36
NDERSHËM, ME PUNË. P N D S H PARTIA E PENSIONISTËVE DHE INVALIDËVE ALEANCA KOSOVA E RE PARTIA E DREJTËSISË PARTIA SOCIALDEMOKRATE PARTIA NACIONALE DEMOKRATIKE SHQIPTARE PARTIA E PENSIONISTËVE TË KOSOVËS PATIA E PENSIONISTËVE DHE INVALIDËVE PARTIA E TË GJELBËRVE TË KOSOVËS E15 (ekipi i ekspertëve) PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

1

NDERSHËM, ME PUNË.

P N D S H

PARTIA E PENSIONISTËVE DHE INVALIDËVE

ALEANCA KOSOVA E REPARTIA E DREJTËSISË

PARTIA SOCIALDEMOKRATEPARTIA NACIONALE DEMOKRATIKE SHQIPTARE

PARTIA E PENSIONISTËVE TË KOSOVËSPATIA E PENSIONISTËVE DHE INVALIDËVE

PARTIA E TË GJELBËRVE TË KOSOVËSE15 (ekipi i ekspertëve)

PROGRAMI ZGJEDHOR2010

Page 2: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

2

Të nderuar votues,

Ju e dini se kemi papunësi dhe varfëri të madhe, kushte të vështira për jetë dhe punë. Jemi ndër shtetet e pakta në botë që nuk ka sigurime publike shëndetësore. Qytetarët dhe fëmijët tanë ndihen të pasigurtë. Janë prekur vlerat tona tradicionale, etika dhe morali. Rinia jonë është lënë anash, dhe nuk sheh perspektivë në vendin e vet. Është harruar kontributi i veteranëve të luftës dhe pensionistëve. Kosova është bërë njeri nga shtetet më të izoluara në botë.

Qeveritë e deritanishme dështuan në zgjidhjen e këtyre problemeve.

Tani duhet të ndodhë NDRYSHIMI. Ndryshimin e sjellin NJERËZIT E RINJ NË QEVERISJE. Bashkimi ynë i njerëzve të ndershëm, punëtorë, profesionistë dhe të dëshmuar, “Koalicioni për Kosovë të re” në themel të programit të vet, e ka qytetarin, zhvillimin e tërësishëm ekonomik, sigurinë, sundimin e ligjit, qeverisjen e ndershme, transparente dhe llogaridhënëse.

Koalicioni “Kosova e Re” do ta luftojë me rezultate korrupsionin dhe krimin e organizuar.

Shtetit të ri të Kosovës i duhet urgjentisht anëtarësi në OKB, për t’u trajtuar e barabartë me të tjerët, i duhet progresi për anëtarësim në Bashkësinë Europiane dhe strukturat Euroatlantike. Ne do të forcojmë bashkëpunimin me miqtë tanë të dëshmuar. Me urtësi dhe punë të palodhshme, do të krijojmë marrëdhënie miqësore edhe me shumë vende të tjera anë e mbanë botës.

Ju ftojmë që të dilni të gjithë në zgjedhje më 12 dhjetor 2010!

Votoni “Koalicionin për Kosovë të Re”, me numër 31! Vota juaj është kontrata jonë me ju! Vota e qytetarit na mundëson të zbatojmë programin tonë në shërbimin tuaj!

“ Suksesi arrihet vetëm me punë të ndershme, profesionalizëm, sinqeritet, vullnet shumë të madh, transparencë dhe llogaridhënie”.

Page 3: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

3

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

OBJEKTIVAT

Objektivat e Koalicionit, për të cilat do të angazhohet në Kuvend dhe Qeveri:

1. Të arrihet rritje ekonomike me së paku 7% në vit, duke përgjysmuar

varfërinë dhe duke krijuar 30,000 vende pune çdo vit, apo 120,000

vende pune për tërë mandatin qeverisës.

2. Të arrihen standarde ndërkombëtare të cilësisë në arsim. Me përfshirje

të plotë të gjeneratave në arsimin fillor, 80% në arsimin e mesëm dhe

50% në arsimin e lartë.

3. Institucionet shëndetësore, publike e private të ofrojnë shërbime

standarde ndërkombëtare, në mënyrë që shërimet në botën e

jashtme të ulen me 60%.

4. Fondet e destinuara për asistencë, të mbështesin me prioritet nevojat

e familjeve në varfëri të skajshme, si dhe përmirësimin e gjendjes

socio-ekonomike të pensionistëve.

5. Të stimulojë krijimtarinë kulturore, të rrisë rolin dhe pjesëmarrjen e

rinisë në qeverisje dhe të zhvillojë e afirmojë sportin kosovar, si në

vend ashtu edhe në arenën ndërkombëtare.

6. Të shtojë përkujdesjen institucionale për mërgatën dhe të rigjeneroje

ndërlidhjen e saj me rrjedhat e zhvillimit të tërësishëm të vendit.

7. Të rritet siguria, barazia, liritë dhe të drejtat e qytetarëve.

8. Kosova shtet ku respektohen liritë dhe të drejtat e njeriut dhe ku

sundon ligji. Institucionet demokratike në shërbim të qytetarëve.

9. Të forcojë pozicionin ndërkombëtar të Kosovës, anëtarësimin në

OKB dhe organizata tjera ndërkombëtare. Të arrijë statusin e vendit

kandidat në BE si dhe të forcojë bashkëpunimin me NATO-n.

Ne vazhdim keni programin e detajuar zgjedhor 2010, ku mund te gjeni edhe objektivat e detajuara te programit.

Page 4: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

4

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

HYRJE

1. KOALICIONI SI POL POLITIK I QENDRËS

KOALICIONI PËR KOSOVËN E RE: AKR, PD, PSD, E15, PNDSH, PPK, PPIK, PGJK, u formua në agun e zgjedhjeve të jashtëzakonshme nacionale për Kuvendin e Kosovës. Synimi i këtyre subjekteve është të krijohet një pol politik i qendrës: për të marrë rol dhe përgjegjësi me peshë në zhvillimin e mëtejmë të institucioneve demokratike, në forcimin e rendit dhe ligjit, sigurisë, zhvillimit të ekonomisë, arsimit, shëndetësisë, mirëqenies, integrimit më të madh brendakombëtar, euroatlantik dhe inkuadrimit të Kosovës në rrjedhat globale përmes forcimit të pozicionit ndërkombëtar të Republikës së Kosovës.

Ky program është përgatitur nga Grupi për program në kuadër të Shtabit Zgjedhor, duke u bazuar në programet e entiteteve që kanë themeluar Koalicionin dhe në bazë të debateve mbi çështjet jetike që ka organizuar Koalicioni, me pjesëmarrje të kandidatëve për deputetë dhe ekspertëve të pavarur. Programi pastaj është diskutuar dhe miratuar në Shtabin Zgjedhor të Koalicionit.

2. GJENDJA SOT

Shpallja e pavarësisë së Republikës së Kosovës nga përfaqësuesit e zgjedhur të popullit më 17 shkurt 2008 paraqet ngjarjen më të rëndësishme në historinë e popullit të Kosovës, shqiptarëve dhe komuniteteve minoritare. Ajo kurorëzoi me sukses luftën për çlirim që nga fundi i shekullit 19 dhe përgjatë tërë shekullit 20, e veçanërisht gjatë periudhës 1990-1999 me fazën e parë të rezistencës aktive paqësore dhe fazën e dytë- luftën e UÇK-së të përcjella me sakrifica të mëdha dhe intervenimin e NATO-s, që krijuan kushtet për të prekur lirinë dhe për të hyrë në një fazë të re, domethënëse, atë të shtetndërtimit. Sot Kosova është shtet i njohur nga 72 vende anëtare të OKB-së; e anëtarësuar në Fondin Monetar Ndërkombëtar, Bankën Botërore; me një aranzhim specifik të integrimit në BE, me një rol kyç të NATO-s në siguri dhe mbrojtje dhe një asistencë e mbikëqyrje të bashkësisë ndërkombëtare për të siguruar zbatimin e planit të presidentit Ahtisari, e mbështetur nga aleatët strategjikë, ShBA-ja, BE-ja dhe Turqia; dhe me marrëdhënie relativisht të mira me fqinjët duke përjashtuar Serbinë, e cila vazhdon me obstruksion karshi realiteteve të reja në rajon.

Page 5: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

5

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

Me gjithë progresin fillestar në ndërtimin e pozicionit prej një subjekti në marrëdhëniet ndërkombëtare dhe situatës së favorshme lidhur me mbështetjen e faktorëve kyçë ndërkombëtarë, që u fuqizua me vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë se “shpallja e pavarësisë nuk ka shkelur principet dhe normat e të Drejtës ndërkombëtare”, institucionet përgjegjëse, përkatësisht Qeveria e Kosovës jo vetëm që nuk realizoi, por shfaqi edhe dobësi në aktivitet për promovimin e Kosovës në botë në forcimin e pozicionit ndërkombëtar të shtetit të ri. Njohja e pavarësisë është në krizë serioze. Progresi drejt integrimit në BE po përcillet me përparim shumë të vogël. Raportet e progresit të Komisionit Evropian për vitin 2009 dhe 2010 ishin tejet kritikë; Kosova është i vetmi vend në Evropë, duke përjashtuar shtetet e reja që dolën nga ish- Bashkimi Sovjetik, pa liberalizim vizash në BE, me probleme të mëdha të sigurimit të pjesëmarrjes dhe bashkëpunimit bilateral dhe multilateral në fushën ekonomike, kulturore e sportive. Kosovarët e ndiejnë veten të izoluar dhe të privuar nga lëvizja e lirë në kontinentin e tyre. Institucionet dhe liderët tregojnë dobësi të mëdha në mbrojtjen e pavarësisë dhe dinjitetit të qytetarëve dhe dobësi për të ndërtuar marrëdhënie të përgjegjshme me partnerët ndërkombëtarë.

Qeveria nuk arriti progres të ndjeshëm as në integrimin e pjesës veriore të Kosovës brenda strukturës institucionale të Kosovës. Atje vepron pa shumë telashe sistemi paralel shtetëror i servisuar dhe sponsoruar nga Serbia. Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest.

