Primjena digitalne fotografije u reprodukcijskim medijima

Katedra za grafički dizajn i slikovne informacije Grafički fakultet Sveučilišta u Zagrebu

Pokretna fotografija - Cinemagraph

SEMINARSKI RAD

Nositelji kolegija i voditelj rada:

Dr. sc. Maja Strgar Kurečić, doc.

Ime i prezime studenata: Mateja Valjak, Željka Grbeša i

Marija Murgić

Prosinac, 2016

SADRŽAJ

1 POVIJEST ............................................................................................................................. 1

1.1 Počeci kinematografije u povijesti .............................................................................. 1

1.2 Izum Zoopraksiskopa ................................................................................................... 1

1.3 Kronomatografija-preteča kinematografije ................................................................ 2

1.4 Izum kinetoskopa i mutoskopa ................................................................................... 2

2 Moderni počeci kinematografije ........................................................................................ 3

2.1 GIF - Graphic Interchange Format ............................................................................... 4

2.2 GIF na društvenim mrežama i njihova izrada .............................................................. 5

2.3 Primjena cinemagrapha u reklamne svrhe ................................................................. 8

3 Izrada cinemagrapha .......................................................................................................... 9

3.1 Odabir motiva .............................................................................................................. 9

3.2 Određivanje plana scene ........................................................................................... 10

3.3 Snimanje i odabir sekvence ....................................................................................... 11

3.4 Izrada u Adobe Photoshop-u ..................................................................................... 11

4 Literatura: ......................................................................................................................... 14

1

1 POVIJEST

1.1 Počeci kinematografije u povijesti

Fotograf porijeklom iz Britanije, Eadwear Muybridge pokušao je fotografijom

dočarati pokret. Želeči prikazati izgradnju San Francisca, fotografirao je cijeli proces

izgradnje i spajanjem slika je napravio timelapse fotografiju, što ga čini začetnikom te

tehnike.

Slika 1 Eadwear Muybridge Slika 2 Utrka konja

Fotografirao je konjsku utrku, kako bi dokazao teoriju da su u jednom trenutku sve

čeitiri noge konja u zraku, što je na kraju svojim istraživanjem i dokazao. Koristio je pedeset

fotoaparata koje je postavio niz stazu, koje je aktivirala žica kada ju je konj pomaknuo

nogom, odn. kopitom. prilikom galopa.

1.2 Izum Zoopraksiskopa

Jedan od važnijih izuma Eadweara Muybridge bio je zoopraksiskop. Uređaj sa

rotirajućim staklenim cilindrima za prikazivanje slika u pokretu, koji je na rubovima imao

prikazane slike i okretanjem diska se dobio doživljaj pokreta. Na početku su se koristile

2

rukom crtane siluete, a kasnije fotografski zabilježene siluete. Taj izum se satra srednjom

fazom kinematografije.

Slika 3 Zoopraksiskop Slika 4 Zoopraksiskop-primjena

1.3 Kronomatografija-preteča kinematografije

Kao preteča kinematografije smatra se kronomatografija. Kronomatografija je antikna

tehnika fotografije iz Viktorijanskog doba, koja je bilježila pokrete u nekoliko kadrova. Od

značajnijih izuma mogu se istaknuti kronomatografski pištolj, kojeg je izumio Etienne-Jules

Mayer. Taj uređaj je mogao snimati 12 uzastopnih fotografija u sekundi, snimanih na skup

diskova. Etienne ga je koristio za snimanje ptica u letu, kako bi zabilježio njihovo kretanje.

Osnovna svrha kronomatografije bila je pomoći znanstvenicima u proučavanju objekata u

pokretu, prije svega ljudi i životinja.

1.4 Izum kinetoskopa i mutoskopa

Thomas Alva Edison je izumio kinetoskop, prvi uređaj za prikazivanje filmova, koristeći

perforiranu filmsku vrpcu sa statičnim fotografijama, kako bi stvorio iluziju pokreta.

