến với những điểm du lịch hoa nổi tiếng.

100

References:

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tài liệu trong nước

1. Trần Thúy Anh (2004), Ứng xử văn hóa trong du lịch, Nxb Đại học quốc

gia Hà Nội.

2. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (số 104/2007/QĐ-BNN ngày 27

tháng 12 năm 2007), Quy chế quản lý các hoạt động du lịch sinh thái tại các

Vườn quốc gia, Khu bảo tồn thiên nhiên.

3. Nguyễn Kiều Diễm (2004), Những làng hoa Hà Nội, Người Hà Nội cuối

tuần, số 16, tr. 11.

4. Nguyễn Văn Đính, Trần Thị Minh Hòa (2004), Giáo trình kinh tế du lịch,

Nxb Lao động xã hội.

5. Nguyễn Thị Bích Hà (2011), Hà Nội con người - lịch sử - văn hóa, Nxb

Đại học Sư phạm, Hà Nội.

6. Trương Quang Hải (2010), Atlas Thăng Long – Hà Nội, Nxb Hà Nội.

7. Trần Hợp (1998), Phong lan Việt Nam, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.

8. Đinh Gia Khánh (2002), Địa chí văn hóa dân gian Thăng Long, Đông Đô,

Hà Nôi, Nxb Hà Nội.

9. Phạm Trung Lương (2002), Du lịch sinh thái những vấn đề lý luận và thực

tiễn phát triển ở Việt Nam, Nxb Giáo dục, Hà Nội

10. Phạm Trung Lương (2005), Du lịch hoa với phát triển du lịch Việt Nam,

Tuyển tập Hội thảo Du lịch hoa quốc tế ASEAN - Nhật Bản, Đà Lạt,

10/12/2005.

11. Phạm Trung Lương (2006), Cần phát triển loại hình du lịch hoa, Tạp chí

Du lịch Việt Nam (số 2), tr.15-16

12. Trần Ngọc Nam và các cộng sự (2000), Marketing du lịch, Nxb TP.Hồ

Chí Minh

101

13. Nguyễn Thúy Nga, Nguyễn Văn Nguyên (2007), Địa chí Thăng Long Hà

Nội trong thư tịch Hán Nôm, Nxb Thế Giới, Hà Nội.

14. Đào Thị Tiến Ngọc (2009), bài tham luận tại hội thảo: “Hà Nội, thành

phố thân thiện và sống tốt cho cộng đồng”

15. Trần Đức Thanh (1999), Nhập môn khoa học Du lịch, Nxb Đại học quốc

gia Hà Nội.

16. Nguyễn Quyết Thắng (2010), Phát triển du lịch sinh thái theo khuynh

hướng Niche, Tạp chí Du lịch Việt Nam, (số 11), tr.25-26

17. Nguyễn Nghĩa Thìn (2009), Thực vật có hoa, Nxb Đại học quốc gia Hà

Nội.

18. Lê Anh Tuấn (2010), Một số vấn đề đặt ra đối với du lịch Hà Nội, Tạp chí

Du lịch Việt Nam, (số 11), tr.39-40

19. Nguyễn Văn Uẩn (2000), Hà Nội nửa đầu thế kỷ XX, Tập I, Nxb Hà Nội.

20. Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội (2012), Đề án phát triển sản xuất hoa

cây cảnh Hà Nội, giai đoạn 2012 - 2016

21. Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội (2012), Quy hoạch phát triển du lịch

thành phố Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.

22. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật Du

lịch,Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội

23. Quốc Văn (2010), 36 dấu ấn lịch sử văn hóa Hà Nội, Nxb Thanh Niên,

Hà Nội.

24. Trần Quốc Vượng (2005), Hà Nội như tôi hiểu, Nxb Tôn giáo, Hà Nội.

25. Bùi Thị Hải Yến (2000), Tài nguyên du lịch Việt Nam, Nxb Giáo dục, Hà

Nội

Tài liệu nước ngoài

26. Alison Joubert & Jane Turpie (2010), The value of flower tourism on the

Bokkeveld Plateau, publisher of Routledge

102

27. John Rian (2005) Anthoethnography: Emerging Research into the Culture

of Flora, Aesthetic Experience of Plants, and Wildflower Tourism of the

future, publisher of Edith Cowan Univercity.

28. Tài liệu online

http://www.holland.com/global/tourism.htm

http://www.keukenhof.nl/

http://nguoihanoi.com.vn/modules.php?name=News&op=viewst&sid=17389,

http://www.furano-kankou.com/english/hyperlinks/flowers-farms.html

http://festivalhoa.lamdong.gov.vn/

http://www.phohoahanoi.com.vn/

http://sanvatbavi.com.vn/detail.asp?id=667&cate_id=35&parent_id=24