Polio Eradikasyon Programı

Polio Eradikasyon ProgramıPolio Eradikasyon Programı

• 1988’de Dünya Sağlık Assamblesi’nde tüm ülkelerde polionun ortadan kaldırılması kararı alınmıştır.

• 1990’da “Dünya Çocuk Zirvesi”nde aynı karar ülke liderleri tarafından onaylanmıştır.

Polio Eradikasyon Polio Eradikasyon ProgramıProgramı

POLİONUN ERADİKASYONU HEDEFİ NEDİR?

Polionun eradikasyonu hedefi; sadece klinik olarak vakaların görülmemesi değil, aynı zamanda hastalığa neden olan polio virüsünün de yok edilmesidir.

DÜNYADA DURUMDÜNYADA DURUM

DÜNYADA DURUM- 1988

Polio endemik ülkeler

Endemik olmayan ülkeler

125’in üzerinde endemik ülkeDSA’de polio eradikasyonu kararı




DSÖ Amerika bölgesinin son vahşi polio vakası


DSÖ Amerika bölgesi “Poliosuz” olarak sertifikalandırıldı



Poliosuz olarak sertifikalandırıldı





DSÖ Batı Pasifik Bölgesinin son vahşi polio vakası

Batı Pasifik BölgesiMum Chanty

Kamboçya 1997





DSÖ Avrupa bölgesinin son vahşi polio vakası

Avrupa Bölgesi Melik MinasTürkiye 1998





DSÖ Batı Pasifik bölgesi “Poliosuz” olarak sertifikalandırıldı





DSÖ Avrupa bölgesi “Poliosuz” olarak sertifikalandırıldı 1918 VAKA

21 HAZİRAN 2002





Hedef: 2004 sonu itibarıyla poliovirüs dolaşımının durdurulması

Polio endemik ülke sayısı: 6Nijerya, Hindistan, Pakistan, Nijer, Afganistan, Mısır

682 VAKA

Vahşi Poliovirus*, 28 Tem 2003 - 27 Tem 2004

27 Tem 2004 itibarıyla DSÖ verileri

*Çevresel sürveyans ve VDPV’ler hariç

İmportasyon sonrası vaka veya salgın

Endemik ülkeler

Tip 1 vahşi virüs

Tip 3 vahşi virüs

Tip 1 ve 3 vahşi virüs

1 Ocak-27 Temmuz 2004’de toplam 486 VakaEndemik ülkeler: Afganistan, Mısır, Pakistan, Hindistan, Nijerya, Nijerİmportasyon: Benin, Botswana, Burkino Faso, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Fildişi Sahili, Gana, Togo, Sudan

Polio dışı AFP hızıTemmuz 2003-Haziran 2004

< 0.5 0.5 -1

> 1 AFP Surv yok

Data in WHO HQ as of 4 May 2004.

Uygun numune hızıTemmuz 2003-Haziran 2004

<% 60 % 60 -% 80

> % 80 AFP Surv yok

Olası importasyon sonrası yayılma riski olan bölgeler

Türkiye’de polio eradikasyonu programı

Uluslar arası hedefler

doğrultusunda, 1989

yılında ülkemizde

polionun eradikasyonuna

yönelik “Polio

Eradikasyonu Programı”

başlatılmıştır.

Vahşi poliovirüs transmisyonunu durdurmak

Polio Eradikasyonu

Amacı

POLİO ERADİKASYONU STRATEJİLERİ

• Rutin aşılama çalışmaları

• Destek aşılama çalışmaları

– Ulusal aşı günleri

– Mop-up aşılama çalışmaları

• AFP ve vahşi poliovirus

sürveyansı

0

20

40

60

80

100 Vaka sayısı

0

20

40

60

80

100%

UAG VE MOP-UPPEP

Polio Eradikasyon ProgramıPolio vakaları ve OPV3 aşılama oranlarıTürkiye, 1985-2003

