A Calma Podre

Rui Afonso Ramires

O libro das transformacións

A árbore que soñaba voar

Ás veces

cando miro cara ó ceo

asómbrome un pouco.

Non te sintas mal por iso,

a todos nos pasa,

e non escoites ós paxaros

que asubían nas túas pólas

o seu canto vello e triste.

Acouga

¿ves?

xa están calando.

Meu amigo,

afunde as túas raíces

e ante todo

fai por non pensar

que a vida é unha árbore

que soña poder voar.

A beleza sinxela

Non recordo o momento exacto no que adquirín esta habilidade. Soamente sei

que non hai moito que a posúo e que non a logrei de súpeto, foi un don que se

desenrolou en min de maneira progresiva. Ó primeiro podía velos na súa unidade

pero, pouco a pouco, comezaron a diluírse coma vultos tremorosos para logo

transformarse en algo etéreo, vaporoso, ata agora que tan só son fume ante os

meus ollos. Podo velos camiñar pola rúa transparentes, construídos con esa volátil

argamasa gris. O vento axítaos e os deforma aínda que sempre acaban volvendo a

recobrar a súa forma orixinal. Páranse nos semáforos, fronte ós escaparates, nas

colas dos cines, observo como buscan aproximarse, uns preto dos outros, foxen da

soidade pero, a pesar de amar a multitude, a masa, xamais chegan a tocarse entre

eles. Nos vagóns ateigados do metro viaxan agrupados, apertados como sardiñas en

conserva e, con todo, sempre gardan un palmo entre corpo e corpo, coma se unha

forza magnética lles impedise tan sequera rozarse, establecer ningún tipo de

contacto. Rexeitan a mirada de quen os mira como azoutados polo medo, non inician

conversacións entre eles, ninguén atravesa a sutil parede invisible que os separa e se

alguén o intenta recibe indiferencia por resposta, algunhas veces ata agresividade.

Resulta curioso observar estas reaccións de conflito, nelas o corpo do agresor

expándese e se axita violentamente, o espacio que ocupa aumenta ata o dobre do

orixinal mentres efémeros lóstregos de luz atravesan o seu espectro, namentres, o

corpo do agredido semella minguar, dobrarse cara a dentro coma unha anémona

que se pecha, e a súa aura se tingue de cor púrpura. Isto cando non se produce

unha colisión, cando os dous suxeitos se converten en agresores desencadéase a

tempestade, dous irascibles bancos de nubes negras chocan entre si, os lóstregos

que antes nacían e morrían no corpo agora atravesan o aire baleiro e van bater no

corpo alleo seguidos de prolongados e broncos tronos. A tormenta transcorre

mentres perdura a discusión e vai minguando a medida que os ánimos calman.

Cando a disputa finaliza os corpos de ambos volven estabilizarse e a recobrar o seu

tamaño orixinal, os lóstregos vanse facendo cada vez máis intermitentes ata

desaparecer por completo.

A miña habilidade foi adquirindo novas posibilidades coa práctica. De tratarse de algo

meramente físico e material pasei a introducirme na psique de quen desexo. Podo

meterme na mente dunha persoa e saber cales son as súas afeccións, as súas

debilidades, as súas perversións, os seus desexos máis escuros con só rozar a súa

pel. Atopeime con tenros adolescentes namorados, con homes de débil vontade, con

amas de casa frustradas, con anciáns fartos de vivir, con fanáticos do fútbol,

mulleres obsesionadas coa aparencia.

Introducinme nas mentes máis turbias; maltratadores, violadores, asasinos,

racistas, todos eles atoparon o xeito de xustificar eses salvaxes actos no seu interior,

todos teñen un pretexto no que lexitimar as súas accións, a maioría das veces

absurdamente rocambolescos, como a dun violador que abusara da súa veciña

porque nunha desas redes sociais de internet ela escribira, a modo de chanza, quero

un elefante coa trompa ben grande.

Ó principio estas mentes enfermas chamaban poderosamente a miña

atención, gustábame infiltrarme nelas para coñecer máis da escuridade da alma

humana, dos baixos desexos e das perversións máis retorcidas. Aínda que saía

repugnado daqueles interiores, daquela dexeneración do ser humano, seguía

introducíndome nelas coa actitude dun metódico estudioso do espírito, quizais

porque pensase que alí atoparía algún tipo de coñecemento diferente sobre a vida e

o pensamento. Con todo, a medida que visitaba este tipo de mentes enfermas íame

aborrecendo máis e máis delas á fin e ó cabo, e a pesar da gravidade daqueles

crimes, nada podía aprender xa daquel noxo no que me cofaba, tan só sentía

profunda tristeza. Sinxelamente deixaron de interesarme, sobre todo desde que

descubrín que había unha característica común entre todas elas, entre o violador e o

asasino, entre o pai de familia e a señora da limpeza, o zapateiro, a dependenta, o

funcionario, a peor das desgracias humanas, o dilúementes, o virus da

conformidade.

Cheguei á conclusión de que por aquel camiño non atoparía nada diferente e

comecei a buscar entre a xente algo distinto, algunha fonte nova e fresca onde

beber. Busquei con ansiedade, como quen busca unha pequena pedra de ouro na

corrente dun río que comeza a encher as súas augas, busquei a alguén coa

suficiente determinación como para fuxir da inmunda lea gris. Durante días busquei,

durante semanas, meses quizais ata que por casualidade topei con aquela muller. A

primeira vista era unha femia de aparencia fráxil, común entre os comúns, con todo

había algo distinto na súa forma etérea, unha sensación como de unidade, de

integridade, parecía non dispersarse co vento, parecía estar formada por un fume

máis espeso, case sólido, así que a seguín. Camiñei detrás dela polo transcurso dun

par de rúas, seguinna moi de preto, aínda que deixando sempre uns catro ou cinco

pasos de distancia. Posuía uns movementos delicados, case graciosos, movíase sobre

a beirarrúa coma non querendo incordiar, coma se non pisase o chan e con

todo, para os meus ollos, era poderosa a súa figura, tan distinta ó resto da xente,

tan íntegra e tan firme. Entón sucedeu, ó dobrar unha esquina a luz do sol golpeou

de fronte o seu corpo, quedeime marabillado, abraiado, os raios solares atravesaban

a súa materia e volvíana diáfana, as súas extremidades, o seu tronco, o seu rostro,

os seus cabelos poboábanse de infindos resplandores brancos, como escintileos de

diamantes, como unha lúa chea que ilumina un mar en calma. Aqueles resplandores

tremelucían e apagábanse por tódalas partes do seu corpo e na zona do peito, alá

onde debería estar latexando o seu corazón, xiraba a máis fermosa espiral que eu

vira xamais, unha espiral en lento movemento, trazando círculos sobre si mesma e

producindo fermosas ondas azuis, amarelas, rosadas... daba a impresión de que

aquela espiral, aquela especie de galáctico corazón era o berce da vida, a orixe do

único futuro posible. Entón ansiei introducirme na súa mente, necesitaba saber cales

eran os pensamentos daquel diamante vivo, de onde quitaba a forza que a facía

brillar daquel xeito, así que me preparei para introducirme, concentreime nela,

exclusivamente nela e corrín para atravesar a súa materia. Ese é o procedemento

habitual, atravesar os corpos para ocupar o lugar dun ser e habitar a súa alma. En

circunstancias normais é suficiente con rozar unha man, un brazo, ata o cabelo,

aínda que para sabelo todo, absolutamente todo, debería ocupar ata o último átomo

da súa materia, todo o seu espacioo vital. Avancei cara a ela rapidamente, tratando

de cruzar a súa fumareda, pero introducirme no seu corpo resultou imposible. Non

puiden atravesar a súa pel porque había algo que mo impedía, como unha

membrana protectora, a muller estaba como recuberta dunha burbulla infranqueable.

Cada vez que o tentaba saía repelido, coma se o meu corpo fose a marea que

tropeza no peirao. Tras intentalo unhas cantas veces con idéntico resultado desistín

do meu empeño e conformeime con seguila. Xa que non podía desvelar os seus

segredos introducíndome no seu interior quizais puidese descubrilos observándoa

dende fóra. A muller camiñou unhas cantas rúas máis e logo se meteu nun

automóbil, pousou o seu portafollas sobre o asento do copiloto e arrincou. Nunca

máis a volvín a ver.

Saín daquel encontro sumido na dúbida, ¿que demo significaba aquel brillo?

¿que orixe podería ter? ¿de que fonte se alimentaba? ¿como é que, habéndome

cruzado con milleiros de persoas, xamais contemplara nada semellante? Entón, como

un estoupido de branca luz, unha idea iluminou a miña mente. ¿Será que non tiven

os ollos o suficientemente abertos? E é que pasara tanto tempo inmerso nas mentes

máis depravadas, revolvendo entre o tóxico, que esquecín buscar o excelente, o

extraordinario. Prometinme a min mesmo non descansar ata atopar o brillo

novamente no medio daquela enorme masa de gris desolación. Tiña que haber máis

seres luminosos. Mentres camiñaba de volta a casa comecei a trazar un plan para

lograr o meu propósito. Comezaría a buscar polos barrios máis prósperos,

seguramente alí a epidemia gris trabase con menor ferocidade.

Ó día seguinte dirixinme a un deses barrios centrais. Comecei a camiñar polas

súas rúas peonís, alí onde non hai lixo no chan e as beiravías están cubertas dun

fermoso empedrado, onde as árbores parecen podadas con escuadra e cartabón.

Concentreime na xente tratando de ver máis alá do fume gris que formaba os seus

corpos. Cruceime con milleiros de persoas; executivos enfundados en traxes

impecables, mulleres que saían das boutiques cargadas de bolsas plásticas, nenos

embutidos en uniformes escolares, anciáns perfumados, limpacristais, traballadores

de sucursais bancarias. Non atopei nada substancial entre os veos grises da súa

aparencia. Como máximo un par de escintileos que máis se me antollaron produto da

miña imaxinación que sucesos reais. Logo de camiñar ata o mediodía unha e outra

vez as mesmas rúas desistín do meu empeño e senteime na terraza dunha cafetería

a repousar.

Pedinlle ao camareiro un café longo e un bocadillo de xamón con queixo.

Mentres esperaba que chegase o meu pedido entretívenme ollando un xornal. Deime

conta de que aquelas eran páxinas penosas e miserables, tan só recollían noticias de

catástrofes, asasinatos, desemprego, política, tensións bélicas, non había rastro

algún de alegría. Un home sentou na mesa da esquerda e comezou a ler á súa vez

outro exemplar do mesmo xornal. Puiden comprobar que a súa materia, a súa

fumareda gris íase asombrando máis e máis a medida que avanzaba na lectura.

Comprimíase e dilatábase, ó principio lentamente, pero ós poucos estes cambios de

tamaño fixéronse cada vez máis perceptibles, máis ansiosos e frenéticos. Sen dúbida

o home estaba experimentando o abatemento do seu ánimo mais,

inexplicablemente, seguía lendo aquelas páxinas con avidez, coma se tratase dunha

sutil droga que non puidese deixar de consumir. Aquel acontecimento provocoume

un profundo pesar, decidín pechar o xornal, aqueles papeis semellaban velenosos.

De mala gana o camareiro pousou o café e o bocadillo sobre a mesa e sen

dicir unha verba volveu dentro do bar. Ó rozar sen querer a súa man co meu brazo o

seu pensamento entrou na miña mente como unha bandada de escuros corvos. O

pobre home non pensaba noutra cousa que na súa mísera xornada de doce horas

diarias, que estaba preso daquel traballo porque precisaba cubrir as necesidades da

súa familia, a súa desolación debíase a que el era consciente de que estaba

capacitado para realizar algunha actividade máis edificante pero xamais a sorte lle

puxera unha oportunidade diante dos ollos. Sorbín o café ós poucos pensando que a

vida é tremendamente inxusta mentres as primeiras follas do outono comezaban a

caer das árbores.

Entón sucedeu. Pola beirarrúa de en fronte vin achegarse a un home. Ó

principio non o diferenciei do enxame de seres grises que camiñaban ó seu lado,

mais de súpeto albisquei uns reflexos brancos no seu ventre. Aquilo non era unha

alucinación, non era unha miraxe, os escintileos eran reais e ían medrando e

facéndose máis persistentes a medida que o home avanzaba cara a onde eu estaba.

Levaba a vista alzada, coma se algo captase a súa atención alén da rúa. Dirixín a

miña mirada cara alí e vin a unha muller que sorría envolvida en idéntico resplandor.

A espiral luminosa foi crecendo no peito de ambos a medida que se aproximaban, e

o seu vibrante latexar fíxose máis e máis perceptible. Cando estiveron xuntos

fundíronse nunha cálida aperta e da fumareda gris que antes formara os seus corpos

non quedou nin rastro. Unha auréola de celeste azul envolveu os seus corpos

entrelazados e as súas espirais fundíronse formando unha soa, latexando

desbocadamente como unha estrela a piques de estalar. Despois simplemente

desapareceron da miña vista camiñando rúa abaixo, desprendendo a cada paso

refachos desa inexplicable claridade.

Quedeime pensando, ¿e se fose o amor a fonte de tan poderosa enerxía? A

solución semellaba válida pero á vez simple. Se fose así, se en realidade esa fose a

explicación, o mundo resultaría, sen dúbida, un lugar moito máis desolador do que

ata entón crera. ¿Acaso non me cruzara con milleiros de persoas en todo aquel

tempo de procura? Resultaba desesperante que tan só tres persoas entre aquel

alude humano topase a luz a través do amor. Non, aquela non era a resposta que eu

precisaba, algo non casaba, non encaixaba, así que pensei que algo máis tiña que

haber oculto, algo que se escapaba ó meu entendimento.

Deixei sobre a mesa un billete e levanteime da terraza sen esperar o cambio.

Dirixinme apuradamente cara a un daqueles barrios humildes que hai no alfoz. Sabía

que o que vira o día anterior naquela muller que subiu ó coche non era producto da

casualidade, que se repetira, e iso significaba que era posible en máis seres. Aquilo

era unha aptitude humana, moi estraña e excepcional, non obstante era humana.

O barrio onde cheguei non era en aparencia tan fermoso como o da mañá

anterior. Todo estaba máis desordenado, a xente non vestía con tanto adobío,

moitos lucían as roupas desgastadas e algún ata amosaba remendos. A actividade

nas rúas era maior, o lixo acumulábase nos colectores e polo chan, o tráfico era

intenso e se escoitaba o son estridente das bucinas a cada pouco. Volvín centrarme

na xente. Para ter mellor visión sentei nun banco fronte á luz do sol e tratei de abrir

ben os ollos. Durante uns intres a súa intensidade me cegou e non puiden ver nada,

tiven que afacer as miñas meniñas a aquela radiante enerxía pero, ós poucos, o meu

ollar foise aclarando. De primeiras non distinguín nada entre a fumareda de corpos,

tan só o implacable gris reinante por todas partes, unhas veces máis espeso, outras

máis livián pero tan só gris, entristecedor e uniforme gris. Pasaron os minutos e, a

falta de resultados, os ánimos cos que me sentei comezaron a minguar. Dubidei de

min mesmo, pensei que quizais os meus ollos viran o que a miña mente lles

ordenara que visen e non o que en realidade fora. Pero entón se cruzou diante de

min unha muller empurrando un carriño cun bebé dentro. Cando me fixei no seu

ventre puiden apreciar uns efémeros escintileos que se apagaban case sen deixar

rastro. Concentrei a miña mirada naquel punto, forcei tanto a vista que pensei que

me ían a estalar os ollos, pero entón o ollei con claridade. O brillo era débil pero

continuado. Acendíase e apagábase sutilmente, case coma se non existise, mais

estaba alí. Fixeime despois nun home que transportaba unha escaleira sobre o seu

ombreiro, fixeime no seu ventre e distinguín entre os seus marengos veos de fume

lenes resplandores de luz. Despois observei a unha muller que viña de facer a

compra, a un ancián que cruzaba lentamente cara ó portal da súa casa, a un

repartidor baixando da súa furgoneta, en todos lucía timidamente aquel brillo, como

querendo pasar desapercibido, coma se non quixese molestar brillaba uns instantes e

despois se consumía, logo volvía brillar e se consumía novamente. Eu quedara

atónito, atopara algo distinto entre a fumareda, o fermoso brillo de diminutas

estrelas no abismo gris da cidade.

Volvín á miña casa lentamente, non podía deixar de fixarme no ventre das

persoas coas que me cruzaba. Todas brillaban, aínda que nalgunhas o refulxir era

case imperceptible todas, sen excepción, brillaban ó seu modo.

Ó cruzar o limiar da porta da miña casa, sen querelo, volvín perderme no labirinto,

recordei novamente todas as mentes que ocupara; os violadores, os funcionarios, os

taxistas, as dependentas. Mergulleime na gris decepción á vez que abría a billa da

ducha. Parecía esquecer o insólito descubrimento daquel día. A tristeza apoderouse

do meu pensamento. Pero vira aquel brillo, aquel brillo marabilloso e aquela espiral,

comprobara que todas as persoas mostraban algún tipo de escintileo nos seus

ventres. Isto só podía significar unha cousa; ¡eran en potencia seres luminosos!

Souben que non todo estaba perdido e que calquera, por corrompida que estivese a

súa mente, podería romper a gris fumareda e converterse en brillo e luz. Metinme na

ducha, precisaba quitarme a suor e o po acumulado no meu camiñar. Baixo o chorro

de auga as ideas fóronse aclarando. Pensei nos meus semellantes como vítimas

inocentes da desolación, como seres perdidos entre o fume. Entón comprendín, con

toda claridade, cal era o meu labor na vida. Debería de dar co xeito de amosarlle ás

outras xentes aquela bendición do resplandor, o carreiro da claridade. Se tan só

conseguise facelo cun, ¡tan só un! a miña existencia tería sentido. Os meus ánimos

medraron porque na miña mente aniñou a idea de que aquilo era posible.

Cando decidín que estaba limpo dabondo pechei a billa e sequei o corpo

cunha toalla. Saín da bañeira e me acheguei ó lavabo, abrín o bote de desodorizante

e alcei a vista. ¡O meu corpo brillaba tamén! ¡O meu corazón convertérase nunha

cálida e latexante espiral luminosa! No meu pensamento desfixéronse as tebras e

aclarouse o enigma. Aquel fulgor, aquela beleza sinxela, aquela fermosa

luminosidade era o froito da esperanza.

En silencio

Algúns choran e rin á vez. Non sei como o fan pero é así, podo escoitalos

dende o meu cuarto. Hai tamén quen fala só, quen se anoxa coa súa sombra, quen

insulta, quen acocora, quen dirixe sermóns a multitudes inexistentes... Onte á noite

escoitei ó home do cuarto contiguo ouveando coma un can, escoitei á súa veciña

xemer e gritar mentres finxía que a violaban; ¡porco, ah, quítame as mans de enriba,

ah, non, non, porco noxento!

Francamente, vivo rodeado de desequilibrados, estou seguro. Deime de conta

porque só eu permanezo en silencio. Aínda que a verdade é que non teño outro

remedio, alguén me coseu os beizos.

As penas de Leopoldo Quintás

O mesmo día en que o penúltimo habitante de Santa Bríxida morreu a

Leopoldo Quintás comezaron a saírlle penas do corpo. Aínda tardou case unha

semana en darse de conta e non foi porque as penas medrasen amodo, non, o

motivo foi que Leopoldo, a quen por certo non lle gustaba moito sentir o contacto da

auga no corpo, vestiu seis días seguidos a roupa que puxera no funeral. Tan

baldrogas era que ata se deitaba con ela e tan só tiraba os zapatos para non luxar as

sábanas coa lama. E aínda tardaría un pouco máis en abrir a billa para lavarse se

non fose porque ó quinto día do enterro do penúltimo habitante de Santa Bríxida

comezou a sentir un cheiro ó curral no ambiente que non era normal carecendo a

aldea como carecía de polos que desprendesen aquel fedor quentiño ás penas e ás

cagadas das aves. Leopoldo Quintás non se imaxinaba de onde podería vir aquela

bafarada tan misteriosa, el ben que ollaba cara ó ceo na procura de pombas ou

chirlomirlos que xustificasen o misterioso acontecimento, pero nada, tan só vía o

firmamento gris e a teimuda poalla caéndolle nos ollos. Chegou a conclusión de que,

xa que o cheiro ía con el a onde quixera que fose, tiña que se lavar para ver se era o

seu corpo quen desprendía aquel estraño alcatreo.

Chegou a casa rabioso e fregando na perneira. As penas picábanlle na pel ó

rozar coa camiseta e cos pantalóns, sen embargo Leopoldo Quintás non se aquelou

por este feito porque pensou que aquela comechón era a causa da morriña, botara a

vida a rañar por riba da roupa así que continuou a facelo sen preocuparse das

causas de que sentise aquelas puntadas tan intensas. O caso era aguantar o máis

que puidese sen ter que pasarlle a pastilla de xabón a pel, total, en Santa Bríxida non

quedaba xa ninguén para levarlle as contas das veces que mudaba a camisa. Se xa

cando tiña veciños Leopoldo Quintás era un porcallán de medo agora que estaba só

sentíase na gloria, ben podería se lle petase revolcarse na lama coma un cocho que a

ninguén lle había parecer mal.

Ó anoitecer do quinto día do enterro do penúltimo habitante de Santa Bríxida

Leopoldo Quintás decidiu que xa era hora de se lavar. Aínda que non era sábado

aquela peste ó curral tíñao enfasquiado, así que foi decidido ó baño e lle puxo o

tapón á bañeira, botou unha pastilla de xabón no fondo e abriu a billa da auga.

Estivo alí parado coma un paspán mirando coma o xabón se desfacía e formaba

burbullas na superficie do líquido, a piques estivo de se espir e meterse na auga

morna, mais logo acordou que aquilo era unha parvada, que el era un home e non

unha galiña e que por tanto era imposible que fose el quen desprendese aquel fedor

ó polo e que, por outro tanto máis, non tiña sentido lavarse aquela noite. Pechou a

billa, tirou da cadea do tapón, subiu ó cuarto, quitou as botas e se meteu na cama.

Normalmente daba un par de voltas no leito e logo comezaba a roncar, sen

embargo aquela noite no puido porque lle entraron unhas ganas tremendas de

mexar. As sábanas xa estaban quentes así que fixo por aguantar as ganas porque

era inverno e facía un frío que pelaba. O váter tíñao na planta de embaixo, ó carón

da cociña, e non quería que se lle arrefriasen os pés polo camiño agora que xa

conseguira darlles temperatura, tentou pensar noutra cousa por ver se a vexiga se

esquencía de evacuar a garrafa de tinto que bebera coa cea. Deu voltas no leito

mentres rosmaba pero aquilo cada vez facía máis forza por saír, entón pensou que

sendo ó último veciño vivo que quedaba en Santa Bríxida ben podería mexar pola

fiestra sen que a ninguén lle parecese mal. E así foi, prendeu a luz, ergueuse do

leito, abriu o vidro, baixou a cremalleira, tirou a pirola e soltou ó chorro de mexo a

presión pola fiestra abaixo mentres salaiaba aliviado e deixaba saír os gases que lle

provocaran os zonchos que acompañara co viño. Estivo longo tempo evacuando toda

aquela destilación, contemplando medio abraiado como aquelas pequenas nubes de

vapor subían dende o chorro morno que botaba aquel picho de carne e se

mesturaban coa noite. Cando se dispuxo a sacudir as últimas pingueiras para

retornar ó leito notou no seu membro un pequeno bulto, coma unha especie de puga

que se lle cravara na base da carne. Pechou a fiestra e se achegou á bombilla para

ver mellor que era aquilo. Ó primeiro custoulle distinguir de que se trataba, pensou

que era un anaco de tecido que lle quedara alí colado, logo baixou os pantalóns para

comprobar se a protuberancia lle formara sarabullo.

- ¡Hostias!

Descubriu que tiña a pelve chea daqueles picos brancos. Tirou a camisa ás

presas e deuse de conta que tiña o peito tamén cuberto. Foi ó armario e abriu a

porta. Viuse no espello. As costas, as pernas, o cú, todo estaba cuberto daquelas

estrañas protuberancias. Leopoldo sentouse nunha esquina do leito e quedou a

pensar aquelado que ó día seguinte tería que resignarse a facer aquela cousa que

máis odiaba no mundo, máis aínda que lavarse, ir ó médico.

Tirou dunha daquelas misteriosas pugas brancas, doeulle coma se lle

arrincasen un dente. Rañou no lugar mancado e logo achegou o pico branco á luz da

bombilla. Custoulle distiguir naquel obxecto afiado coma a punta dun cravo a

presencia de centos de pelos diminutos e brancos adheridos a un tubo. Logo caeu na

conta de que era unha pena, fregou nos ollos fortemente e volveu mirar, aínda non

podía crer que do seu corpo saísen aquelas plumas de polo novo. Agora se explicaba

a peste ó curral que o perseguirá durante todos aqueles días. Alegrouse porque xa

todo casaba e puido tirar aquela sensación da súa testa de pensar que estaba a

volverse tolo. Despois de saber que aquela estraña pel branca que lle saíra no corpo

non eran máis que penas calmouse un pouco e se meteu outra vez na cama. Ó día

seguinte tería que ir ó médico, non quedaba outra, pero aquela noite nada podía

facer máis que durmir, preocuparse por algo que el non podía arranxar non tiña

sentido así que pechou os ollos e uns intres despois comezou a roncar coma un

bieito.

Acordou cando aínda era noite pecha. Déronlle ganas de subir ó tellado e

berrar un pouco. Sen embargo non o fixo. Tiña que se preparar, lavarse e vestir

roupa nova. Ás sete e vintecinco pasaba o autobús de liña na aldea próxima. Se non

o tomaba tería que esperar ó das dez e un cuarto e non quería perder o día enteiro

para ir ó médico, tiña un alcouve de verdura lista para levar á terra e a viña sen

podar aínda, aquela cousa das penas non era máis que un maldito contratempo que

lle viña a romper o ritmo de traballo.

Abriu o armario e mirou o corpo no espello, aquelas plumas semellaran crecer

de noite e volverse un pouco máis duras, notou que xa lle sairan totalmente da

epiderme porque xa non picaban tanto. Aínda así resignouse a ter que ir ó

ambulatorio, colleu unha muda limpa e foi cara ó baño. Puxo o tapón, abriu a billa e

quedou outra vez pasmado mirando como a pastilla de xabón burbulleba no fondo.

Espíuse e meteu un pé no auga morna, entón pensou que como a pel case non lle

picaba quizais era porque as penas deixaran de medrar e acabarían por caer. Iso era

o normal, non coñercera aínda a home ningún que tivese o corpo cheo de plumas,

quizais algún había no mundo pero el non o coñecera, sinal de que as penas saían e

logo caían sen que ninguén soubese daquel suceso. Decidiu agardar un día máis

para ver como evolucionaba a cousa. E claro, como xa decidira agardar ó día

seguinte para ir ó médico non tiña sentido lavarse daquela e vestir a muda fresca

para ir ó campo, total ¿para que, para suala e luxala? Acordou que o faría daquela

maneira así que pechou a billa, tirou da cadea do tapón, vestiu a roupa coa que

durmira aquela noite e foi á cociña a preparar o almorzo.

Comeu unha codia de pan reseso para espantar á fame e bebeu unha parva

de augardente para facer o mesmo co frío mentres ollaba pola fiestra. Poallaba

aínda, aquilo non lle fixo gracia ningunha, ter que ir traballar debaixo daquela

humidade toda, aturar a friaxe torcéndolle os ósos, mais pensou que non lle quedaba

outra, ou enchoupaba os pés nas leiras ou o alcouve agostaba coa falta de espacio.

Botou a coroza de palla polas costas e foi cara ó alboio, colleu un sacho e levantou

sete ou oito ducias de repolos do sementeiro, meteunos nun cesto e foi cara á leira.

Comezou a abrir os sucos a iso das oito da mañá. Aínda que en Santa Bríxida

non quedaba ninguén que tanguese a campá, a súa vida de labrego marcáralle os

tempos da vida a ferro no seu interior. Non era preciso que mirase o reloxio que non

tiña para saber sen errar que horas serían. A carrapucha de palla daba un calor de

medo, o corpo comezoulle a suar e o alcatreo ó curral a impregnar o ambiente. Sen

embargo a Leopoldo Quintás aquel cheiro non lle importaba, era como se xa se

afixese a el, coma se o levase ulindo toda a vida, como se fose o aroma do seu

propio lar, aquel arrecendo ó quentiño, ó lugar cuberto da chuvia colmáballe a alma

de ledicia. Se por el fora non cambiaría o perfume das rosas por aquel cheiriño novo

que lle saía do corpo.

A mañá chegara á súa metade e xa Leopoldo Quintás tiña o cento de repolos

medrando nos sucos. Pensou que podería facer un receso e ir á casa a facer a

comida, quizais con un pouco de sorte a chuvia parase e podería podar as viñas cos

pés secos. E así foi, deixou o sacho no alboio e tirou as botas enlamadas. Calzou uns

zocos e foi á cociña. O día anterior botara na auga unha peza de porco a desalgar,

tiña pensado cocela cunhas patacas e un pouco de verdura, tiroulle a auga e

meteuna nunha perola. Sen embargo, cando estaba a piques de prender o lume

antollóuselle unha sopa de fariña milla, coma aquelas que tantas veces comera de

neno porque na casa non había outra cousa. Pensou que vida só había unha e que

se lle tiña que facer a vontade ó pensamento. Volveu meter a peza de porco no

balde e botoulle auga, de todas formas non se había estragar porque o comese á

noite. Foi ó recuncho da cociña onde gardaba os cereais e colleu un cazo de fariña

milla. Ó seu carón saco de millo estaba aberto e aqueles granciños amárelos

semellaban tan sabrosos que non o puido evitar. Colleu unha presada e meteuna na

boca. Tentou mordela pero o gran estaba tan seco que non puido así que foino

chuchando amodo mentres fervía a fariña cun pouco de auga. Abraiouse do ben que

sabía aquel millo, do dociño que estaba, pero non lle estrañou. O verán pasado fixera

unha calor de medo e as mazarocas maduraran sen que as estragase o cornizó.

Cando a auga do cazo ferveu apagou o lume e botou a sopa nun prato. Sentiu no

seu padal os grans moles do cereal e tragounos, non os mordeu sequera, botounos

así enteiros para o estómago, alí embaixo aquela roda de muíño que tiña no ventre

xa se encargaría de moelos.

Sentouse diante do prato coa sopa a ferver e escachou unha codia de pan de

bola. As migallas esparexéronse sobre o mantel cheo das marcas arredondeadas que

tinguira a garrafa de viño. Leopoldo Quintás ollou para os anaquiños de pan como

quen mira ouro nun río, así tan apetecibles se lle amosaban nas súas meniñas,

esticou a man e foinas recollendo nun monte. O traballo na horta espertáralle unha

fame de medo, colleu unhas migalliñas entre os dedos e levounas á boca, estaban

tan tenras, tan boas pero eran tan escasas que logo achegou a boca ó mantel

comezou a comelas directamente.. Ía achegando a boca a aquel monte abundante,

collía as que podía entre os beizos e logo erguía a testa mirando cara ó teito para

que as migallas lle escorregasen pola gorxa coa soa forza da gravidade. Así foi

repetindo aquela operación ata que deu cabo do monte. Divertiulle tanto comer

daquela maneira que acabou por desfacer todo o anaco de pan en migallas,

xuntounas nun grande monte e foi peteirando nelas ata que o mantel quedou limpo.

Despois se ergueu porque tiña o estómago farto, foi á fiestra e comprobou que

deixara de poallar. Era a hora de rodrigar na viña así que foi ó alboio a buscar as

ferramentas e o atado de vimbios que preparara no serán do día anterior. A sopa de

fariña milla quedou fumegante no prato, non a probou sequera.

Os pequenos gomos xa axexaban nas varas da viña. Leopoldo Quintás

alegrouse de non ter ido ó médico porque se deixaba aquela tarefa para o día

seguinte a lúa había comezar a minguar e só conseguiría facer unha desfeita coa

demouca. As viñas non eran tantas, medio cento de pés de loureiro ó redor da

almuíña e dúas tiras de tinta pobres na leira alta. Leopoldo Quintás gustaba de

traballar rápido, sobre todo cando a labor lle agradaba, normalmente non tardaba

máis dunha tarde en armar todo aquilo así que colleu a poda disposto e comezou

pola parte de embaixo. Traballou con ritmo mais cando levaba tan só unha ducia de

pés comezou a sentir as súas mans entaladas, coma se as súas falanxes encolleran

cara adentro e xa non se dobrasen nas articulacións. Puxo a ferramenta no peto e

esticou o membro para comprobar se lle saíran vinchas nas palmas. Non tiña, o que

si lle estrañou foi a cantidade de engurras que se lle formaran, coma se a pel

engordase e se pregase cara adentro por falta de espacio. Virou a man, a parte

convexa estaba igual de encartada e os dedos semellaban enmagrecer e quererse

xuntar. A Leopoldo Quintás sorprendeulle aquilo pero logo pensou que en

comparación con ter o corpo cheo de plumas a cousa das engurras non era máis que

unha minucia. Ademais, aquela cobertura de penas amparábao da humidade do

comezo da primavera, se non fose por aquel cheiro ó curral que desprendía todo

eran ventaxas, pensou que quizais aquelas engurras poderían reportarlle algunha

utilidade, que quizáis ó volvérselle a man máis estreita fose quen de vestir as

pequeñas luvas que tiña na casa dende hai anos. Non lle deu máis voltas e colleu a

poda para seguir coa demouca. Non puido, e iso que o tentou teimudo, pero a cada

momento semellaba máis difícil agarrar o aparelllo así que se resignou, botou o

atado de vimbios debaixo do sobrazo, meteu a pequena fouce no peto e foi para a

casa un pouco anoxado por non ter acabado coa viña, mais logo lle pasou porque a

verdade era que non tiña moitas ganas de traballar aquela tarde, sentíase un pouco

esmorecido e tiña a vista cuberta dunha especie de néboa lene, devecía por aniñar o

corpo no leito. Se na vendimia próxima apañaba menos acios bebería menos e xa

estaba, o primeiro era a saúde.

