Str. 2

SADRŽAJ Lista tabela....................................... ........................................................................... 4 1 Uvod ............................................... ...................................................................... 6 2 Osnovne karakteristike ............................. .......................................................... 7

2.1 Geografski položaj (lokacija)......................................................................................................... 7 2.2 Opšti podaci .................................................................................................................................. 8 2.3 Klima ............................................................................................................................................. 9 2.4 Lokalna samouprava (administracija) ......................................................................................... 10 2.5 Istorija, tradicija i kulturno nasleñe.............................................................................................. 11

3 Prirodni resursi................................... ............................................................... 13 3.1 Reljef ........................................................................................................................................... 13 3.2 Hidrografija.................................................................................................................................. 13 3.3 Zemljište...................................................................................................................................... 13 3.4 Mineralni potencijali .................................................................................................................... 14 3.5 Šumski potencijal ........................................................................................................................ 14

4 Ljudski resursi .................................... ............................................................... 15 4.1 Stanovništvo (broj stanovnika i stopa rasta) ............................................................................... 15 4.2 Stanovništvo prema tipu naselja................................................................................................. 16 4.3 Vitalni dogañaji............................................................................................................................ 16 4.4 Stanovništvo prema bračnom stanju .......................................................................................... 17 4.5 Starosna struktura stanovništva ................................................................................................. 17 4.6 Polna struktura stanovništva....................................................................................................... 19 4.7 Etnička struktura stanovništva .................................................................................................... 19 4.8 Struktura stanovništva prema veroispovesti ............................................................................... 20 4.9 Struktura stanovništva prema maternjem jeziku......................................................................... 20 4.10 Stanovništvo prema aktivnosti .................................................................................................... 21

4.10.1 Struktura stanovništva prema aktivnosti i polu ...................................................................21 4.10.2 Struktura aktivnog stan.prema vrsti zanimanja i oblasti delatnosti.....................................21

4.11 Obrazovna struktura stanovništva .............................................................................................. 22 4.12 Porodice i domaćinstva............................................................................................................... 23

4.12.1 Porodice..............................................................................................................................23 4.12.2 Domaćinstva .......................................................................................................................23

4.13 Migracije stanovništva ................................................................................................................ 24 4.13.1 Doseljenici...........................................................................................................................24 4.13.2 Dnevne migracije ................................................................................................................25

5 Stambeni resursi ................................... ............................................................ 26 5.1 Stambena statistika..................................................................................................................... 26 5.2 Stambena izgradnja .................................................................................................................... 27 5.3 Cene na tržištu............................................................................................................................ 28

6 Privreda ........................................... ................................................................... 29 Privredna struktura............................................................................................................................... 29 6.1 Privredna struktura po delatnostima........................................................................................... 29 6.2 Industrija ..................................................................................................................................... 34 6.3 Poljoprivreda ............................................................................................................................... 36 6.4 Šumarstvo................................................................................................................................... 39 6.5 Investicione mogućnosti ............................................................................................................. 39 6.6 Ukupan obim proizvodnje ........................................................................................................... 40 6.7 Preduzeća prema broju zaposlenih ............................................................................................ 40 6.8 Makroekonomski pokazatelji....................................................................................................... 40 6.9 Spoljno trgovinska robna razmena ............................................................................................. 41 6.10 Struktura izvoza prema destinaciji .............................................................................................. 42 6.11 Struktura investicija..................................................................................................................... 43 Javne finansije ..................................................................................................................................... 43 6.12 Prihod opštinskog budžeta ......................................................................................................... 43 6.13 Rashod opštinskog budžeta ....................................................................................................... 44 Finansijske institucije ........................................................................................................................... 44 6.14 Banke.......................................................................................................................................... 44

7 Radna snaga ........................................ .............................................................. 45 7.1 Broj i struktura zaposlenih .......................................................................................................... 45

Str. 3

7.2 Zaposlenost po delatnostima...................................................................................................... 45 7.3 Prosečne zarade......................................................................................................................... 46 7.4 Zarade po delatnostima .............................................................................................................. 47 7.5 Zapošljavanje.............................................................................................................................. 47 7.6 Nezaposlenost ............................................................................................................................ 48 7.7 Stopa nezaposlenosti ................................................................................................................. 48 7.8 Nezaposlenost prema stepenu obrazovanja .............................................................................. 49 7.9 Nezaposlenost prema dužini čekanja ......................................................................................... 49 7.10 Nezaposlenost prema starosnoj strukturi ................................................................................... 49

8 Javni resursi ...................................... ................................................................ 50 8.1 Saobraćajna infrastruktura.......................................................................................................... 50

8.1.1 Putna infrastruktura ............................................................................................................50 8.1.2 Železnički saobraćaj i infrastruktura ...................................................................................51 8.1.3 Vazdušni saobraćaj ............................................................................................................52 8.1.4 Rečni saobraćaj ..................................................................................................................52

8.2 Komunalna infrastruktura............................................................................................................ 53 8.2.1 Vodovod i kanalizacija ........................................................................................................53 8.2.2 Sistem daljinskog grejanja ..................................................................................................53 8.2.3 Elektro infrastruktura...........................................................................................................53 8.2.4 Telekomunikacioni sistem...................................................................................................54

8.3 Energetika................................................................................................................................... 54 8.4 Zdravstvena i socijalna zaštita.................................................................................................... 54 8.5 Obrazovni kapaciteti ................................................................................................................... 56

9 Resursi životne sredine ............................ ........................................................ 59 9.1 Kvalitet vazduha.......................................................................................................................... 59 9.2 Kvalitet zemljišta ......................................................................................................................... 59 9.3 Kvalitet voda ............................................................................................................................... 59 9.4 Upravljanje čvrstim komunalnim otpadom.................................................................................. 60

10 Turisti čki resursi ......................................... ...................................................... 60 10.1 Broj posetilaca ............................................................................................................................ 60 10.2 Smeštajni kapaciteti .................................................................................................................... 60

11 Kultura............................................ .................................................................... 62 Lokalni razvoj u relaciji sa regionalnim i državnim strateškim dokumentima .... 63

Str. 4

Lista tabela Tabela 1. Osnovno pore ñenje opštine i okruženja (površina i stanovništvo), 2005. ....................... 7 Tabela 2. Opšti podaci o naseljima i katastarskim o pštinama, 2005. .................................... ............ 8 Tabela 3. Podaci o naseljima (tip naselja, broj sta novnika i površina), 2002.......................... .......... 8 Tabela 4. Spisak naselja i pripadaju ćih katastarskih opština............................ ................................. 9 Tabela 5. Klimatski pokazetelji.................... ........................................................................................... 9 Tabela 6. Struktura odbornika u skupštini opštine/G rada, 2004/2008. ................................... ......... 10 Tabela 7. Struktura zemljišnih površina, 2005. ..... ............................................................................. 14 Tabela 8. Uporedni pregled broja stanovnika, podaci iz popisa. ........................................ ............. 15 Tabela 9. Procenjeni broj stanovnika u periodu 1999 -2005. ............................................................. 15 Tabela 10. Struktura stanovništva prema tipu naselj a, 2002. ........................................................... 16 Tabela 11. Vitalni doga ñaji, 2005. ......................................... ............................................................... 16 Tabela 12. Struktura ženskog stanovništva starog 15 godina i više prema broju živoro ñene dece, 2002......................................................................................................................................................... 16 Tabela 13. Struktura stanovništva starog 15 i više godina prema bra čnom stanju i polu, 2002. . 17 Tabela 14. Struktura stanovništva prema starosti i polu, 2002. ........................................ ............... 17 Tabela 15. Struktura stanovništva po osnovnim konti gentima, 2002. ..................................... ........ 18 Tabela 16. Starosni indikatori stanovništva, 2005. . ........................................................................... 18 Tabela 17. Polna struktura stanovništva, 2002. ..... ............................................................................ 19 Tabela 18. Struktura stanovništva prema etni čkoj ili nacionalnoj pripadnosti, 2002. ............. ...... 19 Tabela 19. Struktura stanovništva prema veroispoves ti, 2002........................................... .............. 20 Tabela 20. Struktura stanovništva prema maternjem j eziku, 2002........................................ ........... 20 Tabela 21. Struktura stanovništva prema aktivnosti i polu, 2002....................................... .............. 21 Tabela 22. Struktura aktivnog stanovništva koje oba vlja zanimanje prema zanimanju i polu, 2002. ...................... ....................................................................................... 21 Tabela 23. Struktura stanovništva starog 15 i više godina prema školskoj spremi i pismenosti, 2002. .......... .............................................................................. 22 Tabela 24. Struktura porodica prema broju dece, 200 2..................................................................... 23 Tabela 25. Struktura porodica prema tipu, 2002. .... ........................................................................... 23 Tabela 26. Struktura doma ćinstava prema broju članova, 2002. ...................................... ............... 23 Tabela 27. Broj doseljenika po vremenskim periodima . ................................................................... 24 Tabela 28. Struktura doseljenika prema podru čju sa kojeg su doseljeni, 1940-2002. ............... .... 24 Tabela 29. Dnevne migracije prema tipu migranata, 2 002. ............................................................... 25 Tabela 30. Dnevne migracije stanovništva koje obavl ja zanimanje prema tipu delatnosti, 2002.............. .................................................................................. 25 Tabela 31. Uporedni pregled broja stanova po popisi ma. ................................................................ 26 Tabela 32. Broj i površina stanova, drugih nastanje nih prostorija, kolektivnih stanova i nastanjena lica, 2002. ....... ................................................................................ 26 Tabela 33. Struktura kolektivnih stanova, 2002. .... ............................................................................ 26 Tabela 34. Struktura stanova prema vrsti i opremlje nosti, 2002. ....................................... .............. 26 Tabela 35. Struktura stanova prema godini izgradnje , 2002............................................................. 27 Tabela 36. Struktura nastanjenih stanova prema broj u doma ćinstava i lica, 2002. ....................... 27 Tabela 37. Stambene jedinice prema nivou opremljeno sti infrastrukturom, 2007. ........................ 2 7 Tabela 38. Stambena izgradnja, 2005/2007. .......... .............................................................................. 27 Tabela 39. Vrednost izvedenih gra ñevinskih radova, 2005/2007......................... ............................. 28 Tabela 40. Cene stanova na tržištu, 2008........... ................................................................................. 28 Tabela 41. Cene stanova novogradnje, II polugodište 2007. ............................................................ 28 Tabela 42. Broj preduze ća po delatnostima i veli čini, 31.12.2007. (NBS)............................. ........... 29 Tabela 43. Broj radnika u preduze ćima po delatnosti i veli čini preduze ća, 31.12.2007.(NBS)...... 30 Tabela 44. Struktura preduze ća, ustanova i drugih pravnih lica prema oblasti del atnosti, stanje 31.12.2007. ................................. ................................................................................................. 31 Tabela 45. Struktura (aktivnih)preduzetni čkih radnji po delatnostima, 24.06.2008............. ........... 32 Tabela 46. Struktura preduzetni čkih radnji prema oblicima organizovanja, stanje 12. 04.2006. ... 33 Tabela 47. Struktura aktivnog stanovništva koje oba vlja zanimanje po delatnostima, 2002. ....... 33 Tabela 48. Struktura poljoprivrednog stanovništva p rema posedovanju poljoprivrednog gazdinstva, polu i aktivnosti, 2002 .......................................................................... 36 Tabela 49. Struktura poljoprivrednih gazdinstava pr ema veli čini, 2002. ......................................... 37 Tabela 50. Struktura ukupne poljoprivredne površine u opštini prema na činu koriš ćenja, 2005. ........................................ ................................................................... 37

Str. 5

Tabela 51. Struktura poljoprivredne površine privat nih gazdinstava prema na činu koriš ćenja, 2005. ........................................ ................................................................... 37 Tabela 52. Proizvodnja pojedinih ratarskih kultura, industrijskog, povrtnog i krmnog bilja, 2005. ..................... ........................................................................................ 38 Tabela 53. Proizvodnja vo ća i grož ña, 2005........................................................................................ 38 Tabela 54. Broj stoke, stanje 15.01.2006. .......... .................................................................................. 38 Tabela 55. Prose čan broj stoke, stanje 15.01.2006. .................. ......................................................... 38 Tabela 56. Prodaja i otkup poljoprivrednih proizvod a, 2005............................................................. 39 Tabela 57. Pošumljene površine i pose čena drvna masa, 2005. .............................. ........................ 39 Tabela 58. Raspoložive lokacije za investiciona ula ganja. ............................................. .................. 39 Tabela 59. Veli čina preduze ća prema broju zaposlenih, 2007. .................... ..................................... 40 Tabela 60. Struktura narodnog dohotka po delatnosti ma, 2005....................................................... 40 Tabela 61. Struktura narodnog dohotka po oblicima s vojine, 2005....................................... .......... 41 Tabela 62. Društveni proizvod, 2005. ............... ................................................................................... 41 Tabela 63. Osnovni podaci o preduze ćima, 2005.......................................... ..................................... 41 Tabela 64. Struktura izvoza 2007/2008. ............. .................................................................................. 41 Tabela 65. Struktura uvoza 2007/2008............... .................................................................................. 42 Tabela 66. Struktura izvoza prema destinaciji...... .............................................................................. 42 Tabela 67. Struktura ostvarenih investicija prema k arakteru izgradnje i tehni čkoj strukturi, 2005. ............................... ..................................................................................... 43 Tabela 68. Struktura prihoda opštinskog budžeta, 20 05................................................................... 43 Tabela 69. Struktura rashoda opštinskog budžeta, 20 05. ................................................................. 44 Tabela 70. Broj i struktura zaposlenih, 2005....... ................................................................................ 45 Tabela 71. Struktura zaposlenih po sektorima delatn osti, 2007......................................... .............. 45 Tabela 72. Prose čne zarade po zaposlenom, februar 2008.............. ................................................. 46 Tabela 73. Uporedni pregled prose čnih zarada po zaposlenom po godinama............... ................ 46 Tabela 74. Prose čne zarade po zaposlenom bez poreza i doprinosa, po sektorima delatnosti, 2005. ..................... ........................................................................................ 47 Tabela 75. Slobodna radna mesta, 2007. ............. ............................................................................... 47 Tabela 76. Struktura zapošljavanja, 2007........... ................................................................................. 47 Tabela 77. Struktura nezaposlenih i tražilaca zapos lenja prema polu, decembar 2007. ............... 48 Tabela 78. Broj i polna struktura nezaposlenih, pre gled po godinama. .................................. ........ 48 Tabela 79. Stopa nezaposlenosti, 2007. ............. ................................................................................. 48 Tabela 80. Nezaposleni prema stepenu obrazovanja, 2 007. ............................................................. 49 Tabela 81. Nezaposleni prema dužini čekanja, 2007. ...................................... .................................. 49 Tabela 82. Nezaposleni prema starosnoj strukturi, 2 007. ................................................................. 49 Tabela 83. Dužina puteva, 2005..................... ....................................................................................... 51 Tabela 84. Promet robe i putnika u železni čkom saobra ćaju, 2005. ......................................... ....... 51 Tabela 85. PTT saobra ćaj, 2005 / 2007. ............................................................................................... 54 Tabela 86. Iskoriš ćenje energije, 2007. ............................... ................................................................ 54 Tabela 87. Bolni čki kapaciteti, 2007. ............................... .................................................................... 55 Tabela 88. Ulaganja u zdravstvo i socijalni rad, 20 05........................................................................ 55 Tabela 89. Lekari, stomatolozi i diplomirani farmac euti u zdravstvenim službama, 2005............. 55 Tabela 90. Korisnici socijalne zaštite – maloletna lica, 2005. ........................................ ................... 56 Tabela 91. Korisnici socijalne zaštite – punoletna lica, 2005. ........................................ .................. 56 Tabela 92. Kapaciteti obrazovnih institucija, pregl ed po godinama. .................................... ........... 56 Tabela 93. Ulaganja u obrazovanje, 2005............ ................................................................................ 57 Tabela 94. Broj i struktura obrazovnih ustanova, 20 05. .................................................................... 57 Tabela 95. Ukupan broj u čenika, studenata i korisnika obrazovnih ustanova, 2 005. .................... 57 Tabela 96. Prose čan broj u čenika, studenata i korisnika smeštaja u obrazovnim ustanovama, 2005. ..................... ................................................................................... 58 Tabela 97. Ukupan broj u čenika u osnovnim školama, 2008..................... ....................................... 58 Tabela 98. Broj i struktura turista i ostvarenih tu risti čkih no ćenja,2005/ 2006............................... 60 Tabela 99. Smeštajni kapaciteti, 2007. ............. ................................................................................... 61 Tabela 100. Broj bioskopa, bioskopskih sedišta, pro jekcija i posetilaca, 2005......................... ..... 62

Str. 6

1 Uvod

Za potrebe izrade Strateškog plana Grada Smedereva, identifikovani su kvantitativni i kvalitativni raspoloživi resursi Grada . Prilikom prikupljanja i pripreme kvantitativnih podataka korišćeni su podaci iz Statističkih godišnjaka, Biltena i Saopštenja, Republičkog zavoda za statistiku Srbije, podaci iz NSZ-Filijala Smederevo, Agencije za privredne registre, kao i NBS. Dobijeni su podaci o osnovnim prirodnim, ekonomskim, geografskim, demografskim i socijalnim faktorima od Popisa 2002. godine, do 2008. godine. Kvalitativnom analizom prikupljeni podaci stavljeni su u odreñeni kontekst na osnovu čega je utvrñena perspektiva daljeg ekonomskog razvoja Grada Smedereva.

Str. 7

Tabela 1. Osnovno pore ñenje opštine i okruženja (površina i stanovništvo), 2005.