Në rrafshin ekonomik e social Kosova klasifikohet si vend mesatarisht i zhvilluar me të ardhura të ulëta që arrijnë afro 1.800 Euro ($2600) për një banor, por me shumë tipare të vendeve të varfra: papunësi 45% dhe varfëri me shtrirje të gjerë që përfshin 47% të popullsisë nën pragun e varfërisë dhe 18% të popullsisë në varfëri të skajshme. Rritja ekonomike ka qenë më stabile që nga viti 2006, duke arritur një normë rritjeje modeste 3-4.5%, e që është shumë prapa nevojave dhe mundësive. Madje kjo rritje u realizua nga investimet e tepricës buxhetore të akumuluar. Shfaqen dobësi të mëdha në transformimin e rritjes ekonomike, në zhvillimin nga i cili do të duhej të përfitonin të gjithë qytetarët. Rritja e varfërisë dhe papunësisë, në kushtet e rritjes ekonomike është një problem serioz që është injoruar nga qeveria, kuvendi, por edhe nga akterët e tjerë. Stabiliteti makroekonomik që konsiderohej si një rrethanë pozitive tani është i kërcënuar me deficitin buxhetor (9-11 % e GDP-së), deficitit të lartë tregtar (eksporti mbulon importin rreth 10%) dhe situatës së rëndë sociale të të papunëve, pensionistëve si dhe disa kategorive të shërbyesve publikë. Qeveria nuk ka politika konsistente makroekonomike, ndërsa Korniza e Shpenzimeve Afatmesme nuk iu përgjigjet nevojave dhe mundësive të Kosovës. Me këtë dokument të miratuar nga Kuvendi i Kosovës, parashihet një rritje ekonomike prej 4-5%, që është e pamjaftueshme për të zgjidhur konfliktet zhvillimore dhe adresuar vlimin social. Me këtë dokument të rëndësishëm, qeveria i ka propozuar Kosovës ngecje të mëtejme, një status quo.

Page 6: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

6

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

Cilësia e shërbimeve publike – furnizimi me energji, ujë, shërbimet shëndetësore publike dhe arsimi publik, nuk kanë shënuar progres dhe qeveria nuk ka realizuar premtimet dhe programin e saj: Premtimin për 24 orë furnizim me energji elektrike, përfundimin e autostradave deri në Mitrovicë, në Pejë, dhe deri në Kaçanik dhe ka shfaqur dobësi të mëdha në menaxhimin e projektit të autostradës Morinë - Merdar, ‘zero” tolerancë për korrupsionin. Ajo ka ndjekur një politikë ad hoc në qeverisjen makroekonomike të përcjellë me premisa të diskriminimit politik të qytetarëve, duke favorizuar më shumë rajonet ku kishte edhe pushtetin lokal. Perceptimi mbi nivelin e korrupsionit në Kosovë, sidomos te bartësit e pushtetit qendror dhe lokal është në rritje, institucionet përgjegjëse në të gjitha hallkat e pushtetit – ligjvënës, ekzekutiv dhe gjyqësor shprehin mosgatishmëri politike dhe inkonsekuencë në luftimin e korrupsionit, duke e kamufluar këtë me retorikë boshe. Imazhi ndërkombëtar i Kosovës është i goditur rëndë edhe me rangimin tejet të ulët të Kosovës në krahasim me vendet e tjera lidhur me korrupsionin, kushtet për investime dhe zhvillimin e biznesit, transparencën dhe lirinë e medias, krimin e organizuar dhe trafikimin e qenieve njerëzore. Interesat e partive politike dhe grupeve të ngushta brenda tyre e dominojnë punën e qeverisë, qeverisjes së ndërmarrjeve publike, buxhetit dhe pasurisë publike. Kuvendi i Kosovës nuk ka arritur t’i kryejë funksionet e tij kushtetuese dhe me këtë trend Kosova rrëshqet drejt një shteti të mbërthyer dhe të ngufatur nga klasa e papërgjegjshme politike dhe krimi i organizuar.

Kriza e qeverisjes u gjenerua me problemet e funksionimit të ish-koalicionit dhe marrëveshjet prapa skenës së dy ish-liderëve kryesorë në dëm të zbatimit të Kushtetutës. Ajo rezultoi me dorëheqjen e presidentit të provokuar me vendimin e Gjykatës Kushtetuese e pastaj edhe me prishjen e koalicionit, ngritjen e mocionit të mosbesimit dhe shkarkimin e qeverisë nga Kuvendi. Kjo solli deri te zgjedhjet e jashtëzakonshme. Kosovarët kanë humbur besimin në qeverinë, institucionet dhe liderët (shiko raportet e UNDP-së mbi Paralajmërimin e hershëm). Ju të nderuar qytetarë ndiheni të lodhur dhe të zhgënjyer, tek ju po zbehet optimizmi karakteristik, sepse pritjet kanë qenë shumë më të mëdha dhe të ushqyera nga premtimet mashtruese të bartësve të pushtetit. Kjo po ngjet edhe tani në hyrje të fushates zgjedhore, me premtimet pa mbulesë të disa ministrave të qeverisë së shkarkuar. Qytetarët janë të përgatitur, më shumë se kurdoherë për ndryshim dhe kthesë për tejkalimin e kësaj gjendjeje që godit thellë aspiratat dhe dinjitetin e tyre. Organizimi i zgjedhjeve të lira dhe sipas standardeve ndërkombëtare, do të duhej t’i materializonte këto pritje dhe të sillte në qeverisje aktorë të tjerë që nuk kanë keqpërdorur besimin e qytetarëve dhe të votuesve.

Page 7: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

7

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

3. MISIONI, VLERAT DHE VIZIONI PËR

KOSOVËN - OBJEKTIVAT

Koalicioni për Kosovë të Re është i gatshëm të marrë votëbesimin e qytetarëve me mision: të bëjë kthesë rrënjësore në cilësinë e qeverisjes dhe ndërtimin e një shteti funksional për të jetësuar të gjitha parakushtet që ka Kosova për t’u bërë vend prosperues, demokratik, ku sundon ligji dhe respektohen të drejtat e qytetarëve, kultivohen vlerat morale e etike dhe në të cilën vazhdimisht rritet mirëqenia e tyre.

Misioni ynë bazohet në vlera, siç janë: ndershmëria, sinqeriteti dhe besimi, barazia dhe mosdiskriminimi, dija, tradita dhe kontinuiteti, demokracia dhe përkushtimi për respektimin e ligjit.

Vizioni i Koalicionit tonë është: Kosova 2020 tanimë do t’i ketë tiparet e një vendi evropian, të jetë anëtare aktive në strukturat euroatlantike, me marrëdhënie më të mira me fqinjët dhe me vendet nga të gjitha kontinentet, të ketë tejkaluar varfërinë, të ketë arritur karakteristikat e ekonomive të zhvilluara, me institucione demokratike, shoqëri e dijes me të rinj të arsimuar, shanse të barabarta për të gjithë, vend që njihet për nga zhvillimi dinamik dhe mjedisi atraktiv për investime.

Objektivat e Koalicionit, për të cilat do të angazhohet në Kuvend dhe Qeveri janë:

I. ZHVILLIMI I QËNDRUESHËM

(1) Të realizojë një rritje ekonomike vjetore së paku rreth 7%, që

nga viti i dytë i qeverisjes, për të përgjysmuar varfërinë deri në

fund të mandatit dhe siguruar punësimin e së paku rreth 30.000

personave në vit;

(2) Të zbatohen standardet ndërkombëtare për sigurim të cilësisë në

të gjitha nivelet e arsimimit dhe përfshirje e plotë e gjeneratave

në arsimin fillor, rreth 80% e gjeneratës në arsimin e mesëm dhe

40 - 50% në arsimin e lartë e universitar;

(3) Të ngrejë nivelin e shërbimeve shëndetësore, ashtu që

institucionet shëndetësore publike e private të ofrojnë shërbime

sa më afër standardeve ndërkombëtare, duke ulur nevojën e

shërimit në vendet e jashtme për 60%;

Page 8: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

8

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

(4) Të ngrejë nivelin e përkujdesjes sociale duke siguruar që fondet

e destinuara të mbështesin si prioritet nevojat e familjeve në

varfëri të skajshme dhe personave me nevoja të veçanta;

(5) Të stimulojë krijimtarinë kulturore, të rritë rolin dhe pjesëmarrjen

e rinisë në qeverisje e krijimtari dhe të zhvillojë dhe afirmojë

sportin kosovar në vend dhe në arenën ndërkombëtare;

(6) Të shtojë përkujdesjen institucionale për mërgatën, përkatësisht

diasporën dhe t’i rigjenerojë ndërlidhjen e saj me rrjedhat e

zhvillimit të tërësishëm të vendit;

II. TË DREJTAT DHE LIRITË E NJERIUT

(7) Të rrisë sigurinë e qytetarëve, barazinë dhe liritë e të drejtat e

qytetarëve dhe komuniteteve, lirinë e shprehjes dhe medias, me

përkushtim për kultivim të vlerave etike e morale të shoqërisë;

III. LIRITE DHE TE DREJTAT E NJERIUT. RENDI DHE SIGURIA

(8) Ta bëjë Kosovën shtet ku respektohen liritë dhe të drejtat e njeriut,

ku sundon ligji dhe ku mbi këtë bazë funksionojnë institucionet

demokratike dhe ku bartësit e funksioneve dhe përgjegjësive

publike janë në shërbim të qytetarëve, bizneseve dhe krijuesve

të vlerave dhe sigurimit të integritetit të vendit;

IV. INTEGRIMET DHE GLOBALIZIMI

(9) Të forcojë pozicionin ndërkombëtar të Kosovës; anëtarësimin në

OKB dhe organizatat e tjera ndërkombëtare, të arrijë statusin e

vendit kandidat për integrim në BE; të forcojë bashkëpunimin me

NATO-n, të forcojë bashkëpunimin me Shqipërinë, vendet fqinje

si dhe me vendet e tjera, sidomos në ato rajone ku kanë ngecur

njohjet e pavarësisë.

Page 9: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

9

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

I. ZHVILLIMI I QËNDRUESHËM

1. RRITJA EKONOMIKE DHE PUNESIMI

1.1. Rritja ekonomike mbi parimet e zhvillimit të qëndrueshëm nga

i cili përfitojnë të gjithë qytetarët dhe gjeneratat e ardhshme

është shtylla kryesore e këtij Programi. Përfitimet e qytetarëve

do të jenë në rritjen e punësimit për rreth 30000 persona të

papunë, ose që për herë të parë hyjnë në tregun e punës, ulje të

varfërisë për së paku 40% në krahasim me gjendjen në vitin 2010.