* Klinik sınıflandırma **Virolojik sınıflandırma







sürveyansı

Çocukluk Çağı Aşı Takvimi

Doğumda 2.ayınsonu

3.ayınsonu

4.ayınsonu

9.ayınsonu

16-24ay

İlköğretim1.sınıf

İlköğretim8.sınıf

BCG I R

DBT I II III R

OPV I II III R R

Kızamık I R

HepatitB

I II III

Td

0 YAŞ GRUBU OPV3 AŞI ORANLARI1990-2004*

7481 78 76

81

67

8479 81 79 80 82

78

68

86

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004*

%

* 2004 yılı ilk 5 ay

0 YAŞ GRUBU OPV3 AŞI ORANLARITÜRKİYE 2003

% Oran<5050-7980-89>90

0 YAŞ GRUBU OPV3 AŞI ORANLARITÜRKİYE 2004-ilk 5 ay

%50’den az50-7980-8990-100101 ve üzeri







sürveyansı

0

20

40

60

80

100 %

ULUSAL AŞI GÜNLERİ VE MOP-UPTÜRKİYE, 1995-2003







sürveyansı

“Sıfır” polio vakası bildiren bir

ülkede, vahşi poliovirüs

olmadığından nasıl emin olabiliriz?

POLİO ERADİKASYONU PROGRAMIŞÜPHELİ VAKA

•15 yaşından küçük bir kişide şiddetli travma haricinde, herhangi bir nedenle akut flask paralizi olması,•15 yaşından büyük kişilerde hekimin klinik olarak poliodan şüphelendiği akut flask paralizili hastalar.

Akut flask paralizi

Guillain-Barre Sendromu

travmatik nevrit

transvers myelit

Poliovirüs

diğer virüsler

diğer (toksin, vs.)

Enteroviruslar

POLİO ERADİKASYONU PROGRAMI

ŞÜPHELİ VAKA

HEMEN

1. Telefon ile İl Sağlık Müdürlüğüne bildirilir.2. Vaka Bildirim Formu doldurulur.

VAKA ARAŞTIRMASI SALGIN ARAŞTIRMASI

İmportasyon planı gerekleri yerine

getirilmelidir

VAKA ARAŞTIRMASI

• Bildirimden sonraki ilk 48 saat içinde vaka incelemesine başlanmalı,

• Uygun gaita numunesi: Paralizi başlangıcından sonraki ilk 14 gün içinde en az 24 saat aralıkla iki gaita numunesi alınarak, soğuk zincir kurallarına uyarak 72 saat içinde laboratuvara gönderilmeli,

• 60 gün boyunca hasta izlenmelidir.

AFP

Vahşi poliovirus KesinPolio

Vahşipoliovirusyok

Uygunolmayannumune

İki uygunnumune

poliodeğil

poliodeğil

Rezidüelparalizi,ölüm veyaizleyememe

Olası polio

Rezidüelparalizi yok

poliodeğil

Uzmankurulu

AFP Vakalarının Virolojik Sınıflaması

AFP SÜRVEYANSI PERFORMANSI GÖSTERGELERİ

Gösterge: Hedef

1.15 yaş altındaki her 100 000 1 vaka/100 000

kişide non-polio AFP vakası

2. “Uygun” gaita numunesi % 80

toplanan AFP vakalarının oranı

POLİO DIŞI AFP HIZITÜRKİYE 1990-2004*

0,880,921,181,15

1,03

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4 %000


POLİO DIŞI AFP HIZITÜRKİYE, 2003

%000

0

0,01-0,49

0,50-0,99

1 ve üzeri

AFP vakası beklenmiyor

POLİO DIŞI AFP HIZITÜRKİYE, 2004-ilk 7 ay

%000

0

0,01-0,49

0,50-0,99

1 ve üzeri

POLİO DIŞI AFP HIZI - 3 yıllıkTÜRKİYE, 2001-2003

%000

0

0,01-0,49

0,50-0,99

1 ve üzeri

UYGUN NUMUNE HIZITÜRKİYE, 1994-2004*

858779

8883

01020304050

60708090

100

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004*

%


UYGUN NUMUNE HIZITÜRKİYE, 2003

%

80’den az

80 ve üzeri

AFP vakası yok

AFP vakası beklenmiyor

UYGUN NUMUNE HIZITÜRKİYE, 2004-ilk 7 ay

%

80’den az

80 ve üzeri

AFP vakası yok

Akut Flask Paralizi Vaka Bildirimi İçin Aktif Sürveyans

AFP vakalarının araştırılmasındaki beklentiler

•Vakalar paralizinin başlangıcından itibaren ilk 7 günde bildirilmeli

•Vakalar bildirimden sonra 48 saat içinde incelenmeli

•AFP vakalarının en az % 80’inden uygun gaita numunesi alınmalı

•AFP vakalarının takibi 60. günde yapılmalı

Neden “aktif” AFP sürveyansı ?