Udeo u ukupnoj površini (%)

Udeo u ukupnom broju stanovnika (%)

Površina

(km2) Opštine Okruga Srbije

Broj stanovnika*

Opštine Okruga Srbije

Gustina nase-

ljenosti (br. stanov./

km2) Urbana zona 38,58 8 3,10 0,05 62.698 57,19 30,10 0,84 1625 Ruralna zona 443,12 92 35,50 0,50 46.933 42,81 22,53 0,63 106 Opština 481,7 100 38,60 0,55 109.631 100 52,63 1,47 228 Okrug 1.248 / 100 1,41 208.297 / 100 2,80 167 Srbija 88.361 / / 100 7.440.769 / / 100 84 *procena RZS

2 Osnovne karakteristike

2.1 Geografski položaj (lokacija)

Smederevo je pozicionirano na 40,390 severne geografske širine i 20,570 istočne geografske dužine. Nalazi se u severoistočnom delu Republike Srbije, na drugoj po veličini evropskoj reci Dunavu. Od prestonice, Beograda, udaljeno je svega 46 km. Osnovni potencijal Grada Smedereva je upravo njegov karakterističan mikropoložaj odnosno izuzetno povoljan geosaobraćajni položaj izmeñu dva evropska koridora - kopnenog X - auto-put i vodnog - VII - Dunav. Ovu prednost sa lokalnog aspekta sagledavanja treba maksimalno iskoristiti.

Grad Smederevo zahvata blago zatalasano nizijsko područje južnog oboda Panonskog basena, u krajnjem severo-istočnom delu Šumadije. Teritorija Grada pripada Podunavlju i donjem Pomoravlju. Prostire se neposredno ispred ušća Velike Morave u Dunav, pri čemu (u hidrografskom pogledu) najvećim delom pripada slivu Velike Morave.

Ukupna površina Grada Smedereva iznosi 481,7km2.

Najznačajnija prirodna prednost Smedereva,u odnosu na susedne gradove, ali imajući u vidu i ostale podunavske Regione, je izuzetno povoljna, zapravo strateški najpovoljnija geografsko-saobraćajna lokacija jer poseduje najseverniju luku koja može da

Str. 8

primi crnomorske brodove. Nizvodno od Smedereva se nalazi kovinski most, koji je ujedno poslednja veza sa levom obalom Dunava sve do HE „ðerdap I“.

Prema Prostornom planu Republike Srbije, usvojenom 1996.godine, Smederevo je regionalni centar i nalazi se na mestu susticanja dva prioritetna planirana pojasa intenzivnog razvoja (Savsko-Dunavskog i Dunavsko-Veliko Moravskog), a u planu je da se profiliše kao lučki grad i kao multimodalno saobraćajno čvorište.

2.2 Opšti podaci Tabela 2. Opšti podaci o naseljima i katastarskim o pštinama, 2005.

Opština Okrug Broj naselja 27 58 Prosečna veličina naselja (km2) 17,7 21,4 Broj gradskih naselja 1 3 Broj ostalih naselja 26 55 Broj katastarskih opština 30 64 Prosečna veličina katastarske opštine (km2) 16,06 19,5

Grad Smederevo je osnovna teritorijalna jedinica u kojoj grañani ostvaruju lokalnu samoupravu u skladu sa Ustavom.

Teritoruju Grada Smedereva čine područija 27 naseljeneh mesta, koje ulaze u njen sastav. Tabela 3. Podaci o naseljima (tip naselja, broj sta novnika i površina), 2002.

Redni broj Naseljeno mesto

Tip naselja (gradsko/

ostalo) Broj stanovnika

Udeo u ukupnom broju stanovnika u

opštini (%)

Površina (km2)

1 Badljevica ostalo 439 0,40 8,03 2 Binovac ostalo 444 0,40 8,16 3 Vodanj ostalo 1314 1,20 13,87 4 Vranovo ostalo 2682 2,44 16,91 5 Vrbovac ostalo 1108 1,01 15,28 6 Vučak ostalo 1655 1,51 8,79 7 Dobri Do ostalo 1118 1,02 17,60 8 Drugovac ostalo 1906 1,74 25,85 9 Kolari ostalo 1196 1,09 10,04 10 Landol ostalo 1068 0,97 12,31 11 Lipe ostalo 3338 3,04 34,62 12 Lunjevac ostalo 3384 3,08 8,28 13 Lugavčina ostalo 607 0,55 33,50 14 Mala Krsna ostalo 1753 1,60 12,81 15 Malo Orašje ostalo 1139 1,04 16,42 16 Mihajlovac ostalo 3093 2,82 34,25 17 Osipaonica ostalo 4071 3,71 41,20 18 Petrijevo ostalo 1093 1,00 6,50 19 Radinac ostalo 4920 4,48 13,97 20 Ralja ostalo 1537 1,40 7,51 21 Saraorci ostalo 2413 2,20 19,17 22 Seone ostalo 994 0,91 10,51 23 Skobalj ostalo 1880 1,71 23,55

Str. 9

24 Smederevo gradsko 62698 57,19 38,48 25 Suvodol ostalo 849 0,77 11,85 26 Udovice ostalo 2018 1,84 11,20 27 Šalinac ostalo 985 0,90 17,19

Tabela 4. Spisak naselja i pripadaju ćih katastarskih opština. Redni broj Naseljeno mesto Katastarska opština

1 Badljevica Badljevica 2 Binovac Binovac i Drugovac II 3 Vodanj Vodanj 4 Vranovo Vranovo 5 Vrbovac Vrbovac 6 Vučak Vučak 7 Dobri Do Dobri Do 8 Drugovac Drugovac I , Drugovac II 10 Landol Landol 11 Lipe Lipe 12 Lunjevac Lunjevac 13 Lugavčina Lugavčina 14 Mala Krsna Mala Krsna 15 Malo Orašje Malo Orašje 16 Mihajlovac Mihajlovac 17 Osipaonica Osipaonica 18 Petrijevo Petrijevo 19 Radinac Radinac 20 Ralja Ralja 21 Saraorci Saraorci 22 Seone Seone 23 Skobalj Skobalj 24 Smederevo Smederevo 25 Suvodol Suvodol 26 Udovice Udovice 27 Šalinac Šalinac

2.3 Klima Tabela 5. Klimatski pokazetelji.

Opština TEMPERATURA Prosečna temperatura vazduha – januar (ºC) - 0,6 Prosečna temperatura vazduha – jul (ºC) 21,9 Prosečna temperatura vazduha – godišnja (ºC) 11,4 Srednji broj mraznih dana – godišnje 73 Srednji broj tropskih dana – godišnje 90 VLAŽNOST VAZDUHA Prosečna vlažnost vazduha – godišnja (%) 67 TRAJANJE SIJANJA SUNCA Prosečan broj vedrih dana – godišnje 245 Prosečan broj oblačnih dana – godišnje 120 PADAVINE Prosečna količina padavina – godišnje (mm) 650 POJAVE Prosečan broj dana sa snegom – godišnje 36 Prosečan broj dana sa snežnim pokrivačem – godišnje 22

Str. 10

2.4 Lokalna samouprava (administracija) Tabela 6. Struktura odbornika u skupštini opštine/G rada, 2004/2008.

Broj odbornika u opštini 2004

Udeo u ukupnom broju odbornika u opštini 2004 (%)

Broj odbornika u Gradu 2008

Udeo u ukupnom broju odbornika u Gradu 2008 (%)

UKUPNO 70 100 70 100 DS 16 22,86 14 20,00

SRS 12 17,14 16 22,86 DSS 12 17,14 10 14,28 NS - - - -

SPS 10 14,29 7 10,00 G17+ - - - - PSS 8 11,43 - - SPO - - - -

Grupe gradjana 9 12,86 23 32,86 Stranke manjina - - - -

Ostali 3 4,28 - -

Struktura odbornika u skupštini opštine, 2004.

22.86%

17.14%

17.14%14.29%

11.43%

12.86% 4.29%

DS SRS DSS SPS PSS Grupe grañana Ostali

Grad ima svojstvo pravnog lica i predstavlja ga Gradonačelnik . Sedište Grada je u Smederevu, ulica Omladinska br.1. Organi grada su: Skupština Grada, Gradonačelnik i Gradsko veće. Radi ostvarivanje poslova iz nadležnosti Grada, pored organa Grada, obrazuje se i Gradska Uprava.

Struktura odbornika u gradskoj skupštini, 2008.

20.00%

22.86%

14.29%10.00%

32.86%

DS SRS DSS SPS Grupe grañana

Str. 11

2.5 Istorija, tradicija i kulturno nasleñe

Prvo pominjanje Smedereva pod ovim nazivom zabeleženo je u Povelji vizantijskog cara Vasilija II iz 1019.godine, u delu koji govori o Braničevskoj eparhiji Ohridske episkopije. Prvi pisani pomen o Smederevu nalazi se i u Povelji kneza Lazara iz 1381.godine u kojoj se spominje manastir Ravanica i sela i imanja koja poklanja „ u Smederevu ljudini Bogosavu s općinom i baštinom“. Grad Smederevo se nalazi uz pravac rimske granice (Limes) i Carigradskog druma, što je tokom istorije bitno odreñivalo njegov značaj i ulogu u istorijskim dogañajima. Kao takvo, ovo mesto ima kontinuitet od praistorije, preko antike i srednjeg veka do današnjih dana. O svim tim vremenima svedoči bogato kulturno nasleñe smederevskog kraja oličeno u više lokaliteta rasporeñenih u gradu i oko njega

Poseban značaj Smederevo dobija početkom petnaestog veka, u doba despota

ðurña Brankovića, kada postaje poslednja prestonica srpske srednjevekovne države i sedište crkvenog i privrednog života. Sagrañena je Smederevska tvrñava, čiji bedemi i danas stoje i svedoče o burnoj prošlosti grada, ali i značaju Smedereva koji već tada premašuje lokalnu i regionalnu dimenziju. Smederevo postaje centar na razmeñi civilizacija, gde se prepliću uticaji istoka i zapada.

Tvrñava je smeštena na desnoj obali Dunava, na ušću reke Jezave.Unutrašnji prostor zauzima 11ha, a šire okruženje danas zalazi u urbane strukture.Grañena je po uzoru na Carigradsku tvrñavu, kao fortifikacija za odbranu i predstavlja jednu od najvećih tvrñava u Evropi.

Nakon pada u turske ruke, Smederevo zadržava širi regionalni značaj kao sedište sandžakata, sve do 1521.godine.Tokom šesnaestog i sedamnaestog veka, razvilo se u veću orijentalnu varoš. Krajem sedamnaestog veka, za vreme austro-turskih ratova, varoš je naizmenično bila u rukama zaraćenih strana, razarana je i privredno opala. U vreme austrijske vlasti ovde je bio centar distrikta.

Str. 12

U obnovljenoj srpskoj državi Smederevo igra značajnu ulogu, pre svega kao sedište

Sovjeta od 1805.-1807.godine, ali i kao razvijeno gradsko naselje, trgovačko sedište i glavni grad Smederevske nahije.

Tokom čitavog 19. i 20.veka, nekad u većoj, nekad u manjoj meri, koristeći svoje potencijale, imalo je svoje mesto u redu najrazvijenijih gradova Srbije.

Ne navodeći taksativno sve resurse, vrednosti, kulturno - istorijsko nasleñe i duhovnu ponudu Smedereva, opšte je viñenje i zaključak da Smederevo predstavlja centar srpske kulture, što mu daje duhovni i kulturni značaj koji znatno premašuje lokalnu i regionalnu dimenziju.

Kulturna baština i duhovno značenje Smedereva treba da budu predmet pažljive i sinhronizovane revalorizacije i aktivnog uključenja u tokove prostorne, privredne i kulturne integracije ovog prostora u zoni Podunavlja i šire.

Hram Sv.ðorña – 1854.

Crkva Uspenja Presv.Bogorodice XV vek

Vila „Obrenović“ – 1831.

Str. 13

3 Prirodni resursi

3.1 Reljef

Položaj na obali Dunava uz znatne površine sa malim nagibom čini da reljef Grada Smedereva ne predstavlja ograničavajući faktor korišćenja prostora.Izuzetak su nestabilni tereni na dunavskoj obali i tereni sa nešto jačom erozijom.

Najbolji geomorfološki uslovi za razvoj industrije, poljoprivrede i naseljavanje nalaze se na aluvijalnim ravnima većih reka, na njihovim blagim dolinskim stranama i na temenima površi izmeñu rečnih dolina. Zapaža se izrazita podeljenost teritorije Grada na niži prostor dna dolina Velike Morave, Ralje i donjeg toka Konjske reke i viši prostor u centralnom i zapadnom delu Grada Smedereva.

3.2 Hidrografija

Osnovna hidrografska karakteristika Grada Smedereva je prisustvo dve velike reke, Dunava i Velike Morave. Dunav prolazi tokom od 20 km, čineći severnu granicu Grada, dok Velika Morava predstavlja istočnu granicu . Hidrografski, najvećim delom teritorija Grada pripada slivu Velike Morave. U aluvijalnim ravnima Morave i Dunava vode ima dovoljno, ali je najveći problem njen kvalitet, a ne kvantitet. Dunav ima proticaj od 5490 m3/s, a Velika Morava 260 m3/s.

Dunav i Velika Morava Ušće Velike Morave u Dunav

3.3 Zemljište

Grad Smederevo ima ukupno 48.170 ha. Kvalitetnija zemljišta se nalaze na višim i oceditim terenima duž dna doline Velike Morave i na nižim i ravnijim terenima Šumadijskog pobrña, a manje kvalitetna bliže Velikoj Moravi i na terenima sa većim

Str. 14

nagibom u zapadnom delu Grada. Može se zaključiti da područje Grada Smedereva spada meñu najplodnija u Srbiji. Najkvalitetnije zemljište, prve i druge klase čini 15,8% od ukupne površine , treće i četvrte 64,3% zemljišta, dakle, dve trećine prostora Grada Smedereva predstavlja izuzetno vredan agrarni potencijal. Prirodni uslovi u Smederevu su povoljni za poljoprivredu i obuhvataju 80,59% površina, što je iznad proseka za Republiku Srbiju.

Tabela 7. Struktura zemljišnih površina, 2005.

Opština (km2)

Udeo u ukupnoj površini

opštine (%)

Udeo opštine u površini

istog tipa u okrugu (%)

Okrug (km2)

Udeo okruga u površini

istog tipa u Srbiji (%)

Srbija (km2)

Ukupna površina 481,7 100 38,60 1.248 1,41 88.361

Poljoprivredna površina 388,2 80,59 37,36 1.033 2,02 51.123

Obradive površine* 312,6 64,89 36,48 857 2,57 33.299

Obrasla šumska površina 24 4,98 33,80 71 0,12 19.845

podatak iz 2006. godine

3.4 Mineralni potencijali

Potencijal razvoja predstavljaju veće akumulacije mladih sedimenata. Od mineralnih sirovina utvrñena su nalazišta niskokaloričnog uglja, gline, šljunka i peska.U površinskim slojevima rezerve šljunka, peska i gline su velike, i predstavljaju jedno od najvećih ležišta u ovom delu Srbije, a na višim terenima, na Šumadijskom pobrñu, nañene su i rezerve grañevinskog kamena.

3.5 Šumski potencijal

Šume u Gradu Smederevu zauzimaju oko 5% ukupne teritorije, što je znatno manje u odnosu na Republiku (26%), odnosno na region (23%). Ukupna površina pod šumom i šumskim zemljištem iznosi 2.391,08 ha. Šume u privatnom vlasništvu zauzimaju 2.006,02 ha. Šume područja Grada Smedereva pripadaju području rasprostranjenja klimatogene šume sladuna i cera.

Šalinački lug Šalinački lug

Str. 15

4 Ljudski resursi

4.1 Stanovništvo (broj stanovnika i stopa rasta) Tabela 8. Uporedni pregled broja stanovnika, podaci iz popisa.

1948 1953 1961 1971 1981 1991 2002

Broj stanovnika u opštini 59.545 66.132 77.682 90.650 107.366 110.768 109.809

Promena broja stanovnika u opštini / 6.587 11.550 12.968 16.716 3.402 -959

Stopa rasta broja stanovnika u opštini / 11,06 17,46 16,69 18,44 3,17 -0,9

Stope rasta broja stanovnika u okrugu / 7,80 9,20 9,50 11,80 2,60 -0,6

Stopa rasta broja stanovnika u Srbiji

/ 6,30 8,40 7,90 7,30 1,20 0,9

59.54566.132

77.68290.650

107.366

110.768

109.809

0 20 40 60 80 100 120

Bro

j sta

novn

ika

uO

pštin

i

Uporedni pregled broja stanovnika, podaci iz popisa

1848 1953 1961 1971 1981 1991 2002

Tabela 9. Procenjeni broj stanovnika u periodu 1999 -2005.

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Broj stanovnika u opštini 110.505 110.325 110.022 109.782 109.622 109.669 109.631

Ukupna promena broja stanovnika u opštini / -180 -303 -240 -160 47 -38

Stopa rasta broja stanovnika u opštini / -0,16 -0,27 -0,22 -0,15 0,04 -0,03

Stope rasta broja stanovnika u okrugu / -0,40 -0,39 -0,35 -0,33 -0,22 -0,35

Stopa rasta broja stanovnika u Srbiji / -0,32 -0,17 -0,04 0,26 -0,23 -0,30

Str. 16

4.2 Stanovništvo prema tipu naselja Tabela 10. Struktura stanovništva prema tipu naselj a, 2002.

Opština Okrug Srbija Broj Učešće (%) Broj Učešće (%) Broj Učešće (%)

Gradsko stanovništvo 62.805 57,19 104.315 49,61 4.225.896 56,36

Ostalo stanovništvo 47.004 42,81 105.975 50,90 3.272.105 43,64

Ukupno stanovništvo 109.809 100 210.290 100 7.498.001 100

Struktura stanovništva prema tipu naselja, 2002.