Pas periudha e përshtatjes strukturore (1-1.5 vite) vendi do të

futet në zonën e rritjes ekonomike afatgjatë mbi 7 %, duke arritur

një GDP së paku 5 miliardë Euro, rreth 2300 Euro për një banor

në vitin 2014 (rreth $3000, përkatësisht në rreth $6000 Euro

sipas PPP sipas fuqisë blerëse). Për të siguruar një kontinuitet

në zhvillimin e qëndrueshëm, Qeveria do të nxjerrë Strategjinë e

zhvillimit afatgjatë të Kosovës deri në vitin 2020.

1.2. Përmirësimi i qeverisjes, udhëheqja e politikave konsekuente

makroekonomike kërkon përmirësimin e politikave ekonomike, që

duhet të bazohet në sistem informatik të besueshëm që sigurohet

nga Enti i Statistikave, njësia makroekonomike dhe Banka

Qendrore. Regjistrimi i popullatës duhet patjetër të realizohet

në afatin e paraparë. Banka Qendrore do të vazhdojë të rrisë

kapacitet e saja, pavarësinë e saj duke kontribuar pozitivisht në

stabilitetin makroekonomik dhe stabilitetin e sektorit financiar.

1.3. Rritja ekonomike e projektuar krijon kapacitete me të mëdha

për krijimin e një buxheti më stabil dhe të qëndrueshëm që në

vitin 2014 duhet të arrijë në rreth 1.7 miliardë Euro ose 32

% në GDP. Korniza ekzistuese e shpenzimeve afatmesme do të

rishikohet në mënyrë që ajo t’u përgjigjet më mirë prioriteteve të

zhvillimit ekonomik e social .

Page 10: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

10

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

Do të rritet pjesëmarrja e arsimit dhe shëndetësisë në shpenzimet

buxhetore, ndërsa investimet në infrastrukturën publike do

të financohen edhe me burime të tjera e veçmas nëpërmjet

partneritetit publiko-privat. Investimet e filluara në infrastrukturën

rrugore do të përfundohen. Ndërtimi i autostradës Morinë-

Merdar duhet të vazhdojë të kryhet, sa më shpejtë deri në Besi.

Duke respektuar obligimet ligjore të Qeverisë paraprake, Qeveria

e ardhshme do të vazhdojë ndërtimin e rrugës duke kompletuar

projektin e zbatimit, përkufizimin e kostos, përmbylljen e burimeve

të financimit, duke inkuadruar burime të tjera (koncesioni, kreditimi

i lehtë) dhe do të përdorë mjetet buxhetore si një variant i fundit.

Në kuadër të strategjisë për mbrojtjen e prodhimeve vendore,

do të sigurohet mbështetje selektive sezonale e prodhimeve nga

agrokompleksi, si përshembull perimet.

1.4. Koalicioni konsideron se privatizimi i ndërmarrjeve shoqërore

duhet të vazhdojë dhe të përfundojë brenda dy vjetëve të

ardhshme. Fondi i privatizimit duhet të vihet në funksion të

zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik. Duhet të gjendet një zgjidhje

për adresimin e kërkesave të arsyeshme të kreditorëve me një

fond restituimi që rezervon deri në 15% të fondit të privatizimit

për këtë qëllim. Privatizimi në rajonet ku komuniteti serb përbën

shumicën po ashtu do të realizohet brenda kësaj periudhe.

1.5. Privatizimi i ndërmarrjeve publike do të bëhet brenda një

kornize ligjore të kompletuar që siguron procedura transparente,

llogaridhënie dhe raportim te Kuvendi i Kosovës, qartësi në

përdorimin e fondeve për interesa të investimeve publike që

sjellin efekte në zhvillimin e qëndrueshëm afatgjatë, e të cilat

duhet të tejkalojnë përfitimet nga dividenta që këto ndërmarrje

publike tani i sigurojnë buxhetit. Qeveria e Koalicionit për Kosovë

të Re do të vazhdojë procesin e privatizimit të PTK –së dhe KEK-ut

por duke e rishikuar pakon e tenderit, ku do të arrihet sigurimi

i interesit publik krahas interesit të investitorit privat strategjik.

Qeveria do krijojë kushtet për zbatimin e parimeve të OECD-së

në qeverisjen e ndërmarrjeve publike – ku sigurohet transparenca

Page 11: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

11

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

dhe llogaridhënia e bordeve të drejtorëve, pavarësia e tyre,

kompetenca profesionale dhe evitimi i ndikimit të partive politike

dhe interesave të ngushta grupore.

1.6. Furnizimi me energji elektrike do të jetë i rregullt dhe pa ndërprerje

për bizneset dhe konsumatorët e tjerë. Realizimi i projektit Kosova

C deri në 600 MW dhe Hidrocentrali i Zhurit, privatizimi i rrjetit

shpërndarës dhe furnizimit duhet të sigurojë investime efikase

në rrjet ( transformatorët 210/ 110), lidhja me interkoneksion

400 kW me Shqipërinë, zvogëlimi i humbjeve teknike, arkëtimi i

plotë i borxheve të konsumatorëve dhe evitimi i keqpërdorimeve

nga konsumatorët e paregjistruar do ta përmirësojnë rrënjësisht

furnizimin me energji, do të rrisin vlerën e aseteve publike të

këtij sektori dhe do të rrisë interesin e investitorëve për të marrë

pjesë në partneritetin publiko- privat. Qeveria do të promovojë

një program për zbatimin e politikave dhe veprimeve përkatëse

për të rritur efiçiencën në konsumin e energjisë, përdorimin e

burimeve ripërtëritëse (uji, burimet e erës, energjia diellore dhe

biomasa) për energji dhe zvogëlimin e ndotjes. Qeveria do të jetë

e përkushtuar për të zbatuar përcaktimet 20:20:20 të BE – 20%

zvogëlim të emisionit CO2, 20% rritje të efiçiencës në përdorim të

energjisë dhe pjesëmarrjen e burimeve ripërtëritëse në prodhim

të energjisë 20%.

1.7. Shfrytëzimi i pasurive të natyrës (tokës, minierave, pyjeve,

e të tjera) do të vihet në korniza të parimeve të zhvillimit të

qëndrueshëm. Pjesëmarrja e sektorit privat do të inkurajohet

në kuadër të një parimi që siguron një drejtpeshim të interesit

publik me atë të investitorit privat. Në këtë kuadër, sipas nevojës

do të rishikohet korniza ekzistuese ligjore lidhur me procedurat

dhe gjatësinë e aranzhimeve për koncesionet duke u bazuar

në përvojat e avancuara dhe standardet ndërkombëtare dhe

transparencën në eksploatimin e burimeve të natyrës.

1.8. Mbrojtja e mjedisit duhet të bëhet pjesë integrale e zhvillimit të

tërësishëm dhe të qëndrueshëm.

Page 12: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

12

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

Kjo do të sigurohet edhe përmes rishikimit dhe azhurnimit të

Planit të Zhvillimit Hapësinor të Kosovës. Do të ngritën kapacitetet

e institucioneve qeveritare dhe agjencive të pavarura për të

zbatuar standardet e mbrojtjes së mjedisit sipas dispozitave

ligjore dhe standardeve evropiane. Për këtë duhet të sigurohen

burime njerëzore dhe pajisjet e nevojshme për të realizuar matje

sistematike të emetuesve të gazrave dhe ujërave të ndotur, që të

detektohen në mënyrë permanente shkeljet e ligjit dhe zbatuar

veprim korrigjues dhe sanksioneve sipas dispozitave ligjore.

Ndotësit më të mëdhenj TE A dhe Ferronikeli duhet të detyrohen

të vejnë filtrat dhe reduktojnë emetimet brenda standardeve,

ose të merren masa që mos të funksionojnë kur nuk i respektojnë

ligjet. Qeveria do të shqyrtojë mundësinë e vënies së taksës për

emetuesit e CO2. Investimet e reja në energjetike, në shfrytëzim të

pasurive natyrore duhet të jenë në harmoni të plotë me standardet

e BE-së. Trajtimi i mbeturinave duhet të avancohet duke stimuluar

riciklimin e tyre me investime në kuadër të partneritetit publiko-

privat, kurse deponitë e paligjshme dhe të egra do të ndalohen.

Kujdesi ndaj pyjeve, planifikimi i eksploatimit dhe rigjenerimit të

tyre si një pasuri me rëndësi të madhe kombëtare ka dimensionin

ekonomik dhe mjedisor. Do të bëhet një plan detal i aksioneve

dhe projekteve që siguron mbrojtjen e pyjeve nga shfrytëzimi

ilegal. Rritja e nivelit të bashkërenditjes midis pushtetit qendror

dhe atij lokal është e domosdoshme.

1.9. Investimet do ta rrisin pjesëmarrjen në GDP nga 25% në 32% pas

vitit të dytë të qeverisjes. Kjo kërkon mobilizim të burimeve të

investimeve (Fondi i privatizimit, Fondi i kursimeve pensionale,

remitancat, investimet private/ të jashtme dhe aktivizimi i linjave

kreditore të institucioneve financiare ndërkombëtare. Investimet

e sektorit privat do ta rrisin pjesëmarrjen në gjithsej investime

nga rreth 30 % në vitin 2010, në 60 % në vitin 2014. Rritja e këtyre

investimeve bazohet në përmirësimin e mjedisit biznesor dhe

investues që përfshin edhe tregun e kapitalit, duke përfshirë edhe

atë të letrave me vlerë. Rritja e sigurisë së investitorëve, zgjidhja

Page 13: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

13

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

e kërkesave për licenca për ndërtim dhe qasje në lokacionin

brenda një afati ligjor të arsyeshëm, evitimi i korrupsionit nga ana

e ofertës dhe kërkesës së tij, korrigjimi i tarifave doganore për

pajisje dhe evitimi i pagesës së TVSH-së për pajisje e lëndë të parë

në kufi do të përmirësojnë imazhin investues të Kosovës. Rangimi

i saj në raportet e BB për kushtet e bërjes biznes do të zhvendoset

gjithnjë e më lartë me synim që të arrihet pozicioni i ekonomive

të suksesshme në transicion.

1.10. Koalicioni synon që të realizojë projektin e vet për dy zona të

lira ekonomike, një në rajonin e Mitrovicës (që përfshin pjesën

veriore të Kosovës, pjesë të Shalës së Bajgorës, Vushtrrisë dhe

Skënderajt) dhe tjetra në rajonin e Gjakovës (duke përfshirë

edhe pjesë të Deçanit dhe Hasit). Këto zona duhet të stimulojnë

zhvillim ekonomik të koncentruar në një rajon të veçantë duke

krijuar aty një politikë favorizuese për investimeve, të prodhimit,

punësimit dhe eksportit. Te dy këto rajone kanë të përbashkët se

kanë qenë qendrat më të zhvilluara industriale të Kosovës, kanë

dezindustrializim të thellë, problem me aktivizimin e aseteve

të ish-ndërmarrjeve shoqërore. Ky projekt synon të aktivizojë

shumë potenciale të imobilizuara në dobi të progresit ekonomik

e social, e në rastin e Mitrovicës edhe uljes së tensioneve politike

dhe forcimit të sovranitetit të vendit.