Predviđen je bio samo za jednog gledatelja koji je gledao kroz otvor na vrhu uređaja.

Kinetoskop je imao velik utjecaj na razvoj filmske tehnologije.

Kao značajan uređaj, može se istaknuti mutoskop kojeg je izumio Herman Casler.

Mutoskop je bio uređaj koji je koristio radijalno postavljene slike, koje su brzom izmjenom

davale iluziju pokreta. Mutoskop je posato popularan u Nickelodeon salonima kao

Kinetograph.

3

2 Moderni počeci kinematografije

Fotografija u pokretu se prikazivala GIF animacijom, to je bio prvi format za prikaz slike

u pokretu, a takva prva GIF animacija je nastala 15. lipnja 1987 godine, nažalost nema

konkretnih dokaza, ali internetska predaja kaže da se radilo o avionu, ali se ne zna da li je

polijetao, letio ili slijetao. Na početku nastajanja, GIF-ovi u se koristili za prikaz na stranicama

koje su bile u izradi.

Slika 5 Cinemgraph korišten za stranice u pokretu

Godine 1996., pojavio se GIF, rasplesana beba. Napravio ga je developer John

Woodell, kako bi prikazao proces prebacivanja video formata u GIF format. Ta GIF animacija

e vrlo brzo proširila internetom, ali GIF je sve do 2011. godine bio manje poznat široj

poplaciji i nije bio vrlo popularan.

Slika 6 Rasplesana beba-cinemagraph

4

Popularnost kinematografije su postigli su Kevin Burg i Jamie Beck, 2011. godine.

Objavili su svoje slike u pokretu na društvenim mrežama Twitteru i Tumblru. Mreže su

podržavale GIF-ove i to im je omogućilo brzo širenje. Mreže su koristile oznake na objavama,

koje su se označavale ljestvama(#), takvim oznaka su se dodatno proširili i popularizirali GIF-

ovi.

GIF-ovi su se koristili u svrhu zabave, npr. za prikaz isječaka iz serija ili filmova.

2.1 GIF - Graphic Interchange Format

Skraćenica GIF je kratica od engleskog naziva Graphics Interchange Format. GIF format

koristi sažimanje podataka bez gubitaka kvalitete slike. To znači da se zapisuju svi podaci

slike i da pri tome slika ne gubi ništa od izvorne kvalitete. Sažimanjem se zapis pretvara u

oblik koji zauzima što manje memorije.

GIF je jedan od najčešće korištenih formata za razmjenu slika na internetu u današnje

vrijeme. To je 8bitni grafički format koji koristi makismalno 256 boja i jedini animirani

rasterski format podržan u web-preglednicima. Datoteke u ovom formatu imaju u svom

nazivu nastavak .gif, relativno su male i brzo se učitavaju. S obzirom da koristi unaprijed

definiranu paletu boja te da se u sadržaj datoteke sprema korištena paleta, mogu se

odabrati bilo kojih 256 boja iz 24-bitne RGB palete (16M boja). Primjerice, možemo odabrati

256 nijansi plave boje ili po nekoliko nijansi od svake boje. Konvertiranjem originalnih boja,

smanjuje se broj nijansi i kao rezultat dolazi do stepeničastog prijelaza pri pretapanju boja i

gubitkom finijih detalja. Navedeni nedostaci ublažavaju se postupkom Dihtering-a kojim se

uz uporabu raspoložive palete boja primjenom različitih algoritama za rasteriranje, postižu

efekti bliži izvorniku.

Slika 7 Izvorna slika, GIF bez dihteringa, GIF sa dihteringom

Dithering je metoda koja se koristi kako bi se izgladile boje na digitalnoj fotografiji

korištenjem digitalnog šuma. Ova metoda se koristi kako bi se umanjila zamrljanost

5

fotografije kod prikaza koji koristi manji broj boja, kao što je GIF i to na način da se izglađuju

prijelazi između boja.