• Eksik vaka bildirimi - polio sürveyansında temel sorun

• Hastanelerden pasif vaka bildirimi güvenilir değil

• AFP vakaları hastanelere yatmakta, ancak hiç bildirilmemektedir

• Sürveyansın daha aktif olması gerekmektedir

Hastanelerdeki AFP vakalarının önemi

• Paralizili çocukların çoğu 2. ve 3. basamak hastanelere sevk edilir ve hastaneye yatırılarak tedavi edilir.

• Bildirilen AFP vaka sayısını arttırmanın en etkili yolu: hastanelerden (2. ve 3. basamak) AFP bildirimini arttırmaktır

AFP vakaları neden bildirilmiyor?

• Klinisyenler GBS ile polionun ayırıcı tanısını klinik olarak yapabileceklerini düşünmekte, gaita incelemesi ile polioyu ekarte etmeyi gereksiz bulmaktadır.

• Hastanelerdeki sağlık personeli AFP vaka bildiriminden habersizdir.

• AFP bildirimini bilen hastane personeli motive değil - “pasif” bildirim her zaman bir toplum sağlığı sorunudur

“Aktif sürveyans” nedir?

• Hastanelerin düzenli ziyareti ile aktif olarak bilgi toplama sistemidir.

• Aktif sürveyans zamanında, tam, doğru ve ileriye dönük bilgi sağlar.

• Vakalardan gaita numuneleri zamanında alınabilir!

• Belirlenen hastanelere haftalık ziyaretlerle (haftanın aynı günü) bir önceki haftanın vakaları hakkkında bilgi alınmalıdır.

• Sorumlu kişi ile görüşülmeli - 15 yaş altındaki AFP vakaları sorulmalıdır

• Kayıtlar mutlaka incelenmelidir (yatan hasta, acil, poliklinik)

• Eğer AFP vakası saptanırsa, vaka incelemesine başlanmalı, ilk numune alınmalı ve vaka bildirimi yapılmalıdır

“Aktif sürveyans”

AFP vakası tespit edildiğinde yapılacaklar:• Aktif sürveyans görevlisi vaka bildirim ve

inceleme formlarını ve numune kaplarını yanında bulundurmalı

• Bulunan her vaka için vaka bildirim ve inceleme formu doldurulmalıdır.

• Vaka ilgili hekim ile muayene edilmelidir.• 60. gündeki inceleme için detaylı adresi alınmalı

ve aile bu konuda bilgilendirilmelidir.• İlk numune alınmalı ve laboratuvara gönderme

işlemleri başlatılmalıdır.

AFP Aktif Surveyans İl İzlem Formu 1a .(Sağlık Müdürlüğünde dosyalanacak)İl:Tarih:

AFP VakasıSıraNo

Ziyaretedilenyerin adı

+ -

Ziyarettarihi

Görüşülenkişinin adı,soyadıİmzası

Görüşenkişininadı, soyadı

Açıklamalar

1

2

3

4

5

6

7

8

AFP Aktif Surveyans İl İzlem Formu 1b. (Sağlık Bakanlığına gönderilecek)

İl:

Tarih:

Yapılan Yıllık Aktif Sürveyans Çalışmalarının ÖzetiAylar Ziyaretedilmesigerekenkurumlarınsayısı (a)

Yapılmasıgereken ziyaretsayısı * (b)

GerçekleştirilenZiyaret sayısı(c)

Gerçekleştirilenziyaret yüzdesi(d)(c/b=d)

BulunanAFP sayısı

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

Aktif sürveyans güncelleme 28.05.2004 tarih ve 8902 sayılı yazımız

• Adana• Ağrı• Artvin• Aydın• Bingöl• Bitlis• Bolu• Çorum

• Siirt• Sinop• Sivas• Tunceli• Yozgat• Zonguldak• Şırnak• Bartın

• Diyarbakır• Gaziantep• Mersin• Kars• Konya• Manisa• K.maraş• Muş

Polio İmportasyon Planı Genelgesi

05.07.2002 tarih2002/67-6191 sayı

Sıcak AFP vakası

(Sıcak vaka)-1

· 15 yaş altındaki AFP vakalarında risk faktörlerinden en az birisinin bulunması;• Poliomyelit benzeri klinik tablosu olan veya,• 3 dozdan az OPV aşısı almış veya, • Vakanın kendisinin veya temaslılarının

poliomyelitin endemik olduğu bir ülkeye seyahat öyküsü bulunan veya,

• Vahşi poliovirüsün son dönemde görüldüğü bölgelere komşuluğu olan yüksek riskli bölgelerden bildirilen vakalar.