1.11. Përmirësimi i bilancit tregtar nëpërmjet rritjes së eksportit

dhe substituimit është sektori i cili duhet të ndikojë në zbutjen

e shpërpjesëtimeve makroekonomike. Fuqizimi i sektorit privat

sidomos i bizneseve prodhuese, aftësisë së tyre konkurruese dhe

promocionit më efektiv duhet të rrisë mbulimin e importit me

eksporte nga 12.0 %, në 25- 30% më 2014. Në pikat e programit

që i kushtohen industrisë dhe agroindustrisë përpunohet më

detajisht.

1.12. Rritja e mundësive për punësim është kritike për stabilitetin social

dhe uljen e varfërisë dhe duhet të rezultojë para së gjithash nga

investimet më të mëdha dhe rritja e sektorit privat, posaçërisht i

bizneseve të vogla dhe të mesme dhe zhvillimi integral rural, ndërsa

Page 14: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

14

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

në periudhën e mëtejme gjithnjë e më shumë do të fuqizohen

shërbimet me vlerë të lartë shtuese: ICT, turizmi, shërbimet

financiare. Riindustrializimi që shtjellohet më poshtë, programi i

agrokompleksit, zonat e lira ekonomike. Uljes së papunësisë do t’i

kontribuojë edhe punësimi i përkohshëm jashtë vendit në kuadër

të aranzhmaneve ndërshtetërore dhe multilaterale në BE dhe në

rajonet e tjera në botë.

1.13. Vizioni ynë mbi zhvillimin dhe rritjen ekonomike përfshin edhe

një proces të riindustrializimit të Kosovës, që në një periudhë

afatgjatë do të sillte kontributin e industrisë në krijimin e BPV-së

në rreth 30%. Kjo nënkupton që në zhvillimin e Kosovës mbetet

shumë i rëndësishëm edhe sektori i shërbimeve që dominon në

gjithë ekonomitë moderne. Zhvillimi i industrisë duhet të krijojë

një harmoni më të madhe në zhvillimin struktural, duhet të jetë

krahas shërbimeve, gjeneratori më madh i punësimit.

1.14. Ne do të mundësojmë krahas qasjes më të mirë në kredi me norma

konkurrente të interesit, zgjidhjes së problemit të licencimit, edhe

qasjen në lokacione biznesi me infrastrukturën e nevojshme, por

edhe mbështetjen aktive në marketing e promocion, shërbime

mbështetëse, konsulencë e trajnime. Zhvillmi i NVM-ve industriale

paraqitet si një komponentë qenësore e zhvillimit të sektorit

industrial në Kosovë, jo vetëm për shkak të situatës së krijuar

për shkak të de-industrializimit, por edhe për faktin se vendet e

vogla jo mjaft të zhvilluara duhet të mbështeten në një sistem të

mbështetjes së NVM-ve industriale.

1.15. Caqet strategjike që duhet arritur deri më 2014 janë:

• Nxitja e zhvillimit të prodhimit industrial dhe ngritja e

rolit të industrisë në krijimin e BPV-së së vendit në rreth

25% deri në vitin 2013;

• Rritja e aftësisë konkurruese dhe pjesëmarrjes së eksportit

në rreth 35% të vlerës së shitjes së ndërmarrjeve;

• Nxitja e aktivitetit investues në industri, duke absorbuar

rreth 40% të investimeve private;

Page 15: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

15

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

• Ngritja e kapaciteteve institucionale për të hartuar dhe

zbatuar një program integral të politikave dhe masave

për konsolidimin dhe rritjen e sektorëve prodhues dhe

eksportit.

1.15. Disa sektorë të industrive të bazuar kryesisht në biznese të

vogla dhe të mesme, edhe në të ardhmen do të jenë bartës të

këtyre ndryshimeve e para së gjithash përpunimi i ushqimit,

materialet ndërtimore, metalurgjia, përpunimi i drurit, plastika

dhe goma. Në këtë prizëm, nuk duhet nënçmuar edhe kontributi

i mundshëm i industrisë grafike që në një periudhë afatgjatë, e

cila mund të zhvillohet mirë dhe të depërtojë edhe më shumë

në eksport. I vetmi sektor ku sugjerohet një qasje më e veçuar

dhe favorizuese, do të ishte sektori i teknologjisë informatike, në

kuptim të infrastrukturës dhe zhvillimit të burimeve njerëzore.

1.16 Politikat tregtare të vendit duhet të mbesin mbi parimet e tregut

të hapur, por në marrëdhëniet reciproke me vendet e tjera

duhet të sigurojnë parimet e konkurrencës fer dhe reciprocitetit.

Prodhuesit e Kosovës duhet të gëzojnë mbështetjen dhe statusin

e barabartë që e gëzojnë ndërmarrjet në tregun rajonal dhe më

gjerë. Masat më specifike përfshijnë:

• Në bashkëpunim me pushtetin lokal dhe Agjencinë për

mbështetjen e NVM-ve, të arrihet një bashkërenditje e

aktiviteteve për përmirësimin e kushteve për krijimin

dhe rritjen e NVM-ve industriale duke lehtësuar qasjen

në lokacionet e biznesit, duke avancuar shërbimet

publike dhe infrastrukturën publike dhe urbanizimin;

• Hartimi i programeve trajnuese për punëtorët, që do të

ndikonte në rritjen e produktivitetit të punës.

• Sponsorimin e sigurimit të certifikatave të cilësisë dhe

standardeve të cilësisë;

• Në bashkëpunim me organizatat ndërkombëtare

financiare, donatorët dhe bankat, për eksportuesit

dhe sektorët prodhues duke siguruar vija specifike

Page 16: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

16

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

kreditore;

• Bashkërenditja e mbështetjeve për liderët e inovacioneve

dhe aktorët e sektorëve të rinj,

• Krijimi i bazës së të dhënave, ueb faqeve dhe sistemit

informativ të eksportit dhe sistemeve informative për

eksportin,

• Rekomandohet që MTI-ja të vendosë bashkëpunimin me

organizatat rajonale dhe ndërkombëtare, të orientuara në

promovimin e eksportit (siç janë Qendra Ndërkombëtare

e Tregtisë – Gjenevë, Organizata Botërore e Tregtisë, dhe

UNCTAD).

• Anëtarësimi i Agjencisë të standardizimit në mekanizmat

ndërkombëtarë, në mënyrë që certifikatat e lëshuara në

Kosovë të njihen ndërkombëtarisht.

1.17. Si pjesë të pandashme të këtij programi Koalicioni për Kosovë të

Re ofron një program gjithëpërfshirës të aktivizimit të burimeve

në sektorin e bujqësisë dhe ndërlidhjen e tij në sektorët si: (a)

prodhimi blegtoral (qumështit dhe mishi dhe prodhimet përcjellëse

si lëkura, leshi, etj); (b) Pemëtaria (c) Perimet (d) Bletaria dhe (e)

bimët mjekuese, lulet, e të ngjashme.

Elementet kyçe të këtij programi janë: Një ndërlidhje e tillë në

zinxhirin e vlerave që fillon nga përgatitja, prodhimi primar,

procesimi, marketingu, financimi dhe logjistika, ka efekte të

shumëfishta dhe brenda periudhës katërvjeçare mund të krijojë

rreth 70,000 vendeve të reja të punës që do të fuqizojnë

prodhimin vendor, zëvendësim të importit dhe rritje të eksportit.

Këtu përfshihet krijimi i platformave agro-ekonomike me rreth

100 ha, shkollat bujqësore, aktivizimi i asociacioneve të fermerëve

dhe mbështetja institucionale që përfshin:Politikat kreditore,

mbështetjen në ngritjen e standardeve të cilësisë, disenjit

dhe paketimit. Për këtë qëllim do të bëhet studimi i fizibilitetit

për themelimin e një banke me partneritet publiko-privat

Page 17: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

17

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

për mbështetjen e investimeve kapitale dhe rritje të aftësisë

konkurruese të bizneseve prodhuese me performansa të rritjes

së shpejtë, gjeneruese të punësimit, eksportit dhe zëvendësimit

të importit. Fondet publike do të merrnin pjesë këtu jo më

shumë se 30%, por struktura e kapitalit dhe depozitave së bashku

me përmirësimin e mjedisit institucional dhe biznesor do të

mundësonte financimin e investimeve me kushte shumë më të

volitshme , me norma interesi rreth 7%.

1.18. Turizmi do të jetë një gjenerator i punësimit dhe i të ardhurave.

Do të bëhet një program për tërheqjen e investitorëve strategjikë

për investime në zhvillimin e qendrave për skijim, sidomos në

Brezovicë (përmes privatizimit) dhe Alpet Shqiptare (Bjeshkët

e Rugovës). Do të mbështet gjithashtu edhe zhvillimit i turizmit

shëndetësor dhe turizmi rural.

2. ARSIMI DHE EDUKIMI

2.1. Caqet strategjike të programit tonë janë të përqendruara

në zhvillimin e tipareve të shoqërisë së dijes që e fisnikëron

kapitalin njerëzor, i cili paraqet përparësi krahasuese të Kosovës

në kontekstin evropian. Për këtë qëllimet tona janë: krijimi i

një sistemi të integruar arësimor; përfshirja e gjeneratave të

nxënësve në arsimin parafillor rreth 50% ; përfshirjen e plotë në

arsimin fillor dhe atë të mesëm të ulët; në arsimin e mesëm të

lartë 80% me një synim që brenda një periudhe afatmesme edhe

ky nivel arsimimi të bëhet i obligueshëm; Përfshirja e gjeneratave

në arsimin e lartë do të jetë 40 % - 50 %. Grupet e targetuara ku

duhet të rritet pjesëmarrja në mënyrë të dukshme janë femrat

dhe sidomos minoriteti rom, egjiptian dhe ashkali.