57.19%

42.81%

Gradsko stanovništvo Ostalo stanovništvo

4.3 Vitalni dogañaji

Tabela 11. Vitalni doga ñaji, 2005.

Opština Okrug Srbija

Živoroñeni 1136 2014 72180

Živoroñeni na 1000 stanovnika 10,4 9,7 9,7

Umrli 1519 2997 106771

Umrli na 1000 stanovnika 13,9 14,4 14,3

Prirodni priraštaj -383 -983 -23525

Prirodni priraštaj na 1000 stanovnika -3,5 -4,7 -4,6

Tabela 12. Struktura ženskog stanovništva starog 15 godina i više prema broju živoro ñene dece, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju žena starih

15 i više god. u opštini (%)

Ukupno 46.424 100 Nije rañala 10.669 22,98

1 dete 7.753 16,70 2 20.336 43,80 3 5.398 11,63 4 1.397 3,01

Rodila

5 i više dece 836 1,80

Str. 17

4.4 Stanovništvo prema bračnom stanju Tabela 13. Struktura stanovništva starog 15 i više godina prema bra čnom stanju i polu, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju stanovnika u opštini (%)

Ukupno 90.755 100 Neoženjeni/neudati 22.477 24,77 Oženjeni/udati 54.941 60,54

Razvedeni 3.937 4,34 Udovci/udovice 9.184 10,12 Nepoznato 216 0,23

4.5 Starosna struktura stanovništva Tabela 14. Struktura stanovništva prema starosti i polu, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju stanovnika u opštini (%)

Ukupno 109.809 100 muško 54.099 49,27

Ukupno stanovništvo

žensko 55.710 50,73 Ukupno 5.553 5,05 muško 2.880 2,62 0-4 žensko 2.673 2,43 Ukupno 6.427 5,85 muško 3.309 3,01 5-9 žensko 3.118 2,84 Ukupno 7.074 6,44 muško 3.579 3,26 10-14 žensko 3.495 3,18 Ukupno 7.973 7,26 muško 4.092 3,73 15-19 žensko 3.881 3,53 Ukupno 7.845 7,14 muško 4.077 3,71 20-24 žensko 3.768 3,43 Ukupno 7.755 7,06 muško 3.969 3,61 25-29 žensko 3.789 3,45 Ukupno 6.726 6,13 muško 3.369 3,07 30-34 žensko 3.357 3,06 Ukupno 6.965 6,34 muško 3.402 3,10 35-39 žensko 3.563 3.24 Ukupno 8.069 7.35 muško 3.993 3,64 40-44 žensko 4076 3,71 Ukupno 9.766 8,89 muško 4.904 4,47 45-49 žensko 4.862 4,42 Ukupno 8.622 7,85 muško 4.444 4,05 50-54 žensko 4.178 3,80

Str. 18

Ukupno 5.218 4,75 muško 2.529 2,30 55-59 žensko 2.689 2,45 Ukupno 5.619 5,12 muško 2.588 2,36 60-64 žensko 3.031 2,76 Ukupno 6.070 5,53 muško 2.802 2,55 65-69 žensko 3.268 2,98 Ukupno 5.107 4,65 muško 2.245 2,04 70-74 žensko 2.862 2,61 Ukupno 3.052 2,78 muško 1.174 1,07 75-79 žensko 1.878 1,71 Ukupno 1.090 0,99 muško 393 0,36 80-84 žensko 697 0,63 Ukupno 289 0,26 muško 99 0,09 85-89 žensko 190 0,17 Ukupno 133 0,12 muško 43 0,04 90-94 žensko 90 0,08 Ukupno 18 0,02 muško 7 0,01 95 i više žensko 11 0,01 Ukupno 438 0,40 muško 201 0,18 nepoznato žensko 237 0,22

Tabela 15. Struktura stanovništva po osnovnim konti gentima, 2002.

Opština, 2002 Opština, 2005* Broj

stanovnika Udeo u ukupnom stanovništvu (%)

Broj stanovnika

Udeo u ukupnom stanovništvu (%)

Predškolski uzrast 0-6 8.003 7,29 8.349 7,62 Školski uzrast 7-14 11.051 10,06 10.442 9,52 Radni kontigent 15-64 74.558 67,90 74.827 68,25 Stanovništvo od 65 godina i više 15.759 14,35 - - Punoletni 18 i više - - 86.449 78,85 Fertilni 15-49 27.293 24,85 26.356 24,04 Ukupno 109.809 100 109.631 100

* procena

Starosna struktura stanovništva Smedereva ukazuje da se ono može svrstati u kategoriju demografski relativno mlade populacije. Prosečna starost stanovništva Grada Smedereva je 38,93 godina,što je niže od proseka Okruga i Republike. Tabela 16. Starosni indikatori stanovništva, 2005.

Opština Okrug Srbija Prosečna starost (godine) 38,93 40,14 40,57 Očekivano trajanje života - muškarci (godine) 69,14 69,75 69,73 Očekivano trajanje života - žene (godine) 74,22 75,44 75,05 Indeks starenja* 79,67 92,86 100,62

• Indeks starenja – predstavlja odnos starog (60 i više godina) prema mladom (0-19) stanovništvu

Str. 19

Starosni indikatori stanovništva, 2005.

38.93

40.1440.57

38

39

40

41

Prose čna starost(godine)

Opština Okrug Srbija

4.6 Polna struktura stanovništva Tabela 17. Polna struktura stanovništva, 2002.

Opština Struktura stanovništva u opštini (%)

Struktura stanovništva u okrugu (%)

Struktura stanovništva u Srbiji (%)

Muško 54.099 49,27 49,13 48,63

Žensko 55.710 50,73 50,87 51,37

Ukupno 109.809 100 100 100

Podaci pokazuju da je odnos muškog i ženskog stanovništva u Opštini znatno

ujednačeniji nego na nivou Republike.

4.7 Etnička struktura stanovništva Tabela 18. Struktura stanovništva prema etni čkoj ili nacionalnoj pripadnosti, 2002.

Opština Okrug

Broj Udeo u ukupnom stanovništvu (%) Broj Udeo u ukupnom

stanovništvu (%) Srbi 104.222 94.91 202.008 96.06 Crnogorci 533 0.49 774 0.37 Jugosloveni 296 0.27 471 0.22 Albanci 37 0.03 68 0.03 Bošnjaci 17 0.02 20 0.01 Bugari 35 0.03 58 0.03 Bunjevci 4 0.00 6 0.00 Vlasi 9 0.01 44 0.02 Goranci - - 20 0.01 Mañari 144 0.13 186 0.09 Makedonci 354 0.32 555 0.26 Muslimani 52 0.05 97 0.05 Nemci 26 0.02 32 0.02 Romi 1.801 1.64 2.541 1.21 Rumuni 66 0.06 92 0.04 Rusi 32 0.03 57 0.03 Rusini 6 0.01 6 0.00 Slovaci 12 0.01 17 0.01 Slovenci 39 0.04 73 0.03

Str. 20

Ukrajinci 15 0.01 20 0.01 Hrvati 198 0.18 326 0.16 Česi 10 0.01 14 0.01 Ostali 51 0.05 111 0.05 Neopredeljeni 578 0.53 913 0.43 Regionalna pripadnost 24 0.02 36 0.02 Nepoznato 1.248 1.14 1.745 0.83 Ukupno 109.809 100 210.290 100

4.8 Struktura stanovništva prema veroispovesti Tabela 19. Struktura stanovništva prema veroispoves ti, 2002.

Opština Okrug Broj (%) Broj (%)

Pravoslavna 103.622 94,37 201.350 95,75

Katolička 401 0,36 595 0,28

Protestantska 87 0,08 112 0,05

Islamska 1.030 0,94 1.162 0,55

Judaistička 1 0 3 0

Proorijentalnih kultova 9 0,01 12 0,01

Pripada veroispovesti koja nije navedena 216 0,20 621 0,29

Vernik je, ali ne pripada nijednoj veroispovesti 1 0 1 0

Nije vernik 125 0,11 238 0,11

Neizjašnjen 1.389 1,26 2.196 1,04

Nepoznato 2.928 2,67 4.000 1,90

Ukupno 109.809 100 210.290 100

4.9 Struktura stanovništva prema maternjem jeziku Tabela 20. Struktura stanovništva prema maternjem j eziku, 2002.

Opština Okrug Broj (%) Broj (%)

Srpski 106.003 96,53 205.297 97,63

Albanski 47 0,04 79 0,04

Bosanski 2 0 6 0

Bugarski 16 0,1 31 0,01

Vlaški 10 0,1 43 0,02

Mañarski 96 0,9 126 0,06

Makedonski 269 0,24 414 0,38

Romski 2.228 2,03 2.619 1,24

Rumunski 109 0,10 152 0,07

Slovački 11 0,01 16 0,01

Hrvatski 94 0,08 172 0,08

Ostali jezici 114 0,10 201 0,10

Nepoznato 810 0,74 1.134 0,54

Ukupno 109.809 100 210.290 100

Str. 21

4.10 Stanovništvo prema aktivnosti

4.10.1 Struktura stanovništva prema aktivnosti i po lu Tabela 21. Struktura stanovništva prema aktivnosti i polu, 2002.

Opština Udeo u ukupnom

stanovništvu opštine (%)

Udeo u ukupnom aktivnom

stanovništvu opštine (%)

Ukupno stanovništvo 109.809 100 / Aktivno stanovništvo 48.632 44,29 100

ukupno 37.936 34,55 78,01 muško 23.497 21,40 48,32

Aktivno stanovništvo koje obavlja zanimanje žensko 14.439 13,15 29,69 Lica sa ličnim prihodom ukupno 18.718 17,04 38,49

Izdržavano stanovništvo ukupno 41.990 38,24 /

ukupno 469 0,43 0,96 na radu 337 0,31 0,69

Lica u inostranstvu do 1 god.

članovi porodice 132 0,12 0,27

4.10.2 Struktura aktivnog stan.prema vrsti zanimanj a i oblasti delatnosti Tabela 22. Struktura aktivnog stanovništva koje oba vlja zanimanje prema zanimanju i polu, 2002.

Zako-nodavci, funkcio-

neri, ruko-vodioci

Stru-čnjaci

Stru-čni sara-dnici i teh-

ničari

Slu-žbe-nici

Uslu-žni radnici i trgovci

Radnici u poljopri-vredi,

ribarstvu i šuma-rsvtu

Zana-tlije i

srodni radnici

Ruko-vaoci maši-nama i ure-ñajima

i monteri

Osno-vna jedno-stavna zani-manja

Voj-na lica

Nepo-znato

U 1434 2086 7063 1991 3747 6825 6019 3865 2534 129 1731

M 955 988 3082 827 1448 3952 5614 3286 1511 127 1346 Ukupno*

Ž 479 1098 3981 1164 2299 2873 405 579 1023 2 385 U 15 44 191 71 55 6762 28 79 196 - - M 14 28 72 31 46 3916 27 76 132 - -

Poljoprivreda, lov i šumarstvo

Ž 1 16 119 40 9 2846 1 3 64 - - U - - - - - 4 - - - - - M - - - - - 4 - - - - - Ribarstvo Ž - - - - - - - - - - - U 1 - 11 4 - - 4 6 2 - - M 1 - 2 2 - - 4 5 2 - -

Vañenje ruda i kamena

Ž - - 9 2 - - - 1 - - - U 274 536 2798 641 535 17 3747 2687 677 1 759 M 216 337 1596 249 201 12 3456 2161 415 1 603

Prerañivačka industrija

Ž 58 199 1202 392 334 5 291 526 262 - 156 U 4 13 104 53 7 - 99 64 42 - 4 M 2 10 65 20 3 - 99 61 24 - 3 Energetika Ž 2 3 39 33 4 - - 3 18 - 1 U 64 26 170 61 24 1 845 112 458 - 3 M 52 16 86 26 16 1 828 110 434 - 3 Grañevinarstvo Ž 12 10 84 35 8 - 17 2 24 - - U 523 74 440 202 1960 9 300 143 107 - 66 M 303 32 184 79 627 1 284 139 71 - 43 Trgovina Ž 220 42 256 123 1333 8 16 4 36 - 23 U 142 - 38 31 449 - 16 6 89 - 8 M 96 - 13 17 201 - 11 5 29 - 6 Hoteli i restorani

Ž 46 - 25 14 248 - 5 1 60 - 2 Saobraćaj, U 124 21 265 289 133 - 168 449 115 - 27

Str. 22

M 111 16 150 194 79 - 165 440 59 - 20 skladištenje i veze Ž 13 5 115 95 54 - 3 9 56 - 7

U 19 31 197 80 6 - - 1 10 - 8 M 9 10 38 15 4 - - 1 2 - 3 Finansijsko

posredovanje Ž 10 21 159 65 2 - - - 8 - 5 U 82 181 364 97 47 6 210 52 123 - 29 M 56 111 119 26 23 4 199 39 41 - 24

Nekretnine i poslovne aktivnosti Ž 26 70 245 71 24 2 11 13 82 - 5

U 26 184 330 198 167 - 32 41 49 128 18 M 17 78 170 61 160 - 30 37 9 126 10 Državna uprava i

odbrana Ž 9 106 160 137 7 - 2 4 40 2 8 U 19 474 726 46 29 - 10 17 198 - 8 M 13 128 207 11 - - 9 16 30 - 5 Obrazovanje

Ž 6 346 519 35 29 - 1 1 168 - 3 U 35 365 1085 83 183 9 369 119 206 - 162 M 16 131 174 35 31 6 315 111 48 - 135 Zdravstveni i

socijalni rad Ž 19 234 911 48 152 3 54 8 158 - 27 U 89 119 210 53 127 17 38 37 145 - 16 M 36 79 141 18 35 8 37 37 122 - 13

Komunalne, društvene i lične delatnosti Ž 53 40 69 35 92 9 1 - 23 - 3

U - - - - 2 - - - 8 - 5 M - - - - - - - - 1 - 2

Privatna domaćinstva sa radnicima Ž - - - - 2 - - - 7 - 3

U - - - - - - - - - - - M - - - - - - - - - - - Eksteritorijalne

organizacije i tela Ž - - - - - - - - - - - U 17 18 134 82 23 - 153 52 109 - 618 M 13 12 65 43 22 - 150 48 92 - 476 Nepoznato

Ž 4 6 69 39 1 - 3 4 17 - 142

*U – ukupno; M – muškarci; Ž – žene.

4.11 Obrazovna struktura stanovništva Tabela 23. Struktura stanovništva starog 15 i više godina prema školskoj spremi i pismenosti, 2002.

Opština (broj) Opština (%) Srbija (%) uku-

pno muš-karci žene uku-

pno muš-karci žene uku-

pno muš-karci žene

Ukupno stanovništvo (>15) 90.755 44.331 46.424 100 100 100 100 100 100

ukupno 4.913 1.100 3.813 5,41 2,48 8,21 5,65 2,53 8,55 Bez školske spreme nepisme

ni 2.379 533 1.864 2,62 0,59 2,03 2,55 0,38 2,17

ukupno 1.901 544 1.357 2,09 1,23 2,92 1,99 1,23 2,70 1-3 razreda osnovne škole

nepismeni 921 264 657 1,01 0,29 0,72 0,90 0,14 0,76

4-7 razreda osnovne škole 12.968 5.455 7.513 14,29 12,30 16,18 14,19 12,30 15,94

Osnovno obrazovanje 25.535 12.023 13.512 28,14 27,12 29,10 23,87 22,97 24,72

Srednje obrazovanje 36.783 20.471 16.312 40,53 46,18 35,14 41,07 46,08 36,43

Više obrazovanje 3.495 1.753 1.742 3,85 3,95 3,75 4,51 4,94 4,11

Visoko obrazovanje 3.764 2.137 1.627 4,15 4,82 3,50 6,52 7,33 5,76

Nepoznato 1.396 848 548 1,54 1,91 1,18 2,18 2,61 1,78

Nepismeni ukupno 3.318 797 2.521 3,66 0,88 2,78 3,45 0,52 2,93

Str. 23

4.12 Porodice i domaćinstva

4.12.1 Porodice Tabela 24. Struktura porodica prema broju dece, 200 2.

Opština Udeo u ukupnom broju porodica u

opštini (%) Broj porodica - ukupno 32.499 100 Broj porodica bez dece 9.455 29,09 Broj porodica sa decom 23.044 70,91 Broj porodica sa 1 detetom 10.434 32,10 Broj porodica sa 2 deteta 10.471 32,22 Broj porodica sa 3 deteta 1.807 5,56 Broj porodica sa 4 deteta 249 0,77 Broj porodica sa 5 i više dece 83 0,26 Broj porodica sa decom mlañom od 25 godina 18.518 56,98 Broj dece mlañe od 25 godina 31.845 / Prosečan broj dece mlañe od 25 godina po porodici 1,72 / Tabela 25. Struktura porodica prema tipu, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju porodica u opštini (%)

Broj porodica - ukupno 32.499 100 Bračni par bez dece 9.455 29,09 Bračni par sa decom 18.234 56,11 Majka sa decom 3.554 10,94 Otac sa decom 1.256 3,86

4.12.2 Domaćinstva Tabela 26. Struktura doma ćinstava prema broju članova, 2002.

Broj Udeo u ukupnom broju domaćinstava u opštini

(%)

ukupno 34.657 100

sa 1 članom 5.850 16,88 2 7.885 22,75 3 6.539 18,87 4 8.030 23,17 5 3.362 9,70 6 1.930 5,57 7 687 1,98 8 218 0,63 9 104 0,30

Domaćinstva u opštini

10 i više 52 0,15

Opština 3,17 /

Okrug 3,21 / Prosečan broj članova domaćinstva

Srbija 2,97 /

Str. 24

4.13 Migracije stanovništva

Smederevo je godinama bilo pod udarom migratornih kretanja stanovništva koje se iz različitih krajeva doseljavalo i distribuiralo na ovo područje. Trenutno na teritoriji Grada Smedereva živi 49,6% doseljenog stanovništva, što znači da je tek nešto više od polovine autohtono stanovništvo.

