Prof. nzw. dr hab. Anna Weissbrot - Koziarska

Opole, 23 czerwca 2016r.

Doświadczanie starości.

Starość w doświadczaniu.

Prof. nzw. dr hab. Anna Weissbrot - Koziarska

GŁÓWNE TEZY

• Sytuacja społeczna osób starszych

• Problemy seniorów

• Przemoc wobec osób starszych jako

zjawisko społeczne

• Wnioski z badań

• Asystentura osoby starszej – konieczność!

„Polska na zasiłku”

Kryzys państwa

Kryzys pracy

Kryzys tożsamości

MIEJSCE OSÓB

STARSZYCH?!

Chaos w życiu osób

starszych wynikiem

gwałtownych

przemian społeczno

– gospodarczych.

ZUS, KRUS, NFZ, Kasa

Chorych, Bank…?!

QUO VADIS

„Jak żyć?

Człowieku, jak

żyć?!”

PROBLEMY

SENIORÓW

SYTUACJA ZDROWOTNA

BADANYCH SENIORÓW

Badaniami objęto:

28 kobiet

22 mężczyzn

Wiek badanych – od 55 do 65 lat

Miejsce zamieszkania – 25 osób miasto

i 25 osób wieś

Wykształcenie badanych

18%

10%

32%

38%

2%Podstawowe gimnazjalne zawodowe średnie wyższe

AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA

BADANYCH SENIORÓW

Odpowiedzi 55-58 lat 59- -62 lata 63-65 lat Ogółem

L % L % L % L %

Jestem

aktywny

zawodowo

11 22,0 3 6,0 0 0 14 28,0

Nie pracuję

zawodowo

0 0 23 46,0 13 26,0 36 72,0

Razem 11 22,0 26 52,0 13 26,0 50 100

Źródło: Opracowanie własne.

Brak aktywności zawodowej

ze względu na miejsce

zamieszkaniaEmeryt/rencista Bezrobotny Ogółem

L % L % L %

wieś 9 18% 12 24% 21 42%

miasto 10 20% 5 10% 15 30%

Razem 19 38% 17 34% 36 72%

Częstotliwość

korzystania z:

Kilka razy

w miesiącu

Raz

w miesiącu

Kilka razy

w roku

Raz w roku Rzadziej niż

raz w roku

Nigdy

M W M W M W M W M W M W

Usług lekarza pierwszego

kontaktu, lekarza

rodzinnego

1 2 10 3 12 8 1 8 1 - - 4

Usług lekarza specjalisty 1 1 2 - 14 19 8 2 - 2 - 1

Pobytu w szpitalu - - 2 - 4 2 5 3 10 3 4 17

Badań diagnostycznych 1 - 2 - 10 3 4 6 - 2 8 14

Usług rehabilitacyjnych 2 - 2 - 3 1 7 - 11 5 - 19

Usług pielęgniarki

środowiskowej

2 - 2 - 3 1 - 1 3 - 15 23

Usług opiekunki z pomocy

społecznej

1 - 2 - - - 1 - 1 - 20 25

Kilka razy

w miesiącu

Raz

w miesiącu

Kilka razy

w roku

Raz w roku Rzadziej

niż raz do

roku

Nigdy

M W M W M W M W M W M W

Badań kontrolnych 1 - - 3 10 3 2 - 1 - 11 19

Działań prozdrowotnych,

Programów profilaktycznych,

Szkoleń, spotkań z dietetykiem.

1 - 1 - 3 - - - 2 - 18 25

Usług ambulatoryjnych - - - - 1 2 2 - 3 - 19 23

Ratownictwa medycznego - - - - 2 - 2 - 5 1 16 24

teleopieki - - - - - - - - - - 25 25

Przemoc wobec seniorów

ZŁOŚĆ – AGRESJA - PRZEMOC

Skala zjawiska przemocy

wobec osób starszych• badania – rok 2014

• badano 80 osób po 60 r. życia

• 56 kobiet, 24 mężczyzn

• średnia wieku 68 lat

• 17 osób ze wsi

• 63 z miasta

• 46 % w związku małżeńskim

• 23% wdowcy

• 12% rozwodnicy (pozostałe stanu wolnego)