2.2. Duke intervenuar në arsimin parafillor fëmijët e familjeve të varfra

i rrisin shanset për përgatitje në shkollë dhe si rezultat edhe për

sukses në shkollë. Kjo mund të arrihet nëpërmjet investimeve

në infrastrukturë nëse përveç rritjes së hapësirës dhe numrit

Page 18: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

18

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

të mësimdhënësve për organizimin e mësimit parashkollor në

shkollat e rregullta të organizohet mësimi edhe në ambientet e

tjera alternative në komunitet në partneritet me komunitetin,

komunat dhe organizatat e tjera qeveritare dhe joqeveritare. Në

këtë mënyrë rritet edhe përfshirja e grupeve të rrezikuara dhe

depërtimi në vendet rurale dhe të izoluara.

2.3. Investimi në cilësinë në arsimin fillor krijon parakushtet për

sukses të mëtutjeshëm në shkollën e mesme dhe si rrjedhojë

edhe mundësi për punësim të hershëm dhe përgatitje adekuate

për studime universitare. Intervenimet kryesore në arsimin fillor

do të jenë: depolitizimi i emërimeve të drejtorëve të shkollave

dhe trajnimi i drejtorëve dhe zyrtarëve të tjerë për menaxhim,

planifikim dhe buxhet, kualifikimi i mësimdhënësve, zbatimi i

proceseve të sigurimit të cilësisë së brendshme, funksionalizimi

i inspektoratit dhe përcaktimi i buxhetit për shkollat që rrisin

rezultatet në testet e arritshmërisë dhe që aplikojnë procedurat e

sigurimit të cilësisë.

2.4. Politikat dhe projektet tona në arsimin e mesëm do të krijojnë

shkolla të mirëfillta të mesme si gjimnazet dhe shkollat

profesionale me përgatitje e dije konceptuale, kreativitet dhe

shkathtësi teknike për profesione të nevojshme për ekonominë

e Kosovës dhe më gjerë. Një masë tjetër e rëndësishme në këtë

nivel do të jetë buxheti për adresimin e problemeve specifike

të të rinjve në shkollë, siç janë performanca e ulët në lëndë të

caktuara, siguria e nxënësve si dhe aktivitetet e tjera që stimulojnë

kreativitetin dhe zhvillimin e gjithanshëm.

2.5. Politikat arsimore dhe projektet në arsimin e lartë universitar

duhet të evitojnë edhe defektet në cilësinë e arsimit paraprak, në

mënyrë universitetet dhe institucionet e tjera të arsimit të lartë të

nxjerrin studentë të diplomuar në bachelor, master dhe doktoratë

me dije dhe shkathtësi konkurrente në tregun botëror. Me Ligjin

e ri të arsimit të lartë do të sigurohet forcimi i autonomisë së

institucioneve autonome të pa diktuara nga politika ku gjenerohen

dija dhe shkenca dhe jo elita artificiale apo krijimi i institucioneve

Page 19: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

19

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

publike të kontrolluara nga shteti. Politikat tona të financimit të

vendeve në universitetin publik do të bazohen në meritë dhe

investimet do të përqendrohen në cilësinë e arsimit dhe kërkimit

shkencor. Intervenimi tjetër do të jetë në Agjencinë e Akreditimit

dhe Inspektoratit. Ne synojmë të kemi një agjenci të pavarur,

profesionale, të pajisur dhe të kompletuar me kuadro profesionale

që zbaton standardet me integritet dhe profesionalizëm. Ajo do

të transformohet nga një bord i pavarur i emëruar nga Kuvendi i

Kosovës dhe neutral nga grupet politike dhe grupet e ngushta të

interesit nga sektori privat apo publik. Arsimi privat konsiderohet

si një arsim komplementar dhe i barabartë sa i përket vlerësimit

dhe monitorimit të trajtimit.

2.6 Oferta arsimore në kuadër të institucioneve të tjera që ofrojnë

arsim dhe kualifikim do të rregullohet me akreditimin apo

certifikimin e tyre në mënyrë që të mundësojë riaftësimin e rregullt

të gjithë atyre që kanë dëshirë dhe nevojë. Po ashtu do të krijohet

një program ndërsektorial mes Ministrisë së Arsimit, Shkencës dhe

Teknologjisë, Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale si dhe

Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, për t’i përmirësuar

shërbimet për të rinjtë në fushën e ndërrmarrësisë, punësimit,

dhe përkrahjes së zhvillimit të tyre arsimor, kulturor dhe sportive,

për t’iu mundësuar atyre pjesëmarrje aktive, demokratike si dhe

mundësi për t’u zhvilluar si një qytetar kompetent dhe i aftë për

të zhvilluar veten dhe shoqërinë.

Reforma jonë në Arsim do të jetë konsistente, duke ruajtur

kontinuitetin dhe duke evituar improvizimet. Do të sigurohet

shndërrimi i universiteteve edhe në qendra kërkimore-

shkencore, nga ku duhet të avancohet më tej zhvillimi akademik

dhe profesional drejt progresit teknologjik dhe shkencor. Një

politikë më nxitëse dhe parësore do të synohet edhe për

zhvillimin e institucioneve shkencore, jo vetëm brenda skemës

së Akademisë së Shkencave dhe të Arteve. Buxheti publik për

mbështetjen e aktiviteteve kërkimore do të arrijë 7-10 milionë

(Fondi nacional për kërkime dhe ministritë) dhe kjo do të fuqizojë

Page 20: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

20

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

ngritjen e kapaciteteve dhe standardeve të aktivitetit kërkimor në

institucionet e arsimit të lartë. Ne jemi dhe do të punojmë

për barazinë gjinore, duke e reflektuar këtë jo vetëm me numra

aritmetikë, por me pjesëmarrje konkrete të grave në veprimtaritë

ekonomiko –shoqërore. Do të zbatojmë politika sociale në dobi të

lehtësimit të punës së femrës në familje, siç janë shtrirja e plotë e

rrjetit të edukimit parashkollor për të gjithë fëmijët në qytet dhe

futja në rrugën e zgjidhjes për fshatin.

3. SHËRBIMET SHËNDETËSORE DHE FONDI I

SIGURIMEVE SHËNDETËSORE PUBLIKE

3.1. Niveli i shërbimeve shëndetësore primare, sekondare dhe terciare

duhet të ngrihet me mbështetje më të madhe buxhetore, ngritjen

e cilësisë së menaxhimit dhe nëpërmjet depolitizimit të sektorit

publik të shëndetësisë dhe decentralizimi i sistemit të financimit

të sektorit të shëndetësisë. Një strategji në këtë sektor është

zvogëlimi i vdekshmërisë së foshnjave dhe nënave në pajtim me

objektivat e Mijëvjeçarit të aprovuara nga OKB-ja dhe Kuvendi i

Kosovës.

3.2. Kjo do të arrihet duke zbatuar këto masa:

• Sigurimi i konkurrencës së barabartë ndërmjet

sektorit publik dhe privat të shëndetësisë, nëpërmjet

transformimit të sistemit publik të institucioneve

shëndetësore në ndërmarrje publike: Shërbimi shtetëror

i shëndetësisë kosovare, i përbërë nga tri korporata

(niveli parësor, niveli dytësor, dhe niveli tretësor i

kujdesit shëndetësor).

• Sigurimi i qasjes së barabartë ndaj shërbimeve

shëndetësore nëpërmjet themelimit të sistemit të

sigurimeve publike dhe private shëndetësore.

Page 21: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

21

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

• Sigurimi i kualitetit të shërbimeve shëndetësore

nëpërmjet themelimit të Odës Shëndetësore me katër

urdhra profesionale (mjek, stomatolog, farmacist, dhe

infermier), me ligj të veçantë.

• Riorganizimi i Qendrës Klinike Universitare të Kosovës

në Spitalin e Qytetit të Prishtinës dhe në Qendrën

Klinike Universitare të Kosovës; si dhe integrimi i plotë

i Fakultetit të Mjekësisë në këtë institucion të nivelit

tretësor të kujdesit shëndetësor.

• Qendra Onkologjike, Kardiologjia Invazive, Qendra për

Rehabilitim, Instituti për Farmakologji do të aktivizohen

me intervenime nga fondet publike dhe partneriteti

publiko-privat.

• Ngritja e kapaciteteve institucionale dhe resurseve

njerëzore në sektorin e shëndetësisë nëpërmjet

promovimit të partneritetit publiko – privat, si dhe

investimeve të jashtme (donacioneve) si pjesë e

bashkëpunimit ndërkombëtar të vendit.

3.3. Funksionalizimi i Sistemit informatik të menaxhimit të sistemit

shëndetësor.

3.4. Themelimit të Fondit të sigurimeve shëndetësore, duke nënkuptuar

përdorimin e kartelës së sigurimit shëndetësor, në bazë të

statusit social: shërbime pa pagesë në institucionet publike për

poseduesit e kartelave të asistencës sociale, pensionit invalidor,

dhe kategorive të tjera të qytetarëve të përcaktuara me ligj. Për

këtë qëllim do të shfrytëzohen mjetet e deritanishme buxhetore

të Ministrisë së Shëndetësisë si dhe të buxheteve komunale të

dedikuara për shëndetësi. Instrumenti tjetër do të jetë kartela

familjare e sigurimit shëndetësor në bazë të pagesës vjetore

të premiumit për sigurimin themelor shëndetësor, në bazë të

shkallës rrëshqitëse varësisht nga numri i anëtarëve të familjes.

3.5. Me qëllim të realizimit të ndryshimeve të lartpërmendura

reformuese, duhet të bëhet ndryshimi i Ligjit të Shëndetësisë dhe

Page 22: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

22

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

konceptimi i Ligjit të ri të sigurimeve shëndetësore, në pajtim me

paragrafët paraprakë. Integrimi i procesit akademik në Fakultetin

e Mjekësisë me procesin e edukimit dhe aftësimit profesional

mjekësor: universitar; specialistik pasdiplomik dhe pas –

specialistik (zhvillimin e vazhdueshëm profesional) në Qendrën

Klinike Universitare të Kosovës (QKUK) dhe në institucionet e

kujdesit parësor dhe dytësor shëndetësor në Kosovë.

3.6. Qeveria do t’i kushtojë rëndësi të veçantë konsolidimit të sektorit

farmaceutik, duke ngritur kapacitete njerëzore dhe teknike

pranë Agjencisë Kosovare për Produkte Mjekësore për zbatim të

legjislacionit dhe furnizim cilësor me barna.