GIF slike su kompresirane koristeći LZW (Lempel-Ziv-Welch) tehniku komprimiranja

(lossless data tipa) kako bi se umanjila veličina slike bez narušavanja njezine kvalitete. GIF

format ima neke mogućnosti koje drugi formati nemaju, a to su prozirnost i animacija. Kada

se sprema slika u GIF formatu može se izabrati jedna (i samo jedna) boja koja će biti

prozirna. Ako se rabi animacija, tada se se dobiva privid pokretne slike. Ta pokretna slika je

predviđena samo za vrlo jednostavne pokrete. Animacija u GIF formatu se postiže tako da su

u jednom polju pohranjene sve slike ( frames) od kojih se sastoji animacija. Ako se npr.

animacija sastoji od 10 različitih slika koje povezano zajedno daju dojam animacije onda su

sve te slike pohranjene u istom polju u GIF formatu.

Ovaj format najbolje je koristiti za prikaz linearnih slika sa ograničenom paletom boja,

kao što su logotipi, kao sredstvo za implementaciju manjih animacija u veliku cijelinu ili kada

se koristi za prikaz manjih animacija i filmskih isječaka manje rezolucije, dekorativnih linija,

uzoraka (patterns) i sl. Specijalni oblici gif formata su: Animated GIF, Interlaced GIF i

Transparent GIF.

2.2 GIF na društvenim mrežama i njihova izrada

GIF animacije se sve više koriste na društvenim mrežama. Instagram je prvi uveo

automatsko pokretanje video na stranici, što je nakon njega učino i Facebook. Facebook je

2015. predstavio korištenje slika u pokretu na profilnim slikama.

Graham McFarland 2011. godine osniva GIF platformu Cinegif. Na Cinegif platformi je

moguća izrada, objava i održavanje bannera koji su slike u pokretu(cinemagraphi). Na toj

stranici moguće je od videa ili fotografije napraviti cinegif, koji je bio maksimalne kvalitete i

minimalne veličine. Cinegifom su se GIF-ovi počeli sve više upotrebljavati u marketinške

svrhe, jer su imali efektniji način prenošenja poruka, ideja proizvoda i različitih firmi.

6

Slika 8 Cinegif platforma

U prosincu 2014. godine izašao je Disneyjev mjuzikl „U šumi“. Disney je iskoristio

cinemagraph i za svaki lik u mjuziklu je izradio cinemgraph, koji su se koristili za promociju

prije dolaska u kina.

Sve većim brojem korisnika GIF-ova, nastale su mobilne aplikacije za stvaranje slika u

pokretu. Neke od poznatijih su Cinemagram za iOS i Android uređaje i Cinemgraph za

Windows uređaje.

Slika 9 Cinemagram

7

Slika 10 Cinemagraph

Jedna od komercijalnih cinemagraph platforma je Flixel Photos. Najpopularnija

platforma za izradu i objavu HD slika u pokretu.

Slika 11 Flixel-platforma za izradu cinemagraph

8

2.3 Primjena cinemagrapha u reklamne svrhe

Tehnika se koristi i razvija kroz različite komercijalne projekte. Počeo se dosta korisiti u

svrhu reklamiranja u grafičko prikazu na internetu. Na brz i jednostavan način stvore se

upadljive pokretne reklame.

Coca-cola bila je jedna od prvih koja se okušala u takvoj vrsti reklamiranja.

Slika 12 http://i0.wp.com/digiday.com/wp-content/uploads/2016/01/Tumblr-Coke-GIF.gif?resize=450%2C253

Kako se u modnoj industriji najviše koristi cinemagraph, tako se u tome okušao i

poznati dizajner Stuart Weitzman.

9

Slika 13 http://i2.wp.com/digiday.com/wp-content/uploads/2016/01/StuartWeitzmanCINEMAGRAPH.gif?resize=652%2C652

3 Izrada cinemagrapha

3.1 Odabir motiva

Kako bismo postigli efekt i izgled cinemagrapha potrebno je odabrati prikladan motiv

koji će se animirati. Motiv je latinska riječ koja znači povod, uzrok ili razlog, nešto što

pokreće radnju. Motiv je nosilac teme.