Doświadczanie przemocy

w ciągu ostatniego roku

Dyskryminacja ze względu na

wiek

Sprawcy przemocy wobec

starszych

WNIOSKI• najczęściej stosowana przemoc psychiczna

(groźby, szantaż, wytykanie niepełnosprawności)

• doświadczają głównie przemocy od osób obcych

• 22% czuje się niezbyt bezpiecznie w domu

rodzinnym

• 76% badanych twierdzi, że system prawny nie

zapewnia odpowiedniej ochrony osobom

starszym

• 91% badanych uważa, że instytucje publiczne

powinny bardziej zaangażować się w

przeciwdziałanie przemocy wobec osób starszych

Starość jest częścią życia, jest też

częścią szkoły, musi więc mieć

swoich nauczycieli, swoje przepisy,

cele, studia i karność , aby postępy

w życiu starców były możliwe. To co

jest słabe musi mieć kierownictwo i

podtrzymanie, a skoro starość jest

najsłabszym z okresów życia, nie

powinna być zaniedbywana

i pozbawiona pomocy.

(J.A. Komensky)

ZATEM:

• Konieczność przeprowadzenia rzetelnych

badań diagnostycznych

Opracowanie strategii polityki

senioralnej, w której zadba się

o interesy tej grupy społecznej

WIEDZA Z RÓŻNYCH DZIEDZIN +

WSPÓŁDZIAŁANIE INSTYTUCJI

POMOCOWYCH Z WŁADZAMI

SAMORZĄDOWYMI +

ZATRUDNIENIE

WYSPECJALIZOWANEJ KADRY

DIAGNOZA:kompleksowe spojrzenie na aktualną sytuację seniora,

poznanie historii życia,

określenie jego relacji i związków z poszczególnymi członkami

rodziny, znajomymi, społecznością lokalną,

wypracowanie strategii adaptacyjnych

w określonych warunkach środowiskowych,

uwzględnienie deficytów

utrudniających społeczne

funkcjonowanie,

określenie mocnych stron i zasobów.

Zespoły wielowymiarowej opieki nad osobami

starszymi:

pracownik socjalny;

psycholog;

pielęgniarka;

opiekunka;

lekarz;

rehabilitant;

policjant .

Diagnoza sytuacji seniora

Uczelnie wyższe

Lokalne

instytucje Organizacje pozarządowe

pomocowe

Trzy grupy osób starszych

Seniorzy w rodzinie Samodzielne gospodarstwo W instytucji

DECYZJA

CELE

ZADANIAROLE

FUNKCJE

PROPOZYCJA

• ASYSTENT OSOBY STARSZEJ

• Do pracy z rodziną

• Do pracy z seniorem w jego miejscu

zamieszkania

• Do pracy z seniorem w instytucji

pomocowej

Asystent osoby starszej

samodzielnie gospodarującejPodejmuje konkretne działania uwarunkowane zmianami

występującymi w wyniku procesu starzenia się i ujawniającymi się

stanami chorobowymi, różnicującymi się w zależności od

zmieniających się warunków zewnętrznych; objawami

psychopatologicznymi; słabnącym wraz z wiekiem stanem zdrowia

psychofizycznego; utrudnieniami w procesie porozumiewania

się z otoczeniem.

Asystent osoby starszej działa w triadzie:

senior – środowisko lokalne - specjaliści.

Asystent osoby starszej

w instytucji pomocowej• Wspieranie działań pracownika socjalnego

wraz z organizacją kontaktów osoby starszej

z rodziną i znajomymi.

• Tworzenie sieci komunikatorów

porozumiewania się pomiędzy seniorem a

specjalistami zatrudnionymi w innych

instytucjach.

Asystent osoby starszej działa w triadzie:

senior – rodzina/znajomi - specjaliści

Czcić ludzi starych znaczy

spełniać trojaką powinność

wobec nich: akceptować

ich obecność,

pomagać im i doceniać ich

zalety.

Jan Paweł II

„O prawach człowieka”

Dziękuję Państwu

za uwagę

kontakt: aweiss1@wp.pl