Motivi za preseljavanje bili su različiti u raznim vremenskim periodima, počev od ekonomskih, socijalnih, pa do političkih, koji svakako uključuju psihološke i moralne motive.

Razlozi za naseljavanje su takoñe različiti: u osnovi je razvijena privredna baza i

početak industrijalizacije, ali i široka otvorenost Smedereva prema jugu, dolinom Velike Morave, neposredna blizina Beograda kao vodećeg centra itd.

4.13.1 Doseljenici

Tabela 27. Broj doseljenika po vremenskim periodima .

Broj doseljenika u opštinu

Udeo u odnosu na ukupan broj doseljenika

u opštinu (%) Broj doseljenika u okrug

1940 i ranije 634 1,31 1.371 1941-1945 627 1,30 1.334 1946-1960 8.386 17,35 15.182 1961-1970 9.084 18,79 16.142 1971-1980 10.780 22,30 18.448 1981-1990 7.831 16,20 13.829 1991-2002 9.110 18,84 16.523

Broj doseljenika po vremenskim periodima

1941-19451946-1960

1961-19701971-1980

1981-19901991-2002

1940 i ranije

0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000

Vre

men

ski p

erio

d

Tabela 28. Struktura doseljenika prema podru čju sa kojeg su doseljeni, 1940-2002.

Opština Udeo u ukupnom broju doseljenika u opštinu (%)

Doseljenici - ukupno 48.342 100 Srbije - ukupno 40.705 84,20

drugog mesta iste opštine 11.677 24,15 Doseljenici iz

Centralne Srbije 17.953 37,14

Str. 25

Vojvodine 2.609 5,40 Kosova i Metohije 8.466 17,51

Crne Gore 477 0,99 Bosne i Hercegovine 2.148 4,44

Hrvatske 3.202 6,62 Makedonije 1.039 2,15 Slovenije 116 0,24

ostalih država 315 0,65 nepoznato 340 0,70

4.13.2 Dnevne migracije Tabela 29. Dnevne migracije prema tipu migranata, 2 002.

Opština Udeo u ukupnom broju dnevnih migranata (%)

Dnevni migranti - ukupno 13.532 100 ukupno 10.385 76,74

u drugom naselju iste opštine 8.763 64,76 u drugoj opštini 1.481 10,94

Dnevni migranti koji obavljaju zanimanje

u drugoj državi 6 0,04 ukupno 3.147 23,26 učenici 2.014 14,88 studenti 1.139 8,42

u drugom naselju iste opštine 1.830 13,52 u drugoj opštini 1.266 9,36

Dnevni migranti koji se školuju

u drugoj državi - -

Tabela 30. Dnevne migracije stanovništva koje obavl ja zanimanje prema tipu delatnosti, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju dnevnih migranata (%)

Ukupno - dnevni migranti 10.385 100

Poljoprivreda, lov i šumarstvo 255 2,45

Ribarstvo 1 0,01

Vañenje ruda i kamena 19 0,18

Prerañivačka industrija 5.943 57,23

Energetika (el.energija, gas, voda) 108 1,04

Grañevinarstvo 588 5,66

Trgovina i opravka motornih vozila 753 7,25

Hoteli i restorani 154 1,48

Saobraćaj, skladištenje i veze 502 4,83

Finansijsko posredovanje 50 0,48

Nekretnine i ostale poslovne aktivnosti 359 3,46

Državna uprava i odbrana i socijalno osiguranje 369 3,55

Obrazovanje 323 3,11

Zdravstveni i socijalni rad 587 5,65

Komunalne, društvene i lične delatnosti 118 1,14

Privatna domaćinstva sa zaposlenim licima - -

Eksteritorijalne organizacije i tela 1 0,01

Nepoznato 255 2,45

Str. 26

5 Stambeni resursi

5.1 Stambena statistika

Tabela 31. Uporedni pregled broja stanova po popisi ma. 1971 1981 1991 2002

Broj stanova u opštini 16.088 26.058 34.821 38.019

broj stanova na 100 stanovnika 17,44 24,10 31,44 34,62 Opština porast broja stanova (%) / 61,97 33,63 9,18

broj stanova na 100 stanovnika 15,67 22,49 28,82 33,04 Okrug

porast broja stanova (%) / 60,39 31,50 13,98 broj stanova na 100 stanovnika 17,62 24,69 30,92 34,76 Srbija

porast broja stanova (%) / 50,38 26,72 13,44

Tabela 32. Broj i površina stanova, drugih nastanje nih prostorija, kolektivnih stanova i nastanjena lica, 2002.

Opština Ukupan

broj/površina Prosek po

stanu

Okrug prosek

Srbija prosek

Broj stanova 40.425 / / / Površina stanova (m2) 2.586.272 63,98 66,97 64,78 Broj lica u stanovima 114.478 2,83 2,75 2,56 Broj drugih nastanjenih prostorija 236 / / / Površina drugih nastanjenih prostorija (m2) 8.012 33,95 35,21 33,63 Broj lica u drugim nastanjenim prostorijama 699 2,96 3,01 3,02 Brok kolektivnih stanova 8 / / /

Tabela 33. Struktura kolektivnih stanova, 2002.

Opština Okrug Ukupan broj kolektivnih stanova 8 18 Baraka za smeštaj radnika 3 4 Dom ili hotel za samce 1 2 Studentski, ñački dom i internat - - Dom za decu i omladinu ometenu u razvoju - - Dom za socijalno ugroženu decu - - Dom za penzionere, stare i iznemogle 1 1 Dom za odrasle invalide - - Manastirski, samostanski konak - 2 Ostali kolektivni stanovi 3 9

Tabela 34. Struktura stanova prema vrsti i opremlje nosti, 2002.

Prosečna površina stana (m2) Opština

Udeo u ukupnom

broju stanova u opštini (%) Opština Okrug Srbija

Stanovi - ukupno 38.019 100 64,80 67,83 66,04 Stanovi u vlasništvu fizičkih lica 37.445 98,49 64,96 67,99 66,31

posebne sobe 560 1,47 18,43 18,42 18,15 garsonjere i 1-sobni 6.643 17,47 33,17 33,11 33,76

2-sobni 13.550 35,64 55,72 55,80 56,01 3-sobni 10.070 26,49 71,59 71,92 73,68 4-sobni 4.432 11,66 88,67 90,87 84,34

Vrsta stana

5 i više sobni 2.756 7,25 131,94 134,35 135,95 vodovodom 33.392 87,83 67,11 71,78 68,16 Opremljenost

instalacijama el. strujom 37.737 99,26 64,95 68,12 66,24

Str. 27

Tabela 35. Struktura stanova prema godini izgradnje , 2002.

Prosečna površina stana (m2) Opština

Udeo u ukupnom broju

stanova u opštini (%) Opština Okrug Srbija

Stanovi - ukupno 38.019 100 64,80 67,83 66,04 do 1918. godine 473 1,24 50,08 47,83 60,12

1919-1945 1.738 4,57 52,71 51,11 57,31 1946-1960 4.496 11,83 51,96 54,01 55,49 1961-1970 7.659 20,14 58,25 61,60 60,04 1971-1980 9.970 26,22 69,98 74,32 70,18 1981-1990 8.763 23,05 72,00 77,86 75,65 1991-2000 2.914 7,66 74,52 81,32 77,08

2001 219 0,58 79,28 80,32 70,40

Stanovi izgrañeni

1. kvartal 2002. 65 0,17 72,09 74,77 73,63

Tabela 36. Struktura nastanjenih stanova prema broj u doma ćinstava i lica, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju stanova u opštini (%)

Nastanjeni stanovi -ukupno 33.887 100 1 domaćinstvo 32.221 95,08 2 domaćinstva 1.522 4,49 3 domaćinstva 129 0,38

1 lice 4.932 14.55 2 7.189 21,21 3 6.196 18,28 4 7.871 23,23 5 3.798 11,21 6 2.369 6,99

Stanovi u kojima stanuje

7 i više lica 1.532 4,52 Tabela 37. Stambene jedinice prema nivou opremljeno sti infrastrukturom, 2007. Opština (%) Procenat stambenih jedinica priključenih na elektrodistributivnu mrežu 95 Procenat stambenih jedinica priključenih na vodovodnu mrežu 75 Procenat stambenih jedinica priključenih na kanalizacionu mrežu 64 Procenat stambenih jedinica priključenih na gas 10 Procenat stambenih jedinica sa daljinskim grejanjem 24 Procenat stambenih jedinica priključenih na telefonsku mrežu 80

5.2 Stambena izgradnja Tabela 38. Stambena izgradnja, 2005/2007.

Opština 2005

Okrug 2005

Srbija 2005

Opština 2007

Okrug 2007

Srbija 2007

Broj stanova – ukupno 351 / / 524 / / Broj završenih stanova 75 / / 194 / / Broj nezavršenih stanova 276 / / 330 / / Prosečna površina završenih stanova (m2) 66,34 96,70 75,71 77,39 97,35 69,46 Broj izgrañenih stanova na 1000 stanovnika

0,7 1,7 2,2 1,78 2,00 2,46

Str. 28

Tabela 39. Vrednost izvedenih gra ñevinskih radova, 2005/2007.

Opština 2005.

(€)*

Udeo u vrednosti svih grañevisnkih radova (%)

Opština 2007. (€)*

Udeo u vrednosti svih grañevisnkih radova (%)

Vrednost izvedenih grañevinskih radova - ukupno 10.680.433 100 20.106.727 100

Stambena izgradnja - ukupno 2.852.901 26,71 4.503.826 22,40 Stambena izgradnja u privatnoj svojini 1.452.070 13,59 2.575.281 12,81

Stambena izgradnja u ostalim oblicima svojine

1.400.830 13,12 1.928.545 9,59

* srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd * prosečni srednji kurs NBS 2007. - 1€ = 79.98 rsd

5.3 Cene na tržištu Tabela 40. Cene stanova na tržištu, 2008.

Veličina stambene jedinice Lokacija Cena (€/m2)*

centar 550 - 600 Garsonjera periferija 450 - 500

centar 600 - 800 Jednosobni periferija 550 - 700 centar 650 - 730 Dvosobni

periferija 400 - 500

centar 680 - 1000 Trosobni periferija 460 - 600

centar 500 - 650 Preko tri sobe periferija 460 - 500

* srednji kurs NBS 5.06.2008.-1€ = 81,7399 rsd Tabela 41. Cene stanova novogradnje, II polugodište 2007.

Opština Beograd Srbija (prosek)

Prosečna površina stanova (m2) 45 61 53

Cena stana (€/m2)* 557,23 1.458,65 1.131,23

Cena grañevinskog zemljišta (€/m2) 17,06 425,26 289,87

Cena grañenja (€/m2) 498,90 824,62 676,84

Ostali troškovi (€/m2) 41,28 208,76 164,52

* srednji kurs NBS 31.12.2007. - 1€ = 79,2362 rsd

Str. 29

6 Privreda

Privredna struktura Privredna i tehnička struktura, iako deklarisana sa ozbiljnim nedostacima i zaostacima u odnosu na zahteve budućeg kvalitetnijeg i dinamičnijeg razvoja opštine, zajedno sa velikim kadrovskim potencijalom, dobra je osnova i veliki potencijal u daljem razvoju opštine Smederevo.

U.S.Steel Serbia - okosnica privrednog razvoja opštine Smederevo i istovremeno industrijski gigant od republičkog značaja,(vodeći izvoznik u Republici),kao primer uspešne transformacije i aranžmana sa inostranim ulagačima i zakupcima (USS), predstavlja značajnu perspektivu u daljem razvoju opštine.

6.1 Privredna struktura po delatnostima Tabela 42. Broj preduze ća po delatnostima i veli čini, 31.12.2007. (NBS)

Broj preduzeća Udeo u ukupnom broju preduzeća (%)

velika srednja mala ukupno velika srednja mala ukupno UKUPNO 5 26 782 813 0,62 3,20 96,18 100 Poljoprivreda i lov - 3 22 25 - 11,54 2,81 3,07 Šumarstvo - - - - - - - - Vodoprivreda - - 1 1 - - 0,13 0,12 Ribarstvo - - - - - - - - Vañenje ruda i kamena - - 4 4 - - 0,51 0,49 Proizvodnja prehrambenih proizvoda pića i duvana - 1 21 22 - 3,85 2,68 2,71

Proizvodnja tekstila i tekstilnih proizvoda - - 1 1 - - 0,13 0,12

Prerada kože i proizvodnja predmeta od kože - - 8 8 - - 1,02 0,98

Prerada drveta i proizvodi od drveta - - 7 7 - - 0,90 0,86

Proizvodnja celuloze, papira i izdavačka delatnost i štampanje - - 18 18 - - 2,30 2,21

Proizvodnja koksa i derivata nafte - - 1 1 - - 0,13 0,12 Proizvodnja hemijskih proizvoda i veštačkih i sintetičkih vlakana - - 4 4 - - 0,51 0,49

Proizvodnja proizvoda od gume i od plastičnih masa - - 5 5 - - 0,64 0,62

Proizvodnja proizvoda od ostalih nemetalnih minerala - 2 5 7 - 7,69 0,64 0,86

Proizvodnja metala i metalnih proizvoda 1 1 30 32 20,00 3,85 3,84 3,95

Proizvodnja mašina i ureñaja 1 1 16 18 20,00 3,85 2,05 2,21 Proizvodnja električnih i optičkih ureñaja - - 6 6 - - 0,77 0,74

Proizvodnja saobraćajnih sredstava 1 - 3 4 20,00 - 0,38 0,49

Ostala prerañivačka industrija - 2 17 19 - 7,69 2,17 2,34 Prerañivačka industrija - ukupno 3 7 142 152 60,00 26,92 18,16 18,70 Proizvodnja i snabdevanje el. energijom, gasom i vodom

- 2 - 2 - 7,69 - 0,25

Grañevinarstvo - 4 57 61 - 15,38 7,29 7,50 Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila i predmeta za ličnu upotrebu

2 6 375 383 40,00 23,08 47,95 47,11

Hoteli i restorani - - 19 19 - - 2,43 2,34

Str. 30

Saobraćaj, skladištenje i veze - 2 59 61 - 7,69 7,54 7,50 Finansijsko posredovanje - - 4 4 - - 0,51 0,49 Aktivnosti u vezi sa nekretninama, iznajmljivanje i poslovne aktivnosti

- 1 68 69 - 3,85 8,70 8,49

Državna uprava i odbrana i obavezno socijalno osiguranje - - 1 1 - - 0,13 0,12

Obrazovanje - - 15 15 - - 1,92 1,84 Zdravstveni i socijalni rad - - 5 5 - - 0,64 0,62 Ostale komunalne, društvene i lične uslužne aktivnosti - 1 10 11 - 3,85 1,28 1,35

Eksteritorijalne organizacije i tela - - - - - - - -

Broj preduze ća po veli čini, 31.12.2007.

Mala preduze ća

96.19%

Velika preduze ća

0.62%Srednja

preduze ća 3.20%

Tabela 43. Broj radnika u preduze ćima po delatnosti i veli čini preduze ća, 31.12.2007.(NBS)

Broj radnika u preduzećima Udeo u ukupnom broju radnika u preduzećima (%)

velika srednja mala ukupno velika srednja mala ukupno UKUPNO 8.215 2.143 3.184 13.542 60,66 15,82 23,52 100 Poljoprivreda i lov - 138 100 238 - 6,44 3,14 1,76 Šumarstvo - - - - - - - - Vodoprivreda - - 42 42 - - 1,32 0,31 Ribarstvo - - - - - - - - Vañenje ruda i kamena - - 7 7 - - 0,22 0,05 Proizvodnja prehrambenih proizvoda pića i duvana - 181 66 247 - 8,45 2,07 1,82

Proizvodnja tekstila i tekstilnih proizvoda - - - - - - - -

Prerada kože i proizvodnja predmeta od kože - - 81 81 - - 2,54 0,60

Prerada drveta i proizvodi od drveta - - 20 20 - - 0,63 0,15

Proizvodnja celuloze, papira i izdavačka delatnost i štampanje - - 50 50 - - 1,57 0,37

Proizvodnja koksa i derivata nafte - - - - - - - -

Proizvodnja hemijskih proizvoda i veštačkih i sintetičkih vlakana - - 18 18 - - 0,56 0,13

Proizvodnja proizvoda od gume i od plastičnih masa - - 6 6 - - 0,19 0,04

Proizvodnja proizvoda od ostalih nemetalnih minerala - 73 73 146 - 3,41 2,29 1,08

Str. 31

Proizvodnja metala i metalnih proizvoda 5.766 77 179 6.022 70,19 3,59 5,62 44,47

Proizvodnja mašina i ureñaja 750 195 56 1.001 9,13 9,10 1,76 7,39 Proizvodnja električnih i optičkih ureñaja - - 11 11 - - 0,35 0,08

Proizvodnja saobraćajnih sredstava 1.484 - 4 1.488 18,06 - 0,13 10,99

Ostala prerañivačka industrija - 245 55 300 - 11,43 1,73 2,22

Prerañivačka industrija - ukupno 8.000 771 619 9.390 97,38 35,98 19,44 69,34

Proizvodnja i snabdevanje el. energijom, gasom i vodom - 279 - 279 - 13,02 - 2,06

Grañevinarstvo - 301 310 611 - 14,04 9,74 4,51

Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila i predmeta za ličnu upotrebu

215 195 1.095 1.505 2,62 9,10 34,39 11,11

Hoteli i restorani - - 162 162 - - 5,09 1,20

Saobraćaj, skladištenje i veze - 40 250 290 - 1,87 7,85 2,14

Finansijsko posredovanje - - 4 4 - - 0,13 0,03

Aktivnosti u vezi sa nekretninama, iznajmljivanje i poslovne aktivnosti

- 18 252 270 - 0,84 7,91 1,99

Državna uprava i odbrana i obavezno socijalno osiguranje - - 20 20 - - 0,63 0,15

Obrazovanje - - 70 70 - - 2,20 0,52

Zdravstveni i socijalni rad - - 122 122 - - 3,83 0,90

Ostale komunalne, društvene i lične uslužne aktivnosti - 401 131 532 - 18,71 4,11 3,93

Eksteritorijalne organizacije i tela - - - - - - - -

Tabela 44. Struktura preduze ća, ustanova i drugih pravnih lica prema oblasti del atnosti, stanje 31.12.2007.