Karakteristika cinemagrapha beskonačno ponavljanje jednog motiva te je potrebno

ostvariti fluidno ponavljanje bez vidljivog početka. Mora se postići to da se ne raspoznaje

koji je prvi frame, a koji je zadnji. Osim samog motiva, bitan je i pravac i kretanje istog.

Kretanje mora biti suptilno i najčešće se dodatno usporava prilikom animiranja zbog samog

efekta. Bilo kakvi nagli pokreti ili nagle promjene kretanja unose uznemirenost i razbijaju taj

dojam elegancije. Budući da je osnova cinemagraph fotografije, potrebno je držati se

klasičnih fotografskih načela kao što su pravilo zlatnoga reza i korištenje dubinske oštrine.

Dubinskom oštrinom naglašavamo ono što želimo istaknuti. Tako malom dubinskom

oštrinom samo je jedan dio fotografije vidljiv i time se oduzima višak informacija dajući

10

gledatelju jasnu poruku o glavnom motivu fotografije. Velikom dubinskom oštrinom svi su

detalji na fotografiji jasno vidljivi te se tada potrebno više usredotočiti na raspored motiva

kako bi se prenjela poruka koju se želi prenjeti.

Kada spominjemo animiranje dijelova tijela tu postoji tanka granica između fluidnog, oku

ugodnog pokreta i onog koji djeluje neprirodno . To je zato što čovjek najbolje poznaje

pokrete vlastitog bića te bilo kakva kretnja koja je zaustavljena ili djeluje neprirodno odmah

bode u oči. Razlog tome je što pri micanju određenih dijelova tijela npr. udova, miče se i

cijeli trup te ako zamrznemo sve osim dijela tijela koji se pomiče, dolazi do neprirodnog

izgleda pokreta. Najzahvalniji motivi za animaciju su lagane stvari, koje se pomiču laganim

strujanjem zraka. To mogu biti kosa, lišće, vlati trave, tkanina, listovi knjiga itd. sporo kreću

po istom pravcu i najčešće vraćaju u početni položaj. No ako se i ne vrate u početni položaj u

nekom prihvatljivom vremenskom periodu, moguće je za vrijeme obrade jednostavno i

neprimjetno obrnuti njihov redoslijed kretanja i tako stvoriti doživljaj fluidnog beskonačnog

ponavljanja.

Može se reći da postoje dvije vrste cinemagrapha. Prva vrsta ima više dinamičnih

scena i samo manji statičan dio daje gledaocu do znanja da se radi o cinemagraphu ili

beskonačnoj animaciji. Kod druge vrste karakteristično je da manji dio čine animirani

pokreti i najčešće je uzet trenutak i zamrznut, dok se jedan manji dio animira i ponavlja.

3.2 Određivanje plana scene

Osim odabira pravih motiva, potrebno je razmisliti i o planu scene. Potrebno je prije

samog snimanja napisati plan snimanja. Kod snimanja cinemagrapha postoji samo jedna

sekvenca. Sekvence su dijelovi scenarija ili filma koji su jasno određeni vremenom,

prostorom ili idejom. Sekvenca može imati samo jedan kadar, to je takozvani kadar-

sekvenca. Kod snimanja gdje je loša rasvijeta (noćne snimke) mora se imati na umu da će

doći do pojave šuma (eng. noise). Kod takvih cinemagrapha snimka "treperi" kod tamnijih

tonaliteta. Maskiranjem (zaleđivanjem) dijelova koji ostaju statični, a animiranjem dijelova

koji su dinamični, dolazi do vidljive razlike izmeđ ta dva dijela. Takve stvari nemoguće je

izbjeći, te one ovise o uređaju kojim je snimano i kvaliteti njegovog senzora. Moguće je

smanjiti taj neželjeni efekt ako se maskira svaki frame (layer) zasebno.