Herhangi bir yaştaki kişide poliomyelit benzeri klinik tablonun bulunması ve klinisyenin poliomyelitten şüphelenmesi durumu da sıcak AFP vakası olarak değerlendirilir.

Yukarıda sayılan risk faktörlerinden herhangi birini taşıyan bir kişiden paralizisi olmasa bile poliovirüs izole edilmesi durumuna sıcak vaka denir.

Sıcak AFP vakası (Sıcak vaka)-2

Poliomyelit açısından yüksek riskli bölge:

0 yaş grubu OPV3 aşı oranı %80’in altında kalan bölgeler AFP sürveyans göstergeleri hedefin altında kalan bölgeler Poliomyelit epidemiyolojisi ve vahşi virüs yayılımı dikkate

alındığında risk altında olduğu düşünülen bölgeler: Kötü alt yapı koşullarına sahip yöreler (gecekondu bölgeleri gibi), Vahşi poliovirüsün son dönemde görüldüğü bölgeler ve onlara komşu

bölgeler, Göç alan ve nüfus hareketlerinin yoğun olduğu yöreler (tarım işçisi,

göçerler, mülteci, kaçak giriş, sınır ticareti olan alanlar, liman vs giriş kapısı olan alanlar)

AKUT FLASK PARALİZİ VAKASI

UYGUN NUMUNEPARALİZİ BAŞLANGICINDAN İTİBAREN İLK 14 GÜN İÇİNDE EN AZ 24 SAAT ARALIKLA İKİ GAİTA NUMUNESİ (GEÇ VAKALARDA İLK 6 HAFTA İÇİNDE SAPTANMIŞSA NUMUNE ALINIR)

UYGUN NUMUNE ALINAMADIYSATERCİHEN 5 YAŞ ALTI, YOKSA 15 YAŞ ALTI 5 TEMASLIDAN BİRER NUMUNE (UYGUN NUMU-NE ALINAN VAKALAR SICAK VAKA DEĞİLSE, TEMASLI NUMUNESİNE GEREK YOKTUR*)

* İZMİR BÖLGE HIFZISSIHHA ENSTİTÜSÜ VİROLOJİ LABORATUVARINA NUMUNE GÖNDEREN İLLER TÜM AFP VAKALARINDAN TEMASLI NUMUNESİ ALMAYA DEVAM EDECEKTİR.

NUMUNELER +2 +80C’DE KORUNARAK EN GEÇ 3 GÜN İÇİNDE SOĞUK ŞARTLARDA LABORATUVARA ULAŞTIRILACAK

3 GÜN İÇİNDE ULAŞTI-RILAMIYORSA -200C’DE SAKLANACAK

BAŞKA BİR İLE AİT VAKA SAPTANMIŞSA İLGİLİ İLE HABER VERİLECEK

VAKA İZLEME ALINARAK 60 GÜN BOYUNCA İZLENECEK VE 60. GÜN SONUNDA VAKA İNCELEME FORMUNDA VAKANIN SON DURUMU VE TANISI BELİRTİLECEKTİR.

SICAK VAKA AYRIMI YAPILARAK POLİO İMPORTASYON PLANI GENELGESİ UYGULANACAK

UYGUN NUMUNE ALINAMAMIŞ VE 60. GÜN SONUNDA KALICI PARALİZİSİ OLAN/ÖLEN VAKALARDA UZMAN KURULUNA SUNULABİLMESİ İÇİN, HASTANE DOSYASI DA VAKA İNCELEME FORMU İLE BİRLİKTE GÖNDERİLECEKTİR.