Deixou a ferramenta no alboio, trocou as botas de goma polas zocas secas e

foi cara á casa. Antes de subir ó cuarto foi ó bocoi onde gardaba o millo e levou

unha presada á boca. Ó saborear o gran exquisito deulle mágoa de non ter

descuberto aquel manxar antes. O certo era que despois de aquel descubrimento ata

as filloas se lle antollaban eslamiadas, quixo tirar ó lixo os pezuños de porco que tiña

a desalgar na auga pero a súa precavida alma de labrego impedíullo, máis valía non

apresurarse, podía ser que á noite xa aborrecese do millo e lle apetecesen aquelas

carnes cocidas.

Tirou as zocas e, como era costume nel, se deitou no leito sen quitar a roupa.

Tapouse coas mantas e comezou a suar de inmediato. Leopoldo Quintás pensou que

era a causa da febre, sentía o corpo esmorecido e aquel calor que non era normal,

se se parase a pensar un intre daríase de conta de que cuberto coas mantas, coa

roupa e con aquela plumaxe que lle tapaba o corpo non podía evitar aquela fervura

que lle laceraba a pel. Comezou por botar as mantas a un lado, aínda así non era

dabondo, as pingueiras de suor escorregábanlle na fronte. Pasou a manga pola testa

para secar un pouco aquela humidade e notou unha protuberancia no cráneo.

Apalpou nela e sentiu como varios bultos lle saíran da parte alta. Ergueuse e foi ó

espello. Achegou a cabeza ó reflexo unhas cantas veces, porque non podía crer o

que estaba vendo. Unha crista estreita e vermella nacérallle no medio daquelas

penas nas que se transformaran o seu cabelo. Leopoldo Quintás pasou a man

arrepiado pola protuberancia pensando que tiña que ir de urxencia ó ambulatorio,

sen embargo, sentiu aquel apéndice tan mol e tan suave que pronto lle pasou a

preocupación, a fin de contas non era para tanto, mentres non lle doera.

Quixo ir deitarse outra vez pero entre a calor e a incomodidade do leito

tiráronselle as ganas. Pensou que mellor iría á cociña a sentar un pouco na mesa. Así

o fixo, pero despois duns intres de estar sentado comezou a mirar cara ós lados e a

sentirse incómodo, dáballe a impresión de que aquel non era un lugar para el, de

que aquelas paredes encaladas estaban feitas para outra persoa. Comezou a sentir

unha especie de claustrofobia, as paredes semellaban estreitarse e o aire negábase a

entrar nos seus pulmóns. Non tivo máis remedio que saír ó eido.

Poallaba novamente, sen embargo non fixo nada por taparse da auga, aquel

fresquiño livián sentáballe ben, facíalle diminuir a temperatura do corpo e afastar

aquela sensación de esmorecemento que tivera perante toda a tarde. Así estivo un

bo rato, enchoupando os pés na herba do lugar. Entón se preguntou se aquela

cuberta de penas que lle saíra non sería tamén un aillante da auga, levou os seus

dedos curiosos á testa e remexeu na plumaxe. Aínda que nas puntas das plumas se

acumulaban as pingueiras frescas da poalla a pel estaba seca e quente como o

lombo dun can. Alegrouse porque polo momento, e salvo a apariencia que lle daba,

aquilo de ter o corpo cuberto de penas non lle trouxera máis que ventaxas.

Decidiu comprobar se todo o seu corpo era impermeable á chuvia así que se

espiu por completo e quedou alí parado baixo da chuvia coma unha estatua de

pedra. Estrañoulle ver que as súas pernas cobraban un ton amarelo, que os seus pés

se esticaran e os seus dedos se fixeran finos e alongados. Tratou de non pensar

naquilo, declinou de buscar calquera explicación a aqueles sucesos extraordinarios á

vez que decidiu que non visitaría ó médico. Non quería que o mareasen con probas e

máis probas, non quería prestar o seu corpo para que experimentasen con el persoas

que seguramente xamais presenciaran síntomas tales. O único que fixo foi

permanecer alí longo tempo, parado baixo aquela chuvia sanadora coa faciana

tristeira dun pardal que agarda a que escampe. Cando comezou a sentir o frío

subíndolle polos xeonllos foi a acubillarse no alboio.

Xusto cando se fixo a escuridade sobre Santa Bríxida a Leopoldo Quintás

entroulle un sono de medo. No alboio non tiña leito onde se deitar pero regresar á

casa non quería, aquela sensación de encerro abafante quitáralle todas as ganas.

Simplemente se acomodou como puido sobre unha paca de feo. Non recostou o

corpo, senón que quedou axeonllado sobre a herba seca, meteu o nariz debaixo do

sobrazo e quedou profundamente durmido.

Unha sensación de desasosego espertouno no medio da noite. Era unha

sensación similar a acordar alporizado por un pesadelo aínda que Leopoldo Quintás

soubo que aquilo se debía a un perigo externo. Sentiu barullo de pasadas no firme

de cemento, sen embargo non eran as pasadas dun home, máis ben semellaba que

un can se achegase porque sentíase o barullo das súas unllas gaduñando no chan. A

porta do alboio quedara entornada e Leopoldo Quintás viu como de súpeto asomaba

un afiado fociño no van. Deuse de conta enseguida de que era aquilo que axexaba

na porta e comezou a emitir unha especie de mestura de rosmido e cascarexo. Unha

raposa entrou na pequena edificación, chegara ata alí seguindo o rastro do fedor ó

curral que impregnaba ata ás últimas leiras de Santa Bríxida, sen embargo cando

mirou a aquel ser enorme o animal abriu os ollos inmensamente e saíu correndo por

donde viñera, rápida coma un foguete porque alí dentro estaba a agardar a

mesmísima morte coa gadaña disposta. E non era para menos, o corpo de Leopoldo

Quintás transformárase nunha mestura de humán e polo mangallón contra o que

nada tería que facer a miúda raposa. O seu nariz convertérase nun peteiro do

tamaño dunha palma e as súas afiadas gadoupas eran máis grandes que o esmirrado

cánido. Leopoldo Quintás ergueuse da paca de feo e foi pechar a porta, logo volveu

ó seu improvisado niño e quedou outra vez profundamente durmido.

Espertou antes de que a alborada extendese os seus purpúreos raios sobre o

val de Santa Bríxida. Instintivamente subiu ó tellado e comezou a cantar coma un

galo que chama polo día. Leopoldo Quintás aínda non o sabía, porque non tiña

espello onde ver o novo aspecto que adquirira, pero o seu nariz acabara xa de

transformarse nun rexo peteiro e a súa testa estaba coroada por unha impoñente

crista, as súas pernas enmagreceran e se acurtaran perdendo os xeonllos e os seus

pés extendéranse en forma de gadoupas, os seus brazos perderan as mans e se

convertiran en dúas fermosas ás e, alí enriba do ollo do cú, as penas crecerán máis

que as outras para formar unha cola ergueita e presumida.

Cando a claridade foi abundante baixou do tellado e púxoxe a gaduñar

afanosamente na terra coas súas gadoupas eficaces tratando de levar alimento ó seu

papo cheo de fame. Leopoldo Quintás non tiña conciencia do que facía porque por

dentro seguía a considerarse un humano coma outro calquera, quizais creu no seu

interior que estaba a abrir sucos na terra para plantar uns repolos porque non

semellaba aquelado por peteirar naquelas lesmas e naqueles bechocos que ía

atopando no seu escaravellar.

A nova existencia como polo de Leopoldo Quintás sería tranquila e feliz se non

fose porque a iso das nove da mañá un portugués, Xoâo Loureiro Serro para máis

señas, que madrugara para ir á feira, pasou por Santa Bríxida e mirou aquela ave

inmensa solta no eido. Os seus ollos lusitanos abríronse coma pratos e a súa gorxa

comezou a rezumar cuspe. Aquel polo habería facer a mellor sopa que probara

xamais, aquela ave inmensa que bastaría para dar de comer a toda a freguesia. El

ben sabía que en Santa Bríxida non quedaban xa veciños, non coñecía da existencia

de Leopoldo Quintás, así que entrou na casa aberta e colleu unha cazola. Foise

achegando polas costas da ave mentres abría a afiada navalla que levaba no peto.

Coma un gato que axexa un pardal foi amodiño achegándose ó corpo daquel polo do

tamaño dun porco. Cando estivo perto dabondo deu un chimpo e subiu sobre o

seu lombo, tirou do pescozo cara el e dunha certeira navallada abríulle a gorxa. A

sorpresa desmontou a reacción de Leopoldo Quintás que non fixo nin forza para se

defender, simplemente permaneceu alí parado, como xeado enriba daquela cazola

onde a súa gorxa escurría sangue mentres escoitaba aquelas estrañas verbas a

modo de réquiem do seu propio funeral.

- ¡Fóda-se pá, quanto arroz de cabidela!

A gaiola

Se algún día

alguén constrúe

unha gaiola a túa medida

e te pide que entres nela,

pénsao ben

Se decides entrar

ten en conta que o máis normal

é que a porta se peche detrás de ti

De todas formas mantén os ollos despertos

Non hai cousa máis ridícula

que un ver un paxaro

metido nunha gaiola

que ten a porta aberta

O clasificador se estrelas

Como cada noite ollou ó ceo e viu os astros tremorosos, pareceulle distinguir a

figura dunha serpe nun cúmulo de estrelas e pensou, ¿por que a ninguén se lle

ocorreu chamarlle serpe a ese cúmulo de estrelas? De súpeto quedou marabillado

coa súa idea, se el era o primeiro que lle puña nome ós astros entón aquela súa

marca quedaría para sempre no mundo e a súa existencia non morrería máis. Está

ben, acouga, esta será a serpe pero quedan moitas outras, tes que acabar a obra,

quitou un caderno do peto e foi debuxando a forma da constelación e engadíndolle o

nome a un lado. Así foi facendo, ollando ó ceo e buscando formas nos luceiros.

Distinguiu un carro e anotou ese nome ó carón do bosquexo, vislumbrou nun cúmulo

próximo a figura dun carro máis pequeno e quixo chamarlle carriño, mais aquilo

pareceulle un pouco infantil e pensou que sería mellor diferencialos como carro

grande e carro pequeno, así soaba máis culto, máis elevado. Quedou satisfeito con

aquel matiz e continuou coa laboura. Logo ollou un can, un boi, un carneiro, uns

peixes… entón pensou que algo non ía ben, se quería que a súa idea pasase

verdadeiramente a historia debería buscar uns nomes máis altisonantes. A piques

estivo de escachar a folla onde comezara a bosquexar a súa clasificación, sen

embargo virou a faciana cara ó leste e distinguiu a claridade da alborada próxima.

Non había tempo de comezar de novo, tiña que acabar co seu proxecto aquela noite,

non fora que a alguén se lle ocorrese tamén buscarlle nomes ós astros e lle roubase

a súa gloria merecida.

Pensou que se camiñaba lixeiro cara ó poñente lle gañaría tempo á claridade,

a noite se faría máis longa e el podería rematar o seu traballo. Colleu por un carreiro

entre xestas e comezou a camiñar escapando do mencer, ollando naquela bóveda

escura chea de formas. Aquí hai un labrego rodrigando as viñas, leva un atado de

vimbios no cinto e unha poda na man, anotou o nome do labrego na folla, mais de

súpeto emborranchou as letras porque pensou que aquel nome, labrego, non era

unha verba de categoría para unha clasificación que aspiraba a transcender ó

esquecimento. Lembrou que unha vez lera nalgún lugar que un antigo guerreiro

chamado Orión fora autor de lexendarias fazañas. Escribiu aquel nome satisfeito de

mostrarlle ó mundo os seus coñecimentos de historia. Logo veu Pegaso, Heracles,

Hidra, Centauro… e así foi completando o mapa, camiñando sen parar para que non

o collese o día co traballo sen facer. Avanzaba a grandes pasadas sen reparar onde

pousaba os pés, a súa única obsesión era rematar coa súa obra e deixala no mundo

para que a xente recordase o seu nome aínda despois de morto.

Ollou un canteiro fendendo na pedra mais non lle puxo aquel nome porque

pensou, os canteiros non son xente digna da miña obra, chamoulle entón escultor,

pero aínda así non quedou satisfeito, aquel nome non era dabondo. Era preciso dotar

ó seu escrito dunha cualidade que lle outorgase un nivel superior. El que era un

home con bastante cultura pensou en empregar o latín para marcar ben a diferencia

que o separaba da xente vulgar, para que todo o mundo se abraiase coa súa

habilidade no manexo das verbas e das línguas. O escultor pasou a ser Sculptor e o

clasificador de estrelas se relameu no pensamento de saberse superior ó común dos

mortais.

Entón chegou ó cabo do mundo e viu unha pequena cruz tremendo na noite

fría. Esta é a última, pensou, dareille un nome sinxelo para que ninguén me tome

por un arrogante. Ó primeiro quixo chamarlle pau de mallar mais logo mudou de

idea porque tampouco quería que o tomasen por un pailanciño, así que desbotou

aquela nomenclatura e á fin a constelación quedou co sinxelo nome da Cruz do Sur.

O traballo estaba rematado, revisou o papel con ollos ávidos e comprobou que

tódalas constelacións tiñan un nome que as dintinguía naquela espallada morea de

estrelas. A súa obra era perfecta e talentosa, insuperable, ningún home podería facer

xamais o que el fixo, ningún podería clasificar ós astros daquela maneira tan precisa

e exacta. Os nomes estaban todos alí, el era só un humano mais nin as altivas

estrelas lograran fuxir do seu enxeño. Agora que sabía da superioridade da súa

intelixencia podía á fin descansar tranquilo. Deixou de camiñar e se tumbou de

costas sobre o orballo dun prado, fíxoo así porque quería quedar durmido

contemplando a grandeza da súa obra.

Cando xa comezaba a entornar os ollos viu como unha lene estrela fugaz cruzaba o

firmamento alumeando a escuridade por intre e logo morría irremediablemente. De

súpeto unhas agres bágoas, pequenas e tremorosas coma astros, comezaron a

abrollar dos seus ollos.

Ollo por ollo

Ollo por ollo

Dente por dente

Non, non é así

É dente por ollo e ollo…

¡Non, non, non!

Son ollos por dentes

¡Xa está ben, tanta leria

por uns tristes allos

e unhas patacas podres!

O extraordinario esforzo de Bieito Ferrato

Xa comezaba a arrefecer cando Bieito Ferrato se chantou na Praza de España.

Despois daquel verán de inferno o outono semellaba ter présa por chegar canto

antes. Pasaran tres meses de calor abafante e as xentes non estaban acostumadas a

aquel refrescar tan repentino porque, nada máis porse o sol, sentían o aire tentando

metérselles na pel e botaban a chaqueta polas costas. Bieito Ferrato xa viñera

precavido da casa, non sabía canto tempo duraría aquela súa aventura pero

sospeitaba que non sería pouco, así que vestiu uns calzóns de la gorda debaixo do

traxe dos domingos, puxo uns peúgos de inverno nos pés e botou a boina nova

sobre a calva. Non era cousa de pasar frío.

A xente pasaba ó seu carón coma quen pasa diante dunha farola, eran os

menos os que se daban de conta de que diante súa, apoiado no chan, había un

cartón escrito con xiz branco no que se podía ler; “Eu daquí non me movo ata que

encerren a quen me queimou a tomada”. E a verdade era que non tiña pensado

moverse, estaba decidido. A cousa fora que a mediados do xuño pasado alguén

prendera lume no monte. Na aldea sabían ben que o pirómano fora o Xan do Rego,

aínda así ninguén se atrevera a denuncialo porque non había veciño que non lle

tivese medo, non por enfrontarse con el que era un home cativo e de apariencia

feble, senón porque era un falso de tremer que o mesmo te envelenaba os cans que

te botaba unha bastarda pola fiestra adentro. Ademais, sospeitaban que o Xan do

Rego tan só era un mandado, que el fixera aquilo pero que había unha man

poderosa agochada nas sombras. Enriba daqueles outeiros estaba proxectada a

construcción dunha planta de tratamento de lodos e, xa se sabe, o máis sensato é

arredarse cando algúns poñen o cazo. Sen embargo, para Bieito Ferrato a cousa non

era así, se tiñan que levar o monte que o levaran, dende logo el ía facer todo o

posible por impedilo, pero diso a arrasar con todo…

Cando as xentes da aldea conseguiron extinguir o lume o primeiro que fixo foi

ir o cuartel da Guardia Civil. Veño pór unha denuncia, dixo. Coñecía ó axente que o

atendeu, era un homiño cativo e de aire apoucado, vírao algunhas veces andar na

patrulla pero xamais se dixeran outra cousa que bos días ou boas tardes. Contra

todo pronóstico aquel home, cando Bieito Ferrato lle contou o motivo da denuncia,

tratou por tódolos medios de quitarlle a idea da testa. Mire que vai perder o tempo e

os cartos, mire que igual a persoa que está a denunciar non foi, mire que non sabe

onde se mete. A medida que a propia autoridade trataba de desanimalo no seu afán

de procurar xustiza máis medraba a carraxe de Bieito Ferrato. Pero isto non pode

quedar así, queimáronme o monte e iso non se fai, eu non quero cartos, só quero

que quen fixo tanto mal pague a súa conta, que o pense dúas veces antes de volver

a prender un misto. Despois de moito insistir Bieito Ferrato conseguiu que o axente

redactase a denuncia. Ó tempo que lle tomaba os datos foille explicando que tería

que agardar a que o chamasen do xulgado, aconselloulle tamén que buscase un

avogado que o representase. Ó escoitar a verba avogado na mente de Bieito Ferrato,

que honestamente non era gran cousa, relucíu a idea de que lle ían chuchar os

cartos. Nada diso, pensou, non ía contratar ningún avogado, o caso estaba

demasiado claro para andar gastando os aforros nun lambefoulas, bastaría con topar

cun par de veciños que deran testemuño perante o xuíz, así que foi para casa a

agardar. Matou os días na tomada limpando a cinza da desfeita para que o fento non

abafase por falta de aire. Foi facendo pequenos montes de borralla e logo, coa axuda

do carretillo, botounos polo valado abaixo, ciscou semente de herba, regou,

estrumou e fixo plans para plantar de novo naquel outono. Todo isto mentres o seu

odio ía medrando como a mala herba, a cada intre podíaselle escoitar renegando

contra o Xan do Rego e o malparido que lle mandou facer aquilo. Falaba cos toros

queimados dos pexegueiros, das ameixeiras, das maceiras, dos castiñeiros… parecían

anoxados, coma se o fixesen a el responsable daquel lume devastador. Máis dunha

vez se sorprendeu a si mesmo chorando ó lembrar as pólas retorcidas coa dor das

súas amadas árbores, o sufrimento daqueles seres ó verse no medio daquel inferno,

cruxíndolle a leña entre as lapas. Aquel Xan do Rego tiña que pagar, el e o

malnacido que lle ordeara facer aquel mal.

Pasaron un par de meses e Bieito Ferrato recibiu unha citación para ir declarar,

ía comezar o proceso. Aquel día lavou a cara, os pés, as orellas, quitou a roña das

unllas, cortou o cabelo, fixo a barba e foi cara ós xulgados. Agora si, dicíase mentres

viaxaba no autobús de liña, agora si que has pagar fedorento. Pero á fin non foi así,

o fedorento non pagou, nin tampouco o malnacido agochado nas sombras que lle

mandara facer aquilo. Todos os malos presaxios que escoitara perante aqueles

meses fixéronse realidade nun choscar dos ollos. O xuíz non tardou nin dez minutos

en arquivar o caso; “por carencia de indicios probatorios”, dixo. Bieito Ferrato colleu

una mala hostia de coidado. ¿Qué tipo de home era aquel que ousaba pór o seu pé

traizoeiro enriba da xustiza? Aquel que debería ser o seu máis fiucego servidor. ¿É

que non lle chegaban máis de setenta ferrados de monte calcinado como proba? El

tentara facer relucir a verdade polas boas e non lle fixeran caso, ¿para aquilo valían

os tribunais? Tanto gasto, tantos fondos destinados a manter toda aquela maquinaria

de xuíces, secretarios, fiscais, edificios, instalacións, funcionarios… para que non

fagan caso de quen leva a razón. De tódalas formas, que agardasen tranquilos, se o

asunto non podía ir polas boas tería que ir pola tremenda. ¡Aquilo non podía quedar

así!

Foi naquel intre, movido pola carraxe, cando tomou a determinación de

plantarse na Praza de España. Non tardou nin dous días en preparalo todo e tomar

rumbo á cidade. Nada máis chegar o seu destino pousou o letreiro no chan e

acendeu un cigarro. Fumouno de vagar, disfrutando cada chuchada, vendo á xente

que pasaba ó seu carón coma quen mira unha bandada de estorniños. Cando acabou

tirou a boquilla ó chan e esmagouna co pé, colleu aire nos pulmóns e aínda deu uns

últimos pasos antes de se quedar quieto, conxelado sobre una baldosa da beirarrúa,

cos brazos estricados formando unha “uve” cara ó ceo e os ollos pechos. Como ben

dicía o cartel, de alí non se movería ata que os responsables pagasen pola desfeita.

Aquela fora a súa decisión, a estratexia tíñaa ben calculada e estaba disposto a

chegar ata á fin. ¡Contra se estaba!

Cando levaba naquela posición tan só uns intres comezaron a molestarlle os

brazos, una comechón insoportable ascendeu pola caluga ata instalarse debaixo da

boina. Bieito Ferrato devecía por se rañar un pouco, por mover os brazos e deixar ó

sangue fluír libremente pero, é preciso dicilo, o vello era sobre todo un testán de

medo, cando se lle metía algo no medio das cellas non se lle quitaba de alí nin

arreluando con auga a ferver, así que respirou fondo e tratou de non pensar na

incomodidade, o importante era facer pagar ós malnacidos. Pasaron dúas ou tres

horas de dura loita contra da súa vontade pero chegou un momento no que se deu

de conta de que a comechón pasara e a incomodidade da postura tamén. Parece

coma se o seu corpo se habituara a estar naquela posición, coma se os seus

músculos e os seus ósos adoitasen aquela forma e non servisen xa para o

movimiento. Para cando se fixo de noite Bieito Ferrato xa se esquencera de que una

vez camiñara, correra polos montes, trepara nos valados, semellaba coma se nacese

así, naquela postura e só servise para estar cravado no chan, coma un daqueles

plátanos da sombra que se abanaban na Praza de España. O seu extraordinario

esforzo comezaba a dar os seus froitos.

Ó primeiro a xente pasaba ó carón del coma quen pasa por diante dunha

pedra, incluso algún, distraído co teléfono móbil, estivo a piques de tropezar contra o

seu corpo parado. Pero aquilo xa o tiña pensado e Bieito Ferrato, nunha acertada

decisión decidiu realizar a súa protesta cos ollos pechados, non quería que ninguén o

desviase do seu motivo de estar alí. Nunca se fiara da xente, el que nacera antes da

guerra de sobra sabía que andaba moito cabrón solto polo mundo. Alí, detrás das

súas pálpebras pechadas, podía imaxinar o que acontecía ó redor. Pouco a pouco foi

sentindo a presencia da xente que se achegaba. Privado do sentido da vista comezou

a diferenciar o son das pasadas. Prestando atención podía saber cando ían ou cando

viñan, o que non resultaba tan doado de adiviñar era a actitude que adoitaba a xente

que por un instante se paraba perto del. Como tiña os ollos pechos e, nun exemplo

de honestidade, non os abría nin para ver caer as follas, non podía saber que había

quen se paraba a ler o que tiña escrito no cartel, nin que tamén había quen

simplemente paraba a escasos pasos de onde el estaba sen reparar en que un vello

levaba alí xa unhas cantas horas, cos brazos alzados e sen outro movimento que o

producido pola feble brisa que lle batía levemente no peito.

A noite caeu e a temperatura baixou coa escuridade pero Bieito Ferrato,

abrigado como estaba, non sentía o frío. Pouco a pouco foi diminuíndo o fluxo de

peóns na beiravía. As formiguiñas volven á tobeira, deu en pensar. Esta idea

divertíao. Para el que era un home activo, un cu picudo por chamalo dalgún modo,

non era doado estar alí sen facer nada, así que tiña que matar o tempo con calquera

pensamento. Aquilo das formiguiñas parecíalle un pouco infantil pero, cando menos,

facíalle os minutos máis liviáns. Pronto comezou a imaxinar ás persoas con anteniñas

na fronte e cuns abdomes redondos e prolongados. Non sabía se quen pasara canda

el se daría de conta de que por dentro estaba a escachar coa risa. Supuña que non.

Non sentía ningún músculo movérselle na face pero, despois dunha tarde de quedar

premeditadamente quedo, o certo era que xa case non sentía o corpo. A verdade era

que tanto lle tiña, tan só había unha cousa que o comezaba a preocupar, despois de

poder coa inactividade, ¿podería tamén coa fame? Máis aínda cando bulía no aire

aquel arrecendo ó churrasco e á fricolada de peixe que, con seguridade, viña dalgún

lugar non moi lonxano. E é que Bieito Ferrato dende sempre fora home de bo dente,

non había comida a que lle dixese que non, podería gustarlle máis ou menos, pero se

tiña media garrafa de tinto e unha codia de pan todo entraba. Así tiña aquel pipote

na barriga, que máis semellaba cura que labrego, dentro do seu corpo rexo coma un

tocón de carballo. Aquel corpo tan vigoroso era a causa do traballo duro que facía

tirando do sacho, a barriga botáraa despois de anos e anos de meter a comida gorxa

abaixo, aínda que fose ós abalóns. Por iso, naquel momento en que a fame

comezaba a trabar coma o lobo, Bieito Ferrato dubidou da súa capacidade de aturar

a tentación de mandar todo ó carallo e ir ó lugar de onde viña aquel cheiriño do ceo.

Pero xa dixemos que se algo tiña de característico Bieito Ferrato era a súa testanería,

e é que como se lle metese algo entre as cellas non llo quitaban de alí nin con pata

de cabra, así que respirou fondo e tratou de esquencerse daquel cheiro e deixar

pasar o tempo. O importante era que Xan do Rego e quen lle mandou facer aquel

estrago pagasen pola súa maldade. Non quedaba outra, a xustiza tiña que abrollar e

pasar por riba daquel xuíz miserento. Perder unha batalla doía máis gañar a guerra

era o que importaba, tiña que resistir, esa era a súa estratexia.

Durante unhas cantas horas nada aconteceu. Bieito Ferrato continuou na súa

teima coma un valente, e iso que seguramente non houbese alí ninguén para ter

conta de que non se movese. Ben podería mexerse un pouco, estirar as pernas,

camiñar uns pasos, estirar os brazos e os ósos das costas, pero aquilo comezaba a

ser unha cuestión de orgullo persoal, tiña que facer as cousas ben ou senón máis

valía marchar para a casa. Teimudo seguiu sen se mover, tan rigoroso foi que nin

sequera choscou ó torto, simplemente foi matando as horas da noite na compaña

dos camións do lixo e do bulir dos trasnoitados que pasaban a súa beira camiñando

diante do resón das súas pasadas. A Bieito Ferrato, como non tiña máis que facer

que agardar que o tempo pasase, deulle pola filosofía. Cos ollos pechos tan só lle

quedaban os outros sentidos para tentar comprender calquera cousa do que

acontecía ó seu redor. Oíu o rechouchío triste dos pardais entre as pólas dos

plátanos da sombra, era noite pecha así que se estrañou daquel suceso. Alá na aldea

despois do canto dos reiseñores semellaba pararse o mundo ata o novo alborear, a

non ser polo grave reclamo dalgún moucho o demáis era silencio. Se alguén facía

barullo eran os grilos no verán, o vento mexendo as copas dos piñeiros pero… ¡os

paxaros non cantaban de noite! Isto das cidades é para tolos rematados, pensaba, ó

tempo que unha feble morriña polo seu íalle medrando no medio do peito. Devecía

por voltar ó carón daqueles regos que levaban a vida ata ós prados sedentos,

lembrábase das fermosas casas de pedra, das chemineas cuspindo fume… Tan

sumido estaba nestes pensamentos que non se deu de conta de que uns lacazáns

que andaban de troula se achegaron canda el. ¡Mira para aquí, hai un mimo! ¿Un

mimo, a esta hora? Aqueles dous moinantes cheiraban á bebida como apesta o

inferno ó xofre. ¡Ei mimo, fai un pouco o parvo! ¡Móvete veña! Pero, como é sabido,

Bieito Ferrato tiña decidido que el de alí non se movía ata que o Xan do Rego e máis

o malparido que lle mercara os mistos pagasen pola desfeita. ¡Veña home, fai o

parvo, mira que teño aquí unhas moedas! ¡Déixao, este é un tolo! ¡Pois que merda

de mimo! Escoitou uns pasos que se alonxaban, os bébedos parecían querer marchar

pero a Bieito Ferrato lle estrañou que as pisadas fosen dunha soa persoa. Foi entón

cando sentiu un barulliño de auga, e logo un líquido quentiño esvarándolle nas

pernas, e logo aquel cheiro ó amoniaco subindo dende o chan. ¡Aquel fillo dunha

cadela mexáralle enriba! Tal foi a carraxe que colleu que a piques estivo de abrir os

ollos e baixar os brazos para buscar a gorxa daquel bastardo e retorcerlla. Sen

embargo, semella que na mente de Bieito Ferrato, que en honor á verdade non era

para tirar foguetes, cruzou un lóstrego de claridade que o fixo quedarse quedo. Nin

sequera abriu os ollos, quizais porque pensou que a actitude dun bébedo non faría

tremer a súa causa de xustiza. E así foi, non tremeu. O mexón marchou mofándose

do vello e alí quedou Bieito Ferrato coa compaña das súas pernas molladas con

aquela urina que comezaba a perder temperatura e a aumentar o fedor. E claro,

como tiña os ollos pechos non se deu de conta de que aquel fillo dunha corva,

ademáis de mexarlle na pernas, mexara tamén sobre o cartón escorrendo a arxila e

deformando as letras, facendo calquera mensaxe ilexible.

Bieito Ferrato soubo que comezaba a clarear o día porque a actividade na

Praza de España se facía máis intensa. Á primeira hora o tráfico era maioritariamente

de vehículos pesados; camións ou grandes furgóns para o transporte de

mercadorías. Logo viñeron os autobuses de pasaxeiros e os peóns camiñando á súa

beira. Sen embargo, a xente parecía non reparar nel. Bieito Ferrato comezaba a

preocuparse, ¿quizais estaba a facer algunha cousa mal? Aínda despois de pasar a

noite alí á intemperie, comportándose con rigorosa honestidade, semellaba non

chamar a atención dos cidadáns. Pensou que aquela xente debería de estar cega e,

de paso, pensou tamén que non quedaba outra que seguir aguantando. Cando

menos algo tiña ó seu favor, o que era aguantar sabía facelo ben.

Rápidamente pasaron tres xornadas dende que Bieito Ferrato se chantara na

Praza de España. No medio daquela inactividade tres días supuñan tanto tempo que

o vello tiña a sensación de que lle estaban a nacer raíces dos pés. Durante todo

aquel tempo tivo que facer un tremendo esforzo mental; loitou contra a comechón e

o gana de durmir, fuxiu da tentación de comer correndo diante do lobo da fame que

lle trababa con violencia no estómago. Pero Bieito Ferrato, testán como era, pensou

que tiña á razón da súa parte e que a verdade botaría pronto os primeiros rebentos.

Para el non había outro xeito que actuar daquela maneira, para el que non andaba

no medio dos poderosos, que non mexía nos fíos da política para facer negocio, para

el que non era máis que un vello que tiña uns cantos ferrados de monte. E aínda que

a intelixencia de Bieito Ferrato non era tanta como para escribirlle un libro, tampouco

era desa clase de home que se deixase tourear só coa dialéctica, de sobra sabía que

nesta vida todo está en buscar contactos, en ter amigos, facer favores e recibir a

cambio. A el nunca lle gustara isto por inxusto, é máis, cada vez que puña a radio e

escoitaba; “… novo conselleiro de obra pública…”, ”… executado o presuposto para o

novo trazado da autovía…”, “… o señor presidente prometeu ante…” Bieito Ferrato

tiraba de retranca e falándolle ó aire soltaba alguna frase como; ¡agora si!, ¡desta

vai!, ¡home, tampouco facía falta prometer! mentres seguía a fozar na terra ou a

apañar un pouco de herba para os coellos. O caso era que coa verdade do seu lado

non se podía deixar asoballar, xa fora á Guardia Civil e máis ós xulgados e non lle

fixeran caso, así que só lle quedaba aguantar alí, para ben ou para mal algunha

cousa habería de acontecer.

E foi na mañá daquel terceiro día de protesta cando Bieito Ferrato sentiu que

un vehículo de grandes dimensións estacionaba ó carón del. Logo escoitou o barullo

metálico dunha porta corredeira que se abría e como dúas ou tres persoas, non

estaba seguro, baixaban á beiravía. Unha daquelas persoas era muller, iso estaba

claro, porque sentía o batucar dos seus tacóns contra o piso, ademáis podíase ulir o

seu perfume ás leguas. Bieito Ferrato chegou á conclusión de que algo estraño

estaba a acontecer, non é normal que unha muller que calza zapatos de tacón baixe

dun furgón de transporte. Mentres lle daba á testa tratando de debullar a mazaroca

daquel misterio sentiu que un grupo de xente, polas pintas numeroso, estaba a

acumularse ó seu redor.

A escasos cinco minutos daquela enigmática chegada a muller dos tacóns

comezou a falar usando un ton esaxeradamente alto e forzado. Bos días, fálalles

Paulina Santos transmitindo en directo dende a Praza de España. Achegámonos ata

aquí porque tivemos constancia de que este home, que está situado ás miñas costas,

leva tres días nesta mesma posición, sen moverse nin para ir a asearse. Sospéitase

que durante todo este tempo non comeu nin bebeu, aínda que hai quen di que polas

noites vai camiñar un chisco e inxire algún alimento. A Bieito Ferrato déronlle gañas

de lle berrar a aquela muller, ¿como podía dicir que se movera, que comera, cando

levaba tres días facendo un esforzo inhumano de honestidade, cando podendo facer

trampas non as fixera? Sen embargo conservou a calma porque conseguira chamar a

atención dos medios, agora as cousas habían marchar soas. O caso é que ninguén

sabe con exactitude que é o que este home pretende comportándose desta maneira.