Opština Udeo u ukupnom broju preduzeća (%)

UKUPNO 1.627 100 Industrija i rudarstvo 47 2,89 Poljoprivreda i ribarstvo 23 1,41 Šumarstvo 1 0,06 Vodoprivreda - - Grañevinarstvo 22 1,35 Saobraćaj i veze 13 0,80 Trgovina 205 12,60 Ugostiteljstvo i turizam 12 0,74 Zanatsvo i lične usluge 21 1,29 Stambeno-komunalne delatnosti 2 0,12 Finansijske i druge usluge 57 3,50 Obrazovanje i kultura 254 15,61 Zdravstvo i socijalna zaštita 15 0,92 Društveno-političke zajednice i organizacije 291 17,89

Str. 32

Tabela 45. Struktura (aktivnih)preduzetni čkih radnji po delatnostima, 24.06.2008.

Broj preduzetničkih radnji Udeo u ukupnom broju preduzetničkih radnji (%)

UKUPNO 3.117 100

Poljoprivreda i lov 12 0,38 Šumarstvo 4 0,13

Vodoprivreda / /

Ribarstvo / / Vañenje ruda i kamena 2 0,06

Proizvodnja prehrambenih proizvoda pića i duvana 91 2,92

Proizvodnja tekstila i tekstilnih proizvoda 80 2,57

Prerada kože i proizvodnja predmeta od kože 5 0,16

Prerada drveta i proizvodi od drveta 31 0,99

Proizvodnja celuloze, papira i izdavačka delatnost i štampanje 16 0,51

Proizvodnja koksa i derivata nafte / /

Proizvodnja hemijskih proizvoda i veštačkih i sintetičkih vlakana 2 0,06

Proizvodnja proizvoda od gume i od plastičnih masa 12 0,38

Proizvodnja proizvoda od ostalih nemetalnih minerala 28 0,90

Proizvodnja metala i metalnih proizvoda 84 2,69

Proizvodnja mašina i ureñaja 11 0,35

Proizvodnja električnih i optičkih ureñaja 12 0,38

Proizvodnja saobraćajnih sredstava 2 0,06

Ostala prerañivačka industrija 67 2,15

Prerañivačka industrija - ukupno 441 14,15

Proizvodnja i snabdevanje el. energijom, gasom i vodom / /

Grañevinarstvo 302 9,69

Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila i predmeta za ličnu upotrebu

1254 40,23

Hoteli i restorani 288 9,24 Saobraćaj, skladištenje i veze 314 10,07

Finansijsko posredovanje 29 0,93

Aktivnosti u vezi sa nekretninama, iznajmljivanje i poslovne aktivnosti 264 8,47

Obrazovanje 11 0,35 Zdravstveni i socijalni rad 46 1,48

Ostale komunalne, društvene i lične uslužne aktivnosti 150 4,81

Str. 33

Tabela 46. Struktura preduzetni čkih radnji prema oblicima organizovanja, stanje 12. 04.2006.

Opština Udeo u ukupnom broju preduzetničkih radnji

(%) UKUPNO 3.337 100 Samostalne radnje 2.839 87,70 Ortačke radnje 30 0,93

Radnje čiji je osnivač u radnom odnosu ili penzioner 368 11,37

Struktura preduzetni čkih radnji prema oblicima organizovanja, 2006.

87.70%

0.93%11.37%

Samostalne radnjeOrtačke radnjeRadnje čiji je osnivač u radnom odnosu ili penzioner

Tabela 47. Struktura aktivnog stanovništva koje oba vlja zanimanje po delatnostima, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju aktivnog stanovništva (%)

Aktivno stanovništvo - ukupno 37.936 100

Poljoprivreda, lov i šumarstvo 7.468 19,69

Ribarstvo 5 0,01

Vañenje ruda i kamena 44 0,12

Prerañivačka industrija 12.384 32,64

Energetika (el.energija, gas, voda) 414 1,09

Grañevinarstvo 2.019 5,32

Trgovina i opravka motornih vozila 3.977 10,48

Hoteli i restorani 819 2,16

Saobraćaj, skladištenje i veze 1.590 4,19

Finansijsko posredovanje 356 0,94

Nekretnine i ostale poslovne aktivnosti 1.235 3,25

Državna uprava i odbrana i socijalno osiguranje 1.392 3,67

Obrazovanje 1.539 4,06

Zdravstveni i socijalni rad 2.538 6,69

Komunalne, društvene i lične delatnosti 872 2,30

Privatna domaćinstva sa zaposlenim licima 15 0,04

Eksteritorijalne organizacije i tela 1 0

Nepoznato 1.268 3,34

Str. 34

6.2 Industrija Industrijske (privredne) zone

1. Industrijska zona U.S.Steel-a locirana 7 km jugoistočno od grada, ujedno i najznačajniji pol razvoja grada, vezana je za proizvodnju sirovog gvožña i čelika, odnosno segment crne metalurgije. Obuhvata površinu od oko 300 ha, sa visokim vrednostima tehnoekonomskoh i prostornih karakteristika u pogledu potrošnje vode (ima sopstveno izvorište pitke vode),količine otpadnih voda ( koje se evakuišu preko kolektora u reku Ralju), potrošnje električne energije (razvijena mreža dalekovoda), velikog obima transporta ulaznog i izlaznog tereta (u okviru zone je železnička stanica) sa veoma izraženom pozicijom u sistemu proizvodnih veza u republičkoj, a danas sve više i u transregionalnoj prostornoj dimenziji.

Na dotičnoj lokaciji se ostvaruje i proizvodnja industrijskih i medicinskih gasova u preduzeću ''MESSER-Tehnogas''. Specifična vrsta, količine i način proizvodnje u okviru zone stvara izuzetno veliki ekološki pritisak na sve elemente okruženje te je reč o prostoru sa najvišim stepenom ugroženosti životne sredine.

2. Industrijska zona zapadno od centra - tradicionalna zona stare železare površine od 21 ha, takoñe je monostrukturnog karaktera i visokih vrednosti tehnoekonomskih karakteristika. U početnim fazama razvoja bila je bitan aglomerativni element u prostornoj strukturi grada, ali vremenom postaje usko grlo razvoja u stalnom konfliktu s okolnim sadržajem i prepreka obuhvatnijem i primernijem razvoju dunavskog priobalja. Iz tog razloga, treba težiti prenameni proizvodno-industrijske funkcije ka turističko-kulturnom sadržaju kroz formiranje različitih modela kulturoloških projekata.

3. Industrijska zona u Godominskom polju, severoistočno od grada, podeljena je na nekoliko podzona. Reč je, zapravo o privrednoj zoni koja je nedovoljno prostorno zaokružena, nekomletnog sadržaja ali velikih prostorno-razvojnih mogućnosti. Naziv industrijska potiče, pre svega od početnih, inicijalnih i za sada preovlañujućih industrijskih aktivnosti u njoj, ali je prisutan i drugi privredni sadržaj manje ili više komplementaran industrijsko-proizvodnim aktivnostima u zoni. Po položaju, sadržaju, ispoljenim problemima i mogućnostima razvoja izdvajaju se sledeće podzone prema:

(1) postoje ća industrijska zona površine 101,3 ha u kojoj je lociran najveći broj industrijskih preduzeća, izražene diversifikovane strukture: proizvodnja aparata za domaćinstvo (''Milan Blagojević''), mašina za proizvodnju i iskorišćavanje mehaničke energije (''Uniteh''), mašina za specijalne namene (''Fagram''), proizvodnja odevnih predmeta (''Uno Martin'') i dr., ali i ostalih privrednih aktivnosti - saobraćaja, proizvodnog zanatstva, trgovine na veliko i skladištenja i dr. (''Lasta'', ''Zmaj'', ''Jugopetrol'', ''Dunav'' itd.).

Prostorne mogućnosti u okviru postojećih pojedinačnih lokacija industrijskih preduzeća postoje ali su ograničenja daljeg razvoja vezana za ekološki aspekt, pre svega za evakuaciju otpadnih tehnoloških i sanitarnih voda i obezbeñivanje optimalnog nivo podzemnih voda;

(2) podzona “Šalina čki put” , površine 15 ha, u kojoj se trenutno realizuje parcelacija

prostora što će, uz infrastrukturno opremanje i saobraćajno povezivanje, predstavljati značajan potencijal s osnovnom orijentacijom ka razvoju MSP. To podrazumeva jasno definisanje proizvodnih programa usklañenih sa ekološkim kapacitetom sredine dodatno potenciranim postojanjem izvorišta i preduzeća za vodosnabdevanje u neposednoj blizini;

Str. 35

(3) podzona locirana duž glavnog puta industrijske zone je višenamenskog

karaktera, ukupne površine 36,86 ha. S desna strane puta, ka vezi sa Kovinskim mostom (površine 20,56 ha) nalaze se objekti komunalnih delatnosti i dr. Sa leve strane puta, na obali Dunava su pretovarne lokacije separacije (9 ha) i grañevinsko preduzeće ''Jugovo company'' (7,3 ha).

Na ovom lokalitetu velikih razvojnih mogućnosti ispoljeni su problemi vlasništva nad zemljištem i nerešenih hidrotehničkih mera u funkciji održavanja nivoa podzemnih voda i sl.

Pored izdvojenih podzona, u širem prostornom kontekstu ove

industrijske/privredne zone nalazi se i lokalitet u okviru koga se obavlja industrijska aktivnost:(10,8ha),a vezan je za proizvodnju saobraćajnih sredstava – ''Želvoz'', sa relativno dovoljno rezervi prostora za dalji razvoj ali prisutnih ekoloških ograničenja.

4. Nova industrijska zona i industrijski park – U toku je realizacija projekta

infrastrukturnog opremanja nove industrijske zone (84ha), usvojen je plan detaljne regulacije, rešavanje imovinskih pitanja i projektovanje su u toku uz podršku NIP-a.

1. Stara Industrijska zona i zona oko “Vodovoda”

2. Šalinački put 3. Nova industrijska

zona i Industrijski park

4. SPIC (Specijalizovani proizvodno-industrijski centar)

5. Nova Luka 6. Logistika Luke 7. Servisno-skladišni

terminali 8. Industrijska zona

USS Serbia

Str. 36

6.3 Poljoprivreda

Prikaz osnovnih performansi poljoprivrede i razvojn a opredeljenja

Na prostoru opštine Smederevo poljoprivreda je dominantnija privredna delatnost, a ruralni prostor je najveće društveno i prirodno bogatstvo što potkrepljuju sledeći podaci:

� 80,6 % ukupnih površina Opštini su poljoprivredne površine (40190 ha), � 96,3 % ukupnog broja naselja su seoska naselja, � 42,8 % stanovništva 2002. godine živi u seoskim naseljima, � 45,9 % narodnog dohotka Opštine stvara poljoprivreda � 0,35 ha poljoprivrednog odnosno, 0,34 ha obradivog zemljišta per capita, � 31,1 % stanovništva je poljoprivredno, dok je � 19,7 % aktivnog poljoprivrednog stanovništva u ukupnom aktivnom.

Poslednjih godina opština Smederevo je učinila značajne korake na organizovanju i podsticanju poljoprivredne proizvodnje, preko opštinskog Fonda za razvoj poljoprivrede, izdvajajući iz Budžeta prosečno godišnje oko 50.000.000,00 dinara. Tabela 48. Struktura poljoprivrednog stanovništva p rema posedovanju poljoprivrednog gazdinstva, polu i aktivnosti, 2002.

Opština

Udeo u ukupnom

stanovništvu opštine (%)

Udeo u polj. stanovništvu opštine (%)

Stanovništvo - ukupno 109.809 100 / Ukupno 34.141 31,09 100 Muško 17.202 15,66 51,26 Poljoprivredno stanovništvo Žensko 16.939 15,43 48,74 Ukupno 11.124 10,13 32,58 Muško 5.702 5,19 16,70 Polj. stanovništvo sa gazdinstvom Žensko 5.422 4,94 15,88

Aktivno poljoprivredno stanovništvo Ukupno 7.071 6,44 20,71 Ukupno 7.071 6,44 20,71 Muško 4.116 3,75 12,06

Aktivno poljoprivredno stanovništvo koje obavlja zanimanje

Žensko 2.955 2,69 8,65 Ukupno 6.729 6,13 19,71 Muško 3.888 3,54 11,39 Individulani poljoprivrednici Žensko 2.841 2,59 8,32 Ukupno 4.053 3,69 11,87 Muško 1.586 1,44 4,64

Izdržavano poljoprivredno stanovništvo

Žensko 2.467 2,25 7,23

Str. 37

Tabela 49. Struktura poljoprivrednih gazdinstava pr ema veli čini, 2002.

Opština Udeo u ukupnom broju gazdinstava

(%)

Udeo u ukupnom broju polj.

gazdinstava (%)

Gazdinstva – ukupno 9.545 100 / Nepoljoprivredna gazdinstva 5.585 61,37 / Mešovita gazdisntva 1.903 19,94 / Gazdinstva bez prihoda 358 3,75 /

ukupno 1.608 16,84 100 bez zemljišta 5 0,05 0,31

do 0,1 ha 2 0,02 0,12 0,1 – 1 ha 169 1,77 10,51 1 – 5 ha 999 10,47 62,13

5 – 10 ha 377 3,95 23,44 10 – 20 ha 50 0,52 3,11

Poljoprivredna gazdinstva

Preko 20 ha 6 0,06 0,38 Tabela 50. Struktura ukupne poljoprivredne površine u opštini prema na činu koriš ćenja, 2005.

Opština (ha) Udeo u ukupnoj polj. površini (%)

Površina – ukupno 48.170 / Poljoprivredna površina – ukupno 38.820 100

ukupno 31.265 80,54 žito 20.884 53,80

ind. bilje 393 1,01 povrtno bilje 3.133 8,07

Oranice i bašte

krmno bilje 3.857 9,94 voćnjaci 3.170 8,16 vinogradi 1.940 5,00 livade 1.662 4,18 pašnjaci 649 1,67 Ribnjaci, trstici i bare 134 0,34

Tabela 51. Struktura poljoprivredne površine privat nih gazdinstava prema na činu koriš ćenja, 2005.

Opština (ha) Udeo u ukupnoj polj.

površini privatnih gazdinstava (%)

Površina – ukupno 48.170 /

Poljopriv. površina privatnih gazdinstava – ukupno 35.681 100

ukupno 28.826 80,79 žito 20.624 57,80

ind. bilje 341 0,95 povrtno bilje 3.133 8,78

Oranice i bašte

krmno bilje 3.851 10,79 voćnjaci 2.858 8,01

vinogradi 1.682 4,71

livade 1.572 4,40

pašnjaci 608 1,70

Ribnjaci, trstici i bare 131 0,37

Str. 38

Tabela 52. Proizvodnja pojedinih ratarskih kultura, industrijskog, povrtnog i krmnog bilja, 2005.

Ukupan prinos u opštini (t)

Udeo u uku-pnom prinosu

Srbije (%)

Prosečan prinos u opštini

(kg/ha)

Prosečan prinos u okrugu

(kg/ha)

Prosečan prinos u Srbiji

(kg/ha) Pšenica 15.039 0,75 3.433 3.430 3.796 Kukuruz 76.087 1,07 2.793 4.270 6.434 Šećerna repa 4.199 3,11 33.063 29.901 48.210 Suncokret 283 1,08 2.112 1.852 1.773 Pasulj 580 0,99 1.450 1.427 1.294 Krompir 6.038 0,62 8.972 11.290 11.402 Detelina 1.631 0,28 3.575 6.520 4.533 Lucerka 22.504 1,93 6.885 7.256 6.003 Livade 6.663 0,53 2.265 2.968 1.925 Pašnjaci 536 0,11 882 765 584

Tabela 53. Proizvodnja vo ća i grož ña, 2005.

Broj rodnih

stabala/rodnih čokota

Ukupan prinos u

opštini (t)

Udeo u ukupnom

prinosu Srbije (%)

Prosečan prinos u opštini

(kg/stablu/ čokotu)

Prosečan prinos u okrugu

(kg/stablu/ čokotu)

Prosečan prinos u Srbiji

(kg/stablu/ čokotu)

Jabuka 1.714.700 12.719 6,42 7,4 8,6 13,4 Šljiva 199.500 1.531 0,50 7,7 6,9 7,1 Grožñe 5.862 3.911 1,63 0,7 0,7 0,7

Tabela 54. Broj stoke, stanje 15.01.2006.