SICAK VAKA

•Belirlenen AFP vakasının SICAK VAKA olup olmadığına karar verecek ve sıcak vakalar hızla incelenecek ve sonuçlandırılacaktır. •Sıcak vaka saptanması halinde Vaka Bildirim Formu derhal faks ile gönde-rilecek ve telefon ile de bildirim teyid edilecektir. •Sıcak vakalarda, vakanın yanı sıra en az 5 temaslısından da numune alı-nacak, numuneler derhal laboratuva-ra gönderilecek, bildirim ve laboratu-var formunda vakanın SICAK VAKA olduğu belirtilecektir. •Sıcak vakadan ve temaslılarından numune alındıktan sonra vakanın ya-kın temaslılarının aşılanma durumları hızla gözden geçirilecek, vaka ve aşı-sız/eksik aşılı temaslılarına OPV aşısı yapılacaktır. •Eğer vakanın bulunduğu bölgede ru-tin aşı oranı %80’in altında ise 0-59 ay grubundaki çocukların eksik aşı-larını tamamlamaya yönelik, bölge çevresini de içeren, rutin aşılama çalışmaları başlatılacaktır.

İL PEP SORUMLUSUNUN GÖREVLERİA

KU

T F

LA

SK

PA

RA

LİZ

İ V

AK

AS

IPoliomyelit benzeri klinik tablo (ateş+ani paralizi+ asi-metri+ ekstremite tutulumu)

3 dozdan az OPV aşısı almış

Kendisi veya temaslısının poliomyelitin endemik oldu-ğu ülkeye seyahat öyküsü

Vahşi poliovirüsün son dö-nemde görüldüğü bölgelere komşuluğu olan yüksek riskli bölgelerden bildirim

Herhangi yaştaki bir kişide poliomyelit benzeri klinik tablo ve klinisyenin polio-myelitten şüphelenmesi

Eksik aşılı, endemik bölge-ye seyahat öyküsü olan veya yüksek riskli bir bölge-den bildirilen kişide paralizi olmasa bile poliovirüs izole edilmesi

POLİOVİRÜS ÜREMİŞ SICAK AFP VAKASI

Herhangi bir yaşta belirlenen ve poliovirüs izole edilen ama henüz intra tipik ayırımı tamamlanmamış sıcak AFP vakası

•Vaka ve temaslılarının çevresini de içeren ayrıntılı bir inceleme ile başka AFP vakası olup olmadığı araştırılacaktır.•Eğer daha önce alınmamışsa vakanın en az 5 yakın temaslısından aşılama öncesi numuneler alınacaktır. Alınan numuneler hiç bekletilmeden laboratuvara iletilecektir.•Vaka ve yakın temaslıları önceki aşılanma durumlarına bakılmaksızın tek doz aşı ile aşılanacaktır.•48 saat içinde paralitik poliomyelit enfeksiyonunu içeren güçlendirilmiş aktif sürveyans çalışması başlatılacaktır.•Klinisyenler ve laboratuvarlar durum hakkında bilgilendirilecektir, •İl düzeyinde öncelikli hastanelerden günlük AFP raporu istenecektir, •Öncelikli hastanelerde 5 yaş altı çocuklarda (yüksek riskli bölgelerden başvuranlar veya hastaneye yatırılan çocuklar gibi) veya sağlıklı çocuklarda gaita araştırması ve çevresel sürveyans düzenlenmesi TSHGM ile değerlendirilecektir. •Güçlendirilmiş aktif surveyans çalışmaları intratipik ayrım ile vahşi virüs olmadığı gösterilene kadar sürdürülecektir.•Risk altındaki populasyon ve vakanın bulunduğu bölgenin çevresini de kapsayan alanın aşı oranları TSHGM ile hızla gözden geçirilecek ve gerekli olan bölgelerde belirlenen yaş grubundaki çocuklara mop-up stratejisi ile ev ev gezilerek aşılama çalışması yürütülecektir.

İL PEP SORUMLUSUNUN GÖREVLERİ

Vahşi Virüs İzolasyonu Durumunda Yapılacak Aktiviteler

• Tanım: Olası poliomyelit vakasından (paralitik veya non paralitik) intra tipik inceleme ile vahşi virüs olduğunun gösterilmesi durumudur. Aşı türevi poliovirüs, vahşi poliovirüse benzer özellikler gösterdiğinden saptanması durumunda yapılacak aktiviteler aynıdır.

• Bir vahşi poliovirüsün izole edilmesi ulusal bir acil durum olarak değerlendirilecektir.