Algún di que ten perturbadas as súas facultades mentais, outros din que está a pedir

esmola, inclusive escoitámoslle afirmar a un transeúnte que este home, de

identidade aínda descoñecida, está a protestar porque a súa muller lle liscou da casa

levándolle os cartos. Como ben vostedes saben estimados espectadores neste canle,

Q2, somos amantes da verdade, así que pensamos que a mellor maneira de informar

era preguntándolle directamente ó verdadeiro protagonista desta historia, ó

individuo, a esta existencia anónima que está a punto de ser cuberta polo fanal da

transcendecia. Imos, por tanto, darlle a oportunidade de que nos faga coñecedores

do seu caso. Bos días señor, fálalle Paulina Santos do canle Q2, estamos

transmitindo en directo para Esperta Cidadán, quixeramos facerlle unhas preguntas,

¿é posible? Paulina Santos achegoulle o micrófono á boca a Bieito Ferrato pero, ó

non obter resposta, a reporteira pensou que o vello non escoitara ben, así que

volveu repetir a pregunta. ¡Bos días señor! Aquí Paulina Santos, quixeramos facerlle

unhas preguntas, ¿é posible que nos refira o motivo polo que está aquí dende hai

tres días? Mais Bieito Ferrato, ademáis de decidir que quedaría quieto e cos ollos

pechos ata que Xan do Rego e o malnacido pagasen polo seu crime, decidirá tamén

que unha parte da súa estratexia pasaba por non falar. Non era preciso, el tiña a

verdade do seu lado e a verdade é clara e resplandecente, coma un facho prendido

no medio da noite máis escura. Señor, aquí Paulina Santos do canle Q2, ¿é posible

falar un intre con vostede? A muller agardou algún tipo de resposta. Nada, Bieito

Ferrato seguiu instalado no seu silencio. Non se lle viu xesto ningún, nin movimiento

nos beizos nin nas pálpebras. A reporteira non esperaba aquela reacción ou, máis

ben, aquela carencia de reacción por parte daquel vello insensato que tiña diante.

Paulina Santos tivo que empregarse a fondo para saír daquela lameira informativa na

que estaba a afundir os seus tacóns e cun movimento elegante e casi que reflexo

esquivou triunfante ridículo. Estimados espectadores, parécenos que este home está

algo indisposto. Facendo un sinxelo exercicio de empatía podemos, sen dificultade,

adiviñar as causas do seu malestar; a fame, a soidade, o frío instalado nos ósos…

Por todo isto estimamos que o mellor e dar paso á publicidade mentres agardamos a

que o noso entrevistado repoña un pouco o seu estado de ánimo. Por favor non

cambien de canle, nun intre estamos con todos vostedes. E así foi como a emisión en

directo pasou ós reclamos publicitarios, Paulina Santos puido entón quitar a máscara

e falarlle a aquel vello insolente como realmente se merecía.

Mire señor, ten que pór un pouco da súa parte, ten que coadxuvar, hai xente

que pagaría unha morea de cartos por estes minutos que nós lle estamos a dar de

balde. Pero o vello, confiado como estaba no seu plan, seguía sen dar sinais de vida.

¿É que non comprende vostede que a nós o mesmo nos dá entrevistalo a vostede

que ir detrás dun rabaño de ovellas? Nada, o vello semellaba un monicreque de

palla. Aquel parviño, en lugar de pórse a falar, de soltar o torrente das verbas, en

lugar de contar unha gracia ou aproveitar aquel vento e facer un pouco de

pantomima, de procurar o seu propio interese comportándose coma un divirtemonas,

en lugar de argallar naquel show á comenencia continuou na súa teima de non

mover nin un piollo da testa.

¡Xa está ben! Paulina Santos comezaba a estar máis que farta daquel vello

inútil e, de paso, daquel traballo tamén. Tivera que erguerse ás seis da mañá para

estar peiteada e maquillada ás oito e un cuarto. Despois tivera que desprazarse ata

alí, atallando como mal puideron un atoamento duns vinte minutos, memorizar o

guión ás présas, forzar o sorriso diante da cámara e, aínda por riba, doíalle a cabeza

como si lle estiveran a bater nela cun ferro. Por todo isto, a cada verba que

pronunciaba ía pasando da zalema inicial á máis funesta das ameazas. Mire señor,

¡non me faga perder o tempo! ¡Ou colabora ou xúrolle polo máis sagrado que os

gastos que nos ocasionou facéndonos vir ata aquí vai pagalos vostede do seu peto

multiplicados por dez! Nin con esas, Bieito Ferrato non se inmutaba, parecía mesmo

unha estatua. ¡Acabouse, acabouse! A muller estaba entolecida, a toda présa foi

empurrando á xente que rodeaba o lugar e indo cara ó furgón. A medida que

avanzaba ía tirando do cámara como se fose un can, tiña o micrófono enchufado a

cámara e o pobre do home non puido facer outra cousa que correr atrás da

reporteira e meterse no furgón. Logo arrancaron e non volveu haber ningunha outra

aparición de Bieito Ferrato nos medios. Cando o Esperta Cidadán volveu da

publicidade emitiuse unha receita de cociña, falouse un pouco daquela muller que se

deitou cun toureiro, anunciouse un producto contra as perdas de urina, un xogo de

coitelos máxicos, un reloxio de parede cuspidiño ó Big Beng… pero a propósito da

historia de Bieito Ferrato non se referiu nada máis no que quedaba de programa, nin

tampouco ó dia seguinte, nin á semana seguinte. Simplemente foi unha historia a

medias, coma un mal libro que se deixa pola metade, non se deu ningunha

explicación á audiencia da verdadeira razón daquel misterioso caso, non se centrou o

fío argumental da noticia no extraordinario esforzo daquel home para perseverar

naquela mesma postura durante días sen se mover nin un centímetro, tampouco

causou estrañeza que o home nin comese nin bebese durante tanto tempo, non

falemos xa de investigar a verdadeira causa da súa protesta ou a identidade daquel

vello. O caso é que a nova carecía de todo tipo de interese, non provocaba ningún

tipo de reacción na audiencia, non daba pé a montar unha tertulia ó seu redor. Se o

vello non quería falar, non quería insultar a ninguén, nin sequera chorar ou

lamentarse da súa condición de ancián desamparado, ¿onde estaba o acicate

mediático da súa protesta? Como aquilo non chegaba para montar un circo a causa

de Bieito Ferrato saíu dos medios de igual maneira que entrou e o Esperta Cidadán

colleu outros vieiros menos sutís, non fora que a audiencia, ante aquela

desmesurada esixencia de esforzo mental, fose cambiar de canle.

Logo que marchou o furgón da televisión a xente que se congregara ó carón

de Bieito Ferrato foise esparexendo. Aínda quedou algún por alí falando do vello e

das causas que o levaran a tomar aquela actitude. Durante aquel tempo ás orellas do

chantado chegaron as opinións máis variadas. Que se non aproveitara a

oportunidade, que non tódolos días pode un saír na televisión, que se aquel modo de

tratar a reporteira era máis de xente sen cultura, que se a culpa era del por non

baixar da burra… a verdade era que a Bieito Ferrato xa se lle quitara a gana de pórse

a latricar sobre o asunto. O que quixera enterder que entendera. Máis valía non

perder o tempo nin os ánimos. El seguiría ó seu aire, coma quen mira chover, alí

quieto ata que á xente que pasase ó seu carón lle comezase a traballar a conciencia.

Cando mirasen a aquel vello alí plantado, soportando a penuria da fame e o azoute

do frío, a choiva por riba e o vento baténdolle no corpo non poderían pasar

indiferentes. Todo era unha cuestión de agardar. Durante a súa vida xamais se

deixara levar polo fume da ilusión, sen embargo naquel caso estaba esperanzado na

capacidade de empatía do ser humán.

Trabucouse.

O tempo pasou e a ninguén semellaba importarlle o máis mínimo que Bieito

Ferrato levase alí, naquela postura, sen comer nen beber, sen siquera mudar de

roupa seis, sete, oito días. Quenes aínda non pasaran pola Praza de España dende

que o vello se chantara naquel anaquiño de baldosa quedaban a mirar para el sen

comprender. Nas súas mentes formábanse as máis diversas explicacións sobre o

motivo de que aquel home estivese alí, había quen ata pensaba que era unha

estatua humana e xenerosamente lle deixaba nos pés algunha que outra moeda.

Para quen tiña que pasar diariamente ó carón de Bieito Ferrato a cousa era distinta;

os máis, cando pasaban á súa altura, simplemente viraban a cara, algúns sentían

certo sentimento de lástima ó miralo así tan desvalido, pero o sentimento era tan

febliño que esquencíano nada máis camiñar uns pasos. Sen embargo, as voces que

máis altas soaban eran as de aqueles que se amosaban molestos porque a

autoridade permitise tan grotesco espectáculo nun dos puntos máis transitados da

cidade. Non obstante, e a pesar daquelas queixas, a autoridade nunca interviu. A

razón daquela pasividade nunca se soubo, probablemente non tivesen constancia

oficial daquel feito e ás patrullas que pasaban polo lugar nunca lles deu por gastar

uns minutos cun vello que aínda por riba non se metía con ninguén, un vello que non

fixera outra cousa que estar alí simplemente parado, sen pedir nada, sen causar

ningún problema.

Canta razón levaba aquel sabio que dunha volta dixera que o destino do home

é o esquecimento, cando menos no caso de Bieito Ferrato acertou de cheo. A cousa

foi que os días pasaron voando e o inverno cubriuno todo de chuvia, vento e xeada.

Incriblemente o vello estaba, non só vivo, senón que aínda tiña forzas para aguantar

o que lle botasen. Xa non padecía coa fame nin coa sede e iso a pesar de que xa

perdera a conta do tempo que levaba alí parado sobre aquel cantiño da beirarrúa. Os

números e os días confundíanse na súa mente adormecida pero sospeitaba que

levaba alí plantado algo máis de dous meses. Admirouse de si mesmo de aturar tan

ben o frío. Aínda que trouxera roupa de abrigo xamais pensou que a súa protesta ía

a durar tanto tempo, ó seu entender aquel traxe e aqueles calzóns de la gorda eran

insuficientes no inverno. De todas formas o frío non fería e a choiva non transpasaba

o seu cabelo. Semellaba coma se a pel se curtira coa inactividade, era coma si o

vento e a xeada do mencer a fosen engordando, como si en lugar de pel tivese

cortiza. De todas formas pensou que se non pasaba frío tiña un problema menos.

Non podía máis que alegrarse e, acougado o desacougo, tan só había que seguir na

loita.

Bieito Ferrato non volveu a ter sentido do tempo ata que chegou o nadal. A

cidade pareceu cambiar de súpeto. Ó seu carón instalaron un altofalante para

ambientar as rúas facendo soar panxoliñas. Cando as escoitou por primeira vez

experimentou unha ledicia instantánea, imaxinou ter o sabor das noces metido na

boca amais, un pouco de música non viña mal, así se distraería daquel longo non

facer. Pasadas unhas horas caeu na conta de que era sempre o mesmo disco que

volvía ó principio de forma automática unha e outra vez, unha e outra vez… Entón

desexou que o nadal acabase por dúas razóns; a primeira, para que a xente voltase

a súa vida normal, así poderían prestarlle máis atención á súa causa e, a segunda,

para que quitasen aquela condena de música que lle tiña os tímpanos estragados.

E como todo pasa nesta vida aquel tempo tamén pasou. Logo, co San Amaro,

veu un frío máis intenso e logo a primavera. Bieito Ferrato soubo que era a

primavera porque sentía como aumentaba o rebulir dos paxaros nos seus brazos

estricados, como trepaban polos seus cóbados para ir a pousarse nos seus dedos,

facéndolle cóxegas e peteirándolle suavemente nas uñas. E é que, despois de todo

aquel tempo de non se mover daquela baldosa, Bieito Ferrato xa parecía unha parte

inseparable da Praza de España. Ademáis, entre o po da cor da terra acumulado na

roupa, as cagadas dos paxaros que ninguén lle limpaba, as mexadas dos cans e as

follas secas que lle quedaran pegadas no corpo Bieito Ferrato máis semellaba unha

árbore que un ser humano. Tanto era así que a ninguén lle pareceu estraño cando,

co ascenso da temperatura ambiental, dos seus brazos comezaron a agromar

pequenos rebentos verdes cheíños de botóns florais.

Non pasou nin unha semana disto cando unha maxetuosa floración apareceu

no corpo de Bieito Ferrato. O estraño do caso non era que da materia dun ser

humano nacesen flores de maneira natural, o máis difícil de comprender era a razón

de por que, se ninguén lle inxertara aínda ningunha póla, as flores que se abriran no

corpo do vello non eran só dunha especie de planta, senón de maceira, pexegueiro,

castiñeiro, nogueira, sabugueiro, inclusive se abriu a chiruma dos toxos, a flor dos

carballos… en definitiva, as flores de cada unha das árbores que tiña plantadas

naquela tomada que arrasaron para sempre o Xan do Rego e aquel malnacido que lle

mandou prender o lume, aquel mesmo que despois impediu que a cega xustiza

nivelase a súa veleidosa balanza.

Xa pasaron uns anos daquela incrible metamorfose e a xente que pasa pola

Praza de España pareceu esquencer que esa árbore, que agora deron en chamar “a

das mil primaveras”, é en realidade un home que está alí parado esperando a que se

faga xustiza. En canto á estación de tratamento de lodos á fin foi levada a outra

comarca. Nos xornais dixeron que se aproveitou unha superficie de monte queimada

para construíla e así evitar, ou polo menos disminuir ó máximo, o impacto

medioambiental que estas necesarias instalacións supoñen. O Xan do Rego morreu

de alí a pouco tempo sen que ninguén lle arranxase as contas nin lle chorase no

funeral. En canto ó malnacido agochado nas sombras, como ata hoxe non consta a

súa identidade, non se pode referir aquí nada do que foi del, de tódalas formas non

supón moito esforzo imaxinar por onde andará argallando agora. Eu non sei se Bieito

Ferrato conserva aínda algún sentimento humano, pero gústame pensar que cada

primavera fai un esforzo extraordinario por florecer e así alegrarlle a vista a toda

aquela xente que, aínda que non atendera a súa petición de xustiza, polo menos ten

a decencia de facer por vivir sen estragar demasiado a terra que han deixar a quen

os sobreviva.

A ferida que non pecha

Son estes ollos gastados

É este lazo na gorxa

Son uns beizos amarrados

por este xa non me importa

Son estes pés tan rendidos

É este camiño poento

É meu alento cativo

Son estas nubes sen vento

É este prado sen auga

Son estas moufas sedentas

É este peito máis nada

Son estas carnes baleiras

É esta noite calada

Son estas rúas desertas

É a miña vida derramada

na ferida que non pecha

A chuvia no mainel

O barullo da trapela da porta ó abrirse soou como cada día ó asomar o

rompente. A feble luz alumou a cela. Unha man atravesou o van, ergueu o prato

valeiro que agardaba no limiar e retirouno cara fóra. Despois se escoitou o gaduñar

metálico do pratiño ó ser arrastrado sobre o chan, desta volta colmado con esas

eslavas que confomaban a súa dieta e, á fin, o bater seco do poxigo ó pecharse

implacable ata o día seguinte. Nisto consistía a súa relación co mundo exterior. Para

ser máis exactos; nisto e nas nubes, os paxaros, a chuvia, as estrelas, algunha

esporádica sarabia, o sol catro veces no ano… que mostraba o van do minúsculo

mainel do teito.

Así catorce longos anos, prisioneiro daquelas paredes macizas, sen máis

abertura ao mundo que aquel circuliño que mostraba o ceo, sen máis contacto

humano que os dedos de negras unllas da man do celador que cada día introducía

pola abertura da porta o mesmo prato cheo da mesma lavadura. Despois máis nada,

el con el mesmo, a soas coas súas ansias, enfrontándose ós seus pensamentos

iguais a un can de presa.

Tivera tempo dabondo para pensar na culpa e a inocencia, no humano e no

divino, no ben e no mal, no regular. Contara cada mancha da parede, buscáralle o

xeito a cada borrancho, a cada sombra, a cada esquina. Percorrera a súa minúscula

cela mil e unha veces, paso a paso, en círculos, en cadrados, en rombos, ós brincos,

sobre un pé, de xeonllos, arrastrando o cu, desgastando de calquera modo as

sesenta e tres baldosas ó ir e volver daquel desapiadado errar. Sufrira de

desesperanza, de euforia, de fastío, de gratitude, de desalento. Cruzara os millóns de

escuros corredores que formaban a súa mente, suorento e delirante de febre, para

non chegar a ningún lugar. Toleara mil veces e mil veces volvera a recobrar a

cordura naqueles catorce malditos, implacables e longos, sobre todo longos anos.

Aceptouno todo, o seu mal fado, a condena, a redención, o lume eterno, ata a

morte. Todo menos unha cousa. No seu pensamento xamais renunciara, nin por un

intre, a escapar de entre aquelas catro paredes que o sepultaban en vida.

Nos seus primeiros anos de reclusión tentou luír as xuntas dos bloques de

pedra cunha culler pero o cemento que os unía semellaba feito de aceiro, non

conseguira outra cousa que limar o feble metal do cuberto, pero en canto ó cemento

nada, nin un gran de area se desprendera dos muros. Tentou logo desgastar a

pedra, tentouno coa culler, coas uñas, cos dentes… nada. Probou a forzar o pecho

da porta, os gonzos, a chapa metálica, tentou levantala facendo panca na finísima

abertura do limiar. Nada. Imposible, por máis que o tentou, por máis que teimou, o

esforzo e a suor, as arelas de verse ceibe foran en balde.

A única esperanza que lle quedaba era saír polo mainel do teito. Pero aquilo

era un imposible, necesitaría medir catro veces a súa estatura para chegar sequera a

rozalo, e iso contando coa axuda do enferruxado leito onde durmía. E, se algún día

lograse chegar ata ó teito, precisaría non ser máis grande que un pardal para poder

coarse por aquel minúsculo buraquiño. Parecía un imposible, por alí só entrara a

auga da chuvia e a auga nunca volve cara arriba. Entón quedou pensando… ¿e se

volvese?

A algunha conclusión debeu chegar porque acto seguido arrastrou o leito ata a

metade da cela, espiuse por completo e se deitou nel cara arriba, a mirada fixa no

mainel, os brazos e as pernas estricadas, as palmas das mans abertas, o corpo

xacente e paralizado. Renunciou a durmir e a comer, renunciou a falar, a pensar, a

rir, a moverse, a rañarse, a compadecerse de si mesmo. Aínda que tiña os ollos

abertos conseguiu non ver, conseguiu que nas súas orellas non entrase outro son

que o latexo do seu corazón e que no seu nariz non entrase outro cheiro que o do ar

que enchía os seus pulmóns. As inspiracións fixéronse tan febles que case

desapareceron, os batidos lánguidos e apoucados como un chiscar dos ollos. Tan só

pronunciaba unha miserenta palabra en todo o condenado día, un rotundo ¡non!

cando o celador lle preguntaba se tampouco entón ía comer.

Lentamente pasaron os días, amodiño, coma follas de buxo que medran. O

mainel se escureceu trinta e dúas veces e outras trinta e dúas volveuse tinguir de

azul. Entón comezou a sentir algo distinto, unha sensación descoñecida ata ese

momento. Primeiro sentiu calor no ventre, ós poucos a calor fíxose máis intensa e foi

baixando polas súas pernas e os seus brazos, chegou ata os seus dedos, cubriu a

súa cara, a súa fronte, a súa caluga. Sentía aumentar a calor por momentos, aquilo

non era febre, era algo distinto. Sabía que a febre non podía elevar a temperatura

corporal a aqueles niveis tan altos, así que se mantivo á expectativa, sentindo cada

vez máis calor.

Chegado o momento caeu na conta de que debería estar ardendo, e con todo

non sentía unha calor lacerante, era máis ben unha calor morna, devecida, coma o

efémero refulxir dun sol pasaxeiro que asoma no ceo cuberto do inverno. Entón

dirixiu a mirada cara ós seus pés e puido ver que todo o seu corpo gurgullaba,

seguía tendo forma pero entrara en ebulición, na súa superficie se formara un

cachón fermoso e irisado. Lonxe de aquelarse ficou calmo, abraiado co son

inconfundible de grumos que estouran, aquel son que producían os seus xeonllos, a

súa pelve, o seu pene, o seu abdome ó ferver. Puido ver como se formaba unha

columna de vapor que ía subindo ata o mainel. Unha columna tímida ó principio que

se transformou, en cuestión de segundos, nun caudaloso torrente que saía da cela

atravesando o van. Sentiu que flotaba, que se elevaba do leito e fluía cara arriba,

separábase do chan e achegábase ó teito da cela, pasando amodiño, unha a unha,

polas ringleiras de pedra que o encerraran durante todos aqueles anos. Logo o son

xordo dun sumidoiro ó desaugar e logo a claridade do día, os montes e os vales

amados, o sol alaranxado do atardecer morrendo no océano, alumeando de ocre o

lugar onde se abría o mainel que, alá lonxe, se facía cada vez máis e máis pequeno.

MANUAL DE INSTRUCCIÓNS PARA TOCAR UNHA

ESTRELA

Para Antón, que agora é un tigre

- Dezaseis… dezasete… dezaoito… dezanove e vinte. ¡Vou!

Non era preciso contar tanto pero a Amelia e a Martiño gustáballes rirse do pailanciño do seu irmán pequeno. Cando Felipe comezaba a

contar aínda quedaban alí detrás del facéndolle xestos de burla e só se ían agochar cando a pequeño chegaba ó número quince.

O primeiro lugar que inspeccionou o cativo foi o vestidor que había

na entrada da casa, abriu a porta e ollou detrás, turrou bruscamente dos gabáns. Alí non había nada máis que todos aqueles tratos que seus país

puxeran alí para facer sitio na despensa. Foi cara á cociña camiñando despacio, aínda que só vestía uns peúgos nos pés pousaba os seus pasos

amodo tratando de non facer ruído. Abriu as portas da lacena, apartou o mantel da mesa e ollou embaixo, abriu a porta do cuartiño do lixo. Mirou

na despensa, o forte cheiro á pintura fíxoo tusir. Alí tampouco había ninguén.

- ¡Por min! ¡Xa estaba, Amelia xa librara! Foi á porta da entrada e topouna alí,

asubiando fachendosa coas costas apoiadas na parede, os brazos cruzados no ventre e cunha perna diante da outra.

- ¿Onde estabas? - ¿Iso non se di?

- ¿Non te agocharías no faiado? Xa sabes que alí non vale.

- Frío, frío. O cativo deuse de conta de que a súa irmá non tiña pensado

desvelar o seu agocho así que decidiu aforrar a saliva e foi mirar á sala.

Descorreu as cortinas, nada, só topou a chuvia escorrendo no vidro das fiestras. Felipe torceu o bico, gustaríalle ir fóra a brincar no xardín pero a

auga non parara de caer en todo o día. Mirou detrás do sofá e debaixo da mesas, abriu as portas do moble da televisión. ¿Onde se metería Martiño?

Na parte baixa non estaba. - Oe Rubén, ¿sabes onde foi o Martiño?

- ¡Déixame en paz mocoso, que me vas estragar a partida! Rubén volveu meter o fociño na pantalla da maquiniña e non fixo

máis caso de seu irmán. Felipe pensou que alí non había que facer e foi cara a escaleira. Subiu ó piso e se parou uns intres no último chanzo.

Tería que ter coidado, se se metía nun cuarto e o Martiño non estaba alí, deixaríalle o camiño libre para que fose salvarse. Pensou que non había

máis remedio que arriscar. Antes de abrir a porta do cuarto de seus país fixo un plano no seu pensamento dos lugares onde era posible

acoubillarse. Só había dous, embaixo da cama e dentro do armario.

Respirou profundamente e foi a toda présa a facer a inspección. Ollou debaixo da cama, abriu a porta do armario e saíu lixeiro. Martiño non ser

agochara alí pero tan rápido fixera aquela operación que Felipe sentiu certa xactancia pola súa habilidade. Logo foi ó cuarto de Amelia e utilizou

o mesmo sistema. Pensou, entrou, comprobou e saíu en tempo récord co mesmo resultado. Xa só quedaba o baño, o cuarto dos mozos, o estudio

de seu pai e o cuarto dos convidados. O baño era cousa sinxela, se o Martiño se meterá alí só podería agocharse na bañeira ou detrás da porta.

Abriu e ollou que a bañeira tiña a cortina descorrida, alí non estaba, logo mirou a través do pequeno oco que se abría entre a porta e o marco,

nada. Polo menos xa sabía que só podería estar nos tres cuartos que non inspeccionara. Foi entón cando sentiu barullo no faiado. ¡Ah trampulleiro!

Martiño agochárase alí sabendo que iso non valía. Foi chamar pola súa irmá berrando dende o alto da escaleira.

- ¡Amelia, Amelia!

- ¿Que queres, oh? - ¡Ven aquí, corre, ven!

Amelia subiu os chanzos de mala gana, rosmando e dando fortes pisadas na madeira.

- ¿Que? - O Martiño é un trampón, foi agocharse no faiado e el ben sabe

que está prohibido. - ¡Imos ver!

- ¿O faiado? Eu non vou. - ¿Por que… tes medo?

- ¿Medo? Eu non lle medo de nada, ¿decátaste? - ¡Felipe ten medo, Felipe te medo! ¡Ai Felipiño, ai Felipiño!

Amelia xiraba e cantaba aquelas verbas metidas nunha improvisada melodía. A verdade era que a Felipe dáballe igual aquel canto e aquel

baile, se a súa irmá estaba un pouco tola non era problema seu, pero se

había unha cousa que non aturaba, se había algo neste mundo que o alporizase irremediablemente era que lle chamasen Felipiño.

- Agora vas ver.

Sen máis subiu correndo a escadiña do faiado e chegou arriba. Estaba totalmente alporizado, aquilo xa se pasara de rosca. Primeiro seu

irmán fixera trampas e se agochara onde conviñeran que estaba prohibido e logo aquela lercha da súa irmá chamárao Felipiño. Mirou en derredor.

Aquilo estaba cheo de trastos. Cadeiras, louza de baño, vaixelas, lámpadas, xoguetes vellos, libros, espellos… e todo cuberto dunha capa de

pó de un par de dedos de espesor. Tería que remexer entre todas aquelas cousas e luxarse as mans e a roupa para dar con Martiño. Non lle facía

moita gracia pero abofé que o ía atopar. Entón sentiu que dúas mans lle tapaban os ollos dende as súas costas. O cativo revolveuse e conseguiu

zafarse. Cando virou viu ó Martiño cun sorriso estúpido nos beizos. - ¡Es un trampulleiro!

- Coidado co que dis. ¿Non te ensinaron a respectar ós maiores? - Eu non falo con trampulleiros.

- Xa te avisei.

Martiño empurrou a Felipe e este, que a verdade non lle faltaba carácter, lonxe de arredarse deulle unha couce nun nocelo ó seu irmán.

Pronto se formou unha boa refrega entre os dous, o grande turráballe do cabelo ó cativo, Felipe mordíalle nos barzos e gaduñaballe o peito. Amelia

que escoitou o bater da liorta subiu apurada a separar os seus irmáns. - ¡Veña, veña, xa está ben, que parecedes porcos bravos!

Pero os cativos non lle daban conta e seguiron coa súa disputa ensarillados no chan. Amelia perdeu a paciencia e agarrounos os dous de

senllas orellas. Aquela lección aprendéraa da súa nai e abofé que collera ben a insinanza porque os seus irmáns deixaron de pelexar e comezaron a

laiarse. - ¡Ai, ai, ai!

- ¡Solta bruta! - ¿Ides acougar?

- ¡Si, si, pero solta!

Amelia soltou ós cativos e estes comezaron a esfregar nas orellas. - A ver, ¿por qué andabades á liorta?

- Martiño fixo trampas, agochouse aquí cando dixeramos que non se podía.

- ¿E que se me agochei aquí? O que pasa é que ti es un mandón e queres controlalo todo. ¿Non é así… Felipiño?

Aquilo xa era demasiado para Felipe, ademáis de empregar o maldito diminutivo aínda lle engadía aquel ton de burla e chulería. Non o

aturou, non podía pasar por aquilo, así que colleu carreira e foi cara ó autor da aldraxe. Meteulle semellante empurrón que o Martiño foi bater

contra un andel cargado de trastes. Aquela morea de obxectos caeu ó chan formando un escandaloso estrépito. Caixas de zapatos, un monte de

papeis, ferramentas, bolsas, parafusos… todo ciscado polo chan no medio dunha enorme nube de po.

- ¡Mira o que fixeches pailán!

¡Agora si, fixéraa boa! Felipe quixo protestar, dicirlle ó seu irmán que non fora el só, que Martiño tamén tivera algo que ver coa desfeita,

sen embargo asumiu interiormente a súa culpa e pechou a boca. Non

había desculpa posible. Cando chegasen os seus pais o castigo había ser grande, exemplar. Tivo gana de romper a chorar, de ir ó seu cuarto e

pechar a porta pero o seu orgullo impedíallo. Tiña que arranxar aquilo así que comezou a recoller os obxectos do chan. Martiño axeonllouse para

axudalo, el tampouco ía saír indemne da reprimenda. Amelia ollou ó chan, algo había alí que chamara a atención da súa

vista. Entre aquel desastre de trastes esparexidos por todas partes había algo que emitía uns lenes escintileos, mirou naquela dirección, o brillo

procedía dun obxecto cuadrado. Achegouse, tratábase dun caderniño vermello cos bordes e o lombo dourados. Colleuno e leu o que estaba

escrito na cuberta dianteira. Manual de instruccións para tocar unha estrela. Pero… ¿que é isto? pensou. Abriu o caderno e comezou a ler.

Nada é imposible para quen teima nos seus soños. - ¡Ei rapaces, mirade o que atopei!

- Déixate de lerias e bótanos unha man.

- Non, en serio, mirade isto, ¡que cousa máis estraña! Aquela última frase bateu fortemente na curiosidade dos cativos.

Erguéronse e foron ver. - Aquí está escrito que é posible tocar as estrelas.

- ¿Pero que dis? ¡Iso é imposible! - Calade é escoitade – Amelia comezou a ler – Manual de

instruccións para tocar unha estrela. Nada é imposible para quen teima nos seus soños. Eu, Xan Guerreiro, sempre soñara con

tocar unha estrela. Faláralle diso ós meus coñecidos pero todos me contestaban o mesmo; “¡ti estás tolo, iso é imposible!” –

Amelia parou un chisco e mirou cara a Martiño cos ollos cheos de reproches – o caso é que esa verba, imposible, xa había tempo

que a borrara do meu diccionario. ¿Por que ía ser imposible? Moitos xenios no pasado foran calificados de tolos por tentar o

que a xente común nen pensara en facer. Decidín non facer casos

daqueles comentarios negativos dos meus achegados e centreime en buscar a forma de chegar a tocar unha estrela. Pensei que tiña

que buscar unha forma de achegarme ó ceo para esticar a man e tratar de cumplir o meu soño así que merquei un mapa e comecei

a viaxar. Fun directamente ós países onde se erguían os cumios máis altos do mundo e subín a eles. Decepcioneime un pouco ó

comprobar que, aínda que me achegara un chisco a aquelas estreliñas que tanto devecía por tocar, non era dabondo. Os

astros seguían estando tan lonxe que era imposible sequera rozalos. Pero xa sabedes que esa verba, imposible, non está no

meu diccionario, así que non me rendín e seguín a miña viaxe. Din voltas polo mundo, comecei a falar con inventores, con

científicos, con bruxos… pero todos me dicían o mesmo; ¡iso mozo é impoisible! Non podía ser, aquelas persoas trabucábanse

e eu habíallo demostrar. Foi entón cando un día atravesei un

deserto seco coma unha fogueira e topei cun home que me puxo na pista do meu obxetivo. Iso que ti buscas é posible pero non

dende este mundo, díxome, tes que buscar as portas das Terras

de Gaguenia, dende alí poderás subir a tocar unha estrela. ¿Gaguenia? preguntei eu, ¿e onde está a porta dese lugar? Meu

amigo, contestoume, a ruta terás que atopala ti só. E sen máis marchou camiñando polo deserto adiante. Podedes imaxinar

entón a miña ledicia, ¡había un lugar dende onde poder cumprir o meu soño! Púxenme ata nervoso e comecei a procura das portas

de Gaguenia. Metinme en covas escuras coma a noite, busquei nos campos, nas fragas, nas cidades, nas aldeas… pero non topei

nada. Deume a impresión de que aquel home me enganara e a piques estiven de desistir e renunciar á miña ilusión. Pero un día,

cando xa deixara de buscar aquela terra lexendaria, topei sen querer coa porta a aquel mundo marabilloso.

- ¡Incrible! - Si, eu tampouco o creo

- ¡Calade que aínda non acabou! – Amelia seguiu lendo – Neste

libro están ben claras todas as instruccións para chegar a tocar as estrelas. Se alguén quere facelo ten que por coidado de seguir

estrictamente os pasos consignados nel. Pero antes de comezar ten que facer o Xuramento dos buscadores, imaxinade que todo o

mundo se adicase a ir a Gaguenia e comezase a sobar nas estrelas. Pobriñas, tan febliñas e tan tristeiras, habíanas acabar

desgastando e consumíndoas, ¡xa non quedarían astros no ceo! Por iso prégovos por favor que non iniciedes a ruta sen xurar

antes. Amelia pechou o caderno. Realmente que aquilo non era sinxelo de

crer, outro mundo a parte daquel no que vivían, un mundo máxico dende onde poder tocar as estrelas. Realmente que aquilo era de tolos, ¡pero era

tan tentador! - ¿Que dicides, facémolo?

- ¿Ti estás tola? Non me digas que te criches todas esas trolas.

- Eu quero tocar unha estrela – Felipe contestara que si, máis pensando en ir a Gaguenia para evitar o castigo que lle agardaba

que por tocar unha estrela que, a verdade, tanto lle tiña. - ¡Outro tolo!