4. PËRKUJDESJA DHE ASISTENCA SOCIALE

4.1. Përkujdesja sociale dhe asistenca sociale do të realizohen duke

shfrytëzuar maksimalisht mundësitë ekonomike dhe buxhetore

të shoqërisë dhe duke u përqendruar në përdorimin më racional

dhe efektiv të fondeve të destinuara për asistencë sociale, në

mënyrë që nga ato të përfitojnë vetëm personat më me nevojë,

sidomos ata që janë përballur me varfri të skajshme dhe kategoritë

e veteranëve dhe pensionistëve dhe invalidëve të punës dhe

invalidëve të luftës dhe familjet e veteranëve në nevojë.

4.2. Do të bëhet një rishikim lidhur me përfituesit dhe revidimi i

regjistrit të atyre që përfitojnë nga fondet e buxhetit, në bazë të

kritereve mirë të definuara dhe të zbatuara me objektivitet.

4.3. Pozita e pensionistëve duhet të zgjidhet në mënyrë sistemore

duke aprovuar një ligj përkatës. Qasje specifike duan pensionistët

që nuk përfitojnë nga sistemi ekzistues pensional, një pension

të dinjitetshëm. Të gjithë pensionistëve nga ky grup që nuk kanë

burime të tjera financimi dhe që gjenden nën pragun e varfërisë,

do t’u sigurohet një burim shtesë asistence që ata në mënyrë të

dinjitetshme të përballojnë nevojat ekzistenciale, si shërbimet e

përkujdesjes shëndetësore, ushqimi dhe veshmbathja.

Gjithashtu atyre do t’u mundësohet pjesëmarrja e tyre

Page 23: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

23

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

preferenciale në shërbimet publike që ofron shteti (si p.sh.

transporti publik). Në pajtim me rritjen ekonomike dhe mundësive

buxhetore, mesatarja e pensioneve do të rritet gradualisht për të

arritur mesataren e rajonit në krahasim me minimalen apo pagën

mesatare. Për tejkalimin e gjendjes së rëndë të pensionistëve që

kanë humbur benefitet nga sistemi i vjetër, do të konsiderohet

edhe përdorimi i një pjese të mjeteve nga Fondi i privatizimit. Një

çështje tjetër që duhet adresuar është edhe kthimi i mjeteve të

Fondit Pensional të Kosovës, të plaçkitur nga regjimi serb gjatë

viteve 1990 – 1999.

4.4. Veteranëve të Luftës Çlirimtare të Kosovës gjithashtu do t’u

sigurohen benefitet e si guruara nga ligji përkatës si dhe favore të

tjera të përfitimit nga shërbimet publike dhe përkujdesje të veçantë

shoqërore. Shërbimet shëndetësore për fëmijët, veteranët e UÇK-

së, ish-të burgosurit politikë, për të gjithë qytetarët mbi 70 vjeç,

si dhe familjet e varfra në nevojë. Ne do të ofrojmë një zgjidhje të

problemit të strehimit, për të gjithë qytetarët nevojtarë; prioritet

do të jetë krijimi dhe konsolidimi i një Fondi për strehim të

përballueshëm për të pastrehët, pensionistët, veteranët dhe ish-

të burgosurit politikë, njëkohësisht edhe krijimin e fondit publik,

sindikalist (përfaqësues të interesave të të prekurve) dhe privat të

banesave.

5. KULTURA, RINIA DHE SPORTI

5.1. Objektivi programor bazë është të stimulojë krijimtarinë kulturore,

të rritë rolin dhe pjesëmarrjen e rinisë në qeverisje e krijimtari dhe

të zhvillojë dhe afirmojë sportin kosovar në vend dhe në arenën

ndërkombëtare. Ne garantojmë zhvillimin e artit, kulturës dhe

sportit, si forma të rëndësishme të pasqyrimit e zhvillimit të botës

e realitetit tonë shoqëror, si forma të shprehjes të ndërgjegjes

shoqërore, për emancipimin, kompaktësimin dhe krenarinë e të

gjitha komuniteteve që jetojnë në vendin tonë.

Page 24: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

24

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

5.2. Ne synojmë një shoqëri të orientuar drejt kujdesit të vëmendshëm

ndaj fëmijëve dhe familjes, duke rritur rolin e shtetit në drejtimin

afatgjatë strategjik në fusha me rëndësi shoqërore, si edukimi,

përkujdesja për të rinjtë, sigurimi i përkujdesjes sociale dhe

shëndetësore për moshat madhore, mbështetja e veçantë ndaj

“prindësisë” së mirë, apo mbrojtjen e familjeve nga paligjshmëria

dhe abuzimi i pushtetit. Ne do të ofrojmë më shumë ristrukturim

social dhe perspektiva për jetën e rinisë, më shumë punë, mundësi

dhe drejtësi në sipërmarrje, hapësira për të lëvizur, respekt për

moshën dhe mirëkuptim për aspiratat që kanë, besim te fuqitë

dhe kapacitetet e tyre të pashtershme për ndryshim. Ne besojmë

se kështu mund të sfidojmë krizën e thellë sociale, ekonomike e

politike dhe mund t’ia rikthejmë vendit shpresën dhe besimin. Për

këtë qëllim Ligji për Rininë do të pësojë ndryshime me qëllim që të

favorizohet rinia. Qeverisja jonë që në ditët e pra do të themelojë

një fond në bashkëpunim me biznesin (përqindja e fondit publiko-

privat vendoset në bazë të asaj që biznesi i përgjigjet ofertës), dhe

do të quhet ”Fondi i rinise”. Ky fond do t’u dedikohet bursave për

talentë si dhe për mbështetjen e drejtimeve akademike deficitare.

Këto bursa do të rregullohen me kontrata valide, ku bursisti merr

përsipër këto obligime: a) me përfundimin e shkollimit, punon 5

vjet për organet qeveritare, b) nëse nuk e përfundon shkollimin,

kthen bursën me një interes prej 2 %, c) pas shkollimit, nëse nuk

dëshiron të punojë për organet qeveritare, i kthen mjetet me një

interes prej 2 %,), ndërsa një numër bursistësh i tërheqë biznesi

privat, që ka kontribuar për fondin. P.sh. (150 euro, qeveria dhe të

tjerat biznesi. Max 500 mijë euro).

5.3. Sporti për qeverisjen tonë do të jetë njëra ndër shtyllat kryesore të

përmirësimit të imazhit të vendit në botë. Me një menaxhim më

të mirë të politikave dhe buxhetit për sport, mund të dyfishohet

numri i të rinjve që merren me aktivitete sportive dhe po ashtu

terrene sportive. Terrenet sportive olimpike do të ndërtohen në

bashkëpunimin publiko-privat, me çka në qeverisjen tonë 4-vjeçare,

do të sigurojmë të gjitha terrenet sportive. Do të rikthehet sporti në

Page 25: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

25

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

shkollat tona, duke krijuar ligat e shkollave, sepse në këtë mënyrë

identifikohen talentët e rinj si dhe rritet masivizimi në sport. Nën

mandatin tonë qeverisës, sporti do të jetë profitabil si dhe puna

e federatave do të jetë e vetëqëndrueshme, me qëllim të rritjes

së pavarësisë së federatave. Nën mandatin tonë qeverisës, do të

krijohet një zyrë ligjore, me qëllim që të mbështeten federatat për

anëtarësimin e tyre në asociacionet ndërkombëtare. Nën mandatin

tonë qeverisës, do të reformohet i tërë legjislacioni për kulture,

duke pasur një ligj për arte dhe një ligj për trashëgiminë kulturore.

Që në vitin e parë do të miratohet edhe Ligji për sponsorizime,

me çka do të lehtësohen kushtet për investime nga biznesi privat.

Burokracia në Ministrinë e Kulturës do të zvogëlohet, me qëllim

që të rritet buxheti për aktivitete kulturore. Me qeverisjen tonë,

do të mbështeten elitat tona kulturore, duke ndërtuar një Fond

pensional. Qasja ndaj trashëgimisë kulturore do të jetë një qasje e

integruar, me çka do të zhvillohet turizmi kulturor.

Page 26: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

26

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

II. SUNDIMI I LIGJIT

NDËRTIMI I INSTITUCIONEVE

DEMOKRATIKE E FUNKSIONALE

6.1. Forcimi dhe zhvillimi i institucioneve demokratike të Republikës

së Kosovës është pikënisje për sundimin e ligjit. Në këtë aspekt

fuqizimi i Kuvendit të Kosovës si institucion suprem i pushtetit

në Kosovë, me të gjitha kapacitetet në ushtrimin e rolit dhe

autoritetit të tij kushtetues është jetik për sundimin e ligjit, dhe

llogaridhënies së gjitha institucioneve dhe bartësve të funksioneve

publike e para së gjithash Qeverisë së Kosovës. Për të forcuar

stabilitetin institucional dhe për të arritur ushtrimin efektiv të rolit

dhe përgjegjësive kushtetuese të presidentit, brenda një kohe të

përshtatshme do të ngrihet iniciativa për ndryshim të Ligjit mbi

Presidentin, e nëse është e nevojshme edhe të Kushtetutës,

në mënyrë që presidenti i vendit të zgjedhjet drejtpërsëdrejti

me shumicë të votave të zgjedhësve. Qeveria e Kosovës do të

formohet duke respektuar referencat, kompetencën dhe kriteret

etike e morale.

6.2. Institucionet e Kosovës, duke filluar nga Qeveria, do të shfaqin

gatishmëri të plotë politike për luftimin e korrupsionit dhe do

të sigurojnë: (a) përdorimin me përgjegjësi të lartë dhe vetëm

në interes publik të buxhetit, parasë dhe pasurisë publike duke

zbatuar standartet më të larta për konfliktin e interesit (b) të

sigurojnë të gjitha kushtet e përgjegjësinë institucionale për

një mjedis biznesor që stimulon iniciativën e lirë ekonomike

dhe konkurrencën e barabartë;(c) do të formohet pranë Zyrës së

Kryeministrit, një komitet i udhëhequr nga opozita për mbikqyrjen

e tenderëve publikë.

Page 27: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

27

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

6.3. Koalicioni do të përqendrohet në konsolidimin demokratik e

funksional të tri shtyllave kryesore: plotësimin e infrastrukturës

ligjore dhe zbatimin e ligjeve në praktikë; reformimin dhe forcimin

e sistemit gjyqësor dhe prokurorial. Gjithashtu do të shpejtohet

procesi i kompletimit të ligjeve sistemore në Kosovë si dhe ngritjes

së gatishmërisë politike dhe kapaciteteve për zbatimin e ligjeve,

përfshirë dhe legjislacionin mbi liritë dhe të drejtat e njeriut dhe

Ligjin mbi të drejtat fetare. Gjatë plotësimit të infrastrukturës

ligjore do të sigurohet harmonizim me acquis communautaires.