• Yapılacak aktiviteler Daimi genelgede ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

VakaBildirim Formu

Vaka İnceleme Formu

Laboratuvar

İnceleme Formu

MOP-UP 2004

0 YAŞ GRUBU OPV3 AŞI ORANLARITÜRKİYE 2004-ilk 5 ay

%50’den az50-7980-8990-100101 ve üzeri

POLİO DIŞI AFP HIZITÜRKİYE, 2004-ilk 7 ay

%000

0

0,01-0,49

0,50-0,99

1 ve üzeri

POLİO ERADİKASYON PROGRAMIMOP-UP 2004 UYGULAMASI

Uygulama şekliTüm ildeRiskli bölgelerdeEksik tamamlama

Aşıya bağlı paralitik polio vakaları

Neden mutasyon veya replikasyon nedeniyle nörovirulans kazanan Sabin suşları

18 yaşından büyüklerde daha sık İmmün yetmezliği olanlarda daha sık (gn. B lenfosit

azlığı/fonk. bozukluğuna bağlı agammaglobülinemi, hipogammaglobülinemide 7.000 kez fazla)

Vakalarda en sık Tip 3, temaslılarda en sık Tip 2’ye bağlı

Bebeklere maternal antikorlar ile korundukları dönemde OPV uygulandığında aşıya bağlı paralizilerin azaldığı düşünülmekte

Aşıya bağlı paralitik polio vakaları

İlk dozdan sonra sık (1/700.000 doz, diğer dozlara oranla 7-21 kez fazla)

Sonraki dozlarda azalır (1/6-9 milyon doz) Ortalama 1/2-3 milyon doz Yapılan büyük çaplı çalışmalara göre sıklık;

1/ 3.3 milyon doz (8 ülkede DSÖ tarafından 1980-84 arasında yapılan çalışma)

1/2.5 milyon doz (ABD’de 1980-89 arasında yapılan çalışma)

1/2.4 milyon doz (temaslılarda 1/7.6 milyon doz) (CDC tarafından 1980-94 arasında yapılan çalışma)

Aşıya bağlı paralitik polio vaka tanımı(DSÖ, Avrupa Bölge Bürosu)

Akut Flask Paralizisi olan bir vakada: Alınan numunede aşı virusunun saptanması ve Vakanın klinik bulgularının polio ile uyumlu olması ve

60 gün sonunda kalıcı paralizi60 gün içinde vakanın ölmesiklinik olarak polioyu destekleyen bulgular

4-30 gün öncesinde OPV ile aşılanma veya 4-75 gün öncesinde aşılanmış biri ile temas hikayesi olması ve

Diğer AFP ile seyreden hastalıkların olmadığının kanıtlanması.

Aşıya bağlı paralitik polio vakaları1995-2003

Rutin, UAG, Mop-up'da yapılan OPV doz sayılarıYıl Rutin Toplam doz Aşıya bağlı Paralizi/doz

1.tur 2.tur 1.tur 2.tur paralizi

1995 6.517.723 6.193.646 4.828.000 17.539.369 4 1/ 4.385.0001996 6.533.640 6.754.524 5.142.000 18.430.164 2 1/ 9.215.0001997 6.642.084 6.732.294 1.793.285 1.643.627 5.311.000 22.122.290 2 1/11.061.0001998 6.488.318 6.562.014 819.943 896.526 5.384.000 20.150.801 2 1/10.075.0001999 6.366.947 6.448.839 1.730.004 1.832.049 4.848.000 21.225.839 1 1/21.225.0002000 6.410.448 6.486.889 1.463.145 1.506.821 5.391.000 21.258.303 2 1/10.629.0002001 3.537.453 3.618.830 1.435.610 1.472.259 5.174.000 15.238.152 1 1/15.238.0002002 3.142.108 3.160.778 981.643 1.000.631 5.100.000 13.385.160 3 1/ 4.446.0002003 1.186.239 1.190.244 517.069 5.134.664 8.028.216 2 1/4.014.000

157.378.294 19 1/ 8.278.000

1995-1997 yıllarına ait vakalarda diğer tanılar ekarte edilmediğinden şüpheli vakalardır.1998 yılından sonraki vakalar uzman komisyonu kararına göre aşıya bağlı paralizi olarak sınıflandırılmıştır.