- ¿E se fose posible, de verdade que non estás curioso de saber? De tódalas formas, non temos nada que perder por tentalo.

Martiño pensou uns intres, relamente a súa irmá tiña razón, nada tiñan que perder por tentalo. Tardou en dar unha resposta, primeiro

porque non estaba moi seguro daquilo e segundo porque, para ser sinceros, o seu cerebro non era precisamente un prodixio. Á fin falou.

- Veña, imos tocar estrelas. - ¡Ben!

- Está ben, estamos xuntos nisto pero primeiro hai que facer o xuramento – Amelia abriu novamente o caderniño e comezou a

ler onde acabara – Xuramento dos buscadores. Repetide en voz

alta e coa man dereita erguida as verbas que veñen a continuación.

- ¡Veña mocoso, ergue a man! – Martiño erguera a man e deulle

un lene empurrón ó máis cativo. - Xuro solemnemente cumprir os mandamentos do buscador.

Primeiro, xuro non desvelar os segredos da ruta de Gaguenia. Segundo, xuro respectar ás xentes de Gaguenia, ós animais de

Gaguenia, as plantas, os montes, os ríos, a terra no seu conxunto, e xuro non faltar a esta promesa a menos que a miña

vida corra perigo – Amelia fixo unha breve pausa, aquilo do perigo fíxoa desconfiar, sen embargo seguiu – Terceiro e último,

xuro tocar as estrelas con suavidade e non tratar de quitalas do sitio onde as topei.

Os rapaces foron un a un repitindo o xuramento e o trámite quedou cumprido. Un sorriso abrollou nos seus beizos, xa podían comezar a

procura. - Oes, ¿por que non lle preguntamos a Rubén se quere vir con nós?

- ¿Para que? Vai dicir que non de tódolas formas.

- Home, preguntar non é caro. Os cativos baixaron as escaleiras a toda présa facendo un barullo

enxordecedor, máis semellaban unha manda de cabalos que aqueles tres cativiños febles. Chegaron canda Rubén que seguía metido co fociño no

videoxogo. - ¡Rubén!

- Déixame tranquilo, ¿non ves que estou ocupado? A maquiniña emitía o son electrónico dunha liorta de espadas.

- ¿Non queres vir con nós? Imos tocar unha estrela. - ¡Fóra de aquí! - Rubén non os ollaba ó falar, premía nos botóns

nervoso - ¡Porra! Xa me fixestes perder a partida, agora teño que comezar a fase de novo.

- ¿E logo non queres vir? - ¿Ir a onde?

- A tocar estrelas.

- Pero ti es parva, ¿non ves que iso é imposible? Amelia mirou ós seus irmáns e fíxolles un aceno chiscando o ollo. O

grupo dos buscadores botou a rir e a camiñar cara a cociña mentres a maquiniña de Rubén emitía o son doutra partida que comezaba.

Os cativos sentaron arredor da mesa, Amelia abriu o caderno e leu. - Antes de comezar coa busca hai que preparar o material. Collede

unha bolsa plástica e metede dentro garfos, culleres, unha corda, fita adhesiva…

- Veña mocoso, vai polos garfos e as culleres, eu collerei a fita e ti Amelia, vai lendo o que nos resta.

- Vale. Unha corda pequena, un espello de man, unha lanterna… Reuniron o material que se indicaba na lista e o pousárono todo na

mesa. Repasaron que non faltase nada. Tiñano todo así que o meteron

nunha bolsa plástica e se felicitaron pola presteza e a coordinación coas

que actuaran. Xa estaban preparados para ler as seguintes instruccións. - As portas de Gaguenia están moito máis perto do que vos

imaxinades. Eu atopeinas de casualidade así que, se seguides as

instruccións e a sorte vos acompaña, axiña estaredes pisando aquelas fermosas terras. Ide ó baño, acendede a lanterna e

apagadea a luz do teito. Metédevos na bañeira e correde a cortina da ducha.

Así o fixeron, foron lixeiros a buscar as portas de Gaguenia, subiron os chanzos de catro en catro, semellaba que levaran ás nos pés. Entraron

no baño e prenderon a lanterna, metéronse na bañeira e correon a cortina. Amelia leu as seguintes instruccións.

- A forma das bañeiras acumula a enerxía cósmica e altera as dimensións do tempo e do espacio. Así que, collédevos das mans

uns ós outros e respirade profundo mentres repetides as verbas máxicas: “nada é imposible, nada é imposible”. Non deixedes de

facelo ata que as portas se abran. E agora apagade a linterna e proecedede. Boa viaxe.

A luz da linterna se apagou, os buscadores se colleron das mans e

comezaron a repetir as verbas máxicas. - Nada é imposible, nada é imposible, nada é imposible…

Así estiveron longo tempo, sentados na escuridade e repetindo aquelas palabras máxicas, fixérono máis de cen veces pero semellaba non

acontecer nada extraordinario, nada agás que comezaban a sentirse un pouco ridículos. O primeiro en fartarse foi Martiño.

- Isto é unha parvada. Xa o dicía eu. - ¡Cala oh!

- ¡Nada é imposible, nada é imposible! Martiño calou pero pensou tamén que se non pasaba nada nos

seguintes dous minutos el marcharía. Se os seus irmáns estaban medio tolos el non quería seguir o seu camiño.

- ¡Mirade, mirade! Unha pequena luz aparecera ó carón do grifo. Era unha luciña tímida

e pequena, tan pequena que case non se distinguía na escuridade. Sen

embargo ós poucos a luz foi medrando, formando un círculo que se agrandaba diante da vista dos nenos. Comezaron a distinguir no interior

da circunferencia unha cor azul brillante e logo unhas ondas. ¡Era un mar! Entón a luz aumentou bruscamente de tamaño e acabou de completar un

círculo que pechaba por completo ós nenos. Sen embargo, non estaban encerrados en ningures. Estaban no mar, con milleiros de paxaros

sobrevoando as súas testas e un sol, ¡que un! eran tres soles lucindo no ceo. Miraron cara a esquerda, alí onde a bañeira os levaba empurrada por

aquel vento que enchía as velas, ou máis ben, a cortina da ducha. No lonxanía podíase distinguir unha illa cun monte enorme de curuto

fumegante no medio. ¡Un volcán! Os cativos quedaron abraiados, nunca viran un volcán na vida e, pese á mala fama que tiñan os volcáns, aquel

non semellaba perigoso.

O vento sopraba lene pero continuo, rápidamente se ían achegando

a unha praia de area negra coma a cinza. Os rapaces sucaban o mar coa boca aberta, maravillados daquel fermoso paisaxe que se agochaba no

seu baño. O primeiro en dicir algo foi Felipe.

- ¿Que facemos agora? - Bótalle unha ollada ó caderno Amelia, a ver que pon.

Amelia quitou o caderno de dentro da bolsa plástica onde portaban o material e comezou a ler.

- Cando cheguedes á praia agochade ben a bañeira, nunca se sabe quen está mirando. Logo tedes que topar un carreiro que leva

cara a montaña. Mirade con atención porque é un carreiro pequeniño e é dificultoso de atopar. Por se vos axuda de algo,

recordo que tiña dúas árbores de plátano ós lados – non había máis nada escrito naquela páxina así que Amelia pechou o

caderno. - ¿E… non di nada máis?

- Máis nada. - Imos logo, hai que dar coas árbores de plátano.

Os rapaces botaron unha ollada en derredor. ¡Pois si que era unha

axuda aquela! A beira da area había milleiros de árbores de plátano e, aínda por riba, a praia era enorme. Aquilo sería coma buscar unha agulla

nun palleiro. - Pois veña, ¡a buscar! Non queda outra.

Os cativos achegáronse á liña de árbores que marcaban os lindes da praia e foron camiñando en paralelo. A vexetación era tan tupida que non

se podía ver máis que un par de pasos no interior daquela selva. Felipe pensou que se un tigre estivese acubillado entre as árbores non se darían

de conta ata que topasen cos seus dentes. Camiñaban e camiñaban e camiñaban pero non daban co condenado

carreiro, e iso que se fixaran nas bases de todos aqueles árbores de plátano. Aquilo non comezaba ben. Se non eran capaces siquera de topar

un carreiriño, ¿como ían tocar unha estrela? De súpeto Martiño deu a volta.

- ¿Que fas?

- ¡Mirade, aquí, mirade! – Martiño axeonllouse á beira dunhas canas.

Os rapaces se axeonllaron perto de seu irmán. O primeiro non distinguiron nada. Alí só había area, así que tiveron que entornar a vista.

Logo de moito fixarse Amelia e Felipe descubriron o motivo de porque seu irmán dera a volta. Na area, case imperceptibles, víanse as pequeniñas

pisadas duns pés diminutos que viñan da praia e ían meterse no medio daquela selva. Cando alzaron a vista para seguir o rastro viron o carreiro

por fin. A verdade era que chamarlle carreiro a aquilo era demasiado

xeneroso. Era tan só unha verea non máis ancha que a marca da roda dunha bicicleta.

- Polo menos o caderno non mentía. ¿Vedes? Ten dúas árbores de plátano ós lados.

Martiño e Felipe miraron ás arbores e aínda riron un cacho. Cando o

riso cesou xa Amelia comezaba a entrar polo carreiro. Meteu un pé, pero cando foi meter o outro o zapato tropezoulle contra as pólas das plantas.

Non cabía, non podía pasar. Pero… ¿como fixera Xan Guerreiro? Algunha

forma tiña que haber. Entón ocorréuselle unha idea. Deu un brinco e adiantou un pouco caendo co mesmo pé.

- Temos que facelo ó pé manco. E así foi como avanzaron polo carreiriño. Ledos ó primeiro de atopar

a solución ó enigma e de escoitar os cantos dos paxaros pero, logo dun tempo, se amolaron un pouco. O carreiro non parecía ter fin e camiñar

daquela maneira era moi cansado. Ademáis, non podían cambiar de perna, non había sitio.

O caso foi que teimaron sen pensar en renderse, logo de moito camiñar sobre un pé conseguiron chegar a un claro da selva. Non podían

máis, estaban derreados, o primeiro que fixeron foi tirarse ó chan para recobrar un pouco os folgos. Apoiaron as costas sobre a herba e miraron

cara ó ceo. Quedaron abraiados. Milleiros de volvoretas de tódalas cores bulían de aquí para alá,

buscando as polas das árbores e os cálices das flores. Había tamén

paxaros azuis, vermellos, amárelos, verdes, con peteiros de multitude de formas e longas plumas nas colas. Aquel era o xardín zoolóxico máis

fermoso que viran nunca. Estiveron enfeitizados longo tempo por aquelas cores e aqueles cantos. Logo se deron de conta de que se seguían alí o día

marcharía e eles non poderían continuar. Amelia abriu o caderno. - Se conseguistes atravesar o carreiro chegaredes a un claro na

selva. Tedes que chegar ata a pedra redonda que hai xusto no medio do claro. Espero que non pisarades a ningún Glom.

- ¿Glom, que é un Glom? - Eu son un Glom, ¿e ti quen es?

Os cativos viron en derredor, non había ninguén. Por máis que ollaron nos distinguiron outra cosa que non fose aire. ¿Estarían a falar con

seres invisibles? - ¡Dende logo, menudos tres pailáns! ¡Aquí abaixo home, aquí

abaixo!

O grupo dos buscadores mirou ós seus pés buscando a orixe daquela voz. Alí non había máis que herba.

- ¡Axeonlládevos! Aquilo que lles estaba a falar ou era moi pequeno ou estaba metido

na terra. Os cativos axeonlláronse. - ¡Amodo, home, amodo!

- ¡Que ides provocar unha desgracia! Os gloms berraban dende algures pero os cativos, aínda cos xeonllos

na terra, non conseguían distinguir grande cousa. Algunha sombra pequeniña que se movía ou o lene abanear da herba pero iso era todo.

Felipe achegou a faciana ó chan de Gaguenia. Parecéralle ver algo moverse enriba dun seixo. A medida que se achegaba á pedra comezou a

separar as formas e a distinguir a figuriña dun salvaxe. Estaba vestido cunhas cativas peles de animais e enfeitado cun pequeno óso no cabelo,

tiña a cara pintada, colares no pescozo e argolas nas orellas. Viu tamén

que esta armado cunha pequena lanza que… ¡viña en dirección ó seu nariz!

- ¡Ai! ¿que fas? – Felipe rascou o nariz, a lanzada clavárase xusto

no medio, aínda que a armiña non era máis grande que un fideo da sopa picáballe coma se lla frotaran cunha ortiga.

- ¡A culpa foi túa por quererme comer! - Eu non te quero comer, o que pasa é que se non me achego non

te vexo ben. - ¡Pois meu rei, haber avisado antes!

Os cativos arrimaron a testa ó chan. Había centos daqueles gloms, milleiros, todos vestidos con peles e todos armados con lanzas, flechas ou

machadas. Había tamén mulleres gloms, e ancians gloms, e nenos gloms, e cans gloms, ovellas gloms, gatos gloms, cans gloms e cabalos gloms.

Martiño alzou a vista e o que viu non lle gustou nada. - Agora si, non podemos pasar. Mirade.

Dende onde eles estaban ata a pedra do medio do claro os Gloms construíran o seu poblado. Todo o panorama, de dereita a esquerda,

estaba semeado de pequenas chozas con tellados de palla, cortellos de

adobe e o que semellaban altares para o oficio dos seus cultos. Non poderían pasar sen derrubar con todo.

- ¿Como imos facer para chegar ata alí sen desfacer as construccións desta xente?

- Non sei. ¿O caderno non di nada? - Non.

- ¡Ouvide gloms! Temos que atravesar o claro e chegar ata aquela pedra.

As voces alporizadas dos Gloms comezaron a soar aquí e acolá pola pradaría adiante.

- ¡E eu quero un carneiro que fale! - ¡Estás tolo!

- ¡Ídevos por donde viñéchedes! - ¡Esta xente non está ben da cabeza!

¡Pero… aínda por riba! A Martiño saíulle o carácter. Se fose outro o

que quixese cruzar o prado dende logo que non se andaría con tantas contemplacións. Agora lles ía amosar a aqueles gloms petulantes quen

mandaba alí. Ergueuse, esticou unha perna e fixo ademán de pór o seu pé sobre as primeiras chabolas.

- ¡Para, para! ¡Está ben! - ¡Non te poñas así, home!

- ¿É que non sabes aturar unha chanza? Amelia colleu o senso da estratexia de seu irmán. Entón falou.

- Vos saberedes. Ou nos dicides a forma de chegar ata a pedra sen escachar nada ou pasamos sen ter coidado de onde pousámolos

pés. - ¡Mira ti a resabida! ¡Está ben, agardade un intre! ¡Gloms, traede

os espellos!

A herba comexou a mexerse sen vento que a empurrara. Os cativos

comezaron a distinguir dúas liñas brillantes no chan. Os gloms formaran dúas fileiras e estaban a reflectir a luz do sol nos seus espellos.

- ¡Agora poñede os pés entre as dúas liñas de luz e vos guiaremos

por camiño libre! ¡Non pisedes fóra do límite ou se non…! - ¡O que ti digas, rosmón! – Felipe xa comezaba a divertirse con

aquel carácter arisco dos ananiños. Dende o comezo do claro ata a pedra do medio habería uns cen

metros pero, como os gloms non eran máis altos que a metade dun dedo pulgar, aquel percorrido levoulles moito moito tempo. Aquela pasaxe

ademais de lenta foi bastante aburrida, sen embargo conseguiron chegar á base da pedra. Era a hora da despedida.

- ¡Moitas grazas pola vosa axuda queridos gloms, gustaríanos… - ¡Ala, con Deus!

- Si, e non volvades. Os gloms viráronlle o cú ó grupo e foron cara ó seu poblado

deixando a Amelia co agradecemento na boca. Dende logo, os bos modais non eran o forte daqueles seres diminutos. Os cativos subiron ó alto da

pedra e abriron o caderno.

- En Gaguenia nada é o que parece. Canto máis lle busquedes o senso ás cousas máis confusos estaredes. Moitas veces é mellor

non facerse moitas preguntas e aceptar as cousas tal e como veñen. A vida na Terra é moi previsible, sempre igual, sempre

rutinaria, sen embargo hai outros mundos que non se rexen polas mesmas regras. Iso foi o que eu pensei cando cheguei á pedra e

non topei outra forma de avanzar que abrindo o mainel do ceo. Así que, abride a portiña que tedes nas testas e trepade a ela.

Logo seguide o corredor do túnel e virade á esquerda, esquerda, esquerda, dereita, esquerda.

Amelia pechou o caderno e alzou a vista ó ceo. O mesmo fixeron seus irmáns. Había que buscar un mainel no ceo pero… ¿era aquilo

posible? Alí soamente había pequenas nubes espalladas que máis semellaban lamberetadas de azucre que verdadeiras nubes. Felipe foi o

primeiro en darse de conta de que naquela paisaxe celeste había algo que

non encaixaba. As nubes formábanse no mar e se movían amodo en dirección ó centro da illa pero chegado un punto, mellor dito, un cadrado

as manchiñas brancas e rosas parecían mudar de forma, era coma se se espallasen no medio e se encollesen nas puntas, coma se hinchasen. Logo

de pasar o cadriño recobraban a súa forma orixinal. - ¡Que estraño, mirade alí! – Felipe sinalou co dedo o lugar onde as

nubes sufrían esa transformación. - Si, é coma se pasasen detrás dun vidro.

- E esa físgoa ¿que é? Aí, na esquiniña da esquerda. - ¡Que mágoa que esté tan alta! Dende aquí non podemos

distinguir nada. Agora tiñan un problema. Crían que toparan o mainel do ceo pero

estaba demasiado alto como para chegarlle estricando os brazos. Se polo menos tivesen unha escada de man.

- Amelia, tes que subir ós meus hombreiros e ti Felipe ós

hombreiros de Amelia. - ¡Claro, que boa idea! Ás veces Martiño semellas ter algo dentro

desa testa de espantallo.

- Déixate de lerias e sube, ¡veña! Martiño pousou o xeonllo na pedra e baixou a testa para que Amelia

subise. - ¡Veña cabaliño, arriba, arriba!

- ¡Deixa de facer o parvo, eh, e hai que tratar de comer un pouco menos! Agora ti Felipe sube os hombreiros desta vacaloura.

- ¡Eh, non te pases! – protestou Amelia. - ¿E como queres que suba?

- Pois como subiamos ós eucaliptos na fraga, ¿lembraste? Teste que agarrar fortemente cas pernas ó meu corpo e logo turrar cas

mans cara arriba. - Eu iso non o fago.

- ¿E por que? - Pois… pois… pois porque ti non es un eucalipto.

- Ah xa, o que pasa é que tes medo. ¿Ves Amelia? O Felipiño ten

medo. Non foi preciso teimar máis con el. Aquel diminutivo bateu no

cerebro do cativo coma unha fusta no lombo dun cabalo. Trepou polos corpos do seu irmán coma un posuído, agarrándose dos brazos, da roupa,

do cabelo, dando couces e magoando coas unllas ó pel de seus irmáns. O caso foi que visto e non visto xa estaba nos ombreiros de Amelia.

- ¡Eh bruto, con coidado! - Es un toleirán Felipe.

- Non sexades choromicas, ¿que fago agora? - Mira que é esa liña da esquina.

Felipe comprobou que a pequena físgoa non era tal, non se afundía senón que sobresaía da porta, era unha especie de gancho metido nunha

argola, semellante a unha caravilla. Si, si, era unha caravilla. Quería preguntarlle ós seus irmáns que facer pero xa estaba máis que farto de

que lle chamasen Felipiño, tería que comezar a tomar decisións por el

mesmo. Entón esticou o brazo e desenganchouna. Co peso a fiestriña abriuse bruscamente e de pronto caeron sobre as

testas dos buscadores unha morea de pompas de xabón. Os miúdos pecharon os ollos co susto. As pequeñas burbulliñas escorregaban do

mainel e bulían en todas direccións empurradas pola lene brisa. Algunhas ían estourar sobre a pel dos cativos facéndolles cóxegas.

- ¡Que fermoso! Mirade cantas cores. - ¡E como bulen no aire!

- Si, si, moi bonito pero temos que seguir. Xa está a caer o sol. Martiño mirara un dos tres soles de Garguena meterse tralas

árbores da selva que atravesaran para chegar ata alí. Aquilo era o mellor daquel mundo. Naquela estraña terra había tres abrentes e tres poñentes.

Moitas veces os garguiáns se erguían para ver o sol saír e se volvían

deitar ata o seguinte, aínda que claro, isto só o podían facer os domingos

porque os demáis días, coma neste mundo, tiñan que traballar. - Agora méteste polo oco e turras da túa irmá cara arriba. Eu

empurrarei dende abaixo.

- ¡Ás súas ordes señor Presidente! Felipe subiu ó oco e estricou as mans para turrar de Amelia. Martiño

dende abaixo axudouna a gañar o corredor que había detrás da porta. O problema agora era subir a Martiño, quedara alá embaixo, subido na

pedra, e nin brincando era quen de chegarlle ás mans que lle ofrecían. Felipe lembrou que trouxeran unha corda, así que a quitaron da bolsa

plástica e a fixeron escorregar polo marco da fiestriña. Martiño comezou a subir mentres seus irmáns tiraban da corda para axudalo.

- ¿E ti me chamabas vacaloura? - Home, todo o día coa comida na boca.

- ¡Calade e turrade que xa estamos! O esforzo foi grande pero á fin conseguiron superar aquel atranco,

estaban todos enriba e podían continuar. Escoitaron a fiestriña pecharse ás súas costas sen que ninguén a empurrase. Comezaron a camiñar, a luz

era moi feble, tan só unhas liñas de puntiños a ambos lados da parede,

por iso aínda tardaron en caer na conta de que o piso do corredor estaba mollado e cheo de escuma.

- ¡Mira os falcatruáns! ¡Heivos dar eu andarme a luxar o piso! Unha señora viña cara eles cunha ameazante fregona nas mans,

berrando entolecida e con cara de querer comelos vivos. Os cativos tentaron fuxir pero non había outra escapatoria que tirarse do mainel

abaixo. Abriron a fiestra e calcularon a altura do salto, era demasiado para eles.

- Meus reiciños, ¿estades ben? A señora cambiou bruscamente de ton e as súas verbas soaron máis

coma un agarimo que coma unha reprimenda. De súpeto converteuse nunha velliña tan doce e mansa que semellaba que nunca se amolara na

vida. Os miúdos estrañáronse daquela transformación pero non podían máis que alegrarse.

- Estamos… e desculpe señora, non nos demos de conta de que

estaba a limpar. - ¿Qué non vos destes de conta? ¡Eu a fregar e vos malnacidos a

enlamar o limpo! A muller mudou o carácter outra vez e comezou a berrar alporizada,

os seus cabelos rizados semellaban estricarse e volverse a rizar con cada berrido, os seus ollos medraban e abríanse como querendo saltarlle da

faciana para diminuir logo ata o tamaño de dous pequenos botóns, as veas do pescozo hinchábanselle coma a manga que tiña seu pai para

regar o xardín. - ¡Ai señora, non a queriamos amolar! Sentímolo moito.

- ¡Que o sentides, que o sentides? ¡Heivos dar unha cousa que sintades de verdade!

A señora berraba con eles mentres mexía a fregona no aire tentanto baterlles con ela, pero tan lenta era que antes de acabar de dar o golpe xa

ós rapaces lles dera tempo de esquivalo. Ademáis, era tan fraca e tiña

aquel cabelo tan singular que máis parecía unha escoba que unha señora da limpeza. Tanto foi o esforzo que fixo, tanto foi o alento que gastou a

lles berrar que en seguida quedou sen folgos e tivo que sentarse no chan.

- Déixeme, déixeme a min a fregona que xa acabo eu. - Vou vella, vou vella. Toma filliña toma, pero tórcea ben que se

non non seca – a señora recobrara súbitamente a tranquilidade na fala.

- Claro, descoide que eu ben sei como hai que facelo. Por certo, ¿como se chama vostede?

- ¿Eu? Eu son a señora Catalina, son a limpadora de Garguenia, ¡a única! ¡Que bonitiña es! Se houbese máis cativiños coma ti… Eu

paso o día a limpar e non dou abasto. Pero mira, unha illa tan grande para min soa. ¿E hai alguén disposto a botarme unha

man? Non, non, só saben emporcar e emporcar. Amelia apurou a limpar. Non era que non lle caera ben a señora

Catalina, era que a xente que limpa anda sempre co mesmo conto na boca. Que se ninguén me axuda, que se soamente saben luxar. Moitas

veces se preguntara porque había que limpar se despois dun par de horas

xa estaba todo cheo de pó e todo ciscado polo chan. O que quedaba non era moito así que logo acabou.

- Xa está señora Catalina, déixolle a fregona aquí no caldeiro. Quédalle escurrida. E agora temos que irnos.

- Hai si, ide meiguiños pero deixáde os zapatos aquí. E ti pequecho, xa me din de conta que só calzas uns peúgos. Menos

mal que o chan está quente que se non ías coller unha catarreira de medo. Ata logo meus reis.

Os buscadores de estrelas non lles facía moita gracia quedar sen zapatos, quen sabe o que toparían no camiño, pero era mellor aturar a

dor de mil espiñas de cactus cravadas nos pés que provocar o anoxo daquela muller, así que deixaron mansamente os zapátos no chan.

- Señora Catalina ¿e por aquí a onde se vai? - ¡Todo o día a preguntar! ¡Moitas palabras e pouco traballo! ¡Se

non chego a estar eu esta illa ía ser unha corte de…

Máis valía correr. A señora Catalina volvía ás mesmas e parecía que collera forzas. Os miúdos foron ás presas polo corredor adiante mirando

de esguello por se a limpadora os seguía. Non, quedara alí, ó carón do mainel, pero o seu rosmar aínda se escoitaba rebotando alporizado nas

paredes do corredor. - ¡Veña, bulide! Temos que ir á esquerda, logo á esquerda,

esquerda, dereita e esquerda. - Non, non, non era así.

- Si Felipe, si que era. - Si, xa o sei, só me estaba a meter con vós – dende sempre Felipe

adoecera daquela manía de falar por falar e claro, logo tiña que saír do paso inventando unha escusa.

Os rapaces continuaron polo corredor seguindo as indicacións do caderno. Era un lugar ben estraño, estaba iluminado por unhas luciñas tan

pequenas e tan febles que en lugar de luces verdadeiras semellaban cús

de vagalume, os muros non estaban feitos de ladrillo nin de pedra senón que alguén os construíra amoreando tecidos uns enriba dos outros.

Ademáis, aboiaba no ambiente un intenso cheiro a neftalina. Cando

fixeron o último xiro á esquerda distinguiron no fondo do corredor a saída do túnel.

Chegaran a un lugar habitado, a unha especie de aldea de rúas estreitas e casas vellas, o chan estaba cheo de bosta de cabalos e vacas e

escoitábanse rinchos e cascarexos ó lonxe aínda que as rúas estaban desertas.

- ¿E agora que facemos? - Hai que ler o caderno.

- Ai si, veña Amelia le. Amelia abriu o caderno e comezou a ler.

- Se fostes quen de pasar polo corredor chegariades a Gaguépole. Desculpade que non vos falara da señora Catalina Cenlúas pero é

que non vos quería amedrentar. A muller naceu coa mala sorte de ter ese inusual carácter, pero o certo é que todo son verbas.

Só rosma e rosma pero non lle fai mal a ninguén.

- Quen o diría despois de ver como mexía a fregona. - Agora tedes que buscar entre as rúas de Gaguépole a tenda de

Ultramarinos do Chinés Cheiranmospés. Preguntádelle que cousas precisades para chegar ás estrelas e el proveerabos de todo o

necesario. En Gaguenia non existen os cartos así que teredes que comerciar cos obxetos que levades. Tede coidado porque o chinés

é un mentirán e un trampulleiro. Amelia pechou o caderno e meteuno na bolsa. Comezaron a buscar

a tenda do chinés entre as casas. Ían lendo os carteis dos negocios, a verdade era que naquel sitio a xente tiña uns nomes bastante peculiares.

Floristería de Ramón Queimafeixóns, Posto de candeas de Evaristo Deixamunmisto ou Cafetería de Benamado Descafeinado eran só

exemplos desta característica tan singular. Os nenos ían polas rúas escachando coa risa cada vez que descubrían un novo nome, tan

divertidos estaban lendo os carteis que case se esquencen de buscar a

tenda. O caso foi que se toparon con ela sen querer, foi ó virar unha esquina cando viron pendurada da parede dous faroles vermellos de papel

a ambos lados do cartel da tenda. Pensaron que o home tería que ter coidado de quitalas cando comezase a chover se non quería que se

estragasen coa auga. - Aquí é, ¿imos?

- Veña, pero hai que ter coidado, xa nos avisou Xan Guerreiro que o home é un trampón.

- Coma ti Martiño que te agochas no faiado. - Cálate formiga.

- Xa está ben, sodes coma nenos pequenos, todo o día a rifar. - Foi falar a grande señora.

Entraron na tenda enguedellados na discusión. Anque posuían unhas

personalidades moi distintas os tres tiñan un rasgo común, eran uns testarudos de coidado, sen dúbida saíran á súa nai.

- ¿Plecisaban dalgunha cousa os señoles?

Alí estaba o chinés, ou mellor dito, case que estaba. O tendeiro era tan baixiño que só se lle podía ver o chapeu mandarín, o cabelo e un

chisquiño da fronte. Os rapaces asomáronse ó mostrador para poder ver totalmente á persoa da que proviña aquela voz tan aguda. Ía vestido

cunha camisa chinesa, claro, e cuns pantalóns chineses de cor vermello e con debuxos de dragóns na tea. Levaba o cabelo enredado nunha trinca

tan longa que case lle chegaba ós nocelos. Tiña dous dentes que lle sobresaían da boca e lle daban aspecto de coello, tiña tamén os ollos

musgos e a pel de cor marela coma un limón ben maduro. - ¿Que fan aí palados coma palvuíños, é que nunca milalan un

tendeilo? - ¡Ai si desculpe! Precisabamos de algunas cousas para chegar a

tocar as estrelas. - Ui, entón van tel que complal moito. Collan un par de cestos e

veñan comigo.

Os rapaces colleron un par de cestos e seguiron ó chinés por medio dos estantes da tenda. A nena torceu o bico, había un fedor insoportable

preso do ambiente, un cheiro ós pés que tiraba para atrás, coma se aquel home tivese espallados un cento de peúgos húmidos polo chan. O tendeiro

íalles pasando obxectos mentres os rapaces se preguntaban para que contra precisarían dun paquete de panos reutilizables, un reloxio de cociña

coa forma da testa dun pato, unha escumadeira de cartón, unha saca con dúas patacas, un gancho con mango telescópico, estensible e

retropropulsable, un almanaque de hai quince anos… entón Felipe recordou a advertencia de Xan Guerreiro e caeu na conta.

- Oíde – dixo polo baixo - que o chinés nos está a engañar. Recordade o caderno.

- ¡E verdade! - ¿Que están a losmal os señoles?

- E… nada, nada. Que sinto un pouco de humidade.

- É semple así. O que vivimos en Gaguépole xa estamos acostumados. Tede isto.

E deulles un estropallo usado para que o metesen nun dos cestos. Amelia fíxolle un sinal a Felipe para que quedase atrás. Martiño viuno

tamén e comprendeu o que tiña que facer, así que se adiantou para tratar de entreter ó chinés mentres seus irmáns argallaban un plan para non

seren engañados. - Temos que pensar en algo.

- Si, ¿pero que? Nós non sabemos que cousas son precisas para chegar ás estrelas.

- Nós non pero el si. Debemos aproveitarnos diso – Amelia rañou a queixada, sempre o facía cando cavilaba concentradamente – ¡Xa

está! – entón achegou os seus beizos a orella de seu irmán e bisboulle o plan.

O chinés seguiu a darlles cousas ata que nos dous cestos xa non

cabía unha agulla. Entón parece que se deu por satisfeito porque volveu ó mostrador a facer as contas da mercancía.

- Imos vel. Unha caixiña de palafusos.

- ¡Iso non o precisamos! – Amelia deu aquela réplica tallante como se coñecera de sobra a lista das cousas que necesitarían facer o

seu camiño. - ¿Como que non? ¿E como ídes suxeital as escadas do castelo?

- ¡Dígolle que non os precisamos! - E eu digo que si, ¿é que queledes tel que dal a volta?

- Está ben, mercámola. - Pois vale – ó chinés ilumináronselle os ollos pequeniños, venderá

algo do que non ían precisar – Un alfinete pequeño. - Iso tampouco o precisamos.

- Ai, é verdade. Xa me esquencía de que quitalan do camiño o espantallo asasino.

E así foron, obxecto a obxecto, seguindo o plan da nena. Ela pensara que o chinés, se como semellaba era realmente un trampulleiro e

un mentirán, teimaría en venderlles o que non precisaban e deixaría o que

lles faría falta para despexar o camiño. Se non podían avanzar por carencia daquelas cousas terían que voltar a tenda irremediablemente. Á

fin de toda aquela teima quedaron apartados no lado das cousas necesarias o alfinete, unha cana de pescar, tres espadas, unha cenoria e o

gancho con mango estensible e retropropulsable, e no outro lado, semellante morea de trastes que ós rapaces xa lles quitaba as ganas de ir

a buscar estrelas. - E agola, ¿como me van pagal toda esta melcadolía?

- Non, iso non o queremos. Quedamos con estas cousas de aquí. - ¿Como que non… e… e o pallaso desapiadado, as selpes

sanguinalias, os demos pelvelsos? - Non se preocupe por iso. Quedamos con este monte.

- Pelo… - Nin pelo nin cabelo. Quedamos con este monte e xa está.

O chinés aínda teimou un pouco máis pero logo deuse de conta de

que lle colleran as trolas e deu o brazo a torcer. - Como queilan, pelo se non teñen algunha cousa que me intelese

non o levan. - ¿E que cousa non lle interesa? Só para non ofrecerlla sabe…

- Pois obxectos sen valol ningún coma galfos, culleles ou cousas polo estilo.