Opština Udeo u ukupnom broju u okrugu (%)

Udeo u ukupnom broju u Srbiji /%)

ukupno 5.617 24,75 0,51 Goveda krave i steone junice 4.373 25,82 0,62

ukupno 47.982 35,46 1,49 Svinje krmače i suprasne nazimice 18.143 39,91 2,65

ukupno 6.109 19,71 0,38 Ovce ovce za priplod 4.548 21,51 0,38

Živina ukupno 158.367 36,98 0,88

Tabela 55. Prose čan broj stoke, stanje 15.01.2006. Opština Okrug Srbija

Broj goveda na 100 ha obradive površine 15 22 26

Broj svinja na 100 ha oranične površine 153 158 96

Broj ovaca na 100 ha poljoprivredne površine 16 30 31

Str. 39

Tabela 56. Prodaja i otkup poljoprivrednih proizvod a, 2005.

Opština Udeo u ukupnom prometu u okrugu (%)

Udeo u ukupnom prometu u Srbiji (%)

Pšenica (t) 1.390 8,94 0,25

Kukuruz (t) 263 73,67 0,05

Pasulj (t) 4 100,00 9,30

Krompir (t) 15 100,00 0,05

Jabuke (t) - - -

Šljive (t) - - -

Grožñe (t) - - -

Goveda (t) 6 20,00 0,02

Svinje (t) 153 98,08 0,23

Jaja (1000 kom.) 111 100,00 0,12

Mleko (1000 lit.) 1.136 18,96 0,20

6.4 Šumarstvo Tabela 57. Pošumljene površine i pose čena drvna masa, 2005.

Opština Udeo u Srbiji (%)

Ukupna površina opštine (ha) 48.170 0,55

Obrasla šumska površina (ha) 2.910 0,15

lišćarima - - Pošumljeno u šumi (ha) četinarima - - lišćarima - - Pošumljeno van šume (ha) četinarima - -

lišćara 798 0,04 Posečena drvna masa – ukupno (m2) četinara - -

lišćara 53 0,06 Posečan drvna masa – tehničko drvo (%) četinara - -

6.5 Investicione mogućnosti Tabela 58. Raspoložive lokacije za investiciona ula ganja.

Lokacija Vlasništvo Površina

(m2) Namena površine Zona Ostale

informacije

K.O.12496/1 Državno-Direkcija za

izgradnju 37.550 Višepor.stamb.-

poslovni obj.-P+3 Gradska 2 km od

centra grada

Str. 40

6.6 Ukupan obim proizvodnje

6.7 Preduzeća prema broju zaposlenih Tabela 59. Veli čina preduze ća prema broju zaposlenih, 2007.

Broj zaposlenih Broj preduzeća Udeo u ukupnom broju preduzeća u opštini (%)

0 (samozaposleni) 31 3,81 1-10 zaposlenih 464 57,07 10-50 zaposlenih 84 10,33 50-100 zaposlenih 11 1,35 100-250 zaposlenih 9 1,11 250-500 zaposlenih 1 0,12 500-1000 zaposlenih 1 0,12 1000-5000 zaposlenih 1 0,12 preko 5000 zaposlenih 1 0,12 Nepoznato 210 25,85

6.8 Makroekonomski pokazatelji Tabela 60. Struktura narodnog dohotka po delatnosti ma, 2005.

Opština (€)*

Struktura nar.

dohotka u opštini

(%)

Okrug (€)

Struktura nar.

dohotka u okrugu

(%)

Srbija (€)

Struktura nar.

dohotka u Srbiji

(%) Ukupno 51.173.474 100 136.101.708 100 10.745.414.877 100 Po stanovniku 466,78 / 653,40 / 1.444,13 / Nivo u odnosu na Srbiju (%) 32,32 / 45,24 / 100 /

Poljoprivreda, lov, šumarstvo i vodoprivreda

23.508.269 45,94 55.744.889 40,96 1.825.110.281 16,98

Ribarstvo - - - - 4.572.374 0,04 Vañenje ruda i kamena 17.286 0,03 251.345 0,18 532.031.988 4,95

Prerañivačka industrija 9.809.801 19,17 30.069.778 22,09 2.916.976.058 27,15

Proizv. i snabdev. energijom, gasom i vodom

-10.622.339 -20.76 -8.398.912 -6,17 207.143.730 1,93

Grañevinarstvo 5.294.748 10,35 10.078.327 7,40 787.407.637 7,33 Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila

13.342.982 26,07 30.012.315 22,05 2.654.025.660 24,61

Hoteli i restorani 960.269 1,88 2.390.327 1,75 194.186.187 1,81 Saobraćaj, skladištenje i veze 3.077.309 6,01 8.956.970 6,58 1.119.485.730 10,42

Aktivnosti u vezi sa nekretninama i iznajmljiv.

2.609.473 5,10 3.296.760 2,42 455.164.620 4,23

Zdravtsveni i socijalni rad

3.134.573 6,12 3.637.275 2,67 25.351.544 0,23

Ostale komunalne, društvene i lične usluge

41.099 0,09 62.631 0.05 23.959.064 0,22

* srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd

Str. 41

Tabela 61. Struktura narodnog dohotka po oblicima s vojine, 2005.

Opština (€)* Struktura nar.

dohotka u opštini (%)

Struktura nar. dohotka u okrugu (%)

Struktura nar. dohotka u Srbiji

(%) Ukupno 51.173.474 100 100 100

ukupno 32.064.035 62,66 70,79 75,66 preduzeća 4.650.222 9,09 19,75 52,58

Privatna svojina

gazdinstva i radnje 27.413.813 53,57 51,04 23,07 Društvena svojina 1.918.433 3,75 7,77 3,23 Zadružna svojina 442.947 0,86 0,77 0,67 Mešovita svojina 7.208.608 14,08 9,67 6,56 Državna svojina 9.539.450 18,65 11,00 13,88

* srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd Tabela 62. Društveni proizvod, 2005.

Opština (€)* Okrug (€) Srbija (€) Društveni proizvod 65.593.240 163.348.889 12.541.343.157 Društveni proizvod po stanovniku 598,30 784,21 1685,48

* srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd Tabela 63. Osnovni podaci o preduze ćima, 2005.

Opština – ukupno za sva preduzeća u opštini Udeo u okrugu (%) Udeo u Srbiji (%)

Amortizacija (€)* 12.073.474 56,44 0,77

Narodni dohodak (€) 23.759.661 35,65 0,29

Materijalni troškovi (€) 578.177.544 86,95 4,11

Društveni proizvod (€) 35.833.134 40,70 13,37

Broj zaposlenih 16.544 25.493 1.048.345 *srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd

6.9 Spoljno trgovinska robna razmena

Smederevo ima vrlo pozitivan rezultat spoljno trgovinske razmene. Pokrivenost uvoza izvozom u 2007-oj godini je 145,13%, dok je procenat pokrivenosti za period I – IX 2008.godine 152,02%. U ukupnom izvozu Smedereva, U.S.Steel Serbia učestvuje sa 97%. Udeo izvoza Smedereva u ukupnom izvozu Republike je vrlo značajan i iznosi 14,37% za period I – IX 2008.godine, dok je udeo uvoza za isti period 4,54%. Tabela 64. Struktura izvoza 2007/2008.

2007 (€)* I-IX 2008 (€)* Udeo u

ukupnom izvozu/2007

Udeo u ukupnom

izvozu/2008

Republika 6.432.400.000 5.689.600.000 100 100

Okrug 731.574.715 890.116.849 11,37 15,64

Opština 687.905.326 817.647.889 10,69 14,37

* srednji kurs NBS 31.12.2007. - 1€ = 79,2362 rsd * srednji kurs NBS 30.09.2008. - 1€ = 76,5972 rsd

Str. 42

Tabela 65. Struktura uvoza 2007/2008.

2007 (€)* I-IX 2008 (€)* Udeo u

ukupnom uvozu/2007

Udeo u ukupnom

uvozu/2008

Republika 13.506.800.000 11.848.200.000 100 100

Okrug 510.900.059 575.639.336 3,78 4,86

Opština 474.005.191 537.865.674 3,51 4,54

* srednji kurs NBS 31.12.2007. - 1€ = 79,2362 rsd * srednji kurs NBS 30.09.2008. - 1€ = 76,5972 rsd

6.10 Struktura izvoza prema destinaciji Tabela 66. Struktura izvoza prema destinaciji.

I – IX 2008 (€)* Udeo %

Evropska Unija 433.465.947 80,59

Bivše jugoslovenske republike 68.308.941 12,70

Bliski istok 8.498.278 1,58

Ostalo 27.592.508 5,13

Ukupno 537.865.674 100

*srednji kurs NBS 30.09.2008. - 1€ = 76,5972 rsd

Udeo u ukupnom uvozu,2007.

100%

3.78%3.51%

Srbija Okrug Opština

Udeo u ukupnom uvozu, I-IX 2008.

4.54%

100%

4.86%

Srbija Okrug Opština

Udeo u ukupnom izvozu, 2007.

11.37%

100%

10.69%

Srbija Okrug Opština

Udeo u ukupnom izvozu, I-IX 2008.

15.64%

100%

14.37%

Srbija Okrug Opština

Str. 43

Struktura izvoza prema destinaciji, I-IX 2008.

80.59%

12.70%

1.58%5.13%

EU Bivše jugoslovenske republike Bliski istok Ostalo

6.11 Struktura investicija Tabela 67. Struktura ostvarenih investicija prema k arakteru izgradnje i tehni čkoj strukturi, 2005.

Opština (€)* Udeo u ukupnim investicijama u opštini (%)

Ukupne investicije 23.530.105 100

Novi kapaciteti 20.351.286 86,49

Rekonstrukcija, dogradnja i proširenje 2.638.316 11,21 Karekter izgradnje

Održavanje 540.503 2,30

Grañevinski radovi 3.889.041 16,53

Oprema sa montažom - domaća 2.671.556 11,35 Oprema sa montažom - uvozna 14.182.515 60,28

Tehnička struktura

Ostalo 2.786.994 11,84 * srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd

Javne finansije

6.12 Prihod opštinskog budžeta Tabela 68. Struktura prihoda opštinskog budžeta, 20 05.

Opština (€)* Struktura prihoda u

opštini (%)

Struktura prihoda (u proseku) u

Srbiji (%)

Ukupni prihodi 12.835.333 100 100

Porezi 8.307.438 64,73 50,89

Donacije 651.298 5,07 0.45

Transferi 1.877.743 14,63 17,14

Drugi prihodi 1.157.766 9,02 22,25

Primanja od prodaje nefinansijske imovine 5.474 0,04 0,23

Primanja od zaduženja i prodaje finansijske imovine 45.509 0,35 3,15

Preneta sredstva 790.105 6,16 5,89

*srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd

Str. 44

6.13 Rashod opštinskog budžeta Tabela 69. Struktura rashoda opštinskog budžeta, 20 05.

Opština (€)* Struktura

rashoda u opštini (%)

Struktura rashoda (u

proseku) u Srbiji (%)

Rasporeñeni i nerasporeñeni prihodi - UKUPNO 12.835.333 100 100 Obrazovanje, kultura, fizička kultura, izdavaštvo 3.077.240 23,97 22,34 Zdravtsvo i socijalna zaštita 124.725 0,97 4,34 Društvene organizacije i udruženja 71.485 0,56 0,90 Stambeni razvoj, zemljište, vodosnabdevanje, lokalni putevi, gradski saobraćaj 2.070.526 16,13 26,90

Komunalne usluge i smanjenje zagañenosti 1.522.807 11,86 5,05 Poljoprivreda, turizam i ekonomski poslovi 1.455.953 11,34 3,75 Transferi drugim nivoima i subvencije - - 4,32 Izdvajanje za stalnu rezervu - - 0,07 Rad državnih organa, mesne zajednice, javni red i bezbednost 3.234.398 25,20 24,34

Budžetske obaveze iz prethodnih godina - - 0,19 Ostali rashodi 958.515 7,47 1,64 Nerasporeñeni prihodi 319.684 2,49 6,16 * srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd

Finansijske institucije

6.14 Banke

1. Agrobanka 2. Credy banka 3. Erste Bank 4. Findomestik 5. Intesa 6. Komercijalna banka 7. Meridian Bank 8. Metals-banka 9. Nacionalna banka Grcke 10. Postanska stedionica 11. ProCredit Banka 12. Raiffeisen Bank 13. Societe Generale 14. Vojvodjanska Banka 15. Volksbank 16. AIK Banka

Str. 45

7 Radna snaga

7.1 Broj i struktura zaposlenih Tabela 70. Broj i struktura zaposlenih, 2005.

Opština Struktura

zaposlenih u opštini (%)

Struktura zaposlenih u okrugu (%)

Struktura zaposlenih u

Srbiji (%) Zaposleni - ukupno 30.215 100 100 100 Žene 12.449 41,20 41,80 43,50 Muškarci 17.766 58,80 58,20 56,50 U preduzećima, ustanovama, zadrugama i organizacijama 21.934 72,59 72,07 74,75

Privatni preduzetnici, samostalni delatnici i zaposleni kod njih 8.281 27,41 27,92 25,25

7.2 Zaposlenost po delatnostima Tabela 71. Struktura zaposlenih po sektorima delatn osti, 2007.

Opština Struktura

zaposlenih u opštini (%)

Struktura zaposlenih u okrugu (%)

Struktura zaposlenih u

Srbiji (%)

Zaposleni - ukupno 27347 100 100 100

Žene 9033 33,03 34,18 43,35

Muškarci 18314 66,97 65,82 56,65

Poljoprivreda, lov, šumarstvo i vodoprivreda

265 0,97 1,49 2,70

Ribarstvo 0 - 0,0 0,05

Vañenje ruda i kamena 4 0,01 0,08 1,17

Prerañivačka industrija 8916 32,60 27,77 19,57

Proizv. i snabdev. energijom, gasom i vodom 414 1,51 1,59 2,25

Grañevinarstvo 568 2,08 3,94 4,13

Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila 1639 5,99 6,53 9,80

Hoteli i restorani 169 0,62 0,84 1,21

Saobraćaj, skladištenje i veze 871 3,18 3,31 5,45

Finansijsko posredovanje 191 0,70 0,54 1,53

Poslovi sa nekretninama i iznajmljivljivanjem 306 1,12 1,03 3,33

Državna uprava i socijalno osiguranje 669 2,45 2,53 3,43

Obrazovanje 1605 5,87 6,48 6,46

Zdravtsveni i socijalni rad 1997 7,30 7,98 7,84

Ostale komunalne, društvene i lične usluge 589 2,15 1,69 2,62

Privatni preduzetnici i zaposleni kod njih 9.148 33,45 34,18 28,44

Str. 46

7.3 Prosečne zarade

Tabela 72. Prose čne zarade po zaposlenom, februar 2008.

Opština (€)* Okrug (€) Srbija (€)

Prosečna bruto zarada (sa porezom i doprinosima) 611,97 549,88 517,97

Prosečna neto zarada (bez poreza i doprinosa) 436,87 393,84 371,32

* srednji kurs NBS 29.02.2008. - 1€ = 83.4635 rsd Tabela 73. Uporedni pregled prose čnih zarada po zaposlenom po godinama.

2002 (€)*

2003 (€)*

2004 (€)*

2005 (€)*

2006 (€)*

2007 (€)*

Februar 2008 (€)*

Prosečna bruto zarada u opštini 164,56 243,36 279,19 345,39 488,15 597,03 611,97

Prosečna bruto zarada u okrugu 168,85 219,14 250,82 307,85 434,42 533,66 549,88

Prosečna bruto zarada u Srbiji 215,56 243,17 260,57 298,41 401,84 488,97 517,97

Prosečna neto zarada u opštini 112,90 169,18 192,09 236,29 333,49 425,73 436,87

Prosečna neto zarada u okrugu 116,36 151,83 172,38 210,67 297,10 382,02 393,84

Prosečna neto zarada u Srbiji 118,52 168,34 178,84 204,01 274,77 350,33 371,32

* srednji kurs NBS 31.12.2002. - 1€ = 61,5152 rsd * srednji kurs NBS 31.12.2003. - 1€ = 68,3129 rsd * srednji kurs NBS 31.12.2004. - 1€ = 78,8850 rsd * srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd * srednji kurs NBS 31.12.2006. - 1€ = 79.0 rsd * srednji kurs NBS 31.12.2007. - 1€ = 79,2362 rsd * srednji kurs NBS 29.02.2008. - 1€ = 83,4365 rsd

Uporedni pregled prose čnih zarada po zaposlenom, po godinama

0

100

200

300

400

500

600

700

2002 (€)* 2003 (€)* 2004 (€)* 2005 (€)* 2006 (€)* 2007 (€)* Februar 2008(€)*

Prosečna bruto zarada u opštini Prosečna bruto zarada u okruguProsečna bruto zarada u Srbiji Prosečna neto zarada u opštiniProsečna neto zarada u okrugu Prosečna neto zarada u Srbiji

Str. 47

7.4 Zarade po delatnostima Tabela 74. Prose čne zarade po zaposlenom bez poreza i doprinosa, po sektorima delatnosti, 2005.