UAG Mop-up

Aşı türevi poliovirüse (Vaccine-Derived Poliovirus-VDPV) bağlı ortaya çıkan vakalar

•Moleküler özellikleri aşı virüsü ve vahşi virüsten farklı, vahşi virüs benzeri nörovirülans ve bulaştırıcılık özellikleri kazanmış virüslere bağlı ortaya çıkan vakalardır. •Bu tür vakaların en önemli nedeni rutin aşı oranlarının düşüklüğüdür. •Aşı virüsü kişiden kişiye yayılmakta, nörovirulansı ve bulaştırıcılık özelliği artmaktadır.


Ekim 2000 tarihindeki Hispaniola salgınından sonra laboratuvarda üretilen poliovirüsler, sekanslama ile incelenmeye başlanmıştır. Genetik dizilim sonuçlarına göre;

•Sabin aşı virüsünden %1’den az farklılık gösteren sonuçlar Sabin-like olarak,

•%1-%15 farklılık gösteren sonuçlar aşı türevi polio virüs (VDPV) olarak ve

•%15’den fazla farklılık gösteren virüsler de vahşi virüs olarak tanımlanmıştır.


Aşı türevi poliovirüs, vahşi poliovirüse benzer özellikler gösterdiğinden saptanması durumunda yapılacak aktiviteler aynıdır.

Aşı türevi virüslere bağlı ortaya çıkan salgınlar da OPV aşısının uygulanması ile kontrol altına alınabilmektedir.

Türkiye’de bugüne dek VDPV saptanmamıştır.

Hispaniola salgınıHaiti’de polio vakası:

•Ağustos 2000’de 1 paralitik polio vakası

–Laboratuvarda Tip 1 izolasyonu

–Eksik aşılı,

–2 yaşında,

•Aktif vaka araştırması ile başka vaka saptanmadı,

•Ülke çapında OPV ile 3 turlu aşılama kampanyası planlandı (Ocak, Mart, Nisan 2001)

Dominik Cumhuriyeti’nde Polio Salgını:

•12 Temmuz- 18 Kasım arasında Dominik Cumhuriyeti’nde toplam 19 AFP vakası saptandı:

– 6 vaka Tip 1’e bağlı paralitik polio,

–13 vaka klinik polio,

–%84’ü 6 yaşından küçük,

–Vakaların hepsi aşısız veya eksik aşılı,

–Vakalar arasında epidemiyolojik bağlantı var.

•Tüm ülkede OPV ile aşı kampanyası yapıldı.

Hispaniola salgını

Dominik Cumhuriyeti ve Haiti’de Polio Salgını:

•İzole edilen polio virusunun aşı virusu kökenli olduğu,

–aşı suşuna benzerliğinin azaldığı (>%99.5 genetik benzerlik olması gerekirken, %97 benzerlik gösterdiği),

–vahşi virüse benzer genetik özellikler kazandığı,

•Virüsün vakaların çıktığı bölgede, yaklaşık 2 yıl boyunca dolaştığının tahmin edildiği,

•Bölgede polio aşılama oranının çok düşük olduğu ve bu nedenle salgına neden olduğu saptandı.

•Aşılama oranı çok düşük olan bölgelerde aşı virüsünün dolaşımına uzun süre devam ettiği bilinmekteydi (Mısır’da, 1983-1993 yılları arasında, 10 yıldan uzun süre Tip 2 dolaşımı ve 30 vaka)


Alınması gereken dersler:

Gerek vahşi, gerek aşı kökenli tüm virüslere karşı tek ve en etkili yolun tüm çocukların aşılanması olduğu bilinmektedir. Aşılamaya başlandığında aşı kökenli virüs dolaşımı hemen durmaktadır;

Amerika Bölgesi’nde 1991 yılından beri hiç polio vakası görülmüyordu.

Poliodan arındırılmış olsa bile, dünyada güvenli ve emin yer yok.Tek korunma yolu tüm çocuklara ulaşmak ve aşılamak!

•Polio aşısı ile –yüksek aşılama oranlarına ulaşmak,

–devamlılığını sağlamak

çok önemli.


* more than 6,500 Sabin isolates screened

Mısır Type 2, 1988-93

32 vaka

cVDPVs riskleri(circulating vaccine-derived polioviruses)

Filipinler Type 1, 2001

3 vaka

Hispaniola Type 1, 2000-1

22 vaka

Madagaskar2002, type 2

4 vaka

cVDPV Riski

• endojen vahşi virüs dolaşımının olmaması

• rutin aşılama oranlarının düşüklüğü

• OPV kullanımının devam etmesi

Documents

Polio Eradikasyon Programı