¡Que fina andivera Amelia, e que ben lle saíra o plan! Ela sabía que si lle turraba da lingua ó tendeiro, se era máis trampulleira que el,

acabaría por descubrir o que o home realmente devecía. Entón quitou os garfos e as culleres da bolsa. Ó primeiro o chinés finxiu que non lle

importaban os cubertos, pero pronto comezou a suar. É que estaban tan ben feitiños, tiñan aquela forma tan perfecta e brillaban tanto de limpos

que os trouxeran que non puido máis e se abalanzou sobre eles coma se estivesen mesmo feitos de ouro.

- ¡Galfos, culleles! ¡Ai meus galfiños, miñas culleliñas!

- Semella que o trato xa está feito. Collamos as cousas e lisquemos.

Colleron as cousas e saíron da tenda sen despedirse do home, de

tódalas formas estaba tan distraído aloumiñando ás culleres e o garfos, arrolándoos baixiño, abalándoos no peito que nin os escoitaría.

- Xa temos as cousas. Moi ben Amelia, a min non se me ocurriría xamais semellante idea.

Amelia quedou abraiada, Martiño recoñecéndolle algo, aquilo era novo, tería que acostumarse. Quixo darlle as grazas pero á fin soamente

dixo. - Temos que ler o caderno e bulir cara ás estrelas. O segundo sol

xa comeza a poñerse. Seus irmáns ollaron ó ceo. Era verdade, o segundo sol de Gaguenia

xa comezaba a trocar de cor e a perderse por riba das copas das árbores lonxanas. Amelia leu as seguintes instruccións.

- Tedes que saír da vila pola rúa do Capagatos que vai dar directamente ó río Quetemollo. Cando cheguedes á beira das

augas virade á dereita e seguide ata a ponte Aquenón. Cruzadea

e seguide todo recto, non vos desviedes. Tedes que camiñar contando os chuchameles do valado dereito. Cando cheguedes a

trinta e tres parade e ollade cara á esquerda, debaixo da Árbore do Saber hai un pozo, chámanlle o Pozo Resabido pero hai que

ter coidado con el porque é moi celoso do que sabe e, para que a xente non chegue a saber máis que el, di as cousas do revés.

Preguntádelle que hai que facer para chegar á Cova de Nonvexonada.

Os miúdos cruzaron a vila e a ponte e seguiron polo camiño sen desviarse. Foron contando os chuchameles preguntándose como era que

Xan Guerreiro sabía que eran exactamente trinta e tres. A única explicación que toparon era que as plantas en Garguenia non nacían nen

morrían, porque plásticas non eran. - Eu quero chuchar nun – dixo Martiño.

- Non podes, se fas iso o seguinte que veña a buscar unha estrela

hase trabucar. - Pois cambiamos o caderno e xa está, seguro que Xan Guerreiro

tamén probou un. - Mira que es testán, eu non o faría, quen sabe se son velenosos

pero á fin has facer o que te pete, ¡como sempre! - ¡Exacto!

Estaba claro que Martiño non ía facer caso dos consellos da súa irmá, ademáis gustáballe facela rabiar así que foi dereitiño cara ó primeiro

chuchamel que topou mirando para a nena cun sorriso malicioso nos beizos.

- ¡Pero que demo…! O chuchamel, ó sentir o contacto dos dedos do cativo, encolleuse e

metéuse na terra escondéndose da gadoupa daquel hervíboro. - ¿Víchedes? ¡Metéuse na terra!

- Agora xa sabemos porque sabía Xan Guerreiro cantos

chuchameles había que contar. Os cativos abraiáronse do suceso e comentaron que se as árbores

fixesen o mesmo na terra non existirían os graves problemas de

deforestación que estaba a sufrir o medio ambiente. Logo continuaron o camiño, soamente levaban contados unha ducia de chuchameles e aínda

lles quedaban bastantes por topar. Seguirían lixeiros facendo a ruta se non fose porque a Martiño se lle

deu por ollar atrás, o chuchamel comezaba a saír da terra amodo. Entón botou a correr cara a pranta, deu un salto e se abatiu sobre ela. Non lle

deu tempo de a agarrar. O chuchamel encolleuse rápidamente e Martiño só conseguiu lixar os pantalóns de terra. Pero agora xa sabía que os

chuchameles volvían saír e ó cativo metéuselle entre os cornos que el non marchaba sen probar un daqueles chuchameles tan apetitosos.

Seguiron camiñando pero agora tiñan que parar cando topaban un novo chuchamel para que o mangallón de Martiño tratase de atrapalo.

Non había forma e mira que probou de tódalas maneiras. Acubillose no muro e foi amodiño arrastrando o ventre coma un gato, tiroulles pedras,

probou coa espada, achegouse de costas, foi asubiando, facendo o

somnámbulo… ¡non conseguía nada! Os chuchameles semellaban saber as intencións daquel mangallón e se estaban a rir del.

- ¿Por que non probas a pedirllo por favor? - ¿Como por favor? Non se fala coas plantas, eu non lle vexo

orellas. Pero Martiño quedou pensando naquilo. O caso era que xa o probara

todo e levaban contados trinta e un chuchameles. Aínda que lle daba un aquel facer o que lle mandaba a súa irma, a súa obsesión coas plantiñas

marelas era tan grande que lle gañou a guerra ó seu orgullo. Ademáis, non perdía nada por probar así que se achegou ó chuchamel forzando a

tose para aclarar a voz. - Señor chuchamel, desculpe a molestia pero é que é vostede tan

ben feitiño que me entran as ganas de probar o seu sabor. ¿Sería tan amable de deixarme probar un pouco? Só un cachiño e xa o

deixo tranquilo.

O chuchamel non respondeu. Martiño sentiuse parvo entón, ¿como ía responder se era unha planta? Non quixo mirar atrás para non

comprobar se os seus irmáns se estaban a rir del. Se era así xa estaba a liorta montada. Íase erguer para dar a volta pero pensou que xa que

estaba alí axeonllado ben podería probar a ver se o apañaba. Esticou o brazo amodiño e foi lentamente pechando a man. Semellaba que o

chuchamel se ía deixar coller pero nada máis rozalo se meteu na terra. ¡Coma sempre! Aínda que había unha diferencia, desta vez deixara un dos

seus petaliños enriba da herba. Era como si o chuchamel atenderá á educación do cativo recompensándoa con aquel anaquiño do deu ser.

- ¡Teño un pétalo, teño un pétalo! - Pensa ben se queres…

Felipe quixo dicir comelo pero antes de acabar a frase xa Martiño puxera o pétalo debaixo da lingua.

- ¡Demo, que rico! ¡E o mellor que probara nunca!

- E agora, ¿xa estás contento? Veña, que se fai tarde. Continuaron a ruta en silencio, metidos cada un nos seus propios

pensamentos mentres contaban as florciñas dos chuchameles. Cando

chegaron ó número trinta e tres, ollaron á esquerda e viron, no medio dun prado verde coma unha esmeralda, a fermosa Árbore do Saber. Era unha

árbore inmensa e semellaba moi vella, pero o que realmente chamaba a atención eran as súas follas. Non eran unhas follas verdes correntes senón

que eran de papel, aínda non o podían distinguir con claridade pero supuñan que nelas estaba escrito todo o saber das xentes de Gaguenia,

de aí o seu nome. - ¡Que fermoso!

- ¡Xamáis imaxinei que fose así! - ¡Io, io, ioooo!

Os cativos miraron a Martiño. ¡Ese cativo non cambiaría nunca! Xa estaba outra vez a trebellar, agora déralle por imitar o falar dos burros.

- ¿A que ven iso? - ¡Io, io, ioooo!

- Deixa de facer o parvo que xa nos fixestes facer demasiado o

tempo. - ¡io, io, iooo!

- ¡Xa está ben, se non paras marchamos sen ti a procurar as estrelas!

Na vista de que Martiño non se podía comunicar cos seus irmámns coas verbas, non lle quedou máis remedio que escribir cun pauciño no

chan o que quería dicir. “Non podo evitalo, creo foi o chuchamel o que me fixo isto”.

- ¡Estate ben por testán! - Pero… Martiño, ¡estate a medrar o nariz!

¿Nariz? Aquilo non era un nariz, era o fociño dun burro. E aquelas orellas, e aquel pelame, e aquelas patas con cascos. Martiño estábase a

transformar nun burro sen que puidese facer nada por evitalo, aquilo era de certo un castigo á súa testanería. O cativo quixo chorar pero non podía

porque os burros non choran… ¿ou si? Unhas bagoíñas pequenas e

brillantes comezaron a manar dos seus ollos. Polo menos aquel burro si choraba. Tivo que apoiar as patas dianteiras no chan porque xa non era

quen de manterse en pé soamente coas traseiras e, aínda por riba, non podía suxeitar o pau para escribir na terra.

- Tranquilo, tranquilo – os irmáns aloumiñábanlle a caluga mentres trataban de animalo – Xa verás como todo se arranxa.

Aquelas caricias pareceron animar un pouco ó burriño Martiño que deixou de chorar e non tivo máis remedio que facerse á idea de que xa

non era máis un neno. O carácter de Martiño era tan voluble que logo comezou a camiñar, máis ben trotar, cara a Árbore do saber, os seus

irmáns estrañoulles aquel cambio, pola forma de se mover semellaba que fora asno toda a vida, así ía de contento e resolto.

Como supuñan as follas da árbore estaban escritas. Leron unhas cantas pero a maioría non as comprenderon, estaban escritas en línguas

estranxeiras ou contiñan números e fórmulas inintelixibles. Unha das

follas caeu da árbore e foi meterse na boca do pozo, agora comprenderon porque era tan Resabido. Os cativos asomáronse ó pozo e viron o seu

reflexo na auga profunda. O burriño quixo chorar outra vez ó ver o seu

novo aspecto pero, mirándoo por outro lado, era un asno bastante aposto.

- ¡Señor Pozo Resabido, eu invoco á túa sabedoría para que guíe as nosas dudas pola senda da iluminación!

- ?rebas sedereuq euQ¿ sairel ed sovedáxieD – contestou o pozo. - ¿Que foi o que dixo?

- ¡Io, io, ioooo! – que significa nin idea na linguaxe dos burros. - É que fala do revés. Hai que coller papel e lapis e apuntar.

Quitaron o lápis da bolsa e buscaron unha folla en branco no caderno.

- ¡Oh, sabio pozo! ¿Poderías repetir as túas verbas de verdade e sabidoría?

O pozo repetiu e os cativos apuntaron. Cando descifraron a mensaxe a Amelia tinguíuronselle as moulas coa vergoña. Logo de aquilo xa sabían

a forma de proceder para entender ó pozo así que foron preguntando e

apuntando ás presas. Non era sinxelo escribir aquela linguaxe. - ¿Cómo se vai á Cova de Nonvexonada?

- .odni esiaV Aquilo non ía ser doado.

- Si pero… ¿hai alguna forma de chegar sen ter que buscar todo o día?

- .iaH - ¿E cal esa forma?

- .adartne a ata áravel sov e ri oedáxieD. oñicof od etnaid aironec ahnu ellreñop e orrub on edatnoM

- Moitas grazas señor pozo. Outra pregunta, ¿Qué hai que facer para que Martiño deixe de ser un burro?

- .adiv a adot res ah orrub orep ,opmet oc asap otcepsa O - ¡Io, io, iooo! – que quere dicir, boute mexar nas paredes.

- A última pregunta señor pozo – dixo Felipe que comprendera o

verdadeiro potencial daquel pozo de sabidoría - ¿Onde esconde a miña nai o chocolate?

- !oriepral ,ale a ollatnúgerp osI¡ - Grazas oh señor pozo da sabidoría e do…

- !mehe mehE! – o pozo tusiu para interrumpir aquel discurso de agradecimento – !sodirrubA! rel sedaxied em non euq zev ahnud

sedahcram es rev A De certo que había seres estraños en Gaguenia, estraños e bastante

maleducados. Aínda que Amelia se anoxara un pouco decidiu que non pagaba a pena quedarse a rifar co resabido do pozo e montou no burro.

Felipe tamén montou. - ¡Io, io, iooo! – que quere dicir; isto non llo digades a ninguén.

Ataron a cenoria na punta da tanza da caña de pescar e puxéronlla diante do fociño ó asno. O animal botou a trotar atraído polo cheiriño doce

da cenoria mentres os xinetes se divertían achegándolle o vexetal a boca

e afastándoo cando a abría para tratar de comelo. Estaban tan entretidos con aquel xogo que case que non se deron

de conta de que xa chegaran á boca da Cova de Nonvexonada. Os

Gaguenios embeleceran a entrada da cova construíndo un fermoso arco ó seu redor. No pilar da esquerda había un papel suxeitado con fita

adhesiva, semellaba un cartel ou un aviso, os cativos achegáronse para ler. “Suministro de luz cortado por non pagar os recibos. Máis nada”.

Aínda así, antes de meterse na escuridade da espenuca premeron a chave da luz. Por se acaso.

Xusto estaban os dous xinetes a piques de desmontar do burro para entrar na cova cando escoitaron un pequeno estourido, coma o son que

fan as rollas das garrafas de champán cando saen disparadas polos aires. El logo sentíronse caer ó chan envoltos nunha nube branca.

- ¡Ai, ai, ai! ¡Saíde das miñas costas agora mesmo! Martiño sufrira unha súbita metamorfose e transformárase outra vez

nun neno. Os seus irmáns se alegraron de que volvese ó seu estado orixinal e Martiño tamén, aínda que interiormente xa se acostumara á súa

équida existencia e comezara a maxinar as facianas dos mestres cando

chegase ó día seguinte á escola e sentase na cadeira. Ademáis, non lle importaría que o reprendesen por facer mal as tarefas porque burro xa

era. O caso era que todo aquilo pasara, volvera ser un cativo normal,

entón non pagaba a pena seguir a pensar no asunto. Quedoulle mágoa de non atopar un par de pétalos máis de chuchamel pero xa estaba, non

podían perder máis tempo volvendo ata os valados. Os cativos entraron na cova, nada máis dar uns pasos quedaron totalmente ás escuras.

Acenderon a lanterna. - Dentro da Cova de Nonvexonada – comezou a ler Amelia – non

se mira un burro a catro pasos. - Moi simpático este Xan Guerreiro, para que escacho coa risa –

dixo Martiño que cando lle daba á retranca formaba un ese cos beizos - Ha ha, que ben o pasamos. Xa está, xa podes seguir.

- Tedes que chegar ata o fondo da cova e topar a Fervenza de

Vaitelavar. Xusto no lugar onde cae o chorro hai unha caixa metálica. Abrídea e collede o que hai dentro.

- ¿Iso é todo? - É.

- Imos entón. E foron, camiñando amodo e en ringleira, seguindo o cono de luz da

lanterna e tratando de non dar croques coas estalactitas ou estalagmitas, non sei, nunca me lembro de como lle chaman ás que saen do teito. O

caso foi que chegaron ata a fin da caverna pero alí non había rastro ningún de fervenza nen son que delatase a presencia de auga perto.

- Aquí non hai fervenza ningunha. - Igual secou coa calor.

- Pode ser, o caso é que sen a fervenza non podemos saber tampouco onde está a caixa. ¿Que imos facer?

- Pois se non hai auga temos que buscar algún indicio que nos diga

onde a houbo no pasado, algo así como as rochas erosionadas ou unha cantidade grande de verdello, ou un…

- ¡Ollade, aquí temos a fervenza!

Mentres os seus irmáns andaban a perder o tempo discutindo a forma de proceder Felipe topara a fervenza perdida, ou máis ben a forma

de facer que a fervenza volvese correr pola Cova de Nonvexonada. O cativo fora alumeando coa lanterna nas pedras das paredes e dera con

outro cartel no que se podía ler; “Fervenza de Vaitelavar. Quen queira ver a fervenza que abra a billa e que a peche logo ¡que hai que aforrar auga!”.

- Dende logo, si que é un lugar bastante peculiar esta Garguenia. Deixemos correr a auga.

A uns pasos de onde estaba a billa o cano cuspiu tres veces auga mesturada con aire antes de que o chorro saíse firme. Moi bonita a

fervenza non era pero cando menos o chorro indicaba o lugar onde debería estar a caixa. A auga caía nunha especie de cunco pero saía tan

enferruxada que non se podía ver o fondo, de certo que estaban a aforrar auga, xa debería haber semanas que ninguén abría aquela billa. A Amelia

deulle un poco de noxo tocar aquela auga pero alguén tiña que facelo, así

que meteu a man e comezou a palpar na procura da caixa. Sentiu aque algo lle rozaba os dedos, era algo que se mexía e parecía ter moitas

patas. Asustouse. - ¡Ai, aí adentro hai un polbo!

- ¿Que dis, como vai haber un polbo? - Mete a man se non me cres.

Claro que Felipe non a cría pero máis vale aturar que te colen unha trola a que te metan unha mordedela.

- Si, si que hai un polbo, e logo ¿non lle vin eu as patas saíndo da auga? – outra vez Felipe escorría o vulto como mal podía.

- Vaia uns aventureiros que estades feitos – dixo o burriño, ou perdón, o Martiño.

O maior dos irmáns meteu a man ata o fondo e remexeu. A el non lle daba noxo ningún, a dicir verdade, se lle dixese a algún coñecido que

se ía transformar nun animal todos pensarían que sería nun porco, tal era

o seu gusto por revolcarse por todos lados. Algo lle rozou a man tamén pero lonxe de asustarse deu a volta á palma e agarrou ó perigoso

cefalópodo dunha pata. - Aquí tes o polbo asasino.

Era unha luva plástica. Tirouna ó chan mentres seus irmáns loitaban porque o rubor non lle cubrise as meixelas. Volveu meter a man e a

remexer. Quitou unhas botas de chuvia todas enlamadas e uns pantalóns de andar na horta. Sentíase feliz só de meter as mans naquelas eslavas

de roupa e, de paso, manchar a camisa. Entón topou cun obxecto contundente. Aquí está, pensou. Turrou del e sacouno da auga. Era unha

caixiña prateada con debuxos de aves na tampa, unha desas caixas metálicas onde veñen as pastas danesas.

- ¡Ábrea veña, imos ver que hai dentro!

Abriuna. Dentro había unha chave grande e enferruxada, aínda que

máis semellaban unhas tenaces que unha chave. O obxecto levaba unha nota enredada e atada cun fío. Custoulle desfacer o nudo, como non podía

coas mans meteulle os dentes e acabou por cortar a fibra. Desenrolou a

nota e tratou de ler. - Chave da Po… ¡achega a lanterna que non vexo!

- Toupeira – rosmou Felipe. - Chave da Porta do Ceo. Nota: non darlla ó diaño que é capaz de

queimalo todo. Xa o tiñan, xa podían saír de alí. Non é que aquela cova estivese

mal, era quentiña e todo iso, o que pasa é que había un cheiro a lixivia que tiraba para atrás. Os miúdos pensaron que a señora Catalina Cenlúas

andivera por alí a limpar pero logo o descartaron porque se aquela muller mirase o estado do cunco era capaz de matar a alguén. Os cativos saíron

da cova e consultaron o caderno de instruccións. - Se xa tedes a chaviña…

- ¿A chaviña? ¡Se cunha chave así o avó pechaba a porta do muíño!

- ¡Cala home! Se xa tedes a chaviña avanzade vinte pasos cara

adiante. O cativos avanzaron vinte pasos cara adiante.

- Logo dez pasos á dereita. Dez pasos a dereita.

- Tres pasos atrás. Tres pasos atrás.

- Doce pasos á esquerda. Doce pasos á esquerda.

- Dezasete pasos atrás. Dezasete pasos atrás.

- E por fin, dous pasos á dereita. Dous pasos á dereita.

Chegaron a unha nova caverna, a Felipe deulle a impresión de que xa coñecía aquel lugar pero non dixo nada, non quería atrasar a procura

das estrelas.

- Entrade na Cova de Quenandaí e situádevos xusto no medio da cúpula.

Os miúdos entraron na cova facendo comentarios sobre o servicio de limpeza de Gaguepole. E non era de estrañar, naquel lugar tamén había

un forte cheiro á lixivia. - Comprobade que no medio da cúpula hai unha argola. Usade o

gancho con mango telescópico, estensible e retropropulsable para turrar dela. ¡Ai, esquencíame, coidado co dragón Cacacán!

- ¿Dragón, que dragón? De súpeto soou un infernal berrido as súas costas. Os buscadores

deron a volta e quedaron arrepiados. A lene luz da lanterna enfocaba unha faciana de reptil pavorosa, unhas meniñas verticais coma as dunha serpe,

unha enorme boca da que saía e entraba unha lingua bífida. O dragón era enorme, tiña o corpo recuberto de escamas e unha liña de cornos que se

marcaban ameazantes dende a testa ata a estarrecente cola que

remataba na punta cun velenoso e afiado dardo. O dragón abriu a boca e puideron ver uns dentes afiados coma espadas e unha garganta profunda

coma o inferno.

- ¡Coidado vai cuspir unha laparada de lume! O aspecto infernal do dragón deixara xeados ós miúdos. Xa non

había tempo de fuxir, todo estaba perdido, así que se abrazaron entre eles, pecharon os ollos e se resignaron á súa mala sorte. O dragón cuspiu

o seu lume inclemente. - ¡Fffffffffffffff!

Os nenos abriron os ollos e apalpáronse os corpos. As meixelas estaban ben, o cabelo non estaba queimado, a roupa non ardía. O dragón

respirou tranquilo, menos mal que os cativos tiñan os ollos pechados cando soltou aquela súa infernal bafarada da que el mesmo sentía

vergoña. El quería soltar unha laparada apocalíptica que queimase a cova enteira, a cidade enteira, Gaguenia enteira, pero o que lle saíu pola boca

realmente foi unha chamiña humilde e pequeniña, coma se prendese un mistiño dunha caixa desas de medio euro. Un cativo rubor vermello

tinguiulle as moulas.

- É que que que non tirei a dar. - ¡Aaaa, foi iso!

O dragón mudoulle a mirada outra vez e abriu a boca para emitir un ruxido bronco e prolongado, arrepiante. Esticou as ás e mexeunas para

tomar altura. Os miúdos fixeron forza para que o forte vento que producía o voo do dragón non os desprazase cara atrás. O dragón comezou a dar

voltas sobre as súas testas. - ¡Temos que liscar de aquí!

- ¡Non, se liscamos non poderemos chegar ás estrelas! - ¡Esquéncete das estrelas!

Se aínda tiveran unha oportunidade de escapar perdérana falando porque o dragón xa se abalanzaba sobre eles e foi prender a Martiño e a

Amelia entre as súas gadoupas. Felipe colleuno da cola pero o saurio conseguiu zafarse e marchou pola abertura do teito levando ós dous

miúdos con el.

- ¡Volve cobarde! ¡Deixa tranquilos ós meus irmáns! Aqueles berridos desesperados de Felipe eran xa cousa inútil. O

dragón perdeuse de vista na abertura do teito. ¿Que sería agora dos desgraciados dos cativos? ¡Ía comelos! Setiu medo, aínda que o dragón

voltase era demasiado fero para el, xamais podería liberar os seu irmáns porque el era febliño coma unha herba, o dragón só tería que mover unha

unlla para acabar con el. Soubo que era imposible porque el era cobarde, sentíuse impotente. Humedecéronselle os ollos, as bágoas empurraban

con forza, querían saír pero o cativo non as deixou. - ¡Non! Teño que salvalos, teño que os axudar. ¡Eu non quero ser

máis Felipiño! Estaba decicido anque o intento lle custara a vida, todo era unha

cuestión de atrevemento e actitude. Subiu enriba dunha pedra e encheu o peito. Semellaba un cabaleiro da apocalipse, o executor do dragón, o

azoute do mal, se naquel momento tivese vestida unha capa ondearía no

vento para facer aínda máis temible a súa impoñente figura. Cando ollou a altura á que estaba a abertura por onde fuxira o dragón esvaeceuse a

fantasía e retornou á realidade. Como ía chegar ata a abertura do teito se

estaba alí no alto, tan lonxana. El era un cativiño miúdo e aquela distancia era demasiado grande como para chegar sequera a rozala. Esticou o

gancho con mango telescópico, estensible e retropropulsable pero nin co o aparato se aproximaba a argola que baixaría a escada, colleu carreira e

brincou. ¡Nada! ¡Imposible! Entón recordou as verbas máxicas que os trouxeran a aquela terra.

- ¡Nada é imposible… nada é imposible…! Recitou aquelas verbas unha ducia de veces e de pronto sentiuse

lixeiro coma unha pena, veloz coma un leopardo, áxil coma un… non sei, áxil. Atou a bolsa co material no cinto e colleu carreira para chimpar ó

buraco do teito. Desta non podía errar, tiña que dar un salto ben grande, cubrir aquela distancia dunha soa vez non era doado pero, xa se sabe,

imposible non é nada. A verdade foi que con aquel humilde choutiño que deu non chegou nin a metade da distancia, pero cando se dispuña a

preparar o corpo para amortuxar a caída aconteceu algo inusual. Felipe

non descendía, quedou alí suspenso no ar coma unha aguia. Sentía unha presión na cintura pero aquilo se debía sen dúbida a enerxía que estaba a

usar para manterse aboiando no aire. O cativo mirou para abaixo e tivo un pouco de vertixe, sen embargo, lonxe de ennervarse e pórse a tremer,

botoulle valor ó asunto e tratou de buscar o xeito de chegar ó buraco. Mexeu os brazos arriba e abaixo coma un paxaro, pensaba que así podería

impulsarse movendo o aire que quedaba embaixo das súas palmas. Aquilo non funcionaba. Logo pensou que quizáis o aire en Gaguenia funcionase

de igual maneira que o auga na terra, así que imitou os movimentos dun sapo. Movía o brazos en dirección o buraco tratando de desprazar o

volumen do aire mentres se daba impulso coas pernas. Tampouco funcionaba pero Felipe estivo aínda facendo aqueles movimentos un bo

rato, era divertido e como ninguén o miraba tampouco lle daba vergoña. - ¿Que demo estás a facer?

- ¿Eu...? ¡Nada!

- Así non conseguirás chegar a ningures. - Pero… ¿quen está a falar?

- Eu, ¿quen vai ser? - ¿Onde está?

- Diante da túa vista, ¡toupeira! Felipe alumeou coa lanterna cara o lugar de onde lle viña aquela

voz, puxo atención ó panorama cavernícola que tiña diante pero non mirou máis que sombras.

- ¿Quen é, o home invisible? - ¿O home invisible, pero ti aínda cres nos reis magos? Son o que

te está a coller do cinto para evitar que te partas unha perna. ¿É que non ves o alto que estás?

- Claro que o vexo, cheguei ata aquí dun só chimpo ¿sabe? – contestou Felipe fachendoso.

- Si, xa o vin. Iso é o que tedes os cativos de hoxe en día, que só

mirades cara arriba e non tedes en conta que o perigo está embaixo.

- Xa estamos co sermón de sempre. Pero dígame, ¿se non é

vostede o home invisible quen é? Porque por máis que forzo a vista non o vexo.

Entón comezou a desplazarse cara a unha das paredes da espenuca. Aínda que non distinguía nada o home aquel debería ter as pernas ben

longas porque sentía o son das pasadas e o desprazamento era enorme entre cada unha. Como non vía a quen o agarraba do cinto, ó cativo

deulle a impresión de estar voando así que pechou o puño e esticou o brazo cara adiante, coma se fose un superheroe.

- ¡Deixa de facer o parvo! - Ai si desculpe, é que me emociono ¿sabe?

O home chegou perto da parede da cova, abriu unha portiña e empurrou unha pequena panca. De súpeto a caverna iluminouse. O miúdo

ollou en derredor, aquel lugar tampouco estaba tan mal, pensou que cunha boa limpeza e un pouco de pintura aínda había ser unha cova

bastante confortable. Entón virou a faciana cara ó lugar do cinto por onde

se supuña que o home o tiña collido. ¡Que estraño! Alí non había man ningunha, tiña que ser o home invisible, ¿quen senón? Pero como xa llo

preguntara anteriormente a Felipe deulle un pouco de vergoña volver a facelo. De súpeto distinguiu algo, era unha especie de pau finiño ou unha

cana de palla que ascendía dende o cinto, pasaba por riba da súa testa e acababa por xuntarse noutro pau que ascendia verticalmente ata un par

de ollos que o estaban a mirar con severidade. - ¡Ai, xa o vexo!

- Pois non era sen tempo. Hai que subir os chumbos senón non hai electricidade na cova.

- É que como limos o aviso da entrada… - Xa, esas son cousas do alcalde que non quere que lle gasten a

luz, nin que a pagara el. - ¿E vostede como se chama?

- ¿Eu? Chámome Uxío, Uxío Feitodunfío.

- ¡Ai que nome máis bonito! – en realidade a Felipe déronlle gañas de escachar coa risa, o nome víñalle que nin pintado pero

conseguiu reprimirse - ¿e a que se dedica señor Feitodunfío? - Eh… fago cousas… xa sabes, un traballo aquí outro alá. O certo é

que son labouras temporais mentres adestro para cumplir o meu soño.

- ¿Seu soño? - Si, meu soño, quero ser loitador de sumo. E ti que fas aquí, os

cativos non deberían andar sós nesta cova. Hai un dragón… - ¡Xa o sei, non me fale! Non vin só, cheguei ata aquí cos meus

irmáns, estabamos a percorrer a ruta que chega ás estrelas pero entón veu o dragón e levounos con el – Felipe sentiu que xa

perderá tempo bastante a falar con aquel home, quen sabe se os

seus irmáns seguirían con vida - ¡Teño que irme, teño que

salvalos! - Ui, mala cousa, se os apañou o dragón Cacacán xa os podes dar

por perdidos – o señor Uxío levábao cara o buraco do teito

mentres falaba – De tódalas formas date présa, nunca se sabe. Ascende polo buraco ata chegar á saída e logo busca o niño do

dragón. Está enriba dunha columna de pedra. ¡Ah, e ten cuidado cos gardas!

Elevouno ata a argola da escada e deixouno alí. Aínda que o señor Uxío era un home estraño dabondo a Felipe non lle fixera máis que ben,

así que se despediu del con certa tristura. - ¡Adeus señor Uxío, que teña boa sorte cos seus soños!

¡Sempre ten sorte quen os persigue! Foi o último que escoitou antes de subir a toda présa pola escada arriba. Subiu, subiu e subiu. A suor

escorregáballe pola cara e se lle metía nos ollos. Aquela escada semellaba non ter fin pero el continuou teimudo desterrando o desánimo do seu

pensamento, os seus irmáns estaban en perigo e só el os podería salvar das fauces carniceiras do temible dragón Cacacán. Distinguiu a

esperanzadora boca do buraco alí no alto. Era só un puntiño de luz pero

logo o cativo gañou ánimos porque a cada paso que daba o puntiño se ía facendo máis e máis grande. Soamente cando chegou ó último chanzo se

permitiu parar uns intres para recuperar un pouco os folgos e ver, con certa tranquilidade, aquel panorama que se abría no final do túnel.

Chegara a unha chaira quente e reseca, unha especie de deserto con pedras da cor da area e cactos cheos de pinchos. Tivo a seguridade de

que naquel lugar a chuvia era un fenómeno bastante inusual. Ollou quedamente o horizonte para ver se descubría o niño do dragón. Alá lonxe

no fondo viu unha pedra alta e fina, unha especie de columna natural a que o vento lle fora dando aquela veleidosa forma. Non se vía ningún

outro lugar elevado, por tanto supuso que era alí onde o dragón tiña a súa gorida. Botou a andar ollando o ceo. Se fose mediodía aquel había ser un

lugar inclemente para o viaxeiro pero como xa estaba a anoitecer a calor era soportable. ¡Estaba a anoitecer! O terceiro sol de Gaguenia xa estaba

a caer sobre os montes que rodeaban o deserto. Tiña que andar lixeiro se

non quería que a escuridade cubrise o lugar e perdese de vista a torre do dragón.

Aínda que a calor non era abafante atravesar aquela chaira non foi traballo doado. No chan había milleiros de pedras dispersas aquí e acolá

que fixeron que Felipe caese máis dunha vez magoando os xeonllos e rozando os pantalóns. O cativo sabía que súa nai habíase anoxar con el

por escangallar a roupa pero aquel era un problema secundario, o importante era axudar ós seus irmáns, só tiña esta idea na testa así que

continuou mentres a noite se ía pechando sobre Gaguenia. Menos mal que apurara e podía distinguir na escuridade os fachos

prendidos da torre do dragón. Achegouse a modo para non facer barullo, na entrada había dous gardas que lle impedían pasar libremente. Tiña que

pensar nalgo, tiña que trazar un plan. O miúdo tomou uns intres para pensar, sentou sobre unha pedra e ollou ó ceo. Quedou abraiado, ademáis

dos millons de estrelas, das fermosas constelacións, das galaxias

refulxentes, ademáis diso había unha manchea de lúas espalladas na cúpula do ceo. Había lúas cheas, en cuarto menguante, en cuarto

crecente, había lúas en parellas, en triángulo, en cadrado, había lúas

formando un círculo, semellante a un colar de pérolas mentres outras se amoreaban formando un belísimo acio. ¡Que fermosura!

Pero fermoso ou non o tempo se esgotaba. Mentres ollaba o espectáculo das lúas fora argallando un plan para conseguir traspasar a

celosa protección dos sentinelas. Achegouse decidido ó portón da entrada da torre.

- Boas noites. - Boas noites

O cativo finxiu non darse de conta de que aqueles homes eran os gardas e tratou de entrar sen dar explicación algunha. Os vixilantes

cortáronlle o paso xuntando a súas machadas en forma de cruz diante da porta.

- ¿A onde cre que vai vostede? - ¿Eu? Pois adentro – dixo Felipe facendo un pouco o parvo.

- ¿E a santo de que ten que ir vostede adentro?

- E que teño unha entrevista co señor dragón Cacacán. - ¿Unha entrevista?

- Si, de traballo. - Ai, pois ninguén nos avisou.

- Ese, meu amigo, non é o meu problema. - Se quere ter un problema non hai inconveniente ningún – dixo un

dos gardas, con bastante chulería por certo. - ¿E que posto se ofrece na entrevista? Igual me apunto eu. A

verdade é que xa estou aburrido de estar aquí parado coma unha pedra.