Opština (€)* Okrug (€) Srbija (€)

Prosečna neto zarada - ukupno 236,29 210,67 204,01

Poljoprivreda, lov, šumarstvo i vodoprivreda 16,56 81,20 161,81

Ribarstvo - - 190,45

Vañenje ruda i kamena - - 245,48

Prerañivačka industrija 263,06 234,48 163,10

Proizv. i snabdev. energijom, gasom i vodom 267,13 244,95 285,02

Grañevinarstvo 45,27 167,65 178,19

Trgovina na veliko i malo i opravka motornih vozila 66,61 69,46 181,26

Hoteli i restorani 69,96 52,81 140,35

Saobraćaj, skladištenje i veze 205,89 202,22 237,91

Finansijsko posredovanje 312,63 312,47 454,41

Poslovi sa nekretninama i iznajmljivljivanjem 18,97 117,73 257,39

Državna uprava i socijalno osiguranje 228,64 211,37 264,71

Obrazovanje 207,75 198,48 216,96

Zdravtsveni i socijalni rad 220,76 207,80 214,36

Ostale komunalne, društvene i lične usluge 170,29 161,25 230,33 * srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd

7.5 Zapošljavanje Tabela 75. Slobodna radna mesta, 2007.

Opština Udeo u okrugu (%) Udeo u Srbiji (%)

Slobodna radna mesta - ukupno 7.956 53,06 1,04

broj 3.619 61,50 1,20 Na neodreñeno vreme % 45,50 / /

broj 4.337 47,62 0,95 Na odreñeno vreme % 54,50 / /

Tabela 76. Struktura zapošljavanja, 2007.

Opština Udeo u okrugu (%) Udeo u Srbiji (%)

Zapošljavanje - ukupno 7.032 54,52 1,01

broj 3.175 59,05 0,98 Zapošljavanje - žene % 45,20 / /

broj 3.857 51,29 1,03 Zapošljavanje - muškarci % 54,80 / /

broj 3.194 63,46 1,16 Na neodreñeno vreme % 45,40 / /

broj 3.838 48,80 0,91 Na odreñeno vreme % 54,60 / /

Str. 48

7.6 Nezaposlenost Tabela 77. Struktura nezaposlenih i tražilaca zapos lenja prema polu, decembar 2007.

Opština Udeo u okrugu (%) Udeo u Srbiji (%)

Nezaposleni - ukupno 9.731 51,52 1,20

broj 5.530 50,99 1,27 Nezaposleni - žene % 56,80 / /

broj 4.201 52,24 1,13 Nezaposleni - muškarci

% 43,20 / / Tražioci zaposlenja - ukupno 10.985 53,32 1,24

broj 6.263 52,57 1,31 Tražioci zaposlenja - žene % 57,00 / /

broj 4.722 54,36 1,16 Tražioci zaposlenja - muškarci % 43,00 / /

% 88,58 / / % 88,30 / /

Učešće nezaposlenih u broju tražilaca zaposlenja (%) % 89,00 / /

Tabela 78. Broj i polna struktura nezaposlenih, pre gled po godinama.

2000 2003 2004 2005 2006 2007

Nezaposleni - ukupno 11.892 13.824 13.916 14.274 15.305 9.731

Nezaposleni - žene 7.424 8.410 5.959 8.294 8.782 5.530

Nezaposleni - muškarci 4.468 5.416 7.957 5.980 6.523 4.201

Broj i polna struktura nezaposlenih, pregled po god inama

0

5000

10000

15000

20000

Nezaposleni - ukupno Nezaposleni - žene Nezaposleni - muškarci

2000 2003 2004 2005 2006 2007

7.7 Stopa nezaposlenosti Tabela 79. Stopa nezaposlenosti, 2007.

Opština Okrug Srbija

Stopa nezaposlenosti - ukupno 22,5 24,70 26,83

Str. 49

7.8 Nezaposlenost prema stepenu obrazovanja Tabela 80. Nezaposleni prema stepenu obrazovanja, 2 007.

Opština Udeo u ukupnom broju nezaposlenih (%)

UKUPNO 9.731 100 Bez osnovne škole 3.502 35,99 Osnovno obrazovanje 579 5,95 Srednje obrazovanje 5.007 51,45 Više obrazovanje 399 4,10 Fakultetsko obrazovanje 241 2,48 Postdiplomske studije 3 0,03

7.9 Nezaposlenost prema dužini čekanja Tabela 81. Nezaposleni prema dužini čekanja, 2007.

Opština Udeo u ukupnom broju nezaposlenih (%)

UKUPNO 9.731 100 Prvo zaposlenje 4.257 43,74 Do 1godine 1.898 19,50 1 - 2 godine 2.651 27,24 2 - 3 godine 1.275 13,10 3 - 5 godina 1.861 19,13 5 - 8 godina 845 8,68 8 - 10 godina 296 3,05 Preko 10 godina 905 9,30

7.10 Nezaposlenost prema starosnoj strukturi Tabela 82. Nezaposleni prema starosnoj strukturi, 2 007.

Broj godina Opština Udeo u ukupnom broju nezaposlenih (%)

UKUPNO 9.731 100 Do 18 godina 146 1,50 19 - 25 1.716 17,64 25 - 30 1.264 12,99 30 - 40 2.383 24,48 40 - 50 2.088 21,45 Preko 50 2.134 21,93

Nezaposleni prema starosnoj strukturi, 2007.

1.50% 17.63%

12.99%

24.49%

21.46%

21.93%

Do 18 godina 19 - 25 25 - 30 30 - 40 40 - 50 Preko 50

Str. 50

8 Javni resursi

8.1 Saobraćajna infrastruktura

Po pitanju razvoja saobraćaja smederevska opština i sam grad Smederevo poseduju brojne povoljne uslove gotovo u svim vidovima sabraćaja. U smederevskoj opštini ukrštaju se mnogobrojni saobraćajni pravci od značaja za Evropu, Republiku, region i samu Opštinu. Najvažnija komponenta je sučeljavanje dva važna evropska saobraćajna koridora, kopnenog X i vodnog VII. Ta činjenica daje dodatni kvalitet i omogućava multimodalnost saobraćajnih vidova koji daju dodatnu razvojnu šansu Smederevu kao regionalnom centru Srbije. Saobraćajni značaj republičkih vrednosti pored ovih evropskih daju i ostale putne magistralne veze, posebno put M-24 ili "Banatski pravac", te železnička pruga magistralnog značaja sa važnim čvorištem u Maloj Krsni.

8.1.1 Putna infrastruktura

Svoj saobraćajni legalitet regionalnog značaja pored navedenih koridora Smederevo potvrñuje i regionalnim putnim pravcima: R109, R100, R109b, i R214, R202, R214. Od značaja je i regionalni pravac M1.10. Grad Smederevo je jedan od retkih gradova koji ima izgrañene tranzitne puteve van gradskih jezgara u Srbiji. Sve ove sabraćajne karakteristike omogućavaju,sa tog osnova povoljan razvoj pored grada Smedereva i za ostala seoska naselja.

Osnovu putne infrastrukture opštine Smederevo čine regionalni i lokalni putevi i deonica magistralnog puta kojima se odvija i gradski i prigradski saobraćaj. Tranzitni saobraćaj odvija se pre svega autoputem E-75, koji preseca teritoriju opštine na severni i južni deo, magistralnim putem M-24 i obilaznicom. Ukupna dužina magistralnih, regionalnih i lokalnih puteva na teritoriji opštine Smederevo je 221 km. Opštinu Smederevo karakteriše razvijena mreža magistralnih i regionalnih puteva i solidna mreža lokalnih puteva.

Može se konstatovati da je Smederevo, zahvaljujući saobraćajnom položaju evropski grad, važan republički centar, regionalni centar i centar opštine.

Posebna ulaganja očekuju se u Luku Smederevo, železničku prugu i čvorište Mala Krsna, modernizaciju i opremanje Autoputa pratećim sadržajima, rekonstrukciju i modernizaciju regionalnih puteva i koncipiranje avio-saobraćaja. Na lokalnom nivou od investicionih prioriteta treba izdvojiti: ulaganja u saobraćajnu mrežu grada sa prioritetom u autobusku i železničku stanicu, glavne gradske saobraćajnice, u stacionarni saobraćaj (rešavanje parkiranja), kao i u javni gradski prevoz, zatim u lokalne puteve posebno u njihovu modernizaciju i dr.

Str. 51

Tabela 83. Dužina puteva, 2005.

Opština (km) Udeo u dužini puteva u okrugu (%) Okrug (km)

Dužina puteva - ukupno 232 23,89 971 Savremeni kolovoz 230 34,69 663

ukupno 49 83,05 59 Magistralni savremeni kolovoz 47 82,46 57

ukupno 106 44,35 239 Regionalni savremeni kolovoz 106 44,35 239

ukupno 77 11,44 673 Lokalni savremeni kolovoz 77 20,98 367

8.1.2 Železnički saobra ćaj i infrastruktura Železnički saobraćaj je jedan od značajnih elemenata saobraćajnog sistema u

opštini. Gotovo svi rangovi pruga su prisutni u sistemu. Tako glavni pravac predstavlja pruga E-85 Beograd-Mala Krsna- Niš, koji deli Opštinu na dva dela severni i južni. Pruga je najvišeg tehnološkog nivoa u zemlji i Smederevo povezuje sa Evropom i razvojnom kičmom u Republici, koridorom X. Železničko čvorište Mala Krsna je jedno od najperspektivnijih u Republici. Preko njega krak pruge povezuje opštinu sa istokom Republike, pravac Požarevac-Bor i grad Smederevo. Smederevska opština ima 1,7 železničkih stanica na 100 km2 dok ta vrednost za Republiku iznosi 0,8. U Republici gustina mreže železničkih pruga dostiže oko 4,3 km/100 km2, dok taj indikator za opštinu Smederevo iznosi 11,8. U privrednom smislu železnički saobraćaj je najjača saobraćajna grana privrede i u kasnim osamdesetim godinama oko 50 % zaposlenih u saobraćaju bilo je na železnici. Budući izgled i razvojna šansa Smedereva u železničkom saobraćaju je najavljena modernizacija železničkog saobraćaja u Republici i realno planirana veza Pančevo-Kovin-Mala Krsna čime bi Smederevo postalo još značajnije železničko čvorište, a rasteretio bi se beogradski čvor.

Čvorišta železničkog saobraćaja čine 7 stanica: Smederevo, Radinac, Mala Krsna, Osipaonica, Skobalj, Vranovo i Kolari, i 6 stajališta: Godomin, Vranovo, Osipaonica, Lugavčina, Skobalj i Ralja.

Tabela 84. Promet robe i putnika u železni čkom saobra ćaju, 2005.

Opština Udeo opštine u

ukupnom prometu u okrugu (%)

Okrug

Broj železničkih stanica 7 43,75 16

Broj prevezenih putnika 168.341 65,83 255.715

Broj prevezenih pošiljki 3.822.318 99,70 3.834.009

Str. 52

8.1.3 Vazdušni saobra ćaj

I u ovom vidu saobraćaja vidi se šansa za razvoj, jer postoji jezgro razvoja u jednom, za sada sportsko-turističkom aerodromu. Posebno se njegova perspektiva vidi u veoma povoljnom položaju u odnosu na položaj ostalih punktova razvoja luke, železničke stanice i cele industrije. Ovaj aerodrom može veoma brzo prerasti u turističko - poslovni aerodrom sa zadržanom sportskom i poljoprivrednom ulogom.

8.1.4 Rečni saobra ćaj

Značaj ovog vida saobraćaja u smederevskoj opštini je ujednačenog intenziteta. Iako je on imao presudni značaj za lokacije nekih strateških privrednih kapaciteta u razvojnom saobraćajnom smislu njegova uloga je manja od moguće u budućnosti. Aktuelno je pitanje putničkog pristaništa radi razvoja turizma kao i adekvatnog tretmana teretne luke.

Infrastrukturu rečnog saobraćaja opštine Smederevo čine plovni put Dunava, staro pristanište, marina, nova luka, terminal za tečne terete Jugopetrola, kao i manja pristaništa (šljunkare) koja se nalaze uz obalu u industrijskoj zoni.

Pristanište je registrovano za meñunarodni promet, nalazi se u samom središtu grada i raspolaže pretovarnim kapacitetima kojima je moguće ostvariti 1,5 miliona tona tereta godišnje. Opština ima značajne razvojne mogućnosti u oblasti rečnog saobraćaja, kako teretnog, tako i putničkog.

Str. 53

8.2 Komunalna infrastruktura

8.2.1 Vodovod i kanalizacija Vodovodna mreža

- 300 km vodovodne mreže u gradu i naseljenim mestima - priključeno ukupno 70.000 stanovnika (pokrivenost 63,74%) - godišnja proizvodnja vode - 8.666.895 m3 (271 l/s)

Kanalizaciona mreža

- 150 km kanalizacione mreže - priključeno ukupno 50.000 stanovnika (pokrivenost 45,50%) - godišnje procenjeno ispuštanje - 4.602.326m3 (146 l/s)

Atmosferska kanalizacija

- postoji u gradu i pojedinim naseljenim mestima razdvojena od sanitarnih voda, ali nedovoljno

- konstantno se vrši njeno unapreñivanje - U opštini Smederevo u toku su pripreme i realizacija velikih projekata iz oblasti

vodosnabdevanja i sakupljanja i prerade otpadnih voda : Proširenje mreže vodovoda i kanalizacije,završena je izgradnja rezervoara i pumpnih stanica za poboljšanje vodosnabdevanja II i III visinske zone, u toku je izgradnja centralnog gradskog kolektora, kao i centralnog postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda.

8.2.2 Sistem daljinskog grejanja

JKP Stambeno i Toplifikacija brine o snabdevanju toplotnom energijom domaćinstava i privrede.U sistemu se nalazi 12 blokovskih kotlarnica sa 28 kotlovskih postrojenja. Na sistem daljinskog grejanja povezano je 4.499 korisnika (stanovi i domaćinstva), kao i 9.017 korisnika (poslovni prostor). U toku je konverzija kotlovskih postrojenja za korišćenje gasa umesto mazuta.

Snabdevanje opštine prirodnim gasom vrši se preko magistralnog gasovoda Pančevo-Smederevo, projektovanog kapaciteta 140 miliona m3. Ocena je da iskorišćenost gasovoda nije dovoljna u privrednom sistemu, a u toku je izgradnja gradske primarne i sekundarne mreže.

8.2.3 Elektro infrastruktura Snabdevanje električnom energijom opštine Smederevo vrši se preko prenosnog

sistema EPS-a dalekovodima od ðerdapskih hidroelektrana, Moravske i Kostolačkih termoelektrana, a to sve je objedinjeno u elektroenergetski sistem Republike. Održavanje i razvoj sistema obavlja ''Elektromorava'' sa sedištem u Požarevcu. Osnovna polazišta baziraju se na sledećem:

� moćnoj prenosnoj mreži sa dalekovodima različitih naponskih nivoa koji dobro pokrivaju glavne potrošačke zone grada Smedereva i U.S.S.Serbia, i trafostanicama TS ''Smederevo 3'' 400/220/110 kV, TS ''Smederevo 1 i 2'' 110/35 i EBP Vodanj;

� relativno dobroj distributivnoj mreži čiji su delovi distributivne mreže i TS 10/0.4 kV zahtevaju rekonstrukciju i modernizaciju;

Str. 54

8.2.4 Telekomunikacioni sistem Tabela 85. PTT saobra ćaj, 2005 / 2007.

Opština 2005. Udeo u okrugu

2005.(%)

Opština 2007.

Udeo u okrugu

2007.(%)

Broj pošta 19 57,58 16 48,48

Broj telefonskih pretplatnika 32.228 51,05 35.271 51,75

pismonosne pošiljke (1000) 1.366 55,64 1292 59,90 PTT promet

(otpremljeno) paketi (1000) 3 25,00 2 28,57

8.3 Energetika Tabela 86. Iskoriš ćenje energije, 2007. Opština Elektri čna energija (MWh) JP Elektromorava - domaćinstva - pravna lica Cena Gas (1.000 m3) Cena Voda i kanalizacija (m3) Stopa iskorišćenosti 75% Cena/m3 bez PDV-a - stambeni prostor 22,47 din. - ustanove 44,94 din. - poslovni prostor 67,41 din. Daljinsko grejanje (m2) - domaćinstva 4.499 korisnika - pravna lica 9.017 korisnika Cena/m2 bez PDV-a: - stambeni prostor 46,70 din. - ustanove 93,40 din. - poslovni prostor 140,10 din.

8.4 Zdravstvena i socijalna zaštita

Zdravstvena zaštita stanovništva grada i opštine Smederevo bazirana je prostorno i organizaciono na mogućnostima i kapacitetima Zdravstvenog centra ''Sveti Luka'', čiji su objekti ukupne površine 17.503m², smešteni u zoni šireg centra grada, na površini oko 2.23 ha. Zdravstveni centar čine četiri organizacione celine i to:

1. Opšta bolnica 2. Dom zdravlja 3. Urgentno prijemni blok 4. Zajedničke službe

Str. 55

a) Primarna zdravstvena zaštita Smederevo poseduje jedan Dom zdravlja, kao prioritetnu ustanovu primarne

medicinske zaštite. U njemu je zaposleno 491 medicinski radnik, od čega su 141 lekar, 249 medicinskih sestara, laboranata i tehničara i 79 ostalog osoblja. Dom zdravlja je organizaciono podeljen u 14 službi.

Teritorijalno Dom zdravlja u Smederevu ima manje organizacione jedinice na različitim lokacijama grada i Opštine, formirajući time mrežu primarne medicinske zaštite svih kategorija stanovništva.

b) Specijalizovana zdravstvena zaštita Smederevo poseduje jednu opštu bolnicu, kao osnovnu ustanovu primarne

medicinske zaštite. Opšta bolnica je smeštena na lokaciji šireg centra grada u objektu spratnosti P+2, veličine oko 12862 m² bruto grañevinske površine. Opšta bolnica pokriva područje Opštine Smederevo koja broji 109.809 stanovnika (po poslednjem popisu iz 2002. god. ). To znači da na 100 stanovnika opštine dolazi 0,36 bolesničkih postelja.

Tabela 87. Bolni čki kapaciteti, 2007.