Slijedeće na što treba obratiti pažnju prilikom snimanja je kut i kadar snimanja. Kadar

je najmanja i osnovna jedinica filma, neprekinut čin snimanja. Postoji nekoliko vrsta kadrova

koji se definiraju uvijek u odnosu na čovjeka: opći, daleki plan, poludaleki, polubliţi,

američki plan, krupni plan, detalj i veliki detalj. Ovisno o motivu koji se snima, odabire se

odgovarajući kadar.

Kutovi snimanja mogu biti donji (žablja perspektiva), gornji (ptičja perspektiva) i

normalni (kut snimanja kada je objektiv u razini očiju). Najčešće se kod cinemagrapha koristi

gornji ili normalni kut.

11

Osim što je potrebno paziti da motiv bude pogodan za animiranje, treba imati na umu

da se statični dio cinemagrapha ne miješa i ne pomiče zajedno sa dinamičnim motivom jer

može doći do titranja.

3.3 Snimanje i odabir sekvence

Nakon odrađenog plana snimanja, odabira kadra i kuta započinje snimanje. Kod

snimanja cinemagrapha obavezno je korištenje stativa kako bi kadar bio statičan. Razlog

tome je izbjegavanje titranja kod kasnijeg animiranja motiva. Potrebno je postaviti postavke

na aparatu za snimanje videa kao što su rezolucija i broj fps-a. Nakon snimanja slijedi

pregledavanje snimljenog materijala i odabir sekvence. Prilikom odabira sekvence mora se

imati na umu da njeno trajanje nije predugo, tj. da ima što manje frameova za animiranje.

Sekvenca mora biti zaokružena i fluidna cjelina, bez naglih i neugodnih prijelaza

između prvog i zadnjeg framea.

3.4 Izrada u Adobe Photoshop-u

Na tržištu postoje razni alati za izradu cinemagrapha. No za najbolje rezultate je

najbolje koristiti profesionalne alate. Jedan od najpopularnijih alata je Adobe Photoshop.

Za početak potrebno je snimiti video isječak te sama njegova stabilizacija, što se

posebno treba paziti ukoliko se snima mobilnim uređajem, jer se ne koristi stativ. Odabere

se motiv koji želimo da ostane animiran, koji za najbolji doživljaj ima kontinuirani pokret.

Vježbanje u samom photoshopu može se odraditi sa raznim besplatnim video

isječcima.

Snimljeni video isječak uvezemo u photoshop. Maskiramo dio koji će nam biti statična

scena, ostatak u masci ostavimo ne označen.

12

Slika 14 Podjela layera u Photoshopu

Pomoću opcije Animation vidjet ćemo dostupne frameve video isječka. Označimo sve

frameove, kopiramo i zalijepimo na kraju orginalnog videa.

Slika 15 Dodavanje frameova

13

Dodatno možemo odrediti brzinu reproduciranje, usporiti ili čak u ubrzati ako nam je

to potrebno. To možemo postići tako što promjenimo vrijeme u kojem će se jedan frame

prikazati.

Slika 16 Izmjena vremenskog perioda

14

4 Literatura:

1. https://en.wikipedia.org/wiki/%C3%89tienne-Jules_Marey

2. https://en.wikipedia.org/wiki/Chronophotography

3. https://hr.wikipedia.org/wiki/Eadweard_Muybridge

4. https://sh.wikipedia.org/wiki/Kinetoskop

5. http://www.victorian-cinema.net/casler

6. http://www.jasnoiglasno.com/digitalna-kultura-utor-comkratka-povijest-gifa-6070/

7. http://www.telegram.hr/biznis-tech/na-facebook-stizu-pokretne-profilne-slike-u-

cinemagraph-formatu/

8. http://repro.grf.unizg.hr/media/download_gallery/Cinemagraph%20-

%20Barun,%20Sabljak,%20Sajnic,%20Slisko.pdf

9. https://flixel.com/

10. https://hr.wikipedia.org/wiki/GIF

11. http://staznaci.com/gif

12. http://znatko.com/501/sto-je-to-gif-format-slika

13. http://racunala.ttf.unizg.hr/files/Formati_slika.pdf