- Pois aquí o teño anotado, un momento – Felipe quitou o caderno e finxiu que lía – Esta tarde, cando caia o sol, convocarase o

proceso de selección na torre do dragón para o posto de Inspector das probas para cortarlles o pescozo os gardas – os

gardas tragaron cuspe, Felipe continuou – as funcións a

desenrolar son; xulgamento dos gardas, afiado dos gumes, premedor do botón que fai baixar a coitela.

Mentres Felipe ía inventando todas aquelas función os sentinelas ían desfacendo ós poucos a cruz que impedía a entrada. As machadas íanse

separando como a cámara lenta mentres os gardas miraban de esguello un cara ó outro, cos ollos ben abertos e a fronte empapada en suor. Non

sei con seguridade porque actuaron así, pero semellaba que ós vixilantes lles houbese gustado non estar de turno aquela noite.

- Pase, pase. Non teña medo. Suba esa escada de aí, non hai perda.

- Que teña moita sorte na entrevista. - Si, moita sorte, e non se esqueza que aquí somos todos

compañeiros - Moitas grazas. ¿Entón pola escada todo seguido, non é?

- Si, si, non hai perda querido compañeiro.

- Por certo, ¿como se chaman vostedes? - ¿Nós? Pois… pois… eu son Pano e este é Pam.

- Á súa disposición para o que precise.

- Moi ben – Felipe finxiu que apuntaba no caderno – Señor Pam e señor Pano. Tereino en conta. Boas noites.

- ¡Boas noites señor! – Os gardas Pam e Pano puxéronse firmes para despidir a Felipe ó xeito militar.

O seu plan funcionara á perfección, custaba crelo cando o pensou pero fora así, aqueles dous gardas colleran medo, era comprensible, a

ninguén lle gusta ver a súa cabeza metida nun cesto. Felipe comezou a subir pola grande escada de pedra que levaba ó cumio da torre. Os

chanzos eran moitos pero ía avanzando rápidamente. De súpeto parou, escoitábase un laio, era como se alguén estivese a xemer coa dor. ¿Sería

un dos seus irmáns? Pensou que se eles, que eran maiores, estaban a padecer as maldades do dragón, se non eran capaces de lle facer fronte,

de nada serviría que intervise. ¿Que podería el facer? El que era pequeniño coma un botón, cativiño coma unha formiga. A piques estivo de

crer nesta escusa e de recuar, e o faría se non fose porque a imaxe do

Martiño asomou no seu pensamento. A faciana do seu irmán maior aparecía na súa imaxinación ampliada, como reflectida nun espello

convexo, e o miraba con ollos severos mentres o seu dedo índice o sinalaba e a súa boca lle falaba cunha voz esaxeradamente grave,

marcando lentamente aquelas condenadas catro sílabas; ¡FE – LI – PI –ÑO!

¡Non, el non era máis Felipiño! El era un home, ou máis ben un proxecto dun home, non o sabía moi ben, pero o que con certeza sabía

era que aquela tarde el deixara de ser un neno, ¡el xa non era un coitadiño! Colleu tanta carraxe que non puido aturar máis a súa testa,

amarrou fortemente unha das espadas e foi correndo, subindo os chanzos de tres en tres mentres berraba, ¡eu son Felipe, eu son Felipe! De seguida

chegou á estancia do dragón, a porta estaba pechada, meteulle tal couce que a piques estivo de tremer o mundo enteiro con semellante violencia.

Entrou na estancia acompañado do descomunal estrondo que emitiu a

porta ó bater contra a parede. - ¿Pero que fas toleirán?

- ¿Que queres, botar o marco abaixo? - Este cativo algo ten na testa que non vai ben.

Felipe quedou avergoñado e un pouco anoxado tamén. Vale que igual se emocianara un pouco e que se pasara batendo na porta, pero de

alí a chamarlle tolo… Sen embargo decidiu non contestar, sobre todo porque aquilo que atopou dentro da estancia do dragón no o esperaba. Os

seus irmáns estaban ben, quen semellaba non estar ben era o dragón Cacacán, o pobriño caíanlle as bágoas polas espiñosas moufas e tiña a

testa apoiada no ombreiro de Amelia. Aquela nena tiña unha facultade moi especial, sabía escoitar á xente e dar bos consellos.

- ¿Que acontece aquí, pensei que o dragón vos comera?

- ¡Shh! – Martiño levou o dedo ós beizos mandando calar ó seu

irmán – Fala baixiño. Felipe achegouse para non ter que falar ós berros e comezou a

bisbar co seu irmán.

- ¿Que acontece? - Nada, que o dragón está un pouco deprimido.

- E logo… ¿que ten? - Que que que teño, que que que todo o mundo se se se ri de min.

- Acouga, veña, xa está. Ninguén se ri de ti, son imaxinacións túas. - Non, e a ve ve verdade.

Entón comprendeu Felipe. Aquel dragón con aquel aspecto tan fero e perigoso non podía falar con ninguén porque nada máis abrir a boca a

xente lle perdía o respecto. O pobriño era tatexo, pero moi que moi tatexo.

- E cando vou ó ó ó mercado e pido un qui qui quilo de patacas a froi froi froi teira me contesta, “¿de pa pa patacas brancas ou a a

amarelas?” ¿Ves como se ri ri rin de min? - ¿Pero é que non te das de conta de que o problema é da xente?

Non es ti quen fala mal, son eles que non escoitan ben.

- ¿Cre cre cres? - Claro homiño, ou dragonciño. O que tes que facer e tratar de

correxir un pouco a túa fala, pero sobre todo o que tes que facer é non darlle conta a eses que se cren tan perfectos.

- ¿Sabes que? Tes ra ra razón. ¡Non teñen ningún de de dereito a se rir de mi mi min!

- Claro, ti es o grande dragón Cacacán e… - ¡Non! Eu son o grande dragón Ca Ca Can.

- Pois iso, foi o que eu dixen ¿ou? - Si, fo fo foi, pero eu quixen di di dicir que eu son o grande dragón

Ca Ca Can. - Ah, xa sei – dixo Felipe – queres dicir que ti es o grande dragón

Can. - I i iso. O grande dragón Can – o dragón quedou uns intres en

silencio, repasando as súas verbas – ¡dí dí díxeno!

E era verdade, dixérao. Os buscadores de estrelas felicitárono por aquel avance, déronlle palmadiñas nas costas e animárono a seguir coa

cura do deu mal. O dragón volveu chorar pero esta vez de ledicia. Xa non estaba tan deprimido, o seu tatexar era grave pero non incurable. A frase

que máis se escoitou entón foi a devandita; “nada é imposible para quen teima nun soño”.

Despois daquilo o dragón convidounos a merendar, deulles bocadillos de queixo con marmelo e iogures de amorodo e vainilla. Cando

tiveron a barriga ben chea os miúdos lembraron que a súa procura aínda non rematara. Estaban moi a gusto alí naquela torre, gozando do agarimo

e da con con conversa do grande dragón Can, pero era o momento da despedida.

- Grande dragón Can, amigo noso, a túa compaña é moi grata pero temos que marchar.

- E logo… que que quedade un pouco máis.

- Non, non podemos, xa é noite pecha e aínda non sabemos canto camiño nos queda para tocar as estrelas.

- Ah, ¿pero ides to to tocar as estrelas?

- Si, para iso viñemos a Gaguenia. - Po po pois o camiño que vos queda non se fai nun dí dí día. Tedes

que atra atra atravesar a lameira de Queporcallada, o río de Mo Mo Mollamospés e o val de Che Che Cheiriñoáherba. Iso antes de

me me metervos no castelo Chuchamiúdos. - ¡Os chuchamiúdos! ¡Eu alí non entro!

- Eu tam tam tampouco. - Acougade, tamén dicían que era tan fero o dragón Can e á fin

non era máis que un canciño manso – Martiño deuse de conta de que se pasara e deseguido cambiou de tema – O caso é que se

xa non nos da tempo de chegar hoxe non queda outra que dar a volta.

- Si, as oito e media temos que estar na mesa para cear. - Se se se queredes eu pódovos levar a a ata o castelo. Pero non

po po podo entrar.

- E logo, ¿estás en guerra con eles? - No no non. O que pasa e que no castelo ha ha hai moitos ratos, e

me me me dan medo. Quen o diría, semellante mangallón con semellante corpo e tiña

medo dos ratos. Nin que o foran comer. Pero o certo foi que os cativos levaron unha alegría inmensa, espontáneamente se abrazaron ó dragón

Can e o cubriron de bicos. - ¡Ve ve veña, xa está que me ides babear toda a ca ca cara!

Montade no me me meu lombo. Os cativos montaron no lombo espiñento do dragón. Aquel asento

non era moi cómodo, os cornos picábanlle nas pernas e nas nádegas, e a pel era dura, en lugar de ir montados nun dragón máis semellaba que

estaban a montar nunha varanda irregular, pero aturaron o malestar sen queixarse porque aquela era unha forma lixeira de viaxar. Ascenderon

bastante e puideron albiscar, entre a negrura da noite o que parecía a

lameira, o río e logo o prado. Non pasou moito tempo e xa estaban a escasos pasos da porta do Castelo dos Chuchamiúdos.

- Boa sorte dragonciño, e non te esquenzas, nada é imposible… - Para quen te te teima nun soño. ¡Adeus que que queridos

amigos! - ¡Adeus! ¡Cóidate ben! ¡Adeus!

O grande dragón Can perdeuse no ceo estrelado e aluado da noite de Gaguenia. Os cativos viron o impresionante aspecto do Castelo dos

Chuchamiúdos. Non sabían o que tiñan que facer nin a quen se ían enfrontar así que abriron o caderno para comprobar se había algunha

instrucción escrita nel. Pasaron a páxina da lameira de Queporcallada, a do río de Mollamospés e a do prado de Quecheiriñoaherba.

- Aquí está – Amelia que, polo que parece, asumira a responsabilidade de custodiar o caderno comezou a ler – O

Castelo dos Chuchamiúdos é o último obstáculo que vos separa

das Porta do Ceo. Tedes que atravesar o Castelo e atopar o túnel do volcán. Unha vez que entredes nel tan só o tedes que cruzar,

no outro extremo está o voso obxectivo. Poucos consellos se

poden dar en canto ós chuchamiúdos, tratade de pasar desapercibidos e se por casualidade vos descubren nunca, repito,

nunca vos sentedes á mesa con eles. ¡Xamais deixan un miúdo sen chuchar! Dígovos isto polo voso ben.

- ¿Iso é todo? - É.

- ¡Pois vaia unha axuda! - ¡Eu aí non entro! ¡Dou a volta e vou para a casa!

- ¿E por que non vas entrar? - Pero é que non te deste de conta. ¡Aí adentro nos van a comer!

- ¿Pero que dís paspallás? - ¿E ti chámasme paspallás? ¿Qué pensas que quere dicir

chuchamiúdos? Martiño deulle voltas á cabeza. Para unha persoa normal non é moi

difícil desligar esa verba en dúas pero hai que ter en conta que a que

estaba a traballar aquí era a testa de Martiño, ese mesmo que non hai tanto tempo estaba máis que satisfeito de se transformar nun burro.

- Chu chamiúdos, chuchamiú dos, chucha miúdos. ¡Chucha miúdos, chucha miúdos! – berraba coma un tolo porque á fin

dera coa resposta ó enigma – ¡Comen nenos! - Despois disto Martiño xa te podes pór coa teoría da relatividade –

Amelia tirou de retranca pero logo se deu de conta que non pagaba a pena porque seu irmán non a ía a comprender.

- ¿Ves? E agora… ¿aínda tes gañas de entrar? - Non sei… non sei… - Martiño rascaba na queixada mentres

pensaba nalgo – o caso é que se Xan Guerreiro, que estaba só, puido cruzar o Castelo, non vexo porque nós non habiamos ser

capaces de o facer. ¡Eu vou! - ¡Eu tamén! – apuntouse Amelia.

- Dende logo, sodes uns insensatos – Felipe quería botarse atrás,

con só mirar os altos muros do Castelo comezaban a tremerlle as pernas, pero el xa non era Felipiño así que… - Imos entón, pero

eu entro de último. - O que diga o señor. Dame unha espada, eu de vós collería outra.

Colleron cadansúa espada e entraron no Castelo. Estrañoulles que no portón non houbese vixilancia pero seguiron, era mellor así, quizais

estivesen a cear e fose aquel o mometo idóneo para buscar o túnel. Foron avanzando polos estreitos corredores de pedra. Non había

fiestras, a lene luz que os alumeaba proviña dos fachos das paredes. A Felipe metéuselle na testa que se os collían de nada lles valería berrar.

Pensou que se cadra os Chuchamiúdos comían ós nenos vivos, ¡e iso tiña que ser terrible! Decidiu que se sucedía a desgracia de seren descubertos

el loitaría ata a fin. Prefería mil veces ir morto ó caldeiro que ver como o metían na auga ardente entre as berzas e as patacas.

- ¡Shhh! – Martiño que ía diante fixo un aceno co dedo para que

seus irmáns non falasen – Vén alguén, vén alguén, veña liscade. - Aquí hai un recuncho, arrimádevos.

Os tres cativos apretaron as costas fortemente contra a parede. Alí

había un canto sombreado, pero era tan pequeno que se ós chuchamiúdos lles dese por virar a cara os descubrirían irremediablemente.

Uns pasos achegábanse, o troupeleo era ruidoso, aquel son era o mesmo do que emite un ferro cando bate na pedra. Aquel chuchamiúdos

debería ter as botas reforzadas con aceiro. Os cativos nin se atrevían a respirar. O chuchamiúdos pasou diante deles e quedaron arrepiados.

Semellaba máis un monstro que un soldado, tiña a pel verde, coma podre, e as orellas aguzadas, as máns semellaban pólas de vide, pero o peor, o

máis noxento e arrepiante, o máis infernal era a boca, sobresaíalle da faciana coma se non formase parte dela, e no medio amosaba duas

ringleiras de dentes afiados, amárelos e cheos de baba. Agora comprendían para que precisaban daquela boca terrorífica, ¡para chuchar

miúdos! O soldado pasou de longo sen os ollar pero meteulles un medo no

corpo que xa non poderían alonxar ata que saísen daquel demoníaco

castelo. Martiño colleu a iniciativa, se antes camiñaba tranquilo agora notábase nos seus pasos que estaba nervoso, notábase que quería saír de

alí tanto ou máis que os seus irmáns. Toparon cunhas escadas e as dúbidas comezaron, o caderno soamente dicía que o túnel estaba no outro

extremo do Castelo, pero non dicía nada da altura. Non quedaba outra, tiñan que tomar unha decisión ¡e axiña! Optaron por subir. Foi unha mala

idea. Nada máis chegar ó primeiro piso toparon de fronte cunha lexión de arrepiantes chuchamiúdos. Tentaron escapar pero xa era tarde, un grupo

de seis chuchamiúdos que viñan de facer a patrulla subía as escadas cortándolles a fuxida. Pensaron en erguer as armas e darles batalla pero

eran demasiados así que optaron pola opción máis intelixente, axeonlláronse e comezaron a chorar e a berrar entolecidos.

- ¡Déixennos, déixennos, non os queriamos amolar! - ¡Nós só queriamos chegar ó túnel das estrelas!

- ¡Ai por deus, non nos coman, non nos coman!

- ¡Si, non nos coman, só temos ósos e os nosos corpos non farían máis que estragarlle o caldo!

- ¡Ai, non nos coman! Os cativos montaran todo aquel espectáculo pero os chuchamiúdos

semellaban non pensar na compaixón nen no perdón. Quedaron uns a mirar para os outros coas bocas e os ollos inmensamente abertos, coma

comunicándose o plan de ataque entre os seus silencios, como poñéndose de acordo para os coller. Ata que un falou.

- Pero estes cativos son parvos ¡slurp! – este slurp quere dicir que pasaban a lingua polos beizos e polos dentes para que non lles

caese a baba. - Ben parvos, si señor ¡slurp!

- ¿De onde quitaste que vos queríamos comer? ¡slurp! - Pero… ¿non queren?

- ¡Ai non, que noxo! ¡slurp!

- Pero vostedes son os chuchamiúdos. - ¡Xa estamos coa verbiña! Nós somos os guerreiros

Lambenosdentes, ¡slurp! Iso dos chuchamiúdos é un alcume que

alguén nos puxo, e por certo, un alcume falso de todo ¡slurp! - ¿Entón non comen nenos?

- Pois non, ¿é que teñen os nenos para que devezamos por os comer? ¡slurp! Mira para ti, só tes ósos e pelexo.

- ¡Ei, tampouco hai que despreciar! – era cousa estraña pero agora Amelia sentíase un pouco ofendida porque non a quixesen comer

– moita carne non lle hai pero é limpiña, non ten graxa ningunha. Aínda botaron un bo tempo a discutir sobre a dieta dos chuchami…

¡perdón! dos guerreiros Lambenosdentes. Os guerreiros teimaban en que comer nenos era un auténtico noxo, que seguramente as carnes correúdas

se meterían entre os dentes e que carecerían de sustancia ¡slurp! En cambio os cativos trataban de convencelos de que a carne dos nenos era

a máis terna e a máis gustosa. Non chegaron a ningún acordo así que a primeira en dar o asunto por imposible foi Amelia.

- Vale, está ben, os nenos non serven para ser comidos. ¿Xa están

contentos? - Non, aínda non pero deixarémolo estar ¡slurp!

- O caso é que temos que topar o túnel do volcán. - ¿O túnel do volcán? ¡slurp! ¡Pero si está aquí pertiño!

- ¿Ai si, e poderiannos guiar ata alí? - Si, claro, pero primeiro temos que cear que xa son horas ¡slurp!

¿Gustaríavos sentarvos á mesa con nós? - ¿A cear?

- Non, a cantar un fado ¡slurp! ¿que é o que facedes na túa casa cando sentades á mesa?

- Señor guerreiro Lambenosdentes – Amelia estaba ofendida con aquela actitude retranqueira – tampouco é preciso andar con

tanta sorna. - Ah si, desculpa neniña.

- Vale, pero que non volva a pasar. A verdade é que nos gustaría

moito quedar a cear pero é que temos… - Pois eu teño fame.

- É que non te lembras do caderno – bisboulle Felipe no ouvido – nunca se debe cear cos chuchamiúdos.

- Non sexas pailán, ¿non ves que esta xente non come nenos? ¡Eu quedo a cear!

Amelia e Felipe miraban un para o outro. Condenado Martiño, sempre fora un lambón. O caso é que tiñan dúas opción, quedar a cear ou

seguir sós, porque o que era Martiño non se movía de alí sen levar algo á boca. Cando se lle metía unha cousa entre as orellas era testán coma un

burro, así que os dous cativos non tiveron máis remedio que resignarse. - Está ben, nos tamén quedamos.

- ¡Bravo, temos convidados! – vese que os chuchamiúdos non

adoitaban ter xente á mesa porque estaban totalmente entusiasmados con aquela visita.

Nun intre foron conducidos ó comedor e sentados no medio dunha

mesa inmensa. Os camareiros anunciaron que a cea estaba pronta e comezaron a pousar unha chea de bandexas cubertas sobre a mesa. Os

guerreiros Lambenosdentes comezaron a lamber nos dentes todos a unha, máis semellaban unha lexión de dromedarios que unha irmandade de

guerreiros. Puxéronse ata nervosos, aquela xente realmente sentía auténtica paixón pola comida. Martiño tamén compartía aquela paixón así

que amarrou o pano no colo da camisa, agarrou o coitelo e o garfo coas mans e preguntou:

- ¿E que temos para cear? - ¡¡¡Miúdooooos!!!

Aquel berro de ledicia dos chuchamiúdos resoou nas paredes do comedor. Os cativos pensaran que foran enganados, e iso que lle xuraran

polo máis sagrado que aquela estirpe de guerreiros non comía nenos. Temían que debaixo daquelas tampas houbese pequenos neniños asados

con mazás na boca e gornición de chícharos e cenorias rodeando os seu

malfadados corpiños. As fontes comezaron a ser destapadas e, ó ver que non había neniños nas fontes, os irmáns respiraron con tranquilidade.

Pero só foi un intre, logo comezaron a sentir noxo da comida. Sobre aquelas fontes había miúdos si, pero eran os miúdos dos porcos e dos

polos; pulmóns, cerebros, corazóns, estómagos, tripas todo cocido. Aquelas partes dos animais que na súa casa se separaban para darllas ó

can, agora estaban alí exhibidas diante deles coma o máis exquisito dos manxares.

- Vós primeiro, pero servídevos axiña que temos fame e a cea ten unha pinta irresistible ¡slurp! – os chuchamiúdos seguían as

regras da cortesía pero mirábase nos seus ollos que estaban ansiosos por chuchar naqueles miúdos.

- ¡Hai que ben, que boa pinta! – mintiu Felipe – Ti primeiro Martiño, e logo… ¿non tiñas tanta fame?

- Pois a verdade é que me pasou. As damas primeiro, adiante

Amelia, non teñas vergoña. - Non, non, non, por deus, ti primeiro.

- Non ti primeira - ¡Queredes coller dunha vez! ¡slurp! – os chuchamiúdos perderan

os nervos, aquela comida tan boa e tan quentiña e tiñan que agardar a que aqueles tres se decidisen - ¡Collede!

- Si, si, si. Ós cativos non lles quedou outra que coller cadansúa ración. Xa só

con botar aquela comida no prato daba terrexío. Servíronse con noxo e comeron con noxo. Felipe e Amelia comezaron a darlle couces por debaixo

da mesa ó espabilado do seu irmán Martiño que os meterá naquilo. Por contra, os guerreiros Lambenosdentes comían nos miúdos con avidez,

facendo ruído ó mastigar e ó chuchar nas vísceras, semellaban felices e satisfeitos, coma se estivesen a comer o pastel máis doce e delicado da

historia da repostería. De cando en vez se formaban estrepitosas

algueiradas, sobre todo cando un collía demasiadas talladas de pescozo de polo, aquela parte era a que chuchaban con máis gusto, relaméndose,

¡slurp! e lanzando ó aire exclamacións de satisfacción, ¡mmm!

Cando acabou o banquete os chuchamiúdos preparáronse para a cerimonia de agradecemento pola cea recibida. Os camareiros formaron

en ringleira diante dos comensais para que estes últimos mostrasen a súa satisfacción, abriron inmensamente as súas bocas e procederon a expulsar

semellante arrouto colectivo que máis semellaba un sismo que o que realmente era.

- Moitas grazas pola cea señores Lambenosdentes. - Si, xamais probara comida tan exquisita.

- Se queredes ¡slurp! mandamos facer uns paquetes para a viaxe. - ¡Non! Quero dicir, que non se molesten. Non queremos abusar da

súa hospitalidade. - Iso, non queremos abusar.

- Como queirades ¡slurp! Pero en ningún outro lugar comeredos miúdos tan bos coma estes ¡slurp!

- Non é preciso que o xure, pero con que nos acompañen ata a

entrada do túnel xa temos dabondo. Os cativos foron conducidos ata a entrada do túnel e despedidos

amablemente polos guerreiros Lambenosdentes. Se non fora porque comían aquelas viandas noxentas ata lles gustaría quedar un pouco máis

na súa compaña, sen embargo metéronse ás presas no túnel, non fora que ós chuchamiúdos lles entrase fame outra vez.

O túnel era estreito e non estaba iluminado así que os cativos prenderon a lanterna e foron avanzando entre as tebras. Realmente non

atoparon nada sinalable no seu interior. Camiñaron lixeiros, non tiñan nin idea da hora que sería pero xa deberán perder tempo dabondo naquela

cea de tripas e pulmóns. De súpeto o túnel agrandouse e entraron nunha especie de círculo enorme con lava ardente no fondo, ollaron cara arriba,

as estrelas e as lúas de Gaguenia lucían fermosas a ceo aberto. ¡Chegaran ó cono do volcán! Os irmáns desfixeronse en apertas mutuas por un intre,

logo tusiron como querendo acabar cunha carraspeira e volveron a gardar

as distancias. Tiñan que buscar as portas do ceo, non deberían de estar moi lonxe.

- Mirade o que hai aquí. Perto deles, pendurado na parede había un cartel no que se podía

ler “Ás portas do ceo --> Falade baixiño que as nubes están a durmir”. Seguiron na dirección que lles indicaba a frecha, tiñan que apurar, a calor

que desprendía o magma incandescente comezaba a afectarlles os sentidos.

Atoparon un par de sinais semellantes a aquel da entrada nos que, aparte de indicar o camiño, se aconsellaba non montar moito barullo para

non espertar ós lóstregos e a saraiba. Camiñaron e camiñaron ata que á fin chegaron ás Portas do Ceo. A Felipe pareceulle máis unha caixa de

cartón que unha verdadeira porta pero non dixo nada, non fora que o chamasen ignorante.

- Temos que ler o caderno, senón igual facemos algo mal e a viaxe

sería inútil. - Aquí o teño – Amelia abriu o caderno pola última páxina e

comezou a ler – Se xa estades perante as Portas do Ceo

felicítovos, o camiño para chegar ata aquí non é doado. Tedes que correr o pecho das portas coa chaviña que topástedes na

Cova de Nonvexonada, logo abride as follas devagar e por fin poderedes tocar as estrelas. Facédeo con suavidade e agarimo,

as estrelas son seres fermosos pero moi delicados. Recordade o xuramento que fixestes de non desvelar o segredo e xamais

esquenzades que o que vos trouxo ata aquí foi crer que nada é imposible cando alguén teima nun soño. Despídome de vós e sigo

na procura dos meus, agora metéuseme na testa baixar ás vorcalladas polo lombo dun arco das mozas, ¡e abofé que o hei

facer! Tede os ollos abertos por se un día atopades un caderniño con instruccións. ¡Saúde meus nenos!

- ¡Adeus Xan Guerreiro! – a verdade era que os cativos non coñecían de nada ó escritor daquel caderno pero xa lle

comezaran a coller cariño.

- Quita a chave, imos abrir a porta. Quitaron a chave e abriron a porta. Mellor dito, cortaron a fita

adhesiva que unía as follas daquel estraño contedor de estrelas. Cando alzaron as tampas quedaron abraiados, alí dentro había galaxias de

tódalas cores e planetas de tódolos tamaños e formas e, no medio de todas aquelas marabillas, toparon a estrela máis fermosa que os seus

ollos v¡ran xamais. Collérona entre as mans delicadamente, coma se en vez dunha estrela fose un paxariño pequeno e fráxil. Fórona pasando

entre os tres e agarimándoa con dozura. Realmente os soños eran posibles e aquel era o máis marabilloso de todos os que imaxinaran

nunca. - ¡Ei nenos, xa parou de chover, vou quitar o can! ¡Queredes vir?

Rubén chamaba polos seus irmáns pequenos dende a escada do faiado. Ó non ter resposta subiu, máis por curiosidade que por gana de

compaña. ¿Que andarían a facer aqueles cativos? Nada bo cando estaban

tan calados. Chegou ó faiado e ollou aquela desfeita, estaba todo ciscado polo chan e os seus irmáns axeonllados ó carón da caixa de cartón onde

se gardaban os adornos do nadal. Quitaran todas as cousas e estaban a agarimar a estrela do cumio da árbore. ¡Entoleceran!

- ¿Pero que facedes aí? - ¿É que non o ves? Estamos a tocar unha estrela.

- Déixao, tanto videoxogo tenlle comido o cerebro. - !!!nápsap nu É¡¡¡

De esguello

Unha tarde na vida do carismático congresista Weiner

Chegou á casa derreado, todo o día a puxar do maletín cheo de folios

tíñalle o brazo partido. Pechou a porta e foi á cociña a darlle un bico á súa modesta

muller.

- ¿Que estás a facer?

- Un pastel de carne

- ¡Ai que ben, teño unha fame que morro! ¿Queres que poña a mesa?

- ¿Pero como… é que xa non te lembras?

- Lembrarme… ¿de que?

- Hoxe quedamos para ir cear coa miña nai.

- ¿Aínda máis esa? Levo todo o día a traballar, só quero tirar os zapatos

un chisco. Aínda teño que cubrir uns papeis e facer un par de chamadas.

- Xa, o que pasa é que non te gusta a miña nai.

- ¿Como que non me gusta? Babe – colleuna dos brazos e achegouna

contra si – non é iso, só que o meu traballo non acaba nunca. Xa o sabes.

- Non sei, antes non lle facías máis que garatuxas.

- Vale, está ben, hoxe non podo, resúltame imposible ir cear con vós,

pero o sábado collo o día libre e imos xantar ó Central Park, debaixo do noso

carballo. ¡Prométocho!

- Si, o de sempre, xa falaremos o sábado.

Alí acabou a conversa. A súa modesta muller meteu o pastel de carne nunha

bolsa plástica, pousou un bico na carismática fronte do congresista Weiner e saíu

pola porta afóra.

- ¡Fuck off, xa era hora!

O carismático congresista Weiner non agardou nin a que a súa modesta muller

entrase no ascensor. Foi dereitiño ó ordenador, prendeuno, conectou a internet e

abriu o Twitter e maila súa conta de correo electrónico. Cando comprobou que non

tiña resposta na súa bandexa de entrada levou un chasco do demo. Xa era a sexta

moza que se acababa por aburrir del e non lle daba máis conta. Non o podía crer, a

min co carisma que eu teño, a min coa posición social que ocupo, dicía. Mais isto non

vai quedar así, se ningunha destas seis quere xogar xa buscarei outra, ¡o mundo

está cheo delas! Premeu nas teclas do seu ordenador e escribiu; “Xa na casa, cos

pés enriba da mesa”, logo púxose a agardar resposta. Pasou un, dous, tres minutos,

¡Nada! Nin unha triste visita, nin un miserable usuario agregou a súa conta. Volveu

premer nas teclas; “día duro na oficina, perdido entre papeis e preparando a miña

candidatura”. Volveu agardar, mais outra vez nada. Comezou a poñerse nervioso, ¿a

que ven isto? Co carisma que eu teño, co ben que emprego a dialéctica. Sentiu unha

calor lacerante subíndolle polas costas, tirou a camisa, os pantalóns e os peúgos,

bebeu un grolo de auga mentres rañaba na entreperna. De súpeto viu a lene imaxe

do seu peito reflexada na pantalla. A piques estivo de escribir algo no Twitter mais

non o fixo porque pensou; dalles tempo… dalles tempo... E así fixo, deulles tempo ós

usuarios para que se agregasen á súa conta mentres mataba o del facendo

fotografías coa cámara web. Comezou por tirar unha foto da súa man, ¿non é

perfecta?, pensou. Logo fixo outra das sobrecellas, e logo outra dos calzóns. Así

estivo entretido durante longo rato, tirando imaxes da lingua, dos nocelos, dos

cóbados, da gorxa, do peito. Alí parou, non sabía porque aquela imaxe chamara a

súa atención, mira ti que peitiño tan fermoso, así facendo forza, así todo encollido.

Deulle voltas á imaxe e púxoa boca abaixo, inclinada cara á esquerda, cara á dereita,

outra vez boca abaixo. De súpeto lembrouse de que xa levaba algún tempo sen

consultar o Twitter, naquel lapso deberían ter visitado o seu perfil centos, ¡que

centos… milleiros de persoas dispostas a prosternarse ante o seu cetro! Premeu na

opción de actualizar e agardou a que a barriña da páxina se tinguise de verde por

completo. Colleu unha mala hostia do demo, ¡ninguén, nadie, non me agregou

ningún, co carisma que eu teño, coa posición que eu ocupo, pero agora vades ver,

agora si, ninguén amola ó congresista Weiner!

Se se parase un chisco a pensar, se non lle dese pulo á denteira aínda se salvaría de

facer aquilo que ía facer, INSERTAR IMAXE, pero deixouse levar pola soberbia, polo

fatuo fume da posición predominante da súa persoa, LOADING, pola sobreestima

provocada por tantas zalemas que recibira na vida, SENDING, pola certeza de

saberse invencible, ENVIADO. Viu a mensaxe alumeando na pantalla e sorriu

complacido.

- Agora si que vou ter visitas.

E tantas que tivo, mais a culpa de que todo aquilo sucedese foi del por non

caer da burra. Meu amigo, non esquenzas que o primeiro, antes que a política, antes

que a fortuna, antes aínda que respirar, o primeiro que hai que facer na vida se

queres que todo te vaia ben é tratar de ter contenta á túa sogra.

Vivir sen glamour

Foi entón cando me espetou; “¿é que non tes nin un chisco de glamour?

Semellas un home das cavernas”. Aínda hoxe non sei por que contestei daquela

maneira pero sinxelamente lle dixen; “¡grazas!”. Saíume así, espontánea e

automáticamente. A verdade era que nunca me parara a reflexionar sobre si eu era

poseedor dese misterioso glamour do que tanto se fala por aí. Según aquela rapaza;

¡rotundamente non!

Aquela revelación foi para min coma una labazada no medio da cara. Lembro

que o primeiro que fixen foi preocuparme. ¿Qué vai ser de min? Meu amigo, nos

tempos que corren carecer de glamour significa afacerse á idea de que nunca xamais

chegarás a nada na vida. Sen glamour non virá nin Dior, nin Gucci, nin Massimo

Dutti… nin sequera Giorgi a ofrecerme un contrato multimillonario por prestala miña

imaxe persoal como icono dos seus productos. Aquela funesta revelación alterou os

meus nervos. Comencei a suar. Só lembro que naquel momento precisei saír de alí

con urxencia, así que me escusei coa rapaza e fun ó baño.

Precisaba refrescarme un pouco, ter uns intres a soas para pensar, estaba

alterado, descentrado. Abrín a billa do lavabo e formei un cunca coas miñas mans,

metín o nariz ata o fondo. Aquilo me aliviou. Permanecín así, naquela postura,

exposto a lascivas intencións durante un longo tempo, mentres pensaba que máis

me valía comezar a facer algo por atopar de novo o meu glamour perdido. ¿Perdido?

¿é que algunha vez tivera eu glamour? Foi entón cando alcei a vista buscando no

meu reflexo algún tipo de resposta á miña dúbida pero, incomprensiblemente, aquel

fulano que aparecía no outro lado do espello estábame a sorrir dunha maneira

displicente.