Rishikimi dhe amendamentimi i legjislacionit ekzistues do të

bëhet kur të paraqitet nevoja për konsiderimin e rrethanave të

reja të krijuara në Kosovë dhe për t’i eliminuar pengesat dhe të

metat aktuale.

6.4. Reformimi i mirëfilltë dhe ngritja e kapaciteteve në sistemin

gjyqësor dhe atë prokurorial është i nevojshëm për të rritur

efikasitetin në trajtimin e lëndëve si dhe për të siguruar një

gjyqësor të pavarur nga ndikimi dhe presioni politik dhe të

mbrojtur nga korrupsioni. Përmirësimi i infrastrukturës fizike

të gjykatave dhe aplikimi i të arriturave më të reja nga fusha

e teknologjisë informative në të gjithë strukturat e sistemit

gjyqësor, e posaçërisht në përmirësimin e punës dhe rritjen e

efikasitetit të administratës së gjykatave janë disa drejtime të

tjera. Buxheti për sundimin e së drejtës do të rritet. Do të bëhet

rishikimi i procedurës së emërimit dhe riemërimit të gjyqtarëve,

prokurorëve dhe zyrtarëve të tjerë kyç të sistemit të drejtësisë,

në mënyrë që të kemi një gjyqësor efikas, të pavarur dhe në asnjë

mënyrë të lidhur me rrjetet kriminale dhe praktikat korruptive.

Përpos mekanizmave të rregullt institucionalë do të themelohet

edhe një program i pavarur monitorues për gjyqësorin, që do

të ndikojë në vëzhgimin dhe identifikimin e çështjeve që duhet

adresuar dhe mbikëqyrjen e funksionimit të gjyqësorit në interes

të qytetarëve. Forcimi i prokurorisë, funksionalizimi i Prokurorisë

Speciale dhe krijimi i të gjitha kushteve për luftimin e kriminalitetit

dhe krimit të organizuar është ndër qëllimet tona kryesore për

Kosovën. Ne sigurojmë pjesëmarrjen e Kosovës në programe

Page 28: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

28

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

ndërkombëtare që ofrohen për luftimin e krimit të organizuar,

trafikimit dhe terrorizmit në vendet e Evropës Juglindore.

Do të vazhdohet bashkëpunimi i plotë me Gjykatën

Ndërkombëtare për Krimet e Luftës në ish-Jugosllavi për ndjekjen

dhe arrestimin e të dyshuarve për krime të luftës. Do të forcohet

bashkëpunimi me EULEX-in, i cili edhe është i mandatuar si mision

i BE-së për të funksionalizuar sundimin e ligjit në Kosovë. Ne do të

jemi të vendosur dhe efektivë për zbardhjen e fatit të personave

të humbur dhe të zhdukur gjatë luftës në Kosovë.

6.5. Vëmendja jonë gjithashtu do të fuqizohet tek Agjencia Kosovare

për Antikorrupsion për luftimin e kësaj dukurie në Kosovë dhe

do t’i sigurojë mjete dhe mekanizma përcjellës për ta ushtruar

aktivitetin në mënyrë të pavarur dhe pa presione politike. Lufta

më efikase dhe me rezultate kundër korrupsionit kërkon edhe

rishikime dhe ndryshime të caktuara në kornizën ligjore. Në Kodin

Penal të Kosovës duhet ashpërsuar dënimet për veprat penale të

marrjes/dhënies së ryshfetit. Kjo vlen edhe për abuzimet e detyrës

zyrtare dhe fondeve publike, krimit të organizuar dhe të veprave

penale të trafikimit me qenie njerëzore, narkotikë dhe armë.

Do të ndryshojmë Ligjin e aplikueshëm Penal për të siguruar se

pasuria e fituar me kryerjen e veprave penale të konfiskohet në

mënyrë efikase. Në këtë drejtim, në bazë të përvojës të shteteve

të Evropës Perëndimore, do të nxjerrim një ligj special sipas të cilit

personat e dënuar për vepra penale të korrupsionit dhe krimit të

organizuar do të kenë barrën e provimit se pasurinë që e kanë,

është nga burimet e ligjshme. Në këtë kuadër, do të sigurojmë

mundësi për specializimin e kuadrove të gjyqësorit, prokurorive

dhe njësive të specializuara të policisë për luftën efektive të

veprave penale të lartpërmendura. Financimi i këtyre programeve

do të ndihmohet edhe nga shtetet në të cilat shtrihen grupet

kriminale nga apo me prejardhje nga Kosova. Do të sigurojmë

dhe mbrojmë pavarësinë e sistemit të drejtësisë në bazë të

parimit mbi ndarjen e pushteteve, të paraparë me Kushtetutën e

Kosovës, duke siguruar pacenueshmërinë e qeverisjes së sistemit

gjyqësor në lidhje me emërimin, disiplinimin dhe shkarkimin

Page 29: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

29

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

e bartëseve të funksioneve gjyqësore dhe prokuroriale dhe

menaxhimin e sistemit të drejtësisë.

a) Do të shqyrtojmë dhe rrisim numrin aktual të gjyqtarëve

dhe prokurorëve me qëllim që të sigurohemi se numri

i gjyqtarëve dhe prokurorëve është i mjaftueshëm për

zbatimin e strategjisë për zvogëlimin e numrit prej

213,000 lëndëve të pazgjidhura.

b) Do të punojmë në ripërtëritjen e kuadrove në sistemit

të drejtësisë për t’u siguruar se kuadro të reja dhe

të afta bëhen pjesë e sistemit dhe kanë hapësirë për

zhvillim të karrierës në bazë të kritereve të meritës dhe

larg ndërhyrjeve politike.

c) Për t’i realizuar këto programe, do ta dyfishojmë

buxhetin e sistemit të drejtësisë nga 1%, në 2% të

buxhetit të përgjithshëm Kosovës.

6.6. Institucionet e qeverisje lokale do të sigurojnë bartjen e

pushtetit më afër dhe në shërbim të qytetarëve. Do të zbatohet

me efektivitet delegimi i kompetencave dhe funksioneve nga

qendra te njësitë më të vogla administrative, si parakusht për

realizmin e demokracisë në kuptimin e saj të mirëfilltë, pra

pjesëmarrjen e qytetarëve në qeverisje. Ne, rëndësi të veçantë

do t’i kushtojmë rritjes së transparencës në punën e autoriteteve

lokale dhe konsultimit e informimit të vazhdueshëm me

qytetarët. Ndarje me e qartë e kompetencave midis nivelit të

pushtetit qendror dhe atij lokal është një drejtim për t’u ndjekur.

Decentralizimi sipas ipas Kushtetutës së Kosovës paraqet një

sfidë të madhe për të gjitha komunat në Kosovë, në veçanti për

ato me shumicë të komuniteteve minoritare dhe aty ku mundet,

ai duhet të përmirësohet. Ky proces duhet të kompletohet dhe

funksionalizohet. Integrimi i minoriteteve, e në veçanti i atij serb,

duhet të jetë më efektiv dhe përmbajtësor duke i kontribuar

stabilitetit politik dhe funksionalizimit të institucioneve

shtetërore.

Page 30: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

30

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

Partneriteti publiko–privat do të rritë pjesëmarrjen në investimet

për të përmirësuar infrastrukturën dhe shërbimet publike për

qytetarët në fushën e infrastrukturës ( rrugët, uji, trajtimi I

mbeturinave , transportit, e të ngjashme) si dhe shërbimeve në

edukim për të rritur, shëndetësi dhe rekreacion. Kjo do të rritë

mundësitë për investime më të mëdha në mënyrë transparente

dhe rrit mundësitë e zhvillimit të bizneseve vendore. Pushteti

komunal do të mbështet dhe inkurajohet për një shfrytëzim

më racional të hapësirës dhe bën këtë kuadër edhe zgjidhjet

urbanistike për ndërtim të rrugëve, parkingjeve, vendkalimeve për

këmbësorë, përshtatja e infrastrukturës për persona me aftësi të

kufizuara, trotuaret, parqet, varrezat, parqet/sheshet e lojërave,

fushat sportive, monumentet kulturore ose historike, menaxhimi

i mbeturinave dhe interesa të tjera publike.

6.7. Koalicioni do të insistojë që sa më shpejtë të nxirret Ligji për

kryeqytetin e Kosovës, Qytetin Prishtina, me organizim specifik

komunal brenda për brenda qytetit, me trajtim të veçantë në

buxhet dhe të pronës së kryeqytetit e cila ka rëndësi jo vetëm për

qytetarët e Prishtinës, por që shfrytëzohen edhe nga qytetarët

e Kosovës, me qëndrim ditor dhe të përkohshëm në kryeqytet.

(Pallati i Rinisë, parkingjet, etj).

6.8. Reforma e administratës publike do të vijojë, të jetë më

frytdhënëse në kuptim të racionalitetit të kostos, kompetencës,

stabilitetit dhe evitimit të ndikimit politik në punësim dhe punë

të përditshme. Punësimi në shërbimin civil do të bëhet në bazë

kritereve objektive duke evituar kriteret politike, klientelizmin dhe

nepotizmin.

Page 31: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

31

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

III. LIRITË DHE TË DREJTAT E

QYTETARËVE, SIGURIA7.1. Programi i Koalicionit për Kosovë të Re e ka përqendrimin tek

interesat e qytetarëve. Kjo nënkupton rritjen e hapësirës publike

nëpërmjet sigurimit të të drejtave dhe lirive dhe të drejtave të

qytetarëve sipas standardeve të konventave ndërkombëtare,

kultivimin dhe avancimin e vlerave të demokracisë, lirisë së

shprehjes e mendimit, dhe lirisë së medies. Ulja e varfërisë dhe

rritja ekonomike krijojnë kushte për participim të qytetarëve

në jetën politike, ekonomike dhe fuqizim të qytetarëve në

vendimmarrje.

7.2. Në themelet e shtetit demokratik të Kosovës duhet të vendosen

standardet më të larta të të drejtave dhe lirive të njeriut, pa

asnjë lloj të diskriminimit, duke respektuar në tërësi pasurinë e

diversitetit kulturor të vendit. Barazia e plotë të qytetareve të të

gjitha përkatësive etnike dhe fetare duhet të jetë më konsekuente

duke përfshirë komunitetet shumicë dhe pakicë. Në këtë kuptim

Koalicioni do të krijojë hapësirë për debat tolerant lidhur me

çështjet e hapura siç janë edukimi fetar në institucione publike

ose praktikimit të veshjes që përbën pjesë edhe të identitetit

fetar. Mbi bazë të këtij debati, Kushtetutës së Kosovës, praktikave

europiane, Koalicioni do të angazhohet për inkuadrimin e lëndës

fetare për të gjitha përkatësitë konfesionale si lëndë fakultative

në të gjitha institucionet publike arsimore.