Broj kreveta Udeo u ukupnom broju

kreveta (%) Broj kreveta na 100

stanovnika Akutni 178 44,61 0,16 Hronični 191 47,87 0,17 Psihijatrijski 25 6,27 0,02 Socijalni 5 1,25 0,01 UKUPNO 399 100 0,36

Tabela 88. Ulaganja u zdravstvo i socijalni rad, 20 05.

Opština (€)*

Rashodi (ulaganja) u zdravstvo i socijalni rad 20.549.813 * srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd Tabela 89. Lekari, stomatolozi i diplomirani farmac euti u zdravstvenim službama, 2005.

Opština Lerkari – ukupno 224 Lekari u službi opšte i specijalističke medicine 73 Lekari u službi za borbu protiv TBC 3 Lekari u službi za zdravstvenu zaštitu žena 10 Lekari u službi za zdravstvenu zaštitu predškolske dece 13

Str. 56

Lekari u službi za zdravstvenu zaštitu školske dece i omladine 12 Lekari u službi za zaštitu i lečenje zuba 32 Diplomirani farmaceuti 28 Broj stanovnika na jednog lekara u opštini 489 Broj stanovnika na jednog lekara u okrugu 509 Broj stanovnika na jednog lekara u Srbiji 377

Broj stanovnika na jednog lekara, 2005.

489 509

377

0

200

400

600

Broj stanovnika na jednog lekara u opštiniBroj stanovnika na jednog lekara u okruguBroj stanovnika na jednog lekara u Srbiji

Tabela 90. Korisnici socijalne zaštite – maloletna lica, 2005.

Opština Udeo u ukupnom broju

korisnika (%) Ukupno 1.674 100 Ugroženi porodičnom situacijom 1.053 62,90 Lica sa poremećaijma u ponašanju 290 17,32 Mentalno zaostali 56 3,34 Ometeni u fizičkom razvoju 39 2,33 Lica sa kombinovanim smetnjama 39 2,33 Ostali maloletni korisnici socijalne zaštite 197 11,78

Tabela 91. Korisnici socijalne zaštite – punoletna lica, 2005.

Opština Udeo u ukupnom broju korisnika (%)

Ukupno 2.868 100

Lica sa poremećaijma u ponašanju 12 0,42

Psihički i fizički ometena lica 458 15,97

Materijalno neobezbeñena lica 919 32,04

Nezbrinuta lica 15 0,52

Ostarela lica 566 19,73

Ostali punoletni korisnici socijalne zaštite 896 31,32

8.5 Obrazovni kapaciteti Tabela 92. Kapaciteti obrazovnih institucija, pregl ed po godinama.

2000 2007

Broj ustanova Broj slobodnih mesta Broj ustanova Broj slobodnih

mesta Predškolske ustanove 26 - 33 - Osnovne škole 33 - 33 Srednje škole 5 - 6 Visoko i više obrazovanje - - 1 -

Str. 57

Tabela 93. Ulaganja u obrazovanje, 2005.

Opština (€)* Okrug (€) Srbija (€)

Rashodi (ulaganja) u obrazovanje - ukupno 9.121.672 16.355.730 871.701.789

Rashodi (ulaganja) u osnovno obrazovanje 5.512.327 10.096.199 367.236.900

Rashodi (ulaganja) u osnovno obrazovanje po učeniku 498 530 569

* srednji kurs NBS 31.12.2005. - 1€ = 85.5 rsd Tabela 94. Broj i struktura obrazovnih ustanova, 20 05.

Opština Udeo u ukupnom broju ustanova u okrugu (%)

ukupno 33 41,25 Osnovne škole

odeljenja 494 52,50 ukupno 6 50,00 Srednje škole

odeljenja 175 58,53 ukupno 11 68,75 Specijalne škole

odeljenja 27 62,79 ukupno - - Škole za odrasle

odeljenja - - Više škole - -

Fakulteti - -

Ustanove za decu predškolskog uzrasta 29 48,33

Studentski domovi - -

Domovi učenika - -

Tabela 95. Ukupan broj u čenika, studenata i korisnika obrazovnih ustanova, 2 005.

Opština Udeo u ukupnom broju

učenika/studenata/korisnika u okrugu (%)

ukupno 11.342 55,82 Osnovne škole - učenici završili školu 1.386 54,31 ukupno 4.732 59,36 Srednje škole - učenici završili školu 1.248 59,40 ukupno 193 70,70 Specijalne škole - učenici završili školu 30 73,17 ukupno - - Škole za odrasle - ukupno završili školu - - ukupno - - na budžetu - - Više škole - studenti završili školu - - ukupno - - na budžetu - - Fakulteti - studenti završili školu - -

Predškolske ustanove deca korisnici 2.183 54,97

Studentski domovi korisnici smeštaja - -

Domovi učenika korisnici smeštaja - -

Str. 58

Tabela 96. Prose čan broj u čenika, studenata i korisnika smeštaja u obrazovnim ustanovama, 2005.

Opština Okrug Srbija

Broj učenika po osnovnoj školi 344 254 183

Broj učenika po odeljenju osnovne škole 23 22 21

Broj učenika po srednjoj školi 789 664 605

Broj učenika po odeljenju srednje škole 27 27 27

Broj učenika po specijalnoj školi 17 17 33

Broj učenika po odeljenju specijalne škole 7 6 6

Broj učenika po školi za odrasle - - 177

Broj učenika po odeljenju škole za odrasle - - 15

Broj studenata po višoj školi - - 1.011

Broj diplomiranih studenata po višoj školi - - 152

Broj studenata po fakultetu - - 1.524

Broj diplomiranih studenata po fakultetu - - 167

Broj dece korisnika po predškolskoj ustanovi 75 66 89

Broj korisnika smeštaja po studentskom domu - - 475

Broj korisnika smeštaja po domu za učenike - - 154

Tabela 97. Ukupan broj u čenika u osnovnim školama, 2008.

Opština Udeo u ukupnom broju učenika osnovnih škola u okrugu (%)

ukupno 10.688 55,99

učenice 5.226 56,62 Učenici osnovnih škola

učenici 5.462 55,41

Str. 59

9 Resursi životne sredine

Kvalitet životne sredine opštine Smederevo, predstavlja jedan od imperativa njenog budućeg razvoja, a naročito u dinamici njegove realizacije. Smederevo mora napustiti dosadašnji koncept prioritetnog razvoja niskoakumulativnih privrednih delatnosti i generalno (strateški), mora dati prednost ekološkoj komponenti, čime će pružiti podršku opšte prihvaćenom principu održivog razvoja. Opština Smederevo je 2007.godine sačinila i usvojila LEAP. Time će, kada je ekologija u pitanju, lokalni organi vlasti, u uslovima tranzicije i privatizacije, biti spremniji za približavanje evropskim standardima, a na taj način i dostupnosti fondovima i kreditima za razvoj.

9.1 Kvalitet vazduha Najveći zagañivač vazduha je U.S.S. Serbia koji emituje ogromne količine

zagañujućih materija (SO2, prašina, CO, NOx, čañ) iz svojih emitera (ima ih ukupno 89) i sa svojih deponija ruda i sekundarnih sirovina (ima ih 5). Najugroženija naselja su u neposrednoj okolini U.S.S. Serbia, odnosno Radinac, Vranovo, Mala Krsna i Ralja. Mere za smanjenje zagañenosti vazduha od U.S.S. Serbia ulaze u domen tehničko-tehnoloških mera o kojima ovom prilikom neće biti detaljnije govoreno. U industrijskoj zoni u Godominskom polju locirani su najveći objekti metaloprerañivačke industrije i mašinogradnje, koji emituju znatne količine polutanata (CO, SO2, NOx, HCl, ksilol, etanol, praškaste materije). U krugu ovih preduzeća se nalaze i kotlarnice. Zagañivanje vazduha u gradu Smederevu posledica je grejanja tj. rada kotlarnica i individualnih ložišta. Kotlarnice u Smederevu su rasporeñene po celom gradu i kao takve neracionalne. Kao energent se koristi ugalj ili mazut i lož ulje. Naročiti problem predstavljaju kotlarnice koje koriste mazut (ima ih 12 od ukupno 58 kotlarnica) i gde se često javljaju koncentracije čañi, SO2 i NOx iznad propisanih graničnih vrednosti. Pored U.S.S. Serbia i kotlarnica, značajan izvor zagañivanja vazduha je saobraćaj. Problem zagañivanja vazduha od saobraćaja je naročito prisutan duž Autoputa i u gradu Smederevu.

9.2 Kvalitet zemljišta Neracionalna upotreba pesticida i ñubriva u poljoprivredi, kao i zagañivanje od voda i

deponija, doprinosi zagañivanju zemljišta na prostoru Opštine. Problem koji se javlja sa prekomernom upotrebom pesticida je u njihovoj postojanosti u prirodnim uslovima i sadržaju fenola i teških metala što opterećuje zemljište. Trenutno se ne vrši sistematska analiza zemljišta, niti prati promena kvaliteta (zagañenost) zemljišta. Potrebno je još pomenuti da melioracioni kanali u Godominskom polju mogu biti potencijalni faktor zagañenja sredine. Naime, podizanjem nivoa podzemnih voda dolazi do zaslanjivanja tla koje se negativno odražava na kvalitet izutetno vrednog zemljišnog potencijala.

9.3 Kvalitet voda Zagañivanje vode predstavlja veliki problem opštine Smederevo. Sa lokacije Stare

železare i industrijske zone otpadna voda se ispušta u Dunav, a U.S.S. Serbia otpadne vode ispušta u reku Ralju. Skoro nijedan industrijski pogon nema efikasan ureñaj za prečišćavanje otpadnih voda. Otpadne industrijske vode sa lokacije Stare železare se bez ikakvog prečišćavanja direktno ispuštaju u Dunav preko 5 ispusta. Sva preduzeća u industrijskoj zoni otpadnu tehnološku vodu ispuštaju u Dunav, i to preko crpne stanice za otpadne vode Jezava ili sopstvenim pumpama. Veće količine ovih voda iz industrijske zone su neprečišćene. Preko CS Jezava se u Dunav ispuštaju i atmosferske i fekalne vode grada Smedereva. Jedan deo objekata iz industrijske zone svoje otpadne vode

Str. 60

ispušta u otvorenu kanalsku mrežu i drenažne kolektore, a preko crpne stanice Smederevo prepumpava u Dunav (oko 32.000 m3 mesečno). Karakteristika svih otpadnih voda je da su izuzetno zagañene jer sadrže veće koncentracije teških metala.

U toku je realizacija izgradnje gradskog postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda , kao i glavnog sabirnog kolektora, sredstvima NIP-a i opštinskog budžeta.

9.4 Upravljanje čvrstim komunalnim otpadom

Javno komunalno preduzeće „Komunalac“ organizovano odnosni smeće sa cele teritorije Opštine Smederevo. Ukupan broj stanovnika pokriven ovim uslugama je oko 70.000, sa tendencijom povećanja. Smeće se organizovano i redovno odnosi na gradsku deponiju.

U toku je realizacija projekta izgradnje regionalne sanitarne deponije, u saradnji sa Republikom i strateškim partnerima, a takoñe je u toku sanacija postojeće deponije.

10 Turisti čki resursi

Turizam predstavlja perspektivnu razvojnu šansu opštine komplementarnu sa drugim privrednim granama.

Usko povezano sa turistiškom privredom otvara se i pitanje strateške orijentacije Smedereva u pravcu evropskih integracija, što je u skladu sa utvrñenim načelima demetropolizacije u svim oblastima kao jednog od principa prostornog razvoja Srbije.

10.1 Broj posetilaca Tabela 98. Broj i struktura turista i ostvarenih tu risti čkih no ćenja,2005/ 2006.

Opština 2005

Opština 2006

Okrug 2005 Okrug 2006 Srbija 2005 Srbija

2006 ukupno 2.159 4.689 23.670 27.530 1.988.469 2.006.488 domaći 953 2.974 20.123 24.309 1.535.790 1.537.646 Broj turista strani 1.206 1.715 3.544 3.221 452.679 468.842

ukupno 8.360 9.139 30.996 40.899 6.499.352 6.592.622 domaći 5.900 6.937 25.660 36.062 5.507.604 5.577.310

Broj noćenja

strani 2.460 2.202 5.336 4.837 991.748 1.015.312 ukupno 3,87 1,95 1,48 1,5 3,27 3,29 domaći 6,2 2,3 1,3 1,5 3,6 3,6

Prosečan broj noćenja strani 2,0 1,3 1,5 1,5 2,2 2,2

U odnosu na podatke iz 2005.godine, Smederevo beleži rast ukupnog broja turista za

117,18%, i rast noćenja za 9,32%.

10.2 Smeštajni kapaciteti

Str. 61

Prema informaciji Turističke organizacije opštine Smederevo, krajem 2007.godine

na raspolaganju su bili sledeći smeštajni kapaciteti: Tabela 99. Smeštajni kapaciteti, 2007.

Destinacija Naziv Broj kreveta

Smederevo, ðure Daničića 66 Hotel-restoran “Car” 100

Smederevo , Autoput bb Motel “Jerina” 58

Smederevo, Kovinski put bb Motel “Zlatnik” 25

Smederevo, Ante Protića 21 Pansion “Kruna” 12

Smederevo, Šalinačka bb Apartmani “Lux” 5

Smederevo, Makedonska 9 Lovački dom “Mića lovac”- domaća radinost 14

Smederevo, Goranska 165 Apartmani “Stasea” 14

Put Smederevo-Požarevac Prenoćište “Jatagan” 26

Smederevo, Dine Mančića 16 Privatni smeštaj “Marija” 7

Smederevo, Lukijana Mušickog 75

Privatni smeštaj Jančić 5

Smederevo, Maršala Tita 83 Skobalj

Privatni smeštaj S.Jovanović 4

Smederevo, Cvijićeva 5/9 Privatni smeštaj O.Petrović 3

Smederevo, Starca Vujadina 100

Privatni smeštaj Ž.Aleksić 5

Smederevo, Srbina 9 Privatni smeštaj G.Jovanović 4

UKUPNO 282

Motel “Jerina” Privatni smeštaj Jančić Apartmani “Stasea”

Hotel “Car“ Restoran “Perper“ Apartmani “Kruna“

Str. 62

11 Kultura

Smederevo ima razgranatu mrežu ustanova u kulturi kao što su Istorijski Arhiv, Biblioteka, Centar za kulturu, Muzej i Regionalni zavod za zaštitu spomenika, bogat umetnički život i brojne kulturne manifestacije. Tabela 100. Broj bioskopa, bioskopskih sedišta, pro jekcija i posetilaca, 2005. Opština Okrug Srbija

Broj bioskopa 2 4 138

Broj sedišta u bioskopskim salama 1.438 2.470 53.909

Broj projekcija 1.013 1.280 66.350

Broj posetilaca 38.000 45.000 2.298.000

Iskorišćenost bioskopskih sala (%) 6 6 9

Broj posetilaca na 1000 stanovnika 37 23 33

Bioskop Centar za kulturu

Galerija Biblioteka

Gradovi pobratimi

• Herceg Novi , Crna Gora • Pale, Republika Srpska, BiH • Volos , Grčka

Str. 63

Lokalni razvoj u relaciji sa regionalnim i državnim strateškim dokumentima

OOBBAAVVEEZZEE,, UUSSLLOOVVII II SSMMEERRNNIICCEE

IIZZ PPLLAANNSSKKIIHH DDOOKKUUMMEENNAATTAA ŠŠIIRREEGG PPOODDRRUUČČJJAA

• Prostorni plan Republike Srbije ("Sl. glasnik RS", br. 13/96):

Prostorni plan Republike Srbije je analizirao i apostrofirao područje opštine Smederevo i od kapitalnih investicionih predloga opredelio izgradnju železničkog mosta na Dunavu severoistočno od gradskog tkiva, oko postojećeg drumskog mosta. Ovu prostornu-infrastrukturnu preporuku treba poštovati u odredbama prostornog i generalnog plana, kao značajni koridor povezivanja južno banatskog i šumadijsko-pomoravskog pravca, ali njegova realizacija zavisiće od uslova implamentacije samog plana.

Dva najznačajnija koridora evropskog ranga – koridor VII i koridor X auto-put prolaze

teritorijom opštine Smederevo. Koridor X – autoput obrañen je posebnim –Prostorni plan infarstrukturnog koridora X usvojenim od strane vlade Republike Srbije – Uredba o utvrñivanju prostornog plana područje infrastrukturnog koridora auto puta E-75, deonica Beograd-Niš («Službeni glasnik RS», br. 69/03.). Kako na teritoriji opštine Smederevo egzistiraju tri izlaza – punkta za priključak na auto-put: Petrijevo, Kolari i Ralja, to se ne predviña formiranje novih priključaka na teritoriji opštine Smederevo, a pomenutim Planom se utvrñuju koridori potrebni za razvoj infrastrukture – saobraćajne, železničke, gasovodne, koridor optičkog kabla, utvrñuju zaštitni pojasevi i pravila ureñenja koja su prihvaćena u Prostornom planu opštine Smederevo, a još bliže definisana izradom potrebnih regulacionih planova u ovim pojasevima. Značajno je napomenuti da prostorni plan koridora X obuhvata skoro 2/3 teritorije celokupne opštine Smederevo iz razloga jasnijeg definisanja granica Plana koja je išla celokupnim katastarskim opštinama u obuhvatu Plana. U tim prostorima, kao namena površina, data je pretežna namena poljoprivredno zemljište, i kao takva ta preporuka će se poštovati u onoj meri u kojoj postojećom izgradnjom nije već narušena.

Na ovaj način definisali smo odredbe planova višeg reda koje su osnovni ulazni podaci višeg nivoa u strateškom planiranju prostora opštine Smederevo.

• Strategija za smanjenja siromaštva u Srbiji do 2010 . • Strategija razvoja poljoprivrede Srbije