¿De quen te ris, fedorento? ¿De ti? ¿De min? Si, de ti, de ti. E… ¿a causa de

que? se pode saberse. De que es un pailán, un pailanciño que non se da de conta de

que lle está a dar a mordedela á brinca máis evidente. ¿Ah si? O glamour é un conto

chino. ¿Pero que dis? ¡o glamour o é todo! Claro, o que ti digas. E daquela maneira

tan soberbia, dándome a razón coma se eu fose un vello senil, deixou de sorrir e

calou. Eu tratei de falarlle pero non fixo outra cousa que imitar o movimento dos

meus beizos, así que volvín á mesa onde a rapaza me agardaba pacientemente.

¿Xa estás máis calmado? Si, si, tranquila, por certo… o glamour ¿que é? Os

ollos da rapaza pareceron estoupar coa carraxe, puxéronse vermellos, incharon tanto

que semellaban querer saír disparados da súa faciana. Respirou fondo unhas cantas

veces mentres dicía; non paga a pena, non paga a pena. Cando recobrou a calma

bebeu dun grolo a copa de viño que tiña servida, limpou a boca, recolleu o seu

móbil, ergueuse e, sen dicir unha palabra, saíu pola porta do restaurante.

Eu quedei alí plantado sen saber moi ben que facer. Mirei a un lado e ó outro.

Na mesa contigua un matrimonio me estaba a observar como se eu fose unha

atracción de circo, un animal de vinte ollos. Tan apoucado me sentín sendo o foco

daquelas miradas inquisidoras que a piques estiven de erguerme para pedirlles

desculpas, para confesarlles que eu son un indouto que non sabe nada da vida, que

non sería quen de distinguir un diamante dun monte de merda. Digo que estiven a

piques porque realmente non o fixen. O caso foi que tanta tensión me espertou unha

fame terrible e tiven que sentarme a comer para evitar un esvaecimento. Tentei de

esquencerme daquelas dúas miradas que me atravesaban a caluga e centreime na

cea.

A miña feixoada tiña unha pinta estupenda pero pensei que se comezaba por

ela o maigret de pato que pedira a rapaza enfriaría irremediablemente. Decidín que o

mellor era xuntar as dúas cousas nun mesmo prato. E así foi, volquei a carne sobre a

feixoada e fixen unhas eslavas deliciosas. Fun devorando a delicada carne e a

enxebre legume á vez, mesturando no meu padal os dous sabores para darlle dobre

pracer á miña barriga famenta. Ante aquel espectáculo o matrimonio da mesa

contigua comezou a bisbar, seguramente contundentes críticas á miña actitude.

Decidín entón que lles daría o gusto completo de sentirse superiores a min por

saberse cubertos daquela aura de glamour da que eu sen dúbida carecía. Así foi

como comecei a comer coas mans, facendo todo o posible por emporcallarme a

camisa, coma un auténtico e xenuíno home das cavernas.

Guerra preventiva

Coa primeira luz da mañá os bombardeiros despegaron da base militar. As

súas estáticas ás cortaron o vento mentres o atronador barullo dos motores facía o

que podía por seguir a aqueles estraños Ícaros de aceiro.

- Obxectivo ás tres e un cuarto. Prepárense para proceder ó ataque

preventivo.

Xa estaban moi perto do punto crítico así que os pilotos levantaron as tampas

de seguridade dos disparadores, pronto as bombas de racimo estalarían na terra

espallando a súa certeira e abundante metralla.

- Aquí Cóndor a Donicela, aquí Cóndor a Donicela.

- Adiante Cóndor copiámolo.

- Donicela proceda a facer branco.

- Ok Cóndor, copiado, corto.

O xefe de operacións daba as últimas instruccións dende a base militar

mentres sorbía no café que tiña nas mans facendo un barulliño pausado, máis

semellaba que estaba a falar da chuvia que a dar a orde de usar as bombas.

- Escuadrón. Listos. Cinco, catro, tres, dous, un, ¡fóra!

Os pilotos premeron os disparadores e as bombas saíron dos ventres dos avións.

Foron caendo amodo, asubiando no vento, impulsadas pola soa forza da gravidade,

mais se dirixían dereitiñas á posición onde o inimigo estaba atrincheirado.

- ¡Bombas! – berrou un capitán ós seus homes.

Os soldados do bando inimigo ollaron ó ceo, sen embargo, en lugar de ir

acubillarse debaixo dos sacos de area quedaron pasmados na espera de que as

bombas lles caesen sobre as testas. O inevitable sucedeu, o primeiro proxectil tocou

terra e estourou espallando a súa metralla. Todo o mundo agardaba un estrondo

inmenso que enxordecese os ouvidos, porén o que soou foi un lene ruído, coma se

alguén lle tirase a rolla a unha garrafa de champán. A metralla bateu nas aramadas e

nos uniformes dos soldados, centos e centos de caraveis vermellos foron cubrindo o

chan da contenda.

O inimigo pasou ó contraataque disparando as súas baterías antiaéreas

cargadas con filloas doces e rosquillas de anís. Fixeron branco moitas veces sobre o

metal dos aparatos. O xefe de operacións deu a orde de regresar á base militar, non

fose que tanta acumulación de glucosa estragase a pintura das máquinas.

As hostilidades por terra duraron todo o día, os bandos se atacaban

mutuamente disparando os seus foguetes de nubes de azucre e caramelos de

tódalas cores. As baixas foron abundantes, moitos tiveron que ir de urxencia á

enfermería cos bandullos a piques de estourar polo empacho. Sen embargo o peor

veu á noite. Cando o sol se puxo nos outeiros e a oscuridade cubriu o campo de

batalla ambos bandos comezaron a empregar o armamento definitivo. Tomaron

posición e apuntaron ó centro mesmo da cabeza do inimigo. Logo soltaron a

súa descarga de bicos ó aire que foron atinar certeiros nos beizos das bocas dos

contrincantes.

- ¡Infantería!

Os soldados formaron e se dispuxeron a atacar por terra. As tropas avanzaban

resolutas sobre a herba ordenadas en valerosas fileiras. Cando ambos exércitos se

toparon desatouse a contenda corpo a corpo, moitos se abrazaron e se bicaron,

outros se deron palmadiñas na espalda mentres se facían chanzas, mais algúns,

afervoados polo fragor da batalla, se espiron e comezaron a encarnizarse co inimigo,

a enguedellarse co corpo oposto e a caer ó chan cuberto de charcos de marmelada

de amorodo.

A loita foi intensa e se prolongou ata a alborada seguinte. Ningún dos bandos

claudicou, simplemente chegaron ó acordo de que aquela guerra remataba alí, sen

gañadores nen perdedores, sen vencedores nen vencidos. Pode que fose unha

batalla sentimentalmente ilóxica, aínda así pasou á historia por ser a primeira guerra

onde quen gañou foi a vida.

De esguello

Soñaba mexer nos fíos invisibles,

mesturarse con esas xentes

que empurran o leme da vida

á vontade.

Coidaba os contactos

coma se fosen

orquídeas

e

xamais mordía

na man que lle daba

de comer.

Porén,

avasallaba en quen podía

e miraba de esguello

a todo aquel

que ocupaba

a súa mesma altura.

Adoitaba tomar notas

por se algún día

lle fixese falta

falar

e

respondía

sen dubidar

a esas preguntas

que valen ascensos.

Críase tan interesante,

tan instruído,

tan vehemente,

tan superior…

Dábase

tantos aires,

meu Deus,

que non caía na conta

de que

non

era

máis

que

un

anaco

de

merda.

(Vive e deixa vivir)

Non andes a tocar no taléfano

Estaban na cama a piques de coller o sono. Custáballes durmir ós dous, tiñan

unha vaca doente e dúas leiras expropiadas polo trazado da autoestrada. Dis que llas

ían pagar ben, que había un taxador que era boa persoa e que tiña en conta á xente,

mais eles non crían neses falares, sabían por experiencia que os cartos que lles

habían dar non pasaban dunha esmola. Non eran bos tempos para a familia, aínda

por riba a Pauliña, a súa única filla, estaba a estudar en Santiago. Aquilo era mexer

no peto día si e día tamén, aínda así resignábanse e trataban de seguir adiante na

espera de que tempos mellores chegase. ¿Que outra cousa podían facer máis que

resistir?

De súpeto o teléfono soou. Levaron un susto de morte, aquilo non podía ser

nada bo. Algo lle pasara á Pauliña, senón… ¿quen ía chamar a aquela casa despois

da medianoite?

- ¡Ai meu Deus, vai, vai!

- Acouga, que non ha ser nada.

Aínda así o que máis aquelado estaba era el, se algo lle pasaba á filla non

sabía o que ía facer. Que morresen tódalas vacas, que levasen tódalas leiras, que

marchase o sol do mundo, pero a filla non, San Antón Bieito que non sexa nada. Foi

tan rápido como puido, a reuma espicháballe os ósos na carne mais fixo por non

pensar naquilo, tiña que coller o teléfono. Algo acontecera, sabíao, aquilo non era

normal, chamar despois da medianoite…

- Si.

- Ola, moi boas noites querido amigo

- ¿Quen é?

- Si… perdón son

- ¿Quen é?

- So… Xose Ramón Gayoso da Televisión de Galicia do luar

- Boeno carallo… pero neno, ti mañá non traballas ¿ou?

- Perdón, perdón, ¡shhh!

- ¿Pero ti non traballas mañán, non tes máis que faser? ¿Andas de

carallada tocando no taléfano?

- Home no, pero…

- Pero… pero ¡vai por aí diante, hombre! ¡Pero deixa durmir á xente,

hombre!

- Pero, perdona home estamos facendo u…

- Pero pero que ta que tamos facendo tanto luar e tanta coña marinera

- Bueno perdón

- ¡Vai rascar no carallo!

Colgou cheo de carraxe. ¿Que mundo é este que xa non respecta nin o

descanso da xente? Foi para a cama enfasquiado só de pensar que tiña que volver a

dar voltas no leito para coller o sono. Chegou ó cuarto, deitouse, apagou a luz e se

cubriu coas mantas.

- ¿Quen era?

- Un que andaba de carallada. Dis que era o Gayoso, ese da televisión

- ¿O do luar?

- Si, ese.

- ¿É era?

- ¿Que sei eu?

- Vaites, din que chaman para darlles cartos á xente

- Pois a min só me quitou o sono

- ¿E se era?

- Nin que fora o Papa, non son horas de andar a tocar no taléfano, ¡que

chame a súa casa!

Deu a volta no leito e púxose de costas. Estaba contento, e iso que perdera unha

manchea de cartos, pero o máis importante estaba a salvo, a súa Pauliña, o seu

tesouro do ceo. Deulle as grazas ó San Antón en nun intre quedou durmido.

O amor é cego

Cada vez que a miraba

enchíanselle os ollos

de faíscas,

daí

aqueles tenros aloumiños

cos que a trataba.

Queríalle tan ben,

gostaba tanto

de estar

á súa beira,

que ata se esquencía

de que un agre mundo

agardaba

tralo cerrume.

Xamais lle viu

un mal xesto,

xamais lle escoitou

unha verba

por riba da outra,

xamais lle buscou

os defectos,

xamais lle amosou

un desprezo,

un capricho,

unha manía.

Conformábase con tan pouco

e dáballe tanto en troques

que non podía estar

máis que agradecido

por aquela entrega.

E iso que tan só

era unha cabra.

A verdadeira cor da ideoloxía do finado señor Panas

Eu era aínda moi novo así que non me lembro do seu nome, paréceme que lle

chamaban Alfredo pero, en verdade, non estou seguro. Do que si me lembro é de

que polas costas todos o coñecían coma “o Panas”. O caso era que o señor Panas,

que en paz descanse, espertou a curiosidade nos veciños e iso, para quen sepa algo

da vida nas aldeas, resulta algo fatal. Non hai cousa peor que andar na boca da

xente, ser o centro de atención dos grupos que bisban no terreiro, o motivo das

conversas da tendeira. O finado do señor Panas non fixera nada para que os veciños

lle andivesen con tanta cousa, el non se metera con ninguén, facía a súa vida e xa

estaba. Botaba unha man cando lla pedían mais tampouco sementaba relación de

confianza algunha, iso si, era cordial con todos, ninguén puido dicir nunca que lle viu

un mal xesto na cara. Muller non tiña, por tanto tampouco tiña sogra nin fillos na

casa. Coidaba as súas leiras e na taberna paraba pouco, á igrexa non a pisaba. Non

se lle coñecían gustos nen aficcións, tan só se sabía que cada domingo mandaba ó

fillo da señora Gelina a mercarlle o xornal a cambio de quedar coa volta. Por aí o

colleron de ollo.

A xente quere saber… a xente quere saber… esa foi a lección máis valiosa que

me deu meu pai na vida. Ler o xornal ós domingos non ten nada de particular, eu

non o fago pero supoño que habera centos… ¿que centos? millóns de personas no

mundo que o merquen. O caso era que o finado do señor Panas mercaba un distinto

de cada vez, e aquilo claro, foi o que chamou a atención do vulgo. Ou se le un xornal

ou ningún, pero… ¿que é iso de andar a cambiar de fontes? As xentes comezaron

por preguntarse a que se debía aquel estraño comportamento, uns dicían que era

para ter varios puntos de vista, outros que era para despistar, outros que non sabía

ler e que só tentaba facerse o interesante. Ningún atinou, só eu souben o motivo

daquel comportamento extraordinario.

Ó primeiro os veciños confomábanse con bisbar, mais o día que o finado do

señor Panas lle encargou ó fillo da señora Gelita vir un xornal portugués a paciencia

daquelas xentes acabou. Acto seguido mandaron un grupo á súa casa a preguntar

porque sempre mercaba un xornal distinto.

- E vostede… ¿por que sempre merca un xornal distinto?

- E logo… ¿fai falta vir ata aquí por esa parvada?

O grupo de veciños quedou calado pensando no que estaban a facer, ninguén

foi quen de lle dar unha respota convincente ó finado do señor Panas porque,

realmente, aquilo era unha parvada, achegarse ata alí todos eles só porque un home

mercaba un xornal distinto de cada vez non era motivo dabondo como para se

explicar, así que deron volta e regresaron ó terreiro.

- ¿E que vos dixo?

Contaron o sucedido e todos quedaron de acordo en que aquilo non era cousa

deles, que en verdade era unha parvada interesarse polas manías dun vello que non

se metía con ninguén. Sen embargo, a xente quere saber, e logo dun cuarto de hora

xa estaba a curiosidade outra vez aguilloando naquelas testas, se cadra aumentada

por tres ou por catro. Quixeron ir a chamarlle de novo na porta pero pensaron que

se podía aburar e non soltar prenda, así que bosquexaron un plan para saber do

motivo de porque o finado do señor Panas sempre mercaba un xornal distinto. Se

non llelo dicía directamente terían que tirarlle a resposta á zoroña.

E así foi, a primeira tentativa viu ó domingo seguinte cando o fillo da

señora Gelita lle foi mercar o xornal, entón a tendeira lle preguntou.

- ¿Cal quere hoxe?

- Dixo que quería un xornal deportivo.

- ¿Este?

- ¿E non ten outro?

- É o que ven

- Pois este logo

- Dime mozo… ¿que fai con eles?

- Que sei eu, supoño que os lerá ¿ou?

- Non sei… non sei… Faime un favor, preguntalle se os le filliño, toma,

toma un caramelo e llo preguntas ¿dacordo? E logo me ves dicir que te

respostou ¿vale?

- Vale

- Pero ven ¿eh?

O fillo da señora Gelita meteu o caramelo na boca e saíu pola porta, quizais

pensando que os adultos estaban un pouco mal da testa. Sen embargo cumpliu a

súa palabra, entregoulle o xornal ó finado do señor Panas e lle fixo a pregunta.

- ¿Leos?

- Léoos

Marchou sen dicir máis nada e foille dar razón á tendeira.

- ¡Pero iso non pode ser! – a tendeira quedou a pensar naquilo un tempo,

ata que á fin viu a luz prenderse na súa mente – Se os le entón… ¡é cousa da

ideoloxía!

Unha hora despois daquel razonamento xa a aldea enteira se esquencera de

querer saber o motivo de porque o finado do señor Panas mercaba un xornal distinto

de cada vez pero, xa se sabe, a xente quere saber e aquela dúbida se trocou por

outra, a curiosidade cambiou de fiestra e o importante entón era desvelar a

verdadeira cor da ideoloxía daquel home que non se metía con ninguén pero que,

sen embargo, mercaba un xornal distinto de cada vez.

Déronlle ós miolos entre todos e decidiron que o mellor era montar unha

farsa. Chamaron a dous veciños dunha aldea próxima, contáronlle o asunto, os

vestiron de candidatos e os mandaron á casa do finado do señor Panas para que lle

tirasen da lingua, disimuladamente claro.

- Bos días señor

- Bos días

- Estamos a facer campaña para as eleccións

- ¿Pero xa? ¡Se aínda falta un ano!

- Si, xa o sabemos, pero temos un proxecto ambicioso e queremos facer

ben as cousas. ¿Permíteme unha pregunta?

- Vostede dirá

- ¿A quen lle vota vostede?

Os dous veciños da aldea próxima non entenderan moi ben a idea de tirarlle

da lingua disimuladamente mais a culpa non foi deles, a culpa foi dos veciños que en

lugar de mandar a un par de avogados a facer aquela encomenda mandaron a

xentes máis acostumadas a tratar coas vacas que coa demagoxia. O finado do señor

Panas desfíxose deles cunha soa resposta.

- Meus amigos, o voto é secreto

Alí se lle esgotou a dialéctica ós dous labregos e non lles quedou outra que

pechar a boca e volver ó centro de operacións, ou sexa, ó palco da música. As

xentes quedaron confusas, desesperadas por saber, a curiosidade era tanta que

despois daquilo argallaron mil astucias, mais ningunha funcionou. Probaron a

chamalo por teléfono para facerlle unha enquisa, foille un home a chamar na porta

dicindo que era do censo, ata lle remexeron no lixo na procura dos xornais por ver se

escribira algunha nota. Aquilo aínda foi peor. ¡Non os tiraba! Comezaron a pensar as

cousas máis diversas, a facer as conxeturas máis estrambóticas, que se era un

ilustrado, que se era un fuxitivo da xustiza, que se non sabía ler e usaba os xornais

para prender a cociña de ferro… o caso era que por máis que a curiosidade medraba

o finado do señor Panas non soltaba prenda sobre a verdadeira cor do seu

pensamento político.

Eu, que andaba no medio de toda aquela xente, logo quisen saber tamén.

Podo dicir aquí que fun o único que desvelou o sentido da ideoloxía do finado señor

Panas. ¿Como o fixen? Á zoroña, ¿como ía ser senón? Esa é a forma que

aprendemos nas aldeas.

O plan que eu discurrira para desvelar a verdadeira cor da ideoloxía do finado

señor Panas era ben sinxelo, pasaba por agardar ó domingo seguinte e logo

meterme ás agochadas na almuíña da casa do home. Eu era novo e de corpo cativo,

así que non me custou moito ogocharme detrás dos montes de herba seca. Cando o

fillo da señora Gelita chegou co xornal achegueime máis perto da casa, acubilleime

ben detrás dunha pía de leña e agardei acontecimentos. O finado señor Panas colleu

o periódico e despediu ó rapaz, meteuno embaixo do brazo e foi dereitiño ó alboio.

Eu achegueime as reixas da fiestra para espreitar mellor. Achegouse a un estante,

colleu unha alzaprema e foi levantar a tampa do pozo negro, logo se virou de costas,

baixou os pantalóns, agachouse, abriu o xornal e se puxo a cumplir con aquilo que

fora alí a facer. Escoitábao xemer e falar mentres as ventosidades saían do seu cu

coma bombas de palenque, semellaba que aquel home non fixera de corpo en toda a

semana.

- Un home tenta vender á súa… ¡non, esta non! O fillo do toureiro e a

folclórica fixo… ¡esta tampouco! O xefe do goberno deu por cumplidas as súas

promesas electorais un ano antes do que prometera e xa pensa en… ¡Si, esta

é boa, esta é boa!

O finado do señor Panas arrincou aquela folla do xornal e deixou o resto a un

lado, inclinou unha perna e sen máis preámbulos limpou o ollo do cu con aquela

nova que tanta atención lle chamara. Logo moveu o brazo cara adiante para

contemplar mellor a obra que fixera e tirou o anaco de folla ó pozo negro, deixando

así patente cal era a verdadeira cor da súa ideoloxía. Antes de subir os pantalóns

aínda dixo.

- ¡Me cago no mundo!

Receita infalible para escribir unha historia

Se vostede ten a ilusión de ser escritor pero sempre anda dicindo “¡é que non

se me ocorre nada!” debe saber que hai unha receita infalible para escribir historias

diversas, só ten que seguir os pasos que se enumeran a continuación. Así que, se

vostede ten a ilusión de ser escritor pero sempre anda dicindo “¡é que non se me

ocorre nada!” que sepa que agora xa non ten escusa.

O primeiro que hai que facer é o traballo de campo. Pois nada, colla unha

cesta, peneira non vale, e vaia ata o campo. Métase nun prado onde haxa vacas ou

touras, tanto ten, e apáñelle o brillo dos ollos, métaos na cesta. Siga camiñando e

busque unha ovella ou unha cabra, se non hai tamén vale un porco, cando teña ó

animal localizado proceda a estraerlle o movimento presumido (se é cabra ou

ouvella) ou baldrogueiro (se á fin é un porco) do cu, métao na cesta. Camiñe ata un

souto e recolla a caída das follas do outono, o tacto das landras dun carballo, o

cheiro da merda dunha curuxa, a cor do sol entre as follas e son do roñar dun porco

bravo, os cogomelos non os toque que non nos fan falta. Saia do souto e achéguese

a unha aldea, aproveite para coller o sabor dos chuchameles dos valados senón logo

terá que dar a volta. Cando chegue á aldea colleite a voz da tendeira, o ollar do cura

e a labia do tratante de gando. Mire na cesta, se xa o ten todo pase ó punto

seguinte, senón ten que dar a volta.

O segundo é darlle sentimento á obra. Se conduce colla o coche e diríxase á

cidade, se non conduce vaia tirar o carné ¡lacazán! Cando chegue á cidade busque

un banqueiro e cóllalle a fachenda, métaa na cesta, busque un funcionario e apáñelle

a desidia, métaa na cesta, busque un pai de familia e colléitelle o medo, métao na

cesta, busque un proxeneta e cóllalle o amor, métao na cesta. De sentimentos xa

basta, non sexa que a obra quede eslamiada de máis. Regrese a súa casa, de

camiño apañe o canto nocturno dos pardais, o cheiro do lixo espallado despois de

tres semanas de folga e a temperatura do bidón metálico onde arde a fogueira dos

vadíos.

Cando chegue a casa colla unha cazola na cociña e unha culler de madeira,

deite medio litro de auga no recipiente e diríxase ó seu escritorio. Verta o contido da

cesta na cazola e remexa… remexa… remexa… remexa… ¡Xa está! Agora hai que

agardar a que pouse o gaspallo. Tampouco é preciso que quede aí a ollar coma un

monifate. Vaia mirar a televisión ou dar un paseo que aínda tarda.

Cando o gaspallo teña pousado colla a culler de madeira, retire un pouco de

líquido e próbeo. Noxento ¿verdade? Iso é que a historia tampouco é moi boa, de

todas formas, pode consolarse pensando que no mundo aínda hai escritas cousas

que saben peor.

Agora xa ten o corpo da obra rematado, falta a que é quizais a parte máis

importante, o final. Opte pola opción que queira, a continuación reflexamos só

algúns exemplos.

- Un final feliz – Viviron felices e comeron perdices

- Un final esperanzador – Poetas somos todos

- Un final desacougante – Carallo dereito non ten respeito

Penso que iso é todo. Xa ten a súa historia e xa pode ir por aí adiante

dicíndolle a todo o mundo que vostede É UN ESCRITOR.

Nota. Se un día non ten ganas de escribir vaia quitárllelas silvas ás leiras que fai boa

falta, e ante todo non esqueza que nunca, nunca, nunca, baixo ningún concepto, nin

que lle marche a muller da casa, nin que lle arda a cociña, nin que a sogra lle chame

na porta, nunca, nunca ande a tocar no taléfano despois das dez da noite.

Caer da burra

- “… vadíos sobre o espello tremendo sen ollar máis alá”. Non entendo

nada. Estes poetas do carallo, ¿tanto mexer nas verbas para isto?

- ¿Qué non entendes?

- Non entendo nada desta merda que está aquí escrita, os vadíos, os

espellos.

- ¿E logo?

- ¡E logo tampouco!

- Imos ver, ¡dame paciencia señor! ¿ves ese polo?

- Vexo.

- ¿Que fai?

- Nada, estar aí parado coma un pasmarote, ¿que vai facer?

- Si, pero… algo fará ¿ou?

- Vale… es un aburrido ¿sábelo non? O polo está ollando as flores,

agora ergue a vista cara ó ceo, agora volve ver as flores.

- ¿É feliz?

- ¡É un polo!

- Si, xa sei, pero é feliz.

- ¡Ai que cona! ¿Que queres, que llo pregunte?

- Vale, vale, está ben. ¿Ves aquela pita de alí, aquela que está ó carón

do pozo?

- Vexo si

- ¿Que fai?

- Escaravella na terra

- ¿Por que?

- Anda á procura de miocas.

- Iso é. Agora imaxina que ti es un polo, o prado é a vida e a herba, as

flores, as abellas, o pozo… son o espello.

- Si pero… ¡aaaah, agora si!

- ¿Que foi, caeches da burra mamalón?

A calma podre

Acordou de súpeto, sobresaltado, alguén estaba a bater na porta. Entre o son do

vento e a choiva, entre o balbordo incansable do mar, escoábanse uns golpes secos

e pausados. Era un resón lonxano e feble, pero á vez preciso e constante. Ninguén

bate así, pensou, esa non é a chamada dun home. Entón tivo medo porque entendeu

con claridade quen estaba a chamar, ou iso supuña o vello. Nunca fora un agoireiro,

pero levaba demasiado tempo agardando aquela visita, parecía algo incrible pero

agora estaba alí presente. Pensou erguerse do leito e atender á chamada, pero non

foi quen. Convenceuse de que aquilo era demasiado extraño como para tomalo á

lixeira, pensou que quizais estivese trabucado, e se fose outro o que chamaba?

Enganouse a si mesmo, inconscientemente buscara unha arreda porque, en

realidade, estaba morto de medo. Fechou os ollos e fixo por durmir. Botou algún

tempo dando voltas no leito, agardando que aquel visitante marchara. Aínda que era

pleno inverno e facía un frío do demo comezou a suar. Desabrigouse das mantas e

sentíu coma a suor se iba arrefriando. Comezou a gorentar que o camiñante liscase.

Deuse de conta de que a súa mente estaba a entrar nunha gaiola invisible e tratou

de non pensar en nada, non podía, aquel bater non cesaba.

- ¡Vaite maldito! ¡Vaite por donde viñeches!

Dende o leito gritaba o pobre home, desesperado, coma quen grita por acordar dun

pesadelo e non pode. El non pedira aquela visita, el non chamara a aquel camiñante.

El só quería durmir tranquilo e acordar ó mencer para saír ó mar. Sen embargo non

daba acougado porque era consciente de que tiña que cumprir unha obriga, aínda

que soubera tamén que non tiña valor para elo.

Inesperadamente o petar calou. O home se incorporou no leito e virou a orella cara á

porta, contivo o alento e escoitou con atención. Odiou as ondas que non lle deixaban

ouvir se o extraño camiñante seguía alí. O mar ía morrer violento contra as rochas,

co seu barullo ancestral de folla de lata, o vento ruxía con forza asubiando ó

atravesar as fendas dos tablóns dos poxigos. Non ouvía outra cousa. Quen queira

que estivese fóra non daba sinal algún. Transcorreu un interminable instante de

pegañenta angustia. A piques estivo de erguerse do leito pero, de súpeto, volveu

chamar, desta volta con máis forza. Un arrepío atravesou a espiña dorsal do home.

- Silverio – unha voz profunda e espectral chamaba – Silverio, ábreme Silverio.

- ¡Vaite! ¡Vaite malnacido!

Pero non marchaba. Quedou largo rato alí, batendo na porta, lento pero

incansable, como quen dispón de toda a eternidade para non facer outra cousa que

bater naquela escascada madeira. Silverio dubidaba, non quería abrir, desexaba con

toda a súa alma que o bater parase. Quería que o camiñante volvese ó seu lugar,

que fose chamar noutra porta, pero non había outra porta, aquel servizo só o

podería cumplir el. Sabíao, so el.

Xa non puido volver durmir. Silverio pensou que se non contestaba o

camiñante aborrecería e marcharía seguindo os seus pasos, pero non foi así. Durante

horas estivo chamando, coma un desesperado. Silverio prendeu unha candea e

matou o tempo buscándolle xeito ás formas reflectidas no branco encalado das

paredes.

O vento era tan forte que no interior do cuarto se mexían as redes penduradas do

teito, un almanaque abaneaba cravado na parede, as perolas chiscaban no andel da

cociña. O saín da candea consumíase rápidamente, pronto quedaría ás escuras

naquela noite de lúa crecente. A choiva parou e tan só un leve froallo obstinado

continuaba a caír.

Misteriosamente o bater cesou. Silverio prestou atención pero non ouvíu máis

nada que o bulir do vento e a auga escorregando no tellado, o queixoso ouveo dun

can que chegaba enxordecido do outro lado da vila, os pardais que facían barullo

entre as pólas das árbores. Despois, uns pasos bacentos que se alonxaban no

enlousado da estrada.

O mencer chegara e a primeira luz da alborada entraba na cociña polo garguelo da

porta. Agora xa se podía erguer sen medo, o peor pasara. Ogallá nunca máis volvese

unha noite coma aquela, ogallá aquel camiñante se perdese no tempo.

********

Encheu a barriga cunha codia de pan e unha presada de bocartes salgados.

Abríu a garrafa do aguardente e encheu un par de dedos de licor no fondo dun vaso

derramando unas cantas pingas sobre a madeira da mesa. Bebeuno dun trago e

sentíu o sabor doce da caña quentándolle o peito. Enrolou un cigarro de picadura e

prendeu un misto. Aspirou o fume do tabaco mentres pensaba onde iría botar as

redes. Podía ver o mar pola fiestra, amainado o vento da noite a auga calmárase un

pouco. En todo caso, conviña non alonxarse moito por se o temporal chegaba de

imprevisto. Decidíu que iría ó Corgo das Barxas. Seguramente habería alí bo peixe e,

no caso de levantarse un vento inesperado, podería amarrar a dorna no pequeno

peirao daquela entrante e volver camiñando.

Saíu da casa co atado das redes ás costas e un salabardo na man. Facía por

non pensar no camiñante. Miraba para as gaivotas deixándose emboubar polos

círculos que trazaban no voo, coma se os seus movimentos aéreos valesen para

levarlle lonxe o seu pesar. Pero aquel bater non era deste mundo, aquel son infernal

quedáralle gravado a ferro na mente. Ademáis, non era o seu oficio aliado do

esquecimento. Se algo ten o mar é soidade, e a soidade ama o recordo, ás veces ata

a loucura. Habían pasar longos días ate que Silverio fose quen de desatar aquel nó

que agora lle amortallaba a alma.

Ó chegar á praia botou o atado de redes sobre a falca do estribor, soltou as

amarras e púxose a turrar da barca cara ó mar. Cando as primeiras ondas lle

mollaron os pés sentíu a auga xeada nos nocelos. Os ósos semellaban escarpas

cravándose na carne. Pasara toda a vida entre néboa, choiva e humidade e agora,

na vellez, a reuma era a súa recompensa. Pero Silverio era un home obstinado e

seguíu teimando, apertando os dentes mentres xemía para enganar á dor.

Ó cabo conseguíu aboiar á dorna e con custoso esforzo subíu ó bote coas

galorchas enchoupadas. Sentou sobre o taboleiro de cara ó leme e, coas súas mans

vellas e curtidas polo sal, agarrou os remos e afundíu as pas na auga. Foi entón

cando botou en falta a Maximino, o seu compañeiro na pesca, morto había non

moito tempo. Mentres Silverio remaba, Maximino levaba o temón, ou ó revés. O caso

era que agora tiña que valerse só, tiña que usar o pé para corrixir o rumbo e aquilo

lle daba certa vergoña, non andarían a facer mofa del os vilegos? Case sempre se

lembraba do seu compañeiro cando se desplazaba pola auga, pero o que máis

saudade lle causaba era que perdera a súa compaña.

Paseniñamente foise alonxando da praia cara ó Corgo das Barxas, sumido nos

seus recordos, sentíndoos liscar coma penas que leva a brisa. Remaba a modo, lento

pero constante, como un bo mariñeiro que garda as forzas por se as precisase máis

tarde. Remaba pensando no mar, dicíndose a si mesmo que é falso e traizoeiro,

cantas vidas non levara con él? O máis grave é a confianza. Cando cres que o

coñeces é cando te abraza para non te soltar. O mar é ciumento coma un home

namorado.

Cando chegou ó Corgo buscou o mellor lugar para comezar a largar o cerco.

Dende que era cativo vivira naquela ría. Coñecía aqueles farallóns coma se fosen

pedras do seu lugar. Cada rocha, cada remuíño, cada furna formaban, dende

sempre, parte do seu ser. Sabía que no Corgo había que botar a rede a partires do

segundo saínte de penedos do nacente, alí onde o fondo é areento e a malla non

queda prendida das rochas. Así que sorteou a ondaxe e chegou ó lugar apropiado.

Botou pola borda a primeira cortiza e víuna quedar boiando na superficie coma unha

bailarina. Deu un par de impulsos á dorna cos remos, e a inercia valeulle para

mandar un par de cortizas máis. A chumbada íase afundindo pouco a pouco mentres

Silverio se extrañaba de non ver peixes naquela auga sempre abundante. Cousa tal

nunca acontecera, nunca viu o mar tan falto de vida así que, premeditadamente,

disminuíu a velocidade da dorna e foi botando a rede amodiño, dándolle tempo ó

peixe a meterse no cerco. Aínda que tardase, o peixe había entrar. Acaso non

entrara sempre?