7.3. Vëmendje e veçantë do t’i kushtohet integrimit në shoqëri të

pjesëtarëve të goditur nga sëmundjet e vartësisë, trafikimi i

qenieve njerëzore. Dukuritë si vetëvrasjet, dhuna në shkolla dhe

dhuna në familje do të trajtohen nëpërmjet masave parandaluese

dhe politikave sociale integruese.

Page 32: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

32

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

7.4. Barazia gjinore duhet të sigurohet duke u integruar komponentët

e saj në të gjithë politikat zhvillimore dhe zhvillimin e konsolidimin

e institucioneve.

7.5. Mbrojtja e integritetit shtetëror dhe garantimi i sigurisë kombëtare

të Republikës së Kosovës është synim madhor i koalicionit Kosova e

Re dhe qeverisjes potenciale të saj. Ne angazhohemi për një proces

të plotë reformimi të sektorit të sigurisë, i cili do të përfshijë Forcat

e Sigurisë, Policinë e shtetit, shërbimet e inteligjencës, doganën,

tatimet me qëllim të rritjes së kapaciteteve vepruese dhe marrjen

e përgjegjësive në sigurinë e vendit dhe stabilitetin e tij. Ne jemi të

angazhuar të ndërtojmë një shtet të konsoliduar demokratik, për

të shpejtuar proceset integruese euroatlantike. Futja e Kosovës

në Iniciativën e Partneritetit për Paqe është objektiv yni dhe hap i

parë drejt NATO-s.

Caqet kryesore në këtë fushë janë:

• Rishikimi dhe plotësimi i dokumenteve kryesore në

fushën e sigurisë, në përputhje me Kushtetutën e

Kosovës. (Strategjia e Sigurisë e Kosovës, Politika e

Mbrojtjes dhe Doktrina Ushtarake).

• Transformimi dhe modernizimi i FSK-së do të përbëjë

shtyllën kryesore të reformës në fushën e mbrojtjes, duke

synuar të ndërtohet një forcë profesionale e nevojshme

(dhe e justifikueshme) për garantimin e sovranitetit

e integritetit shtetëror të Republikës së Kosovës.

Transformimi do të bazohet në respektimin e traditave

dhe vlerave më të mira të vendit, të eksperiencës më të

mirë të vendeve perëndimore, të zbatimit të standardeve

të larta profesionale. Përkujdesja për personelin do të

jetë në rend të parë.

• Do të zbatohet me përpikëri Kushtetuta e Kosovës lidhur

me kontrollin civil ndaj FSK-së, do të jetë element i

rëndësishëm në dobi të shtetit dhe shoqërisë sonë.

• Forcimi dhe garantimi i rendit dhe sigurisë publike,

Page 33: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

33

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

individuale dhe komunitare në gjithë territorin e

Republikës së Kosovës do të përbëjë angazhimin parësor

të qeverisjes sonë.

• Reformimi në baza më profesionale dhe gjithëpërfshirëse

të trupës policore nëpërmjet arsimimit e kualifikimit

të personelit si dhe modernizimit të strukturave dhe

pajisjeve të Policisë së Shtetit do të jetë objektivi ynë.

• Angazhimi në luftën kundër terrorizmit do të jetë një

element tjetër shumë i rëndësishëm i përmbushjes

së misionit të ruajtjes së sigurisë së brendshme dhe

sundimit të ligjit.

• Konsolidimi i Shërbimit të inteligjencës në përputhje

me misionin e tij kushtetues, bazuar në përgatitje të

lartë profesionale, integritetin moral të personelit dhe

përkushtim të plotë dhe dedikim ndaj vendit, është

objektivi ynë.

• Transformimi i Shërbimit të inteligjencës, duke u bazuar

në radhë të parë në koncepte moderne, në modernizimin

e tij strukturor dhe teknologjik në interes të shtetit e

qytetarëve të Kosovës, është angazhimi ynë.

• Vendosja në efiçiencë e strukturës së emergjencave

civile në nivel shtetëror dhe lokal do të përbëjë një sfidë

të domosdoshme për rritjen e sigurisë së jetës e pasurive

të qytetarëve tanë.

• Bashkëpunimi rajonal me emergjencat civile të shteteve

të rajonit do të kihet parasysh në të gjithë procesin

transformues e modernizues të këtyre strukturave me

qëllim aftësimin e veprimit dhe bashkëpunimit me to.

• Koalicioni ynë do të jetë i hapur dhe afër të gjitha

komunitetet dhe pakicat në Kosovë karshi problemeve

jetike, rritjes së komunikimit ndëretnik, ngritja e

solidaritetit, zhvillimi ekonomik e social në nivel lokal,

etj.

Page 34: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

34

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010

VI. INTEGRIMET DHE GLOBALIZIMI

8. POZITA NDËRKOMBËTARE E KOSOVËS DHE

MARRËDHËNIET NDËRKOMBËTARE

8.1. Forcimi i pozicionit ndërkombëtar të Kosovës kërkon arritjen

e këtyre caqeve: anëtarësimin në OKB dhe në organizatat e

tjera ndërkombëtare; të arrijë statusin e vendit kandidat për

integrim në BE, të forcojë bashkëpunimin me NATO-n; të forcojë

bashkëpunimin me Shqipërinë dhe vendet e tjera fqinje si dhe

bashkëpunimin me vendet e tjera, sidomos në ato rajone ku kanë

ngecur njohjet.

8.2. Avancimin i pozicionit të Kosovës në marrëdhëniet ndërkombëtare

kushtëzohet nga një sukses më i madh në njohjen ndërkombëtare

të Kosovës nga shtetet anëtare të OKB-së, si dhe promovimin

e imazhit të Kosovës dhe kosovarëve jashtë vendit si faktorë i

ruajtjes dhe forcimit të paqes dhe stabilitetit në vend dhe rajon.

Kjo mbështetet në kultivimin e marrëdhënieve të partneritetit

strategjik me ShBA-në, BE-në dhe të gjitha organizatat

ndërkombëtare me interes për Kosovën dhe konsolidimin e

përfaqësimit diplomatik të Kosovës në botë. Në kuadër të

Ministrisë së Punëve të Jashtme do të krijohet një këshill i

personaliteteve vendore e ndërkombëtare, të cilët në cilësinë e

të dërguarve të posaçëm të Presidentit të mbështesin procesin e

lobimit në vendet anëtare të OKB-së, që ende nuk e kanë njohur

pavarësinë e Kosovës.

8.3. Raportet e bashkëpunimit me vendet e jashtme do të ndërtohen

në parimin e partneritetit dhe respektit të ndërsjellë dhe

parimit të reciprocitetit. Bashkëpunimi rajonal dhe me vendet

fqinje mbështetet në orientimin për miqësinë, mbështeten në

Page 35: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

35

PROGRAMI ZGJEDHOR 2010NDERSHËM,ME PUNË.

respektimin e plotë dhe reciprok të të drejtave të të gjitha

minoriteteve. Promovimi i miqësisë me vendet e tjera do të niset

nga përparimi i fqinjësisë së mirë me shtetet në rajon, gjithnjë në

pajtim me respektimin e plotë të parimit të reciprocitetit, frymës

së tolerancës dhe interesave të përbashkëta ndërshtetërore. Në

këtë drejtim do të promovohet roli i pakicave për vendosjen e

komunikimit të rregullt dhe ndërtimit të urave të bashkëpunimit

mbi bazë komunikimit ndëretnik dhe fqinjësor që duhen shikuar

si pjesë e integrimeve strategjike evroperëndimore.

8.4. Koalicioni angazhohet në mënyrë të vazhdueshme për bashkimin

e të gjitha potencialeve kombëtare të shqiptarëve, në rajon dhe

në mërgatë, si pjesë e proceseve të integrimeve ndërkombëtare

dhe brendakombëtare, në funksion të përparimit të çështjes

kombëtare, zhvillimit të gjithmbarshëm të vendit, si dhe

promovimit të paqes dhe stabilitetit në rajon dhe më gjerë.

Në këtë drejtim, Koalicioni do të iniciojë themelimin e Forumit

periodik të liderëve institucionalë dhe politikë të shqiptarëve në

rajon, në funksion të unifikimit dhe të koordinimit të përpjekjeve

për integrim në Bashkësinë Evropiane. Ne do të iniciojmë

gjithashtu formimin e një instituti për integrimet ndërshqiptare

që përfshin ekonominë, kulturën, sportin, si dhe fusha të tjera me

interes kombëtar.

8.5. Procesi i integrimit të Kosovës në BE do të përshpejtohet.

Institucionet e Kosovës dhe akterët e tjerë në shoqëri, e posaçërisht

shoqëria civile duhet t’i ngritin kapacitetet institucionale për një

efektivitet më të madh në arritjen e kritereve dhe standardeve

për integrim. Liberalizimi i vizave duhet të arrihet gjatë vitit të

parë të qeverisjes. Qeveria do të marrë me seriozitet raportet

e progresit, analizat dhe sugjerimet nga Komisioni Evropian

dhe forumet e tjera të BE-së për tejkalimin e problemeve që po

shkaktojnë ngecje, si dhe do ta përdorë efektivisht asistencën

teknike dhe fondet mbështetëse për këtë qëllim.

Page 36: PROGRAMI ZGJEDHOR - AKR · 2015. 1. 8. · Integrimi i komunitetit serb dhe komuniteteve të tjera dhe marrëdhëniet ndëretnike kanë shënuar një progres modest. Në rrafshin

P N D S H

PARTIA E PENSIONISTËVE DHE INVALIDËVE

PROGRAMI ZGJEDHOR2010

Koalicioni për Kosovë të Re u ofron qytetarëve dhe votuesve këtë program me synim që pas zgjedhjeve parlamentare më 12 dhjetor ta shndërrojë në Program qeveritar për periudhën 2011-2014. Ky Program paraqet ofertën për një kontratë me qytetarët për qeverisje të përgjegjshme dhe frytdhënëse. I ftojmë qytetarët që në mënyrë masive të dalin në zgjedhje, të votojnë numrin 31 – KOALICIONIN PËR KOSOVË TË RE.