Pouco a pouco, paseniño, foi pechando o cerco formando un círculo perfecto,

resultado da rutina de toda unha vida. Cando lle quedou só unha boia por largar

preparouse o vello para cumprir co seu ritual. Como cada día levou a man ó rostro e

enxugou a suor, esfregou os ollos, meteu os dedos debaixo da boina e rañou na

testa, respirou profundamente mirando ó ceo cos seus ollos neboentos de carrazas e

pregou a súa oración silandeira. Logo colleu os dous cabos da rede e comezou a

turrar. Moi despacio, amantiñamente, coma se os empurróns lle puidesen facer dano

a malla.

Ós chiscos, o fondo da dorna íase enchendo de rede e argazo. Foi entón cando

comezou a aquelarse. A rede saía da auga con suavidade, nada facía forza no outro

extremo. Non vira aínda peixe ningún enredado no tecido e, preocupado, comezou a

turrar con máis ímpetu, case que violentamente, ata que ó fin a última cortiza foi dar

ás súas mans cumprindo o máis negro dos presaxios. Estaba valeira. Nunca tal lle

sucedera, era coma se o mar estivese morto, coma se non agochase vida no seu veo

azul.

No preciso intre en que a derradeira cortiza caíu sobre a cuberta un lóstrego

alumou o horizonte. Silverio levantou a vista e albiscou coma unhas ameazantes

nubes negras se aproximaban polo poñente. O ronco estoupar do trono chegou

canda el á vez que un forte vento asubiante lle fixo pechar as pálpebras. As ondas

comezaban a medrar coma negras heraldas do temporal que asexaba non moi lonxe,

a vella dorna abaneaba entre elas coma un miserento pau. O mar é traizoeiro,

pensou Silverio. Xa non tiña tempo de volver á vila, así que levou a barca cara ó

pequeno peirao d´As Barxas.

Ó chegar atou firmemente a vella dorna no amarradeiro. A choiva comezou a caír.

Silverio botou as redes ás costas de calquera maneira, colleu o salabardo e comezou

a camiñar cara á casa, mentres as gaivotas sobrevoaban a bandadas o lugar exacto

onde soltara a rede.

*********

O temporal que ameazara á ría ó solpor, co chegar da noite, cumplíu a súa

promesa. Fortes rachas cruzaban o océano para vir arrandear os poxigos das fiestras

da casucha do vello. Choiva, trebóns, friaxe, os altos eucaliptos filtrando as rachas

nas súas copas e renxendo os troncos a piques de partiren... O país do auga facíalle

honra o seu nome. Pouco tardou a poalla en converterse en torboada. Polo

empedrado da empinada costa comezou a acumularse a auga. Ó primeiro era tan só

un reguiño humilde, pero nun choscar dos ollos se transformou en riada entolecida

que ía arrastrando ó seu paso todo o que topaba; ramas vellas, follas secas, estrume

do gando dos camiños, frouma dos piñeiros, movíanse na auga coma absurdas

gamelas. Todo ía cara ó mar, a finar no medio de aquela violencia implacable.

Aquela ía ser unha noite infernal para os barcos ós que o temporal collera

alonxados da costa. Terían que sobrevivir á monstruosa ondaxe antes de achegarse

ó peirao. Os penedos da costa agardaban coma afiados coitelos dispostos a tronzar

as febles naves ó máis mínimo roce. Aqueles barcos estaban tripulados por

esguízaros mariñeiros de facianas curtidas pola adversidade pero, aquela noite, o

tobogán das ondas habíase cobrar máis dunha vida.

Dentro da casucha escoitábase o ruído do vento asubiando nas fendas. As

portas renxían no seu tétrico abanear. Da praia chegaba o son antigo das ondas

coma ruxidos de lobos famentos. Silverio estaba ás escuras na cociña. Sentado ó

carón da lareira buscaba o último alento das languidecentes brasas dunha torada de

carballo. Na entrada ó cuarto, contra o cantareiro, unha pingueira facía sons líquidos

o caír nun enferruxado bacín.

Fumaba un cigarro tras doutro. Sentíase alterado, nervoso, estivera avelaíño

toda a noite, tumbárase no leito tratando de coller o esvaradío sono pero, aborrecido

de dar voltas, ergueuse e foi sentar á cociña. A preocupación pola pesca frustrada

tiña ó seu pensamento atrapado coma a un pardal nas poutas dun miñato. Nunca tal

lle sucedera, endexamáis botara a rede en van, aquilo era moi extraño. Pensou que

quizáis fose a causa do temporal pero non as tiña todas consigo. Estaba ademáis o

outro, aquel bater na porta, aquel misterioso camiñante. Que clase de home podía

porfiar debaixo da choiva por tanto tempo? Que había tan importante naquela casa

como para esquencerse dos elementos dese xeito? Silverio tan só achaba unha

explicación pero... negábase a crer nela, non podía crer nela!

O tempo foi caíndo impasible. A boca da noite foise abrindo e o temporal

parecía medrar de violencia. Silverio toqueneaba sentado ó carón da lareira, entre os

asubíos do vento e o repenicar da auga no tellado. O quente da manta nas costas foi

vencendo o seu desvelo. O cansanzo da pesca e o pouco alimento fixeron que

pechase os ollos e quedase durmido alí mesmo. As brasas acabaron de consumirse e

o cheiro do fume ocupou o ar da cociña. As paredes cubríronse cun veo de vapor

que resaltaban aínda máis as negras manchas de humidade que as poboaban.

*******

A macabra risada dunha gaivota sobresaltouno. O son entrara escorregando

polo tiro da cheminea, probablemente o paxaro estivese pousado no tellado. Silverio

acordou inquedo, desconfiando do que ouvira, aínda que logo caíu na conta de que

tan só era unha gaivota. Fóra comezara a chover a mares. Ergueuse da cadeira,

devagar, para ir buscar unhas follas de xornal. Sentíu a dor da reuma nas pernas.

Sentíu os seus ósos estalar coma barras de xeo. O resío do inverno non é amigo dos

vellos, pensou, e recordou con nostalxía a súa baril mocidade. Deu uns pasos e

chegou a gabeta onde gardaba os papeis, abríuna, cortou media folla e levouna con

el. Pese a que a reuma era tan forte que lle daban ganas de chorar, estaba

acostumado a soportar a dor. A vida é sufrimento, pensou, así que regresou á lareira

e puxo o papel enrugado enriba das cinzas, botou unha presada de follato e máis

unha piña e prendeulle lume cun misto. As lapas extendéronse do papel ó follato

creando unha breve bafarada que chegou ata a gramalleira e baixou de seguido de

intensidade. A piña prendera, así que Silverio engadíu uns poucos anacos de

canaveiras cortadas e uns rachóns de eucalipto. Foi ó cantareiro e encheu un xerro

de auga para pór a quentar no pote.

Foi xusto entón cando bateron na porta. Silverio quedou paralizado, o seu

rostro palideceu coma a neve, cortóuselle a respiración, cravou a mirada na porta

coma quen quere ver do través. Volveron bater. O mesmo bater pausado da outra

noite, irreal, case que mecánico.

Silverio fixo por non facer ruído. Desexou botar unha manta na porta para

impedir que a claridade amarela do lume se coase polas físgoas da madeira, pero

non conseguíu moverse. Arrepiáballe aquela porta, arrepiáballe tan só achegarse a

ela. Mentres, o bater seguía sonando frío, distante, inhumano...

Quixo berrar, quixo ir pola francada e abrir a porta para espetarlla na testa a aquel

malnacido. Cala! pensaba, cala! mentres botaba as mans ás orellas. Pero aquel bater

atravesaba a carne, atravesaba os ósos. Aquel bater non era deste mundo, aquilo

tiña que ser cousa do demo.

Estivo a piques de perder o sentido. Comezou a camiñar pola cociña, amodo ó

primeiro pero logo máis rápido, nervoso coma un carneiro que se sinte ameazado. A

súa ansiedade foi crecendo con cada bater, ata que caíu de xeonllos no chan, preso

do pánico. Tratou de rezar calquera cousa pero na súa mente só topaba blasfemias.

Resfregou os ollos, querendo acordar daquel pesadelo, rañou a testa, os brazos, o

peito. A súa fronte estaba asulagada de suor que esbaraba ata metérselle nos ollos

inmensamente abertos. Non podía máis, a tolemia asexaba no petril, tiña que facer

algo contra aquilo, tiña que se enfrotar co descoñecido. Foi á parede do fondo e

descolgou a francada do cravo onde estaba pendurada. Foi directo ata a porta

fungando e maldicindo. Agora vas ver! agora si Satanás!

Pero, de súpeto, o bater calou. Silverio quedou paralizado coma un

monicreque de pau, á expectativa, co aparello na man. O corazón latexáballe

desbocado, podía sentir o seu rumor no silencio da cociña. Pero... onde fora o vento?

Calara e xa non chovía. O temporal amainara nun bafexo, coma unha morea que se

mete na cova, esperando mellor ocasión para trabar á terra. Aquilo non podía ser, un

temporal non se ía así, tan de socato, coma unha bágoa que cae no mar.

Comezou a tremer. Vacilante, devagar, achegouse ata a porta. A reuma

pasara, sentía as pernas vellas e cansas pero os ósos non lle ferían ó camiñar.

Amarrou a caravilla da porta pero aínda dubidou un intre en abrir. Non estaba

seguro, e se todo era unha astucia daquel camiñante? Unha badalada estremeceu as

aves nocturnas, a campá da igrexa comezou a soar. O badalo golpeaba no ferro

lentamente, emisario dalgunha desgraza acontecida na noite. Silverio pensou que

non podía seguir así. O medo é unha mala compaña, pensou, así que correu o

pasador e abríu a porta bruscamente.

Nada. Ninguén. Alí non había ninguén. Mirou cara ós lados pero non topou

rastro de home algún. Tan só aquelas badaladas tristes. Poido comprobar que non

había vento, nin brisa, nin choiva, non había ondas no mar nin nubes no ceo. Tan só

un firmamento de refulxentes estrelas e alá, no poñente, unha lúa casi chea

pintando na auga tranquila un camiño prateado e palpebrexante.

*******

Coma o día anterior, na auga turquesa e cristalina do Corgo, non se apreciaba

indicio de vida algún. Ningunha sombra, nen breves resplandeceres que delatasen a

presenza dalgún ser despistado perto da barca, nada! Auga morta nada máis, calma,

inmóvil. Non se vían por lado ningún os habituais peixes corcovando ó brincaren fóra

das ondas, nin cormoráns na súa procura, tan só unha bandada de tétricas gaivotas

pelexando no ar. Silverio dudaba se botar as redes. Tiña o estomágo valeiro. Aínda

non comera nada. Os poucos bocartes que lle quedaban, sendo home precavido,

prefería deixalos para a cea. Os dous dedos de caña que bebera ó erguerse bulíanlle

na barriga coma un río de pequenos cristáis de mica. Ó fin decidiuse e comezou a

botar a malla pola borda. Outra vez se lembrou de Maximino, botábao en falta. Non

só porque agora tiña que facer todo o traballo sen axuda. Non era iso, ben

aprendera a valerse el mesmo. O que máis arelaba era a súa compaña, a súa

conversa escasa, os seu calar case que perpetuo. Sentíase extraño sen o seu

compañeiro de angueiras e, aínda por riba, aquel mar tan calmo impensable no

inverno.

Seguíu botando a rede inmerso nos seus pensamentos. Ían e viñan na súa

mente coma anduriñas sobre un prado. Preguntábase que era o que estaba a

acontecer, aqueles fenómenos tan misteriosos; a calma podre no inverno, temporais

que desaparecen coas badaladas... un arrepío fíxoo tremer ó recordar o bater do

camiñante. Deu en pensar que se estaba volvendo tolo, que a súa mente gastada lle

estaba a falar de cousas imposibles. Na vila vira moitos vellos acabaren a vida coma

cativos sen sentido, mexando por eles e falando ó chou. Pero non! Non podía ser.

Aquel bater era demasiado real como para tratarse dunha tolemia... ou dun soño.

Rematou de botar o cerco e preparouse no seu ritual. Enxugou a suor da

fronte, esfregou a vista e rañou a testa por debaixo da boina, mirou ó ceo e

comezou a pregar a súa oración silenciosa. Pedíulle axuda a Deus, ía necesitala. Nun

xesto pouco habitual descubríu a testa respetuoso. A medida que se ía facendo vello,

a súa confianza en Deus medraba. Cando acabou, volveu poñer a boina e respirou

profundamente tratando de coller folgos nos seus pulmóns castigados polo fume do

tabaco.

Xuntou as dúas puntas da rede e comezou a turrar. Amodiño, cortiza a cortiza,

formando pequenas ondas na mar serena. A rede ía caíndo no fondo da dorna con

suavidade, Silverio aprendera a agarimar aquel triste trebello coma se fose parte da

súa carne. Aínda que os seus dedos tiñan mil marcas de cicatrices daquela rede,

aínda que non topase sitio nas mans que non fose ferido por ela, Silverio amaba

aquelas mallas coma un preso odia as reixas que o encerran. Sempre lle tivera

confianza a aquel tecido, por vello que estivese, sempre lle dera que comer. Mais

agora non as tiña todas consigo. Ó recoller a rede sentíaa vir canda el lixeira e

suave. Non había forza do outro lado que lle indicase que algo quedara atrapado no

cerco. Enredado nas celas tan só o argazo, nin peixe grande nin pequeno. Coma se

os habitantes das aguas descubrisen o antigo segredo do aparello de Silverio. Seguíu

turrando, máis por recoller as redes que por esperanzas de ó fin pescar calquera

cousa. E así foi. A última cortiza caíu na borda facendo un ruído seco e oco, coma o

que fai un pardal o bater contra unha fiestra, un ruído que parecía mofarse del.

Silverio amarrou os remos e afundíu as pas na auga. Os seus brazos cansos

comezaron a remar cara á casa mentres, de costas á terra, a súa mirada perdíase

tristeira no horizonte.

*******

Quedou adormecido sobre o colchón de follato ó pouco de tomar a cea.

Estaba rendido. Os escasos bocartes que lle quedaban foron dar ó fondo do

estómago valeiro coma bágoas nun pozo. Non sabe canto tempo durmíu pero cando

acordou xa estaba ben entrada a noite.

O seu descanso foi cativo e tempestuoso. Un angustioso pesadelo deixoulle o espírito

acorado. Non sabía cantas voltas dera no leito pero lembraba perfectamente que

soñara que acordaba nun tétrico camposanto, onde centos de negros paxaros ían

pousarse sobre as sepulturas e se escoitaban, de cando en vez, queixidos tristes e

miserentos de xentes aflixidas. Atravesou o camiño entre as tumbas, recoñecendo

nas lápidas a algúns dos enterrados. Deu varias voltas entre as fileiras de nichos ata

que, á fin, atopou a saída entre dous grandes sabugueiros alumiados por centos de

diminutas lapiñas violetas. Abríu a cancela do cemiterio e botou a andar por un

carreiro estreito e torto. Tivo que atravesar unha fraga de árbores grises coma a

cinza e logo chegou a un prado de herba seca onde milleiros de carricantas

rinchaban a un tempo. O son era insoportable, infernal, por máis que botaba as

mans ás orellas non conseguía desfacerse daquel renxer. As pedras do vieiro

comezaron a moverse dun lado ó outro coma lagartas entolecidas. Colleu medo e

comezou a camiñar máis rápido, tratando de se alonxar daquel lugar. Xemía polo

esforzo pero non podía deixar de camiñar. Levantou a vista e víu un pequeno outeiro

non moi lonxano. No alto había unha casiña branca coa cheminea fumegante.

Escoitou bulir no vento verbas graves e metálicas, verbas que viñan de ningures;

onde vas pailán? dicían, onde vas coitadiño? Logo, unha risada tétrica e prolongada.

Mirou cara ó chan. No pó do camiño formábanse precisas figuras de arrepiantes

bestas que trataban de trabarlle nas pernas. Comezou a correr, os folgos

escaseaban, xemía prolongada e custosamente, pero canto máis rápido corría máis

grandes e violentas se facían as bestas. Ó ollar cara adiante puido ver o outeiro moi

preto, o pensamento de atopar refuxio deulle forzas para correr aínda máis rápido.

Bafexante, subíu polo carreiro que levaba á casiña branca e, aínda que sentía a

risada máis lonxe, non se atrevía a mirar atrás. Entrou no lugar e sentíu unha

instantánea sensación de tranquilidade, coma se aquela fose a súa propia casa.

Había ducías de restras de allos penduradas da fachada, secando ó sol, enormes

cabazos alaranxados sobre unha mesa de pedra, un par de cestas de vimbios con

espigas a medio debullar... Bateu na porta con firmeza. Unha feble voz preguntou

dende o interior, quen é? Son eu, Silverio! contestou o vello. A porta abríuse

lentamente e tras dela apareceu un home vestido cun traxe negro. Cando Silverio

alzou a mirada quedou arrepiado. O habitante da casa tiña a pel escamada, de cor

verde, unha lingua bífida que ós poucos expulsaba entre dous afiados cabeiros e uns

ollos amarelos e vítreos de ofidio que semellaban atravesalo. De súpeto abríu os ollos

e xa non soñou máis, aínda que seguíu vendo aqueles ollos de serpe onde quer que

mirara.

Pasou un longo tempo de angustia. Non se daba quitado da cabeza aquel mirar de

meniñas verticais, aquela pel de reptil que lle producía insoportable fasquío. Respirou

fondo e comezou por pensar nas rúas da vila, no día da feira, nas peixeiras facendo

a poxa da pesca... e así, ós poucos, conseguíu recuperar a calma. Tiña que

esquencerse daquel pesadelo, a súa cordura esixíallo. Deu en pensar no presente, no

real, a súa situación era moi apurada. Aquilo non podía seguir así, as tripas renxíanlle

no ventre coma portas húmidas. Ó día seguinte tería que pescar calquera cousa se

non quería sufrir coa fame. Foi a cociña e servíuse un par de dedos de caña, agardou

a que o fino gaspallo asentase no fondo do vaso e bebeuno dun grolo. Logo foi cara

o andel e colleu a lata do tabaco, abríuna e botou un pouco de picadura na man.

Envolveuna no papel de arroz e prendeulle lume. Á vez que fumaba ía lembrando os

seus movimentos da tarde anterior, pero por máis que rebuscaba na memoria, non

topaba ningún erro, non fixera nada anormal, nada distinto do que levaba facendo

dende había décadas. A causa non era el, iso estaba claro, nin da rede que estaba

en perfecto estado, a causa era do mar que semellaba estar morto.

Finísimas columnas de fume saían da punta do cigarro formando imperceptibles

ondas ó subiren cara o teito. Un par de gatos miañaban fóra, sentíase o rañar das

súas gadoupas bulindo aquí e acolá. Silverio comezaba a ter un pouco de frío. A

temperatura baixara de súpeto. Foi ó cuarto, colleu a manta da cama e botouna

sobre as costas. Regresou a cociña a seguir fumando no cigarro. Puido ver á

columna de fume do tabaco movéndose dun lado ó outro, bailando ó ritmo que

algunha furtiva brisa lle marcaba.

No preciso intre no que Silverio sentou na cadeira unha violenta racha de vento

golpeou a porta e as fiestras e, simultaneamente, comezou a treboar. O vello quedou

pasmado, de donde saíra aquela tronada? Cando se metera na cama o ceo estaba

totalmente despexado, sen nubes á vista nen vento nas árbores. Sen embargo, aí

estaba o temporal, inesperado e violento, como se un escoler pillabán andivese

argallando no horizonte. Pronto comezou a sentir barullo de auga no tellado. A

pingueira da cociña comezou a filtrar líquido que repenicaba ó cair no bacín

enferruxado.

Silverio deixou o cigarro na cuncha de vieira que facía as veces de cinceiro e se

ergueu traballosamente. Quería ver que clase de temporal lle agardaba aquela noite.

Deu uns pasos cara a porta arrastrando as súas pernas vellas e preguiceiras e botou

a man á caravilla. Foi entón cando bateron na porta. Un batido seco e illado,

pausado, logo outro e outro. Unha bandada de pegas pousouse nalgunha póla perto

da casa e comezou a berrar o seu lúgubre balbordo. Silverio quedou xeado coma un

carambelo, retirou a man do pecho e retrocedeu un paso, quizáis porque pensara

que o camiñante podería atravesar a porta.

A noite anterior collera a francada para guindarlla na testa a aquel malnacido, pero

ese impulso desaparecera, a carraxe que entón o cegaba minguara

inexplicablemente. Tan só consevaba agora unha sensación de desacougo e

desconfianza.

- Ábreme Silverio, ábreme a porta.

Outra volta aquel falar profundo e grave, aquela voz plana que non era deste

mundo. Agora Silverio non sabía que facer. Estaba desconcertado. Por unha banda

quería abrir, pero lle faltaba coraxe; por outra, quería que todo aquelo fose un soño,

un mal pesadelo do que acordar. Quería abrir os ollos e comprobar que aquel

extraño nunca estivera alí.

- Ábreme Silverio, ábreme.

- Vaite de aquí espantallo!

- Ábreme, son eu.

- Vaite por onde viñeches, fillo dun demo! Vaite e non volvas!

- Son eu, ábreme. Son Maximino.

Que foi o que dixera? Silverio quedou paralizado, anulado, transformado en

pedra. Dixera Maximino, sen dúbida algunha dixera Maximino. Non o podía crer.

- É que xa non te lembras de min? Son Maximino.

Silverio quedara mudo. Non sabía que dicir, non sabía que pensar. Sempre

sospeitara da identidade do misterioso camiñante. No máis profundo do seu ser

sempre pensara que aquel visitante non podía ser outro que Maximino. Quen senón?

Quen aturaría o vento e a choiva, a friaxe e a treboada, só para bater na súa porta?

E así seguía aquel extraño, Maximino ou quen fose, a bater na porta con aqueles

golpes pausados, enfermizos.

- Ábreme, son Maximino. É que xa nen te lembras de min?

- Vaite fillo dun demo! – Silverio mantíñase firme aínda que a dúbida escoaba na súa

voz – Maximino está morto!

De seguido se escoitaron pasos no empedrado. Bastou dicir aquelas últimas

verbas para que o camiñante espantase. Silverio sentíuno baixar pola costa mentres

a dúbida se agrandaba na súa mente, rexa e forte coma un penedo. Foi cara a porta

mentres pensaba que aquilo non podía ser, que a súa mente de vello lle estaba

facendo mofa. Acaso non botara el mesmo terra sobre o cadaleito do seu amigo?

acaso non vira medrar a herba sobre a súa sepultura? Botou man do pasador

mentres se extrañaba de non ouvir pingueira ningunha caíndo do tellado, nen vento

mexendo as contras e, aínda que era inverno, sentía un calor pegañento coma se o

máis forte calmizo do vran estivese a cubrir o mundo. Entón se lembrou da casa do

pesadelo. Da sensación parecida que vivira ó entrar no lugar. Aquela apariencia de

quentiño benestar, aquela porta farta de alimentos, os ollos de serpe craváronselle

no pensamento coma afiados aguillóns. Comezou a suar, as pernas tremíanlle, a cara

se lle puxo pálida coma a pedraza. Quedou totalmente paralizado, aterrado, a piques

estivo de deixarse vencer por aquela mirada penetrante. Sen embargo, unha idea,

coma unha branca pomba, lle cruzou na mente. Dixera Maximino, dixera Maximino.

Maximino non lle había facer mal. Sen mais, correu o pasador.

Cando abríu a porta xa non había ninguén. Instintivamente ollou a un lado e ó

outro e comprobou que alí non había máis que a solaina da súa vella casucha e máis

el. A prateada luz da lúa chamou a súa vista coma os ollos da serpe chaman a

mirada do rato. Mirouna fixamente como se aquel brilar escondese algunha resposta.

Foi entón cando caíu na conta de que algo inaudito estaba a acontecer. Aínda que

era inverno, os seus vellos ouvidos enchíanse co canto de milleiros de grilos e cos

asubíos dos rousiñoles nos piñeiros, mentres un lixeiro barbadelo sopraba dende o

sul.

*******

Xa o risol andaba a tinguir as nubes cando Silverio chegou ó Corgo das

Barxas. O mesmo lugar de sempre, as mesmas redes, o mesmo actuar pausado.

Hoxe tería que pescar calquera, levaba xa bastantes días sen encher o bandullo.

Miraba cara á profundidade daquela auga pero, por máis que buscou no medio das

imperceptibles ondas, non topou sinal algún. Nin sombra nin destelo que delatase a

presenza de vida, nin sequera víu os pequenos biscallos que, inxenuamente,

adoitaban rodear a dorna. A auga seguía extrañamente calma e igual de morta que

nos días anteriores. De todos modos tiña o presentimento de que a súa sorte ía

mudar, sabía case con seguridade que a rede non volvería caír valeira sobre a

cuberta da dorna. Así que comezou a largar o cerco facendo o posible por afogar os

negros presaxios que asomaban na súa mente.

Foi botando unha a unha as cortizas pola borda, paseniño, coma un amante

que acariña os cabelos da súa namorada. Víu afundirse a chumbada entre o argazo e

a corrente, namentres remaba ós poucos para coller impulso. O ceo estaba

totalmente cuberto de nubes brancas, aínda que polo poñente comezaban a asomar

máis oscuras. De todas formas, Silverio tería tempo de recoller a rede antes de que

caísen as primeiras pingueiras.

Foi trazando o círculo, lentamente, devagar, ata que chegou a primeira

cortiza. Coma sempre, os dous cabos coincidían. Coma un cesteiro que leva toda a

vida trenzando o vimbio, podía facer aquel traballo cos ollos pechos. Xuntou os dous

cabos do cerco na auga preparándose para o seu ritual particular. Foi entón cando

caíu na conta de que non añorara a Maximino á hora de facer aquela laboura el só.

Poida que xa se estivese acostumando a súa ausencia, quizáis porque aquel

camiñante se identificara como o seu amigo, o caso era que non sentía unha tristura

tan grande polo seu compañeiro, se cadra, un lene desazo por deixalo só baixo a

choiva. Simplemente botara o cerco sumido nos seus pensamentos, e así ten que ser

de agora en diante, pensou, hai que deixar ós vivos vivir e ós mortos descansar en

paz.

Enxugou a suor da cara, esfregou os ollos, rañou a testa por debaixo da

boina e ollou cara o ceo bisbando a súa misteriosa oración, daquela

extraordinariamente longa. Cando rematou, colleu folgos profundamente e

afundíu as mans na auga para coller os cabos da rede. Estaba xeada, sentíu o

efecto da humidade nos seus dedos enxoitos coma se apañara unha presa de

ourizos. Pero a súa vontade de ferro non lle permitía rendición algunha, así

que, apretou os dentes e comezou a turrar.

Ó igual cos días pasados, a rede viña canda el suave e mol como una

folla de papel, sen outra colleita que algunha que outra folla de alga. Comezou

a inquedarse. Tivera posta toda a súa fe naquel día, a grande premonición que

tivera ó mencer, pouco a pouco se ía desmoronando, como un castelo de area

á beira do mar. Sen embrago, fixo por non pensar no fracaso e seguíu

turrando, se cadra máis amodo, como non querendo chegar ó final. Foi entón

cando ouvíu unha voz nas súas costas; o esquecimento é mal compañeiro, dixo.

Silverio deu a volta alarmado pero alí non había ninguén. “O esquecimento é

mal compañeiro”. Que querían dicir aquelas verbas? Quen ou que ser invisible

aparecera ás súas costas para lle falar?

Como podía ser? Como lle podía chegar voz algunha ata alí? Non achaba

explicación e unha idea, coma un lóstrego, víu a retumbar no seu pensamento,

estás a volverte tolo. As tebras creceron no seu interior. E se fose así? Xa non

sabía que pensar, xa non sabía no que crer. Os seus sentidos, o seu

razoamento, dicíanlle que aquilo non era posible, que as verbas tiñan que saír

dalgún home presente. Sen embargo, o seu sentimento devecía porque

Maximino estivese alí con el. Deu en pensar que a soidade do mar e do inverno

estaban a murchar a lucidez da súa mente. Víuse a si mesmo perdendo o norte,

desvariando polas rúas, víu un feixe de rapaces andar tras del tirándolle pedras

e meténdolle ras nas súas cirolas cheas de trancallos. Necesitaba acougo, non

pensar, necesitaba estar tranquilo e recuperar o equilibrio. Fixo o posible por

concentrarse na pesca e espantar aqueles funestos pensamentos, pero eran

tantos e tan extraños os acontecementos dos últimos días que necesitaría un

milagre para poder deixar de pensar naquilo.

E o milagre apareceu. Sentíu que algo na outra banda da rede facía forza. Era

unha forza morta, coma se estivese arrastrando algo que non se movía, sen

embargo, Silverio se alegrou daquilo coma un labrego que sinte o arrecendo da

choiva no vran. Deu un pequeno empurrón violento e a malla fixo máis forza.

Si, alí algo había, algo que non deixaba á rede escoar a auga con facilidade.

Coidadosamente, coma quen arrola un cativo nun berce, foi subindo a malla a

bordo. Pouco a pouco foron caíndo as cortizas na borda mentres o vello

enrugaba a fronte albiscando miraxes entre as augas. Ó cabo, distinguíu na

profundidade unha forma extrañamente redonda vindo cara á superficie. Púido

ver algunhas cores no lombo daquel estraño ser, matices verdes e vermellos,

tonos amarelos e fucsias difuminados polo movimento que a rede producía no

mar. Dunha cousa estaba seguro, aquilo que pescara, sen dúbida, non era un

peixe. Achegábase a pesca inminente como un tornado e entón recoñeceu con

claridade que era aquel misterioso obxecto, o que non comprendía era que

agochado propósito tiña todo aquilo. Esfregou os ollos fortemente, coma se

puidese borrar da súa vista aquel achado, coma se ó deixar de os esfregar, ó

volver a aclararse a mirada, aquela funesta pesca desaparecese. Pero non foi

así. Silverio volveu mirar cara ó mar e puido ver, e acreditar entón, que contra

o estribor da dorna estaba a bater unha coroa de flores dun funeral.

*******

Outra vez volveu o vento a bater nas fiestras, a asubiar polas fendas e

polo tiro da cheminea. A choiva comezou a caír coma un lene froallo pero

subitamente se transformou en violenta torboada. A pingueira da cociña

comezou o seu concerto ó cair no bacín enferruxado. A luz resplandecente dun

lóstrego alumou por embaixo da porta, enchendo de claridade o chan da

cociña. Ó lostrego seguíulle un trono bronco e tremolante, un canto profundo

saído da boca do ceo. Sentíronse uns pasos na solaina, un troupeleo pausado e

solemne, un camiñar tranquilo e sen presa, coma o de quen vai facendo

procesión. Logo, o bater na porta; un, dous, tres golpes secos e separados,

febles pero rotundos.

- Ábreme Silverio. Son eu, Maximino.

Pero esta vez Silverio nin se inmutou. Podería dicirse que se acostumara a

aquela situación tan extraña, que se habituara a visita dos mortos. Sen

embargo, o motivo da súa tranquilidade era outro. O vello perdéralle o medo a

tolemia, perdéralle o medo ós ollos feiticeiros do ofidio. Quizáis porque pensara

que se realmente era Maximino o que batía na porta, ningún mal lle esperaba

do outro lado. Así que se esquenceu de serpes e de agoiros, se esquenceu da

vertixe do descoñecido e confiouse cegamente á amizade. Ergueuse da cadeira

sosegadamente. A reuma metida nos ósos xa era parte del, xa non doía tanto

ou, cando menos, aprendera a aturala coma a un mal veciño. Foi despaciño

cara á porta mentres o bater continuaba baixo a choiva. Non houbo dúbida nin

receos, non houbo arrepíos daquela. O destiño estaba escrito na noite con tinta

indeleble. Tomou o caravilla coa man e empurrou o pasador. A choiva pareceu

parar subitamente, o vento calmou ó instante e os lóstregos desapareceron do

ceo coma se nunca existisen. A porta emitíu un renxido prolongado mentres se

abría. A luz arxentina da lúa chea foi conquistando ás languidecentes sombras

da casa ata chegar a pratear completamente o rostro de Silverio e o branco

encalado das paredes da cociña.

Silverio víu a Maximino agardando no petril. Ía vestido elegantemente,

co traxe negro que lle servira de mortalla, afeitado e co branco cabelo peiteado

cara atrás, mentres sostiña coas dúas mans, en claro sinal de humildade, a

boina contra o ventre. Por ironías da vida, a Silverio deulle a impresión de que

o seu camarada gozaba de boa saúde.

- Boas compañeiro.

- Ola Maximino.

- Preciso que me fagas un servizo.

- Cala, non paga a pena que fales. Xa sei o que ves buscar.

Silverio saíu da casa deixando a porta aberta. Cruzaron a entrada do

lugar e foron camiñando cara a praia. No enlousado da estrada sentíanse os

pasos dos homes quebrando o ciumento silencio da noite, creando perfecta

armonía co sinistro canto das gaivotas que sobrevoaban o ceo no alto.

Ían calados, non facían falla verbas, dende había moito tempo selárase

unha calada comunión entre aqueles dous homes. Non era preciso que dixesen

nada para se entenderen. Sen embargo, Silverio tiña o corazón colmado de

ledicia porque recuperara, aínda que só fora por aquela noite, a arelada

compaña do seu camarada.

Chegaron onde a dorna e retiraron as amarras, turraron do bote

facéndoo esbarar pola area. Entre os dous aquel era un traballo sinxelo. Cando

a madeira comezou a boiar subiron a bordo cos pes asulagados, coma nos

vellos tempos. Silverio colleu os remos mentres Maximino guiaba o leme.

Paseniño fóronse adentrando no mar cara ó poñente. Dende a terra íanse

facendo pequenos ata desapareceren por completo. Coma unha de tantas

sombras, no camiño prateado e palpebrexante que pinta a lúa chea sobre o

mar.

¡Esta noite morreu a calma!

¡Esta noite soplou o vento!

¿Onde foi a súa alma?

¡Din que lla levou o demo!